Một số giải pháp giáo dục kĩ năng sống cho học sinh lớp chủ nhiệm qua hoạt động trải nghiệm sáng tạo nhằm nâng cao chất lượng giáo dục toàn diện ở trường THPT thạch thành 4

“Một số giải pháp giáo dục kĩ năng sống cho học sinh lớp chủ nhiệm thông qua hoạt động trải
nghiệm sáng tạo nhằm nâng cao chất lượng giáo dục toàn diện ở Trường THPT Thạch Thành 4”

SỞ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO THANH HOÁ
TRƯỜNG THPT THẠCH THÀNH 4

SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM
“MỘT SỐ GIẢI PHÁP GIÁO DỤC KĨ NĂNG SỐNG CHO HỌC SINH LỚP
CHỦ NHIỆM THÔNG QUA HOẠT ĐỘNG TRẢI NGHIỆM NHẰM NÂNG
CAO CHẤT LƯỢNG GIÁO DỤC TOÀN DIỆN Ở TRƯỜNG THPT THẠCH
THÀNH 4”

Người thực hiện: Mai Thị Tuyết Nhung
Chức vụ: Giáo viên
SKKN thuộc lĩnh vực: Công tác chủ nhiệm

Mai Thị Tuyết Nhung

1


“Một số giải pháp giáo dục kĩ năng sống cho học sinh lớp chủ nhiệm thông qua hoạt động trải
nghiệm sáng tạo nhằm nâng cao chất lượng giáo dục toàn diện ở Trường THPT Thạch Thành 4”

THANH HOÁ NĂM 2021
1. Lời mở đầu:
1.1.Lí do chọn đề tài:
Có thể nói, ở nhà trường THPT trong mỗi lớp học đều có một giáo viên chủ
nhiệm lớp. Giáo viên chủ nhiệm lớp là người được ban giám hiệu bổ nhiệm, chịu
trách nhiệm quản lý công tác giáo dục và đào tạo học sinh ở lớp mình phụ trách là
người chịu tồn bộ trách nhiệm trước ban giám hiệu và nhà trường về mọi vấn đề

thuộc lớp mình.
Giáo viên chủ nhiệm là thay mặt hiệu trưởng nhà trường và cha mẹ học sinh
quản lý tồn diện học sinh lớp mình phụ trách. Điều này đòi hỏi giáo viên chủ
nhiệm vừa quản lý tập thể học sinh, vừa quan tâm đến từng cá nhân trong lớp về
mọi phương diện: Tư tưởng, học tập, tu dưỡng, lao động và sinh hoạt tập thể. Giáo
viên chủ nhiệm lớp là người lãnh đạo, tổ chức, điều hành, kiểm tra mọi hoạt động
và các mối quan hệ ứng xử thuộc lớp mình phụ trách theo đúng chương trình và kế
hoạch của nhà trường. Giáo viên chủ nhiệm lớp là cầu nối là nhân vật trung gian
thiết lập các mối quan hệ hai chiều: Nhà trường - tập thể học sinh, tập thể học sinh
- xã hội. Như vậy, một mặt giáo viên chủ nhiệm lớp vừa là đại diện cho nhà trường
để giáo dục học sinh, vừa đại diện cho tập thể học sinh để liên lạc với nhà trường.
Mặt khác, giáo viên chủ nhiệm phải làm cho quan hệ giữa tập thể học sinh với xã
hội trở nên gắn bó hơn.
Như chúng ta biết, đất nước phát triển địi hỏi phải đổi mới tồn diện và mạnh
mẽ nền giáo dục để đáp ứng yêu cầu chuẩn bị nguồn nhân lực, tăng cường khả
năng hợp tác, cạnh tranh cho hội nhập quốc tế; phục vụ ngày càng tốt hơn sự
nghiệp cơng nghiệp hố, hiện đại hố đất nước. Trong tiến trình đổi mới ấy, giáo
dục kĩ năng sống cho học sinh là một trong những quan điểm giáo dục đã trở thành
xu thế trong việc xác định nội dung dạy học trong nhà trường phổ thơng và trong
chương trình xây dựng môn học. Dạy học cần đảm bảo cho người học được tiếp
cận với chương trình giáo dục kĩ năng sống phù hợp và kĩ năng sống cần được coi
như một nội dung của chất lượng giáo dục. Công văn số 463/BGDĐT-GDTX ngày
28 tháng 01 năm 2015 của Bộ GDĐT về việc hướng dẫn triển khai thực hiện giáo
dục KNS tại các cơ sở GDMN, GDPT và GDTX yêu cầu “…đẩy mạnh hoạt động
giáo dục KNS cho học sinh theo định hướng phát triển toàn diện phẩm chất, năng
lực của học sinh gắn với định hướng nghề nghiệp…”[1,3]. Thực tiễn đã chứng tỏ
việc giáo dục kĩ năng sống trong giáo dục và dạy học sẽ giúp phát triển những
năng lực giải quyết những vấn đề phức tạp và làm cho việc học tập trở nên có ý
nghĩa hơn đối với học sinh. Giáo dục kĩ năng sống là một trong những quan điểm
Mai Thị Tuyết Nhung

2


“Một số giải pháp giáo dục kĩ năng sống cho học sinh lớp chủ nhiệm thông qua hoạt động trải
nghiệm sáng tạo nhằm nâng cao chất lượng giáo dục toàn diện ở Trường THPT Thạch Thành 4”

giáo dục nhằm nâng cao năng lực của người học, giúp đào tạo những người có đầy
đủ phẩm chất và năng lực để giải quyết các vấn đề của cuộc sống hiện đại. Nhiều
nước trong khu vực châu Á và trên thế giới đã thực hiện giáo dục kĩ năng sống
trong dạy học và cho rằng quan điểm này đem lại hiệu quả nhất định.
Trường tơi nằm ở một vùng đặc biệt khó khăn của huyện, học sinh trong lớp đa số
là con em dân tộc thiểu số có hồn cảnh kinh tế khó khăn. Bởi vậy, việc giáo dục kĩ
năng sống qua hoạt động trải nghiệm sáng tạo là rất cần thiết. Điều đó sẽ giúp trang
bị những năng lực cần thiết cho các em học sinh; phát huy tính tích cực, tự giác,
chủ động, sáng tạo của người học. Bên cạnh đó, giáo dục kĩ năng sống qua hoạt
động thực tiễn tăng cường khả năng làm việc theo nhóm, rèn luyện khả năng vận
dụng kiến thức vào thực tiễn, đem lại niềm vui, hứng thú học tập cho học sinh,
giúp cho việc học tập các môn học và tham gia các hoạt động giáo dục của học
sinh trở nên nhẹ nhàng, thoải mái, thiết thực và có hiệu quả hơn.
Ý thức được điều đó sau thời gian tìm tịi, nghiên cứu và áp dụng thực tiễn ở
lớp chủ nhiệm trong năm học 2020 - 2021 này, tôi xin mạnh dạn chia sẻ một số
kinh nghiệm mà tôi đã thử nghiệm thành công về: “Một số giải pháp giáo dục kĩ
năng sống cho học sinh lớp chủ nhiệm thông qua hoạt động trải nghiệm sáng
tạo nhằm nâng cao chất lượng giáo dục toàn diện ở Trường THPT Thạch
Thành 4” để cùng đồng nghiệp trao đổi, học hỏi thêm kinh nghiệm và BGH tham
khảo góp ý kiến giúp tơi hồn thiện hơn. Với sáng kiến này, tôi sẽ trang bị cho học
sinh những kiến thức, kĩ năng sống cơ bản chuẩn bị hành trang cho các em bước
vào cuộc sống tự lập sau khi rời ghế nhà trường.
1.2. Mục đích nghiên cứu:

Trên cơ sở nghiên cứu lý luận và thực trạng vai trò của GVCN lớp trong công
tác giáo dục kĩ năng sống HS để đề ra những giải pháp hợp lý nhằm nâng cao chất
lượng giáo dục tồn diện, cả “trí dục” và “đức dục” cho học sinh ở trường THPT
hiện nay.
1.3. Đối tượng nghiên cứu:
- Học sinh lớp 11A2 Trường THPT Thạch Thành 4.
1.4. Phương pháp nghiên cứu:
- Phương pháp nghiên cứu lý luận: Thu thập những thông tin lý luận của vai trị
của người GVCN lớp trong cơng tác giáo dục kĩ năng sống cho HS trên các tập san
giáo dục, các phương tiện thông tin đại chúng, các tài liệu tham khảo trên Internet.
- Phương pháp quan sát:
Quan sát hoạt động học và sinh hoạt tập thể của HS.
- Phương pháp điều tra: Trò chuyện, trao đổi với các GVBM, HS, hội cha mẹ học
sinh (CMHS), bạn bè và hàng xóm của HS.
- Phương pháp tổng kết kinh nghiệm:
Mai Thị Tuyết Nhung

