Luận văn thạc sĩ quản lý bồi dưỡng năng lực dạy học cho giáo viên các trường trung học cơ sở thành phố erdenet, tỉnh orkhon, mông cổ​

ĐẠI HỌC THÁI NGUYÊN
TRƯỜNG ĐẠI HỌC SƯ PHẠM

BEKHBAATAR MUNKHBAATAR

QUẢN LÝ BỒI DƯỠNG NĂNG LỰC DẠY HỌC
CHO GIÁO VIÊN CÁC TRƯỜNG TRUNG HỌC CƠ SỞ
THÀNH PHỐ ERDENET, TỈNH ORKHON, MÔNG CỔ
Ngành: Quản lý giáo dục
Mã số: 8.14.01.14

LUẬN VĂN THẠC SĨ KHOA HỌC GIÁO DỤC

Cán bộ hướng dẫn khoa học: TS. Hà Thị Kim Linh

THÁI NGUYÊN - 2020


LỜI CAM ĐOAN
Tôi xin cam đoan rằng số liệu và các kết quả nghiên cứu trong luận văn
này là hoàn tồn trung thực, khách quan, khơng trùng lặp với các luận văn
khác. Thơng tin trích dẫn trong luận văn đã được ghi rõ nguồn gốc. Nếu sai tơi
xin hồn tồn chịu trách nhiệm.
Tác giả luận văn

BEKHBAATAR MUNKHBAATAR

i


LỜI CẢM ƠN

Tơi xin bày tỏ lịng kính trọng và lời cảm ơn sâu sắc tới TS. Hà Thị Kim
Linh - người hướng dẫn khoa học đã tận tình chỉ dẫn, giúp đỡ tơi trong suốt
q trình nghiên cứu và thực hiện luận văn.
Tơi xin bày tỏ lịng biết ơn đến các thầy, cô và cán bộ Trường Đại học Sư
phạm - Đại học Thái Nguyên đã giúp đỡ và tạo điều kiện thuận lợi cho tơi trong
suốt q trình học tập và nghiên cứu.
Tôi xin tri ân sự động viên, khích lệ và ủng hộ của gia đình, người thân,
bạn bè và đồng nghiệp đã giúp đỡ tơi hồn thành luận văn này.
Tác giả luận văn

EKHBAATAR MUNKHBAATAR

ii


MỤC LỤC
LỜI CAM ĐOAN................................................................................................ i
LỜI CẢM ƠN.....................................................................................................ii
MỤC LỤC......................................................................................................... iii
DANH MỤC TỪ, CỤM TỪ VIẾT TẮT...........................................................vi
DANH MỤC CÁC BẢNG, BIỂU ĐỒ............................................................. vii
MỞ ĐẦU............................................................................................................1
1. Tính cấp thiết của vấn đề nghiên cứu..............................................................1
2. Mục đích nghiên cứu.......................................................................................3
3. Khách thể và đối tượng nghiên cứu................................................................ 3
4. Giả thuyết khoa học........................................................................................ 3
5. Nhiệm vụ nghiên cứu......................................................................................3
6. Giới hạn phạm vi nghiên cứu..........................................................................4
7. Phương pháp luận và phương pháp nghiên cứu..............................................4
8. Cấu trúc của luận văn......................................................................................5

Chương 1. CƠ SỞ LÝ LUẬN VỀ QUẢN LÝ BỒI DƯỠNG NĂNG LỰC
DẠY HỌC CHO GIÁO VIÊN TRUNG HỌC CƠ SỞ Ở MÔNG CỔ..........5
1.1. Tổng quan nghiên cứu..................................................................................5
1.1.1. Nghiên cứu về năng lực dạy học của giáo viên trung học cơ sở...............5
1.1.2. Nghiên cứu về Quản lý bồi dưỡng năng lực dạy học................................8
1.2. Những khái niệm cơ bản của đề tài............................................................13
1.2.1. Quản lý....................................................................................................13
1.2.2. Bồi dưỡng................................................................................................15
1.2.3. Năng lực dạy học.................................................................................... 15
1.2.4. Bồi dưỡng năng lực dạy học................................................................... 20
1.2.5. Quản lý bồi dưỡng năng lực dạy học cho giáo viên trường THCS:........22
1.3. Một số vấn đề cơ bản về bồi dưỡng năng lực dạy học cho giáo viên
Trung học cơ sở.........................................................................................22
1.3.1. Năng lực dạy học cần có của giáo viên trường trung học cơ sở.............22
1.3.2. Mục tiêu của bồi dưỡng năng lực dạy học cho giáo viên trường trung
học cơ sở................................................................................................... 23
1.3.3. Nội dung bồi dưỡng năng lực dạy học cho giáo viên............................. 25
1.3.4. Hình thức bồi dưỡng năng lực dạy học cho giáo viên trường trung
học cơ sở................................................................................................... 27

iii


1.4. Quản lý bồi dưỡng năng lực dạy học cho giáo viên trường Trung học
cơ sở.......................................................................................................... 32
1.4.1. Lập kế hoạch bồi dưỡng năng lực dạy học cho giáo viên.......................32
1.4.2. Tổ chức bồi dưỡng năng lực dạy học cho giáo viên trường THCS........34
1.4.3. Chỉ đạo bồi dưỡng năng lực dạy học cho giáo viên trường THCS.........36
1.4.4. Kiểm tra đánh giá hoạt động bồi dưỡng năng lực dạy học cho giáo
viên ở trường THCS..................................................................................37

1.5. Các yếu tố ảnh hưởng đế quản lý bồi dưỡng năng lực dạy học cho giáo
viên ở trường trung học cơ sở................................................................... 38
1.5.1. Yếu tố khách quan...................................................................................38
1.5.2. Yếu tố chủ quan...................................................................................... 38
Kết luận chương 1.............................................................................................40
Chương 2. THỰC TRẠNG QUẢN LÝ BỒI DƯỠNG NĂNG LỰC DẠY
HỌC CHO GIÁO VIÊN CÁC TRƯỜNG THCS THÀNH PHỐ
ERDENET, TỈNH ORKHON, MÔNG CỔ................................................... 41
2.1. Vài nét về khảo sát thực trạng:...................................................................41
2.1.1. Khái quát về thành phố Erdenet, tỉnh Orkhon, Mông Cổ.......................41
2.1.2. Tổ chức khảo sát thực trạng.................................................................... 43
2.2. Kết quả khảo sát thực trạng........................................................................44

