Mấy vấn đề xây dựng lối sống mới của thanh niên tại thành phố Hồ Chí Minh - Nguyễn Quang Vinh

Xã h i h c s 3 - 1984

M YV N

XÂY D NG L I S NG M I
C A THANH NIÊN T I THÀNH PH H CHÍ MINH
NGUY N QUANG VINH
Nghiên c u vi c xây d ng l i s ng cách n ng cho thanh niên, trên m t ý ngh a nào đó, c ng là
nghiên c u cu c cách n ng v l i s ng c a nhân dân ta, đ c bi t là b ph n tr trung nh t trong c
c u xã h i c a xã h i ta. Thanh niên không ph i là m t giai c p xã h i. Nh ng gi i thanh niên - m t
t p đoàn xã h i - l i có “đ i di n” c a mình trong t t c m i thành ph n c a c c u các giai c p và
t ng l p xã h i. Nh ng v n đ xã h i đang đ t ra trong quá trình bi n đ i cách m ng v l i s ng c a
gi i thanh nên, do đó, c ng là m t th hình chi u đ c thù c a q trình cách m ng hóa l i s ng c a
toàn b c dân trong c c u xã h i.
T m quan tr ng chi n l c c a công cu c cách m ng hóa l i s ng gi i thành niên, g n li n v i
tồn b cơng tác thanh v n c a ng, đã đ c đ ng chí T ng Bí th Lê Du n nh n m nh trong Báo
cáo chính tr t i i h i đ i bi u toàn qu c l n h V c a ng : “ ng ta luôn luôn nh n đ nh r ng
công tác v n đ ng thanh niên có t m quan tr ng đ c bi t. ây là m t v n đ chi n l c c a cách
m ng, là trách nhi m c a toàn b h th ng chun chính vơ s n. Nhi m v tr c m t c ng nh lâu dài
c a công tác v n đ ng thanh niên là giáo d c cho th h tr nêu cao ý th c làm ch . Phát huy vai trị
xung kích trong s nghi p xây d ng ch ngh a xã h i và b o v T qu c, nhanh chóng kh c ph c
nh ng bi u hi n không lành m nh trong m t b ph n thanh niên, thi u niên; ra s c đào t o, rèn luy n
thanh niên thành nh ng con ng i m i phát tri n toàn di n, k t c trung thành v xu t s c s nghi p
c a ng và c a dân t c” (1). Báo cáo chính tr c ng nh c nh ph i “nghiên c u và gi i quy t nh ng
v n đ m i v t t ng và l i s ng c a tu i tr n c ta” (2).
Trong bài này, chúng tơi s có g ng trình bày các đ c đi m l i s ng m t m c đ khái quát cao
h n, th v ch ra tính quy lu t và đ c thù c a q trình cách m ng hóa l i s ng thanh niên, nhân k t
qu c a m t kh o sát xã h i h c c th , trên m t đ a bàn h p, trong m t th i đi m g n nh t.
I CÁCH M NG
I. M
I NH N XÉT V

C I M C A S BI N
TRONG L I S NG THANH NIÊN QU N I THÀNH PH H CHÍ MINH
Nh ng bi n đ i tích c c, đáng ph n kh i trong l i s ng c a gi i thanh niên qu n I là s k t tinh
trong l i s ng toàn b hi u qu t ng h p c a s ho t đ ng c a qu n I là s k t tinh trong l i s ng toàn
b hi u qu t ng h p c a s ho t đ ng c a

(1) (2)

, V n ki n
nh n m nh.

i h i đ i bi u toàn qu c l n th V, t p I, tra. 129, tr. 130. Nh ng ch in nghiên là do chúng tôi

B n quy n thu c Vi n Xã h i h c

www.ios.org.vn


Xã h i h c s 3 - 1984

M y v n đ ….

