GIAO AN SINH8 3 COT DUNG CHUAN

Bạn đang xem bản rút gọn của tài liệu. Xem và tải ngay bản đầy đủ của tài liệu tại đây (968.97 KB, 148 trang )

(1)<div class='page_container' data-page=1>

Tiết :1 Ngày :

BÀI 1 :

BÀI MỞ ĐẦU

I/ MỤC TIÊU:

1/Kiến thức:

–

Nêu rõ mục đích, nhiệm vụ và ý nghóa của môn học

–

Xác định được vị trí của con người trong tự nhiên

–

Nêu được các phương pháp học tập đặc thù của môn học

2/ Kỹ năng:

Rèn kỹ năng nhận biết các bộ phận cấu tạo trên cơ thể người

3/ Thái độ:

Giáo dục lịng u thích bộ mơn .

II/ ĐỒ DÙNG DẠY HỌC:

1 / Phương Pháp : Trực quan , thảo luận nhóm , vấn đáp , giảng giải .

2 / Giáo viên:

-

Tranh : H1.1, H1.2, H1.3

-

Bảng phụ

3 / Hoïc sinh :

III/ HOẠT ĐỘNG DẠY HỌC

1/ Ổn định lớp : Kiểm tra sĩ số công việc chuẩn bị của hs

2/ Kiểm tra bài cũ:

3/ Mở bài : Trong chương trìng Sinh học lớp 7, các em đã học các ngành động vật nào? Lớp

động vật nào trong ngành Động vật có xương sống có vị trí tiến hố nhất?

4/Hoạt độngdạy học

Hoạt động của giáo viên Hoạt động của học sinh Nội dung ghi

Hoạt động 1: Vị trí của con người

trong tự nhiên

Mục tiêu:

HS xác định được.vị trí

của con người trong tự nhiên

Cách tiến hành:

–

GV cho HS đọc thơng tin

–

Treo bảng phụ phần



–

GV nhận xét, kết luận

–

Kết luận

:

Các đặc điểm phân biệt

người với động vật là người biết chế

tạo và sử dụng cơng cụ lao động vào

những mục đích nhất định, có tư duy,

tiếng nói và chữ viết

Hoạt động 2: Xác định mục đích

nhiệm vụ của phần cơ thể người và

vệ sinh

–

Đọc thông tin SGK

–

Quan sát bài tập và

thảo luận nhóm để làm bài

tập SGK

–

Các nhóm lần lượt

trình bày, Các nhóm khác

nhận xét, bổ sung

I/ Vị trí của con người
trong tự nhiên

–

Các đặc điểm

phân biệt người với

động vật là người

biết chế tạo và sử

dụng công cụ lao

động vào những mục

đích nhất định, có tư

duy, tiếng nói và chữ

viết

II/ Nhiệm vụ của phần
cơ thể người và vệ sinh

</div>
(2)<div class='page_container' data-page=2>

Mục tiêu :

Hs biết được mục đích,

nhiệm vụ và ý nghĩa của mơn học

Cách tiến hành:

–

GV cho HS đọc thơng tin trong

SGK

–

Có mấy nhiệm vụ? Nhiệm vụ

nào là quan trọng hơn?

–

Vì sao phải nghiên cứu cơ thể về

cả 3 mặt: cấu tạo, chức năng và vệ

sinh?

–

GV lấy ví dụ giải thích câu “Một

nụ cười bằng mười thang thuốc bổ”.

Khi cười, tâm lí căng thẳng được giải

toả, bộ não trở nên trở nên hưng phấn

hơn, các cơ hô hấp hoạt động mạnh,

làm tăng khả năng lưu thông máu,

các tuyến nội tiết tăng cường hoạt

động. Mọi cơ quan trong cơ thể đều

trở nên hoạt động tích cực hơn, làm

tăng cường quá trình trao đổi chất. Vì

vậy, người ln có cuộc sống vui tươi

là người khoẻ mạnh, có tuổi thọ kéo

dài

–

GV cho hoạt động nhóm trả lời



và nêu một số thành công của giới

y học trong thời gian gần đây

–

Kết luận

:

Sinh học 8 cung cấp

những kiến thức về đặc điểm cấu tạo

và chức năng của cơ thể trong mối

quan hệ với môi trường, những hiểu

biết về phòng chống bệnh tật và rèn

luyện cơ thể

–

Kiến thức về cơ thể người có liên

quan tới nhiều ngành khoa học như Y

học, Tâm lí giáo dục...

Hoạt động 3: Tìm hiểu phương

pháp học tập bộ mơn

Mục đích:

HS nêu được các phương

pháp học tập đặc thù của mơn học

Cách tiến hành:

–

GV cho HS đọc thơng tin

–

HS đọc thơng tin SGK

–

2 nhiệm vụ. Vì khi

hiểu rõ đặc điểm cấu tạo

và chức năng sinh lí của cơ

thể, chúng ta mới thấy

được loài người có nguồn

gốc động vật nhưng đã

vượt lên vị trí tiến hố

nhất nhờ có lao động

–

HS hoạt động nhóm

trả lời



và nêu một số

thành tựu của ngành y học

–

Các nhóm khác nhận

xét – bổ sung

–

HS đọc thơng tin SGK

–

Hoạt động cá nhân trả

lời câu hỏi

cấp những kiến thức

về đặc điểm cấu tạo

và chức năng của cơ

thể trong mối quan

hệ với môi trường,

những hiểu biết về

phòng chống bệnh

tật và rèn luyện cơ

thể

–

Kiến thức về cơ

thể người có liên

quan tới nhiều ngành

khoa học như Y học,

Tâm lí giáo dục...

III/ Phương pháp

học tập bộ môn

–

Phương pháp

</div>
(3)<div class='page_container' data-page=3>

–

Nêu lại một số phương pháp để

học tập bộ môn

–

Kết luận

:

Phương pháp học tập

phù hợp với đặc điểm mơn học là kết

hợp quan sát, thí nghiệm và vận dụng

kiến thức, kĩ năng vào thực tến cuộc

sống

nghiệm và vận dụng

kiến thức, kĩ năng

vào thực tế cuộc

sống

IV/ HƯỚNG DẪN TỰ HỌC

A/ BAØI VỪA HỌC

Đặc điểm cơ bản để phân biệt người với động vật là gì?

1. Để học tốt môn học, em cần thực hiện theo các phương pháp nào?

Học ghi nhớ khung hồng

B/ BÀI SẮP HỌC

</div>
(4)<div class='page_container' data-page=4>

CHƯƠNG I: KHÁI QUÁT VỀ CƠ THỂ NGƯỜI

Tiết :2

BAØI 2:

CẤU TẠO CƠ THỂ NGƯỜI

I/ MỤC TIÊU:

1/Kiến thức:



HS kể tên được và xác định được vị trí các cơ quan trong cơ thể người



Giải thích được vai trò của hệ thần kinh và hệ nội tiết trong sự điều hoà hoạt động các

cơ quan

2/ Kỹ năng: Nhận biết các bộ phận trên cơ thể người .

3/ Thái độ: Ý thức giữ và rèn luyện cơ thể .

II/ PHƯƠNG PHÁP và ĐỒ DÙNG DẠY HỌC :

1 / Phương Pháp : Trực quan , vấn đáp , thảo luận , giảng giải .

2 / Giáo viên:

-

Tranh phoùng to H2.1 – 2.2 SGK

-

Sơ đồ mối quan hệ qua lại giữa các hệ cơ quan trong cơ thể

-

Bảng phụ sau :

III/ HOẠT ĐỘNG DẠY HỌC

1/ Ổn định lớp : Kiểm tra sĩ số công việc chuẩn bị của hs

2/ Kiểm tra bài cũ:

 Đặc điểm cơ bản để phân biệt người với động vật là gì?



Để học tốt môn học, em cần thực hiện theo các phương pháp nào?

3/ Mở bài : GV giới thiệu trình tự các hệ cơ quan sẽ được nghiên cứu trong suốt năm học

của môn Cơ thể người và vệ sinh. Để có khái niệm chung, chúng ta tìm hiểu khái quát về cấu

tạo cơ thể người

4/Hoạt độngdạy học

Hoạt động của giáo viên

Hoạt động của học sinh

Nội dung ghi bài

Hoạt động 1: Tìm hiểu các phần

của cơ thể

Mục tiêu:

HS xác định được vị trí

các cơ quan trong cơ thể người

Cách tiến hành:

–

Cho HS quan sát H 2.1 –2.2 SGK

và cho HS quan sát mô hình các cơ

quan ở phần thân cơ thể người

–

HS hoạt động cá nhân trả lời các

câu hỏi



.

–

GV nhaän xét – bổ sung.

–

HS quan sát tranh và

mô hình

–

HS xác định được các

cơ quan có ở phần thân cơ

thể người

–

Các HS khác theo dõi

I/ Cấu tạo:

1. Các phần cơ thể:

–

Cơ thể người chia

làm 3 phần: đầu,

thân và tay chân

</div>
(5)<div class='page_container' data-page=5>

Hoạt động 2: Tìm hiểu các hệ cơ

quan trong cơ thể

Mục tiêu :

Hs xác định được chức

năng, thành phần các hệ cơ quan

Cách tiến hành:

–

Cơ thể chúng ta bao bọc bằng cơ

quan nào? Chức phận chính của cơ

quan này là gì?

–

Dưới da là các cơ quan nào?

–

Hệ cơ và bộ xương tạo ra những

khoảng trống chức các cơ quan bên

trong. Theo em đó là những khoang

nào?

–

GV treo bảng phụ

–

GV cho HS thảo luận nhóm điền

bảng

–

GV nhận xét – boå sung

Hoạt động 3: Sự phối hợp các hoạt

động của các cơ quan

Mục tiêu :

HS giải thích được vai trò

của hệ thần kinh và hệ nội tiết trong

sự điều hồ hoạt động các cơ quan

Cách tiến hành:

–

GV cho HS đọc thơng tin SGK

–

Phân tích xem bạn vừa rồi đã làm

gì khi thầy gọi? Nhờ đâu bạn ấy làm

được như thế?

–

GV cho HS giải thích bằng sơ đồ

hiønh 2.3

–

GV nhận xét – bổ sung

Kết luận

:

Sự phối hợp hoạt động của

và nhận xét :



Cơ thể người chia làm 3

phần: đầu, thân và tay

chân



Khoang ngực và khoang

bụng được ngăn cách bởi

cơ hoành



Khoang ngực chứa tim,

phổi



Khoang bụng chứa dạ

dày, ruột, gan, tụy, thận,

bóng đái và các cơ quan

sinh sản

–

Da – Bảo vệ cơ thể

–

Cơ và xương => Hệ vận

động

–

Khoang ngực và khoang

bụng

–

HS thảo luận nhóm và

điền bảng

–

Các nhóm lên trình bày

– Các nhóm khác bổ sung

–

Đọc thông tin SGK

–

Khi nghe thầy gọi, bạn

ấy đứng dậy cầm sách đọc

đoạn thầy yêu cầu. Đó là

sự phối hợp hoạt động giữa

các cơ quan: tai(nghe), cơ

chân co (đứng lên), cơ tay

co(cầm sách), mắt (nhìn),

miệng (đọc). Sự phối hợp

2. Các hệ cơ quan:

-

Bảng 2 SGK

II/ Sự phối hợp các

hoạt động của các

cơ quan :

</div>
(6)<div class='page_container' data-page=6>

các cơ quan được thực hiện nhờ cơ

chế thần kinh và cơ chế thể dịch

này được thực hiện nhờ cơ

chế thần kinh và cơ chế

thể dịch

IV/ HƯỚNG DẪN TỰ HỌC

A/ BAØI VỪA HỌC

1. Tại sao nói cơ thể người là một khối thống nhất?

2. Hãy điền dấu + (nếu đúng) và dấu – (nếu sai) để xác định vị trí của mỗi cơ quan trong bảng

Cơ quan

Vị trí

Khoang ngực

Khoang bụng

Vị trí khác

Thận

Phổi

Khí quản

Não

Mạch máu

Mắt

Miệng

Gan

Tim

Dạ dày

Học thuộc ghi nhớ

B/ BAØI SẮP HỌC



Xem lại cấu tạo tế bào thực vật và tế bào động vật



Chuẩn bị bài: “

Tế bào

”

Tiết :3 Ngày :

BÀI 3 :

TẾ BÀO

I/ MỤC TIÊU:

</div>
(7)<div class='page_container' data-page=7>



HS trình bày được thành phần cấu trúc cơ bản của tế bào bao gồm: màng sinh chất,

chất tế bào ( lưới nội chất, riboxôm, ti thể, bộ máy Gôngi, trung thể), nhân ( nhiễm sắc thể,

nhân con)



Phân biệt từng chức năng cấu trúc của tế bào



Chứng minh được tế bào là đơn vị chức năng của cơ thể

2/ Kỹ năng:

3/ Thái độ:

II/ PHƯƠNG PHÁP và ĐỒ DÙNG DẠY HỌC :

1 / Phương Pháp :

2 / Giáo viên:

–

Các tranh phóng to hình 2.2 trang 8, hình 3.1 , hình 4.1 –2 –3 –4 SGK

–

Baûng 3.1 – 3.2 SGK

–

Sơ đồ mối quan hệ giữa chức năng của tế bào với cơ thể và môi trường

3 / Học sinh

III/ HOẠT ĐỘNG DẠY HỌC

1/ Ổn định lớp : Kiểm tra sĩ số công việc chuẩn bị của hs

2/ Kiểm tra bài cũ:



Kể tên các hệ cơ quan và xác định vị trí, chức năng của các hệ cơ quan này trên lược

đồ?



Căn cứ vào đặc điểm nào mà ta nói cơ thể người là một thể thống nhất?

3/ Mở Bài : Các em đã biết mọi bộ phận, cơ quan trong cơ thể đều được cấu tạo bằng tế

bào. Vậy tế bào có cấu trúc và chức năng như thế nào? Có phải tế bào là đơn vị nhỏ nhất trong

cấu tạo và hoạt động sống của cơ thể?

4/Hoạt độngdạy học

Hoạt động của giáo viên

Hoạt động của học sinh

Nội dung ghi

Hoạt động 1:Tìm hiểu các thành

phần cấu tạo tế bào

Mục tiêu:

HS trình bày được thành

phần cấu trúc cơ bản của tế bào

gồm: màng sinh chất, chất tế bào,

nhân.

Cách tiến hành:

–

GV treo tranh hình 3.1, cho HS

quan sát tranh và hoạt động cá nhân

để trả lời



–

GV giảng thêm:



Màng sinh chất có lỗ màng

đảm bảo mối liên hệ giữa tế bào với

–

HS quan sát tranh hình

3.1 –

Cấu tạo tế bào gồm:

–

Màng sinh chất

</div>
(8)<div class='page_container' data-page=8>

máu và dịch mô. Chất tế bào có

nhiều bào quan như lưới nội chất

( trên lưới nội chất có các ribơxơm),

bộ máy Gơngi.... trong nhân là dịch

nhân có nhiễm sắc thể

Hoạt động 2: Tìm hiểu các chức

năng các bộ phận trong tế bào

Mục tiêu :

Hs phân biệt được chức

năng từng cấu trúc của tế bào

Cách tiến hành:

–

GV treo bảng phụ 3.1

–

Màng sinh chất có chức năng gì?

Tại sao màng sinh chất lại thực hiện

được chức năng đó?

–

Chất tế bào có chức năng là gì?

–

Kể tên hai hoạt động sống của tế

bào?

–

Lưới nội chất có vai trị gì trong

hoạt động sống của tế bào?

–

Ngoài chức năng tổng hợp các

chất, lưới nội chất còn tham gia vận

chuyển các chất giữa các bào quan

trong tế bào. Nhờ đâu lưới nội chất

thực hiện được chức năng này?

–

Năng lượng để tổng hợp protein

lấy từ đâu?

–

GV cho HS hoạt động nhóm để trả

lời câu hỏi



:Hãy giải thích mối

quan hệ thống nhất về chức năng

giữa màng sinh chất, chất tế bào và

nhân?

–

GV nhận xét – Bổ sung

Hoạt động 3: Thành phần hố học

của màng tế bào

Mục tiêu:

–

GV cho HS đọc thông tin trong

SGK

–

GV bổ sung: Axit nuleic có 2 loại

là ADN và ARN mang thông tin di

truyền và được cấu tạo từ các ngun

trung thể

–

Nhân

–

Các HS khác nhận xét

– Bổ sung

–

HS quan sát bảng phụ

–

Màng sinh chất có lỗ

màng đảm bảo mối liên hệ

giữa tế bào với máu và

dịch mơ. Có chức năng

giúp

</div>
(9)<div class='page_container' data-page=9>

tố hố học là C,H.O,N,P...

–

Em có nhận xét gì về thành phần

hố học của tế bào so với các ngun

tố hố học có trong tự nhiên?

–

Từ đó, em có thể rút ra kết luận gì

?

–

GV nhận xét – Bổ sung

Hoạt động 4: Tim hiểu hoạt động

sống của tế bào

Mục tiêu:

HS chứng minh được tế

bào là đơn vị chức năng của tế bào

Cách tiến hành:

–

GV treo sơ đồ hình 3.2

–

Mối quan hệ giữa cơ thể với môi

trường thể hiện như thế nào?

–

Tế bào trong cơ thể có chức năng

gì?

–

Tại sao nói tế bào là đơn vị chức

năng của cơ thể sống?

–

GV nhận xét – bổ sung

IV/ HƯỚNG DẪN TỰ HỌC

A/ BAØI VỪA HỌC



Trong tế bào, bộ phận nào là quan trọng nhất?



Tại sao nói tế bào là đơn vị chức năng của cơ thể?



Làm bài tập bảng 3.2 SGK

B/ BÀI SẮP HỌC

</div>
(10)<div class='page_container' data-page=10>

Ngaøy 07/09/09

TI

ẾT

6

:

PHẢN XẠ

I . MỤC TIÊU :

1 . Kiến thức : Học sinh hiểu :
- Cấu tạo 1 nơron điểm hình
- Chức năng cơ bản của nơron

- Các yếu tố 1 cung phản xạ và đường dẫn truyền xung thần kinh trong 1 cung phản xạ .
2 . Kỹ năng :

- Quan sát tranh để mô tả cấu tạo nơron và các thành phần tham gia một cung phản xạ
- Qua sơ đồ HS nhận biết và phân biệt cung phản xạ – Vòng phản xạ .

3 . Thái độ : Giúp học sinh bảo vệ hệ thần kinh.
II . ĐỒ DÙNG DẠY HỌC :

1 . Giáo viên : - Tranh vẽ 6.1 :Nơron và hướng lan truyền xung thần kinh.
- Tranh 6. 2 ( Câm ) : Cung phản xạ . - Sơ đồ 6.3 : Sơ đồ phản xạ .
2 . Học sinh : - Xem lại bài Mô  Mô thần kinh

- Xem SGK bài phản xạ  Tìm và nêu 1 số phản xạ ở người mà em biết .

III/ HOẠT ĐỘNG DẠY HỌC

1/ . Kiểm tra bài cũ : - Khái niệm mơ ? Trong cơ thể người có mấy loại mơ chính ?
- Nêu cấu tạo và chức năng của mô thần kinh?

2/ Mở Bài : Khi chạm tay vào vật nóng , chúng ta có phản ứng gì ? ( Giật tay lại ) .Vậy phản xạ là gì ?
Chúng ta sẽ tìm hiểu bài học hôm nay :

3/ Hoạt độngdạy học

Hoạt động 1 : Tìm hiểu cấu tạo và chức năng của nơron

.

Hoạt động Giáo Viên Hoạt động Học sinh Nội dung ghi
– Nêu thành phần cấu tạo của mơ

thần kinh?

– Gv treo tranh 6 . 1  GV yêu cầu 1
HS mô tả lại cấu tạo 1 nơron?

– Gv chốt lại cấu tạo chính của nơron
gồm :

 Thân : có nhân

 Sợi : gồm sợi nhánh và sợi trục
có bao mielin

– Chuyển ý : VỚi cấu tạo như vậy thì

nơron thực hiện chức năng gì ?

– Yêu cầu 1 HS đọc thông tin trong

- HS ghi nhớ chú thích.

- 1 HS lên bảng gắn chú

thích.

- HS nhận xét, nêu cấu tạo

I/ cấu tạo và chức năng của 
nơ ron :

Kết luận:

a. cấu tạo nơron gồm:

- Thân: chứa nhân, xung

quanh có tua ngắn (sợi

nhánh).

</div>
(11)<div class='page_container' data-page=11>

SGK.

 Thế nào là cảm ứng ?
 Thế nào là dẫn truyền ?

– Gv dựa vào hình vẽ để làm rõ chức
năng cảm ứng và dẫn truyền :….

– Chuyển ý : Các xung thần kinh được

dẫn truyền theo 1 chiều nhất định và căn
cứ vào hướng dẫn truyền người ta phân
biệt 3 loại nơron.

 Có nhận xét gì vè hướng dẫn
truyền xung thần kinh ở nơron hướng
tâm và Nơron li tâm ?

– Gv choát lại ý chính .

nơron.

- Nghiên cứu tiếp SGK để

trả lời các câu hỏi.

- Nghiên cứu



SGK kết

hợp quan sát H 6.2; trao đổi

nhóm, hồn thành kết quả

vào phiếu học tập.

- HS điền kết quả. Các

nhóm khác nhận xét.

nhánh có cúc ximáp.

b. Chức năng

- Cảm ứng (SGK)

- Dẫn truyền (SGK)

c.Các loại nơron:

Có 3 loại

- Nơron hướng tâm (nơron

cảm giác).

- Nơron trung gian (nơron

liên lạc).

- Nơron li tâm (nơron vận

động)

Hoạt động 2 : Tìm hiểu các thành phần của cung phản xạ và vòng phản xạ .

Hoạt động Giáo Viên Hoạt động Học Sinh Nội dung
Gv yêu cầu HS đọc thông tin 1

trang 21 SGK

– Gv đặt câu hỏi :

 Phản xạ là gì ? Cho ví dụ ?
– Gv đặt vấn đề : Khi tay chạm vào
cây trinh nữ thì hiện tượng gì xảy ra ? 
Đó có phải là phản xạ hay không ?
Gv rút ra kết luận : Ở cây trinh nữ chỉ
là phản ứng vì khơng có sự điều khiển
của hệ thần kinh.

– HS đọc thông tin trang 21
SGK

– HS trả lời câu hỏi của GV
đặt ra và cho ví dụ .

– HS trả lời câu hỏi của GV

I/cung phản xạ 
I/Phản xạ : là phản ứng của
cơ thể trả lời các kích thích
mơi trường thơng qua hệ
thần kinh .

ví dụ: Khi tay chaùm vaứo
lửăathỡ ruùt laùi

2 . Cung phản xạ :

– Gv cho HS tự đọc thông tin và
quan sát hình 6.2 trang 21.

– Treo tranh câm 6.2 lên bảng

– Gv cho HS thảo luận trả lời câu hỏi
:

 Có mấy loại nơron tạo nên 1
cung phản xạ

 Nêu các thành phần của 1 cung
phản xạ

– GV hồn chỉnh kết luận

– HS tự đọc thông tin và
Quan sát tranh

– HS leân bảng điền vào
tranh câm

– Hs thảo luận nhóm
– Cử đại diện trình bày
– Các nhóm khác góp ý bổ
sung – rút kết luận

 2/ cung phản xạ: Cung
phản xạ là đường dẫn truyền
xung thần kinh từ cơ quan 
thụ cảm qua trung ương 
thần kinh tới cơ quan phản 
ứng . gồm 5 yếu tố : cơ quan 
thụ cảm , Nơron hướng tâm ,
Nơron trung gian , Nơron li 
tâm và cơ quan phản ứng .

3 . Vòng phản xạ :

– Gv cho HS đọc thơng tin và quan
sát sơ đồ 6 . 3 SGK.

– Gv cho HS trả lời câu hỏi mục 3
SGK trang 22.

– Gv đặt vấn đề : Bằng cách nào

trung ương thần kinh có thể biết được

– HS đọc và quan sát
– Hs trả lới câu hỏi

 3/vòng phản xạ ln có
luồng thơng tin ngược báo 
về trung ương thần kinh điều
chỉnh phản ứng cho thích 
hợp .

</div>
(12)<div class='page_container' data-page=12>

phản ứng của cơ thể đã đáp ứng được
kích thích hay chưa ?

 Gv giải thích sơ đồ ( SGK + SGV )

tạo nên 
IV/ Củng cố : - Căn cứ vào chức năng người ta phân biệt mấy loại Nơron ?

- Các loại nơron đó khác nhau ở điểm nào ? Phân biệt cung phản xạ và vòng phản xạ ?
V/ Dặn dò : - Đọc em có biết Học bài và Soạn bài mới : “Bộ Xương”

Ngày 14 / 09 /09

CHƯƠNG II: VẬN ĐỘNG

TIẾT 7 :

BỘ XƯƠNG

I) MỤC TIÊU

:

1/ Kiến thức : _ Học sinh trình bày được các phần chính của bộ xương

_ Xác định vị trí các xương chính ngay trên cơ thể

_ Phân biệt các loại xương dài , xương ngắn , xương dẹt về hình thái và cấu tạo

_ Phân biệt các loại khớp xương

2/ Kỹ năng : Rèn kỹ năng quan sát , nhận biết

3/

Thái độ

: Biết vai trò của thể dục thể thao

II) Chuẩn bị :

- Tranh hình 7.1 , 7.2 ,7.3 ,7.4 /sgk,

Mô hình bộ xương người , xương đầu

-

PHƯƠNG PHÁP

: Trực quan , vấn đáp ,thảo luận nhóm , giảng giải

III/ HOẠT ĐỘNG DẠY HỌC

1/ . Kiểm tra bài cũ :

1) Nêu cấu tạo và chức năng của nơron ?

2) Phản xạ là gì ? ví dụ về phản xạ ? Phân biệt cung phản xạ và vòng phản xạ ?

2/ . Mở Bài :

Sự vận động của cở thể được thực hiện nhờ sự phối hợp hoạt động của hệ cơ và bộ xương .

Vậy hệ cơ và bợ xương có cấu tạo và chức năng như thế nào để thích nghi với tư thế đứng

thẳng và lao động . Chúng ta sẽ ………….

4/Hoạt độngdạy học

HOẠT ĐỘNG GIÁO VIÊN

HOẠT ĐỘNG HỌC SINH NỘI DUNG GHI

HĐ 1: Tìm hiểu các phần chính

của xương

_ Giáo viên yêu cầu học sinh xác

định lại các xương ngay trên cơ thể

mình của xương đầu , xương thân

và xương tứ chi

? Bộ xương có chức năng gì

? Điểm giống nhau và khác nhau

_ học sinh quan sát hình 7.1 ,

7.2 ,7.3 / 24 /sgk

_ bộ khung , cơ bám , bảo vệ

_ giống nhau về kích thước

và cấu tạo phù hợp về chức

I)CÁC THÀNH PHẦN

CHÍNH CỦA BỘ

XƯƠNG :

</div>
(13)<div class='page_container' data-page=13>

giữa xương tay và xương chân

- Bộ xương người có cấu trúc và

sự sắp xếp giống như ở động vật

đặc biệt là lớp thú xương có đặc

tính rắn chắc vì vậy tạo nên khung

làm chỗ bám của cơ và bảo vệ các

bộ phận quan trọng bên trong cơ

thể như não trong sọ tuỷ sống

trong cột sống và tim phổi trong

lồng ngực…..

Tuỷ sống trong cột sống và tim

phổi trong lồng ngực …….

HĐ2 : Phân biệt các loại xương

_ Yêu cầu học sinh lên bảng chỉ

vào mơ hình hoặc tranh xác định

tên các loại xương

?Có mấy loại xương cho ví dụ



Chú ý : trẻ em xương chứa

tuỷ đỏ , người trưởng thành

chứa tuỷ vàng

HĐ 3 : Tìm hiểu về các khớp

xương

_ Treo tranh 7.4 /26 /sgk

? Có mấy loại khớp ?

?Mơ tả khớp đầu gối ( khớp

động )

? Điểm khác nhau về khả năng cử

động của khớp động và khớp bán

động

? Đặc điểm khớp bất động

- Có 3 loại khớp : khớp động ,

khớp bán động , khớp bất động

năng nhưng khác nhau về

cấu tạo đai vai và đai hông

….

Sự sắp xếp và đặc điểm hình

thái của xương cổ tay ,

xương cổ chân , bàn tay và

bàn chân

_ học sinh đọc thông tin



/

25 /sgk

- học sinh hoạt động độc lập

- Có 3 loại xương : x ngắn ,

xdẹt ,xdài

_ học sinh đọc thông tin



/

25 /sgk

_ học sinh hoạt động theo

nhóm

_ có 3 loại khớp

_ có 2 đầu khớp giữa có dịch

khớp . Hai đầu x trịn và lớn

có sụn trơn bóng có dây

chằng

_ khớp đơng có diện khớp 2

đầu xương trịn lớn . Khớp

bán động có diện khớp

phẳng và hẹp

_ có đường nối giữa 2 xương

là hình răng cưa khít với

nhau nên khơng cử động

được



Xương đầu



Xương thân



Xương chi

_ CHỨC NĂNG CỦA

XƯƠNG :



Nâng đỡ

-Bảo vệ cơ thể

_ Nơi bám của các cơ

II) PHÂN BIỆT CÁC

LOẠI XƯƠNG :

_ Xương dài : x đùi , x

ống tay ……

_ Xương ngắn : x đốt

sống , x cổ tay …..

_ Xương dẹt : x bả vai ,

xcánh chậu .

III) CÁC KHỚP

XƯƠNG :

_ Khớp bất động : x

chậu , x sọ

_ Khớp bán động : đốt

sống

_ Khớp động : x đầu gối

, khuỷu tay……

IV/ Củng cố :

1) Bộ xương gồm mấy phần

2) Sự khác nhau giữa xương tay và xương chân . Ý nghĩa

3) Vai trò của từng loại khớp

</div>
(14)<div class='page_container' data-page=14>

- Xem trước bài CẤU TẠO VÀ TÍNH CHẤT CỦA XƯƠNG

Ngaøy 14 /09 /09

TIEÁT 8

: CAÁU TẠO VÀ TÍNH CHẤT CỦA XƯƠNG

I ) MỤC TIÊU :

1/ Kiến thức : Học sinh hiểu được cấu tạo chung của một xương dài  giải thích sự lớn lên của xương và khả
năng chịu lực của xương

- Thành phần hoá học của xương  giúp xương đàn hồi và vững chắc
2/ Kỹ năng : Nhận biết , liên hệ thực tế

3/ Thái độ : Giáo dục học sinh ý thức bảo vệ và giữ gìn xương theo hướng phát triển tốt nhất
II) Chuẩn bị :

Trực quan , vấn đáp , thảo luận nhóm , giảng giải
_ Tranh 8.1 ,8.2 ,8.3 ,8.4 / 29 – 30 / sgk

Bảng phụ cấu tạo và chức năng xương dài / 31 /sgk
III/ HOẠT ĐỘNG DẠY HỌC

1/ . Kiểm tra bài cũ :

1) Điểm khác nhau giữa xương tay và xương chân . Điều này có ý nghĩa gì đối với hoạt động của con
người

2) Nêu vai trò của từng loại khớp .

2/ . Mở Bài : Các em đã nắm được cấu tạo và chức năng của bộ xương người . Hôm nay chúng ta sẽ tìm

hiểu tiếp , xem thành phần hố học của xương như thế nào để thích nghi những chức năng chịu lực , chấn động
tác động từ môi trường bên ngoài .

4/Hoạt độngdạy học :

HOẠT ĐỘNG GIÁO VIÊN HOẠT ĐỘNG HỌC SINH NỘI DUNG GHI
HĐ 1 : Tìm hiểu cấu tạo và chức

năng của xương

- Tranh 8.1 ,8.2 / 29 /sgk

- Dựa tranh giáo viên giảng giải cấu
tạo một xương dài

? Theo em xương dài cấu tạo hình
ống , nan xương ở đầu xương xếp
vịng cung có ý nhgiã gì đối với chức
năng nâng đỡ của xương.

- Học sinh đọc thông tin  /
28 /sgk

- Học sinh thảo luận theo
nhóm :

- Học sinh nhìn vào hình .
Nêu và chỉ lại các đặc điểm
cấu tạo của một xương dài .

I)CẤU TẠO CỦA XƯƠNG 
1)

Cấu tạo và chức năng của
xương dài

- Keû baûng 8.1 /29 /sgk
2)

Cấu tạo của xương ngắn và
xương dẹt : gồm

* Màng xương
- * Mô xương cứng
- * Mô xương xốp
Giáo vịên giảng kỹ phần chức năng

của xương

? Cấu tạo của một xương dài
? Cấu tạo của đầu xương

- Gồm có đầu xương và thân
xương

- Gồm có sụn đầu xương 
giảm ma sát

</div>
(15)<div class='page_container' data-page=15>

? Cấu tạo và chức năng của thân
xương

_ Yêu cầu học sinh thông tin  /29
/sgk và quan sát hình

? Hãy quan sát hình và nhận xét
xương dẹt và xương ngắn khác với
xương dài như thế nào .

- Xương dài có cấu tạo phù hợp với
chức năng .

HĐ 2: Tìmhiểu sự lớn lên và dài ra
của xương

? Xương to ra là nhờ đâu

? Xương dài ra là nhờ vào xương nào
_ Quan sát hình 8.5 /30 /sgk/ mơ tả
lại thí nghiệm và chứng minh vai trị
của sụn tăng trưởng

- Tuổi trưởng thành sự phân chia sụn
tăng trưởng khơng cịn nên khơng
cao . Tuy nhiên màng xương vẫn có
khả năng sinh ra tế bào xương để bồi
đắp phía ngồi của thân xương nên
xương lớn lên . Trong khi đó các tế
bào huỷ xương , tiêu huỷ thành trong
của ống xương làm cho khoang
xương ngày càng rộng ra

xương P hân tán lực tác động
, tạo ô chứa tuỷ đỏ .

- Màng xương  to ngang
- Mô xương cứng  chịu lực
đảm bảo vững chắc trong
- Học sinh quan sát hình 8.3
/sgk . - Đọc thơng tin  / 29
/sgk

- Xương ngắn và xương dẹt cấu
tạo không có hình ống .

- Học sinh đọc thông  /29 /sgk
_ Các tế bào màng xương phân
chia

- Là do sự phân hoá của sụn
tăng trưởng ở hai đầu thân
xương

- Chú ý B ,C , nằm phía trong
sụn tăng trưỏng

- A,D phía ngồi sụn tăng
trưởng

II) SỰ TO RA VAØ DAØI RA 
CỦA XƯƠNG :

- Xương to bề ngang nhờ
sự phân chia của các tế
bào xương .

- Xương dài ra nhờ sự phân
chia các tế bào lớp sụn
tăng trưởng .

HĐ 3: Tìm hiểu thành phần hố 
học và tính chất của xương
_ Giáo viên có thể biểu diễn thí
nghiệm . Thả thêm 1 xương đùi ếch
vào cốc đựng axit HCl 10 %

? Yêu cầu học sinh quan sát có hiện
tượng gì xảy ra

? Quan sát có hiện tương gì xảy ra
? Nhận xét và giải thích

? Ngâm xương trong axit để làm gì
? Đốt xương thì phần nào bị cháy
? Tại sao người già xương dễ gãy và
giịn

- Thành phần hố học của xương
gồm có chất hữu cơ và chất vơ cơ

_học sinh quan sát và theo dõi
thí nghiệm

_ có bọt khí nổi lên

_ xương mềm và dẻo
- xương dòn và gãy vụn
_ không có bọt khí nổi lên

- làm tan lượng muối
khống có trong xương
- cốt giao cháy hết.
- Xương người già nhiều

muối khống nhưng ít
cốt giao

III) THÀNH PHẦN HỐ HỌC
VÀ TÍNH CHẤT CỦA

XƯƠNG : 
_ Xương gồm 2 thành phần
chính là cốt giao ( xương mềm ,
dẻo ) và muối khoáng ( xương
cứng , rắn )

_ Thành phần hoá học của
xương thay đổi theo tuổi .

IV/ Củng cố :

</div>
(16)<div class='page_container' data-page=16>

2) Hãy phân tích cấu tạo cũa xương dài phù hợp với chức năng của nó ?
3) Nhờ đâu xương dài ra và lớn lên bề ngang ?

V/ Dặn dò :

 Học bài , làm bài tập trong sgk trang 11 , xem bài 9 CẤU TẠO VÀ TÍNH CHẤT CỦA CƠ

Ngày 21/09 /09

TIẾT 9 :

CẤU TẠO VÀ TÍNH CHẤT CỦA CƠ

I . MỤC TIÊU :
1 /. Kiến thức :

- Trình bày được đặc điểm cấu tạo của tế bào cơ và của bắp cơ .

- Giải thích được tính chất cơ bản của cơ là sự co cơ và nêu được ý nghĩa của sự co cơ .

2/ . Kỹ năng : Quan sát hình

3/ Thái độ : phải rèn luyện thân thể , tập thể dục giữa giờ .

II . Chuaån bị :

1 . Giáo viên : - Tranh vẽ các mô hình 9.1  9.4

- Tranh vẽ (mơ hình) cơ thể người
- Búa y tế

- Ếch , dung dịch sinh lý 0,65% NaCl , cần ghi , bút ghi , trụ ghi giá treo , nguồn điện 6V

2 . Học sinh : Xem lại kiền thức cung phản xạ .

III/ HOẠT ĐỘNG DẠY HỌC
1/ . Kiểm tra bài cũ :

1/Hãy nêu cấu tạo và chức năng của từng thành phần trong cấu tạo Xương dài ? Nhờ đâu Xương
dài ra và lớn lên về bề ngang ?

2/ Thành phần hố học của xương có ý nghĩa như thế nào đối với chức năng của xương ?

2/ . Bài mới : Cơ bám vào xương , co cơ làm xương cử động . Vì vậy gọi là cơ xương . Vậy

cơ có cầu tạo và tính chất như thế nào ? Ta cùng tìm hiểu trong bài hôm nay :

HOẠT ĐỘNG GIÁO VIÊN HOẠT ĐỘNG HS BÀI GHI

Hoạt động 1: Tìm hiểu cấu tạo của bắp
cơ và tế bào cơ

Mục tiêu : Hs trình bày được đặc điểm
cấu tạo của bắp cơ và tế bào cơ .

Tiến hành :

Gv u cầu HS đọc thơng tin và trả lời
câu hỏi :

 Bắp cơ có cấu tạo như thế nào ?
 Tơ cơ có cấu tạo ra sao ?

Kết luận : Bài ghi

Hoạt động 2 : Tìm hiểu tính chất của

– HS đọc thơng tin quan
sát hình 9.1 , thảo luận
nhóm và trả lời câu hỏi .

– Đại diện nhóm trình
bày , nhóm khác bổ sung

– HS quan saùt tranh ,

I . Cấu tạo của bắp cơ
và tế bào cơ :

1/ Bắp cơ : gốm nhiều
bó cơ hợp lại , bó cơ
2/TB cơ : bọc trong
màng liên kết. Tế bào
cơ có nhiều sợi tơ dày
và tơ cơ mảnh .

II . Tính chất của cơ :

</div>
(17)<div class='page_container' data-page=17>

cơ .

- Giải thích được tính chất cơ bản của
cơ là sự co cơ .

-GV treo tranh H 9.2 , moâ tả cách bố trí
thí nghiệm

 Khi bị kích thích thì cơ phản ứng lại

bằng cách nào ?

 Giải thích cơ chế của sự co cơ ?
3) GV u cầu từng nhóm thực hiện thí

nghiệm phản xạ đầu gối .

4) GV treo tranh phản xạ đầu gối , hỏi :

 Giải thích cơ chế thần kinh ở phản

xạ đầu gối ?

 Nhận xét và giải thích sự thay đổi

độ lớn của bắp cơ trước cánh tay khi gập
cẳng tay .

5) Gv chốt lại : Khi có 1 kích thích tác
động vào cơ quan thụ cảm trên cơ thể
sẽ làm xuất hiện xung thần kinh theo
dây hướng tâm về trung ương thần
kinh . Trung ương thần kinh phát lệnh
theo dây li tâm tới cơ làm cơ co . Khi

cơ co , các tơ cơ mảnh xuyên sâu vào
vùng phân bố của tơ cơ dày làm cho
đĩa sáng ngắn lại , đĩa tối dày lên do
đó bắp cơ co ngắn lại và to về bề
ngang .

 Tính chất của cơ là gì ?
 Cơ co khi nào ?

Kết luận : bài ghi .

Hoạt động 3 : Tìm hiểu ý nghĩa của
hoạt động co cơ .

Gv treo tranh H 9.4 yêu cầu HS thảo
luận nhóm trả lời câu hỏi :

 Em hãy cho biết sự co cơ có tác

dụng gì ?

 Thử phân tích sự phối hợp hoạt động

co , dãn giữa cơ 2 đầu ( cơ gấp ) và cơ 3
đầu ( cơ duỗi ) ở 2 cánh tay .

Gv hoàn chỉnh kiến thức : Sự sắp xếp
các cơ trên cơ thể thường tạo thành từng
cặp đối kháng . Cơ này kéo xương về 1
phía thì cơ kia kéo về phía ngược lại

Kết luận : bài ghi .

đọc thông tin , trả lời câu
hỏi .

– Các nhóm thực hiện ,
nhóm khác nhận xét bổ
sung .

– HS quan sát trả lời
câu hỏi

– Đại diện nhóm trả lời
và bổ sung

– HS quan sát tranh
hình 9.4 và tiến hành làm
bài tập ở mục III bằng
cách thảo luận nhóm .

– Đại diện nhóm trình
bày và nhóm khác nhận
xét .

co và dãn

Khi tơ cơ mảnh xun
sâu vào vùng phân bố
của tơ cơ dày làm tế
bào cơ ngắn lại , đó là

sư co cơ .

Sự co cơ là do hệ thần
kinh điều khiển , thực
hiện bằng con đường
phản xạ .

III . Ý nghĩa của hoạt
động co cơ :

</div>
(18)<div class='page_container' data-page=18>

IV/ Củng cố

 Thực hiện phản xạ đầu gối và giải thích cơ chế của phản xạ .

V/ Dặn dò:

 Học baøi

 Trả lời câu hỏi và bài tập SGK và sách bài tập .
 Chuẩn bị bài : “ Hoạt động của cơ “

Ngày 21 /09 /09

Tiết 10:

HOẠT ĐỘNG CỦA CƠ

I . MỤC TIÊU :

1 . Kiến thức : học sinh phải hiểu được , cơ co sinh ra công . Công của cơ được sử dụng vào
lao động và di chuyển. Trình bày nguyên nhân của sự mỏi cơ và nêu được các biện pháp
chống mỏi cơ .

2 . Kỹ năng : Quan sát , phân tích tổng hợp .

3 . Thái độ :Hiểu được lợi ích của sự luyện tập cơ , từ đó mà vận dụng vào đời sống ; thường
xuyên luyện tập thể dục thể thao và lao động vừa sức .

II . Chuẩn Bị :

1/. Giáo viên : Trực quan , vấn đáp , thảo luận nhóm , giảng giải

- Máy ghi công cơ .

- Bảng kết quả thí nghiệm về biên độ co cơ ngón tay .
2/ . Học sinh : Xem lại cơng thức tính cơ .

III/ HOẠT ĐỘNG DẠY HỌC
2 . Kiểm tra bài cũ :

o Đặc điểm cấu tạo nào của tế bào cơ phù hợp với chức năng co cơ ? 
o Tính chất cơ bản của cơ là gì ? Ý nghĩa của hoạt động co cơ ?

3 . Bài mới : HS nhắc lại : Ý nghĩa hoạt động của co cơ ? Vậy hoạt động co cơ mang lại lợi

ích gì và làm gì để tăng hiệu quả hoạt động co cơ ? Đó là nội dung bài 10 :

HOẠT ĐỘNG GIÁO VIÊN HOẠT ĐỘNG HS BAØI GHI

Hoạt động 1 : Tìm hiểu hoạt động của
cơ và nghiên cứu cơng của cơ .

- Gv yêu cầu HS điền từ thích hợp theo
mục  của mục I SGK .

- GV gọi từng HS đọc bảng điền .

- GV cho HS đọc thông tin và trả lời các
câu hỏi :

 Khi nào thì cơ sinh ra công ? Cho ví

dụ ?

 Nêu cơng thức tính cơng ?

 Những yếu tố nào ảnh hưởng đến

hoạt động của cơ ?

- GV nhận xét trả lời của HS

– HS làm việc cá nhân
điền từ thích hợp theo 

của muïc I SGK

– HS theo dõi , nhận
xét bảng điền .

– HS đọc thông tin ,
thảo lụân nhóm và trả lời
câu hỏi .

– HS nhóm khác nhận
xét và trả lời

I . Công cơ :

– Khi cơ co tạo
nên một lực để sinh
cơng .

</div>
(19)<div class='page_container' data-page=19>

Kết luận : Bài ghi

Hoạt động 2 : Tìm hiểu ngun nhân
gây mỏi cơ .

- Nguyên nhân của sự mỏi cơ :

GV tổ chức cho HS làm thí nghiệm như
hình 10 SGK và treo bảng số 10 trang 34

 Kết quả thực nghiệm về biên độ co cơ

của ngón tay và hướng dẫn HS tìm hiểu
bảng 10 , điền vào chỗ trống để hoàn
thiện bảng .

 Qua kết quả, em cho biết khối lượng

như thế nào thì cơng cơ sản ra lớn nhất ?

 Khi tay keùo , thả quả cân nhiều lần

thì biên độ co cơ như thế nào ?

 Khi chạy 1 đoạn đường dài em có

cảm giác gì ? Vì sao ?

-GV nhận xét và hoàn thiện phần trả lời
của HS  Kết luận

- GV yêu cầu hS đọc thông tin ( nguyên
nhân gây mỏi cơ ) và hỏi HS :

 Nguyên nhân nào gây mỏi cơ ?
 Khi mỏi cơ làm gì cho hết mỏi ?
 Trong lao động cần có những biện

pháp gì để cơ lâu mỏi và duy trì năng
suất lao động cao ?

- Gv nhận xét và tóm tắt ý trong SGK .
Kết luận : bài ghi .

Hoạt động 3 : Thường xuyên luyện tập
để rèn luyện cơ .

- Gv yêu cầu HS thảo luận nhóm và trả
lời câu hỏi mục III SGK .

- GV nhận xét các nhóm và tóm tắt :

- GV liên hệ thực tế : Người thường
xuyên tập thể dục , lao động thì có năng
suất lao động như thế nào so với người ít
luyện tập thể dục ..? Giải thích ?

- GV nhận xét và giải thích .

 Đối với HS việc thường xun tập

thể dục buổi sáng có ý nghóa gì ?

 Kể một vài mơn thể dục thể thao để

rèn luyện cơ ?

 Khi luyện tập thể dục thể thao cần

lưu ý điều gì ?

4 GV nhận xét và bổ sung kiền thức .
Kết luận : bài ghi .

– HS làm thí nghiệm
theo SGK

– HS khác lên bảng
điền vào bảng 10 .

– HS thảo luận nhóm
và trả lời câu hỏi

– Nhóm khác nhận xét
và bổ sung .

– HS đọc thơng tin để
trả lời câu hỏi

– HS thảo luận nhóm
để trả lời câu hỏi .

– HS thảo luận nhóm
sau đó báo cáo kết quả .

– HS nhận xét nhóm
khác

– HS trả lời câu hỏi .
– HS thảo luận nhóm
trả lời câu hỏi .

II . Sự mỏi cơ :

- Sự Oâxi hoá các
chất dinh dưỡng tạo
ra năng lượng cung
cấp cho cơ co .
- Làm việc quá sức
và kéo dài dẫn đến
sự mỏi cơ .

- Nguyên nhân của
sự mỏi cơ là do cơ
thể không được cung
cấp đủ Oxi nên tích
tụ các axít lác_tíc
gây đầu độc cơ .

III . Thường xuyên
rèn luyện cơ :

Để tăng cường khả
năng sinh công của
cơ và giúp cơ làm
việc dẻo dai lâu mỏi

 thì cần lao động

</div>
(20)<div class='page_container' data-page=20>

IV/ Cuûng cố :

1/ Cơng của cơ là gì ? CƠng của cơ được sử dụng vào mục đích nào ?
2/ Hãy giải thích nguyên nhân của sự mỏi cơ ?

V/ Dặn dò : - Học bài - Trả lời câu hỏi và bài tập SGK và sách bài tập .

- Đọc “em có biết “ - Chuẩn bị bài : “ Tiến hoá của hệ vận động , Vệ sinh hệ vận động “

Ngaøy 28 /09 /09

Tiết 11 :

TIẾN HOÁ CỦA HỆ VẬN ĐỘNG

VỆ SINH HỆ VẬN ĐỘNG

I . MỤC TIÊU : 
1 . Kiến thức :

Học sinh phải hiểu được sự tiến hoá của người so với động vật thể hiện ở cơ và xương
Những biện pháp để giữ gìn vệ sinh hệ vận động .

2 . Kỹ năng :

Phân tích và so sánh sự khác nhau giữa hệ xương của người và thú để thấy được sự tiến hố của
bộ xương người thích nghi với quá trình lao động và đứng thẳng .

3 . Thái độ :Hình thành thói quen giữ gìn vệ sinh hệ vận động .

II . ĐỒ DÙNG DẠY HỌC :

1 . Giáo viên : -Hình 11.1  11.5 SGK .Mơ hình bộ xương người và bộ xương thú

Bảng câm 11 ( phiếu học tập )

-Trực quan , vấn đáp , thảo luận nhóm , giảng giải

2 . Học sinh : -Sưu tầm tranh ảnh về các bệnh về cột sống .Hoàn thành bảng 11

III/ HOẠT ĐỘNG DẠY HỌC
1/ . Kiểm tra bài cũ :

o Công của cơ là gì ? Cơng của cơ được sử dụng vào mục đích gì ?

o Hãy giải thích ngun nhân của sự mỏi cơ và biện pháp chống mỏi cơ ?

2/. Bài mới :Chúng ta biết rằng người có nguồn gốc từ động vật thuộc lớp thú , nhưng người đã
thốt khỏi ĐV trở thành người thơng minh . Qua q trình tiến hố , cơ thể người có nhiều biến đổi ,
trong đó có sự biến đổi của hệ Cơ và Xương . Bài này giúp ta tìm hiểu những đặc điểm tiến hóa của
hệ vận động ở người .

HOẠT ĐỘNG GIÁO VIÊN HOẠT ĐỘNG HS BAØI GHI

Hoạt động 1 : Tìm hiểu sự tiến hóa của
bộ xương người so với bộ xương thú

GV treo tranh hình 11.1  11.3 , Yêu

cầu HS quan sát hình vẽ và thảo luận
làm bài tập ở bảng 11 ( phiếu học tập )
GV treo bảng

 Những đặc điểm nào của bộ xương

người thích nghi với tư thế đứng thẳng

-HS quan sát tranh ,
thảo luận nhóm

– HS điền bảng , HS
nhóm khác nhận xét và
bổ sung  trả lời câu

hỏi

I . Sự tiến hố bộ xương
người so với xương thú :

– Bộ xương người có
nhiều điểm tiến hố thích
nghi với tư thế đứng thẳng
và lao động như :

</div>
(21)<div class='page_container' data-page=21>

và di chuyển bằng 2 chân ?

GV hồn chỉnh kiến thức theo SGV :
Kết luận : Bài ghi

Hoạt động 2 : Tìm hiểu sự tiến hố của
hệ cơ người so với hệ cơ thú .

GV treo tranh 11.4 , yêu cầu HS đọc
thơng tin , thảo luận nhóm trả lời câu
hỏi :

 Trình bày những đặc điểm tiến hố

của hệ cơ người ?

GV hồn chỉnh kiến thức theo thơng tin
trong SGK

Kết luận : bài ghi .

Hoạt động 3 : Vệ sinh hệ vận động . 
Mục tiêu : Nêu được những biện pháp
và tập thói quen giữ gìn hệ vận động ( tư
thế …)

Tiến hành :

Gv treo tranh 11.5 , yêu cầu HS quan sát
và trả lời câu hỏi :

 Để phòng chống cong vẹo cột sống

trong lao động và học tập phải chú ý
những đặc điểm gì?

 Để xương và cơ phát triển cân đối ,

chúng ta cần phải làm gì ?

GV tóm tắt theo SGV : Để hệ cơ phát
triển cân đối , xương chắc khoẻ cần :

 Có một chế độ dinh dưỡng hợp lí 
 Tắm nắng để cơ thể có thể chuyển

hố tiền Vitamin D dưới da thành vitamin
D . NHờ Vitamin D mà cơ thể mới chuyển
hoá được Canxi để tạo xương .

