Tài liệu Đề tài Thực trạng về bạo lực học đường ở lứa tuổi vị thành niên tại thành phố Hạ Long, tỉnh Quảng Ninh docx

LUẬN VĂN TỐT
NGHIỆP
đề tài : “ Thực trạng về bạo lực học
đường ở lứa tuổi vị thành niên tại
thành phố Hạ Long, tỉnh Quảng Ninh”

1


SVTH: Hoàng Thị Thỏa

2


LỜI NĨI ĐẦU
Bạo lực học đường khơng chỉ là những hiện tượng cá biệt mà giờ đây
đã trở thành vấn nạn của toàn xã hội. Trên tất cả các trường học đều xuất
hiện bạo lực học đường. Tuy mức độ có khác nhau nhưng cả thành thị và
nơng thơng, cả đồng bằng và miền núi thì các vụ liên quan đến bạo lực học
đường đều ra tăng. Vị thành niên là đối tượng của nhiều bộ môn khoa học
quan tâm nghiên cứu đáng chú ý là trong sinh lý học, tâm lý học, xã hội
học…Ở mỗi thời kỳ trong đời sống con người, sự phát triển về thể chất và
tâm lý và cả nhân cách có quy luật riêng. Tuổi vị thành niên là lứa tuổi thiếu
niên nhưng đây là giai đoạn phát triển rất cao về thể chất và có những biến
chuyển tâm lý hết sức phức tạp. Chính yếu tố tâm lý cũng như thể chất và
nhân cách chưa hoàn thiện một cách đầy đủ này khiến cho trẻ em trong lứa
tuổi vị thành niên hay bị khủng hoảng về tâm lý, dần đến những suy nghĩ và
hành động sai lệch.
Nghiên cứu xã hội học phạm tội là một chuyên ngành nghiên cứu với
tư cách là một hiện tượng xã hội, coi đó là những hành vi sai lệch, trên cơ sở
và phương pháp nghiên cứu đặc thù của xã hội học.

Thành phố Hạ Long tỉnh Quảng Ninh nằm bên bờ vịnh Hạ Long xinh
đẹp, phát triển các ngành dịch vụ du lịch, buôn bán kinh doanh. Trong điều
kiện phát triển kinh tế sầm uất, cùng với hàng loạt những khu vui chơi, giải
trí thì tỷ lệ phạm tội ở lứa tuổi vị thành niên ở khu vực này thuộc loại cao
trong tỉnh, đặc biệt là nạn bạo lực học đường. Việc tỷ lệ bạo lực học đường ở
lứa tuổi vị thành niên tăng cao sẽ ảnh hưởng đến gia đình, nhà trường và xã
hội, mà ở đây chính là mơi trường du lịch thiếu sự an tồn khi du khách đến
Hạ Long. Do vậy cần có những biên pháp kịp thời của chính quyền địa
phương và tồn thể cộng đồng để tuổi trẻ Hạ Long xứng đáng với câu nói

3


của Bác: “Một năm khởi đầu từ mùa xuân, một đời khởi đầu từ tuổi trẻ, tuổi
trẻ là mùa xuân của đất nước”.
Vì những lý do trên em đã chọn đề tài : “ Thực trạng về bạo lực học
đường ở lứa tuổi vị thành niên tại thành phố Hạ Long, tỉnh Quảng Ninh”
là đề tài tiểu luận. Với nội dung xoay quanh thực trạng bạo lực học đường ở
lứa tuổi vị thành niên tại địa phương và một số những đóng góp nhỏ bé của
bản thân em về vấn đề này để xây dưng quê hương ngày một giàu mạnh, thế
hệ trẻ luôn phát huy được tốt nhất khả năng của mình. Do lượng kiến thức
và nguồn thơng tin cịn hạn hẹp nên khơng thể trách khỏi những sai sót
trong q trình làm bài. Em kính mong nhận được sự đóng góp của thầy để
bài viết của em được hoàn thiện hơn.
Em xin chân thành cảm ơn !