39

Các thi t ch xã h i sau h n 9 n m c i t o và xây d ng d i s lãnh đ o c a ng. Nh ng bi n đ i
tích c c này đ ng th i c ng nói lên s tr ng thành trong ý th c và n ng l c làm ch t p th c a
thanh niên v i t cách là ch th c a ho t đ ng trong cu c đ u tranh giai c p gi a hai con đ ng, gi a
hai l i s ng xã h i ch ngh a và t b n ch ngh a. Nh ng bi n đ i tích c c trong l i s ng c a thanh
niên v a là thành t u hi n th c c a ba cu c cách m ng trên nh ng v n đ c a m i quan h gi a con
ng i và xã h i, v a chính là s c m nh m i ti p s c cho s tri n khai c a ba cu c cách m ng đó trong

thành ph đang sơi n i c i t o và xây d ng theo ch ngh a xã h i. Nh ng hình thái quá đ , nh ng s
xen k gi a cai c và cái m i, nh ng đ ng thái gi ng co, tranh ch p đo l ng đ c trên các ch tiêu
c a l i s ng, đang ph n ánh sinh đ ng hi n th c c a b c quá đ t hình thái kinh t - xã h i c sang
hình thái kinh t -xã h i xã h i ch ngh a, trên c p đ đ a ph ng c ng nh trên c p đ toàn qu c.
D i đây là m i nh n xét v đ c đi m l i s ng và xu h
ra t cu c đi u tra c th l n này.

ng bi n đ i c a l i s ng thanh niên, rút

Nh n xét th nh t.
nh ng ch tiêu c a l i s ng g n li n tr c ti p v i đ c đi m l a tu i thanh niên, các k t qu đi u
tra cho th y tính đ ng nh t khá cao:
a) Khát v ng t l p và kh ng đ nh ch đ ng c a mình trong cu c s ng, xu h
đ ng t ch c đ i s ng lao đ ng và v n hóa - sinh ho t c a mình.

ng v

n lên ch

b) Nhu c u có m t ngh nghi p và khơng ng ng th ng ti n trong ngh nghi p đó (g n li n v i ý
th c v rèn luy n tay ngh , phát tri n tài n ng - tài n ng đ c đa s thanh niên coi nh m t đi u ki n
hàng đ u cho s thành công trong cu c s ng.
c) Nhu c u và th c t ho t đ ng sinh ho t v n hóa, v n ngh và gi i trí g n li n v i giao ti p b n bè
g n li n v i phong cách “cùng vui b n”.
Song, đúng nh gi thuy t cơng tác c a nhóm nghiên c u đã đ c cu c đi u tra này xác nh n:
“Nhu c u t kh ng đ nh v m t xã h i xu t hi n khá đ u kh p trong gi i thanh niên, nh ng do trình đ
l nh h i h th ng giá tr c a xã h i m i r t khơng đ ng đ u trong các nhóm xã h i khác nhau, nên s t
kh ng đ nh nói trên c ng mang nhi u khuynh h ng khác bi t”.
Nh v y là, bên c nh tính đ ng nh t trên m t s ch tiêu c a l i s ng, tính khơng đ ng nh t v m t
l i s ng đã t n t i ngay bên trong c c u gi i thanh niên, và s khơng đ ng nh t đó th m chí “th m )

ngay c vào trong nh ng m t đ ng nh t gi a h n a.
Nh n xét th hai.
Ch ng đ ng đ u tiên c a th i k quá đ
m t đơ th l n v a thốt kh i ch đ th c dân m i
đ c đ c tr ng b i s t n t i c a nhi u thành ph n kinh t , c a nhi u khu v c ho t đ ng kinh t và xã
h i mang tính ch t xã h i ch ngh a đ m nh t khác nhau. c tr ng kinh t -xã h i này đã đ l i d u n
rõ nét trên s khác bi t v nh p đ cách m ng hóa l i s ng gi a các nhóm xã h i khác nhau trong
thanh niên. Khu v c kinh t (ho c tính ch t c a các t ch c xã h i, v n hóa) mà ng i thanh niên ho t
đ ng trong đó, có th đ c s d ng nh m t nhân t đ phân lo i đ c

