230. ĐÀO TẠO, BỒI DƯỠNG, RÈN LUYỆN CÁN BỘ QUÂN ĐỘI THEO TINH THẦN NGHỊ QUYẾT ĐẠI HỘI XIII CỦA ĐẢNG

1

Đào tạo, bôì dỡng, rèn luyện cán bộ quân đội
theo tinh thần nghị quyết đại hội X của đảng
Trong sự nghiệp cách mạng của giai cấp vô sản, đội ngũ
cán bộ bao giờ cũng giữ một vị trí đặc biệt quan trọng, là
nhân tố trực tiếp quyết định sự thành bại của cách mạng.
V.I.Lênin - lÃnh tụ thiên tài của gia cấp vô sản đà chỉ rõ: Trong
lịch sử, cha hề có giai cấp nào giành đợc quyền thống trị nếu
nó không đào tạo ra đợc trong hàng ngũ của mình những lÃnh
tụ chính trị, những đại biểu tiên phong có đủ khả năng để
tổ chức và lÃnh đạo phong trào1.
Vai trò to lớn của đội ngũ cán bộ đợc biểu hiện ở mối
quan hệ giữa cán bộ với đờng lối chính trị, với tổ chức và với
phong trào cách mạng của quần chúng. Đờng lối chính trị
đúng là cơ sở, phơng hớng để xây dựng một đội ngũ cán
bộ trong sạch, vững mạnh, đủ khả năng hoàn thành yêu cầu
nhiệm vụ mà đờng lối chính trị đề ra, đờng lối chính trị
đúng là nhân tố quyết định đờng lối công tác cán bộ và
phơng hớng tiến hành các mặt công tác cán bộ. Ngợc lại cán
bộ chính là ngời góp phần tham gia xây dựng đờng lối và
trực tiếp tổ chức thực hiện đờng lối, đồng thời thông qua
quá trình hoạt động thực tiễn mà góp phần bổ sung, hoàn
thiện đờng lối. Chủ tịch Hồ Chí Minh đà chỉ rõ: Cán bộ là
ngời đem chính sách của Đảng, của chính phủ giải thích cho
dân chúng hiểu rõ và thi hành, đồng thời đem tình hình
của dân chúng báo cáo cho Đảng, cho chính phủ hiểu rõ để
đặt chính sách cho đúng và Ngời cũng khẳng định: Bất
1

Lờnin, Ton tp, Nxb Tiến bộ, M, 1979, T4, tr.473.

2

cứ chính sách, công tác gì, có cán bộ tốt thì thành công
không có có cán bộ tốt thì hỏng việc2 Và vì thế Ngời luôn
nhắc nhở Đảng ta trong bất cứ hoàn cảnh điều kiện nào
cũng phải coi: Huấn luyện cán bộ là công việc gốc của
Đảng3
Trong thực tiễn hơn 70 năm lÃnh đạo cách mạng Việt
Nam, Đảng ta đà khảng định: sau khi có đờng lối chính trị
đúng đắn, sáng tạo thì cán bộ và công tác cán bộ là nhân
tố có ý nghĩa quyết định thành bại của sự nghiệp cách
mạng; gắn liền với vận mệnh của Đảng, của đất nớc và chế
độ. Vì vậy, Đảng ta luôn quan tâm xây dựng đội ngũ cán
bộ, coi trọng toàn bộ các khâu của công tác cán bộ nh chăm
lo tạo nguồn, lựa chọn, đào tạo bồi dỡng, quản lý, sử dụng và
xây dựng chính sách đÃi ngộbảo đảm cho đội ngũ cán bộ
của Đảng luôn có sự phát triển và nối tiếp vững chắc, đáp
ứng yêu cầu, nhiệm vụ cách mạng trong từng thời kỳ, từng
giai đoạn.
Quân đội nhân dân Việt Nam là công cụ bạo lực chủ
yếu của Đảng, của Nhà nớc, của chế độ. Cán bộ trong lực lợng
vũ trang là những ngời đợc Đảng giáo dục, rèn luyện và giao
cho trách nhiệm tập hợp, đoàn kết cán bộ, chiến sĩ; tổ chức
lÃnh đạo và chỉ huy họ thực hiện thắng lợi mọi đờng lối chủ
trơng, chính sách của Đảng về nhiệm vụ bảo vệ Tổ quốc,
xây dựng lực lợng vũ trang nhân dân. Thông qua đội ngũ
cán bộ mà Đảng thực hiện việc lÃnh đạo trực tiếp, toàn diện
về mọi mặt đối với quân đội. Vì vậy, xây dựng đội ngũ

cán bộ quân đội trung thành, có phẩm chất, năng lực để
lÃnh đạo, tổ chức chỉ huy lực lợng vũ trang là vấn đề hết
2
3

H Chí Minh, Tồn tập, Tập 4, Nxb CTQG, H, 2002, tr. 326
Hồ Chí Minh, Tồn tập, Tập 5, Nxb CTQG, H, 2002, tr. 269.