 Rèn luyện thân thể và lao động vừa

sức .

5 GV giáo dục tư tưởng HS :

6 GV hoàn chỉnh kiến thức : Ngồi học
đúng tư thế ; lao động vừa sức ; khi mang

– HS đọc thơng tin ,
thảo lụân nhóm và trả
lời câu hỏi .

– Đại diện nhóm
phát biểu , nhóm khác
nhận xét và bổ sung.

– HS quan sát tranh
và trả lời câu hỏi , HS
khác nhận xét và bổ
sung .

– HS neâu các biện
pháp phòng chống cong
vẹo cột sống

sang hai beân , cột sống
cong 4 chỗ

– Xương chậu nở ,
xương đùi lớn , xương gót

phát triển , bàn chân hình
vịm .

– Chi trên có khớp linh
hoạt , ngón cái đối diện
với 4 ngón kia .

II . Sự tiến hố của hệ
cơ người so với hệ cơ thú
:

7 Hệ cơ người có nhiều
điểm tiến hố :

8 Cơ mơng , cơ đùi, cơ
bắp chân phát triển .

9 Cơ vận động cánh
tay và cơ vận động ngón
cái phát triển giúp người
có khả năng lao động .

III . Vệ sinh hệ vận động
.

10 Để cơ xương phát
triển cần rèn luyện thể
dục thể thao thường
xuyên và lao động vừa
sức .

</div>
(22)<div class='page_container' data-page=22>

vác vật nặng phải phân phối đều 2 tay .
Kết luận : bài ghi .

IV/ Củng cố :-Bộ xương người có đặc điểm nào thích nghi với tư thế đứng thẳng ?
-Hệ cơ có đặc điểm nào tiến hoá hơn so với thú ?

V/ Dặn dò -Học bài ,Trả lời câu hỏi và bài tập SGK và sách bài tập .

-Chuẩn bị bài : “ Thực hành : tập sơ cứu và băng bó cho người gãy xương “

Ngày soạn 28/09/09

Tiết 12 :

THỰC HAØNH :

TẬP SƠ CỨU VAØ BĂNG BÓ CHO NGƯỜI GÃY XƯƠNG

I . MỤC TIÊU :

1 . Kiến thức :học sinh phải hiểu được : - phương pháp cấp cứu khi bị gẫy xương .

Biết cách băng cố định Xương cẳng tay , cẳng chân khi bị gẫy .

2/ Kyû năng : Quan sát , biết băng cố định khi xương bị gẫy .

3 .

Thái độ

:Biết cách sơ cấp cứu và băng bó cho người bị gẫy xương .

II .

II . ĐỒ DÙNG DẠY HỌC :

1 . Giáo viên :

Chuẩn bị theo nhóm HS như hướng dẫn trong SGK .

Tranh vẽ hình 12.1



12.4 SGK

2 . Học sinh : Chuẩn bị : mỗi nhóm mang theo

2 thanh nẹp dài 30



40 cm , rộng 4



5 cm.4 cuộn băng y tế

4 miếng vải sạch .

III/ HOẠT ĐỘNG DẠY HỌC

Kiểm tra sĩ số

1/. Kiểm tra :công việc chuẩn bị của hs

2/. Bài mới :Có thể giới thiệu vài số liệu về tai nạn giao thông hoặc tai nạn lao động

làm gãy xương ở địa phương , từ đó xác định yêu cầu của bài thực hành đối với HS .

HOẠT ĐỘNG GIÁO VIÊN

HOẠT ĐỘNG HS

Hoạt động 1

: Trao đổi nhóm về 4 câu hỏi phần

hoạt động .

Gv yêu cầu HS thảo luận nhóm .



Hãy nêu những nguyên nhân dẫn tới gãy xương

?



Vì sao nói khả năng gãy xương có liên quan

đến lứa tuổi?



Để bảo vệ xương , khi tham gia lưu thơng em

</div>
(23)<div class='page_container' data-page=23>

cần lưu ý những điểm gì ?



Gặp người tai nạn gãy xương , chúng ta có nên

nắn lại cho xương gãy khơng ? Vì sao ?

GV tóm tắt về nguyên nhân dẫn đến gãy xương

, sự biến đổi tỉ lệ cốt giao và chất vo cơ của xương

theo lứa tuổi , những điều cần lưu ý khi tham gia

giao thông ( thực hiện đúng luật giao thông ) .

Gặp người tai nạn gãy xương chúng ta không

nên nắn lại chỗ xương bị gãy vì chỗ đầu xương gãy

dễ chạm vào dây thần kinh , làm thủng mạch máu

hay làm rách da .

GV giới thiệu các thao tác sơ cứu băng bó cho

người bị gãy xương khi gặp tai nạn .

Đặt nạn nhân nằm yên

Dùng gạc hay khăn sách nhẹ nhàng lau sạch vết

thương .

Tiến hành sơ cứu .

–

GV dùng tranh 12.1



12.4 giới thiệu phương

pháp so cứu và phưong pháp băng bó cố định . Chú

ý nhấn mạnh tầm quan trọng của công tác sơ cứu .

–

Lưu ý HS là sau khi sơ cứu phải đưa nạn nhân

đến cơ sở y tế gần nhất .

Hoạt động 2 : HS tập sơ cứu và băng bó .

:

Sơ cứu :

GV kiểm tra , uốn nắn thao tác thực hiện của

nhóm , nhận xét đánh giá và tuyên dương các

nhóm làm tốt .

/ Băng bó :

Gv treo tranh 12.2 ; 12.3 và 12.4 yêu cầu HS quan

sát và thực hiện thao tác băng bó cố định .

GV kiểm tra , uốn nắn thao tác của HS , nhận xét

đánh giá , tuyên dương các nhóm làm tốt .

–

HS các nhóm thay phiên nhau

tập sơ cứu cho người gãy xương

cánh tay như hình 12.1 .

–

HS quan sát tranh , các nhóm

thay phiên nhau tập băng bó theo

hình 12.2



12.4

 IV/ Củng cố :-

Viết báo cáo tường trình phương pháp sơ cứu và băng bó khi gặp người bị gãy xương .

V/ Dặn doø

</div>
(24)<div class='page_container' data-page=24>

GV :

Lê Thanh Hằng Ngày 05 /10 /09

CHƯƠNG III :

TUẦN HOÀN

Tiết 13: MÁU VÀ MÔI TRƯƠNG TRONG CƠ THỂ

I/ Mục tiêu :

1 Kiến thức :

- HS cần phân biệt được các thành phần của máu

- Trình bày được chức năng của huyết tương và hồng cầu

- Phân biệt được máu, nước mô, bạch huyết

- Trình bày được vai trị của mơi trường trong

2. Kỹ năng : .

- thu thập thông tin, quan sát tranh hình để phát hiện kiến thức

- khái quát , tông hợp , hoạt động nhóm

3. Thái độ : - Giáo dục ý thức giữ gìn, bảo vệ cơ thể chống mất máu .

II/ Chuẩn bị :

- Tranh vẽ tế bào máu

- Mẫu máu động vật lắng đọng tự nhiên với chất chống đông

- HS 1 số nhóm chuẩn bị tiết gà , lợn để trong đĩa hoặc bát

III. HOẠT ĐỘNG DẠY - HỌC :

1/ Kiểm tra bài cũ : Nêu phương pháp sơ cứu và băng bó cho người bị gẫy x . cẳng tay

2/ Bài mới : Chúng ta vẫn thường quan sát thấy máu người hay động vật . Vậy máu có vai trị

gì với cơ thể ? Ta cùng đi tìm hiểu thành phần cấu tạo , chức năng của máu

Hoạt động 1: / Tìm hiểu thành phần cấu tạo của máu

Hoạt động của giáo viên

Hoạt động của học sinh

Nội dung

-Yêu cầu HS đọc thông tin

SGK, quan sát H 13.1 và trả

lời câu

hỏi:-? Máu gồm những thành

phần

- HS nghiên cứu SGK và

tranh, sau đó nêu được kết

luận.

-Huyết tương

-Các tế bào máu

</div>
(25)<div class='page_container' data-page=25>

? Có những loại tế bào máu nào

. GV giới thiệu các loại bạch

cầu (5 loại): Màu sắc của

bạch cầu và tiểu cầu trong H

13.1 là so nhuộm màu. Thực

tế chúng gần như trong suốt.

? Huyết tương gồm những thành
phần nào

- Yêu cầu HS thảo luận

nhóm để trả lời các câu hỏi

phần



SGK

?Khi cơ thể mất nước nhiều

(70-80%) do tiêu chảy, lao

động nặng ra nhiều mồ hơi...

máu có thể lưu thơng dễ dàng

trong mạch nữa không? Chức

năng của nước đối với máu

? Thành phần chất trong huyết
tương gợi ý gì về chức năng của
nó

? Thành phần của hồng cầu

là gì? Nó có đặc tính gì

(hồng cầu, bạch cầu, tiểu

cầu).

-

HS trao đổi nhóm, bổ

sung và nêu được :

-Có 90% Là nước, 10% các

chất như: prôtêin, muối

khoáng, đường một ít chất

béo, các chất thảI, chaat tiết

do tế bào sinh ra.

+ Cơ thể mất nước, máu sẽ

đặc lại, khó lưu thơng.

+Duytrif trạng tháI lỏng để

lưu thơng dễ dàng trong mạch,

vận chuyển các chất dinh

dưỡng, các chất cần thiết khác

và chất thải.

+ Hồng cầu có hêmoglơbin

có đặc tính kết hợp được với

oxi và khí cacbonic.

gồm hồng cầu, bạch

cầu, tiểu cầu.

2. Tìm hiểu chức năng

của huyết tương và

hồng cầu :

a/ chức năng của

huyết tương :

Duy trì máu ở thể

lỏng để lưu thông dễ

dàng. Tham gia vận

chuyển các chất dinh

dưỡng, các chất cần

thiết và các chất thải.

b/Ch

ức năng

Hồng

cầu : có Hb có khả

năng kết hợp với O

và CO

để vận chuyển

O

từ phổi về tim tới

tế bàovà vận chuyển

CO

từ tế bào đến tim

và tới phổi.

Hoạt động 2: Môi trường

trong cơ thể

Hoạt động của giáo viên

Hoạt động của học sinh

Nội dung

- GV giới thiệu tranh H 13.2 :

quan hệ của máu, nước mô, bạch

huyết.

- Yêu cầu HS quan sát tranh và

thảo luận nhóm, trả lời câu hỏi :

? Các tế bào cơ, não... của cơ

thể có thể trực tiếp trao đổi chất

với mơi trường ngồi được khơng

- HS trao đổi nhóm và

nêu được :

-Mơi trường trong cơ

thể gồm: Máu, nước

mô, và bạch huyết

-Môi trường bên

trong luôn luôn vận

II/

Môi trường trong

cơ thể:

- Môi trường bên trong

gồm ; Máu, nước mô,

bạch huyết.

</div>
(26)<div class='page_container' data-page=26>

? Sự trao đổi chất của tế bào

trong cơ thể với mơi trường ngồi

phải gián tiếp thơng qua yếu tố

nào

? Vậy môi trường trong gồm

những thành phần nào

? Mơi trường bên trong có vai trị

gì

vào mạch máu.

chuyển và bao quanh tế

bào.

- HS rút ra kết luận.

ngồi trong q trình

trao đổi chất.

IV/ C

ủng cố

:

Khoanh trịn vào đầu câu trả lời đúng:

Câu 1. Máu gồm các thành phần cấu tạo:

a. Tế bào máu: hồng cầu, bạch cầu, tiểu cầu. b. Nguyên sinh chất, huyết tương.

c. Prôtêin, lipit, muối khoáng. d. Huyết tương.

Câu 2. Vai trị của mơi trường trong cơ thể:

a. Bao quanh tế bào để bảo vệ tế bào. b. Giúp tế bào trao đổi chất với mơi

trường ngồi.

c. Tạo mơi trường lỏng để vận chuyển các chất. d. Giúp tế bào thải các chất thừa

V/D

ặn dị

:- Học và trả lời câu 1, 2, 3, 4 SGK.

</div>
(27)<div class='page_container' data-page=27>

Ngày 05 /10 /09

Tiết 14 :

BẠCH CẦU – MIỄN DỊCH

I . MỤC TIÊU :

1 / Kiến thức : H

ọc sinh

Trình bày được 3 hàng rào phòng thủ bảo vệ cơ thể khỏi các tác

nhân gây nhiễm .

-

Nêu được khái niệm miễn dịch

- Phân biệt được miễn dịch tự nhiên và miễn dịch nhân tạo .

2 Kỹ năng :

Rèn luyện kỹ năng phân tích hình v

ẽ

.

3 Thái độ : Có ý thức tiêm phịng bệnh .

II . Chu

ẩn bị :

1/. Giáo viên -Trực quan , vấn đáp , thảo luận nhóm , giảng giải

Tranh : Sơ đồ hoạt động thực bào ; Sơ đồ tiết kháng thể để vô hiệu hoá các kháng nguyên ; Sơ

đồ hoạt động của tế bào T phá huỷ tế bào cơ thể đã nhiễm bệnh

2 . Hoïc sinh :Phi

ếu học tập .

III/ HOẠT ĐỘNG DẠY HỌC

1/ Kiểm tra bài cũ :a/

Máu gồm những thành phần nào? C năng của h tương và h g

cầu ?

b/Môi trường trong cơ thể gồm những thành phần nào ? Chúng có quan hệ với nhau

ra sao ?

2/ . Bài mới : Chân dẫm phải gai , chân có thể bị sung và đau vài hôm rồi khỏi . Vậy

chân khỏi đau do đâu? Cơ thể đã tự bảo vệ mình như thế nào ?

HOẠT ĐỘNG GIÁO VIÊN

HOẠT ĐỘNG

HS

BAØI GHI

Hoạt động 1

: Các hoạt động chủ

yếu của bạch cầu .

- Quan sát sơ đồ hoạt động thực bào

hãy cho biết bạch cầu nào diệt

khuẩn bằng cách thực bào và quá

trình thực bào diễn ra như thế nào ?

- Quan sát sơ đồ tiết kháng thể để

vơ hiệu hố kháng nguyên .Hãy

-Thảo luận để trả

lời lần lược 3 câu

hỏi .

–

HS khác nhận

xét bổ sung ý kiến

.

I . Các hoạt động chủ yếu

của bạch cầu :

</div>
(28)<div class='page_container' data-page=28>

cho biết bạch cầu cịn có cách nào

bảo vệ cơ thể chống vi khuẩn?

Quan sát : Sơ đồ hoạt động của tế

bào T đã phá huỷ các tế bào cơ thể

nhiễm vi khuẩn , virut bằng cách

nào ?

: tóm tắc lại bạch cầu đã tạo nên

những hàng rào phòng thủ nào để

bảo vệ cơ thể ?

kết luận .

Hoạt động 2 :

, khái niệm miễn dịch , phân biệt

miễn dịch tự nhiên và miễn dịch

nhân tạo .

Đọc thông tin pần II và trả lời câu

hỏi :



Miễn dịch là gì ?



Nêu sự khác nhau giữa miễn

dịch tự nhiên và miễn dịch nhân tạo

?

GV nhận xét

Một người mắc bệnh đậu mùa ,

thương hàn … sau đó một thời gian

hoặc cả đời khơng mắc nữa . Đây

là loại miễn dịch gì ?

Tiêm vacxin phòng bệnh ( bạch

hầu , uốn ván … ) thuốc loại miễn

dịch gì ?

1

GV gọi vài HS trả lời .

Vậy tiêm vácxin có tác

dụng gì ?

–

HS hoạt động

cá nhân

HS thảo luận theo

nhóm

–

Đại diện

nhóm phát biểu ,

nhóm khác nhận

xét và bổ sung.

–

HS trả lời ,

HS khác nhận

xét .

tiêu hoá chúng .

–

Tạo kháng thể để vơ

hiệu hố kháng nguyên ( TB

Limphô B

–

Phá huỷ các TB đã bị

nhiễm bệnh ( TB limphơ T )

II . Miễn dịch :

1 . Khái niệm :

Miễn dịch là khả năng cơ

thể không mắc một bệnh

nào đó .

2 .Phân loại :

Miễn dịch tự nhiên



Có được từ khi cơ thể

mới sinh ra ( miễn dịch bẩm

sinh)



Sau khi cơ thể đã nhiễm

bệnh ( miễn dịch tập nhiễm )

Miễn dịch nhân tạo :

Có

được do con người chủ động

tiêm Vácxin khi cơ thể chưa

mắc bệnh .

IV/ C

ủng cố

:

1/Nêu các hoạt động của bạch cầu ?

2/Phân biệt miễn dịch tự nhiên và nhân tạo ?

V/ D

ặn dị :



Hoïc baøi



Trả lời câu hỏi và bài tập SGK và sách bài tập .

</div>
(29)<div class='page_container' data-page=29>

Ngaøy 12/10/2009

Tiết 15 :

ĐÔNG MÁU VÀ NGUYÊN TẮC TRUYỀN MÁU

I/ MỤC TIÊU: Học xong bài này học sinh phải nắm được :

1/Kiến thức:

-

Bài này học sinh phải trình bày được co chế và vai trị của đơng máu

-

Trình bày được ngun tắc truyền máu và cơ sở khoa học của nó

2/ Kỹ năng: Rèn kỹ năng quan sát sơ đồ, phân tích

3/ Thái độ:

-

Tránh những hoạt động gây chảy máu cho cơ thể vì sự đơng máu chỉ có tác dụng với vết

thương nhỏ

II /CHU

ẨN BI :

Sơ đồ tóm tắt q trình đơng máu

.

Sơ đồ kết quả phản ứng giữa các nhóm máu

Sơ đồ truyền máu chưa có mũi tên

III/ HOẠT ĐỘNG DẠY HỌC

1// Kiểm tra bài cũ : 1/Phân biệt miễn dịch tự nhiên và miễn dịch nhân tạo? Người ta

thường tiêm phòng cho true em những loại bệnh nào?

2/Máu gồm những thành phần cấu tạo nào?Vai trò của huyết tương, hồng

cầu, bạch cầu?

2/Mở bài:

Vậy tiểu cầu có vai trị gì? Chúng ta tìm hiểu qua bài ngày hơm nay?

Hoạt động của giáo viên

Hoạt động của học

sinh

Nội dung ghi bài

Hoạt động 1: Tìm hiểu

cơ chế

đơng máu và biết được vai trị sự

đơng máu

-

Đọc trong phần I SGK trang 48

trả lời các câu hỏi sau:

-

Sự đơng máu có ý nghĩa gì với

sự sống của cơ thể?

-

Sự đông máu liên quan tới yếu

tố nào của máu?

-

HS thảo luận

nhóm

-

Các nhóm lên

trình bày

-

HS khác nhận

xét – bổ sung

I/ Đông máu:

-

Đông máu là một cơ chế

bảo vệ cơ thể

</div>
(30)<div class='page_container' data-page=30>

-

Máu không chảy ra khỏi mạch

nữa là do đâu?

-

Tiểu cầu có vai trò quan trọng gì

trong quá trình đông máu?

-

Giáo dục bảo vệ cơ thể

-

GV nhận xét và ghi kết luận

Hoạt động 2: Các nhóm máu ở

người . Các nguyện tắc cần tuân

thủ khi truyền máu

GV treo tranh kết quả thí nghiệm

giữa các nhóm máu

-

Cho HS đọc kỹ trong phần

các nhóm máu ở người. GV chọn 6

ơ trong đó có 3 ô hồng cầu không

bị kết dính, 3 ô hồng cầu bị kết

dính

-

Hồng cầu máu người cho có

loại kháng ngun nào?

-

Huyết tương máu người nhận

có loại kháng thể nào? Chúng có

gây kết dính hồng cầu của máu

người cho khơng?

-

GV nhận xét – ghi bài

Dựa vào kiến thức các nhóm máu

ở người, trả lời câu hỏi:

-

Máu có cả kháng nguyên A

và B có thể truyền được cho người

có nhóm máu O được khơng? Tại

sao?

-

Máu có nhiễm các tác nhân

gây bệnh (virus viêm gan B, HIV

…) có thể đem truyền cho người

khác được không? Tại sao?

-

GV gọi 1 HS lên điền mũi

tên trong sơ đồ truyền máu

-

truyền máu phải dựa trên

nguyên tắc nào?

-

GV nhận xét – kết luận

-

HS thảo luận

nhóm

-

Các nhóm lên

trình bày

-

HS khác nhận

xét – bổ sung

-

Họat động cá

nhân

-

HS khác nhận

xét – bổ sung

II/ Các nguyên tắc truyền

máu

1. Các nhóm máu ở

người

-

Ở người có 4 nhóm

máu: A, B, AB. O

-

Sơ đồ truyền máu

2/

Các nguyên tắc cần tuân

thủ khi truyền maùu

</div>
(31)<div class='page_container' data-page=31>

IV/ C

ủng cố

:

Tiểu cầu tham gia bảo vệ chống mất máu như thế nào?

Một người nhóm máu B. Hãy thiết lập sơ đồ quan hệ cho và nhận máu của người đó

V/ D

ặn dị :

Học ghi nhớ .Làm Bài tập STH

-

Xem lại vịng tuần hồn của thú. Bài mới tuần hồn máu và lưu thơng bạch huyết

Ngày 19/10/2009

Tiết 16: TUẦN HOÀN MÁU và LƯU THƠNG BẠCH HUYẾT

I/ MỤC TIÊU:

1/Kiến thức:Học sinh phải trình bày được các thành phần cơ bản của hệ tuần hồn và vai

trị của chúng

. Các thành phần cấu tạo hệ bạch huyết và vai trò của chúng

2/ Kỹ naêng:

-

Nhận biết được đường đi của máu trong 2 vịng tuần hồn và chức năng của từng vịng

-

Nhận biết được đường đi của bạch huyết và chức năng của hạch bạch huyết

3/ Thái độ: Bảo vệ tim tránh các tác động mạnh vào tim.

II / Chuẩn bị :

-

Tranh phóng to hình 16.1 – 2 SGK

-

Phiếu bài taäp

-

Sơ đồ sự luân chuyển bạch huyết trong mỗi phân hệ.

III/ HOẠT ĐỘNG DẠY HỌC

1/ Kiểm tra bài cũ:

-

Tiểu cầu tham gia bảo vệ cơ thể chống mất máu như thế nào?

-

Tại sao nhóm máu O gọi là nhóm chuyên cho nhóm AB lại được gọi là nhóm máu

chun nhận?

2

/

Mở bài

:

-

Hệ tuần hồn gồm có những cơ quan nào? Mỗi cơ quan có chức năng gì? Để hiểu rõ

chúng ta tìm hiểu ở bài 16 này

Hoạt động của giáo viên

Hoạt động của học sinh

Nội dung ghi bài

Hoạt động 1:

Tìm hiểu khái quát

về hệ tuần hoàn máu

-

GV treo tranh 16.1

-

HS quan sát tranh và

</div>
(32)<div class='page_container' data-page=32>

-

GV giới thiệu đây là sơ đồ cấu

tạo hệ tuần hoàn máu

-

Hệ tuần hoàn máu gồm những

cơ quan nào?

-

Gv hướng dẫn HS mơ tả đường

đi của vịng tuần hồn máu trong

vịng tuần hồn

-

Hãy mơ tả đường đi của máu

trong vịng tuần hồn lớn và nhỏ?

-

Phân biệt vai trị của tim và hệ

mạch trong vịng tuần hồn lớn và

nhỏ?

-

Hãy nhận xét vai trò của hệ

tuần hồn máu?

-

GV chốt lại ý chính và nói rõ

hơn về vai trò của tim và hệ mạch

tạo thành vòng tuần hồn lớn và

vịng tuần hồn nhỏ

Hoạt động 2: Tìm hiểu về hệ

bạch huyết

-

Nước mơ là gì?

-

Thế nào là bạch huyết?

-

GV treo tranh hình 16.2

-

Hệ bạch huyệt gồm những

phân hệ nào?

-

Phân hệ lớn và phân hệ nhỏ

thu nhận bạch huyết từ những vùng

nào của cơ thể?

-

Phân hệ lớn và phân hệ nhỏ

gồm những thành phần cấu tạo

nào?

-

GV treo sơ đồ luân chuyển

bạch huyết trong mỗi phân hệ

-

Sự luân chuyển bạch huyết

trong mỗi phân hệ đều qua những

thành phần cấu tạo nào?

-

Nhận xét về vai trò của hệ

bạch huyết?

đọc thơng tin

-

HS thảo luận nhóm

trả lời các câu hỏi

-

HS lên bảng trình

bày

-

HS khác nhận xét

-

Hs trả lời

-

HS quan sát tranh

-

Hs đọc thơng tin

-

HS thảo luận nhóm

trả lời các câu hỏi

-

HS khác nhân xét –

bổ sung

tạo thành vịng tuần

hồn nhỏ và vịng

tuần hồn lớn

-

Vịng tuần hoàn

nhỏ: máu đỏ tươi từ

tâm thất phải



động

mạch phổi



phổi

trao đổi khí thành

máu đỏ tươi



tĩnh

mạch phổi



tâmnhĩ

trái

-

Vịng tuần hồn

lớn: Máu đỏ tươi từ

tâm tất trái



động

mạch chủ



cơ quan

trao đổi khí và trao

đổi chất thành máu đỏ

thẫm



tĩnh mạch

chủ



tâm nhĩ trái

II/ Lưu thông bạch

huyết

-

Hệ bạch huyết

gồm 2 phân hệ

-

Phân hê lớn: thu

nhận bạch huyết

từ phần trên bên

trái và phân dưới

cơ thể

-

Phân hệ nhỏ:

Thu nhận bạch

huyết từ phần

trên bân phải

-

Sơ đồ lưu

chuyển bạch

huyết:

</div>
(33)<div class='page_container' data-page=33>

-mạch

IV/ Củng cố :

-

Chọn câu trả lời đúng nhất

1. Máu mang các chất dinh dưỡng và oxi đi nuôi cơ thể được xuất phát từ ngăn nào của tim?

a. Tâm nhó phải

b. Tâm thất phải

b. Tâm nhó trái

c. Tâm Thất trái

2. Hệ bạch huyết có vai trị gì trong đời sống?

V/ Dặn dò :

-

Học sơ đồ 16.1 – 2 SGK – Học ghi nhớ

-

Chuẩn bị bài mới:

“Tim và mạch máu”

Ngaøy 19/10/2009

Tieát 17 :

TIM VÀ MẠCH MÁU

I . MỤC TIÊU :

1 / Kiến thức : Học sinh hiểu được :

- Vị trí , hình dạng , cấu tạo bên ngoài , bên trong của tim( cấu tạo thành cơ và van tim )

- Sự khác nhau căn bản giữa cấu tạo của động mạch , tĩnh mạch và mao mạch .

- Các pha trong 1 chu kỳ co dãn của tim từ đó hiểu được tại sao cơ thể làm việc suốt đời.

2/ Kỹ năng : Rèn luyện kỹ năng tư duy , dự đoán .

3/ Thái độ :Giáo dục bảo vệ tim mạnh

II . Chuẩn bị :- Tranh phóng to : 16.1 ; 17.1 ;17.2 ;17.3 ;17.4;

- Các bảng 17.1 ; 17.2 phóng to , Phiếu học tập .

III/ HOẠT ĐỘNG DẠY HỌC

1/ Kieåm tra bài cũ :

a. Hệ tuần hồn máu gồm những thành phần cấu tạo nào ?

b. Vai trò của hệ bạch huyết và hệ tuần hoàn máu ?

2/ Bài mới : Tim có cấu tạo như thế nào để có thể thực hiện tốt vai trị “ bơm “ tạo lực đẩy

máu trong hệ tuần hoàn ? Để hiểu rõ chúng ta tìm hiểu ở . Tiết 17 :

TIM VAØ MẠCH MÁU

HOẠT ĐỘNG GIÁO VIÊN

HOẠT ĐỘNG HS

BÀI GHI

Hoạt động 1

: Tìm hiểu cấu

tạo tim :Tim có cấu tạo gì GV

treo tranh 17.1

GV treo tranh tim bổ dọc , kết

–

HS trả lời

–

HS quan sát tranh

HS trả lời

–

HS tự tìm hiểu và

I . Cấu tạo tim :

–

Tim được cấu tạo bởi các

cơ tim và mô liên kết tạo thành

4 ngăn tim

</div>
(34)<div class='page_container' data-page=34>

hợp hình 16.1 ; 17.1 HS quan

sát

GV phát phiếu học tập cho HS

GV cho HS thảo luận :

Vì sao thành tâm thất trái dầy

nhất ?

Hình dạng van tim có tác

dụng gì đối với sự tuần hồn

máu ?

Kết luận

: Bài ghi

Hoạt động 2 : Cấu tạo mạch

máu ?

Cho HS quan sát hình 17.2



Động mạch và tĩnh mạch

có những điểm nào giống nhau

và khác nhau ?



Ý nghĩa của sự khác nhau ?



Mao mạch có đặc điểm gì

về mặt cấu tạo?



Điều này có ý nghĩa gì ?

2

GV cho HS hồn

thành bảng sau : ( GV

xem SGV trang 86 )

Kết luận

: bài ghi .

Hoạt động 3 : Tìm hiểu chu kỳ

co dãn của tim .

Gv treo tranh 17.3

Tim hoạt động như thế nào ?

Mỗi chu kỳ co dãn có mấy pha

Pha dãn chung làm việc trong

thời gian bao lâu ?



Các van tim hoạt động ra

sao ? ( Tương tự với pha co tâm

thất , co tâm nhĩ )

Kết luận

: bài ghi .

2 / Nhòp tim :

GV : ứng với mỗi chu kì co

dãn của tim gọi là nhịp tim .

Với chu kỳ 0,8s nhịp tim

người trung bình là 75 nhịp / 1

phút

nêu rõ được các phần

–

HS quan sát tranh

–

HS thảo luận và

trà lời

–

HS quan sát tự

thảo luận và trả lời

các câu hỏi

–

HS thực hiện và

trình bày theo nhóm .

–

HS quan sát tranh

–

HS đọc thông tin

–

HS thảo luận

nhóm và trả lời câu

hỏi



Tâm thất phải và trái

-Các van tim ( van nhĩ thất và

van động mạch )

II Cấu tạo các mạch máu :

gồm : Động mạch , tĩnh mạch

và mao mạch

+Động mạch:

Thành có 3 và lớp
cơ trơn dày hơn tĩnh mạch. Lòng hẹp
hơn tĩnh mạch.

+tĩnh mạch.Thành có 3 lớpvà lớp cơ
trơn mỏng hơn của đ mạch.Lịng rộng
hơn .Có van 1 chiều

+mao mạch :

Nhỏ và phân nhánh
nhiều.- Thành mỏng, Lòng hẹp.

III . Chu kỳ co dãn của tim :

1 / Chu kỳ co dãn của tim :

Tim co dãn theo chu kỳ . Mỗi

chu kỳ co dãn gồm 3 pha :



Pha dãn chung :0,4s



Pha nhó co : 0,1s



Pha thất co : 0,3s

2 / NHịp tim :

- Mỗi chu kỳ co dãn của tim

gọi là nhịp tim

</div>
(35)<div class='page_container' data-page=35>



Vậy yếu tố nào làm thay đổi

nhịp tim ?



Hãy thử tính xem trung bình

mỗi phút diễn ra bao nhiêu chu

kỳ co dãn tim ?

Kết luận

: ghi bài

IV/ Củng cố :

1/Mỗi lần co , tâm thất đẩy được khoảng 70 ml máu , Vậy trong 24 giờ , tâm thất đẩy đi được

bao nhiêu lít máu ?

2/Nhờ đâu tâm thất sinh được một công lớn và liên tục sinh cơng như vậ

V/ Dặn dị :



Học bài Trả lời câu hỏi và bài tập SGK và sách bài tập .

Chuẩn bị bài : “

:

VẬN CHUYỂN MÁU QUA HỆ MẠCH

VỆ SINH HỆ TUẦN HOAØN

Ngaøy 19/10/2009

Tiết 18 :

VẬN CHUYỂN MÁU QUA HỆ MẠCH

VỆ SINH HỆ TUẦN HOÀN

I . MỤC TIÊU : :

1/. Kiến thức : Học sinh phải hiểuđược trình bày được cơ chế v chuyển máu qua hệ

mạchChỉ ra được các tác nhân gây hại cũng như các biện pháp phòng tránh và rèn luyện hệ tim

mạch .

2 . Kỹ năng :Rèn luyện kỹ năng tư duy , dự đoán .

3 . Thái độ : Có ý thức phịng tránh các tác nhân gây hại và ý thức rèn luyện hệ tim mạch

II . CHUẨN BỊ : Tranh phóng to : 18.1 ; 18.2 SGK

Bảng “khẳ năng làm việc của tim “

III/ HOẠT ĐỘNG DẠY HỌC

1/. Kiểm tra bài cũ :

a. Trình bày cấu tạo của tim ?

b. Trong mỗi vịng tuần hồn gồm có những loại mạch nào ?

c. Trong mỗi chu kỳ hoạt động của tim gồm có những pha nào ?

3 / Bài mới :Các thành phần cấu tạo của tim đã phối hợp hoạt động với nhau như thế nào

để giúp máu tuần hoàn liên tục trong hệ mạch ?

HOẠT ĐỘNG GIÁO VIÊN

HOẠT ĐỘNG HS

BAØI GHI

Hoạt động 1

: Sự vận chuyển máu

qua hệ mạch .

GV treo tranh H18.1 và 18.2 lên

–

HS đọc thông tin

I . Sự vận chuyển máu

qua hệ mạch :

</div>
(36)<div class='page_container' data-page=36>

bảng



giới thiệu tranh :

Sau đó GV yêu cầu HS đọc thông

tin trong SGK và trả lời 2 câu hỏi sau



Lực chủ yếu giúp máu tuần hoàn

liên tục và theo 1 chiều trong hệ mạch

được tạo ra từ đâu ?



Huyết áp trong tĩnh mạch rất nhỏ

mà máu vận chuyển được qua tĩnh

mạch về tim là nhờ các tác động chủ

yếu nào ?

GV tóm lại phần trả lời của HS



rút kết luận

Kết luận

: Bài ghi

Hoạt động 2 : Vệ sinh tim mạch

Cần

bảo vệ tim mạch tránh các tác nhân có

hại :

Gv cho HS đọc thơng tin trong SGK

GV u cầu nhóm thảo luận câu hỏi



Hãy đề ra các biện pháp bảo vệ

tránh các tác nhân có hại cho hệ tim

mạch ?

GV u cầu đại diện 2 nhóm trình bày

các nhóm còn lại theo dõi và nhận xét

.GV bổ sung , chỉnh lí và cho HS rút ra

kết luận .

Kết luận

: bài ghi .

2 / Cần rèn luyện hệ tim maïch :

3

Gv treo bảng 18 : “Khả năng

làm việc của tim”



HS

quan sát . Sau đó đọc phần

thơng tin trong SGK



trả

lời câu hỏi sau :



Hãy đề ra các biện pháp rèn

luyện hệ tim và hệ mạch ?

GV gọi 1 HS trả lời



HS khác

nhận xét bổ sung

GV chỉnh lý sau đó cho HS rút ra

kết luận .

Kết luận

: ghi bài

và trả lời 2 câu hỏi

–

Đại diện nhóm

trình bày

–

HS lắng nghe tóm

tắt của GV để rút ra kết

luận

–

HS đọc thông tin

SGK và thảo luận trả

lời câu hỏi :

+

Không sử dụng

thuốc lá , rượu ,

hêrôin……

+

Hạn chế ăn mỡ ĐV

+

Cần kiểm tra sức

khoẻ định kì và tiêm

phịng các bệnh có hại

cho tim mạch ….

–

Đại diện nhóm

trình bày nhóm khác

rút ra nhận xét và kết

luận :

–

HS quan sát bảng

và đọc thông tin

–

HS trả lời câu hỏi

+

Tập thể dục thể thao

thường xuyên , đều

đặn vừa sức , xoa bóp

…

HS rút ra kết luận .

hợp các thành phần cấu

tạo của tim và hệ mạch

tạo ra huyết áp trong

mạch .

–

Sức đẩy chủ yếu

giúp máu tuần hoàn liên

tục và theo 1 chiều trong

hệ mạch .

II . Vệ sinh hệ tim mạch

1 / Cần bảo vệ hệ tim

mạch tránh các tác nhân

gây hại:

-Cần khắc phục và hạn

chế các nguyên nhân

làm tăng nhịp tim và

huyết áp

-Tiêm phịng các bệnh

có hại cho tim mạch

-Hạn chế ăn thức ăn có

hại cho tim mạch

2 / Cần rèn luyện hệ

tim maïch :

</div>
(37)<div class='page_container' data-page=37>

IV/ Củng cố :Chọn câu trả lời đúng nhất :

1 / Máu tuần hoàn liên tục theo 1 chiều trong hệ mạch là nhờ :

a/



Caùc van tim

d/



A và b

b/



Sự co bóp nhịp nhành của tim

e/



B và c

c/



Tính đàn hồi của thành động mạch

f/



A ,b , c đều đúng

2 / Muốn có một trái tim khoẻ mạch cần phải :



Tập thể dục thể thao thường xuyên



Không sử dụng thuốc lá , rượu , hêrôin…



Hạn chế ăn mỡ động vật



Cả a ,b , c đều đúng

V/ Dặn dò :



Học bài + trả lời câu hỏi 1,2,3,4 SGK / 60



Đọc phần : “ Em có biết “



Chuẩn bị dụng cụ thực hành : SƠ CỨU CẦM MÁU

- 1 cuộn băng 2 miếng gạc - 1 bịch bơng gịn -1 miếng vải mềm -1 dây vải hoặc dây cao su

Ngaøy 25 /10 /2009

Tiết 19 :

SƠ CỨU CẦM MÁU

I /. MỤC TIÊU :

1 / Kiến thức : Phân biệt được vết thương làm tổn thương tĩnh mạch , động mạch hay chỉ là

mao mạch

2/ Kỹ năng : Rèn luyện băng bó hoặc làm garơ và biết những quy định sau khi đặc garô

3/ Thái độ : biết băng bó vết thương .

II/ Chuẩn bị : Chuẩn bị : 1 cuộn băng ,2 miếng gạc, 1 bịch bông gòn, 1 miếng vải mềm ,1 dây

vải hoặc dây cao su

Bảng ( đáp áp )

Stt

Các dạng

mạch

Biểu hiện

Cách xử lí

1 Mao mạch

Lượng máu ít, chậm, có thể tự

đông máu

Sát trùng vết thương

2 Tĩnh mạch

Lượng máu chảy chậm , liên

tục , khó cầm máu

Dùng ngón tay bị chặt miệng vết

thương hoặc dùng băng dán

3 Động mạch

Lượng máu chảy nhanh ,

nhiều

-Aán tay vào động mạch phía trên

vết thương

- Buộc ga rơ phía trên vết thương

hướng về tim

</div>
(38)<div class='page_container' data-page=38>

III/ HOẠT ĐỘNG DẠY HỌC

1/ Kiểm tra bài cũ : Kiểm tra công việc chuẩn bị của hs

2/ Bài mới :Khi cơ thể bị chảy máu ta cần phải xử lí như thế nào để kịp thời và đúng

cách ?



Tìm hiểu bài ngày hơm nay :

Hoạt động 1: Tìm hiểu về các dạng chảy máu

Hoạt động của giáo viên

Hoạt động của học sinh

- GV u cầu HS trao đổi nhóm, thảo luận

để hồn thành bảng :

- HS tự xử lí, liên hệ thực tế, trao đổi

nhóm và hồn thành bảng.

kết

luận

:

Các dạng chảy máu

Biểu hiện

1. Chảy máu mao mạch

- Máu chảy ít, chậm.

2. Chảy máu tónh mạch

- Máu chảy nhiều hơn, nhanh hôn.

3. Chảy máu động mạch

- Máu chảy nhiều, mạnh, thành tia.

Hoạt động 2: Tập băng bó vết thương

Hoạt động của giáo viên

Hoạt động của học sinh

? Khi bị chảy máu ở lịng bàn tay thì

băng bó như thế nào ?

- GV lưu ý HS 1 số điểm, yêu cầu các

nhóm tiến hành.

- GV kiểm tra mẫu băng của các tổ :

yêu cầu mẫu băng phải đủ các bước, gọn,

đẹp, không quá chặt, không quá lỏng.

? Khi bị chảy máu ở động mạch, cần

tiến hành như thế nào ?

- Lưu ý HS về vị trí dây garô cách vết

thương không quá gần (> 5cm), không quá

xa.

- u cầu các nhóm tiến hành.

- GV kiểm tra, đánh giá mẫu.

+ Mẫu băng phải đủ các bước, gọn, đẹp

không quá chăt hay quá lỏng.

+ Vị trí dây garô.

- Các nhóm nghiên cứu thơng tin

SGK.

- 1 HS trình bày cách băng bó vết

thương ở lịng bàn tay như thơng tin

SGK : 4 bước.

- Mỗi nhóm tiến hành thực hành

dưới sự điều khiển của tổ trưởng.

- Mỗi tổ chọn người mẫu băng tốt

nhất. Đại diện nhóm trình bày thao

tác và mẫu.

- Các nhóm nghiên cứu cách băng

bó SGK + H 19.1.

- 1 HS trình bày các bước tiến

hành,

- Các nhóm tiến hành dưới dự

điều khiển của tổ trưởng.

- Mỗi tổ chọn một mẫu băng tốt

nhất. Đại diện nhóm trình bày thao

tác và mẫu.

</div>
(39)<div class='page_container' data-page=39>

1. Băng bó vết thương ở lòng bàn tay (chảy máu tĩnh mạch và mao mạch).

- Các bước tiến hành SGK.

- Lưu ý : Sau khi băng nếu vết thương vẫn chảy máu, phải đưa ngay bệnh nhân tới bệnh viện.

2. Băng bó vết thưởng cổ tay (chảy máu động mạch)

- Các bước tiến hành SGK.

Hoạt động 3: Thu hoạch

- GV yêu cầu mỗi HS về nhà tự viết báo cáo thực hành theo SGK.

- GV căn cứ vào đáp án + sự chuẩn bị + thái độ học tập của HS để đánh giá, cho điểm.

4. Kiểm tra đánh giá

- GV nhận xét chung về : phần chuẩn bị của HS, ý thức học tập, kết quả

5. Dặn dò :

- Hoàn thành báo cáo thu hoạch. Nộp vào tiết sau .

- Học các câu hỏi đã hướng dẫn , tiết sau kiểm tra 1 tiết .

HOẠT ĐỘNG GIÁO VIÊN

HOẠT ĐỘNG HS

Hoạt động 1 : Tìm hiểu các dạng chảy máu .

Mục tiêu

: Hs phân biệt được chảy máu mao

mạch , tĩnh mạch và động mạch .

Tieán haønh :

GV yêu cầu các nhóm tự đọc thông tin

SGK mục III

GV treo bảng đã chuẩn bị cho HS lên điền

GV yêu cầu đại diện các tổ lên bảng điền

vào cột “ Biểu hiện “ và “ cách sử lý “

Sau đó GV cho các nhóm nhận xét phần

điền bảng .

GV bổ sung chỉnh lí

Hoạt động 2 : Tập băng bó vết thương ở

lịng bàn tay

Mục tiêu

: HS biết cách băng bó vết thương ở

lịng bàn tay .

Tiến hành :

4

Gv u cầu các tổ tiến hành các bước

theo hướng dẫn trong SGK

5

GV đi tới các tổ theo dõi , nhắc nhở ,

giải đáp thắc mắc của HS

–

HS đọc thông tin và trả lời bằng

cách điền vào bảng

–

Các nhóm bổ sung nhận xét cho

nhau

–

HS nghe tự tổng hợp kiến thức để

phân biệt được các dạng chảy máu .

–

Nhóm trưởng điều khiển các

nhóm cùng làm .

</div>
(40)<div class='page_container' data-page=40>

6

GV yêu cầu mỗi tổ chọn một mẫu

băng tốt nhất



GV : Kiểm tra đánh

giá mẫu băng đó .

Hoạt động 3 : Tập băng bó vết thương ở cổ

tay

Mục tiêu :

HS biết cách băng bó vết thương ở

cổ tay .

7

Gv yêu cầu các tổ tiến hành các bước

theo hướng dẫn trong SGK

8

GV đi tới các tổ theo dõi , nhắc nhở ,

giải đáp thắc mắc của HS

9

GV yêu cầu mỗi tổ chọn một mẫu

băng tốt nhất



GV : Kiểm tra đánh

giá mẫu băng đó .

+

Không quá chặt và không quá

lỏng

–

Các nhóm tiến hành từng bước

theo hướng dẫn của GV ;

–

Yêu cầu đánh giá :

+

Vị trí ga rơ cách vết thương không

quá gần hoặc quá xa

+

Mẫu băng phải đủ các bước

+

Gọn và đẹp

+

Khoâng quá chặt và không quá

lỏng

* Nhận xét buổi thực hành



GV cho HS tự nhận xét các thao tác băng bó vết thương



GV đánh giá chung về buổi thực hành ( về ý thức và kết quả )

IV/ HƯỚNG DẪN TỰ HỌC

A/ BAØI VỪA HỌC



GV yêu cầu mỗi HS về nhà tự làm bài mục IV ( SGK / 63 ) . Sau đó nộp báo cáo cho GV



Chuẩn bị bài mới : “ Hô hấp và các cơ quan hô hấp

</div>
(41)<div class='page_container' data-page=41>
























Ngaøy 26 / 10 /09

TIEÁT 20 : KIỂM TRA MỘT TIẾT

I. Mục tiêu.- Kiểm tra, đánh giá kết quả học tập của HS từ chương I đến chương III nhằm nắm lại việc tiếp thu
bài của HS, để đề ra phương án giải quyết giúp HS học tốt.- Phát huy tính tự giác, tích cực của HS.

II/ Chuẩn bị : Đề kiểm tra .
III/ Đề kiểm tra :

Đề A :
I

/ Phần trắc nghiệm : ( 4 đ) Khoanh tròn vào các chữ cái A ,B,C,D có phương án trả lời đúng :
1/ Tâm nhỉ trái co máu được đẩy vào :

A/ Tâm nhỉ phải B/ Tâm thất trái C/ Tâm thất phải D/ Động mạch
2/ Cơ quan sau đây có trong khoang bụng là :

A/ Tim , phoåi B/ Tim , dạ dày C/ Gan , ruoät D/ Ruột , phổi
3/ Cơ quan sau đây không phải là nội quan :

A/ Thận ,dạ dày B/ Lưỡi ,mắt C/ Ruột ,tai D/ Mũi , mật
4/ Hệ vận động bao gồm các bộ phận :

A/ Cơ , xương B/ Tay , tim C/ Chân , cổ D/ Cơ , phổi
5/ Bộ phận có vai trị giúp sự trao đổi chất với mơi trường :

A/ Chất tế bào B/ Riboxôm C/ Màng sinh chất D/ Nhân
6/ Cấu trúc dưới đây khơng có trong tế bào chất là :

A/ Ti thể B/ Trung thể C/ Ribôxôm D/ Nhiễm sắc thể
7/ Thời gian một chu kỳ của tim là :

A/ 0,6 giây B/ 0,7 giây C/ 0,9 giây D/ 0,8 giây
8/ Chức năng của mơ biểu bì là :

A/ Ni dưỡng cơ thể B/ Vận động cơ thể C/ Bảo vệ hấp thu và bài tiết D/ Cả A,B,C đúng
9/ Xương có tính chất đàn hồi và vững chắc vì :

</div>
(42)<div class='page_container' data-page=42>

C/ Khoang xương và mô xương cứng D/ Màng xương cứng và muối khoáng
10/ Nguyên nhân của sư mõi cơ là :

A/ Lượng khí cacbonic sinh ra nhiều B/ năng lượng cung cấp thiếu

C/ Lượng oxy máu đưa đến tế bào thiếu nên tụ axit lactic trong cơ D/ Lượng nhiệt sinh ra nhiều
11/ Trong các xương sau đây , xương dẹp là :

A/ Xương bả B/ Xương đùi C/ Xương cổ tay D/ Xương cột sống
12/ Chức năng của bạch cầu là :

A/ Tạo q trình đơng máu B/ Vận chuyển khí oxy đến tế bào
C/ Vận chuyển cacbonic từ tế bào về tim D/ Bảo vệ cơ thể
13 / Nhóm máu chỉ truyền được cho chính nó :

A/ Nhóm máu AB B/ Nhóm máu A C/ Nhóm máu O D/ Nhóm máu B
14/ Mach máu đổ trực tiếp vào tâm nhỉ phải của tim là :

A/ Tĩnh mạch chủ trên và tĩnh mạch phổi B/ Động mạch chủ

C/ Động mạch phổi D/ Tĩnh mạch chủ trên và tĩnh mạch chủ dưới
15/ Loại tế bào vận chuyển oxy ,cacbonic :

A/ Bạch cầu B/ Hồng cầu C/ Tiểu cầu D/ Tế bào máu
16/ Cơ ngăn khoang ngực và khoang bụng là :

A/ Cơ bắp B/ Cơ vân C/ Cơ tim D/ Cơ hoành
II/ Phần tự luận : ( 6đ)

1/ Các bạch cầu đã tạo nên những hàng rào phòng thủ nào để bảo vệ cơ thể ? (2đ)
2/ Trình bày đường đi và nhiệm vụ của vịng tuần hồn lớn và vịng tuần hồn nhỏ? (2đ)
3/ So sánh mô cơ và mô thần kinh về cấu tạo , chức năng ? (1đ)

4/ Cho ví dụ 1 phản xạ và phân tích đường đi của xung thần kinh trong phản xạ đó? (1đ)
Đáp án Đề A :

I / Phần trắc nghiệm : ( 4 đ) Mỗi câu đúng 0,25 đ

1-B,2-A,3-B,4-A,5-C,6-D,7-D,8-C,9-A,10-C,11-A,12-D,13-A,14-D,15-B,16-D.
II/ Phần tự luận : ( 6đ)

</div>
(43)<div class='page_container' data-page=43>

2/ (2đ)Trình bày đường đi và nhiệm vụ của vịng tuần hồn lớn : (1đ) , vịng tuần hồn nhỏ : (1đ)
3/ So sánh mô cơ và mô thần kinh về cấu tạo(0,5đ) , chức năng (0,5đ)

4/ Cho ví dụ 1 phản xa: ï(0,2 5đ) và phân tích đường đi của xung thần kinh trong phản xạ đó : (0,75đ)
Ma trận Sinh lớp 8 – Tiết : 18 – Kiểm tra 45 phút – Năm học : 2009 – 2010

Nội dung Biết Hiểu Vận dụng Tổng

TN TL TN TL TN TL

Chương I 6 câu 1,5đ 2câu
0,5đ

1câu
1đ

10câu
4đ
Chương II 2câu

0,5đ

2câu
0,5đ

Chương III 4câu

1đ

1câu
2đ

2câu
0,5đ

1câu
2đ

7câu
5,5đ
Tổng cộng câu

3đ 1câu2đ 4câu 1đ 2câu3đ 1câu 1đ 19câu10đ
V/ Kết quả kiểm tra :

LỚP SĨ SỐ 8-10 6,5-7,9 5-6,3 3,5-4,8 0-3,4

81 39

82 42

83 36

84 42

85 41

Ngaøy 30 / 10 / 09

CHƯƠNG IV : HÔ HẤP

</div>
(44)<div class='page_container' data-page=44>

I/ MỤC TIÊU :

1 / Kiến thức : Học sinh trình bày được khái niệm của hơ hấp và vai trị của hơ hấp với cơ thể
sống .

Xác định được trên hình các cơ quan hơ hấp của người và nêu được chức năng của chúng .
2/ Kỹ năng : Rèn luyện kỹ năng quan sát – phân tích

3/ Thái độ : Giữ gìn bảo vệ các cơ quan hơ hấp của người , ham thích mơn học

II/ Chuẩn bị: a/ Sơ đồ sản sinh và tiêu dùng năng lượng .
b/ Hình phóng to 20 – 1 ; 20 – 2 ; 20 – 3 .

III/ HOẠT ĐỘNG DẠY HỌC
 1 . Kiểm tra bài cũ : Không .

2 . Bài mới :GV máu vận chuyển Oxi đến môi trường trong để chuyển đến cho các tế bào , cịn
cacbonic thì ngược lại được thải ra ( theo sơ đồ ) . Vậy nhờ đâu mà máu lấy được Oxi để cung cấp cho
Tế bào 7 thải được CO2 ra khỏi cơ thể ? Vậy Hơ hấp là gì ? Có vai trị như thế nào đối với đời sống

con người ? thì hơm nay chúng ta sẽ cùng nhau tìm hiểu :

HOẠT ĐỘNG GIÁO VIÊN HOẠT ĐỘNG HS BAØI GHI

Hoạt động 1: Khái niệm về hô hấp

Gv cho HS đọc thông tin .