B n quy n thu c Vi n Xã h i h c

www.ios.org.vn


Xã h i h c s 3 - 1984

NGUY N QUANG VINH

40

đi m l i s ng c a các nhóm xã h i khác nhau trong thanh niên. Trình đ giác ng chính tr (th hi n
d i d ng t ch c thành hai nhóm đồn viên/ngồi ồn) c ng có th là m t nhân t phân lo i khác và
nh p đ bi n đ i l i s ng, đ c th c t đi u tra khoa h c xác nh n.
Cu c đi u tra ch ra r ng, trên nh ng nét l n, có th tìm th y nh p đ xu t hi n, đ nh hình các ph m
ch t c a l i s ng m i trong thanh niên khu v c Nhà n c và t p th (k c h c sinh, sinh viên đan
đ c đào t o trong các tr ng h c Nhà n c). Các đoàn viên thanh niên c ng s n (thu c t t c các khu
v c s n xu t, công tác) đã hi n ra nh m t nhóm tiên phong n i b t trên t t c các ch tiêu nói lên tính
tích c c xã h i - chính tr , tính tích c c lao đ ng s n xu t, tính tích c c v n hóa, c ng nh trên m t s
ch báo v quan đi m và hành vi đ o đ c.

Nh n xét th ba.
Gi i thanh niên qu n I có ti n b đáng k trong trình đ nh n th c các chu n m c đ o đ c m i,
nh n th c v các đi u ki n chính đáng cho s phát tri n c a cá nhân trong xã h t m i. 1/3 gi i thanh
niên đã có d kiên ph n đ u gia nh p oàn Thanh niên c ng s n trong m t t ng lai g n g i, nói lên
t m nh h ng đáng k c a nhân sinh quan và lý t ng c ng s n ch ngh a trong gi i thanh niên c a
m t đơ th v a đ c gi i phóng ch a lâu.
Song, hi n đang “có v n đ ” v kho ng cách gi a nh n th c và hành đ ng. Kh n ng phân bi t
đúng sai r t khá trong thanh niên, nh ng đ ng tr c các hi n t ng tiêu tr c, ch có 30% thành viên
đ ng lên đ u tranh không ng n ng i. S đông đ o còn l i t ra th đ ng trong đ u tranh, v i nhi u s c
thái khác nhau (t d ng d ng né tránh, t i e s h u qu ho c hoài nghi hi u qu ). Tr c m t s th
thách, có bi u hi n là ý th c ngh a v c a thanh niên ch a cao l m (đ c bi t v n đ nh n phân công
công tác c a xã h i).
M t s tr c nghi m th m dò cho phép n u gi thuy t v s t n t i c a m t h th ng đ nh h ng giá
tr còn nhi u mâu thu n và ch a v ng ch c. V n cịn có s ch p nh n cùng m t lúc nh ng giá tr xã
h i r t trái ng c nhau. Trong các hành vi h ng th ngh thu t, trong các d án đ i s ng, v.v…., còn
th y nh ng đi m mâu thu n, gi ng xé trong s ch p nh n các giá tr trái ng c nhau ho c nh ng đi m
m p m , thi u nh t quán trong các ki u đáng giá, các ni m ao c, th m chí c trong các d ki n có
t m quan tr ng đ n c m t đ i ng i.
Nh n xét th t .
1. S bi n đ i tích c c rõ nét v l i s ng trên 1 nh v c 1ao đ ng th hi n ba m c đ phát tri n
trong n i dung tính lích c c lao đ ng s n xu t c a thanh niên khu v c s n xu t Nhà n c và t p th :
a) Có s phát tri n cao và khá đ ng đ u trên ch tiêu phát huy m i kh n ng hoàn thành nhi m v
và ch tiêu ph n đ u th ng xuyên nâng cao tay ngh .
b) Có s phát tri n b c đ u và thi u đ ng đ u (gi a nhóm Nhà n c và nhóm t p th ) trên ch tiêu
phát huy sáng ki n trong lao đ ng s n xu t (l/4 thanh niên khu v c s n xu t Nhà n c ; 16 thanh niên
khu v c t p th ).