3


“Một số giải pháp giáo dục kĩ năng sống cho học sinh lớp chủ nhiệm thông qua hoạt động trải
nghiệm sáng tạo nhằm nâng cao chất lượng giáo dục toàn diện ở Trường THPT Thạch Thành 4”

+ Tham khảo những bản báo cáo, tổng kết hàng năm của nhà trường.
+ Tham khảo kinh nghiệm của các trường bạn.
+ Tham khảo những kinh nghiệm của các giáo viên chủ nhiệm khác trong trường
- Phương pháp thử nghiệm:
Thử áp dụng các giải pháp vào công tác giáo dục đạo đức học sinh ở lớp 11A2
Trường THPT Thạch Thành 4 năm học 2020 - 2021.
2. Nội dung sáng kiến kinh nghiệm:

2.1. Cơ sở lý luận cua SKKN:
Theo lời Bác Hồ dạy, nhiệm vụ của người thầy là “Củng cố dạy chữ,
nâng cao dạy người”, mỗi giáo viên không ngừng học tập để nâng cao kiến thức,
nhằm góp phần phụng sự Tổ quốc, phục vụ nhân dân mà trước hết là bồi dưỡng về
kiến thức, giáo dục về nhân phẩm cho học sinh. Những năm học gần đây, Bộ giáo
dục sẽ tổ chức triển khai chương trình giáo dục kỹ năng sống cho học sinh. Nhiệm
vụ trọng tâm của ngành giáo dục trong năm học mới này là: nâng cao chất lượng,
hiệu quả dạy chữ; từng bước đẩy mạnh hướng nghiệp, dạy nghề ở các địa phương
có điều kiện và chú trọng vấn đề dạy làm người trong nhà trường nhằm phát huy
năng lực sáng tạo, chủ động cho Học sinh.
Giáo dục kĩ năng sống là yêu cầu cấp thiết đối với thế hệ trẻ bởi vì: Các em
chính là những chủ nhân tương lai của đất nước, là những người sẽ quyết định sự
phát triển của đất nước trong những năm tới. Nếu khơng có KNS, các em sẽ khơng
thể thực hiện tốt trách nhiệm đối với bản thân, gia đình, cộng đồng và đất nước.
Lứa tuổi học sinh là lứa tuổi đang hình thành những giá trị nhân cách, giàu mơ
ước, ham hiểu biết, thích tìm tịi, khám phá song cịn thiếu hiểu biết sâu sắc về xã
hội, còn thiếu kinh nghiệm sống, dễ bị lơi kéo, kích động…Đặc biệt, trong bối
cảnh hội nhập quốc tế và cơ chế thị trường hiện nay, thế hệ trẻ thường xuyên chịu
tác động đan xen của những yếu tố tích cực và tiêu cực, ln được đặt vào hoàn
cảnh phải lựa chọn những giá trị, phải đương đầu với những khó khăn, thách thức,
những áp lực tiêu cực. Giáo dục KNS cho học sinh, với bản chất là hình thành và
phát triển cho các em khả năng làm chủ bản thân, khả năng ứng xử phù hợp với
những người khác và xã hội, khả năng ứng phó tích cực trước các tình huống của
cuộc sống rõ ràng là phù hợp với mục tiêu giáo dục phổ thông.
Như vậy, mục tiêu giáo dục phổ thông đã chuyển từ chủ yếu là trang bị kiến thức
cho học sinh sang trang bị những năng lực cần thiết cho các em, đặc biệt là năng
lực hành động, năng lực thực tiễn. Phương pháp giáo dục phổ thông cũng đã được
đổi mới theo hướng “phát huy tính tích cực, tự giác, chủ động, tư duy sáng tạo của
người học, khả năng thực hành, lòng say mê học tập và ý chí vươn lên” (Luật giáo
dục năm 2005, Điều 5). [1]

Hoạt động trải nghiệm sáng tạo (TNST) là hoạt động giáo dục, trong đó,
dưới sự hướng dẫn của nhà giáo dục, từng cá nhân học sinh được tham gia trực tiếp
Mai Thị Tuyết Nhung

4


“Một số giải pháp giáo dục kĩ năng sống cho học sinh lớp chủ nhiệm thông qua hoạt động trải
nghiệm sáng tạo nhằm nâng cao chất lượng giáo dục toàn diện ở Trường THPT Thạch Thành 4”

vào các hoạt động khác nhau của đời sống nhà trường cũng như ngoài xã hội với tư
cách là chủ thể của hoạt động, qua đó phát triển năng lực thực tiễn, phẩm chất nhân
cách và phát huy tiềm năng sáng tạo của cá nhân mình. Qua trải nghiệm thực tiễn,
người học có được kiến thức, kĩ năng, tình cảm và ý chí nhất định. Sự sáng tạo sẽ
có được khi phải giải quyết các nhiệm vụ thực tiễn phải vận dụng kiến thức, kĩ
năng đã có để giải quyết vấn đề, ứng dụng trong tình huống mới, khơng theo chuẩn
đã có, hoặc nhận biết được vấn đề trong các tình huống tương tự, độc lập nhận ra
chức năng mới của đối tượng, tìm kiếm và phân tích được các yếu tố của đối
tượng trong các mối tương quan của nó, hay độc lập tìm kiếm ra giải pháp thay thế
và kết hợp được các phương pháp đã biết để đưa ra hướng giải quyết mới cho một
vấn đề. Về nhiệm vụ, giáo viên chủ nhiệm trong trường THPT có những nhiệm vụ
chính là: Xây dựng kế hoạch các hoạt động giáo dục thể hiện rõ mục tiêu, nội
dung, phương pháp giáo dục bảo đảm tính khả thi, phù hợp với đặc điểm học sinh,
với hoàn cảnh và điều kiện thực tế nhằm thúc đẩy sự tiến bộ của cả lớp và của từng
học sinh; Thực hiện các hoạt động giáo dục theo kế hoạch đã xây dựng; Phối hợp
chặt chẽ với gia đình học sinh, với các giáo viên bộ mơn, Đồn thanh niên Cộng
sản Hồ Chí Minh, các tổ chức xã hội có liên quan trong việc hỗ trợ, giám sát việc
học tập, rèn luyện, hướng nghiệp của học sinh lớp mình chủ nhiệm và góp phần
huy động các nguồn lực trong cộng đồng phát triển nhà trường.
Về quyền hạn, giáo viên chủ nhiệm trong trường THPT có những quyền

hạn chủ yếu sau: Được dự các giờ học, hoạt động giáo dục khác của học sinh lớp
mình; Được dự các cuộc họp của Hội đồng khen thưởng và Hội đồng kỷ luật khi
giải quyết những vấn đề có liên quan đến học sinh của lớp mình; được dự các lớp
bồi dưỡng, hội nghị chuyên đề về công tác chủ nhiệm; Được quyền cho phép cá
nhân học sinh nghỉ học không quá 3 ngày liên tục; được giảm giờ lên lớp hàng tuần
theo quy định khi làm chủ nhiệm lớp. Ngoài ra, người giáo viên chủ nhiệm lớp
cũng được hưởng đầy đủ những quyền khác của một giáo viên bộ môn như: được
nhà trường tạo điều kiện để thực hiện nhiệm vụ giảng dạy và giáo dục học sinh;
được hưởng mọi quyền lợi về vật chất, tinh thần và được chăm sóc, bảo vệ sức
khoẻ theo các chế độ, chính sách quy định đối với nhà giáo,...[1], [2]
Từ những nhiệm vụ và quyền hạn đã nêu ở trên, ta có thể thấy rằng vai trò của
người giáo viên chủ nhiệm lớp là hết sức quan trọng. Ngoài chức năng, nhiệm vụ
của một giáo viên bình thường, giáo viên chủ nhiệm cịn là người quản lý tồn bộ
hoạt động giáo dục của lớp mình, đặc biệt là việc chăm lo hình thành, ni dưỡng,
phát triển nhân cách, năng lực của học sinh. Qua đó, góp phần quan trọng vào
thành cơng của nhà trường trong công tác giảng dạy và giáo dục đạo đức cho học
sinh. [1], [3]
2.2.Thực trạng vấn đề trước khi áp dụng sáng kiến kinh nghiệm:
2.2.1. Kết quả khảo sát thực trạng:
Mai Thị Tuyết Nhung

5


“Một số giải pháp giáo dục kĩ năng sống cho học sinh lớp chủ nhiệm thông qua hoạt động trải
nghiệm sáng tạo nhằm nâng cao chất lượng giáo dục toàn diện ở Trường THPT Thạch Thành 4”

