Đ I H CăĐẨăN NG
TR
NGăĐ I H CăS ăPH M
NGUY N NH N
QU N LÝ HO TăĐ NG
GIÁO D C TH M M CHO THI U NHI
T IăCUNGăVĔNăHịAăTHI UăNHIăĐẨăN NG
LU NăVĔNăTH CăSƾăGIỄOăD C H C
ĐẨăN NG,ăNĔMă2017
Đ I H CăĐẨăN NG
TR
NGăĐ I H CăS ăPH M
NGUY N NH N
QU N LÝ HO TăĐ NG
GIÁO D C TH M M CHO THI U NHI
T IăCUNGăVĔNăHịAăTHI UăNHIăĐẨăN NG
Chuyên ngành: Qu n lý giáo d c
Mã s : 60.14.01.14
LU NăVĔNăTH CăSƾăGIỄOăD C H C
Ng
iăh
ng d n khoa h c:ăPGS.TS.ăLểăQUANGăS N
ĐẨăN NG,ăNĔMă2017
L IăCAM ĐOAN
Tôi xin cam đoan đây là đề tài nghiên cứu của riêng tôi.
Các số liệu và kết quả nêu trong luận văn này chưa được ai công bố trong
bất kỳ cơng trình nào.
Tácăgi ălu năvĕn
Nguy năNhẫn
M CăL C
M ăĐ U .................................................................................................................... 1
1.ăLỦădoăchọnăđ ătƠi ............................................................................................. 1
2.ăM cătiêuănghiênăc u ........................................................................................ 2
3.ăKháchăth ăvƠăđ iăt
ngănghiênăc u ................................................................ 2
4.ăGi ăthuy tăkhoaăhọc......................................................................................... 3
5.ăNhi măv ănghiênăc u ...................................................................................... 3
6.ăPh măviănghiênăc u ......................................................................................... 3
7.ăụănghĩaăc aăđ ătƠi ............................................................................................ 3
8.ăPh
ngăphápănghiênăc u ................................................................................. 4
9.ăK tăc uălu năvĕn .............................................................................................. 4
CH
NGă 1.ă C ă S ă Lụă LU Nă C Aă QU Nă Lụă HO Tă Đ NG GIÁO
D CăTH MăM ăCHOăTHI UăNHIăT I CUNGăVĔNăHịAăTHI UăNHI ....... 5
1.1.ă T NGă QUANă CÁCă NGHIểNă C Uă V ă QU Nă Lụă GIÁOă D Că TH Mă
M ăCHOăTHI UăNHI ................................................................................................ 5
1.1.1.ăT ngăquanănh ngănghiênăc uăliênăquanăđ năho tăđ ngăgiáoăd căth mă
m
............................................................................................................................. 5
1.1.2.ăNh ngănghiênăc uăliênăquanăđ năqu nălỦăho tăđ ngăGDTMăchoăthi uă
nhi ............................................................................................................................. 8
1.2.ăCÁCăKHÁIăNI MăCHệNHăC AăĐ ăTẨI .......................................................... 9
1.2.1.ăQu nălỦ ...................................................................................................... 9
1.2.2.ăQu nălỦăgiáoăd c ..................................................................................... 12
1.2.3.ăHo tăđ ngăgiáoăd căth măm .................................................................. 14
1.2.4.ăQu nălỦăho tăđ ngăgiáoăd căth măm ..................................................... 16
1.3.ăHO TăĐ NGăGIÁOăD CăTH MăM ăCHOăTHI UăNHI ............................. 17
1.3.1.ăM cătiêuăgiáoăd căth măm ăchoăthi uănhi ............................................... 17
1.3.2. N iădungăgiáoăd căth măm choăthi uănhi .............................................. 19
1.3.3.ăPh
ngăphápăgiáoăd căth măm ăchoăthi uănhi ........................................ 20
1.3.4. Hìnhăth căgiáoăd căth măm ăchoăthi uănhi ............................................. 26
1.3.5.ăCácăy uăt ă nhăh
ngăđ năgiáoăd căth măm ăchoăthi uănhi ................... 28
1.4.ăQU NăLụăGIÁOăD CăTH MăM ăCHOăTHI UăNHIăT IăCUNGăVĔNă
HÓAăTHI UăNHI ..................................................................................................... 34
1.4.1.ăQu nălỦăm cătiêuăgiáoăd căth măm ăchoăthi uănhi ................................. 34
1.4.2.ăQu nălỦăn iădungăgiáoăd căth măm choăthi uănhi ................................. 35
1.4.3.ăQu nălỦăph
ngăphápăgiáoăd căth măm ăchoăthi uănhi .......................... 35
1.4.4.ăQu nălỦăhìnhăth căgiáoăd căth măm ăchoăthi uănhi ................................ 35
1.4.5.ăQu nălỦ cácăđi uăki năph căv ăgiáoăd căth măm ăchoăthi uănhi ............ 36
TI UăK TăCH
CH
NGă1............................................................................................ 38
NGă 2.ă TH Că TR NGă QU Nă Lụă HO Tă Đ NG GIỄOă D Că
TH Mă M ă CHOă THI Uă NHIă T I CUNGă VĔNă HịAă THI Uă NHIă ĐẨă
N NG ....................................................................................................................... 39
2.1.ăT ăCH CăĐI UăTRAăKH OăSÁT ................................................................. 39
2.2.ăT NGăQUÁTăV ăT ăCH CăVẨăHO TăĐ NGăC AăCUNGăVHTNăĐẨă
N NG ....................................................................................................................... 40
2.2.1.ăB ămáyăt ăch c........................................................................................ 40
2.2.2.ăCh cănĕng,ănhi măv ăvƠăquy năh n ........................................................ 42
2.3.ăTH CăTR NGăGDTMăCHOăTHI UăNHIă ăCUNGăVHTNăĐẨăN NG ....... 43
2.3.1. Th cătr ngăgiáoăd căth mămĩăchoăthi uănhiăt iăCungăVHTNăĐƠăN ng .. 43
2.3.2.ăTh cătr ngăcácăph
2.3.3. Đánhăgiáăch tăl
ngăphápăgiáoăd căth măm ăchoăthi uănhi ............... 54
ngăGDTMăc aăthi uănhi .............................................. 55
2.4.ă TH Că TR NGă QU Nă Lụă GDTMă CHOă THI Uă NHIă ă CUNGă VHTNă
ĐẨăN NG ................................................................................................................ 58
2.4.1.ăCôngătácătri năkhai,ăt ăch căth căhi năvƠăbanăhƠnhăcácăvĕnăb năphápă
lý
........................................................................................................................... 58
2.4.2.ăM căđ ăquanătơmăc aăph ăhuynhăđ năHĐGDTM ................................... 59
2.4.3. Nh năth căc aăcánăb ăqu nălỦ, giáo viên,ăph ăhuynhăhọcăsinhăv ăvaiă
tròăc aăGDTMăđ iăvớiăthi uănhi................................................................................ 60
2.4.4. Đánh giá th cătr ngăqu nălỦăho tăđ ngăGiáoăd căth mămĩ ..................... 62
2.5.ăĐÁNHăGIÁăCHUNG ......................................................................................... 65
2.5.1.ăNh ngă uăđi m ........................................................................................ 65
2.5.2.ăNh ngăh năch ......................................................................................... 70
2.5.3.ăNguyênănhơnăc aănh ngăh năch ............................................................ 70
TI UăK TăCH
CH
NGă2............................................................................................ 71
NGă 3. BI Nă PHỄPă QU Nă Lụă HO Tă Đ NG GIỄOă D Că TH Mă
M ăCHOăTHI UăNHIăT I CUNGăVĔNăHịAăTHI UăNHIăĐẨăN NG ......... 73
3.1.ăCÁCăNGUYểNăT CăXỂYăD NGăBI NăPHÁPăQU NăLụăHO TăĐ NGă
GIÁOăD CăTH MăM ........................................................................................... 73
3.1.1.ăĐ măb oătínhăh ăth ng ............................................................................ 73
3.1.2.ăĐ măb oătínhătoƠnădi n ........................................................................... 73
3.1.3. Đ măb oătínhăkh ăthiăvƠăphùăh păvớiăth căti n. ...................................... 74
3.2.ăCÁCăBI NăPHÁPăQLăHĐGDTMăT IăCUNGăVĔNăHÓAăTHI UăNHIăĐẨă
N NG ....................................................................................................................... 74
3.2.1.ăBi năphápă1:ăNơngăcaoănh năth căchoăđ iăngũăCB-GVăvƠăcácăt ăch că
đoƠnăth ătrongăCungăv ăt măquanătrọngăc aăGDTM................................................. 74
3.2.2.ăBi năphápă2:ăChỉăđ oăxơyăd ngăk ăho chăQLăHĐGDăTMăc aăCung ..... 78
3.2.3.ăBi năphápă3:ăXơyăd ngăvƠăhoƠnăthi năc ăch ăQLăHGDTMăh pălỦ,ăcóă
s ăphơnăcơngăphơnăc păvƠăđ măb oătínhălinhăho tătrongăđi uăhƠnh .......................... 85
3.2.4. Bi nă phápă 4:ă Ph iă h pă cácă l că l
N ngăvƠăbênăngoƠiăxƣ h iănhằmătĕngăc
ngă bênă trongă Cungă thi uă nhiă ĐƠă
ngăngu năl căchoăHĐGDTM .................. 88
3.2.5. Bi nă phápă 5:ă Đ iă mớiă côngă tácă ki mă tra,ă đánhă giáă khenă th
ngă t iă
CungăVHTNăĐƠăN ng ............................................................................................... 93
3.3.ăM IăQUANăH ăGI AăCÁCăBI NăPHÁP ....................................................... 98
3.4.ă KH Oă NGHI Mă TệNHă C Pă THI Tă VẨă KH ă THIă C Aă CÁCă BI Nă
PHÁP ....................................................................................................................... 100
TI UăK TăCH
NGă3.......................................................................................... 103
K TăLU N ............................................................................................................ 104
DANHăM CăTẨIăLI UăTHAMăKH O ............................................................. 106
QUY TăĐ NHăGIAOăĐ ăTẨIăLU NăVĔNă(b năsao)ă
PH ăL C
DANHăM CăT ăVI TăT T
- BGĐ
:
Banăgiámăđ c
- CMHS
:
Chaămẹăhọcăsinh
- CNH - HĐH
:
Cơngănghi păhóaăậ Hi năđ iăhóa
- CSVC
:
C ăs ăv tăch t
- GD
:
Giáoăd c
- GDTM
:
Giáoăd căth măm
- GV
:
Giáo viên
- HĐ
:
Ho tăđ ng
- HĐDH
:
Ho tăđ ngăd yăhọcă
- HS
:
Họcăsinh
- QL
:
Qu nălỦ
- QLGD
:
Qu nălỦăgiáoăd c
- XH
:
Xƣăh i
- TDTT
:
Th ăd căth ăthao
- THCS
:
Trungăhọcăc ăs
- TM
:
Th măm
- VHNT
:
Vĕnăhóaăngh ăthu t
- VHTN
:
Vĕnăhóaăthi uănhi
- XH
Xƣăh i
DANHăM CăCỄCăB NG
S ăhi uă
Tênăb ng
b ng
2.1.