Sinh viên thực hiện:
Hoàng Thị Thỏa

4

NỘI DUNG
I. Cơ sở lý luận và cơ sở thực tiễn của “Thực trạng về bạo
lực học đường ở lứa tuổi vị thành niên tại thành phố Hạ Long, tỉnh
Quảng Ninh.”
1.Cở sở lý luận:
1.1 Một số khái niệm cơ bản
Bạo lực học đường là hình thức khá phổ biến ở lứa tuổi vị thành niên
trong môi trường giáo dục. Bạo lực học đường là bạo lực về tinh thần, ngôn
ngữ, thân thể thi hành có ý đồ giữa các học sinh trong và ngoài trường. Cho
dù là những hành động thiếu tôn trọng hay giễu cợt đã làm cho người bị hại
cảm thấy bất tiện cũng được xem là bạo lực học đường.
Tuổi vị thành niên: Theo tổ chức Y tế thế giới (WHO), trẻ vị thành
niên (VTN) là thuật ngữ chỉ nhóm người từ 10-18 tuổi. Theo kết quả Tổng
điều tra dân số năm 1999 ở Việt Nam, trẻ VTN có 17.350326 người, chiếm
khoảng 22,7% dân số cả nước. Đây là lứa tuổi có những đợt khủng hoảng
giữa các giai đoạn phát triển tâm lý. Các nhà tâm lý học cho thấy rằng hành
vi của trẻ thường mang tính đột khởi, tò mò, manh động, muốn thử sức. Ứng
xử có xu hướng chống đối, hung hăng.
Bạo lực học đường ở lứa tuổi vị thành niên là những học sinh trong
các trường trung học cơ sở, trung học phổ thông độ tuổi từ 10-18 chưa thực
sự hoàn thiện về mặt sinh lý cũng như nhận thức có những hành vi trái pháp
luật sai lệch các giá trị truyền thống của dân tộc mà ở đây là những hành vi
bạo lực đối với các học sinh khác trong cùng hoặc là khác trường dẫn đến

5


những hậu quả hết sức nghiêm trọng cho bản thân, gia đình, nhà trường và

tồn thể xã hội.
1.2 Những khái niệm có liên quan
Phạm tội: khái niệm được quy định tại khoản 2- Điều 8- Bộ luật hình
sự là việc chủ thể thực hiên hành vi nguy hiểm cho xã hội, phạm vào các tội
được quy định trong Bộ luật hình sự. Với các đặc điểm:
- Có hành vi nguy hiểm cho xã hội
- Hành vi nguy hiểm cho xã hội phải được quy định trong Bộ luật
hình sự.
- Chủ thể của tội phạm phải là người có năng lực trách nhiệm hình
sự.
- Người thực hiện hành vi nguy hiểm cho xã hội phải là người có lỗi
- Khách thể của tội phạm là các quan hệ xã hội bị xâm phạm mà các
quan hệ xã hội đó được Bộ luật hình sự bảo vệ.
Xã hội học phạm tội là một chuyên ngành nghiên cứu của xã hội học
với tư cách là một hiện tượng xã hội, coi đó là những hành vi sai lệch, trên
cơ sở phương pháp nghiên cứu nói chung và phương pháp nghiên cứu đặc
thù của xã hội học nói riêng.
2. Cở sở thực tiễn của vấn đề : “Thực trạng về bạo lực học
đường ở lứa tuổi vị thành niên tại thành phố Hạ Long tỉnh Quảng
Ninh”.
2.1 Khái quát thực trạng về bạo lực học đường ở lứa tuổi vị thành
niên hiện nay ở Việt Nam nói chung và việc cần thiết phải đưa ra những
giải pháp để giảm tỷ lệ bạo lực học đường.
 Thực trạng về bạo lực học đường ở lứa tuổi vị thành niên tại
Việt Nam hiện nay:
6


Tình trạng học sinh mang hung khí tới trường và sẵn sang đánh nhau
để giải quyết mâu thuẫn xuất hiện ngày càng nhiều trong các trường phổ

thơng trên tồn quốc. Thực tế này được báo động tại Hội thảo về giải pháp,
nâng cao hiệu quả công tác giáo dục đạo đức, lối sống, phòng chống tội
phạm, bạo lực học đường do Bộ GD-ĐT tổ chức ngày 25/11/2009. Ngành
Giáo dục đang phải đối mặt với tình trạng bạo lực học đường ngày càng có
xu hướng gia tăng và tính chất vụ việc ngày càng nguy hiểm. Ơng Phùng
Khắc Bình, Vụ trưởng Vụ Công tác học sinh sinh viên (Bộ GD-ĐT) cho
biết: thống kê từ 38 sở GD-ĐT gửi về Bộ từ năm 2003 đến nay có tới 8.000
vụ học sinh tham gia đánh nhau và bị xử lý kỷ luật. Báo động hơn trong thời
gian gần đây, nhiều vụ bạo lực học đường nguy hiểm như: nữ sinh tập đánh
nhau hội đồng, làm nhục bạn, nam sinh dung dao kiếm, mã tấu chém nhau
ngay trong sân trường. Có nhiều trường hợp mâu thuẫn trong tình bạn, tình
yêu đã dung dao rạch mặt bạn, đâm chết bạ giữa sân trường, xảy ra ở nhiều
nơi: Hà Nội, Hà Tĩnh, Lai Châu, Gia Lai, Bắc Giang, Bình Dương, Quảng
Ninh…Ngồi ra hiện nay cũng có một ít bộ phận khơng nhỏ thiếu tơn trọng
thầy cơ giáo, coi thường kỷ luật nhà trường, thường xuyên nói tục chửi thề.
 Sự cần thiết phải đưa các giải pháp nhằm giải tỷ lệ bạo lực học