3

sức căn bản của cách mạng, là một mặt quan trọng trong quá
trình xây dựng lực lợng vũ trang.
Ngày nay, tình hình thế giới và khu vực còn chứa
đựng nhiều yếu tố phức tạp, khó lờng; nớc ta đang bớc vào
giai đoạn mới với những cơ hội và thách thức đan xen nhau.
Sự nghiệp đổi mới do Đảng ta lÃnh đạo đà đạt những thành
tựu to lớn và có ý nghĩa lịch sử, đa đất nớc thoát khỏi khủng
hoảng kinh tế- xà hội, có sự thay đổi cơ bản và toàn diện.
Kinh tế tăng trởng khá nhanh. Đời sống nhân dân đợc cải
thiện rõ rệt. Hệ thống chính trị và khối đại đoàn kết toàn
dân tộc đợc củng cố và tăng cờng. Chính trị- xà hội ổn
định. Quốc phòng và an ninh đợc giữ vững. Vị thế nớc ta
trên trờng quốc tế không ngừng nâng cao. Sức mạnh tổng
hợp của quốc gia đà tăng lên rất nhiều, tạo ra thế và lực mới
cho đất nớc tiếp tục đi lên với triển vọng tốt đẹp. Tuy nhiên,
nớc ta đang đứng trớc nhiều thách thức lớn, đan xen, tác
động tổng hợp và phức tạp. Nguy cơ tụt hậu xa hơn về kinh
tế so với nhiều nớc trong khu vực và trên thế giới vẫn tồn tại.
Tình trạng suy thoái về chính trị, t tởng, đạo đức, lối sống

của một bộ phận không nhỏ cán bộ, đảng viên gắn liền với tệ
quan liêu, tham nhũng, lÃng phí vẫn đang diễn ra nghiêm
trọng cha đợc ngăn chặn có hiệu quả. Những biểu hiện xa
rời mơc tiªu, lý tëng cđa chđ nghÜa x· héi cha đợc khắc phục.
Các thế lực thù địch vẫn đang ráo riết thực hiện âm mu
diễn biến hoà bình, gây bạo loạn lật đổ, sử dụng các
chiêu bài dân chủ, nhân quyền, dân tộc, tôn giáo
hòng làm thay đổi chế độ chÝnh trÞ ë níc ta.


4

Tình hình, nhiệm vụ cách mạng trong giai đoạn mới
đặt ra yêu cầu rất cấp thiết đối với công tác cán bộ. Đòi hỏi
Đảng ta phải xây dựng đợc đội ngũ cán bộ vừa hồng vừa
chuyên, đó là những ngời có đức, có tài, có phẩm chất
chính trị tốt, tuyệt đối trung thành với Tổ quốc, với Đảng; hết
lòng phấn đấu vì lợi ích của nhân dân, của dân tộc; có bản
lĩnh chính trị vững vàng, kiên định lý tởng và con đờng đi
lên chủ nghĩa xà hội; không dao động trớc mọi biến cố phức tạp,
có đủ năng lực thực hiện thắng lợi đờng lối, chính sách của
Đảng và pháp luật của Nhà nớc, có nhân cách và lối sèng mÉu
mùc, trong s¸ng, cã ý thøc tỉ chøc kû luật cao, tôn trọng tập
thể, gắn bó với nhân dân.1
Để thực hiện đợc mục tiêu: xây dựng đội ngũ cán bộ có
bản lĩnh chính trị vững vàng, có đạo đức, lối sống lành
mạnh, không quan liêu, tham nhũng, lÃng phí, kiên quyết đấu
tranh chống quan liêu tham nhũng, lÃng phí; có t duy đổi
mới, sáng tạo, có kiến thức chuyên môn, nghiệp vụ đáp ứng
yêu cầu của thời kỳ đẩy mạnh công nghệp hoá, hiện đại hoá;

có tinh thần đoàn kết, hợp tác, ý thức tổ chức, kỷ luật cao và
phong cách làm việc khoa học, tôn trọng tập thể, gắn bó với
nhân dân, dám nghĩ, dám làm, dám chịu trách nhiệm. Đội
ngũ cán bộ có tính kế thừa và phát triển, có số lợng và cơ
cấu hợp lý. Công tác đào tạo, bồi dỡng, rèn luyện cán bộ trong
quân đội cần tuân thủ những nguyên tắc, những vấn đề
có tính quy luật, trên cơ sở vận dụng tổng hợp các chủ trơng,
biện pháp, cách thức, với nhiều khâu, nhiều bớc một cách hợp
lý, có hiệu quả trong từng hoàn cảnh, điều kiện cụ thể.
1

ng CSVN, Vn kin HBTQ ln thứ X , Nxb CTQG, HN 2006, tr. 136.