2.2.
2.3.
2.4.
Giáoăd căth măm ăchoăthi uănhiăt iăCungăVHTNăĐƠăN ng
Cácăho tăđ ngăđƠoăt oănĕngăkhi uăt iăCungătrongăvịngă3ănĕmă
2013 - 2015
Cácămơnăhọcăđ
căhọcăsinhăl aăchọnănĕmă2015
Ph ă huynhă mongă mu nă choă conă đĕngă kỦă họcă t iă Cungă
VHTNăĐƠăN ng
43
45
45
47
2.5.
Ph
2.6.
K tăqu giáoăd căth mămĩăchoăhọcăsinh
55
2.7.
M căđ ăquanătơmăc aăph ăhuynh đ năHĐGDTM
59
2.8.
ngăphápăGDTM c aăGVădƠnh cho HS
Trang
ụăki năc aăph ăhuynhăv ăm căđ ăc năthi tăc aăHĐăGDTMă
đ iăvớiăhọcăsinh
54
60
2.9.
Vaiătròăc aăGDTMăđ iăvớiăHS
61
2.10.
Các bi năphápăQLHĐGTMăT iăCungăVHTNăĐƠăN ng
63
3.1.
K tăqu ăkh oănghi mătínhăc păthi tăvƠătínhăkh ăthiăcác bi nă
phápăđ ăxu t
100
DANHăM CăCỄCăS ăĐ
S ăhi uă
Tênăs ăđ
s ăđ
2.1.
2.2.
2.3.
B ămáyăt ăch căCungăVHTNăĐƠăN ng
S ăđ uălớpăvƠăs ăhọcăsinhăhọcăt păt iăCVHTNătừănĕmă2013ă
- 2015
T ăl ăhọcăsinhăl aăchọnăthamăgiaăhọcăcácăb ămơnătaiăCungă
nĕmă2015
Trang
41
45
47
2.4.
Vaiătrịăc aăGDTMăđ iăvớiăhọcăsinh
62
3.1.
Phơnătíchămaătr năSWOTăCungăVHTNăĐƠăN ng
84
3.2.
M iăquanăh ăgi aăcácăbi năpháp
99
3.3.
S ăc păthi tăv ătínhăkh ăthiăc aăbi năpháp
102
1
M ăĐ U
1. Lý doăch n đ ătƠi
M t trong nh ngă đặcă tr ngă c a con ng
iă lƠă h ớng tới chân – thiện – mỹ.
Trìnhăđ th m m (TM)ălƠăth ớcăđoăgiáătrị tinh th n c a m iăconăng
i và m i dân
t c. Giáo d c th m m (GDTM) là m t mặt c a giáo d c (GD) tồn di n, có tác
đ ng lớnă laoă đ n s phát tri n trí tu , tình c mă vƠă cácă nĕngă l c khác, nhằm hình
thành m t ch th TM bi tăh
ng th ,ăđánhăgiáăvƠăsángăt o trên mọi mặt c a cu c
s ng theo quy lu t c aăcáiăđẹp.
Xu t phát từ Ủănghĩa,ăvai trò c a GDTM trong s nghi p GDăn ớc nhà nên
Đ ngăvƠăNhƠăN ớcătaăđƣăr t quan tâm và có nh ngăđịnh h ớng r t quan trọng:
+ Lu t Giáo d că nĕmă 2009ă nh n m nh:ă ắM c tiêu giáo d că lƠă đƠoă t o con
ng
i Vi t Nam phát tri n tồn di n,ă cóă đ oă đ c, tri th c, s c kh e, th m m và
ngh nghi p, trung thành vớiă lỦă t
ngă đ c l p dân t c và ch nghĩaă xƣă h i”ă vƠă
ắQuanătơmăđ yăđ đ n giáo d c ph m ch t,ăđ oăđ c, ý th c công dân, giáo d c s c
kh e và giáo d c th m m cho học sinh là yêu c u chi năl
trongăgiaoăđo n mới
c phát tri n giáo d c
n ớcăta”
+ Nghịăquy tăH iănghịăTrungă
ngă8ăkhóa XI v ăđ iămớiăcĕnăb n,ătoƠnădi n
giáoăd căvƠăđƠoăt oăđƣăđ ăraăm cătiêu:ăắĐ iăvớiăgiáoăd căph ăthơng,ăt pătrungăphátă
tri nă tríă tu ,ă th ă ch t,ă hìnhă thƠnhă ph mă ch t,ă nĕngă l că côngă dơn,ă phátă hi nă vƠă b iă
d ỡngănĕngăkhi u,ăđịnhăh ớngăngh ănghi păchoăhọcăsinh.”ă
+ Thông qua các ho tă đ ng GD, các giá trị vĕnă hóaă t tă đẹp c nă đ
tri n
ng
i học,ăgiúpăng
c phát
i học hoàn thi n t ch t cá nhân, phát tri n hài hịa các
mặtătrí,ăđ c, th , m là yêu c u c a Chi năl
c phát tri n giáo d c Vi t Nam trong
giaiăđo n mới.
Tr ớc xu th h i nh p vƠă tácă đ ng c a n n kinh t thị tr
nh ng thành t u to lớnă đ tă đ
ng, bên c nh
c v kinh t - xã h i,ă chúngă taă cũngă gặp khơng ít
nh ngă khóă khĕn,ă tháchă th c,... và m t trong nh ng thách th că đóă lƠă nh ng hi n
t
ng xa r i, phai nh tălỦăt
ng cách m ng, sa sút v ph m ch tăđ oăđ c, ch nghĩaă
2
cáănhơn,ăt ăt
ngăc ăh i, th c d ng có chi uăh ớng phát tri n. Đángăloăng i là m t
b ph n học sinh có nh ng bi u hi n c a l i s ng th c d ng,ăđ cao các giá trị v t
ch t, xem nhẹ các giá trị tinh th n. Thị hi u th m m c a học sinh có bi u hi n l ch
chu n vớiăcáiăđẹp, với truy n th ng c a dân t c Vi t Nam.
Tình tr ng trên còn do nh ng nguyên nhân từ s thi u th n v c ăs v t ch t
- k thu t,ănĕngăl c cán b qu nălỦăvƠăgiáoăviênăch aăđápă ngăđ
c yêu c u giáo
d c nói chung và ho tăđ ng giáo d c th m m nói riêng, cơng tác qu n lý ho tăđ ng
giáo d c th m m ch aăđ
căquanătơmăđúngăm c.