đường hiện nay.
Giáo dục là một trong những quốc sách hàng đầu của Nhà nước, việc
phát triển nguồn nhân lực vừa là mục tiêu vừa là động lực của sự phát triển
kinh tế- xã hội. Điều đó có ý nghĩa hết sức quan trọng, vậy mà nạn bạo lực
học đường ngày càng ra tăng với số lượng chóng mặt điều đó ảnh hưởng rất
lớn đến quá trình đào tạo và phát triển con người của đất nước.
Chốn học đường thường được xem là mơi trường an tồn nhưng giờ
đây đã bị ảnh hưởng nghiêm trọng bởi tình trạng học sinh hành xử theo kiểu
xã hội đen. Nạn bạo lực học đường đang khiến nhiều người lo ngại. Làn
7


ranh giữa những hành động côn đồ và tội phạm là rất mong manh. Vấn nạn

này đã khiến các ngành chức năng hết sức quan tâm, nỗi lo lắng của gia
đình, và cả một thế hệ tương lai của đất nước.
Khi bước vào năm học mới, hẳn khơng ít bạn học sinh e ngại trước
những “anh chị” lớp trên hung hăng. Những màn chào hỏi bằng nắm đấm,
đe dọa khiến khơng ít bạn hoang mang sợ hãi. Thậm chí khơng ít những vụ
rối loạn tinh thần, trầm cảm, nơi cổng trường không yên tĩnh luôn ám ảnh
với những nạn nhân yếu ớt của nạn bắt nạn, bạo lực học đường. Điều này
ảnh hưởng rất lớn đến vấn đề học tập cũng như sinh hoạt của các em học
sinh.
=> Với tất cả những lý do trên thì việc khẩn trương đưa ra các giải
pháp của các ngành chức năng, nhà trường, nhà đình và tồn thể xã hội vào
vấn nạn bạo lực học đường là hết sức cần thiết.
2.2 Những điều kiện tự nhiên và kinh tế- xã hội ảnh hưởng
trực

tiếp đến vấn đè bạo lực học đường ở thành phố Hạ Long tỉnh

Quảng Ninh.
- Về điều kiện tự nhiên: thành phố Hạ Long với khí hậu miền biển ơn
hịa, đặc biệt là sự trù với các nguồn tài nguyên rừng và biển, các mỏ than
lớn, đặc biệt là thành phố Hạ Long có rất nhiều những danh lam thắng cảnh
như vịnh Hạ Long, đảo Tuần Châu, núi Bài Thơ…Người ta thường có câu
là: “người miền biển ăn sóng nói gió”. Và có lẽ chính điều này đã tạo nên
những nét tính cách đặc trưng của người dân miền biển Hạ Long.
- Về điều kiện kinh tế- xã hội: là trung tâm chính trị, kinh tế, văn hóa,
xã hội của tỉnh Quảng Ninh nên có nền kinh tế khá phát triển. Như một điều
tất nhiên đó là bên cạnh sự phát triển của kinh tế thì là hàng loạt những tệ
nạn xã hội ra đời. Và em xin nhắc đến ở đây là nạn bạo lực học đường ở lứa
tuổi vị thành niên tại thành phố Hạ Long tỉnh Quảng Ninh diễn ra hết sức
8

