Giáo án Ngữ văn 10 tiết 3 Đọc - Hiểu: Văn bản

<span class='text_page_counter'>(1)</span>Ngµy so¹n: 05/ 09/2007 TiÕt theo PPCT: 03 Ký duyÖt:. §äc - hiÓu:. V¨n B¶n A. Môc tiªu bµi häc:. Gióp häc sinh: 1. KiÕn thøc: - Hiểu khái quát về VB và đặc điểm của VB. 2. KÜ n¨ng: - Biết vận dụng tri thức đã học vào đọc - hiểu VB và làm văn. 3. Thái độ: - Bồi dưỡng thái độ thích tìm hiểu VB. B. phương tiện thực hiện. - SGK, SGV - ThiÕt kÕ bµi häc. - Tµi liÖu tham kh¶o. C. C¸CH THøC TIÕN HµNH. GV tổ chức giờ dạy học theo cách nêu vấn đề kết hợp các phương pháp đọc sáng tạo, gợi tìm, kết hợp với các hình thức trao đổi thảo luận, trả lời các câu hỏi. D. tiÕn tr×nh d¹y häc. 1. KiÓm tra bµi cò: 2. Bµi míi:. Đọc một bài thơ bất kì, có người gọi đó là tác phẩm, có người lại cho là VB. Cuộc trò chuyện giữa 2 người hặc đọc một bài báo cáo trước tập thể cũng được gọi là VB: VB nãi. Häc sinh lµm v¨n, bµi viÕt ®­îc gäi lµ VB: VB viÕt. VËy VB lµ g×? §Æc ®iÓm cña nã ra sao? Chóng ta cïng ®oc - hiÓu bµi" V¨n b¶n". Lop10.com.

<span class='text_page_counter'>(2)</span> Hoạt động của GV và HS I. Kh¸i qu¸t vÒ VB ( Giảng lướt) 1. VÝ dô ( Yêu cầu HS đọc SGK) Xác định xem các VD trên ®­îc gäi lµ g×?. 2. Kh¸i niÖm ThÕ nµo lµ VB?. Yêu cầu cần đạt. VD: - Một câu đối - Mét bµi b¸o - Bài phát biểu cảm tưởng của HS nhân ngày khai trường - Bµi viÕt tù luËn - Bµi th¬ - Thảo luận một vấn đề.... => §Òu lµ VB ( VB nãi, Vb viÕt) * Trong qu¸ tr×nh thùc hiÖn giao tiÕp nãi còng nh­ viÕt, ta ph¶i chuÈn bÞ thµnh lêi - bµi. Lêi nãi, bµi viÕt Êy gäi lµ VB. - VB vừa là phương tiện, vừa là sản phẩm của hoạt động giao tiÕp. - VB do nhiều câu cấu tạo thành ( bài thơ - báo - đơn xin viÖc...) Mét c©u tôc ng÷ - VB có độ dài ngắn khác nhau [ Mét cuèn tiÓu thuyÕt. Muốn tạo ra VB, người nói và người viết phải làm gì? * Muốn tạo ra VB, người nói, người viết cần phải xác định rõ: - Mục đích của VB ( Nói, viết để làm gì? ) - Đối tượng tiếp nhận của VB ( Nói, viết cho ai?) - Néi dung nãi vµ viÕt ( Nãi vµ viÕt vÒ c¸i g×?) - Phương pháp, thể thức nói và viết ( Nói và viết như thế Tõ nh÷ng hiÓu biÕt vÒ VB, nµo?) h·y nªu tªn c¸c lo¹i VB cã trong đời sống mà em biết? * Các loại VB: ( GV có thể chia nhóm để HS - VB hành chính ( Điều hành): Công văn, đơn từ... - VB trên bia đá th¶o luËn) - Các câu đối ( Nhất tự vi sư - Bán tự vi sư ...) - Ghi chÐp nh÷ng lêi r¨n d¹y ( 14 ®iÒu r¨n d¹y cña PhËt...) => Sù ®a d¹ng cña VB - Vb tån t¹i vµ t¹o lËp ë kh¾p n¬i trong đời sống. Dù độ dài, ngắn khác nhau nhưng chúng lµm thµnh mét thÓ thèng nhÊt, hoµn chØnh.. Lop10.com.

