Giáo án Ngữ văn lớp 10 Tuần 16

<span class='text_page_counter'>(1)</span>TuÇn 16, tiÕt 46,47,48.. Ngày soạn 22 đến 25/12/2006. Tr¶ bµi lµm v¨n sè 3 A- môc tiªu bµi häc. Gióp häc sinh hÖ thèng ho¸ nh÷ng kiÕn thøc vµ kÜ n¨ng biÓu lé ý nghÜa cảm xúc, về lập dàn ý và diễn đạt…Đồng thời tự đánh giá những ưu điểm và nhược điểm trong bài làm của mình từ đó có những định hướng cần thiết để làm tốt hơn ở những bài viết sau.. B- B- Ph¬ng ph¸p vµ tiÕn tr×nh tæ chøc d¹y häc. 1. Phương pháp dạy học Tuỳ từng đối tượng ở mỗi lớp có cách trả bài riêng. Cần nắm chắc đặc điểm của từng lớp để định ra nội dung cách thức trả bài sao cho các em có thể rút kinh nghiệm, nâng cao trình độ ở những bài viết sau. 2. TiÕn tr×nh tæ chøc d¹y häc a. Xác định yêu cầu của bài làm. GV cho học sinh đọc lại đề bài Đề 1: HS cần xác định rõ yêu cầu phải bộc lộ những cảm xúc và suy nghĩ về sự vật, sự việc, hiện tượng, con người. Đề 2: HS cần xác định rõ yêu cầu phải bộc lộ những cảm xúc và suy nghÜ vÒ mét bµi th¬ hoÆc mét nhµ th¬ mµ c¸c em yªu thÝch. Cả hai đề đều cần ở các em những cảm xúc và suy nghĩ sao cho phù hợp với đề bài, chân thành, không khuôn sáo giả tạo, bộc lộ rõ sự tinh tế. Đặc biệt ở đề 1 HS cần có thái độ khách quan khi nhận xét đánh giá b. NhËn xÐt chung: Do tính chất tự do của đề bài nên không có một đáp án cụ thể nào. Gv chØ cã thÓ nhËn xÐt chung th«ng qua mét sè néi dung c¶ bµi tèt lÉn bµi xấu. GV cũng cần khuyến khích động viên những bài viết có ý tưởng đúng đắn, độc lập và sáng tạo, sủa chữa những ý chưa đúng, từ đó đánh giá những ưu điểm và nhược điểm trong bài làm của các em. Cô thÓ : Nh÷ng bµi viÕt tèt lµ: Em T. Nhung, H. Anh, H.GÊm…(10A3); em: Nh­ Anh, N. HiÒn B, P. Dung…(10A4). Nh÷ng em cã bµi viÕt kÐm lµ: N. HiÖp, T. Bé, N. Hoµ…(10A4), nhÊt là em Hoàn đã có bài viết kém nhất trong ba bài. Ngoµi ra ®a sè c¸c em cßn m¾c lçi chÝnh t¶, cã nh÷ng em rÊt nghiªm trọng ( Thường là những em có điểm kém). Thầy giáo đã sửa trong bài viÕt, yªu cÇu vÒ nhµ tù gi¸c söa lçi, cã kiÓm tra. c. Biểu dương và sửa lỗi: - Gv chän mét sè bµi, ®o¹n v¨n tiªu biÓu cã ý hay, s¸ng t¹o, cã c¶m xúc đọc cho HS nghe cùng học và rút kinh nghiệm. - Cũng nên chọn một số bài mắc lỗi kiến thức, diễn đạt, chính tả đọc vµ cïng c¸c em söa , rót kinh nghiÖm. d. Tr¶ bµi tæng kÕt GV trả bài cho HS và dành thời gian nhất định cho các em xem lại bài của mình để các em tự sửa bài viết. Đồng thời chủ động khuyến khích. Lop10.com.

