(Luận văn thạc sĩ) quản lý nhà nước về đầu tư xây dựng cơ bản bằng ngân sách nhà nước trên địa bàn huyện cư mgar, tỉnh đắk lắk

BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO
………/………

BỘ NỘI VỤ
…../…..

HỌC VIỆN HÀNH CHÍNH QUỐC GIA

ĐINH TẤN LINH

QUẢN LÝ NHÀ NƯỚC VỀ ĐẦU TƯ XÂY DỰNG CƠ BẢN BẰNG
NGÂN SÁCH NHÀ NƯỚC TRÊN ĐỊA BÀN HUYỆN CƯ M’GAR,
TỈNH ĐẮK LẮK

LUẬN VĂN THẠC SỸ QUẢN LÝ CÔNG

ĐẮK LẮK – 2019


BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO
………/………

BỘ NỘI VỤ
…../…..

HỌC VIỆN HÀNH CHÍNH QUỐC GIA

ĐINH TẤN LINH

QUẢN LÝ NHÀ NƯỚC VỀ ĐẦU TƯ XÂY DỰNG CƠ BẢN BẰNG
NGÂN SÁCH NHÀ NƯỚC TRÊN ĐỊA BÀN HUYỆN CƯ M’GAR,

TỈNH ĐẮK LẮK

LUẬN VĂN THẠC SỸ QUẢN LÝ CƠNG

Chun ngành: Quản lý cơng
Mã số: 8 34 04 03
NGƯỜI HƯỚNG DẪN: TS. NGUYỄN NGỌC THAO

ĐẮK LẮK - 2019


LỜI CAM ĐOAN
Tôi xin cam đoan rằng, nội dung, số liệu và kết quả nghiên cứu trong
luận văn này là trung thực, khách quan được thu thập từ các cơ quan chuyên
môn thuộc UBND huyện Cư M’gar. Được nghiên cứu trên cơ sở số liệu của cá
nhân thu thập được và phân tích, đánh giá.
Tác giả luận văn

Đinh Tấn Linh

i


LỜI CẢM ƠN
Để hoàn thành luận văn này, ngoài sự nỗ lực của bản thân, tôi xin chân
thành cảm ơn Ban Giám đốc, Ban quản lý Sau đại học – Học viện Hành chính
Quốc gia đã quan tâm và tạo điều kiện; đặc biệt là sự giúp đỡ tận tình của TS
Nguyễn Ngọc Thao – Học viện Hành chính Quốc gia là người đã trực tiếp
hướng dẫn và đóng góp nhiều ý kiến q báu giúp đỡ tơi hồn thành luận văn
này.

Tôi cũng xin được cảm ơn Lãnh đạo Huyện ủy, Hội đồng nhân dân
huyện, Ủy ban nhân dân huyện và các phịng, ban chun mơn của huyện Cư
M’gar đã tạo điều kiện cho tơi trong q trình nghiên cứu, thu thập tài liệu để
thực hiện luận văn.
Tôi xin trân trọng gửi lời cảm ơn đến gia đình, bạn bè và đồng nghiệp đã
động viên, khích lệ tơi trong suốt quá trình học tập và nghiên cứu.
Đắk Lắk, ngày

tháng 02 năm 2019

Tác giả luận văn

Đinh Tấn Linh

ii


MỤC LỤC
Trang
LỜI CAM ĐOAN .............................................................................................. i
LỜI CẢM ƠN ................................................................................................... ii
MỤC LỤC ........................................................................................................ iii
DANH MỤC CÁC TỪ VIẾT TẮT .................................................................. v
DANH MỤC CÁC BẢNG............................................................................... vi
DANH MỤC CÁC HÌNH ............................................................................... vii
MỞ ĐẦU ........................................................................................................... 1
Chương 1: CƠ SỞ KHOA HỌC QUẢN LÝ NHÀ NƯỚC VỀ ĐẦU TƯ XÂY
DỰNG CƠ BẢN BẰNG NGÂN SÁCH NHÀ NƯỚC .................................... 9
1.1. Lý luận chung về quản lý nhà nước về đầu tư xây dựng cơ bản bằng
ngân sách nhà nước ....................................................................................... 9

1.2. Nguyên tắc, nội dung, những nhân tố ảnh hưởng đến quản lý nhà nước
về đầu tư xây dựng cơ bản .......................................................................... 19
1.3. Kinh nghiệm về quản lý nhà nước về đầu tư xây dựng cơ bản về đầu tư
xây dựng cơ bản .......................................................................................... 35
Tóm tắt Chương 1 ....................................................................................... 45
Chương 2: THỰC TRẠNG QUẢN LÝ NHÀ NƯỚC VỀ ĐẦU TƯ XÂY
DỰNG CƠ BẢN BẰNG NGÂN SÁCH NHÀ NƯỚC TRÊN ĐỊA BÀN
HUYỆN CƯ M’GAR, TỈNH ĐẮK LẮK, TỈNH ĐẮK LẮK ........................ 46
2.1. Đặc điểm điều kiện tự nhiên, kinh tế xã hội của huyện Cư M’gar ...... 46
2.2. Thực trạng quản lý nhà nước về đầu tư xây dựng cơ bản bằng ngân
sách nhà nước ở huyện Cư M’gar từ 2013 đến nay .................................... 53
2.3 Đánh giá về thực trạng quản lý nhà nước về đầu tư xây dựng cơ bản
bằng ngân sách nhà nước ở huyện Cư M’gar từ 2013 đến nay .................. 80
Tóm tắt Chương 2 ....................................................................................... 90
Chương 3: PHƯƠNG HƯỚNG VÀ GIẢI PHÁP HOÀN THIỆN QUẢN LÝ
NHÀ NƯỚC CÁC VỀ ĐẦU TƯ XÂY DỰNG CƠ BẢN BẰNG NGÂN
SÁCH NHÀ NƯỚC TRÊN ĐỊA BÀN HUYỆN CƯ M’GAR, TỈNH ĐẮK
LẮK ................................................................................................................. 91

iii


3.1. Phương hướng và mục tiêu đầu tư xây dựng cơ bản của huyện Cư
M’gar đến năm 2020, định hướng tới năm 2023 ........................................ 91
3.2. Giải pháp hoàn thiện quản lý đầu tư xây dựng cơ bản bằng ngân sách
nhà nước ở huyện Cư M’gar, tỉnh Đắk Lắk ................................................ 93
3.3. Một số kiến nghị................................................................................. 102
Tóm tắt Chương 3 ..................................................................................... 104
KẾT LUẬN ................................................................................................... 105
DANH MỤC TÀI LIỆU THAM KHẢO ...................................................... 107

iv


DANH MỤC CÁC TỪ VIẾT TẮT
ĐTXD:

Đầu tư xây dựng

GPMB:

Giải phóng mặt bằng

HĐND:

Hội đồng nhân dân

KT-XH:

Kinh tế - Xã hội

KTKT

Kinh tế kỹ thuật

MTQG:

Mục tiêu Quốc gia

NĐ:

Nghị định

NSNN:

Ngân sách nhà nước

NSTW:

Ngân sách Trung ương

QLDA:

Quản lý dự án

QLNN:

Quản lý nhà nước

TW:

Trung ương

UBND:

Ủy ban nhân dân

XDCB:

Xây dựng cơ bản

VAT:

Thuế giá trị gia tăng

v


DANH MỤC CÁC BẢNG

Tên
Bảng 2.1
Bảng 2.2

Nội dung
Hiện trạng sử dụng đất huyện Cư M’gar năm 2017
Tổng hợp các chỉ tiêu kinh tế huyện giai đoạn 20132017

Trang
48
52

Số liệu về nguồn nhân lực làm công tác quản lý đầu tư
Bảng 2.3

xây dựng cơ bản của huyện Cư M’gar (phân loại theo

66

trình độ tốt nghiệp)

Số liệu về nguồn nhân lực làm công tác quản lý đầu tư
Bảng 2.4

xây dựng cơ bản ở huyện Cư M’gar (phân loại theo

67

ngành đào tạo)
Bảng 2.5

Bảng 2.6

Bảng 2.7

Bảng 2.8

Tổng hợp kế hoạch đầu tư XDCB trên địa bàn huyện
Cư M’gar giai đoạn 2013-2017
Thực trạng kế hoạch phân bổ vốn đối với nguồn ngân
sách tỉnh bổ sung mục tiêu
Thực trạng kế hoạch phân bổ vốn đối với nguồn ngân
sách huyện
Tình hình quyết tốn các cơng trình hồn thành huyện
Cư M’gar giai đoạn 2013-2017

vi

69

70

71

74


DANH MỤC CÁC HÌNH

Tên
Hình 2.1
Sơ đồ 2.2

Nội dung
Bản đồ hành chính huyện Cư M’gar
Bộ máy quản lý nhà nước đối với đầu tư xây dựng cơ
bản của huyện Cư M’gar

vii

Trang
47
63


MỞ ĐẦU
1. Tính cấp thiết của đề tài luận văn
Đầu tư xây dựng cơ bản giữ một vai trò quan trọng trong phát triển kinh
tế xã hội ở Việt Nam, đóng vai trị quan trọng trong việc tạo ra sự tăng trưởng
kinh tế, góp phần phát triển kinh tế xã hội theo hướng cơng nghiệp hóa, hiện
đại hóa. Trong bối cảnh đổi mới nền kinh tế và hội nhập kinh tế quốc tế địi hỏi

phải có hạ tầng kỹ thuật đồng bộ đáp ứng với yêu cầu mới thì vấn đề đầu tư xây
dựng cơ bản càng mang tính cấp thiết và cấp bách hơn bao giờ hết, nhất là hạ
tầng kỹ thuật kinh tế xã hội hiện nay ở các tỉnh miền núi như Đắk Lắk vẫn đang
còn rất hạn chế.
Trong thời gian qua, huyện Cư M’gar đã quản lý nhà nước về đầu tư xây
dựng cơ bản để đáp ứng nhu cầu phát triển kinh tế xã hội của huyện và đã đạt
được một số kết quả như sau: Nguồn vốn đầu tư cho xây dựng cơ bản hàng năm
trên địa bàn huyện gồm: Thu cấp quyền sử dụng đất, nguồn ngân sách tỉnh bố
trí tập trung thanh tốn tại tỉnh, nguồn ngân sách tỉnh bổ sung có mục tiêu,
nguồn cân đối ngân sách huyện, nguồn vốn chương trình mục tiêu quốc gia bổ
sung có mục tiêu cho ngân sách huyện. Các dự án đầu tư đã phát huy được hiệu
quả, bộ mặt nông thôn ngày càng thay đổi văn minh hơn nhất là từ khi triển
khai thực hiện đầu tư xây dựng cơ sở hạ tầng chương trình xây dựng nơng thơn
mới, cơ sở hạ tầng kinh tế xã hội như: đường giao thông, trường học, thiết chế
văn hóa xã ngày càng được đầu tư đồng bộ, từng bước hoàn thiện cơ sở hạ tầng
trên địa bàn các xã làm cơ sở vững chắc cho quá trình triển khai thực hiện Nghị
quyết Đại hội lần thứ VIII của Đảng bộ huyện Cư M’gar nhiệm kỳ 2015 – 2020
với mục tiêu đưa huyện Cư M’gar trở thành huyện nông thôn mới vào năm
2020, tạo tiền đề cho sự phát triển kinh tế - xã hội của huyện chuẩn bị chào