<span class='text_page_counter'>(3)</span> Nhê ®©u mµ c¸c em biÕt ®­îc suy nghÜ, c¸ch øng xử cảu những người VN sèng c¸ch chóng ta hµng ngh×n, hµng tr¨m n¨m?Nhê ®©u mµ chóng ta ( Người nước ngoài) biết được cuộc sống của người VN?. => Các em cần đọc nhiều, tiếp xúc nhiều VB để tăng sù hiÓu biÕt vµ lµm giµu thªm vèn VH' cña b¶n th©n. II. §Æc ®iÓm cña VB ( Cho HS đọc - hiểu phần II) GV kÓ cho HS nghe" Lµm theo vợ dặn" để Cm Qua phÇn II, em thÊy VB có đặc điẩm gì? 1. VB cã tÝnh thèng nhÊt về đề tài, tư tưởng, tình cảm và mục đích. §Ò tµi lµ g×? T¹i sao nãi VB cã tÝnh thèng nhÊt vÒ đề tài, tư tưởng, tình cảm và mục đích?. - Nhờ những VB từ đời xưa để lại mà ta biết được cách ứng xử của người xưa. VD: + M· ViÖn khi ®­îc sai sang dÑp cuéc khëi nghÜa Hai Bà Trưng đã dựng cột đồng tại biên ải: " Đồng trụ chiết, Giao Chỉ diệt"( Cột đồng bị phá - gẫy, thì đất Giao ChØ bÞ tiªu diÖt) Cha ông ta cũng dựng tượng không đầu ở biên ải víi mÊy ch÷: " ThËp nh©n khø, nhÊt nh©n hoµn" ( 10 người đến đất này, chỉ có một người trở lại) + "Bình Ngô đại cáo" thể hiện: Sù s«i næi, hµo hïng [ TÝnh chÊt nh©n nghÜa cña cha «ng ta... -> Nhê cã VB in Ên l­u gi÷ l¹i chóng ta míi thÊy ®­îc sù ph¸t triÓn cña nÒn VH' rùc rì cña DT ( KÓ c¶ víi người nước ngoài) => VB có vai trò to lớn đối với lịch sử VH' của DT ; Sự phong phó, ®a d¹ng cña mét nÒn VH' phô thuéc nhiÒu vào số lượng VB còn lưu giữ được.. (Muốn giao tiếp đạt hiệu quả, cần chú ý trả lời 4 câu hỏi: Nói viết để làm gì? - Cho ai? - Nói viết về cái gì? Như thế nào? -> Nói (viết) với những người khác nhau thì phải khác nhau). - - Đề tài là sự việc, hiện tượng, con người, phong c¶nh... trong cuéc sèng. VD: Người nông dân Viết về con người có các đề tài [ Người trí thức Anh bộ đội... -> Các từ ngữ, câu văn, đoạn văn luôn phải bám sát đề tài để thể hiện rõ nội dung tư tưởng, tình cảm và mục đích của người thể hiện VB ( Thể hiện thái độ chủ quan của người nói - viết về đối tượng đó). Lop10.com.

<span class='text_page_counter'>(4)</span> - VB nào cũng có tính mục đích, vì vậy VB nói cũng như viết phải làm cho người nghe thấu tình, đạt lí; đồng cảm chia sẻ với người nói - viết. 2. VB cã tÝnh hoµn chØnh vÒ h×nh thøc. §Æc ®iÓm hoµn chØnh vÒ h×nh thøc ®­îc biÓu hiÖn nh­ thÕ nµo?. - Hoàn chỉnh về hình thức thường có bố cục rõ ràng 3 phÇn: Më - Th©n - KÕt bµi; hoÆc theo mét thÓ thøc cÊu tạo nhất định ( Báo cáo, hợp đồng, biên bản) -> Thiếu một phần nào hoặc không đúng với thể thức cấu tạo thì VB kh«ng trän vÑn. - VB hoµn chØnh vÒ h×nh thøc lµ VB cã c¸c c©u trong tõng ®o¹n ®­îc s¾p xÕp theo mét tr×nh tù hîp lÝ. - VB hoµn chØnh vÒ h×nh thøc khi c¸c ®o¹n v¨n ®­îc nèi tiếp nhau và hô ứng nhau, có phương tiện liên kết thích hîp; Ngoµi ra cßn ph¶i dïng tõ chÝnh x¸c, s¾p xÕp tõ ng÷ cã tiÕt tÊu, nhÞp ®iÖu, ©m thanh thuËn tai, gîi c¶m.. 3. V¨n b¶n cã t¸c gi¶. - Một lá đơn, một lời nói phải của một người cụ thể. - Một bản báo cáo phải có chức danh và đơn vị. - Một bài báo phải có tên người viết. - Mét t¸c phÈm Vc ph¶i cã tªn t¸c gi¶ cô thÓ ( Nã trë nªn quan träng v× tªn t¸c gi¶ sÏ thÓ hiÖn c¸c tÝnh cña nhà văn, nhà thơ đó). III. Cñng cè - dÆn dß Yªu cÇu. - Về nhà sưu tầm một số VB hành chính: Quyết định, b¸o c¸o, biªn b¶n ... cho giê häc sau.. IV. §iÒu chØnh - bæ sung. Lop10.com.

<span class='text_page_counter'>(5)</span> Lop10.com.

<span class='text_page_counter'>(6)</span>