5

Trớc hết đào tạo, bồi dỡng, rèn luyện đội ngũ cán bộ trong
quân đội phải xuất phát từ đờng lối chính trị, đờng lối quân
sự của Đảng, nhiệm vụ của cách mạng, đồng thời nắm vững
đặc điểm, yêu cầu nhiệm vụ của từng đơn vị.
Cán bộ vừa là sản phẩm của đờng lối, vừa là ngời xây
dựng đờng lối, bảo vệ, giữ vững, phát triển và tổ chức thực
hiện thắng lợi đờng lối của Đảng. Đờng lối chính trị đúng là
cơ sở, là phơng hớng để xây dựng đội ngũ cán bộ ngang
tầm nhiệm vụ. Đờng lối chính trị quyết định đờng lối tổ
chức cán bộ, quyết định phơng hớng lựa chọn, bố trí, đề
bạt, bổ nhiệm cán bộ, quyết định nội dung đào tạo, bồi dỡng cán bộ. Do đó, nắm vững đờng lối chính trị của Đảng
để tiến hành xây dựng đội ngũ cán bộ là vấn đề có tính
nguyên tắc, bảo đảm cho công tác cán bộ có phơng hớng,
mục tiêu, yêu cầu, nội dung đúng đắn, mới giữ vững tính

Đảng, tính cách mạng, tính khoa học trong quá trình xây
dựng đội ngũ cán bộ. Trong điều kiện hiện nay, trong quá
trình xây dựng đội ngũ cán bộ, các cơ quan, đơn vị cần
kế thừa và phát huy những thành quả của công tác cán bộ
các giai đoạn trớc, chủ động khắc phục khó khăn, giải quyết
tốt mối quan hệ giữa xây dựng tổng thể với kế hoạch, bớc đi
cho từng từng giai đoạn cụ thể. Trên cơ sở quán triệt quan
điểm Nhiệm vụ quan trọng nhất là xây dựng đội ngũ cán
bộ lÃnh đạo, trớc hết là cán bộ lÃnh đạo cấp chiến lợc và ngời
đứng đầu tổ chức các cấp, các ngành của hệ thống chính
trịQuan tâm xây dựng đội ngũ cán bộ trẻ, cán bộ nữ, cán
bộ dân tộc thiểu số, cán bộ xuất thân từ công nhân, con em
những gia đình có công với cách mạng1 công tác cán bộ ở
1

ng CSVN, Vn kiện ĐHĐBTQ lần thứ X , Nxb CTQG, HN 2006, tr. 293.


6

các đơn vị quân đội cần căn cứ vào yêu cầu nhiệm vụ
chính trị cụ thể của đơn vị, chú ý phân tích sâu sắc
đặc điểm dân tộc, tập quán, tâm lý xà hội, truyền thống,
kinh nghiệm, tình hình chất lợng đội ngũ của đơn vị
mình mà xây dựng kế hoạch, vạch chơng trình hoạt động
cho phù hợp, khả thi.
Đào tạo, bồi dỡng, rèn luyện đội ngũ cán bộ trong quân
đội phải quán triệt sâu sắc quan điểm giai cấp của Đảng,
thực hiện đúng nguyên tắc Đảng thống nhất lÃnh đạo công
tác cán bộ và quản lý đội ngũ cán bộ, đồng thời đề cao

trách nhiệm của các tổ chức trong hệ thống chính trị và ngời đứng đầu tổ chức.
Đội ngũ cán bộ là những ngời thay mặt Đảng trong các
tổ chức, là cầu nối giữa Đảng với quần chúng. Quá trình
hình thành, phát triển chất lợng đội ngũ cán bộ có mối quan
hệ mật thiết với quá trình giữ vững, tăng cờng bản chất giai
cấp công nhân của Đảng, với việc giữ đúng nguyên tắc Đảng
thống nhất lÃnh đạo công tác cán bộ và quản lý đội ngũ cán
bộ. Bản chất giai cấp công nhân của Đảng quy định nội
dung bản chất chính trị của đội ngũ cán bộ và đợc biểu
hiện qua bản lĩnh chính trị, lập trờng giai cấp công nhân, ý
thức tổ chức kỷ luật của mỗi cán bộ; đây cũng là những nội
dung cốt lõi trong chất lợng đội ngũ cán bộ, là vấn đề hàng
đầu cần quan tâm bồi dỡng, rèn luyện cho cán bộ đảng viên
trong tình hình hiện nay bởi vì: Tình trạng suy thoái về t tởng chính trị, phẩm chất, đạo đức, lối sống, bệnh cơ hội, chủ
nghĩa cá nhân, thiếu trung thực và tệ quan liêu, tham nhũng,