1


mừng kỷ niệm 35 năm thành lập huyện Cư M’gar (1984 – 2019), góp phần
chung vào sự phát triển của tỉnh.
Tuy nhiên, quá trình quản lý nhà nước về đầu tư xây dựng cơ bản từ
nguồn vốn ngân sách nhà nước trên địa bàn huyện Cư M’gar còn nhiều tồn tại,
hạn chế như: nguồn vốn ngân sách bố trí cho các dự án hàng năm thấp, chưa
tương xứng với nhu cầu, tiến độ triển khai thực hiện dự án chậm ở tất cả các
bước như: Lập, thẩm định, phê duyệt chủ trương đầu tư, lập dự án nghiên cứu

khả thi, báo cáo KTKT đầu tư xây dựng, công tác lựa chọn nhà thầu, tổ chức
thi công xây dựng, quản lý chất lượng xây dựng cơng trình, quyết tốn dự án
hồn thành… q trình quản lý đầu tư xây dựng cơng trình sau khi bàn giao
chưa thực hiện tốt. Tình trạng thất thốt, lãng phí trong đầu tư xây dựng cơ bản
vẫn còn diễn ra hết sức phức tạp.
Từ những thực trạng nêu trên, yêu cầu nâng cao hiệu quả quản lý nhà
nước về dự án đầu tư xây dựng cơ bản từ nguồn vốn ngân sách nhà nước là một
nhiệm vụ cấp thiết khơng những trước mắt mà cịn lâu dài.
Xuất phát từ tầm quan trọng của các vấn đề nói trên, với mong muốn
nghiên cứu tìm ra các giải pháp nâng cao hiệu quả quản lý đầu tư xây dựng cơ
bản bằng ngân sách nhà nước trên địa bàn huyện Cư M’gar, tác giả lựa chọn đề
tài: “Quản lý nhà nước về đầu tư xây dựng cơ bản bằng ngân sách nhà nước
trên địa bàn huyện Cư M’gar, tỉnh Đắk Lắk” để thực hiện luận văn tốt nghiệp
cao học ngành Quản lý cơng, Học viện Hành chính Quốc gia.
2. Tình hình nghiên cứu liên quan đến đề tài luận văn
Đã có nhiều tài liệu, luận văn nghiên cứu liên quan đến quản lý nhà nước
đối với đầu tư xây dựng cơ bản từ nguồn vốn ngân sách nhà nước như:
Nguyễn Bạch Nguyệt – Chủ biên (2007) “Giáo trình Kinh tế đầu tư”,
Khoa Kinh tế Đầu tư – Đại học Kinh tế Quốc dân – Hà Nội đã nêu các khái
niệm cơ bản về đầu tư phát triển, nguồn vốn đầu tư, quản lý đầu tư và những
2


phương pháp cơ bản về quản lý đầu tư, thẩm định dự án, đấu thầu trong các dự
án đầu tư. Giáo trình đã nêu khái qt và tồn diện về đầu tư phát triển, cung
cấp cơ sở lý thuyết để quản lý hoạt động đầu tư phát triển nói chung, đầu tư xây
dựng cơ bản nói riêng.
Trần Vân Anh – “Quản lý nhà nước đối với các dự án đầu tư xây dựng
cơ bản từ ngân sách nhà nước cho xây dựng cơ sở hạ tầng tại huyện miền núi
Đakrông, tỉnh Quảng Trị” Luận văn Thạc sĩ quản lý công, Học viện Hành chính

Quốc gia, Thừa Thiên Huế (2016). Luận văn đã hệ thống hóa lý luận và liên
quan đến quản lý nhà nước đối với các dự án đầu tư xây dựng cơ bản từ nguồn
vốn ngân sách nhà nước, làm rõ, đánh giá được thực trạng việc quản lý nhà
nước về đầu tư XDCB sử dụng cho đầu tư xây dựng cơ sở hạ tầng, phát triển
kinh tế xã hội tại huyện miền núi Đakrông, tỉnh Quảng Trị. Đánh giá việc lồng
ghép các nguồn vốn đầu tư xây dựng cơ bản từ NSNN với các nguồn vốn
chương trình mục tiêu cho các huyện miền núi như chương trình 135, chương
trình 30a của Chính phủ. Đề xuất các giải pháp nhằm hoàn thiện quản lý nhà
nước đối với các dự án đầu tư xây dựng cơ sở hạ tầng trên địa bàn huyện
Đakrông, tỉnh Quảng Trị.
Phạm Hồng Ngọc – “Quản lý chi đầu tư xây dựng cơ bản bằng nguồn
vốn ngân sách nhà nước tại huyện Cần Giuộc, tỉnh Long An”, Luận văn Thạc
sĩ quản lý công, Học viện Hành chính Quốc gia, Thành phố Hồ Chí Minh
(2017). Luận văn tập trung về các vấn đề về lý luận và thực tiễn về quản lý chi
đầu tư xây dựng cơ bản hiện nay, đề xuất các giải pháp thực hiện tốt hơn công
tác chi đầu tư xây dựng cơ bản trên địa bàn huyện Cần Giuộc, tỉnh Long An.
Nội dung của luận văn tập trung vào các nội dung quản lý chi đầu tư xây dựng
cơ bản từ giai đoạn lập, thực hiện và kết thúc dự án đầu tư. Cơng tác quyết tốn
dự án đầu tư xây dựng cơ bản cũng như quyết toán vốn đầu tư xây dựng cơ bản
qua các năm ngân sách.
3


Nguyễn Quỳnh Mai – “Quản lý nhà nước về đầu tư cơ bản đối với các
cơng trình xây dựng dân dụng có nguồn vốn từ ngân sách nhà nước trên địa bàn
tỉnh Đắk Lắk”, Luận văn Thạc sĩ quản lý cơng, Học viện Hành chính Quốc gia,
Đắk Lắk (2017). Luận văn đã nêu hệ thống hóa những vấn đề lý luận và thực
tiễn liên quan đến công tác quản lý nhà nước về đầu tư cơ bản đối với các cơng
trình xây dựng dân dụng có nguồn vốn từ ngân sách nhà nước trên địa bàn tỉnh
Đắk Lắk, phân tích vai trò của vốn ngân sách nhà nước để thực hiện đầu tư các