2.2.1. Thực trạng bồi dưỡng NL dạy học cho GV các trường THCS thành
phố Erdenet, Orkhon, nước Mông cổ........................................................44
2.2.2. Thực trạng quản lý bồi dưỡng NL dạy học cho GV các trường THCS
thành phố Erdenet, Mông cổ.....................................................................51
2.2.3. Thực trạng những yếu tố ảnh hưởng đến công tác quản lý.....................60
2.3. Đánh giá chung về thực trạng.................................................................... 62
2.3.1. Những mặt đã đạt được...........................................................................62
2.3.2. Những hạn chế........................................................................................ 63
2.3.3. Những vấn đề cần giải quyết từ thực trạng.............................................63
Kết luận chương 2.............................................................................................65
Chương 3. BIỆN PHÁP QUẢN LÝ BỒI DƯỠNG NĂNG LỰC DẠY
HỌC CHO GIÁO VIÊN CÁC TRƯỜNG THCS THÀNH PHỐ
ERDENET, TỈNH ORKHON, MÔNG CỔ.......................................... 66
3.1. Nguyên tắc đề xuất biện pháp....................................................................66
3.1.1. Đảm bảo tính mục đích........................................................................... 66
3.1.2. Đảm bảo tính thực tiễn............................................................................66

iv


3.1.3. Đảm bảo tính hệ thống............................................................................66
3.1.4. Đảm bảo tính tồn diện........................................................................... 67
3.1.5. Đảm bảo tính hiệu quả............................................................................ 67
3.1.6. Đảm bảo tính phát triển nghề nghiệp giáo viên......................................67
3.2. Các biện pháp quản lý bồi dưỡng năng lực dạy học cho giáo viên các
trường thcs thành phố Erdenet, tỉnh Orkhon, Mông Cổ............................67
3.2.1. Tổ chức nâng cao nhận thức cho đội ngũ cán bộ quản lý và giáo viên
ở trường THCS về bồi dưỡng năng lực dạy học cho giáo viên.................67
3.2.2. Tổ chức khảo sát năng lực dạy học và nhu cầu bồi dưỡng năng lực
dạy học của giáo viên trường THCS.........................................................69
3.2.3. Xây dựng kế hoạch bồi dưỡng nâng cao năng lực dạy học cho giáo
viên THCS.................................................................................................72
3.2.4. Huy động nguồn lực trong tổ chức bồi dưỡng nâng cao năng lực dạy
học cho giáo viên trường THCS............................................................... 74
3.2.5. Tổ chức sinh hoạt tổ chuyên môn theo hướng nghiên cứu bài học ở
trường THCS.............................................................................................76
3.2.6. Tăng cường kiểm tra, giám sát hoạt động bồi dưỡng năng lực dạy học
cho giáo viên ở trung học cơ sở................................................................79
3.3. Mối quan hệ giữa các biện pháp................................................................ 83
3.4. Khảo nghiệm về sự cần thiết và tính khả thi của biện pháp đề xuất..........84
Kết luận chương 3.............................................................................................85
KẾT LUẬN VÀ KHUYẾN NGHỊ.................................................................86
1. Kết luận.........................................................................................................86
2. Khuyến nghị..................................................................................................87
DANH MỤC VÀ TÀI LIỆU THAM KHẢO................................................ 89
PHỤ LỤC.........................................................................................................91

v


DANH MỤC TỪ, CỤM TỪ VIẾT TẮT
BD

: Bồi dưỡng

BDNLDH : Bồi dưỡng năng lực dạy học
CBQL

: Cán bộ quản lý

CNTT

: Công nghệ thông tin

GV

: Giáo viên

NL

: Năng lực

NLDH

: Năng lực dạy học

THCS

: Trung học cơ sở

vi


DANH MỤC CÁC BẢNG, BIỂU ĐỒ
Bảng:
Bảng 2.1.

Thực trạng năng lực dạy học của GV các trường THCS thành
phố Erdenet, Mông cổ

Bảng 2.2.

45

Thực trạng nội dung bồi dưỡng năng lực dạy học cho thành phố

Erdenet, Mơng cổ 48
Bảng 2.3.

Thực trạng hình thức bồi dưỡng năng lực dạy học cho Giáo viên

các trường THCS 50
Bảng 2.4.

Thực trạng lập kế hoạch bồi dưỡng năng lực dạy học cho giáo
viên các trường THCS thành phố Erdenet, Mông cổ

Bảng 2.5.

Tổ chức hoạt động bồi dưỡng năng lực dạy học cho giáo viên
THCS thành phố Erdenet, Mông cổ

Bảng 2.6.

54

Thực trạng chỉ đạo bồi dưỡng năng lực dạy học cho giáo viên
các trường THCS thành phố Erdenet, Mông cổ

Bảng 2.7.

52

56

Thực trạng kiểm tra, đánh giá hoạt động bồi dưỡng năng lực dạy

học cho giáo viên các trường THCS thành phố Erdenet, Mông
cổ
Bảng 3.1.

58

Khảo nghiệm về sự cần thiết, khả thi biện pháp........................... 84

Biểu đồ:
Biểu đồ 2.1. Thực trạng các yếu tố ảnh hưởng................................................. 62

vii


MỞ ĐẦU
1. Tính cấp thiết của vấn đề nghiên cứu
Giáo dục và Đào tạo có vai trị quan trọng trong sự tồn tại và phát triển
của mỗi dân tộc mỗi quốc gia. Ngày nay trong sự phát triển mạnh mẽ của khoa
học và công nghệ, trong sự cạnh tranh và hội nhập của nền kinh tế tồn cầu, vai
trị của giáo dục và đào tạo. Quản lý giáo dục càng trở nên quan trọng và cấp
thiết, quản lý giáo dục là khâu then chốt đảm bảo sự thắng lợi của mọi hoạt
động giáo dục. Các quốc gia muốn thực sự phát triển đều coi “Giáo dục là quốc
sách ưu tiên hàng đầu” và họ quan niệm nước nào đầu tư nhiều nhất vào giáo
dục nước đó sẽ có sức tranh đua mạnh nhất.
Trên thực tế, những yêu cầu mới của giáo dục và dạy học luôn không
ngừng đặt ra đối với quá trình dạy học và giáo dục trong các nhà trường ở các
quốc gia trên thế giới. Xã hội luôn vận động và phát triển, yêu cầu đặt ra đối
với quá trình dạy học trong nhà trường ngày càng cao, yêu cầu đối với người
dạy, người học và nhà quản lý khơng ngững được nâng cao. Trong điều kiện
đó, quyết định đến chất lượng dạy học và giáo dục nhà trường thì đội ngũ giáo
viên giữ vai trị then chốt. Chỉnh vì vậy trong cơng tác quản lý, các nhà quản lý
bên cạnh việc quản lý nội dung hoạt động và cơng tác chun mơn thì việc phát
triể đội ngũ thông qua việc bồi dưỡng năng lực cho giáo viên để đáp ứng tốt
nhất yêu cầu dạy học của nhà trường đặt ra đối với họ luôn được các lãnh đạo
nhà trường quan tâm. Bồi dưỡng năng lực dạy học cho giáo viên trung học cơ
sở là cần thiết, điều đó đáp ứng sự phát triển của xã hội nói chung và sự phát
triển khơng ngừng của giáo dục nói riêng. Chính vì vậy, giáo viên phải khơng
ngừng nỗ lực để phát triển, để có thể khẳng định bản thân; đồng thời có thể
thực hiện được các cơng việc liên quan đến giáo dục, dạy học đạt kết quả cao.
Vấn đề phát triển giáo viên là một vấn đề rất rộng. Hầu hết các nghiên cứu

về phát triển nghề nghiệp của giáo viên đều cho rằng, sự phát triển được thể hiện

