BIỆN PHÁP QUẢN lý HOẠT ĐỘNG TRẢI NGHIỆM TRONG dạy học môn tự NHIÊN và xã hội ở các TRƯỜNG TIỂU học THÀNH PHỐ hải DƯƠNG

BIỆN PHÁP QUẢN LÝ HOẠT ĐỘNG TRẢI
NGHIỆM TRONG DẠY HỌC MÔN TỰ NHIÊN VÀ
XÃ HỘI Ở CÁC TRƯỜNG TIỂU HỌC THÀNH
PHỐ HẢI DƯƠNG

Các nguyên tắc đề xuất biện pháp quản lý hoạt động
trải nghiệm trong dạy học môn tự nhiên và xã hội ở
trường tiểu học
Nguyên tắc đảm bảo thực hiện quan điểm chỉ đạo của Đảng
về giáo dục và đào tạo
Đại hội lần thứ X của Đảng CSVN đã xác định trong
kế hoạch phát triển đất nước đến năm 2010 là: "Tạo được
chuyển biến cơ bản về phát triển giáo dục và đào
tạo"."Đổi mới toàn diện GD và ĐT cả về cơ cấu hệ thống
nội dung, phương pháp, cơ chế quản lý. Giáo dục phải
nhằm đào tạo những con người Việt Nam có lý tưởng độc
lập dân tộc và CNXH, có phẩm chất tốt đẹp của dân tộc,
có năng lực, bản lĩnh để thích ứng với những biến đổi của
xã hội trong kinh tế thị trường, những yêu cầu mới của sự
nghiệp xây dựng và bảo vệ Tổ quốc..." [1]
Nghị quyết đại hội Đảng bộ Hải Dương lần thứ XIII đã


xác định: "Đổi mới mạnh mẽ, phát triển toàn diện giáo dục
và đào tạo nâng cao chất lượng nguồn nhân lực, tăng cường
đầu tư cho phát triển GD và ĐT theo quan điểm "Đầu tư cho
GD là quốc sách hàng đầu" [1] để tiếp tục thực hiện toàn
diện các mục tiêu nâng cao dân trí, đào tạo nhân lực, bồi
dưỡng nhân tài, phát triển nguồn nhân lực chất lượng cao,
xây dựng con người Hải Dương phát triển toàn diện cả về
thể lực, trí lực, có tư tưởng lập trường chính trị vững vàng,

có tác phong cơng nghiệp khoa học và có phẩm chất đạo
đức, lối sống trong sáng lành mạnh.
Nguyên tắc đảm bảo mục tiêu của cấp học
Mục tiêu giáo dục của cấp học tỉnh phải được hiện
thực hoá trong nội dung HĐTN trong dạy học môn tự nhiên
và xã hội. Nói cách khác khi xây dựng nội dung hoạt động
phải căn cứ vào mục tiêu cấp học.
Nguyên tắc đảm bảo hoạt động phù hợp với đối tượng học
sinh
HĐTN trong dạy học mơn tự nhiên và xã hội có vai trò
rất quan trọng trong nâng cao hiểu biết của người học về
những diễn biến về đời sống kinh tế, văn hóa, xã hội của địa
phương và đất nước. Để HĐTN trong dạy học môn tự nhiên


và xã hội phát huy được hết vai trị đó đòi hỏi các CBQL và
GV phải lựa chọn và tổ chức các hoạt động phù hợp với
hứng thú, nhu cầu, trình độ... của học sinh, đồng thời, khơi
dậy tính chủ động, sáng tạo trong giải quyết các vấn đề xã
nảy sinh trong thực tiễn
Nguyên tắc đảm bảo phát triển tính tích cực, độc lập và sáng
tạo của học sinh dưới sự giúp đỡ của giáo viên trong
quá trình hoạt động
Một trong những yêu cầu của giáo dục, đào tạo hiện
nay là phát huy được tính tích cực, chủ động, sáng tạo của
người học. Học sinh là chủ thể tiếp nhận, chủ thể giáo dục
trong mọi hoạt động. Các biện pháp quản lý HĐTN trong
dạy học môn tự nhiên và xã hội cần phải đảm bảo thu hút
được tất cả học viên tham gia. Trong mọi hoạt động, phải
tạo điều kiện và giúp học sinh phát huy vai trò chủ thể tự

thực hiện và tự giải quyết các tình huống thực tế dưới sự
hướng dẫn, cố vấn của giáo viên.
Nguyên tắc đảm bảo tính khả thi
Các biện pháp quản lý được đề xuất phải đảm bảo tính
“có thể thực hiện được” dựa trên cơ sở tính đến các điều
kiện hồn cảnh thực tế của các nhà trường trong hiện tại và