Vào đầu năm học 2020 - 2021, tôi được phân công chủ nhiệm lớp 11A 2 Trường THPT Thạch Thành 4. Đây là lớp tơi nhận chủ nhiệm từ năm lớp 10 nên đã
có thời gian quan sát, uốn nắn, giáo dục và đạt được những thành quả nhất định.
Tuy là lớp mũi nhọn thiên về ban Khoa học xã hội nhưng có khá nhiều đối tượng

học sinh từ các xã với kết quả học tập cũng đa dạng nên tôi cũng gặp không ít khó
khăn.
- Về học tập và hạnh kiểm của lớp 11A2 trong năm học 2019 - 2020:
Lớp
Học lực
Hạnh kiểm
Giỏi
Khá
Trung
Tốt
Khá
Trung Yếu
Yếu
bình
bình
11A2 SL % SL %
SL %
SL % SL %
SL %
S % S %
(51H)
L
L
04 7, 45
88, 2
3,9 0
0 44 86, 8
15, 0 0 0 0
8
2

3
7
* Thuận lợi: - Bản thân tôi đã có 17 năm cơng tác trong ngành và cũng là hơn 10
năm làm cơng tác chủ nhiệm lớp. Vì vậy, tơi đã tích lũy được một số kinh nghiệm
về cơng tác chủ nhiệm lớp. Có lịng u nghề, mến học sinh và luôn luôn học hỏi
những đồng nghiệp để đưa các mặt chất lượng của lớp lên cao.
- Bản thân tôi đã chủ nhiệm năm lớp 10 nên năm học này giữa giáo viên và học
sinh đã phần nào hiểu nhau, nắm rõ tình hình học tập của lớp.
- Đa số HS ngoan hiền, có ý thức học tập và rèn luyện đạo đức.
- HS trong lớp có ý thức xây dựng tập thể lớp .
- Giữa GVCN, phụ huynh học sinh và BGH luôn phối hợp chặt chẽ trong cơng tác
giáo dục.
- Ban giám hiệu, Đồn trường, giáo viên bộ môn của trường cũng luôn tạo điều
kiện tốt nhất cho giáo viên chủ nhiệm.
- Sự cộng tác chặt chẽ từ phía giáo viên bộ mơn cũng giúp tơi rất nhiều trong công
tác chủ nhiệm.
- Là giáo viên dạy văn, tơi có nhiều thời gian trên lớp để nhanh chóng nắm bắt tình
hình lớp và kịp thời uốn nắn học sinh. Một tuần có ít nhất 4 lần tơi trực tiếp có mặt
tại lớp. Ngồi ra, mơn văn có đặc trưng của một mơn học khoa học xã hội, vì vậy,
trong lúc truyền thụ kiến thức chuyên môn, tôi cũng có nhiều cơ hội hơn cho cơng
tác rèn luyện kĩ năng sống phát triển năng lực, giáo dục nhân cách cho học sinh.
--- Hoạt động trải nghiệm sáng tạo là hoạt động giáo dục thực hiện trong thời gian
ngoài giờ lên lớp ở trường THPT Thạch Thành 4 góp phần giáo dục tồn diện học
sinh về đức, trí, thể, mỹ. Đó khơng chỉ là điều kiện để mỗi học sinh được thể hiện
mà các em còn được giao lưu học hỏi, được trải nghiệm sáng tạo, thân thiện với
môi trường sống… Qua hoạt động trải nghiệm sáng tạo, học sinh được hòa nhập
với bạn bè, hiểu biết và ứng xử phù hợp với những tình huống thực tiễn trong cuộc
Mai Thị Tuyết Nhung

6

“Một số giải pháp giáo dục kĩ năng sống cho học sinh lớp chủ nhiệm thông qua hoạt động trải
nghiệm sáng tạo nhằm nâng cao chất lượng giáo dục toàn diện ở Trường THPT Thạch Thành 4”

sống…Từ đó, các em biết điều chỉnh, tiếp thu những giá trị tích cực của cuộc sống
tạo nên sự hòa nhập, thân thiện với tập thể bạn bè, thầy cơ, gia đình và xã hội.
2.2.2. Khó khăn gặp phải cần tìm cách khắc phục:
- Về kinh tế - xã hội: Trường tôi nằm ở một vùng đặc biệt khó khăn của huyện, học
sinh trong lớp đa số là con em dân tộc thiểu số có hồn cảnh kinh tế khó khăn, có
trên 10 hs xa trường, 03 học sinh là con hộ nghèo, 6 hs cận nghèo như em Ngọc
Anh, Hữu Minh, Vui, Tươi, Anh Minh,..... Nhiều xã có địa hình hiểm trở, giao
thơng đi lại khó khăn. Có nhiều học sinh sống ở địa bàn xa trường khoảng 15-20
km nên việc đi lại khá vất vả như em Mai Chi, Hiệp, Bích, Thắng, Huần...Trình độ
dân trí, đời sống của nhân dân trên địa bàn nhìn chung ở mức thấp và khơng đồng
đều, sự giao lưu học hỏi văn hóa giữa các vùng miền cịn hạn chế.... Tất cả những
lí do trên ảnh hưởng khơng nhỏ tới cơng tác giáo dục tồn diện của nhà trường.
- Về kĩ năng: Nhiệm vụ giáo dục ở mỗi nhà trường khơng ngồi mục đích phát
triển con người tồn diện cả về nhân - trí - thể - mỹ. Bởi vậy, khi học tập tại
trường, học sinh cần được trang bị những kĩ năng: kỹ năng giao tiếp xã hội, kĩ năng
hoạt động, học tập, hoạt động trải nghiệm sáng tạo, kĩ năng làm việc đồng đội, kĩ
năng tổ chức cơng việc và quản lí thời gian. Thực tế này đặt ra vấn đề cần hình
thành những kĩ năng thiết yếu cho học sinh để các em bắt nhịp tốt với môi trường
học tập và sinh hoạt chung.
- Về tâm lí: Học sinh THPT bắt đầu xuất hiện sự quan tâm đến bản thân, đến
những phẩm chất nhân cách của mình, các em có biểu hiện nhu cầu tự đánh giá, so
sánh mình với người khác. Điểm nổi bật ở lứa tuổi này là dễ xúc động, dễ bị kích
động, vui buồn thường hay đan xen, tình cảm cịn mang tính bồng bột. Bên cạnh
đó, do điều kiện địa lí, xã hội, mơi trường giao tiếp hạn hẹp nên các em học sinh
chưa phát huy được vai trò chủ động trong học tập cũng như lao động. Với tâm lí

nhút nhát, e dè, hạn chế trong giao tiếp là cản trở lớn đối với các hoạt động nhóm
của các em khi học tập tại trường.
- Về học tập: động cơ học tập của học sinh THPT rất phong phú đa dạng, nhưng
chưa bền vững, nhiều khi còn thể hiện sự mâu thuẫn. Nhìn chung, các em đều ý
thức được tầm quan trọng và sự cần thiết của học tập, nhưng thái độ và sự biểu
hiện rất khác nhau. Bên cạnh những khó khăn kể trên, cơng tác chủ nhiệm lớp ở
trong nhà trường đôi lúc chưa được quan tâm đúng mức. Giáo viên mỗi người hiểu,
tiếp cận và thực hiện một cách khác nhau. Nhiều giáo viên vẫn coi nhẹ cơng tác
chủ nhiệm lớp từ đó cũng coi nhẹ việc rèn các kĩ năng sống cho học sinh.
2.3. Một số giải pháp đã sử dụng để giải quyết vấn đề:
2.3.1. Giáo viên chủ nhiệm phải nắm chắc về đặc điểm tình hình của lớp để có
cách tổ chức, quản lý, điều phối các hoạt động.

Mai Thị Tuyết Nhung

7


Tổ 1:
Lâm

Tổ 2:
Bảo

Tổ 4:
Thảo

Sa
o
“Một số giải pháp giáo dục kĩ năng sống cho học sinhđỏ

lớp chủ nhiệm thông qua hoạt động trải
nghiệm sáng tạo nhằm nâng cao chất lượng giáo dục toàn diện ở Trường THPT Thạch Thành 4”