GV treo sơ đồ  yêu cầu HS quan

saùt .



 Thức ăn sau khi tiêu hóa sẽ được

biến đổi thành chất dinh dưỡng đã được
hấp thu dưới dạng gì ? ( gluxit ,lipit ,
prôtêin )



 Mà mọi họat động sống của tế bào

đều cần cái gì ? ( năng lượng )



 Vậy Oxi được cung cấp vào từ đâu và

ngược lại CO2 từ tế bào được thải ra mơi

trường nhờ q trình gì ?
Hơ hấp là gì ?

GV treo hình 20 -1 :  HS quan saùt



 Qua sơ đồ này ta thấy hô hấp trải qua

mấy giai đọan ?



 Ở phổi khí gì sẽ nhiều , khí gì sẽ ít ?



 Ý nghĩa của sự thở ?

Muốn xảy ra hô hấp thì phải có sự
thơng khí ở phổi . Vậy nhờ các cơ quan
nào trong hệ hô hấp mà không khí lúc
nào cũng được cung cấp đủ , ta hãy vào
phần 2 :

Hoạt động 2 : Các cơ quan trong hệ hô
hấp người và chức năng của chúng .

– HS đọc thông tin
– HS quan sát sơ đồ

và thảo luận trả lời các
câu hỏi : .

– HS quan sát tranh
và trả lời

+ Có 3 giai đọan : sự

thở , trao đổi khí ở
phổi và trao đổi khí ở
tế bào

Nhiều khí Oxi và ít
CO2

+ Sự thở

+ Thơng khí ở phổi .

– HS quan sát tranh

 lên điền các bộ phận

của hệ hô hấp .

I . Khái niệm hô hấp :

– Hơ hấp là q trình
khơng ngừng cung cấp
Oxi cho các tế bào và lọai

khí CO2 do các tế bào thải

ra, ra khỏi cơ thể .

– Q trình hơ hấp
gồm : sự thở , trao đổi khí
ở phổi và trao đổi khí ở tế
bào

</div>
(45)<div class='page_container' data-page=45>

- GV treo tranh cấu tạo tổng thể hệ hô
hấp của người ( tranh câm )  HS quan

sát



 Gv yêu cầu HS lên chú thích các cơ

quan của hệ hô hấp trên hình ?
- GV nhận xét

- Chúng ta thấy phổi được cấu tạo từ đâu
?

- GV cho HS xem hình 20 – 3 : cấu tạo
chi tiết một phế nang và mô tả ?

 Những đặc điểm cấu tạo nào của

các cơ quan trong đường dẫn khí có

tác dụng làm ẩm , làm ấm khơng
khí đi vào phổi ?

 Đặc điểm nào tham gia bảo vệ phổi

tránh khỏi tác tác nhân có hại ?

 Đặc điểm cấu tạo nào giúp phổi

tăng diện tích bề mặt trao đổi khí ?
- GV nhận xét :

Giáo dục HS nên thở bằng mũi không
nên thở bằng miệng ?

 HS nêu nhận xét về chức năng của

đường dẫn khí và của 2 lá phổi ?
Kết luận : bài ghi .

– HS khác nhận xét
vàbổ sung .

+Trao đổi khí dễ

dàng . và nhiều .

– HS quan sát đặc
điểm cấu tạo từng cơ
quan trong hệ hô hấp

để thảo luận trả lời các
câu hỏi :

Phổi có 2 lớp
màng , ở giữa có dịch
mỏng làm cho áp suất
trong đó lúc nào cũng
= 0  làm phổi nở

rộng và xốp .

+

Có tới 700 – 800
triệu phế nang



diện

tích trao đổi khí lớn
( 70 – 80 m2 )

+Hệ hô hấp gồm 2 phần :

+ Đường dẫn khí gồm

các cơquan : Mũi ,
họng , thanh quản , khí
quản , phế quản . Có
chức năng : Dẫn khí vào
và ra , làm ẩm , làm ấm
khơng khí đi vào và
tham gia bảo vệ phổi
+ Hai lá phổi : Là nơi trao
đổi khí giữa cơ thể và mơi

trường ngoài .

IV/ Củng cố : 1/ Hơ hấp là gì ? Có mấy giai đọan ?
 Chọn câu trả lời đúng nhất :

1 / Cơ quan hơ hấp có vai trò quan trọng như thế nào đối với cơ thể?

o  Cung cấp Oxi cho tế bào họat động

o  Lọai thải CO2 ra khỏi cơ thể

o  Giúp khí lưu thông trong phổi

o  Cả 2 câu a, b đều đúng

2 / Khi thức ăn xuống thực quản thì khơng khí có qua được khí quản không ?
a)  Không , vì thực quản phình to ra đè bẹp khí quản .

b)  Có nhưng ít , vì khí quản bị thu hẹp do thực quản phình to .

c)  Qua lại bình thường , vì khí quản được cấu tạo bởi các vòng sụn .

d)  Khí quản được cấu tạo bởi các vịng sụn , chỗ tiếp giáp với thực quản là cơ trơn nên cả hai

q trình lưu thơng khí và nuốt thức ăn đều diễn ra bình thường .

V/ Dặn dò :

</div>
(46)<div class='page_container' data-page=46></div>
(47)<div class='page_container' data-page=47>

TIẾT 22:

HOẠT ĐỘNG HÔ HẤP

I/ MỤC TIÊU:

1/Kiến thức:

-

HS trình bày được các đặc điểm chủ yếu trong cơchế thơng khí ở phổi

-

Trình bày được cơ chế trao đổi khí ở phổi và ở tế bào

2/ Kỹ năng: - Quan sát tranh hình

-

Vận dụng kiến thức liên quan giải thích hiện tượng thức tế

-

Hoạt động nhóm

3/ Thái độ: Giáo dục ý thức bảo vệ rèn luyện cơ quan hô hấp để có sức khoẻ tốt

II Chuẩn bị :

-

Tranh hình SGK , Bảng phụ : Bảng 21 SGK

-

Sơ đồ vận chuyển máu trong hệ tuần hồn, tranh vẽ hình SGV

III/ HOẠT ĐỘNG DẠY HỌC

1/ Kiểm tra bài cũ:

1/Các cơ quan hơ hấp có cấu tạo phù hợp với chức năng như thế nào?

2/Hô hấp gồm những giai đoạn nào? Có mối liên quan giữa các giai đoạn đó?

2/ Mở bài: Sự thơng khí và sự trao đổi khí ở phổi diễn ra như thế nào? Bài học hơm nay sẽ

giúp chúng ta tìm hiểu vấn đề này

Hoạt động của giáo viên

Hoạt động của học sinh

Nội dung ghi bài

-

Hoạt động 1:

Tìm hiểu

cơ chế thơng khí ở phổi

-

Vì sao các xương sườn

được nâng lên thì thể tích

lồng ngực tăng và ngược

lại?

-

GV gợi ý: Khi lồng ngực

được kéo lên phía trên

đồng thời được nhơ ra

phía trước => Thể tích

lồng ngực khi thở ra nhỏ

hơn thể tích lồng ngực

khi hít vào

-

GV nêu câu hỏi thảo luận

:

-

Các cơ ở lồng ngữc đã

phối hợp hoạt động như

thế nào để tăng giảm thể

tích lồng ngực?

-

HS quan sát SGK

hình

21.1 –2

-

HS quan sát sơ đồ và

thảo luận trả lời các

câu hỏi : .

-

Các HS khác nhận

xét

-

Cơ liên sườn ngồi và

cơ hồnh dãn ra làm

lồng ngực thu nhỏ trở

về vị trí cũ

-

Ngồi ra cịn có sự

tham gia của một số cơ

khác trong các trường

hợp thở gắng sức

-

Dung tích phổi khi hít

vào và thở ra lúc bình

I/ Sự thơng khí ở

phổi:

-Sự thơng khí ở phổi

nhờ cử động hơ

hấp(hít vào, thở ra)

-Các cơ liên sườn, cơ

hoành, cơ bụng phối

hợp với xương ức,

xương sườn trong cử

động hơ hấp làm

thay đổi thể tích

lồng ngựcmà ta thực

hiện được hít vào và

thở ra, giúp cho

khơng khí trong phổi

thường xun được

đổi mới

</div>
(48)<div class='page_container' data-page=48>

-

Dung tích phổi khi hít

vào, thở ra bình thường và

gắng sức có thể phụ thuộc

vào các yếu tố nào?

GV nhận xét – bổ sung

-

Vì sao ta nên tập hít thở

sâu?

-

Hoạt động 2:

Tìm hiểu

về trao đổi khí ở phổi và

tế bào

--

Sự trao đổi khí ở phổi

thực chất là sự trao đổi

khí giữa mao mạch phế

nang với phế nang, còn

nồng độ oxi trong mao

mạch thấp, còn cacbonic

cao và ngược lại

-

Sự trao đổi khí ở tế bào ? ø

sự trao đổi khí giữa tế bào

và mao mạch. Ơû tế bào

tiêu dùng oxi nhiều nên

nồng độ oxi thấp,

cacbonic cao. Máu ở vịng

tuần hồn lớn đi tới các tế

bào giàu oxi



có sự

chênh lệch nồng độ các

chất dẫn đến khuếch tán

-

Giữa sự trao đổi khí ở tế

bào và ở phổi thì ở đâu là

quan trọng?

thường cũng như khi

gắng sực có thể phụ

thuộc vào các yếu tố:

Tầm vóc, giới tính, tình

trạng sức khoẻ, bệnh

tật. Sức luyện tập

HS quan sát sơ đồ và thảo

luận trả lời các câu hỏi :

-

Trao đổi khí ở phổi:

-

Nồng độ O

trong

khơng khí phế nang cao

hơn trong máu mao

mạch nên O

khuếch

tán từ khơng khí phế

nang vào máu

-

Nồng độ C O

trong

máu mao mạch cao hơn

trong khơng khí phế

nang, nên CO

khuếch

tán từ máu vào khơng

khí phế nang

-

Trao đổi khí ở tế bào:

-

Nồng độ O

trong

máu cao hơn trong tế

bào nên O

khuếch tán

từ máu vào tế bào

-

Nồng độ C O

trong tế

bào cao hơn trong máu

nên CO

khuếch tán từ

tế bào vào máu

tầm vóc, tình trạng

sức khoẻ, sự luyện

tập…

II/ Sự trao đổi khí ở

phổi và tế bào

-

Sự trao đổi khí

ở phổi:

+O

khuếch tán từ phế

nang vào máu

+CO

khuếch tán từ

máu vào tế bào

-

Sự trao đổi khí

ở tế bào:

-

O

khuếch tán

từ máu vào tế

bào

-

CO

khuếch tán

từ tế bào vào

máu

IV/ Củng cố :

-Nhờ hoạt động của các cơ quan , bộ phận nào mà khơng khí trong phổi thường xuyên được

đổi mới?

-

Thực chất trao đổi khí ở phổi là gì?

-

Thực chất trao đổi khí ở tế bào là gì?

V/ Dặn dị :

</div>
(49)<div class='page_container' data-page=49></div>
(50)<div class='page_container' data-page=50>

Ngaøy 09/ 11 /09

TIEÁT 23 : VỆ SINH HÔ HẤP

I/ MỤC TIÊU:

1/Kiến thức:

-

HS trình bày được tác hïai của tác nhân gây ơ nhiễm khơng khí đối với hoạt động hơ hấp

-

Giảithích được cơ sở khoa học của việc luyện tập thể dục thể thao đúng cách

-

Đề ra biện pháp luyện tập để có một hệ hơ hấp khoẻ mạnh và tích cực hành động ngăn

ngừa các tác nhân gây ơ nhiễm khơng khí

2/ Kỹ năng:

-

Rèn kỹ năng vận dụng kiến thức vào thực tế.

-

Kỹ năng hoạt động nhóm

3/ Thái độ:

-

Giáo dục ý thức bảo vệ giữ gìn cơ quan hơ hấp

-

Ýù thức bảo vệ mơi trường

II / Chuẩn bị :

-

Bảng 22 – Các tác nhân gây hại đường hô hấp

-

Một số hình ảnh về ơ nhiễm khơng khí và tác hại

-

Tư liệu về thành tích rèn luyện cơ thể đặc biệt với hệ hô hấp

III/ HOẠT ĐỘNG DẠY HỌC

1/ Kiểm tra bài cũ:

1/ Thực chất của q trình trao đổi khí ở phổi và ở tế bào là gì?

2/ Nhờ hoạt động của các cơ quan, bộ phận nào mà khơng khí trong phổi thường xuyên

được đổi mới?

2/ Mở bài: Vì sao chúng ta phải giữ vệ sinh hơ hấp?

Hoạt động của giáo viên

Hoạt động của học

sinh

Nội dung ghi bài

Hoạt động 1: Xây dựng biện

pháp bảo vệ hệ hô hấp tránh

các tác nhân có hại

-

Thế nào là không khí bị ô

nhiễm?

Các tác nhân nào gây hại tới

hoạt động hô hấp?

-

Hãy đề ra các biện pháp bảo

vệ hệ hô hấp tránh các tác

nhân có hại?

-

Ở câu hỏi 2 HS có thể kể rất

Khơng khí chứa ít oxi,

nhiều cacbonic, nhiều

khí độc, nhiều vi

khuẩn gây bệnh

HS quan sát bảng 22

SGK – Thảo luận

nhóm và trả lời các

câu hỏi

-

Các loại tác nhân

như: Bụi, khí độc

I/ Cần bảo vệ hệ hô hấp

khỏi các tác nhân có

hại:

tích cực xây dựng mơi

trường sống và làm việc

có bầu khơng khí trong

sạch, ít ơ nhiễm bằng các

biện pháp:

-

Trồng nhiều cây

xanh

</div>
(51)<div class='page_container' data-page=51>

nhiều biện pháp,sau đó GV

tóm tắt lại các vấn đề: Bảo vệ

môi trường chung, môi trường

làm việc, bảo vệ chính bản

thân mình

-

Em đã làm gì để tham gia bảo

vệ môi trường trong sạch ở

trường, lớp?

Trồng nhiều cây xanh có lợi gì

trong việc làm sạch bầu khơng

khí quanh ta ?

Hoạt động 2: Xây dựng các biện

pháp tập luyện để có một hệ hơ

hấp khoẻ

Vì sao khi luyện tập thể thao đúng
cách thì có được dung tích sống lí
tưởng? Giải thích vì sao khi thở sâu và
giảm số nhịp thở trong mỗi phút sẽ
làm tăng hiệu quả hô hấp?

-

GV kết luận: Khi thở sâu và

giảm nhịp thở trong 1 phút sẽ

làm tăng hiệu quả hô hấp

-

Hãy đề ra biện pháp tập luyện

để có hệ hơ hấp khoẻ mạnh?

-

Q trình tập luyện để tăng

dung tích sống phụ thuộc vào

yếu tố nào?

có hại như NO

,

SO

, CO, nicotin….

-

Khơng hút thuốc

lá, trồng nhiều cây

xanh, thường

xuyên dọn vệ sinh,

không khạc nhổ

bừa bãi……….

-

Các nhóm khác

nhận xét – boå sung

-

Tập thể thao

thường xuyên từ

nhỏ sẽ làm tăng

thể tích lồng ngực

-

Hít thở sâu đẩy

được nhiều khí cặn

ra ngồi

-

HS thảo luận

nhóm trả lời câu

hỏi:

-

Các nhóm khác

nhận xét – bổ sung

bãi

-

Khơng hút thuốc lá

-

Đeo khẩu trang

chống bụi khi làm vệ

sinh hay khi hoạt động

trong mơi trường nhiều

bụi

II/ Cần tập luyện để có

một hệ hơ hấp kkhoẻ

mạnh

- Cần tích cực rèn luyện

để có một hệ hơ hấp

khoẻ mạnh bằng luyện

tập thể thao phối hợp tập

thở sâu và giảm nhịp thở

thường xun, từ bé

IV/ Củng cố :

1/ Nêu tác hại của khói thuốc lá đối với hệ hơ hấp

2/ Để tạo mơi trường khơng khí trong lành, hạn chế ơ nhiễm khơng khí từ bụi nhà máy, xe cộ…

Em hãy trình bày các biện pháp để khắc phục?

3/ Dung tích sống là gì? Chúng phụ thuộc vào những yếu tố nào? Làm thế nào để tăng dung

tích sống?

V/ Dặn dò :

-

Học ghi nhớ SGK

</div>
(52)<div class='page_container' data-page=52>

Ngày 09/ 11 /09

TIẾT 24 :

THỰC HÀNH: HƠ HẤP NHÂN TẠO

I/

MỤC TIEÂU:

:

- Học sinh phải hiểu được rõ cơ sở khoa học của hơ hấp nhân tạo

-

Nắm được trình tự các bước tiến hành hô hấp nhân tạo

-

Biết phương pháp hà hơi thổi ngạt và phương pháp ấn lồng ngực

II/

Chuẩn bị :

-

Gối cá nhân

-

Gạc cứu thương hoặc vải mềm

III/

HOẠT ĐỘNG DẠY HỌC

1/ Kieåm tra bài cũ: Kiểm tra công việc chuẩn bị của hs

2/ Mở bài: Em đã từng thấy nạn nhân ngừng hô hấp chưa? Cơ thể khi ngừng hô hấp đột ngột

dẫn tới hậu quả gì? Có thể cấp cứu nạn nhânngừng hô hấp độtngột bằng cách nào? bài hơm

nay sẽ giúp chúng ta tìm hiểu vấn đề đo

Hoạt động của giáo viên

Hoạt động của học sinh

Nội dung ghi bài

-

Hoạt động 1:

Tìm hiểu các

tình huống cần được hơ hấp

nhân tạo

-

Cách tiến hành:

-

Có những ngun nhân nào

làm hơ hấp của người bị gián

đoạn?

-

Gv nhận xét – bổ sung

--

Hoạt động 2:

Tiến hành hơ

hấp nhân tạo

-

Mục tiêu :

Hs biết được các

bước tiến hành khi hà hơi thổi

-

HS hoạt động cá nhân

trả lời câu hỏi

-

Các HS khác nhận xét

– bổ sung

I/ Các tình huống cần

được hơ hấp nhân

tạo:

Khi bị chetá đuối



phổi ngập nước



cần loại bỏ nước

trong phổi

Khi bị điện giật: Do

cơ hơ hấp và có thể

cơ tim bị co cứng



Ngắt dòng điện

Khi bị lâm vào mơi

trường ơ nhiễm

hoặc thiếu khí:

Ngất hay ngạc thở



Khiêng nạn

nhân ra khỏi khu

vực

II/ Tập sơ cứu nạn

nhân bị ngừng hô

hấp đột ngột

</div>
(53)<div class='page_container' data-page=53>

ngạt và ấn lồng ngực

-

Cách tiến hành

:

-

GV treo tranh hình 23.1

-

Phương pháp hà hơi thổi ngạc

được tiến hành như thế nào?

-

GV hướng dẫn HS thực hành

-

GV treo tranh hình 23.2

-

Phương pháp ấn lồng ngực

tiến hành như thế nào?

-

GV hướng dẫn HS thực hiện

-

GV nhận xét về cách làm của

các nhóm

-

HS quan sát tranh

23.1 trả lời câu hỏi

-

HS quan sát tranh

23.2 và trả lời câu hỏi

-

HS quan sát GV

Các nhóm quan sát SGK

và tiến hành thực hành

phương pháp hà hơi thổi

ngạt và ấn lồng ngực

ngaït

thực hiện các bước

của phương pháp hà

hơi thổi ngạt và ấn

lồng ngực

2. phương pháp

ấn lồng ngực

tiến hành thực hành

phương pháp hà hơi

thổi ngạt và ấn lồng

ngực

IV/

Củng cố :

-

GV nhận xét buổi thực hành

-

Cho điểm các nhóm

-

HS dọn vệ sinh lớp

V/ Dặn dò :

</div>
(54)<div class='page_container' data-page=54>

Ngày 16 / 11 / 09

CHƯƠNG V: TIÊU HOÁ

TIẾT 25 :

TIÊU HỐ VÀ CÁC CƠ QUAN TIÊU HOÁ

I/ MỤC TIÊU:

1/Kiến thức:

-

HS trình bày được:Các nhóm chất trong thức ăn,Các hoạt động trong q trình tiêu hố

-

Vai trị của tiêu hố với cơ thể người

-

Xác định được trên hình vẽ và mơ hình các cơ quan của hệ tiêu hố ở người

2/ Kỹ năng:

-

Rèn kỹ năng: Quan sát tranh, sơ đồ

-

Rèn tư duy tổng hợ, hoạt động nhóm

3/ Thái độ: Giáo dụu ý thức bảo vệ hệ tiêu hoá

II/ Chuẩn bị : -Các sơ đồ SGK .Mơ hình cơ thể người

- Hình 24.3 SGKBảng phu

III/ HOẠT ĐỘNG DẠY HỌC

1/ Kiểm tra bài cũ: Khơng có

2 /Mở bài

:

Con người thường ăn những loại thức ăn gì?

Sự ăn và biến đổi thức ăn trong cơ thể người có tên gọi là gì?

Q trình tiêu hóa trong cơ thể người diễn ra như thế nào?

Hoạt động của giáo viên

Hoạt động của học sinh

Nội dung ghi bài

Hoạt động 1: THức ăn và sự

tiêu hố

HS trình bày được.hai nhóm

thức ăn có chất vơ cơ và chất

hữu cơ. Các hoạt động trong

quá trình tiêu hố và vai trị

của tiêu hố

Tại sao chúng ta cần ăn? Thức ăn có
vai trị quan trọng đối với cơ thể như
thế nào?

GV treo 2 sơ đồ

GV nêu câu hỏi thảo luận

nhóm:

Các chất nào trong thức ăn

khơng bị biến đổi về mặt hố

học trong q trình tiêu hố?

Các chất nào bị biến đổi hố

học trong q trình tiêu hố?

Hằng ngày đã có q

trình oxi hố các chất

hữu cơ trong cơ thể như

protein, gluxit, lipit để

sinh ra các năng lượng

sống cần cho các hoạt

động của tế bào. Vậy vai

trò đầu tiên của thức ăn

là bù đắp lại sự hao hụt

này. Thức ăn còn là

nguyên liệu xây dựng

các tế bào mới thay thế

cho các tế bào đã chết và

giúp cơ thể lớn lên

-HS thảo luận nhóm trả

lời các câu hỏi

-Các nhóm khác nhận

xét – bổ sung

I/ Thức ăn và sự tiêu

hố:

</div>
(55)<div class='page_container' data-page=55>

Q trình tiêu hố gồm những

hoạt động nào?

Hoạt động nào là quan trọng?

Vai trò của thức ăn trong q

trình tiêu hố?

GV nhân xét – bổ sung

GV lưu ý thêm: Thức ăn dù

biến đổi bằng cách nào thì cuối

cùng thành chất hấp thụ được

thì mới có tác dụng với cơ thể

-

Hoạt động 2:

Tìm hiểu

các cơ quan tiêu hố

Hs xác định được các cơ quan

tiêu hoá trên cơ thể người

-

Cách tiến hành:

-

GV treo tranh hình 24.3

-

Hãy kể tên các cơ quan

tiêu hố và cho biết các cơ

quan này có thể xếp thành

mấy phần?

-

Nêu vai trị của các cơ

quan tiêu hố mà em đã

được biết từ trước?

-

GV treo baûng phụ- Bảng

24 -

GV nhận xét – bổ sung

-

HS quan sát tranh

và trả lời câu hỏi:

-

Hai phần: Oáng tiêu

hoá và tuyến tiêu

hoá

-

Tuyến tiêu hoá: có

ống dẫn chất tiết đổ

vào ống tiêu hố

-

Thành ống tiêu

hố:

-

HS thảo luận nhóm

điền bảng

-

Các nhóm khác

nhận xét – bổ sung

II/ Các cơ quan tiêu hoá

Oáng tiêu hoá

:

-

Miệng, hầu, thực

quản, dạ dày, ruột

non, ruột già, hậu

môn

Tuyến tiêu hố

:

-

Tuyến nước bọt

-

Tuyến gan

-

Tuyến tụy

-

Tuyến vị

-

Tuyến ruột

IV/ Củng cố :

1/Q trình tiêu hố được thực hiện nhờ các hoạt động của các cơ quan nào?

2/ Q trình tiêu hố bao gồm các hoạt động nào?

V/ Dặn dò :

-

Học bài

</div>
(56)<div class='page_container' data-page=56>

Ngaøy 16 / 11 / 09

TIẾT 26 : TIÊU HOÁ Ở KHOANG MIỆNG

TIÊU HỐ Ở DẠ DÀY

I/ MỤC TIÊU:

1/Kiến thức: H sinh trình bày được các h động t hố diễn ra trong kh miệng,

t hố diễn ra ở

dạ dày,

h động nuốt và đẩy t ăn từ kh miệng qua th quản xuống dạ dày

,các h động thố, Các cơ quan t

b thực hiện h động

2/ Kỹ năng:Rèn kỹ năng .nghiên cứu thơng tin, tranh hình tìm kiến thức ,khái qt hố k

thứcHđộng nhóm

3/ Thái độ:Giáo dục ý thức bảo vệ giữ gìn răng miệngÝù thức trong khi ăn không được cười

đùa,

ý thức trong ăn uống để giử gìn, bảo vệ dạ dày.

II / Chuẩn bị : Tranh hình SGK ,Bảng phụ

III/ HOẠT ĐỘNG DẠY HỌAT

1/ Kiểm tra bài cũ: 1/Vai trị của tiêu hố trong đời sống con người?

2/Các chất cần cho cơ thể như nước, m khoáng, các loại vitmkhi vào cơ thể theo con đường t

hố thì cần phải qua những h động nào của hệ tiêu hoá? Cơ thể người có thể nhận chất này

theo con đường khác hay không?

2/Mở bài:

Hoạt động của giáo viên

Hoạt động của học

sinh

Nội dung ghi bài

Hoạt động 1: Tìm hiểu về tiêu

hoá ở khoang miệng

–

Khi thức ăn vào miệng sẽ có

những hoạt động nào xảy ra ?

–

Em hãy cho biết đặc điểm của

từng loại răng:răng nanh, răng cửa,

răng hàm và chức năng của từng

loại này?

–

Lưỡi có vai trị gì trong q

trình tiêu hố?

–

Khi nhai cơm lâu trong miệng

thấy có cảm giác ngọt là vì sao?

–

GV nhận xét – đánh giá và bổ

sung

–

Treo tranh hình 25.3

–

Hoạt động nuốt thức ăn gồm

mấy giai đoạn ? giai đoạn nào là

tùy ý mình, giai đoạn nào là hoạt

động phản xa?

.

–

Cá nhân đọc thông

tin và trả lời các câu

hỏi:

–

HS hoạt động

nhóm điền bảng

–

Các nhóm trình

bày – Các nhóm khác

nhận xét , bổ sung

–

HS quan sát tranh

–

HS thảo luận nhóm

trả lời các câu hỏi –

các nhóm khác nhận

xét.

I/ Tiêu hố ở khoang

miệng :

a/Biến đổi lý học , Biến

đổi hoá học : +Biến đổi lý

học

Tiết nước bọt, nhai, đảo

trộn thức ăn, tạo viên tăn

,làm mềm th ăn, giúp thức

ăn thấm nước bọt, tạo viên

vừa để nuốt.

+ Biến đổi hoá học

Hoạt

động của enzim amilaza

trong nước bọt biến đổi

một phần tinh bột (chín)

thành đường mantơzơ

b/uốt và đẩy thức ăn qua

thực quản

</div>
(57)<div class='page_container' data-page=57>

–

Tìm hiểu H động tiêu hoá ở dạ

dày

-Gv treo tranh 27.2 trên bảng và hỏi:

- Dạ dày có cấu tạo như thế nào?

Hs dựa vào những thông tin trên ->

nêu được cấu tạo dạ dày:

-Hs nêu được gồm lớp cơ bản: lớp

màng, lớp dưới màng, lớp niêm mạc

dạ dày

-Nêu đặc diểm của lớp cơ?

-Dịch vị được tiết ra ở đâu?

-Căn cứ vào đặc diểm cấu tạo, dự

đoán xem dạ dày có thể diễn ra các

hoạt động tiêu hố nào?

-Cá nhân nghiên cứu

thơng tin và hình 27.1

sgk tr87 trả lời.

Hs dựa vào những

thông tin trên -> nêu

được cấu tạo dạ dày:

+Hình dạng ?

+Thành dạ dày?

+Tuyến tiêu hoá?

dạ dày nhờhđộng của các

cơ tquản

II/TIÊU HOÁ Ở DẠ DÀY

a/

Cấu tạo dạ dày.

hình túi dung tích 3 lít.

-Thành dạ dày có 4 lớp: lớp

màng ngồi, lớp cơ, lớp

niêm mạc lớp niêm mạc

trong cùng.

+Lớp cơ dày khoẻ gồm

:cơ vòng cơ dọc và cơ chéo.

+Lớp niêm mạc: nhiều

tuyến tiết dịch vị.

+ Tìm hiểu sự tiêu hố ở dạ dày Hs chỉ ra được các hoạt động, thành phần tham gia hoạt động

và tác dung của các hoạt động đó đối với sự tiêu hố.

+Qua thí nghiệm của ơng cho ta

biết điều gì?

-Gv phân tích kết qảu của thành

phần dịch vị:

-liên hệ thực tế:

+Nhấn mạnh enzim pépsin chỉ có

tác dụng nhất với thức ăn prơtein

-Gv treo hình 27.3 phóng to và giải

thích:?

Gv cho hs thảo luận để hoàn thành

bài tập bảng 27. Hoạt động biến đổi

thức ăn ở dạ dày.

- 1 hs đọc thí

nghiệm

-Thức ăn chạn vào lưỡi

dạ dày tiết dịch vị.

-Hs ghi nhận kiến thức.

-Từ những thông tin

trên -> hs trao đổi

nhóm để thống nhất ý

kiến.

b/tiêu hố ở dạ dày

Hồ

lỗng thức ăn.Làm nhuyễn

và đảo trộn thức ăn cho

thấm đều dịch vị. Hoạt

động của enzim pepsin

-Phân cắt Pr chuỗi dài

thành các chuỗi ngắn gồm

3- 10 aa.

IV/ Củng cố :

1/ï tiêu hố thức ăn trong miệng về mặt lí học và hoá học mặt nào quan trọng hơn? Tại sao?

Khi nuốt thức ăn môi ngâm hay hở ra? Tại sao?

2/Khoanh trịn vào đầu câu trả lời đúng:

Câu 1

Biến đổi lí học ở dạ dày gồm:

a. Sự tiết dịch vị

c. Sự nhào trộn thức ăn

b. Sự co bóp của dạ dày d. Cả a, b và c đều đúng e. Chỉ a, b đúng.

Câu 2

Biến đổi hoá học ở dạ dày gồm:

a. Tiết dịch vị b. Thấm đều dịch vị với thức ăn c. Hoạt động của enzim

pepsin.

V/ Dặn dò : -Học bài và trả lời câu hỏi SGK. Đọc mục

“

Em có biết

”

</div>
(58)<div class='page_container' data-page=58></div>
(59)<div class='page_container' data-page=59>

Ngày 16 / 11 / 09

Tiết 27. THỰC HÀNH:TÌM HIỂU HOẠT ĐỘNG CỦA ENZIM TRONG NƯỚC BỌT

I. MỤC TIÊU.

- HS biết đặt các thí nghiệm để tìm hiểu những điều kiện đảm bảo cho enzim hoạt động.
- HS biết kết luận từ những thí nghiệm đối chứng.

- Rèn luyện cho HS kó năng thao tác thí nghiệm chính xác.
II. CHUẨN BỊ.

- GV: Tranh vẽ H 26 phóng to.

- Chuẩn bị cho mỗi nhóm: 8 ống nghiệm nhỏ (10 ml), 2 ống đong chia độ, 2 giá để ống nghiệm, 2 đèn cồn, 1 cuộn giấy đo
độ pH, 1 phễu có bơng lọc, 1 bình thuỷ tinh, cặp nhiệt kế, cặp ống nghiệm, phích nước nóng, hồ tinh bột 1%, dd HCl 2%,
dd iốt 1%, thuốc thử Strôme (3 ml dd NaOH 10% + 3 ml dd CuSO4 2%).

- HS: trong 5 phút đầu giờ, mỗi nhóm chuẩn bị 24 ml nước bọt loãng (lấy 6 ml nước bọt + 18 ml nước cất lắc đều rồi lọc
qua phễu và bông lọc) và hồ tinh bột.

Đọc trước các bước tiến hành theo SGK.
III. HOẠT ĐỘNG DẠY - HỌC.

1/Kieåm tra bài cũ

- Thực chất biến đổi lí học của thức ăn trong khoang miệng là gì? Khi nhai cơm lâu trong miệng thấy có cảm giác ngọt vì
sao?

- Kiểm tra caâu 3, 4 SGK.

2/ Bài mới - tinh bột + iốt x hịên màu xanh. đường + thuốc thử Strôme xuất hiện màu đỏ nâu.
-GV kiểm tra sự chuẩn bị nước bọt và tinh bột của các nhóm.

Hoạt động 1

: Các bước tiến hành thí nghiệm và chuẩn bị thí nghiệm

Hoạt động của GV Hoạt động của HS
- GV phát dụng cụ thí nghiệm. - HS tự đọc trước nội dung thí nghiệm bài 26.

- Tổ trưởng phcơng cơng việc cho các nhóm
+ 2 HS nhận dụng cụ và vật liệu

+ 1 HS chuẩn bị nhãn cho ống nghiệm.
+ 2 HS chbị nước bọt hồ lỗng, lọc, đun sơi.
+ 2 HS chuẩn bị bình thuỷ tinh đựng nước.

Hoạt động 2

: Tiến hành bước 1 và bước 3 của thí nghiệm

Hoạt động của GV Hoạt động của HS
- GV yêu cầu HS tiến hành thí nghiệm như bước

1 và bước 2 SGK

+ GV lưu ý HS: khi rót hồ tinh bột không để rớt
lên thành.

ống A: 2 ml nước lã
ống B: 2 ml nước bọt

ống C: 2 ml nước bọt đã đun sôi
ống D: 2 ml n bọt+ vài giọt HCl (2%)

- Các tổ tiến hành như sau:

Bước 1: Chuẩn bị vật liệu vào các ống nghiệm

+ Dùng ống đong hồ tinh bột (2 ml) rót vào các ống A, B,
C, D. Đặt các ống này vào giá.

+ Dùng các ống đong lấy vật liệu khác.
Bước 2: Tiến hành

- Đo độ pH của các ố nghiệm và ghi vào vở.

</div>
(60)<div class='page_container' data-page=60>

- GV kẽ sẵn bảng 26.1 lên bảng, yêu cầu HS
lên điền.

Thực tế độ trong kh thay đổi nhiều.
- GV thông báo đáp án bảng 26.1

- Các tổ q sát và ghi kết quả vào bảng 26.1
Thống nhất ý kiến giải thích.

- Đại diện nhóm lên bảng điền, nhận xét.

Kết quả thí nghiệm về hoạt động của enzim trong nước bọt

Các ống nghiệm Hiện tượng độ trong Giải thích
ống A

ống B
ống C
ống D

- Không đổi
- Tăng lên
- Không đổi
- Không đổi

- Nước lã khơng có enzim biến đổi tinh bột.
- Nước bọt có enzim biến đổi tinh bột.

- Nước bọt đun sôi đã làm mất hoạt tính của enzim biến
đổi tinh bột.

- Do HCl đã hạ thấp pH nên enzim trong nước bọt không
biến đổi tinh bột.

Hoạt động 3

: Kiểm tra kết quả thí nghiệm và giải thích kết quả

Hoạt động của GV Hoạt động của HS

- GV yêu cầu chia dd trong các ống A, B, C, D

thành 2 phần.

+ Lưu ý: ống A chia vào A1, A2 đã dán nhãn, B

chia vaøo B1; B2 ...

GV kẻ sẵn bảng 26.2 lên bảng, yêu cầu HS lên
ghi kết quả.

+ Lưu ý: Các tổ thí nghiệm không thành công
thì lưu ý điều kiện thí nghiệm.

- GV nhận xét bảng 26.2 để đưa ra đáp án đúng.

- Trong tổ cử 2 HS chia đều dd ra các ống đã chuẩn bị sẵn
A1; A2; B1; B2...

- Đặt các ống A1; B1; C1; D1 vào giá 1 (lô 1). Nhỏ vào mỗi

ống 5-6 giọt iốt lắc đều các ống.

- Đặt các ống A2; B2; C2; D2 vào giá 2 (lô 2). Nhỏ vào mỗi

ống 5-6 giọt Strơme, đun sơi các ống này trên ngọn lửa đèn
cồn.

- HSkhác q sát,sosánh màu sắc ở các ố nghiệm, thống I ý
kiến , ghi k quả vào bảng 26.2

- Đại diện nhóm lên điền vào bảng, nhận xét.

Đáp án bảng 26.2 :

Kết quả thí nghiệm về hoạt động của enzim trong nước bọt

Các ống nghiệm Hiện tượng
(màu sắc)

Giải thích
- ống A1

- ống A2

- Màu xanh
-Màu đỏ nâu

- Nước lã khơng có enzim biến đổi tinh bột thành đường.
- ống B1

- oáng B2

- Màu xanh
-Màu đỏ nâu

- Nước bọt có enzim biến đổi tinh bột thành đường.
- ống C1

- oáng C2

- Màu xanh

-Màu đỏ nâu

- Emzim trong nước bọt bị đun sơi khơng có khẳ năng biến đổi tinh
bột thành đường.

- ống D1

- ống Đ2

- Màu xanh
-Màu đỏ nâu

- Enzim trong nước bọt không hoạt động ở môi trường axit nên tinh
bột không bị biến đổi thành đường.

Hoạt động 4: Thu hoạch Mỗi HS tự làm báo cáo thu hoạch ở nhà và nộp cho GV đánh giá

1. Kiến thức: Enzim trong nước bọt có tên là amilaza.

- Enzim trong nước bọt có tác dụng biến đổi tinh bột thành đường mantozơ.

- Enzim trong nước bọt hoạt động tốt nhất trong điều kiện độ pH = 7,2. và nhiệt độ = 37oC.

2. Kĩ năn Trình bày thí nghiệm (HS tự làm).

- So sánh kết quả ống nghiệm A và B cho phép ta khẳng định enzim trong nước bọt có t dụng biến đổi t bột thành đường.
- So sánh kết quả ống nghiệm B và C cho phép ta khẳng định enzim trong nước bọt hoạt động tốt nhất ở nhiệt độ = 37oC.

Enzim trong nước bọt bị phá huỷ ở 100oC.

</div>
(61)<div class='page_container' data-page=61>

4. Đánh giá GV nhận xét giờ thực hành: khen các nhóm làm tốt và ghi điểm cho các nhóm.

5. Dặn dò: Viết báo cáo thu hoạch.,Thu dọn vệ sinh lớp sạch sẽ.Xem trứơc bài 27 tiêu hoá ở ruột non

Ngày 26 / 11 / 09

Tiết 28 :

TIÊU HỐ Ở RUỘT NON

I/ MỤC TIÊU: :

1/Kiến thức: Học sinh phải trình bày được quá trình tiêu hoá diễn ra ở ruột non gồm:

-Các hoạt động tiêu hoá

-Các cơ quan hay tế bào thực hiện hoạt động

-Tác dụng và kết quả của hoạt động

2/ Kỹ năng:Hoạt động độc lập với SGK, hoạt động nhóm.Tư duy dự đốn

3/ Thái độ:Giáo dục ý thức bảo vệ cơ quan tiêu hố

II /CHUẨN BỊ: Hình SGK.Bảng phụ

Biến đổi thức ăn ở

dạ dày

Các hoạt động tham

gia

Cơ quan hay tế bào

thực hiện

Tác dụng của hoạt

động

Sự biến đổi lí học

-

Tiết dịch

-

Muối mật tách

lipit thành giọt nhỏ

biệt lập tạo nhũ

tương hố

-

Tuyến gan,

tuyến tụy, tuyến ruột

-

Thức ăn hồ

lỗng trộn đều dịch

-

Phân nhỏ thức ăn

Sự biến đổi háo học

-

Tinh bột, Protein

chịu tác dụng của

enzim

-

Lipit chịu tác

dụng của enzim và

dịch mật

-

Tuyến nước bọt (

Enzim Amilaza)

-

Enzim Pepsin,

Tripsin, Erepsin

-

Muối mật,

Lipaza

-

Biến đổi tinh bột

thành đưởng đơn cơ

thể hấp thụ được

-

Protein



axit

amin

-

Lipt



Glyxêrin

+ Axit béo

III/ HOẠT ĐỘNG DẠY HỌC

1/ Kiểm tra bài cũ:1/ Sự tiêu hoá ở dạ dày diễn ra như thế nào?

2/ở dạ dày, biến đổi nào là chủ yếu? Giải thích?

2/Mở bài:Khi chúng ta ăn, chỉ có tinh bột và Protein là được tiêu hoá ở miệng và dạ dày



Như vậy chắc chắn sự hoàn thành q trình tiêu hố phải ở ruột non

Hoạt động của giáo viên

Hoạt động của học sinh

Nội dung ghi bài

Hoạt động 1: Tìm hiểu cấu tạo

của ruột non:

HS chỉ rõ cấu tạo

của ruột

non, đặc biệt là lớp niệm

mạc có nhiều tuyến tiêu háo phù

hợp cho sự biến đổi hố học.

–

HS đọc thơng tin SGK

và quan sát hình

–

Thảo luận nhóm trả lời

các câu hỏi:

I/ Ruột non:

–

Thành ruột có 4

lớp nhưng mỏng.

–

Lớp cơ chỉ có cơ

dọc và cơ vòng.

–

</div>
(62)<div class='page_container' data-page=62>

–

GV treo tranh hình 28.1 –2

SGK

–

Gv u cầu trả lời:

–

Ruột non có cấu tạo như thế

nào?

–

Dự đốn xem ở ruột non có

hoạt động tiêu hố nào?

–

GV nhận xét – đánh giá – bổ

sung

Hoạt động 2: Tìm hiểu tiêu hóa ở

ruột non:

Hs chỉ ra được các thành

phần tham gia vào các hoạt động

tiêu hố và tác dụng của nó trong

sự tiêu hoá thức ăn

-GV cho HS đọc t tin trong SGK

–

GV treo bảng phụ

-Thức ăn xuống tới ruột non cịn

chịu sự biến đổi lí học nữa khơng?

Nếu cịn thì biểu hiện như thế

nào?

–

Sự biến đổi hoá học ở ruột

non được thực hiện đối với những

loại chất nào trong thức ăn? Biểu

hiện như thế nào?

–

Vai trò của lớp cơ trong thành

ruột non là gì?

–

Nếu ở ruột non mà thức ăn

không được biến đổi thì sao?

–

GV nhận xét – đánh giá – bổ

sung

–

Gv liên hệ thực tế:

–

Làm thế nào để khi chúng ta

ăn thức ăn được biến đổi hoàn

toàn thành chất dinh dưỡng mà cơ

thể hấp thụ được?

–

Thành ruột có 4 lớp

nhưng mỏng. Lớp cơ chỉ có

cơ dọc và cơ vịng. Lớp

niêm mạc có nhiều tuyến

ruột tiết dịch ruột và chất

nhầy

–

Ruột non có các hoạt

động tiêu hố: biến đổi lí

học, biến đổi hố học và

tiết dịch tiêu hố

–

Các nhóm khác nhận

xét – bổ sung

-HS đọc thông tin SGK

–

Thảo luận nhóm để

điền bảng SGK và trả lời

các câu hỏi:

–

Sự biến đổi lí học ở

ruột khơng đáng kể

–

Ruột non có đủ enzim

để tiêu hoá hết các loại

thức ăn

Lớp cơ trong thành ruột non

có tác dụng: xáo trộn thức

ăn làm thức ăn ngấm dịch

tiêu hoá ở từng đoạn và đẩy

thức ăn di chuyển từ trên

xuống dưới

–

Nếu thức ăn không

được biến đổi ở ruột non

sẽ bị đẩy ra ngồi

–

Các nhóm khác nhận

xét – bổ sung

–

Nhai kỹ ở miệng



Dạ

dày đỡ phải co bóp nhiều

–

Thức ăn được nghiền

nhỏ



thấm đều dịch tiêu

hoá



Biến đổi hố học

được thực hiện dễ dàng

nhiều tuyến ruột tiết

dịch ruột và chất

nhầy

II/

Tiêu hố ở ruột

non

1. Biến đổi lí học:

–

Tiết dịch



Thức ăn hoà loãng

trộn đều dịch

–

Muối mật tách

lipit thành giọt nhỏ

biệt lập tạo nhũ

tương hoá



Phân

nhỏ thức ăn

2. Biến đổi hoá

học:

-Tuyến nước bọt

(Enzim Amilaza)



Biến đổi tinh bột

thành đưởng đơn cơ

thể hấp thụ được

–

Enzim Pepsin,

Tripsin, Erepsin



Protein



axit amin

–

Muối mật, Lipaza



Lipt



Glyxêrin +

Axit béo

IV/ CỦNG CỐ :

1/

Hoạt động chủ yếu ở ruột non là gì?

2/ 1 người bị triệu chứng thiếu axit trong dạ dày thì sự t hố thì sư t hố ở r non có thể thế

nào?

</div>
(63)<div class='page_container' data-page=63>

Ngaøy 30 / 11 / 09

Tiết 29 :

HẤP THỤ CHẤT DINH DƯỠNG

VÀ THẢI PHÂN

I/ MỤC TIÊU: 
1/KIẾN THỨC:

 HS trình bày được những đặc điểm cấu tạo của ruột non phù hợp với chức năng hấp thụ chất d
dưỡng

 Các con đường vận chuyển các chất dinh dưỡng từ ruột non tới các cơ quan, tế bào
 Vai trò của gan trên con đường vận chuyển các chất dinh dưỡng

 Vai trị của ruột gìa trong q trình tiêu hố của cơ thể

2/ KỸ NĂNG:

 Rèn kỹ năng:

 Thu thập kiến thức từ tranh hình, thông tin
 Khái quát, tư duy tổng hợp

 Hoạt động nhóm

3/ THÁI ĐỘ:

G Dý thức vệ sinh ăn uống, chống tác hại cho hệ tiêu hoá. H thành ý thức giữ vệ sinh nơi công cộng
II . CHUẨN BỊ :Tranh phóng to hình SGK ,Tư liệu về vai trò của gan trong hấp thụ chất dinh dưỡng



Baûng 29 SGK

Các chất dinh dưỡng được hấp thụ và vận
chuyển theo đừơng máu

Các chất dinh dưỡng được hấp thụ và vận
chuyển theo đường bạch huyết

-

Đường

-

Axit béo và Glyxeârin

-

Axit amin

-

Các Vitamin tan trong nước

-

Các muối khoáng

-

Nước

-

Lipit (các giọt nhỏ đã được nhủ tương hố)

-

Các Vitamin tan trong dầu

( Vitamin:A,D,E,K)

III/ HOẠT ĐỘNG DẠY HỌC
 1// Kiểm tra bài cũ:

1/Họạt động tiêu hoá chủ yếu ở ruột non là gì?

2/Với một khẩu phần bữa ăn đầy đủ các chất và sự tiêu hoá diễn ra có hiệu quả thì với thành phần các
chất dinh dưỡng sau khi tiêu hoá ở ruột non là gì?

3/ Mở bài: Cơ thể đã h thụ các chất d dưỡng này như thế nào? Bài hôm nay sẽ giúp chúng ta tìm hiểu vấn đề 
này

Hoạt động của giáo viên Hoạt động của học
sinh

Nội dung ghi bài
Hoạt động 1: Tìm hiểu về hấp thụ

chất dinh dưỡng Khẳng định được
ruột non là nơi hấp thụ chất dinh
dưỡng.Cấu tạo của ruột non phù hợp
với sự hấp thụ

–– Hiệu quả hấp thụ chất dinh dưỡng

Đồ thị 29.2 cho thấy:
Ngay từ đoạn đầu của
ruột non, sự hấp thụ các
chất dinh dưỡng bắt đầu

tăng dần, tỉ lệ % hấp
thụ phản ánh trong đồ

I/ Sự hấp thụ chất dinh dưỡng

–– Ruột non là nơi hấp thụ chất dinh
dưỡng

–– Cấu tạo ruột non phù hợp với việc hấp
thụ:

</div>
(64)<div class='page_container' data-page=64>

–– Ruột non có đặc điểm cấu tạo gì
đặc biệt làm tăng diện tích bề mặt hấp
thụ của nó ? So sánh với dạ dày?

–– Đồ thị hình 29.2 SGK nói lên điều
gì về sự hấp thụ các chất dinh dưỡng ở
ruột non?

–– GV cho HS thảo luận nhóm trả lời
các câu hỏi

Căn cứ vào đâu, người ta khẳng định
rằng ruột non là cơ quan chủ yếu của
hệ tiêu hoá đảm nhận vai trò hấp thụ
các chất dinh dưỡng?

––GV nhận xét – đánh giá – bổ sung
Hoạt động 2:Tìm hiểu về con đường
hấp thụ, vận chuyển các chất và vai

trò của gan

Hs chỉ rõ 2 con đường vận chuyển các
chất, đó là con đường máu và bạch
huyết. Nêu vai trò quan trọng của gan.

–

– GV cho HS đọc thơng tin và thảo
luận nhóm điền bảng SGK và trả lời
câu hỏi

–

– Gan đóng vai trị gì trên con đường
vận chuyển các chất về tim?

–

– GV nhận xét – đánh giá – bổ sung
Hoạt động 3: Tìm hiểu về vai trị của
ruột già trong q trình tiêu hố

Chỉ rõ vai trò quan trọng của ruột
già đó là khả năng hấp thụ nước,
muối khống

GV cho HS đọc thơng tin và trả lời
câu hỏi trong SGK:

–– Vai trò chủ yếu của ruột già trong
quá trình tiêu háo ở cơ thể người là gì?

–– GV nhận xét – đánh giá – bổ sung
–– GV giảng thêm:

–– Ruột già khơng phải là nơi chứa
phân (vì ruột già dài 1,5m)

–– Ruột già có các vi khuẩn lên men
thối

–– Hoạt động cơ học của ruột già:
Dồn chất chứa trong ruột xuống ruột
thằng

phần ăn đơn giản. Nếu
với khẩu phần ăn đầy
đủ thì sẽ đạt tới 100% ở
khoảng cách xa hơn
(tính từ miệng)

 HS quan sát tranh
thảo luận nhóm để trả
lời các câu hỏi SGK

 HS đọc thông tin,
quan sát hình 29.3 và
điền bảng, trả lời câu
hỏi

 Vai trò của gan
 Khử các chất độc bị

lọt vào cùng các chất
dinh dưỡng

 Các nhóm khác
nhận xét – bổ sung –
đánh giá

 Hấp thụ thêm phần
nước còn cần thiết cho
cơ thể

 Thải phân ra mơi
trường ngồi

–– Có nhiều lông ruột và lông ruột cực
nhỏ

–– Mạng lưới mao mạch máu và bạch
huyết dày đặc (cả ở lông ruột)

–– Ruột dài

 tổng diện tích bề mặt hấp
thụ 500m2

II/ Con đường vận chuyển các chất sau

khi hấp thụ và vai trò của gan

1. Đường máu:
–

– Đường, Axit béo và Glyxêrin, Axit
amin, các vitamin atn trong nước, nước và
muối khống.

2. Đường bạch huyết:
–

– Lipit, các vitamin tan trong dầu như
A,D,E.K

3. Vai trò của gan:
–

– Điều hào nồng độ các chất dinh dưỡng
trong máu được ổn định, đồng thời khử
các chất độc có hại với cơ thể

III/

Thải phân:

–– Vai trò của ruột già:

–– Hấp thụ nước cần thiết cho cơ thể
–– Thải phân ( chất cặn bã ) ra khỏi cơ

thể

IV/ CỦNG CỐ :1/Các chất dinh dưỡng đã được hấp thụ qua niêm mạc ruột non như thế nào?
2/Vai trò của gan trong sự hấp thụ các chất dinh dưỡng?

v/ DẶN DÒ :Học ghi nhơ , Xem trước bài 30: “ Vệ sinh tiêu hoá”

</div>
(65)<div class='page_container' data-page=65>

TIẾT 30 : VỆ SINH TIÊU HOÁ

I/ MỤC TIÊU:

1/Kiến thức: -HS trình bày được các tác nhân gây hại cho hệ tiêu hoá và mức độ tác hại của nó ?
- Chỉ ra được các biện pháp bảo vệ hệ tiêu hố và đảm bảo sự tiêu hố có hiệu quả .

