Tài liệu Giáo án Ngữ Văn 6- Tuần 22

Ngµy so¹n:15/01/2011
Ngµy d¹y : 19/01/2011
Tn 22
TiÕt 81. Bøc TRANH CỦA EM GÁI TÔI
I. mơc tiªu cÇn ®¹t
Giúp HS:
1. Kiến thức:
- Tình cảm trong sáng và lòng nhân hậu của người em gái có tài năng đối với người anh
- Những nét đặc sắc trong nghệ thuật miêu tả tâm lí nhân vật và nghệ thuật kể chuyện.
- Cách thức thể hiện vấn đề giáo dục nhân cách của câu chuyện: Không khô khan giáo
huấn mà tự nhiên sâu sắc qua sự tự nhận thức của nhân vật chính
b. Kỹ năng:
- Đọc diễn cảm, giọng đọc phù hợp với tâm lí nhân vật.
- Đọc – Hiểu nội dung văn bản truyện hiện đại có yếu tố tự sự kết hợp với miêu tả tâm
lí nhân vật.
- Kể tóm tắt câu truyện trong một đoạn văn ngắn.
c. Thái độ:
- Hình thành thái độ và cách ứng xử đứng đắn, biết thắng được sự ghen tò trước tài năng
hay thành công của người khác.
II. C¸c kÜ n¨ng sèng c¬ b¶n ® ỵc gi¸o dơc trong bµi
1. Tù nhËn thøc vµ x¸c ®Þnh c¸ch øng xư: sèng khiªm tèn, biÕt t«n träng ngêi kh¸c.
2. Giao tiÕp, ph¶n håi/ l¾ng nghe tÝch cùc, trÝnh bµy suy nghÜ/ trªn ý tëng,c¶m nhËn cđa
b¶n th©n vỊ nh÷ng gi¸ trÞ néi dung vµ nghƯ tht cđa trun.
III. C¸c ph ¬ng ph¸p/ kÜ tht d¹y häc tÝch cùc cã thĨ sư dơng.
1. §éng n·o: suy nghÜ vỊ c¸ch øng xư cđa c¸c nh©n vËt trong trun.
2. Th¶o ln nhãm, kÜ tht tr×nh bµy mét phót vỊ nh÷ng gi¸ trÞ néi dung nghƯ tht cđa
trun.
3. CỈp ®«i chia sỴ suy nghÜ vỊ lèi sèng khiªm tèn, t«n träng ngêi kh¸c.
IV. ph ¬ng tiƯn d¹y häc :
- Gi¸o viªn: Nghiªn cøu bµi. So¹n bµi chu ®¸o. Tranh ¶nh cã liªn quan ®Õn bµi häc.
GiÊy khỉ lín, bót mµu nÐt to.

- Häc sinh: Häc bµi. §äc kü vµ so¹n bµi theo c©u hái Sgk.
v. tiÕn tr×nh lªn líp:
Hoạt động của giáo viên và học sinh Nội dung bài học
*Hoạt động 1: Khởi động (6
’
)
1. ỉn ®Þnh tỉ chøc: (1 phót)
2. KiĨm tra bµi cò: (5 phót)
GV: Qua bài “Sông nước Cà Mau”, em cảm
nhận được gì về vùng Cà Mau, cực Nam của
Tổ quốc.
3. Bµi míi:
* §Ỉt vÊn ®Ị: Đã bao giờ em ân hận, ăn
- Qua bài này, em cảm nhận được vẻ
đẹp của vùng sông nước Cà Mau:
thiên nhiên thì rộng lớn, hùng vó, trù
phú đầy sức sống và con người thì có
những sinh hoạt thật náo nhiệt, thật
năn vì thái độ cư xử của mình với người thân
trong gia đình chưa? Đã bao giờ em cảm thấy
rằng mình rất tồi tệ, xấu xa không xứng đáng
với chò, anh của mình chưa? – Có những sự ân
hận, hối lỗi làm cho tâm hồn ta trong trẻo hơn,
lắng dòu. Truyện ngắn “Bức tranh của em gái
tôi” viết về anh em Kiều Phương đã rất thành
công trong việc thể hiện chủ đề tế nhò đó.
*Hoạt động 2:Đọc – Hiểu văn bản(35
’
)
GV: đọc giọng kể chuyện 1 đoạn.

