giao an van 9 chuan kien thuc ky nang

Bạn đang xem bản rút gọn của tài liệu. Xem và tải ngay bản đầy đủ của tài liệu tại đây (1.63 MB, 278 trang )

(1)Ngµy so¹n: 20/8/2011 TiÕt : 1 phong c¸ch hå chÝ minh (Lª Anh Trµ) A. Mục tiêu 1. KiÕn thøc: - Một số biểu hiện của phong cách Hồ Chí Minh trong đời sống và sinh hoạt. - Y nghÜa cña phong c¸ch Hå ChÝ Minh trong viÖc gi÷ g×n b¶n s¾c v¨n hãa d©n téc. - §Æc ®iÓm cña kiÓu bµi nghÞ luËn x· héi qua mét ®o¹n v¨n cô thÓ. 2. KÜ n¨ng: - Nắm bắt nội dung van bản nhật dụng thuộc chủ đề hội nhập với thế giới và bảo vệ b¶n s¾c v¨n hãa d©n téc. - Vận dụng các biện pháp nghệ thuật trong việc viết văn bản về một vấn đề thuộc lĩnh vùc v¨n hãa, lèi sèng. 3. Th¸i ®o: - T«n träng, kÝnh yªu, häc tËp, noi theo tÊm g¬ng, phong c¸ch Chñ tÞch Hå ChÝ Minh vĩ đại. - Cã ý thøc trong viÖc b¶o vÖ b¶n s¾c v¨n hãa d©n téc vµ héi nhËp víi thÕ giíi. B- ChuÈn bÞ : GV: SGK – SGV – tµi liÖu tham kh¶o HS: so¹n bµi – t×m hiÓu mét sè bµi viÕt vÒ sù gi¶n dÞ cñaB¸c C- tiÕn tr×nh d¹y vµ häc : 1. ổn định tổ chức : 2. Bài cũ : kiÓm tra sù chuÈn bÞ bµi cña hs 3. Bµi míi : Hoạt động của thầy và trò Nội dung cần đạt * Hoạt động 1 : Tạo tõm thế- Giới thiệu bài Mục tiêu: qua việc giới thiệu khái quát về Hồ Chí Minh tạo ra tâm thế tiếp nhận văn bản một cách hào hứng cho hs Phương pháp: phát vấn, thuyết trình * Hoạt động 2: Đọc hiểu chỳ thớch Mục tiêu: biểu hiện của phong cách hồ Chí minh trong đời sống và sinh hoạt - HS đọc văn bản ? - GV giíi thiÖu vÒ v¨n b¶n : TrÝch trong “Phong c¸ch Hå ChÝ Minh c¸i vÜ đại gắn với cái giản dị” của Lê Anh Trà (Hồ Chí Minh vµ v¨n hãa ViÖt Nam) -GV: Giải nghĩa từ ,phong cách ? Bài văn đã khẳng định nét nổi bật trong phong cách của Hồ Chí Minh lµ g× ? + Lµ lèi sèng, c¸ch sinh ho¹t, lµm viÖc, øng xö ... t¹o nªn c¸i riªng cña mét ngêi hay mét tÇng líp ngời nào đó + Bµi v¨n chñ yÕu nãi vÒ phong c¸ch lµm viÖc, phong c¸ch sèng cña ngêi. Cèt lâi cña P/c HCM lµ vẻ đẹp văn hóa với sự kết hợp hài hòa giữa tinh hoa v¨n hãa nh©n lo¹i víi tinh hoa v¨n hãa d©n téc -GV: Đây là bài văn nghị luận, để làm sáng tỏ nội dung tác giả đã có một hệ thống lập luận chặt chẽ em hãy xác định bố cục văn bản ? + Sù kÕt hîp gi÷a v¨n hãa nh©n lo¹i vµ v¨n hãa d©n téc trong phong c¸ch HCM. + Sự kết hợp giữa đời sống thanh cao mà vô cïng gi¶n dÞ trong phong c¸ch HCM. GV: HS đọc lại văn bản theo từng phần để nhấn m¹nh 2 ý chÝnh. - GV chèt l¹i : Bài nghị luận xã hội của Lê Anh Trà đã chỉ ra sự thèng nhÊt, kÕt hîp hµi hßa cña c¸c yÕu tè: d©n téc và nhân loại, truyền thống và hiện đại để làm nên sự. I- §äc , T×m hiÓu chung : 1- §äc :. 2- T×m hiÓu chó thÝch - Néi dung c¬ b¶n : Đó là vẻ đẹp văn hóa với sự kết hợp hài hòa gi÷a truyÒn thèng v¨n hãa d©n téc víi tinh hoa văn hóa nhân loại, giữa sự vĩ đại và giản dÞ.. - Bè côc : 2 phÇn.

