Một số biện pháp nâng cao chất lượng giáo dục âm nhạc cho trẻ 4 5 tuổi

PHẦN A: ĐẶT VẤN ĐỀ

TÊN ĐỀ TÀI: “Một số biện pháp nâng cao chất lượng giáo dục âm nhạc cho
trẻ 4 -5 tuổi”
I. LÝ DO CHỌN ĐỀ TÀI
Âm nhạc là món ăn tinh thần khơng thể thiếu được đối với đời sống
con người. Ngay từ lúc vừa lọt lòng mẹ, trẻ đã được nghe những giai điệu ầu ơ
từ bà, từ mẹ. Trẻ được tiếp xúc với âm nhạc ngay từ bé cho đến khi lớn. Âm
nhạc luôn song hành cùng chúng ta trong cuộc sống.
Trong chương trình giáo dục mầm non, môn Âm nhạc là 1 môn học nghệ
thuật hết sức gần gũi với trẻ, là hoạt động mà trẻ yêu thích, là nguồn cảm hứng
mạnh mẽ để trẻ cảm thụ âm nhạc, và là 1 phương tiện hữu ích cho việc tổ chức
các hoạt động khác ở trường. Âm nhạc ở trường mầm non được giáo viên vận
dụng một cách sáng tạo, giáo viên sử dụng âm nhạc để ổn định lớp, hoặc có thể
sử dụng làm thời gian để trẻ chơi các trị chơi, cũng có thể là hát và vận động
một bài hát để trẻ vận động chuyển từ hoạt động này sang hoạt động khác thu
hút trẻ, không gây cho trẻ sự nhàm chán trong các tiết học khác.
Tơi nhận thấy được vai trị của âm nhạc trong chương trình giáo
dục mầm non đã trở thành một hoạt động không thể thiếu đượ trong các trường
mầm non. Trong năm học 2018 – 2019, tôi luôn tìm hiểu các phương pháp để
đưa âm nhạc đến với trẻ gần hơn nữa, thường xuyên hơn, cùng với sự ủng hộ và
giúp đỡ của Ban Giám Hiệu và các đồng nghiệp.
Từ lý do trên, tôi chọn đề tài: “Một số biện pháp nâng cao chất lượng giáo dục
âm nhạc cho trẻ 4 -5 tuổi”
II. MỤC ĐÍCH NGIÊN CỨU
- Giúp cho trẻ có khả năng cảm thụ âm nhạc ngay từ khi tuổi mầm non.
- Tạo cho trẻ có đời sống văn hố lành mạnh góp phần phát triển tồn diện về
Đức – Trí- Thể - Mĩ cho trẻ.
- Giúp trẻ hứng thú trong các tiết học và tiếp thu được kiến thức một cách tự
nhiên
- Nâng cao chất luợng dạy học của cô và bé về môn “ hoạt động giáo dục âm

nhạc”
- Tìm hiểu phương pháp, biện pháp, thủ thuật sáng tạo trong tiết dạy.
- Khảo sát việc giáo dục âm nhạc cho trẻ trong đời sống hằng ngày ở trường
Mầm Non từ đó tìm biện pháp nâng cao chất lượng giáo dục âm nhạc cho trẻ
III. ĐỐI TƯỢNG, PHẠM VI VÀ THỜI GIAN NGHIÊN CỨU
- Đối tượng trẻ 4-5 tuổi Trường Mầm non .


MỘT SỐ BIỆN PHÁP NÂNG CAO CHẤT LƯỢNG GIÁO DỤC ÂM NH ẠC CHO TRẺ 4-5 TUỔI

- Phạm vi: Lớp 4 tuổi B2
- Thời gian thực hiện: Từ tháng 9/2018 đến tháng 4/2019
IV. PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU
- Phương pháp điều tra , khảo sát.
- Phương pháp mô tả.
- Phương pháp so sánh đối chiếu.
- Phương pháp phân tích.
- Phương pháp nghiên cứu tài liệu
- Phương pháp tổng hợp, tổng kết kinh nghiệm.
PHẦN B. GIẢI QUYẾT VẤN ĐỀ
I. CƠ SỞ KHOA HỌC
1. Cơ sở lí luận
Đối với trẻ ở lứa tuổi mần non, hoạt động âm nhạc là môn học rất quan
trọng đối với trẻ, nó tạo điều kiện cho trẻ phát triển tồn diện về Đức-Trí-ThểMỹ-Lao động. Thơng qua hoạt động âm nhạc trẻ linh hoạt hơn mạnh dạn hơn,
thông minh hơn, sáng tạo hơn là động lực để trẻ phát triển nhận thức trẻ hát bài
hát với tâm hồn trong sáng, kết hợp với động tác minh họa, khi hát vận động
theo nhạc sẽ thúc đẩy sự vận động,của cơ thể,trẻ phát triển mạnh về ngôn ngữ và
thể chất cịn giáo dục trẻ u ơng bà, cha mẹ, cơ giáo, quê hương đất nước, cảnh
vật xung quanh nhằm phát triển tình cảm xã hội .
Âm nhạc và vận động sáng tạo khi được giáo viên Mầm non sử dụng một

cách có có mục đích, phù hợp sáng tạo sẽ hỗ trợ trẻ thu nhận kinh nghiệm tích
cực và tạo cảm giác hưng phấn, vui tươi. Giáo viên có bật nhạc không lời êm
dịu làm nhạc nền trong khi đang diễn ra các hoạt động khác cuả trẻ ( giờ ăn,
chơi ở các góc chơi, chơi ngồi trời, trẻ làm bài tập theo nhóm, giờ tạo hình...).
Ca hát và nghe nhạc giúp trẻ duy trì tập trung, phấn khởi trong khi hoạt động.
Trẻ mẫu giáo thích hát theo lời bài hát, hay đung đưa người theo tiếng nhạc có
giai điệu êm dịu, vui tươi, nhộn nhịp.
Ý thức rõ vai trò của giáo dục âm nhạc cho nên hoạt động học có chủ
đích “Giáo dục âm nhạc” đã trở thành một hoạt động không thể thiếu được
trong trường lớp Mầm non và hơn nữa...Cùng với sự quan tâm chỉ đạo của ban
giám hiệu nhà trường, trong những năm qua, bản thân tơi đã và đang cố gắng đi
sâu tìm những biện pháp thích hợp nhằm nâng cao chất lượng dạy và học cho
hoạt động làm quen giáo dục âm nhạc. Nhưng đối với đặc điểm của lứa tuổi mẫu
giáo, giáo dục âm nhạc không chỉ dừng lại ở việc cô dạy trẻ hát và múa đơn giản
2


MỘT SỐ BIỆN PHÁP NÂNG CAO CHẤT LƯỢNG GIÁO DỤC ÂM NH ẠC CHO TRẺ 4-5 TUỔI

mà phải tổ chức hát, múa dưới nhiều hình thức và ln đi cùng với đồ dùng, đồ
chơi âm nhạc đạt được mục tiêu lấy trẻ làm trung tâm. Bên cạnh đó, giáo dục âm
nhạc luôn được thực hiện phù hợp với chế độ sinh hoạt một ngày ở trường của
trẻ: Âm nhạc được tích hợp trong làm quen văn học, hoạt động tạo hình, làm
quen với tốn, thể dục buổi sáng...Nhờ đó mà cuộc sống của trẻ thêm vui vẻ,
hồn nhiên.
Giáo dục Âm nhạc là hoạt động nghệ thuật có tác dụng giáo dục thẩm mỹ
ngồi ra nó cịn giúp trẻ phát triển trí tuệ, trẻ có khả năng trải nghiệm những
cảm xúc trong quá tŕnh cảm thụ và thể hiện Âm nhạc: Khi nghe nhạc, trẻ cảm
nhận được tính chất, tình cảm của Âm nhạc, ảnh hưởng những trạng thái cảm
xúc có trong tác phẩm. Đồng thời Âm nhạc cũng dẫn dắt trẻ đến với những hiện