<span class='text_page_counter'>(2)</span> TuÇn 16, tiÕt 46,47,48.. Ngày soạn 22 đến 25/12/2006. các em hỏi, giải đáp những thắc mắc liên quan đến bài viết hoặc điểm đã cho. Tæng kÕt vµ nh¾c c¸c em chuÈn bÞ cho bµi viÕt häc k× I trªn líp.. C¶m xóc mïa thu (Thu høng) A.môc tiªu bµi häc. HiÓu ®­îc bøc tranh mïa thu hiu h¾t còng lµ t©m tr¹ng buån lo của con người cho đất nước, nỗi buồn nhớ quê hương và nỗi ngậm ngïi xãt xa cho th©n phËn §ç Phñ B. phương tiện thực hiện. - S GK, SGV -ThiÕt kÕ bµi häc .. C. tiÕn tr×nh d¹y häc. 1. KiÓm tra bµi cò 2. Giíi thiÖu bµi míi NÕu nhµ th¬ Lý B¹ch thiªn vÒ nh÷ng vÇn th¬ l·ng m¹n bay bæng víi nh÷ng c¶nh s¾c lung linh mê ¶o th× §ç Phñ l¹i mang duyªn nî víi những dòng thơ hiện thực gắn liền với cuộc sống đời thường . Thơ ông mang âm hưởng của nỗi buồn ai oán , triền miên về những cảnh đời ®au khæ bÊt h¹nh, nh÷ng bÊt c«ng ngang tr¸i trong x· héi mµ chÝnh ông cũng dã nếm trải trong cuộc đời của mình. “ Thu hứng” đã thể hiện một cách sâu lắng nỗi nhớ quê hương cùng cuộc sống cô đơn của người con xa xứ . Phương pháp. Néi dung chÝnh GV: Cho H/S cần đọc phần I. Giới thiệu chung. tiÓu dÉn. 1. T¸c Gi¶ HS§&TL:. GVH: PhÇn tiÓu dÉn cã néi  Sinh 712- mÊt 770, tù lµ Tö MÜ, quª ë huyÖn Cñng, TØnh. dung g× cÇn chó ý ?. Hµ Nam. ¤ng lµ nhµ th¬ hiÖn thùc lín nhÊt trong lÞch sö th¬ ca cæ Trung Quèc.  B¾t ®Çu lµm th¬ tõ lóc nhµ §­êng cßn phån thÞnh nh­ng chñ yÕu tõ lo¹n An Léc S¬n- S­ Tö Minh (755- 763). Lµm cho đất nước Trung Quốc chìm đắm trong nội chiến, loạn li, nhân dân vô cùng điêu đứng. Trong mười một năm cuối đời. Đỗ Phủ đưa gia đình đi lánh nạn khắp các vùng thuộc c¸c tØnh phÝa t©y Nam Trung Quèc. (Cam Tóc, Tø Xuyªn, Hồ Bắc,Hồ Nam). Nhà thơ đã qua đời trong cảnh đói rét và bệnh tật trên một chiếc thuyền để lại cho hậu thế 1.453 bµi th¬.. Lop10.com.

<span class='text_page_counter'>(3)</span> TuÇn 16, tiÕt 46,47,48.. Ngày soạn 22 đến 25/12/2006. Th¬ §ç Phñ cã néi 2. T¸c phÈm: dung nh­ thÕ nµo ?  Cã néi dung rÊt phong phó vµ s©u s¾c: - Trước loạn An Lộc Sơn, Đỗ Phủ dã sáng tác được các bài GVH: Dùa vµo SGK, em h·y th¬ nh­ "Binh xa hµnh”, “Lª nh©n hµnh”. Binh xa hµnh(bµi nêu một vài tác phẩm và nội ca xe ra trận) phê phán chính sách mở rộng biên cương của dung cña nã ? vua Đường. “ Lệ nhân hành” (Bài ca người đẹp) đả kích cuộc sống xa hoa dâm dật của chị em Dương Quý