những năm tiếp theo. Thông qua tập hợp và phân tích ý kiến
của các khách thể khảo sát, các biện pháp đề xuất chưa đảm
bảo các điều kiện thực hiện sẽ được xếp thứ hạng ưu tiên
thấp hoặc bị loại bỏ.
Các biện pháp quản lý
Qua nghiên cứu lý luận về quản lý, quản lý HĐTN
trong dạy học môn tự nhiên và xã hội ở chương I và trên cơ
sở tìm hiểu, phân tích thực trạng HĐTN trong dạy học mơn
tự nhiên và xã hội ở các trường tiểu học Thành phố Hải
Dường cũng như dựa trên các nguyên tắc, tác giả mạnh dạn
đề xuất một số biện pháp quản lý HĐTN như sau:
Biện pháp 1: Nâng cao nhận thức và bồi dưỡng kỹ năng
hướng dẫn, tổ chức hoạt động trải nghiệm trong dạy
học môn tự nhiên và xã hội cho đội ngũ cán bộ quản lý
và giáo viên
Mục đích
HĐTN là một nội dung quan trọng góp phần hình
thành, hồn thiện nhân cách người công dân, người lãnh
đạo - quản lý tự chủ, năng động, sáng tạo, giàu lịng u
nước. Chính vì vậy, việc nâng cao nhận thức cho CBQL,
GV về vị trí, vai trị, về lý luận và những kĩ năng liên quan

đến HĐTN trong dạy học môn tự nhiên và xã hội là rất cần
thiết.
Nếu có nhận thức đúng đắn mọi người sẽ tự giác tham
gia tổ chức hoạt động, hoàn thành tốt nhiệm vụ được giao.
Khơng những thế họ cịn là lực lượng tuyên truyền vận
động các lực lượng giáo dục ngoài nhà trường như Đoàn
thanh niên, hội phụ nữ, doanh nghiệp, Mặt trận Tổ quốc...
cùng tham gia tổ chức HĐTN. Có như vậy HĐTN trong dạy
học mơn tự nhiên và xã hội mới nhận được đầy đủ sự ủng
hộ, giúp đỡ về thời gian, kinh phí, động viên tinh thần của
cơ quan chính quyền, tổ chức chính trị - xã hội, đoàn thể và
cá nhân trong cộng đồng.
Bên cạnh đó, việc nhận thức đúng về vị trí, vai trị của
HĐTN trong dạy học môn tự nhiên và xã hội thì việc bồi
dưỡng kiến thức lí luận và những kĩ năng liên quan đến hoạt
động sẽ trở nên dễ dàng, thuận tiện và hiệu quả hơn.
Nội dung và cách thực hiện
* Đối với CBQL.
Năng lực của đội ngũ CBQL quyết định mức độ thực
hiện mục tiêu của HĐ. Do đó việc bồi dưỡng nâng cao năng
lực quản lý của đội ngũ CBQL là điều kiện hết sức cần


thiết. Sau đây là một số giải pháp để nâng cao hiệu quả
quản lý cho đội ngũ CBQL.
- Tăng cường tổ chức hoạt động bồi dưỡng kiến thức
khoa học và trình độ nghiệp vụ quản lý cho các CBQL, đặc
biệt là cán bộ nguồn.
- Thường xuyên bồi dưỡng đội ngũ CBQL về các quan

điểm tư tưởng đường lối, chính sách của Đảng, Nhà nước,
chiến lược phát triển kinh tế, xã hội của đất nước. Trên cơ
sở đó đội ngũ CBQL mới có đủ tiềm lực về tri thức và các
phẩm chất cần thiết để tổ chức HĐTN trong dạy học môn tự
nhiên và xã hội.
- Tăng cường hoạt động đánh giá đội ngũ CBQL trên
cơ sở thiết lập chuẩn đánh giá, trong đó tập trung các tiêu
chí về mức độ, hiệu quả chức năng quản lý.
* Đối với GV
- Cung cấp nhiều hơn kiến thức và hiểu biết cho GV
về vị trí, vai trị, nội dung của HĐTNtrong dạy học môn tự
nhiên và xã hội đối với việc giáo dục nhân cách toàn diện
cho HS.
- Bồi dưỡng kĩ năng hướng dẫn tổ chức HĐTN trong


