Tập huấn xây dựng môi trường học tập tích cực & một số kỹ thuật dạy học tích cực

PHÒNG GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO LỤC NGẠN
TRƯỜNG TIỂU HỌC TÂN SƠN SỐ 2

TẬP HUẤN
XÂY DỰNG MÔI TRƯỜNG HỌC TẬP TÍCH CỰC
&
MỘT SỐ KỸ THUẬT DẠY HỌC TÍCH CỰC

Tân Sơn, tháng 12 năm 2014


MỤC TIÊU LỚP TẬP HUẤN

1. Kiến thức: Mở rộng, nâng cao hiểu biết về DHTC
- Nêu được khái niệm môi trường học tập tích cực
- Biết cách xây dựng và sử dụng khơng gian lớp học
tạo điều kiện DHTC
- Trình bày được mục tiêu, tác dụng và cách tiến
hành kĩ thuật đặt câu hỏi, kĩ thuật dạy học hợp tác
theo nhóm, kĩ thuật khăn trải bàn và kĩ thuật KWL.


MỤC TIÊU LỚP TẬP HUẤN

2. Kỹ năng:
- Phân tích được không gian lớp học tại địa phương và
đề xuất được cách cải tiến nhằm tạo điều kiện DHTC
- Thiết kế được trích đoạn một tiết học cụ thể có thể sử
dụng kỹ thuật nêu trên
- Phân tích được việc sử dụng kỹ thuật dạy học trong
những trích đoạn trên và đề xuất cách cải tiến

- Tập huấn lại cho đồng nghiệp tại địa phương.


MỤC TIÊU LỚP TẬP HUẤN

3. Thái độ:
-Tích cực tham gia các hoạt động tập huấn
- Nhiệt tình, sáng tạo trong việc áp dụng các kĩ thuật dạy
học và xây dựng mơi trường học tập tích cực
- Có ý thức áp dụng, hướng dẫn, hỗ trợ và khuyến khích
đồng nghiệp áp dụng các kĩ thuật dạy học và xây dựng
môi trường học tập tích cực tại địa phương


NỘI DUNG TẬP HUẤN

1. Xây dựng môi trường học tập tích cực
2. Kĩ thuật đặt câu hỏi
3. Kĩ thuật dạy học hợp tác theo nhóm
4. Một số kĩ thuật dạy học mới
5. Thực hành xây dựng kế hoạch và tập giảng


PHƯƠNG PHÁP TẬP HUẤN
Trải nghiệm

Vịng trịn
Áp dụng

trải nghiệm

Phân tích
hoạt động
trải nghiệm

Khái qt hố
vấn đề,
rút ra bài học

Tập huấn có sự tham gia


PHƯƠNG PHÁP/KỸ THUẬT DẠY HỌC
a. Nêu và giải quyết vấn đề
b. Động não
c. Thảo luận
d. Thực hành
e. Khăn phủ bàn
f. KWL
g. ….


XÂY DỰNG MƠI TRƯỜNG
HỌC TẬP TÍCH CỰC


Nhiệm vụ của học viên:

1. Thế nào là môi trường học tập tích cực?

Kết luận :
1. Mơi trường học tập tích cực là mơi
trường vật chất (phịng học, bàn ghế,
…) và mơi trường tinh thần (quan hệ xã
hội giữa HS với HS và với GV) tạo
thuận lợi, thúc đẩy việc học tập tích
cực của HS; là mơi trường trong đó
diễn ra sự học tập tích cực của HS.


Nhiệm vụ của học viên:

2. Nêu các biện pháp xây dựng mơi trường
học tập tích cực ?


MỘT SỐ BIỆN PHÁP
XÂY DỰNG MƠI TRƯỜNG HỌC TẬP TÍCH CỰC

- Xây dựng và sử dụng hợp lí khơng gian lớp
học (VD: Lớp học sáng sủa; Lớp học được
trang trí bằng các sản phẩm của HS; …).
- Sử dụng phương pháp dạy học tích cực (VD:
GV dùng chính kinh nghiệm của HS; sử dụng đa
dạng các hình thức dạy học; chú ý tới kinh
nghiệm của HS; gắn với thực tiễn cuộc sống;
…)
- Xây dựng mối quan hệ thân thiện, gắn
bó giữa các thành viên trong lớp học.