(2) thống nhất giữa sự vĩ đại và giản dị trong phong c¸ch cña Ngêi. Hoạt động 3: đọc hiểu văn bản Mục tiêu: những biểu hiện trong vẻ đẹp phong cách Hồ Chí Minh Phương pháp: thuyết trình, nêu và giải quyết vấn đề, phát vấn, thảo luận,... - Bác Hồ đã tiếp xúc với văn hóa thế giới bằng cách nµo ? T×m c¸c vÝ dô cã tÝnh chÊt luËn cø chøng minh cho luận điểm đã nêu ở đầu đoạn ? + GhÐ l¹i nhiÒu h¶i c¶ng, th¨m nhiÒu níc, sèng dµi ngµy ë Ph¸p ë Anh, häc nhiÒu thø tiÕng níc ngoµi, lµm nhiÒu nghÒ, t×m hiÓu v¨n hãa nghÖ thuËt của các nớc đến mức uyên thâm, tiếp thu mọi cái hay cái đẹp, phê phán cái dở cái tiêu cực ... - Từ viện dẫn các luận cứ có tính chứng minh đó t¸c gi¶ ®a ra luËn cø cã tÝnh chÊt gi¶i thÝch kÕt luËn nào ? Kết luận đó có hợp lý không ? + “Cã thÓ nãi Ýt cã vÞ l·nh tô nµo l¹i am hiÓu nhiÒu vÒ c¸c d©n téc vµ nh©n d©n thÕ giíi, v¨n hãa thÕ giíi s©u s¾c nh Hå Chi Minh ...” + “Nhng điều kỳ lạ .... rất mới, rất hiện đại”. + Cách gợi mở, dẫn dắt vấn đề của tác giả rất tự nhiên và hiệu quả, kết luận đợc đa ra sau nhằm khẳng định những luận cứ đã đa ra trớc đó. * Hoạt động 3 :Củng cố- Dặn dò 4- Cñng cè : Suy nghÜ cña em vÒ phong c¸ch cña ngêi häc sinh ? 5- Híng dÉn vÒ nhµ : - B¸c ®i nhiÒu, häc réng ... nhng điều quan trọng để tạo nên phong cách của B¸c l¹i chÝnh lµ sù tiÕp thu cã chän läc ? Suy nghÜ cña em. Soạn tiết 2 của văn bản. II- Đọc hiÓu v¨n b¶n : 1- Sù kÕt hîp gi÷a v¨n hãa nh©n lo¹i vµ v¨n hãa d©n téc trong phong c¸ch Hå ChÝ Minh - Lý gi¶i sù thèng nhÊt gi÷a d©n téc vµ nh©n lo¹i trong phong c¸ch Hå ChÝ Minh. + ViÖn dÉn c¸c luËn cø nh»m chøng minh + §a ra luËn cø cã tÝnh gi¶i thÝch kÕt luËn. -> Hå ChÝ Minh mét nh©n c¸ch rÊt ViÖt Nam, mét lèi sèng rÊt b×nh dÞ, rÊt ViÖt Nam, rất phơng Đông, nhng cũng đồng thời rất mới, rất hiện đại. Ngµy so¹n20/8/2011: TiÕt : 2 phong c¸ch hå chÝ minh Lª Anh Trµ A- Môc tiªu 1. KiÕn thøc 2. Kü n¨ng : 3. Thái độ :. Giúp học sinh hiểu đợc vẻ đẹp của phong cách Hồ Chí Minh : Sự kết hîp hµi hßa gi÷a truyÒn thèng v¨n hãa d©n téc vµ nh©n lo¹i, thanh cao vµ gi¶n dÞ qua bµi nghÞ luËn thuyÕt minh. RÌn kü n¨ng ph©n