ở
kiến thức, kỹ năng và sự trưởng thành của giáo viên. Ngày nay, các
nước đều
đã và đang tích cực tiến hành nghiên cứu về phát triển chuyên môn cho giáo viên.

1


Ví dụ, Tổ chức Hợp tác Phát triển Châu Âu (OECD) đang nghiên cứu sự phát triển
chuyên môn của giáo viên ở các nước thành viên và đang nỗ lực để đạt được
những kết quả nhất định. Kể từ sự ra đời của giáo dục hiện đại ở nước ta, phát
triển giáo viên, đặc biệt là chính sách phát triển giáo viên trung học và cải cách
pháp lý, đã được xem xét kết hợp với thay đổi xã hội. Hiện nay, Mơng Cổ cũng là
một trong số ít các quốc gia trên thế giới hợp pháp hóa sự phát triển của giáo dục
giáo viên. Đặc biệt, bắt đầu từ ngày 1 tháng 1 năm 2019, Mơng Cổ có luật hỗ trợ
phát triển giáo viên độc lập. Dân số của thành phố Erdenet, tỉnh Orkhon là khoảng
105 nghìn, đứng thứ hai trong cả nước sau thủ đơ Ulaanbaatar. Hiện tại, có hơn
3500 trẻ em học tại 18 trường mẫu giáo ở tỉnh Orkhon, khoảng 20.000 nam và nữ
học tại 20 trường trong 4 tổ hợp giáo dục phổ thông và hơn 1.358 công nhân lành
nghề được đào tạo tại các trung tâm dạy nghề.
Thời gian qua, cùng với việc đổi mới công tác đào tạo, công tác bồi dưỡng
giáo viên ở trường Trung học cơ sở thành phố Erdenet, tỉnh Orkhon, Mơng Cổ đã
có những chuyển biến tích cực. Tuy nhiên qua theo dõi thực tế có thể thấy rằng,
hoạt động này ở trường THCS còn khá nhiều bất cập, các hoạt động tổ chức tương
đối nhiều là dự giờ, bình xét thi đua, tự đánh giá giáo viên, thanh tra chun mơn.
Tuy nhiên, những hoạt động này cịn mang nặng tính hình thức, chưa phát huy
được tính tự giác, chưa thực sự xuất phát từ nhu cầu của người giáo viên nên chưa
có nhiều tác dụng trong việc nâng cao năng lực chun mơn nghiệp vụ cho giáo

viên. Vì vậy Chính phủ Mơng Cổ đã quan tâm đến phát triển năng lực giáo viên,
do đó “Luật phát triển về giáo viên” được ban hành.
Thực tế ở thành phố Erdenet, tỉnh Orkhon, Mơng Cổ thì trong các năm qua
đội ngũ giáo viên ở các bậc học đã cơ bản đủ về số lượng, trình độ đào tạo ngày
càng được chuẩn hố. Đa số các giáo viên đều có ý thức tự học để nâng cao trình
độ, nâng cao tay nghề, đội ngũ giáo viên nói chung và đội ngũ giáo viên khối
THCS nói riêng đã dần đi vào ổn định và ngày càng nâng cao về chất lượng. Việc
bồi dưỡng giáo viên hàng năm luôn được quan tâm tạo điều kiện về thời gian, kinh
phí, để giáo viên các trường tham gia các lớp bồi dưỡng thường xuyên.

2


Xuất phát từ những lý do trên tôi lựa chọn nghiên cứu: “Quản lý bồi
dưỡng năng lực dạy học cho giáo viên các trường trung học cơ sở thành phố
Erdenet, tỉnh Orkhon, Mông Cổ” làm đề tài luận văn Thạc sỹ khoa học giáo
dục.
2.

Mục đích nghiên cứu
Trên cơ sở nghiên cứu lí luận và thực tiễn quản lý bồi dưỡng năng lực

dạy học cho giáo viên trung học cơ sở thành phố Erdenet, tỉnh Orkhon, Mông
Cổ, luận văn đề xuất các biện pháp quản lý bồi dưỡng phát triển giáo viên
THCS góp phần nâng cao chất lượng giáo viên THCS trên địa bàn thành phố
Erdenet đáp ứng yêu cầu giáo dục đề ra.
3. Khách thể và đối tượng nghiên cứu
3.1. Khách thể nghiên cứu: Hoạt động bồi dưỡng năng lực cho giáo viên
trường Trung học cơ
3.2. Đối tượng nghiên cứu:

Quản lý bồi dưỡng năng lực cho giáo viên các trường THCS thành phố
Erdenet, tỉnh Orkhon, Mông Cổ.
4. Giả thuyết khoa học
Vấn đề bồi dưỡng năng lực dạy học cho giáo viên đã được các cấp quản
lý quan tâm tổ chức thực hiện trong các nhà trường THCS, thành phố Erdenet,
tỉnh Orkhon, Mông Cổ. Tuy nhiên, thực tế hiện nay năng lực dạy học của giáo
viên chưa thực sự đáp ứng được thực tế đó vì nhiều lý do khác nhau, trong đó
việc chưa có biện pháp quản lý bồi dưỡng năng lực dạy học cho cho giáo viên
THCS hiệu quả. Nếu nghiên cứu và đề xuất được những biện pháp khoa học,
phù hợp với điều kiện của các nhà trường THCS tại thành phố Erdenet, tỉnh
Orkhon thì sẽ góp phần nâng cao năng lực dạy học của giáo viên THCS nói
riêng, nâng cao chất lượng giáo dục cấp THCS các trường THCS thành phố
Erdenet, tỉnh Orkhon, Mơng Cổ nói chung.
5. Nhiệm vụ nghiên cứu
5.1. Xây dựng cơ sở lý luận về quản lý bồi dưỡng năng lực dạy học cho
giáo viên trường THCS.