tượng sống động của đời sống, giúp trẻ hình thành sự liên tưởng. Nhịp điệu rắn
rỏi của bản hành khúc gợi cho trẻ niềm vui, hào hứng phấn khởi... Bài hát êm
dịu đưa trẻ đến tình cảm nhẹ nhàng.....
Ngồi ra Âm nhạc cịn giúp trẻ phát triển ngôn ngữ, phát triển tai nghe và
cảm xúc cho trẻ.
Với tơi âm nhạc giống như một bí quyết riêng giúp tôi thu hút trẻ, tạo ấn
tượng đẹp khi trẻ tới trường lớp.
Vì tất cả những những lý do này, tơi ln mong muốn mình phải làm thế
nào để giúp trẻ học thật tốt bộ môn âm nhạc, tôi đã khơng ngừng suy nghĩ và
sáng tạo, để tìm ra những cách thức giảng dạy và tạo ra môi trường học tập tốt
nhất cho trẻ. Bằng tất cả sự nỗ lực, cố gắng đó, tơi cảm thấy một phần nào ý
nguyện của mình đã thực hiện được.
Tơi nhận thấy một số giáo viên chưa biết lồng ghép Giáo dục âm nhạc
trong một số hoạt động như thế nào để phù hợp, không bị lạm dụng, không cho
là tham lam trong nội dung tích hợp...Từ những hạn chế này, nếu chúng ta biết
vận dụng một cách sáng tạo, thường xuyên tổ chức sưu tầm, cải biên, sáng tác
một số trò chơi giáo dục âm nhạc, tổ chức các hoạt động để đưa giáo dục âm
nhạc vào cho phù hợp thì sẽ uốn nắn kịp thời và tạo điều kiện để cùng nhau thực
hiện tốt.
2. Cơ sở thực tiễn:
Giáo dục âm nhạc là loại hình nghệ thuật có giá trị biểu cảm cao vì nó tác
động đến người nghe cả về âm nhạc và lời ca, nó phản ánh cuộc sống sinh hoạt,
tâm tư tình cảm của con người và nó gấn gũi với con người, được đơng đảo
cơng chúng u thích. Trong trường mầm non ca hát là 1 hoạt động được thực
hiện thường xuyên liên tục và được lồng ghép trong các hoạt động của trẻ, nó là
cầu nối giữa hoạt động này với hoạt động khác và nó là nguồn tạo hứng thú
mạnh mẽ nhất để trẻ tham gia vào các hoạt động. Tuy nhiên khi trẻ ca hát ta
3

MỘT SỐ BIỆN PHÁP NÂNG CAO CHẤT LƯỢNG GIÁO DỤC ÂM NH ẠC CHO TRẺ 4-5 TUỔI

thường nhận thấy đôi lúc có phần khơng chính xác về giai điệu hoặc về lời ca,
thậm chí trẻ cịn tự sáng tác lời không phù hợp nội dung. Mặt khác kỹ thuật hát
của trẻ cịn hạn chế về giọng, về hơi, vì âm vực tiết tấu vì thế nó làm giảm đi
tính nghệ thuật của bài hát. Ngoài ra cơ quan phát âm của trẻ chưa thực sự hoàn
chỉnh, âm phát ra yếu, hơi thở ngắn, nông và đặc biệt sự phối hợp giữa tai nghe
và giọng chưa thật chủ động. Do đó trẻ hát chưa có tính nghệ thuật. Vậy làm thế
nào để trẻ hát hay, hát chính xác một tác phẩm âm nhạc?
Chính vì những lý do trên mà năm học này tôi đi sâu nghiên cứu: “Một số biện
pháp nâng cao chất lượng giáo dục âm nhạc đối với trẻ Mầm non”
2.1. Thực trạng trước khi thực hiện đề tài.
Giáo dục âm nhạc là phương tiện giáo dục thẩm mỹ, giáo dục đạo đức,
góp phần phát triển trí tuệ và có sự tác động lớn đến sự phát triển tâm sinh lý
của trẻ, âm nhạc đối với trẻ là thế giới kì diệu đầy xúc cảm, đặc biệt là với trẻ 4
tuổi có thể cảm nhận được những được giai điệu, lời ca của bài hát.
Tất cả những nội dung trên cần được tiến hành thường xuyên đối với trẻ.
Đặc biệt nâng cao chất lượng, sự yêu thích âm nhạc đối với trẻ giáo viên phải
thương xuyên làm đồ dùng đồ chơi phù hợp để trẻ học đạt hiệu quả cao.
Muốn trẻ học và hiểu tốt hơn khi học và thơng qua trị chơi thì cần sử dụng
đầy đủ 3 phương pháp là:
+ Phương pháp trực quan thính giác :là phương pháp đặc thù âm nhạc giúp trẻ
gợi lên tâm trạng ,cảm xúc ,tình cảm đa dạng .
+ Phương pháp dùng lời (giảng giải ,chỉ dẫn ): hướng dẫn trẻ lời nói cụ thể và
hình ảnh là phương thức giúp trẻ rễ hiểu tiếp thu nhanh.
+ Phương pháp thực hành nghệ thuật: Trẻ hát chơi âm nhạc,vận động ,sử dụng
nhạc cụ , hoạt động sáng tạo của giáo viên.
Trong năm 2018 - 2019 tôi được nhà trường phân công trực tiếp chăm sóc
giảng dạy lớp mẫu giáo 4-5 tuổi với sĩ số là 36 cháu, trong đó 17 cháu là nữ 19
cháu là nam, tơi nhận thấy có nhưng thuận lợi và khó khăn sau:

a.Thuận lợi:
- Về cơ sở vật chất: Diện tích lớp rộng, khơng gian thống mát, đảm bảo an toàn
cho trẻ hoạt động và vui chơi.
- Về phía lãnh đạo: Được sự quan tâm của Phịng giáo dục và Ban giám hiệu nhà
trường tạo điều kiện bồi dưỡng chuyên môn nghiệp vụ, tổ chức nhiều buổi kiến
tập, thực tập của các đồng nghiệp trong trường mầm non cũng như trong huyện.
- Về phía giáo viên: Có lịng u nghề, mến trẻ, có kinh nghiệm trong cơng tác
giảng dạy và chăm sóc trẻ. Có lịng nhiệt tình, tinh thần ham học hỏi, có trách
nhiệm trong cơng việc.
- Về phía trẻ: Số trẻ đi học chuyên cần cao.
4


MỘT SỐ BIỆN PHÁP NÂNG CAO CHẤT LƯỢNG GIÁO DỤC ÂM NH ẠC CHO TRẺ 4-5 TUỔI

- Các cháu đều khỏe mạnh nhanh nhẹn, ngoan ngỗn, thích hoạt động vui chơi
- Chị em đồng nghiệp đoàn kết, nhân ái giúp đỡ cùng nhau tiến bộ
- Lớp được phân theo đúng độ tuổi quy định
- Trong q trình chăm sóc tơi luôn nhận được sự tin tưởng của phụ huynh học
sinh
b. Khó khăn:
– Các cháu phần lớn con em làm nơng nghiệp, kinh tế gia đình eo hẹp, ít có điều
kiện cho con em mình tiếp xúc với âm nhạc nhiều.
- Còn một số phụ huynh còn coi nhẹ việc học của trẻ trong tường mầm non.
- Trình độ nhận thức của trẻ về âm nhạc của trẻ không đồng đều dẫn đến xây
dựng giáo án cho trẻ gặp nhiều khó khăn .
- Khả năng tiếp thu âm nhạc của trẻ cũng chưa đồng đều ,có trẻ rất thích nghe
hay hát, nhưng có trẻ lại thờ ơ với các bài hát .
- Trẻ hát chưa đúng giai điệu , hát không rõ lời hay hát sai lời
- Trẻ hát chưa hòa quyện giọng hát của mình với giọng hát tập thể .

2.2.Số liệu điều tra trước khi thực hiện
Bảng khảo sát
( Tổng số trẻ: 36)
Số đạt
STT
Nội dung khảo sát
Tỉ lệ (%)
trên số trẻ
Hứng thú tham gia
1
18/36
50%
2
3

Thuộc những bài hát trong chương trình
Vận động theo nhạc

12/36

33%

10/36

27%

II. MỘT SỐ BIỆN PHÁP
Gồm 5 biện pháp:
Biện pháp 1: Giáo dục âm nhạc thông qua hoạt hoạt động đón trẻ và tập thể
dục buổi sáng

Biện pháp 2: Trong các tiết học và các hoạt động khác
.
Biện pháp 3: Giáo dục âm nhạc thông qua các hội thi, ngày hội.
Biện pháp 4: Một số trò chơi phục vụ âm nhạc.
Biện pháp 5: Phối kết hợp với phụ huynh
5