- Lớp 11A2 tổng số 51 học sinh, trong đó 13 nam, 38 nữ, phần lớn là các học
sinh con em dân tộc thiểu số có hồn cảnh khó khăn, học lực khá và trung bình.
Ngồi ra, vì nhà ở xa nên lớp cũng xuất hiện một số đối tượng học sinh lười học,
ham chơi...
- Là học sinh lớp theo ban khoa học xã hội nên đa số các em học kém các môn
khoa học tự nhiên.
2.3.2. Gvcn cần lựa chọn ban cán sự hợp lý, phù hợp với đặc điểm của lớp.
a. Cơ sở lựa chọn:
- Căn cứ vào hồ sơ học bạ của HS.
- Căn cứ sự tín nhiệm của tập thể lớp qua việc bình bầu dân chủ đầu mỗi năm
học.
- Căn cứ vào ý thức trách nhiệm của bản thân mỗi học sinh để lựa chọn.
b. Phân công nhiệm vụ cho ban cán sự lớp:
- Ban cán sự lớp đại diện cho lớp, chịu trách nhiệm trước Nhà trường về toàn bộ
hoạt động học tập, rèn luyện, đời sống của lớp trong thời gian học. Ban cán sự lớp
do tập thể lớp bầu ra, được GVCN quyết định công nhận. Nhiệm kỳ của Ban cán
sự lớp là một năm.
- Cơ cấu của Ban cán sự lớp gồm:
Bước 1: Thành lập sơ đồ cơ cấu ban cán sự lớp.
Bước 2 : Giao nhiệm vụ cụ thể
- Lớp trưởng: quản lý, điều hành toàn bộ các hoạt động của lớp dưới sự chỉ đạo của
giáo viên chủ nhiệm, chủ trì các cuộc họp lớp, sinh hoạt lớp cuối tuần, báo cáo mọi
hoạt động trực tiếp giáo viên chủ nhiệm.
- Bí thư chi đồn: nắm bắt tiếp thu những thơng báo, chỉ thị của Đoàn trường kịp
thời triển khai cho chi đồn mình thực hiện đầy đủ.
- Lớp phó học tập: lên danh sách học sinh học tốt nhất cho từng bộ môn phân công
phụ trách giúp đỡ bạn học yếu hơn, phải là học sinh học tốt, báo cáo việc học tập

của học sinh trong lớp, duy trì truy bài 15 phút đầu giờ.
- Lớp phó lao động: đơn đốc vệ sinh lao động của lớp, trực cờ đỏ, mang ghế tiết
chào cờ.
- Học sinh phụ trách văn thể mĩ: phụ trách văn nghệ, Thể dục thể thao của lớp.
- Thủ quỹ: thu các khoản tiền quỹ, thăm hỏi.
- Thư ký: ghi chép các phiên họp lớp, biên bản sinh hoạt lớp.
- Học sinh giữ sổ đầu bài: quản lý, giữ gìn sổ đầu bài buổỉ sáng, buổi chiều, ghi các
mục: ngày, học sinh vắng, bỏ tiết, đi muộn, không chuẩn bị bài...tên bài dạy.
- Bốn tổ trưởng: theo dõi mọi hoạt động tổ mình và tổng kết lại cho lớp trưởng
ngày thứ sáu.
* Bước 3: Giáo viên chủ nhiệm lập sổ theo dõi và giao lại cho từng bộ phận.
Xếp
ST
Nề nếp
Học tập
Mai Thị Tuyết Nhung

8


“Một số giải pháp giáo dục kĩ năng sống cho học sinh lớp chủ nhiệm thông qua hoạt động trải
nghiệm sáng tạo nhằm nâng cao chất lượng giáo dục toàn diện ở Trường THPT Thạch Thành 4”

T

Họ và tên

Điểm
Gi K

Điểm loại
Y K

1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
11
12
13
14
Ký duyệt của GVCN:
………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………
2.3.3.Gvcn lập sơ đồ lớp học cụ thể.
- GV căn cứ vào học lực của học sinh, chia đều số học sinh TB và yếu cho mỗi
tổ và xen kẽ nhau.
- GV căn cứ vào tình trạng sức khoẻ của học sinh: Mắt, cao thấp để xếp ngồi
trước, ngồi sau.
- GV căn cứ vào nhiệm vụ của ban cán sự lớp, cán sự lớp phải có mặt rải khắp
các tổ và ở vị trí dễ kiểm soát các thành viên của lớp.

- Các học sinh hiếu động xếp ở những vị trí tập trung tầm nhìn của giáo viên
(Bàn đầu, đầu bàn, đầu dãy).
Do lớp có nhiều học sinh ở nhiều xã khác nhau vào thành một lớp nên việc
xếp chỗ ngồi cũng cần cân nhắc vì nếu để học sinh 1 xã ngồi cùng với nhau thì sẽ
hình thành các phe phái, gây mất đồn kết trong lớp.
2.3.4. Gvcn kế hoạch hoạt động tuần, tháng.
- Nêu những cơng việc hoạt động trong tuần.
- Có đối tượng tham gia.
- Biện pháp thực hiện.
Mai Thị Tuyết Nhung

9


“Một số giải pháp giáo dục kĩ năng sống cho học sinh lớp chủ nhiệm thông qua hoạt động trải
nghiệm sáng tạo nhằm nâng cao chất lượng giáo dục toàn diện ở Trường THPT Thạch Thành 4”

- Kết quả đạt được.
- Nhận xét, rút kinh nghiệm.
* Ví dụ:
- Kế hoạch tháng [6]:
Tháng Nội dung hoạt động

Biện pháp
thực hiện

Kết
quả

Nhận xét, rút kinh

nghiệm

8
09
10
11
12
01
02
……
- Kế hoạch tuần:
Tuần
Nội dung hoạt
Đối tượng Biện pháp Kết
Nhận xét, rút
(theo
động
tham gia
thực hiện quả
kinh nghiệm
PPCT)
01
02
03
04
……
2.3.5. Gvcn phối hợp chặt chẽ với nhà trường - gia đình - xã hội trong việc
giáo dục đạo đức và rèn luyện kĩ năng cần thiết cho học sinh.
Nhà trường, gia đình và xã hội đều có vai trị quan trọng trong giáo dục phẩm
chất chính trị, đạo đức, lối sống cho học sinh. Các phẩm chất chính trị, đạo đức, lối

sống của con người nói chung, HS nói riêng được hình thành và phát triển trong
các mơi trường: gia đình, nhà trường và xã hội. Để làm tốt việc giáo dục phẩm chất
chính trị, đạo đức, lối sống cho HS THPT phải kết hợp chặt chẽ với gia đình. Nhà
trường, gia đình và xã hội có vai trị giáo dục khác nhau đối với sự hình thành và
phát triển phẩm chất chính trị, đạo đức, lối sống của HS. Trong mối quan hệ đó thì
nhà trường được xem là trung tâm, chủ động, định hướng trong việc phối hợp với
gia đình và xã hội. Nhà trường là mơi trường giáo dục tồn diện nhất, là cơ quan
nhà nước thực hiện chức năng giáo dục chuyên nghiệp nhất nên nhà trường nhà
Mai Thị Tuyết Nhung

10


“Một số giải pháp giáo dục kĩ năng sống cho học sinh lớp chủ nhiệm thông qua hoạt động trải
nghiệm sáng tạo nhằm nâng cao chất lượng giáo dục toàn diện ở Trường THPT Thạch Thành 4”

trường là lực lượng giáo dục có hiệu quả nhất, hội tụ đủ những yếu tố cần thiết để
có thể huy động sức mạnh giáo dục từ phía gia đình và xã hội. Nhà trường không
phải là một ốc đảo tách khỏi xã hội, tách xa thực tiễn. Thực tiễn cuộc sống, nhất là
cuộc sống xã hội đang có các nhân tố của kinh tế thị trường tác động đến nhà
trường, có lúc nhẹ nhàng, có khi sơi động dồn dập. Xã hội ơ nhiễm, luồng văn hoá
ngoại lai, đồi truỵ, bạo lực... len lỏi vào mọi tầng lớp nhân dân đã rất dễ gây ấn
tượng và ảnh hưởng sâu đậm đối với HS lứa tuổi này.
2.3.6. Giáo viên chủ nhiệm kết hợp chặt chẽ với Đồn TNCS Hồ Chí Minh:
- Giáo viên chủ nhiệm phải nắm bắt được kế hoạch của Đoàn thanh niên để phối
hợp và phổ biến kịp thời đến học sinh.
- Thường xuyên động viên, đôn đốc nhắc nhở các em tham gia tốt các hoạt động
đoàn thể, phong trào thi đua do đoàn thể phát động.
- Trong 2 năm học qua, lớp tôi chủ nhiệm đã tham gia 100% các hoạt động do
Đoàn thể phát động, đạt vượt chỉ tiêu về kế hoạch lớp đề ra, tham gia ủng hộ bạn