B n quy n thu c Vi n Xã h i h c

www.ios.org.vn

Xã h i h c s 3 - 1984

M yv nđ …

41

c) Có s phát tri n ch m và r t không đ ng đ u trên ch tiêu tham gia đóng góp c i ti n qu n lý s n
xu t, công tác c s (v n cịn 1/2 s thanh niên nhóm Nhà n c và 1/2 s thanh niên nhóm t p th
khơng cao gi tham gia đóng góp).
2.M c d u phong cách ho t đ ng v n hóa -sinh ho t c a thanh niên h c sinh, sinh viên t ra khá
tiên ti n, tính tính c c lao đ ng h c t p c a nhóm thanh niên này không cao. M c đ s n sàng ti p
nh n s phân công theo yêu c u c a xã h i sau khi ra tr ng còn th p.
3. S đông thanh nên s n xu t và buôn bán cá th ch a mu n r i b khi u công vi c làm n hi n
nay c a h , tuy h c m th y rõ tính ch t b p bênh và t m b c a nó. Các k t qu nghiên c u có th cho
phép nói đ n m t thái đ chu n b ti m tàng c a nhóm xã h i này trong vi c chuy n d n sang m t
quan h lao đ ng phù h p h n v i xu th c i t o các ho t đ ng kinh t c a xã h i m i (trên d i 50%
cho là làm n hi n nay ch là “tam b ”).
4. Thanh niên đang làm công cho c s t nhân khá th đ ng trong đ a v c a mình, h khơng c m
th y b bóc l t, h thi u đi u ki n khách quan và thi u ý th c m nh s b o v l i ích c a mình b ng t
ch c. Tuy v y, tr c công cu c c i t o kinh t , trên 50% s n sàng chuy n qua lao đ ng s n xu t trong
nh ng t ch c kinh t xã h i ch ngh a.
5. Thanh niên ch a có vi c làm (65% là h c sinh cu i c p ho c thôi h c gi a ch ng, 25% là t các
c s t p th b ra, ho c là sinh viên không nh n phân công), nói chung tuy t đ i đa s đ u có c
v ng có vi c làm đ ni s ng b n thân, đ l thu c kinh t gia đình và có v trí xã h i n đ nh. Th c
t ch ng t , ngay nh ng ng i “ch a vi c làm” có bi u hi n tiêu c c nh t v l i sóng, m t khi đ c
d y ngh , có vi c làm, đã đi vào cu c s ng m i khá nhanh. Có th nói, đây là m t nhóm “ ngã ba
đ ng”. “Có vi c làm n đ nh” là nhân t then ch t đ đ a thanh niên này thoát kh i s “chào m i”
còn khá dày đ c c a các l i làm n ki m s ng khơng chính đáng.

T c c nh ng đi n v a nói, cho th y nh ng bi n đ i tích c c c a l i s ng trên l nh v c lao đ ng
ph thu c m t ph n r t quan tr ng vào quá trình c i t o c c u kinh t c a xã h i, vào vi c t ch c lao
đ ng, m r ng phân công lao đ ng xã h i và t o công n vi c làm cho nh ng thanh niên đ n tu i lao
đ ng. Xây d ng l i s ng lao đ ng m i không ph i ch là k t qu c a ý th c và ý chí.
Nh n xét th n m.
Gi i thanh niên t l cao và có t n s ho t đ ng cao đ tìm đ n th ng th c các lo i hình ngh
c sách đã đ c sinh
thu t cách m ng : .đi n nh và ca nh c, sân kh u đ c chú ý m c th p h n.
viên, h c sinh, công nhân, viên ch c nhà n c coi nh m t sinh ho t r nh r i quan tr ng, nh ng còn
khá xa l v i các lao đ ng tr khu v c t p th và t nhân, cá th .
i v i các ph ng ti n thông tin đ i ch ng cách n ng, thanh niên t p h p m nh nh t xung quanh
máy truy n hình, báo chí (đ c bi t t Tu i tr và Sài Gịn gi i phóng), r i t p h p m c đ th p h n
nhi u quanh máy thu thanh, đài truy n thanh, báo cáo viên. Vi c l nh h i thơng tin chính tr ch a tr
thành m t thói quen t t có tính ch t ph c p trong thanh niên ; s thanh niên lãnh đ m v i thơng tin
chính tr cịn chi m t i trên 27% gi i thanh niên, và t l này đ c bi t cao trong khu v c thanh niên
làm n cá th (trên 50%).