Phi. - Trong thêi gian lo¹n An Léc S¬n, §ç Phñ s¸ng t¸c nhiÒu và nội dung đạt tới giá trị sâu sắc. - Chïm th¬ “Tam l¹i”: KhiÓn tr¸ch chÝnh s¸ch tµn b¹o cña triều đình thái độ vô trách nhiệm, tội ác của bọn quan lại. - Chùm thơ " Tam biệt” dựng lên ba cuộc li biệt rất thương GVH: Về nghệ thuật thơ Đỗ tâm. Biệt li là đặc trưng của thời loạn. Thơ Đỗ Phủ được Phủ có gì đáng ghi nhận ? mÖnh danh lµ thi sö. HSPB: Nghệ thuật thơ Đỗ Phủ đạt tới trình độ cao của nh÷ng bµi th¬ luËt. Bµi th¬ t¹o ra nh÷ng h×nh ¶nh biÓu diÔn t©m tr¹ng kh¸c nhau truíc hiÖn thùc nãng báng. §¹i thi hào Nguyễn Du tôn vinh Đỗ Phủ là “ nhà thơ muôn đời của văn chương muôn đời". Năm 1962 Hội đồng hoà bình thÕ gi¬Ý kû niÖm nh­ mét danh nh©n v¨n ho¸. §ç Phñ ®­îc nh©n d©n Trung Quèc mÖnh danh lµ “Thi th¸nh” (Th¸nh th¬) (H/S đọc thầy giáo giải 3. Văn bản thÝch tõ khã) a. Bè côc GVH: Đây là bài thơ thất Với bài thơ này có bố cục bốn câu trên và bốn câu dưới ngôn bát cú theo anh (chị) - Bốn câu trên: Bức tranh thiên nhiên hiu hắt, sôi động mà bố cục của bài thơ như thế nhat hoà trong sương khói mùa thu, hiện diện của tâm nµo ? ý cña mçi phÇn ? tr¹ng buån xa xãt. - Bốn câu dưới: Nỗi buồn thương nhớ quê hương. GVH: Tìm chủ đề của bài thơ b. Chủ đề ? - Bµi th¬ miªu t¶ bøc tranh thiªn nhiªn hïng vÜ mµ hiu hắt, sôi động mà nhạt nhoà trong sương khói mùa thu hiÖn diÖn cña mét t©m tr¹ng buån xãt xa. §ång thêi diÔn tả nỗi buồn thương nhớ quê hương. GVH: Bøc tranh thiªn nhiªn II. Néi dung chÝnh ®­îc miªu t¶ nh­ thÕ nµo 1. Bøc tranh mïa thu - Đây là bức tranh thiên nhiên hùng vĩ bởi có núi, có nước trong bèn c©u th¬ ®Çu ? GV: Gọi HS đọc bốn câu thơ có mầu sắc của rừng phong lá đỏ. Núi thì trùng trùng điệp điệp và vốn dĩ hiểm trở vì là ở núi thượng nguồn dòng ®Çu: s«ng. Lác đác rừng phong hạt móc sa Ngµn n¨m hiu h¾t khÝ thu loµ - Bức tranh hiu hắt lại nhạt nhoà bởi sương khói “khí thu Lưng trời sóng dợn lòng sông loà”. Cảnh đất rộng: "Lưng trời sóng dợn” và “Mặt dất th¼m mây đùn”. Mặt đất mây đùn cửa ải xa. GVH:. Lop10.com.