phổ biến và có xu hướng tăng mạnh về số lượng cũng như tính chất của vấn
đề.
2.3 Quan điểm của thành phố Hạ Long về thực trạng bạo lực
học đường ở lứa tuổi vị thành niên ở địa phương hiện nay.
Trước thực trạng đáng buồn của nạn bạo lực học đường ngày càng ra
tăng, để chấm dứt tình trạng trên, UBND thành phố Hạ Long đã yêu cầu
phòng GD-ĐT chỉ đạo các trường học và cơ sở giáo dục trong tồn thành
phố tăng cường thực hiện cơng tác an ninh trường học, thực hiện nghiêm túc
lịch trực của lãnh đạo nhà trường trong tất cả các ngày trong tuần, xác định
rõ nhiệm vụ của lãnh đạo trực. Đặc biệt phải duy trì nếp giao ban sau mỗi ca
trực, nhất là phải bàn giao chi tiết những diễn biến về công tác an ninh trật
tự, vụ việc nào được giải quyết trong ca trực, vụ việc nào còn tồn tại chưa
được giải quyết và thống nhất các giải pháp khắc phục tiếp thep. Đồng thời
chú trọng công tác giáo dục đạo đức pháp luật trong nhà trường, không
ngừng cảu tiến nội dung các giờ sinh hoạt lớp và các hoạt động tập thể, có
biện pháp nắm chắc các diễn biến tư tưởng của học sinh, từ đó áp dụng biện
pháp giáo dục phù hợp; phải tăng cường kêt hợp bao môi trường: gia đinhnhà trường-xã hội trong công tác giáo dục học sinh, nhất là phố hợp cha mẹ
học sinh, chính quyền địa phương và cơng an địa phương có biện pháp giải
quyết kịp thời, dứt điểm những mâu thuẫn trong học sinh, ngăn ngừa không
để xảy ra những hành vi q khích, bảo đảm giữ gì an ninh, trật tự cơng
cộng, an tồn trường học. Ngồi ra cịn phát động các phong trào thi đua học
tập, tạo nên môi trường học tập lành mạnh cho học sinh như: Phong trào học
tập và làm theo tấm gương đạo đức Bác Hồ, phong trào phát huy tuổi trẻ
vùng mỏ, phong trào Mỗi thầy cô giáo là một tấm gương sáng cho học sinh
noi theo. Ngồi ra Phó chủ tịch UBND thành phố Hạ Long ông Nguyễn
Mạnh Tuyên cho biết thành phố đã tăng cường chỉ đạo công tác an ninh, trật
9

tự, an toàn trường học và các cơ sở giáo dục nhằm chấm dứt tình trạng bạo
lực học đường

II. Nội dung
1. Thực trạng về nạn bạo lực học đường ở lứa tuổi vị thành niên
tại thành phố Hạ Long tỉnh Quảng Ninh.
1.1 Nạn bạo lực học đường ở lứa tuổi vị thành niên có xu hướng
tăng nhanh trong những năm gần đây và chiếm tỷ lệ khá cao so với
những vấn đề phạm tội ở lứa tuổi vị thành niên.
Theo số liệu điều tra về nạn bạo lực học đường ở lứa tuổi vị thành
niên, mà ở đây là hiện tượng đánh của học sinh trong trường cũng như ngoài
trường mà nhà trường phát hiện và xử lý được trong năm học 2007-2008
ngày càng tăng. Thể hiện dưới bảng số liệu sau:
Số học sinh bị xử lý kỷ luật do đánh nhau trong các trường trung
học phổ thông ( năm học 2007-2008):
Tên trường

Tổng số
hs

Số vụ đánh
nhau

Số hs bị kỷ luật do
đánh nhau

Bãi Cháy

1623

15

21

Chuyên Hạ Long

1045

2

3

Hòn Gai

1856

21

35

Vũ Văn Hiếu

1475

17

25

Văn Lang

1279

16

27

Dân lập Hạ Long

2013

24

39

Lê Thánh Tông

1547

18

31

978

13

26

1063

19

28

Ngô Quyền
Nguyễn Bỉnh
Khiêm

10


(Báo cáo tổng kết thi đua khen thưởng&kỷ luật của Phòng GD-ĐT
năm 2008)
Số học sinh bị xử lý kỷ luật do đánh nhau trong các trường trung
học cơ sở trong thành phố Hạ Long (năm học 2007-2008).
Tên trường
Lê Văn Tám
Kim Đồng
Trọng Điểm
Hồng Hải
Cao Xanh
Hà Tu
Lý Tự Trọng
Văn Lang
Bạch Đằng
Trần Quốc Toản
Nguyễn Văn
Thuộc
Bãi Cháy

Minh Khai
Nguyễn Trãi

Tổng số
Số vụ đánh
hs
nhau
1054
687
812
943
563
745
1259
639
717
803
868
698
745
806

Số hs bị kỷ luật do
đánh nhau
12
5
2
9
7
11

15
8
5
10

21
12
4
14
16
23
32
18
9
14

2
9
8
6

6
17
15
11

(Báo cáo tổng kết thi đua khen thưởng& kỷ luật của Phịng GD-ĐT
năm 2008)
Như vậy với có thể thấy trong khóa học năm 2007-2008 tại các trường
THPT Hạ Long có tổng số: 161 vụ đánh nhau với kỷ luật 233 học sinh và tại

các trường THCS Hạ Long có tổng số: 108 vụ đánh nhau với 212 học sinh
Với những số liệu trên đây thật sự chưa đánh giá hết được thực trạng bạo lực
học đường ở lứa tuổi vị thành niên tại thành phố Hạ Long. Bởi lẽ bạo lực
11