B n quy n thu c Vi n Xã h i h c

www.ios.org.vn


Xã h i h c s 3 - 1984

NGUY N QUANG VINH

42

B ph n tiên ti n v l i s ng trên l nh v c v n hóa-sinh ho t (thanh niên c ng s n, thanh niên công
nhân viên ch c, thanh niên h c sinh sinh viên) có nh ng bi u hi n ch đ ng, tích c c l nh h i các giá

tr c b n trong thơng tin và v n hóa, v n ngh . Song nhìn chung tồn gi i, tinh ch t th ng ngo n th
đ ng và “mua vui” cịn khá cao. Có th đi đ n xác nh n gi thuy t khoa h c c a nhóm nghiên c u,
cho r ng gi i thanh niên qu n I, “c ng đ tham gia các ho t đ ng tiêu dùng v n hóa, ngh thu t,
thơng tin khơng hồn tồn nói lên m c đ t ng ng v ý th c phát tri n b n thân con ng i thông
qua các ho t đ ng và hành vi v n hóa đó”.
Nh n xét th sáu.
Nhu c u s ng, ho t đ ng và t bi u hi n c a thanh niên trong các môi tr ng t p th đang có s
phát tri n tích c c, song song v i s đánh giá cao vai trò c a t p th trong s thành công c a ng i
thanh niên th i đ i ngày nay trên con đ ng s ng c a h . Tuy v y cịn th y thi u s gia cơng xây d ng
các t p th lao đ ng, h c t p và nh t là các môi tr ng cho tu i tr cùng ti n hành các ho t đ ng r nh
r i có ý ngh a v n hóa xã h i. Do đó, hi n nay thanh niên nh t là các thanh niên không ph i khu v c
Nhà n c - còn thi u nh ng đ a bàn v ng ch c đ xây d ng và th nghi m tính t p th , nh ng ph m
ch t cua ch ngh a t p th thông qua các kinh nghi m c a chính b n thân minh, thơng qua các quan h
xã h i và tâm lý - xã h i liên nhân cách, trong các t p th lao đ ng và t p th ho t đ ng v n hóa-xã h i
theo s thích.
Nh n xét th b y.
Nh ng khó kh n trong đ i s ng v t ch t và trong nh ng v ng b n lo vi c gia đình, lo ki m s ng
thêm v.v... đang c n ng i q trình “hi n th c hóa” các đi u ki n khách quan v v n hóa - sinh ho t
(do các t ch c xã h i cung c p) vào trong ho t đ ng nhi u m t c a thanh niên.
Các khó kh n v t ch t c ng làm t ng xu h ng tìm các con đ ng đ c i thi n m c s ng và mua
s m ti n nghi, đ c bi t khu v c hành chính - s nghi p và công nhân công nghi p. Tuy đây không
ph n ánh m t “tâm lý tiêu dùng” ki u t s n, song nó đang địi h i ph i đ c các gi i qu n lý xã h i
ch ra con đ ng nào đ th c hi n xu h ng tìm ki m phúc l i đó m t cách chính đáng và hi n th c.
M t mơ hình “kinh t ph gia đình ki u đơ th ” có th và c n đ c nghiên c u, th nghi m c p, bách.
Nh n xét th tám.
Trong quá trình ho t đ ng s ng, thanh niên ch đ i gia đình (cha m , h hàng, ng i b n đ i) v
r t nhi u m t (v t ch t, quan h , tình c m, ý ki n giúp đ khi g p tr c tr khó kh n, m t s nâng đ
chung trên đ ng đ i). Vi c xây d ng l i s ng m i cho thanh niên thông th khơng tính đ n nhân t
này. Ít nh t có hai v n đ c n chú ý:
- V n đ nghiên c u các quan h xã h i trong tình u, hơn nhân đ i v i thanh niên (trong đó có

v n đ tính n đ nh c a các “gia đình tr ” và v n đ ly hơn s m) tr nên có t m quan tr ng h n m c
đ đ t v n đ t x a t i nay v l nh v c này.
- C n chú ý h n t i c ch tác đ ng (tích c c và tiêu c c) c a l i s ng c dân nói chung t i l i
s ng thanh niên, thông qua ng đ ng tác đ ng c a các b c cha

