Tìm hiểu thực trạng công tác quản lý đào tạo trình độ thạc sĩ tại trường đại học khoa học xã hội và nhân văn đại học quốc gia thành phố hồ chí minh

I H C QU C GIA THÀNH PH H CHÍ MINH
TR

NG

I H C KHOA H C XÃ H I VÀ NHÂN V N

NGUY N VI T H NG

TÌM HI U TH C TR NG CÔNG TÁC QU N LÝ ÀO T O TRÌNH
TH C S T I TR

NG

I H C KHOA H C XÃ H I VÀ NHÂN V N

I H C QU C GIA THÀNH PH

H

CHÍ MINH

LU N V N TH C S

Tp. H Chí Minh, tháng 04/2013


I H C QU C GIA THÀNH PH H CHÍ MINH
TR

NG

I H C KHOA H C XÃ H I VÀ NHÂN V N

NGUY N VI T H NG

TÌM HI U TH C TR NG CÔNG TÁC QU N LÝ ÀO T O TRÌNH
TH C S T I TR

NG

I H C KHOA H C XÃ H I VÀ NHÂN V N

I H C QU C GIA THÀNH PH

H

CHÍ MINH

Chuyên ngành: Qu n lý Giáo d c
Mã s : 60 14 05

LU N V N TH C S

Ng

ih

ng d n khoa h c:

TS. NGUY N THANH TH Y

Tp. H Chí Minh, tháng 04/2013


 

r
T

IC M

N

c tiên, tác gi lu n v n xin g i l i cám n trân tr ng

áng kính, TS. Nguy n Thanh Th y, ng
gi trong su t quá trình h c t p t

ih c

i ã h t lòng h

n gi ng viên

ng d n và giúp

n cao h c.

Chân thành cám n Quý Th y, Cô trong Khoa Giáo d c và các
trong C quan V n phòng

tác

ng nghi p

i h c Qu c gia Thành ph H Chí Minh ã giúp

và

ng viên tác gi hồn thành lu n v n c a mình.
Chân thành cám n các anh, ch trong phòng Sau
Khoa h c Xã h i và Nhân v n ã nhi t tình giúp
t c liên quan

n công vi c h c t p, c ng nh

và h

i h c, Tr

ng

ih c

ng d n th c hi n các th

ã tham gia nhóm nghiên c u c a tác

gi và có nh ng óng góp quan tr ng cho k t qu c a lu n v n.
Cu i c ng xin g i l i tri ân

giúp

n gia ình, b n bè và ng

i thân ã

ng viên,

tác gi trong su t quá trình h c t p và cơng tác.

Tác gi lu n v n

Nguy n Vi t H ng


DANH M C CH

VI T T T

B GD& T

: B Giáo d c và ào t o

CDIO

: Conceive - Design - Implement - Operate

HQG-HCM

:

i h c Qu c gia Thành ph H Chí Minh

M

: Giá tr trung bình

S

:

Tr

ng H KHXH&NV

: Tr

l ch chu n
ng

i h c Khoa h c Xã h i và Nhân v n


DANH M C B NG

B ng 1.1. S phi u kh o sát phát ra và thu v ..................................................................6
B ng 2.1: S l
tr

ng

ng

tài nghiên c u khoa h c và chuy n giao công ngh c a

c nghi m thu trong giai o n 2007-2011 .......................................................34

B ng 2.2: Doanh thu t nghiên c u khoa h c và chuy n giao công ngh c a tr

ng

trong giai o n 2007-2011 ...............................................................................................35
B ng 2.3: B ng phân công công tác c a Phòng Sau

i h c hi n nay ............................38

B ng 2.4: Quy mô m m i chuyên ngành........................................................................39
B ng 2.5: S li u tuy n sinh t 2008

2012 ..................................................................40

B ng 2.6: Quy mô ào t o ................................................................................................41
B ng 2.7: Quy mô t t nghi p ...........................................................................................41
B ng 2.8: S cung c p thông tin .....................................................................................44
B ng 2.9: M c

cung c p thông tin ............................................................................44

B ng 2.10: Ngu n cung c p thông tin tuy n sinh ...........................................................45
B ng 2.11: ánh giá v công tác tuy n sinh ...................................................................45

B ng 2.12: S

áp ng mong

i c a h c viên v ch

B ng 2.13: ánh giá v tính h p lý c a ch
B ng 2.14: S

áp ng c a ch

B ng 2.16: Các y u t

nh h

B ng 2.17: ánh giá v ho t

ng trình ào t o ........................................47

ng trình ào t o

B ng 2.15: Các nhóm h c ph n c n

ng trình ào t o .......................47

i v i cơng vi c ..............................48

c c i ti n ..........................................................49

ng t i ch t l

ng c a ch

ng trình ào t o ...................50

ng d y c a gi ng viên ...................................................52


B ng 2.18: Mong mu n c a ng

i h c tham gia khoá h c ............................................ 54

B ng 2.19: Khó kh n trong h c t p khi theo h c th c s ................................................. 55
B ng 2.20: Nh ng khó kh n trong h c t p ...................................................................... 55
B ng 2.21: Tình tr ng vi c làm ....................................................................................... 57
B ng 2.22: N i công tác .................................................................................................. 57
B ng 2.23: Công tác ki m tra, ánh giá k t qu h c t p ................................................. 58
B ng 2.24: Công tác t ch c, qu n lý, ph c v

ào t o .................................................. 59

B ng 2.25: C s v t ch t ph c v gi ng d y và h c t p ................................................ 60