3


5.2. Khảo sát, phân tích, đánh giá thực trạng quản lý bồi dưỡng năng lực dạy
học cho giáo viên tại các trường THCS thành phố Erdenet, tỉnh Orkhon, Mông Cổ.

5.3. Đề xuất biện pháp quản lý BDNLDH cho giáo viên tại các trường
THCS thành phố Erdenet, tỉnh Orkhon, Mông Cổ.
6. Giới hạn phạm vi nghiên cứu
Đề tài tập trung nghiên cứu vấn đề về quản lý bồi dưỡng năng lực dạy
học cho giáo viên THCS theo tiếp cận chủ thể quản lý là hiệu trưởng nhà
trường THCS;
Quá trình khảo sát được tiến hành tại 20 trường THCS thành phố

Erdenet, tỉnh Orkhon, Mông Cổ;
Đề tài được nghiên cứu trong thời gian 2018 - 2020.
7. Phương pháp luận và phương pháp nghiên cứu
7.1. Nhóm phương pháp nghiên cứu lý thuyết
Sử dụng các phương pháp nghiên cứu lý thuyết như: khái quát hóa các tài
liệu, phân tích, tổng hợp, các kết quả nghiên cứu, các quan điểm, khái niệm
công cụ về bồi dưỡng năng lực dạy học cho giáo viên trường THCS để làm cơ
sở lý luận cho đề tài nghiên cứu.
7.2. Nhóm phương pháp nghiên cứu thực tiễn
- Phương pháp điều tra bằng phiếu hỏi: Sử dụng phiếu khảo sát/trưng
cầu
ý kiến để điều tra về thực trạng quản lý bồi dưỡng năng lực dạy học cho giáo
viên THCS tại thành phố Erdenet, tỉnh Orkhon, Mông Cổ.
-

Phương pháp quan sát: Sử dụng phiếu quan sát để quan sát hình thức tổ

chức hoạt động của nhà quản lý, cách thực hiện hoạt động dạy học của giáo
viên tại các trường THCS thành phố Erdenet, tỉnh Orkhon, Mông Cổ.
-

Phương pháp phỏng vấn: Phỏng vấn một số cán bộ quản lý, giáo viên

dạy học tại các trường THCS được khảo sát để tìm hiểu thêm về những thuận
lợi, khó khăn trong q trình dạy học và quản lý hoạt động dạy học để làm rõ
nội dung thực trạng.

4

-

Phương pháp lấy ý kiến chuyên gia: Đề tài xin ý kiến của các chuyên

gia, các nhà quản lý, các giáo viên có nhiều kinh nghiệm trong cơng tác giảng
dạy về tính phù hợp và tính khả thi của các biện pháp đề xuất.
7.3. Phương pháp xử lý số liệu bằng thống kê tốn học
Sử dụng một số cơng thức tốn thống kê như tính trung bình cộng, tính
phần trăm… để xử lý các kết quả nghiên cứu thực tiễn.
8.

Cấu trúc của luận văn
Ngoài phần Mở đầu, Kết luận và Khuyến nghị, luận văn gồm ba chương:
Chương 1: Cơ sở lý luận về quản lý bồi dưỡng năng lực dạy học cho giáo

viên trung học cơ sở ở Mông Cổ.
Chương 2: Thực trạng quản lý bồi dưỡng năng lực dạy học cho giáo viên
các trường thcs thành phố Erdenet, tỉnh Orkhon, Mông Cổ.
Chương 3: Biện pháp quản lý bồi dưỡng năng lực dạy học cho giáo viên
các trường THCS thành phố Erdenet, tỉnh Orkhon, Mông Cổ.

Chương 1
CƠ SỞ LÝ LUẬN VỀ QUẢN LÝ BỒI DƯỠNG NĂNG LỰC DẠY HỌC
CHO GIÁO VIÊN TRUNG HỌC CƠ SỞ Ở MÔNG CỔ
1.1. Tổng quan nghiên cứu
1.1.1. Nghiên cứu về năng lực dạy học của giáo viên trung học cơ
sở Nghiên cứu ở nước ngoài
Giáo dục là quốc sách hàng đầu, đầu tư cho giáo dục là đầu tư cho sự phát
triển của đất nước. Với tất cả các quốc gia trên thế giới muốn phát triển xã hội
phải quan tâm đến giáo dục và đầu tư cho giáo dục là đầu tư cho sự phát triển.

5


Chính vì vậy nghiên cứu về giáo dục và quản lý giáo dục đã dành được nhiều
sự quan tâm, nghiên cứu của các nhà khoa học. Nhiều cơng trình nghiên cứu
của các nhà quản lý nước ngoài đã đề cấp đến quản lý và quản lý giáo dục như:
Nhà triết học Socate (469 - 399 TCN), Platon(427-347 TCN), H.Fayol (18411925), U-sin-xki (1824-1870). Nhà hoạt động sư phạm và quản lý giáo dục A.
Pôpốp, Côn - đa - cốp. Các tác giả Jacob W. Getzels, James M. Lipham, Roald
F. Campbell... Ở phương đơng có Khổng Tử (551- 497 TCN), Mạnh Tử (372289 TCN). Đó là những nhà khoa học đã có cống hiến lớn cho khoa học quản
lý và sự phát triển của giáo dục thế giới.
Từ cuối thể kỷ XX đến đến những năm 20 của thế kỉ XXI nay, trong thời
kỳ xã hội thơng tin 4.0, đã có các cơng trình nghiên cứu về quản lý trong mơi
trường ln biến đổi, quản lý theo quan điểm hệ thống, quản lý tình huống.
Tiêu biểu nhất là cơng trình nổi tiếng của ba tác giả Harold Koontz, Cyril
Odonnell, Heinz Weihrich có tiêu đề “Những vấn đề cốt yếu của quản lý” NXB Khoa học và kĩ thuật, Hà nội - 1994. Cơng trình này đã đề cập nhiều đến
chất lượng người lãnh đạo, quản lý.
Trong kỷ nguyên mới, chất lượng nguồn nhân lực trở thành điều kiện tiên
quyết để KT-XH phát triển. Do đó, phát triển đội ngũ với tư cách là nguồn nhân
lực chất lượng cao của toàn xã hội, có ý nghĩa vơ cùng quan trọng đối với các
quốc gia. Yêu cầu đặt ra cho những nhà giáo dục phải có một khn mẫu mới,
với mức độ chun mơn cao hơn và liên tục trau dồi tài năng để đương đầu với
thách thức mới.
Nhận thức rõ “vai trò của đội ngũ” trong tổ chức, việc bồi dưỡng là con
đường cơ bản (NCCLĐN). Với quan niệm bồi dưỡng thực chất là tổ chức đào tạo
“bổ sung, cập nhật kiến thức cho người được bồi dưỡng” và coi như một hình
thức đào tạo lại; hầu hết các cơng trình nghiên cứu về bồi dưỡng giáo viên đều
dựa trên lý luận về đào tạo trong “giáo dục học”. Một số cơng trình “điển hình” có
thể vận dụng vào “đào tạo và bồi dưỡng giáo viên” như: Ilina. T.A. với cơng trình
“Giáo dục học” (gồm 3 tập) của Ilina. T.A. năm 1997; Savin N.V. với