B n quy n thu c Vi n Xã h i h c

www.ios.org.vn


Xã h i h c s 3 - 1984

M y v n đ …..
m t i con cái là thanh môn, đ c bi t trong tr
đ ng đ i.

ng b p con cái đ ng tr

43

c các quy t đ nh khó x trên

Nh n xét th chín.
N thanh niên chi m 60% gi i tr trong qu n, s m ph i đ ng đ u v i nh ng khó kh n v cơng
n vi c làm, gia đình con cái xung đ t tình c m và ly hôn. H chi m t tr ng khá cao trong khu v c
ch a có vi c làm (và n i tr ), trong gi i thanh niên buôn bán cá th , là nh ng khu v c mà tác đ ng
c a các t ch c và mơi tr ng xã h i có tính t p th r t y u t, do đó h càng b h n ch khách quan
nhi u h n trong qu trình cách m ng hóa l i s ng. Nguy n v ng đóng góp xây d ng xã h i m i c a
thanh niên không th p thua nam gi i (trong ch tiêu “ph n đ u t l p và đóng góp xây d ng xã h i
m i”, t tr ng n còn có ph n cao h n nam), nh ng trong th c t thì nh p đ phát tri n các ch tiêu c a

l i s ng m i trong n thanh niên ch m h n h n nam gi i, và tính th đ ng, nói chung, c ng đ m nét
h n nam. C n có m t cách đ t v n đ đúng m c h n đ i v i vi c phát tri n các gi i pháp đ ng b ,
nh m t o đi u ki n va quan tâm giúp đ n thanh niên v n lên xây d ng l i s ng m i v i m t nh p
đ m i, x ng đáng v i t m quan tr ng xã h i và ti m n ng th c t c a n thanh niên trong qu n.
Nh n xét th m

i.

Chúng tôi mu n dành ít l i đ th bàn v nét đ c thù trong s v n đ ng c a quy lu t xóa b l i
s ng c , xây d ng l i s ng m i trong thanh niên các đơ th phía Nam.
1. Vì thanh niên không ph i ]à m t giai c p xã h i mà là m t t p đoàn xã h i, l a tu i n m sâu
trong t t c các giai c p và t ng l p xã h i, nên ngay trong quy lu t v n đ ng ph quát nh , các nhóm
xã h i khác nhau trong gi i thanh niên b t c xã h i nào c ng có nh ng s c thái và nh p đ bi n đ i
v l i s ng ít nhi u khơng đ ng nh t.
Song, các đơ th phía Nam, n i mà quá trình c i t o c c u kinh t và c c u giai c p xã h i ch
m i nh ng b c đi đ u tiên, thì nét đ c thù c a s v n đ ng quy lu t chung đây th hi n đ c bi t
rõ trong m t h cung b c các di n trình khác nhau đi t i l i s ng m i, t ng ng v i các nhóm xã h i
s ng trong nh ng quan h kinh t và nh ng đi u ki n t ch c xã h i khác nhau. Kho ng cách gi a các
cung b c th ng r t l n. Do đó mà quá trình qu n lý l i s ng c ng đòi h i c m t “vòng cung” l n
các lo i đ i sách thích ng, n u khơng, s có nh ng di n bi n ph c t p không qu n lý n i các hi n
t ng c a l i s ng thanh niên.
2. Nét đ c thù th hai là, các đô th phía nam, có nh ng đi u ki n xã h i khách quan khi n cho
quá trình hình thành nh ng ph m nh t m i c a l i s ng di n ra quanh co h n, mang nhi u mâu thu n
h n các n i khác.
ng v khía c nh các c s xã h i-kinh t c a l i s ng mà nói, hi n đang cịn t ng m ng trong c
c u kinh t cịn mang tính ch t t h u t b n ch ngh a (công khai ho c gi u m t). Hi n th c này
không th không làm cho cu c đ u tranh “ai th ng ai” trên l nh v c l i s ng mang tính ch t đ c bi t
gay g t. Nh ng v n đ v giá tr , v nhân sinh quan, v đ o đ c có tính ch t t s n, khơng ch là mùi
hơi th i cịn r i r t l i c a m t cái xác đã đem chơn, mà cịn là cái mùi v tốt ra t m t