tÝch luËn ®iÓm bµi v¨n, dùa vµo hiÓu biÕt cña m×nh tÝch hîp víi v¨n th¬ cña B¸c. T×nh c¶m kÝnh yªu vµ ý thøc tu dìng rÌn luyÖn theo g¬ng B¸c, h ứng cuộc vận động học tập và làm theo tấm gơng đạo đức Hồ Chí Minh.. B- ChuÈn bÞ : GV: SKG- Tµi liÖu tham kh¶o HS: §äc l¹i néi dung bµi, tr¶ lêi c©u hái C- tiÕn tr×nh d¹y vµ häc : 1. ổn định tổ chức : 2- Kiểm tra : Nét đẹp trong phong cách Hồ Chí Minh đợc Lê Anh Trà đề cập trong bài viết là gì ? Điều gì đã tạo nên vẻ đẹp phong cách đó ? (Néi dung thuyÕt tr×nh vµo bµi- H§1) 3- Bµi míi : Hoạt động của thầy và trò Nội dung cần đạt.

(3) * Hoạt động 1 : Giới thiệu bài mới - GV thuyÕt tr×nh vµo bµi : Vốn tri thức văn hóa sâu rộng mà Bác có đợc qua các con đờng : lao động, học hỏi ... không phải chỉ dừng ở đó mà Bác còn tiếp thu một cách có chọn lọc tinh hoa v¨n hãa níc ngoµi, kh«ng chÞu ¶nh hëng mét c¸ch thô động, tiếp thu mọi cái hay cái đẹp, phê phán những hạn chÕ tiªu cùc, trªn nÒn t¶ng d©n téc mµ tiÕp thu nh÷ng ảnh hởng quốc tế. Vì vậy mà ta khẳng định Phong cách Hå ChÝ Minh lµ : - Đoạn văn 1 theo em đợc lập luận theo cách quy nạp hay diÔn dÞch ? (Quy n¹p kÕt hîp gi¶i thÝch). * Hoạt động 2 : Đọc hiểu văn bản Mục tiêu: học sinh nắm được nét phong cách trong lối sống thanh cao mà giản dị của Bác, nghệ thuật của văn bản Phương pháp: tìm và phát hiện vấn đề, thuyết trình,phát vấn,... - Để củng cố cho lập luận của mình, tác giả đã đa ra những dẫn chứng nhằm khẳng định vẻ đẹp trong phong c¸ch Hå ChÝ Minh kh«ng chØ lµ sù kÕt hîp hµi hßa gi÷a truyÒn thèng v¨n hãa d©n téc vµ tinh hoa v¨n hãa nh©n loại mà còn là sự kết hợp giữa đời sống thanh cao mà v« cïng gi¶n dÞ. §äc ®o¹n 2 ? - GV:Nét đẹp trong lối sống giản dị mà thanh cao của Hồ Chí Minh đợc nhà văn dẫn tới từ đâu ? + T¸c gi¶ ®a ra hµng lo¹t dÉn chøng. Nh÷ng chi tiÕt hết sức cụ thể, phổ biến : đó là ngôi nhà sàn, là chiếc áo trấn thủ, đôi dép lốp từng đi vào thơ ca nh huyền thoại, lµ cuéc sèng sinh ho¹t hµng ngµy, lµ t×nh c¶m th¾m thiÕt đối với đồng bào, nhất là các em thiếu nhi ... - GV hoặc HS đọc một số câu thơ, bài văn, mẩu chuyện, ¶nh còng nãi tíi c¸c chi tiÕt trªn ? + Bài hát “Đôi dép đơn sơ, đôi dép Bác Hồ, Bác đi từ ë chiÕn khu B¸c vÒ ...”