2/ Kỹ năng: Liên hệ thực tế , giải thích bằng cơ sở khoa học .Hoạt động nhóm .

3/ Thái độ:Giáo dục ý thức bảo vệ môi trường ,giữ gìn hệ tiêu hố qua chế độ ăn và luyện tập .
II/ CHUẨN BỊ Tranh ảnh về bệnh về răng , dạ dày , các loại giun , sán kí sinh ở Ruột .

Tranh ảnhcó lợi của cây xanh …-Bảng phụ : bảng 30 .1 SGK
III/ HOẠT ĐỘNG DẠY HỌC

1/Kiểm tra bài cũ: Kiểm tra 15 phút khoanh trịn 1 chữ cai đứng trước ý trả lời đúng : Mỗi ý đúng 0,5đ
1/ Bộ phận dưới đây không cử động trong hô hấp:

A. Cơ hoành B. Cơ liên sườn C. Xương sườn D. Cột sống
2/ Khơng khí bị ơ nhiễm là khơng khí:

A. Chứa nhiều CO2 B.Chứa nhiều khí độc C.Chứa nhiều vi khuẩn gây bệnh D.Cả A,B,C đều đúng
3/ Biện pháp giữ vệ sinh hô hấp là:

A. Không hút thuốc lá B. Lao động hợp lý và thể dục thể thao đúng cách
C. Trồng nhiều cây xanh D. Cả A,B, C đều đúng

4/ Các bước cấp cứu nạn nhân bị ngừng hô hấp đột ngột:

A. Loại bỏ các nguyên nhân làm gián đoạn hô hấp B. Tiến hành hô hấp cho nạn nhân
 C. Cả A, B đều đúng D. Cả A,B đều sai

6/ Trong chu kỳ tim, pha tạo ra huyết áp cao nhất là:

A. Co tâm thất B. Co tâm nhĩ C. Dãn chung D.Co tâm nhĩ và co tâm thất
7/. Thành dạ dày được cấu tạo bởi: A. 1 lớp B. 2 lớp C. 3 lớp D. 4 lớp

8/ Dung tích của dạ dày khoảng:A. 2lít B. 3lít C. 4lít D. 5 lít

9/ Chỗ thơng giữa dạ dày với thực quản được gọi là: A. Niêm mạc B. Môn vị C. Tâm vị D. Thượng vị
10/ Chất khơng có trong thành phần của dịch vị là: A. Pepsin B. HCl C. Chất nhày D. Amilaza
11/. Hoạt động nào dưới đây xảy ra ở ruột non :

A. Tiêu hoá B.Hấp thu chất dinh dưỡng C.Đào thải chất bã D.Tiêu hoá và hấp thu chất dinh dưỡng
12/. Chất dinh dưỡng được hấp thu qua lông ruột về tim bằng mấy con đường:A.2 B.3 C.4 D.5
13Loại enzim thực hịên thoá h học trong khoang miệng là:A. Tripsin B. PepsinC. Amilaza D.Êrêpsin
1 4/. Có mấy loại cơ cấu tạo thành dạ dày: A. 2 B.3 C. 4 D. 5
1 5/. Chỗ thơng giữa dạ dày vơí tá tràng của ruột non được gọi là: A. Môn vị B. Tâm vị C. Niêm mạc
16/. So với các đoạn tiêu hố trước thì sự tiêu hoá ở ruột non thể hiện mạnh mẽ ở sự biến đổi về mặt:
A.Lý học B. Hoá học C. Lý học và hoá học D. Lý học và hố học tuỳ người
17/ Diện tích bề mặt bên trong của ruột non là:A. 100m2 B. 200 -300m2C.300 – 400m2D. 400 – 500m2

18 / Khói thuốc lá có tác hại:A/ Có thể gây ung thư gan B/ Có thể gây ung thư phổi 
19/ Chất nào dưới đây được xếp vào nhóm chất hữu cơ :

A/ Lipit , nước B/ Gluxit , nước C/ Gluxit , prôtêin D/ Muối khống , Vitamin
20/ Bộ phận khơng có biến đổi h học t ăn :A/ Miệng B/ Thực quản C/ Dạ dày D/ Ruột non

3/ Mở bài: Trong q trình sống ,em đã từng bị sâu răng hay rối loạn t hoá chưa? Ng nhân nào dẫn tới các bệnh
đó

Hoạt động của giáo viên Hoạt động của học sinh Nội dung ghi bài
HHoạt động 1: Tìm hiểu về các tác

nnhân gây hại Chỉ ra các tác nhân gây
hhại và ảnh hưởng của nó tới các cơ
quan trtrong hệ tiêu hoá .

GV treo bảng phụ

–– Hướng dẫn HS thảo luận nhóm trả
lời bảng 30.1

–– GV nhận xét – đánh giá

 HS đọc thơng tin

 HS thảo luận nhóm điền
vào bảng 30.1

 Các nhóm khác nhận xét
bổ sung

 HS xem lại bảng 30.1 và tự

rút kết luận .

I/ Các tác nhân gây hại cho hệ
tiêu hố :

–– Các vi sinh vật gây bệnh
như : Vi khuẩn , giun sán ..

–– Các chất độc hại trong thức
ăn đồ uống

</div>
(66)<div class='page_container' data-page=66>

o Ngồi ra các tác nhân trên em
cịn biết có tác nhân nào nữa gây hại
cho hệ tiêu hố ?

Hoạt động 2: Tìm hiểu các biện pháp
bảo vệ hệ tiêu hố khỏi các tác nhân
có hại và đảm bảo sự tiêu hố có hiệu
quả . Hs trình bày các biện pháp bảo vệ
hệ tiêu hoá và cơ sở khoa học của các
biện pháp .

-Thế nào là vệ sinh răng miệng đúng
cách ?

-Thế nào là ăn uống hợp vệ sinh
-Tại sao ăn uống đúng cách lại giúp
hệ tiêu hoá đạt hiệu quả ?

-Em đã thực hiện biện pháp bảo vệ

hệ tiêu hố như thế nào ?

-Tại sao không nên ăn quá no vào
buổi tối ?

––Tích hợp môi trường GV giảng
thêm

––Tại sao phải bảo vệ mt nước,đất ?
Bằng cách Thức ăn, nước uống vào cơ
thể để cung cấp chất dinh dưỡng .Vì vậy
ngồi việc vệ sinh trước khi ăn, ăn chín
uống sơi cịn cần phải bảo vệ mơi trường
nước, đất bằng cách sử dụng hợp lí thuốc
bảo vệ thực vật và phân hố học để cĩ
được thức ăn sạch gĩp phần đảm bảo
cung cấp nguồn thức ăn sạch, nâng cao
chất lượngcuộc sống.

 HS đọc thông tin SGK
 Đánh răng sau khi ăn và

trước khi đi ngủ bằng bàn chải
mềm và thuốc đánh răng có
chứa F , Ca

Ăn chín , uống sôi .

 Rau sống và trái cây cần
được rửa sạch trước khi ăn
 Không để ruồi , nhặng đậu

vào thức ăn

 Aên chậm nhai kỹ thức ăn
được nghiền nhỏ , dễ thấm
dịch t hoá

 Aên thức ăn hợp khẩu vị , ăn
trong bầu khơng khí vui vẻ ,
thoải mái  tiết dịch tiêu hoá
nhiều .

 Sau khi ăn cần có thời gian
nghỉ ngơi , giúp cho hoạt động
tiết dịch tiêu hoá và co bóp
của dạ dày , ruột phát triển 
Hiệu quả tiêu hoá cao

 HS trả lời cá nhân dựa vào
thực tế

hoá khỏi các tác nhân có hại và
đảm bảo sự tiêu hố có hiệu
quả :

–– Cần hình thành các thói quen
ăn uống hợp vệ sinh , ăn khẩu

phần ăn hợp lí , ăn uống đúng
cách và vệ sinh răng miệng sau
khi ăn để bảo vệ hệ tiêu hoá
tránh các tác nhân có hại và hoạt
động tiêu hố có hiệu quả .

IV CỦNG CỐ :

1/Các tác nhân gây hại cho hệ tiêu hoá là gì ?

2/Cần phải làm gì để bảo vệ hệ tiêu hố khỏi các tác nhân có hại và đảm bảo tiêu hố có
hiệu quả ?

3/Tại sao phải bảo vệ mt nước,đất ?

</div>
(67)<div class='page_container' data-page=67>

Ngaøy 20/12/2009

Tieát 31: BÀI TẬP CHƯƠNG 1, 2, 3, 4

I/ MỤC TIÊU :

1- Kiến thức:ôn lại k thức về cấu tạo cũng như chức năng hệ vận động, h hhấp , hệ t

hồn, h tiêu hóa. Mối quan hệ hoạt động giữa các cơ quan nói trên

2- Kỹ năng :- Rèn kĩ năng so sánh, tổng hợp kiến thức và hoạt động nhóm

II/. CHUẨN BỊ : Trả lời các câu hỏi đã ghi

II- HOẠT ĐỘNG DẠY VÀ HỌC :

1/ Bài cũ : Thông qua tiết học .

2/ Bài mới:Giáo viên khái quát kiến thức cơ bản trong từng chương sau đó đưa ra

những câu hỏi khó trong các chương 1, 2, 3, 4 để học sinh thảo luận –GV kết luận về kiến

thức

Hoạt động dạy Hoạt động học sinh –bài ghi
Hoạt động 1 Chương I: Khái quát về cơ thể người

Câu 1: Hãy nêu cấu tạo và chức năng

của nơ ron thần kinh?

Câu 2: Phản xạ là gì? so sánh sự khác

nhau giữa cung phản xạ và vòng phản

xạ?

-Gồm thân và tua…

-Cảm ứng và dẫn truyền

-Khác nhau : vịng phản xạ gồm có xung thần

kinh thông báo ngược và xung thần kinh li tâm

điều chỉnh …

Hoạt động 2 Chương II: Vận động

Câu 3: Bộ xương người có cấu, tính chất

tạo rất phù hợp với chức năng: bảo vệ,

vận động và nâng đỡ cơ thể như thế

nào?

Câu 4: Đặc điểm cấu tạo nào cuả tế bào

cơ phù hợp với chức năng co cơ?

-Cấu tạo: gồm 3 loại xương xương dài xương

ngắn, xương dẹt. Đặc biệt xương dài hình ống

to khỏe phù hợp với chức năng nâng đỡ,

xương dẹt thường tạo nên các khoang rỗng

bảo vệ các cơ quan nọi tạng bên trong cơ thể.

Các khớp xương đặc biệt là khớp động phù

hợp với chức năng vận động cơ thể.

-Bắp cơ gồm nhiều bó cơ , bó cơ gồm nhiều

sợi cơ, sợi cơ sồm nhiều tơ cơ. tơ cơ có hai

loại: tơ cơ dày và tơ cơ mảnh

-Khi tô cô mảnh xuyên sâu vào vùng phân bố

của tơ cơ dày làm tế bào cơ ngắn lại

Hoạt động Chương III: Hệ tuần hồn

Câu 5: Vì sao mẳ lại vận chuyển được

trong hệ mạch?

</div>
(68)<div class='page_container' data-page=68>

Câu 6: Hãy chứng minh tim có cấu tạo

phù hợp với chức năng co bóp và đẩy

máu đi ni cơ thể?

-Tim gồm các ngăn tim, giữa các ngăn tim có

thành tim dày mỏng khác nhau để bơm máu

tới các vùng khác nhau trên cơ thể

-Trong tim có các van tim giúp máu lưu thơng

tuần hồn theo 1 chiều nhất định

Hoạt động 3 IV- Hô hấp:

-GV sơ qua các giai đoạn hô hấp, các

hoạt động hô hấp diễn ra trong mỗi giai

đoạn trên. Thực chất của q trình hơ

hấp…

Câu 7: Hơ hấp thường khác hơ hấp sâu

như thế nào?

- HS vẽ hình .

-Hơ hấp sâu: thể tích khí ra vào phổi lớn hơn,

có sự tham gia của tất cả các cơ hô hấp, là

phản xạ có điều kiện

Hoạt động 4 Chương V: Hệ tiêu hóa

Câu 8 : Hoạt động tiêu hóa chủ yếu ở

ruột non là gì? những loại thức ăn nào

cịn cần được tiêu hóa ở ruột non?

Câu 9 : Nêu những đặc điểm chứng tỏ

niêm mạc ruột non có cấu tạo phù hợp

với chức năng hấp thụ chất dinh

dưỡng?

-Là hoạt động biến đổi thức ăn về mặt hóa học.

Các loại thức ăn cần tiêu hóa ở ruột non là

G,L,P…

-Ruột non dài, có nhiều lông ruột, có nhiều mao

mạch máu, mach bạch huyết, có nhiều nếp

gấp…

V- củng cố

Hs làm bài tập trắc nghiệm

1/ Chất nào dưới đây được xếp vào nhóm chất hữu cơ

A/ Lipit , nước B/ Gluxit , nước C/ Gluxit , prôtêin D/ Muối khoáng , Vitamin

2/ Bạch cầu tham gia bảo vệ cơ thể bằng cơ chế :

A/ Phá huỷ tế bào cơ thể nhiễm bệnh B/ Thực bào C/ Tiết ra kháng thể

D/ Cả A ,B,C đúng

3/ Trong máu , thể tích của huyết tương chiếm tỷ lệ :

A/ 35% B/ 45% C/ 55% D/ 65 %

4/ Nơi xảy ra sự trao đổi khí ở phổi :

A/ Xoan mũi B/ khí quản C/ Pheá nang D/ Phế quản

5/ Khói thuốc lá có tác hại

A/ Có thể gây ung thư gan B/ Có thể gây ung thư phổi C/ Có thể gây ung thư dạ dày

D/ Có thể gây ung thư thận

6/ Chất nào sau đây khơng bị biến đổi hố học trong tiêu hố :

A/ Prơtêin B/ Lipit C/ Muối khoáng D/ Axit nuclêic

7/ Bộ phận khơng có biến đổi hố học thức ăn :

A/ Miệng B/ Thực quản C/ Dạ dày D/ Ruột non

IV- Dặn dò :

</div>
(69)<div class='page_container' data-page=69>

Ngày 20 / 12 / 09

CHƯƠNG VI : TRAO ĐỔI CHẤT VAØNĂNG LƯỢNG

TIẾT 32 :

TRAO ĐỔI CHẤT

I/ MỤC TIÊU: 
1/Kiến thức:

- Học sinh hiểu và phân biệt được sự trao đổi chất giữa cơ thể và môi trường với sự trao đổi chất
ở tế bào .

- Trình bày được mối liên quan gửia trao đổi chất của cơ thể với trao đổi chất ở tế bào .

2/ Kyõ năng:

 Phát triển kỹ năng quan sát và phân tích kênh hình .
 Rèn kỹ năng quan sát , liên hệ thực tế

 Rèn kỹ năng hoạt động nhóm

3/ Thái độ: Giáo dục ý thức bảo vệ sức khoẻ

II / Chuẩn Bị :

 Hình phóng to 31.1 và 31 .2 .
 Bảng phụ :

III/ HOẠT ĐỘNG DẠY HỌC
 1/ Kiểm tra bài cũ:

 Các tác nhân gây hại cho hệ tiêu hố là gì ?

 Cần phải làm gì để bảo vệ hệ tiêu hố khỏi các tác nhân có hại và đảm bảo tiêu hố có
hiệu quả ?

2/ Mở bài: Em hiểu thế nào là trao đổi chất ? Vật khơng sống có trao đổi chất không ? Trao đổi
chất ở người diễn ra như thế nào ?

Hoạt động của giáo viên Hoạt động của học sinh Nội dung ghi bài
Hoạt động 1: Trao đổi chất giữa cơ

thể và mơi trường ngồi .

GV treo tranh H31.1



Sự trao đổi chất giữa cơ thể và mơi

trường ngồi biểu hiện như thế nào ?
–– Gv treo bảng phụ :

–– GV bổ sung , đánh giá

- Lồng ghép tích hợp : Mơi trường
ngoài cung cấp cho cơ thể thức ăn ,
nước muối khống . Qua q trình tiêu
hố , cơ thể tổng hợp nên những sản
phẩm đặc trưng của mình , đồng thời
thải các sản phẩm thừa ra ngoài qua
hậu môn . Hệ hô hấp Oxi từ mơi
trường ngồi để cung cấp cho các

 Quan saùt tranh

 Lấy chất cần thiết vào cơ thể
thải cacbonic và chất cặn bã ra
môi trường

 HS hoạt động nhóm trả lời
phiếu bài tập

 Các nhóm khác nhận xét bổ
sung

 HS xem lại bảng phụ của GV
và tự rút kết luận .

 HS liên hệ thực tế .

I/ Trao đổi chất giữa
cơ thể và mơi trường

ngồi :

–

– Ở cấp độ cơ thể ,

mơi trường ngồi cung
cấp thức ăn , nước ,
muối khoáng và Oxi
qua hệ tiêu hố , hệ hơ
hấp , đồng thời tiếp
nhận chất bã , sản
phẩm phân huỷ và khí
CO2 từ cơ thể thải ra

ngồi .

</div>
(70)<div class='page_container' data-page=70>

phản ứng sinh hố trong cơ thể và thải
ra ngồi khí cacbonic . Đó là sự trao
đổi chất ở cơ thể đảm bảo cho cơ thể
tồn tại và phát triển . Nếu khơng có sự
TĐC , cơ thể không tồn tại được . Ở
vật vô cơ , sự TĐC chỉ dẫn tới biến
tính và huỷ hoại . Vì vậy TĐC ở sinh
vật là đặc tính cơ bản của sự sống .

Hoạt động 2: Trao đổi chất giữa tế
bào và môi trường trong .

–

– GV u cầu HS đọc thơng tin ,
quan sát hình 31.2  thảo luận các
câu hỏi



Máu và nước mơ cung cấp những

gì cho tế bào ?



Hoạt động sống của tế bào tạo ra

những sản phẩm gì ?



Các sản phẩm từ tế bào thải ra

được đưa tới đâu ?



Sự trao đổi chất giữa tế bào và

môi trường trong biểu hiện như thế
nào ?

–

– GV giúp HS hoàn thiện hiến thức
.

Hoạt động 3 : Mối quan hệ giữa trao
đổi chất ở cấp độ cơ thể với trao đổi
chất ở cấp độ tế bào

–

– GV yêu cầu HS quan sát hình 31.2


trả lời câu hỏi :

 Trao đổi chất ở cấp độ cơ thể

thực hiện như thế nào ?

 TĐC ở cấp độ tế bào được thực

hiện như thế nào ?

 Nếu TĐC ỡ một cấp ngừng lại sẽ

dẫn tới hậu quả gì ?
–

– GV yêu cầu HS rút ra kết luận về
mối quan hệ giữa trao đổi chất ở 2 cấp
độ

–

– HS dựa trên hình 31.2 vận dụng

kiến thức  thảo luận trong nhóm

thống nhất câu trả lời .

 Máu mang Oxi và chất dinh
dưỡng qua nước mô  tế bào

 Hoạt động của tế bào tạo ra
năng lượng , khí Cacbonic , chất
thải

 Các sản phẩm đó qua nước
mơ , vào máu  đến hệ hô hấp ,

bài tiết  thải ra ngồi .

o Đại diện nhóm phát biểu , các

nhóm khác bổ sung

–– HS dựa vào kiến thức ở mục 1
và 2 để trả lời câu hoỉ :

 Trao đổi chất ơ cấp độ cơ thể :
Là sự trao đổi giữa các hệ cơ quan
với môi trường ngoài để lấy chất
dinh dưỡng và Oxi cho cơ thể
 Trao đổi chất ở cấp độ tế bào :

là sự trao đổi chất giữa tế bào và

môi trường bên trong .

 Nếu trao đổi chất ngừng thì cơ
thể sẽ chết .

–– HS tự rút ra kết luận .
–

– HS đọc kết luận chung
( khung ghi nhớ SGK )

tế bào và môi trường
trong :

–

– Sự trao đổi chất
giữa TB và môi trường
trong biểu hiện :
–

– Chất dinh dưỡng và
Oâxi được TB sử dụng
cho các hoạt động
sống , đồng thời các
sản phẩm phân huỷ
đưa tới các cơ quan
thải ra ngoài .

–

– Sự trao đổi chất ở
tế bào thông qua môi
trường trong .

III / Mối quan hệ giữa
TĐC ở cơ thể và Tế
bào :

–

– Trao đổi chất ở
hai cấp độ có liên
quan mật thiết với
nhau , đảm bào cho cơ
thể tồn tại và phát
triển .

IV/ Củng cố :

1/ Ở cấp độ cơ thể sự TĐC diễn ra như thế nào ?

2/ TĐC ở tế bào có ý nghĩa gì đối với trao đổi chất của cơ thể ?

3/ Nêu mối quan hệ giữa trao đổi chất ở cấp độ cơ thể với TĐC ở cấp tế bào ?

</div>
(71)<div class='page_container' data-page=71>

––Học bài và xem bài 33 “ Chuyển hoá ”

Ngày 25 / 12 / 09

TIẾT 33 : CHUYỂN HOÁ

I/ MỤC TIÊU: 
1/Kiến thức:

 - - Học sinh hiểu được sự chuyển hoá vật chất và năng lượng trong TB gồm 2 q trình đồng
hố và dị hóa , là hoạt động cơ bản của sự sống .

 Phân tích được mối quan hệ giữa trao đổi chất với chuyển hố vật chất và năng lượng .

2/ Kỹ năng:

 Phát triển kỹ năng phân tích so sánh
 Rèn kỹ năng hoạt động nhóm

II/ CHUẨN BỊ:

 Hình phoùng to 32.1

III/ HOẠT ĐỘNG DẠY HỌC
 1 / Kiểm tra bài cũ:



Ở cấp độ cơ thể sự TĐC diễn ra như thế nào ?



TĐC ở tế bào có ý nghĩa gì đối với trao đổi chất của cơ thể ?



Nêu mối quan hệ giữa trao đổi chất ở cấp độ cơ thể với TĐC ở cấp tế bào ?

2/ Mở bài: TB thường xuyên trao đổi chất với mơi trường ngồi . Vật chất được tế bào sử dụng như thế
nào ?

Hoạt động của giáo viên Hoạt động của học sinh Nội dung ghi bài
Hoạt động 1: Chuyển hoá vận chất

và năng lượng .

–– GV yêu cầu HS nghiên cứu thông
tin  kết hợp quan sát hình 32.1 

thảo luận 3 câu hỏi muïc  trang 102



Sự chuyển hoá vật chầt và năng

lượng gồm những qua trình nào ?



Phân biệt trao đổi chất với chuyển

hoá vật chất và năng lượng ?



Năng lượng giải phóng ở tế bào

được sử dụng vào những hoạt động
nào ?

–– Gv hoàn chỉnh kiến thức .

–– GV yêu cầu HS tiếp tục nghiên
cứu thông tin  trả lời câu hỏi mục
 trang 103

–– GV gọi HS lên trả lời

–– GV hoàn chỉnh kiến thức

- HS nghiên cứu thông tin tự
thu nhận kiến thức .

–

– Thảo luận nhóm thống
nhất đáp án như sau :

–– Đại diện nhóm phát biểu ,
các nhóm khác bổ sung

–– Cá nhân tự thu nhận thông
tin , kết hợp quan sát lại hình
32.1  hồn thành bài tập ra

giấy nháp

–– 1 HS lập bảng so sánh
–– 1 HS trình bày mối quan
hệ

–– HS nêu được :
–– Lứa tuổi :

 Trẻ em : đồng hoá > dị hoá
 Người già : Dị hoá > đồng

I/ Chuyển hoá vật chất và

năng lượng :

–– TĐC là biểu hiện bên

ngồi của q trình chuyển
hố trong tế bào

–– Mọi hoạt động của cơ

thể đều bắt nguồn từ sự
chuyển hoá trong tế bào .

Đồng
hoá

Dị hố

 Tổng
hợp
chất 
 Tích
luỹ
năng
lượng

Phân
giải
chất 
Giải
phóng

năng
lượng

–

</div>
(72)<div class='page_container' data-page=72>

–– Tỉ lệ giữa đồng hoá và dị hoá ở
những độ tuổi và trạng thái khác nhau
thay đổi như thế nào ?

Hoạt động 2: Chuyển hoá cơ bản



Cơ thể ở trạng thái nghỉ ngơi có

tiêu dùng năng lượng không ? Tại
sao?



GV yêu cầu HS nghiên cứu

thông tin  em hiểu chuyển hố cơ

bản là gì? Ý nghĩa của chuyển hố
cơ bản ?

–

– GV hồn thiện kiến thức

Hoạt động 3 : Điều hồ sự chuyển
hố vật chất và năng lượng .

–

– GV yêu cầu HS nghiên cứu thơng
tin SGK  có những hình thức nào

điều hồ sự chuyển hố vật chất và
năng lượng ?

–

– GV hồn chỉnh kiến thức

hố

–– Trạng thái :



Lao động : dị hố > đồng

hố



Nghỉ: Đồng hoá > dị hoá .

–– HS vận dụng kiến thức đa
õ học  trả lời

–– 1 vài HS phát biểu , lớp
bổ sung .

–– Có tiêu dùng năng lượng
cho hoạt động của tim , hô

hấp và duy trì thân nhiệt
- HS dựa vào thơng tin  nêu

được các hình thức :



Sự điều khiển của hệ thần

kinh .



Do các hoocmôn tuyến nội

tiết

–– Một vài HS phát biểu , Hs
khác bổ sung

nhau , mâu thuẫn nhau
nhưng thống nhất và gắn
bó chặt chẽ với nhau .
II/ Chuyển hố cơ bản :
–

– Chuển hoá cơ bản là
năng lượng tiêu dùg khi cơ
thể hồn tồn nghĩ ngơi .
–

– Đơn bị : KJ/h/1kg
–

– Ý nghĩa : Căn cứ vào
chuyển hoá cơ bản để xác
định tình trạng sức khoẻ ,
trạng thái bệnh lí .

III / Điều hồ sự chuyển
hố vật chất và năng
lượng :

–

– Cơ chế thần kinh :
–

– Ở não có các trung
khu điều khiển sự TĐC .

–

– Thông qua hệ tim
maïch

–

– Cơ chế thể dịch do
hoocmôn đổ vào máu .

IV/ Củng cố :

––Ghép các câu sau :

1/ Đồng hoá
2/ Dị hoá
3/ Tiêu hoá
4/ Bài tiết

a) Lấy thức ăn biến đổi thành chất dinh dưỡng hấp thụ vào máu
b) Tổng hợp chất đặc trưng và tích luỹ năng lượng

c) Thải và phân huỷ các sản phẩm thừa ra môi trừơng ngoài
d) Phân giải chất đặc trưng thàn chất đơn giản và giải phóng

năng lượng .

- Chuyển hoá là gì ?Chuyển hố gồm các q trình nào ?
–

– Vì sao nói chuyển hố vật chất và năng lượng là đặc trưng cơ bản của cuộc sống ?

V/ Daën dò :

––Học bài .

</div>
(73)<div class='page_container' data-page=73>

Ngày 30
/ 12 / 09

TIẾT 34 :

THÂN NHIỆT

I/ MỤC TIÊU: 
1/Kiến thức:

 Học sinh hiểu vàtrình bày được khái niệm thân nhiệt và các cơ chế điều hoà thân nhiệt

 Giải thích được cơ sở khoa học và vận dụng được vào đời sống các biện pháp chống nóng lạnh , để
phịng cảm nóng , cảm lạnh

2/ Kỹ năng: Vận dụng lý thuyết vào thực tiễn .Tư duy tổng hợp , khái quát
 Rèn kỹ năng hoạt động nhóm

3 / Thái độ : Giáo dục ý thức tự bảo vệ cơ thể , đặc biệt khi môi trường thay đổi
 II/ CHUẨN BỊ:

 Tư lịêu về sự trao đổi chất , thân nhiệt , tranh môi trường .

III/ TIẾN TRÌNH BÀI HỌC:
 1/ Kiểm tra bài cũ:

1/ Chuyển hố là gì ? Chuyển hố gồm các q trình nào ?

2/ Vì sao nói chuyển hố vật chất và năng lượng là đặc trưng cơ bản của cuộc sống ?

2/ Mở bài: Em đã tự câïp nhiệt độ bằng nhiệt kế chưa và được bao nhiêu độ ? Đó chính là thân nhiệt . 
:Hoạt động của giáo viên Hoạt động của học sinh Nội dung ghi bài
Hoạt động 1:Tìm hiểu thân nhiệt là gì?

–– GV nêu cầu hỏi :
 Thân nhiệt là gì ?

 Ở người khoẻ mạnh thân nhiệt thay
đổi như thế nào khi trời nóng hay lạnh ?

( Gvgợi ý : vận dụng kiến thức bài 31 và
32)

–– Gv nhận xét đánh giá kết quả của
các nhóm .

–– GV lưu ý : HS hỏi tại sao khi sốt
nhiệt độ tăng quá 420 C ? ( GV vận dụng
thông tin bổ sung tư liệu và kiến thức bài
14 để giải thích cho HS hiểu )

–– GV giúp HS hồn thiện kiến thức
–– GV chuyển ý : Cân bằng giữa sinh
nhiệt và toả nhiệt là cơ chế tự điều hoà
thân nhiệt .

Hoạt động 2: Tìm hiểu các cơ chế điều
hồ thân nhiệt .

–

– GV nêu vấn đề :



Boä phận nào của cơ thể tham gia

vào sự điều hồ thân nhiệt ?



Sự điều hoà thân nhiệt dựa vào cơ

chế nào ?

–– Cá nhân tự nghiên cứu
thông tin SGK trang 105

–– Trao đổi nhóm thống nhất
ý kiến và trả lời câu hỏi :

–– Yêu cầu nêu được :

 Thân nhiệt ổn định do cơ chế
tự điều hồ

 Q trình chuyển hố sinh ra
nhiệt .

–

– Đại diện nhóm phát biểu ,
các nhóm khác bổ sung

–

– HS tự bổ sung kiến thức

–

– Cá nhân tự thu nhận thông tin
SGK trang 105 và vận dụng
kiến thức bài 32 + kiến thức
thực tế  trao đổi nhóm thống

I/ Thân nhiệt là gì ?

–– Thân nhiệt là nhiệt độ của
cơ thể

–– Thân nhiệt luôn ổn định
370C là do sự cân bằng giữa
sinh nhiệt và toả nhiệt .

II . Các cơ chế điều hồ
thân nhiệt :

–

– Da có vai trị quan trọng
nhất trong điều hoà thân
nhiệt .

–

– Cơ chế :

</div>
(74)<div class='page_container' data-page=74>

 Nhiệt độ hoạt động của cơ thể sinh
ra đã đi đâu và để làm gì ?

 Khi lao động nặng cơ thể có những
phương thức toả nhiệt nào ?

 Vì sao vào mùa hè da người

thường hồng hào , cịn mùa đơng ( trời
rét ) da tái hay sởn gai ốc ?

 Khi nóng độ ẩm khơng khí cao ,
khơng thống gió ( oi bức ) cơ thể có
phản ứng gì ? và cảm giác như thế nào ?

–

– GV ghi tóm tắt ý kiến của nhóm
lên bảng

–

– Ví dụ : Mùa nóng ( nhiệt độ cao ,
mạch máu dãn , máu qua da nhiều 
mặt hồng lên và mùa rét nhiệt độ thấp
thì nguợc lại .

–

– GV giải thích : về cấu tạo lông
mao liên quan đến hiện tượng sởn gai
ốc.

–

– GV yêu cầu HS trả lời câu hỏi :
 Tại sao khi tức giận mặt đỏ nóng
lên ?

Hoạt động 3 : Tìm hiểu các phương
pháp chống nóng lạnh .

–

– GV yêu nêu câu hỏi :

 Chế độ ăn uống về mùa hè và mùa
đông khác nhau như thế nào ?

 Chúng ta phải làm gì để chống
nóng và chống rét ?

 Vì sao rèn luyện thân thể cũng là
biện pháp chống nóng , chống rét ?

 Việc xây nhà , cơng sở …. Cần lưu
ý những yếu tố nào góp phần chống
nóng lạnh ?

–

– Tại sao mùa rét càng đói càng thấy
rét ?

- Tích hợp : Trồng cây xanh có phải là
biện pháp chống nóng khơng ? Cây xanh
cho ta bĩng mát, tạo mơi trường sống mát
mẻ, khơng khí trong lành. Vì thế ta phải

trồng, chăm ssĩc, bảo vệ cây xanh ở
trường, ở nhà

nhất ý kiến trả lời câu hỏi
 Da và thần kinh có vai trị
quan trọng trong điều hoà thân
nhiệt

 Do cơ thể sinh ra phải thốt ra
ngồi

 Lao động nặng – tốt mồ hơi ,
mặt đỏ , da hồng .

 Mạch máu co , dãn khi nóng
lạnh

 Ngày oi bức khó tốt mồ hơi ,
bức bối

–

– Đại diện nhóm trình bày 
nhóm khác nhận xét bổ sung

–

– HS tự thu nhận kiến thức qua
thảo luận và giảng giải của GV
để rút ra kết luận cho vấn đề

mà GV đặt ra lúc trước .

–

– HS vận dụng kiến thức trả lời
câu hỏi .

–

– Cá nhân nghiên cứu thông tin
SGK trang 106 kết hợp kiến
thức thực tế  trao đổi nhóm
thống nhất ý kiến và trình bày :
 Ăn uống phù hợp cho từng
mùa

 Quần áo , phương tiện phù
hợp .

 Nhà thoáng mát mùa hè , ầm
cúng mùa đơng

 Trồng nhiều cây xanh  tăng
bóng mát , Oxi

–

– Đại diện nhóm trình bày đáp
án  nhóm khác bổ sung .

nặng : Mao mạch ở da dãn
 toả nhiệt , tăng tiết mồ
hôi .

 Khi trời rét : Mao mạch
co lại  cơ chân lông co
giảm sự toả nhiệt ( run sin
nhiệt ).

–

– Mọi hoạt động điều hoà
thân nhiệt đều là phản xạ
dưới sự điều khiển của hệ
thần kinh

III/ Các Phương pháp phòng
chống nóng , lạnh :

Biện pháp phòng chống
nóng ,lạnh :

–

– Rèn luyện thân thể ( rèn
luyện da) tăng khả năng chịu
đựng của cơ thể.

–

– Nơi ở và nơi làm việc phải
phù hợp cho mùa nóng và
mùa lạnh

–

– Mùa hè : Đội mũ nón khi
đi đường , lao động .

–

– Mùa đông : Giữ ấm chân ,
cổ , ngực . Thức ăn nóng ,
nhiều mỡ .

–

Trồng nhiều cây xanh
quanh nhà và nơi công cộng .

IV/ Củng cố :

1/Thân nhiệt là gì ? Tại sao thân nhiệt luôn ổn định ?

2/Trình bày cơ chế điều hồ thân nhiệt khi trời nóng , lạnh ?
3/ Trồng cây xanh có phải là biện pháp chống nóng khơng ?

</div>
(75)<div class='page_container' data-page=75>

-

Xem bài mới : Đề cương đã chép .giờ sau ôn thi .

Ngaøy 2/ 12/ 2009

Tieát

: 35

ÔN TẬP HỌC KÌ I

I/ MỤC TIÊU: 
1/Kiến thức:

 Hệ thống hóa kiến thức HK I

 Nắm chắc các kiến thức cơ bản đã học .

2/ Kỹ năng:

 Vận dụng kiến thức , khái quát theo chủ đề , họat động nhóm

II/ CHUẨN BỊ: Xem trước đề cương đã chép .sơ đ

III/ HOẠT ĐỘNG DẠY HỌC

1/ Kiểm tra bài cũ:

1/Vitamin có vai trị gì đối với hoạt động sinh lí của cơ thể ?

2/Kể những điều em biết về Vitamin và vai trị của các loại Vitamin đó ?
3/Vì sao cần bổ sung thức ăn giàu chất sắt cho các bà mẹ khi mang thai ?
 2/ Bài mới :

Hoạt động của giáo viên Hoạt động của học sinh -Nội dung ghi bài
Câu 1: Kể tên các hệ cơ quan trong cơ thể người ?

Nêu chức năng của từng hệ cơ quan ?

Câu 2 :Tế bào có cấu tạo , Chức năng như thế nào ?

Câu 3 Nêu cấu tạo x dài? Học phần I (1) tiết 8 . Xương
dài ra và to ra là do đâu ? H phần II -Tiết8 .Giải thích
ng nhân của sự mỏi cơ ? Học phần II (1)Tiết 10

Câu 4: Đông máu là gì ? Vẽ sơ đồ đơng máu ?. Ở người
có các loại nhóm máu nào? Vẽ sơ đồ truyền máu ? Khi
tuyền máu ta phải tuân theo các nguyên tắc nào ?

Câu 5:Nêu c tạo mạch máu ? Học phần II tiết 17 . Khi
gặp trường hợp bị đứt tay máu chảy nhiều em phải làm
gì trước khi đưa đi bệnh viện? H phần III(2) Tiết 19
 Câu 6 : Hô hấp là gì ? Kể tên các cơ quan và nêu chức
năng của chúng ? Học tiết 21 .

Sự trao đổi khí ở phổi ,ở tế bào diễn ra n t n ? Học
phần II tiết22 .

Vẽ hình 21-4có chú thính ? Học phần ,II tiết22 , Khi
gặp nạn nhân ngừng thở đột ngột đang làm việc trong
mơi trường thiếu khơng khí em phải làm gì ?

Câu 7:Cần bảo vệ hệ hấp khỏi các tác nhân có hại em
phải làm gì ? Học phần I tiết 23. Tại sao khi đi ra
đường , làm lao động ,vệ sinh lớp ta cần đeo khẩu trang
chống bụi ?

- Trồng nhiều cây xanh có lợi gì trong việc làm sạch
bầu khơng khí quanh ta ?

-Tại sao khi đi ra đường , làm lao động ,vệ sinh lớp ta

Caâu 1:

= Trả lời bảng 2 trang 9

Caâu 2 =Học phần I ,II tiết 3 .

Câu 3 = Học phần I (1) tiết 8 . Học phần II
Học phần II (1)Tiết 10

Câu 4 = Học tiết 15 .

Câu 5 : = Học phần II tiết 17 . Học phần
III(2) Tiết 19

Câu 6: = Học tiết 21 .
Học phần II tiết22 .

Vẽ hình 21-4có chú thính Học phần ,II
tiết22 ,Học phần 2/ tr76 .

Câu 7: = Học phần I tiết 23.

= Khi đi ra đường , làm LĐVS lớp ta cần đeo
khẩu trang chống bụi VìMật độ bụi khi quét
lớp , LĐVS , bụi khói trên đướng phố nhiều
khi quá lớn ,vượt quá khả năng làm sạch của
đường dẫn khí của hệ hô hấp,bởi vậy nên ta
cần đeo khẩu trang chống bụi khi đi đường

LĐVS

</div>
(76)<div class='page_container' data-page=76>

cần đeo khẩu trang chống bụi ? hồ thành phần khơng khí chủ yếu là khí oxy
và khí các bơ níc có lợi cho hệ hơ hấp hạn chế
ơ nhiểm khơng khí …

- Khi đi ra đường , làm LĐ VS lớp ta cần
đeo khẩu trang chống bụi Vì Mật độ bụi khi
quét lớp , LĐVS , bụi khói trên đướng phố
nhiều khi quá lớn ,vượt quá khả năng làm
sạch của đường dẫn khí của hệ hơ hấp,bởi vậy
nên ta cần đeo khẩu trang chống bụi khi đi
đường , LĐ VS

Câu 8 : Kể tên các cơ quan tiêu hoá ? Các tuyến tiêu hoá ? phần, II Tiết 25 .Q trình tiêu hố gồm
các hoạt động nào ? phần I Tiết 25.

Hãy phân biệt sự khác nhau tiêu hoá ở khoang miệng , tiêu hoá ở dạ dày , tiêu hoá ở ruột non ?
* Sự khác nhau tiêu hoá ở khoang miệng , tiêu hoá ở dạ dày:

Thành phần hoạt động Tiêu hoá

Tiêu hoá ở khoang miệng Tiêu hoá ở dạ dày
Biến đổi lý học Mạnh hơn do tác dụng của răng, lưỡi , các

cơ nhai

Yếu hơn do tác dụng co bóp cơ
dọc , cơ vịng , cơ chéo
Biến đổi hố học Yếu hơn do Enzimamilaza làm biến đổi

tinh bột chín sự hổ trợ của HCl làm biến đổiMạnh hơn do Enzimpepsin với
Môi trường t.hố Mang tính hơi kiềm , do dịch nước bọt tạo

ra Mang tính axit do dịch vị tạora

Sản phẩm Tạo ra do tác dụng của Enzimamilaza là
đường đơi mantơzơ

Tạo ra do tác dụng của
Enzimpepsin có mạch ngắn

3-10 axit amin
* sự khác nhau tiêu hoá ở dạ dày , tiêu hoá ở ruột non

Thành phần hoạt động Tiêu hoá

Tiêu hoá ở dạ dày Tiêu hoá ở ruột non
Biến đổi lý học Mạnh hơn do tác dụng co bóp cơ dọc , cơ

vòng , cơ chéo

Yếu hơn do tác dụng co bóp
cơ dọc , cơ vịng
Biến đổi hố học Yếu hơn do Enzimpepsin với sự hổ trợ

của HCl làm biến đổi Mạnh hơn do dịch ruột , dịchtuỵ ,dịch mật Enzinlipaza
Mơi trường t.hố Mang tính axit do dịch vị tạo ra Mang tính hơi kiềm

Sản phẩm Tạo ra do tác dụng của Enzimpepsin có

mạch ngắn

3-10 axit amin

Tạo ra do tác dụng của dịch ,
enzim phân giải hoàn tồn
gluxit , prơtêin , lipit thành sản

</div>
(77)<div class='page_container' data-page=77>

Ngaøy 17 / 12 / 09

KIỂM TRA HỌC KÌ I

I/ Mục Tiêu.

1. Kiến thức: Kiểm tra toàn bộ kiến thức trong học kì I

2. Kĩ năng: - Kĩ năng tự học - Kĩ năng ghi chép và trình bày.
II. /Phương pháp: Tự luận

III/.ĐỀ THI : Học sinh làm bài kiểm tra theo đề chung của Trường .
Đề A :

Câu 1: (3đ) Kể tên các hệ cơ quan trong cơ thể người ? Nêu chức năng của từng hệ cơ quan ?
Câu 2: a/ Xương dài ra và to ra là do đâu ? Giải thích nguyên nhân của sự mỏi cơ ? (1,5đ)
b/ Sự trao đổi khí ở phổi diễn ra như thế nào ? Vẽ hình có chú thích ? (1,5đ)

Câu 3: a/ Hãy cho biết sự khác nhau của sự tiêu hoá thức ăn ở khoang miệng và ở dạ dày ? (2đ )

b/Khi gặp nạn nhân ngừng thở đột ngột đang làm việc trong mơi trường thiếu khơng khí em phải làm gì ?(1đ)
c/Trồng nhiều cây xanh có lợi gì trong việc làm sạch bầu khơng khí quanh ta ?(1đ)

Đề B :

Câu 1: (3đ) Kể tên các cơ quan tiêu hố ? Các tuyến tiêu hố ?Q trình tiêu hoá gồm các hoạt động nào ?
Câu 2: a/ Ở người có các loại nhóm máu nào?Khi truyền máu ta phải tuân theo các nguyên tắc nào ? (1,5đ)
b/ Sự trao đổi khí ở tế bào diễn ra như thế nào ?Vẽ hình có chú thích ? (1,5đ)

Câu 3: (4đ)

a/ Hãy cho biết sự khác nhau của sự tiêu hoá thức ăn ở dạ dày,ở ruột non ? (2đ )

b/Khi gặp trường hợp bị đứt tay máu chảy nhiều em phải làm gì trước khi đưa đi bệnh viện ?(1đ)
c/ Tại sao khi đi ra đường , làm lao động ,vệ sinh lớp ta cần đeo khẩu trang chống bụi ?(1đ)

IV/

Ma trận THI HỌC KỲ I – MÔN SINH VẬT LỚP 8 – NĂM HỌC 2009 – 2010

Nội dung Biết Hiểu Vận dụng Tổng

T L Điểm T L Điểm T L Điểm

Chương I 1câu 3đ 1câu

3đ

Chương II 2 b 1đ 2b

1đ

Chương III 2 a 1,5đ 3c 1đ 2a ,3c

2,5ñ

Chương IV 2b 1,5đ 2b

1 ,5ñ

Chương V 3a 2 3a 2ñ

Tổng cộng 2câu 4,5đ 3câu 3,5đ 1câu 2đ 6câu 10đ
 V/ ĐÁP ÁN Đề A:

Câu 1: (3đ)- Kể tên các hệ cơ quan trong cơ thể người :Hệ cơ ,hệ xương ,hệ tiêu hố ,hệ tuần hồn ,hệ hơ hấp
,hệ thần kinh ,hệ bài tiết ,hệ sinh dục.( 1đ)

- chức năng của từng hệ cơ quan : Mỗi hệ trả lời đúng 0,25đ
Câu 2: (3đ)

a/- Xương dài ra và to ra là do : trả lời đúng phần II Tiết8 :0,75đ

-Giải thích nguyên nhân của sự mỏi cơ :trả lời đúng phần II (1)Tiết 10 :0,75đ
b/ - Vẽ sơ đồ đúng (0,5đ)

</div>
(78)<div class='page_container' data-page=78>

a/ Sự khác nhau có 4 ý : Mỗi một ý (0,5đ)

Thành phần hoạt động Tiêu hoá

Tiêu hoá ở khoang miệng Tiêu hoá ở dạ dày
Biến đổi lý học Mạnh hơn do tác dụng của răng, lưỡi , các

cơ nhai Yếu hơn do tác dụng co bóp cơdọc , cơ vịng , cơ chéo
Biến đổi hoá học Yếu hơn do Enzimamilaza làm biến đổi

tinh bột chín sự hổ trợ của HCl làm biến đổiMạnh hơn do Enzimpepsin với
Mơi trường t.hố Mang tính hơi kiềm , do dịch nước bọt tạo

Mang tính axit do dịch vị tạo
ra

Sản phẩm Tạo ra do tác dụng của Enzimamilaza là

đường đơi mantơzơ Enzimpepsin có mạch ngắnTạo ra do tác dụng của
3-10 axit amin

b/Khi gặp nạn nhân ngừng thở đột ngột đang làm việc trong mơi trường thiếu khơng khí em phải làm :Có thể
trả lời 1 trong 2 phương pháp .Trang 75-76 (1đ)

c/Trồng nhiều cây xanh 2 bên đường phố ,nơi công sở , trường học , bệnh viện ,nơi ở có lợi ::Điều hồ thành
phần khơng khí chủ yếu là khí oxy và khí các bơ níc có lợi cho hệ hơ hấp hạn chế ơ nhiểm khơng khí …(1đ)

ĐÁP ÁN : Đề B :

Câu 1: (3đ) - Kể tên các cơ quan tiêu hoá : trả lời đúng phần, II Tiết 25 ( 1đ )
- Các tuyến tiêu hoá :trả lời đúng phần II Tiết 25 ( 1đ )

- Q trình tiêu hố gồm các hoạt động nào : trả lời đúng phần II Tiết 25 ( 1đ )
Câu 2: (3đ)

a/ Ở người có các loại nhóm máu :Có 4 nhóm máu : nhóm máu A ,B ,O ,AB .(0,5đ)

Khi truyền máu ta phải tuân theo các nguyên tắc : trả lời đúng phần II (2) Tiết 15 (1 đ)
b/ - Vẽ sơ đồ đúng (0,5đ) - Chú thích đúng (0,5đ) - Mô tả đúng (0,5đ)

Câu 3: (4đ) a/ Sự khác nhau có 4 ý : Mỗi một ý (0,5đ)
Thành phần hoạt

động Tiêu hoá ở dạ dày Tiêu hoá Tiêu hoá ở ruột non
Biến đổi lý học Mạnh hơn do tác dụng co bóp cơ dọc ,

cơ vòng , cơ chéo

Yếu hơn do tác dụng co bóp cơ
dọc , cơ vòng

Biến đổi hố học Yếu hơn do Enzimpepsin với sự hổ trợ

của HCl làm biến đổi Mạnh hơn do dịch ruột , dịch tuỵ,dịch mật Enzinlipaza
Mơi trường t.hố Mang tính axit do dịch vị tạo ra Mang tính hơi kiềm

Sản phẩm Tạo ra do tác dụng của Enzimpepsin có
mạch ngắn

3-10 axit amin

Tạo ra do tác dụng của dịch , enzim
phân giải hoàn toàn gluxit , prôtêin

, lipit thành sản phẩm đơn giản
b/Khi gặp trường hợp bị đứt tay máu chảy nhiều em phải làm gì trước khi đưa đi bệnh viện :

trả lời đúng phần III (2) Tiết 1 9 (1đ)

c/Mật độ bụi khi quét lớp ,lao động vệ sinh , bụi khói trên đướng phố nhiều khi quá lớn ,vượt quá khả năng
làm sạch của đường dẫn khí của hệ hơ hấp,bởi vậy nên ta cần đeo khẩu trang chống bụi khi đi đường , lao
động vệ sinh . (1đ)

VI/

Keát quaû :

LỚP SĨ SỐ 8-10 6,5-7,9 5-6,3 3,5-4,8 0-3,4

81 39

82 42

83 36

84 42

</div>
(79)<div class='page_container' data-page=79>

ĐỀ BÀI

Câu 1: Mơ là gì ? Có mấy loại mơ chính ? Nêu đặc điểm cấu tạo và chức năng của từng loại

mơ ?(2 đ).

Câu 2: a - Ở người có mấy nhóm máu ? Vẽ sơ đồ truyền máu và nguyên tắc cần tuân thủ khi

truyền máu ? (1,5đ).

b - Giải thích vì sao nhóm máu AB là nhóm máu chuyên nhận , nhóm máu O là nhóm

máu chuyên cho ? (1đ).

Câu 3: a - Trình bày đặc điểm cấu tạo và hoạt động biến đổi thức ăn ở ruột non ? (2đ).

b - Giải thích nghĩa đen về mặt sinh học của câu thành ngữ: “Nhai kĩ no lâu”?(1đ)

Câu 4: Cho biết con đường vận chuyển , hấp thụ các chất và vai trò của gan ?(2,5đ)

ĐÁP ÁN

Câu 1:

(2đ)

- HS nêu được khái niệm và kể được 4 loại mơ

(0,5đ)

- Đặc điểm cấu tạo

(1đ)

- Chức năng các loại mơ

(0,5đ)

Câu 2: a.

(1,5đ)

- Có 4 nhóm máu: O ; A ; B ; AB

(0,25ñ)

- Vẽ được sơ đồ

(0,5đ)

- Nguyên tắc cần tuân thủ khi truyền máu

(0,75đ)

b. Giải thích được nhóm máu AB là nhóm máu chuyên nhận, nhóm máu O là nhóm

máu chun cho

(1đ)

Câu 3: a.

(2đ)

- Đặc điểm cấu tạo ruột non

(0,5đ)

- Hoạt động biến đổi thức ăn ở ruột non

(1,5đ)

b. Giải thích được nghĩa đen câu thành ngữ “Nhai kĩ no lâu”

(1đ)

Caâu 4:

(2,5ñ)

- Con đường vận chuyển và hấp thụ các chất

(2đ)

- Vai trò của gan.

(0,5đ)

MA TRẬN ĐỀ THI HỌC KÌ I

Nội dung chính

Tỉ lệ

%

Cấp độ nhận thức

Tổng

</div>
(80)<div class='page_container' data-page=80>

- Tổng cộng

Ký duyệt tuần 18

Ngaøy 24 / 12 / 2009

TIẾT 37 :VITAMIN và MUỐI KHOÁNG

I/ MỤC TIÊU:

1/Kiến thức:

- Trình bày được vai trị của Vitamin và muối khống .

- Vận dụng hiểu biết về Vitamin và m khoáng trong việc x dựng khẩu phần ăn hợp lí và chế

biến thức ăn .

</div>
(81)<div class='page_container' data-page=81>

3/ Thái độ : Giáo dục ý thức vệ sinh thực phẩm . Bíêt cách phối hợp , chế biến thức ăn

khoa học .

II / Chuẩn bị :



Tranh ảnh một số nhóm thức ăn chứa Vitamin và muối khoáng .



Tranh trẻ em bị còi xương do thiếu Vitamin D , bưới cổ do thiếu Iốt.

III/ HOẠT ĐỘNG DẠY HỌC

1/ Kiểm tra bài cũ:



Thân nhiệt là gì ? Tại sao thân nhiệt luôn ổn định ?



Trình bày cơ chế điều hồ thân nhiệt khi trời nóng , lạnh ?

2 /Mở bài:

GV đưa thông tin lịch sử tìm ra Vitamin , giải thích ý nghĩa của từ Vitamin .