dạy học môn tự nhiên và xã hội cho giáo viên.
- Tổ chức cho CBĐ - GV tham gia nghe báo cáo về
tình hình thời sự trong nước và thế giới, tình hình địa
phương để GV được cập nhật thơng tin về sự đổi mới của
đất nước, địa phương. Từ đó thấy rõ mình nhiệm vụ của
mình trước u cầu đáp ứng sự đổi mới đó.
- Hướng dẫn, bồi dưỡng GV trong xây dựng kế hoạch
tổ chức HĐTN trong dạy học mơn tự nhiên và xã hội. Ngồi
ra GV có thể tuyên truyền, vận động rộng rãi đến các tổ
chức và cá nhân liên quan cùng tham gia tổ chức HĐTN
trong dạy học môn tự nhiên và xã hội một cách thiết thực và
hiệu quả cho HS.
Biện pháp 2: Quản lý xây dựng kế hoạch hoạt động trải
nghiệm trong dạy học mơn tự nhiên và xã hội

Mục đích
Xây dựng kế hoạch HĐTN là phác thảo tiến trình tổ
chức HĐTN trong dạy học môn tự nhiên và xã hội từ khâu
chuẩn bị đến đánh giá kết quả cuối cùng. Việc xây dựng kế
hoạch sẽ giúp kiểm soát và điều chỉnh hoạt động tốt hơn.
Kế hoạch hoá là hoạt động cơ bản của quản lý. Nếu


các thành viên tham gia hoạt động tuân theo kế hoạch sẽ
hạn chế được những khó khăn, mâu thuẫn nảy sinh. Một kế
hoạch tốt sẽ phản ánh sự phân bổ hợp lý các nguồn lực và
lực lượng tham gia hoạt động.
Để đảm bảo xây dựng được kế hoạch HĐTN trong dạy
học môn tự nhiên và xã hội một cách khoa học, cụ thể,
tránh được sự chồng chéo giữa các hoạt động địi hỏi các
CBQL, GV phải có kĩ năng lập kế hoạch hoạt động thuần
thục.
Nội dung và cách thực hiện
Mỗi hoạt động phải xác định yêu cầu giáo dục rõ ràng,
xác định các chủ điểm cho từng thời gian, phân cơng người
phụ trách cụ thể để lựa chọn hình thức sát với nguyện vọng
của học sinh. CBQL, GV cùng với đội ngũ CB lớp sẽ là
người khảo sát nguyện vọng của học viên; kết quả khảo sát
là căn cứ để xác định, lựa chọn, cân đối các hình thức nội
dung HĐTN trong dạy học môn tự nhiên và xã hội.
* Quản lý việc xây dựng kế hoạch của CBQL - GV
- Kế hoạch phải được xây dựng phù hợp với điều kiện
của nhà trường, đáp ứng nhiệm vụ giáo dục con người trọng
tâm và nhiệm vụ chính trị của địa phương.

- Phải có kế hoạch hoạt động cho đối tượng cụ thể.
- Phải có kế hoạch đều đặn cân đối từ đầu năm học
đến cuối năm học và trong dịp hè để hoạt động thành nề
nếp.
- Có lịch hoạt động hàng tuần, hàng tháng, học kỳ.
- Kế hoạch HĐTN trong dạy học môn tự nhiên và xã
hội phải được xây dựng trên cơ sở kế hoạch của trường
trong mối quan hệ với các hoạt động khác như hoạt động
học trên lớp, kế hoạch xây dựng cơ sở vật chất.
Khi xây dựng kế hoạch phải đảm bảo tính rõ ràng về
nội dung HĐ đồng thời có những hướng dẫn tổ chức, giám
sát hoạt động cụ thể.
* Quản lý việc cải tiến chương trình hoạt động, cập
nhật tài liệu thơng tin liên quan đến hoạt động.
Đổi mới cải tiến phương pháp giáo dục phù hợp với
yêu cầu phát triển xã hội hiện nay là một việc làm tất yếu.
Có thể coi đổi mới cải tiến chương trình HĐTN trong dạy
học mơn tự nhiên và xã hội, cập nhật tài liệu thông tin là
việc làm cần thiết trong quá trình đổi mới giáo dục.
Chất lượng và hiệu quả của HĐTN trong dạy học môn


tự nhiên và xã hội phụ thuộc rất nhiều vào việc GV có mạnh
dạn cải tiến phương pháp tổ chức hoạt động một cách sáng
tạo, cập nhật thông tin phù hợp với điều kiện thực tế của
trường và địa phương hay không. Như vậy, bản kế hoạch
hoạt động GV và CBĐ đã phải thể hiện được sự đổi mới về
phương pháp tổ chức hoạt động. Mỗi hoạt động có thể được
thể hiện bằng nhiều hình thức tổ chức khác nhau.

