Quản lý giáo dục phòng chống bạo lực học đường cho học sinh ở các trường trung học phổ thông huyện ngân sơn tỉnh bắc kạn
Bạn đang xem bản rút gọn của tài liệu. Xem và tải ngay bản đầy đủ của tài liệu tại đây (1.51 MB, 126 trang )
ĐẠI HỌC THÁI NGUYÊN
TRƢỜNG ĐẠI HỌC SƢ PHẠM
BẾ VĂN CHÚC
QUẢN LÝ GIÁO DỤC PHÒNG, CHỐNG BẠO LỰC HỌC ĐƢỜNG
CHO HỌC SINH Ở CÁC TRƢỜNG TRUNG HỌC PHỔ THÔNG
HUYỆN NGÂN SƠN, TỈNH BẮC KẠN
LUẬN VĂN THẠC SĨ KHOA HỌC GIÁO DỤC
THÁI NGUYÊN, NĂM 2018
ĐẠI HỌC THÁI NGUYÊN
TRƢỜNG ĐẠI HỌC SƢ PHẠM
BẾ VĂN CHÚC
QUẢN LÝ GIÁO DỤC PHÒNG, CHỐNG BẠO LỰC HỌC ĐƢỜNG
CHO HỌC SINH Ở CÁC TRƢỜNG TRUNG HỌC PHỔ THÔNG
HUYỆN NGÂN SƠN, TỈNH BẮC KẠN
Ngành: Quản lý giáo dục
Mã số: 8140114
LUẬN VĂN THẠC SĨ KHOA HỌC GIÁO DỤC
Ngƣời hƣớng dẫn khoa học: GS.TSKH Nguyễn Văn Hộ
THÁI NGUYÊN, NĂM 2018
LỜI CAM ĐOAN
Tôi xin cam đoan luận văn “Quản lý giáo dục phòng, chống bạo lực
học đường cho học sinh ở các trường trung học phổ thông huyện Ngân Sơn,
tỉnh Bắc Kạn” là cơng trình nghiên cứu của bản thân, được thực hiện dưới sự
hướng dẫn của GS.TSKH Nguyễn Văn Hộ Các kết quả nghiên cứu trong Luận
văn là trung thực, chưa từng được cơng bố trong bất kì cơng trình nghiên cứu
nào của tác giả khác.
Thái Nguyên, tháng .... năm 2018
Tác giả luận văn
Bế Văn Chúc
i
LỜI CẢM ƠN
Tơi xin bày tỏ lịng kính trọng và lời cảm ơn sâu sắc tới GS.TSKH
Nguyễn Văn Hộ, những người hướng dẫn khoa học đã tận tình chỉ dẫn, giúp
đỡ tơi trong suốt q trình nghiên cứu và thực hiện luận văn.
Tơi xin bày tỏ lịng biết ơn đến các thầy cô và cán bộ Trường Đại học Sư
phạm Thái Nguyên đã giúp đỡ và tạo điều kiện thuận lợi cho tơi trong suốt q
trình học tập và nghiên cứu hồn thành luận văn này.
Tơi xin tri ân sự động viên, khích lệ và ủng hộ của gia đình, người thân,
bạn bè và đồng nghiệp đã giúp đỡ tôi hoàn thành luận văn này.