3/Hoạt động dạy học :

Hoạt động của giáo viên

Hoạt động của học sinh

Nội dung ghi bài

Hoạt động 1:Tìm hiểu vai trò của

Vitamin đối với đời sống .

–

GV nêu cầu học sinh nghiên cứu

thông tin



1 

hồn thành bài tập

mục



.

–

GV yêu cầu học sinh nghiên

cứu tiếp thơng tin



2 và bảng 34.1



trả lời câu hỏi :



Em hieåu Vitamin là gì ?



Viatmin có vai trị gì đối với cơ

thể ?



Thực đơn trong bữa ăn cần được

phối hợp như thế nào để cung cấp

đủ Vitamin cho cơ thể ?

–

Gv tổng kết lại nội dung đã thảo

luận

–

Lưu ý thông tin Vitamin xếp vào

2 nhóm :

o

Tan trong dầu mỡ

o

Tan trong nước



Chế biến

thức ăn cho phù hợp

Hoạt động 2: Tìm hiểu vai trị

của muối khống đối với cơ thể

- Học sinh đọc thật kỹ

thông tin , dựa vào hiểu

biết cá nhân để làm bài tập

–

Một học sinh đọc kết

quả bài tập , lớp bổ sung để

có đáp án đúng ( 1, 3, 5, 6)

–

Học sinh đọc tiếp

phần thơng tin và bảng tóm

tắt vai trò Vitamin , thảo

luận để tìm câu trả lời .

–

Yêu cầu nêu được :

–

Vitamin là hợp chất

hoá học đơn giản .

–

Tham gia caáu truùc

nhiều thế hệ Enzim , thiếu

Vitamin dẫn đến rối loạn

hoạt động của cơ thể .

–

Thực đơn cần phối hợp

thức ăn có nguồn gốc động

vật và thực vật .

–

Hoïc sinh quan sát

ảnh : Nhóm thức ăn chứa

Vitamin , trẻ em bị còi

xương do thiếu Vitamin .

-HS đọc kỹ thơng tin và

bảng tóm tắc vai trò của

I/ Vai trò của Vitamin

đối với đời sống :

–

Vitamin là hợp chất

hoá học đơn giản , là

thành phần cấu trúc của

nhiều Enzim --. Đảm bảo

sự hoạt động sinh lý bình

thường của cơ thể .

–

Con người không tự

tổng hợp được Vitamin

mà phải lấy từ thức ăn .

–

Cần phối hợp cân đối

các loại thức ăn để cung

cấp đủ Vitamin cho cơ

thể .

II . Vai trò của muối

khoáng đối với cơ thể:

</div>
(82)<div class='page_container' data-page=82>

–

GV yêu cầu học sinh đọc

thông tin



và bảng 34.2



trả

lời câu hỏi :



Vì sao neáu thieáu Vitamin D

trẻ sẽ mắc bệnh còi xương ?



Vì sao nhà nước vận động sử

dụng muối Iốt ?



Trong khẩu phần aên haèng

ngày cần làm như thế nào để đủ

Vitamin và muối khoáng ?

––

GV tổng kết lại nội dung đã

thảo luận. Em hiểu những gì về

muối khống?

một số muối khống .

––

Thảo luận nhóm



thống nhất ý

––

Thiếu Vitamin D :



Treû em còi xương vì : Cơ

thể chỉ hấp thụ Canxi khi

có mặt Vitamin D

––

Cần sử dụng muối Iốt để

phòng tránh bệnh bưới cổ .

––

học sinh tự rút ra kết

luận :

––

Học Sinh quan sát tranh

nhóm thức ăn chứa nhiều

khoáng , trẻ em bị bưới cổ

do thiếu Iốt .

thành phần quan trọng

của tế bào , tham gia vào

nhiều hệ Enzim đảm bảo

q trình trao đổi chất và

năng lượng .

––

Khẩu phần ăn cần:



Phối hợp nhiều loại

thức ăn ( động vật và

thực vật )



Sử dụng muối Iốt

hằng ngày



Chế biến thức ăn

hợp lí để chống mất

Vitamin



Trẻ em nên tăng

cường muối Canxi .

IV/ Củng cố :

–

Vitamin có vai trị gì đối với hoạt động sinh lí của cơ thể ?

–

Kể những điều em biết về Vitamin và vai trị của các loại Vitamin đó ?

–

Vì sao cần bổ sung thức ăn giàu chất sắt cho các bà mẹ khi mang thai ?

V/ Dặn dò :

––

Học bài và học phần ghi nhớ

––

Đọc mục em có biết

––

Tìm hiểu : Bữa ăn hằng ngày của gia đình . Tháp dinh dưỡng

––

Xem trước bài : tiêu chuẩn ăn uống – nguyên tắc lập khẩu phần .

Ngaøy 24 /12/ 2009

TIẾT 38 : TIÊU CHUẨN ĂN UỐNG NGUYÊN TẮC LẬP KHẨU PHẦN

I/ MỤC TIÊU:

1/Kiến thức:

 Nêu được nguyên nhân của sự khác nhau về nhu cầu dinh dưỡng ở các đói tượng khác nhau .
 Phân biệt được giá trị dinh dưỡng có ở các lọai thực phẩm chính .

 Xác định được cơ sở và nguyên tắc xác định khẩu phần .

2/ Kỹ năng:

</div>
(83)<div class='page_container' data-page=83>

 Rèn kỹ năng vận dụng kiến thức vào đời sống .

3 . Thái độ : Giáo dục ý thức tiết kiệm , bảo vệ môi trường nước , đất ,nâng cao chất lượng cuộc sống .
II / Chuẩn bị :

 Tranh : ảnh các nhóm thực phẩm chính ., tháp dinh dưỡng
 Bảng phụ lục giá trị dinh dưỡng của một số lọai thức ăn .

III/ HOẠT ĐỘNG DẠY HỌC :
 1/ Bài cũ :

–

– Vitamin có vai trị gì đối với hoạt động sinh lí của cơ thể ?
–

– Kể những điều em biết về Vitamin và vai trị của các loại Vitamin đó ?
–

– Vì sao cần bổ sung thức ăn giàu chất sắt cho các bà mẹ khi mang thai ?

2/Bài mới : : Các chất dinh dưỡng ( thức ăn ) cung cấp cho cơ thể hằng ngày theo các tiêu chuẩn qui định ,gọi 
là tiêu chuẩn ăn uống . vậy dựa trên cơ sở khoa học nào để đảm bảo chế độ dinh dưỡng hợp lí ? Đó là điều
chúng ta cần tìm hiểu ở bài :tiêu chuẩn ăn uống nguyên tắc lập khẩu phần

4/Hoạt độngdạy học :

Hoạt động của giáo viên Hoạt động của học sinh Nội dung ghi bài
Hoạt động 1: Nhu cầu dinh dưỡng của

cơ thể

–

– GV u cầu học sinh nghiên cứu
thông tin  , đọc bảng : “ Nhu cầu dinh
dưỡng khuyến nghị cho người Việt Nam “
( trang 120 )  Trả lời câu hỏi :

 Nhu cầu dinh dưỡng ở các lứa tuổi
khác nhau như thế nào ? Vì sao có sự
khác nhau đó ?

 Sự khác nhau về nhu cầu dinh
dưỡng ở mỗi cơ thể phụ thuộc những
yếu tố nào ?

–

– GV tổng kết lại những nội dung thảo
luận .

 Vì sao trẻ em suy dinh dưỡng ở các
nước đang phát triển chiếm tỉ lệ cao ?

Hoạt động 2: Giá trị dinh dưỡng của
thức ăn .

–

– GV yêu cầu học sinh nghiên cứu
thơng tin ,quan sát tranh các nhóm
thực phẩm và bảng giá trị dinh
dưỡng một số lọai thức ăn 

hòan

chỉnh phiếu học tập

Lọai thực phẩm Tên thực phẩm
Giàu Gluxit

Giàu Prôtêin

–

– Học sinh tự thu nhận
thông tin , thảo luận nhóm để
trả lời câu hỏi :

+ Nhu cầu dinh dưỡng phụ
thuộc vào lứa tuổi , giới tính ,
lao động ….

–

– Đại diện nhóm phát biểu ,
các nhóm khác bổ sung

–

– Ở các nước đang phát
triển chất lượng cuộc sống của
người dân còn thấp  trẻ em bị
suy dinh dưỡng chiếm tỉ lệ cao

–– Học sinh tự thu nhập thông
tin , quan sát tranh vận dụng
kiến thức vào thực tế , thảo
luận nhóm , nhóm khác nhận
xét bổ sung  đáp án :

Lọai thực
phẩm
Tên thực

phẩm
Giàu Gluxit
Giàu Prơtêin
Giàu Lipít
Nhiều Vit và
chất khống

–

– Gạo ,
ngô , khoai
, sắn …..

–

– Thịt , cá
, trứng ,sữa
, đậu , đỗ

–

– Mỡ
động vật ,

I/ Nhu cầu dinh dưỡng của
cơ thể :

–– Nhu cầu dinh dưỡng của
từng người không giống nhau
.

–– Nhu cầu dinh dưỡng phụ
thuộc :

 Lứa tuổi
 Giới tính

 Trạng thái sinh lí
 Lao động

II . Giá trị dinh dưỡng của
thức ăn :

–– Giá trị dinh dưỡng của
thức ăn biểu hiện ở :

+ Thành phần các chất
+

+ Năng lượng chứa trong nó
+

</div>
(84)<div class='page_container' data-page=84>

Giàu Lipít

Nhiều Vita và chất
khóang

–

– Sự phối hợp các lọai thức ăn có
ý nghĩa gì ?

–

– GV chốt lại kiến thức .

Họat động 3 : Khẩu phần và nguyên tắc
lập khẩu phần

–

– GV yêu cầu học sinh trả lời câu
hỏi : Khẩu phần là gì ?

–

– GV yêu cầu học sinh thảo luận :
o Khẩu phần ăn uống của người mới
ốm khỏi có gì khác người bình thường ?
o Vì sao trong khẩu phần thức ăn cần
tăng cường rau , quả tươi ?

o Để xây dựng khẩu phần hợp lí cần
dựa vào những yếu tố nào ?

o Tại sao những người ăn chay vẫn
khỏe mạnh ?

*Tích hợp giáo dục môi trường:

Để tránh các chất độc hại, mầm bệnh đi vào
cơ thể cùng với các loại thức ăn trong bữa
ăn hàng ngày cần phải bảo vệ môi trường
nước, đất, sử dung hợp lí thuốc bảo vệ thực
vật, phân hố học…

dầu thực
vật

–

– Rau quả
tươi và
muối
khóang
–– Người mới ốm khỏi  cần
thức ăn bổ dưỡng để tăng
cường sức khỏe

–– Tăng cường Vit

–– Tăng cường chất xơ  dễ
tiêu hóa

–– Họ dùng sản phẩm từ thực
vật như đậu , vừng , lạc chứa
nhiều Prơtêin .

III . Khẩu phần và nguyên
tắc lập khẩu phần :

–

– Khẩu phần là lượng thức
ăn cung cấp cho cơ thể ở
trong một ngày .

–

– Nguyên tắc lập khẩu
phần :

+ Căn cứ vào giá trị dinh
dưỡng của thức ăn

+ Đảm bảo : đủ lượng
( calo) ; đủ chất ( lipit,
Prôtêin , Gluxit, vit , muối
khoáng )

IV/ Củng cố :

1 . Bữa ăn hợp lí cần có chất lượng là :

a) Có đủ thành phần dinh dưỡng , vit, muối khóang

b) Có sự phối hợp đảm bảo cân đối tỉ lệ các thành phần thức ăn

c) Cung cấp đủ năng lượng cho cơ thể d)Cả 3 ý trên đều đúng
2 . Để nâng cao chất lượng bữa ăn gia đình cần :

a. Phát triển kinh tế gia đình b)Làm bữa ăn hấp dẫn ngon miệng
c )Bữa ăn nhiều thịt , cá , trứng , sữa d) Cả a, b , c

V/ Dặn dò :

–

– Học bài và trả lời câu hỏi SGK
–

– Đọc mục em có biết
–

– Xem bài mới : thực hành phân tích một khẩu phần cho trước .

Ngày soạn: 03/01/2010

TIẾT 39 :THỰC HÀNH : PHÂN TÍCH MỘT KHẨU PHẦN CHO TRƯỚC

I/ MỤC TIÊU:

1/Kiến thức: Nắm vững các bước thành lập khẩu phần

 Biết đánh giá được định mức đáp ứng của một khẩu phần mẫu .
 Biết cách tự xây dựng khẩu phần hợp lí cho bản thân .

2/ Kỹ năng: Rèn kỹ năng phân tích , kỹ năng tính toùan .

</div>
(85)<div class='page_container' data-page=85>

Thực phẩm Trọng lượng Thành phần dinh dưỡng Năng lượng khác
(Kcal)

A A 1 A 2 P L G

Gạo tẻ 400 0 400 31.6 4 304,8 1477,4

Cá chép 100 40 60 9,6 2,16 59,44

Tổng coäng 79,8 33,78 391,7 2295,7

III/ HOẠT ĐỘNG DẠY HOC :Ï
 1 / Kiểm tra bài cũ :

 Bữa ăn hợp lí có chất lượng là bữa ăn như thế nào ?
 Để nâng cao chất lượng bữa ăn cần những yếu tố nào ?
 Khẩu phần là gì ? Nêu nguyên tắc thành lập khẩu phần ?

2/ Bài mới :

Hoạt động 1: Hướng dẫn phương pháp thành lập khẩu phần

Hoạt động của GV Hoạt động của HS

- GV lần lượt giới thiệu các bước tiến hành:
+ Bước 1: Hướng dẫn nội dung bảng 37.1
A: Lượng cung cấp

A1: Lượng thải bỏ

A2: Lượng thực phẩm ăn được

+ Bước 2:GV lấy 1 VD để nêu cách tính.

- GV dùng bảng 37.2 (SGK) lấy VD về gạo tẻ,
cá chép để tính thành phần dinh dưỡng.

- Bước 1: Kẻ bảng tính tốn theo mẫu từ nhà.
- Bước 2: Điền tên thực phẩm và số lượng cung
cấp vào cột A.

+ Xác định lượng thải bỏ:
A1= A (tỉ lệ %)

+ Xác định lượng thực phẩm ăn được:
A2= A – A1

- Bước 3: Tính giá trị thành phần đã kê trong bảng
và điền vào cột thành phần dinh dưỡng, năng
lượng, muối khoáng, vitamin

- Bước 4:

+ Cộng các số liệu đã liệt kê.

+ Cộng đối chiếu với bảng “Nhu cầu khuyến nghị
cho người Việt Nam” từ đó có kế hoạch điều chỉnh

chế độ ăn cho hợp lí.

Hoạt động 2

: Tập đánh giá một khẩu phần mẫu SGK

Hoạt động của GV Hoạt động của HS

- GV yêu cầu HS đọc khẩu phần của 1 nữ sing
lớp 8, nghiên cứu thơng tin bảng 37.2 tính số
liệu và điền vào chỗ có dấu ?, từ đó xác định
mức áp dụng nhu cầu tính theo %.

- Yêu cầu HS lên chữa.

- HS đọc kĩ bảng 37.2, tính tốn số liệu điền vào ơ
có dấu ? ở bảng 37.2.

- Đại diện nhóm lên hồn thành bảng, các nhóm
khác nhận xét, bổ sung.

- Từ bảng 37.2 đã hoàn thành, HS tính tốn mức
đáp ứng nhu cầu và điền vào bảng đánh giá.

Đáp án bảng 37.2 - Bảng số liệu khẩu phần

Thực phẩm
(g)

Trọng lượng Thành phần dinh dưỡng Năng lượng

A A1 A2 Prôtêin Lipit Gluxit Kcal

Gạo tẻ 400 0 400 31,6 4 304,8 137

Cá chép 100 40 60 9,6 2,16 0 57,6

</div>
(86)<div class='page_container' data-page=86>

Đáp án bảng 37.3 –

Bảng đánh giá

Năng

lượng Prơtêin

Muối khống Vitamin

Canxi Sắt A B1 B2 PP C

Kết quả

tính tốn 2156,85

80,2x60%

= 48,12 486,8 26,72 1082,5 1,23 0,58 36,7

88,6 x 50%
= 44,3
Nhu cầu đề

nghò 2200 55 700 20 600 1,0 1,5 16,4 75

Mức đáp
ứng nhu
cầu (%)

98,04 87,5 69,53 118,5 180,4 123 38,7 223,8 59

Hoạt động 3: Thu hoạch

Hoạt động của GV Hoạt động của HS

- Yêu cầu HS thay đổi 1 vài loại thức ăn rồi tính
tốn lại số liệu cho phù hợp.

- HS tập xác định 1 số thay đổi về loại thức ăn và
khối lượng dựa vào bữa ăn thực tế rồi tính lại số
liệu cho phù hợp với mức đáp ứng nhu cầu.

- Dựa vào bảng nhu cầu dinh dưỡng khuyến nghị
cho người Vviệt Nam và bảng phụ lục dinh dưỡng
thức ăn để tính tốn.

4. Nhận xét - đánh giá

- GV nhận xét tinh thần, thái độ của HS trong giờ thực hành.
- Đánh giá hoạt động của HS qua bảng 37.2 và 37.3.

5. Hướng dẫn học bài ở nhà

- Về nhà hoàn thành bản thu hoạch để giờ sau nộp.

- Đọc trước bài 38: Bài tiết và cấu tạo hệ bài tiết nước tiểu.

_________________________________

Hoạt động của giáo viên Hoạt động của học sinh Nội dung ghi bài
Hoạt động 1: Hướng dẫn nguyên tắc

thaønh lập khẩu phần .

–

– GV giới thiệu lần lược các bước tiến
hành :

–

– GV hướng dẫn nội dung bảng 37.1 :
–

– Phân tích ví dụ thực phẩm là đu đủ
chín theo 2 bước như SGK

 Lượng cung cấp A
 Lượng thải bỏ A1

 Lượng thực phẩm ăn được A2
–

– GV dùng bảng 2 . Lấy một ví dụ đề
nêu cách tính :

 Thành phần dinh dưỡng

–

– Bước 1 : Kẻ bảng tính tóan
theo mẫu

–

– Bước 2 :

+ Điền tên thực phẩm và số
lượng cung cấp A

+ Xác định lượng thải bỏ A1
+ Xác định lượng thực phẩm ăn
được A2 : với A2 = A – A1

–

– Bước 3 : Tính giá trị từng
lọai thực phẩm đã kê trong bảng .

–

– Bước 4 :

</div>
(87)<div class='page_container' data-page=87>

 Năng lượng

 Muối khóang , vitamin
Chú ý :

 Hệ số hấp thục của cơ thể với
Prơtêin là 60 %

 Lượng vitamin C thất thóat là 50%

Hoạt động 2: Tập đánh giá khẩu phần

–

– GV yêu cầu học sinh nghiên cứu
bảng 2 để lập bảng số liệu :

–

– Gv yêu cầu học sinh lên sửa bài
–

– GV công bố đáp án đúng Bảng
37 . 2

–

– GV yêu cầu học sinh tự thay đổi
một vài lọai thức ăn rồi tính tóan lại
số liệu cho phù hợp .

+ Đối chiếu với bảng : “Nhu cầu
dinh dưỡng khuyến nghị cho
người Việt Nam “  Có kế
họach điều chỉnh hợp lí .

–

– Học sinh đọc kỹ bảng 2 .
Bảng số liệu khẩu phần .

–

– Tính tóan số liệu điền vào
các ơ có dấu “? “ ở bảng 37 .2

–

– Đại diện nhóm lên trình bày
, nhóm khác nhận xét bổ sung .

–

– Học sinh tập xác định một
số thay đổi về lọai thức ăn và
khối lượng dựa vào bữa ăn thực tế
rối tính lại số liệu cho phù hợp .

IV/ HƯỚNG DẪN TỰ HỌC

A/ BAØI VỪA HỌC

–

– Kết quả bảng 37 . 2 và 37 . 3 là nội dung để đánh giá của một số nhóm

B/ BÀI SẮP HỌC

–

– Tập xây dựng một khẩu phần ăn cho bản thân dựa vào nhu cầu dinh dưỡng khuyến nghị của người Việt
Nam và bảng phụ lục dinh dưỡng thức ăn

Ngày soạn: 10/ 01/ 2010

CHƯƠNG VII : BAØI TIẾT

TIẾT 40 : BAØI TIẾT VAØ CẤU TẠO CƠ QUAN BAØI TIẾT NƯỚC TIỂU

I/ MỤC TIÊU:

1/Kiến thức:

- Hiểu rõ khái niệm bài tiết và vai trị của nó với cơ thể sống , các họat động bài tiết của

cơ thể

- Xác định được cấu tạo hệ bài tiết trên hình vẽ ( mơ hình ) và biết trình bày bằng lời cấu

tạo hệ bài tiết nước tiểu .

2/ Kỹ năng:

</div>
(88)<div class='page_container' data-page=88>

- Rèn kỹ năng hoạt động nhóm

3 / Thái độ : - Giáo dục ý thức giữ vệ sinh cơ quan bài tiết .

II/Chuẩn bị :

- Tranh phóng to hình 38 – 1

- Mơ hình cấu tạo hệ bài tiết nam và nữ

- Mơ hình cấu tạo thận .

III/ HOẠT ĐỘNG DẠY HỌC

1 / Kiểm tra bài cũ : không

2/ Bài mới :

GV mở bài bằng các câu hỏi nêu vấn đề như sau :

+

Hằng ngày ta bài tiết ra mơi trường ngịai những sản phẩm nào ?

+

Thực chất của hoạt động bài tiết là gì ?

4/Hoạt độngdạy học

Hoạt động của giáo viên

Hoạt động của học sinh

Nội dung ghi bài

Hoạt động 1 : Bài tiết

–

GV yêu cầu học sinh làm việc

độc lập với SGK .

–

GV yêu cầu các nhóm thảo

luận :

+

Các sản phẩm thải (cần được

bài tiết) phát sinh từ đâu ?

+

Họat động bài tiết nào đóng

vai trị quan trọng ?

–

V chốt lại đáp án đúng .

–

GV yêu cầu lớp thảo luận :



Bài tiết đóng vai trò quan trọng

như thế nào với cơ thể sống ?

Hoạt động 2: Cấu tạo hệ bài tiết

nước tiểu .

–

GV yêu cầu học sinh quan

sát hình 38 – 1 , đọc kĩ chú

thích



Tự thu nhập thông

tin .

–

GV yêu cầu các nhóm thảo

luận



hòan thiện bài tập

mục



–

GV công bố đáp án đúng

- Học sinh thu nhận và xử

lí thơng tin mục



- Các nhóm thảo luận

thống nhất ý kiến . Yêu

cầu nêu được



Sản phẩm thải cần

được bài tiết phát sinh từ

họat động tao đổi chất

của tế bào và cơ thể



Hoạt động bài tiết có

vai trị quan trọng là :

- Bài tiết CO

của hệ hô

hấp

- Bài tiết chất thải của hệ

bài tiết nước tiểu

- Học sinh nhận xét bổ

sung dưới sự điều khiển

của GV

–

HS làm việc độc lập với

SGK quan sát thật kỹ

hình , ghi nhớ cấu tạo :

–

Cơ quan bài tiết nước

tiểu :

–

Thaän

–

Học sinh thảo luận

nhóm thống nhất đáp án

và trình bày đáp án

–

Nhóm khác nhận xét bổ

I/

Khái niệm Bài tiết :

–

Bài tiết giúp cơ thể thải

các chất độc hại ra môi

trường

–

Nhờ họat động bài tiết

mà tính chất mơi trường

bên trong luôn ổn định ,

tạo điều kiện thuận lợi cho

hoạt động trao đổi chất

diễn ra bình thường .

II/ Cấu tạo cơ quan bài

tiết nước tiểu :

––

Hệ bài tiết nước tiểu

gồm : Thận , ống dẫn nước

tiểu , bóng đái , ống đái

––

Thận gồm 2 triệu đơn

vị chức năng để lọc máu

và hình thành nước tiểu .

––

Mỗi đơn vị chức năng

</div>
(89)<div class='page_container' data-page=89>

1d ; 2a ; 3d ; 4d

–

GV yêu cầu học sinh trình

bày trên tranh ( mơ hình ) cấu

tạo cơ quan bài tiết nước tiểu ?

Kết luận

: Học sinh đọc kết luận

cuối bài

* Tích hợp : Giáo dục

Cần giữ gìn

vệ sinh hệ bài tiết nước tiểu.

sung .

–

Học sinh đọc kết luận

cuối bài .

thaän , ống thận .

IV/ Củng cố :

1/ Bài tiết có vai trị quan trọng như thế nào đối với đời sống ?

2/ Bài tiết ở cơ thể người do các cơ quan nào thực hiện ?

3/Hệ bài tiết nước tiểu có cấu tạo như thế nào ?

V/ Dặn dò :

––

Học bài và trả lời các câu hỏi cuối bài .

––

Đọc mục em có biết

––

Chuẩn bị bài 41: ”

Bài tiết nước tiểu “

––

Học sinh kẻ phiếu học tập vào vở :

Bảng so sánh nước tiểu đầu và nước tiểu chính thức

Đặc điểm

Nước tiểu đầu

Nước tiểu chính thức

–

Nồng độ các chât hịa

tan

–

Chất độc chất cạn bã

–

Chất dinh dưỡng

Ngày soạn: 10/ 01/ 2010

TIẾT 41 : BAØI TIẾT NƯỚC TIỂU

I/ MỤC TIÊU:
1/Kiến thức:

- Trình bày được quá trình tạo thành nước tiểu , thực chất quá trình tạo thành nước tiểu , quá trình bài tiết
nước tiểu .

- Phân biệt được : Nước tiểu đầu và huyết tương , Nước tiểu đầu và nước tiểu chính thức

2/ Kỹ năng:

 Phát triển kỷ năng quan sát , phân tích hình
 Rèn kỹ năng hoạt động nhóm

</div>
(90)<div class='page_container' data-page=90>

II / Chuẩn bị :

 Tranh phóng to hình 39 – 1
 Phiếu học tập

Bảng so sánh nước tiểu đầu và nước tiểu chính thức

Đặc điểm Nước tiểu đầu Nước tiểu chính thức

–

– Nồng độ các chât hịa tan
–

– Chất độc chất cạn bã
–

– Chất dinh dưỡng

o Lõang
o Có ít
o Có nhiều

 Đậm đặc
 Có nhiều

 Gần như khơng

III/ HOẠT ĐỘNG DẠY HỌC

1/ Kiềm tra bài cũ :

1/ Bài tiết có vai trị quan trọng như thế nào đối với đời sống ?
2/ Bài tiết ở cơ thể người do các cơ quan nào thực hiện ?
3/ Hệ bài tiết nước tiểu có cấu tạo như thế nào ?

2/ Mở bài: Mỗi quả thận chứa khỏang 1 triệu đơn vị chức năng để lọc máu và hình thành nước tiểu , quá trình 
đó diễn ra như thế nào ?  Bài học hơm nay chúng ta sẽ tìm hiểu :

3/Hoạt độngdạy học

Hoạt động của giáo viên Hoạt động của học sinh Nội dung ghi bài
Hoạt động 1 : Tạo thành nước tiểu

–

– GV yêu cầu học sinh quan sát hình
39.1  tìm hiểu quá trình hình thành
nước tiểu

–

– Yêu cầu các nhóm thảo lụân :

+ Sự tạo thành nước tiểu gồm những quá
trình nào ? Diễn ra ở đâu ?

–

– GV tổng hợp các ý kiến .
–

– GV yêu cầu học sinh đọc lại chú thích
hình 39.1  thảo luận :

+ Thành phần nước tiểu đầu khác với
máu ( huyết tương ) ở điểm nào ?

+ Hòan thành bảng so sánh nước tiểu
đầu và nước tiểu chính thức

–

– GV gọi học sinh lên sửa và bổ sung
–

– GV chốt lại kiến thức

Hoạt động 2: Bài tiết nước tiểu

–

– GV yêu cầu học sinh nghiên cứu
thông tin  trả lời câu hỏi :

o Sự bài tiết n .tiểu diễn ra như thế
nào ?

o Thực chất của quá trình tạo thành
nước tiểu là gì ?

–

– GV yêu cầu học sinh tự rút ra kết
luận

+ Vì sao sự tạo thành nước tiểu diễn ra
–

– Học sinh thu nhận và xử lí
thơng tin mục + quan sát hình 39 .
1, trao đổi nhóm thống nhất câu
trả lời

–

– Quá trình tạo thành nước
tiểu gồm 3 q trình .

–

– Các nhóm bổ sung
–

– Học sinh thảo luận nhóm:
 Nước tiểu đầu khơng có tế
bào và Prơtêin

 Học sinh hồn thành bảng so
sánh

–

– Đại diện các nhóm trình bày
- - HS tự thu nhập thông tin để trả
lời

o Mô tả đường đi của nước
tiểu

o Thực chất quá trình tạo
thành nước tiểu là lọc máu và
thải chất cặn bã , chất độc , chất

I/ Tạo thành nước tiểu:
–– Sự tạo thành nước tiểu
gồm 3 quá trình :

++ Quá trình lọc máu :
Ở cầu thận  tạo ra nước
tiểu đầu .

++ Quá trình hấp thụ lại
ở ống thận

++ Quá trình bài tiết :
 Hấp thụ lại chất cần

thiết

 Bài tiết tiếp chất thừa ,
chất thải  Tạo thành
nước tiểu chính thức .

II . Bài tiết nước tiểu:

–

</div>
(91)<div class='page_container' data-page=91>

liên tục mà sự bài tiết nước tiểu lại gián
đọan ?

Kết luận : Học sinh đọc kết luận cuối bài
trong SGK

thừa ra khỏi cơ thể

–– Học sinh trình bày , lớp bổ
sung để hòan chỉnh đáp án .

–– Học sinh nêu được :

+ Máu tùan hòan liên tục qua
cầu thận  nước tiểu được hình
thành liên tục

+ Nước tiểu được tính trữ ở bóng
đái khi lên tới 200ml , đủ áp lực
gây cảm giác buồn tiểu  Bài

tiết ra ngòai

IV/ Củng cố :

–

– Nước tiểu được tạo thành như thế nào ?
–

– Trình bày sự bài tiết nước tiểu ?

Bảng so sánh nước tiểu đầu và nước tiểu chính thức

Đặc điểm

Nước tiểu đầu

Nước tiểu chính thức

–

Nồng độ các chât hòa

tan

–

Chất độc chất cạn bã

–

Chất dinh dưỡng

V/ Dặn dò :

- Học bài và trả lời các câu hỏi cuối bài .

- Đọc mục em có biết . Tìm hiểu các tác nhân gây hại cho hệ bài tiết .

- Xem trước bài : Vệ sinh bài tiết nước tiểu

92

Ngày soạn: 17/ 01/ 2009

Tieát 4 2

: VỆ SINH BAØI TIẾT NƯỚC TIỂU

I/ MỤC TIÊU: :

1/Kiến thức:

</div>
(92)<div class='page_container' data-page=92>

-Trình bày được các th quen sống khoa học để bảo vệ hệ bài tiết nước tiểu và giải thích

cơ sở khoa học của chúng .

2/ Kỹ năng:

-Rèn luyện kỹ năng quan sát , nhận xét , liên hệ thực tế

-Rèn kỹ năng hoạt động nhóm

3 / Thái độ :

4 Có ý thức xây dựng các thoí quen sống khoa học để bảo vệ hệ bài tiết nước tiểu

II . ĐỒ DÙNG DẠY HỌC :

- Tranh phóng to hình 38 . 1 vaø 39 – 1

-Phiếu học tập

Tổn thương của hệ bài tiết nước

tiểu

Hậu quả

–

Cầu thần bị viêm và suy thối 5

Quá trình lọc máu bị trì trệ



cơ thể bị nhiễm

độc .

–

Oáng thaän bị tổn thương hay

làm việc kém hiệu quả

6 Q trình hấp thụ lại và bài tiết giảm



môi

trường trong bị biến đổi .

7 Ống thận bị tổn thương



nước tiểu hoà vào

máu



đầu độc cơ thể

–

Đường dẫn nước tiểu bị nghẽn 8

Gây bí tiểu



Nguy hiểm đến tính mạng .

Bảng 40

Các thoí quen sống khoa học

Cơ sở khoa học

1 . Thường xuyên giữ vệ sinh

cho toàn cơ thể

cũng như cho hệ bài tiết nước tiểu



Hạn chế tác hại của vi sinh vật gây bệnh

2 . Khẩu phần ăn uống hợp lí :

–

Không ăn quá nhiều Prôtêin , quá nặm ,

quá chua , quá nhiều chất tạo sỏi

–

Khơng ăn thức ăn thưà ôi thiu và

nhiễm chất độc hại .

–

Uống đủ nước



Tránh cho thận làm việc quá nhiều và

hạn chế khả năng tạo sỏi



Hận chế tác hại của các chất độc



Tạo điều kiện cho quá trình lọc máu

được thuận lợi

3 .Đi tiểu đúng lúc , không nên nhịn tiểu lâu



Hạn chế khả năng tạo soỉ

III/ HOẠT ĐỘNG DẠY HỌC

1 / Kiềm tra bài cũ :

Nước tiểu được tạo thành như thế nào ?

Trình bày sự bài tiết nước tiểu ?

2 / Bài mới

:

Hoạt động bài tiết có vai trị rất quan trọng đối với cơ thể . Làm thế nào để có 1

hệ bài tiết nước tiểu khoẻ mạnh . Đó là nội dung của bài mới :

Hoạt động của giáo viên

Hoạt động của h sinh

Nội dung ghi bài

Hoạt động 1 : Một số tác nhân

chủ yếu gây hại cho hệ bài tiết

––

Học sinh thu nhaän

</div>
(93)<div class='page_container' data-page=93>

nước tiểu .

––

GV yêu cầu học sinh nghiên

cứu thơng tin



và trả lời câu hỏi ;

Có những tác nhân nào gây hại

cho hệ bài tiết nước tiểu ?

––

GV điều khiển trao đồỉ tồn lớp



Học sinh rút ra kết luận

––

Gv treo phiếu học tập

––

GV tập hợp ý kiến các nhóm và

đưa ra đáp án .

Hoạt động 2: Xây dựng các thói

quen sống khoa học để bảo vệ hệ

bài tiết .

- GV yêu cầu học sinh đọc lại

thông tin mục 1



hoàn thành

bảng 40

- GV tập hợp ý kiến đúng của các

nhóm

- thơng báo đáp án đúng

- Từ bảng trên yêu cầu học sinh

đưa ra kế hoạch hình thành th

quen sống khoa học .

- Kết luận chung : Học sinh đọc

kết luận SGK .

thoâng tin , vận dụng

hiểu biết của mình , liệt

kê các tác nhân gây hại

.

––

Một vài học sinh

phát biểu , lớp bổ sung



nêu được 3 nhóm tác

nhân gây hại .

––

Cá nhân tự đọc

thông tin SGK kết hợp

quan sát tranh



ghi

nhớ kiến thức .

––

Trao đổi nhóm

hồn thành phiếu học

tập .

––

HS tự suy nghiã câu

trả lời , nhóm thống

nhất điền bảng 40

––

Đại diện nhóm trình

bày , nhóm khác bổ

sung .

–

Các tác nhân gây hại cho hệ

bài tiết nước tiểu

Các vi khuẩn gây bệnh .

Các chất độc trong thức

ăn .,đồ uống.

Khẩu phần ăn khơng hợp

llí .

II/ Xây dựng các thói quen sống

khoa học để bảo vệ hệ bài tiết

* Thường xuyên giữ vệ sinh

cho

toàn cơ thể cũng như cho hệ bài

tiết nước tiểu Hạn chế tác hại của

vi sinh vật gây bệnh

*Khẩu phần ăn uống hợp

lí :-

Không ăn quánhiều Prôtêin,

quá mặn , quá chua, quá nhiều

chất tạo sỏi Tránh cho thận làm

việc quá nhiều và hạn chế khả

năng tạo sỏi

-Khơng ăn thức ăn ôi thiu và

nhiễm chất độc hại . hạn chế tác

hại của các chất độc

-Uống đủ nước

Tạo điều kiện

cho quá trình lọc máu được thuận

lợi

*Đi tiểu

đúng lúc , không nên nhịn tiểu lâu

Hạn chế khả năng tạo soỉ

IV/ Củng cô :

Em hãy nêu các th quen sống khoa học để bảo vệ hệ bài tiết nước tiểu ?Em đã có th quen

nào chưa ?

V/ Dặn dò :

</div>
(94)<div class='page_container' data-page=94>

Ngày soạn:17/ 01/ 2010

Chương VIII : DA

Tiết: 43 CẤU TẠO VAØ CHỨC NĂNG CỦA DA

I/ MỤC TIÊU:

</div>
(95)<div class='page_container' data-page=95>

-Mô tả được cấu tạo da

--Thấy rõ mối quan hệ giưã cấu tạo và chức năng của da .

2/ Kỹ năng:



Rèn luyện kỹ năng quan sát và phân tích hình



Rèn kỹ năng hoạt động nhóm

3 / Thái độ :

Giáo dục ý thức giữ gìn vệ sinh da

II . ĐỒ DÙNG DẠY HỌC : -Tranh câm cấu tạo da -Mơ hình cấu tạo da

III/ HOẠT ĐỘNG DẠY HỌC

1 / Kiềm tra bài cũ : 1/ Nêu một số tác nhân chủ yếu gây hại cho hệ bài tiết nước tiểu ?

2/Em hãy nêu các thoí quen sống khoa học để bảo vệ hệ bài tiết nước tiểu ?Em đã có thoí

quen nào chưa ?

2 / Bài mới:

Ngoài chức năng bài tiết và điều hoà thân nhiệt da cịn những chức năng gì ?

Những đặc điểm cấu tạo nào của da giúp da thực hiện những chức năng đó ?

Hoạt động của giáo viên

Hoạt động của học sinh

Nội dung ghi bài

Hoạt động 1 : Cấu tạo của da

–

GV yêu cầu học sinh quan sát

hình 41.1 : Đối chiếu mơ hình cấu

tạo da

Xác định giới hạn từng lớp của

da

Đánh mũi tên , hoàn thành sơ đồ

cấu tạo da ?

–

GV treo tranh câm cấu tạo da



g học sinh lên điền

–

GV u cầu học sinh đọc thông

tin



thảo luận 6 câu hỏi mục



.

Vì sao ta thấy lớp vẩy trắng

bong ra như phấn ở quần áo ?

Vì sao da ta luôn mềm mại

không thấm nước ?

Vì sao ta nhận biết được đặc

điểm mà da tiếp xúc ?

Da có phản ứng như thế nào khi

trời nóng hay lạnh ?

Lớp mỡ dưới da có vai trị gì ?

Tóc và lơng mày có tác dụng gì ?

–

Gv chốt lại kiến thức

Hoạt động 2: Chức năng của da

-Học sinh quan sát tự đọc thơng

tin



hình thành kiến thức

–

Thảo luận nhóm

HS rút ra k luận về c tạo của da

Các nhóm thảo luận trả lời :

Vì lớp TB ngồi cùng hố sừng

và chết

Vì các sợi mơ liên kết bện chặt

với nhau và trên da có nhiều

tuyến nhờn tiết chất nhờn .

Vì da có nhiều cơ quan thụ cảm

9 Trời nóng m mạch dưới da

dãn, t mồ hôi tiết nhiều mồ hôi

10 Trời lạnh : mao mạch dưới da

co lại , cơ lông chân co .

11 Là lớp đệm chống ảnh hưởng

cơ học . Chống mất nhiệt khi

trời rét

12 Tóc tạo nên lớp đệm khơng

khí để :Chống tia tử ngoại

13 Điều hồ nhiệt độ .

Lơng mày : ngăn mồ hôi và

nước

–

Đại diện nhóm phát biểu

I/ Cấu tạo da :

–

Da câú tạo gồm 3

lớp :

Lớp biểu bì :

o

Tầng sừng

o

Tầng TB sống

Lớp bì :



Sợi mơ liên kết



Các cơ quan :

thụ cảm ,tuyến

nhờn, t

mồ hôi, cơ

lông chân co ….

Lớp mỡ dưới

</div>
(96)<div class='page_container' data-page=96>

GV yêu cầu học sinh thảo luận 3

câu h sau :

Đặc điểm nào của da thực hiện

chức năng bảo vệ ?

Bộ phận nào giúp da tiếp nhận

kích thích ? Thực hiện chức năng

bài tiết ?

Da điều hoà thân nhiệt bằng

cách nào ?GV chốt lại kiến thức

bằng câu hỏi :

Da có những chức năng gì ?

––

Kết luận chung

: Học sinh

đọc kết luận SGK .

nhóm khác bổ sung .

*Nhờ các đặc điểm : Sợi mô

liên kết , tuyến nhờn , lớp mỡ

dưới da

*Nhờ các cơ quan thụ cảm qua

tuyến mồ hôi .

Nhờ : Co dãn mạch máu dưới

da , hoạt động tuyến mồ hôi và

cơ co chân lông , lớp mỡ chống

mất nhiệt

––

Đại diện nhóm phát biểu ,

nhóm khác bổ sung

––

Rút ra kết luận chức năng của

da

II . Chức năng của

da

–

Bảo vệ cơ thể

–

Tiếp nhận kích

thích xúc giác .

–

Bài tiết

–

Điềuhoà thân

nhiệt

–

Da và sản phẫm

của da tạo nên vẻ

đẹp cho con người .

IV/ Củng cố:

GV tr

eo bảng phụ cho học sinh làm :

Cấu tạo da

Chức năng

Các lớp da

Thành phần câú tạo của các lớp

Lớp biểu bì

Lớp bì

Lớp mỡ dưới

da

v/Dặn dò :

––

Học bài và trả lời các câu hỏi cuối bài .

––

Đọc mục em có biết .

_Xem trước VỆ SINH DA

Ngày soạn: 19/ 01/ 2010

Tiêt 44: VỆ SINH DA

I/ MỤC TIÊU:

1/Kiến thức:

</div>
(97)<div class='page_container' data-page=97>



Có ý thức vệ sinh, phòng tránh các bệnh về da

2/ Kỹ năng:



Rèn luyện kỹ năng quan sát và liên hệ thực tế



Rèn kỹ năng hoạt động nhóm

3 / Thái độ :

*Có thái độ và hành vi vệ sinh cá nhân, giữ vệ sinh nguồn nước, khơng khí ...

II . ĐỒ DÙNG DẠY HỌC :



Tranh các bệnh ngồi da

III/ HOẠT ĐỘNG DẠY HỌC:

1 / Kiềm tra bài cuõ

:

Em hãy nêu cấu tạo và chức năng của Da ? Da điều hoà thân nhiệt bằng cách nào ?

2 /

Bài mới

:

Nêu cấu tạo và c năng của da. Cần làm gì để da thực hiện tốt các chức năng đó



Vào bài mới

4/Hoạt độngdạy học

Hoạt động của giáo viên

H động của h sinh

Nội dung ghi bài

Hoạt động 1 : Bảo vệ da

–

GV yêu cầu HS trả lời các

câu h :

Da bẩn có hại như thế nào ?

Da bị xây xát có hại như thế

nào ?

Giữ da sạch bằng cách nào ?

Hoạt động 2: Rèn luyện da .

Học sinh hiểu được nguyên tắc

và phương pháp rèn luyện da .

Có hành vi rèn luyện thân thể 1

cách hợp lí

GV phân tích mối quan hệ giữa

rèn luyện thân thể với rèn luyện

da.

GV u cầu học sinh thảo luận

nhóm hồn thành bài tập mục



GV chốt lại đáp án đúng

GV lưu ýcho học sinhhình thức

tắm nước lạnh phải :

Được rèn luyện thường xuyên

Trước khi tắm phải khởp động

Cá nhân tự đọc thông tin

và trả lời câu hỏi

-Một vài học sinh trình

bày , lớp nhận xét và bổ

sung

-Học sinh đề ra các biện

pháp như :

Tắm giặc thường xuyên

Không nên nặn mụn

trứng cá

––

Học sinh ghi nhớ

thoâng tin

––

Học sinh đọc kỹ bài

tập , thảo luận trong

nhóm , thống nhất ý kiến

đánh dấu vào bảng 42.1

và bài tập trang 135 .

––

1 vài nhóm đọc kết

quả , các nhóm khác bổ

sung

I/ Bảo vệ da :

––

Da bẩn là môi trường cho

vi khuẩn phát triển và hạn

chế hoạt động của tuyến mồ

hơi

––

Da bị xây xát dễ nhiễm

trùng

––

Cần giữ da sạch và tránh

bị xây xát

II . Rèn luyện da

–

Cơ thể là một khối thống

nhất nên rèn luyện cơ thể là

rèn luyện các hệ cơ quan

trong đó có da

–

Các hình thức rèn luyện

da : bảng 42.1 ( SGK )

</div>
(98)<div class='page_container' data-page=98>

Không tắm lâu

Hoạt động 3 : Phòng chống

bệnh ngoài da .

GV yêu cầu học sinh hoàn thành

bảng 42.2 :

–

GV ghi baûng

GV sử dụng 1 số tranh ảnh , giới

thiệu một số bệnh ngoài da . GV

đưa thêm thông tin vềcách giảm

nhẹ tác hại của bỏng

Giáo dục ý thức giữ gìn vệ sinh

mơi trường, dặc biệt là giữ vệ

sinh nguồn nước, khơng khí ...

Da là nơi tiếp xúc với mơi trường
ngồi, nếu như mơi trường ngồi
( khơng khí, nước) bị nhiễm bẩn nĩ tác
động đến da dễ gây bệnh tật. Vì vậy
việc giữ gìn vệ sinh nguồn nước , nơi ở,
nơi cơng cộng là điều cần thiết để bảo
vệ da.

––

Hoïc sinh vận dụng

hiểu biết của mình : Tóm

tắc biểu hiện của bệnh

––

Cách phòng bệnh

––

1 vài học sinh đọc

bài tập lớp bổ sung .

III . Phòng chống bệnh

ngoài da :

–

Các bệnh ngoài da

o

Do vi khuẩn , do nấm ,

bỏng nhiệt , bỏng hố chất

–

Phịng bệnh : giữ vệ sinh

thân thể , giữ vệ sinh môi

trường , tránh để da bị xây

xát , bỏng

–

Chữa bệnh : dùng thuốc

theo chỉ dẫn của bác sĩ .

VI/Củng cố:

1/Nêu biện pháp giữ vệ sinh da và giải thích cơ sở khoa học của các biện pháp đó ?

2/Cách Phịng chống bệnh ngồi da ? Tại sao phải giữ vệ sinh nguồn nước, không khí ...?

V/ Dặn dị:

––

Học bài và trả lời các câu hỏi cuối bài .

––

Đọc mục em có biết .

Ôn lại bài

Phản xạ

- Xem bài mới :

GIỚI THIỆU CHUNG VỀ THẦN KINH

Ngày soạn :24/ 01/2010

CHƯƠNG IX

: THẦN KINH VÀ GIÁC QUAN

Tiết 45:

GIỚI THIỆU CHUNG VỀ THẦN KINH

I/ MỤC TIÊU: 
1/Kiến thức:

</div>
(99)<div class='page_container' data-page=99>

 Phân biệt được các thành phần cấu tạo của hệ thần kinh

 Phân biệt được chức năng của hệ thần kinh vận động và hệ thần kinh sinh dưỡng .

2/ Kỹ năng:

 Phát triển kỹ năng quan sát và phân tích hình
 Rèn kỹ năng hoạt động nhóm

3/ Thái độ : Giáo dục hs biết bảo vệhệ thần kinh

II . Chuẩn bị :

Tranh phóng to các hình 43.1 và 43.2

III/ HOẠT ĐỘNG DẠY HỌC

1 / Kiềm tra 15 phút :

:

1/ Nêu

cấu tạo của da ?Ngoài chức năng bài tiết và điều hoà thân nhiệt da cịn những chức

năng gì ? Những đặc điểm cấu tạo nào của da giúp da thực hiện những chức năng đó ? 7đ

2/

Tại sao mỗi học sinh phải có ý thức giữ gìn vệ sinh môi trường, dặc biệt là giữ vệ sinh

nguồn nước, khơng khí ... ? 3đ

2/ Bài mới: Hệ thần kinh thường xuyên tiếp nhận kích thích và phản ứng lại các kích thích đó bằng sự điều
khiển , điều hồ và phối hợp hoạt động của các nhóm cơ quan , hệ cơ quan giúp cơ thể luôn thích nghi với mơi
trường – Hệ thần kinh có cấu tạo như thế nào đệ thực hiện các chức năng đó ?

Hoạt động của giáo viên Hoạt động của học sinh Nội dung ghi bài
Hoạt động 1 : Nơron – đơn vị cấu tạo

của hệ thần kinh

Mô tả được cấu tạo của hệ thần kinh .
–– GV yêu cầu học sinh dựa vào hình
43.1 và kiến thức đã học , hồn thành
bài tập mục 

+ Mơ tả cấu tạo một Nơron ?
+ Nêu chức năng của Nơron ?

–– GV yêu cầu học sinh tự rút ra kết
luận .

––

–– GV gọi một vài học sinh trình bày
cấu tạo của Nơron trên tranh .

Hoạt động 2: Các bộ phận của hệ thần
kinh .

GV thơng báo có nhiều cách phân chia
các bộ phận của hệ thần kinh . Giới

thiệu 2 cách phân chia :

 Theo cấu tạo
 Theo chức năng

–

– GV yêu cầu học sinh quan sát
hình 43.2 , đọc kỹ bài tập  Lưạ
chọn từ cụm từ điền vào chỗ trống .

–– Học sinh quan sát kỹ hình ,
nhớ lại kiến thức  tự hồn thành
bài tạp vào vở .

–– Một vài học sinh đọc kết
quả bổ sung hoàn chỉnh kiến thức .

–– Học sinh quan sát kỹ hình
thảo luận hồn chỉnh bài tập điền
từ .

–– Đại diện nhóm đọc kết quả ,
các nhóm khác bổ sung .

–– Một học sinh đọc lại trước
lớp thông tin đã hồn chỉnh

I/ Nơron – Đơn vị cấu tạo
của hệ thần kinh :

–

– Cấu tạo của Nơron 
+ Thân : Chưá nhân

+ Các sợi nhánh : Ở quanh
thân

+ Một sợi trục thường có
bao miêlin , tận cùng có các
Xi-náp

+ Thân và sợi nhánh  chất
xám

+ Sợi trục : chất trắng dây
thần kinh

–

– Chứcnăng của Nơron
Cảm ứng và dẫn truyền xung
thần kinh

II . Các bộ phận của hệ
thần kinh :

a/ Cấu tạo : ( SGK )
b/ Chức năng : ( SGK )

–– Hệ thần kinh vận động : 
+ Điều khiển sự hoạt động
của cơ vân

</div>
(100)<div class='page_container' data-page=100>

–

– GV chính xác hố kiến thức các
từ cần điền :

 1 – Não ; 2 – Tuỷ sống ; 3 và 4 – Bó
sợi cảm giác và bó sợi vận động

–

– GV yêu cầu học sinh nghiên
cứu SGK nắm được sự phân chia hệ
thận kinh dựa vào chức năng .
-GV yêu cầu học sinh trả lời câu hoỉ :

+ Phân biệt chức năng hệ thần kinh
vận động và hệ thần kinh sinh dưỡng ?

–

– Kết luận chung : Học sinh đọc
kết luận SGK

–– Học sinh tự đọc thông tin thu
thập kiến thức

–– Học sinh tự nêu được sự
khác nhau về chức năng của 2 hệ

dưỡng :

+ Điều hoà các cơ quan
dinh dưỡng và cơ quan sinh
sản .

+ Là hoạt động khơng có ý
thức .

IV/ Củng cố :

1 . Hồn thành sơ đồ sau :

………

……… Tuỷ soáng

–

– Hệ thần kinh Bộ phận ngoại biên ………
Hạch thần kinh
2 . Trình bày cấu tạo và chức năng của Nơron ?

V/ Dặn dò :

––Học bài và trả lời các câu hỏi cuối bài .

––Đọc mục “em có biết “.

––Chuẩn bị thực hành : theo nhóm :
Học sinh : Ếch ( nhái , cóc ) 1 con

Bơng thấm nước , khăn lau
Giáo viên : Bộ đồ mổ , giá treo ếch

Cốc đựng nước , dung dịch HCL 0,3% ; 1% ; 3%

Ngày soạn 30/ 02/2010

TIẾT 46

Thực Hành : Tìm Hiểu Chức Năng

( liên quan đến cấu tạo ) Của Tuỷ Sống I/ MỤC TIÊU:
1/Kiến thức:

+Tiến hành thành cơng các thí nghiệm quy định ,Từ kết quả quan sát thí nghiệm :
+ Nêu được chức năng của tuỷ sống , phỏng đoán được thành phần cấu tạo của tuỷ sống .
+ Đối chiếu với cấu tạo của tuỷ sống để khẳng định mối quan hệ giữa cấu tạo và chức năng .
2/ Kỹ năng: Rèn luyện kỹ năng thực hành

3/ Thái độ :Giáo dục ý thức kỉ luật , ý thức vệ sinh .