cơng trình dân dụng và cơng nghiệp trên địa bàn tỉnh Đắk Lắk, chỉ ra được
những hạn chế, nguyên nhân hạn chế và đề xuất các giải pháp nhằm thực hiện
tốt hơn việc quản lý nhà nước đối với nguồn vốn đầu tư xây dựng cơ bản đối
với các cơng trình dân dụng trên địa bàn tỉnh Đắk Lắk.
Trần Sơn Tùng – “Quản lý nhà nước về đầu tư xây dựng cơ bản trên địa
bàn huyện Cư M’gar, tỉnh Đắk Lắk”, Luận văn Thạc sĩ quản lý cơng, Học viện
Hành chính Quốc gia, Đắk Lắk (2018). Luận văn đã khái quát hóa một số vấn
đề về lý luận và thực tiễn về quản lý nhà nước đối với đầu tư xây dựng cơ bản
từ nguồn vốn ngân sách nhà nước, phân tích đánh giá thực trạng quản lý nhà
nước về đầu tư xây dựng cơ bản từ vốn ngân sách nhà nước trên địa bàn huyện
Cư M’gar, tỉnh Đắk Lắk, đề xuất nâng cao hiệu quả quản lý nguồn vốn NSNN
của huyện Cư M’gar. Đây là một huyện thuộc tỉnh Đắk Lắk cơ bản mang tính
tương đồng với địa bàn huyện Cư M’gar, tỉnh Đắk Lắk được tác giả nghiên cứu
trong luận văn này.
Qua nghiên cứu một số luận văn liên quan đến quản lý nhà nước đối với
đầu tư xây dựng cơ bản từ nguồn vốn ngân sách nhà nước, đa số các luận văn
đều đã đề cập đến cơ sở lý luận công tác quản lý đầu tư xây dựng cơ bản và
một số nội dung về công tác quản lý nhà nước đối với đầu tư xây dựng cơ bản
từ vốn ngân sách ở cấp tỉnh và huyện. Tuy nhiên, chưa phân tích được cụ thể
về quy trình quản lý đầu tư xây dựng cơ bản từ vốn ngân sách trong quá trình
4


đầu tư, từ giai đoạn chuẩn bị đầu tư, thực hiện đầu tư đến giai đoạn kết thúc
đầu tư, nhất là những quy định mới theo Luật Đầu tư công năm 2015; Quá trình
quản lý dự án, quản lý chi phí theo Luật Xây dựng năm 2014; chưa phân tích
sâu một số công cụ quan trọng trong công tác quản lý đầu tư xây dựng cơ bản,
giải pháp nhằm tăng cường trách nhiệm quản lý nhà nước và của các chủ đầu
tư; đẩy nhanh tiến độ thực hiện đầu tư, kiểm tra, giám sát hoạt động đầu tư xây
dựng cơ bản từ vốn ngân sách, các nguyên nhân chủ yếu về các vấn đề cịn tồn

tại của cơng tác quản lý nhà nước về đầu tư xây dựng cơ bản. Vì vậy, tơi đã lựa
chọn việc tìm hiểu Quản lý nhà nước về đầu tư xây dựng cơ bản bằng ngân
sách nhà nước trên địa bàn huyện Cư M’gar, tỉnh Đắk Lắk, tỉnh Đắk Lắk làm
đề tài nghiên cứu như là một cố gắng góp phần tìm thêm những giải pháp thiết
thực cho công tác quản lý nhà nước về đầu tư xây dựng cơ bản trên địa bàn
huyện Cư M’gar trong giai đoạn hiện nay và những năm tiếp theo đạt được
những kết quả tốt hơn.
3. Mục đích và nhiệm vụ của luận văn
3.1. Mục đích nghiên cứu
Đánh giá tình hình quản lý nhà nước về các dự án đầu tư xây dựng cơ
bản từ nguồn vốn NSNN của huyện Cư M’gar trong giai đoạn từ năm 20132017, chỉ ra được những mặt tích cực, những ưu điểm cần phát huy, những mặt
hạn chế, yếu kém cần khắc phục, từ đó đề xuất giải pháp hồn thiện quản lý
nhà nước về đầu tư xây dựng cơ bản từ nguồn vốn NSNN của huyện Cư M’gar
trong những năm tiếp theo.
3.2. Nhiệm vụ nghiên cứu
Để đạt được mục tiêu nghiên cứu, cần thực hiện các nhiệm vụ sau:
- Hệ thống lý luận chung về quản lý nhà nước về đầu tư xây dựng cơ bản.

5


- Phân tích, đánh giá thực trạng tình hình quản lý nhà nước về đầu tư xây
dựng cơ bản trên địa bàn huyện Cư M’gar qua các báo cáo tổng kết, số liệu
thống kê, phân tích.
- Đề xuất các giải pháp thiết thực nhất để hoàn thiện Quản lý nhà nước
về đầu tư xây dựng cơ bản bằng ngân sách nhà nước trên địa bàn huyện Cư
M’gar, tỉnh Đắk Lắk trong thời gian tới.
4. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu
4.1. Đối tượng nghiên cứu
Những vấn đề lý luận về quản lý nhà nước đối với đầu tư xây dựng cơ

bản bằng ngân sách nhà nước.
Quản lý nhà nước về đầu tư xây dựng cơ bản từ nguồn vốn NSNN trên
địa bàn huyện Cư M’gar.
4.2. Phạm vi nghiên cứu
Phạm vi về nội dung nghiên cứu: Luận văn nghiên cứu về đầu tư xây
dựng cơ bản từ nguồn ngân sách nhà nước do huyện quản lý.
Phạm vi về không gian nghiên cứu: Luận văn được tiến hành nghiên cứu
tại huyện Cư M’gar, tỉnh Đắk Lắk.
Phạm vi về thời gian nghiên cứu: Số liệu nghiên cứu của luận văn được
thu thập trong thời gian 05 năm từ năm 2013 đến năm 2017 và tầm nhìn đến
năm 2023.
5. Phương pháp luận và phương pháp nghiên cứu của luận văn
5.1 Phương pháp luận
Luận văn “Quản lý nhà nước về đầu tư xây dựng cơ bản bằng ngân sách
nhà nước trên địa bàn huyện Cư M’gar, tỉnh Đắk Lắk, tỉnh Đắk Lắk” được tiến
hành nghiên cứu dựa trên cơ sở, nền tảng của lý luận Mác - Lênin về chủ nghĩa
duy vật biện chứng và chủ nghĩa duy vật lịch sử. Tác giả luận giải các vấn đề
về quản lý nhà nước về đầu tư xây dựng cơ bản theo tư duy logic biện chứng
6