học đường là những hành vi xâm hại đến tinh thần, và thể xác giữa học sinh
trong trường và học sinh ngoài trường. Trên đây chỉ là những số liệu về bạo
lực thể xác được nhà trường phát hiện và kỷ luật. Những cũng đủ để cho
thấy nạn bạo lực học đường đã trở thành một vấn nạn trong ngành Giáo Dục
thành phố Hạ Long và là mối đe dọa nhức nhối của các gia đình và tồn thể
xã hội. Trên thực tế, khơng có một số liệu nào cụ thể để đánh giá được một
cách chính xác về nạn bạo lực học đường trên địa bàn thành phố Hạ Long
cũng như trên toàn quốc.
1.2 Nạn bạo lực học đường ở thành phố Hạ Long ngày càng nghiêm
trọng, với những hậu quả hết sức nghiêm trọng.
Nạn bạo lực học đường không chỉ gia tăng về số lượng và mức độ,
hậu quả của nó cịn nghiêm trọng gấp nhiều lần. Khơng chỉ cịn là những
cuộc ẩu đả, đánh nhau thơng thường giữa các “anh hùng rơm” mà hiện nay
xuất hiện ngày càng nhiều của các hung khí, vũ khí đó như là: gậy, gộc rùi
dao, kiếm, mã tấu, và có khi còn là súng hoa cải trong các cuộc ẩu đả đó. Tại
kỳ họp HĐND thành phố Hạ Long khóa VII từ 8-10/12/2009, Ban Văn hóaxã hội HĐND thành phố đề nghị UBND thành phố sớm ban hành đề án “
Phòng chống bạo lực học đường giai đoạn 2009-2015”. Từ đầu năm học
2009-1010 đến nay, trong toàn thành phố đã xảy ra 53 vụ bạo lực học
đường, trong đó có 2 vụ tử vong, khiến phụ huynh học sinh và học sinh hết
sức bất an. Nghiêm trọng nhất trong số đó là vụ dùng súng hoa bắn chết bạn
ngay đằng sau trường của Trần Văn Mạnh học sinh lớp 11 trường Dân lập
Hạ Long khiến bạn tử vong tại chỗ khiến cho dư ln hết sức xơn xao. Bên
cạnh đó cịn có một vụ cũng nghiêm trọng tại trường THPT Bãi Cháy với
việc thuê bảo kê đánh bạn trên đường về khiến nạn nhân tử vong. Ngoài ra

tại một số trường khác cũng có những vụ nghiêm trọng gây thương tật và
ảnh hưởng lớn đến sức khỏe của các nạn nhân. Với những vụ việc bạo lực
12


học đường nghiêm trọng này thì thẩm quyền xét xử thuộc về phía cơ quan
cơng an, chứ khơng cịn nằm trong các hình thức xử lý của nhà trường nữa.
Hơn thế nữa, không chỉ là bạo lực trong học sinh mà còn là hiện tượng học
sinh đánh cả giáo viên, cán bộ trong trường tại trường Dân lập Nguyễn Bỉnh
Khiêm.
Sau đây là một số những hình ảnh minh họa:

Những hung khí mà cơ quan cơng an thu giữ được trong vụ đánh
nhau của học sinh trườngTHPT Vũ Văn Hiếu

3 học sinh của trường THPT Lý Tự Trọng đang chờ xét hỏi tại cơ
quan điều tra.
13


Hơn thế nữa, chúng ta thường quen với những “nam tử hán đại
trượng phu”, vậy mà giờ đây bạo lực học đường xuất hiện khá phổ biến ở
các bạn nữ, với xu hướng đánh tập thể, đánh hội đồng và mức độ của những
sự việc cũng khơng “thua kém” gì các bạn nam. Nghiêm trọng nhất đó là
việc bị chính các bạn cùng lớp lột quần áo, lôi vào nhà vệ sinh đánh, đá vào
bộ phận sinh dục khiến cho bạn học sinh đó phải đi cấp cứu tại bệnh viện
Tỉnh Quảng Ninh.