7

lÃng phí, sách nhiễu trong một bộ phận không nhỏ cán bộ, công
chức diễn ra nghiêm trọng1
Đảng ta là Đảng của giai cấp công nhân, là ngời đại
diện cho quyền lợi của dân tộc, chiến đấu hy sinh vì dân
tộc, vì thế quan điểm giai cấp của Đảng không mâu thuẫn
mà hoàn toàn thống nhất với lợi ích, truyền thống và tinh hoa
của dân tộc Việt Nam, sự kết hợp nhuần nhuyễn hệ t tởng
tiên tiến của giai cấp công nhân với khí phách, tinh hoa,
truyền thống yêu nớc và đoàn kết của dân tộc ta chính là
sức mạnh của Đảng, là nội dung cốt lõi bảo đảm cho đội ngũ
cán bộ đủ sức hoàn thành mọi nhiệm vụ mà Đảng và nhân

dân giao phó.
Quán triệt quan điểm giai cấp công nhân trong đào
tạo, bồi dỡng, rèn luyện cán bộ đòi hỏi không chỉ quan tâm
lựa chọn cán bộ xuất thân từ giai cấp công nhân, mà điều
quan trọng là không ngừng giáo dục, bồi dỡng lập trờng giai
cấp công nhân cho đội ngũ cán bộ, đồng thời cần đề
phòng khuynh hớng thành phần chủ nghĩa tuyệt đối hoá
vấn đề thành phần xuất thân của cán bộ dẫn đến hẹp hòi,
máy móc, cứng nhắc trong công tác cán bộ. Về vấn đề này
Đại hội Đại biểu Toàn quốc của Đảng đà chỉ rõ: Quan tâm
xây dựng đội ngũ cán bộ trẻ, cán bộ nữ, cán bộ các dân tộc
thiểu số, cán bộ xuất thân từ công nhân, con em các gia đình
có công với cách mạng 1.
Công tác cán bộ là công việc gốccủa Đảng, Đảng phải
chăm lo công tác cán bộ nh chăm sóc những cây cối quý b¸u,
1
1

Đảng CSVN, Văn kiện ĐHĐBTQ lần thứ X , Nxb CTQG, HN 2006, tr. 48.
Đảng CSVN, Văn kiện ĐHĐBTQ lần thứ X , Nxb CTQG, HN 2006, tr. 293.


8

phải coi đây là nhiệm vụ của toàn Đảng, toàn dân, trớc hết
là của Ban Chấp hành Trung ơng, Bộ Chính trị. Thời gian
qua, do nhiều tổ chức cơ sở đảng bị tê liệt, thiếu sức chiến
đấu và không đủ năng lực lÃnh đạo và chỉ đạo để giải
quyết những vấn đề phức tạp nảy sinh, đà làm cho Công
tác tổ chức và cán bộ còn bộc lộ nhiều mặt yếu kém, cha

thực hiện đầy đủ các nguyên tắc tổ chức, hoạt động của
Đảng Để khắc phục tình trạng này, Đại hội Đại biểu lần thứ X
của Đảng đà vạch rõ: Quán triệt và thực hiện đúng nguyên
tắc Đảng thống nhất lÃnh đạo công tác cán bộ và quản lý ®éi
ngị c¸n bé, ®ång thêi ®Ị cao tr¸ch nhiƯm cđa các tổ chức
trong hệ thống chính trị và ngời đứng đầu tổ chức. Cấp
uỷ, tổ chức đảng có thẩm quyền phải chủ trì và chịu trách
nhiệm về công tác tổ chức cán bộ theo đúng nguyên tắc tập
trung dân chủ, tập thể quyết định; xác định rõ trách
nhiệm của tập thể và trách nhiệm cá nhân, nhất là trách
nhiệm của ngời đứng đầu trong công tác cán bộ.2
Đào tạo, bồi dỡng, rèn luyện đội ngũ cán bộ trong quân
đội phải gắn liền với củng cố, kiện toàn tổ chức, mở rộng và
phát huy dân chủ, không ngừng hoàn thiện cơ chế quản lý,
giám sát, đánh giá và sử dụng cán bộ.
Quan hệ giữa tổ chức và cán bộ là mối quan hệ biện
chứng. Tổ chức là nơi phát hiện, lựa chọn, sàng lọc và đào
tạo, bồi dỡng cán bộ. Tổ chức cũng là nơi kiểm định, giám
sát, và đánh giá hiệu quả hoạt động của cán bộ trong thực
tiễn. Cán bộ vừa là thành viên của tổ chức vừa là chđ thĨ
2

Đảng CSVN, Văn kiện ĐHĐBTQ lần thứ X , Nxb CTQG, HN 2006, tr. 294.