Cungăvĕnăhóaăthi uănhiăĐƠăN ngălƠăn iăphátăhi nănĕngăkhi u,ătƠiănĕngăvƠăkh
nĕngăsángăt o c a thi u nhi thôngăquaăcôngătácăđƠoăt o, b iăd ỡng và ho tăđ ng trên
lĩnhăv cănĕngăkhi u th m m ngh thu t. Vi căquanătơmăđ n ho tăđ ng GDTM là
r t c n thi t, nhằm nâng cao nh n th c TM cho thi u nhi,ăh ớng các em đ n với các
giá trị chân ậ thi n ậ m .
Tuy nhiên th c tr ng hi n nay cho th y,ăHĐGDTMăt iăCungăvĕnăhóa thi u
nhi ĐƠăN ng vẫn còn nhi u b t c p: HS nh n th căch aăđ yăđ v các hi năt
c aă đ i s ngă TM,ă ch
ng
ngă trìnhă GDTMă cịnă nhi u thi u sót. M t trong nh ng
nguyên nhân c a tình tr ng này là do Cungăvĕnăhóaăthi uănhiăĐƠăN ng ch aăchúăỦă
làm t t cơng tác QLăHĐGDTM.
Chính vì nh ng lý do nêu trên, tác gi chọnăđ tài “Qu n lý ho tăđ ng giáo
d c th m m cho thi u nhi t iăCungăvĕnăhóaăthi uănhiăĐƠăN ng”ălƠmăđ tài cho
lu năvĕnăt t nghi p cao học chuyên ngành Qu n lý giáo d c.
2. M cătiêu nghiênăc u
Trênăc ăs nghiên c u lý lu n và th c ti n qu nălỦ,ăđ tài xác l p các bi n
pháp qu n lý ho tăđ ng giáo d c th m m cho thi u nhi t i Cung vĕnăhóaăthi u nhi
ĐƠăN ng, đápă ngăyêuăc uăphátătri năgiáoăd cătrongăgiaiăđo năhi nănay.
3.ăKháchăth ăvƠăđ iăt
ngănghiênăc u
+ Khách th nghiên c u c aă đ tài là công tác qu n lý ho tă đ ng giáo d c
th m m cho thi u nhi t i Cung vĕnăhóaăthi u nhi ĐƠăN ng.
+ Đ iăt
ng nghiên c u là qu n lý ho tăđ ng giáo d c th m m cho thi u nhi
3
t i Cung vĕnăhóaăthi u nhi ĐƠăN ng.
4.ăGi ăthuy t khoaăh c
Công tác qu n lý ho tăđ ng giáo d c th m m cho thi u nhi t i Cung VHTN
ĐƠă N ng hi n nay còn nh ng h n ch và b t c p. N u xác l pă đ
pháp qu n lý phù h p với quy lu t giáo d c th m m , gi i quy tăđ
c a th c ti n thì có th nơngăcaoăđ
cao ch tăl
c ch tăl
c nh ng bi n
c nh ng đòiăh i
ng giáo d c th m m , góp ph n nâng
ngăgiáo d c toàn di n cho thi u nhi.
5.ăNhi măv ănghiênăc u
+ Nghiên c uăc ăs lý lu n v qu n lý ho tăđ ng giáo d c th m m cho thi u
nhi t i Cung vĕnăhóaăthi u nhi;
+ Kh oă sát,ă đánh giá th c tr ng qu n lý ho tă đ ng giáo d c th m m t i
Cung vĕnăhóaăthi u nhi ĐƠăN ng;
+ Đ xu t nh ng bi n pháp qu n lý ho tăđ ng giáo d c th m m cho thi u
nhi t iăCungăVHTNăĐƠăN ng.
6. Ph măviănghiênăc u
Nghiên c u qu n lý ho tăđ ng giáo d c th m m cho học sinh các lớpănĕngă
khi u t i Cung vĕnăhóaăthi u nhi ĐƠăN ng.
7.ăụănghƿaăc a đ ătƠi
+ Về mặt lý luận: Phân tích rõ Ủănghĩa,ăvaiătrịăc a cơng tác qu n lý ho tăđ ng
giáo d c th m m trong Cung vĕnăhóaăthi u nhi.ăXácăđịnh nh ng y u t
nhăh
ng
đ n vi c qu n lý ho tă đ ng giáo d c th m m trênă c ă s đóă đ xu t nh ng bi n
pháp qu n lý nhằm phát tri nănĕngăl c th m m , tính sáng t o trong ho tăđ ng học
t păvƠătrongăđ i s ng th m m c a thi u nhi, nâng cao hi u qu giáo d c ậ đƠoăt o
c a Cung vĕnăhóaăthi u nhi ĐƠăN ng
+ Về mặt thực tiễn: Có nh ng kh o sát h pă lỦ,ă đánhă giáă đ
phát hi n ra nh ng nguyên nhân, mâu thuẫn c a th c ti n c năđ
c th c tr ng,
c gi i quy t. N u
th c hi nă đ i mới qu n lý ho tă đ ng giáo d c th m m theo nh ng bi nă phápă đ
xu t thì hy vọng ch t l
s đ
c c i thi n.
ng giáo d c th m m c a Cung vĕnăhóaăthi u nhi ĐƠăN ng
4
8.ăPh
ngăphápănghiênăc u
+ Nhóm phương pháp nghiên cứu lý luận
Ph
ngă phápă phơnă tích,ă ph
ngă phápă t ng h p, khái quát các tài li u thu
th p nhằm m căđíchăxơyăd ngăc ăs lý lu năchoăđ tài.
+ Nhóm phương pháp nghiên cứu thực tiễn bao g măcácăph
- Ph
ngăpháp:ă
ngăphápăquanăsát: D aăvƠoăquanăsátăvƠăc mănh năm tăcáchăkháchăquană
trongăquáătrìnhăgiaoăti păvớiăm tăs ăhọcăsinh và giáo viên nhằmăphátăhi năcácăv năđ ă
t năt iătrongăho tăđ ngăgiáoăd căvƠăqu nălỦăgiáoăd căth măm .ăTừănh ngăs ăv tăhi nă
t
ngăquanăsátăđ
căk tăh păvớiăki năth căcóătr ớcăc aănhƠănghiênăc uălƠăc ăs ăchoă
vi căhìnhăthƠnhăcơuăh iăvƠăđặtăraăgi ăthuy tănghiênăc u.
- Ph
ngăphápăđi uătraăbằngăphi uăh i:ăS ăd ngă02 phi uăđi uătraăđ ăkh oăsát
02ănhómăkháchăth ălƠ ph ăhuynh họcăsinh và cánăb ăqu nălỦă- giáoăviên.ăM căđíchă
đ ăthuăth păỦăki năđánhăgiáăv ăcôngătácăqu nălỦăho tăđ ngăgiáoăd căth măm ăt iă
Cung vĕnăhóaăthi uănhiăĐƠăN ng.
- Ph
ngăphápănghiênăc uăh ăs : Thơng tinăthuăth păđ
cătừăcácăbáo cáoăc aă
đ ătƠiăqu nălỦăho tăđ ngăgiáoăd căth măm ,ădanhăm căcácăđ ătƠiăqu nălỦăho tăđ ngă
giáoăd căth măm
Nhómăph
ngăd ng,ăvĕnăb năch ngăminhăcácăk tăqu ănghiênăc u.
ngăphápănƠyănhằm tìm hi u th c tr ng v năđ và yêu c uăđ i với
công tác qu n lý ho tăđ ng giáo d c th m m t i Cung vĕnăhóaăthi uănhiăĐƠăN ng.
- Nhóm phương pháp xử lý kết quả nghiên cứu
S d ngăph
ngăphápăth ng kê toán họcầ nhằm x lý các s li u thu th păđ
c.