. ¶nh t liÖu : “B¸c Hå víi chiÕn dÞch Biªn giíi, L¸n Nµ Lõa, nhµ sµn ...” - Nh¾c l¹i mét sè néi dung cã liªn quan trong bµi -§øc tÝnh gi¶n dÞ cña B¸c Hå- cña Ph¹m V¨n §ång (líp 7). Cách diễn đạt của Lê Anh Trà có gì khác ?(2 câu đầu tiªn cña ®o¹n) ? + Dẫn chứng sống động, thủ pháp liệt kê không gây nhàm chán đơn điệu mà có tác dụng thuyết phục. Đều giíi thiÖu ng«i nhµ sµn ... nhng Lª Anh Trµ kh¸c vÒ c¸ch diễn đạt giới thiệu có sự so sánh giữa vị tiên và con ngời. -GV: Từ việc đa ra các dẫn chứng để ca ngợi lối sống giản dị của Bác tác giả đa ngời đọc đến luận cứ có tính giải thích khẳng định “Tôi dám chắc ..... cho tâm hồn và thể xác”. ý cần khẳng định là gì ? + Kh«ng ph¶i lµ lèi sèng kh¾c khæ cña nh÷ng con ngêi tù vui trong c¶nh nghÌo khã. + §©y còng kh«ng ph¶i lµ c¸ch tù thÇn th¸nh hãa, tù làm cho khác đời, khác ngời. + Đây là một cách sống văn hóa đã trở thành quan niệm thẩm mĩ : cái đẹp là sự giản dị tự nhiên. - Gi¸o viªn chèt l¹i n©ng cao : Phần cuối bài tác giả đã khiến cho bài viết sâu sắc b»ng c¸ch kÕt nèi qu¸ khø víi hiÖn t¹i. Tõ nÕp sèng gi¶n dị và thanh đạm của Bác tác giả liên hệ đến Nguyễn Tr·i, NguyÔn BØnh Khiªm – c¸c vÞ hiÒn triÕt cña non sông đất Việt. Dẫu sự so sánh không thật tơng đồng bởi B¸c mét chiÕn sÜ c¸ch m¹ng, lµ chñ tÞch níc cßn Nguyễn Trãi, Nguyễn Bỉnh Khiêm đợc nói đến trong thời gian ở ẩn, xa lánh cuộc sống sôi động bên ngoài. - Em đọc một bài thơ của Bác cũng nói thú điền viên ? (C¶nh rõng ViÖt B¾c, tøc c¶nh P¸c Bã, ®i thuyÒn trªn. Sù kÕt hîp hµi hßa gi÷a truyÒn thèng v¨n hãa d©n téc vµ tinh hoa v¨n hãa nh©n lo¹i. 2- Sự kết hợp giữa đời sống thanh cao mµ v« cïng gi¶n dÞ trong phong c¸ch Hå ChÝ Minh. - ở cơng vị lãnh đạo cao nhất của Đảng vµ nhµ níc nhng B¸c cã lèi sèng v« cïng gi¶n dÞ. + Nơi ở, làm việc đơn sơ + Trang phôc gi¶n dÞ + Ăn uống đạm bạc. - Cách sống giản dị, đạm bạc của Bác lại vô cùng thanh cao trang trọng. Bởi đó là một cách sống văn hóa đã trở thành quan niệm thẩm mĩ : cái đẹp là sự giản dị tự nhiªn..