DANH M C S

S

2.1: T ch c Tr

ng H KHXH&NV .................................................................36

S

2.2: Ch c n ng và nhi m v c a Phịng Sau

S

3.1: Mơ hình q trình thi t k ch

i h c ...........................................38

ng trình ào t o tích h p ti p c n CDIO......73


PH L C

Ph l c 01: B ng h i dành cho h c viên
Ph l c 02: B ng h i dành cho c u h c viên
Ph l c 03: B ng h i dành cho gi ng viên
Ph l c 04: B ng h i dành cho cán b qu n lý
Ph l c 05: B n h i ph ng v n sâu dành cho gi ng viên
Ph l c 06: B ng h i ph ng v n sâu dành cho cán b qu n lý
Ph l c 07: B ng h i ph ng v n sâu dành cho h c viên và c u h c viên
Ph l c 08: K t qu x lý SPSS


✁

✂

CL C

U .................................................................................................................... 1

1. Tính c p thi t c a

tài nghiên c u ............................................................ 1

2. M c ích nghiên c u................................................................................... 2
3. Nhi m v nghiên c u .................................................................................. 3
4. Gi thuy t khoa h c .................................................................................... 3
5. Khách th và

it

ng nghiên c u ............................................................. 3

6. Gi i h n nghiên c u .................................................................................... 4
7. Ph

ng pháp nghiên c u ............................................................................. 5

8. T ch c nghiên c u..................................................................................... 6
9. C u trúc lu n v n ........................................................................................ 6
CH

NG 1: C S LÝ LU N TRONG QU N LÝ ÀO T O TRÌNH

TH C S ..................................................................................................................... 8

1.1 L ch s nghiên c u v n

......................................................................... 8

1.2 Nh ng khái ni m liên quan...................................................................... 11
1.2.1 Khái ni m qu n lý............................................................................................ 11
1.2.2 Khái ni m qu n lý giáo d c............................................................................. 14
1.2.3 Khái ni m ào t o ........................................................................................... 16
1.2.4 Khái ni m qu n lý ào t o.............................................................................. 16
1.2.5. Qu n lý ào t o sau

i h c........................................................................... 22

1.3 Nh ng n i dung c b n c a qu n lý ào t o trình

th c s ..................... 27


✄☎✆

NG 2: TH C TR NG CÔNG TÁC QU N LÝ ÀO T O TRÌNH

TH C S T I TR

NG H KHXH&NV............................................................. 30

2.1 Vài nét v Tr

ng

H KHXH&NV......................................................... 30

2.1.1 L ch s hình thành và phát tri n...................................................................... 30
2.1.2 T m nhìn, s m ng và m c tiêu....................................................................... 30
2.1.3 Các
2.1.4 Ho t

nv

ào t o và

i ng cán b viên ch c ............................................ 31

ng ào t o ........................................................................................... 32

2.1.5 Nghiên c u khoa h c và h p tác qu c t ......................................................... 34
2.1.6 C c u t ch c hành chính c a Tr

ng H KHXH&NV:.............................. 36

2.2 Vài nét v ch c n ng và nhi m v c a Phòng Sau

i h c ....................... 36

2.2.1 Ch c n ng........................................................................................................ 36
2.2.2 Nhi m v .......................................................................................................... 37
2.2.3
2.3

i ng ............................................................................................................ 38

c i m ào t o trình

th c s c a Tr

2.3.1 Tình hình ào t o trình

ng

H KHXH&NV................ 39

th c s :.................................................................. 39

2.3.2 Tình hình qu n lý ào t o trình

th c s : ..................................................... 41

2.4 Th c tr ng cơng tác qu n lý ào t o trình

th c s ................................ 43

2.4.1 Qu n lý công tác tuy n sinh ............................................................................ 43
2.4.2 Qu n lý ch

ng trình ào t o ......................................................................... 46

2.4.3 Qu n lý ho t

ng d y và h c......................................................................... 51

2.4.4 Qu n lý ho t

ng ánh giá k t qu h c t p c a h c viên ............................. 57

2.4.5 Công tác t ch c, qu n lý, ph c v

ào t o .................................................... 58

2.4.6 C s v t ch t ph c v gi ng d y và h c t p.................................................. 60
CH

NG 3: M T S GI I PHÁP NÂNG CAO HI U QU CƠNG TÁC QU N

LÝ ÀO T O TRÌNH

TH C S T I TR

NG H KHXH&NV ............... 63


✝✞✟ ✠✡ ☛

xu t gi i pháp ........................................................................... 63

3.1.1. Chi n l

c phát tri n giáo d c ào t o nói chung......................................... 63

3.1.2. K ho ch chi n l

c phát tri n Tr

ng H KHXH&NV .............................. 65

3.2. M t s gi i pháp nâng cao hi u qu công tác qu n lý ào t o trình

th c

s .................................................................................................................. 67
3.2.1. Nâng cao nh n th c v

ào t o trình

3.2.2 C i ti n cơng tác tuy n sinh theo h
3.2.3

i m i công tác qu n lý ch

3.2.4.

i m i ph

th c s ............................................ 67
ng xét tuy n.......................................... 68

ng trình ào t o ............................................. 71

ng pháp gi ng d y c a gi ng viên theo h

ng l y ng

ih c

làm trung tâm ........................................................................................................... 77
3.2.5 Qu n lý ho t
3.2.6

ng ánh giá k t qu h c t p c a h c viên ............................. 78

i m i công tác t ch c, qu n lý và ph c v

ào t o ................................... 80

K T LU N VÀ KI N NGH .................................................................................. 84
1. K t lu n .................................................................................................... 84
2. Ki n ngh .................................................................................................. 85
TÀI LI U THAM KH O ........................................................................................ 87