Tác giả luận văn
Bế Văn Chúc
ii
MỤC LỤC
Trang
TRANG BÌA PHỤ
LỜI CAM ĐOAN................................................................................................ i
LỜI CẢM ƠN .................................................................................................... ii
MỤC LỤC .........................................................................................................iii
DANH MỤC CÁC KÝ HIỆU, CÁC CHỮ VIẾT TẮT ................................. iv
DANH MỤC CÁC BẢNG ................................................................................. v
DANH MỤC SƠ ĐỒ......................................................................................... vi
MỞ ĐẦU ............................................................................................................. 1
1. Lý do chọn đề tài ..........................................................................................................1
2. Mục đích nghiên cứu ....................................................................................................2
3. Khách thể và đối tượng nghiên cứu ............................................................................3
4. Giả thuyết khoa học ......................................................................................................3
5. Nhiệm vụ nghiên cứu ...................................................................................................3
6. Giới hạn phạm vi nghiên cứu ......................................................................................3
7. Phương pháp nghiên cứu ............................................................................................4
8. Cấu trúc của luận văn ...................................................................................................5
Chƣơng 1. CƠ SỞ LÝ LUẬN VỀ QUẢN LÝ GIÁO DỤC PHÒNG,
CHỐNG BẠO LỰC HỌC ĐƢỜNG CHO HỌC SINH TRƢỜNG
TRUNG HỌC PHỔ THƠNG ........................................................................... 6
1.1. Tổng quan tình hình nghiên cứu ..............................................................................6
1.1.1. Các cơng trình nghiên cứu về bạo lực học đường ..................................... 6
1.1.2. Các cơng trình nghiên cứu về giáo dục phòng, chống bạo lực học
đường ....................................................................................................... 10
1.2. Một số khái niệm cơ bản........................................................................................ 13
1.2.1. Bạo lực học đường và giáo dục phòng, chống bạo lực học đường ......... 13
1.2.2. Quản lý giáo dục phòng, chống bạo lực học đường ................................ 16
iii
1.3. Giáo dục phòng, chống bạo lực học đường cho học sinh ở trường THPT ....... 17
1.3.1. Trường THPT trong hệ thống giáo dục quốc dân ................................... 17
1.3.2. Vai trò của giáo dục phòng, chống bạo lực học đường cho học sinh ở
các trường THPT ..................................................................................... 20
1.3.3. Nội dung giáo dục phòng, chống bạo lực học đường cho học sinh ở
các trường THPT ..................................................................................... 22
1.4. Nội dung quản lý giáo dục phòng, chống bạo lực học đường cho học sinh ở
các trường THPT huyện Ngân Sơn, tỉnh Bắc Kạn ............................................ 24
1.4.1. Quản lý lập kế hoạch giáo dục phòng, chống bạo lực học đường .......... 24
1.4.2. Quản lý nội dung giáo dục phòng, chống bạo lực học đường................. 26
1.4.3. Quản lý các con đường giáo dục phòng, chống bạo lực học đường ....... 27
1.4.4. Tổ chức các lực lượng tham gia giáo dục phòng, chống bạo lực học
đường ....................................................................................................... 29
1.4.5. Kiểm tra, đánh giá hoạt động giáo dục phòng, chống bạo lực học
đường ....................................................................................................... 31
1.5. Các yếu tố ảnh hưởng đến quản lý giáo dục phòng, chống bạo lực học
đường cho học sinh ở các trường THPT ............................................................ 32
1.5.1. Các yếu tố chủ quan................................................................................. 32
1.5.2. Các yếu tố khách quan ............................................................................. 36
Tiểu kết chƣơng 1 ............................................................................................ 41
Chƣơng 2. THỰC TRẠNG QUẢN LÝ GIÁO DỤC PHÒNG, CHỐNG
BẠO LỰC HỌC ĐƢỜNG CHO HỌC SINH CÁC TRƢỜNG THPT
HUYỆN NGÂN SƠN, TỈNH BẮC KẠN ....................................................... 42
2.1. Thực trạng giáo dục trung học phổ thông huyện Ngân Sơn, tỉnh
Bắc Kạn ................................................................................................................ 42
2.1.1. Về quy mô trường lớp và tỉ lệ học sinh THPT ........................................ 42
2.1.2. Về đội ngũ cán bộ quản lý và giáo viên THPT ....................................... 44