Biện pháp 3: Quản lý chỉ đạo đội ngũ cán bộ quản lý và
giáo viên thực hiện chương trình hoạt động trải
nghiệm trong dạy học môn tự nhiên và xã hội
Mục đích
CBQL, GV là những viên chức tích cực, có quan hệ
mật thiết với quần chúng, có nhiều thuận lợi thu hút các lực
lượng xã hội tham gia vào tổ chức hoạt động.
“GV có vai trị quan trọng trong q trình giáo dục, họ
là những người trực tiếp tổ chức HĐTN mơn tự nhiên và xã
hội cho HS. Trong q trình tổ chức hoạt động họ là cầu nối
giữa tập thể học sinh với các lực lượng giáo dục trong và
ngoài trường. Khi tiến hành các hình thức hoạt động khác
nhau GV là người dẫn dắt, được học sinh tham gia vào các
hoạt động xã hội thiết thực nhằm gắn lý thuyết với thực


tiễn. GV phải xây dựng cho lớp mình thành một tập thể tự
quản để HĐTN trong dạy học môn tự nhiên và xã hội đạt
kết quả cao” [8].
Nội dung và cách thực hiện
* Quản lý việc thực hiện kế hoạch và chương trình
HĐTN trong dạy học mơn tự nhiên và xã hội
- Khi CBQL và GV đã xây dựng xong kế hoạch trình
BGH và được duyệt kế hoạch, họ phải triển khai đến từng
bộ phận, cá nhân có liên quan đến kế hoạch HĐTN trong
dạy học môn tự nhiên và xã hội.
- CBQL&GV là người trực tiếp điều hành việc thực thi
bản kế hoạch. Vì vậy, cầu lưu ý:
+ Tổ chức chương trình phải tính đến tính khả thi về
thời gian, điều kiện CSVC để thực hiện không bị chồng

chéo với các hoạt động khác trong trường. Trong cùng một
hoạt động nhưng yêu cầu giáo dục ở mỗi khối lớp khác
nhau, do đó nội dung và hình thức hoạt động khác nhau.
- Trong quá trình theo dõi thực hiện kế hoạch và
chương trình HĐTN BGH và các CBQL phải có ý kiến thiết
thực cụ thể để người chịu trách nhiệm tổ chức HĐTN kịp


thời điều chỉnh những hạn chế, kịp thời có những khen chê
thích đáng. Họ phải nắm được:
+ Những nội dung hoạt động của chủ điểm.
+ Biện pháp thực hiện nội dung đó.
+ Các lực lượng tham gia.
+ Thời gian cho hoạt động.
“GV nên tổ chức hướng dẫn học viên cùng thiết kế các
hoạt động thực tế của các chủ điểm giáo dục. Đây là một
nhiệm vụ GV phải thực hiện thường xuyên. Chủ động thiết
kế nội dung triển khai chương trình hoạt động căn cứ trên
kế hoạch của trường thì sẽ có cơ sở thực hiện đầy đủ, tránh
việc tổ chức tuỳ tiện’’[9].
* Quản lý việc thực hiện quy định về hồ sơ.
Hồ sơ HĐTN là một trong những căn cứ cho công tác
tổ chức và quản lý hoạt động của CBQL. Hồ sơ của CBQL
bao gồm: các kế hoạch HĐTN trong dạy học môn tự nhiên
và xã hội, hệ thống văn bản chỉ đạo, hướng dẫn HĐTN các
cấp...
- GV: xây dựng kế hoạch HĐTN trong dạy học môn tự


nhiên và xã hội theo chuyên đề, sưu tầm tài liệu phục vụ

cho hoạt động
- CBQL chuyên trách có trách nhiệm kiểm tra hồ sơ
HĐTN trong dạy học môn tự nhiên và xã hội định kỳ 2
lần/kỳ và kiểm tra đột xuất để đánh giá mức độ thực hiện
của GV và HS đối với HĐTN trong dạy học môn tự nhiên
và xã hội.
- Kịp thời khen thưởng những GV và HS thực hiện tốt
và có sáng kiến cải tiến hồ sơ. Ngược lại, cần có hình thức
kỷ luật với các hành vi vi phạm.
* Quản lý hình thức, cách thức tổ chức HĐTN trong
dạy học môn tự nhiên và xã hội
- “HĐTN trong dạy học môn tự nhiên và xã hội được
tổ chức dưới nhiều hình thức khác nhau, mỗi loại hình có
những u cầu về nội dung cũng như cách thức tổ chức
cũng khác nhau. Vì vậy, khi vận dụng trong thực tế, cần căn
cứ vào đặc điểm, điều kiện nhu cầu của học viên để lựa
chọn loại hình cho phù hợp, tạo sự sinh động, phong phú,
hấp dẫn nhằm thu hút sự tham gia của HS.
+ Hoạt động chính trị xã hội:


Tổ chức kỷ niệm các ngày lễ lớn các sự kiện chính trị
trong nước và thế giới hoặc những sự kiện đáng chú ý của
địa phương; nghe nói chuyện; thi tìm hiểu; tuyên truyền cổ
động; tổ chức giao lưu kết nghĩa; tổ chức hoạt động nhân
đạo; thăm viếng nghĩa trang.
+ Hoạt động lao động - khoa học kỹ thuật:
Tổ chức sưu tầm những vấn đề có liên quan đến bài
học, coi đó như là một nhiệm vụ học tập. Tổ chức tìm hiểu
các danh nhân, các nhà khoa học. Tổ chức cuộc thi tìm hiểu

về tự nhiên - xã hội và con người theo các chuyên đề khác
nhau. Tổ chức tham quan cơ sở sản xuất, tổ chức lao động
phù hợp với đối tượng; tham gia phong trao tuyên truyền
vận động bảo vệ mơi trường, phịng chống tệ nạn xã hội”
[11].
- Quản lý cách thức thực hiện:
Ban GH cần chỉ đạo các bộ phận liên quan xây dựng
kế hoạch, tổ chức triển khai kế hoạch, tập huấn cho GV, cán
sự lớp về các kỹ năng tổ chức hoạt động.
Hiệu trưởng theo dõi việc triển khai kế hoạch tới các
GV. Tiếp đó GV cùng với học sinh xây dựng kế hoạch cho
lớp, phân công người thực hiện, và đôn đốc sự tham gia,


kiểm tra đánh giá rút kinh nghiệm.
* Quản lý việc tự học, tự bồi dưỡng nâng cao năng lực
tổ chức HĐTN trong dạy học môn tự nhiên và xã hội .
Nhiệm vụ tự học, tự bồi dưỡng của mỗi GV là rất cần
thiết đối với HĐTN trong dạy học môn tự nhiên và xã hội
để đáp ứng với sự phát triển ngày càng cao và không ngừng
của xã hội. Trong thời đại công nghệ thông tin phát triển
như vũ bão, mỗi nhà giáo dục đều có cơ hội tiếp cận những
thơng tin mới mẻ và đó là cơ hội để tự nâng cao trình độ
của bản thân một cách hiệu quả. Tuy nhiên, nhà trường cần
có những biện pháp tác động để phát huy hơn nữa tính trách
nhiệm, chủ động, sáng tạo của GV. Cụ thể là:
+ Định hướng cho GV tự học, tự bồi dưỡng nâng cao
trình độ năng lực tổ chức HĐTN trong dạy học môn tự
nhiên và xã hội.
+ Khuyến khích giáo viên tự học tập, tự bồi dưỡng, để

tránh rơi vào tình trạng tụt hậu về kiến thức, về sự hiểu biết
xã hội bằng cách hỗ trợ về thời gian (giảm giờ giảng dạy
trên lớp, phân công lịch công tác hợp lý, khoa học), hỗ trợ
kinh phí cho những đối tượng tự học nâng cao trình độ
chuyên môn giảng dạy và kĩ năng tổ chức HĐTN trong dạy


học mơn tự nhiên và xã hội có kết quả.
Biện pháp 4: Quản lý việc phối hợp giữa các lực lượng giáo
dục tham gia vào hoạt động trải nghiệm trong dạy học
mơn tự nhiên và xã hội
Mục đích
Bản chất của sự phối hợp giữa các lực lượng giáo dục
tham gia vào HĐTN trong dạy học môn tự nhiên và xã hội
là để đạt được sự thống nhất về mục tiêu giáo dục của hoạt
động cũng như về nội dung, hình thức và các điều kiện tổ
chức hoạt động. Sự phối hợp giữa các lực lượng giáo dục là
rất cần thiết để hoạt động thực tế đạt mục tiêu giáo dục.
Nhờ sự thống nhất phối hợp trong tổ chức HĐTN mà học
HS tích luỹ được nhanh chóng các kinh nghiệm ứng xử
trong các tình huống khác nhau, giúp họ hình thành được
quan điểm, niềm tin và lý tưởng cách mạng, củng cố lập
trường chính trị vững vàng, thêm yêu nước và tham gia một
cách có trách nhiệm vào cơng cuộc xây dựng và bảo vệ Tổ
quốc.
Phối hợp các lực lượng giáo dục trong và ngoài nhà
trường để tổ chức HĐTN trong dạy học mơn tự nhiên và xã
hội chính là thực hiện xã hội hoá giáo dục. Điều 12 luật