14

Ngồi ra bạo lực học đường cịn diễn ra với nhiều những hình thức
như : hiện tượng cơ lập trong lớp của một số cá nhân khiến cho các bạn học
sinh bị cơ lập rơi vào tình trạng rối loạn về tâm lý ảnh hưởng rất lớn đến
học tập và sinh hoạt, có trường hợp cịn dẫn đến hiện tượng bị trầm cảm, hay
tự tử; hiện tượng bạo lực về kinh tế, việc xin tiền tiêu vặt của một số những
anh chị máu mặt trong trường nếu không sẽ dọa đánh…
1.3 Đây không chỉ là thực chung của riêng lứa tuổi vị thành niên ở
thành phố Hạ Long tỉnh Quảng Ninh mà còn là thực trạng chung của cả đất
nước cũng như trên thế giới.
Từ đầu năm đến nay, ở Việt Nam đã diễn ra hàng loạt những vụ bạo
hành trường học khiến dư luận rất bất bình, xót xa. Nhưng không chỉ riêng ở
nước ta, hầu như năm nào cũng có những vụ bạo hành trường học thảm khốc
thường xuyên xảy ra trên thế giới.
Ở Hàn Quốc, theo thống kê cho thấy rằng gần 13,2% học sinh nam và
5,8% học sinh nữ từ lớp 4 đến lớp 12 bị các bạn trong cùng lớp đánh hoặc
làm tổn thương.
Tại Trung Quốc, ngày 15/5/2009, nhiều báo chí cũng đã đưa tin về vụ
một học sinh trung học giết chết 2 người bạn và làm bị thương 4 người khác
ngay sau giờ học.
Cịn ở Mỹ, ngay sau vụ thảm sát kinh hồng của Cho Seung Hui -23
tuổi người Hàn Quốc tại trường Đại học công nghệ Virginia làm 32 người
chết và nhiều người khác bị thương vào tháng 4/2009 thì chỉ 2 ngày sau, một
học sinh 16 tuổi tại trường trung học phổ thông North Mecklenburg đã chĩa
súng dọa bạn cùng trường ngay trong bãi đỗ xe. Điều đáng buồn là, theo một
cuộc điều tra ở Mỹ, số lượng các vụ bạo hành trường học đến từ học sinh
châu Á chiếm một số lượng lớn.
15

Điểm qua những dẫn chứng, những con số, để thấy rằng nạn bạo lực
học đường ở lứa tuổi vị thành niên không chỉ là vấn đề quan tâm nhức nhối
của các cấp lãnh đạo ở thành phố Hạ Long, của các nhà trường, gia đình, của
cộng đồng dân cư mà đây là vấn đề chung của giáo dục quốc tế.
2. Hậu quả của nạn bạo lực học đường ở lứa tuổi vị thành niên ở
thành phố Hạ Long tỉnh Quảng Ninh.
Trước tiên hậu quả sẽ thuộc về chính các em học sinh cả những em sử
dụng bạo lực và những em là nạn nhân của bạo lực. Khi bạo lực xảy ra, đặc
biệt là bạo lực thể xác kiểu gì cũng gây tổn thương đến thể xác của cả hai
bên đặc biệt là nạn nhân có nhiều trường hợp có thể gây đến tử vong. Với
những thủ phạm đó thì sẽ là một khoảng đen trước tương lai. Ngoài ra cịn
ảnh hưởng đến tinh thần, đó là sự hoảng loạn, sự chán và sợ hãi không dám
đi học và lâu ngày sẽ ảnh hưởng đến kết quả học tập và có thể mắc một số
bệnh về tâm thần như: tự kỷ, trầm cảm…Đối với một số em, những di chứng
của thời niên thiếu bị bắt nạt kéo dài cho tới khi trưởng thành. Theo một
nghiên cứu của tiến sĩ Catherine Blaya thuộc Đại học Bordeaux 2( Pháp),
khoảng 20-40% nạn nhân của các vụ bạo lực học đường đã tái diễn chính
những hành động bạo lực mà các em từng phải chịu nhằm vào các nạn nhân
khác.
Trước thực trạng bạo lực học đường ra tăng chóng mặt như vậy khiến
cho khơng ít các bậc phụ huynh mất ăn mất ngủ vì lo cho con cái họ. Rồi
bao gia đình đứng trước tình trạng tan vỡ hạnh phúc do con hư, thường
xuyên đánh nhau gây gổ với bạn. Rồi thì “ trẻ con mất lịng người lớn” từ
những xích mích của trẻ con mà các bậc phụ huynh phải to tiếng, mất tình
làng nghĩa xóm.
Nhà trường vốn là mơi trường an tồn nhưng giờ đây thì đã khác rất
nhiều. Cảnh bạo lực diễn ra nhiều nơi, ngay trong lớp, trong giờ học, ngoài
16