2.1.3. Về cơ sở vật chất, trang thiết bị dạy học của các trường THPT ............. 46
2.1.4. Về chất lượng giáo dục của các trường THPT ........................................ 47
iv
2.2. Khái quát về khảo sát thực trạng ........................................................................... 49
2.2.1. Mục tiêu khảo sát ..................................................................................... 49
2.2.2. Đối tượng khảo sát................................................................................... 49
2.2.3. Nội dung khảo sát .................................................................................... 49
2.2.4. Cách thức tiến hành khảo sát ................................................................... 49
2.3. Thực trạng giáo dục phòng, chống bạo lực học đường cho học sinh ở các
trường THPT huyện Ngân Sơn, tỉnh Bắc Kạn ................................................... 50
2.3.1. Nhận thức của cán bộ quản lý, giáo viên về bạo lực học đường và giáo
dục phòng, chống bạo lực học đường cho học sinh ở các trường THPT
huyện Ngân Sơn, tỉnh Bắc Kạn ............................................................... 50
2.3.2. Thực trạng nội dung giáo dục phòng, chống bạo lực học đường cho
học sinh ở các trường THPT huyện Ngân Sơn, tỉnh Bắc Kạn ................ 54
2.3.3. Thực trạng các hình thức giáo dục phịng, chống bạo lực học đường
cho học sinh ở các trường THPT huyện Ngân Sơn, tỉnh Bắc Kạn ......... 57
2.3.4. Thực trạng các phương pháp giáo dục phòng, chống bạo lực học đường
cho học sinh ở các trường THPT huyện Ngân Sơn, tỉnh Bắc Kạn ........... 60
2.3.5. Kết quả giáo dục phòng, chống bạo lực học đường cho học sinh ở các
trường THPT huyện Ngân Sơn, tỉnh Bắc Kạn ........................................ 61
2.4. Thực trạng quản lý giáo dục phòng, chống bạo lực học đường cho học sinh ở
các trường THPT huyện Ngân Sơn, tỉnh Bắc Kạn ............................................ 63
2.4.1. Thực trạng việc lập kế hoạch giáo dục phòng, chống bạo lực học đường
cho học sinh ở các trường THPT huyện Ngân Sơn, tỉnh Bắc Kạn ........... 63
2.4.2. Thực trạng tổ chức thực hiện kế hoạch giáo dục phòng, chống bạo lực học
đường cho học sinh ở các trường THPT huyện Ngân Sơn, tỉnh Bắc Kạn .... 65
2.4.3. Thực trạng kiểm tra, đánh giá hoạt động giáo dục phòng, chống bạo lực học
đường cho học sinh ở các trường THPT huyện Ngân Sơn, tỉnh Bắc Kạn...... 66
2.4.4. Đánh giá chung về thực trạng quản lý giáo dục phòng, chống bạo lực học
đường cho học sinh ở các trường THPT huyện Ngân Sơn, tỉnh Bắc Kạn .. 68
v
2.5. Thực trạng các yếu tố ảnh hưởng đến quản lý giáo dục phòng, chống bạo lực
học đường cho học sinh ở các trường THPT huyện Ngân Sơn ....................... 70
Tiểu kết chƣơng 2 ............................................................................................ 72
Chƣơng 3. BIỆN PHÁP QUẢN LÝ GIÁO DỤC PHÒNG, CHỐNG
BẠO LỰC HỌC ĐƢỜNG CHO HỌC SINH CÁC TRƢỜNG THPT
HUYỆN NGÂN SƠN, TỈNH BẮC KẠN ....................................................... 73
3.1. Các nguyên tắc đề xuất biện pháp......................................................................... 73
3.1.1. Nguyên tắc đảm bảo tính kế thừa ............................................................ 73
3.1.2. Nguyên tắc đảm bảo tính thực tiễn ......................................................... 74
3.1.3. Nguyên tắc đảm bảo tính đồng bộ ........................................................... 74
3.1.4. Nguyên tắc đảm bảo tính tính khả thi...................................................... 75
3.2. Các biện pháp quản lý giáo dục phòng, chống bạo lực học đường cho học
sinh ở các trường THPT huyện Ngân Sơn, tỉnh Bắc Kạn................................. 76
3.
□
3. Theo thầy/cô, bạo lực học đƣờng gây ra những hậu quả nào?
a. Làm tổn thương về thể xác và tinh thần
□
b. Ảnh hưởng đến kết quả học tập
□
c. Ảnh hưởng đến những người xung quanh, gia đình, xã hội
□
d. Là nguyên nhân dẫn đến tệ nạn xã hội khác và dẫn đến HS phạm pháp
□
e. Làm suy đồi đạo đức nhân cách con người
□
f. Hậu quả khác:……………………………………………………...
□
4. Thầy/cô đánh giá nhƣ thế nào về mức độ thực hiện các nội dung giáo
dục phòng, chống bạo lực học đƣờng dƣới đây ở trƣờng của thầy/cơ?
TT
Nội dung giáo dục phịng chống
bạo lực học đƣờng
Giáo dục nhận diện các hành vi bạo
1
lực học đường
Giáo dục ý thức chấp hành pháp
2
luật
Giáo dục ý thức chấp hành nội quy
3
trường lớp
Giáo dục đấu tranh với các biểu
4
hiện của hành vi bạo lực học đường
Giáo dục việc xây dựng trường học
5
thân thiện, bạn bè tương thân tương
ái giúp đỡ lẫn nhau
Nội dung khác:…………………….
6
……………………………………..
Thƣờng
xuyên
Thỉnh
thoảng
Không
thực hiện
5. Thầy/cô đánh giá nhƣ thế nào về mức độ thực hiện các hình thức giáo
dục phịng chống bạo lực học đƣờng cho học sinh ở trƣờng của thầy/cơ?
TT
Hình thức giáo dục phòng chống bạo
lực học đƣờng
1
GD qua hoạt động dạy học
2
GD qua hoạt động ngoài giờ lên lớp
3
GD qua giờ sinh hoạt lớp
4
GD qua hoạt động tự rèn luyện, tự tu
dưỡng của học sinh
5
GD qua tấm gương đạo đức của thầy cơ
Thƣờng
xun
Thỉnh
thoảng
Khơng
thực
hiện
Hình thức khác:………………..………
6
……………………………….…….….