HS: đọc tiếp đến hết truyện.
Vài HS kể lại truyện (tóm tắt)
GV: Em hãy nêu vài nét quan trọng về cuộc
đời, sự nghiệp của tác giả, tác phẩm và hướng
dẫn HS giải từ khó.
HS: Trả lời
Bổ sung.
GV: Theo em tác phẩm được nhà văn viết theo
thể loại gì?
GV: Trong hai anh em, ai là nhân vật chính?
(người anh) Vì sao em lại coi nhân vật ấy là
nhân vật chính? (tác giả đã tập trung miêu tả
sự diễn biến, tâm trạng và thái độ của nhân vật
này qua nhiều sự việc).
GV: Truyện được kể theo lời và ý nghóa của
nhân vật nào? (người anh) theo ngôi thứ mấy?
(thứ nhất là thích hợp với chủ đề. Sự hối lỗi
được bày tỏ một cách chân thành hơn, đáng tin
cậy hơn.
- Thực chất của truyện này là diễn biến tâm
trạng của nhân vật người anh.
- Một số nhan đề khác của truyện:
+ Chuyện anh em Kiều Phương.
+ n hận, ăn năn.
+ Tôi muốn khóc quá.
đông vui, thật độc đáo
I. Đọc, hiểu chú thích
1/ Đọc
2. Chú thích
a. Tác giả:

- Tạ Duy Anh :Tên khai sinh Tạ
Viết Dũng, sinh 1959 ở Hà Tây.
- Là cây bút trẻ trong thời kỳ đổi
mới.
b. Tác phẩm.
- Truyện ngắn: Bức tranh của em
gái tôi đoạt giải nhì trong cuộc thi
viết Tương lai vẫy gọi của báo
Thiếu niên tiền phong.
c. Từ khó
3. Thể loại: Truyện ngắn
4. Bố cục:4 phần
+ Tõ ®Çu ... lµ ®ỵc: Giíi thiƯu vỊ nh©n
vËt ngêi em.
+ TiÕp theo... tµi n¨ng: Ngêi em bÝ
mËt vÏ, tµi n¨ng ®ỵc ph¸t hiƯn.
+ TiÕp theo... chäc tøc t«i: Sù biÕn ®ỉi
trong t©m tr¹ng th¸i ®é cđa ngêi anh.
+ Cßn l¹i: §i thi ®o¹t gi¶i, ngêi anh
hèi hËn.
*HĐ4 Củng cố và luyện tập: (2
’
)
Truyện có thể chia làm mấy đoạn? Tóm tắt ý chính của từng đoạn.
*HĐ5 Hướng dẫn HS tự học ở nhà (2
’
)
Học bài: Ghi nhớ + nội dung bài ghi.
Vở bài tập: 22 → 26
Chuẩn bò: “Bức tranh của em gái tôi” (TT) SGK/ 34

Câu hỏi 1 → 5 SGK/ 34
Luyện tập
*****************************************************
Ngµy so¹n:15/01/2011
Ngµy d¹y : 20/01/2011
Tn 22
TiÕt 82. Bøc TRANH CỦA EM GÁI TÔI
- Tạ Duy Anh -
I. mơc tiªu cÇn ®¹t
Giúp HS:
1. Kiến thức:
- Tình cảm trong sáng và lòng nhân hậu của người em gái có tài năng đối với người anh
- Những nét đặc sắc trong nghệ thuật miêu tả tâm lí nhân vật và nghệ thuật kể chuyện.
- Cách thức thể hiện vấn đề giáo dục nhân cách của câu chuyện: Không khô khan giáo
huấn mà tự nhiên sâu sắc qua sự tự nhận thức của nhân vật chính
b. Kỹ năng:
- Đọc diễn cảm, giọng đọc phù hợp với tâm lí nhân vật.
- Đọc – Hiểu nội dung văn bản truyện hiện đại có yếu tố tự sự kết hợp với miêu tả tâm
lí nhân vật.
- Kể tóm tắt câu truyện trong một đoạn văn ngắn.
c. Thái độ:
- Hình thành thái độ và cách ứng xử đứng đắn, biết thắng được sự ghen tò trước tài năng
hay thành công của người khác.
II. C¸c kÜ n¨ng sèng c¬ b¶n ® ỵc gi¸o dơc trong bµi
1. Tù nhËn thøc vµ x¸c ®Þnh c¸ch øng xư: sèng khiªm tèn, biÕt t«n träng ngêi kh¸c.
2. Giao tiÕp, ph¶n håi/ l¾ng nghe tÝch cùc, trÝnh bµy suy nghÜ/ trªn ý tëng,c¶m nhËn cđa
b¶n th©n vỊ nh÷ng gi¸ trÞ néi dung vµ nghƯ tht cđa trun.
III. C¸c ph ¬ng ph¸p/ kÜ tht d¹y häc tÝch cùc cã thĨ sư dơng.
1. §éng n·o: suy nghÜ vỊ c¸ch øng xư cđa c¸c nh©n vËt trong trun.
2. Th¶o ln nhãm, kÜ tht tr×nh bµy mét phót vỊ nh÷ng gi¸ trÞ néi dung nghƯ tht cđa