✌

1. Tính c p thi t c a

✍✎✏✑✒ ✓ i c nh c
t c

U

tài nghiên c u
a th k 21 v i 4

c i m l n: toàn c u hóa; qu c t hóa;

phát tri n nhanh c a công ngh thông tin; kinh t th tr

và v n

ng, kinh t tri th c

dân t c, qu c gia thì ngu n nhân l c mà giáo d c ào t o ra c n ph i

có kh n ng áp ng nh ng yêu c u c a th i
Nh n di n

c xu th

t o là qu c sách hàng

ó,

i.

ng và Nhà n

u và

c ta ã xác

nh giáo d c - ào

u t cho giáo d c - ào t o là

u t cho phát

tri n . Theo ó i u 2, Lu t Giáo d c n m 2005 có vi t: M c tiêu c a giáo d c là
ào t o con ng

i Vi t Nam phát tri n tồn di n, có

th m m và ngh nghi p, trung thành v i lý t
h i; hình thành và b i d

ng

o

c, tri th c, s c kh e,

c l p dân t c và ch ngh a xã

ng nhân cách, ph m ch t, n ng l c công dân, áp ng

yêu c u xây d ng và b o v T qu c .
Trong nh ng n m g n ây, giáo d c
rõ r t c v quy mô, a d ng v lo i hình tr
h i

c huy

nhân l c trình
tn

ng nhi u h n và

t

ih cn

c ta ã t ng b

c phát tri n

ng và hình th c ào t o, ngu n l c xã

c nhi u k t qu tích c c, cung c p ngu n

cao cho s nghi p cho s nghi p công nghi p hóa, hi n

c, góp ph n quan tr ng t o nên s t ng tr
Tuy nhiên, giáo d c

ng kinh t và n

i hóa

nh xã h i.

i h c c ng b l nhi u h n ch và y u kém: ch t l

ào t o nhìn chung còn th p, ch a theo k p òi h i phát tri n kinh t xã h i c a
n

c; c ch qu n lý c a Nhà n

c a các tr
m nh

ng

i h c, cao

c

i v i h th ng giáo d c

phát huy n ng l c sáng t o và s t ch u trách nhi m c a

Nh ng h n ch này, ã kìm hãm s

t

i h c và s qu n lý

ng còn nhi u b t h p lý kéo dài, ch a t o ra

viên, các nhà qu n lý và sinh viên

ng

ng l c

i ng gi ng

i m i m nh m , c n b n giáo d c

i h c.

i m i giáo d c và phát tri n kinh t - xã h i.

☞


✕✖ ✗✘✙ u nguyên nhân c
xác

a tình hình trên, nh ng nguyên nhân c n b n chính

nh nh trong ch th s 296/CT-TTg ngày 27/02/2010 c a Th t

ph v

i m i qu n lý giáo d c

trong qu n lý nhà n
thân các tr

ng

i h c giai o n 2010

c v giáo d c

i h c, cao

c

ng Chính

2012 là s y u kém

i h c và s y u kém trong qu n lý c a b n

ng .

Khơng n m ngồi nh ng h n ch và y u kém trên trong công tác qu n lý ào
t o, ào t o sau

i h c nói chung và ào t o trình

nh ng y u kém t

ng t nh ng v i nh ng m c

c thù c a t ng c s giáo d c
ào t o trình

th c s nói riêng c ng b c l
khác nhau tùy vào i u ki n và

i h c. Vì v y, vi c nghiên c u cơng tác qu n lý

th c s là m t yêu c u c p bách và có ý ngh a r t thi t th c hi n

nay.
T khi

c thành l p cho

n nay, Tr

ng

H KHXH&NV ã cung c p cho

xã h i m i n m hàng nghìn c nhân, th c s , ti n s có ch t l
nhìn t góc

khoa h c qu n lý, trong xu th phát tri n giáo d c hi n nay, v n

qu n lý ào t o trình
v n

c n

s t i Tr

ng cao. Tuy nhiên,

th c s c a Tr

c nghiên c u nh m t o b

ng

H KHXH&NV hi n nay còn nhi u

c nh y v ch t trong ào t o trình

th c

ng H KHXH&NV.

Xu t phát t nh ng lý do nêu trên,
lý ào t o trình

th c s t i Tr

ng

h c Qu c gia Thành ph H Chí Minh

tài Tìm hi u th c tr ng công tác qu n
i h c Khoa h c Xã h i và Nhân v n,
ã

c

ch t v th c tr ng công tác qu n lý ào t o trình

a ra

i

có nh ng nhìn nh n th c

th c s t i ây;

ng th i

xu t nh ng gi i pháp góp ph n nâng cao hi u qu công tác ào t o c a Tr

ng

H

KHXH&NV.

✚✛ ✜

c ích nghiên c u
Trên c s nghiên c u lý lu n v ho t

ng qu n lý, n i dung nghiên c u t p

trung làm rõ th c tr ng công tác qu n lý ào t o trình
KHXH&NV. T

ó,

th c s t i Tr

xu t nh ng gi i pháp nh m nâng cao ch t l

công tác qu n lý ào t o trình

th c s .