6


tác phẩm “Giáo dục học” (gồm 2 tập) của Savin N.V, năm 1983; “Tiến tới một
phương pháp sư phạm tương tác: Bộ ba Người học - Người dạy - Môi trường”
của Jean-Marc Denommé và Madeleine Roy, năm 2000.
Nghiên cứu ở Mông Cổ
Trong thực tế trường học hiện tại của chúng tôi, giáo viên tiếp tục sử dụng
một vài phương pháp để cung cấp cho học sinh thơng tin có sẵn và truyền đạt
thông tin:
1.

Họ không dạy tốt học sinh suy nghĩ độc lập

2.

Đơi khi chúng khơng được kích hoạt trong bài học.

Trong thời đại thông tin, các phương pháp như giải thích và giới thiệu tất
cả giáo viên cho học sinh là dễ dàng đối với giáo viên, nhưng chúng có tác
động tiêu cực đến việc học tập độc lập của học sinh. Do đó, điều quan trọng là
phải xem xét lại các phương pháp, thái độ và ý tưởng mà giáo viên sử dụng
ngày nay và sử dụng nhiều phương pháp khác nhau để thúc đẩy học sinh [28]
Theo kết quả của nghiên cứu, các nguyên tắc cần tuân thủ trong q trình
phát triển chun mơn của giáo viên được xác định như sau, bao gồm:
1.Định hướng năng lực toàn diện của giáo viên trong phát triển cá nhân và do

đó, trong các khía cạnh nhiều mặt của cuộc sống và cơng việc của người đó.
2.Tăng cường đào tạo dựa trên cơ sở tài nguyên đào tạo thay thế được đề

xuất.

3.Sử dụng có hệ thống các phương pháp học tập tích cực.
4.Tổ chức tương tác tích cực trong quá trình học tập.
5.Hãy linh hoạt với học sinh. Đánh giá toàn diện về năng lượng của
chuyên

gia [7].
Trong phát triển giáo viên, chính phủ, các tổ chức giáo dục và các trường
đào tạo giáo viên cần đặc biệt chú ý đến các vấn đề sau, bao gồm:
-

Cải thiện đáng kể an ninh xã hội của giáo viên, nói cách khác, giáo

viên có thể sống mà khơng phải lo lắng về tiền lương của họ;
-

Tổ chức các khóa đào to phát triển chuyên nghiệp và các sự kiện của

trường để nâng cao kiến thức và kỹ năng của giáo viên về ngoại ngữ, sử dụng


7


máy tính, cập nhật cơng nghệ giảng dạy và phương pháp nghiên cứu cơ bản, và
tổ chức chúng một cách có hệ thống;
-Cung cấp cho các trường học máy tính trong tương lai gần;
-

Xây dựng và thực hiện kế hoạch chiến lược phát triển giáo viên cho

từng trường, hiệp hội giảng dạy và cá nhân giáo viên dưới sự giám sát chặt chẽ;
-

Cần ưu tiên cho sự tiến bộ thực sự trong phát triển giáo viên dưới hình

thức giải thưởng, khuyến khích và bằng cấp;
-

Giáo viên sẽ tham gia nhiều hơn vào việc giải quyết các vấn đề mà nhà

trường phải đối mặt [2].
1.1.2. Nghiên cứu về Quản lý bồi dưỡng năng lực dạy học
b)

Nghiên cứu ở nước ngồi

Đã có nhiều cơng trình trên thế giới nghiên cứu về năng lực năng lực dạy
học, các vấn đề phát triển chuyên môn cho giáo viên và các biện pháp quản lý
mà các nhà quản lý giáo dục đã tiến hành để phát triển năng lực chuyên môn,
năng lực dạy học cho giáo viên.
Ở

tạp chí thơng tin giáo dục Trung Quốc (2015) Khi sự phát triển của giáo

viên và cải cách các mơn học mới tiếp tục sâu sắc, chính phủ, xã hội và ngành
giáo dục, bao gồm giáo viên, học sinh và phụ huynh, phải đối mặt với những
thách thức ngày càng tăng. Trong khi sức mạnh của ngành giáo dục là giáo dục
đại học, ngành giáo dục trung học là một lực lượng quan trọng cho tương lai.

Do đó, sự phát triển kinh tế và xã hội nhanh chóng đặt ra yêu cầu cao đối với
ngành giáo dục. Nó cũng mang lại một loạt các cơ hội cho giáo viên ở nước ta,
vì vậy có một nhu cầu cấp thiết để cải thiện phương pháp giảng dạy của giáo
viên trung học [32].
Chúng ta đều biết rằng lịch sử là một mục tiêu khơng bao giờ có thể thay
đổi. Lịch sử rất khác với văn học. Văn học là về trí tưởng tượng và nhân vật. Do

đó, điều cần thiết là một giáo viên nghiên cứu lịch sử thực tế và có một đạo đức
dựa trên sự cơng bằng. Đặc biệt, nền tảng của một giáo viên trung học là đạo

8


đức. Do đó, để phát triển kỹ năng giảng dạy của giáo viên trung học, điều quan
trọng là phải thực tế, không chỉ là cảm xúc [20].
Các nhà nghiên cứu giáo dục Nga đã khẳng định rằng kết quả toàn bộ hoạt
động quản lý của nhà trường phụ thuộc rất nhiều vào việc tổ chức đúng đắn và
hợp lý hoạt động giảng dạy của đội ngũ giáo viên. P.V.Zimin, M.I.Konđakôp,
N.I.Saxerđôtôp đi sâu nghiên cứu việc lãnh đạo trong công tác giảng dạy, giáo dục