-…


MỘT SỐ VẤN ĐỀ CẦN LƯU Ý
Trong xây dựng môi trường học tập tích cực, GV cần:
- Nâng cao ý thức trách nhiệm và sự tham gia tích cực, tự giác
của tất cả các thành viên trong lớp;
- Tận dụng được sự giúp đỡ có hiệu quả của phụ huynh và
cộng đồng.
- Có hiểu biết tốt về sư phạm, chuyên mơn,
- Biết rõ hồn cảnh của HS, mơi trường xã hội xung quanh.
Chẳng hạn :
+ Lĩnh vực gia đình : Kinh tế khó khăn; cha mẹ li hơn; khơng
cha mẹ; …
+ Lĩnh vực xã hội : an ninh kém; nhiều tụ điểm không lành
mạnh; địa phương thiếu quan tâm; đường đến trường gặp
nhiều khó khăn; …


KẾT LUẬN

1. Khơng gian lớp học có thể gồm tường,
khoảng khơng trong phịng học, nền nhà,...
Khơng gian lớp học khơng chỉ là nơi diễn ra các hoạt động giáo
dục mà cịn là phương tiện giáo dục HS
• Kiến trúc lớp học cần đảm bảo thẩm mĩ, khoa học, phù hợp với
đặc điểm lứa tuổi HS, hấp dẫn và kích thích hứng thú HS. Kiến
trúc lớp học mở, hòa nhập với mơi trường thiên nhiên xung
quanh. Phịng học cần hấp dẫn và tiện dụng, phù hợp chức năng.
Cần quan tâm phù hợp với độ tuổi HS, kiểu hoạt động trong lớp

học. VD quan tâm tới các khu vực khác nhau trong lớp học và
thiết kế các khu vực này để sử dụng cho các hoạt động khác nhau
• Cần tận dụng khơng gian lớp học để trang trí ảnh, đồ dùng dạy
học, bài làm tốt của HS, sản phẩm của HS (tranh vẽ, sưu tầm, …).


Ý nghĩa của việc trưng bày cho
phòng học
+ Làm cho lớp học hấp dẫn, gần gũi, thân
thiết với HS.
+ Kích thích trí tưởng tượng của HS
+ Góp phần giáo dục.
+ Tán thưởng các thành quả các em làm
được.
+ Giúp củng cố những điều các em đã học
bằng cách các em được quan sát
thường xuyên.
+…
Lưu ý sử dụng những vật liệu rẻ
tiền, dễ kiếm ở địa phương.


CHỖ NGỒI CỦA HỌC SINH&
CHỖ LÀM VIỆC CỦA GIÁO VIÊN
• Chỗ ngồi cần được sắp xếp theo một cách hệ
thống. Trong phịng chỉ để các đồ đạc cần thiết,
khơng nên để những đồ đạc như bàn ghế, tủ không
cần thiết. Lối vào lớp học và hành lang không làm
cho HS mất tập trung trong giờ học. Các chỗ ngồi
cũng cần được sắp xếp để thuận tiện cho việc đi

lại.
• Chỗ làm việc của GV ở vị trí thuận tiện cho việc
quan sát, điều khiển hoạt động của tất cả HS trong
lớp và việc đi tới giúp đỡ các em khi cần thiết.
Bàn ghế HS loại đơn hoặc đơi, có thể di chuyển
được dễ dàng tùy theo yêu cầu hoạt động dạy học.
Sự thay đổi vị trí chỗ ngồi góp phần tạo nên hứng
thú học tập, ở một mức độ đó có thể khắc phục
được một số bệnh học đường.
• nào


Một số cách sắp xếp chỗ làm
việc cho GV và HS
• Xếp chỗ ngồi
+ Xếp chỗ ngồi quay về một hướng (Ưu tiên sử dụng khi GV
làm việc chung với cả lớp).
+ Xếp chỗ ngồi theo nhóm.
+ Xếp chỗ ngồi hình chữ U để cùng làm việc với GV hoặc làm
việc theo nhóm, mỗi nhóm một nhiệm vụ.