9.ăK tăc uălu năvĕn
Ngoài ph n m đ u, k t lu n và khuy n nghị, danh m c tài li u tham kh o,
ph l c, lu năvĕnăg mă3ăch
ng:
Chương 1:ăC ăs lý lu n c a qu n lý ho tăđ ng giáo d c th m m cho thi u
nhi t i Cung vĕnăhóaăthi u nhi
Chương 2: Th c tr ng qu n lý ho tăđ ng giáo d c th m m cho thi u nhi t i
Cung vĕnăhóaăthi u nhi ĐƠăN ng
Chương 3: Bi n pháp qu n lý ho tăđ ng giáo d c th m m cho thi u nhi t i
Cung vĕnăhóaăthi u nhi ĐƠăN ng
5
CH
NGă1
C ăS ăLụăLU NăC A QU NăLụăHO TăĐ NG
GIỄOăD CăTH MăM ăCHO THI UăNHI T I
CUNG VĔNăHịAăTHI UăNHI
1.1. T NGă QUANă CỄCă NGHIểNă C Uă V ă QU Nă Lụă GIỄOă D Că TH Mă
M ăCHOăTHI UăNHI
1.1.1. T ngă quană nh ngă nghiênă c u liênă quană đ nă ho tă đ ngă giáoă d că
th măm
Nghiênăc u v ăGDTM ăn ớcătaăb tăđ uătừănh ngănĕmă50ăc aăth ăkỉătr ớc.ă
Tuyă nhiênă trongă th iă giană đ u khôngă th yă đ ă c pă m tă cáchă t
ngă minhă đ nă kháiă
ni mă GDTM,ă nênă khiă nghiênă c uă m că tiêu,ă n iă dungă giáoă d că choă th yă GDTMă
đ
căg năvớiăgiáoăd căngh ăthu tă(gi ngăd yăỂmănh căậ M thu tătrongă"M tăn nă
giáoăd căbìnhădơn"ă- 1946ăcóăvi t:ă"Khơngăcịnăcóăgìăđ ăc măhố,ăđ ăthuăph cănhơnă
tơmăbằngăti ngăđƠn.ăTrongăkhoaăgiáoăd c,ăhátăr tăcóăhi uăqu ăđ ăgơyănh ngătínhătìnhă
trongă s ch"ă doă đóă Hátă đ
că s pă x pă trongă mônă "Giáoă d că toƠnă th "ă - education
general).ăNh ngănĕmă60ă- 70ăm tăs ătƠiăli uădịch,ăbiênăso năđ ăgi ngăd yătrongăn iă
b ,ă GDTMă đ
c dùngă vớiăthu tă ng ă "m d c".ă M d că đ
căquană ni mă lƠă "giáoă
d căv ăcáiăđẹp,ălƠă"côngătácăgiáoăd căth măm ".ăNh ngănĕmă80ăđ nănay,ăn iăhƠmă
c aăkháiăni măGDTMăđ
căxemăxétătrênănhi uăbìnhădi năkhácănhau. Từăgócăđ ăphátă
tri nănhơnăcách,ăs ăphátătri năth măm c aănhơnăcáchăđ
đ ngăhóaăth măm c aăconăng
căth ăhi nă ăs ănĕngăl că
iăđ iăvớiăhi năth c.ăĐóălƠăs ăhìnhăthƠnhănĕngăl că
nh năth c,ăc măxúc,ăđánhăgiáăđúngăđ năcácăhi năt
ngăth măm đangădi năraătrongă
cu căs ngăvƠătrongăngh ăthu t,ă lƠăhìnhăthƠnhănĕngăl că sángăt oătheoă"quyălu tăcáiă
đẹp".ăTừăgócăđ ăgiáoăd c,ăGDTMăth căch t lƠăquáătrìnhăxơyăd ngăph
cáiăđẹpăvƠoăcu căs ngăconăng
ngăth căđ aă
iătrênămọiălĩnhăv căt oăđi uăki năthu năl iăchoăs ă
phátătri nănĕngăl căc măth ăvƠăsángăt oăcáiă đẹpă ăconăng
i.ăNh ăv y,ădùănhìnă ă
gócăđ ănƠoăđi uăc tălõiălƠmănênămặtăth măm - s ăphátătri năth măm - trong nhân
6
cáchă lƠă s ă hìnhă thƠnhăvƠă phátă tri nă m iă quană h ă th mă m c aă conă ng
iăvớiăhi nă
th c.ăTrongăm iăquanăh ăt ngăhòaăvớiăcácăm iăquanăh ăxƣăh iăkhácăđ ăt oănênă"b nă
ch tăng
i",ăs ăhìnhăthƠnhăvƠăphátătri năquanăh ăth măm lƠmănênădi năm oăđặcăthùă
c aăs ăphátătri năth măm c aăconăng
i.ă
GDTM - quáă trìnhă phátă tri nă mặtă th mă mĩă c aă nhơnă cáchă lƠă m tă qă trìnhă
giáoăd cămangătínhăđịnhăh ớngăs ph m,ăcóăk ăho ch,ăcóăm cătiêu, vớiănh ngăn iă
dungăvƠăbi năphápăc ăth ănhằmăhìnhăthƠnhătừngăb ớcă ăconăng
iăcóăquanăh ăth mă
m đ iăvớiăhi năth c,ănh ngănhuăc uăth măm phùăh păvớiăđ ătu i,ănĕngăl căhọată
đ ngăsángăt oăvƠăđ ngăsángăt oătheoă"quyălu tăc aăcáiăđẹp"ă[5].
Nghiênăc uăchuyênăsơuăvƠăbƠiăb năv ăGDTMăăđ
căti năhƠnhăsauăđ iămới,ă
b tăđ uătừăth păkỉă90ăđƣăcóăm tăh ăth ngăđ ătƠiănghiênăc uăc ătừăgócăđ ălý lu n,ăth că
ti năv ăGDTM,ăbaoăg mănghiênăc uăc ăb n,ănghiênăc uăth căti n,ănghiênăc uă ngă
d ngătri năkhai.ăCácăk tăqu ănghiênăc uăđƣăgópăph năhìnhăthƠnhăh ăth ngăgiáoăd că
chungăv ăGDTMă ăn ớcăta.ă
Tiêuăbi uăcóăcơngătrìnhănghiênăc uăc aăGSăĐ ăXuơnăHƠă(1990)ăvƠăcácăc ngă
s .ăCácătácăgi ăđƣăđiăsơuălƠmărõăvaiătrịăc aăGDTM,ăm căđích,ănhi măv ăvƠăph
ngă
h ớngăchínhăc aăGDTMăchoăhọcăsinhăph ăthơngă ăVi tăNam [15],ălƠmărõăcácăph mă
trù,ăkháiăni măc ăb năc aăGDTMănh :ăđ iăt
ngăc aăGDTM,ălíăt
ngăth măm ,ăthịă
hi uăth măm ,ăvĕnăhóaăth măm ,ăGDTM.ăTrênăc ăs ănghiênăc uălíălu năkhoaăhọcăvƠă
th că ti nă giáoă d c,ă cácă tácă gi ă đƣă phátă bi uă quană đi mă toƠnă di nă v ă GDTM trong
nhƠă tr
ngă hi nă nayă (b nă ch tă c aă GDTM,ă ph
ngă h ớngă t ă ch că cácă ho tă đ ngă
GDTMầ),ăđ ngăth iăđƣăv chăraănh ngăh năch ătrongăquanăni măGDTMătr ớcăđơyă
(quanăni măGDTMăchỉălƠăGDăcái đẹp,ălƠăgi ngăd yăngh ăthu t,ầ)
Trongă nh ngă nĕmă g nă đơy,ă bênă c nhă cácă cơngă trìnhă giớiă thi uă m tă cáchă
t
ngăđ iăcóăh ăth ngălý lu năc ăb năv ăGDTMă(m căđích,ăn iădung,ănhi măv ,ăconă
đ
ngă vƠă bi nă phápă GDTM,ầ);ă nhi uă tƠiă li uă đƣă điă sơuă nghiênă c uă cácă chuyênă
ngƠnhăhẹpăc aăgiáoăd căth măm (GDTMăquaăcácămônăhọc,ăquaălaoăđ ng,ăvuiăch iă
cácăho t đ ngăgiáoăd căngoƠiăgi ălênălớpầ)ăvƠăgiáoăd căngh ăthu tă(GDTMăbằngă
cácă lo iă hìnhă ngh ă thu t,ă GDTMă quaă ho tă đ ngă vĕnă hóaă ngh ă thu t,ă GDTMă quaă
7
ngh ăngh ăthu tătruy năth ng,ầ).