<span class='text_page_counter'>(4)</span> TuÇn 16, tiÕt 46,47,48.. Ngày soạn 22 đến 25/12/2006. GVH: Nhà thơ đứng ở đâu HSPB: Đứng ở xa nhìn dòng sông ngút tầm mắt mới thấy. để quan sát cảnh ấy ?. GVH: Bøc tranh thiªn nhiªn. diÔn t¶ néi dung g× ?. GVH: Nçi niÒm thu¬ng nhí. Êy t¸c gi¶ göi vµo ®©u ? GV: Nçi niÒm thu¬ng nhí Êy t¸c gi¶ göi vµo bèn c©u th¬ sau: Khãm cóc tu«n thªm dßng lÖ cò Con thuyÒn buéc chÆt mèi t×nh nhµ. Lạnh lùng dục kẻ tay dao thước Thµnh B¹ch chµy vang tiÕng ¸c tµ. GVH: Em cã nhËn xÐt g× vÒ sù. thay đổi tầm nhìn của nhà thơ từ bốn câu đầu đến bốn câu cuèi. H·y ph©n tÝch?. sóng vỗ ngang trời, mặt đất như hoà nhập với bầu trời. - Bøc tranh thiªn nhiªn ®­îc vÏ b»ng t©m c¶nh, nói non trùng điệp mà hiu hắt, cảnh sôi động mà nhạt nhoà diễn tả nỗi buồn thu. Đất nước chìm ngập trong loạn li. Nhà thơ cảm nhận được nỗi đau khổ của mọi người, mọi cảnh ngộ, trong đó cả nỗi xót xa của riêng mình. Một niềm rưng rưng thương nhớ. 2. Nçi lßng nhµ th¬ HSPB: Tầm nhìn của nhà thơ có thay đổi, từ cảnh tượng chung của thiên nhiên đến sự vật cụ thể gắn bó với riêng mình. Một khóm cúc đã nở hoa đến hai lần, cũng là hai năm xa nhà, xa quê hương làm sao không thương nhớ, không rơi lệ. Đỗ Phủ đã khóc không chỉ hai năm nay mà rất lâu rồi. Cụ thể hơn gia đình Đỗ Phủ đang phải lánh nạn trªn mét con thuyÒn, tr«i trªn dßng s«ng biÕt d¹t vµo ®©u? c¶nh ngé Êy cµng lµm «ng nhí tíi quª nhµ. §©y lµ nçi lßng riªng cña §ç Phñ, còng lµ t©m tr¹ng chung cñabiÕt bao kÎ xa quª trong thêi lo¹n l¹c. BÊy nhiªu còng đủ rồi nhưng nào chỉ bấy nhiêu! cảnh hiện tại. Lạnh lùng giục kẻ tay dao thước Thanh B¹ch chµy vang tiÕng ¸c tµ => Chỗ nào cũng thấy người giục nhau, rộn ràng dao thước may áo rét . Cảnh chiều ở Thành Bạch Đế: mọi người đua nhau may ¸o tiÕng chµy ®Ëp ¸o nghe dån dËp. Chao «i! Cảnh ấy càng khơi dậy trong lòng người nỗi thương nhớ kh«n ngu«i. + Nhìn từ khái quát đến cụ thể, từ viễn cảnh đến cận cảnh để diễn tả nỗi buồn thu. Một nỗi buồn riêng gắn với hoàn cảnh đất nước. Thơ Đỗ Phủ giàu chất hiện thực là ở chỗ đó. + TÝnh chÊt nhÊt qu¸n trong mèi quan hÖ cßn thÓ hiÖn mçi câu thơ của Đỗ Phủ đều có cảm xúc và chất thu. Câu 1: Ta nhận ra cảm xúc và chất thu ở sương thu và rừng phong lá đỏ. C©u 2: Ta nhËn ra c¶m xóc vµ chÊt thu ë h¬i thu(giã thu) hiu h¾t. C¶ hai c©u 2 vµ 4, ta nhËn ra ë vÞ trÝ cña Vu S¬n Vu Gi¸p thuộc tỉnh Tứ Xuyên, sông trường giang hẹp chảy xiết, hai bên bờ vách dựng đứng mùa thu u mù mịt. Câu 5: khóm cúc nở, đặc trưng cho mùa thu. Câu 6: Mùa thu ấy gia đình Đỗ phủ phải chạy loạn. Câu7: Mùa thu lạnh giục ngã mọi người rủ nhau may áo rÐt. C©u 8: Thµnh B¹ch §Õ Cao thuéc tØnh Tø Xuyªn, mïa thu. Lop10.com.