giáo dục nêu: "mọi tổ chức, gia đình và cơng dân đều có
trách nhiệm chăm lo sự nghiệp giáo dục, phối hợp với nhà
trường thực hiện mục tiêu giáo dục, xây dựng mơi trường
giáo dục lành mạnh, an tồn" [14].
Như vậy, sự phối hợp chặt chẽ của các lực lượng giáo
dục trong và ngồi nhà trường sẽ tạo nên mơi trường giáo
dục tốt nhất cho người học. Đây cũng là địi hỏi tất yếu khi
tổ chức các HĐTN mơn tự nhiên và xã hội cho học sinh.
Nội dung và cách thực hiện
BGH cũng như các CBQL cần xác định lực lượng giáo
dục phối hợp thực hiện chương trình HĐTN trong dạy học
môn tự nhiên và xã hội bao gồm: CBQL, GV, CB lớp, các
tổ chức đồn thể, tổ chức chính trị xã hội, doanh nghiệp và
các cá nhân liên quan biểu hiện qua sơ đồ sau:
Trưởng ban điều hành cùng với phó ban xây dựng kế
hoạch thực hiện chương trình HĐTN trong dạy học môn tự
nhiên và xã hội, chỉ đạo và theo dõi việc thực hiện kế hoạch
đó trong toàn trường, tạo điều kiện cho GV phối kết hợp với
các lực lượng giáo dục để thực hiện tốt kế hoạch.
* Quản lý việc phối hợp giữa GV với CB Đảng và
Đoàn cấp trên.


GV phải chịu trách nhiệm chính trong việc thực thi kế
hoạch hoạt động của trường, của lớp nên yêu cầu phải:
- Tăng cường trao đổi thống nhất nội dung chương
trình, hình thức tổ chức với tổ chức Đảng, Đồn cấp trên.
- Sinh hoạt mẫu các hoạt động để trao đổi rút kinh
nghiệm bồi dưỡng kĩ năng tổ chức HĐTN trong dạy học
môn tự nhiên và xã hội.

- Tham gia các lớp tập huấn do tổ chức Đảng, Đoàn
cấp trên mở lớp.
* Quản lý việc phối kết hợp giữa GV với các tổ chức
ngoài nhà trường.
Trưởng ban tổ chức phụ trách và GV là những người
chịu trách nhiệm chính trong việc thực thi kế hoạch HĐTN
trong dạy học môn tự nhiên và xã hội của trường, lớp đồng
thời là người phối hợp các lực lượng giáo dục tham gia vào
việc thực hiện chương trình HĐTN trong dạy học mơn tự
nhiên và xã hội.
Các tổ chức đoàn thể ngoài nhà trường như Hội đồng
nhân dân và Ủy Ban nhân dân, Đoàn thanh niên, hội phụ
nữ, hội cực chiến binh, mặt trận Tổ quốc, hội chữ thập đỏ ...


có vai trị giúp đỡ động viên các thành viên của mình tích
cực thực hiện tốt kế hoạch mà nhà trường xây dựng.
- Các tổ chức trên có thể tham gia vào việc tổ chức các
hoạt động của học viên đặc biệt là những hoạt động trên địa
bàn dân cư theo chủ điểm giáo dục.
- “Mỗi địa phương có một truyền thống riêng nên cần
phải giáo dục truyền thống địa phương cho học viên thông
qua việc tham quan du lịch, nghe nhân chứng nói chuyện
lịch sử, lực lượng cơng an tun truyền về luật an tồn giao
thơng, phịng chống các tệ nạn xã hội, lực lượng y tế tuyên
truyền về công tác dân số, sức khoẻ sinh sản vị thành niên,
trung tâm hướng nghiệp dạy nghề, thâm nhập thực tế vào
quá trình lao động - sản xuất, đấu tranh bảo vệ Tổ quốc của
quần chúng nhân dân...” [31]
Vậy GV phải có sự liên hệ, liên kết chặt chẽ với các tổ

chức đoàn thể trong và ngoài nhà trường để HĐTN đạt hiệu
quả. Ban Giám hiệu, CBQL phụ trách phải tạo điều kiện
thuận lợi về cơ chế phối hợp sẽ đảm bảo cho việc thực hiện
chương trình HĐTN trong dạy học môn tự nhiên và xã hội
thành công.