mang tính khách quan và trong mối liên hệ với các vấn đề khác liên quan đến
hoạt động quản lý nước về đầu tư xây dựng cơ bản từ nguồn vốn ngân sách Nhà
nước. Luận văn cũng được hoàn thành dựa trên các quan điểm, đường lối, chủ
trương, chính sách pháp luật của Đảng và Nhà nước Việt Nam về quản lý nhà
nước về đầu tư xây dựng cơ bản từ nguồn vốn ngân sách nhà nước.
5.2. Phương pháp nghiên cứu
+ Phương pháp thu thập thông tin: Thông qua các nguồn chính: báo cáo
kinh tế - xã hội, báo cáo quyết tốn Ngân sách nhà nước, báo cáo tình hình đầu
tư xây dựng, niên giám thống kê, sách, báo, internet và phỏng vấn các cơng

chức thuộc các phịng chun mơn UBND huyện, UBND các xã, thị trấn và các
đơn vị có liên quan.
+ Phương pháp phân tích, tổng hợp: Thơng tin sau khi thu thập được, tác
giả tiến hành phân loại, thống kê thông tin theo thứ tự ưu tiên về mức độ quan
trọng của thơng tin, phân tích, đánh giá xem xét trên các khía cạnh của khoa
học về quản lý nhà nước, quản lý công. Đối với các thơng tin là số liệu được
nhập vào máy tính và tiến hành tổng hợp, phân tích, đánh giá. Cơng cụ sử dụng
cho xử lý và tổng hợp là: Máy tính, phần mềm Microsoft Excel
+ Phương pháp thống kê mô tả: Dựa trên các số liệu thống kê để mô tả
sự biến động cũng như xu hướng phát triển của một hiện tượng kinh tế xã hội.
Mơ tả q trình thực hiện công tác quản lý vốn đầu tư XDCB được thực hiện
như thế nào, qua đó xác định được kết quả của từng khâu, sự khó khăn, phức
tạp của cơng tác quản lý vốn đầu tư XDCB dựa vào đó để chỉ ra các hạn chế,
đề xuất các giải pháp.
+ Phương pháp thống kê so sánh: Công tác quản lý đầu tư xây dựng cơ
bản từ nguồn NSNN được nghiên cứu trong luận văn sẽ được so sánh thông
qua phương pháp thống kê so sánh nhằm chỉ ra sự khác biệt về kết quả bố trí
dự án đầu tư xây dựng cơ bản theo các năm, so sánh cơ cấu kế hoạch đầu tư
7


xây dựng cơ bản theo các năm và theo các lĩnh vực, ngành kinh tế. Phân tích
so sánh sự khác biệt về các vấn đề có liên quan, những vấn đề phát sinh trong
công tác quản lý đầu tư xây dựng cơ bản từ nguồn NSNN. Từ đó đưa ra kết
luận có căn cứ khoa học cho các giải pháp đồng thời đưa ra các kiến nghị nhằm
hồn thiện cơng tác quản lý đầu tư xây dựng cơ bản từ nguồn NSNN đối với
huyện Cư M’gar.
6. Ý nghĩa lý luận và thực tiễn của luận văn
Sau khi nghiên cứu thành cơng, luận văn sẽ góp phần làm rõ thêm các
vấn đề lý luận về quản lý đầu tư xây dựng cơ bản từ vốn ngân sách nhà nước;

kết quả nghiên cứu về thực trạng quản lý đầu tư xây dựng cơ bản của địa
phương, là cơ sở đề xuất được những giải pháp nhằm nâng cao hiệu quả quản
lý nhà nước về đầu tư xây dựng cơ bản bằng nguồn ngân sách trên địa bàn
huyện Cư M’gar; có ý nghĩa trong việc áp dụng thực tiễn đối với các huyện, thị
xã, thành phố trên địa bàn tỉnh Đắk Lắk. Luận văn có thể sử dụng làm tài liệu
nghiên cứu, tham khảo trong việc xây dựng các chính sách về đầu tư và quản
lý đầu tư xây dựng cơ bản bằng nguồn vốn ngân sách nhà nước.
7. Kết cấu của đề tài
Ngoài phần mở đầu, kết luận, danh mục tài liệu tham khảo và phụ lục
kèm theo, nội dung chính của đề tài được cấu trúc thành 3 chương:
Chương 1: Cơ sở khoa học quản lý nhà nước về đầu tư xây dựng cơ bản
bằng ngân sách nhà nước.
Chương 2: Thực trạng Quản lý nhà nước về đầu tư xây dựng cơ bản bằng
ngân sách nhà nước trên địa bàn huyện Cư M’gar, tỉnh Đắk Lắk, tỉnh Đắk Lắk.
Chương 3: Phương hướng và giải pháp hoàn thiện Quản lý nhà nước về
đầu tư xây dựng cơ bản bằng ngân sách nhà nước trên địa bàn huyện Cư M’gar,
tỉnh Đắk Lắk, tỉnh Đắk Lắk.

8


Chương 1
CƠ SỞ KHOA HỌC QUẢN LÝ NHÀ NƯỚC VỀ ĐẦU TƯ XÂY
DỰNG CƠ BẢN BẰNG NGÂN SÁCH NHÀ NƯỚC
1.1. Lý luận chung về quản lý nhà nước về đầu tư xây dựng cơ bản
bằng ngân sách nhà nước
1.1.1. Một số khái niệm
1.1.1.1. Khái niệm ngân sách nhà nước
Theo Luật NSNN năm 2015 định nghĩa: Ngân sách nhà nước là toàn bộ
các khoản thu, chi của Nhà nước được dự toán và thực hiện trong một khoảng

thời gian nhất định do cơ quan nhà nước có thẩm quyền quyết định để bảo đảm
thực hiện các chức năng, nhiệm vụ của Nhà nước [42, tr. 3].
Để quản lý ngân sách nhà nước hiệu quả hơn, thực tế hơn, Nhà nước đã
phân cấp quản lý ngân sách; xác định phạm vi, trách nhiệm và quyền hạn của
chính quyền các cấp, các đơn vị dự toán ngân sách trong việc quản lý ngân sách
nhà nước phù hợp với phân cấp quản lý kinh tế - xã hội. Trên cơ sở các cấp,
các ngành tự cân đối thu chi đúng quy định và phải báo cáo thường xuyên về
việc sử dụng ngân sách lên cấp trên. Các cấp chính quyền địa phương được
phân bổ sử dụng ngân sách lần lượt theo đơn vị hành chính như cấp tỉnh, cấp
huyện và cấp xã.
Ngân sách nhà nước có vai trị rất quan trọng trong tồn bộ hoạt động
kinh tế, xã hội, an ninh, quốc phòng và đối ngoại của đất nước; là công cụ điều
tiết vĩ mô nền kinh tế của nhà nước. Thông qua hoạt động chi Ngân sách, Nhà
nước sẽ cung cấp kinh phí đầu tư cho cơ sở kết cấu hạ tầng, hình thành các
doanh nghiệp thuộc các ngành then chốt trên cơ sở đó tạo mơi trường và điều
kiện thuận lợi cho sự ra đời và phát triển các doanh nghiệp thuộc mọi thành
phần kinh tế.
1.1.1.2. Khái niệm vốn đầu tư xây dựng cơ bản
9


