Giáo án Đại số nâng cao 10 tiết 1, 2: Mệnh đề

<span class='text_page_counter'>(1)</span>chương 1: Mệnh đề, tập hợp Bài 1: Mệnh đề. Ngµy so¹n: ..... /..... / ...... Ngµy d¹y: ..... /..... / ...... 1. Môc tiªu: Qua bµi häc HS cÇn n¾m ®­îc a. VÒ kiÕn thøc: - Biết thế nào là một mệnh đề, mệnh đề phủ định, mệnh đề chứa biến. - BiÕt ký hiÖu phæ biÕn (), ký hiÖu tån t¹i () - Biết được mệnh đề kéo theo, mệnh đề tương đương. - Phân biệt được điều kiện cần và điều kiện đủ, giả thiết và kết luận. b. VÒ kü n¨ng: - Biết lấy VD minh họa mệnh đề, mệnh đề phủ định của một mệnh, xác định tính đúng sai của một mệnh đề trong những trường hợp đơn giản. - Nêu được VD mệnh đề kéo theo và mệnh đề tương đương - Biết thiết lập mệnh đề đảo của mọtt mệnh đề kéo theo cho trước 2. Chuẩn bị phương tiện dạy học: a. Thùc tiÔn: - Trong cuộc sống nói chung và trong khoa học nói riêng, HS đã gặp những câu nêu lên khẳng định nào đó. - HS đã làm quen với các định lý, hệ quả ở các lớp dưới. b. Phương tiện: - ChuÈn bÞ hÖ thèng c¸c c©u hái, phiÕu häc tËp. - ChuÈn bÞ b¶ng kÕt qu¶. 3. Phương pháp dạy học: - Phương pháp vấn đáp, gợi mở. - Phương pháp hoạt động nhóm. 4. Tiến trình bài học và các hoạt động: a. C¸c t×nh huèng häc tËp: Tình huống 1: Thế nào là một mệnh đề, mệnh đề chứa biến. Lấy VD? HĐ1: GV đưa ra một số VD, nhằm dẫn dắt vào khái niệm mệnh đề. HĐ2: HS tìm hiểu khái niệm mệnh đề, chú ý những câu không là mệnh đề. HĐ3: HS làm một số câu trắc nghiệm đơn giản, nhằm cũng cố khái niệm. Tình huống 2: Thế nào là mệnh đề phủ định của một mệnh đề, lấy VD? HĐ4: GV đưa ra các VD, nhằm dẫn dắt vào khái niệm mệnh đề phủ định. HĐ5: HS tìm hiểu khái niệm mệnh đề phủ định, chú ý tính đúng sai của mệnh đề phủ đinh và mệnh đề ban đầu, các phát biểu tương đương mệnh đề phủ định. HĐ6: HS làm một số câu trắc nghiệm đơn giản, nhằm cũng cố khái niệm. Tình huống 3: Thế nào là mệnh đề kéo theo, mệnh đề đảo, lấy VD? HĐ7: HS nghiên cứu VD3, VD4 (SGK) nhằm dẫn dắt vào khái niệm mệnh đề kéo theo, mệnh đề đảo. HĐ8: HS tìm hiểu khái niệm mệnh đề đảo, mệnh đề kéo theo. HĐ9: HS làm một số câu trắc nghiệm đơn giản, nhằm cũng cố khái niệm. Tình huống 4: Thế nào là mệnh đề tương đương, lấy VD? HĐ10: GV đưa ra một VD, nhằm dẫn dắt vào khái niệm mệnh đề tương đương.. Trang 1 Lop10.com.