Tr ớcăh tăph iăk ăđ nănh ngănghiênăc uătrongălĩnhăv c GDTMăbằngăngh ă
thu t (đặcăbi tălƠăỂmănh căvƠăM thu t).ăCóăth ă ớcătínhăqăn aăs năph mănghiênă
c uăGDTMălƠănóiăv ăGDăngh ăthu t.ăM căđíchăc aăGDăngh ăthu tătheoăcácătácăgi ă
là góp ph nă hìnhă thƠnhă vƠă hoƠnă thi nă nhơnă cáchă vĕnă hóaă dơnă t că choă m iă cáă th ă
bằngăngh ăthu tăvƠăthôngăquaăngh ăthu t.ăVớiăquanăđi mănh ăv y,ăcácătácăgi ăđƣăđiă
sơuăphơnătíchăcácăv năđ ăc ăth ănh :ăCh cănĕngăvƠănhi măv ămônăơmănh c,ănhi mă
v ăvƠăn iădungămônăm thu t,ăGDTMăbằngăph
ngăti nănhƠăhátăthi uănhiăchuyênă
nghi p.ă
Nghiênăc uănƠy từăgócăđ ălý lu năchỉăraănh ngăy uăt ăGDTMăđặcătr ngăc aă
mônă học,ă cáchă th că ti nă hƠnhă GDTMă quaă cácă mônă ngh ă thu tă (Vĕn,ă Nh c,ă Ho ),
nhómămơnăkhoaăhọcăxƣăh i,ătốnăhọcăvƠănhómămơnăkhoaăhọcăt ănhiên.ă
V ă GDTMă trongă cácă gi ă h că n iă khóa: K tă qu ă nghiênă c uă khoaă họcă đƣă
baoă quátă vi că GDTMă quaă h uă h tă cácă mônă học.ă Trongă từngă mơnă học,ă cácă tƠiă li uă
đ uăcóăh ớngădẫnăcáchăkhaiăthácăcácăy uăt ăth măm trongăn iădungămônăhọc,ăvƠă
ph
ngăphápăd yăhọcăphùăh p.ăGDTMăquaă2ămônăngh ăthu tăđ
căchúăỦăđặcăbi t.ă
Thôngăquaăđặcătr ngăc aăngh ăthu t,ăđặcătr ngăriêngăc aătừngălo iăhìnhăngh ăthu t,ă
đ aăraăn iădung,ăph
ngăphápăgi ngăd yăphùăh p.ăNh ngăk tăqu ăc ăth ăđ
căth ă
hi nă trênă cácă giáoă ánă mẫu.ă Víă d :ă Ểmă nh că thu că nhómă cácă mơnă họcă ngh ă thu t.ă
Đặcătr ngăth măm cácămơnăngh ăthu tăth ăhi năquaăcácăhìnhăt
t
ngăngh ăthu t,ăph
ngăngh ăthu t,ăt ă
ngăth căvƠăth ăphápăbi uăhi nătrongăquáătrìnhăsángăt oăc aă
ngh ăsĩ,ăquaăvi căc măth ăc aăGV,ăc măth ăc aăHS.ăỂmănh călƠăm tălo iăhìnhăngh ă
thu tăơmăthanh,ăngh ăthu tăth iăgian.ăỂmăthanhătrongăơmănh călƠănh ngătínăhi uălƠmă
choăconăng
iăngheăth yăvƠăc măđ
cănh ngăgiáătrịătinhăth n,ăgiáătrịăth mămĩănh tă
định.ăDoăđó,ăvẻăđẹpăc aăơmănh cătrongăm tăbƠiăhát,ăm tăb nănh căđ
căb ăl căquaă
nh ngăgiaiăđi u,ăhịaăơmăvƠăl iăcaăgiƠuătínhăngh ăthu t.ăTrongăgi ăhọcănh c,ăGVăcóă
nhi măv ălƠmăn iăb tăcácăđặcătr ngăđó,ăgiúpăHSălĩnhăb i,ăc măth .ăK tăqu ănghiênă
c uăđ
căth ăhi năquaăgiáoăán,ăcácăh ớngădẫnăc ăth ăv ă cáchăkhaiăthácăđ iăt
ngă
th măm ,ăgiớiăthi uăth ăphápăbi uăhi năơmănh cătrongăbƠiăhọc.ăVi cănghiênăc uănƠyă
8
đƣăm ăraăm tăh ớngănghiênăc uămớiăđ ătri năkhaiăt tăgiáoăd căth mămĩătrongănhƠă
tr
ngăph ăthông,ăđ ngăth iănghiênăc uăđƣăđ aăraănh ngăbi năphápăh uăhi uănhằmă
nơngăcaoăch tăl
ngăgi ălênălớpănênănh năđ
căs ă ngăh ăc aăgiáoăviên.
V ă GDTMă trongă cácă ho tă đ ngă giáoă d că ngoƠiă gi ă lênă l p. Đơyă lƠă lĩnhă
v căquanătrọngăc aăGDTMăb iăl ăcácăho tăđ ngăngoƠiăgi ălênălớp,ăngoƠiănhƠătr
cóă nhă h
ngă
ngă đángă k ă tớiă vi că hìnhă thƠnhă b ă mặtă th mă mĩă c aă họcă sinh.ă GDTMă
trongăcácăho tăđ ngăgiáoăd căngoƠiăgi ălênălớpăliênăquanăđ năgiaăđình,ăcácăthi tăch ă
vĕnăhóa,ăđ năcácăl căl
hóaăđịaăph
ng,...
ngăgiáoăd cătrongăvƠăngoƠiănhƠă tr
ng,ătruy năth ngăvĕnă
ălĩnhăv cănƠyănh ngănghiênăc uămớiăchỉăti năhƠnhăđ iăvớiăvĕnă
hóaă ngh ă thu t.ă Nghiênă c uă đƣă chỉă raă bi nă phápă vƠă nh ngă đi uă ki nă đ mă b oă choă
v năđ ngăvĕnăhóaăngh ăthu tă ănhƠătr
ngăđ
căth căhi năđúngăvớiăỦănghĩaăđ ngă
th iămangăl iăhi uăqu ăGDTMă[3].
1.1.2. Nh ngă nghiênă c u liênă quană đ nă qu nă lỦă ho tă đ ngă GDTMă choă
thi uănhi
Qu nălỦăho tăđ ngăd yăhọcălƠăm tăn iădungăđ
cănhi uăng
iăquanătơm,ăđặcă
bi tălƠăcácănhƠăqu nălỦăgiáoăd c.ăB iăđơyălƠăm tăn iădungătrọngătơmătrongăcơngătácă
qu nălỦătrongănhƠătr
ngăcácăc p,ăchínhăvìăv yăđ
căr tănhi uănhƠăqu nălỦăti năhƠnhă
nghiênăc uă ălĩnhăv cănƠy,ăcịnăqu nălíăho tăđ ngăgiáoăd căth măm ăthìăcóăr tăítăn uă
khơngămu nănóiălƠăch aăcóănghiênăc uănƠo.ăTuyănhiên,ăqu nălíăgiáoăd căth măm ă
cũngă nằmă chungă trongă quyă lu tă c aă qu nă lỦă cácă ho tă đ ngă giáoă d că khácă vìă th ă
nh ngăc ăs ălỦălu năchungăc aăch ănghĩaăMác - LêNinăvƠăt ăt
ngăH ăChíăMinhălƠă
kim chỉă namă choă cácă nhƠă khoaă họcă Vi t Namă ti pă c nă qu nă lỦ giáoă d c,ă qu nă lỦă
tr
ngăhọc,ăqu nălỦăho tăđ ngăd yă họcă nóiă chungăvƠăho tăđ ngăGDTMănóiăriêng.ă
Bằngăs ăt ngăhoƠăcácă triăth căc aă QLGD,ă giáoăd căhọc,ăTơmălỦăhọc,ăXƣăh iăhọc,ă
Kinhă t ă học,... các nhà khoa họcă đƣă th ă hi nă trongă cácă cơngă trìnhă nghiênă c uă c aă
mìnhăm tăcáchăkhoaăhọcăv ăcácăv năđ ăsau:
+ Kháiă ni mă qu nă lỦ,ă QLGD,ă qu nă lỦă HĐDHă cùngă cácă ch că nĕng,ă nguyênă
t c,ăph
ngăphápăqu nălỦ,...
+ Nghiênăc uăv năđ ăv ăđ iămớiăn iădungăd yăhọcătheoăh ớngănơngăcao tính
9
hi năđ iăvƠăg năkhoaăhọcăvớiăth căti năs năxu tăvƠăđ iăs ng,ăv ăv năđ ăl yăhọcăsinhă
lƠmătrungătơmătrongăHĐDHănh ăTr năH ngăQuơn;ăPh măMinhăH c;ăĐ ăĐìnhăHoan;ă
TrịnhăXuơnăVũ;....
+ Cácăv năđ ăđ iămớiăQLGDăđápă ngăyêuăc uăphátătri năgiáoăd c(GD)ătrong
giaiăđo năCNHăậ HĐHăđ tăn ớc.ăCácătácăgi ăđƣăđiăsơuăphơnătíchăxuăh ớngăGDăvƠă
QLGDă trênă th ă giớiă đ ă từă đóă xácă địnhă nh ngă th iă c ăvƠă tháchă th că choăQLGDă ă
n ớcă taă vƠă nh ngă yêuă c uă đ iă mớiă QLGDă nh :ă Đ iă mớiă c ă ch ă vƠă ph
ngă th că
qu nălỦ GDătheoăh ớngăphơnăc păm tăcáchăh pălỦ,ăxơyăd ngăvƠăth căhi năchu năhoáă
đ iăngũăcánăb ăQLGD,ătĕngăc
ngăs ălanhăđ oăc aăĐ ngăđ iăvớiăGD
+ Giớiăthi uăcácăcáchăti păhi năđ iăv năd ngăvƠoăQLGDănh ăti păc n:ăắăQu nă
lý ch tăl
ngăt ngăth ătrongăGD”;ăQu nălỦăd aăvƠoănhƠătr
ng;....