9

quan trọng của tổ chức, góp phần quyết định đến sự vững
mạnh của tổ chức. Do đó quá trình đào tạo, bồi dỡng, rèn
luyện cán bộ phải gắn liền với việc củng cố, kiện toàn tổ

chức, nâng cao năng lực lÃnh đạo và sức chiến đấu của các
tổ chức đảng, chính quyền, đoàn thể trong các đơn vị.
Phát huy vai trò của các tổ chức trong quản lý, giáo dục, rèn
luyện cán bộ, đồng thời đề cao trách nhiệm tiền phong gơng mẫu của đội ngũ cán bộ trớc Đảng, trớc quần chúng nhân
dân. Nội dung, biện pháp, quy trình đào tạo, bồi dỡng, rèn
luyện đội ngũ cán bộ phải gắn chặt một cách biện chứng với
kiện toàn cấp uỷ, chi bộ, với nâng cao chất lợng hoạt động
của các cơ quan.
Đảng thực hiện sự lÃnh đạo công tác cán bộ thông qua cơ
chế cụ thể. Nếu cơ chế phù hợp sẽ tạo nên sự vận hành có
hiệu quả, tạo điều kiện thuận lợi để mỗi cán bộ có thể phát
huy cao nhất khả năng, cơ hội cho quá trình cống hiến của
bản thân, đồng thời cũng tạo ra yêu cầu cao đòi hỏi mỗi cán
bộ phải không ngừng cố gắng, phấn đấu rèn luyện, nâng
cao phẩm chất, năng lực của mình để có thể hoàn thành
chức năng, nhiệm vụ và quyền hạn đợc giao phó. Trái lại, nếu
cơ chế không phù hợp sẽ hạn chế việc phát huy sức mạnh của
tổ chức, làm giảm trách nhiệm và nhiệt tình phấn đấu của
cán bộ. Vì thế, cùng với việc kiện toàn tổ chức, thì việc
không ngừng hoàn thiện cơ chế lÃnh đạo của Đảng với công
tác cán bộ là một đòi hỏi khách quan, là quy luật tất yếu bảo
đảm cho quá trình đào tạo, bồi dỡng, rèn luyện đội ngũ cán
bộ ngày càng có chất lợng. Nguyên tắc cơ bản của xây dựng
Đảng ta là tập trung dân chủ, ®o ®ã, ®iỊu cÇn thiÕt tríc hÕt


10

trớc hết trong hoàn thiện cơ chế lÃnh đạo của Đảng với công
tác cán bộ chính là Mở rộng và phát huy dân chủ, thực hiện

công khai, minh bạch trong công tác cán bộ. Quá trình hoàn
thiện cơ chế

lÃnh đạo của Đảng với công tác cán bộ phải

tuân theo nguyên tắc xây dựng Đảng, xây dựng quân đội
cách mạng, đồng thời quan tâm đúng mức đến những
đặc điểm tâm lý xà hội, truyền thống văn hoá dân tộc,
trình độ, kinh nghiệm tổ chức của đội ngũ cán bộ ở các
đơn vị. Do đó, cùng với việc cụ thể hóa, thể chế hóa nguyên
tắc Đảng thống nhất lÃnh đạo công tác cán bộ và quản lý đội
ngũ cán bộ, thì đồng thời phát huy vai trò, quyền hạn và
trách nhiệm của các tổ chức thành viên trong hệ thống chính
trị. Tổ chức đảng có thẩm quyền phải chủ trì công tác cán
bộ theo nguyên tắc tập trung dân chủ, tập thể quyết định
đi đôi với phát huy trách nhiệm của ngời đứng đầu tổ chức
trong hệ thống chính trị, tổ chức cơ quan, đơn vị công tác
của cán bộ. Quy định trách nhiệm của cơ quan tham mu
trong công tác cán bộ. Có cơ chế để đảng viên và nhân
dân giám sát cán bộ và công tác cán bộ. Để thực hiện đợc yêu
cầu công khai minh bạch trong công tác cán bộ, các cấp uỷ
cần phải coi trọng và đổi mới cách đánh giá, quản lý cán bộ,
phải lấy hiệu quả công tác là thớc đo cuối cùng; phải khắc
phục những biểu hiện cá nhân, cục bộ, thiếu dân chủ,
không công tâm, nể nang, tuỳ tiện trong công tác cán bộ.
Một trong những vấn đề cần tập trung đổi mới hiện
nay đó là đổi mới quy trình các khâu đánh giá, quy hoạch,
đào tạo, bồi dỡng, luân chuyển, bố trí và sử dụng cán bộ.
Đánh giá cán bộ phải công khai, minh bạch, khách quan, toàn
diện và công tâm, trên cơ sở gắn với trách nhiệm, chức vụ