MỘT SỐ BIỆN PHÁP NÂNG CAO CHẤT LƯỢNG GIÁO DỤC ÂM NH ẠC CHO TRẺ 4-5 TUỔI

III. THỰC HIỆN CÁC BIỆN PHÁP
Giáo viên khơng nhất thiết phải có biệt tài gì trong việc múa hát mới thành
cơng trong việc dạy nhạc, vận động và kịch cho trẻ, bởi vì đức tính quan trọng
nhất của một cơ giáo là có một thái độ tích cực, cơng nhận và trân trọng các biểu
hiện của trẻ. Mỗi trẻ cần có một mơi trường mang thơng điệp: “Ở đây con làm gì
cũng được, các sáng tạo của con thật tuyệt vời vì con đã tự nghĩ ra”. Giáo viên
phải biết động viên, khen ngợi trẻ kịp thời, có thể thổi vào trẻ bầu khơng khí tin
tưởng bằng những hành động sáng tạo và chơi trị chơi đóng kịch. Khi trẻ nhận
ra rằng cơ giáo tôn trọng và hoan nghênh các biểu hiện cá nhân của chính mình,
thì trẻ sẽ tự tin hơn, nhiều chi tiết phong phú hơn. Khi có được sự tự tin, trẻ tự
thấy hài lòng và hãnh diện với suy nghĩ “Mình đã làm được điều gì đó một
mình”. Đồng thời giúp trẻ say sưa, thích thú hơn trong nhiều giờ hoạt động khác.
Dựa vào tình hình thực tế ở từng địa phương, ở từng lớp giáo viên tự xây
dựng kế hoạch cho lớp của mình, vì vậy trước khi bắt đầu bất cứ hoạt động âm
nhạc nào với một nhóm trẻ, giáo viên nên vạch sẵn một loạt các hoạt động giúp
cân bằng giữa yên tĩnh và ồn ào, giữa năng động và với nghỉ ngơi.
Để tổ chức tốt trò chơi , vận động sáng tạo theo nhạc cho trẻ đòi hỏi giáo
viên phải đầu tư thời gian soạn giáo án và nghiên cứu kỹ giáo án trước khi giảng dạy.
1. Biện pháp 1: Giáo dục âm nhạc thông qua hoạt hoạt động đón trẻ và tập
thể dục buổi sáng

* Trước giờ học buổi sáng
Giờ đón trẻ là lúc cần tạo khơng khí vui vẻ, lơi cuốn trẻ đến trường, vì các
cháu chưa tự giác. Giai đoạn này trẻ tạm thời bứt ra những tình cảm âu yếm mà
bố mẹ dành cho để đến trường, lúc này âm nhạc góp phần tác động rất lớn. Biết
rằng biện pháp này rất bình thường đối với tất cả giáo viên ở hầu hết các trường,
nhưng một số giáo viên chưa biết chọn những ca khúc nào cho phù hợp và tôi đã
suy nghĩ, đưa ra một số bài hát rất lôi cuốn trẻ như : Ca khúc “Em đi Mẫu
giáo” sáng tác Dương Minh Viên bởi vì bài hát có nhịp điệu vừa phải, sắc thái
vui vẻ trong lời ca :
“ Nắng vừa lên em đi Mẫu giáo...
...mừng vui đón em vào trường...”
Rồi những bài “Cháu đi Mẫu giáo” của Phạm Thanh Hưng, bài “Trường
chúng cháu là trường Mầm non”của Phạm Tuyên. Hoà với khung cảnh thiên
nhiên, niềm phấn chấn đến trường của trẻ qua bài hát “Con chim hót trên cành
cây”. Rồi một ngày mới lại bắt đầu sôi động với âm thanh và màu sắc thiên
nhiên qua bài “Vui đến trường” của Hồ Bắc.
Ngoài ra, để tạo cho trẻ nề nếp trước khi vào lớp phải lễ phép, tự tin qua
bài “Lời chào buổi sáng”của Nguyễn Thị Nhung nhắc nhở cháu phải chào bố mẹ...
6


MỘT SỐ BIỆN PHÁP NÂNG CAO CHẤT LƯỢNG GIÁO DỤC ÂM NH ẠC CHO TRẺ 4-5 TUỔI

Cho trẻ nghe những bài trẻ có thể hát theo được như ở trên. Ngồi tác
động âm nhạc cịn giúp trẻ làm quen, củng cố các bài trong chương trình trẻ phải
học hát. Cịn có nhiều bài hát khơng cần trẻ phải hát được cũng tạo khơng khí
vui vẻ khi đến trường: “Đi học” của Bùi Đình Thảo, “Bài ca đi học” của Phan
Trần Bảng không chỉ giúp trẻ làm quen, nhận biết cuộc sống xung quanh mà còn
chăm từng bữa ăn giấc ngủ : “Cô giáo như mẹ hiền”, “Ngày đầu tiên đi học”
của Nguyễn Ngọc Thiện.

Ngồi giờ âm nhạc, cịn tổ chức nghe nhạc trong các gìờ khác. Đây là
phương pháp giáo dục tổng hợp đạt hiệu quả cao. Qua thực tế, trong các giờ dạy
trẻ về thơ, truyện, LQCC, KPKH,...có sự tham gia của GDÂN sẽ làm cho tiết
học trở nên phong phú hơn.
Khi vào giờ thể dục buổi sáng, nên chọn những bài phù hợp với chủ đề sự
kiện trẻ đang học giúp trẻ nhớ lâu hơn.

7


MỘT SỐ BIỆN PHÁP NÂNG CAO CHẤT LƯỢNG GIÁO DỤC ÂM NH ẠC CHO TRẺ 4-5 TUỔI

(Hình ảnh: Cơ và trẻ thể dục buổi sáng )
2. Biện pháp 2: Trong các tiết học và các hoạt động khác:
* Trong hoạt động Giáo dục âm nhạc:
Do đặc điểm của lứa tuổi nên giáo dục các cháu cần tiến hành theo phương
châm "Học mà chơi - chơi mà học" theo chương trình giáo dục Mầm non mới.
Một giờ học giáo dục âm nhạc cô xây dựng theo các cách khác nhau, mỗi giờ
học chọn một phần trọng tâm chủ yếu trong một hoạt động: Trọng tâm là ca hát
thì nội dung chính là tập cho các cháu hát thuộc bài hát, hát rõ lời, đúng nhạc.
Nếu trọng tâm là nghe hát thì phần nghe hát phải kéo dài hơn, chủ yếu là
trẻ được nghe cơ hát, trẻ cảm nhận được tính chất, tình cảm của âm nhạc nên
hưởng ứng cảm xúc với những trạng thái cảm xúc có trong tác phẩm.
Nếu trọng tâm là biểu diễn văn nghệ thì cơ tổ chức cho trẻ biểu diễn giống
như một đêm văn nghệ, giúp trẻ ôn lại những bài đã học, tự tin mạnh dạn trước
đông người. Dẫn dắt trẻ đến với những hiện tượng sống động của đời sống, giúp
trẻ hình thành sự liên tưởng.
Nếu trọng tâm là vận động theo nhạc thì cô hướng dẫn trẻ cách vận động
theo bài hát để tạo cho bài hát hay hơn, trẻ hứng thú hơn. Việc dạy trẻ vận động
nhịp nhàng theo nhịp điệu âm nhạc không chỉ giúp trẻ tập phối hợp các động tác

8


MỘT SỐ BIỆN PHÁP NÂNG CAO CHẤT LƯỢNG GIÁO DỤC ÂM NH ẠC CHO TRẺ 4-5 TUỔI

đi lại vững vàng, chạy nhẹ nhàng. Tất cả những vận động của tay chân, thân
mình nhờ có sự phụ hoạ âm nhạc trở nên chính xác, nhịp nhàng hơn. Vận động
theo nhạc tạo cho trẻ sự hoạt bát, nhanh nhẹn, có tư thế đẹp, duyên dáng…vv…
Để thu hút vào giờ học và giúp trẻ làm quen với hoạt động âm nhạc được
tốt hơn, giáo viên cần đầu tư, nghiên cứu, sáng tạo trong phương pháp dạy học:
Vào đầu giờ học cơ có thể trò chuyện về chủ đề, xem vật thật, tranh ảnh, hình
ảnh qua máy vi tính... có chủ đề theo nội dung bài dạy để dẫn dắt trẻ tới tác
phẩm, vào bài học một cách nhẹ nhàng, tự tin khơng gị bó trẻ. Mọi giờ học hoạt
động làm quen âm nhạc đều có phần nghe hát và trị chơi âm nhạc. Vì sự cảm
thụ âm nhạc gắn bó chặt chẽ với sự phát triển nhận thức. Nó địi hỏi trẻ phải chú
ý, quan sát nhạy bén. Trẻ tập trung nghe nhạc, so sánh âm thanh làm quen với ý
nghĩa biểu cảm của âm thanh đó, ghi nhớ những đặc điểm, tính chất cảu hình
tượng âm nhạc. Trị chơi âm nhạc giúp trẻ thoải mái, vận động chạy nhảy... trẻ sẽ
hoạt bát nhanh nhẹn và rất hứng thú trong giờ học.
Muốn một giờ hoạt động âm nhạc đạt kết quả cao đòi hỏi cơ giáo phải hát
đúng nhạc, có sử dụng đàn, nhạc cụ để trẻ được làm quen với nhạc, cô hát càng
hay càng thu hút trẻ vào giờ học. Cô hát phải thể hiện tình cảm sắc bài hát, cơ
giới thiệu dẫn dắt hay có nội dung để trẻ hát cùng cô cả bài. Cô phải chuẩn bị
nhạc cụ cho trẻ như ở lớp tôi: Tôi sử dụng phách tre, phách gỗ, xắc xô, lúc lắc,
trống cơm, đàn ocgan.... Trẻ hát đúng, hát hay chưa đủ mà còn dạy trẻ vận động
theo nhạc, biết phối hợp âm nhạc nhịp điệu. Trẻ vừa hát vừa vận động theo nhạc
giúp trẻ biết cảm nhận về âm nhạc, trông trẻ thật hồn nhiên dễ thương. Hầu hết
các bài hát có thể cho trẻ vận động múa. Vì múa là hoạt động nghệ thuật, dùng
hình thể, tư thế để thể hiện lên tư tưởng, tình cảm của một tác phẩm. Múa và âm
nhạc quan hệ mật thiết và không tách rời nhau. Một bài hát cho trẻ làm quen 2, 3