CácăthƠnhăqu ănghiênăc uăc aăcácănhƠăkhoaăhọcătrongăvƠăngoƠiăn ớcălƠănh ngă
triăth călƠmăti năđ ăchoăvi cănghiênăc uălỦălu năvƠăth căti năqu nălỦăgiáoăd căvƠăqu nă
lỦăHĐDHătrongăcácăc ăs ăgiáoăd c nhằmănơngăcaoăch tăl
ngăvƠăhi uăqu ăgiáoăd c,ă
ph căv ăchoăm cătiêuăphátătri năkinhăt ăậ xƣăh iăc aăđ tăn ớc.
1.2. CỄCăKHỄIăNI MăCHệNHăC AăĐ ăTẨI
1.2.1. Qu nălỦ
Qu nălỦălƠăm tănhơnăt ăc aăs ăphátătri năxƣăh i.ăQu nălỦălƠăho tăđ ngăph ăbi nă
di năraătrongămọiălĩnhăv c,ă ămọiăc păđ ăvƠăliênăquanăđ nămọiăng
i.ăCác Mác coi
qu nălỦ lƠăm tălo iălaoăđ ngăđi uăkhi nămọiăquáătrìnhălaoăđ ngăphátătri năxƣăh i;ăb nă
ch tăqu nălỦ lƠăắnhằmăthi tăl păs ăph iăh păgi aănh ngăcôngăvi căcáănhơnăvƠăth că
hi nănh ngăch cănĕngăchung,ăn yăsinhătừăs ăv năđ ngăc aătoƠnăb ăc ăth ăs năxu t,ă
khácăvớiăs ăv năđ ngăc aăcácăb ăph năriêngărẻăc aănó.ăM tăng
lẻăt đi uăkhi nămình,ăcịnădàn nh căthìăc năng
iăch iăvĩăc măriêngă
iăchỉăhuy”ă[17].
Theoăđ iăhọcăbáchăkhoaătoƠnăth ăLiênăXơ,ă 1997,ăqu nălỦălƠă ch că nĕngăc aă
nh ngăh ăth ngăcóăt ăch căvớiăb năch t khácănhauă(xƣăh i,ăsinhăv t,ăk thu tă)ănóă
b oă toƠnă c uă trúcă xácă địnhă c aă chúng,ă duyă trìă ch ă đ ă ho tă đ ngă th că hi nă nh ngă
ch
ngătrình,ăm căđíchăho tăđ ngă[1].
Theoătácăgi ăTr năKi m,ăqu nălỦălƠănh ngătácăđ ngăc aăch ăth ăqu nălỦătrongă
10
vi căhuyăđ ng,ăphátăhuy,ăk tăh p,ăs ăd ng,ăđi uăchỉnh,ăđi uăph iăcácăngu năl că(nhơnă
l c,ăv tăl c,ătƠiăl c)ătrongăvƠăngoƠiăt ăch că(ch ăy uălƠăn iăl c)ăm tăcáchăt iă uănhằmă
đ tăđ
căm căđíchăc aăt ăch căvớiăhi uăqu ăcaoănh tă[21].
Theoătácăgi ăNguy năBáăS n,ăqu nălỦălƠătácăđ ngăcóăm căđíchăđ năt ăch că
đ nă t pă th ă nh ngă conă ng
iăđ ă t ă ch că vƠă ph iă h pă ho tă đ ngă c aă họă trongă quáă
trìnhălaoăđ ngă[23].
Nh ngă quană ni mă trênă tuyă khácă v ă cáchă di nă đ t,ă nh ngă đ uă chungă m tă Ủă
nghĩa:ăQLălƠăqătrìnhătácăđ ngăcóăđịnhăh ớng,ăcóăt ăch căc aăch ăth ăQLălênăđ iă
t
ngăQL,ăthơngăquaăcácăc ăch ăQLă(cơngăc ăQL,ăph
cóă hi uă qu ă cácă ngu nă l că trongă đi uă ki nă môiă tr
định,ăphátătri n,ăđ tăđ
Đ ăđ tăđ
ngăphápăQL),ănhằmăs ăd ngă
ngă bi nă đ ngă đ ă h ă th ngă nă
cănh ngăm cătiêuăđƣăđịnh.ă
căm cătiêuăQL,ăph iăthôngăquaăcácăch cănĕngăQL.
Chức năng của QL lƠăm tăd ngăho tăđ ngăQLăchuyênăbi t,ăthơngăquaăđóăch ă
th ă QLă tácă đ ngă vƠoă kháchă th ă QLă nhằmă th că hi nă m tă m că tiêuă nh tă định.ă Cóă
nhi uăquanăđi măkhácănhauăv ăphơnălo iăch cănĕngăQL:
+ăTheoătruy năth ng,ăHenry Fayolăđ aăraă5ăch cănĕngăQL,ăđóălƠ:ăk ăho chăt ăch că- chỉăhuyă- ph iăh păậ ki mătra
+ă Theoă quană đi mă c aă t ă ch că UNESCO,ă h ă th ngă cácă ch că nĕngă QLă baoă
g m:ăxácăđịnhănhuăc u,ăth măđịnhăvƠăphơnătíchăd ăli u,ăxácăđịnhăm cătiêuăk ăho chă
hóaă (c ă phơnă cơngă tráchă nhi m,ă phơnă ph iă cácă ngu nă l c,ă l pă ch
ngă trìnhă hƠnhă
đ ng),ătri nă khaiăcơngă vi c,ăđi uăchỉnh,ăđánhă giá,ăs ăd ng,ăliênă h ăvƠătáiăxácăđịnhă
cácăv năđ ăchoăquáătrìnhăQLăti pătheo.
+ă Theoă quană đi mă QLă hi nă đ i,ă từă cácă h ă th ngă nêuă trên,ă cóă th ă kháiă quátă
thƠnhă cácă ch că nĕngă c ă b nă lƠ:ă l pă k ă ho ch,ă t ă ch c,ă chỉă đ oă (baoă g mă c ă đi uă
chỉnh,ău năn năvƠăph iăhọp),ăki mătraă(baoăg măc ăthanhătra,ăki măsốtăvƠăki măkê).
Tuyăcóănhi uăcáchăphơnălo iăch cănĕngăQLăkhácănhauă(c ăs ăl
ngălẫnătênă
gọiă cácă ch că nĕng),ă nh ngă th că ch tă ho tă đ ngă c aă cácă ch că nĕngă đ uă cóă nh ngă
b ớcăđiăgi ngănhauăđ ăđ tătớiăcácăm cătiêu.ăNgƠyănay,ăcóăth ăcóăs ătrìnhăbƠyăch că
nĕngăQLătheoăquanăđi măphơnălo iăkhácănhau,ănhungăchungăquy,ădùăQLă ăc păđ ă
11
nƠo,ăthìăvẫnăd aătrênăn năt ngă4ăch cănĕngăc ăb nătheoăquanăđi măQLăhi năđ i:
a.ă Ch că nĕngă l pă k ă ho ch;ă lƠă xácă địnhă m că tiêuă c aă t ă ch c,ă tìmă raă conă
đ
ng,ăb ớcăđiăđ ăth căhi năcácăm cătiêuăđó.ăM tăk ăho chăt tăph iăd aătrênănh ngă
d ăbáoăkhoaăhọc;ăk tăh păk ăho chădƠiăh năvƠăng năh n;ăth
sung,ăđi uăchinh.ăK ăho chăph iăvừaămangătínhă năđịnhăt
ngăxuyên xemăxét,ăb ă
ngăđ iăvừaăcóătínhălinhă
ho tăđ ălnălnăphùăh păvớiăuăc uăc aăth căti n.
b.ăCh cănĕngăt ăch c:ălƠăthi tăl păvƠăv năhƠnhăb ămáyăQLăthơngăquaăvi căs pă
x păconăng
iăvƠoăcácăvịătríăc ăth .ăĐ ăcóăm tăt ăch căho tăđ ngăhi uăqu ,ăbênăc nhă
vi căs păx pătheoăyêuăc uăchungăc aăt ăch c,ăc aăcôngăvi c,ăph iăchúăỦăđ năcácăy uă
t ăc ăth ăthu căv ănhơnăs ănh ăs căkh e,ăgiớiătính,ătrìnhăđ ,ănĕngăl c,ăkhíăch t,ătìnhă
c m...;ăh ớngăho tăđ ngăc aăcáănhơn vƠoăth căhi năm cătiêuăchungăc aăt ăch c.ă
c.ă Ch că nĕngă chỉă đ o:ă lƠă dẫnă d tă cácă thƠnhă viênă c aă t ă ch că th că hi nă k ă
ho ch,ătheoăcáchăth cădoăng
iăQLătrùăli u,ăh ớngătớiăm cătiêuăxácăđịnh.ăTrongăchỉă
đ o?ăph iăk tăh păhƠiăhòaăc ăquy nă(quy năl c)ăvƠăuyă(uy tín)ăđ ătácăđ ngăcóăhi uă
qu ,ălƠmăchoă m iăng
iăỦăth căđ
cătráchănhi măc aă mìnhăđ ăgópăph năvƠoă ho tă
đ ngăchungăc aăc ăb ămáy,
d.ăCh cănĕngăki mătra:ălƠăvi căđoăl
ng,ăđánhăgiáăk tăqu ăc aăvi căth căhi nă
cácă m că tiêuă c aă t ă ch că nhằmă tìmă raă nh ngă uă đi m vƠă nh ngă h nă ch ă đ ă đi uă
chỉnhăvi căl păk ăho ch,ăt ăch căvƠălƣnhăđ o.ăKi mătraăgi ăvaiătròăliênăh ănghịch,ălƠă
tráiă tim,ă m chă máuă c aă ho tă đ ngă QL.ă Đơyă lƠă vi că lƠmă th
ngă xuyên,ă nhằmă xácă
địnhătínhăphùăh păvớiăm cătiêu,ăyêuăc uăc aăk ăho chătrongăho tăđ ng c aăt ăch c.