ở nhà trường và xem đây là khâu then chốt trong hoạt động quản lý của người
Hiệu trưởng. V.A.Xukhomlinxki, Jaxapob nêu ra một số vấn đề quản lý của
Hiệu trưởng trường phổ thông như sự phân công nhiệm vụ giữa Phó Hiệu
trưởng và Hiệu trưởng. Các tác giả thống nhất khẳng định người Hiệu trưởng
phải là người lãnh đạo tồn diện và chịu trách nhiệm chính trong công tác quản
lý nhà trường. Về việc tổ chức dự giờ và phân tích sư phạm bài giảng, tác giả
V.A.Xukhomlinxki nhấn mạnh hoạt động dự giờ thăm lớp và đưa ra nhiều cách
phân tích sư phạm bài dạy cho giáo viên. Ơng cho rằng đó là địn bẩy nâng cao
chất lượng giảng dạy của đội ngũ giáo viên.
Ở

Việt Nam, Hồ Viết Vương (2005) nghiên cứu về yêu cầu của chuẩn hố

chương trình giáo dục đối với việc bồi dưỡng nâng cao năng lực cho giáo viên
và cán bộ quản lý cơ sở giáo dục phổ thơng, từ đó đề x́t các giải pháp bồi
dưỡng giáo viên, cán bộ quản lý giáo dục [31].
Tác giả Brent Davie, Linda Ellison, Christopher Borwing - Carr (2005) với
cơng trình “lãnh đạo nhà trường thế kỷ 21” đã nêu được hoạch định chiến lược
phát triển nhà trường, quản lý sự thay đổi, lãnh đạo và quản lý chất lượng, quản
lý việc giảng dạy và học tập, vai trò của giáo viên trong việc tổ chức học tập, sử
dụng công nghệ thông tin trong việc đổi mới phương pháp dạy học.
Như vậy, vấn đề quản lý hoạt động dạy học đã được đề cập tới trong nhiều
cơng trình nghiên cứu ở nước ngồi. Nhìn chung, các cơng trình nghiên cứu
đều hướng vào mục đích nâng cao chất lượng dạy học. Theo đó, vấn đề phối
hợp hoạt động dạy học trên lớp, phân hóa dạy học, cải tiến phương pháp dạy
học… được các tác giả quan tâm nghiên cứu.

9


b) Nghiên cứu ở Mơng Cổ
Bởi vì kết quả của bất kỳ hoạt động nào được xác định bởi các yếu tố
nguồn nhân lực, mục tiêu phát triển giáo viên sẽ được thúc đẩy để đạt được
mục tiêu phát triển trường học, cải thiện hiệu suất và đào tạo chất lượng. Cần
có sự phát triển chun mơn liên tục để phát triển giáo viên. Đào tạo giáo viên
nên được tổ chức tại trường liên quan đến thực tế của trường [24].
Các nhà nghiên cứu D.Enkhtuya và M.Bayar trong công việc của họ
"Hướng dẫn nâng cao kỹ năng cá nhân và giảng dạy của giáo viên" đã lưu ý
những điều sau đây về phương pháp giảng dạy của giáo viên.
Nâng cao năng lực giảng dạy của giáo viên và các biện pháp được thực

hiện để giải quyết chúng nên được đưa vào kế hoạch chiến lược và kế hoạch
hành động của trường trung học, và việc thành lập một đơn vị để thực hiện điều
này sẽ là cơ sở để phát triển liên tục. Quá trình nâng cao năng lực giảng dạy, là
một phần không thể thiếu trong phát triển giáo viên và phát triển kỹ năng. Các
khuyến nghị sau đây được đưa ra để cải thiện kỹ năng giảng dạy của giáo viên,
bao gồm: Hướng dẫn CDIO; Hướng dẫn phát triển cá nhân và kỹ năng sư
phạm. Quá trình nâng cao năng lực cho giáo viên là một quá trình liên tục. Điều
đó được thể hiện: Mỗi giáo viên nên đánh giá phương pháp giảng dạy của mình
và sẵn sàng tham gia các khóa đào tạo cần thiết; Đào tạo thường xuyên cho
giáo viên trung học về giáo dục, phương pháp giảng dạy và tâm lý học; Giáo
viên nên chủ động liên tục phát triển các kỹ năng chuyên môn và giảng dạy tại
nơi làm việc và phát triển thái độ; Cải thiện kỹ năng giảng dạy truyền bá chúng;
Mỗi giáo viên nên có mong muốn học hỏi và phát triển phương pháp riêng của
họ.
Các nhà nghiên cứu đã kết luận rằng phần lớn các giáo viên đã được đào
tạo về một loại phương pháp giảng dạy cụ thể đều hài lòng với cách họ đã phát
triển các kỹ năng của mình và họ đã phát triển một số kỹ năng đặc biệt [12].
Các hoạt động phát triển chuyên nghiệp có thể ở dạng tham dự hội thảo,
tham gia các hội thảo khoa học, nghiên cứu kinh nghiệm, tham gia các dự án

10


nghiên cứu, đọc sách và sách giáo khoa mới với thông tin chuyên môn và nhiều
thứ khác. Hoạt động phát triển nghề nghiệp bao gồm: Phát triển các chương
trình đào tạo phù hợp với nhu cầu của khách hàng; Vấn đề tài trợ; Xác nhận và
đăng ký chương trình đào tạo; Đào tạo; Báo cáo có 5 giai đoạn.
Ngày nay, sự phát triển nghề nghiệp của giáo viên rất được hỗ trợ, và
ngồi cơng việc, nó bao gồm tất cả các loại hoạt động như nghiên cứu và sử
dụng sách và hướng dẫn chun mơn có liên quan, học hỏi từ đồng nghiệp và

giáo viên cao cấp có kinh nghiệm tại nơi làm việc, và cải thiện giáo dục của
một người mà không thay đổi điều kiện làm việc [6].
Đào tạo phát triển chuyên nghiệp - Đây là một hoạt động đào tạo được tổ
chức để cải thiện, nâng cao và chun mơn hóa các kỹ năng của những người
đã có được một nghề nghiệp nhất định.
Bất kỳ đào tạo hoặc hoạt động nào nhằm cải thiện hiệu suất chuyên
nghiệp bao gồm:
Tập trung vào việc cải thiện các kỹ năng chun mơn (làm việc nhóm,
quản lý thời gian, đàm phán, giải quyết xung đột, kỹ năng giao tiếp,...). Nó có
thể dưới hình thức đào tạo chính thức, tự học, cung cấp hướng dẫn và tư vấn, tổ
chức các cuộc họp và hội thảo, hướng dẫn thực tập và chia sẻ kiến thức và thực
hành cộng đồng [21].
Vấn đề phát triển giáo viên liên quan đến chính sách nguồn nhân lực và
việc hình thành nguồn lực giảng dạy đúng đắn là một trong những vấn đề cơ bản
của phát triển giáo viên. Quản lý nguồn nhân lực gắn liền với chiến lược phát triển
chung của tổ chức và được thực hiện thơng qua các chức năng chính sau đây, bao
gồm: Tuyển dụng và thuê nhân viên với các kỹ năng phù hợp với mục tiêu của tổ
chức; Lựa chọn nguồn nhân lực có trình độ; Cung cấp một mơi trường làm việc và
đánh giá nhân viên; Phát triển hoạt động sáng tạo của mỗi giáo viên và tổ chức
đào tạo bằng cách cải thiện tổ chức nguồn nhân lực; Huy động các kỹ năng của
giáo viên và có mức lương và thưởng phù hợp; Để đảm bảo an sinh xã hội của tổ
chức cho mỗi giáo viên. Và quy định hợp lý của quan hệ lao động [1].