(4) s«ng §¸y) .... - Là một bài văn nghị luận em thấy tác giả đã thành c«ng ë ®iÓm nµo ? + C¸ch nªu luËn ®iÓm, luËn cø râ rµng. + §an xen gi÷a lêi kÓ lµ lêi b×nh luËn tù nhiªn “Cã thÓ nãi Ýt cã vÞ l·nh tô nµo l¹i am hiÓu vÒ d©n téc vµ nh©n d©n thÕ giíi, v¨n ho¸ thÕ giíi s©u s¾c nh chñ tÞch HCM...” “Qu¶ nh mét c©u chuyÖn thÇn tho¹i, nh c©u chuyện về một vị tiên, một con ngời siêu phàm nào đó trong cæ tÝch ...” + DÉn th¬ NguyÔn BØnh Khiªm, dïng tõ H¸n ViÖt “siªu phµm, tiÕt chÕ, ... gîi sù gÇn gòi gi÷a B¸c víi c¸c vÞ hiÒn triÕt. + Sử dụng nghệ thuật đối lập (vĩ nhân mà hết sức gi¶n dÞ, gÇn gòi, am hiÓu mäi nÒn v¨n hãa nh©n lo¹i mµ hÕt søc d©n téc, hÕt søc ViÖt Nam) * hoạt động 3 : Luyên tập - GV cïng HS hÖ thèng hãa kiÕn thøc theo b¶ng tæng kÕt. * Hoạt động 4 : Củng cố- Dặn dò 4- Cñng cè : - Nh÷ng biÖn ph¸p nghÖ thuËt t¹o nªn phong c¸ch? 5- DÆn dß : Liªn hÖ lèi sèng c¸ nh©n, hëng øng cuéc vận động “Học tập và làm theo tấm gơng đạo đức Hồ ChÝ Minh”. T×m hiÓu bµi “Ph¬ng ch©m héi tho¹i”. 3- Nh÷ng biÖn ph¸p nghÖ thuËt tiªu biÓu: - HÖ thèng luËn ®iÓm, luËn cø râ rµng, thuyÕt phôc. - KÕt hîp gi÷a kÓ vµ b×nh luËn. - Chän läc chi tiÕt tiªu biÓu. - DÉn th¬, dïng tõ H¸n ViÖt - Nghệ thuật đối lập. III- Tæng kÕt - Ghi nhí SGK8. Ngµy so¹n: 22/8/2011 TiÕt : 3 C¸c ph¬ng ch©m héi tho¹i A. Môc tiªu: 1. KiÕn thøc: Néi dung ph¬ng ch©m vÒ lîng, ph¬ng ch©m vÒ chÊt. 2. KÜ n¨ng: - Nhận biết và phâm tích đợccách sử dụng phơng châm về lợng và phơng châm về chất trong mét t×nh huèng giao tiÕp cô thÓ. - Vận dụng phơng châm về lợng, phơng châm về chất trong hoạt động giao tiếp. 3.Thái độ: Có ý thức trong học tập và giao tiếp, ứng xử trong cuộc sống hàng ngày II- B.ChuÈn bÞ : GV: B¶ng phô ghi bµi tËp + SGK+ SGV HS: §äc tríc néi dung bµi C- tiÕn tr×nh d¹y vµ häc : 1. Tæ chøc : 2. KiÓm tra : ( kiÓm tra trong giê) 3. Bµi míi : Hoạt động của GV- HS Nội dung cần đạt * Hoạt động 1 : Giới thiệu bài Trong giao tiếp có những quy định không đợc nói ra thµnh lêi nhng ngêi tham gia giao tiÕp l¹i cÇn ph¶i tu©n thñ, nÕu kh«ng dï c©u nãi kh«ng m¾c lçi g× vÒ ng÷ ph¸p, tõ vùng hay ng÷ ©m song giao tiÕp còng kh«ng thµnh c«ng. => Một trong những quy định đó là phơng châm hội tho¹i. * Hoạt động 2 : Phân tích mẫu hình thành khái niÖm. GV: treo b¶ng phô vÝ dô. - HS đọc đoạn đối thoại (1). An hỏi Ba vấn đề gì ?Ba trả lời ra sao ? Câu trả lời đó đã đáp ứng yêu cầu của An cha ? Tại sao ? Nếu nói đúng phải nh thế nµo ? + Nội dung trả lời đã đợc biết, điều cần biết lại không nói đến. + Câu trả lời đúng phải là địa điểm mà Ba đi. I- Ph¬ng ch©m vÒ lîng 1- VÝ dô : - “B¬i ë ®©u” - “ë díi níc” -> Nội dung thừa và không đúng yªu cÇu ngêi hái. => Nội dung lời nói phải đúng yêu cÇu giao tiÕp, kh«ng thiÕu kh«ng.