</div>
(101)<div class='page_container' data-page=101>

2 / Học sinh : Ếch 1 con , khăn lau , bông , kẻ sẵn bảng 44 vào vở

Bảng 44

Tuỷ sống Đặc điểm

Cấu tạo ngồi

–

– Vị trí : Nằm trong ống xương sống từ đốt sống cổ I đến hết đốt
thắt lưng II

–

– Hình dáng : hình trụ dài 50 cm

Có hai phần phình là phình cổ và phình thắt lưng .
–

– Màu sắc : Màu trắng bóng

–

Màng tủy : 3 Lớp : màng cứng , màng nhện , màng nuôi 
Bảo vệ và nuôi dưỡng tuỷ sống .

Cấu tạo trong o Chất xám : Nằm trong , có hình cánh bướm
o Chất trắng : Nằm ngồi ; bao quanh chất xám

III/ HOẠT ĐỘNG DẠY HỌC

1 / Kiềm tra bài cũ :

Hoàn thành sơ đồ sau :

Tuỷ sống

–

– Hệ thần kinh Bộ phận ngoại biên 
 Hạch thần kinh

+Trình bày cấu tạo và chức năng của Nơron ?

2/Hoạt độngdạy học :

Hoạt động của giáo viên Hoạt động của học sinh Nội dung ghi bài
Hoạt động 1 : Tìm hiểu chức năng của

tủy sống :

–– GV giới thiệu tiến hành thí nghiệm
trên Ếch đã hủy não .

–– Cách làm :

+ Ếch cắt đầu hoặc phá não .

+ Treo trên giá , để cho hết choáng
( khoảng 5 – 6 phút )

Bước 1 : Học sinh tiến hành thí nghiệm
theo giới thiệu ở bảng 44 .

–– GV lưu ý học sinh : Sau mỗi lần kích
thích bằng axit phải rưả sạch chỗ da có
axit và để khoảng 3 – 5 phút mới kích

thích lại .

–– Từ kết quả thí nghiệm và hiểu biết về
phản xạ . GV yêu cầu học sinh dự đoán
về chức năng của tủy sống .

–– GV ghi nhanh các dự đốn ra một góc
bảng .

Bước 2 : GV biểu diễn thí nghiệm 4 , 5 
–– Cách xác định vị trí vết cắt ngang tủy
ở Ếch , vị trí vết cắt nằm giữa khoảng
cách của gốc đôi dây thần kinh thứ nhất
và thứ hai ( Ở lưng )

–– GV lưu ý : Nếu vết cắt nông có thể chỉ
–

– Học sinh từng nhóm chuẩn
bị hủy tủy Ếch theo hướng dẫn
của GV

–

– Đọc kỹ 3 thí nghiệm các
nhóm phải làm và lần lược làm 3
thí nghiệm đó. Ghi kết quả quan
sát vào bảng 44

–

– Thí nghiệm thành công có
kết quả :

+ Thí nghiệm 1 : Chi bên phải
co.

+ Thí nghiệm 2 : 2 Chi sau co
+ Thí nghiệm 3 : Cả 4 chi đều
co .

–

– Các nhóm ghi kết quả và
dự đốn ra nháp .

–

– Một số nhóm đọc kết quả
–

– Hoïc sinh quan sát thí
nghiệm ghi kết quả thí nghiệm 4
và 5 vào cột trống bảng 44 .

+ Thí nghiệm 4 : Chỉ 2 chi sau
co

+ Chất xám là trung khu
thần kinh của các phản xạ

không điều kiện

</div>
(102)<div class='page_container' data-page=102>

cắt đường lên ( Trong chất trắng ở mặt
sau tủy ) . Do đó nếu kích thích chi trước
thì chi sau cũng co ( Đường xuống trong
chất trắng còn ) .

–– GV hỏi : Em hãy cho biết thí nghiệm
này nhằm mục đích gì ?

Bước 3 : GV biểu diễn thí nghiệm 6, 7
–– Qua thí nghiệm 6, 7 có thể khẳng định
được điều gì ?

–– GV cho học sinh đối chiếu với dự đoán
ban đầu  Sưả chưã câu sai .

Hoạt động 2: Nghiên cứu cấu tạo của
tủy sống

GV cho học sinh quan sát hình 44.1 ; 44.2
đọc chú thích và hồn thành bảng của GV
:GV chốt lại kiến thức về cấu tạo của tủy
sống = cách treo bảng đáp án .

–

– Từ kết quả của 3 lơ thí nghiệm
trên , liên hệ với cấu tạo trong của
tủy sống , GV yêu cầu học sinh nêu

rõ chức năng của :

 Chất xám ?
 Chất trắng ?

+ Thí nghiệm 5 : Chỉ 2 chi trước
co

–

– Các trung khu thần kinh
liên hệ với nhau nhờ các đường
dẫn truyền

–

– Học sinh quan sát phản
ứng của Ếch ghi kết quả thí
nghiệm 6 và 7 vào bảng 44 .

+ Thí nghiệm 6 : 2 chi trước
không co nưã

+ Thí nghiệm 7 : 2 chi sau co 
–

– Tủy sống có các trung khu
thần kinh điều khiển các phản xạ
Học sinh quan sát kỹ hình và đọc
chú thích .

Thảo luận  hồn thành bảng
Đại diện nhóm phát biểu

Chất xám là trung khu thần kinh
của các phản xạ không điều kiện
Chất trắng : Là các đường dẫn
truyền nối các trung khu thần
kinh trong tủy sống với nhau và
với não bộ .

IV/ Củng cố :

1 . Hoàn thành bảng 44 vào vở bài tập :
2. Trả lời các câu hoỉ sau :

+ Các trung khu điều khiển phản xạ do thành phần nào của tủy sống đảm nhận ? Thí nghiệm nào chứng minh
điều đó ?

+ Các căn cứ thần kinh liên hệ với nhau nhờ thành phần nào ? Thí nghiệm nào chứng minh điều đó ?

V/ Dặn dị :

Học cấu tạo của tủy sống . Hoàn thành báo cáo thu hoạch

––Đọc trước bài : “ Dây thần kinh tủy ”

Ngày soạn 31/ 01/2010

TIẾT 47 :

DÂY THẦN KINH TỦY

I/ MỤC TIÊU:

1/Kiến thức:



Trình bày được cấu tạo và chức năng của dây thần kinh tủy



Giải thích được vì sao dây thần kinh tủy là dây pha .

</div>
(103)<div class='page_container' data-page=103>



Phát triển kỹ năng quan sát và phân tích hình



Kỹ năng hoạt động nhóm .

3/ Thái độ : Không nên va chạm mạnh vào cột sống

II. Chuẩn bị :

- Tranh phóng to hình 45.1 ; 45.2 ; 44.2

- Tranh câm hình 45.1 và những miếng bià rời ghi chú thích từ 1 – 5 .

III/ HOẠT ĐỘNG DẠY HỌC

1/ Kieàm tra bài cũ :

Nêu cường độ , vị trí kích thích và kết quả quan sát khi tìm hiểu chức năng của

tuỷ sống con ếch ?

2/ Các hoạt động dạy và học:

Hoạt động của giáo viên

Hoạt động của học sinh

Nội dung ghi bài

Hoạt động 1 : Cấu tạo của dây

thần kinh tủy .

Mục tiêu:

Học sinh hiểu và trình

bày cấu tạo dây thần kinh tủy .

––

GV yêu cầu học sinh nghiên cứu

thông tin SGK quan sát hình 44.2 ,

45.1 

Trả lời câu hỏi :

Trình bày cấu tạo dây thần kinh

tủy ?

––

GV hoàn thiện kiến thức

––

Gv treo tranh câm hình 45.1 , g

học sinh lên dán các mảnh bià chú

thích vào tranh .

Hoạt động 2: Chức năng của dây

thần kinh tủy

Mục tiêu :

Thơng qua thí nghiệm

tưởng tượng , học sinh rút ra được

kết luận về chức năng của dây thần

kinh tủy .

Gv yêu cầu học sinh nghiên cứu

thí nghiệm đọc kỹ bảng 45 SGK

trang 143



rút ra kết luận :

Chức năng của rễ tủy ?

Chức năng của dây thần kinh

Tủy ?

–

GV hoàn thiện lại kiến

–

Hoïc sinh quan sát

kỹ hình , đọc thông tin

trong SGK trang 142



Tự thu thập thơng tin .

–

Một học sinh trình

bày cấu tạo dây thần kinh

tủy , lớp bổ sung .

–

Moät vài học sinh lên

dán trên tranh câm , lớp

nhận xét bổ sung .

Học sinh đọc kỹ nội

dung thí nghiệm

tưởng

tượng

và kết quả ở bảng

45 SGK trang 143



thảo

luận nhóm



rút ra kết luận về chức

năng của rễ tủy

I . Cấu tạo của dây thần

kinh tủy

–

Có 31 đôi dây thần

kinh tủy .

–

Mỗi dây thần kinh tủy

gồm 2 rễ :

Rễ trước : Rễ vận động

Rễ sau : rễ cảm giác

–

Caùc rễ tủy đi ra khỏi

lỗ gian đốt



dây thần

kinh tủy

II . Chức năng của dây

thần kinh tủy

–

Rễ trước dẫn truyền

xung thần kinh vận động từ

trung ương thần kinh đi tới

cơ quan phản ứng .(cơ)

–

Rễ sau dẫn truyền xung

thần kinh cảm giác từ các

cơ quan thụ (da) về trung

ương thần kinh

</div>
(104)<div class='page_container' data-page=104>

thức .

–

Vì sao nói dây thần kinh tủy

là dây pha ?

Kết luận :

Khung ghi nhớ SGK

–

Đại diện nhóm trình

bày , các nhóm khác bổ

sung .

, nối với tủy sống qua rễ

trước và rễ sau



dây thần

kinh tủy là dây pha .

IV/ Củng cố :

Trình bày cấu tạo và chức năng của dây thần kinh tủy ?

––

V/ D

ăn dị

:

Học bài và trả lời câu hoỉ SGK

Xem bài

TRỤ NÃO , TIỂU NÃO , NÃO TRUNG GIAN

Tieát 4 8

:

TRỤ NÃO , TIỂU NÃO , NÃO TRUNG GIAN

I/ MỤC TIÊU:

1/Kiến thức:

 Xác định được vị trí và các thành phần của trụ não .
 Trình bày được chức năng chủ yếu của trụ não
 Xác định được vị trí và chức năng của tiểu não

 Xác định được vị trí và chức năng chủ yếu của não trung gian .

2/ Kỹ năng:

 Phát triển kỹ năng quan sát và phân tích hình
 Kỹ năng hoạt động nhóm .

3 / Thái độ :

 Giáo dục ý thức bảo vệ bộ não .

II . ĐỒ DÙNG DẠY HỌC :

Tranhphóng to hình 46.1 ; 46.2 ; 46.3

Mơ hình bộ não tháo lắp .

Bảng 46 : So sánh Tủy sống và trụ não

Tủy sống Trụ não

Vị trí Chức năng Vị trí Chức năng

Bộ phận
trung

ương

Chất xám Ở giưã thànhdải liên tục Là căn cứ thầnkinh Ở trong phân thànhcác nhân xám Là căn cứ thầnkinh 
Chất trắng Bao quanh chấtxám Dẫn truyền Bao ngoài các nhânxám Dẫn truyền dọc

Bộ phận ngoại biên
( dây thần kinh )

31 đôi dây thần kinh pha 12 đôi gồm : 3 loại dây : cảm giác ,
dây vận động , dây pha

III/ HOẠT ĐỘNG DẠY HỌC

1

/ Kiềm tra bài cũ :

. Trình bày cấu tạo và chức năng của dây thần kinh tủy ?

2/Bài mới : Tiếp theo tủy sống là não bộ . Bài hôm nay chúng ta sẽ tìm hiểu về vị trí và các thành phần của
bộ não , cũng như cấu tạo và chức năng của chúng .

3/ Các hoạt động dạy và học:

Hoạt động của giáo viên Hoạt động của học sinh Nội dung ghi bài
Hoạt động 1 : Vị trí và các thành

phần của não bộ .

–

– GV u cầu học sinh quan sát hình
46.1hồn thiện bài tập điền từ tr.144

Học sinh dưạ vào hình vẽ  tìm
hiểu vị trí các thành phần não .

–

– Hồn chỉnh bài tập điền từ
–

– 1 – 2 học sinh đọc đáp án ,

I . Vị trí và các thành phần
của não bộ :

–

</div>
(105)<div class='page_container' data-page=105>

GV chính xác hố lại thông tin
–

– Gv gọi 1 -2 học sinh chỉ trên tranh

vị trí , giới hạn của trụ não , tiểu não ,
não trung gian

–

Hoạt động 2: Cấu tạo và chức năng
của Trụ não .

GV yêu cầu học sinh đọc thông tin tr.
144  Nêu cấc tạo và chức năng của
trụ não ?

–

– GV hoàn thiện kiến thức
–

– GV giới thiệu : Từ nhân xám
xuất phát 12 đôi thần kinh não
gồm dây cảm giác , dây vận động
và dây pha .

+ GV yêu cầu học sinh làm bài tập :
So sánh cấu tạo và chức năng của trụ
não và tủy sống ? (theo mẫu bảng 46
trang 145)

–

– GV kẻ bảng 46 gọi học sinh
lên làm bài tập .

–

– GV chính xác bằng phiếu học
chuẩn của GV treo .

Hoạt động 3 : Não trung gian

–

– Gv yêu cầu học sinh xác định
được vị trí của não trung gian trên
tranh hoặc mơ hình

–

– Gv u cầu học sinh nghiên cứu
thông tin  trả lời câu hoỉ :

+ Nêu cấu tạo và chức năng của não
trung gian ?

Hoạt động 4 : Tiểu não

–

– GV yêu cầu học sinh quan sát lại
hình 46.1 ; 46 . 3 đọc thơng tin  trả
lời câu hoỉ .

+ Vị trí của tiểu não ?
+

+ Tiểu não cấu tạo như thế nào ?
–

– GV u cầu học sinh nghiên cứu
thí nghiệm mục  Tiểu não có chức
năng gì ?

Kết luận chung : Học sinh đọc khung
ghi nhớ SGK

lớp nhận xét bổ sung .

1. Não trung gian ,Hành não
2. Cầu não ,Não giưã
3. Cuống não ,Củ nãosinh tư
4. Tiểu não

–

– Học sinh tự thu nhận và xử
lí thơng tin để trả lời câu hỏi

–

– Một vài học sinh phát biểu
 lớp bổ sung .

Học sinh dưạ vào hiểu biết về
cấu tạo và chức năng của tủy
sống và trụ não  hoàn thiện
bảng .

–

– Thảo luận nhóm thống
nhất ý kiến

–

– Đại diện nhóm lên trình
bày đáp án , các nhóm khác bổ
sung

–

– H sinh tự sưả chưã nếu cần
–

–

– Học sinh lên chỉ tranh hoặc
mô hình  Giới hạn não trung
gian

–

– Học sinh tự ghi nhận thông
tin , ghi nhớ kiến thức .

–

– Một vài học sinh phát biểu
lớp bổ sung

Học sinh quan sát hình đọc thơng
tin  nêu được :

 Vị trí của tiểu não
 Cấu tạo não :
–

– Một vài học sinh trả lời , tự
rút ra kết luận

–

– Học sinh căn cứ vào thí
nghiệm tự rút ra chức năng tiểu
não

phiá sau trụ não

II Cấu tạo và chức năng của
trụ não

–

– Trụ não tiếp liền với
tủy sống :

–

– Cấu tạo

++ Chất trắng ở ngồi
++ Chất xám ở trong
–

– Chức năng :

++ Chất xám : Điều khiển ,
điều hoà hoạt động của các
nội quan

++ Chất trắng : Dẫn truyền :
Đường lên là cảm giác và

đường xuống là vận động

III . Naõo trung gian :

–– Cấu tạo và chức năng :
o Chất trắng ( ngoài :
chuyển tiếp các đường dẫn
truyền từ dưới  não

o Chất xám : Là các nhân
xám điều khiển quá trình trao
đổi chất và điều hồ thân
nhiệt

IV/ : Tiểu não

–– Vị trí : Sau trụ não , dưới
bán cầu não .

–– Cấu tạo :

+ Chất xám : Ở ngoài làm
thành vỏ tiểu não

+ Chất trắng : Ở trong là các
đường dẫn truyền

–

– Chức năng : Điều hoà ,

phối hợp các cử động phức
tạp và giữ thăng bằng cơ thể

IV Củng cố :

</div>
(106)<div class='page_container' data-page=106>

Các bộ phận Trụ não Não trung gian Tiểu não
Cấu tạo

Chức năng
V/ DẶN DÒ:

––Học bài và trả lời câu hoỉ SGK

––Đọc mục : “em có biết “Xem bài mới :ĐẠI NÃO

-

Tiết 4 9:

ĐẠI NÃO

I/ MỤC TIÊU:

1/Kiến thức:

 Nêu rõ được đặc điểm cấu tạo của đại não người , đặc biệt là vỏ đại não thể hiện sự tiến hoá so với
động vật thuộc lớp thú

 Xác định được các vùng chức năng của vỏ đại não ở người .

2/ Kỹ năng:

 Phát triển kỹ năng quan sát và phân tích hình
 Kỹ năng hoạt động nhóm .

3 / Thái độ :

 Giáo dục ý thức bảo vệ bộ não .

II . ĐỒ DÙNG DẠY HỌC :

Tranhphóng to hình 47.1 ; 47.2 ; 47.3 ; 47 .4 .Mơ hình bộ não tháo lắp .
III/ HOẠT ĐỘNG DẠY HỌC :

1 / Kiềm tra bài cũ : 1/ Nêu vị trí và các thành phần của não bộ , Cấu tạo và chức năng của trụ não?
–– Não bộ kể từ dưới lên gồm : trụ não , não trung gian , đại não , tiểu não nằm phiá sau trụ não
–– Trụ não tiếp liền với tủy sống :

–– Cấu tạo :Chất trắng ở ngoài .Chất xám ở trong
–– Chức năng :

+ Chất xám : Điều khiển , điều hoà hoạt động của các nội quan
+

+ Chất trắng : Dẫn truyền : Đường lên là cảm giác và đường xuống là vận động

2/ Lập bảng so sánh cấu tạo và chức năng trụ não , não trung gian và tiểu não theo mẫu sau :

Các bộ phận Trụ não Não trung gian Tiểu não

Cấu tạo
Chức năng

Chất trắng ở ngoài.Chất
xám ở trong

Chất xám : Điều khiển ,
điều hoà hoạt động của
các nội quan

Chất trắng : Dẫn
truyền : Đường lên là

Chất trắng ngoài Chất
xám : Là các nhân xám:
chuyển tiếp các đường
dẫn truyền từ dưới 
não

điều khiển quá trình

</div>
(107)<div class='page_container' data-page=107>

cảm giác và đường
xuống là vận động

-trao đổi chất và điều
hoà thân nhiệt
2 / Bài mới : ĐẠI NÃO

3

/ Các hoạt động dạy và học:

Hoạt động của giáo viên Hoạt động của học sinh Nội dung ghi bài
Hoạt động 1 : Cấu tạo của đại não .

–– GV yêu cầu học sinh quan sát hình
47.1 47.3

+ Xác định vị trí của đại não ?

+ Thảo luận nhóm hồn thành bài tập
điền từ .

–

– GV điều khiển các nhóm hoạt động
 chốt lại kiến thức đúng .

–

– GV yêu cầu học sinh quan sát lại
hình 47.1 và 2  Trình bày cấu tạo
ngồi của đại não ?

–

– GV yêu cầu học sinh tự rút ra kết
luận .

–

– GV hướng dẫn học sinh quan sát

hình 47.3 , mơ tả cấu tạo trong của đại
não ?

–

– GV hoàn thiện lại kiến thức .
–

– GV cho học sinh giải thích hiện
tượng liệt nưả người .

Hoạt động 2: Sự phân vùng chức năng
của đại não .

–

– GV yêu cầu học sinh đọc thơng
tin và quan sát hình 47.4  hồn
thành bài tập mục  tr. 149

–

– GV ghi kết quả của các nhóm
lên bảng  trao đổi tồn lớp 
chốt lại đáp án đúng (ả , b4 , c6 ,
d7, e 5. G8, h2, i 1)

–

– So sánh sự phân vùng chức

năng giưã người và động vật ?
Kết luận chung : Học sinh đọc khung
ghi nhớ SGK

–– Học sinh quan sát kỹ hình với
chú thích kèm theo  tự thu nhận
thơng tin .

–– Các nhóm thảo luận thống
nhất ý kiến :

+ Vị trí : Phiá trên não trung gian ,
đại não rất phát triển

–– Lưạ chọn các thuật ngữ cần
điền  đại diện nhóm trình bày .
1 – khe ; 2 – rãnh ; 3 – trán ; 4 –
đỉnh ; 5 – Thùy thái dương ; 6 –
chất trắng

–– học sinh quan sát hình kết
hợp bài tập vưà hồn thành  trình
bày hình dạng cấu tạo ngồi của
đại não trên mơ hình

–– Học sinh quan sát hình  mơ
tả được : Vị trí và độ dày của chất
xám và chất trắng

–– Một vài học sinh phát biểu 

lớp bổ sung .

–– Cá nhân tự thu nhận thông tin
 trao đổi nhóm  trả lời

Học sinh rút ra kết luận

I . Cấu tạo của đại não ::
–

– Rãnh liên bán cầu
chia đại não làm 2 nưả

–

– Rãnh sâu chia bán cầu
não là, 4 thùy ( trán , đỉnh ,
chẩm , thái dương )

–

– Khe và rãnh tạo thành
khúc cuộn não tăng diện
tích bề mặt não .

–

– Chất xám ( ngồi ) :
làm thành vỏ não dày
2-3mm gồm 6 lớp

–

– Chất trắng ( trong) : là
các đường thần kinh . Hầu
hết các đường này bắt chéo
ở hành tủy hoặc tủy sống
II . Sự phân vùng chức năng
của đại não :

–

– Vỏ đại não là trung
ương thần kinh của các phản
xạ có điều kiện .

–

– Vỏ não có nhiều
vùng , mỗi vùng có tên gọi
và chức năng riêng

–

– Các vùng có ở người
và động vật :Vùng cảm
giác,Vùng vận độngVùng thị
giácVùng thính giác ..

–

– Vùng chức năng chỉ có
ở người : Vùng vận động
ngôn ngữ Vùng hiểu tiếng
noí Vùng hiểu chữ viết
IV/ Củng cố

.1/ treo tranh H 47.2 , gọi học sinh lên chú thích ?

.2/ êu rõ đặc điểm cấu tạo và chức năg của đại não người chứng tỏ sự tiến hoá của người so với các động vật
khác thuộc lớp thú ?

V/ Dặn dò :

––Học bài và trả lời câu hoỉ SGK /150

</div>
(108)<div class='page_container' data-page=108>

––Chuẩn bị bài : Hệ thần kinh sinh dưỡng 
––

Kẻ phiếu học tập

Đặc điểm Cung phản xạ vận động Cung phản xạ sinh dưỡng 
Cấu tạo + Trung ương

+ Hạch thần kinh
+ Đường hướng tâm
+ Đường li tâm
Chức năng

Tiết 50 HỆ THẦN KINH SINH DƯỠNG

I

/ MỤC TIÊU:

1/Kiến thức:



Phân biệt được các phản xạ sinh dưỡng với phản xạ vận động



Phân biệt được bộ phận giao cảm với bộ phận đối giao cảm trong hệ thần kinh sinh

dưỡng về cấu tạo và chức năng .

2/ Kỹ năng:Phát triển kỹ năng q sát , so sánh và phân tích hình Kỹ năng hoạt động nhóm .

3 / Thái độ : Giáo dục ý thức bảo vệ hệ thần kinh



đội nón bảo hiểm .

II . ĐỒ DÙNG DẠY HỌC :

Tranh phóng to hình 48.1 ; 48.2 ;Bảng phụ :

Đặc điểm

Cung phản xạ vận động

Cung phản xạ sinh dưỡng

Cấu

tạo

Trung ương

Hạch thần

kinh

Đường

hướng tâm

Đường li

tâm

o

Chất xám : Đại não và

tủy sống

o

Không có

o

Từ cơ quan thụ cảm



trung ương

o

Đến thẳng cơ quan phản

ứng

o

Chất xám : trụ não và sừng bên

tủy sống

o

Coù

o

Từ cơ quan thụ cảm



trung

ương

o

Qua : Sợi trước hạch và sợi sau

hạch

o

Chuyển giao ở hạch thần kinh

Chức năng

Điều khiển hoạt động cơ vân

( có ý thức )

Điều khiển hoạt động nội quan

( khơng có ý thức )

III/ HOẠT ĐỘNG DẠY HỌC

</div>
(109)<div class='page_container' data-page=109>

––

Nêu rõ đặc điểm cấu tạo và chức năg của đại não người chứng tỏ sự tiến hoá của người

so với các động vật khác thuộc lớp thú ? đặc điểm cấu tạo Rãnh liên bán cầu chia đại não làm

2 nưả

––

Rãnh sâu chia bán cầu não là, 4 thùy ( trán , đỉnh , chẩm , thái dương )

––

Khe và rãnh tạo thành khúc cuộn não



tăng diện tích bề mặt não .

––

Chất xám ( ngoài ) : làm thành vỏ não dày 2- 3mm gồm 6 lớp

––

Chất trắng ( trong) : là các đường thần kinh . Hầu hết các đường này bắt chéo ở hành tủy

hoặc tủy sống

chức năng của đại não :

––

Vỏ đại não là trung ương thần kinh của các phản xạ có điều kiện .

––

Vỏ não có nhiều vùng , mỗi vùng có tên gọi và chức năng riêng ..

––

chứng tỏ sự tiến hoá của người so với các động vật khác thuộc lớp thú Vùng chức năng

chỉ có ở người : Vùng vận động ngơn ngữ Vùng hiểu tiếng noí Vùng hiểu chữ viết

2/ Bài moichức năng hệ thần kinh được phân chia như thế nào ? GV giới thiệu như SGK

4/ Các hoạt động dạy và học:

Hoạt động của giáo viên

Hoạt động của học sinh

Nội dung ghi bài

H động1 : Cung phản xạ sinh dưỡng

–

GV yêu cầu học sinh quan sát

hình 48.1

Mơ tả đường đi của x thần kinh

trong cung phản xạ hình A và B

H thành phiếu học tập vào vở .

–

GV kẻ phiếu học tập , gọi học

sinh lên làm

–

Gv chốt lại kiến thức .

Hoạt động 2: Cấu tạo của hệ thần

kinh sinh dưỡng .

GV yêu cầu học sinh đọc thơng tin

và quan sát hình 48.3

Hệ thần kinh sinh dưỡng cấu tạo

như thế nào ?

GV yêu cầu học sinh quan sát lại

hình 48.1 ,2 ,3 7 đọc thơng tin bảng

48.1 

Tìm ra các điểm sai khác

giưã phân hệ thần kinh giao cảm và

phân hệ đối giao cảm .

GV gọi một h sinh đọc to bảng 48.1

Hoạt động 3 : Chức năng của hệ

thần kinh sinh dưỡng

–

Gv yêu cầu học sinh quan sát

hình 48.3 , đọc kỹ nội dung bảng

–

Học sinh vận dụng kiến

thức đã có kết hợp quan sát

hình



nêu được đường đi của

xung thần kinh trong cung

phản xạ vận độgn và cung

phản xạ sinh dưỡng

–

Các nhóm căn cứ vào

đường đi của xung thần kinh

trong hai cung phản xạ và

hình 48.1 ,2



thảo luận

nhóm hồn thành bảng

–

Đại diện nhóm báo cáo,

bổ sung

Học sinh tự thu nhận thơng tin



nêu được gồm có phần

trung ương và phần ngoại biên

–

Học sinh làm việc độc

lập với SGK



thảo luận

nhóm nêu được các điểm khác

nhau .

Trung ương Ngoại biên

–

Đại diện nhóm trình bày

và nhóm khác bổ sung

I . Cung phản xạ sinh

dưỡng :

––

Phiếu học tập

II . Cấu tạo của hệ

thần kinh sinh dưỡng:

––

Heä thần kinh

sinh dưỡng :

Trung ương

Ngoại biên : dây

thaàn kinh và hạch

thần kinh

––

Hệ thần kinh

sinh dưỡng gồm :

Phân hệ thần kinh

giao cảm

Phân hệ thần kinh

đối giao cảm

</div>
(110)<div class='page_container' data-page=110>

48.2 

thảo luaän :

chức năng của phân hệ giao

cảm và đối giao cảm ?

Kết luận chung :

Học sinh đọc

khung ghi nhớ SGK

–

Hsinh tự thu nhận và xử

lí thơng tin để trả lời câu hỏi

Ý nghiã : Điều hồ hoạt động

các cơ quan .

đó mà hệ thần kinh

sinh dưỡng điều hoà

được hoạt động của

các cơ quan nội tạng .

IV/

Củng cố:

1/ Dưạ vào hình 48 .2 , Trình bày phản xạ điều hồ hoạt động của tim lúc huyết áp tăng ?

2 ./Trình bày sự giống nhau và khác nhau về cấu tạo và chức năng của phân hệ thần kinh giao

cảm và đối giao cảm trên tranh hình 48.3 ?

V/Dặn dò :

––

Học bài và trả lời câu hoỉ SGK

––

Xem bài mới : CƠ QUAN PHÂN TÍCH THỊ GIÁC

Tieát:51

CÔ QUAN PHÂN TÍCH THỊ GIÁC

I

/ MỤC TIÊU:

1/Kiến thức:



Xác định rõ các thành phần của 1 cơ quan phân tích , nêu được ý nghiã của cơ quan

phân tích đối với cơ thể .



Mơ tả được các thành phần chính của cơ quan thụ cảm thị giác , nêu rõ được cấu tạo

của màng lưới trong cầu mắt .



Giải thích được cơ chế điều tiết của mắt để nhìn rõ vật .

2/ Kỹ năng:Phát triển kỹ năng quan sát và phân tích hình Kỹ năng hoạt động nhóm .

3 / Thái độ : Giáo dục ý thức bảo vệ mắt



đeo kính râm khi đi nắng

II . ĐỒ DÙNG DẠY HỌC :Tranh phóng to hình 49.1 ; 49.2 ; 49.3 Mơ hình cấu taọ mắt

III/ HOẠT ĐỘNG DẠY HỌC

1/ Kiềm tra bài cũ : Trình bày à cấu tạo và chức năng của hệ thần kinh sinh dưỡng:

––

Hệ thần kinh sinh dưỡng :

Trung ương

Ngoại biên : dây thần kinh và hạch thần kinh

––

Hệ thần kinh sinh dưỡng gồm : Phân hệ thần kinh giao cảm P hệ thần kinh đối giao cảm

Chức năng của hệ thần kinh sinh dưỡng Nhờ tác dụng đối lập đó mà hệ thần kinh sinh dưỡng

điều hoà được hoạt động của các cơ quan nội tạng .

2/Bài mới: CƠ QUAN PHÂN TÍCH THỊ GIÁC

3 / Các hoạt động dạy và học:

Hoạt động của giáo viên

Hoạt động của học sinh

Nội dung ghi bài

</div>
(111)<div class='page_container' data-page=111>

GV yêu cầu học sinh nghiên cứu

thông tin SGK



trả lời câu hỏi :

Một cơ quan phân tích gồm

những thành phần nào ?

Ý nghiã của cơ quan phân tích

đối với cơ thể ?

–

GV lưu ý hsinh : Cơ quan thụ

cảm tiếp nhận kích thích tác động

lên cơ thể – là khâu đầu tiên của

cơ quan phân tích

Hoạt động 2: Cơ quan phân tích

thị giác .

Cơ quan phân tích thị giác gồm

những thành phần nào ?

GV hướng dẫn học sinh nghiên

cứu cấu tạo cấu mắt ở hình 49.1 ,

49.2 và mơ hình



làm bài tập

điền từ tr 156

GV chốt lại đáp án : ( cơ vận

động mắt , màng cứng , màng

mạch , màng lưới , tế bào thụ

cảm thị giác )

GV treo tranh 49.2 gọi học sinh

lên trình bày cấu tạo cầu mắt .

GV hướng dẫn học sinh quan sát

hình 49 . 3 , nghiên cứu thông tin





nêu cấu tạo của màng lứơi

GV cho học sinh giải thích một số

hiện tượng :

Tại sao ảnh của vật hiện trên

điểm vàng lại nhìn rõ nhất ?

Vì sao trời tối ta khơng nhìn rõ

màu sắc của vật ?

GV hướng dẫn học sinh quan sát

thí nghiệm về q trình tạo ảnh

qua thấu kính hội tụ .

V trò của t thủy tinh trong cầu

mắt ?

Tr bày qù trình tạo ảnh ở màng

lưới ?

Kết luận

( vùng thần kinh ở đại

não )

–

Học sinh tự thu nhận

thông tn và trả lời câu

hỏi .

–

Một vài học sinh

phát biểu

–

Học sinh tự rút ra kết

luận

Màng mạch : Phiá

trước là lịng đen

–

Học sinh dưạ vào

kiến thức mục 1 để trả

lời :

–

Học sinh quan sát kỹ

hình từ ngồi vào trong



ghi nhớ cấu tạo cầu mắt .

–

Thảo luận nhóm để

hồn chỉnh bài tập

–

H sinh t bày cấu tạo

trên tranh , lớp bổ sung

–

Hoïc sinh quan sát

hình và kết hợp với thơng

tin



trả lời câu hỏi :

Tại Điểm vàng mỗi chi

tiết ảnh được 1 tế bào

nón tiếp nhận và truyền

về não qua 1 tế bào thần

kinh

–

Hs quan sát thí

nghiệm , đọc thơng tin

Cơ quan thụ cảm

Dây thần kinh

Bộ phận phân tích ở trung

ương

––

Ý nghiã : Giúp cơ thể

nhận biết được tác động

của môi trường

II . Cô quan phân tích thị

giác : gồm

CácTB thụ cảm thị giác

Dây thần kinh thị giác

VùnthịgiácỏÛ thùy chẩm

1/ Cấu tạo của cầu mắt gồm

Màng cứng : Phiá trước

là màng giác trong suốt

Màng mạch :Coó nhiều

mạch máu ,các TB sắc tố

đen

Màng lưới :



Tế bào nón



Tế bào que

2/ Cấu tạo của màng lưới :

goàm

Tế bào nón : Tiếp nhận

kích thích ánh sáng mạnh

và màu sắc

Tế bào que :Tiếp nhận

kích thích ánh sáng yếu

–

Điểm vàng : Là nơi tập

chung tế bào non

–

Điểm mù : Khơng có tế

bào thụ cảm thị giác

3/ Sự tạo ảnh ở màng lưới

–

Thể thủy tinh ( như 1

thấu kính hội tụ ) có khả

năng điều tiết để nhìn rõ vật

–

</div>
(112)<div class='page_container' data-page=112>

rút ra kết luận về vai troø

của thủy tinh thể

ảnh thu nhỏ lộn ngược



kích thích tế bào thụ cảm



dây thần kinh thị giác



vùng thị giác

IV/ Củng cố :

1/ Điền các từ Đ hay S vào đầu các câu sau :

a. Cơ quan phân tích gồm : CƠ q thụ cảm thị giác , d t kinh và bộ phận trung ương

b. Các tế bào nón giúp chúng ta nhìn rõ về ban đêm

c. Sự phân tích hình ảnh xảy ra ngay ở cơ quan thụ cảm thị giác .

d. Khi rọi đèn pin vào mắt thì đồng tử dãn rộng để nhìn rõ vật .

2 /Trình bày quá trình thu nhận ảnh của vật ở cơ quan phân tích thị giác ?

V/Dặn dị :Học bài và trả lời câu hoỉ SGK

</div>
(113)<div class='page_container' data-page=113>

</div>
(114)<div class='page_container' data-page=114>

I/ MỤC TIÊU:

1 / Kiến thức:

- Hiểu rõ nguyên nhân của tật cận thị , viễn thị và cách thức khắc phục

- Trình bày được nguyên nhân gây bệnh đau mắt hột , cách lây truyền và biện pháp phòng chống .
2 / Kỹ năng: Phát triển kỹ năng quan sát , nhận xét và liên hệ thực tế

3 / Thái độ : Giáo dục ý thức bảo vệ mắt , phòng tránh các bệnh về mắt .
II . ĐỒ DÙNG DẠY HỌC :

1/ Giáo viên: Tranhphóng to hình 50.1 ; 50.2 ; 50.3 ; 50.4; Bảng phụ
Phiếu học tập : Bệnh đau mắt hột

1. Ngun nhân 
2. Đường lây 
3. Triệu chứng 
4. Hậu quả

5. Cách phòng tránh 
2 / Học sinh : Bảng phụ , SGK
III/ HOẠT ĐỘNG DẠY HỌC

1/ Kiềm tra bài cũ : GV mời 2 học sinh lên kiểm tra bài :

- Học sinh 1 : Trình bày cấu tạo của cầu mắt ? Tại sao ảnh của vật hiện trên điểm vàng lại nhìn rõ nhất ?
 Trả lời : / Cấu tạo của cầu mắt gồm

+ Màng cứng : Phiá trước là màng giác trong suốt

+ Maøng mạch :Coó nhiều mạch máu ,các TB sắc tố đen
+

+ Màng lưới : Tế bào nón , Tế bào que
 - Học sinh 2 : Lên làm bài tập trắc nghiệm :
1 . Cơ quan phân tích gồm các bộ phận nào ?

A/ Cơ quan thụ cảm . B/ Dây thần kinh

C/ Bộ phận phân tích ở trung ương . D/ Cả a , b , c đều đúng .

2 . Cơ quan thụ cảm ( bộ phận ngoại biên ) của cơ quan phân tích thị giác là gì ?
A/ Mắt B/ Thủy dịch , thể thủy tinh , dịch thủy tinh
C/ Màng lưới D/ Các tế bào hình nón và hình que ở màng lưới .
3 . Tại sao khi đi trên tàu xe không nên đọc sách báo ?

2/ Các hoạt động dạy và học:
Hoạt động 1 : Các tật của mắt

Hoạt động của giáo viên Hoạt động của học sinh Nội dung ghi bài
I . Các tật của mắt

+ Các em hãy kể một số tật của mắt
mà em được biết ?

+ Vaäy caän thị là gì ?  Ghi bài
–

– GV u cầu học sinh đọc thông tin
trong SGK trang 159.

–

– Gv treo hình 50.1 và hướng dẫn :
+ Muốn cho ảnh của một vật nằm ở
màng lưới của mắt người bị cận thì ta
phải làm như thế nào ?

–

– GV treo tranh hình 50.2 cho học
sinh quan sát .

–– Là tật mà mắt chỉ có khả
năng nhìn gần

–– Học sinh đọc thơng tin và
quan sát hình 50 . 1 rồi trả lời
câu hỏi của giáo viên .

–– Baåm sinh

–– Do ta giữ không đúng
khỏang cách khi đọc sách hay
đọc sách nơi thiếu ánh sáng 
làm mắt điều tiết nhiều

–– 25  30 cm

I . Các tật của mắt

1 . Cận thị : Là tật mà mắt chỉ
có khả năng nhìn gần

–– Nguyên nhân :
 Bẩm sinh : Cầu mắt dài
 Thể thủy tinh quá phồng

do khơng giữ vệ sinh khi đọc
sách .

–– Cách khắc phục :
 Đeo kính mặt lõm

</div>
(115)<div class='page_container' data-page=115>

+ Kính của người cận thị có đặc
điểm gì ?

2 . Viễn thị :

+ Trái với cận thị là viễn thị  Viễn
thị là gì ?  GV ghi bài

–

– GV treo tranh H 50-3  Cho học
sinh so sánh nêu sự khác nhau giữa
cận thị và viễn thị ?  GV ghi

–

– GV liên hệ thực tế : Viễn thị
thường xảy ra ở người già , còn cận thị
bây giờ chúng ta thường gặp ở thanh
thiếu niên và có xu hướng ngày càng
tăng .

+ Vậy em hãy nêu các biện pháp
hạn chế tỉ lệ học sinh mắc bệnh cận
thị ?

–– Ta phải đeo kính cận
–– Là kính phân kỳ – kính
có mặt lõm .

–– Học sinh trả lời và ghi
bài

–– Đeo kính hội tụ – kính có
mặt lồi ( kính lão )

- Đối với nhà trường : những
năm trước chỉ có 4 bóng đèn
nhưng các em thấy bây giờ
chúng ta được học trong 1
phịng có 10  12 bóng và
bàn ghế cũng dã được trang bị
cho phù hợp với các em

2 . Viễn thị : Là tật mà mắt chỉ
có khả năng nhìn xa

–– Ngun nhân :
 Bẩm sinh:Cầu mắt ngắn
 Thể thủy tinh bị lão hố

 mất khả năng điều tiết
–– Cách khắc phục :
 Đeo kính mặt lồi

(kính hội tụ hay kính viễn)

 Hoạt động 2: Bệnh về mắt

Hoạt động của giáo viên Hoạt động của học sinh Nội dung ghi bài
- GV yêu cầu học sinh nghiên cứu

thông tin

+ Ngồi bệnh đau mắt hột cịn có
những bệnh gì về mắt ?

+ Nêu các cách phòng tránh các
bệnh về mắt ?

–– GV có thể liên hệ thêm : các
bệnh loạn thị hay mù màu .
Kết luận chung : Học sinh đọc khung
ghi nhớ SGK

* Tích hợp môi trường : Các bệnh về
mắt cĩ thể lây lan qua mơi trường nước,
khơng khí bị ơ nhiễm.Vì thế cần phải
giữ vệ sinh mơi trường để phịng bệnh.

- Hs đọc kỹ thông tin

- Học sinh thảo luận để rút ra
kết luận :

 Do Virút
 Mi mắt nổi hột
 Mù lồ

 Dùng chung khăn , tắm
nơi ô nhiễm

–– Học sinh kể thêm một số
bệnh về mắt . Và đề ra các
biện pháp phòng chống.

+ Giữ mắt sạch sẽ

+ Rưả mắt bằng nước muối
loãng , nhỏ thuốc mắt

+ Ăn uống đủ Vitamin

+ Khi ra đường nên đeo kính

II . Bệnh về mắt :

–– Các bệnh về mắt khác :
+ đau mắt hột

+Đau mắt đỏ
+Viêm kết mạc
+Khơ mắt

- Cách phòng tránh : Giữ vệ
sinh mắt và dùng thuốt theo chỉ
dẫn của bác sĩ .

IV/ Củng cố :

1 . Nguyên nhân nào gây nên tật cận thị và viễn thị ?

2 . Chọn câu trả lời đúng nhất : Nguyên nhân phổ biến gây nên cận thị là gì ?

A/ Do bẩm sinh : Cầu mắt quá dài B/ Do khơng rưả mặt thường xun bằng nước muối lỗng .
C/ Do không giữ đúng khoảng cách trong vệ sinh học đường . D/ Do bẩm sinh : Thể thủy tinh quá lồi .

V/ Dặn dò : Học bài và trả lời câu hoỉ SGK - Đọc mục : “em có biết “ - Chuẩn bị : “Cơ quan phân tích thính
giác”

TIẾT 53 : CƠ QUAN PHÂN TÍCH THÍNH GIÁC

</div>
(116)<div class='page_container' data-page=116>

1/Kiến thức: Xác định rõ các thành phần của cơ quan phân tích thính giác .Mơ tả được các bộ phận của tai
và cấu tạo của cơ quan Cóoc ti Trình bày được q trình thu nhận các cảm giác âm thanh .

2/ Kỹ năng: Phát triển kỹ năng quan sát , phân tích hình , Kỹ năng hoạt động nhóm .
 3/ Thái độ : Giáo dục ý thức giữ gìn vệ sinh Tai

II . Chuẩn bị : :

Tranhphóng to hình 51.1 ; 51.2

.

Mơ hình cấu tạo Tai

III/ HOẠT ĐỘNG DẠY HỌC

1 / Kiềm tra bài cũ :

1/ Có các tật mắt nào ? Nguyên nhân và cách khắc phục ?
–

– Tại sao khơng nên đọc sách ở nơi thiếu ánh sáng , không nên nằm đọc sách ? Không nên đọc sách
trên tàu xe ?

Trả lời :

Các tật của mắt

1 . Cận thị : Là tật mà mắt chỉ có khả năng nhìn gaàn

–– Nguyên nhân : Bẩm sinh : Cầu mắt dà, Thể thủy tinh quá phồng do không giữ vệ sinh khi đọc sách .
–– CáchkhắcphụcĐeokínhmặtlõm ( kính phân kỳ hay kính cận ).

2 . Viễn thị : Là tật mà mắt chỉ có khả năng nhìn xa

–– Ngun nhân : Bẩm sinh:Cầu mắt ngắn, Thể thủy tinh bị lão hố  mất khả năng điều tiết
––

Cáchkhắcphục:Đeokínhmặtlồi (kính hội tụ hay kính viễn)

2/ Nêu hậu quả của bệnh đau mắt hột và cách phòng tránh ?
2 / Các hoạt động dạy và học:

Hoạt động của giáo viên Hoạt động của học sinh Nội dung ghi bài
Hoạt động 1 : Cấu tạo của tai

+ Cơ quan phân tích thính giác gồm
những bộ phận nào ?

–

– GV hướng dẫn học sinh quan sát
hình 51.1  hoàn thành bài tập điền từ
tr 162 SGK

–

– GV gọi 1  2 học sinh lên đọc to
tồn bộ bài tập và thơng tin tr 163 SGK

+ Tai được cấu tạo như thế nào ?
CHức năng từng bộ phận ?

–

– GV chỉ định 1 học sinh lên trình bày
cấu tạo tai trên tranh hay mô hình

Hoạt động 2: Chức năng thu nhận
sóng âm .

–

– GV hướng dẫn học sinh quan
sát hình 51 . 2 kết hợp với thông
tin  tr 163 và 164  thảo luận .

–

– Học sinh vận dụng kiến thức
về cơ quan phân tích để nêu được 3
bộ phận của cơ quan phân tích thính
giác .

–

– Học sinh quan sát kỹ sơ đồ
cấu tạo tai  Cá nhân làm bài tập

–

– Một vài học sinh phát biểu lớp
bổ sung hoàn chỉnh kiến thức

–

– Các từ cần điền :
1 – Vành Tai ; 2 – Ống Tai ;

3 – Màng nhó ; 4 – Chuỗi xương tai
–

– Học sinh căn cứ vào hình 51.1

và 51.2 và thông tin để trả lời

I . Cấu tạo của tai :

–– Cơ quan phân tích
thính giác gồm :

+ Tế bào thụ cảm thính giác
+ Dây thần kinh thính giác
+ Vùng thính giác



 Cấu tạo của tai gồm :
–– Tai ngồi :

+ Vành tai : Hứng sóng âm
+ Ống tai : Hướng sóng âm
+ Màng nhĩ : Khuếch đại
âm thanh

–– Tai giưã :

+ Chuỗi xương tai : truyền
sóng âm .

+ V nhó : Cân bằng áp
suất 2 bên màng nhó

–– Tai trong :

+ Bộ phận tiền đình : Thu
nhận thơng tin về vị trí và sự
chuyển động của cơ thể
trong khơng gian .

+ Ốc tai : Thu nhaän kích
thích sóng âm

</div>
(117)<div class='page_container' data-page=117>

+ Trình bày cấu tạo ốc tai ? Chức
năng của ốc tai ?

–

– GV hướng dẫn học sinh quan
sát lại hình 51 .2 A  Tìm hiểu
đường truyền sóng âm từ ngoài
vào trong .

–

– Sau đó GV trình bày sự thu
nhận cảm giác âm thanh

Hoạt động 3: Vệ sinh Tai

–

– GV yêu cầu học sinh nghiên
cứu thông tin  trả lời câu hỏi .

+ Để tai hoạt động tốt cần lưu ý
những vấn đề gì ?

+ Hãy nêu các biện pháp giữ vệ sinh
và bảo vệ tai ?

Kết luận chung : Học sinh đọc khung
ghi nhớ SGK

–

– Cá nhân tự thu nhận thông tin
–

– Trao đồi trong nhóm thống
nhất ý kiến

–

– Đại diện lên trình bày cấu tạo
ốc tai trên tranh

–

– Học sinh ghi nhớ thơng tin
–

– 1 học sinh trình bày lại trên
tranh

–

– Học sinh tự thu nhận thơng tin
 nêu được :

+ Giữ vệ sinh tai
+ Bảo vệ tai

–

– Học sinh tự đề ra các biện
pháp .

* Tích hợp mơi trường : Sĩng âm
vào làm rung màng căng của màng
nhỉ rồi khuyếch tán vào cửa bầu dục
truyền đến dây thần kinh thính giác.
Nếu âm thanh to, mạnh dễ làm tổn
thương màng căng của màng nhỉ nên
cần làm việc trong bầu khơng khí
yên tĩnh tránh ơ nhiễm tiếng ồn.

sóng âm :

–– Cấu tạo ốc Tai : ốc tai
xốn 2 vịng rưỡi gồm :
+ Ốc tai xương ( ở ngoài )
+ Ốc tai màng ( ở trong )

 Màng tiền đình : ở trên

 Màng cơ sở : ở dưới

–– Có cơ quan Cóoc ti
chưá các tế bào thụ cảm
thính giác

–– Cơ chế truyền âm và
sự thu nhận cảm giác âm
thanh : Sóng âm  màng
nhĩ  chuỗi xương tai 
cưả bầu  chuyển động
ngoại dịch và nội dịch 
rung màng cơ sở  kích
thích cơ quan Cc ti xuất
hiện xung thần kinh  Vùng
thính giác ( Phân tích cho
biết âm thanh)

III . Vệ sinh Tai

–– Giữ gìn vệ sinh tai
–– Bảo vệ tai :

+ Khơng dùng vật sắc nhọn
ngốy tai .

+ Giữ vệ sinh mũi họng để
phòng bệnh cho tai

+ Có biện pháp chống ,

giảm tiếng ồn

IV/ Củng cố :

1 . Học sinh trình bày cấu tạo của ốc Tai trên tranh 51.2 ?

2 . Trình bày quá trình thu nhận kích thích sóng âm ?

3 . Vì sao có thể xác định được âm thanh phát ra từ bên phải hay trái ?

V/ Dặn dò :

––Học bài và trả lời câu hoỉ SGK

––Đọc mục : “em có biết “

––Tìm hiểu hoạt động của một số vật nuôi trong nhà

TIẾT 54 : PHẢN XẠ KHÔNG ĐIỀU KIỆN VÀ PHẢN XẠ CÓ ĐIỀU KIỆN

I/ MỤC TIÊU:

</div>
(118)<div class='page_container' data-page=118>

2/ Kỹ năng: Rèn kỹ năng quan sát , phân tích hình ,Rèn luyện tưu duy so sánh và liên hệ thực tế .Kỹ năng
hoạt động nhóm .

4 / Thái độ : Giáo dục ý thức học tập nghiêm túc , chăm chỉ .

II . Chuẩn bị :

Tranhphóng to hình 52.1 ; 52.2 ; 52 . 3

,

Bảng phụ ghi nội dugn bảng 52 . 2 .

III/ HOẠT ĐỘNG DẠY HỌC

1 / Kiềm tra bài cũ :

1/Học sinh trình bày cấu tạo của ốc Tai trên tranh 51.2 ?

2/ Trình bày quá trình thu nhận kích thích sóng âm ?Vì sao có thể xác định được âm thanh phát ra từ
bên phải hay trái ?

Trả lời : Cơ chế truyền âm và sự thu nhận cảm giác âm thanh : Sóng âm  màng nhĩ  chuỗi xương tai 
cưả bầu  chuyển động ngoại dịch và nội dịch  rung màng cơ sở  kích thích cơ quan Cc ti xuất hiện
xung thần kinh  Vùng thính giác ( Phân tích cho biết âm thanh)

2/ Các hoạt động dạy và học:

Hoạt động của giáo viên Hoạt động của học sinh Nội dung ghi bài
Hoạt động 1 : Phân biệt phản xạ có

điều kiện và không điều kiện

–

– GV yêu cầu học sinh các nhóm
làm bài tập mục  ( tr 166 SGK )

–

– GV ghi nhanh đáp án lên góc bảng
, chưa cần chưả bài

–

– GV yêu cầu học sinh nghiên cứu
thông tin ( tr 166 SGK )  chưả bài
tập .