sân trường, nhà vệ sinh, trước cổng trường, đằng sau trường…Trước tình
trạng đó ảnh hưởng rất nhiều đến kết quả học tập chung của toàn trường
cũng như các hoạt động khác.
Thành phố Hạ Long là miền đất du lịch với phương châm: “Người hạ
Long nói lời hay cử chỉ đẹp” vậy mà với thực trạng đạo đức như hiện nay
trong các trường trung học phổ thông và trung học cơ sở thì thật đáng lo
ngại. Mà hơn thế nữa, đất nước sẽ ra sao đây khi một thế hệ mới đang chứa
trong nó rất nhiều vấn đề và có thể quyết định đến vận mệnh quốc gia. Giáo
dục là quốc sách hàng đầu vậy mà nạn bạo lực học đường tăng khơng ngừng
với những con số chóng mặt.
3. Những ngun nhân khiến nạn bạo lực học đường ngày càng
tăng nhanh về số lượng, và nguy hiểm về tính chất mức độ của
sự việc.
a. Nguyên nhân trực tiếp.
Qua hàng loạt những vụ bạo lực học đường được giải quyết xử lý
trong toàn thành phố trong thời gian qua, hầu hết các câu trả lời mà giáo
viên, cũng như cơ quan điều tra nhận được từ phía các em học sinh về
nguyên nhân vì sao đánh nhau thì đều là những mâu thuẫn trong học tập trên
lớp hay những va chạm nhỏ bên ngồi xã hội như: nhìn thấy ghét thì đánh,
một cái nhìn đều, một câu nói đùa và một học sinh đã cho biết 90% các vụ
đánh nhau đều do “tình ái”, và có một nữ sinh khai báo trước cơ quan cơng
an rằng: “em đánh ban ấy vì chẳng có lý do nào cả”.
Những vụ ẩu đả thường diễn ra bên ngồi cổng trường thường ít được
báo cáo với hiệu trưởng mà chỉ lan truyền trong giới học sinh với nhau. Bản
thân các nạn nhân, những người bị bắt nạt, bị hành hung cũng thường dấu
kín vụ việc ngay cả với bố mẹ, thầy cơ mình. Những vụ nữ sinh ẩu đả được
đăng tải lên mạng Internet đã cho thấy rất rõ sự bang quan thờ ơ, lạnh lung
17

của những người đứng xem. Khơng hề ai có dấu hiệu định can thiệp hay báo
cáo các cơ quan chức năng, mà đơn thuần chỉ là “đừng xem cho vui mắt”.
b. Nguyên nhân sâu xa.
Một câu hỏi được đặt ra ở đây là nguyên nhân sâu xa, cái gốc của vấn
đền nằm ở đâu? Phải chăng giáo dục là cái gốc của vấn đề, giáo dục không
tốt mới hư hỏng. Như chúng ta đã biết có bốn mơi trường xã hội hóa cơ bản
để hình thành nên nhân cách của con người, đó là: gia đình, nhà trường, bạn
bè, thơng tin đại chúng. Và nguyên nhân sâu xa xảy ra những vụ bạo lực học
đường ở lứa tuổi vị thành niên ở thành phố Hạ Long cũng như là nguyên
nhân chung cho các trường hợp bạo lực học đường khác đều xuất phát từ
những mơi trường xã hội hóa ấy.
- Về phía bản thân trẻ trong lứa tuổi vị thành niên: Theo nghiên cứu
của tổ chức Y tế thế giới WHO, trẻ trong lứa tuổi vị thành niên dễ chịu ảnh
hưởng của các tác nhân từ môi trường sống, đặc biệt gia đình. Ở lứa tuổi
này, các rối loạn liên quan đến sức khỏe tâm thần thường biếu hiện thông
qua hành vi và các trạng thái cảm xúc quá mức với các cấp độ khác nhau,
như sự chống đối trong gia đình và ngồi xã hội. Người xưa đã có câu: “Trẻ
lên ba nói muốn cười, trẻ lên mười nói muốn đánh”.
- Về phía gia đình: “Các nhân vật chính” trong các vụ bạo lực học
đường ở lứa tuổi vị than niên nhìn chung đều thuộc các gia đình khiếm
khuyết. Cha mẹ ly hôn, mồ côi cha hoặc mồ côi mẹ, cha mẹ ln bận rơn với
cơng việc, làm ăn.Đó là những học sinh thiếu sự quản lý sát của gia đình,
thiếu sự quan tâm dạy dỗ và tình thương của cha mẹ. Khơng ít những bậc là
cha làm mẹ “khoán trắng” con cho nhà trường, mải mê làm ăn khơng quan
tâm gì đến con cái, khơng biết con minh học hành ra sao, chơi bời lêu lổng
thế nào? Có nhiều phụ huynh học sinh cịn khơng biết tên giáo viên chủ
nhiệm của con mình, khơng biết thời khóa biểu chính, học thêm của con,
18