✔

ng

H

ng, hi u qu


✣✤ ✥✦✧ m v nghiên c u
★) Nghiên c u c s lý lu n v

ho t

ng qu n lý ào t o trình

th c s d a

trên c s lý lu n c a công tác qu n lý giáo d c và ào t o.
2) Kh o sát và ánh giá th c tr ng công tác qu n lý các m t v công tác qu n
lý ào t o trình
3)

c th c s .

xu t m t s gi i pháp: T nh ng th c tr ng ã phân tích và nh ng

xu t c a các

it

ng tham gia kh o sát,

tài nghiên c u

nh m nâng cao hi u qu công tác qu n lý ào t o trình

xu t các gi i pháp

th c s t i Tr

ng

H

KHXH&NV.

4. Gi thuy t khoa h c
Cơng tác qu n lý ào t o trình
nh ng n m qua ã

t

th c s t i Tr

c nhi u thành t u quan tr ng

ng

H KHXH&NV trong

ng th i óng góp khơng

nh vào q trình ào t o và áp ng ngu n nhân l c ch t l
thành phía Nam nói riêng và c n

ng cao cho các t nh

c nói chung.

Tuy nhiên, bên c nh nh ng thành t u ó thì v n cịn t n t i m t s h n ch
trong công tác tuy n sinh, ch

ng trình ào t o, ho t

ng gi ng d y c a gi ng

viên, công tác t ch c và qu n lý ào t o,... Các t n t i này ã có nh ng nh h
nh t

nh t i ch t l

5. Khách th và

ng và hi u qu trong công tác qu n lý ào t o trình

it

ng nghiên c u

Khách th nghiên c u:
-

H c viên Khoá 2011 - 2013 và Khoá 2012 - 2014;

-

C u h c viên Khoá 2009 - 2011 và Khoá 2010 - 2012;

-

Gi ng viên tham gia gi ng d y trình

-

Cán b qu n lý Phòng Sau

-

th c s ;

i h c;

i di n Ban Giám hi u Tr

ng H KHXH&NV.

✢

ng

th c s .


it

ng nghiên c u:

✪✫

c tr ng công tác qu n lý

ào t o trình

th c s t i Tr

ng

H

KHXH&NV.

✬✭ ✮✯

i h n nghiên c u
ào t o trình

và cho
tr

th c s t i Tr

n nay Nhà tr

ng

H KHXH&NV ã

c tri n khai t lâu

ng ã có hàng nghìn h c viên ã và ang theo h c t i

ng (trong ó bao g m các h c viên c a các ch

i vào tìm hi u quá trình ào t o trình

ng trình liên k t). Do ó,

tài

th c s t n m 2009-2012 v i các h c viên

c ào t o chính quy, t p trung (khơng bao g m các h c viên c a các ch

ng

trình liên k t).
Giai o n này

c xem là phù h p

HQG-HCM ã ban hành quy t

nghiên c u vì t n m 2009 Giám

nh s 01/Q - HQG- H&S H v quy ch

t o trình

th c s trong

b

i l n v cơng tác qu n lý ào t o trình

c thay

HQG-HCM. Quy ch này ra

HCM nói chung và c a Tr

c
ào

i ã ánh d u nh ng

th c s c a tồn

HQG-

ng H KHXH&NV nói riêng.

D a trên nh ng n i dung c b n c a qu n lý ào t o và tình hình th c t t i
Tr
h

ng

H KHXH&NV,

ng tr c ti p

tài t p trung vào vi c tìm hi u nh ng n i dung có nh

n ch t l

cơng tác tuy n sinh; ch

ng cơng tác qu n lý ào t o trình

ng trình ào t o; ho t

th c s , c th :

ng d y và h c; ho t

ng ánh

giá k t qu h c t p c a h c viên; c s v t ch t; công tác t ch c, qu n lý và ph c
v

ào t o.
Do h n ch v th i gian và kinh phí nên lu n v n ch

xu t các gi i pháp mà

không ti n hành l y ý ki n c a chuyên gia, cán b qu n lý và h c viên v tính kh
thi, c ng nh vi c t ch c th c nghi m, ánh giá hi u qu c a các gi i pháp.

✩


7. Ph
Ph

ng pháp nghiên c u

ng pháp nghiên c u tài li u:

i m,

ng l i giáo d c c a

v n b n, v.v

Ph

liên quan

ng h p các công trình nghiên c u, các quan

ng và Nhà n

n

c, các ph m trù, các khái ni m, các

tài.

ng pháp nghiên c u th c ti n:
+ Ph

ng pháp nghiên c u s n ph m ho t

có liên quan,
ho t

✱

c bi t là các tài li u, s li u c a tr

ng ào t o qua các n m h c, báo cáo t

th c tr ng giáo d c
+ Ph

ng: s d ng các tài li u, s li u
ng còn l u gi nh : báo cáo

ánh giá c a Nhà tr

ng, báo cáo

i h c, k ho ch các n m h c

ng pháp kh o sát i u tra xã h i h c: Xu t phát t

it

ng, m c ích

và nhi m v , chúng tôi ã xây d ng 04 d ng phi u kh o sát dành cho 04

it

ng

khác nhau là h c viên, c u h c viên, gi ng viên và cán b qu n lý nh m tìm hi u
th c tr ng công tác qu n lý ào t o trình
Phi u kh o sát

th c s t i Tr

ng H KHXH&NV.

c thi t k g m 02 ph n: Ph n I Thông tin cá nhân và Ph n

II N i dung; v i 02 lo i câu h i: ch n câu tr l i thích h p và ch n m c
(d a trên thang o Likert)

tìm hi u nh ng v n

phù h p

c th sau:

Qu n lý công tác tuy n sinh
Qu n lý ch

ng trình ào t o

Qu n lý ho t

ng d y và h c

Qu n lý ho t

ng ánh giá k t qu h c t p c a h c viên

Công tác t ch c, qu n lý và ph c v

ào t o

C s v t ch t ph c v gi ng d y và h c t p
+ Ph

ng pháp ph ng v n sâu: D a trên k t qu kh o sát thu

h i ph ng v n sâu

c xây d ng dành cho c 04

it

ng nh m tìm hi u thêm v

nh ng thu n l i, khó kh n, ánh giá xoay quanh các v n
qu n lý ào t o trình
Ph

c, các câu

liên quan

n cơng tác

th c s .

ng pháp th ng kê toán h c

th ng kê SPSS, Execl nh m

nh l

x lý các k t qu

i u tra: S d ng ph n m m

ng các k t qu nghiên c u thông qua th ng kê

✰


✳ ns

, tính t l ph n tr m, tr s trung bình,

các câu h i c ng nh gi a các

it

l ch chu n,

t

ng quan,

c a

ng tham gia kh o sát.

8. T ch c nghiên c u
Lu n v n
B

c ti n hành theo các b

c c th nh sau:

c 1: Tìm hi u và t ng h p các tài li u có liên quan

nh : các v n b n- quy ch c a nhà n
công tác ào t o

i h c và sau

trình nghiên c u khoa h c . . .
B

c 2: G p g và trao

n

tài nghiên c u

c, các c quan ch c n ng có liên quan

n

i h c, sách, báo, t p chí, các tài li u, các cơng
xây d ng c s lý lu n.
i v i Ban Giám hi u, Phòng Sau

gi ng viên, h c viên và c u h c viên v các v n

liên quan

i h c, m t s

hoàn thi n b phi u

i u tra.
B

c 3: S d ng phi u kh o sát

l y ý ki n.

B ng 1.1. S phi u kh o sát phát ra và thu v
TT

B

it

ng

S phi u phát ra

S phi u thu v

1

H c viên

120

118

2

C u h c viên

50

46

3

Gi ng viên

20

20

4

Cán b qu n lý

10

10

T ng c ng

200

194

c 4: D a trên k t qu kh o sát, ti n hành ph ng v n sâu nh ng v n

ch a rõ.

9. C u trúc lu n v n
Ngoài ph n m

u, k t lu n và khuy n ngh , danh m c tài li u tham kh o,

các b ng bi u và phi u h i, d ki n n i dung lu n v n g m 03 ch

✲

ng:


✵✶✷✸✹✺ ✻✼ ✵✸ ✽
Ch

lý lu n trong qu n lý ào t o trình

ng 2: Th c tr ng cơng tác qu n lý ào t o trình

th c s .
th c s t i Tr

ng H

KHXH&NV.
Ch

ng 3: M t s gi i pháp nâng cao hi u qu công tác qu n lý ào t o trình

th c s t i Tr

ng H KHXH&NV, HQG-HCM.

✴


✿❀❁❂ ❃
✿❄ ❅

LÝ LU N TRONG

QU N LÝ ÀO T O TRÌNH

TH C S

1.1 L ch s nghiên c u v n

❆❇ n nay,

ào t o trình

th c s ngày càng phát tri n và óng góp m t ph n

quan tr ng trong vi c cung c p
và ch t l

ng cho th tr

i ng chuyên gia, ngu n nhân l c có trình

ng vi c làm,

h c t p nâng cao trình

c a ng

ng th i áp ng

i lao

c ph n nào nhu c u

ng và c a tồn xã h i. Nh v y, cơng tác

t ch c và qu n lý vi c d y, h c và nghiên c u c a b c ào t o này nh m
tính hi u qu và ch t l

ng ào t o c ng nh

h i là h t s c quan tr ng
Nh n th c

i v i các nhà qu n lý giáo d c trong n

c t m quan tr ng ó,

n nay ã có r t nhi u

n

c ta... . Theo ơng

ó là k t qu khó tránh c a ý mu n t p trung quan

ch c ph n bi n các lu n v n... .
h n ch ch t ch s

ngành nào cịn y u thì c
c ngồi.

n thành l p H i

ch nh

y

c phép ào t o th c s và ti n s ,

ng quy t ch m d t ào t o trong n
nv

✾

c

g i ra ào t o

c phép ào t o quy n t ch và

t vi c tuy n sinh, l a ch n ch

n c p b ng [16].

ng ch m lu n v n, t

n tình tr ng này theo ơng c n rà soát

n v , s ngành

ng th i tr l i cho các

t ch u trách nhi m

i h c? GS. Hoàng T y nh n

âu ào t o th c s và ti n s nhanh, nhi u, r và u

liêu; t vi c thi tuy n nghiên c u sinh

n

tài lu n v n,

này:

nh Trên th gi i khơng

l i

c.