Đầu tư xây dựng cơ bản từ vốn ngân sách nhà nước là quá trình nhà nước
bỏ vốn từ ngân sách (toàn bộ hoặc một phần giá trị đầu tư) để tiến hành các
hoạt động xây dựng cơ bản, nhằm tạo ra tài sản cố định, xây dựng cơ sở vật
chất kỹ thuật, để nhằm phát triển kinh tế, xã hội (thơng qua các hình thức xây
dựng mới, mở rộng, hiện đại hố hoặc khơi phục các tài sản cố định).
Vốn đầu tư XDCB là tồn bộ những chi phí đã bỏ ra để đạt được mục
đích đầu tư bao gồm chi phí cho việc khảo sát, quy hoạch xây dựng, chi phí
chuẩn bị đầu tư, chi phí thiết kế và thực hiện xây dựng, mua sắm, lắp đặt máy
móc thiết bị, vận hành và các chi phí khác được ghi trong tổng mức đầu tư dự

án được duyệt.
Theo quy định tại Luật Đầu tư công số 49/2014/QH13: Vốn nhà nước là
từ những nguồn sau (1) Vốn từ NSNN; (2) Vốn cơng trái quốc gia; (3) Vốn
Trái phiếu Chính phủ; (4) Vốn trái phiếu chính quyền địa phương; (5) Vốn hỗ
trợ phát triển chính thức (ODA) và vốn vay ưu đãi của các nhà tài trợ nước
ngồi; (6) Vốn tín dụng đầu tư phát triển của Nhà nước; (7) Vốn từ nguồn thu
để lại cho đầu tư nhưng chưa đưa vào cân đối ngân sách nhà nước; (8) Các
khoản vốn vay khác của ngân sách địa phương để đầu tư [40, tr. 3].
1.1.1.3. Quản lý nhà nước về đầu tư xây dựng cơ bản
Quản lý nhà nước về đầu tư xây dựng là sự tác động có tổ chức và bằng
pháp quyền của nhà nước đối với hoạt động đầu tư xây dựng cơ bản nhằm làm
cho hoạt động đầu tư xây dựng cơ bản bằng nguồn ngân sách nhà nước đối với
các cơng trình kết cấu hạ tầng kinh tế xã hội phát huy tính hiệu quả, hạn chế
tình trạng lãng phí, thất thốt ngân sách nhà nước, góp phần tăng cường cơ sở
vật chất nhằm phục vụ mục tiêu phát triển kinh tế xã hội, đảm bảo quốc phịng
an ninh với chi phí thấp nhất.
Từ cách tiếp cận nêu trên, cũng có thể hiểu Quản lý nhà nước về đầu tư
xây dựng cơ bản bằng ngân sách nhà nước là sự tác động liên tục, có tổ chức,
10


có định hướng đến q trình đầu tư thành một hệ thống đồng bộ các biện pháp
kinh tế - xã hội và tổ chức kỹ thuật cùng các biện pháp khác nhằm đạt hiệu quả
kinh tế xã hội cao trong những điều kiện cụ thể và trên cơ sở vận dụng sáng
tạo những quy luật kinh tế khách quan nói chung và quy luật vận động đặc thù
của đầu tư xây dựng cơ bản nói riêng.
1.1.2. Đặc điểm, vai trị quản lý nhà nước về đầu tư xây dựng cơ bản
bằng ngân sách nhà nước
1.1.2.1. Đặc điểm chung của QLNN về đầu tư xây dựng cơ bản
Hoạt động đầu tư xây dựng cơ bản từ vốn ngân sách là một bộ phận của

đầu tư phát triển, do đó quản lý nhà nước về đầu tư xây dựng cơ bản nó mang
các đặc điểm của đầu tư phát triển, như sau:
Thứ nhất, đầu tư xây dựng cơ bản đòi hỏi vốn lớn, thời gian đầu tư dài
Đầu tư xây dựng cơ bản chủ yếu là đầu tư xây dựng các công trình hạ
tầng kinh tế - xã hội địi hỏi một số lượng vốn lớn, nhiều lao động và vật tư lớn,
thời gian đầu tư dài. Tuy nhiên, hiệu quả kinh tế - xã hội do đầu tư những cơng
trình này đem lại là rất lớn và có ý nghĩa quan trọng trong phát triển kinh tế xã hội, an ninh, quốc phòng của từng địa phương, của cả đất nước.
Quá trình tạo sản phẩm xây dựng cơ bản từ khi chuẩn bị đầu tư đến khi
hồn thành cơng trình bàn giao đưa vào sử dụng thường kéo dài. Quá trình thực
hiện được chia thành nhiều giai đoạn: từ giai đoạn chuẩn bị đầu tư, thực hiện
đầu tư cho đến giai đoạn kết thúc đầu tư, mỗi giai đoạn được chia thành nhiều
cơng việc khác nhau, do q trình đầu tư dài nên thường bị ảnh hưởng bởi lạm
phát. Mặt khác, quá trình đầu tư xây dựng cơ bản chịu nhiều ảnh hưởng của
yếu tố mơi trường, thiên tai... Q trình đầu tư lớn và lâu dài, do đó cần phải có
kế hoạch huy động, phân bổ và sử dụng nguồn vốn hợp lý; đồng thời, có kế
hoạch phân bổ vốn, thiết bị, bố trí nguồn lao động phù hợp để đảm bảo hoàn