<span class='text_page_counter'>(5)</span> TuÇn 16, tiÕt 46,47,48.. Ngày soạn 22 đến 25/12/2006 thương có mây bao phủ. Ta nhận ra tiếng chày nện vào vải để may áo rét. III. Cñng cè. - ChÐp phÇn ghi nhí (SGK) LÇu hoµng h¹c (Hoµng h¹c lÇu) Phương pháp. Néi dung chÝnh GV: Gọi H/S đọc phần tiểu I. Hướng dẫn hs học bài. HS§&TL: dÉn SGK GVH: Trong phÇn tiÓu dÉn 1.T¸c gi¶:. SGK giới thiệu với ta nội * Thôi Hiệu (704 – 754) là người Biện Châu,tỉnh Hà Nam, Trung Quốc, Đỗ tiến sĩ năm 21 tuổi (725). Còn để dung g× ? lại 40 bài thơ. Trong đó “Lầu Hoàng Hạc” là bài nổi tiếng. Tương truyền Lí Bạch đi chơi Vũ Xương lên lầu Hoàng Hạc thấy bài thơ này của Thôi Hiệu bèn cầm bút đề: “Nhãn tiền hữu cảnh đạo bất dắc - Thôi Hiệu đề thi tại thượng đầu” ( Trước mặt có cảnh đẹp mà nói không được vì đã có thơ của Thôi Hiệu đề ở trên rồi). GVH: Nhan đề của bài thơ là 2. Văn bản “Lầu Hoàng Hạc” Nhưng HSPB: * Bốn câu thơ đầu đi sát đề “ Tích nhân… không du ngoài xác định vị trí của lầu du”. Nó đề cập trực tiếp tới lầu Hoàng Hạc, vừa giải thích Hoàng Hạc còn có dụng ý gì tên lầu, vừa định vị lầu trong thời gian, song hoàn toàn lại kh«ng cã g× vÒ lÇu c¶. Ta chØ thÊy dèi lËp gi÷a c¶nh tiªn cña t¸c gi¶? vµ câi tôc, qóa khø vµ hiÖn t¹i, c¸i mÊt vµ c¸i cßn. TÊt c¶ đều gắn với một truyền thuýêt Phí Văn Vi hay Tử An thời xa xưa cổ đại. Tác giả có dụng ý biểu hiện suy tư sâu l¾ng ®Çy triÕt lÝ cña m×nh. Thêi gian mét ®i kh«ng trë l¹i, ngưòi xưa đã qua không dễ thấy. Đời người là hữu hạn, vũ trô lµ v« cïng, v« tËn. LÇu ch¬ v¬, m©y tr¾ng bång bÒnh cã khác chi thân phận nổi lênh tha hương. * Dông ý thø hai cña Th«i HiÖu t¹o ra sù chuyÓn tiÕp từ quá khứ về hiện tại (giữa bốn câu trên và 4 câu dưới). Đó là sự nối tiếp một cách kín đáo. Mắt ngước nhìn tầng m©y l¬ löng hån th¶ theo ngh×n n¨m xa x¨m, song t©m t­ của nhà thơ rốt cuộc vẫn hướng về những gì của hiện tại. * Dụng ý thứ ba của nhà thơ tạo ra mối tương quan giữa cái nhìn thấy và cái không nhìn thấy. Đó là đất Hán Dương, bãi Anh Vũ hàng cây bên đường tất cả đều rõ mồn một, tươi mơn mởn. Cái không nhìn thấy là “Hương. Lop10.com.

<span class='text_page_counter'>(6)</span> TuÇn 16, tiÕt 46,47,48.. GVH: Tất cả cảnh đều đẹp. sao lại khiến người buồn?. GVH: Bµi th¬ cã thÓ rót gän. thành một câu “ người xưa đã đi không trở lại khiến người nay buồn”. “Và một quan niệm năm mươi sáu chữ `dều là bước chuẩn bị cho chữ sầu kết đọng trong t©m”. Anh (chÞ) §ång ý víi ý kiÕn nµo?. Ngày soạn 22 đến 25/12/2006 quan”, Hương quan là quê hương đang hút hồn người trong ba dụng ý này, Một thuộc về triết lý, hai vấn đề thuéc vÒ nh©n sinh. HSPB: Cảnh rất đẹp. Bốn câu đầu tạo ra vẻ đẹp huyền thoại của lầu Hoàng Hạc. Bốn câu thơ sau tạo ra vẻ đẹp hiện đại của dòng