11

quyền hạn, lấy hiệu quả công tác, khả năng đoàn kết, quy tụ
quần chúng, kết quả tiến bộ của tập thể, đơn vị mà cán bộ
đó phụ trách để đánh giá, xem xét cán bộ. Không bổ
nhiệm, đề bạt những ngời không đủ phẩm chất và năng lực;
khoan dung những ngời thành thật nhận và sửa chữa sai
lầm, khuyết điểm.
Quá trình hoàn thiện và phát huy cơ chế lÃnh đạo của
Đảng với công tác cán bộ cũng là quá trình không ngừng hoàn
thiện chính sách sử dụng và đÃi ngộ cán bộ. Cùng với việc yêu
cầu cao trong quá trình đào tạo, bồi dỡng, rèn luyện phẩm
chất, năng lực cho đội ngũ cán bộ, Đảng ta xác định: Tăng
cờng nguồn đầu t của Nhà nớc và toàn xà hội vào phát hiện,
đào tạo, bồi dỡng, sử dụng nhân tài, trớc hết trên ba lĩnh vực:
lÃnh đạo - quản lý, sản xuất kinh doanh và khoa học công
nghệ; có chính sách phát triển nhân tài trong lĩnh vực văn
học, nghệ thuật và các lĩnh vực khác; tiếp tục thực hiện chủ
trơng, chính sách khuyến khích đa cán bộ, học sinh, sinh
viên có đạo đức và triển vọng đi đào tạo ở nớc ngoài, làm tốt
công tác quản lý, giáo dục và sử dụng sau đào tạo; thu hút, sử
dụng tốt tài năng ngời Việt Nam định c ở nớc ngoài và
chuyên gia giỏi ở nớc ngoài1
Đào tạo, bồi dỡng, rèn luyện đội ngũ cán bộ trong quân
đội phải thông qua hoạt động thực tiễn, phát huy tinh thần
tự giác, tích cực tự học tập nghiên cứu của mỗi cán bộ.
Chủ tịch Hồ Chí Minh đà dạy Thực hành sinh ra hiĨu
biÕt, hiĨu biÕt tiÕn lªn lý ln, lý ln l·nh đạo thực hành và

theo Ngời thì muốn hiểu biết một việc gì, một vật gì thì
phải tham gia vào cuộc ®Êu tranh vµ biÕn ®ỉi cđa viƯc Êy,
1

Đảng CSVN, Văn kiện ĐHĐBTQ lần thứ X , Nxb CTQG, HN 2006, tr. 296.


12

vật ấy 2. Quá trình tham gia hoạt động thực tiễn ở đơn vị
là điều kiện trực tiếp cho đội ngũ cán bộ tích luỹ những
kinh nghiệm. Chỉ có thông qua sự trải nghiệm thực tiễn ở
đơn vị, đội ngũ cán bộ mới có đợc sự thành thạo nghiệp vụ
chuyên môn, có đợc khả năng ứng biến sáng tạo tri thức vào
đời sống thực tiễn. Nghị quyết của Đảng uỷ Quân sự Trung ơng đà chỉ rõ: Thông qua hoạt ®éng thùc tiƠn ®Ĩ tun
chän, gi¸o dơc, rÌn lun c¸n bộ3. Thống nhất giữa lý luận với
thực tiễn là một nguyên tắc căn bản của chủ nghĩa Mác - Lê
nin. Thực tiễn hoạt động ở đơn vị cơ sở luôn không ngừng
biến động, đặt ra yêu cầu phải linh hoạt, nhạy bén, không
ngừng hoàn thiện, phát triển phẩm chất v năng lực cho đội
ngũ cán bộ.
Hiện nay, trong đội ngũ cán bộ ở các đơn vị cơ sở trong
quân đội có sự chênh lệch khá lớn về tuổi quân, tuổi đời,
kiến thức và kinh nghiệm hoạt động thực tiễn. Bởi vậy, cần
có sự bố trí, phân công cán bộ hợp lý, tạo điều kiện kèm cặp
giúp đỡ lẫn nhau, đồng thời phải chú ý tổ chức tốt hoạt động
hội thao, nói chuyện kinh nghiệm, tham quan điển hình
để đội ngũ cán bộ có điều kiện học tập, trao đổi kinh
nghiệm lẫn nhau.
Quá trình hoàn thiện và phát triển các phẩm chất, năng