nghèo. Tham gia và đạt giải cao trong các đợt thi phong trào điểm tốt dâng thầy cô,
TDTT mừng ngày 20/11, 26/3, đặc biệt là quyên góp giúp đỡ các bạn có hồn cảnh
khó khăn trong lớp, trong huyện và ủng hộ các bạn ở Trung tâm khuyết tật đến tại
trường giao lưu....
2.3.7. Gvcn cho Hs theo dõi chéo giữa các tổ.
Trong trường học nói chung và trường THPT nói riêng, tùy vào sĩ số học sinh
mỗi lớp mà giáo viên chia lớp ra thành từng tổ cho dễ quản lí. Thơng thường mỗi
lớp được chia làm 04 tổ với số thành viên trong tổ tương đương nhau. Trong mỗi tổ
có một tổ trưởng quản lí tổ của mình về mọi mặt. Để nâng cao chất lượng giáo dục,
giáo viên chủ nhiệm nên cho học sinh theo dõi chéo giữa các tổ với nhau theo hình
thức mỗi tổ trong lớp là một tổ trực tuần.
Tổ trực tuần sẽ làm nhiệm vụ thống kê cụ thể mọi hoạt động của lớp và sau đó
đến buổi sinh hoạt lớp, tổ trưởng tổ trực tuần sẽ thay mặt tổ lên đọc nhận xét về
tình hình học tập, rèn luyện đạo đức của lớp qua sự theo dõi của tổ mình. Với
những tổ trực tuần làm tốt cơng việc của mình giáo viên cần khen ngợi kịp thời
cũng như cần nghiêm túc phê bình những tổ trực tuần làm khơng tốt. Những học
sinh vi phạm những nội quy, quy định của nhà trường sẽ được tổ trực tuần ghi vào
biên bản trực tuần và phân công lao động cho lớp vào tuần kế tiếp. Sổ trực tuần sẽ
là căn cứ để giáo viên chủ nhiệm xếp loại hạnh kiểm đạo đức theo từng kì và cả
năm học.
2.3.8. Gvcn giáo dục đạo đức, bồi dưỡng nhân cách, phát triển năng lực cho
học sinh thông qua tiết sinh hoạt chủ nhiệm.
Theo quy định, tiết chủ nhiệm chỉ dành khoảng 15 phút để GV tổng kết tình
hình học tập, rèn luyện đạo đức... của lớp; 30 phút còn lại tổ chức cho HS sinh hoạt
... Mỗi tiết sinh hoạt chủ nhiệm đều phải có biên bản (theo mẫu).
Mai Thị Tuyết Nhung

11

“Một số giải pháp giáo dục kĩ năng sống cho học sinh lớp chủ nhiệm thông qua hoạt động trải
nghiệm sáng tạo nhằm nâng cao chất lượng giáo dục toàn diện ở Trường THPT Thạch Thành 4”

Giờ sinh hoạt bắt đầu bằng những tóm tắt kết quả học tập và rèn luyện của cả
lớp trong tuần của ban cán sự lớp. Thông qua sổ đầu bài, sổ cờ đỏ của Đồn
trường, các GVBM, tơi nhận xét, đánh giá từng HS. Tôi luôn luôn nhắc nhở và
động viên tinh thần các em, tạo động lực giúp cả lớp cố gắng hơn. GVCN phải thật
sự gắn bó, quan tâm tới lớp mới nắm rõ đặc điểm tâm sinh lý và tình hình học tập
của từng em. Từ kết quả học tập, năng khiếu, tính cách của mỗi HS mà GVCN góp
ý kiến với từng HS về việc lựa chọn nghề nghiệp cho mình thật phù hợp.
Qua tiết sinh hoạt chủ nhiệm, người giáo viên chủ nhiệm lớp cần kết hợp dạy
các em cách học làm người, cách sống, cách ứng xử với mọi người. Cách dạy các
em cách học làm người, cách sống, cách ứng xử với mọi người,...cũng cần phải
linh hoạt chứ khơng nên chỉ là những lời nói lí lẽ, lí thuyết đều đều. Để giáo dục
KNS đạo đức học sinh đạt được hiệu quả cao nhất, người giáo viên chủ nhiệm cần
biết kết hợp nhiều những phương pháp giáo dục khác nhau như: phân tích cho các
em hiểu về cách sống, cách làm người, tổ chức đóng kịch tình huống để các em
bày tỏ quan điểm của cá nhân mình, tổ chức trị chơi, các buổi diễn đàn, hội thảo
nhỏ,... .[1], [2] (Biên bản họp lớp đính kèm phần phụ lục)
2.3.9. Gvcn phải xây dựng tiêu chí đánh giá, xếp loại hạnh kiểm cho HS:
Ngay từ buổi họp mặt với cha mẹ học sinh đầu năm, chúng tôi đã cùng
nhau thảo luận và đi đến thống nhất những tiêu chí để xếp loại hạnh kiểm học sinh
(có thơng qua tập thể HS ở tiết sinh hoạt chủ nhiệm) như sau:
a. Loại tốt:
- Ln kính trọng người trên, thầy giáo, cô giáo, cán bộ và nhân viên nhà
trường; thương yêu và giúp đỡ các em nhỏ tuổi; có ý thức xây dựng tập thể, đoàn
kết với các bạn, được các bạn tin yêu;
- Tích cực rèn luyện phẩm chất đạo đức, có lối sống lành mạnh, trung thực,
giản dị, khiêm tốn;
- Hoàn thành đầy đủ nhiệm vụ học tập, cố gắng vươn lên trong học tập;

- Thực hiện nghiêm túc nội quy nhà trường; chấp hành tốt luật pháp, quy định
về trật tự, an toàn xã hội, an toàn giao thơng; tích cực tham gia đấu tranh, phịng
chống tội phạm, tệ nạn xã hội và tiêu cực trong học tập, kiểm tra, thi cử;
- Tích cực rèn luyện thân thể, giữ gìn vệ sinh và bảo vệ mơi trường;
- Tham gia đầy đủ các hoạt động giáo dục quy định trong kế hoạch giáo dục,
các hoạt động chính trị, xã hội do nhà trường tổ chức; tích cực tham gia các hoạt
động của Đội Thiếu niên tiền phong Hồ Chí Minh, Đồn Thanh niên cộng sản Hồ
Chí Minh; chăm lo giúp đỡ gia đình.
b. Loại khá: thực hiện được những quy định tại khoản a nhưng chưa đạt đến mức
của loại tốt; đơi khi có thiếu sót nhưng sửa chữa ngay khi thầy giáo, cơ giáo và các
bạn góp ý.
Mai Thị Tuyết Nhung

12


“Một số giải pháp giáo dục kĩ năng sống cho học sinh lớp chủ nhiệm thông qua hoạt động trải
nghiệm sáng tạo nhằm nâng cao chất lượng giáo dục toàn diện ở Trường THPT Thạch Thành 4”

c. Loại trung bình: có một số khuyết điểm trong việc thực hiện các quy định
tại khoản a nhưng mức độ chưa nghiêm trọng; sau khi được nhắc nhở, giáo dục đã
tiếp thu sửa chữa nhưng tiến bộ cịn chậm.
d. Loại yếu: nếu có một trong những khuyết điểm sau đây:
- Có sai phạm với tính chất nghiêm trọng hoặc lặp lại nhiều lần trong việc
thực hiện quy định tại khoản a, được giáo dục nhưng chưa sửa chữa;
- Vô lễ, xúc phạm nhân phẩm, danh dự, xâm phạm thân thể của giáo viên,
nhân viên nhà trường;
- Gian lận trong học tập, kiểm tra, thi cử;
- Xúc phạm danh dự, nhân phẩm của bạn hoặc của người khác; đánh nhau, gây
rối trật tự, trị an trong nhà trường hoặc ngoài xã hội;

- Đánh bạc; vận chuyển, tàng trữ, sử dụng ma tuý, vũ khí, chất nổ, chất độc hại;
lưu hành văn hoá phẩm độc hại, đồi truỵ hoặc tham gia tệ nạn xã hội. [1],[3]
2.3.10. GVCN lồng ghép giáo dục đạo đức, lối sống cho Học sinh thông qua
những câu chuyện đặc sắc từ cuộc đời hoạt động cách mạng của chủ tịch Hồ
Chí Minh qua các tiết sinh hoạt cuối tuần.
A. ỔN ĐỊNH TỔ CHỨC
- Kiểm tra sĩ số, ổn định trật tự lớp.
- Xem trước sổ đầu bài để đánh giá tình hình học tập của lớp.
Nắm danh sách học sinh vi phạm trong tuần để có biện pháp xử lí hợp lí.
B. TIẾN HÀNH
1. Tổng kết tình hình của lớp trong tuần:
- Lớp trưởng báo cáo sĩ số lớp.
- Giáo viên chủ nhiệm nhận xét chung về tình hình học tập và rèn luyện của lớp
trong tuần qua về ưu và khuyết điểm mọi mặt
- Nhận xét cụ thể tình hình học tập của lớp trong tuần qua: ý thức học bài, làm bài,
xây dựng bài. Những mặt đã đạt được, chưa đạt được, lý do, kết quả thực hiện
tuần học vừa qua.
- Nhận xét trước lớp về việc thực hiện nề nếp: trang phục, vệ sinh và ý thức học
tập của lớp trong các tiết học cụ thể, tổ trực nhật và tiếp tục phân công trực nhật
trong tuần tới.
- Đóng góp ý kiến khách quan, trung thực. Các bạn bị phê bình có thể có những
phản hồi về sự nhận xét của ban cán sự lớp đối với mình. Cho các học sinh vi
phạm nêu lý do dẫn đến vi phạm. Nhận xét của ban cán sự lớp.
->Tổng hợp nhận xét của ban cán sự lớp và bí thư chi đồn và đưa ra nhận xét
chung của riêng mình.
2.Khen thưởng, nhắc nhở:
- Tuyên dương, khen ngợi những ưu điểm trong tuần qua của tập thể và cá nhân.
- Nhấn mạnh phê bình những khuyết điểm trong tuần.
Mai Thị Tuyết Nhung