trun.
3. CỈp ®«i chia sỴ suy nghÜ vỊ lèi sèng khiªm tèn, t«n träng ngêi kh¸c.
IV. ph ¬ng tiƯn d¹y häc :
- Gi¸o viªn: Nghiªn cøu bµi. So¹n bµi chu ®¸o. Tranh ¶nh cã liªn quan ®Õn bµi häc.
GiÊy khỉ lín, bót mµu nÐt to.
- Häc sinh: Häc bµi. §äc kü vµ so¹n bµi theo c©u hái Sgk.
v. tiÕn tr×nh lªn líp:
Hoạt động của giáo viên và học sinh Nội dung hoạt động
*Hoạt động 1: Khởi động (6
’
)
1. ỉn ®Þnh tỉ chøc: (1 phót)
2. KiĨm tra bµi cò: (5 phót)
GV: Truyện được kể theo lời của nhân vật nào? Việc
lựa chọn vai kể như vậy đã có tác dụng gì?
3. Bµi míi:
* §Ỉt vÊn ®Ị: Ở tiết học trước, chúng ta đã
hiểu được nội dung truyện, ngôi kể. Hôm nay, chúng
ta tìm hiểu cụ thể hơn về hai nhân vật trong truyện.
*Hoạt động 2:Đọc – Hiểu văn bản(35
’
)
GV : Nh©n vËt ngêi anh ®ỵc miªu t¶ chđ u ë ®êi
sèng t©m tr¹ng. theo dâi trun, em thÊy t©m tr¹ng
ngêi anh diƠn biÕn qua c¸c thêi ®iĨm nµo?
( 5 thêi ®iĨm: khi ph¸t hiƯn em chÕ thc vÏ Khi tµi
n¨ng héi ho¹ cđa em ®ỵc ph¸t hiƯn. Khi lÐn xem
nh÷ng bøc tranh. Khi tranh cđa em ®o¹t gi¶i Khi ®øng
tríc bøc tranh cđa em trong phßng trng bµy.)
GV :Khi ph¸t hiƯn em g¸i chÕ thc vÏ tõ nhä nåi, ng-

êi anh nghi g×? T×m c©u v¨n?
( “Trêi ¹! Th× ra nã chÕ thc vÏ”.)
GV: ý nghÜ Êy ®· nãi lªn th¸i ®é g× cđa ngêi anh ®èi
víi em?
( Ng¹c nhiªn, xem thêng.)
GV : Th¸i ®é nµy cßn thĨ hiƯn ë viƯc ®Ỉt tªn em lµ
M, ë viƯc bÝ mËt theo dâi viƯc lµm cđa em vµ ë
giäng ®iƯu kỴ c¶ khi kĨ vỊ em.
GV: Khi mäi ngêi ph¸t hiƯn ra tµi vÏ cđa KiỊu Ph¬ng,
ai còng vui duy chØ cã ngêi anh lµ bn. V× sao?
( V× thÊy m×nh bÊt tµi, bÞ ®Èy ra ngoµi, bÞ c¶ nhµ quªn
l·ng.)
GV: Víi t©m tr¹ng Êy, ngêi anh xư xù víi em g¸i nh
thÕ nµo?
( Kh«ng thĨ th©n, hay g¾t gáng.)
GV: Ngêi anh cßn cã hµnh ®éng g× n÷a?
( Xem trém tranh cđa em.)
GV:T¹i sao sau khi xem tranh, ngêi anh l¹i lÐn trót
mét tiÕng thë dµi?
( V× thÊy em cã tµi thËt, cßn m×nh th× kÐm cái, v«
dơng.)
GV: Em cßn nhËn ra tÝnh xÊu ë ngêi anh?
( Ých kû, ghen tþ )…
- GV: Sù Ých kØ Êy cßn thĨ hiƯn ë hµnh ®éng “ ®Èy em
ra” khi em béc lé t×nh c¶m vui mõng vµ mn chung
vui cïng anh. Thùc ra ®©y lµ mét biĨu hiƯn t©m lÝ dƠ
gỈp ë mäi ngêi, nhÊt lµ ë ti thiÕu niªn, ®ã lµ lßng tù
¸i vµ mỈc c¶m, tù ti khi thÊy ë ngêi kh¸c cã tµi n¨ng
nỉi bËt. Ngßi bót tinh tÕ cđa nhµ v¨n ®· kh¸m ph¸ vµ
miªu t¶ rÊt thµnh c«ng nÐt t©m lý Êy.)