cách vận động khác nhau để thay đổi hình thức, giúp trẻ làm quen với nhiều loại
hình tiết tấu và khơng làm trẻ bị nhàm chán. Có thể cho trẻ mặc trang phục theo
bài hát, giúp trẻ biết trang phục của một số vùng miền theo nội dung bài hát. Khi
chọn bài hát nghe tơi chọn bài hát có nội dung phù hợp tốt lên nội dung chính
của bài dạy hát.
 Ví dụ: Dạy múa bài "Múa với bạn Tây Ngun" thì tơi chọn bài nghe
hát: "Cô giáo Bản Mèo" nhằm hướng trẻ vào nội dung bài học một cách dễ
dàng và dễ giáo dục cho trẻ. Trẻ được nghe những bản nhạc phù hợp, trẻ sẽ cảm
nhận giai điệu, ý nghĩa đời sống văn hố vùng miền qua bài hát. Khi múa có thể
mặc trang phục theo yêu cầu theo bài hát để bài học thêm sinh động và hứng thú hơn.
Để tăng phần hấp dẫn của giờ học cho trẻ chơi trò chơi âm nhạc nhằm phát
triển năng khiếu, ôn luyện kiến thức kỹ năng cho trẻ về âm nhạc. Sự phản ứng
9


MỘT SỐ BIỆN PHÁP NÂNG CAO CHẤT LƯỢNG GIÁO DỤC ÂM NH ẠC CHO TRẺ 4-5 TUỔI

âm thanh khác nhau để phát triển khả năng nghe nhạc của trẻ. Cô hướng dẫn
cách chơi rõ ràng, cụ thể, dần dần nâng cao u cầu của trị chơi. Tơi cho số
đơng trẻ được tham gia chơi, tôi nhận thấy một giờ hoạt động âm nhạc cần đảm
bảo các nội dung: Ca hát, vận động theo lời ca, trẻ được nghe hát và được chơi
trò chơi âm nhạc. Trong một tiết học được tổ chức thực hiện như trẻ được chơi
với cô, được gần gũi trị chuyện với cơ, khơng gị bó trẻ. Về đội hình khơng
cứng nhắc như trước đây, có thể cho trẻ thay đổi nhiều đội hình khác nhau: Hình
trịn, chữ u, tự do... để trẻ được thoải mái hoạt động nhanh nhẹn. Trong giờ hoạt
động âm nhạc cần cho trẻ làm quen với một số bài hát khác, có nội dung phù
hợp và phù hợp với lứa tuổi có thể do cô sáng tác hoặc sưu tầm.
Trong giờ học tôi luôn tuyên dương kịp thời những cháu hát đúng, hát hay,
vận động thành thạo theo lời ca nhằm khuyến khích trẻ học tốt hơn. Tuyệt đối
khơng chê trẻ, tơn trọng trẻ, nhẹ nhàng sửa sai đối với những trẻ thực hiện chưa

đúng. Việc dạy học phụ thuộc vào việc giáo dục. Do đó nội dung các bài dạy
khơng chỉ đơn thuần là một nội dung cần dạy cho trẻ mà cịn là một phương tiện
giáo dục. Vì vậy tơi ln quan sát và nhận xét xem trong q trình học tập trẻ có
hoạt động khơng? Có thích thú khơng? Tìm hiểu ngun nhân vì sao trẻ khơng
hồ đồng chùng bạn để có hướng tìm cách đưa trẻ hồ nhập với bạn bè, dần dần
tơi thấy trẻ rất thích học giáo dục âm nhạc.

( hình ảnh: Trẻ hát và biểu diễn trong tiết học âm nhạc)
- Ngoài giờ âm nhạc thì âm nhạc cịn được sử dụng ở các tiết học khác, đây là
phương pháp dạy tích hợp có hiệu quả rất cao cho các tiết học vì âm nhạc thu
hút trẻ rất cao vào bài học mà giáo viên muốn truyền đạt, điển hình như các tiết học như:
* Làm quen văn học :
10


MỘT SỐ BIỆN PHÁP NÂNG CAO CHẤT LƯỢNG GIÁO DỤC ÂM NH ẠC CHO TRẺ 4-5 TUỔI

Trong giờ LQVH giáo viên dạy trẻ cảm thụ bài thơ, câu chuyện thông qua
việc đọc diễn cảm, hiểu nội dung... để truyền đạt tới trẻ những vẻ đẹp của tiếng
nói dân tộc, sản phẩm trí tuệ và tình cảm của bao thế hệ người Việt Nam nối tiếp nhau.
Thông qua việc dạy bài thơ “Hạt gạo làng ta” của Trần Đăng Khoa, sau
khi trẻ đọc thơ xong cô kết hợp cho trẻ nghe bài hát “Hạt gạo làng ta” do Trần
Viết Bính phổ nhạc. Và chính giai điệu trữ tình của bài hát giúp cho ý thơ trong
bài thơ được nâng cao, tiết học thêm sinh động, phong phú và trẻ rất chú ý.
Có nhiều bài thơ có cùng chủ đề với bài hát, tuy là lời thơ khơng hồn
tồn trùng với lời bài hát nhưng mang ý nghĩa mở rộng nhận thứ cho trẻ trong
tiết học đó như : Dạy trẻ đọc bài thơ “Bó hoa tặng cơ” của Ngơ Qn Miện
Sau khi day trẻ đọc thơ kết hợp cho trẻ hát bài: “Mừng ngày 8/3”(Tân Huyền)
giúp trẻ cảm thụ và hiểu thêm nội dung bài thơ. Đồng thời thể hiện tình cảm của
trẻ thơng qua tiết học đó.

Khi cho trẻ đọc bài thơ “Bác Hồ của em” kết hợp nghe hát bài “Nhớ ơn
Bác” của Phan Huỳnh Điểu; Thơ “Chú bộ đội hành quân trong mưa” kết hợp
nghe hát bài “Màu áo chú bộ đội” của Nguyễn Văn Tý.
Ngồi ra cịn chọn những bài hát có đề tài như bài thơ: “Chim chích
bơng” của Nguyễn Viết Bính, “Mẹ và cơ” của Trần Quốc Tuấn...
Đây là một kinh nghiệm làm cho các tiết thơ, truyện sinh động, hấp dẫn
đồng thời giúp trẻ cảm thụ nội dung của bài thơ, câu chuyện đó qua bài hát đó
chứ khơng phải là một nội dung lồng ghép để chuyển tiếp cho hay.
Ngoài ra một số bài đồng dao, thơ, truyện trong chương trình cũng được
nhiều nhạc sĩ sáng tác thành nhạc và cũng từng được xoay chuyển hát như:
“Gánh gánh gồng gồng” “Chi chi chành chành” ”Rềnh rềnh ràng ràng”
Giúp trẻ tiếp thu nhanh, mau thuộc và gây hứng thú trong quá trình học của cháu.
* Giáo dục âm nhạc thông qua hoạt động Khám phá khoa học:
- Để giúp trẻ hiểu đúng đắn về những đề tài của giờ hoạt động chung làm
quen khám phá khoa học thơng qua việc trị chuyện, đàm thoại, quan sát, trị
chơi...thì việc kết hợp sử dụng âm nhạc trong giờ học góp phần tạo cho trẻ có
cảm xúc với các đối tượng như bài “Giới thiệu một số loài hoa” yêu cầu là trẻ
phân biệt được một số loại hoa, so sánh, nhận xét sự giống và khác nhau...biết
thưởng thức vẻ đẹp, mùi thơm, yêu quí, bảo vệ...Sau đó ta cho trẻ nghe bài
“Hoa trong vườn” hoặc có thể cho cháu nghe bài “Ra vườn hoa” của Văn Tấn.
- Trong chủ đề nghề nghiệp như “Chú công nhân” giáo viên yêu cầu trẻ nắm
được công việc, ý nghĩa của cơng việc đó, yếu q người lao động...kết hợp cho
trẻ nghe bài “Cháu yêu cô chú công nhân” của Hoàng Văn Yến.
11


MỘT SỐ BIỆN PHÁP NÂNG CAO CHẤT LƯỢNG GIÁO DỤC ÂM NH ẠC CHO TRẺ 4-5 TUỔI

- Khi dạy đề tài “Chú bộ đội” nghe bài “Cháu thương chú bộ đội”, “Làm
chú bộ đội”, “Gác trăng” của Nguyễn Trí Tân...Nhằm giúp trẻ hiểu được trong