(5) b¬i. - Tõ néi dung vÝ dô trªn em rót ra ®iÒu cÇn chó ý khi giao tiÕp lµ g× ? - §äc truyÖn cêi (Lîn cøãi ¸o míi) SGK 9. Ngêi mÊt lợn hỏi ngời áo mới vấn đề gì ? Ngời áo mới trả lời nh thế nào? Có đáp ứng ngời hỏi không ? Nếu đúng sÏ nh thÕ nµo? YÕu tè g©y cêi cña truyÖn cã t¸c dông ? - Cả hai tình huống trên đều vi phạm phơng ch©m héi tho¹i vÒ lîng ? VËy thÕ nµo lµ ph¬ng ch©m vÒ lîng ? HS: đọc ghi nhớ( SGK -9) - HS đọc phân vai truyện cời SGK 9 ? - GV:Anh chµng khoe qu¶ bÝ nãi kho¸c, nãi kh«ng đúng sự thực. Anh khoe nồi là để chế nhạo. Tuy nhiên trong giao tiếp cả 2 đều nói những điều nh thế nµo ? TruyÖn phª ph¸n thãi xÊu nµo ? -GV: VËy khi giao tiÕp cÇn tu©n thñ ®iÒu g×? HS đọc ghi nhớ. - NÕu kh«ng biÕt ch¾c 1 tuÇn n÷a líp em sÏ tæ chøc cắm trại thì em có thông báo điều đó với các bạn kh«ng ? NÕu cã sÏ sö dông c©u nµo trong 2 c©u sau? Gi¶i thÝch : + TuÇn sau líp ta sÏ tæ chøc ®i c¾m tr¹i + Cã lÏ tuÇn sau líp ra sÏ tæ chøc ®i c¾m tr¹i. * hoạt động 3 : Luyện tập - HS nhắc lại nội dung cña 2 ph¬ng ch©m héi tho¹i lîng vµ chÊt ? - Ph©n tÝch c¸c lçi sai trong c¸c c©u ? + Gia sóc <-> nu«i trong nhµ <=> dïng c¶ 2 lµ thõa. + Chim cã 2 c¸nh <-> 2 c¸nh <=> dïng c¶ 2 lµ thõa. •Hoạt động nhóm : GV: giao vấn đề nhiệm vụ: Nhãm 1 : Lµm bµi tËp 2 Nhãm 2 : Lµm bµi tËp 4 Nhãm 3 + 4 : lµm bµi tËp 5 •§¹i diÖn nhãm tr¶ lêi •C¸c nhãm kh¸c nhËn xÐt bæ xung •GV dù kiÕn : - Nhãm 1: a) Nãi cã c¨n cø ch¾c ch¾n lµ nãi cã s¸ch m¸ch cã chøng. b) Nãi sai sù thËt mét c¸ch cè ý, nh»m che giÊu điều gì đó là nói dối. c) Nãi mét c¸ch hó häa, kh«ng cã c¨n cø lµ nãi mß. d) Nãi nh¶m nhÝ vu v¬ lµ nãi nh¨ng nãi cuéi. e) Nãi kho¸c l¸c, lµm ra vÎ tµi giái hoÆc nãi những chuyện bông đùa, khoác lác cho vui là nói tr¹ng. - Nhãm 2 : a) Để đảm bảo phơng châm về chất. b) Để đảm bảo phơng châm về lợng. - Nhãm 3 + 4 : a) Ăn đơm nói đặt : Vu khống, đặt điều, bịa chuyÖn cho ngêi kh¸c. 4.Cñng cè : §äc kÕt luËn 2 ph¬ng ch©m héi tho¹i : lîng vµ chÊt. 5- DÆn dß : - T×m c¸c thµnh ng÷ liªn quan vµ gi¶i thÝch nghÜa cña các thành ngữ đó. - Đọc văn bản thuyết minh đã học ở lớp 8 (chú ý đặc ®iÓm vµ ph¬ng ph¸p thuyÕt minh).. thõa. vÝ dô 2: + Cả 2 đều nói nhiều hơn những gì cÇn nãi : cíi vµ míi. + ChÝnh yÕu tè g©y cêi nµy phª ph¸n tÝnh hay khoe khoang. 2- Ghi nhí :(SGK 9) - Nói có nội dung đáp ứng đúng yêu cÇu cña cuéc giao tiÕp, kh«ng thiÕu kh«ng thõa. II- Ph¬ng ch©m vÒ chÊt : 1- VÝ dô : - Cả 2 đều nói những điều sai sự thùc, kh«ng cã b»ng chøng.. 2- Ghi nhí : - Kh«ng nãi nh÷ng ®iÒu m×nh kh«ng tin là đúng hoặc không có bằng chøng x¸c thùc.. III- LuyÖn tËp : 1- Bµi tËp 1 : - Dïng thõa c¸c côm tõ.. 2- Bµi tËp 2 : - Vi ph¹m ph¬ng ch©m vÒ chÊt. 3- Bµi tËp 4 : - Cha đợc kiểm chứng - Mọi ngời đã biết 4- Bµi tËp 5 : - ChØ c¸ch nãi, néi dung nãi kh«ng tu©n thñ ph¬ng ch©m vÒ chÊt. - HS cÇn tr¸nh c¸ch nãi nµy trong giao tiÕp..