<span class='text_page_counter'>(2)</span> HĐ11: HS tìm hiểu khái niệm mệnh đề tương đương. H§12: HS lÊy thªm VD, nh»m còng cè kh¸i niÖm. b. Bµi míi Hoạt động 1: Trong khoa học cũng như cuộc sống hàng ngày ta gặp nhiều câu nêu lên những khẳng định, khẳng định đó có thể đúng hoặc sai. Ví dụ: *) Hà Nội là thủ đô của Việt Nam (1) *) Tô-ky-ô là thủ đô của Trung Quốc (2) *) 2 + 2 = 4 (3) *) 5 chia hÕt cho 3 (4) *) Hôm nay trời đẹp quá ! (5) *) Tèi nay b¹n cã ®i xem phim kh«ng? (6) Hoạt động 2: HS tìm hiểu khái niệm mệnh đề. Hoạt động của HS Hoạt động của GV - Nghe, hiÓu nhiÖm vô. - Yêu cầu HS chỉ ra khẳng định đúng, sai trong các c©u trªn. - Tr¶ lêi c©u hái. - Xem khái niệm trình bày trong SGK và - Yêu cầu HS đọc khái niệm mệnh đề (SGK). ph¸t biÓu kh¸i niÖm. - GV cũng cố khái niệm mệnh đề cho HS Hoạt động 3: HS chọn câu phát biểu là mệnh đề. 1) Trêi m­a. 2) Ngµy mai trêi sÏ m­a. 3) 15 cã c¸c ­íc sè lµ: 1, 3, 5, 15. 4) n chia hÕt cho 2. 5) 5 kh«ng ph¶i lµ sè lÎ. 6) 9 chia hÕt cho 3 vµ 4. Hoạt động của HS Hoạt động của GV - Nghe, hiÓu nhiÖm vô. - Chia lớp là 4 nhóm hoạt động độc lập. - Các nhóm hoạt động độc lập giải quyết - GV nêu câu hỏi, giao nhiệm vụ cho các nhóm. vấn đề dặt ra - GV chÝnh x¸c ho¸ kÕt qu¶ cho bµi tËp, söa sai cho c¸c em. - Nhóm trưởng trả lời câu hỏi. Hoạt động 4: Trở lại các VD đầu bài học, ta phát biểu lại các khẳng định trên như sau: *) Hà Nội không là thủ đô của Việt Nam (1’) *) Tô-ky-ô không là thủ đô của Trung Quốc (2’) *) 2 + 2  4 (3’) *) 5 kh«ng chia hÕt cho 3 (4’) Hoạt động 5: HS tìm hiểu khái niệm mệnh đề phủ định. Hoạt động của HS - Nghe, hiÓu nhiÖm vô.. Hoạt động của GV - Yêu cầu HS nhận xét tính đúng, sai của các câu (1’), (2’), (3’), (4’) và so sánh tính đúng, sai với các câu (1), (2), (3), - Nghiên cứu các VD, trả lời câu (4) tương ứng. hái. - Yêu cầu HS nghiên cứu quan hệ của tính đúng, sai các câu tương ứng. - Xem khái niệm trình bày trong - Yêu cầu HS đọc khái niệm mệnh đề phủ định. - GV cũng cố khái niệm mệnh đề phủ định cho HS SGK vµ ph¸t biÓu kh¸i niÖm. - Chú ý tính đúng sai của mệnh đề phủ định, mệnh đề phủ định có thể phát biểu theo các cách khác nhau.. Trang 2 Lop10.com.

<span class='text_page_counter'>(3)</span> Hoạt động 6: Nêu mệnh đề phủ định của các mệnh đề sau đây và xác định tính đúng sai các mệnh đề vừa nêu. 1) Pa-ri là thủ đô của nước Pháp. 2) 2 lµ sè v« tØ. 3) 2002 chia hÕt cho 4. 1 4) lµ sè h÷u tØ. 2 Hoạt động của HS Hoạt động của GV - Nghe, hiÓu nhiÖm vô. - Chia lớp là 4 nhóm hoạt động độc lập. - Các nhóm hoạt động độc lập giải quyết - GV nêu câu hỏi, giao nhiệm vụ cho các nhóm. vấn đề dặt ra - GV chÝnh x¸c ho¸ kÕt qu¶ cho bµi tËp, söa sai cho c¸c em. - Nhóm trưởng trả lời câu hỏi. Hoạt động 7: HS tìm hiểu ví dụ 3 (trang 5). Hoạt động 8: HS tìm hiểu khái niệm mệnh đề kéo theo, mệnh đề đảo. Hoạt động của HS - Nghe, hiÓu nhiÖm vô.. Hoạt động của GV - Yªu cÇu HS nghiªn cøu VD3 SGK. - Yêu cầu HS đọc khái niệm mệnh đề kéo theo (SGK). - Nghiªn cøu VD. - GV cũng cố khái niệm mệnh đề kéo theo cho HS, chú ý mệnh đề kéo theo có thể phát biểu cách khác tuỳ trường - Xem khái niệm trình bày trong hợp cụ thể. Tính đúng, sai của mệnh đề P => Q SGK vµ ph¸t biÓu kh¸i niÖm. - Yêu cầu HS đọc khái niệm mệnh đề đảo (SGK). - GV cũng cố khái niệm mệnh đề đảo cho HS. Hoạt động 9: Hãy thêm cặp liên từ “Nếu ... thì...” và ghép các mệnh đề sau đây để được mệnh đề kéo theo đúng 1) Tam gi¸c ABC c©n t¹i A i) 50 chia hÕt cho 4 2) 13 cã c¸c ­íc lµ 1 vµ 13 ii) AC = BD   3) 50 chia hÕt cho 2 iii) B  C 4) Tø gi¸c ABCD lµ h×nh vu«ng iv) 13 lµ sè nguyªn tè. Hoạt động của HS Hoạt động của GV - Nghe, hiÓu nhiÖm vô. - Chia lớp là 4 nhóm hoạt động độc lập. - Các nhóm hoạt động độc lập giải quyết - GV nêu câu hỏi, giao nhiệm vụ cho các nhóm. vấn đề dặt ra - GV chÝnh x¸c ho¸ kÕt qu¶ cho bµi tËp, söa sai cho c¸c em. - Nhóm trưởng trả lời câu hỏi.. lµ 600.. Hoạt động 10: Xét 2 mệnh đề sau đây: Mệnh đề P: Tam giác ABC đều Mệnh đề Q: Tam giác ABC có các góc là 600 Lập phát biểu R: Tam giác ABC đều nếu tam giác ABC có các góc là 600 và ngược lại. Hoặc phát biểu cách khác: Tam giác ABC đều nếu và chie nếu tam giác ABC có các góc Mệnh đề trên có dạng: P nếu và chỉ nếu Q Hoạt động 11: HS tìm hiểu khái niệm mệnh tương đương.. Hoạt động của HS - Nghe, hiÓu nhiÖm vô. - Nghiªn cøu VD.. Hoạt động của GV - Gv đưa ra khẳng định mệnh đề dạng “P nếu và chỉ nếu Q” được gọi là mệnh đề tương đương.. Trang 3 Lop10.com.