Biện pháp 5: Quản lý cơ sở vật chất, trang thiết bị phục vụ
cho hoạt động trải nghiệm trong dạy học mơn tự nhiên
và xã hội
Mục đích
Cơ sở vật chất, trang thiết bị có ảnh hưởng rất lớn đến
chất lượng HĐTN. “Nếu cơ sở vật chất chưa đầy đủ thì khó
tổ chức tốt HĐTN trong dạy học mơn tự nhiên và xã hội.
Các thiết bị phục vụ cho HĐTN hết sức đa dạng, phong phú
vì nó liên quan đến nhiều loại hình khác nhau. Bất kỳ một
hoạt động nào muốn thực hiện được cũng cần phải có cơ sở
vật chất, trang thiết bị thì mới đạt được kết quả như mong
muốn’’ [20].
Nội dung và cách thực hiện
* Lập kế hoạch đầu tư cơ sở vật chất phục vụ hoạt
động trải nghiệm trong dạy học môn tự nhiên và xã hội
- Ban QL phải xây dựng và tổ chức thực hiện kế hoạch
dài hạn về tăng cường cơ sở vật chất.
- Cần phân công cụ thể cho GV, thống nhất quy định
về sử dụng trang thiết bị để tránh thất thoát, hỏng hóc.
- Cần chỉ đạo CBQL, GV khai thác sử dụng có hiệu
quả cơ sở vật chất hiện có, tự tạo để phục vụ cho hoạt động.
- Hàng năm CBQL phải rà soát, kiểm kê lại số lượng,
chất lượng của các loại trang thiết bị hiện có.

- Giao cho bộ phận chuyên trách tìm hiểu nhu cầu của
học viên, giảng viên để sưu tầm, tìm kiếm, xây dựng các tài
liệu, CSVC cần thiết phục vụ cho HĐTN. Bên cạnh đố, phải
khai thác triệt để các thông tin dữ liệu trên mạng Internet
phục vụ hoạt động.
*Tăng cường huy động các nguồn kinh phí
- “Lập kế hoạch với những đề xuất cụ thể, chi tiết về
việc sử dụng các nguồn ngân sách Nhà nước và các nguồn
thu khác của nhà trường cho việc tăng cường cơ sở vật
chất, phương tiện phục vụ hoạt động giáo dục nói chung,
HĐTN trong dạy học mơn tự nhiên và xã hội nói riêng”
[25].
- Tích cực thực hiện cơng tác xã hội hố giáo dục,
tham mưu với cấp trên đầu tư, xây dựng khn viên trường
có sân chơi bãi tập, nhà đa năng.
- Phát động phong trào gây quỹ cho HĐTN trong dạy
học môn tự nhiên và xã hội.
Biện pháp 6: Quản lý cơng tác kiểm tra đánh giá thi đua
khen thưởng
Mục đích
Kiểm tra, đánh giá là chức năng quan trọng của hoạt
động quản lý, giúp chủ thể quản lý có thơng tin phản hồi từ
đối tượng quản lý nắm được diễn biến công việc trong tổ


chức, từ đó có những tác động quản lý thích hợp. Phát hiện
kịp thời những hiện tượng lệch lạc, trì trệ và nguyên nhân
của chúng; thu thập thông tin từ mối quan hệ ngược; tác

động kịp thời đúng lúc đến các hành vi con người nhằm
nâng cao tinh thần trách nhiệm, động viên, khích lệ tính tích
cực, sáng tạo của họ.
Như vậy kiểm tra đánh giá việc thực hiện kế hoạch tổ
chức HĐTN trong dạy học môn tự nhiên và xã hội là q
trình mà trong đó hiệu trưởng tập hợp thông tin, số liệu qua
theo dõi, đôn đốc nhằm động viên hết khả năng tham gia
của học sinh và các lực lượng giáo dục trong và ngoài nhà
trường.
Tuy nhiên kiểm tra, đánh giá khơng khách quan cơng
bằng thì sẽ khơng động viên, khuyến khích được người
tham gia.
Nội dung và cách thực hiện
*Tăng cường công tác kiểm tra đánh giá kết quả tổ
chức HĐTN trong dạy học môn tự nhiên và xã hội
Qua phân tích thực trạng cho thấy, các trường chưa
thực hiện tốt việc kiểm tra, đánh giá, rút kinh nghiệm trong
tổ chức HĐTN trong dạy học môn tự nhiên và xã hội.
CBQL mới chỉ kiểm tra giám sát trực tiếp ở một số khâu
nhất định và thời điểm nhất định nên khó đánh giá tồn diện