đêm trung thu đó các chú bộ đội phải đứng gác giữ cho Tổ quốc được thanh bình
để các em thiếu nhi được “Rước đèn trong đêm trăng”.
- Và còn nhiều chủ đề khác cũng vậy, ở đây chúng ta không nên dừng lại ở
phần nghe để chuyển tiếp mà nghe hát để nắm thêm nội dung thơng qua đề tài
dạy đó.
* Giáo dục âm nhạc thơng qua hoạt động phát triển thể chất
- Nói đến giáo dục thể chất mọi người thường nghĩ tới sự khơ khan, cứng
nhắc .Thật như vậy nếu khơng có biện pháp làm mềm hóa hoạt động học. Hoạt
động giáo dục thể chất khi có âm nhạc sẽ thấy hứng thú và phấn khởi hơn, giờ
hoạt động của trẻ đạt kết quả cao hơn.
Bản thân tôi sau khi được tham khảo một số bài hát vui nhộn của nước
ngồi, tơi cũng có thể lồng ghép lựa chọn một số bài hát nước ngồi có giai điệu
dễ nhớ, vui nhộn và phù hợp với chương trình giáo dục thể chất của trẻ em Việt
để tôi đưa vào .
Từ thực tế tại lớp mình tơi nhận thấy đối với mỗi chủ đề nên sử dụng các
bài hát phù hợp với nội dung của từng bài dạy, tôi đã vận dụng một số bài hát
khi thực hiện cho trẻ khởi động:
 Ví dụ: Khi dạy trẻ học chủ đề “ Giao thông’’ nhạc khởi động tơi chọn nhạc bài:
“ Một đồn tàu’’, “Bé nhớ lời cơ”..
Hoặc có thể từ các bài hát vui nhộn, nhí nhảnh với nhịp 2/4 như bài hát:
“Đi đường em nhớ”, “Em đi chơi thuyền’’… cô cho trẻ kết hợp tập BTPTC
Hay: bài hát “Em đi qua ngã tư đường phố’’ kết hợp với trò chơi vận động
Tới phần hồi tĩnh, tôi cho trẻ đi nhẹ nhàng theo nhạc với giai điệu tha thiết
bài: “Anh phi công ơi” hay bài: “ Ngồi tựa mạn thuyền”…
* Giáo dục âm nhạc thông qua hoạt động Tạo hình:
Giáo dục âm nhạc trong giờ tạo hình ngồi việc trẻ thực hành, cơ mở máy
cho trẻ nghe nhiều bài hát có nội dung tương đối phù hợp với đề tài đó, thì ở đây
ngồi nội dung trên bản thân đã tổ chức nhiều tiết thao giảng ở trường với nội
dung là cho trẻ nghe bài hát có nội dung phù hợp với đề tài và dạy vào phần
hướng dẫn, đàm thoại trước khi trẻ thực hành. Sau đó từ nội dung bài hát giáo

viên kết hợp đàm thoại như: Vẽ hoa, nghe hát bài “Màu hoa”.
+ Trong bài hát các con vừa nghe những bông hoa đó có màu gì?
+ Ngồi những bơng hoa đủ màu sắc đó thì bài hát cịn có gì nữa ( nhiều
lá, nhiều cây...)
Những câu hỏi đàm thoại đó giúp trẻ có thêm một số ý tưởng trong q
trình vẽ để có sản phẩm sáng tạo.
12


MỘT SỐ BIỆN PHÁP NÂNG CAO CHẤT LƯỢNG GIÁO DỤC ÂM NH ẠC CHO TRẺ 4-5 TUỔI

(Hình ảnh: Trẻ đang xé dán trong tiết tạo hình)
Hoạt động
tạo hình
Vẽ

Nặn, xé dán

Đề tài
Hoa
Hoa mùa xuân
Cô giáo em
Mưa
Mặt trời
Bầu trời đêm
trăng
Chú gà con
Đàn cá bơi
Đàn vịt

Nghe nhạc kết hợp
Màu hoa (Hồng Đăng)
Mùa xuân đến rồi (Hồng Hà)
Cơ giáo (Đỗ Mạnh Thường)
Mưa mùa hạ (Đơng Hải)
Cháu vẽ ơng mặt trời (Tân Huyền)
Ánh trăng hồ bình (Hồ Bắc)
Đàn gà con (Nhạc nước ngồi)
Cá vàng bơi (Hà Hải)
Đàn vịt con (Mộng Lân)

* Giáo dục âm nhạc thơng qua giờ hoạt động góc tại góc âm nhạc:
Theo chương trình giáo dục Mầm non mới hiện nay, Hoạt động góc đi đơi
với Hoạt động học có chủ đích. Với góc âm nhạc được bố trí tại phịng khơng
13


MỘT SỐ BIỆN PHÁP NÂNG CAO CHẤT LƯỢNG GIÁO DỤC ÂM NH ẠC CHO TRẺ 4-5 TUỔI

gian sáng tạo có đầy đủ các đồ dùng, dụng cụ để trẻ có thể hoạt động hoặc chơi
theo ý thích của mình, theo sự chỉ dẫn của cô giáo. VD như:
- Trẻ lên sân khấu biểu diễn hát, múa, kết hợp nhún nhảy, lắc lư, giậm chân.
- Cùng làm các đồ dùng đồ chơi với các bạn hoặc cơ giáo.

(Hình ảnh: Trẻ biểu diễn văn nghệ tại góc âm nhạc ở khơng gian sáng tạo)
Để trẻ có thể tự tin lên biểu diễn hát hoặc múa tơi động viên khuyến khích
trẻ, hoặc có thể làm mẫu để tạo ý tưởng cho trẻ. Có thể cho 1 nhóm trẻ cùng
chơi rồi sau đó khuyến khích 1 mình trẻ lên hát hoặc biểu diễn.
Việc cho trẻ vận động theo nhạc ở Hoạt động góc chủ yếu giúp trẻ biết
hưởng ứng cảm xúc bằng chính những phản ứng của cơ thể sao cho phù hợp với

nhịp điệu âm nhạc, không nhất thiết yêu cầu trẻ phải vận động.
Để thu hút trẻ tham gia vào hoạt động một cách thoải mái, tự tin, khơng gị
bó , tơi đã xây dựng môi trường cho trẻ hoạt động âm nhạc một cách phong phú,
đa dạng để hấp dẫn trẻ có thể nhìn vào các đồ dùng cơ chuẩn bị mà trẻ tự đốn
ra mình sẽ được làm gì và học gì .
Do đặc điểm tâm sinh lý lứa tuổi mẫu giáo các cháu tuy cịn nhỏ nhưng rất
thích cái đẹp, màu sắc sặc sỡ mới lạ. Để tiến hành hoạt động âm nhạc cần tạo ra
một môi trường âm nhạc là điều rất cần thiết. Vì vậy tơi ln cố gắng tạo nhiều
đồ dùng đồ chơi đẹp hấp dẫn trang trí xung quanh để thu hút trẻ tham gia vào
hoạt động.
Tơi chuẩn bị đồ chơi âm nhạc bởi vì đó là nhu cầu tự nhiên khơng thể thiếu
đối với các hoạt động âm nhạc của trẻ. Đồ chơi có 2 loại chủ yếu
+ Đồ chơi có sẵn như đàn, sắc xô, trống, kèn, mõ, trang phục….
14


MỘT SỐ BIỆN PHÁP NÂNG CAO CHẤT LƯỢNG GIÁO DỤC ÂM NH ẠC CHO TRẺ 4-5 TUỔI

+ Đồ chơi tự tạo : Micro, phách tre…đồ chơi tự tạo có mn hình mn vẻ bởi
chúng được tạo ra từ những vật sẵn có dễ kiếm dễ làm. Làm đồ chơi tự tạo là
hoạt động sáng tạo và độc đáo.
Tận dụng các bìa cứng ,trang trí giấy, đề can để tạo được nhiều cái đàn có
hình dáng khác nhau
Tận dụng các vỏ lon bia nước ngọt để làm xúc xắc .
Tôi xây dựng góc hoạt động âm nhạc với cách trang trí đẹp nhiều đồ chơi
đảm bảo an toàn đa dạng về chủng loại ,các đồ chơi được sắp xếp sao cho gọn
gàng dễ lấy dễ cất có thể sử dụng vào các hoạt động khác .
+ Tận dụng các vỏ hộp bánh hình trịn to, nhỏ khác nhau để làm đàn trống
+ Làm mcro bằng ống chỉ, hộp sữa fishi.