lực của đội ngũ cán bộ là quá trình kết hợp, kế thừa và hỗ trợ
lẫn nhau giữa kết quả đào tạo ở nhà trờng, đơn vị với kết
quả tự học tập và rèn luyện của bản thân mỗi cán bộ. Quá
trình đào tạo tại nhà trờng, các lớp bồi dỡng giữ vai trò chủ
2
3

H chớ Minh Ton tp, Nxb CTQG, H, 2002, tập 6, tr. 251.
Đảng uỷ Quân sự Trung ương (1998) Nghị quyết về xây dựng đội ngũ cán bộ Quân đội trong thời kỳ mới, tr.5


13

đạo, trang bị cho ngời cán bộ những kiến thức nền tảng, phơng pháp công tác khoa học, linh hoạt và sáng tạo làm cơ sở
để họ tiếp tục hoàn thiện và phát triển trong quá trình
công tác sau này. Chủ tịch Hồ Chí Minh đà dạy Trờng huấn
luyện đà giúp anh em biết phơng hớng, biết nhằm mục đích
mà ®i. Nh vËy anh em häc Ýt nhng bæ Ých nhiềurồi sau
này anh em còn phải học nữa, học mÃi trong khi đi làm
việc1. Tiếp theo quá trình đào tạo ở nhà trờng và đơn vị,
quá trình tự đào tạo, tự bồi dỡng của đội ngũ cán bộ giữ vai
trò quan trọng, những tri thức đợc học ở nhà trờng, lớp học
chỉ mang tính cơ bản và định hình phơng pháp; tình
hình nhiệm vụ và thực tiễn công tác của mỗi cán bộ lại không
ngừng thay đổi, phát triển, vì thế quá trình tự đào tạo, tự
bồi dỡng là một yêu cầu khách quan đối với đội ngũ cán bộ
hiện nay, giúp họ tự hoàn thiện để theo kịp với thực tiễn. Lý
luận giáo dục học đà chỉ ra rằng trong bất kỳ một hình thức
giáo dục đào tạo nào, hoạt động tự học của ngời học cũng
đều có vị trí quan trọng đặc biệt. Hoạt động tự học, tự bồi

dỡng nâng cao năng lực chính là biện pháp hữu ích giúp mỗi
cán bộ củng cố và mở rộng kiến thức, phát triển t duy độc
lập sáng tạo, vận dụng kiến thức tiếp thu đợc từ nhà trờng và
kinh nghiệm thực tiễn trong công tác, biến chúng trở thành
kiến thức của mình.
Quá trình đào tạo, bồi dỡng, rèn luyện đội ngũ cán bộ sẽ
không thể đạt đợc kết quả nếu nh thiếu sự chủ động, tự
giác học tập rèn luyện của chính đội ngũ cán bộ. Nếu không
tích cực, chủ động tự giác học tập, nghiên cứu rèn luyện,
nâng cao trình độ kiến thức, kinh nghiệm hoạt động thì
1

H chớ Minh Toàn tập, Nxb CTQG, H, 2002, tập 4, tr. 101.


14

đội ngũ cán bộ sẽ không thể theo kịp sự phát triển của tình
hình, không đáp ứng đợc đòi hỏi của đối tợng và yêu cầu
nhiệm vụ. Trong một xà hội học tập và tốc độ phát triển kỳ
diệu của thông tin - thông tin có tính toàn cầu cùng với yêu cầu
sự nghiệp xây dựng quân đội nói chung, xây dựng sĩ quan
phân đội nói riêng theo phơng hớng cách mạng, chính quy,
tinh nhuệ, từng bớc hiện đại, luôn đặt ra yêu cầu cao về mặt
tri thức, trí tuệ đối với những ngời cán bộ lÃnh đạo, quản lý và
chỉ huy. V.I.Lênin đà đặt vấn đề: Làm sao các đồng chí có
thể quản lý đợc nếu không có uy tín chuyên môn, làm sao có
thể quản lý đợc nếu không có kiến thức đầy đủ, nếu không
tinh thông khoa học quản lý ?... Muốn quản lý đợc thì cần am
hiểu công việc và phải là một cán bộ quản lý giỏi 1. Do đó,