6. Là cán bộ quản lý/giáo viên chủ nhiệm, thầy/cơ có thƣờng xun lập kế
hoạch giáo dục phòng chống bạo lực học đƣờng theo thời gian nhƣ sau
đây không?
Mức độ
STT
Các loại kế hoạch
1
Kế hoạch năm
2
Kế hoạch học kỳ
3
Kế hoạch tháng
4
Kế hoạch tuần
Kế hoạch theo chủ
5
điểm
Thƣờng
xuyên
Thỉnh thoảng
Không
bao giờ
7. Trƣờng của thầy/cơ có thƣờng xun tiến hành các công việc sau đây
để tổ chức thực hiện kế hoạch phịng chống bạo lực học đƣờng khơng?
Mức độ
STT
Tổ chức thực hiện kế
hoạch phòng chống
BLHĐ
Thành lập Ban chỉ đạo
1
phòng chống BLHĐ
Tổ chức tuyên truyền
2
phòng chống BLHĐ
Thành lập tổ Tâm lý học
3
đường
Tổ chức hội nghị cha mẹ
4
học sinh
Thông qua các cuộc họp
5
GVCN
Đưa nội dung phịng
6
chống BLHĐ vào các
mơn học
Tổ chức sơ kết, tổng kết
7
kế hoạch giáo dục phịng
chống BLHĐ
Thƣờng
xun
Thỉnh
thoảng
Khơng
bao giờ
8. Theo thầy/cơ, những yếu tố dƣới đây có ảnh hƣởng nhƣ thế nào đến
công tác quản lý giáo dục phòng, chống bạo lực học đƣờng cho học sinh
các trƣờng THPT huyện Ngân Sơn?
Rất
ảnh
hƣởng
Ảnh
hƣởng
Khơng
ảnh
hƣởng
□
□
□
□
□
□
□
□
□
□
□
□
□
□
□
□
□
□
1.1. Gia đình
□
□
□
1.2. Mơi trường xã hội
□
□
□
□
□
□
Yếu tố ảnh hƣởng
1. Các yếu tố chủ quan
1.1. Đặc điểm tâm sinh lý học sinh THPT
1.2. Nhận thức của học sinh THPT về bạo lực học
đường
1.3. Mục đích, nội dung giáo dục của nhà trường
1.4. Hình thức xử lý bạo lực học đường của nhà
trường
1.5. Đội ngũ cán bộ quản lý và giáo viên của nhà
trường
1.6. Sự phối hợp giữa nhà trường, gia đình và xã
hội
II. Các yếu tố khách quan
1.3. Cơ sở vật chất phục vụ giáo dục phòng chống
BLHĐ
Chân thành cảm ơn thầy/cô!
PHIẾU KHẢO SÁT THỰC TRẠNG
(Dành cho học sinh)
Để góp phần nghiên cứu các biện pháp quản lý giáo dục phòng chống
bạo lực học đường ở nơi em đang học tập, mong em vui lịng cho biết ý kiến
của mình về một số vấn đề sau đây:
1. Theo em, thế nào là bạo lực học đƣờng?
a. Những lời nói làm tổn thương về tinh thần giữa các học sinh với
nhau
□
b. Những hành vi làm tổn thương về thể xác giữa các học sinh với
nhau
□
c. Những lời nói làm tổn thương về tinh thần giữa giáo viên với học
sinh
□
d. Những hành vi làm tổn thương về thể xác giữa giáo viên với học
sinh
□
e. Những lời nói và hành vi thơ bạo, xúc phạm trấn áp người khác
gây nên những tổn thương về tinh thần và thể xác diễn ra trong phạm
vi trường học
□
2. Theo em, những nguyên nhân nào dẫn đến bạo lực học đƣờng?
a. Do cha mẹ bận rộn không quan tâm tới con cái
□
b. Các môn học về pháp luật trong nhà trường chưa được chú ý tới
□
c. Ảnh hưởng của văn hố phẩm xấu
□
d. Tâm lý lứa tuổi thích khẳng định mình
□
e. Nguyên nhân khác:…………………………………………………
□
3. Theo em, bạo lực học đƣờng gây ra những hậu quả nào?
a. Làm tổn thương về thể xác và tinh thần
□
b. Ảnh hưởng đến kết quả học tập
□
c. Ảnh hưởng đến những người xung quanh, gia đình, xã hội
□
d. Là nguyên nhân dẫn đến tệ nạn xã hội khác và dẫn đến HS phạm pháp
□
e. Làm suy đồi đạo đức nhân cách con người
□
f. Hậu quả khác:……………………………………………………...