Hình ảnh đồ dùng âm nhạc tự tạo
* Giáo dục âm nhạc thơng qua hoạt động ngồi trời:
Hoạt động ngồi trời cũng cần cho trẻ làm quen với âm nhạc, hát những bài
có nội dung theo đề tài hoặc giáo dục cho trẻ thông qua các bài như: "Quan sát
cây xanh trong sân trường".
Sau khi quan sát xong cô cho trẻ hát bài "Em yêu cây xanh" hoặc "Trồng
cây"... Qua đó trẻ sẽ được củng cố lại bài hát cũ hoặc làm quen với bài hát mới.
Giáo dục các cháu trồng cây, có ý thức chăm sóc và bảo vệ cây. Hình thành cho
trẻ tình yêu thiên nhiên cuộc sống... Cùng trẻ trị chuyện về bài hát, giải thích
cho trẻ về nội dung lời ca, có âm nhạc nhận thấy trẻ thích hẳn lên, vui thú, làm
cho hoạt động thêm nhẹ nhàng, thoải mái. Từ đó nhận thấy trẻ rất thích được
dạo chơi, trẻ nhanh nhẹn hào hứng tham gia vào các hoạt động, còn giúp trẻ
củng cố lại kiến thức đã học hoặc làm quen với bài hát mới giúp trẻ vào giờ học
15


MỘT SỐ BIỆN PHÁP NÂNG CAO CHẤT LƯỢNG GIÁO DỤC ÂM NH ẠC CHO TRẺ 4-5 TUỔI

âm nhạc được dễ dàng, tự tin hồ mình cùng cơ. Nhận thấy bước đầu trẻ có khả
năng phát triển về âm nhạc.
Hoạt động ngoài trời cũng cần cho trẻ làm quen với âm nhạc, hát những bài
có nội dung theo đề tài hoặc giáo dục cho trẻ thông qua các bài như: "Quan sát
cây xanh trong sân trường".

( Hình ảnh: Trẻ quan sát vườn rau)

3. Biện pháp 3: Giáo dục âm nhạc thông qua các hội thi, ngày hội:
Một năm học ở trường mầm non nơi tơi đang cơng tác, có tổ chức rất nhiều
ngày hội ngày lễ và các cuộc thi cho các bé. Ở mỗi một ngày hội, ngày thi
trường tôi đã dàn dựng để tổ chức các tiết mục văn nghệ vô cùng đặc sắc, sinh

động và công phu.

16


MỘT SỐ BIỆN PHÁP NÂNG CAO CHẤT LƯỢNG GIÁO DỤC ÂM NH ẠC CHO TRẺ 4-5 TUỔI

(Hình ảnh: Trẻ biểu diễn văn nghệ đón tết)

(Hình ảnh: Trẻ biểu diễn văn nghệ chào mừng 20/11)
17


MỘT SỐ BIỆN PHÁP NÂNG CAO CHẤT LƯỢNG GIÁO DỤC ÂM NH ẠC CHO TRẺ 4-5 TUỔI

Trong các ngày lễ, hội thi, trường tơi có mời đơng đủ phụ huynh tham dự.
Nhận thấy nhiều phụ huynh rất phấn khởi về những kết quả của con mình. Điều
này có tác dụng rất lớn đến việc thu hút phụ huynh đưa con đến lớp Mẫu giáo và
lòng tin đối với nhà trường. Và cũng là để phụ huynh có hướng phát huy năng
khiếu ở trẻ. Trong cuộc thi trẻ rất hào hứng, mạnh dạn, tự tin tham gia vào các
hoạt động có âm nhạc, trẻ thích biểu diễn và say mê với âm nhạc. Trong các
ngày “Hội đến trường của bé”, “ngày nhà giáo Việt Nam”, “ngày bế giảng”...
Trẻ rất thích tự làm và được khen, giúp trẻ phát triển trí tuệ, nhanh nhẹn, hồn
nhiên, tự tin trước mọi người và cảm nhận được vẻ đẹp, cái hay của âm nhạc.
Mặt khác sự cảm thụ tích cực của trẻ về âm nhạc không nên dừng lại ở việc cho
trẻ hát lại những bài hát được người lớn truyền thụ mà tri thức và kỹ năng về âm
nhạc sẽ được hình thành và tồn tại lâu bền ở trẻ. Nếu các cháu được rèn luyện
chu đáo và được tham gia biểu diễn... Tất cả những hình thức biểu diễn, những
tác phẩm âm nhạc như đồng ca, đơn ca, hát kết hợp múa, hát kết hợp trò chơi,
vận động theo nhạc đệm, đều gây cho trẻ những hứng thú nhất định và nếu biểu

diễn thành cơng sẽ có giá trị giáo dục sâu sắc hơn. Vì sự giáo dục thẩm mỹ bằng
nghệ thuật của âm nhạc chỉ được coi là hoàn thiện khi một tác phẩm âm nhạc
truyền thụ cho trẻ và sau này chính những trẻ em đó tham gia tái hiện đầy đủ tác
phẩm âm nhạc đó.
Qua việc áp dụng một số biện pháp trong và ngồi giờ học, tơi tự nhận thấy
chất lượng về môn giáo dục âm nhạc ở lớp tơi nói riêng và toan trường nói
chung tăng lên khá rõ, các cháu rất thích học mơn này. Rất mạnh dạn tham gia
vào các hoạt động khơng chỉ có giáo dục âm nhạc.
Chính vì vậy mà để nâng cao chất lượng giáo dục âm nhạc thơng qua tình
hình thực tế ở trường, lớp giáo viên cần hướng dẫn, gợi ý như sau: là cô giáo
Mầm non, khi bắt đầu tiến hành hoạt động nào đó với trẻ, cơ giáo nên khởi đầu
bằng các trò chơi , hát bài hát dân ca, nghe các giai điệu nhẹ nhàng và cho trẻ
hát các bài hát ngắn, dễ nhớ. Cơ giáo có thể ghi âm các bản nhạc hay để phục vụ
tốt cho các hoạt động này.
Một thủ thuật thông dụng là cho chơi các trò chơi hay hát đồng ca để tập
trung sự chú ý của trẻ, rồi sau đó chuyển nhanh sang nghe câu chuyện. Tuỳ theo
độ tuổi và số trẻ trong nhóm, giáo viên thường lựa chọn một hoạt động nào đó
để duy trì cân đối giữa vận động “Động và tĩnh”. Khi kết thúc một hoạt động
nên làm cho nhóm trẻ lắng dịu xuống bằng giai điệu hay bài tập thư giãn. Giáo
viên sẽ đạt kết quả cao nhất khi họ tạo sự chuyển tiếp ngọt ngào, uyển chuyển
giữa các hoạt động. Nếu giáo viên dừng lại đột ngột, đứt quãng khi chuyển sang
hoạt động kế tiếp sẽ làm cho trẻ mất tập trung, dễ xảy ra lộn xộn. Khi trẻ có
18


MỘT SỐ BIỆN PHÁP NÂNG CAO CHẤT LƯỢNG GIÁO DỤC ÂM NH ẠC CHO TRẺ 4-5 TUỔI

nhiều kinh nghiệm âm nhạc, vận động và tự tin hơn, giáo viên có thể bổ sung
các vật dụng như: mũ hay trang phục và yêu cầu trẻ sáng tạo vận động cho phù
hợp với trang phục đó. Các lời nhận xét cụ thể, khích lệ thích hợp sẽ tạo cho trẻ

sáng tạo tích cực. Tránh các lời nhận xét chung chung như tốt, hay, dở, đúng, sai.
Một số hình thức hoạt động nghệ thuật trong trường mầm non như: Hát,
nghe nhạc, vận động sáng tạo, trị chơi ...có tác dụng rất lớn trong việc tạo sự
hưng phấn, phát triển nhận thức, trí tưởng tượng, giáo dục những tình cảm xã
hội lành mạnh, làm phong phú thế giới nội tâm của trẻ, hình thành phát triển tình
cảm thẩm mĩ, kích thích khả năng sáng tạo của trẻ trong quá trình khám phá, tìm
hiểu thế giới xung quanh. Do vậy, giáo viên mầm non cần trau dồi kiến thức, kĩ
năng cảm nhận và thể hiện cái đẹp xung quanh hơn nữa, để vận dụng tổ chức tốt
các hình thức cho trẻ tập hát, nghe nhạc, vận động, chơi trị chơi đóng vai, đóng
kịch phù hợp, hiệu quả hơn với trẻ.
4. Biện pháp 4. Một số trò chơi phục vụ âm nhạc:
Đối với trẻ thơ, được hoạt động với âm nhạc thơng qua các trị chơi là một
biện pháp hữu hiệu nhất. Trò chơi đã trở thành phương tịên để đem đến cho trẻ
các yếu tố diễn tả của nghệ thuật sinh động, nó có tác dụng mạnh mẽ nhưng lại
đến với trẻ một cách nhẹ nhàng, thoả mái.
Hiện nay, trò chơi âm nhạc được coi là một trong các hình thức vận động
theo nhạc của chương trình giáo dục âm nhạc Mầm non. Nó có vai trò quan
trọng giúp trẻ luyện tai nghe nhạc, củng cố ca hát, tạo cảm giác nhịp điệu, phát
triển năng khiếu âm nhạc. Các yếu tố đó góp phần làm cho trẻ cảm thụ âm nhạc.
Mỗi loại trò chơi đều có ý nghĩa giúp trẻ phát triển trí tuệ, tạo cho trẻ có
những phản xạ nhanh, nhạy, có tác dụng trong việc củng cố và tiếp thu những
nội dung giáo dục. Đặc biệt trò chơi âm nhạc còn rèn luyện cho trẻ có kĩ năng
thơng qua tai nghe âm nhạc.
Chính vì vậy bản thân đã tìm tịi, sáng tác, cải biên một số trò chơi nhằm
làm tăng thêm sự phong phú âm nhạc cho trẻ.
a. Trò chơi “nghe thấu hát tài”:
Trò chơi giúp trẻ nhanh nhẹn, linh hoạt, truyền tin cho bạn đúng
- Chuẩn bị : Một số câu hát trong các bài hát trong chương trình mà trẻ đã thuộc.
- Cách chơi: Thành viên thứ nhất của 2 đội ra ngồi lớp, cơ nói thầm vào tai
từng trẻ đại diện của 2 đội một câu hát giống nhau. Sau đó 2 trẻ có trách nhiệm