ng trình, h i ngh , h i th o bàn v

Trong bài vi t Gi i pháp nào cho giáo d c
nh

mb o

áp ng yêu c u ngày càng cao c a xã

lu n án, cơng trình nghiên c u c ng nh các ch
v n

cao

ng trình ào t o cho


❉❊❋ ●❍■❏ n H

u S n trong bài vi t

h c Vi t Nam h i nh p qu c t
nh ng c h i c a giáo d c

do

ng trên K y u H i th o Giáo d c

i

HQG-HCM t ch c tháng 11/2012 ã ch ra

i h c Vi t Nam khi b

c vào h i nh p qu c t là:

c ti p c n v i h th ng các tri th c khoa h c m i, tiên ti n nh t c a th gi i;
c c p nh t và h c h i các n i dung ào t o tiên ti n c a các tr
n

c ngoài; kh n ng liên k t v i nh ng tr

h c thu t, nghiên c u;

ng

ng khác

i h c qu c t danh ti ng v n n

c nh n s vi n tr , tài tr cho giáo d c

i h c Vi t

Nam. Tuy nhiên, bên c nh ó ơng c ng ch ra nh ng thách th c, khó kh n trong ti n
trình h i nh p qu c t : khi thay
tr

ng có nguy c

nh h

ng

i t duy kinh t trong giáo d c theo c ch th
n vi c b o t n và duy trì các giá tr b n s c v n

hóa truy n th ng; s c nh tranh ngày càng gay g t trong th tr

ng giáo d c khi

ngày càng có nhi u tr

ng v i nhi u lo i hình ào t o, nhi u ngành ngh , và c

ch chính sách cho ng

i h c gi a hai h th ng công l p và t th c; tín ch

c

th c hi n

Vi t Nam v n ch a hồn tồn

c nh th gi i, tính liên thơng, liên

k t ngang

d c v n còn r t nhi u h n ch ; n ng l c nghiên c u khoa h c và s

d ng thành th o các k n ng ngo i ng c a cán b - gi ng viên

có th h i nh p

c v i n n khoa h c c a khu v c và th gi i là th p; ... [13].
Theo TS. Lê Xuân T trong bài vi t Tr
Long An nâng cao ch t l

ng ào t o

nâng cao hi u qu qu n lý giáo d c
các tr

ng

i h c và cao

n ch t l
l

c

ng

i h c Kinh t Công nghi p

ng trong k y u h i th o Gi i pháp

i h c và cao

ng Vi t nam do Ban Liên l c

ng Vi t Nam t ch c cho r ng có 06 y u t quy t

ng ào t o ó là: ch

ng trình ào t o;

ng giáo trình và sách giáo khoa; ph

nh

i ng cán b gi ng d y; ch t

ng pháp gi ng d y; liên k t trong ào t o

và c s v t ch t.
c p
sau

n ho t

ng ào t o sau

i h c do B GD& T t ch c t i Hà N i n m 2006 c ng ã nêu ra nh ng t n

t i, b t c p c a ào t o sau
quy ch
h

i h c, H i ngh t ng k t công tác ào t o

ào t o sau

i h c có th i l

ng chung c a các n

n ng n ,

i h c: Ch

ng trình ào t o th c s quy

ng l n, xa r i th c t , không phù h p v i xu

c trong khu v c và trên th gi i, ch

n i u, n ng v hàn lâm, thi u n ng

trùng l p, nh c l i ki n th c c a b c

nh trong

ng trình ào t o còn

ng và th c ti n, n i dung còn

i h c; Tuy n sinh còn ch y theo s l

❈

ng,


ch a chú tr ng t i ch t l
c trị ghi, thi u tính

ng tuy n ch n, t ch c thi ch a nghiêm, tình tr ng th y
i tho i; gi ng viên thi u kh n ng và th c ti n ho t

nghiên c u khoa h c, ch a th
hi n

ng

ng xuyên ti p c n nh ng ki n th c chuyên môn m i,

i [24].
Các h c viên cao h c chuyên ngành qu n lý giáo d c c ng ch n qu n lý ào

t o là m ng nghiên c u c a mình nh : tác gi Lê Th Th y nghiên c u M t s
bi n pháp qu n lý ho t
ph m -

i h c Qu c gia Hà N i ; tác gi Nguy n V n Thành nghiên c u Bi n

pháp t ng c
Tr

ng ào t o h c nhân qu n lý giáo d c t i Khoa S

ng

ng qu n lý ho t

ng ào t o t i Khoa Tâm lý - Giáo d c h c,

i h c H i Phòng ; tác gi Phùng Th Ngh nghiên c u T ch c ào t o

theo h c ch tín ch
trình ào t o sau

i v i các mơn h c thu c kh i ki n th c chung trong ch
ih c

i h c Qu c gia Hà N i ;... Trong s các lu n v n

chuyên ngành qu n lý giáo d c có m t s tác gi c ng
sau

i h c, nh tác gi Tr n Th Thu H

ng v i

kh o sát và ánh giá th c tr ng qu n lý ào t o sau
ch

i

ng nghiên c u i sâu vào

i h c t i Vi n Khoa h c Nông

các m t: qu n lý công tác tuy n sinh; qu n lý thi t k và t ch c

ng trình ào t o; qu n lý

lý ph

c p t i qu n lý ào t o

tài Qu n lý ào t o sau

h c t i Vi n Khoa h c Nông nghi p Vi t Nam , v i h
nghi p Vi t Nam

ng

i ng gi ng viên, ng

ih

ng d n khoa h c; qu n

ng pháp gi ng d y; qu n lý h c viên và nghiên c u sinh; qu n lý h th ng

giáo trình, tài li u tham kh o; qu n lý c s v t ch t, k thu t ph c v
lý tài chính cho nhi m v
Minh v i

ào t o và qu n lý ào t o; hay tác gi Nguy n Qu c

tài Qu n lý ào t o h th c s t i Khoa

i h c Hà N i v i h
qu n lý ào t o nh ng là

ào t o; qu n

ào t o Sau

i h c, Tr

ng

ng nghiên c ng t p trung vào tìm hi u th c tr ng cơng tác
Tr

ng

i h c Hà N i.