<span class='text_page_counter'>(4)</span> - Xem khái niệm trình bày trong - Yêu cầu HS đọc khái niệm mệnh đề tương đương (SGK). SGK vµ ph¸t biÓu kh¸i niÖm. - GV cũng cố khái niệm mệnh đề tương đương cho HS, chú ý tính 2 chiều của mệnh đề tương đương: P <=> Q gồm P => Q và Q => P, tính đúng sai của mệnh đề P <=> Q - Mệnh đề P <=> Q có thể phát biểu: P khi và chỉ khi Q. - Mệnh đề P <=> Q đúng khi cả P và Q cùng đúng hoặc cùng sai và ta nói: P và Q là tương đương. Hoạt động 9: Kiểm tra tính đúng, sai của các mệnh đề sau đây. 1) 36 chia hÕt cho 3 vµ 4 khi vµ chØ khi 36 chia hÕt cho 12. 2) Tø gi¸c ABCD lµ h×nh ch÷ nhËt khi vµ chØ khi AC = BD. 3) M lµ trung ®iÓm cña AB khi vµ chØ khi M n»m gi÷a AB vµ MA = MB. 4) n lµ sè nguyªn tè khi vµ chØ khi n cØ cã c¸c ­íc lµ 1 vµ chÝnh nã. Hoạt động của HS Hoạt động của GV - Nghe, hiÓu nhiÖm vô. - Chia lớp là 4 nhóm hoạt động độc lập. - Các nhóm hoạt động độc lập giải quyết - GV nêu câu hỏi, giao nhiệm vụ cho các nhóm. vấn đề dặt ra - GV chÝnh x¸c ho¸ kÕt qu¶ cho bµi tËp, söa sai cho c¸c em. - Nhóm trưởng trả lời câu hỏi. 5. Còng cè: Thế nào là một mệnh đề. Thế nào là mệnh đề phủ định của một mệnh đề. Thế nào là mệnh đề kéo theo, mệnh đề đảo. Thế nào là mệnh đề tương đương. 6. Bµi tËp vÒ nhµ: A. Bµi tËp 1, 2, 3 SGK B. Trong các mệnh đề sau đây mệnh đề nào là tương đương? Em hãy phát biểu dạng P<=>Q của các mệnh đề tương đương vừa chỉ ra. 1) Tø gi¸c ABCD lµ h×nh b×nh hµnh. 2) Tam gi¸c ABC c©n t¹i A. 3) 40 chia hÕt cho 8. 4) Tam gi¸c ABC cã AB = AC. 5) O là tâm vòng tròn ngoại tiếp tam giác đều ABC. 6) O là trọng tâm tiếp tam giác đều ABC. 7) Tø gi¸c ABCD cã AB // CD vµ AD // BC. 8) 40 chia hÕt cho 2 vµ 4.. Trang 4 Lop10.com.

<span class='text_page_counter'>(5)</span>