chạy về đội của mình và nói lại câu hát đó cho bạn thứ 2, bạn thứ 2 nói thầm vào
tai cho bạn thứ 3...Và cứ thế tiếp tục cho đến trẻ cuối cùng của đội, trẻ cuối cùng
lên hát lại câu hát đó. Nếu đội nào hát đúng và nhanh hơn thì thắng cuộc.
 Ví dụ: Cơ nói thầm vào tai trẻ đại diện 2 đội câu hát: “Yêu chú công nhân,
lớn lên cháu lái máy cày”. Hai trẻ đại diện chạy về nói thầm vào tai cho bạn thứ
19


MỘT SỐ BIỆN PHÁP NÂNG CAO CHẤT LƯỢNG GIÁO DỤC ÂM NH ẠC CHO TRẺ 4-5 TUỔI

2 của đội mình...Và cứ thế cho đến bạn cuối cùng của đội lên hát lại đúng lời
của câu hát trên và nhanh trước đội kia là thắng cuộc.
b. Trò chơi: “Tai ai tinh”
Trò chơi tạo cho trẻ sự tập trung chú ý lắng nghe các âm thanh của các nhạc
cụ khác nhau và trẻ hứng thú được khám phá, trải nghiệm các nhạc cụ.
- Chuẩn bị : một số nhạc cụ âm nhạc như sau
Đàn organ bằng đồ chơi điện tử, kèn nhựa, kèn bằng vỏ ốc, phách gõ bằng tre,
bằng vỏ nghêu, dàn gõ bằng tre, trống gõ bằng lon, bằng quả bầu khô...
- Cách chơi : Trẻ nghe và phân biệt âm thanh của các nhạc cụ. Cô giới thiệu
cho trẻ biết từng loại nhạc cụ và âm thanh của các loại nhạc cụ đó như:
+ Cơ đàn organ và nói cho trẻ biết đó là tiếng đàn organ.
+ Cơ thổi kèn bằng nhựa và cho trẻ biết đó là tiếng kèn bằng nhựa.
+ Cô gõ phách bằng tre và cho trẻ biết đó là tiếng gõ bằng phách tre...
Sau khi giới thiệu hết các loại nhạc cụ, cô lần lượt đánh đàn, gõ các loại nhạc
cụ cho trẻ vừa nghe, vừa xem và cơ hỏi trẻ tiếng nhạc cụ gì? Khi trẻ đã quen, cơ
cho trẻ ngồi khơng nhìn thấy nhạc cụ, sau đó cơ đánh đàn, gõ, thổi các loại nhạc
cụ và hỏi xem trẻ nhận biết được âm thanh của loại nhạc cụ nào. Sau đó cho trẻ
chia làm 2 đội và thi đua, nếu đội nào đoán sai phải hát một bài theo yêu cầu của
đội đoán đúng. Nếu đoán đúng sẽ được khám phá, trải nghiệm với nhạc cụ đó.
c. Trị chơi: “Giai điệu thân quen”

Trị chơi này giúp trẻ củng cố kiến thức về tên bài hát và củng cố lại giai
điệu bài hát đã học, đồng thời tạo cho trẻ sự tập trung chú ý lắng nghe và nhanh
nhẹn, linh hoạt, trả lời rõ ràng, chính xác tên bài hát.
- Chuẩn bị: Băng nhạc có các bài hát trong chương trình mà trẻ đã được học,
casset
- Cách chơi: Cô mở băng casset cho trẻ nghe giai điệu bài hát, 2 đội rung
chuông giành quyền trả lời bằng cách nói rõ tên bài hát vừa nghe, nếu đúng mỗi
trẻ trong đội được tặng một bông hoa, nếu sai quyền trả lời thuộc về đội bạn.
 Ví dụ: Cho trẻ nghe giai điệu “ Lá xanh vẫy vẫy như gọi em đi nhanh đi
nhanh...” thì trẻ phải nêu được đó là bài hát “Lá xanh”
d. Trị chơi : “Ơ cửa bí mật”
Trị chơi giúp trẻ được ôn luyện các bài hát, tạo cho trẻ mạnh dạn lên biểu
diễn và mong muốn được khám phá những bí mật bên trong những ô cửa
C - Chuẩn bị: Các loại đồ dùng, đồ chơi phù hợp theo từng chủ điểm ở phía sau
những ơ cửa, thùng cát-tơng sơn màu để làm ô cửa và một số đồng tiền vàng để
tặng cho trẻ.
20


MỘT SỐ BIỆN PHÁP NÂNG CAO CHẤT LƯỢNG GIÁO DỤC ÂM NH ẠC CHO TRẺ 4-5 TUỔI

- Cách chơi : Chia trẻ làm 2 đội, 2 đội trưởng lên oẳn tù tì để tìm ra đội nào
chơi trước. Có từ 4-6 ô cửa được đánh dấu theo thứ tự từ 1 đến 6, đội nào chơi
trước sẽ chọn bất kỳ một ô cửa, nếu ô cửa được mở ra, bên trong ơ cửa có đồ
dùng đồ chơi gì thì đội đó phải hát một bài nói về hình ảnh đó.

 Ví dụ: Mở ơ cửa số 3 có con mèo thì hát một bài hát nói về con mèo như: “Ai

cũng yêu chú mèo” hay “Thương con mèo”...
Nếu mở ô cửa nào mà hát được bài hát có nội dung đúng với hình ảnh trong ơ

cửa đó thì đội đó được tặng một đồng tiền vàng. Tiếp tục đội kia chọn ô cửa.
Nếu đội nào chọn ô cửa mà không hát được bài hát có nội dung như hình ảnh
trong ơ cửa thì quyền hát thuộc về đội bạn.
e. Trị chơi “Ghi nhớ dấu chân”
Trò chơi phát triển tai nghe, trẻ phản ứng nhanh với các loại tiết tấu khác
nhau và ghi nhớ có chủ định.
- Chuẩn bị: Phấn màu, 5-6 vịng trịn, trống lắc.
- Cách chơi: Cơ có từ 5-6 vòng tròn, số trẻ mỗi lần tham gia chơi tương ứng với
số vịng, cơ dùng phấn màu vẽ hình bàn chân của trẻ vào đó và đánh số theo thứ
tự. Sau đó cho trẻ đi theo tiếng gõ nhịp nhàng xung quanh vòng tròn, khi tiết tấu
gõ thay đổi, trẻ phải chạy vào vịng có dấu chân của mình. Nếu trẻ nào chạy vào
vòng mà ướm dấu chân của mình khơng vừa với dấu chân đã vẽ trong vịng là bị
phạt nhảy lò cò quanh lớp một vòng giống như cô.

21


MỘT SỐ BIỆN PHÁP NÂNG CAO CHẤT LƯỢNG GIÁO DỤC ÂM NH ẠC CHO TRẺ 4-5 TUỔI

( Hình ảnh: Trẻ chơi trò chơi ghi nhớ dấu chân)
5. Biện pháp 5: Kết hợp giữa gia đình và nhà trường.
Sự kết hợp chặt chẽ giữa gia đình và nhà trường trong việc rèn kỹ năng ca hát
cho trẻ là điều kiện tốt nhất để trẻ phát huy những tài năng, năng khiếu âm nhạc
ở trẻ. Vì vậy tơi thường xun trao đổi với cha mẹ trẻ chương trình học ở trên
lớp và về một số trẻ còn dụt dè nhút nhát thật khéo léo, gợi mở những phương
pháp hình thức để ở nhà gia đình cùng cơ giáo giúp đỡ cháu thêm để từ đó cháu
tự tin hơn mạnh dạn hơn và tham gia hoạt động âm nhạc một cách hứng thú hơn.
Khi tổ chức các ngày lễ, ngày hội và các cuộc thi của trường chúng tôi mời phụ
huynh đến tham dự để trẻ thấy niềm vui thích, tự hào khi biểu diễn và thơng qua
đó cũng tạo được mối liên hệ giữa gia đình và nhà trường trong việc quan tâm

rèn luyện khả năng âm nhạc cho trẻ. Ngoài ra tơi cũng tun truyền với phụ
huynh ủng hộ đóng góp 1 số nguyên vật liệu phế thải như: Vỏ hộp bích quy sắt,
vỏ hộp sữa, vỏ lon bia.. để tơi làm thêm 1 số đồ dùng, dụng cụ âm nhạc bổ sung
vào góc cho các con hoạt đơng.