Tóm l i, cơng tác ào t o qu n lý ào t o là m t

tài thu hút r t nhi u s

quan tâm và nghiên c u c a các nhà nghiên c u, khoa h c. Tuy nhiên,

it

khách th và ph m vi nghiên c u là khác nhau, vì v y vi c th c hi n

tài Tìm

hi u th c tr ng cơng tác qu n lý
KHXH&NV,

ào t o trình

HQG-HCM là khơng có s trùng l p v

b t k m t cơng trình nghiên c u nào tr

c ây.

❑▲

th c s t i Tr
it

ng

ng,
H

ng nghiên c u v i


◆❖€ ◗❘

ng khái ni m liên quan

1.2.1 Khái ni m qu n lý
a) Khái ni m qu n lý

❙❚❯ ❱ u qu n lý hình thành và xu t hi n ngay t
khi lồi ng
trình

i xu t hi n các t ch c xã h i

n a cu i xã h i nguyên th y,

u tiên. Ngoài tri th c và s c lao

ng,

qu n lý tr thành m t trong ba y u t c b n, t o nên s phát tri n c a xã

h i. Ngày nay, vai trò c a qu n lý và khoa h c qu n lý ã hi n di n và ngày càng
c kh ng

nh trong m i l nh v c c a

i s ng xã h i

Nh ng n m g n ây khoa h c qu n lý ã thâm nh p và phát tri n r t nhanh
Vi t Nam. Có r t nhi u cách ti p c n khác nhau v qu n lý:
Trên th gi i:
Theo Các Mác: "B t c lao
m t quy mơ khá l n,

a ra

o

i u hồ nh ng ho t

c t u thì i u khi n l y mình nh ng m t giàn nh c thì

ng" [10, tr.342].

F.W.Taylor (M , 1856-1915)
h c ã

ng chung nào mà ti n hành trên

u yêu c u ph i có m t s ch

ng cá nhân. M t nh c s
ph i có nh c tr

ng hay lao

c ánh giá là cha

c a thuy t qu n lý khoa

nh ngh a: Qu n lý là bi t chính xác i u b n mu n ng

và sau ó khi n

i khác làm

c h hồn thành cơng vi c m t cách t t nh t và r nh t [3,

tr.23].
H.Fayol (Pháp,1841-1925) nói v n i hàm c a khái ni m nh sau: "Qu n lý
t c là l p k ho ch, t ch c, ch huy, ph i h p và ki m tra"[2, tr.59].
Peter Druker quan ni m "Qu n lý là m t ch c n ng xã h i nh m
con ng

i và xã h i v i nh ng h giá tr , n i dung, ph

phát tri n

ng pháp bi n

i không

ng ng".[3, tr.35].
Vi t Nam:
Theo tác gi Nguy n Qu c Chí và Nguy n Th M L c: "Ho t
ho t

ng có

nh h

ng, có ch

nh c a ch th qu n lý

▼▼

ng qu n lý là

n khách th qu n lý


trong m t t ch c làm cho t ch c v n hành và

t

c m c tiêu c a t ch c"[4,

tr.1].
Theo tác gi

ng Qu c B o: Qu n lý là quá trình tác

c a ch th qu n lý

n khách th qu n lý nh m

ng

t m c tiêu chung [1, tr.17].

Theo tác gi Tr n Ki m vi t: Qu n lý là nh ng tác
trong vi c huy

ng gây nh h

ng c a ch th qu n lý

ng, phát huy, k t h p, s d ng, i u ch nh, i u ph i các ngu n

l c (nhân l c, v t l c, tài l c) trong và ngoài t ch c (ch y u là n i l c) m t cách
t i u nh m

t m c ích c a t ch c v i hi u qu cao nh t và qu n lý m t h

th ng xã h i là tác

ng có m c ích

làm cho h v n hành thu n l i và
T nh ng

n t p th ng

i - thành viên c a h - nh m

t m c ích d ki n [8, tr.15].

nh ngh a nêu trên có th nói r ng qu n lý là m t q trình mang

tính xã h i, xu t hi n cùng v i s h p tác và phân công lao
Dù

ng.

c ti p c n theo b t k cách nào, qu n lý c ng mang m t s

c tr ng

c b n sau:
- Qu n lý là thu c tính b t bi n, n i t i c a m i quá trình ho t
- Qu n lý

ng xã h i;

c th c hi n v i m t t ch c hay m t nhóm xã h i;

- Qu n lý, xét v m t công ngh là s v n
- Qu n lý bao gi c ng là nh ng tác

ng c a thơng tin;

ng có h

ng ích, là nh ng tác

ng

ph i h p n l c c a các cá nhân th c hi n m c tiêu c a t ch c;
- Y u t con ng

i, trong ó, ch y u bao g m ng

qu n lý gi vai trị trung tâm trong chu trình, trong ho t

i qu n lý và ng

ib

ng qu n lý;

- Qu n lý th hi n m i quan h gi a hai b ph n ch th qu n lý và khách th
qu n lý, ây là m i quan h ra l nh - ph c tùng, khơng

ng c p và có tính b t

bu c;
- Qu n lý là s tác

ng, mang tính ch quan nh ng ph i phù h p v i quy lu t

khách quan. Qu n lý có kh n ng thích nghi gi a ch th v i
ng

c l i.