NgoƠiă b nă ch că nĕngă c ă b nă c aă QL,ă c uă thƠnhă m tă quyă trìnhă liênă t că vƠă
đ
călặpăl iănh ngăphátătri nătrongăqătrìnhăQL,ăthìăthơngătinăQLăchiăph iăt tăc ăcácă
ch cănĕngăvƠălƠmăti năđ ăchoăvi căth căhi năcácăch cănĕngăQL.
ThôngătinăQLălƠăk tăqu ăx ălỦănh ngăd ăli uăv ăth cătr ngăcácăv năđ ăđ
că
QL,ănh :ăch ăđịnhăXHăvƠăngƠnhăQL;ăb ămáyăt ăch c,ăđ iăngũănhơnăs ăGDăvƠănĕngă
l că ho tă đ ng;ă ngu nă tƠiă l că vƠă v tă l c;ă môiă tr
ngă ho tă đ ng;ă cácă thôngă tină v ă
thƠnhăqu ăkhoaăhọcă- côngăngh .ăChỉătrênăc ăs ăthuăth păđ yăđ ăvƠăx ălỦăchínhăxácă
cácăd ăli uăđóăthìăch ăth ăQLămớiăcóăthơngătin,ăvƠătừăđóămớiăcóăđ
căcácăquy tăđịnhă
12
đúngăđ năvƠăcóăhi uăl c.ăQuy tăđịnhăQLălƠăs năph măc aăng
iăQLătrongăqătrìnhă
phơnătíchăthơngătinăđ ăth căhi năcácăch cănĕngăQL.
Tómăl i, quản lý là hoạt động có ý thức của con người nhằm phối hợp hành
động của một nhóm người hay một cộng đồng người để đạt được các mục tiêu đề ra
một cách hiệu quả nhất.
Qu nălỦăvừaălƠăm tăkhoaăhọc,ăvừaălƠăm tăngh ăthu t.ăQu nălỦămangătínhăkhoaă
họcăvìăcácăho tăđ ngăc aăqu nălỦăcóăt ăch c,ăcóăđịnhăh ớngăđ uăd aătrênănh ngăquiă
lu t,ănh ngăngunăt căvƠănh ngăph
mangă tínhă ngh ă thu tă vìă nóă đ
ngăphápăho tăđ ngăc ăth ,ăđ ngăth iăqu nălỦă
că v nă d ngă m tă cáchă linhă ho tă vƠă sángă t oă vƠoă
nh ngăđi uăki năc ăth ătrongăs ăk tăh păvƠătácăđ ngănhi uămặtăc aăcácăy uăt ăkhácă
nhauătrongăđ iăs ngăxƣăh i.ă
1.2.2. Qu nălỦăgiáoăd c
Giáo d c và QLGD là hai khái ni m t n t i song song. N u GD là hi năt
XH t n t i lâu dài cùng vớiăXHăloƠiăng
iăthìăQLGDăcũngăđ
ng
c hi uănh ăv y.
Gi ngănh ăkháiăni m QL, khái ni măQLGDăcũngăcóănhi u quan ni m:
QLGD là t p h p nh ng bi n pháp k ho ch hóa nhằmă đ m b o v n hành
bìnhăth
c v s l
ng c aăc ăquanătrongăh th ngăGDăđ ti p t c phát tri n, m r ng h th ng
ngăcũngănh ăch tăl
ng.
Theo tácă gi ă Tr nă Ki m,ă kháiă ni mă "qu nă lỦă giáoă d c"ă cóă nhi uă c pă đ .ă ệt
nh tăcóăhaiăc păđ ăch ăy u:ăc păvĩămơăvƠăc păviămơ.
Đối với cấp vĩ mô
Qu nă lỦă giáoă d că đ
că hi uă lƠă nh ngă tácă đ ngă t ă giácă (cóă Ủă th c,ă cóă m că
đích,ăcóăk ăho ch,ăcóăh ăth ng,ăh păquiălu t)ăc aăch ăth ăqu nălỦăđ năt tăc ăcácămócă
xíchăc aăh ăth ngă(từăc păcaoănh tăđ năcácăc ăs ăgiáoăd călƠănhƠătr
hi năcóăch tăl
ng)ănhằmăth că
ngăvƠăhi uăqu ăm cătiêuăphátătri năgiáoăd c,ăđƠoăt oăth ăh ătrẻămƠăxƣă
h iăđặtăraăchoăngƠnhăgiáoăd c.
Qu nălỦăgiáoăd călƠ s ătácăđ ngăliênăt c,ăcóăt ăch c,ăcóăh ớngăđíchăc aăch ă
th ăqu nălỦălênăh ăth ngăgiáoăd cănhằmăt oăraătínhătr iăc aăh ăth ng;ăs ăd ngăm tă
cáchăt iă uăcácăti mănĕng,ăcácăc ăh iăc aăh ăth ngănhằmăđ aăh ăth ngăđ năm cătiêuă
13
m tăcáchăt tănh tătrongăđi uăki năb oăđ mă s ăcơnăbằngăvớiămôiătr
ngăbênăngoƠiă
luônăluônăbi năđ ng.
Cũngă cóă th ă địnhă nghĩaă qu nă lỦă giáoă d că lƠă ho tă đ ngă t ă giácă c aă ch ă th ă
qu nălỦănhằmăhuyăđ ng,ăt ăch c,ăđi uăph i,ăđi uăchỉnh,ăgiámăsátầăm tăcáchăcóăhi uă
qu ăcácăngu năl căgiáoăd că(nhơnăl c,ăv tăl c,ătƠiăl c)ăph căv ăchoăm cătiêuăphátă
tri năgiáoăd c,ăđápă ngăyêuăc uăphátătri năkinhăt ă- xƣăh i.ă
Đối với cấp vi mô
Qu nălỦăgiáoăd căđ
căhi uălƠăh ăth ngănh ngătácăđ ngăt ăgiácă(cóăỦăth c,ăcóă
m căđích,ăcóăk ăho ch,ăcóăh ăth ng,ăh păquiălu t)ăc a ch ăth ăqu nălỦăđ năt păth ă
giáoăviên,ăcơngănhơnăviên,ăt păth ăhọcăsinh,ăchaămẹăhọcăsinhăvƠăcácăl căl
trongăvƠăngoƠiănhƠătr
d căc aănhƠătr
ngănhằmăth căhi năcóăch tăl
ngăxƣăh i
ngăvƠăhi uăqu ăm cătiêuăgiáoă
ng [21].
Theo tácăgi Ph măMinhăH c: Qu nălỦăgiáoăd călƠăt ăch căcácăho tăđ ngăd yă
học,ăth căhi năđ
căcácătínhăch tăc aănhƠătr
nghĩa,ă mớiă qu nă lỦă đ
đ
ngăph ăthôngă Vi tăNamăxƣăh iăch ă
că giáoă d c,ă t că lƠă c ă th ă hoáă giáoă d că c aă Đ ngă vƠă ă bi nă
ngăl iăđóăthƠnhăhi năth c,ăđápă ngănhu c uăc aănhơnădơn,ăc aăđ tăn ớcă[12].
Theo tác gi Đặng Qu c B o:ăắQLGDătheoănghĩaăt ng quát là ho tăđ ngăđi u
hành, ph i h p các l căl
ng XH nhằmăthúcăđ y m nhăcôngătácăđƠoăt o th h trẻ
theo yêu c u phát tri năXH”ă[2].