B n quy n thu c Vi n Xã h i h c

www.ios.org.vn


Xã h i h c s 3 - 1984

44

NGUY N QUANG VINH

s l nh v c ch a đ c c i t o tri t đ c a đ i s ng hi n t i, có khi ngay t trong gia đình ng i thanh
niên. y là ch a k cịn có m t ngu n khêu g i đ n các khía c nh c a l i s ng t s n v n không ng ng
thâm nh p vào trung tâm giao d ch qu c t l n này, thơng qua v n hóa ph m, hàng hóa, d ch v du
l ch, v.v...
- các đơ th phía Nam q trình phân b l i lao đ ng g n li n v i c i t o và xây d ng kinh t ,
phát tri n l c l ng s n xu t, đang di n ra không đ n gi n. Trong m t giai đo n l ch s , v n cịn m t
b ph n thanh niên khơng có cơng n vi c làm, t o nên m t k h l n trong ti n trình phát tri n l i
sông m i, đ c bi t là t o ti n đ duy trì m t “đ i quân” ti m tàng cho các ho t đ ng kinh t phi pháp
và các t n n xã h i.
- H n đâu h t, quá trình cách m ng hóa l i s ng c a thanh niên ch có th hồn thành v i đ b n
v ng cao trên c s đ ng th i cách m ng hóa l i s ng c a toàn b c dân. Các tàn d c a quan đi m
chính tr , đ o đ c, v n hóa-ngh thu t, th hi u th m m c còn chân r t i ch , ngay trong l i s ng
c a đông đ o dân c , c a cha m , anh ch ... gi i thanh niên. Q trình gi b nó khơng ph i là gi b
m t cai gì tiêu c c c a riêng gi i thanh niên. H n n a, thanh niên không xây d ng l i s ng m i cho
mình trong m t “khu nhà kính”. Tu i tr ph n đ u cho m t l i s ng nhân đ o và cao đ p cùng v i
toàn xã h i, h ph i đ ng đ u v i toàn b nh ng v n đ c a xã h i, ch không ph i ch nh ng v n đ
c a gi i thanh niên. i u khác ch ng là ch h ph i có trách nhi m l n lao, v n lên m nh m đ
s m th c s s ng m t l i s ng m i, “làm r ng c t c a ch đ làm ch t p th ”, nh l i c n d n c a
đ ng chí T ng Bí th Lê Du n đ i v i tu i tr thành ph H Chí Minh.

II - M T S “ I M NÓNG” C N L U Ý GI I QUY T TRONG
V N
XÂY D NG L I S NG M I C A THANH NIÊN QU N I
1. V m t t t

ng - chính tr và đ o đ c :

- C n tác đ ng s m đ kh c ph c tình hình m t b ph n thanh niên cịn coi nh thơng tin chính tr ,
coi nh vi c tìm hi u truy n th ng cách m ng (nh t là thanh niên các khu v c ngoài các t ch c Nhà
n c).
-.Kh c ph c đ chênh l ch gi a nh n th c đúng - sai v hành đ ng đ u tranh ch ng các hi n t ng
tiêu c c trong xã h i. Các khuynh h ng khác nhau c a tính th đ ng trong đ u tranh ch ng tiêu c c
còn đ c phân tích cho thanh niên. c bi t chú ý kh c ph c thái đ th đ ng, hoài nghi.
2. V lao đ ng và ngh nghi p, xin chú ý t i ba đi u sau đây :
- Ki m tra l i c ch thu x p công n vi c làm cho thanh niên chua có vi c làm trong qu n.
- T ng c ng các t ch c d y ngh , kèm ngh m t cách c b n và có h th ng cho thanh niên đang
lao đ ng, mà không ch b ng lòng v i các cu c v n đ ng thi th gi i, m c d u đó là m t c ch có tác
đ ng rát sâu s c thúc đ y l i s ng m i trong lao đ ng c a thanh niên.
- Chú tr ng giáo d c và t o đi u ki n cho thanh niên phát tri n m nh h n vi c làm ch s n xu t
thông qua vi c tham gia ý ki n c i ti n s n xu t, qu n lý s n xu t, công tác c s , vì ch tiêu này là
y u nh t trong tính tích c c xã h i (lao đ ng c a thanh niên khu v c Nhà n c và t p th ).