❲❳

it

ng qu n lý và


❬❭❪ ❫ i, tuy khái ni m qu n lý có nhi u phát bi u khác nhau nh
chung các tác gi
th

u quan ni m r ng qu n lý là m t lo i ho t

ra nh ng m c tiêu c n ph i

t và nh ng ch tr

ph i th c hi n l a ch n nhân s , huy

ng trong ó ch

ng, bi n pháp k ho ch

ng và s d ng v t l c và tài l c ang có t

ch c và i u hành b máy nhân l c
ho ch nói trên m t cách úng

ng nhìn

th c hi n nh ng ch tr

n, có ch t l

ng, bi n pháp và k

ng và hi u qu nh m t o ra k t qu

trong công vi c t t nh t.
b) Các ch c n ng c b n c a qu n lý
Ch c n ng qu n lý là hình th c bi u hi n s tác

ng có ch

ích c a ch th

qu n lý lên khách th qu n lý nh m th c hi n m c tiêu qu n lý.

ó là t p h p

nh ng nhi m v mà ch th qu n lý ph i ti n hành trong quá trình qu n lý:
- Ch c n ng ho ch
nh t c a qu n lý, nh m
hi n mà qu n lý c n

nh (k ho ch hóa): là ch c n ng
nh ra ch

ng trình, m c tiêu, chi n l

u tiên và quan tr ng
c , bi n pháp th c

t.

- Ch c n ng t ch c: là ch c n ng i u ph i các ngu n l c, hình thành nhóm
chun mơn hóa, các phân h , t o nên h th ng

nh m th c thi k ho ch qu n lý và

t t i m c tiêu mong mu n. Vi c quan tr ng nh t c a khâu t ch c này là tìm
úng ng
và c c u

i, giao úng vi c, xác
mb oh

nh

c trách nhi m c a h , thi t k m t t ch c

u hi u rõ h ph i làm vi c gì,

cho ai, ph i rõ ràng v trách nhi m, quy n h n
qu n lý c ng c n

khích m i ng

m b o m t môi tr

âu và v i ai hay báo cáo

tránh tình tr ng xáo tr n. Ng

h p tri n khai các ho t

ng làm vi c lành m nh, tích c c và khuy n

o, ch

o th c hi n): là ch c n ng nh m ph i

ng c a nhóm, c a phân h trong h th ng. Ch th qu n lý

nh và t ch c th c hi n quy t

nh ó.

- Ch c n ng ki m tra: là ch c n ng xem xét, o l

ng và ánh giá vi c th c

hi n nh m k p th i phát hi n ra nh ng sai sót trong quá trình ho t
h i thúc

i

i làm vi c hi u qu .

- Ch c n ng i u khi n (lãnh
ra các quy t

c

y h th ng phát tri n hi u qu h n, trên c s

ch nh. ây c ng là ch c n ng

ó

ng và các c

ra các tác

ng i u

c thù cho giai o n cu i c a m t chu trình qu n lý.

❨❩


❛ ❜❝❞ ❡ nh 4 ch

c n ng trên, g n ây có nhi u tác gi cịn b sung thêm ch c

n ng thông tin trong qu n lý nh m kh ng

nh vai trị thơng tin trong i u hành (và

ph n h i) quá trình qu n lý.
Trên ây là các ch c n ng c b n c a qu n lý. M i ch c n ng qu n lý có m t
n i dung khác nhau òi h i các nhà qu n lý, khi v n d ng ph i c n c vào tính ch t
c a chu trình qu n lý, ph i ti n hành, x lý m t cách c th , tùy thu c vào tình
hu ng và i u ki n c th . S phân lo i nh ng ch c n ng c a qu n lý giúp cho các
quá trình qu n lý

c tri n khai tồn di n, cân

i, có có s khoa h c, i sâu vào

b n ch t c a qu n lý.

1.2.2 Khái ni m qu n lý giáo d c
Qu n lý giáo d c là m t b ph n c a khoa h c giáo d c và là m t chuyên
ngành c a khoa h c qu n lý nói chung. B n thân khái ni m qu n lý giáo d c ch a
ng n i dung r ng, bao hàm c qu n lý h th ng giáo d c qu c gia và qu n lý các
phân h c a nó, trong ó

c bi t là qu n lý tr

Qu n lý giáo d c là s tác
ho t

ng giáo d c nh m

h c n b n c a ho t

d y và ng

ng h c.

ng có ý th c c a b máy qu n lý giáo d c

a ho t

ng giáo d c

c k t qu mong

ng qu n lý giáo d c là quan h c a ng

i h c trong ho t

i. Quan

i qu n lý v i ng

i

ng giáo d c. Các m i quan h khác bi u hi n trong

m i quan h gi a các c p b c qu n lý, gi a ng
h c), gi a con ng

t

n

i v i ng

i (ng

i d y - ng

i

i v i c s v t ch t và i u ki n ph c v giáo d c.

Có nhi u quan ni m khác nhau khi nói v thu t ng qu n lý giáo d c:
Tác gi

ng Qu c B o vi t: Qu n lý giáo d c theo ngh a t ng quan là i u

hành, ph i h p các l c l

ng nh m

y m nh công tác ào t o th h tr theo yêu

c u phát tri n c a xã h i. Ngày nay, v i s m nh phát tri n giáo d c th
công tác giáo d c không ch gi i h n
lý giáo d c

c hi u là s

th h tr mà cho m i ng

i. Cho nên, qu n

i u hành h th ng giáo d c qu c dân [1, tr.31].

Tác gi Tr n Ki m cho r ng Qu n lý giáo d c là s tác
ch c, có h

ng xun,

ng liên t c, có t

ng ích c a ch th qu n lý lên h th ng giáo d c nh m t o ra tính

❴❵