HĐTN. Đa số hiệu trưởng dựa vào kết quả hoạt động để
xếp loại thi đua. Để quản lý tốt HĐTN trong dạy học môn
tự nhiên và xã hội hiệu trưởng cần thay đổi cách thức kiểm
tra đánh giá:
- Xây dựng tiêu chí đánh giá thi đua cụ thể mang tính
pháp quy để so sánh, phân tích đối chiếu nhằm đánh giá
đảm bảo tính khách quan.
- CBQL kiểm tra việc thực hiện kế hoạch HĐTN trong

dạy học môn tự nhiên và xã hội của GV, kiểm tra các thiết
kế HĐTT để có những chỉ đạo cũng như những điều chỉnh
kịp thời với những sai sót.
- Kiểm tra thơng dự giờ có báo trước và đột xuất kiểm
tra việc hướng dẫn học viên tham gia các hoạt động lớn của
nhà trường và của cộng đồng.
- Kiểm tra học viên qua việc ghi sổ đầu bài, sổ điểm.
Vì đối với HĐTN việc kiểm tra đánh giá cần kiểm tra cả
quá trình chuẩn bị, xem xét thái độ tinh thần khi tham gia
hoạt động của cả GV và HS. Có như vậy mới có căn cứ kết
luận đánh giá chính xác cơng bằng.
- Khác với hoạt động dạy - học trên lớp, HĐTN trong
dạy học môn tự nhiên và xã hội đa dạng và phong phú và
được tổ chức hết sức linh hoạt tùy thuộc đối tượng tham gia
là ai và tổ chức trong điều kiện như thế nào. Bởi vậy, để


kiểm tra hoạt động phải căn cứ vào mục đích yêu cầu của
mỗi hoạt động để xây dựng chuẩn đánh giá cho hoạt động.
- Với các hoạt động định kì, bắt buộc phải kiểm tra
thường xuyên để có nề nếp.
- Kiểm tra đánh giá phải đi kèm với rút kinh nghiệm,
uốn nắn kịp thời, sửa chữa hạn chế, tồn tại sau mỗi hoạt
động tránh "đầu voi đi chuột".
- Nịng cốt của lực lượng kiểm tra là CBQL và GV.
Kết quả đánh giá HĐTN trong dạy học môn tự nhiên và xã
hội cần được đưa vào tiêu chí xếp loại thi đua các tập thể
lớp, các tổ chuyên môn, các GV và HS
* Cải tiến công tác thi đua khen thưởng đối với các
đối tượng tham gia HĐTN trong dạy học môn tự nhiên và

xã hội
Hoạt động kiểm tra đánh giá được thực hiện qua hoạt
động thi đua khen thưởng, khiển trách, kỉ luật.
Khen thưởng kịp thời chính xác là nguồn động viên
lớn cho sự nỗ lực phấn đấu vươn lên của GV, HS và các lực
lượng tham gia tổ chức HĐTN trong dạy học môn tự nhiên
và xã hội.
- Đối với học viên: sau mỗi đợt thi đua nhà trường
cần biểu dương khen chê kịp thời những cá nhân học viên,
tập thể lớp đạt thành tích xuất sắc trong HĐTN trong dạy


học môn tự nhiên và xã hội.
Mối quan hệ giữa các biện pháp quản lý hoạt động
Để HĐTN có hiệu quả thì việc nhận thức đầy đủ và
đúng đắn về vị trí, vai trị, tác dụng của HĐTN của các lực
lượng giáo dục trong và ngồi nhà trường là vơ cùng cần
thiết và quan trọng. HĐTNtrong dạy học môn tự nhiên và
xã hội khi đã được nhận thức đầy đủ thì BGH và CBQL cần
yêu cầu xây dựng thật tốt kế hoạch hoạt động để đưa hoạt
động về đích với hiệu quả cao nhất. Bên cạnh đó, CBQL
cần phải quản lý tốt hình thức hoạt động làm cho hoạt động
phong phú đa dạng gây hứng thú, say mê hoạt động cho học
viên. Việc tổ chức hoạt động bao giờ cũng địi hỏi phải có
cơ sở vật chất đảm bảo có kế hoạch, có tính khả thi và hoạt
động đạt kết quả cao. Nhận thức có đúng đắn, kế hoạch có
hợp lý, cơ sở vật chất đầy đủ song sự phối hợp các lực
lượng giáo dục khơng tốt thì HĐTN trong dạy học môn tự
nhiên và xã hội cũng bị hạn chế trong khâu tổ chức thực
hiện hoạt động, kết thúc hoạt động nhất thiết phải có khâu

kiểm tra đánh giá và khen chê kịp thời để hoạt động sau
thành công hơn. Việc kiểm tra đánh giá phải căn cứ vào kế
hoạch đề ra, yêu cầu về mục tiêu giáo dục cần đạt của hoạt
động và đánh giá cần dựa vào quy trình đánh giá thì kết quả
sẽ đảm bảo tính khách quan.