GV: Ngêi anh ®· “ mn khãc” khi nµo? Bøc tranh
®Đp qu¸, cËu bÐ trong tranh hoµn h¶o qu¸. Nªn khi
nh×n vµo bøc tranh ngêi anh kh«ng nhËn ra ®ã lµ
m×nh, ®Ĩ råi khi nhËn ra th× ngì ngµng, h·nh diƯn, xÊu
hỉ. V× sao?
- Người anh – ngôi thứ nhất là
thích hợp với chủ đề. Sự hối lỗi
được bày tỏ một cách chân thành
hơn, đáng tin cậy hơn.
II. Đọc – Hiểu văn bản
1.Nhân vật người anh
a) Từ trước cho đến lúc thấy em
gái chế màu vẽ
- Ngạc nhiên, xem thường
- Quen gọi nó là mèo.
- Quyết đònh bí mật theo dõi
em gái.
b) Tài năng hội hoạ của em gái
được phát hiện
- Người anh cảm thấy mình bất
tài nên bò đẩy ra ngoài. Những
lúc ngồi lên bàn học chỉ muốn
gục xuống khóc.
Tôi . . . Mèo như trước . . . là
tôi gắt um lên.
c) Khi xem trộm bức tranh của
Mèo
Tranh vẽ bát múc cám lợn ngộ
nghónh . . . con mèo hơn con hổ
vô cùng dễ mến . . . lén . . . trút .

. . dài
Mặt Mèo Trước kia : ngộ
lem nhem Bây giờ: nó như
chọc tức tôi
d) Khi đứng trước bức tranh đạt
giải nhất của em: giật sững
người, phải bám chặt lấy tay mẹ.
*HĐ 4 Củng cố và luyện tập: (2
’
)
Em cảm nhận được gì về em gái trong truyện?
*HĐ5 Hướng dẫn HS tự học ở nhà (2
’
)
Học bài: Ghi nhớ + nội dung bài ghi
Vở bài tập: 22 → 26
Chuẩn bò: “Vượt thác” SGK/ 37
Đọc, kể và trả lời câu hỏi 1 → 5 SGK/ 40
********************************************
Ngµy so¹n:16/01/2011
Ngµy d¹y : 21/01/2011
Tn 22
TiÕt 83. lun nãi vỊ quan s¸t, tëng tỵng,
so s¸nh vµ nhËn xÐt trong v¨n miªu t¶
I. mơc tiªu cÇn ®¹t
1. Kiến thức:
- Những yêu cầu cần đạt đối với việc luyện nói
- Những kiến thức đã học về quan sát, tưởng tượng, so sánh và nhận xét trong văn miêu
tả.
- Những bước cơ bản để lựa chọn các chi tiết hay, đặc sắc khi miêu tả một đối tượng cụ

thể
2. Kỹ năng:
- sắp xếp các ý theo một trình tự hợp lí.
- Đưa các hình ảnh có phép tu từ vào nói.
- Nói trước một tập thể lớp thật rõ ràng, mạch lạc, biểu cảm, nói đúng nội dung, tác
phong tự nhiên.
3. Thái độ:
- Từ những nội dung luyện nói, nắm chắc hơn kiến thức đã học về quan sát, tưỡng tượng,
so sánh và nhận xét trong văn miêu tả.
II. Chn bÞ
GV: Bảng phụ + SGK + xem SGV + STK
HS: Học bài + soạn bài
III. tiÕn tr×nh lªn líp:
Hoạt động của giáo viên và học sinh Nội dung bài học
*Hoạt động 1: Khởi động (6
’
)
1. ỉn ®Þnh tỉ chøc: (1 phót)
2. KiĨm tra bµi cò: (5 phót)
GV: Để làm bài văn miêu tả, ta sẽ vận dụng
những kó năng nào? Nhấn mạnh điều gì?