cần làm cho đội ngũ cán bộ nhận thức sâu sắc rằng: Học
tập là nghĩa vụ bắt buộc đối với cán bộ, đảng viên và phải
đợc quy định thành chế độ. Để có thể trở thành ngời cán bộ
giỏi, mỗi cán bộ cần có tinh thần cầu thị học hỏi không
ngừng. Mặt khác, tự học tập, tự rèn luyện của mỗi cá nhân là
yếu tố nội lực bên trong, giữ vai trò quyết định trực tiếp
đến khả năng tiến bộ, phát triển của bản thân họ. Việc tự
nghiên cứu, học tập để bổ sung kiến thức chính là biện
pháp quyết định giúp mỗi cán bộ không bị xơ cứng, hoặc
lÃo hoá về tri thức. Thực tiễn quá trình hình thành, phát
triển của đội ngũ cán bộ trong quân đội cho thấy: đào tạo
tại nhà trờng là điều kiện tiền đề cơ bản, bồi dỡng và tự bồi
dỡng trong hoạt động thực tế đơn vị là quyết định. Do đó,
đội ngũ cán bộ phải nâng cao tinh thần trách nhiệm, tích
1

Lờnin, Ton tp, Nxb Tin b, M, 1977, T40, tr.257.


15

cực, tự giác và chủ động trong việc tự bồi dỡng, rèn luyện,
phấn đấu nâng cao trình độ chuyên môn của bản thân.
Cần đặt ra yêu cầu cao đối với quá trình tự học tập, tự rèn
luyện của đội ngũ cán bộ theo tinh thần lời học tập cũng là
một biểu hiện của sự suy thoái mỗi cán bộ phải biết xây
dựng, tìm tòi những phơng pháp tự học thích hợp với điều
kiện, khả năng của bản thân và đơn vị. Đánh giá đúng tầm
quan trọng của việc nghiên cứu, học tập của đội ngũ cán bộ,
đảng viên, Đại hội Đại biểu Toàn quốc lần thứ X của Đảng đÃ

chỉ rõ: Nâng cao chất lợng nghiên cứu lý luận và đổi mới
công tác giáo dục lý luận chính trị, công tác t tởng trong
Đảng, nhất là cho đội ngũ cán bộ lÃnh đạo và quản lý chủ
chốt các cấp2.
Đội ngũ cán bộ trong quân đội là một bộ phận cán bộ của
Đảng, đợc lựa chọn, đào tạo, bồi dỡng, rèn luyện và giao trọng
trách giữ vững phơng hớng chính trị của Đảng đối với quân
đội; lÃnh đạo, chỉ huy bộ đội sẵn sàng nhận và hoàn thành
mọi nhiệm vụ đợc giao. Đào tạo, bồi dỡng rèn luyện đội ngũ cán
bộ là quá trình vận dụng tổng hợp nhiều chủ trơng, biện
pháp, cách thức, trên cơ sở tuân thủ các nguyên tắc, quy luật
về xây dựng Đảng và xây dựng quân đội cách mạng nhằm
không ngừng nâng cao chất lợng của đội ngũ cán bộ trong
quân đội, đáp ứng yêu cầu tình hình nhiệm vụ cách mạng
trong tình hình mới.
Quá trình đào tạo, bồi dỡng, rèn luyện đội ngũ cán bộ
trong quân đội phải xuất phát từ yêu cầu đờng lối chính trị
của Đảng, nhiệm vụ của cách mạng của quân ®éi vµ cđa
2

Đảng CSVN, Văn kiện ĐHĐBTQ lần thứ X , Nxb CTQG, HN 2006, tr. 49


16

từng đơn vị; phải gắn chặt với quá trình xây dựng, kiện
toàn các tổ chức trong quân đội, đặc biệt là các cấp uỷ;
quá trình đào tạo, bồi dỡng, rèn luyện đội ngũ cán bộ trong
quân đội phải tiến hành đồng thời với quá trình đổi mới cơ
chế lÃnh đạo của Đảng đối với quân đội; Quá trình đó chỉ

đạt đợc kết quả thực sự trong thực tiễn hoạt động của các
đơn vị, bằng tinh thần tích cực, tự giác học tập, nghiên cứu
của bản thân đội ngũ cán bộ các đơn vị. Để việc đào tạo,
bồi dỡng, rèn luyện đội ngũ cán bộ đúmg hớng và có hiệu
quả, cần nghiên cứu, quán triệt và vận dụng một cách sáng
tạo, linh hoạt những quan điểm về công tác cán bộ mà đại
hội đại biểu Toàn quốc lần thứ X của Đảng đà đề ra.