13


“Một số giải pháp giáo dục kĩ năng sống cho học sinh lớp chủ nhiệm thông qua hoạt động trải
nghiệm sáng tạo nhằm nâng cao chất lượng giáo dục toàn diện ở Trường THPT Thạch Thành 4”

- Đặc biệt nhắc nhở phê bình những HS vi phạm nhiều lần.
- Đưa ra hình thức phạt nếu các em cịn vi phạm.
- Tùy từng trường hợp vi phạm cụ thể mà đưa ra những hình thức kỉ luật hợp lý.
- Tùy từng đối tượng học sinh mà có những biện pháp khắc phục khuyết điểm phù
hợp.
3.Phương hướng tuần tới:
- Tiếp tục thi đua giữa các tổ nhằm thúc đẩy tinh thần học tập và nâng cao tính kỷ
luật của học sinh.
- Thực hiện nghiêm túc nội quy nhà trường, ý thức tổ chức kỷ luật của lớp.
- Học tập: Yêu cầu học sinh thường xuyên học bài. Nghiêm túc trong giờ học,
không cịn tình trạng mất trật tự trong giờ học.
- Củng cố lại nề nếp tác phong.
- Giữ gìn vệ sinh lớp học và nhà trường.
- Các tổ trưởng chú ý đến tình hình của các học sinh trong tổ.
Phổ biến kế hoạch về hoạt động đoàn trong thời gian tới.
C. Lồng ghép giáo dục đạo đức, lối sống cho Học sinh thông qua những câu
chuyện đặc sắc từ cuộc đời hoạt động cách mạng của chủ tịch Hồ Chí Minh. Cụ
thể:
Câu chuyện 1: Bác Hồ rất quý trọng tình cảm gia đình. [1], [4]
Giúp học sinh: - Cảm nhận được tình cảm của Bác đối với gia đình và những người
thân yêu.
- Biết sống yêu thương, quan tâm đến những người thân trong gia đình.
*Thảo luận nhóm (5 phút): 4 nhóm
- Nhóm 1, 2: Viết những câu ca dao, câu thơ nói về tình cảm gia đình.

- Nhóm 3, 4: Chia sẻ những kỉ niệm cảm động, khó quên về tình cảm gia đình.
Câu chuyện 2: Chiến lược trăm năm trồng người [1], [4]
Giúp học sinh: - Hiểu được sự quan tâm, coi trọng việc giáo dục, chăm sóc cho
các thế hệ tương lai của Bác.
- Hiểu được ý nghĩa của việc giáo dục, đào tạo con người, đặc biệt là giáo dục
thanh thiếu niên.
- Phấn đấu học tập và rèn luyện để trở thành cơng dân tốt, có ích cho xã hội.
*Thảo luận nhóm (5 phút): 4 nhóm
Câu chuyện 3: Nhân cách Bác Hồ [1], [4]
Giúp học sinh: - Cảm nhận được vẻ đẹp nhân cách của Hồ Chí Minh qua những lời
nói, cử chỉ, việc làm giản dị và sự quan tâm đến mọi người.
- Hiểu được ý nghĩa chân thành, giản dị trong đời sống.
- Biết sống giản dị, chân thành và quan tâm đến mọi người.
*Thảo luận nhóm(5 phút): 4 nhóm
Mai Thị Tuyết Nhung

14


“Một số giải pháp giáo dục kĩ năng sống cho học sinh lớp chủ nhiệm thông qua hoạt động trải
nghiệm sáng tạo nhằm nâng cao chất lượng giáo dục toàn diện ở Trường THPT Thạch Thành 4”

2.3.11. Rèn luyện kĩ năng sống cho học sinh thông qua các buổi sinh hoạt đầu
giờ:
Năm học 2020 - 2021 là một năm học đặc biệt thời gian học kéo dài so với
những năm học khác do đại dịch Covid. Thực hiện chỉ đạo của Ban Chỉ đạo Quốc
gia phòng, chống dịch COVID-19, theo Công văn số 1398/BGDĐT-GDTC ngày
23/4/2020 về việc hướng dẫn việc bảo đảm an toàn cho học sinh đi học trở lại, Bộ
GDĐT yêu cầu các địa phương và nhà trường thực hiện một số nội dung như sau:
Không sử dụng mũ, nón, trang phục có tấm chắn giọt bắn cá nhân trong lớp học;

không bắt buộc đeo khẩu trang trong lớp học; tiếp tục duy trì đeo khẩu trang trên
đường đến trường, trước khi vào lớp, trong giờ ra chơi, khi ra khỏi lớp và trên
đường về nhà.
Không áp dụng giãn cách trong lớp học. Hạn chế tiếp xúc giữa học sinh các
lớp học với nhau và chỗ đông người; Được sử dụng điều hòa trong lớp học; cuối
mỗi buổi học phải mở cửa phịng học tạo sự thơng thống; tăng cường thực hiện
lau khử khuẩn bề mặt, vệ sinh phòng/lớp học, nhà vệ sinh và các biện pháp phòng,
chống dịch bệnh theo quy định. [1]
Bởi vậy, trước đại dịch lan tràn, vai trò của giáo viên chủ nhiệm rất quan trọng
phải hướng dẫn học sinh những kĩ năng cần thiết để các em vượt qua đại dịch an
toàn, khỏe mạnh.
2.3.12. Rèn luyện kĩ năng sống cho học sinh thông qua hoạt động trải nghiệm:
- Giáo viên CN kết hợp với Đồn trường tổ chức trị chơi cho HS thơng qua các
tiết sinh hoạt và hoạt động ngoại khóa. Bởi trị chơi là một loại hình hoạt động giải
trí, thư giãn; là món ăn tinh thần nhiều bổ ích và khơng thể thiếu được trong cuộc
sống con người nói chung, đối với học sinh nói riêng. Trị chơi là hình thức tổ chức
các hoạt động vui chơi với nội dung kiến thức thuộc nhiều lĩnh vực khác nhau, có
tác dụng giáo dục "chơi mà học, học mà chơi”. [1], [2]
Trò chơi có thể được sử dụng trong nhiều tình huống khác nhau của HĐTNST như
làm quen, khởi động, dẫn nhập vào nội dung học tập, cung cấp và tiếp nhận tri
thức; đánh giá kết quả, rèn luyện các kĩ năng và củng cố những tri thức đã được
tiếp nhận,… Trò chơi giúp phát huy tính sáng tạo, hấp dẫn và gây hứng thú cho học
sinh; giúp học sinh dễ tiếp thu kiến thức mới; giúp chuyển tải nhiều tri thức của
nhiều lĩnh vực khác nhau; tạo được bầu khơng khí thân thiện; tạo cho các em tác
phong nhanh nhẹn,… (Hình ảnh minh họa đính kèm phần phụ lục)
- Giáo viên CN kết hợp với Đoàn trường tổ chức sân khấu tương tác (hay sân
khấu diễn đàn) là một hình thức nghệ thuật tương tác dựa trên hoạt động diễn kịch,
trong đó vở kịch chỉ có phần mở đầu đưa ra tình huống, phần cịn lại được sáng tạo
bởi những người tham gia. Phần trình diễn chính là một cuộc chia sẻ, thảo luận
giữa những người thực hiện và khán giả, trong đó đề cao tính tương tác hay sự

tham gia của khán giả. Mục đích của hoạt động này là nhằm tăng cường nhận thức,
Mai Thị Tuyết Nhung