sông, bãi cỏ, hàng cây. Nhưng "khiến người buồn”. Bài thơ hay và có ý vị sâu sắc là ở chỗ đó. Bởi một lÏ th¬ cña Th«i HiÖu kh«ng chØ lµ th¬ t¶ cã ý nghÜa thï t¹c, ngâm vịnh. Với Thôi Hiệu, thơ là diễn tả sinh động tình c¶m ch©n thµnh, nh÷ng suy nghÜ s©u l¾ng. Ai ch¼ng buån khi nhìn thấy đời người là hữu hạn. Vũ trụ là vô biên. Hơn nữa nhà thơ đang sống như một kẻ tha hương xa xứ. Dẫu cảnh trướ mặt có đẹp thì lòng thương nhớ quê hương cứ vời vợi nhất là khi màn đêm buông xuống. HSPB: Cả hai nhận xét đều có ý đúng. Song ý kiến cho rằng “năm mươi sáu thì cả năm mươi sáu chữ đều là bước chuẩn bị cho một chữ sầu kết đọng trong tâm” là đúng và s©u s¨c h¬n. V× c¸i hån cña bµi th¬ lµ nh÷ng suy nghÜ ch©n thành sâu sắc gợi cảm giác buồn về thân phận con người, đời người hữu hạn kíêp người ngắn ngủi trước vũ trụ bao la và tồn tại đến vô cùng, vô tận. Còn có nỗi sầu, nỗi buồn nào hơn khi phải xa quê hương. Người ta buồn thương nhớ quê hương lúc chiều tà buông xuống. Ta mới hiểu vì sao chiÒu h«m nhí nhµ lµ t×nh huèng xuÊt hiÖn rÊt phæ biÕn trong thơ ca cổ điển nhiều nước phương Đông.. Nỗi oán của người phòng khuê. (Khuª o¸n) Phương pháp. Néi dung chÝnh. 1. TiÓu dÉn HS§&TL: T¸c gi¶ & néi dung th¬ cña «ng. * Vương Xương Linh (698-756) thọ 55 tuổi tự là Chiếu Bá người Kinh Triệu- Trường An nay là thành phố Tân An tØnh ThiÓm T©y- Trung Quèc. ¤ng ®­îc coi lµ mét bËc thầy về thể thơ thất ngôn tuyệt cú. Nhà thơ để lại cho đời 180 bµi th¬ vµ mét sè tËp v¨n. GVH: Nội dung chủ yếu của * Nội dung thơ Vương Xương Linh rất phong phú, đề cập cuộc sống của tướng sĩ nơi biên cương(Thơ Biên tái), thơ Vương Xương Linh ? những oán hận của người cung nữ, và nỗi li sầu biệt hận của người thiếu phụ, khúc ca tình bạn bè chân thành trong GV: Gọi H/S đọc phần tiểu dÉn (SGK) GVH: PhÇn tiªñ dÉn tr×nh bµy néi dung g× ?. Lop10.com.

<span class='text_page_counter'>(7)</span> TuÇn 16, tiÕt 46,47,48.. GVH: Anh (chÞ) cã nhËn xÐt. g× vÒ nghÖ thuËt c©u tõ cña bµi th¬ thÓ hiÖn qua qu¸ tr×nh chuyÓn biÕn t©m tr¹ng của người khuê phụ ? “ TrÎ trung nµng biÐt chi sÇu Ngµy xu©n trang ®iÓm bªn lÇu ngắm gương ". “ThiÕu phô phßng khuª ch¼ng biÕt sÇu Ngày xuân chải chuốt bước lên lÇu ". GVH: V× sao khi thÊy”mµu. dương liễu” nàg đã hối hận vì để chàng đi kiếm ấn phong hÇu ?. GVH: V× sao toµn bµi chØ cã. 28 ch÷ bµi “Khuª o¸n” l¹i ®­îc coi lµ bµi th¬ tiªu biÓy cho tinh thần phản đối chiến tranh phi nghÜa cña con người thời Đường.. Ngày soạn 22 đến 25/12/2006 sáng. ở đề tài ông nào cũng có những thành công kiệt tác. Phong cách thơ Vương Xương Linh trong trẻo, tinh tế được người đời hâm mộ. 2. V¨n b¶n - Cấu tứ là hình ảnh , sự kiện, chi tiết tiêu biểu của thơ để cho cảm xúc vận động xung quanh. Cấu tứ của bài thơ này