• Sắp xếp thiết bị trong phòng học : Bảng treo ở vị trí HS
dễ quan sát; Tủ, giá sách nên đặt ở góc lớp, đồ dùng dạy
học, tài liệu sắp xếp ngăn nắp, khoa học, mĩ thuật, thuận
tiện cho sử dụng.
• Ánh sáng và nhiệt độ là các yếu tố cũng ảnh hưởng tới
thành tích học tập của HS. Chúng cần thoải mái và
thuận lợi cho việc học tập của HS. Phòng cần thống để
có khơng khí và ánh sáng tự nhiên. Ngồi ra có một số
cây cối trong phịng cũng là một cách tốt để làm cho

phòng học hấp dẫn.


Lưu ý :
• Cần giáo dục HS giữ gìn và bảo quản các
vật liệu trong phịng học.
• Động viên, khuyến khích HS, cha mẹ HS,
cán bộ và nhân dân trong cộng đồng cùng
tham gia sưu tầm tài liệu làm phong phú
thêm cho lớp học.
• Khơng gian lớp học nên thường xuyên
thay đổi để tạo nên nét mới, hấp dẫn HS và
phù hợp với từng môn, thời gian sử dụng.
Cần lưu ý đảm bảo an toàn cho HS (vật
treo chắc chắn, không rơi; vật bày gọn
gàng, không cản trở hoạt động của HS; ..).


2. Việc bố trí trình bày tường/ góc lớp học
• Các mặt tường trong phòng học :
Tùy từng hoạt động, từng chủ điểm, từng môn
học và điều kiện cụ thể của địa phương, có thể
treo trên tường :
+ Những loại tranh ảnh đã in sẵn.
+ Những biểu bảng, sơ đồ, vật thật, mơ hình do
HS, GV, cha mẹ HS sưu tầm hoặc làm ra.
+ Những sản phẩm do chính HS tạo ra trong
q trình học tập.
• Khi trưng bày các loại tranh ảnh, biểu bảng
trên tường, cần chú ý tạo ra sự hấp dẫn, kích

thích hứng thú học tập, vừa tầm mắt của HS,
giúp các em sử dụng được dễ dàng.


• Ở mặt tường chính treo ảnh Bác (phía trên
bảng) và một số khẩu hiệu, ..
• Những loại biểu bảng sử dụng lâu dài trong
cả năm học nên để ở trên cao, cố định.
• Phân loại tranh ảnh, biểu bảng theo chủ đề
và treo ở những nơi thích hợp để khi hết
chủ đề này có thể dễ dàng lấy cất đi, treo
chủ đề khác.
• Tranh ảnh, biểu bảng trưng bày trên tường
nên chú ý phối hợp màu sắc, hài hòa về
kích thước để đảm bảo mĩ thuật, vệ sinh
học đường. Cũng nên để những khoảng
tường trống lớn để tránh cảm giác bị
“ngợp” vì đầy tranh ảnh, … xung quanh.


• Xây dựng các góc bộ mơn : VD góc Tốn,
Tiếng Việt, TN – XH, trong đó có thể
trưng bày sách, tài liệu tham khảo, bản
đồ, sơ đồ, tranh ảnh, …đồ dùng dạy học.
• Có thể trưng bày cả sản phẩm do GV và
HS tự làm. Sản phẩm trưng bày cần ghi
rõ chủ đề, tên người làm hoặc người sưu
tầm. Điều này có ý nghĩa làm cho HS
hằng ngày tới lớp sẽ cảm thấy phấn khởi,
tự hào và muốn có thêm nhiều sản phẩm.

Tìm hiểu cách thức xây dựng
khơng gian lớp học phù hợp
điều kiện địa phương


Làm việc theo nhóm
1. Đánh giá thực tế xây dựng và sử dụng không
gian lớp học hiện nay ở địa phương.
2. Đưa ra ý tưởng thay đổi việc xây dựng và sử
dụng không gian lớp học nhằm thúc đẩy học
tập tích cực; Dự kiến những thuận lợi, khó
khăn, giải pháp thực hiện.


Làm việc chung cả lớp
Các nhóm giới thiệu hình ảnh hiện nay
của nhà trường và cách thay đổi để
môi trường học tập tích cực hơn


Lập kế hoạch thực hiện
Vẽ thiết kế theo các gợi ý sau
+ Về cách sắp xếp bàn ghế trong lớp học.
+ Về cách trang trí tường lớp học.
+ Về kiểu loại bàn ghế.
+ Về việc xây dựng các khu vực theo chủ đề học tập.
+ Về việc bố trí tủ sách của lớp, …