22


MỘT SỐ BIỆN PHÁP NÂNG CAO CHẤT LƯỢNG GIÁO DỤC ÂM NH ẠC CHO TRẺ 4-5 TUỔI

IV. KẾT QUẢ THỰC HIỆN
Qua thời gian 7 tháng học hỏi, xây dựng và trực tiếp áp dụng những biện pháp tôi nghiên
cứu vào lớp mình, chất lượng về hoạt động giáo dục âm nhạc lớp tôi tăng lên rõ rệt.

Đầu năm
Số trẻ Tỷ
TT

Nội dung khảo sát

Cuối năm
Đối chứng
Số trẻ Tỷ lệ Tăn Tăng

lệ %

%

g số %
trẻ

1
2
3

Hứng thú tham gia hoạt
động
Thuộc những bài hát trong
chương trình
Vận động theo nhạc

18/36

50% 36/36

100% 18

50%

12/36

33% 30/36

83%

18

50%

10/36

27% 28/36

78%

15

51%

Như vậy so với đầu năm trẻ đã có sự tiến bộ rõ rệt, về mọi mặt và rất hứng
thú yêu thích học bộ mơn âm . Do đó tơi rất phấn khởi và cần cố gắng hơn nữa,
luôn sáng tạo trong giảng dạy để trẻ lớp tôi cháu nào cũng yêu thích và có năng
khiếu bộ mơn âm nhạc.

C. KẾT LUẬN VÀ KHUYẾN NGHỊ.
1. Kết luận:
Giáo dục âm nhạc đối với trẻ Mầm non là một vấn đề mới và khó, chúng ta
được biết rằng âm nhạc gắn liền với con người từ lúc chào đời cho đến khi giã từ
cuộc sống. Những tác phẩm âm nhạc được nghe từ thuở bé thường để lại những
dấu vết rất sâu sắc và khá lâu dài trong tình cảm và nhận thức của con người.
Âm nhạc có một sức mạnh vơ cùng to lớn trong việc thể hiện một cách tinh tế
thế giới nội tâm của con người. Đối với trẻ em âm nhạc trước khi là một đối
tượng thẩm mỹ, có cịn là đối tượng của giáo dục. Vì vậy muốn tiến hành tốt
việc giáo dục âm nhạc cho trẻ, cô giáo mẫu giáo cần phải:
- Hát đúng, hát mẫu chính xác, diễn cảm, thể hiện sắc thái, tình cảm của bài
hát, hát thuộc bài hát, kết hợp điệu bọ minh hoạ cho bài hát.
- Có nhạc cụ cho trẻ thì mới thu hút trẻ vào giờ học.
- Cho trẻ làm quen âm nhạc ở mọi lúc, mọi nơi để trẻ cảm nhận giai điệu
của bài hát, thích tham gia vào các hoạt động âm nhạc.

23


MỘT SỐ BIỆN PHÁP NÂNG CAO CHẤT LƯỢNG GIÁO DỤC ÂM NH ẠC CHO TRẺ 4-5 TUỔI

- Trong giờ hoạt động chung giáo viên phải biết tổ chức và có kỹ thuật chỉ
huy tập thể một cách sinh động và chính xác. Nghiên cứu bài dạy, chuyển tiếp
nhẹ nhàng lơgic mới thu hút trẻ học tốt.
- Thông qua các hoạt động góc và hoạt động ngồi trời giúp trẻ hiểu biết
thêm về âm nhạc và củng cố những kiến thức đã học.
- Cần cho trẻ được biểu diễn văn nghệ trong các ngày hội, ngày lễ. Tổ chức
biểu diễn trong các cuộc thi nhằm gây cho trẻ những hứng thú nhất định. Trẻ sẽ
rất hào hứng, tự tin tham gia vào các hoạt động âm nhạc.
Trong những biện pháp ấy tôi nhận thấy biện pháp: Giáo dục âm nhạc trong
giờ hoạt động chung và giáo dục âm nhạc ở mọi lúc, mọi nơi đạt hiệu quả cao
nhất. Tuy nhiên, những biện pháp khác cũng góp phần quan trọng giúp trẻ học
tốt giáo dục âm nhạc. Tơi nhận thấy câu nói của nhà giáo dục Xô Viết ưu tú
Macarencô khuyên nhủ các nhà giáo dục rằng: "Khơng có trẻ con nào là khơng
dạy được, chỉ có phương pháp giáo dục của ta tồi thôi" dường như là một chân
lý cho cuộc cách mạng về giáo dục của mỗi chúng ta.
2. Khuyến nghị.
Để thực hiện tốt hoạt động Giáo dục âm nhạc cho trẻ Mầm non trong giai
đoạn hiện nay thông qua việc thực hiện các biện pháp trên đã phần nào đạt được
một số kết quả như đã nêu. Bản thân xin có một số đề xuất sau :
* Đối với trường:
- Cần tạo điều kiện cho giáo viên tham quan học tập ở các đơn vị bạn để trao
đổi, học hỏi kinh nghiệm.
- Đầu tư kinh phí mua thêm một số trang thiết bị phục vụ hoạt động âm nhạc
như: Đàn, dụng cụ gõ đệm, trang phục biểu diễn .v.v...
- Có các biện pháp, kiến nghị để mở các lớp bồi dưỡng kỹ năng ca hát, vận

động theo nhạc cho đội ngũ giáo viên.
* Đối với Phòng Giáo dục:
- Cần tăng cường hơn nữa các lớp tập huấn, bồi dưỡng kỹ năng ca hát, vận
động theo nhạc, tổ chức các lớp dạy đàn, dạy múa...
- Cung cấp các tiến bộ khoa học kỹ thuật như: Học tập qua băng hình, đĩa ghi
hình...để cung cấp thêm tư liệu cho giáo viên.
3. Đề xuất khuyến nghị:
Để đạt được kết quả cao trong “Một số nâng cao chất lượng giáo dục âm nhạc
cho trẻ 4 – 5 tuổi” bản thân tôi rút ra bài học kinh nghiệm sau:
- Giáo viên phải có lịng u nghề mến trẻ, có lịng nhiệt tình tự nâng cao trình
độ chun mơn, tham khảo tài liệu, học hỏi đồng nghiệp, tìm tịi sang tạo trong
giờ dạy, truyền đạt kiến thức cho trẻ chính xác có hệ thống.
24


MỘT SỐ BIỆN PHÁP NÂNG CAO CHẤT LƯỢNG GIÁO DỤC ÂM NH ẠC CHO TRẺ 4-5 TUỔI

- Cần nắm được đặc điểm, tâm sinh lý của từng trẻ trong lớp.
- Thay đổi hình thức hoạt động giờ học tạo hứng thú cho trẻ.
- Giáo dục âm nhạc thông qua các môn học, các hoạt động khác, các ngày hội
ngày lễ.
- Thống nhất phương pháp dạy giữa giáo viên trong lớp.
- Biết tích hợp lồng ghép nhẹ nhàng chuyên đề vào các hoạt động mọi lúc mọi nơi.
- Giáo viên phải biết phối hợp chặt chẽ với phụ huynh
Từ những vốn kinh nghiệm tích lũy ấy, tơi đã áp dụng và có hiệu quả ở lớp
mình nhằm hình thành ở trẻ những yếu tố của một nhân cách phát triển toàn
diện, hài hồ, đó là sự phát triển về thẩm mỹ, đạo đức, trí tuệ và thể lực trong
mối quan hệ chặt chẽ với nhau. Góp phần đào tạo thế hệ trẻ thành những con
người phát triển tồn diện, vì trẻ em hôm nay là thế giới của ngày mai .
Trên đây là những kinh nghiệm thực tế qua các giờ lên lớp, buổi lên lớp của

tôi. Để thực hiện đề tài nay tôi nhận được sự giúp đỡ của các đồng nghiệp trong
trường. Vì điều kiện thời gian và năng lực của tơi cịn hạn chế nên đề tài này
khơng tránh khỏi những thiếu sót mong những đóng góp của hội đồng giáo viên,
ban giám hiệu nhà trường và của cán bộ ngành góp ý xây dựng để đề tài được
hoàn thiện hơn.

25