1. Các cách phát triển kỹ năng của giáo viên
11


Điều quan trọng là giáo viên trung học cơ sở phải tham gia vào việc đào
tạo giáo viên và rèn luyện kỹ năng và phương pháp của giáo viên trước khi dạy
học sinh. Một khi một giáo viên đã nắm vững các lý thuyết và phương pháp

giáo dục, tâm lý và giáo dục, họ sẽ có thể tự đánh giá kỹ năng của mình. là một
bước ưu tiên trong việc phát triển các kỹ năng. Các hoạt động sau đây được
khuyến nghị để nâng cao kỹ năng của giáo viên:
+

Xác định các cách mà giáo viên có thể tóm tắt những thách thức mà họ

phải đối mặt (phản ánh quan điểm của tất cả giáo viên về cách giải quyết vấn
đề và phát triển một chuỗi các chiến lược, bắt đầu từ các vấn đề ưu tiên).
+

Cần đào tạo giáo viên mới và phát triển kỹ năng của họ.

+
Tập trung vào giám sát và đánh giá học viên, và cải thiện tính
liên tục
+
+

Phát triển và triển khai giáo trình mẫu của giáo viên Mông Cổ.

Giáo viên dạy 1 tiết cần tuân theo một chủ trương thống nhất và lập kế

hoạch cho tiết dạy
+

Tổ chức các buổi thuyết trình (hội nghị) về cách nâng cao “Kỹ năng

của Giáo viên” giữa các giáo viên trung học.
+

+

Tổ chức các cuộc thi và chiến dịch kỹ năng.

Thiết lập mục kỹ năng giáo viên trên trang web của trường (cung cấp

sách hướng dẫn, đào tạo và thông tin).
+

Cải thiện và nắm vững các tiêu chuẩn học tập trong lớp học và từ xa

(trực tuyến) và hỗn hợp.
+

Sử dụng xử lý thông tin hiện đại và Internet (ví dụ: sinh viên có thể thử

sức mình trong các cuộc thi lập trình trực tuyến bằng cách sử dụng các trang
web chính sách hướng nhiệm vụ).
+
+

Nhận phản hồi từ học sinh về bài học và đưa nó vào kế hoạch.

Đánh giá theo cơ chế ba bên (chuyên gia chuyên môn) xem các tài liệu

và sổ tay đào tạo có đáp ứng được nhu cầu chất lượng của đào tạo hay khơng.
+

Thiết lập cơ chế khuyến khích ngồi lương để đánh giá những giáo

viên đã cải thiện kỹ năng của họ.

12


+

Nghiên cứu chuẩn lương của giáo viên THCS nước ngoài, giới thiệu và

thực hiện hệ thống lương theo Chuẩn kỹ năng nghề.
+

Làm quen với nghiên cứu đào tạo phát triển giáo viên và thực hành

nghiên cứu nghiệp.
Như vậy, có thể thấy: Yếu tố chính trong việc phát triển các kỹ năng của
giáo viên trung học là khuyến khích họ, cung cấp cho họ thông tin mới, tiến
hành các hoạt động đào tạo cho giáo viên, tạo ra một chính sách đào tạo phát
triển liên tục dựa trên nhu cầu của họ và đặt ra các mục tiêu chung cho sự phát
triển của giáo viên.
Nghiên cứu cho thấy rằng giáo viên làm việc quá sức, trả lương thấp,
thiếu thiết bị trường học, không quan tâm đến kỹ năng của giáo viên, và trong
một số trường hợp, nhà trường hỗ trợ giáo viên kém.
Cần tổ chức các đợt bồi dưỡng chuyên môn, nghiệp vụ theo nhu cầu của
giáo viên theo từng giai đoạn.
Nghiên cứu cho thấy các quốc gia phát triển trên thế giới quan tâm nhiều
hơn đến các tiêu chuẩn kỹ năng của giáo viên trung học, thực hiện các biện pháp

đáng kể để cải thiện năng suất của họ và đưa chúng vào chính sách tiền lương
của họ.

Cần thành lập một trung tâm nghiên cứu bao gồm các nhà khoa học và
nhà nghiên cứu, để nghiên cứu phương pháp học tập và giảng dạy của người
Mông Cổ, xác định xu hướng trong từng lĩnh vực và phân tích so sánh [25].
1.2. Những khái niệm cơ bản của đề tài
1.2.1. Quản lý
Hiện nay, có nhiều quan điểm khác nhau về khái niệm quản lý. Cụ thể,
James Stiner và Stepphen Robbins quan niệm quản lý là tiến trình hoạch định,
tổ chức, lãnh đạo và kiểm soát những hoạt động của các thành viên trong tổ
chức và sử dụng tất cả các nguồn lực khác của tổ chức nhằm đạt được mực tiêu
đã đề ra.
F.W. Taylor được coi là cha đẻ của thuyết Quản lý khoa học đã cho rằng

13


cốt lõi trong quản lý là: “Mỗi loại công việc dù nhỏ nhất đều phải chun mơn
hóa và phải quản lý chặt chẽ”, “Quản lý là nghệ thuật biết rõ ràng, chính xác
cái gì cần làm và cái đó thế nào bằng phương pháp tốt nhất và rẻ nhất” [14].
Theo tác giả Trần Kiểm: “quản lý là công tác phối hợp có hiệu quả các
hoạt động của những người cộng sự khác cùng chung một tổ chức” [17].
“quản lý là các hoạt động được thực hiện nhằm đảm bảo sự hồn thành
cơng việc qua những nỗ lực của người khác” [17].
Theo tác giả Hà Sỹ Hồ thì quản lý là một q trình hoạt động có định
hướng, có tổ chức, lựa chọn trong các tác động có thể dựa trên các thơng tin về
tình trạng của đối tượng được ổn định và làm cho nó phát triển tới mục đích đã
định.
Hoạt động quản lý bao gồm 3 “thành tố cơ bản” đó là: chủ thể của hoạt
động quản lý, khách thể quản lý, mục tiêu của hoạt động quản lý. Mục tiêu là
đích cuối cùng hoạt động quản lý phải hướng tới khi chủ thể quản lý đưa ra
những tác động tới khách thể quản lý. quản lý là hoạt động được hoạch định và