15


“Một số giải pháp giáo dục kĩ năng sống cho học sinh lớp chủ nhiệm thông qua hoạt động trải
nghiệm sáng tạo nhằm nâng cao chất lượng giáo dục toàn diện ở Trường THPT Thạch Thành 4”

thúc đẩy để học sinh đưa ra quan điểm, suy nghĩ và cách xử lí tình huống thực tế
gặp phải trong bất kì nội dung nào của cuộc sống. Thông qua sân khấu tương tác,
sự tham gia của học sinh được tăng cường và thúc đẩy, tạo cơ hội cho học sinh rèn
luyện những kĩ năng như: kĩ năng phát hiện vấn đề, kĩ năng phân tích vấn đề, kĩ
năng ra quyết định và giải quyết vấn đề, khả năng sáng tạo khi giải quyết tình
huống và khả năng ứng phó với những thay đổi của cuộc sống,…
- Giáo viên CN kết hợp với Đoàn trường tổ chức hoạt động giao lưu cho HS là một
hình thức tổ chức giáo dục nhằm tạo ra các điều kiện cần thiết để cho học sinh
được tiếp xúc, trị chuyện và trao đổi thơng tin với những nhân vật điển hình trong
các lĩnh vực hoạt động nào đó. Qua đó, giúp các em có tình cảm và thái độ phù
hợp, có được những lời khuyên đúng đắn để vươn lên trong học tập, rèn luyện và
hoàn thiện nhân cách. [1], [2], [4] (Hình ảnh minh họa đính kèm phần phụ lục)
2.4. Hiệu quả của sáng kiến kinh nghiệm đến chất lượng giáo dục:
2.4.1. Đối với học sinh:
Qua một thời gian ngắn thực hiện những biện pháp trên với lớp 11A 2,
Trường THPT Thạch Thành 4, chỉ qua một học kì I năm học 2020 - 2021 nhưng
lớp tôi đã đạt được nhiều kết quả khả quan và đáng mừng. Bởi vậy, bản thân tôi
nhận thấy hiệu quả của việc làm này là rất cần thiết, cần phát huy hơn nữa trong
các năm học tiếp theo nhằm bồi dưỡng, rèn luyện kĩ năng sống cho học sinh từ đó
nâng cao chất lượng dạy và học cho HS lớp chủ nhiệm..
Giáo viên chủ nhiệm lớp đã thực hiện tốt vai trò và trách nhiệm trong việc

phối hợp với các tổ chức, đồn thể trong và ngồi nhà trường có hiệu quả về công
tác giáo dục, rèn luyện KNS nhằm phát triển năng lực, kĩ năng sáng tạo, chủ động
của học sinh.
Trong năm học này, lớp 11A2 đã đạt được những thành tích như sau:
* Về kết quả học tập, rèn luyện đạo đức của lớp.
- Về học tập và hạnh kiểm của lớp 11A2 trong năm học 2020 - 2021:
Lớp
Học lực
Hạnh kiểm
11A2
Giỏi
Khá
Trung
Yếu Tốt
Khá
Trung
Yếu
(51HS
bình
bình
)
SL %
S %
SL %
SL %
S % S % SL % S %
L
L
L
L

10 19, 37 72, 4
7,8
0
0 50 10 01 0 0
0
0 0
6
6
0
2
Cụ thể, sau một năm học, tập thể lớp 11A2 đạt được những thành tích và những sự
thay đổi như sau:
+ Tỉ lệ học sinh đi học chuyên cần đạt 100%.
+ Việc chấp hành nội quy trường, lớp đạt loại tốt.
Mai Thị Tuyết Nhung

16


“Một số giải pháp giáo dục kĩ năng sống cho học sinh lớp chủ nhiệm thông qua hoạt động trải
nghiệm sáng tạo nhằm nâng cao chất lượng giáo dục toàn diện ở Trường THPT Thạch Thành 4”

+ Ý thức chấp hành nội quy tương đối tốt, đa số học sinh ngoan hơn, biết
nghe lời hơn (qua theo dõi của giáo viên chủ nhiệm và qua lời nhận xét BGH nhà
trường, của nhiều giáo viên bộ mơn).
+ Tham gia nhiệt tình, tích cực hơn và có nhiều thành tích cao hơn đối với
các hoạt động phong trào (qua việc tham gia và kết quả cụ thể của các phong trào).
+ Thái độ và ý thức học tập tốt của học được nâng lên rõ rệt, học sinh cảm
nhận được tầm quan trọng của việc học và rèn luyện ở trường, lớp.
+ Tinh thần đoàn kết, biết giúp đỡ nhau trong học tập và trong sinh hoạt của

học sinh được thể hiện trông thấy.
+ Tỉ lệ học sinh vi phạm nội quy trường, lớp hầu như khơng cịn.
+ Đa số học sinh có lối sống lành mạnh, ngoan ngỗn và có tinh thần tự giác,
tự lập cao, có khả năng giải quyết tình huống thực tiễn....
* Về kết quả thi đua của lớp:
- Kết quả thi đua hàng tuần: luôn xếp ở tốp đầu trong trường.
- Kết quả thi đua học kì II và cả năm: xếp thứ nhất.
* Về các kết quả khác:
- Tham gia thi văn nghệ, thi cắm hoa chào mừng ngày nhà giáo Việt Nam 2011:
+ Thi văn nghệ: đạt giải ba.
+ Thi cắm hoa: đạt giải ba.
+ Phong trào “Điểm tốt dâng thầy cô”: đạt giải nhất.
- Trong hoạt động Đoàn thanh niên: Tập thể lớp tiến tiến xuất sắc năm học
2020-2021, Chi đoàn vững mạnh….
2.4.2. Đối với giáo viên:
Công tác chủ nhiệm lớp quả thật nặng nề và phức tạp. Người giáo viên
phải vừa như người mẹ dịu dàng, người thầy nghiêm khắc, người bạn gần gũi,
trọng tài phân minh. Thành công của giáo viên là làm cho học sinh tơn trọng, kính
u, tin tưởng, là xây dựng được một tập thể lớp đoàn kết, gắn bó. Muốn đạt được
điều đó, GVCN phải đảm bảo các nguyên tắc sau đây:
- Thầy cô là điểm sáng, là thần tượng của các em. Các em dễ tin, dễ nghe theo lời
dạy bảo của thầy cô.
- Nắm chắc được những thuận lợi, khó khăn, hiểu rõ thực tế trường lớp mình, khéo
léo tìm cách bỏ đi mọi rào cản trong mối quan hệ với phụ huynh, đề ra những biện
pháp hữu hiệu, tiếp cận gần với các em nhất, tôi nghĩ rằng bất cứ giáo viên nào
cũng sẽ sớm trở thành những người bạn của trẻ.
2.4.3. Đối với nhà trường:
Được sự chỉ đạo sâu sắc của Ban giám hiệu nhà trường, đề ra kế hoạch cụ thể
hàng tháng, theo từng kì, theo dõi, kiểm tra, đơn đốc thường xun nên đa số giáo
viên chủ nhiệm của trường đã hoàn thành xuất sắc nhiệm vụ năm học 2020 - 2021.

Mai Thị Tuyết Nhung

17


“Một số giải pháp giáo dục kĩ năng sống cho học sinh lớp chủ nhiệm thông qua hoạt động trải
nghiệm sáng tạo nhằm nâng cao chất lượng giáo dục toàn diện ở Trường THPT Thạch Thành 4”

Đặc biệt, ngoài việc dạy “củng cố dạy chữ” góp phần nâng cao chất lượng dạy học,
hầu hết Giáo viên chủ nhiệm còn chú ý “nâng cao dạy người”, bồi dưỡng nhân
cách, phát triển năng lực, sáng tạo cho học sinh.
3. Kết luận, kiến nghị:
3.1. Kết luận:
Như vậy, sau nhiều năm nghiên cứu, tìm tịi và học hỏi, bản thân đã tìm ra
được một số giải pháp để làm tốt công tác chủ nhiệm, đã áp dụng những kinh
nghiệm đó vào cơng tác chủ nhiệm của mình và đã đạt được rất nhiều những thành
cơng. Những thành cơng ấy khơng chỉ cho chính bản thân mình mà cịn cho cả
chính tập thể lớp mình chủ nhiệm.
Điều quan trọng hơn nữa là, trong quá trình chủ nhiệm, để làm tốt cơng tác
chủ nhiệm của mình, tơi đã khơng nơn nóng, vội vàng mà ln điềm tĩnh, vạch
định kế hoạch rõ ràng về thời gian, về nội dung cơng việc và hình thức thực hiện
cơng việc. Đồng thời luôn tranh thủ được sự giúp đỡ của những nguồn lực khác
trong nhà trường, từ phía gia đình học sinh và từ chính sự tích cực của các đối
tượng học sinh. Qua các biện pháp mà tôi áp dụng ở trên tôi thấy đạt hiệu quả rất
cao trong các năm tôi làm công tác chủ nhiệm. Đây chỉ là vài biện biện pháp nhỏ
mà bản thân được học tập qua các đồng nghiệp, qua việc đúc kết nhiều năm làm
công tác phong trào. Bản thân sẽ tiếp tục học tập, trao đổi cùng đồng ngiệp để hoàn
thành tốt nhiệm vụ cao cả của người giáo viên như Bác Hồ đã từng dạy:
“Vì lợi ích mười năm trồng cây,
Vì lợi ích trăm năm trồng người”