□
4. Em đánh giá nhƣ thế nào về mức độ thực hiện các nội dung giáo dục
phòng, chống bạo lực học đƣờng dƣới đây ở trƣờng của em?
TT
Nội dung giáo dục phòng chống
bạo lực học đƣờng
1
Giáo dục nhận diện các hành vi
bạo lực học đường
2
Giáo dục ý thức chấp hành pháp
luật
3
Giáo dục ý thức chấp hành nội
quy trường lớp
4
Giáo dục đấu tranh với các biểu hiện
của hành vi bạo lực học đường
5
Giáo dục việc xây dựng trường
học thân thiện, bạn bè tương thân
tương ái giúp đỡ lẫn nhau
6
Nội dung khác:……………….
Thƣờng
xuyên
Thỉnh
thoảng
Không
thực hiện
5. Em đánh giá nhƣ thế nào về mức độ thực hiện các hình thức giáo dục
phịng chống bạo lực học đƣờng cho học sinh ở trƣờng của em?
TT
Hình thức giáo dục phòng chống bạo Thƣờng
lực học đƣờng
xuyên
1
GD qua hoạt động dạy học
2
GD qua hoạt động ngoài giờ lên lớp
3
GD qua giờ sinh hoạt lớp
4
GD qua hoạt động tự rèn luyện, tự tu
dưỡng của học sinh
5
GD qua tấm gương đạo đức của thầy cơ
6
Hình thức khác:………………
Thỉnh
Khơng
thoảng thực hiện
Chân thành cảm ơn em!
PHIẾU KHẢO NGHIỆM VỀ TÍNH CẦN THIẾT CỦA BIỆN PHÁP
(Dành cho cán bộ quản lý, giáo viên)
Xin thầy/cơ vui lịng giới thiệu đôi điều về bản thân:
Họ và tên:……………………….……………..Chức vụ:……………………
Đơn vị cơng tác:……………………… ……………………………………….
Để góp phần nghiên cứu về tính cần thiết của các biện pháp quản lý
giáo dục phòng chống bạo lực học đường mà chúng tôi đề xuất, kính mong
thầy/cơ vui lịng cho biết ý kiến của mình:
Mức độ cần thiết
STT
Các biện pháp
1
Nâng cao nhận thức của cán
bộ quản lý và giáo viên về
tầm quan trọng của giáo dục
phịng, chống bạo lực học
đường
2
Kế hoạch hóa cơng tác quản
lý giáo dục phòng, chống bạo
lực học đường
3
Bồi dưỡng nghiệp vụ quản lý
học sinh cho giáo viên chủ
nhiệm và cán bộ Đoàn Thanh
niên trong các nhà trường
4
Tăng cường giáo dục kỹ năng
sống cho học sinh
5
Kết hợp giữa nhà trường, gia
đình và xã hội trong quản lý
giáo dục phòng, chống bạo
lực học đường
Rất cần
thiết
Cần thiết
Không
cần thiết
Chân thành cảm ơn thầy/cô!
PHIẾU KHẢO NGHIỆM VỀ TÍNH KHẢ THI CỦA BIỆN PHÁP
(Dành cho cán bộ quản lý, giáo viên)
Xin thầy/cơ vui lịng giới thiệu đôi điều về bản thân:
Họ và tên:……………………………..Chức vụ:………… ………………….
Đơn vị cơng tác:…………………………………………………….………...
Để góp phần nghiên cứu về tính khả thi của các biện pháp quản lý giáo
dục phòng chống bạo lực học đường mà chúng tôi đề xuất, kính mong thầy/cơ
vui lịng cho biết ý kiến của mình:
Mức độ khả thi
STT
Các biện pháp
1
Nâng cao nhận thức của cán
bộ quản lý và giáo viên về
tầm quan trọng của giáo dục
phịng, chống bạo lực học
đường
2
Kế hoạch hóa cơng tác quản
lý giáo dục phòng, chống
bạo lực học đường
3
Bồi dưỡng nghiệp vụ quản lý
học sinh cho giáo viên chủ
nhiệm và cán bộ Đoàn Thanh
niên trong các nhà trường
4
Tăng cường giáo dục kỹ
năng sống cho học sinh
5
Kết hợp giữa nhà trường, gia
đình và xã hội trong quản lý
giáo dục phòng, chống bạo
lực học đường
Rất
khả thi
Khả thi
Không
khả thi
Chân thành cảm ơn thầy/cô!