tiến hành qua các bước như lập kế hoạch, tổ chức, chỉ đạo, lãnh đạo và kiểm
tra, điều chỉnh hướng tới đạt mục tiêu và phù hợp với thực tiễn.
Quản lý là một chức năng lao động xã hội bắt nguồn từ tính chất xã hội
của lao động. Về cơ bản có thể coi: Quản lý là sự tác động có tổ chức, có
hướng đích của chủ thể quản lý tới đối tượng quản lý nhằm đạt mục tiêu đề ra.
Quản lý có các chức năng cụ thể như: Lập kế hoạch; tổ chức; chỉ đạo,
kiểm tra và đánh giá. Các chức năng này có mối quan hệ mật thiết với nhau tạo
thành một chu trình khép kín, tạo nên hiệu quả của q trình quản lý.
Qua những phân tích trên, chúng tơi sử dụng khái niệm: Quản lý là sự tác
động có định hướng, có chủ đích của chủ thể quản lý đến đối tượng quản lý
trong tổ chức nhằm làm cho tổ chức vận hành đạt được mực tiêu đề ra.

14


1.2.2. Bồi dưỡng
Theo Trần Khánh Đức bồi dưỡng "là quá trình cho phép con người tiếp
thu kiến thức, học các kỹ năng mới và thay đổi các quan điểm hay hành vi và
nâng cao khả năng thực hiện các công việc của các cá nhân” [10].
Bồi dưỡng chính là quá trình cập nhật kiến thức, kỹ năng vận dụng kiến
thức để bù đắp kiến thức còn thiếu hoặc đã lạc hậu so với nhu cầu phát triển
của xã hội.
UNESCO định nghĩa: “BD với ý nghĩa nâng cao nghề nghiệp. Quá trình
này chỉ diễn ra khi cá nhân và tổ chức có nhu cầu nâng cao kiến thức hoặc kỹ
năng chuyên môn nghiệp vụ của bản thân nhằm đáp ứng nhu cầu lao động
nghề nghiệp” [27].
Tác giả Nguyễn Minh Đường cho rằng bồi dưỡng có thể coi là q trình
cập nhật hố kiến thức cịn thiếu hoặc đã lạc hậu, bổ túc nghề nghiệp, đào tạo
thêm hoặc củng cố các kĩ năng nghề nghiệp theo chuyên đề. Các hoạt động này
nhằm tạo điều kiện cho người lao động có cơ hội để củng cố mở mang một

cách có hệ thống những tri thức, kĩ năng, chun mơn nghiệp vụ sẵn có để lao
động nghề nghiệp một cách có hiệu quả hơn và thường được xác định bằng một
chứng chỉ... Tác giả đã quan niệm bồi dưỡng là cập nhật, bổ sung thêm kiến
thức, hoặc củng cố các kỹ năng nghề nghiệp còn hạn chế, giúp cho cá nhân lao
động nghề nghiệp hiệu quả hơn.
Bồi dưỡng là quá trình làm tăng thêm năng lực hoặc phẩm chất. Hiểu
theo nghĩa rộng thì bồi dưỡng là quá trình giáo dục, đào tạo nhằm hình thành
nhân cách theo mục đích đã chọn. Hiểu theo nghĩa hẹp, bồi dưỡng có thể coi là
q trình cập nhật kiến thức, kỹ năng còn thiếu hoặc lạc hậu, nhằm mục đích
nâng cao hoặc hồn thiện năng lực hoạt động trong các lĩnh vực cụ thể để làm
tốt hơn công việc đang tiến hành.Từ góc độ khác, bồi dưỡng có ý nghĩa nâng
cao năng lực nghề nghiệp.
1.2.3. Năng lực dạy học
(i) Năng lực:

15


Theo từ điển Tiếng Việt (2013): “Năng lực là khả năng, điều kiện chủ
quan hoặc tự nhiên sẵn có để thực hiện một hoạt động nào đó. Năng lực là
phẩm chất tâm lí và sinh lí tạo cho con người khả năng hồn thành một loại
hoạt động nào đó với chất lượng cao” [30].
Như vây, năng lực là “khả năng, điều kiện chủ quan hoặc tự nhiên sẵn có
để thực hiện một hoạt động nào đó như năng lực tư duy, năng lực tài chính hoặc
là phẩm chất tâm sinh lý và trình độ chun mơn tạo cho con người khả năng
hồn thành một loại hoạt động nào đó với chất lượng cao như năng lực chuyên
môn, năng lực lãnh đạo”.
Năng lực là: “tổ hợp các thuộc tính độc đáo của cá nhân phù hợp với
những yêu cầu của một hoạt động nhất định, đảm bảo cho hoạt động đó có kết
quả tốt”. Năng lực “vừa là tiền đề, vừa là kết quả của hoạt động vừa là điều

kiện cho hoạt động đạt kết quả nhưng đồng thời năng lực cũng phát triển ngay
trong chính hoạt động ấy”
Tác giả Đặng Thành Hưng cho rằng, “về mặt thực hiện, kỹ năng phản
ánh năng lực làm, tri thức phản ánh năng lực nghĩ và thái độ phản ánh năng
lực cảm nhận”. Năng lực là “tổ hợp những hành động vật chất và tinh thần
tương ứng với dạng hoạt động nhất định dựa vào những thuộc tính cá nhân
(sinh học, tâm lý và giá trị xã hội) được thực hiện tự giác và dẫn đến kết quả
phù hợp với trình độ thực tế của hoạt động” [16]. Ở đây, tác giả đã làm rõ
những thuộc tính cá nhân - đó là “sinh học, tâm lý và giá trị xã hội”.
Theo tác giả Phạm Thanh Nghị: “Năng lực con người là sản phẩm của
sự phát triển xã hội. Sự hình thành năng lực địi hỏi cá thể phải nắm được các
hình thức hoạt động mà lồi người đã tạo ra trong q trình phát triển lịch sử
xã hội. Vì vậy, năng lực con người không những do hoạt động của bộ não quyết
định mà trước hết do trình độ phát triển lịch sử mà loài người đạt được” [19];
Năng lực là “Tổng hợp các thuộc tính độc đáo của nhân cách phù hợp với yêu
cầu của một hoạt động nhất định, bảo đảm cho hoạt động đó đạt kết quả” [19].

16