Từ nh ng khái ni m trên, có th khái quát rằng: QLGD là h th ng nh ng
tácăđ ng có k ho chăvƠăh ớngăđíchăc a ch th QL, từ các c p,ăđ n t t c các khâu,
các b ph n c a h th ng nhằmăđ m b oăchoăcácăc ăquanătrongăh th ng GD v n
hành t iă u,ăđ m b o s phát tri n m r ng v c mặt s l
ngăcũngănh ăch t l
ng
đ đ t m c tiêu GD. C n hi u khái ni m QLGD m t cách toàn di n, c nghĩaăr ng
(c păvĩămơ)ăvƠănghĩaăhẹp (c p vi mơ), b i vì m căđíchăcu i cùng c a QLGD vẫn là
v n d ng các quy lu tăkháchăquanăđ nâng cao ch tăl
ng GD.
Nh ăv yădùătheoătácăgi ănƠoăthìăkháiăni măqu nălỦăgiáoăd căcũngăđ uăch aă
đ ngăcácănhơnăt ăđặcătr ngăb năch tănh :ăPh iăcóăch ăth ăqu nălỦăgiáoăd c,ă ăt măvĩă
mơălƠăqu nălỦăc aănhƠăn ớcămƠăc ăquanăqu nălỦătr căti pălƠăB ,ăS ,ăPhòngăgiáoăd c,ă
14
cịnă ăt măviămơălƠăqu nălỦăc aăHi uătr
ng, Giám đ căcácăc ăs ăgiáoăd c.ăPh iăcóă
h ăth ngătácăđ ngăqu nălỦătheoăn iădung,ăch
ngăđ năđịaăph
ngătrìnhăk ăho chăth ngănh tătừătrungă
ngănhằmăth căhi năm căđíchăgiáoăd cătrongăm iăgiaiăđo năc ăth ă
c aăxƣăh i.ăPh iăcóăm tăl căl
ngăđơngăđ oăc aăxƣăh iăănh ngăng
giáoăd căcùngăvớiăh ăth ngăc ăs ăv tăch tăk thu tăt
iălƠmăcôngătácă
ngă ng.ă
Qu nălỦăgiáoăd căcóătínhăxƣăh iăcao.ăB iăv y,ăc năt pătrungăgi iăquy tăt tăcácă
v năđ ăxƣăh i:ăkinhăt ,ăchínhătrị,ăvĕnăhóa,ăanăninhăqu căphịngăph căv ăchoăcơngătácă
giáoăd c.ăNhƠătr
ngălƠăđ iăt
ngăcu iăcùngăvƠăc ăb nănh tăc aăqu nălỦăgiáoăd c,ă
trongăđóăđ iăngũăgiáoăviênăvƠăhọcăsinhălƠăđ iăt
ngăqu nălỦăquanătrọngănh t.
1.2.3. Ho tăđ ngăgiáoăd căth măm
* Giáo dục thẩm mĩ
Giáo dục thẩm mỹ theoănghĩaăhẹp là GD v cáiăđẹp, là s tácăđ ngăcóăđịnh
h ớng, có k ho ch nhằm hình thành và phát tri nă cácă nĕngă l c nh n th c, ti p
nh n,ăđánhăgiáăvƠăsángăt oăcáiăđẹp. Còn hi uătheoănghĩaăr ng, GDTM là GD và t
GD, là phát huy mọiănĕngăl c b n ch tăng
nh t gi aăGDTMătrongănhƠătr
i theo quy lu t c aăcáiăđẹp, là s th ng
ng vớiăgiaăđìnhăvƠăXH.
Trong phạm vi nghiên cứu của luận văn, GDTM được quan tâm theo cách
hiểu thứ nhất: là m t ho tăđ ng trong Cung vĕnăhóa thi u nhi. Với cách hi u này thì
GDTM là m t quá trình ho tăđ ngăs ăph m nhằm hình thành cho thi u nhi h th ng
tri th căđ nh n bi tăcáiăđẹp, c m th cáiăđẹp t n t i trong th giới hi n th c, từ đóă
giúpăcácăemăcóăđ
c s đánhăgiáăđúngăđ n v cáiăđẹp trong s phongăphú,ăđaăd ng
c a giá trị TM, sao cho phù h p với nh ng quan ni m ph bi n trong XH v chu n
m căcáiăđẹp; hình thành và phát tri n
có thị hi u TM lành m nhăvƠălỦăt
thi u nhi nh ngănĕngăl c c m th cáiăđẹp,
ngăTMăcaoăđẹp, kh nĕngăsángăt o và bi t s ng
theo quy lu t c aăcáiăđẹp.
Hoạt động GD là ho tă đ ng khoa học có tính quy lu t, có m că đích,ă cóă
ph
ngăh ớng, có k ho ch, có t ch c, có u c u c th ;ănóăđịiăh i ph iăxácăđịnh
m c tiêu, l a chọn n iă dungă ch
h p vớiăđ iăt
ng GD.
ngă trình,ă hìnhă th c,ă ph
ngă phápă t ch c... phù
15
Hoạt động giáo dục: Là quá trình nhà giáo d c tác đ ngăvƠoăng
d c nhằm hình thành cho họ líă t
iăđ
c giáo
ng, ni m tin, nh ngă nétă tínhă cách,ă kĩă nĕngă kĩă x o
trong quá trình học từ đóă hìnhă thƠnhă nhơnă cáchă choă b n thân. Ho tă đ ng GD nhằm
m căđíchăGDăthi u nhi theo yêu c u c a các mặtăGD:ăđ oăđ c, trí tu , th ch t, TM
vƠălaoăđ ng - k thu t t ng h p.
Hoạt động GDTM là m t b ph n không th tách r i c a ho tăđ ng GD, nên
địiăh i ph i có k ho ch, n i dung c th thì mới t ch c th c hi n ho tăđ ng này
có ch tăl
ng và hi u qu .
Ho tăđ ngăgiáoăd căbaoăg măho tăđ ngătrênălớpăvƠăho tăđ ngăngoƠiăgi ălênă
lớp.ă Ho tă đ ngă giáoă d că ngoƠiă gi ă lênă lớpă baoă g mă cácă ho tă đ ngă ngo iă khoáă v ă
khoaăhọc,ăvĕnăhọc,ăngh ăthu t,ăth ăd căth ăthao,ăanătoƠnăgiaoăthơng,ăphịngăch ngăt ă
n năxƣăh i,ăgiáoăd căgiớiătính,ăgiáoăd căphápălu t nhằmăphátătri nătoƠnădi năvƠăb iă
d ỡngă nĕngă khi u;ă cácă ho tă đ ngă vuiă ch i,ă thamă quan,ă duă lịch,ă giaoă l uă vĕnă hố,ă
giáoăd cămơiătr
ng;ăcácăho tăđ ngăxƣăh i,ătừăthi năphùăh păvớiăđặcăđi măsinhălỦă
l aătu iăhọcăsinh.
* Hoạt động giáo dục thẩm mĩ
GDTM là giáo d cănhơnăcáchătoƠnădi năbằngăcáiăđẹp,ăgiúpăcho các em nh nă
bi t,ă hi uă rõă th
ngă th c,ă đánhă giáă cáiă đẹpă vƠă sángă t oă ắtheoă quyă lu tă cáiă đẹp”ă
(Marx).ă Giáoă d că th mă m r ngă h nă giáoă d că ngh ă thu tă (giáoă d că bằngă cáiă đẹpă
trongăngh ăthu t),ăr ngăh năgiáoăd cămĩ họcă(d yăkhoaăhọcăv ăcáiăđẹp).ăHo tăđ ngă
GDTMăkhơngăbi tăl păvớiăcácămặtăkhác;ăng
căl iănóăắcóămặt”ătrongămọiăho tăđ ngă
giáoăd c,ălƠăđi uăki năđ măb oăhi uăqu ăc aăchúng.ăGDTMăcóăliênăquanătớiătoƠnăb ă
cu că s ngă vƠă ho tă đ ngă c aă conă ng
i.ăNhi mă v ă c aă GDTMă lƠă hìnhă thƠnhă ătrẻă
quanăh ăth mămĩăđ iăvớiăhi năth că(tháiăđ ăth mămĩ),ănhuăc uăth mămĩ,ăthúcăđ yătrẻă
ho tăđ ngăsángăt oătheoăquyălu tăc aăcáiăđẹp.ăGDTMălƠăm tăh ăth ngăho tăđ ngăđaă
d ngănhằmăhìnhăthƠnhăvĕnăhóaăth mămĩă(xúcăc m,ăt măm t,ăthịăhi u,ălỦăt
ng,ănhuă
c u,ăquanăđi măth mămĩ;ănhuăc uăvƠănĕngăl călƠmăch ,ăsángăt oăcáiăđẹpăvƠănh ngă
giáătrịăngh ăthu t,...) [17].
Ho tă đ ngă GDTMă baoă g mă ho tă đ ngă giáoă d că trênă lớpă vƠă cácă ho tă đ ngă