rất đặc biệt. Hai câu đầu người thiếu phụ hiện lên "không biết buồn”mà còn say sưa chìm đắm trong trạng thái sảng khoái. Người thiếu phụ ấy trang điểm lộng lẫy, bước lên lầu cao để thưởng ngoạn cảnh xuân => Tuæi xu©n, khu«n mÆt trang ®iÓm cña nµng vµ c¶ c¸i tầng lầu ấy góp phần tô đẹp cảnh ngày xuân. Trạng thái t©m lÝ nh©n vËt, kh«ng gian vµ thêi gian hµi hoµ mét c¸ch tuyệt đối. Song hình ảnh chi tiết ấy đã đảo ngược so với tiêu đề bài thơ (Nỗi oán của người phòng khuê). Cấu tứ đạt đến trình độ nghệ thuật là ở chỗ này. Tác giả như vậy là để tạo thế cho việc biểu hiện một cách đột xuất, rõ nét và tự nhiên quá trình chuyển biến tâm lí của người thiếu phụ. Đang vui, đang lâng lâng sảng khoái trang điểm đẹp để ng¾m ngµy xu©n th× : “Hốt kiếm mạch đầu dương liếu sắc” (Nh¸c tr«ng vÎ liÔu bªn ®­êng ) (Đầu đường chợt thấy màu dương liễu) => MÇm liÔu, hoa mai trong th¬ cæ ®iÓn Trung Quèc lµ hai vật tiêu biểu nhất tượng trưng cho mùa xuân, được coi là những sứ giả báo tin xuân. Liễu còn tượng trưng cho sự li biệt . Sự xuất hiện bạt ngàn dương liễu lập tức làm dấy lên bao cảm xúc liên tưởng, hồi ức của thiếu phụ. Chắc hẳn là nhí l¹i giê phót chia tay n¨m nµo vµ nhí bao ngµy th¸ng sống trong cô đơn, nghĩ tới tuổi xuân dần qua, nghĩ tới nh÷ng ®iÒu rñi ro mµ chång m×nh co thÓ gÆp ph¶i. C©u th¬ thứ ba đóng vai trò ý chuyển mạch cảm xúc. Nó làm nổ mạnh mẽ để từ đáy lòng người thiếu phụ ấy thốt lên lơì tự o¸n tr¸ch s©u l¾ng mµ quyÕt liÖt. (“Phong hÇu” nghÜ d¹i xui chµng kiÕm chi). (Hối để chàng đi kiếm tước hầu) * VËy h×nh thøc lµ lêi o¸n tr¸ch song b¶n chÊt lµ sù phñ định phong kiến. Cấu tứ của bài thơ rất phù hợp với tâm trạng của người thiếu phụ. * C©y liÔu xuÊt hiÖn trong th¬ b¸o hiÖu mïa xu©n. LiÔu còn chứng kiến sự li biệt. Người phương bắc Trung Quốc xưa khi chia tay thường tặng nhau cành liễu. Vì thế nhìn “màu dương liễu “ nàng chợt nghĩ tới tuổi xuân ngày một qua đi, cái già sẽ đến với nàng. Những năm tháng sống. Lop10.com.

<span class='text_page_counter'>(8)</span> TuÇn 16, tiÕt 46,47,48.. Ngày soạn 22 đến 25/12/2006. trong cô đơn chờ đợi và biết đâu người chồng ấy không trở về. Chính vì thế mà nàng hối hận vì đã khuyên chàng đi kiÕm Ên phong hÇu. GV: Häc thuéc lßng phÇn 3. Cñng cè phiên âmchữ Hán và hai => Bài thơ là sự diễn biến tâm trạng của người thiếu phụ. Nàng sung sướng, lâng lâng đầy lãng mạn trẻ trung, ngày b¶n dÞch th¬. xuân phơi phới từng bước nên lầu, ngắm gương trang điểm. Song cách vào đề ấy chỉ là đẩy cao nhận thức và chuyển biến tâm lí của người thiếu phụ có chồng nơi trận mạc khi nàng bất chợt bắt gặp “màu dương liễu”. Nang nghĩ bao mùa xuân đã trôi qua, ai gây nên cảnh chia li này để nàng phải sống trong cô đơn buồn tẻ? Chồng nàng nơi chiến