–

– GV chốt lại đáp án đúng :

 Phaûn xạ không điều kiện : 1,2,4
 Phản xạ có điều kiện : 3,5,6
–

– GV u cầu học sinh tìm thêm 2 ví
dụ cho mỗi loại phản xạ

–

– GV hoàn thiện lại đáp án rồi
chuyển sang hoạt động 2 .

Hoạt động 2: Sự hình thành phản xạ
có điều kiện

Mục tiêu : Trình bày được quá trình
thành lập và ức chế phản xạ có điều
kiện . Nêu được các điều kiện cần có
khi thành lập các phản xạ có điều
kiện.

–

– GV yêu cầu học sinh nghiên
cứu thì nghiệm của Paplốp 

Trình bày thí nghiệm thành lập ,
tiết nước bọt khi có ánh sáng đèn
?

–

– GV cho gọi học sinh lên trình
bày trên tranh .

–

– GV chỉnh lý , hồn thiện kiến
thức

–

– GV cho học sinh thảo luaän :

–– Học sinh đọc kỹ nội dung
bảng 52 . 1

–– Trao đổi nhóm hồn thành
bài tập .

–– Một số nhóm đọc kết quả
–– Học sinh tự thu nhận thông
tin , ghi nhớ kiến thức .

–– Đối chiếu với kết quả bài tập
 sưả chưã , bổ sung .

–– Một vài học sinh phát biểu
lớp nhận xét bổ sung .

–

– Học sinh quan sát kỹ hình 52
(1 3) , đọc kỹ chú thích  tự thu
nhận thơng tin

–

– Thảo luận nhóm  thống nhất
ý kiến nêu được các bước tiến hành
thí nghiệm

–

– Đại diện các nhóm trình bày ,
các nhóm khác bổ sung

–

– Học sinh vận dụng kiến thức ở
trên  Nêu được các điều kiện để

I . Phân biệt phản xạ
có điều kiện và không
điều kiện :

–– SGK trang 166

II . Sự hình thành phản
xạ có điều kiện : 
a/ Hình thành phản xạ
có điều kiện

–– Điều kiện để
thành lập phản xạ có
điều kiện :

+ Phải có sự kết hợp
giưã kích thích có điều
kiện với kích thích
khơng điều kiện .

+ Q trình kết hợp đó
phải được lập đi lập lại
nhiều lần .

</div>
(119)<div class='page_container' data-page=119>

+ Để thành lập được phản xạ có điều
kiện cần có những điều kiện gì ?

+ Thực chất của việc thành lập phản
xạ có điều kiện ?

–

– GV hồn thiện lại kiến thức .
–

– GV có thể mở rộng thêm
đường liên hệ tạm thời giống như
bãi cỏ nếu ta đi thường xun 
sẽ có con đường , ta khơng đi nưã
cỏ sẽ lấp kín .

–

– GV yêu cầu học sinh liên hệ
thực tế  Tạo thói quen tốt .

–

– Trong thí nghiệm trên nếu ta
chỉ bật đèn mà khơng cho chó ăn
nhiều lần thì hiện tượng gì sẽ xảy
ra ?

+ Nêu ý nghiã của sự hình thành và
ức chế của phản xạ có điều kiện đối
với đời sống ?

–

– GV yêu cầu học sinh làm bài
tậ mục  ( tr 167 )

–

– GV nhận xét , sưả chưã .
Hồn thiện các ví dụ của học
sinh .

Hoạt động 3: So sánh các tính chất
của phản xạ không điều kiện với
phản xạ có điều kiện .

–

– GV yêu cầu học sinh hoàn
thành bảng 52.2 tr 168 .

–

– GV treo baûng phủ gọi học
sinh lên trình baøy .

–

– GV chốt lãi đáp án đúng .
–

– Gv yêu cầu học sinh đọc kỹ
thông tin : Mối quan hệ giưã
phản xạ có điều kiện với phản xạ
không điều kiện .

Kết luận chung : Học sinh đọc khung
ghi nhớ SGK

thành lập phản xạ có điều kiện .

–

– Học sinh nêu được : Chó sẽ
khơng tiết nước bọt khi có ánh đèn
nưã .

–

–  Đảm bảo sự thích nghi với
điều kiện sống thay đổi

–

– Học sinh dưạ vào hình 52 kết
hợp kiến thức về q trình thành
lập và ức chế phản xạ có điều kiện
 Lấy ví dụ .

–

– Mơt vài học sinh nêu ví dụ .
–– Học sinh dưạ vào kiến thức
của mục I và II , thảo luận nhóm 
Làm bài tập .

–– Đại diện nhóm lên làm trên
bảng phụ , Lớp nhận xét bổ sung.

–– Học sinh tự rút kết luận

thần kinh tạm thời nối
các vùng của vỏ não
với nhau .

b/ Ức chế phản xạ có
điều kiện :

–– Khi phản xạ có
điều kiện không được
củng cố  Phản xạ
mất dần

–– YÙ nghiaõ :

+ Đảm bảo sự thích
nghi với mơi trường và
điều kiện sống ln
thay đổi

+ Hình thành các thói
quen tập quán tốt đối
với con người .

III . So sánh tính chất
của phản xạ không
điều kiện và có điều
kiện :

–– So sánh : Nội
dung bảng 52.2 đã
hoàn thiện .

–– Mối liên hệ :
thoâng tin  tr. 168
SGK

IV/ Củng cố :

1 . Phân biệt phản xạ có điều kiện với phản xạ khơng điều kiện ?

2 . Đọc mục : “Em có biết?“, trả lời câu hỏi: Vì sao quân sĩ hết khát và nhà Chuá chịu mất mèo?

V/ Dặn dò

Học bài và trả lời câu hoỉ SGK

,

Đọc mục : “em có biết “

,

Chuẩn bị bài 53 .

TIẾT 55 : HOẠT ĐỘNG THẦN KINH CẤP CAO Ở NGƯỜI

</div>
(120)<div class='page_container' data-page=120>

1/Kiến thức: Phân tích được những điểm giống và khác nhau giưã các phản xạ có điều kiện ở người với
các động vật n chung và thú nói riêng .Trình bày được vai trị của tiếng nói , chữ viết và khả năng tư duy trừu
tượng ở người .

2/ Kỹ năng: Rèn luyện tưu duy , suy luận

3 / Thái độ : Giáo dục ý thức học tập , xây dựng thói quen nếp sống văn hoá

II.Chuẩn bị :

Tranhcungphản xạ

.

Tư liệu về sự hình thành tiếng nói và chữ viết

.

Tranh vùng của vỏ não .

III/ HOẠT ĐỘNG DẠY HỌC

1 / Kiềm tra bài cũ :

Phân biệt phản xạ có điều kiện với phản xạ không điều kiện ?

–– Trả lời : Theo SGK trang 166

2/ Nêu Sự hình thành và ức chế phản xạ có điều kiện ?
a/ Hình thành phản xạ có điều kiện

–– Điều kiện để thành lập phản xạ có điều kiện :

+ Phải có sự kết hợp giưã kích thích có điều kiện với kích thích khơng điều kiện .
+ Q trình kết hợp đó phải được lập đi lập lại nhiều lần .

–– Thực chất của việc thành lập phản xạ có điều kiện là sự hình thành đường liên lạc thần kinh tạm thời
nối các vùng của vỏ não với nhau .

b/ Ức chế phản xạ có điều kiện :

–– Khi phản xạ có điều kiện khơng được củng cố  Phản xạ mất dần
–– Ý nghiã :

+ Đảm bảo sự thích nghi với mơi trường và điều kiện sống ln thay đổi
+ Hình thành các thói quen tập qn tốt đối với con người .

2/ Các hoạt động dạy và học:

Hoạt động của giáo viên Hoạt động của học sinh Nội dung ghi bài
Hoạt động 1 : Sự thành lập và ức

chế các phản xạ có điều kiện ở
người .

Mục tiêu : Hiểu rõ sự thành lập và
ức chế các phản xạ có điều kiện ở
người và từ đó chỉ ra được sự giống
và khác nhau giưã các phản xạ có
điều kiện ở người và động vật .

–

– GV yêu cầu học sinh nghiên cứu
thông tin SGK  trả lời câu hỏi

 Thông tin trên cho em biết
những gì ?

 Lấy ví dụ trong đời sống về sự
thành lập phản xạ mới , và ức chế
phản xạ cũ ?

–

– GV nhấn mạnh : khi phản xạ có
điều kiện không được củng cố  ức
chế sẽ xuất hiện .

+ Sự thành lập và ức chế phản xạ có
điều kiện ở người giống và khác ở

động vật những điểm nào ?

–

– GV yêu cầu học sinh lấy ví dụ cụ

–– Các nhân tự thu nhận thông
tin và trả lời câu hỏi . Yêu cầu nêu
được :

+ Phản xạ có điều kiện hình thành
ở trẻ từ rất sớm

+ Bên cạnh sự thành lập , xảy ra
q trình ức chế phản xạ giứp cơ
thể thích nghi vớ đời sống

+ Lấy được các ví dụ như học tập ,
xây dựng thói quen .

+ Giống nhau về quá trình thành
lập và ức chế phản xạ có điều kiện
và ý nghiã của chúng đối với đời
sống .

+ Khác nhau về số lượng phản xạ
và mức độ phức tạp của phản xạ .

–– Học sinh tự thu nhận thơng
tin . Nêu được :

+ Tiếng nói và chữ viết giúp mô
tả sự vật  nghe tưởng tượng ra

I .

Sự thành lập và ức
chế các phản xạ có
điều kiện ở người .

</div>
(121)<div class='page_container' data-page=121>

thể .

Hoạt động 2: Vai trị của tiếng nói
và chữ viết .

–

– GV yêu cầu học sinh tìm
hiểu thơng tin  Tiếng nói và
chữ viết có vai trị gì trong đời
sống ?

–

– GV có thể u cầu học sinh
lấy ví dụ thực tế đẻ minh hoạ

–

– GV hoàn thiện kiến thức .

Hoạt động 3: Tư duy trừu tượng .

–

– GV phân tích ví dụ : Con gà
con trâu , con cá ….. có đặc điểm
chung  xây dựng khái niệm “
Động vật “  GV tổng kết lại
kiến thức .

Kết luận chung : Học sinh đọc khung
ghi nhớ SGK

được

+ Tiếng nói và chữ viết là kết quả
của quá trình học tập  hình thành
các phản xạ có điều kiện .

+ Tiếng nói và chữ viết là phương
tiện giao tiếp , truyền đạt kinh
nghiệm cho nhau và cho thế hệ
sau.

–

– Học sinh ghi nhớ kiến thức

II . Vai trò của tiếng
nói và chữ viết

–– Tiếng nói và chữ
viết là tín hiệu gây ra
các phản xạ có điều
kiện cấp cao

–– Tiếng nói và chữ
viết là phương tiện để
con người giao tiếp .
trao đổi kinh nghiệm
với nhau .

III . Tưu duy trừu
tượng :

–– Từ những thuộc
tính chung của sự vật ,
con người biết khái
quát hoá thành những
khái niệm được diễn
đạt bằng các từ .

–– Khả năng khái
quát hoá , trừu tượng
hoá  là cơ sở tư duy
trừu tượng .

IV/ Củng cố :

1 . Ý nghiã của sự thành lập và ức chế các phản xạ có điều kiện trong đời sống con người ?

2 . Vai trị của tiếng nói và chữ viết trong đời sống ?

V/ Daën dò :

––Học bài và trả lời câu hoỉ SGK

––Ơn tập toàn bộ chương thần kinh

</div>
(122)<div class='page_container' data-page=122>

TIEÁT 56 : VỆ SINH HỆ THẦN KINH

I/ MỤC TIÊU:

1/Kiến thức: Hiểu rõ ý nghiã sinh học của giấc ngủ đối với sức khoẻ .Phân tích ý nghiã

của lao động và nghỉ ngơi hợp lý tránh ảnh hưởng xấu đến hệ thần kinh .Nêu rõ được tác hại

của ma túy và các chất gây nghiên đối với sức khoẻ và hệ thần kinh Xây dựng cho bản thân

một kế hoạch học tập và nghỉ ngơi hợp lí để đảm bảo sức khoẻ cho học tập .

2/ Kỹ năng: Rèn luyện tư duy , khả năng liên hệ thực tế và kỹ năng hoạt động nhóm

3/ Thái độ : Giáo dục ý thức giữ vệ sinh , giữ gìn sức khoẻ, Có thái độ kiên quyết tránh xa

ma túy .

II .Chuẩn bị : Tranh ảnh truyền thông về tác hại của chất gây nghiên : Rượu , thuốc lá , ma túy

.Bảng phụ ghi nội dung bảng 54 ,Tìm hiểu tác hại của chất kích thích và chất gây nghiện , SGK

, Bảng phụ

III/ HOẠT ĐỘNG DẠY HỌC

1 / Kiềm tra bài cũ :

1/ Ý nghiã của sự thành lập và ức chế các phản xạ có điều kiện trong đời sống con người ?

2/ Vai trò của tiếng nói và chữ viết trong đời sống ?

Trả lời : Vai trị của tiếng nói và chữ viết Tiếng nói và chữ viết là tín hiệu gây ra các phản xạ

có điều kiện cấp cao

Tiếng nói và chữ viết là phương tiện để con người giao tiếp . trao đổi kinh nghiệm với nhau

2/ Các hoạt động dạy và học:

Hoạt động của giáo viên

Hoạt động của học sinh

Nội dung ghi bài

Hoạt động 1 : Ý nghiã của giấc

ngủ đối với sức khoẻ .

–

GV có thể cung cấp thông tin

về giấc ngủ :



Chó có thể nhịn ăn 20 ngày

vẫn có thể ni béo trở lại

được những mất ngủ 10 – 12

ngày là chết .

–

GV yeâu cầu học sinh thảo

luận :

Vì sao nói ngủ là một nhu cầu

sinh lý của cơ thể ?

Giấc ngủ có một ý nghiã như

thế nào đối với sức khoẻ ?

–

GV thông báo bản chất về

nhu cầu ngủ ở các độ tuổi khác

nhau .

––

Học sinh dựa vào những

hiểu biết của bản thân , thảo

luận trong nhóm



thống nhất

ý kiến .

Ngủ là 1 địi hỏi tự nhiên

của cơ thể , cần hơn ăn

Ngủ để phục hồi hoạt động

của cơ thể .

––

Học sinh dựa vào cảm nhận

của bản thân , thảo luận thống

nhất câu trả lời .

Ngủ đúng giờ .

Tránh các yếu tố ảnh

hưởng đến giấc ngủ . Chất

kích thích , phịng ngủ , áo

I .

Ý nghiã của giấc

ngủ đối với sức

khoẻ .

––

Ngủ là quá

trình ức chế của bộ

não đảm bảo sự

phục hồi khả năng

làm việc của hệ

thần kinh .

––

Biện pháp để

có giấc ngủ tốt :

Cơ thể sảng khoái

Chỗ ngủ thuận

tiện

</div>
(123)<div class='page_container' data-page=123>

–

GV cho học sinh tiếp tục thảo

luận

Muốn có giấc ngủ tốt cần

những điều kiện gì ? Nêu những

yếu tố ảnh hưởng trực tiếp hoặc

gián tiếp đến giấc ngủ ?

–

GV chốt lại các biện pháp để

có giấc ngủ tốt

Hoạt động 2: Lao động và nghỉ

ngơi hợp lý .

–

GV yêu cầu học sinh trả

lời câu hỏi :

Tại sao không nên làm việc

quá sức ? Thức quá khuya ?

–

GV gọi một học sinh đọc

to lại thông tin SGK tr 172 .

–

GV hoàn thiện kiến thức

Hoạt động 3: Tránh lạm dụng

các chất kích thích và ức chế

đối với hệ thần kinh .

–

GV yêu cầu học sinh

quan sát tranh kết hợp hiểu

biết của bản thân



thảo

luận hồn thành bảng 54 .

–

GV kẻ bảng 54 gọi học

sinh lên điền .

–

GV nên khuyến khích

học sinh nêu được các ví dụ

cụ thể và thái độ của các em

–

GV hoàn thiện kiến thức

Kết luận chung :

Học sinh đọc

khung ghi nhớ SGK

quần , giường ngủ …

–

Học sinh nêu được :

Để tránh gây căng thẳng ,

mết mỏi cho hệ thần

kinh .

–

Học sinh ghi nhớ thơng

tin



–

Học sinh vận dụng

những hiểu biết thơng qua

sách báo … trao đổi nhóm

thống nhất ý kiến .

–

Đại diện nhóm lên

hồn thành



Các nhóm

khác bổ sung .

––

Học sinh tự điều chỉnh

Tránh các kích

thích ảnh hưởng tới

giấc ngủ

II . Lao động và

nghỉ ngơi hợp lý :

––

Lao động và

nghỉ ngơi hợp lý để

giữ gìn và bảo vệ

hệ thần kinh .

––

Biện pháp : 3

biện pháp SGK tr

172 III . Tránh lạm

dụng các chất kích

thích và ức chế đối

với hệ thần kinh :

Bảng 54

IV/ Củng cố :

1 . Muốn đảm bảo giấc ngủ tốt cần những điều kiện gì ?

2 . Trong vệ sinh hệ thần kinh cần quan tâm những vấn đề gì ? Tại sao ?

3 . EM hãy đề ra kế hoạch cho bản thân để đảm bảo sức khoẻ cho học tập … ?

V/ Dặn dò :

––

Học bài và trả lời câu hoỉ SGK , Ơn tập tồn bộ chương thần kinh Tìm hiểu về hệ nội tiết .

</div>
(124)<div class='page_container' data-page=124>

Tieát 57: – Kiểm tra 45 phút

I/ Mục Tiêu.

1. Kiến thức: Kiểm tra tồn bộ kiến thức trong học kì I

2. Kĩ năng: - Kĩ năng tự học - Kĩ năng ghi chép và trình bày.
II. /Phương pháp: Trắc nghiệm và Tự luận

III/.ĐỀ Môn : Sinh ĐỀ A

I / Phần trắc nghiệm : ( 4 đ) Khoanh tròn vào các chữ cái A ,B,C,D có phương án trả lời đúng :
1/ Trong cơ thể cơ quan thực hiện bài tiết :

A/Gan B/ Dạ dày C/Phổi D/Ruột

2/`Lượng nước tiểu chính thức ỡ người trưởng thành thải ra trong 1 ngày là :
A/170 lít B/ 3 lít C/ 2 lít D/ 1,5 lít

3/Tầng sừng của da nằm ở :

A/Lớp biểu bì B/ Lớp bì C/ lờp mỡ dưới da D/ Cả A ,B,C đúng .
4/ Lớp bì của da thực hiện chức năng :

A/ Thu nhận cảm giác , B/ Bài tiết C/Điều hoà thân nhiệt D/ Cả A ,B,C đúng
5/ Số lượng dây thần kinh tuỷ sống :

A/ 12 đôi B / 31 đôi C / 30 đôi D/ 25 đôi
6/ Vùng thị giác của vỏ não nằm ở thuỳ :

A/ Thuỳ trán B/Thuỳ thái dương C/Thuỳ dỉnh D/ Thuỳ chẩm
7/`Vị trí não trung gian nằm ở :

A/ Giũa đại não và tiểu não B/ Giũa tiểu nãovà trụ não , C/ Giữa trụ não vàđại não D/ Giũa đại não và não giữa
8/ Chức năng của hệ thần kinh sinh dưỡng là :

A/Điều hoà hoạt động cơ quan dinh dưỡng , sinh sản. B/Điều hoà hoạt động cơ vân , cơ xương .

C/Điều hoà hoạt động cơ quan dinh dưỡng , cơ xương. D /Điều hoà hoạt động cơ quan sinh sản và cơ vân.
9/ Chất xám nằm bên ngoài tạo thành vỏ não:

A/ Trụ não . B/ Hành não . C/ Đại não D/ Cuống não.
10/ Tác dụng của phân hệ giao cảm ở cơ quan :

A/Giảm hoạt động của tim . B/ Giãn phế quản nhỏ ở phổi . C/ Co phế quản nhỏ ở phổi. D/ Tăng nhu động ruột .
11/ Tác dụng của phân hệ đối giao cảm ở cơ quan :

A/ Giảm tuyến nước bọt . B/ Đồng tử co C/ Mạch máu ruột co . D/ Tăng tiết tuyến nướcbọt .
12/ Bộ phận thuộc cơ quan phân tích thị giác :

A/ Các tế bào thụ cảm thị giác . B/ Dây thần kinh thị giác. C/ Trung khu thị giác ở thuỳ chẩm . D/ Cả A,B,C đều đúng .
13/ Cầu mắt đi từ ngoài vào trong gồm ba lớp :

A/ Màng cứng ,màng giác , màng lưới . B/ Màng cứng ,màng giác , màng mạch .
C/ Màng cứng ,màng mạch , màng lưới . D/ Màng cứng , màng lưới , màng mạch.
14/ Khả năng nhìn được vật ở gần hay xa là do sự điều tiết của :

A/ Màng giác . B/ Thể thuỷ tinh . C/ Dịch thuỷ tinh . D/ Màng cứng .
15/ Tác dụng của phân hệ giao cảm ở cơ quan :

A/ Tăng lực và nhịp cơ . B/ Giảm lức và nhịp cơ . C/ Mạch máu da giãn . D/ Mạch máu đến cơ co .
16/ Tác dụng của phân hệ đối giao cảm ở cơ quan :

A/ Mạch máu đến cơ giãn . B/ Mạch máu da co . C/ Mạch máu ruột co . D/ Mạch máu ruột giãn .
II/ Phần tự luận : ( 6đ)

1/ Nêu các quá trình sự tạo thành nước tiểu ? ( 2đ )

2 Caän thị là gì ? nguyên nhân và cách khắc phục ?Vẽ hình 50.2 có chú thích ? ( 2đ )

3/ Đối với học sinh có nên thức khuya quá để học bài không ? thức khuya quá có hại như thế nào cho sức khoẻ ? (2đ )

Môn : Sinh ĐỀ B :

I / Phần trắc nghiệm : ( 4 đ) Khoanh tròn vào các chữ cái A ,B,C,D có phương án trả lời đúng :
1/ Trong cơ thể cơ quan thực hiện bài tiết :

A/Gan B/ Da C/Phế quản D/Ruột .

2/`Lượng máu lọc qua cầu thân ở người trưởõng thành trong 1 ngày là :
A/1700 lít B/ 1440 lít C/ 170 lít D/ 1,5 lít
3/ Các tế bào cuả da thường xuyên bị bong ra ngoài là :

A/Lớp sắc tố . B/ Lớp bì . C/ lờp mỡ dưới da . D/ Tầng sừng .
4/ Sắc tố của da có ở :

A/Lớp biểu bì B/ Lớp bì . C/ lờp mỡ dưới da . D/ Tầng sừng .
5/ Số lượng dây thần kinh não là:

</div>
(125)<div class='page_container' data-page=125>

6/ Vùng thính giác của vỏ não nằm ở thuỳ :

A/ Thuỳ trán B/ Thuỳ dỉnh C/ Thuỳ thái dương D/ Thuỳ chẫm
7/ Não giữa bao gồm :

A/ Đại não và tiểu não B/ Cuống não và củ não sinh tư . C/ Cơ vân vàđại não D/ Đại não và cuống não .
8/ Chức năng của nơ ron :

A/Điều hoà hoạt động cơ quan dinh dưỡng , sinh sản. B/Điều hoà hoạt động cơ vân , cơ xương .
C/Điều hoà hoạt động cơ quan dinh dưỡng , cơ xương. D / Cảm ứng và dẫn truyền .

9/ Chất xám nằm bên ngoài tạo thành vỏ não:

A Tiểu não . B/ Hành não . C/ Trụ não D/ Cuống não.
10/ Tác dụng của phân hệ giao cảm ở cơ quan :

A/Giảm hoạt động của tim . B/ Dãn đồng tử . C/ Giảm nhu động ruột . D/ Tăng nhu động ruột .

11/ Tác dụng của phân hệ đối giao cảm ở cơ quan :

A / Mạch máu da co . B/ Mạch máu da dãn . C/ Mạch máu ruột co . D/ Tăng tuyến nướcbọt .
12/ Bộ phận thuộc cơ quan phân tích thính giác :

A/ Các tế bào thụ cảm thính giác . B/ Dây thần kinh thính giác. C/ Trung khu thính giác ở thuỳ thái dương . D/ Cả A,B,C đều đúng .
13/ Tế bào thụ cảm thị giác gốm 2 loại :

A/ Tế bào nón và tế bào que . B/ Tế bào nón và tế bào hai cực . C/ Tế bào nón và tế bào thần kinh .D/ Tế bào nón và tế bào sắc tố .
14/ Vai trò của thể thuỷ tinh :

A/ Như một thấu kính phân kỳ . B/ Như một kính cận . C/ Như một thấu kính hội tụ . D/ Như một thấu kính lõm .
15/ Tác dụng của phân hệ giao cảm ở cơ quan :

A / Mạch máu đến cơ co . B/ / Mạch máu da co . C/ Giảm lực và nhịp cơ . D/ Mạch máu da dãn .
16/ Tác dụng của phân hệ đối giao cảm ở cơ quan :

A/ Đồng tử dãn . B/ Đồng tử co . C/ Đồng tử co dãn . D/ Cơ bóng đái dãn .
II/ Phần tự luận : ( 6đ)

1/ Nêu một số tác nhân gây hại cho hệ bài tiết nước tiểu ? ( 2đ )

2/ Viễn thị là gì ? nguyên nhân và cách khắc phục ? Vẽ hình 50.4 có chú thích ? ( 2đ )
3/ Vì sao khơng nên thường xun sử dụng thuốc uống hay chất kích thích ? ( 2đ )

Ma trận - SINH 8 - Tiết 57

Nội dung Biết Hiểu Vận dụng Tổng

TN TL TN TL TN TL

Chương 7 2câu

0,5đ 1câu 2đ 3câu 2,5đ

Chương 8 2câu

0,5đ

2câu
0,5đ

Chương 9 6câu

1,5đ

6câu
1,5đ

1câu
2đ

14câu
7 đ

Tổng cộng 8câu

2đ

1câu
2đ

8câu
2đ

1câu
2đ

19câu
10đ

Đáp án Đề A : I/ Trắc nghiệm : (4đ) Mỗi câu đúng 0,25đ

1-C ,2-D , 3-A , 4-D, 5-B , 6-D ,7-C , 8- A , 9-C , 10-B , 11-D ,12- D ,13-C ,14-B , 15-A ,16-D .
II/ Tự luận : ( 6đ )

1/ Nêu các quá trình sự tạo thành nước tiểu ? ( 2đ ) - Trả lời phần I tiết 41 : mỗi ý 1đ .

2/ - Nêu cận thị ( 0,5đ) - nguyên nhân ( 0,5đ) - cách khắc phục ( 0,5đ) - Vẽ hình 50.2 có chú thích ( 0,5đ)
3/ - Đối với học sinh không nên thức khuya quá để học bài , nhất là vào mùa thi . ( 0,5đ)

- Thức khuya quá làm cơ thể mệt mỏi , căng thẳng , cáu gắt ...Dễ bị bệnh ( 0,75đ)
- Hệ thần kinh không được phục hồi , hoạt động ghi nhớ giảm , dễ suy sụp . ( 0,75đ)

Đáp án Đề B : I/ Trắc nghiệm : (4đ) Mỗi câu đúng 0,25đ

1-B , 2-C , 3-D , 4-A ,5-A , 6-C ,7-B ,8-D , 9-A ,10-C , 11-B ,12-D , 13-A , 14 –C , 15-B , 16-A .

II/ Tự luận : (6đ) 1/ Nêu một số tác nhân gây hại cho hệ bài tiết nước tiểu ? ( 2đ ) - Có 4 ý mỗi ý trả lời đúng 0,5đ .
2/ / - Nêu viễn thị ( 0,5đ) - nguyên nhân ( 0,5đ) - cách khắc phục ( 0,5đ) - Vẽ hình 50.4 có chú thích ( 0,5đ)

3/ - khơng nên thường xuyên sử dụng thuốc hay chất kích thích vì các chất này gây ức chế tạm thời hay hưng phấn tạm thời hệ thần
kinh (1đ)

- gây rối loạn giấc ngủ khiến cơ thể và hệ thần kinh không được phục hồi nên sức khoẻ giảm sút ,hoạt động ghi nhớ giảm
nênthường lờ đờ dễ suy sụp ( 1đ)

</div>
(126)<div class='page_container' data-page=126>

---CHƯƠNG X : NỘI TIEÁT

TIẾT 58 : GIỚI THIỆU CHUNG HỆ NỘI TIẾT

I

/ MUÏC TIÊU:

1/Kiến thức: Trình bày được sự giống và khác nhau giưã tuyến nội tiết và tuyến ngoại tiết .

Nêu được tên các tuyến nội tiết chính của cơ thể và vị trí của chúng . Trình bày được tính chất

và vai trị của các sản phảm tiết của tuyến nội tiết , từ đó nêu rõ tầm quan trọng của tuyến nội

tiết đối với đời sống .

2/ Kỹ năng: Phát triển kỹ năng quan sát hình . Kỹ năng hoạt động nhóm

II .Chuẩn bị : Tranh phóng to hình 55.1 , 55.2 , 55. 3 .

III/ HOẠT ĐỘNG DẠY HỌC

1 / Kiềm tra bài cũ :

1/ Muốn đảm bảo giấc ngủ tốt cần những điều kiện gì ? Cơ thể sảng khoái

Chỗ ngủ thuận tiện

Không dùng các chất kích thích như : trà , cà phê …

Tránh các kích thích ảnh hưởng tới giấc ngủ Ngủ đúng giờ .

Tránh các yếu tố ảnh hưởng đến giấc ngủ . Chất kích thích , phịng ngủ , áo quần , giường

ngủ …

2/ Trong vệ sinh hệ thần kinh cần quan tâm những vấn đề gì ? Tại sao ?

2 / Các hoạt động dạy và học:

Hoạt động của giáo viên

Hoạt động của học sinh

Nội dung ghi bài

Hoạt động 1 : Đặc điểm của

heä nội tiết .

––

GV yêu cầu học sinh nghiên

cứu thông tin



SGK tr 174



thông tin trên cho em biết điều

gì ?

––

GV hồn thiện kiến thức .

Hoạt động 2 : Phân biệt tuyến

nội tiết với tuyến ngoại tiết .

––

GV yêu cầu học sinh nghiên

cứu hình 55.1 , 55.2



thảo

luận các câu hỏi mục



tr 174 :

HS đọc thông tin và trả lời

câu hỏi.

- 1 HS trình bày, các HS

khác bổ sung.

HS qsátkĩ hình vẽ, thảo luận

nhóm và trả lời câu hỏi.

- Các HS nhận xét, bổ sung.

I

: Đặc điểm của hệ

nội tiết

- Điều hoà q trình

sinh lí của cơ thể, đặc

biệt là quá trình trao

đổi chất.

- Sản xuất ra các

hoôcmn theo đường

máu . Tác động chậm,

kéo dài trên diện rộng.

II

Ph biệt tuyến nội

tiết với tuyến ngoại tiết

</div>
(127)<div class='page_container' data-page=127>

Nêu sự khác biệt giưã tuyến

nội tiết và tuyến ngoại tiết ?

Kể tên các tuyến mà em đã

biết ? Chúng thuộc loại tuyến

nào ?

––

GV tổng kết lại kiến thức .

––

GV gọi học sinh kể tên các

tuyến đã học .

––

GV hướng dẫn học sinh quan

sát hình 55.3 giới thiệu các

tuyến nội tiết chính .

Hoạt động 3 Hcmơn

–

GV yêu cầu học sinh

nghiên cứu thơng tin



tr

174 

Hoocmơn có những

tính chất nào ?

–

GV đưa thêm một số

thông tin :

–

Hcmơn



Cơ quan

đích theo cơ đích theo cơ

chế chià khố và ổ khố .

–

Mỗi tính chất của

hoocmơn GV có thể đưa

thêm ví dụ để phân tích

–

GV cung cấp thông tin

cho học sinh như SGK :

–

GV lưu ý cho học sinh :

Trong điều kiện hoạt động

bình thường của tuyến



ta

không thấy vai trò của

chúng . Khi mất cân bằng

hoạt động một tuyến



Gây tình trạng bệnh lý .

–



Xác định tầm quan

trọng của hệ nội tiết

+ Giống: các tế bào tuyến

đều tiết ra sản phẩm tiết.

+ Khác về nơi đổ sản phẩm.

- HS hoạt động cá nhân và

trả ời.

- 1 HS nêu tên và vị trí của

tuyến nội tiết.

HS tự thu nhận kiến thức

qua thông tin SGK.

- 1 HS trả lời, các HS khác

nhận xét, bổ sung.

- HS lắng nghe và tiếp thu

kiến thức.

- Dựa vào thông tin SGK

và trả lời.

vào máu.

- Tuyến vừa là nội tiết,

vừa là ngoại tiết gọi là

tuyến pha: tuyến sinh

dục, tuyến tuỵ

III/Vai

tính chất

trị,

Hoocmon :

- 1. Tính chất của

hoocmon

- Mỗi hoocmon chỉ ảnh

hưởng tới một hoặc

một số cơ quấnc định.

- Hoocmon có hoạt tính

sinh dục rất cao.

- Hoocmon khơng

mang tính đặc trưng

cho lồi.

2. Vai trị của hoocmon

- Duy trì tính ổn định

của mơi trường bên

trong cơ thể.

- Điều hồ các q

trình sinh lí diễn ra

bình thường.

IV/ Củng cố :

1/

Ph biệt tuyến nội tiết với tuyến ngoại tiết

? VD ?

2/

Vai

trò,

tính chất Hoocmon ?

</div>
(128)<div class='page_container' data-page=128>

TIẾT 59: TUYẾN YÊN , TUYẾN GIÁP

I/ MỤC TIÊU:

1/Kiến thức: Trình bày được vị trí , cấu tạo , chức năng của tuyến yên . Nêu rõ được vị trí và chức năng
của tuyến giáp. Xác định rõ mối quan hệ nhân quả giữa hoạt động của các tuyến với các bệnh do Hoocmôn
của các tuyến đó tiết ra q ít hoặc q nhiều .

2/ Kỹ năng: Phát triển kỹ năng quan sát hình .Kỹ năng hoạt động nhóm
3 / Thái độ : Giáo dục ý thức giữ gìn sức khoẻ , bảo vệ cơ thể .

II. Chuẩn bị :

Tranh phóng to hình 56.2 , 56.3 , 55. 3 . Bảng 56 . 1

III/ HOẠT ĐỘNG DẠY HỌC

1 / Kiềm tra bài cuõ :

1/ Phân biệt tuyến nội tiết và tuyến ngoại tiết ?

VD

T ngoại tiết: sản phẩm tiết tập trung vào ống dẫn để đổ ra ngoài VD. tuyến sinh dục, tuyến tuỵ

- Tuyến nội tiết: sản phẩm tiết ngấm thẳng vào máu. Ví dụ

TUYẾN YÊN , TUYẾN GIÁP

- Tuyến vừa là nội tiết, vừa là ngoại tiết gọi là tuyến pha: tuyến sinh dục, tuyến tuỵ

2/ Nêu

Tính chất

vai trò của hoocmôn ?

- 1. Tính chất của hoocmon

- Mỗi hoocmon chỉ ảnh hưởng tới một hoặc một số cơ quấnc định.

- Hoocmon có hoạt tính sinh dục rất cao.

- Hoocmon khơng mang tính đặc trưng cho lồi.

2. Vai trị của hoocmon

- Duy trì tính ổn định của mơi trường bên trong cơ thể.

-

Điều hồ các q trình sinh lí diễn ra bình thường.

2/ Các hoạt động dạy và học:

Hoạt động của giáo viên Hoạt động của học sinh Nội dung ghi bài
Hoạt động 1 : Tuyến yên .

–

– GV yêu cầu học sinh quan sát hình
55.3 , nghiên cứu thông tin  SGK tr
176  thảo luận các câu hỏi :

Tuyến yên nằm ở đâu ? Có cấu tạo
như thế nào ?

Hoocmơn tuyến yên tác động tới
những cơ quan nào ?

–

– GV hoàn thiện lại kiến thức : Có
thể nêu thêm một số thơng tin như
SGV .

–

– GV gọi 1 , 2 học sinh đọc to lại
thông tin bảng 56 . 1

–

– GV đưa thêm tranh ảnh , thông tin
liên quan đến các bệnh do hoocmơn
tiết nhiều hoặt ít .

Hoạt động 2 : Tuyến giáp .

–

– GV yêu cầu học sinh nghiên cứu
thơng tin , quan sát hình 56.2  Trả

–

– Học sinh quan sát hình , đọc

kỹ thông tin và bảng 56 . 1  tự
thu nhận kiến thức .

–

– Thảo luận nhóm thống nhất ý
kiến :

+ Nêu được vị trí cấu tạo của
tuyến .

+ Kể tên được các cơ quan chịu
ảnh hưởng như bảng 56.1 .

+ Đại diện nhóm phát biểu , các
nhóm khác bổ sung

+ 1 hoặc 2 học sinh đọc to bảng
56.1 , lớp theo dõi ghi nhớ tên
hoocmôn và tác dụng của chúng .

–

– Cá nhân làm việc độc lập với
SGK  tự thu nhận thông tin để trả

I . Tuyến yên :

–

– Vị trí : Nằm ở
nền sọ , có liên quan
đến vùng dưới đồi .

–

– Cấu tạo gồm 3
thùy

+ Thùy trước
+ Thùy giưã
+ Thùy sau

–

– Hoạt động của
tuyến yên chiụ sự điều
khiển trực tiếp hoặc
gián tiếp của hệ thần
kinh

–

– Vai troø :

+ Tiết hoocmôn kích
thích hoạt động của
nhiều tuyến nội tiết

</div>
(129)<div class='page_container' data-page=129>

lời câu hỏi :

+ Nêu vị trí tuyến giáp ?

+ Cấu tạo và tác dụng của tuyến
giáp ?

–

– GV tổng kết lại các ý kiến
–

– GV u cầu học sinh thảo luận câu
hỏi : “ Nêu ý nghiã của cuộc vận
động “ Toàn dân dùng muối Iốt “

–

– GV đưa thêm thông tin về vai trò
của tuyến yên trong điều hoà hoạt
động tuyến giáp .

–

– Phân biệt bệnh Bazơđô với bệnh
bướu cổ do thiếu Iốt :

+ Nguyên nhân ?
+ Hậu quả ?

Kết luận chung : Học sinh đọc khung

ghi nhớ SGK

lời câu hỏi :

+ Vị trí : Trước sụn giáp

+ Cấu tạo : Nang tuyến và tế bào
tiết

+ Vai trị : Trong trao đổi chất và
chuyển hố .

–– Một số học sinh phát biểu
lớp bổ sung .

–– Học sinh dưạ vào thông tin
SGK và kiến thức thực tế 
Nhóm , thống nhất ý kiến .
+ Thiếu Iốt  Giảm chức năng
tuyến giáp  bướu cổ

+ Hậu quả : trẻ em chậm lớn , trí
não kém phát triển , người lớn hoạt
động thần kinh giảm sút .

+  cần dùng muối Iốt bồ sung
khẩu phần ăn hằng ngày .

hưởng tới một số quá
trình sinh lý trong cơ

thể .

II . Tuyến Giáp .

–

– Vị trí : Nằm
trước sụn giáp của
thanh quảng , nặng 10
– 25 g

–

– Hoocmôn là
Tirôxin , có vai trị
quan trọng trong trao
đổi chất và chuyển hoá
ở tế bào .

–

– Tuyến giáp cùng
tuyến cận giáp có vai
trị trong điều hồ trao
đổi can xi và phốt pho
trọng máu .

IV/ Củng cố :

1 .Lập bảng tổng kết vai trò của các tuyến nội tiết theo mẫu bảng 56.2 tr 178 GSK

2 . Phân biệt bệnh Bazơđô với bệnh bướu cổ do thiếu Iốt

V/ Dặn dò :

––Học bài và trả lời câu hoỉ SGK - Đọc mục : “ Em có biết ?“ - Ôn tập lại chức năng tuyến tụy .

––Đọc trước bài 57 .

</div>
(130)<div class='page_container' data-page=130>

TIEÁT 60 : TUYẾN TỤY VÀ TUYẾN TRÊN THẬN

I/ MỤC TIÊU:

1/Kiến thức: Phân biệt chức năng nội tiết và ngoại tiết của tuyến tụy dưạ trên cấu tạo của tuyến . Sơ đồ
hoá chức năng của tuyến tụy trong sự điều hoà lượng đường trong máu .Trình bày các chức năng của tuyến trên
thận dưạ trên cấu tạo tuyến .

2/ Kỹ năng: Phát triển kỹ năng quan sát và phân tích hình .

II .Chuẩn bị :

Tranh phóng to hình 57.1 , 57.2

III/ HOẠT ĐỘNG DẠY HỌC

1 / Kiềm tra bài cũ :

1/ Cấu tạo và chức năng tuyến yên ?

–– Cấu tạo gồm 3 thùy :Thùy trước Thùy giưã . Thùy sau

–– Hoạt động của tuyến yên chiụ sự điều khiển trực tiếp hoặc gián tiếp của hệ thần kinh

–– Vai trị :Tiết hoocmơn kích thích hoạt động của nhiều tuyến nội tiết

Tiết hoocmôn ảnh hưởng tới một số quá trình sinh lý trong cơ thể .
2/ Cấu tạo và chức năng của tuyến giáp ?

–– Hoocmôn là Tirơxin , có vai trị quan trọng trong trao đổi chất và chuyển hoá ở tế bào .

–– Tuyến giáp cùng tuyến cận giáp có vai trị trong điều hoà trao đổi can xi và phốt pho trọng máu .
3/Phân biệt bệnh Bazơđô với bệnh bướu cổ do thiếu Iốt ?SGK

2/ Các hoạt động dạy và học:

Hoạt động của giáo viên Hoạt động của học sinh Nội dung ghi bài
Hoạt động 1 : Tuyến Tụy .

–

– GV yêu cầu học sinh trả lời câu
hỏi :

Hãy nêu chức năng của tuyến tụy mà
em biết ?

–

– GV yêu cầu học sinh quan sát hình
57 .1 , đọc thơng tin chức năng của
tuyến tụy  phân biệt chức năng nội
tiết và ngoại tiết của tuyến tụy dưạ
trên cấu taọ ?

–

– GV hoàn thiện lại kiến thức .
GV yêu cầu học sinh nghiên cứu
thơng tin vai trị của hoocmơn tuyến
tụy  Trình bày tóm tắt q trình
điều hồ lượng đường ở mức ổn định ?

–

– GV hoàn chỉnh kiến thức
–

– Gv liên hệ tình trạng bệnh lý :
Bệnh tiểu đường .

Chứng hạ đường huyết .

Hoạt động 2 : Tuyến trên thận .

–

– GV yêu cầu học sinh quan sát hình
57.2  Trình bày khái quát cấu tạo
của tuyến trên thận ?

–

– GV treo tranh , gọi học sinh lên

trình bày .

–– Học sinh nêu rõ 2 chức năng
của tuyến tụy là : Tiết dịch tiêu hố
và tiết hoocmơn .

–– Học sinh quan sát kỹ hình
,kết hợp thơng tin SGK  thảo luận
đáp án .

+ Chức năng ngoại tiết : Do các
TB tiết dịch tụy  Ống dẫn .

+ Chức năng nội tiết : Do các TB
ở đảo tụy tiết ra các hoocmơn .

–– Đại diện nhóm phát biểu , các
nhóm khác bổ sung .

–– Học sinh dưạ vào thông tin SGK
 thống nhất ý kiến

–– Yêu cầu nêu được :

+ Khi đường huyết tăng  TB ß :
Tiết Insulin . tác dụng : Chuyển
Glucôzơ  glicôgen

+ Khi đường huyết gảm :  TB a
tiết Glucagôn . Tác dụng : Chuyển

Glicôgen  Glucơzơ

–

– Đại diện nhóm phát biểu ,
các nhóm khác bổ sung .

I . Tuyến tụy :

–– Tuyến tuỵ vưà làm
chức năng ngoại tiết vưà
làm chức năng nội tiết .

–– Chức năng nội tiết
do các tế bào đảo tụy
thực hiện .

+ TB a : Tiết gluccagôn
+ TB ß : Tiết Insulin

–– Vai trò của các
hoocmôn :

+ Nhờ tác dụng đối lập
của 2 loại hoocmôn  tỷ
lệ đường huyết luôn ổn
định  Đảm bảo hoạt
động cơ thể diễn ra bình
thường .

II . Tuyến trên thận :

–– Vị trí : gồm 1 đôi
nằm trên đỉnh 2 quả
thận .

</div>
(131)<div class='page_container' data-page=131>

–

– GV hoàn thiện kiến thức .
–

– GV yêu cầu học sinh nghiên cứu
thông tin SGK ( tr 180 )  nêu chức
năng của các Hoocmôn tuyến trên
thận ?

+ Vỏ tuyến ?
+ Tủy tuyến ?
–

– GV Lưu ý học sinh : Hoocmôn
phần tủy tuyến trên thận cùng
glucagôn ( tuyến tụy )  điều chỉnh
lượng đường huyết khi bị hạ đường
huyết .

Kết luận chung : Học sinh đọc khung
ghi nhớ SGK

–

– Học sinh làm việc độc lập
với SGK , tìm hiểu , ghi nhớ
cấu tạo tuyến trên thận .

–

– 1 học sinh lên mô tả vị trí ,
cấu tạo của tuyến trên tranh .
Lớp theo dõi bổ sung .

–

– Học sinh trình bày lại vai
trò của các hoocmôn như phần
thông tin .

+ Phần võ : 3 lớp .
+

+ Phần tuỷ :

–– Chức năng : SGK
( tr 180)

IV/ Củng cố :

1 . Trình bày cấu tạo và vai trò của tuyến tụy ?

2 . Trình bày cấu tạo và vai trò của tuyến trên thận ?

3 . Tóm tắc q trình điều hồ lượng đường huyết ở mức ổn định ?

V/ Dặn dò :

</div>
(132)<div class='page_container' data-page=132>

Ti t 61.

ế

Tuyến sinh dục

I/ Mục tiêu.

- Trình bày được các chức năng của tinh hoàn và buồng trứng.
- Nắm được các hoocmon sinh dục nam và hoocmon sinh dục nữ.

- Hiểu rõ ảnh hưởng của hoocmon s dục nam và nữ đến những biến đổi của cơ thể ở tuổi dậy thì.
- Có kĩ năng quan sát và phân tích kênh hình.

- Có ý thức vệ sinh và bảo vệ cơ thể.

II/Chuẩn bị. Tranh phóng to H 58.1; 58.2; 58.3. Bảng phụ viết nội dung bảng 58.1; 58.2.
III/ hoạt động dạy - học.

1/Kiểm tra bài cũ :Kiểm tra 15 Trắc nghiệm:

Hãy chọn và khoanh tròn vào phương án trả lời em cho là đúng nhất trong các phương án trả lời dưới đây:
Câu 1. Tắm nắng buổi sáng để bổ sung lượng vitamin nào cho cơ thể:A. D B. C C. B D. E .
Câu 2. Hệ bài tiết nước tiểu gồm các cơ quan:A. Thận, cầu thận, bóng đái. B. Thận, bóng đái, ống đái.

C. Thận, ống thận, bóng đái. D. Thận, ống dẫn nước tiểu, bóng đái, ống đái.

Câu 3. Q trình lọc máu diễn ra ở đâu ?A. Cầu thận B. N cầu thận C. Ố thận D. Ố thận và cầu thận.

Câu 4. Nước tiểu đầu được hình thành là do:

A. Quá trình lọc máu xảy ra ở cầu thận B. Quá trình lọc máu xảy ra ở nang cầu thận
C. Quá trình lọc máu xảy ở ống cầu thận D. Quá trình lọc máu xảy ra ở bể thận

Câu 4. Da có cấu tạo 3 lớp lần lượt từ ngồi vào trong là:

A. Lớp b bì, lớp bì , lớp mỡ .B Lớp bì, lớp b bì, C. Lớp b bì, lớp mỡ, D.Lớp bì, lớp mỡ, lớp biểu bì.
Câu 5. C năng của da là:A. Bảo vệ cơ thể B. C giác.C. Btiết mồ hôi và đ h t nhiệt D. Cả ba câu đúng.

Câu 6. Đặc điểm hoạt động của các dây thần kinh tuỷ là:

A. Chỉ dẫn truyền xung vận động B. Không dẫn truyền.

C. Dẫn truyền cả xung cảm giác và xung vận động D. Chỉ dẫn truyền xung cảm giác.
Câu 7. Rãnh thái dương ngăn cách thuỳ trán và thuỳ đỉnh với:

A. Thuỳ chẩm B. Thuỳ thái dương C. Thuỳ đỉnh D. Thuỳ trán
Câu 8. Dẫn luồng xung thần kinh từ các cơ quan về trung ương thần kinh là do:

A. Dây thần kinh li tâm B. Dây thần kinh hướng tâmC. Dây thần kinh pha D. Hai câu A và B đúng
 Câu 9. Ba lớp màng cấu tạo của cầu mắt từ ngoài vào trong lần lượt là:

A. Màng cứng, màng lưới và màng mạch. B. Màng mạch, màng lưới và màng cứng.
C. Màng lưới, màng mạch và màng cứng. D. Màng cứng, màng mạch và màng lưới.

Câu 10. Vitamin A là ngun liệu tạo nên rơđơpsin có trong tế bào hình que có vai trị trong việc thu nhận á sáng.
Nếu thiếu vitamin A ở người sẽ gây nên bệnh:A. Cận thị B. Quáng gà. C. Viễn thị. D. Loạn thị.

Câu 11 Các t bào tcảm thính giác nằm ở:A.Ống tai. B.Chuỗi x tai C. Ống bán khuyên.D.Cơ quan Coocti

Câu 12. Ức chế phản xạ có điều kiện là :A. Thay phản xạ cũ bằng phản xạ mới

B. Thay phản xạ cũ không phù hợp bằng phản xạ mới phù hợp hơn
C. Đảm bảo sự thích nghi với mơi trường và điều kiện sống ln thay đổi
D. Hình thành thói quen tốt đối với con người

Câu 13. Chất tiết từ các tuyến nội tiết là :A. Prôtêin B. Hoocmôn C. Vitamin D. Men
 Câu 14: Các tuyến nội tiết chịu ảnh hưởng cảu các hooc môn tiết ra từ tuyến yên là:

A. Tuyến giáp, tuyến sinh dục, tuyến trên thận B. Tuyến nước bọt, tuyến sữa, tuyến tuỵ.
C. Tuyến sữa, tuyến nước bọt, tuyến trên thận D. Tuyến giáp, tuyến tuỵ, tuyến trên thận.
 Câu 15: Chức năng chính của hai hoocmơn insulin và glucơgơn là:

A. Điều hoà sự phát triển cơ, xương. B. Điều hồ lượng glucơzơ trong máu.
C. điều hoà hoạt động sinh dục. D. Điều hà sự trao đổi nước của tế bào.

Câu 16.Trong các t nội tiết, t nào có vai trò q trọng và giữa vai tròchỉ đạo hđộng của hầu hết các t nội tiết?
A. Tuyến giáp. B. Tuyến yên. C. Tuyến tuỵ. D. Tuyến trên thận

Câu 17. Tinh hồn có chức năng gì?A. Sản sinh ra tinh trùng. B. Sản xuất ra testosterôn
C. Nuôi dưỡng và dự trử tinh trùng. C. Tiết ra hoocmơn điều hồ hoạt động sinh dục.
Câu 18:Ttuỵgồm 2TB :

</div>
(133)<div class='page_container' data-page=133>

2. Bài mới

Hoạt động 1: Tinh hoàn và hoocmon sinh dục nam

Hoạt động của GV Hoạt động của HS Nội dung
- GV hướng dẫn HS quan sát H 58.

1; 58.2 và làm bài tập điền từ
(SGK – Tr 182).

- GV nh xét, cơng bố đáp án:
? Nêu chnăng của tinh hồn?
- GV phát bài tập bảng 58.1 cho
các HS nam, yêu cầu: các em đánh
dấu vào dấu hiệu có ở bản thân?
- GV công bố đáp án.

- Cá nhậnHS làm việc độc lập,qsát
kĩ hình, đọc chú thích

- Thluậnvà điền từ vào b tập.
- Đại diện nhóm trình bày, các
nhóm nhận xét, bổ sung.

- HS dựa vào btập vừa làm để trả
lời, sau đó rút ra kết luận.

- HS nam đọc kĩ nội dung bảng
58.1 và đánh dấu vào các ô lựa
chọn.

- HS nghe GV giảng.