không biết con giao du kết bạn với ai…Một số bậc phụ huynh chiều chuông
con quá đáng, cho con quá nhiều tiền tiêu sài, cho nên rất dễ hư hỏng. Theo
thống kê thì có tới 70% học sinh vi phạm kỷ luật ở trường tại thành phố Hạ
Long thì có ngun nhân do gia đình thiếu quan tâm.
- Về phía nhà trường: khơng ít những trường bng lỏng quản lý, đặc
biệt là những trường dân lập tại đại bàn thành phố, chưa tạo được niềm tin
cho học sinh để khi xảy ra mâu thuẫn thì báo cáo với giáo viên, nhà trường
tìm cách giải quyết, lâu nay nhà trường chỉ lo dạy chữ mà chưa làm tốt phần
dạy làm người, dạy đạo đức, dạy kỹ năng sống. Trong một cuộc điều tra gần
đây của Sở Văn hóa- xã hội UBND thành phố: khảo sát 1000 em học sinh tại
các trường THPT tại thành phố Hạ Long thì cho thấy một con số giật mình
khi 95% các em chưa nhận thức đúng về kỹ năng sống; 77,7% chưa bao giờ
được đào tạo tập huấn về vấn đề này; 76,4% rất cần được tập huấn về vấn đề
này và hầu hết các em đều lúng túng khi xử lý các tình huống được gặp
trong cuộc sống. Trong thời gian gần đây nổi cộm lên nạn bạo lực học
đường của các giáo viên, cần phải xem lại tư cách sư phạm đối với một số
giáo viên.Nói cụ thể hơn những thầy cơ giáo, những giờ dạy học cho học
sinh biết suy nghĩ, ý thức và danh dự để khơng sa ngã vào cịn q ít, thay
vào đó là thầy cơ lúc nào cũng nói đến nội quy, kỷ cương nhưng một khi
khơng có thầy cơ, ai sẽ phạt và lúc đó có dám chắc là những bạn trẻ sẽ
không tái phạm rồi hư hỏng? Thậm chí có những giáo viên cịn nghĩ, trường
học chỉ là nơi dạy kiến thức trong sách giáo khoa. Bên cạnh đó các trường
chưa là tốt việc giáo dục tư tưởng, đạo đức công dân cho học sinh. Học sinh
được học môn Giáo dục công dân từ lớp 3 vậy mà nạn bạo lực học đường
vẫn ngày càng gia tăng. Chúng ta cũng cần phải xem lại các hình thức kỷ
luật đối với những trường hợp vi phạm kỷ luật bạo lực học đường. Đó cũng
là nguyên nhân khiến số vụ bạo lực học đường ngày càng gia tăng.
19

- Từ phía bạn bè: Cùng với mơi trường gia đình và nhà trường thì bạn
bè cũng là mơi trường hết sức thân quen và có mối liên hệ hết sức mật thiết
với mỗi cá nhân. Tục ngữ có câu: “Gần mực thì đen gần đèn thì sáng”.Phải
khẳng định rằng, ở lứa tuổi vị thành niên là tuổi dễ bốc đồng và khó tực chủ.
Các em rất dễ bị ảnh hưởng bởi các yếu tố bên ngoài đặc biệt là sự lôi kéo
của bạn bè, thường nghe lời bạn hơn là lời cha mẹ thầy cơ giáo nên rất khó
quản lý. Cha mẹ thì thường dạy con cái phải biết chọn bạn mà chơi, nếu như
những học sinh ngoan, hiền chơi với nhau, vậy những học sinh cá biệt sẽ
chơi với ai. Trong các trường học ngày càng xuất hiên các băng nhóm, với
các thủ lĩnh là tập hợp của những học sinh học kém, cá biệt khiến cho nan
bạo lực học đường ngày càng ra tăng.
- Sự ảnh hưởng của các phương tiện truyền thông đại chúng. Mức độ
bạo lực học đường ngày càng tăng ở lứa tuổi vị thành niên đang trong tình
trạng báo động. Nguyên nhân khiến bạo lực học đường ngày càng tăng là do
học sinh được tiếp xúc quá nhiều với những kiểu phim bạo lực, phim hành
động của Mỹ, Hồng Kơng. Bên cạnh đó Internet- mạng lưới thông tin mà
hiện nay được phổ biến đến từng nhà, từng người các em đã học được gì qua
đó. Hãy thử đến các điểm Internet, học sinh say sưa những trị game online
đánh nhau, giết người vơ tư. Vơ hình những cuộc đụng độ “ảo” đó đang dần
dần hình thành trong đầu các em tư tưởng khơng sợ sệ, “tính anh hùng”,
“đụng là chơi tới bến”…Những điều đó vẫn được các game thủ cho là “tình
nghĩa giang hồ”, “sự cao thượng” của “chủ nghĩa anh hùng game”. Rồi sự
tranh chấp các tài khoản ảo mà có thể quy đổi ra tiền thật cũng thường xuyên
là một trong những lý do của các vụ bạo lực học đường như các trị Võ Lâm
Truyền Kỳ, Đột Kích, MU, Thiên Long Bát Bộ…Thật đau long khi nhìn cả
một thế hệ 9X ngày nay rời quyển vở là dán mắt vào màn hình với các loại
game, thật sự game online là một tội phạm trước mắt cần bị loại trừ để triệt
20