trận sÏ ra sao? LiÖu cã ngµy trë vÒ hay kh«ng… Rót côc chiÕn tranh phi nghÜa lµ nguyªn nh©n cña mäi ®iÒu ®au khæ. V× vậy “Khuê oán” đâu chỉ là lời oán trách mình của người thiếu phụ . Oán trách mình chỉ là hình thức, là cái cớ để Vương Xương Linh lên án chiến tranh phi nghĩa đời Đường. Một lẽ khác, chiến tranh để lại biết bao hậu quả. N¹n nhan cña nã lµ bµ mÑ vµ em bÐ. V× thÕ ®©y lµ lêi tè c¸o chiÕn tranh,nh÷ng vÇn th¬ ph¶n chiÕn.. Khe chim keâu (§iÓu minh gi¶n) Phương pháp. Néi dung chÝnh. GV: Gọi H/S đọc phần tiểu 1. Tiểu dẫn HS§&TL: dÉn SGK. * Vương Duy (701- 761) thọ 60 tuổi. Tự là Ma Cật người đất Kì - Thái Nguyên nay thuộc tỉnh Sơn Tây - Trung tr×nh bµy néi dung g×? Quèc. §ç tiÕn sÜ n¨m 21 tuæi lµ nhµ th¬, häa sÜ næi tiÕng đời Đường. Vương Duy suốt đời làm quan song trong một thêi gian dµi l¹i sèng nh­ mét Èn sÜ. "Mçi lÇn b·i triÒu vÒ là đốt hương ngồi một mình đọc kinh niệm phật”. * Vương Duy để lại hơn 400 bài thơ và nhiều tác phẩm hội ho¹. §¹i bé phËn th¬ «ng lµ ®iÒn viªn, s¬n thuû(miªu t¶ ruộng vườn núi sông ). Cảnh sắc thiên nhiên đa dạng thể GV: Cho H/S đọc SGK, cả hiện sự thanh nhàn, yên tĩnh. Sự thanh nhàn biểu hiện ở phần phiên âm chữ Hán và cảnh vật có khi là mầu sắc thanh tịch vô vi của đạo phật. 2. V¨n b¶n hai b¶n dÞch th¬ HSPB: C©y quÕ cµnh l¸ sum suª nh­ng hoa quÕ rÊt nhá. GVH: PhÇn tiÓu dÉn(SGK). Lop10.com.

<span class='text_page_counter'>(9)</span> TuÇn 16, tiÕt 46,47,48.. Ngày soạn 22 đến 25/12/2006. GVH: Nhà thơ cảm nhận Nhà thơ cảm nhận được hoa quế rơi. Điều ấy chứng tỏ đêm. xu©n rÊt thanh tÜnh. C¶m nhËn cña nhµ th¬ rÊt tinh tÕ. ¤ng sèng trong mét t©m tr¹ng thËt thanh nhµn.Nhµ th¬ l¾ng nghe ®­îc tiÕng r¬i rÊt nhá Êy. “Người nhàn hoa quế nhẹ rơi, Đêm xuân lặng ngắt trái đồi vắng tanh”. (Người nhàn hoa quế rụng. Đêm xuân núi vắng teo) T©m hån nhµ th¬ giao c¶m chan hoµ víi thiªn nhiªn. HSPB: Mối quan hệ giữa động và tĩnh được thể hiện: GVH: Mối quan hệ giữa + Giữa người và cảnh(người nhàn/hoa quế rụng) động và tĩnh được thể hiện + Giữa đêm trăng thanh tĩnh và tiếng chim kêu. nh­ thÕ nµo trong bµi th¬ ? Mèi quan hÖ nµy biÓu hiÖn c¶m xóc võa tinh tÕ võa s«i động trong mối quan hệ hoà cảm giữa thiên nhiên và con người. Nhà thơ lắng nghe được những gì nhỏ bé xao động xung quanh mình. Trăng sáng giữa đêm xuân. Núi rừng cũng bừng lên vẻ đẹp tiếng chim kêu làm cho bức tranh có hån, sù sèng vÉy gäi. HSPB: §ªm xu©n tr¨ng s¸ng, hoa quÕ rông, tiÕng chim GVH: Thử dùng một câu để kêu, người nhàn nhã. tãm t¾t bµi th¬ ? 3. Cñng cè - Häc thuéc lßng bµi th¬. - ViÕt c¶m nhËn vÒ tÝch hµm sóc cña bµi th¬. ®­îc hoa quÕ r¬i chi tiÕt Êy nói lên về cảnh vật đêm xu©n vµ t©m hån thi sÜ nh­ thÕ nµo ?. Lop10.com.

<span class='text_page_counter'>(10)</span>