I/Tinh hoàn và hoocmon sinh
dục nam

Tinh hoàn:

+ Sản sinh ra tinh trùng.
+ Tiết hoocmon sinh dục
nam testosteron.

- Hoocmon sinh dục nam gây biến
đổi cơ thể ở tuổi dậy thì của nam.
- Những dấu hiệu xuất hiện ở tuổi
dậy thì: bảng 58.1 SGK.

Hoạt động 2

: Bu ng tr ng và hoocmon sinh d c n

ồ

ứ

ụ

ữ

Hoạt động của GV Hoạt động của HS Hoạt động của HS
- Yêu cầu HS quan sát kĩ H 58.3 và

làm bài tập điền từ SGK.
- Yêu cầu HS nêu kết quả.

? Nêu chức năng của buồng trứng?
- GV phát bài tập bảng 58.2 cho HS
nữ, yêu cầu: các em đánh dấu vào ô
trống dấu hiệu

- GV tổng kết lại những dấu hiệu ở
tuổi dậy thì.

- GV nhắc nhở HS ý thức vệ sinh
kinh nguyệt.

- HS quan sát kĩ hình

- Dựa vào bài tập đã làm để trả
lời câu hỏi, rút ra kết luận.
- HS nữ đọc kĩ nội dung bảng
58.2, đánh dấu vào ô lựa chọn.
- 1 HS trình bày, các HS khác
nhận xét, bơe sung.

I I/ Btrứng và hcmon s dục nữ

Buồng trứng:
+ Sản sinh ra trứng.

+ Tiết hoocmon sinh dục nữ ơstrogen
- Hoocmon ơstrogen gây ra biến đổi
cơ thể ở tuổi dậy thì của nữ.

- Những dấu hiệu xuất hiện ở tuổi dậy
thì ở nữ: bảng 58.2 SGK.

3/. Dặn dị :

- Vì sao nói tuyến sinh dục là tuyến pha?

- Nguyên nhân dẫn tới biến đổi cơ thể ở tuổi dậy thì ở nam và nữ?

4/. Dăn dị về nhà :- Học bài và trả lời các câu hỏi SGK. Đọc mục “Em có biết”.

</div>
(134)<div class='page_container' data-page=134>

TIẾT 62 : SỰ ĐIỀU HOAØ VAØ PHỐI HỢPHOẠT ĐỘNG CỦA CÁC TUYẾN NỘI TIẾT

I/ MỤC TIÊU:

1/Kiến thức: Nêu được các ví dụ để c minh cơ thể tự điều hoà trong hoạt động nội tiết .

Hiểu rõ được sự phối hợp trong hoạt động nội tiết để giữ vững tính ổn định của m trường

trong .2/ Kỹ năng: Phát triển kỹ năng quan sát và phân tích hình Kỹ năng hoạt động nhóm .

3/ Thái độ : Giáo dục ý thức giữ gìn sức khoẻ .

II/ CHUẨN BỊ: Tranh phóng to hình 59.1 , 59.2 ; 59.3

III/ HOẠT ĐỘNG DẠY HỌC

1 / Kiềm tra bài cũ :1/ Trình bày chức năng của tinh hoàn và buồng trứng ?

* Tinh hồn:+ Sản sinh ra tinh trùng.+ Tiết hoocmon sinh dục nam testosteron.

- Hoocmon sinh dục nam gây biến đổi cơ thể ở tuổi dậy thì của nam.

*Buồng trứng:+ Sản sinh ra trứng+ Tiết hoocmon sinh dục nữ ơstrogen

- Hoocmon ơstrogen gây ra biến đổi cơ thể ở tuổi dậy thì của nữ.

2/ Nguyên nhân dẫn tới biến đổi cơ thể ở tuổi dậy thì ở nam và nữ ?

2 / Mở bài : Cũng như hệ thần kinh , trong hoạt động nội tiết cũng có cơ chế tự điều hồ để

đảm bảo lượng hcmơn tiết ra vưà đủ nhờ các thơng tin ngược . Thiếu thông tin này sẽ dẫn

đến sự rối loạn trong hoạt động nội tiết và cơ thể sẽ lâm vào tình trạng bệnh lý



Bài hơm nay

sẽ tìm hiểu sự điều hồ và phối hợp hoạt động của các tuyến nội tiết .

3/ Các hoạt động dạy và học:

Hoạt động của giáo viên

Hoạt động của học sinh

Nội dung ghi bài

Hoạt động 1 : Điều hoà hoạt

động của các tuyến nội tiết .

–

GV yêu cầu học sinh : Kể tên

các tuyến nội tiết chịu ảnh

hưởng của các hcmơn tuyến

yến ?

–

GV tổng kết lại kiến thức .

Yêu cầu học sinh rút ra kết luận

về vai trò tuyến yên đối với hoạt

động của các tuyến nội tiết .

–

GV yêu cầu học sinh nghiên

cứu thơng tin , quan sát hình 59.1

và 59.2



trình bày sự điều hồ

hoạt động của :



Tuyến giáp



Tuyến trên thận

–

GV gọi học sinh lên trình bày

trên tranh .

–

GV hoàn chỉnh kiến thức

––

Học sinh liệt kê được các

tuyến nội tiết : Tuyến sinh dục

, tuyến giáp , tuyến trên thận .

––

1 – 2 học sinh phát bieåu ,

lớp nhận xét bổ sung .

––

Học sinh tự rút ra kết

luaän .

––

Học sinh nghiên cứu

thoâng tin , quan sát kỹ hình

59.1 , 59.2 . Lưu ý :

Tăng cường

Kìm hãm

––

Thảo luận trong nhoùm

thống nhất ý kiến



ghi ra

nháp sự điều hoà hoạt động

của các tuyến nội tiết

––

Đại diện nhóm lần lượt

trình bày trên hình 59.1 và

59.2 , các nhóm khác bổ sung .

I .

Điều hoà hoạt

động của các tuyến

nội tiết .

-Tuyến yên tiết

hcmơn điều khiển

sự hoạt động của các

tuyến nội tiết .

––

Hoạt động của

</div>
(135)<div class='page_container' data-page=135>

Hoạt động 2 : Sự phối hợp hoạt

động của các tuyến nội tiết

–

GV u cầu học sinh trả lời

câu hỏi :



Lượng đường trong máu

tương đối ổn định do đâu ?

–

GV đưa thông tin : Trong thực

tế khi lượng đường trong máu

giảm mạnh



nhiều tuyến nội

tiết cùng phối hợp hoạt động



Tăng đường huyết .

–

GV yêu cầu học sinh nghiên

cứu thơng tin , quan sát hình 59.3



trình bày sự phối hợp hoạt

động của các tuyến nội tiết khi

đường huyết giảm ?

–

Ngồi ra :

Adênalin

Noadrênalin của phần tủy

tuyến góp phần cùng Glucagon

làm tăng đường huyết .

Sự phối hoạt động của các

tuyến nội tiết thể hiện như thế

nào ?

Kết luận chung :

Học sinh đọc

khung ghi nhớ SGK

––

Học sinh có thể vận dụng

kiến thức chức năng của

hcmơn tuyến tụy để trình

bày .

––

Lớp theo dõi nhận xét bổ

sung

––

Cá nhân làm việc độc lập

với SGK



ghi nhớ thông tin .

––

Trao đổi nhóm thống

nhất ý kiến



ghi ra nháp .

––

Yêu cầu nêu được sự

phối hợp của :

Glucagon ( tuyến tụy )

Coóctizôn ( vỏ tuyến trên

thận )



Tăng đường huyết .

––

Đại diện nhóm lên trình

bày trên tranh , các nhóm

khác bổ sung

––

Học sinh tự rút ra kết

luaän

II . Sự phồi hợp hoạt

động của các tuyến

nội tiết :

––

Các tuyến nội

tiết trong cơ thể có sự

phối hợp hoạt động



đảm bảo các q

trình sinh lí trong cơ

thể diễn ra bình

thường .

IV/ Củng cố :

––

1 . Nêu rõ mối quan hệ trong hoạt động điều hồ của tuyến n đối với các tuyến nội

tiết ?

2 . Lấy ví dụ , nêu rõ được sự phối hợp trong hoạt động nội tiết để giữ vững được tính ổn

định của mơi trường trong V/ Dặn dò :

</div>
(136)<div class='page_container' data-page=136>

CHƯƠNG XI : SINH SẢN

TIẾT 63 : CƠ QUAN SINH DỤC NAM VAØ NỮ

I/ MỤC TIÊU:

1/ Kiến thức: Học sinh phải kể tên và xác định được các bộ phận trong cơ quan sinh dục nam và đường đi
của tinh trùng từ nơi sinh sản đến khi ra ngoài cơ thể .Nêu được chức năng cơ bản của các bộ phận đó . Nêu rõ
đặc điểm của tinh trùng .

2/ Kỹ năng: Phát triển kỹ năng quan sát và phân tích hình .Kỹ năng hoạt động nhóm .
3/ Thái độ : Giáo dục nhận thức đúng đắn về cơ quan sinh sản của cơ thể .

II . Chuẩn bị :

Tranh phóng to hình 60.1

,

Bảng 60 SGK trang 189

III/ HOẠT ĐỘNG DẠY HỌC

1 / Kiềm tra bài cuõ :

1/Nêu rõ mối quan hệ trong hoạt động điều hoà của tuyến yên đối với các tuyến nội tiết ?

Tuyến n tiết hcmơn điều khiển sự hoạt động của các tuyến nội tiết .

Hoạt động của tuyến yên tăng cường hay kìm hãm chiụ sự chi phối của các hcmơn do các tuyến nội tiết tiết
ra  Đó là cơ chế tự điều hồ các tuyến nội tiết nhờ thơng tin ngược

2/ Lấy ví dụ , nêu rõ được sự phối hợp trong hoạt động nội tiết để giữ vững được tính ổn

định của mơi trường trong ? ví dụ Adênalin ,Noadrênalin của phần tủy tuyến góp phần cùng

Glucagon làm tăng đường huyết .

2 / Mở bài : GV giảng giải : Cơ quan sinh sản có chức năng quan trọng , đó là sinh sản duy trì nịi giống , vậy
chúng có cấu tạo như thế nào ?

3/ Các hoạt động dạy và học:

Hoạt động của giáo viên Hoạt động của học sinh Nội dung ghi bài
Hoạt động 1 : Tìm hiểu các bộ phận

của cơ quan sinh dục nam và chức
năng của từng bộ phận .

–

– GV yêu cầu trả lời các câu hỏi :
+ Cơ quan sinh dục nam gồm những
bộ phận nào ?

+ Chức năng của từng bộ phận là gì?
–

– Hồn thành bài tập tr 187 ( Điền từ
vào chỗ trống )

–

– GV cho đại diện các nhóm lên chỉ
trên tranh .

–

– Gv cần chú ý học bài này học sinh
hay xấu hổ và buồn cười , cần giáo
dục ý thức nghiêm túc .

–

– Ở bài tập điền từ nếu các nhóm
chưa đúng GV thơng báo cụm từ đúng
rồi lấy kết quả đó .

Hoạt động 2 : Tìm hiểu về sự sản
sinh tinh trùng và đặc điểm sống
của tinh trùng . .

–

– GV nêu câu hỏi :

 Tinh trùng được sinh ra bắt đầu
từ khi nào ?

–– Học sinh tự nghiên cứu thơng
tin và hình 60.1 SGK tr. 187  ghi
nhớ kiến thức .

–– Trao đổi nhóm thống nhất ý
kiến . Yêu cầu : Nêu được các
thành phần chính , đó là :

+ Tinh hoàn , túi tinh , ống dẫn
tinh , dương vật .

+ Tuyến tiền liệt , tuyến hình .
–– Đại diện nhóm trình bày trên
tranh  nhóm khác nhận xét bổ
sung .

I . Tìm hiểu các bộ
phận của cơ quan sinh
dục nam và chức năng
của từng bộ phận .

–– Cơ quan sinh dục
nam gồm :

+ Tinh hoàn : là nơi
sản xuất tinh trùng .

+ Tuùi tinh : Là nơi
chưá tinh truøng

+ Ống dẫn tinh : dẫn
tinh trùng tới túi tinh .

+ Dương vật : Đưa
tinh trùng ra ngoài .

+ Tuyến hành , tuyến
tiền liệt : tiết dịch
nhờn .

II .

Tìm hiểu về sự sản
sinh tinh trùng và đặc
điểm sống của tinh
trùng .

</div>
(137)<div class='page_container' data-page=137>

 Tinh trùng được sản sinh ra ở
đâu và như thế nào ?

 Tinh trùng có đặc điểm gì về
hình thái cấu tạo và hoạt động sống ?

–

– GV đ giá kết quả cuả các nhóm .
–

– GV cần đề phịng học sinh hỏi :
+ Ở ngồi mơi trường tự nhiên tinh
trùng sống được bao lâu ?

+ Tinh trùng có được sản sinh ra liên
tục không ?

+ Tinh trùng không được phóng ra
ngồi thì chưá ở đâu ?

–– Học sinh tự nghiên cứu SGK
tr. 188

–– Trao đổi nhóm  thống nhất
ý kiến trả lời câu hỏi , yêu cầu :

+ Sự sản sinh tinh trùng : Từ tế
bào gốc qua phân chia  thành
tinh trùng .

–– Học sinh tự rút ra kết luận .
Kết luận chung : Học sinh đọc
khung ghi nhớ SGK

dậy thì .

–– Tinh trùng nhỏ
có đuôi dài , di
chuyển .

–– Có 2 loại tinh
trùng : tinh trùng X và
Y

–– Tinh trùng sống
được 3  4 ngày .

III/ . Tìm hiểu các bộ
phận của cơ quan sinh
dục nữ và chức năng
của từng bộ phận .

–– Cơ quan sinh dục
nữ gồm :

+ Buồng trứng : Nơi
sản sinh ra trứng .

+ Ống dẫn , phễu: thu
trứng và dẫn trứng

+ Tử cung : Đón nhận
và nuôi dưỡng trứng
đã được thụ tinh .

+ Âm đạo : thông với
tủ cung

+ Tuyến tiền đình :
Tiết dịch

II . Tìm hiểu sự sinh
trứng và đặc điểm sống
của trứng :

–– Trứng được sinh
ra ở buồng trứng bắt
đầu từ tuổi dậy thì .

–– Trứng lớn hơn
tinh trùng , chưá nhiều
chất dinh dưỡng ,
không di chuyển

–– Trứng có 1 loại
mang X

</div>
(138)<div class='page_container' data-page=138>

IV/ Cuûng cố :

1 . Trình bày cấu tạo cơ quan sinh dục nam gồm những bộ phận nào ?

2 . Em hiểu biết gì về đặc điểm sống và sự sản sinh của tinh trùng ?

3 . Cho học sinh làm bài tập tr 189 bằng cách phát cho học sinh tờ photô sẵn  lưạ chọn .

V/ Dặn dò :

Học bài và trả lời câu hỏi SGK Đọc mục : “ Em có biết ?“

CƠ QUAN SINH DỤC NỮ

I/ MỤC TIÊU: 
1/ Kiến thức:

3. Học sinh kể tên và xác định được các bộ phận trong cơ quan sinh dục nữ .
4. Nêu được chức năng cơ bản của các bộ phận nữ .

5. Nêu rõ đặc điểm của trứng .
2/ Kỹ năng:

6. Phát triển kỹ năng quan sát và phân tích hình .
7. Kỹ năng hoạt động nhóm .

3/ Kỹ năng:

8. Giáo dục ý thức giữ gìn vệ sinh và bảo vệ cơ quan sinh dục nữ .

II . ĐỒ DÙNG DẠY HỌC :

T phóng to hình 61.1 và 61.2Tranh q rình sinh sản ra trứng , bài tập tr 192 .

III/ HOẠT ĐỘNG DẠY HỌC

1/ Kiềm tra bài cũ :

 Trình bày cấu tạo cơ quan sinh dục nam gồm những bộ phận nào ?
 Em hiểu biết gì về đặc điểm sống và sự sản sinh của tinh trùng ?

3 / Mở bài : Cơ quan sinh dục nữ có chức năng đặc biệt , đó là mang thai và sinh sản . Vậy cơ quan sinh dục
nữ có cấu tạo như thế nào ?

4/ Các hoạt động dạy và học:

Hoạt động của giáo viên Hoạt động của học sinh Nội dung ghi bài
Hoạt động 1 : Tìm hiểu các bộ phận

của cơ quan sinh dục nữ và chức
năng của từng bộ phận .

Mục tiêu : Học sinh nhận biết các
bộ phận của cơ quan sinh dục nữ và
biết chức năng của từng bộ phận.

–

– GV nêu câu hỏi :

+ Cơ quan sinh dục nữ gồm những
bộ phận nào ?

+ Chức năng của từng bộ phận trong
cơ quan sinh dục nữ là gì ?

–

– Hoàn thành bài tập tr 190 ( Điền từ
vào chỗ trống )

–

– GV cho học sinh thảo luận toàn
lớp .

–

– GV đánh giá phần kết quả của các
nhóm và giúp học sinh hoàn thiện

–

– Học sinh tự nghiên cứu thông
tin  ghi nhớ kiến thức .

–

– Trao đổi nhóm hồn thành
câu trả lời .

–

– Đại diện nhóm trình bày trên
tranh các bộ phận của cơ quan sinh
dục nữ ở hình 61.1 và 61.2  nhóm
khác bổ sung .

–

– Đại diện nhóm khác trình bày
nội dung chức năng và bài tập 
nhóm khác nhận xét và bổ sung .

–

– Học sinh đọc lại đoạn bài tập

I . Tìm hiểu các bộ
phận của cơ quan sinh
dục nữ và chức năng
của từng bộ phận .

–

– Cơ quan sinh dục
nữ gồm :

++ Buồng trứng : Nơi
sản sinh ra trứng .

++ Ống dẫn , phễu: thu
trứng và dẫn trứng

++ Tử cung : Đón nhận
và nuôi dưỡng trứng
đã được thụ tinh .

++ Âm đạo : thông với
tủ cung

</div>
(139)<div class='page_container' data-page=139>

kiến thức ở mục này .
–

– GV cần giảng giải thêm về vị trí
của tử cung và buồng trứng liên quan
đến một số bệnh ở các em nữ .

–

– GV giáo dục ý thức giữ gìn vệ sinh
ở em nữ do cơ quan sinh dục có cấu
tạo phức tạp  tránh viêm nhiễm ảnh
hưởng đến chức năng .

Hoạt động 2 : Tìm hiểu về sự sinh
trứng và đặc điểm sống của trứng .
Mục tiêu : Nêu được một số đặc điểm
của trứng .

–

– GV nêu vấn đề :

 Trứng được sinh ra bắt đầu từ
khi nào ?

 Trứng được sinh ra từ đâu và

như thế nào ?

 Trứng có đặc điểm gì về cấu tạo
và hoạt động sống ?

–

– GV đánh giá kết quả cuả các
nhóm và giúp các em hồn thiện kiến
thức .

–

– GV giảng giải thêm về :

+ Qúa trình giảm phân hình thành
trứng ( Tương tự như ở sự hình thành
tinh trùng ).

+ Trứng được thụ tinh và trứng
không được thụ tinh .

+ Hiện tượng kinh nguyệt đánh dấu
giai đoạn dậy thì ở nữ .

–

– GV lưu ý nếu học sinh hỏi :

+ Tại sao nói trứng di chuyển trong

ống dẫn ?

+ Tại sao trứng chỉ có 1 loại mang X,
cịn tinh trùng có 2 loại mang X và Y

+ Trứng rụng làm thế nào vào được
ống dẫn trứng ?

đã hoàn chỉnh .

–

– Học sinh tự nghiên cứu SGK
tr. 191 và tranh hình ảnh , bảng .

–

– Thảo luận nhóm thống nhất
câu trả lời .

–

– Đại diện nhóm trình bày kết
quả , nhóm khác nhận xét bổ sung (
Có thể miêu tả sự sinh trứng bằng
tranh để cả lớp theo dõi ).

Kết luận chung : Học sinh đọc
khung ghi nhớ SGK

Tieát dịch

II . Tìm hiểu sự sinh
trứng và đặc điểm sống
của trứng :

–

– Trứng được sinh
ra ở buồng trứng bắt
đầu từ tuổi dậy thì .

–

– Trứng lớn hơn
tinh trùng , chưá nhiều
chất dinh dưỡng ,
không di chuyển

–

– Trứng có 1 loại
mang X

–

– Trứng sống được
2 – 3 ngày và nếu được
thụ tinh sẽ phát triển
thành thai .

IV/ HƯỚNG DẪN TỰ HỌC

A/ BÀI VỪA HỌC

1 . Trình bày cấu tạo cơ quan sinh dục nữ gồm những bộ phận nào ?
2 . Em hiểu biết gì về đặc điểm sống và sự sinh trứng ?

B/ BÀI SẮP HOÏC

––Học bài và trả lời câu hỏi SGK

</div>
(140)<div class='page_container' data-page=140>

TIẾT 64: THỤ TINH , THỤ THAI VÀ PHÁT TRIỂN CỦA THAI

I/ MỤC TIÊU:

1/ Kiến thức:Học sinh chỉ rõ được những điều kiện của sự thụ tinh và thụ thai trên cơ sở hiểu rõ các khái
niệm về thụ tinh và thụ thai . Trình bày được sự ni dưõng thai trong q trình mang thai và điều kiện đảm
bảo cho thai phát triển . Giải thích được hiện tượng kinh nguyệt .

2/ Kỹ năng: Phát triển kỹ năng thu thập thông tin và tìm kiến thức . Vận dụng thực tế và hoạt động nhóm .
3/ Thái độ : Giáo dục ý thức giữ gìn vệ sinh kinh nguyệt .

II . Chuẩn bị :

Tranh phóng to hình SGK

,

Tranh q trình phát triển bào thai , phôtô bài tập tr 195 .

III/ HOẠT ĐỘNG DẠY HỌC

1 / Kiềm tra bài cũ :

1/ Trình bày cấu tạo cơ quan sinh dục nữ gồm những bộ phận nào ?
2/ Em hiểu biết gì về đặc điểm sống và sự sinh trứng ?

2/ Mở bài : Chúng ta đã biết hình thành 1 cá thể mới qua các lớp động vật cịn ở người thì sao ? Thai nhi được

phát triển trong cơ thể mẹ như thế nào ?

3/ Các hoạt động dạy và học:

Hoạt động của giáo viên Hoạt động của học sinh Nội dung ghi bài
Hoạt động 1 : Tìm hiểu sự thụ tinh

và thụ thai .

–

– GV nêu câu hỏi :

+ Thế nào là thụ tinh và thụ thai ?

I .

Tìm hiểu sự thụ tinh
và thụ thai .

</div>
(141)<div class='page_container' data-page=141>

+ Điều kiện cho sự thụ tinh và thụ
thai là gì ?

–

– GV đánh giá kết quả của nhóm
giúp học sinh hồn thiện kiến thức .

–

– GV giảng giải thêm (hình 62.1):
+ Nếu trứng di chuyển xuống gần tới
tử cung mới gặp tinh trùng thì sự thụ
tinh sẽ khơng xảy ra .

+ Trứng đã thụ tinh bám được vào
thành tử cung mà không phát triển
tiếp thì sự thụ thai khơng có kết quả .

+ Trứng được thụ tinh mà phát triển
ở ống dẫn trứng thì gọi là chưả ngồi
dạ con  nguy hiểm đến tính mạng
của mẹ .

Hoạt động 2 : Tìm hiểu sự phát
triển của thai và ni dưỡng thai .

–

– GV nêu câu hỏi :

 Quá trình phát triển của bào thai
diễn ra như thế nào ?

 Sức khoẻ của mẹ ảnh hưởng như
thế nào tới sự phát triển của bào thai ?

–

– Trong quá trình mang thai , người

mẹ cần làm gì để thai phát triển tốt và
con sinh ra khoẻ mạnh ?

–

– GV cho thảo luận toàn lớp .
–

– GV đánh giá kết quả của nhóm
–

– Gv giảng giải thêm về tồn bộ q
trình phát triển của thai để học sinh
nắm được một cách tổng quát .

–

– GV lưu ý : Khai thác thêm hiểu
biết của học sinh thông qua phương
tiện thông tin đại chúng về chế độ
dinh dưỡng cho mẹ : như uống sưã ăn
thức ăn có đủ Vitamin khống chất .
Đặc biệt là các chất có độc hai người
mẹ phải tránh

–

– Gv phân tích vai trị của nhau thai
trong việc nuôi dưỡng thai

–

– GV đề phòng học sinh hỏi :

+ Tại sao em bé trong bụng mẹ
không đi đại tiện hay tiểu tiện ?

+ Tai sao trong bụng mẹ em bé
không khóc ?

+ Có phải trong bụng mẹ em bé hay
ngậm ngón tay không ?

Hoạt động 3 : Tìm hiểu hiện tượng
kinh nguyệt

–– Học sinh nghiên cứu SGK
hình 62 tr. 193 .

–– Trao đổi nhóm thống nhất ý
kiến trả lời câu hỏi .

–– Đại diện nhóm trình bày đáp
án  nhóm khác nhận xét bổ sung

–– Học sinh rút ra kết luận .

–– Học sinh tự nghiên cứu SGK
và quan sát tranh : “Quá trình phát
triển của bào thai” ghi nhớ kiến

thức .

–– Trao đổi nhóm thống nhất
câu trả lời .

–– Yêu cầu :

+ Trong sự phát triển của bào thai
nêu được một số đặc điểm chính :
hình thành các bộ phận : chân , tay
+ Mẹ khoẻ mạnh  thai phát
triển tốt

+ Người mẹ mang thai không
được hút thuốc uống rượi , vận
động mạnh

–– Đại diện nhóm trình bày đáp
án bằng cách : Chỉ trên tranh quá
trình hình thành và phát triển của
bào thai  các nhóm khác nhận xét
bổ sung .

–– Học sinh tự sưả chưã để hoàn
thiện kiến thức .

hợp giưã trứng và tinh
trùng tạo thành hợp tử .

+ Điều kiện trứng và
tinh trùng gặp ở 1/3
ống dẫn trứng phiá
ngoài .

–– Thụ thai : Trứng
được thụ tinh bàm vào
thành tử cung tiếp tục
phát triển thành thai

+ Điều kiện : trứng
được thụ tinh phải bám
vào thành tử cung
II . Tìm hiểu sự phát
triển của thai và nuôi
dưỡng thai :

–– Thai được nuôi
dưỡng nhớ chất dinh
dưỡng lấy từ mẹ qua
nhau thai .

–– Khi mang thai
người mẹ cần được
cung cấp đầy đủ chất
dinh dưỡng và tránh
các chất kích thích có

hại cho thai như : rượi ,
bia , thuốc lá …

III . Tìm hiểu hiện
tượng kinh nguyệt :

–– Kinh nguyệt là :
hiện tượng trứng không
được thụ tinh , lớp
niêm mạc tử cung bong
ra thốt ra ngồi cùng
máu và dịch nhày .

–– Kinh nguyệt xảy
ra theo chu kỳ.

</div>
(142)<div class='page_container' data-page=142>

–

– GV nêu câu hỏi :

+ Hiện tượng kinh nguyệt là gì ?
+ Kinh nguyệt xảy ra khi nào ?
+ Do đâu có kinh nguyệt ?
–

– GV đánh giá kết quả của nhóm
và giúp học sinh hồn thiện kiến thức
–

– GV giảng giải thêm :

+ Tính chất của chu kì kinh nguyệt
do tác dung của hcmơn tuyến n ?
+ Tuổi kinh nguyệt có thể sớm hay
muộn tùy thuộc vào nhiều yếu tố .

+ Kinh nguyệt khơng bình thường 
biểu hiện bệnh lí phải khám .

+ Veä sinh kinh nguyeät .

–– Học sinh tự nghiên cứu thơng
tin , hình 62.3 SGK tr. 194 , vận
dụng kiến thức chương Nội tiết .

–– Trao đổi nhóm thống nhất ý
kiến trả lời câu hỏi .

–– Đại diện nhóm trình bày kết
quả , nhóm khác nổ sung .

Kết luận chung : Học sinh đọc
khung ghi nhớ SGK

IV/ Củng cố :

1 . Trình bày sự hình thành và phát triển của bào thai ?
2 . Em hiểu như thế nào về kinh nguyệt ?

V/ Dặn dò :

––Học bài và trả lời câu hỏi SGK

––Đọc mục : “ Em có biết ?“

––Tìm hiểu về tác hại của việc mang thai ở tuổi vị thành niên .

TIẾT 65 : CƠ SỞ KHOA HỌC CỦA CÁC BIỆN PHÁP TRÁNH THAI

I/ MỤC TIÊU:

1/ Kiến thức: Phân tích được ý nghiã của cuộc vận động sinh đẻ có kế hoạch trong kế hoạch hố gia đình.
Phân tích được những nguy cơ khi có thai ở tuổi vị thành niên .Giải thích được cơ sở của các biện pháp tránh
thai , từ đó xác định được các nguyên tắc cần tuân thủ để có thể tránh thai .

2/ Kỹ năng: Phát triển kỹ năng vận dụng kiến thức vào thực tế , thu thập thơng tin và tìm kiến thức .
3/ Thái độ: Giáo dục ý thức tự bảo vệ mình , tránh mang thai ở tuổi vị thành niên .

II . Chuẩn bị :

Thông tin về hiện tượng mang thai ở tuổi vị thành niên , tác hại mang thai sớm .
Một số dụng cụ tránh thai như : Bao cao su , vòng tránh thai , thuốc tránh thai .

III/ HOẠT ĐỘNG DẠY HỌC

1 / Kiềm tra bài cũ :

1/ Trình bày sự hình thành và phát triển của bào thai ?
2/ Em hiểu như thế nào về kinh nguyệt ?

2 / Các hoạt động dạy và học:

Hoạt động của giáo viên Hoạt động của học sinh Nội dung ghi bài
Hoạt động 1 : Tìm hiểu ý nghiã của

việc tránh thai là gì ?

–

– GV nêu câu hỏi :

+ Em hãy cho biết nội dung của cuộc

</div>
(143)<div class='page_container' data-page=143>

vận động sinh đẻ có kế hoạch trong
kế hoạch hố gia đình ?

–

– GV viết ngắn gọn nội dung học
sinh phát biểu vào góc bảng .

–

– GV nói tieáp :

+ Cuộc vận động sinh đẻ có kế
hoạch có ý nghiã như thế nào ? Cho
biết lý do ?

+ Thực hiện cuộc vận động đó bằng
cách nào ?

–

– GV cho thảo luận nhóm
–

– Lứu ý : Sẽ có rất nhiều ý kiến
khác nhau được đưa ra , vậy GV phải
hướng ý kiến đó vào yêu cầu xung
quanh ý nghiã của cuộc vận động sinh
đẻ có kế hoạch .

–

– GV nêu vấn đề :

+ Điều gì sẽ xảy ra khi có thai ở tuổi
cịn đang đi học ( tuổi vị thành niên )?
+ Em nghiã như thế nào khi học sinh
THCS được học về vấn đề này ?

+ Em có biết hiện nay có nhiều trẻ
em tuổi vị thành niên có thai hay
khơng ? Thái độ của em như thế nào
trước hiện tượng này ?

–

– GV cần lắng nghe ghi nhận những
ý kiến đa dạng của học sinh để có
biện pháp tuyên truyền giáo dục ở
năm học tới .

Hoạt động 2 : Những nguy cơ có thai
ở tuổi vị thành niên .

 Cần phải làm gì để tránh mang
thai ngoài ý muốn hay tránh phải nạo
phá thai ở tuổi vị thành niên ?

–

– GV cho hs thảo luận toàn lớp
–

– Cần lưu ý : Học sinh thường ngại
bày tỏ vấn đề này trước đám đông ,
nên GV phải động viên khuến khích
các em kể cả những em trai .

–

– GV cần khẳng định cả học sinh
nam và nữ đều phải nhận thức về vấn
đề này , phải có ý thức bảo vệ , giữ
gìn bản thân , đó là tiền để cho cuộc
sống sau này .

Hoạt động 3 : Tìm hiểu cơ sở khoa
học của các biện pháp tránh thai .

–

– GV neâu yêu cầu :

+ Dưạ vào điều kiện thụ tinh và thụ

–– Cá nhân có thể trả lời chưa
đầy đủ nội dung  Học sinh khác
bổ sung .

–– Học sinh trao đổi nhóm dưạ
trên những hiểu biết của mình qua
phương tiện thơng tin đại chúng .

+ Khơng sinh con quá sớm ( trước
20 tuổi )

+ Không để dày , nhiều .

+ Đảm bảo chất lượng cuộc sống
+ Mỗi người phải tự giác nhận
thức để thực hiện .

–– Đại diện nhóm trình bày đáp
án  nhóm khác nhận xét bổ sung

–– Học sinh thảo luận nhóm 
thồng nhất ý kiến

–– Đại diện nhóm trình bày ,
nhóm khác bổ sung .

–– Cá nhân tự nghiên cứu thơng
tin SGK tr 197 .

–– Trảo đổi nhóm thống nhất ý
kiến trả lời câu hỏi .

–– Đại diện nhóm trình bày ,
nhóm khác bổ sung .

–– Thaỏ luận nhóm thơng nhất ý
kiến và u cầu trả lời :

–– ý nghiã của việc
tránh thai :

+ Việc thực hiện kế
hoạch hố gia đình :
Đảm bảo sức khoẻ cho
người mẹ và chất
lượng cuộc sống .

+ Đối với học sinh
( tuổi vị thành niên )
có con sớm ảnh hưởng
tới sức khoẻ , học tập
và tinh thần

II . Những nguy cơ có
thai ở tuổi vị thành
niên :

–– Có thai ở tuổi vị
thành niên là nguyên
nhân tăng nguy cơ tử
vong và gây nhiều hậu
quả xấu .

III . Tìm hiểu cơ sở
khoa học của các biện
pháp tránh thai .

–– Nguyên tắc tránh
thai :

+ Ngăn trứng chín và
rụng

+ Tránh khơng để tinh
trùng gặp trứng .

+ Chống sự làm tổ của
trứng đã thụ tinh .

</div>
(144)<div class='page_container' data-page=144>

thai , hãy nêu các nguyên tắc để
tránh thai ?

+ Cần có những biện pháp nào để
thực hiện nguyên tắc tránh thai ?
–

– GV cho học sinh thảo luận :
–

– Cần chú ý có nhiều ý kiến trùng
nhau nhưng thực tế học sinh chưa hiểu
rõ cơ sở khoa học của mỗi biện pháp
tránh thai .

–

– Sau khi thảo luận thống nhất các
nguyên tắc tránh thai , GV nên cho
học sinh nhận biết các phương tiện sử
dụng bằng cách :

–

– Cho học sinh quan sát bao cao su ,
thuốc tránh thai ……

–

– GV cho một nhóm đọc tên
nguyên tắc và nhóm khác đọc phương
tiện sử dụng

+ Mỗi cá nhân vận dụng kiến thức
của bài 62 và hiểu biết của mình
thơng qua đài báo .

+ Tránh trứng gặp tinh trùng .
+ Ngăn cản trứng đã thụ tinh phát
triển thành thai .

–– Đại diện nhóm trình bày kết
quả  nhóm khác nhận xét bổ sung
–– Nhóm thống nhất chọn
phương tiện tránh thai phù hợp với
ngun tắc .

–– Các nhóm nhận xét và boå
sung cho nhau .

–– Học sinh đọc kết luận cuối
bài .

Kết luận chung : Học sinh đọc
khung ghi nhớ SGK

IV/ Củng cố :

1 . Nêu rõ những ảnh hưởng của có thai sớm , ngồi ý muốn ở tuổi vị thành niên . Phải làm gì để điều
đó khơng xảy ra ?

2 . Cho học sinh hoàn thành bảng 63 : Các phương tiện sử dụng để tránh thai

V/ dặn dò :

Học bài và trả lời câu hỏi SGK- Đọc mục : “ Em có biết ?“

,

Tìm hiểu về các bệnh lây qua đường
tình dục .

TIẾT 66 : CÁC BỆNH LÂY TRUYỀN

QUA ĐƯỜNG TINH DỤC ( BỆNH TÌNH DỤC )

I/ MỤC TIÊU:

1/ Kiến thức: Học sinh trình bày rõ các tác hại của một số bệnh tình dục phổ biến ( Lậu , giang mai .
HIV/AIDS ) , Nêu được những đặc điểm sống chủ yếu của các tác nhân gây bệnh ( Vi khuẩn lậu , giang mai và
vi rút gây AIDS ) và triệu chứng để có thể phát hiện sớm , điều trị đủ liều . Xác định rõ các con đường lây
truyền để tìm cách phịng ngưà đối với mỗi bệnh .

2/ Kỹ năng: Phát triển kỹ năng tổng quá hoá kiến thức , thu thập thơng tin và tìm kiến thức . Kỹ năng hoạt
động nhóm .

3/ Thái độ : Giáo dục ý thức tự giác phòng tránh , sống lành mạnh .

II . Chuẩn bị:

Tranh phóng to hình 64 SGK

.

Tư liệu về bệnh tình dục .

III/ HOẠT ĐỘNG DẠY HỌC

1/ Kiềm tra bài cũ :

1/ Nêu rõ những ảnh hưởng của có thai sớm , ngoài ý muốn ở tuổi vị thành niên .

2/ Phải làm gì để điều đó khơng xảy ra ?

3 / Mở bài : Các bệnh lây qua con đường quan hệ tình dục được gọi là bệnh tình dục ( hay bệnh xã hội ) , ở
Việt Nam bệnh đang phổ biến là bệnh lậu , giang mai và AIDS .

4/ Các hoạt động dạy và học:

</div>
(145)<div class='page_container' data-page=145>

Hoạt động 1 : Tìm hiểu về tác nhân
gây bệnh và triệu chứng biểu hiện
của bệnh .

Mục tiêu : Học sinh chỉ ra được các
loại vi khuẩn gây bệnh lậu và giang
mai và nêu được triệu chứng của 2
bệnh này .

–

– GV nêu câu hỏi :

+ Cho biết tác nhân gây bệnh lậu và
giang mai ?

+ Bệnh lậu và giang mai có triệu
chứng như thế nào ?

–

– GV ghi ý kiến của nhóm lên baûng .
–

– GV cần lưu ý : hiểu biết của học
sinh lớp 8 rất ít về vấn đề này nên
cũng không cần đi sâu , nhưng GV
nên giảng giải thêm .

+ Xét nghiệm máu và bệnh phẩm để
phát hiện bệnh .

+ Ở cả 2 bệnh này đều nguy hiểm ở
điểm : Người bệnh khơng có biểu
hiện gì bên ngồi nhưng đã có khả
năng truyền vi khuẩn gây bệnh cho
người khác qua quan hệ tình dục .
Hoạt động 2 : Tìm hiểu tác hại của
bệnh lậu và giang mai .

Mục tiêu : Học sinh chỉ ra được tác
hại về sức khoẻ và việc sinh con .

–

– GV yêu cầu trả lời câu hỏi :
 Bệnh lậu và giang mai gây tác
hại như thế nào ?

–

– Ở bệnh này GV cần giảng thêm về
hiện tượng phụ nữ bị lậu khi sinh con (

bình thường) rất dễ bị mù lồ vì vi
khuẩn lậu ở âm đạo xâm nhập vào
mắt gây mù .

Hoạt động 3 : Tìm hiểu các con
đường lây truyền và cách phịng
tránh bệnh .

–

– GV nêu câu hỏi :

+ Cho biết con đường lây bệnh lậu
và giang mai ?

+ Cần có những cách nào để phòng
tránh bệnh lậu và giang mai ?

–

– GV cần lưu ý : Sẽ có nhiều ý kiến
của các nhóm về biện pháp phòng
tránh  GV nên hướng vào những
biện pháp có tính chất giáo dục ý thức

–– Cá nhân tự nghiên cứu thông
tin SGK và bảng 64.1 ; 64.2 tr 200
và 201

–– Trao đổi nhóm thống nhất ý

kiến trả lời câu hỏi .

–– Đại diện nhóm trình bày đáp
án , nhóm khác nhận xét bổ sung
( Học sinh có thể trình bày các giai
đoạn tiến triển của bệnh giang mai
bằng sơ đồ ) .

–– Học sinh tiếp tục nghiên cứu
SGK  trả lời câu hỏi  Học sinh
khác bổ sung .

–– Yêu cầu : Nêu rõ tác hại của
bệnh này ở cả nam và nữ .

–– Cá nhân tự nghiên cứu SGK
và thông tin do GV cung cấp  ghi
nhớ kiến thức .

–– Trao đổi nhóm thống nhất ý
kiến trả lời , Yêu cầu :

+ Chủ yếu đề ra biện pháp phòng
tránh bệnh .

–– Đại diện nhóm trình bày

I . Tìm hiểu về tác
nhân gây bệnh và triệu
chứng biểu hiện của

bệnh .

–– Taùc nhân gây
bệnh : Do song cầu
khuẩn và xoắn khuẩn
gây nên .

–– Triệu chứng gồm
2 giai đoạn :

+ Giai đoạn sớm :
chưa có biểu hiện .

+ Giai đoạn muộn
( Trong bảng 64.1 và
64.2 )

II . Tìm hiểu tác hại
của bệnh lậu và giang
mai .

–– Tác hại của bệnh
lậu và giang mai :
( Bảng 64.1 và 2
III . Tìm hiểu các con
đường lây truyền và

cách phịng tránh bệnh

–– Cách phòng
tránh bệnh tình dục .
+

+ Nhận thức đúng đắn
về bệnh tình dục .

+ Sống lành mạnh .
+

</div>
(146)<div class='page_container' data-page=146>

tự giác của cá nhân .
–

– GV ghi lại ý kiến của nhóm lên
bảng .

–

– GV đánh giá phần thảo luận .
–

– GV hỏi thêm :

+ Theo em làm thế nào để giảm bớt
tỷ lệ người mắc bệnh tình dục trong
xã hội hiện nay ?

–

– GV hướng học sinh vào hoạt động
có tính chất cộng đồng như là tun
truyền , giúp đỡ ……

nhóm khác bổ sung .
 Học sinh rút ra kết luận .

–– Học sinh có thể thảo luận để
thống nhất ý kiến trả lời .

Kết luận chung : Học sinh đọc
khung ghi nhớ SGK

IV/ Củng cố :

1 . Bệnh lậu và bệnh giang mai do tác nhân nào gây ra và biểu hiện như thế nào ?
2 . Cần có biện pháp gì để phịng tránh bệnh tình dục ?

V/ dặn doø :

––Học bài và trả lời câu hỏi SGK

––Đọc mục : “ Em có biết ?“

––Tìm hiểu về bệnh HIV / AIDS ..

TIẾT 67 : ĐẠI DỊCH AIDS -THẢM HOẠ CỦA LOÀI NGƯỜI

I/ MỤC TIÊU:

1/ Kiến thức: Học sinh trình bày rõ tác hại của bệnh AIDS .Nêu được đặc điểm sống của virút gây bệnh
AIDS . Chỉ ra được các con đường lây truyền và đưa ra cách phòng ngưà bệnh AIDS .

2/ Kỹ năng: Phát triển kỹ năng tổng quá hoá kiến thức , thu thập thơng tin và tìm kiến thức . Kỹ năng hoạt
động nhóm .

3/ Thái độ : Giáo dục ý thức tự bảo vệ mình tránh bị nhiễm HIV

II . Chuẩn bị :

Tranh phóng to hình 65 SGK , tranh quá trình xâm nhập của virút HIV vào cơ thể .
Tranh tuyên truyền về AIDS .

Bảng 65 tr 203 . Tác hại của HIV / AIDS

Phương thức lây truyền HIV/ AIDS Tác hại của HIV/ AIDS
+ Qua đường máu ( Tiêm chích truyền

máu , dùng chung kim tiêm )

+ Qua quan hệ tình dục khơng an tồn
+ Qua nhau thai ( Từ mẹ sang con )

–

– Làm cơ thể mất hết khả năng
chống bệnh và dẫn tới tử vong

III/ HOẠT ĐỘNG DẠY HỌC

1 / Kiềm tra bài cũ :

1/ Bệnh lậu và bệnh giang mai do tác nhân nào gây ra và biểu hiện như thế nào ?
2/ Cần có biện pháp gì để phịng tránh bệnh tình dục ?

</div>
(147)<div class='page_container' data-page=147>

Hoạt động của giáo viên Hoạt động của học sinh Nội dung ghi bài
Hoạt động 1 : Tìm hiểu về HIV /

AIDS

–

– GV nêu vấn đề :
+ Em hiểu gì về AIDS ?
–

– GV lưu ý sẽ có rất nhiều ý kiến
khác nhau .

–

– GV nhận xét các ý kiến học sinh
nêu nhưng chưa đánh giá .

–

– GV yêu cầu : Hoàn thành bảng 65.
–

– GV kẻ sẵn bảng 65 để học sinh
chưã bài .

–

– GV đánh giá kết quả của nhóm
giúp học sinh hồn chỉnh bảng 65 .

–

– GV giảng giải thêm về quá trình
xâm nhập phá huỷ cơ thể của virút
HIV bằng tranh để học sinh hiểu rõ
tác hại của bệnh AIDS .

–

– GV cần lưu ý giải thích thêm
những thắc mắc của học sinh nếu có .
Hoạt động 2 : Đại dịch AIDS 
-Thảm hoạ của loài người .

 Tại sao đại dịch AIDS là thảm
hoạ của loài người ?

–

– GV nhận xét đánh giá kết quả
thảo luận của nhóm  hướng học sinh
đi đến kết luận những vấn đề chính

–

– GV giới thiệu thêm tranh : Tảng
băng chìm miêu tả AIDS ( số người
nhiễm nhiều hơn số đã phát hiện )

–

– Người bị AIDS khơng có ý thức
phịng tránh cho người khác , đặc biệt
là gái mại dâm .

Hoạt động 3 : Các biện pháp tránh
lây nhiễm HIV/AIDS

–

– GV nêu vấn đề :

+ Dưạ vào còn đường lây truyền
AIDS , hãy đề ra các biện pháp
phòng ngưà lây nhiễm AIDS

–

– GV lưu ý : có nhiều ý kiến nội
dung này  Gv cần hướng học sinh
vào các biện pháp cơ bản  giúp học
sinh hoàn thiện kiến thức .

–

– GV hỏi thêm :

+ Em cho rằng đưa người mắc HIV /
AIDS vào sống chung trong cộng
đồng là đúng hay sai ? Vì sao ?

+ Em sẽ làm gì để góp sức mình vào

–– Học sinh trả lời những hiểu
biết của mình về AIDS qua báo ,
tivi ;.

–– Học sinh khác bổ sung .
–– Mỗi cá nhân nghiên cứu
thông tin SGK kết hợp với hiểu biết
của mình  Trao đổi nhóm thống
nhất ý kiến về các nội dung ở bảng
65

–– Đại diện các nhóm lên ghi
kết quả vào bảng 65

–– Nhóm khác nhận xét bổ sung
–– Học sinh tự sưả chưã hoàn
thành bài .

–– Học sinh nghiên cứu SGK kết

hợp mục “ Em có biết ? “  thu
thập kiến thức  trao đổi nhóm 
thống nhất ý kiến trả lời câu hỏi .

+ Đại dịch vì lây lan nhanh
+ Bị nhiễm HIV là tử vong .
+ Vấn đề toàn cầu .

–– Đại diện nhóm trình bày 
nhóm khác bổ sung .

–– Cá nhân dưạ vào kiến thức
mục I . Trao đổi nhóm thống nhất
câu trả lời :

+ An toàn truyền máu , tiêm
+ Mẹ bị AIDS không sinh con
+ Sống lành mạnh , nghiêm cấm
hoạt động mại dâm

–– Đại diện nhóm trình bày 
nhóm khác bổ sung

I .

Tìm hiểu về HIV /
AIDS

–– AIDS là hội
chứng suy giảm miễn

dịch mắc phải

–– Tác hại và con
đường lây truyền HIV /
AIDS ( trong bảng 65 )
II . Đại dịch AIDS –
thảm hoạ của loài
người :

–– AIDS là thảm
hoạ của lồi người vì:

+ Tỉ lệ tử vong rất
cao

+ Không có Vacxin
phòng ngưà và thuốc
chưã

+ Lây lan nhanh .
III . Các biện pháp
tránh lây nhiễm HIV/
AIDS :

–– Chủ động phòng
tránh lây nhiễm AIDS :
+ Khơng tiêm chích ma
túy , khơng dùng chung
kim tiêm , kiểm tra máu
trước khi truyền .

+ Sống lành mạnh
chung thủy 1 vợ 1
chồng

</div>
(148)<div class='page_container' data-page=148>

công việc ngăn chặn sự lây lan của
đại dịch AIDS ?

+ Học sinh phải làm gì để khơng bị
mắc AIDS ?

+ Tại sao nói AIDS nguy hiểm
nhưng không đáng sợ ?

–– Học sinh thảo luận để trả lời
câu hỏi .

Kết luận chung : Học sinh đọc
khung ghi nhớ SGK

IV/ Củng cố :

1 . GV cho học sinh làm bài tập trắc nghiệm .

1 - AIDS thực sự trở thành thảm hoạ của lồi người vì : 
a.



Tỉ lệ tử vong cao

b.



Laây lan nhanh và rộng

c.



Khơng có Vắcxin phịng và thuốc chưã
d.



Các lưá tuổi đều có thể mắc

e.



Chỉ a,b, c
f.



Cả a, b, c, d

2 - Các hoạt động nào có thể bị lây nhiễm HIV 
a.



Ăn chung bát , đuã , muỗi đốt 
b.



Hôn nhau , bắt tay , cao râu

c.



Mặc chung quần áo , sơn sưả móng tay , chung kim tiêm 
d.



Truyền máu , quan hệ tình dục khơng an tồn

</div>

GIAO AN SINH8 3 COT DUNG CHUAN

<b>BÀI MỞ ĐẦU</b>

<b>I/ MỤC TIÊU: </b>

<i><b>1/Kiến thức:</b></i>

–

Nêu rõ mục đích, nhiệm vụ và ý nghóa của môn học

–

Xác định được vị trí của con người trong tự nhiên

–

Nêu được các phương pháp học tập đặc thù của môn học

<i><b>2/ Kỹ năng:</b></i>

Rèn kỹ năng nhận biết các bộ phận cấu tạo trên cơ thể người

<i><b>3/ Thái độ: </b></i>

Giáo dục lịng u thích bộ mơn .

<b>II/ ĐỒ DÙNG DẠY HỌC: </b>

<b>1 / Phương Pháp : Trực quan , thảo luận nhóm , vấn đáp , giảng giải .</b>

<b>2 / Giáo viên:</b>

-

Tranh : H1.1, H1.2, H1.3

-

Bảng phụ

<b>3 / Hoïc sinh : </b>

<b>III/ HOẠT ĐỘNG DẠY HỌC</b>

<b>1/ Ổn định lớp : Kiểm tra sĩ số công việc chuẩn bị của hs</b>

<b>2/ Kiểm tra bài cũ:</b>

<b>3/ Mở bài : Trong chương trìng Sinh học lớp 7, các em đã học các ngành động vật nào? Lớp</b>

động vật nào trong ngành Động vật có xương sống có vị trí tiến hố nhất?

<b> 4/Hoạt độngdạy học</b>

<b>Hoạt động 1: Vị trí của con người</b>

<b>trong tự nhiên</b>

<b>Mục tiêu: </b>

<i><b>HS xác định được.vị trí</b></i>

<i><b>của con người trong tự nhiên</b></i>

<b>Cách tiến hành:</b>

–

GV cho HS đọc thơng tin

–

Treo bảng phụ phần



–

GV nhận xét, kết luận

–

<i>Kết luận</i>

:

<i>Các đặc điểm phân biệt</i>

<i>người với động vật là người biết chế</i>

<i>tạo và sử dụng cơng cụ lao động vào</i>

<i>những mục đích nhất định, có tư duy,</i>

<i>tiếng nói và chữ viết</i>

<b>Hoạt động 2: Xác định mục đích</b>

<b>nhiệm vụ của phần cơ thể người và</b>

<b>vệ sinh</b>

–

Đọc thông tin SGK

–

Quan sát bài tập và

thảo luận nhóm để làm bài

tập SGK

–

Các nhóm lần lượt

trình bày, Các nhóm khác

nhận xét, bổ sung

–

Các đặc điểm

phân biệt người với

động vật là người

biết chế tạo và sử

dụng công cụ lao

động vào những mục

đích nhất định, có tư

duy, tiếng nói và chữ

viết

<b>Mục tiêu : </b>

<i><b>Hs biết được mục đích,</b></i>

<i><b>nhiệm vụ và ý nghĩa của mơn học</b></i>

<b>Cách tiến hành:</b>

–

GV cho HS đọc thơng tin trong

SGK

–