B n quy n thu c Vi n Xã h i h c

www.ios.org.vn


Xã h i h c s 3 - 1984

M y v n đ ….

45

3. V các môi tr ng ho t đ ng t p th c a thanh niên, nên chú y đ u t th nghi m xây d ng
m t s hình th c ho t đ ng v n hóa, xã h i có t ch c c a thanh niên, trên m t quan đi m tồn di n
h n: coi đó khơng ph i ch nh m t hình th c t p h p thanh niên đ th c hi n m t s cơng tác cách
m ng mà cịn là m t môi tr ng xã h i đ giáo d c ch ngh a t p th và th a mãn nhu c u giao ti p có
v n hóa c a tu i tr .
4. V ho t đ ng v n hóa, v n ngh c a thanh niên, có l c n chú ý hai “đi m nóng” :
- Kh c ph c thái đ th ng ngo n th đ ng ho c thu n túy du hi, xâm d ng thói quen đi sâu vào
nh ng giá tr n i dung, th m m c a ngh thu t cánh mang.
- Kh c ph c thái đ m h , ch p ch n đ i v i các v n hóa ph m đ i tr y, l c h u, ph n đ ng ; xây
d ng m t quan đi m d t khoát đ i v i vi c “dùng l i” các v n hóa ph m đó, đ “đ i khơng khí” và tin
là “vơ h i”.
5. V th d c, th thao : Ki m tra l i các phát hi n c a cu c đi u tra. Có bi n pháp h
niên vào các ho t đ ng đ ng th l c đông đ o h n, nh t là n thanh niên.

ng thanh

6. Nên có sinh ho t chuyên đ v n thanh niên nhân m t s phát hi n cua cơng trình nghiên c u.
t v n đ v n đ ng n thanh niên ho t đ ng cá th m t cách tích c c và có h th ng h n.
7. V v n đ đ u tranh kh c ph c các t n n xã h i trong thanh niên, xin l u ý hai “đi m nóng”:
- ã th c s có th ng nh t quan ni m v t m quan tr ng và kh n ng th c t c a vi c “c i t o t i
ch ” gi a các ban, ngành và cán b có liên quan trong qu n ch a ?
- Chú ý đ y đ và có h th ng h n đ n các gi i pháp v quy ch “sau c i t o” đ các thanh niên sau
khi đ c giáo d c l i, tr v có th hịa nh p nhanh vào đ i s ng bình th ng, khơng đ t ng t “quay
v đ ng c ” ch vì m c c m c a b n thân ho c đ nh ki n quá đáng c a m t s con ng i và t ch c
xã h i xung quanh.

*

**
Nh ng ng i tham gia cơng trình nghiên c u r t ph n kh i đ c tr c ti p quan sát, đo l ng, và
th đánh giá v m t thành t u quý báu c a s nghi p cách m ng qu n I và thành ph : m t l i s ng
m i, cao đ p đang b c đ u hình thành trong th h tr c a đ a bàn c dân quan tr ng này. Các v n đ
khó kh n tiêu l c cịn t n t i là t t y u và khơng có gì khó hi u. M t q trình sơi đ ng c a cu c cách
m ng v l i s ng đang di n ra trong gi i tr c a thành ph mang tên Bác H v đ i.

B n quy n thu c Vi n Xã h i h c

www.ios.org.vn