11


thành cơng trình trong thời gian ngắn nhất để sử dụng, tránh lãng phí các nguồn
lực.
Thứ hai, đầu tư xây dựng cơ bản liên quan đến nhiều ngành, lĩnh vực
Hoạt động đầu tư xây dựng cơ bản có tính chất phức tạp, liên quan đến
nhiều ngành, địa phương. Hoạt động này cần phải có sự phối hợp giữa các
ngành, các chủ thể tham gia vào quá trình đầu tư.
Dự án đầu tư xây dựng cơ bản thường do nhiều chủ thể cùng tham gia
thực hiện. Mỗi chủ thể đảm nhận một công việc trong một dự án đầu tư xây
dựng cơ bản, theo từng hạng mục, giai đoạn: từ lập dự án đầu tư, khảo sát, thiết
kế, thi công, lắp đặt thiết bị, giám sát, quản lý, kiểm định chất lượng; mỗi cơng

việc đều mang đặc thù riêng, địi hỏi phải có nhiều đơn vị có chức năng, phối
hợp để tham gia thực hiện. Trong khi xây dựng cơng trình có thể có nhiều tổ
chức, đơn vị tham gia; các đơn vị này cùng hoạt động trên một không gian, thời
gian; vì vậy, trong quá trình thực hiện đầu tư cần có sự phối hợp chặt chẽ với
nhau.
Thứ ba, sản phẩm của đầu tư xây dựng cơ bản có tính chất cố định, sử
dụng lâu dài
Sản phẩm, thành quả của đầu tư xây dựng cơ bản thường cố định tại nơi
được xây dựng. Các điều kiện về địa hình, địa lý có tác động lớn đến q trình
đầu tư và việc phát huy kết quả đầu tư. Do vậy, cần phải lựa chọn địa điểm đầu
tư xây dựng hợp lý, đảm bảo các yêu cầu về an toàn, cảnh quan, môi trường,
hiệu quả sử dụng và phải phù hợp với quy hoạch, kế hoạch. Lựa chọn địa điểm
đầu tư hợp lý, sẽ tạo điều kiện thuận lợi để khai thác lợi thế của vùng, địa
phương, đồng thời đảm bảo được sự phát triển cân đối của vùng lãnh thổ, giữa
các địa phương.

12


Sản phẩm của quá trình đầu tư xây dựng cơ bản thường có giá trị sử dụng
lâu dài, các sản phẩm đầu tư xây dựng cơ bản thơng thường có thời gian sử
dụng từ 5 đến 50 năm, có những cơng trình thời gian sử dụng hàng trăm năm.
1.1.2.2. Đặc điểm riêng của quản lý nhà nước về đầu tư xây dựng cơ bản
bằng nguồn vốn ngân sách nhà nước
Thứ nhất, nguồn vốn đầu tư từ ngân sách nhà nước
Đầu tư xây dựng cơ bản từ vốn ngân sách nhà nước là quá trình nhà nước
bỏ vốn từ ngân sách, để tiến hành các hoạt động xây dựng dự án đầu tư, xây
dựng các cơng trình nhằm tạo ra tài sản cố định, cơ sở vật chất kỹ thuật là nền
tảng cho nền kinh tế.
Vốn chi cho đầu tư xây dựng cơ bản từ ngân sách nhà nước chiếm tỷ

trọng rất lớn trong tổng chi đầu tư phát triển từ ngân sách nhà nước, được cấp
phát trực tiếp và không hoàn lại. Đây là nguồn vốn lớn và phức tạp trong quản
lý dễ bị lãng phí và thất thốt, cần phải được kiểm soát chặt chẽ. Vốn chi cho
đầu tư xây dựng cơ bản từ ngân sách được phân bổ theo dự toán hàng năm, đây
là một trong những nguyên nhân dẫn đến việc thi cơng xây dựng cơng trình kéo
dài vì phải mất thời gian chờ bố trí vốn.
Chính phủ hay chính quyền địa phương tham gia trực tiếp vào quản lý
tồn bộ q trình đầu tư xây dựng các cơng trình thuộc nguồn vốn NSNN nhằm
đảm bảo sự phù hợp với chiến lược, quy hoạch và kế hoạch phát triển kinh tế xã hội.
Vốn từ NSNN trong đầu tư XDCB được kiểm tra, kiểm soát chặt nhằm
ngăn chặn tình trạng sử dụng khơng đúng mục đích, tránh tình trạng lãng phí,
tham nhũng gây thất thốt ngân sách nhà nước
Thứ hai, mục đích đầu tư xây dựng cơ bản từ vốn ngân sách chủ yếu để
phục vụ lợi ích cơng cộng. Do đó, đầu tư xây dựng cơ bản từ vốn ngân sách
chủ yếu tập trung vào xây dựng kết cấu hạ tầng cơng cộng, các cơng trình phúc
13


lợi xã hội; những dự án, cơng trình này có tỷ suất lợi nhuận thấp nhưng có tác
dụng tạo ra nền tảng cơ sở hạ tầng của nền kinh tế, tạo thúc đẩy đầu tư và thu
hút các nguồn vốn khác, tạo điều kiện thúc đẩy phát triển kinh tế - xã hội. Đây
là những lĩnh vực mà các thành phần kinh tế khác khơng có khả năng hoặc
khơng muốn đầu tư, vì vốn đầu tư lớn, lợi nhuận thấp và khó khăn trong việc
thu hồi vốn.
1.1.2.3. Vai trị của quản lý nhà nước về đầu tư xây dựng cơ bản bằng
nguồn vốn ngân sách nhà nước
Đầu tư xây dựng cơ bản có vai trị quan trọng đối với phát triển kinh tế
của tất cả các nước trên thế giới, đặc biệt là các nước đang phát triển như Việt
Nam. Hoạt động đầu tư xây dựng cơ bản có vai trò quan trọng trong thực hiện
chiến lược phát triển kinh tế - xã hội theo hướng cơng nghiệp hóa - hiện đại