2. Kiến nghị:
Từ thực tiễn cụ thể, chúng tôi nghĩ rằng, để làm tốt công tác chủ nhiệm
lớp, ln địi hỏi nhiều yếu tố quan trọng. Nhưng trong đó, quan trọng nhất là
phương pháp và là tâm huyết của giáo viên chủ nhiệm, chứ bản thân tơi khơng địi
hỏi hay kiến nghị các cấp Lãnh đạo, Ban giám hiệu nhà trường cũng như các tổ
chức, cá nhân hay gia đình học sinh phải làm như thế này, như thế khác. Mà điều
tôi luôn mong muốn đó là sẽ ln nhận được giúp đỡ, phối hợp để cơng tác chủ
nhiệm của mình sẽ ln đạt kết quả cao hơn. Trên cơ sở đó, chúng tơi xin đưa ra
một số kiến nghị sau:
Đối với Sở GD và ĐT: Tổ chức tập huấn cho giáo viên theo chuyên đề về
bồi dưỡng Gvcn giúp giáo viên giữa các trường có điều kiện trao đổi, học hỏi thêm
kinh nghiệm.
Đối với nhà trường, tổ chun mơn nên có nhiều cuộc hội thảo về các
chuyên đề giáo dục đạo đức, kĩ năng sống cho học sinh để bản thân mỗi học sinh
được học hỏi, trao đổi những kinh nghiệm góp phần nâng cao chất lượng dạy và
học ở trường THPT Thạch Thành 4.
Mai Thị Tuyết Nhung

18


“Một số giải pháp giáo dục kĩ năng sống cho học sinh lớp chủ nhiệm thông qua hoạt động trải
nghiệm sáng tạo nhằm nâng cao chất lượng giáo dục toàn diện ở Trường THPT Thạch Thành 4”

Đối với cá nhân: cần tự nghiên cứu, tìm tịi các phương pháp giáo dục phù
hợp với từng đối tượng học sinh giúp các em hồn thiện hơn.
Chính vì vậy, là một giáo viên chủ nhiệm, tôi thiết nghĩ điều cần thiết nhất
đối mỗi giáo viên khi làm công tác chủ nhiệm là: Người giáo viên phải thật sự mẫu
mực, phải là tấm gương sáng từ nhận thức đến hành động, từ lời nói, cử chỉ, điệu
bộ đến thái độ ứng xử hàng ngày…để học sinh noi theo. Giáo viên chủ nhiệm cần

có lí tưởng nghề nghiệp đúng đắn, phải thật sự am hiểu,nắm chắc chủ trương giáo
dục của Đảng và nhà nước trong thời kì đổi mới. Chính lí tưởng và lịng u nghề
sẽ là nghị lực niềm tin để người giáo viên vững bước trong sự nghiệp mình đã
chọn. Nói cách khác, nhà giáo là một người trí tuệ, giàu lịng nhân ái khoan dung
có vai trị như người cha, người mẹ, đúng như câu nói: “Cha mẹ cho con hình hài,
vóc dáng cịn thầy cơ cho các em kiến thức, nhân nghĩa để em vững bước trên con
đường đời đầy chông gai thử thách”.
Bằng những kinh nghiệm ít ỏi của mình trong những năm tham gia làm công
tác chủ nhiệm, tôi đã tự đúc rút được một số phương pháp cho bản thân, dù sao, đó
cũng là những ý kiến mang tính cá nhân, tơi rất mong nhận được sự góp ý của hội
đồng giáo dục nhà trường cũng như các quý thầy cô, đặc biệt những thầy cô đã
từng làm công tác chủ nhiệm lớp để đề tài của tôi được hồn thiện hơn.
Xác nhận của thủ trưởng Thanh Hóa, ngày 18 tháng 5 năm 2021
đơn vị.
Tôi xin cam đoan đây là SKKN của mình
viết, khơng sao chép nội dung của người khác.
Người viết:

Ngô Văn Giang

Mai Thị Tuyết Nhung

Mai Thị Tuyết Nhung

19


“Một số giải pháp giáo dục kĩ năng sống cho học sinh lớp chủ nhiệm thông qua hoạt động trải
nghiệm sáng tạo nhằm nâng cao chất lượng giáo dục toàn diện ở Trường THPT Thạch Thành 4”

DANH MỤC VIẾT TẮT TRONG SKKN:
THPT: Trung học phổ thông
CMHS: cha mẹ học sinh
HS: Học sinh
GV: Giáo viên
TNST: trải nghiệm sáng tạo
KNS: kĩ năng sống
GVBM: Giáo viên bộ môn
TÀI LIỆU THAM KHẢO
[1]. Nguồn internet:
- Youtube
- Các nguồn khác...
[2]. Những vấn đề chung về đổi mới giáo dục THPT, Nxb Giáo dục.
[3]. Sách - Giáo dục Kĩ năng sống cho học sinh phổ thông – NXB ĐHSP HN
[4]. Bộ sách Bác Hồ và những bài học về đạo đức, lối sống lớp 10, 11, 12-NXB
GD VN.

Mai Thị Tuyết Nhung

20


“Một số giải pháp giáo dục kĩ năng sống cho học sinh lớp chủ nhiệm thông qua hoạt động trải
nghiệm sáng tạo nhằm nâng cao chất lượng giáo dục toàn diện ở Trường THPT Thạch Thành 4”

MỤC LỤC
1. Mở đầu.......................................................................................................1
1.1. Lí do chọn đề tài:.............................................................................2
1.2. Mục đích nghiên cứu:......................................................................2
1.3. Đối tượng, phạm vi nghiên cứu:......................................................2

1.4. Phương pháp nghiên cứu:................................................................2
2. Nội dung sáng kiến kinh nghiệm:..............................................................3
2.1. Cơ sở lí luận:...................................................................................3
2.2. Thực trạng vấn đề:...........................................................................5
2.3. Giải pháp của đề tài:........................................................................6
2.3.1. Giải pháp 1:................................................................................6
2.3.2. Giải pháp 2:.................................................................................7
2.3.3. Giải pháp 3:............................................................................... 8
2.3.4. Giải pháp 4:................................................................................8
2.3.5. Giải pháp 5:...............................................................................9
2.3.6. Giải pháp 6:...............................................................................10
2.3.7. Giải pháp 7: ................................................................................10
2.3.8. Giải pháp 8: ............................................................................... 11
2.3.9. Giải pháp 9:............................................................................... 12
2.3.10. Giải pháp 10: .......................................................................13
2.3.11. Giải pháp 11: .....................................................................17
2.3.12. Giải pháp 12: ...................................................................19
2.4. Hiệu quả của sáng kiến:.................................................................20
3. Kết luận, kiến nghị: ................................................................................21
DANH MỤC CÁC ĐỀ TÀI SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM ĐÃ ĐƯỢC HỘI
ĐỒNG ĐÁNH GIÁ XẾP LOẠI
Họ và tên tác giả: Mai Thị Tuyết Nhung
Chức vụ: Giáo viên.
Đơn vị công tác: Trường THPT Thạch Thành 4

Mai Thị Tuyết Nhung

21

“Một số giải pháp giáo dục kĩ năng sống cho học sinh lớp chủ nhiệm thông qua hoạt động trải
nghiệm sáng tạo nhằm nâng cao chất lượng giáo dục toàn diện ở Trường THPT Thạch Thành 4”

Cấp đánh
giá xếp loại
TT

Tên đề tài

1

Một số giải pháp kiểm tra đánh giá góp phần
thúc đẩy đổi mới phương pháp giảng dạy
môn Ngữ văn THPT.

2

Cách thức tìm hiểu tập thơ “Ngục trung nhật
ký” từ việc đọc - hiểu bài thơ “Chiều
tối”(Mộ) của Hồ Chí Minh trong Ngữ văn 11.

Biện pháp ứng dụng hợp lý công nghệ thông
tin trong bài dạy Ngữ văn 12

3

4

Giải pháp hữu ích tích hợp giáo dục tư tưởng
đạo đức Hồ Chí Minh trong dạy học Ngữ văn

ở trường THPT.

Kết quả đánh
giá
xếploại(A,B,
C)

Năm đánh giá
xếp loại

Sở GD và
ĐT

C

2008 -2009

Sở GD và
ĐT

C

2009-2010

Sở GD và
ĐT

C

2010-2011

Sở GD và
ĐT

2012-2013
C

2016-2017
5

6

Kinh nghiệm sử dụng hiệu quả thiết bị, đồ
dùng dạy học tự làm trong dạy học Ngữ văn
ở trường THPT Thạch Thành 4”
Một số kinh nghiệm giáo dục đạo đức cho học
sinhtrong công tác chủ nhiệm nhằm nâng cao
chất lượng dạy và học ở Trường THPT hiện
nay.

Sở GD và
ĐT

Sở GD và
ĐT

C

C

2017-2018

C

2018-2019

Sở GD và
ĐT
7

Một số giải pháp giáo dục kĩ năng sống cho
HS THPT qua môn Ngữ văn nhằm nâng cao
hiệu quả dạy và học ở Trường THPT Thạch
Thành 4

Mai Thị Tuyết Nhung

22