hóa, nhằm khai thác và sử dụng có hiệu quả nhất các tài nguyên thiên nhiên,
lao động, vốn và các nguồn lực khác trong xã hội.
Đầu tư xây dựng cơ bản là hoạt động đầu tư do đó có những vai trò chung
của hoạt động đầu tư: tác động đến tổng cung và tổng cầu của nền kinh tế, tác
động chiến lược phát triển kinh tế, tạo ra nền tảng vật chất cho sự phát triển
khoa học kỹ thuật, tạo ra công ăn việc làm cho người lao động
Thứ nhất, đầu tư xây dựng cơ bản tác động đến sự chuyển dịch cơ cấu
kinh tế
Khi tăng đầu tư xây dựng cơ bản thì cơ sở vật chất kỹ thuật của các ngành
tăng, sẽ phát triển sức sản xuất vật chất và dịch vụ của các ngành. Như vậy, đầu
tư xây dựng cơ bản đã làm thay đổi cơ cấu và quy mơ phát triển của ngành kinh
tế, từ đó nâng cao năng lực sản xuất của toàn bộ nền kinh tế. Đây là điều kiện
tăng nhanh giá trị sản xuất và tổng giá trị sản phẩm trong nước, tăng tích luỹ,
đồng thời nâng cao đời sống vật chất tinh thần của người lao động, đáp ứng yêu
cầu nhiệm vụ cơ bản về chính trị, kinh tế, xã hội.
14


Đầu tư xây dựng cơ bản tác động đến sự phát triển của ngành, lãnh thổ,
thành phần kinh tế. Chính sách đầu tư định hướng mục tiêu phát triển chuyển
dịch cơ cấu kinh tế của toàn bộ nền kinh tế. Việc đầu tư cần phải có tầm nhìn
dài hạn, đảm bảo sự phát triển cân đối giữa các lãnh thổ, các ngành; đồng thời,
phải xây dựng kế hoạch trung hạn và ngắn hạn, để đảm bảo q trình thực hiện
có hiệu quả, tiết kiệm các nguồn lực.
Thứ hai, đầu tư xây dựng cơ bản tác động đến sự ổn định kinh tế, tạo
công ăn việc làm
Sự tác động không đồng thời về mặt thời gian của đầu tư, do ảnh hưởng
của tổng cung và tổng cầu của nền kinh tế làm cho mỗi sự thay đổi của đầu tư
dù là tăng hay giảm cùng một lúc vừa là yếu tố duy trì vừa là yếu tố phá vỡ sự
ổn định của nền kinh tế, chẳng hạn như khi tăng đầu tư sẽ làm cho các yếu tố

liên quan tăng, tăng sản xuất của các ngành sẽ thu hút thêm lao động nâng cao
đời sống.
Đầu tư xây dựng cơ bản là ngành có nhu cầu lao động lớn, nó tác động
rất lớn đến việc tạo công ăn việc làm, cải thiện và nâng cao mức sống, nâng cao
trình độ đội ngũ lao động: nhu cầu lao động cho công tác xây dựng cơng trình;
nhu cầu lao động để vận hành khi đưa cơng trình vào sử dụng.
Thứ ba, đầu tư xây dựng cơ bản tác động đến sự tăng trưởng và phát triển
kinh tế. Đầu tư xây dựng cơ bản đã làm cho tổng tài sản của nền kinh tế quốc
dân được gia tăng, tạo cơ sở vật chất kỹ thuật cho từng ngành, toàn bộ nền kinh
tế quốc dân, thúc đẩy tốc độ sản xuất của xã hội. Các hoạt động xây dựng cơ
sở hạ tầng, cơng trình cơng cộng tạo điều kiện phát triển cho các ngành, các tổ
chức kinh tế không ngừng được nâng cao, sự tác động này có tính dây chuyền
của những hoạt động kinh tế nhờ đầu tư xây dựng cơ bản.
Thứ tư, đầu tư xây dựng cơ bản thúc đẩy sự phát triển khoa học công
nghệ
15


Thông qua đầu tư xây dựng cơ bản đã tạo nền tảng cho sự phát triển kinh
tế, thúc đẩy sự phát triển khoa học cơng nghệ, đóng góp trong phát triển kinh
tế xã hội, làm thay đổi cơ chế quản lý, cơ sở kỹ thuật cho phù hợp với sự phát
triển theo xu thế chung của xã hội.
Về mặt kỹ thuật các cơng trình được xây dựng lên là thể hiện cụ thể của
đường lối phát triển khoa học kỹ thuật của đất nước, là kết tinh hầu hết các
thành tựu khoa học kỹ thuật đã đạt được ở chu kỳ trước và sẽ góp phần mở ra
một chu kỳ phát triển mới của khoa học và kỹ thuật ở giai đoạn tiếp theo.
1.1.3. Tính tất yếu của quản lý nhà nước về đầu tư xây dựng cơ bản
bằng ngân sách nhà nước
Thứ nhất, để đảm bảo chất lượng công trình, hiệu quả của vốn đầu tư
Giai đoạn hiện nay, chất lượng các cơng trình xây dựng cơ bản cịn rất

nhiều tồn tại, bất cập như: các sự cố, hư hỏng cơng trình cũng như những
khoảng trống về pháp luật; tiêu chuẩn, quy chuẩn kỹ thuật. Một số cơng trình
mới bàn giao đưa vào khai thác, sử dụng đã bộc lộ khiếm khuyết, thiếu sót về
chất lượng, gây bức xúc trong quần chúng nhân dân như: sự kém chất lượng
hoàn thiện của các cơng trình nhà ở tái định cư; tình trạng lún nền trên một số
tuyến đường giao thơng, hư hỏng một số cơng trình trường học, trụ sở... Vấn
đề bảo trì, bảo dưỡng các cơng trình, dự án trong quá trình sử dụng cũng chưa
được quan tâm đúng mức.
Đầu tư xây dựng cơ bản từ nguồn vốn ngân sách nhà nước được đánh giá
là dàn trải, manh mún, lãng phí, kém hiệu quả, nhiều dự án được phê duyệt
chưa đảm bảo tính hợp lý, quy hoạch tổng thể. Đường giao thông vừa thi công
xong đã bị đào lên để làm hệ thống cấp nước, hệ thống thông tin liên lạc; một
cây cầu xây dở dang mới xong phần hạ bộ, dừng thi công chờ cấp vốn để thi
công phần thượng bộ; một số cơng trình thủy lợi xây dựng xong không đem lại

16