(6) Ngµy so¹n : 24/8/2011 TiÕt : 4 sö dông mét sè biÖn ph¸p nghÖ thuËt trong v¨n b¶n thuyÕt minh A. Môc tiªu: 1.KiÕn thøc: - V¨n b¶n thuyÕt minh vµ c¸c ph¬ng ph¸p thuyÕt minh thêng dïng. - Vai trß cña c¸c biÖn ph¸p nghÖ thuËt trong bµi v¨n thuyÕt minh. 2.KÜ n¨ng: - Nhận ra các biện pháp nghệ thuật đợc sử dụng trong các văn bản thuyết minh. 3.Thái độ: Có ý thức vận dụng, đa các yếu tố nghệ thuật vào trong văn bản thuyết minh. B- ChuÈn bÞ : GV: SGK- SGV- Tµi liÖu tham kh¶o HS: §äc v¨n b¶n mÉu SGK C- tiÕn tr×nh d¹y vµ häc : 1. Tæ chøc : 2. KiÓm tra bµi cò: kiÓm tra viÖc chuÈn bÞ bµi cña hs 3- Bµi míi : Hoạt động của GV- HS. Nội dung cần đạt. * Hoạt động 1 : Giới thiệu bài * Hoạt động 2 : Phân tích mẫu hình thành khái niÖm. - Thế nào là văn bản thuyết minh ? đặc điểm chủ I- Ôn tập văn bản thuyết minh yÕu vµ ph¬ng ph¸p thuyÕt minh c¬ b¶n ? - Kh¸i niÖm. + Lµ kiÓu v¨n b¶n th«ng dông trong mäi lÜnh vùc - §Æc ®iÓm đời sống nhằm cung cấp tri thức về các hiện tợng và sù vËt trong thiªn nhiªn, x· héi b»ng ph¬ng ph¸p tr×nh bµy, giíi thiÖu, gi¶i thÝch. + V¨n b¶n thuyÕt minh cã tÝnh chÊt tri thøc, khách quan, thực dụng (không h cấu bịa đặt, phải phï hîp víi thùc tÕ, t«n träng sù thËt kh«ng v× yªu ghét mà thêm thắt cho đối tợng, cung cấp tri thức là chính không bắt buộc ngời đọc thởng thức cái hay cái đẹp nh tác phẩm văn học). - C¸c ph¬ng ph¸p thuyÕt minh c¬ b¶n ? - Ph¬ng ph¸p c¬ b¶n + §Þnh nghÜa, gi¶i thÝch + Ph©n lo¹i + Nªu vÝ dô - HS đọc văn bản “Hạ Long đá và n ớc”. Văn bản + Liệt kê đã thuyết minh đặc điểm của đối tợng nào ?Câu + Nªu sè liÖu, so s¸nh văn nêu vấn đề đó ? II- §äc – nhËn xÐt kiÓu VBTM cã + “Sù kú l¹ cña H¹ Long lµ v« tËn”. sö dông mét sè biÖn ph¸p nghÖ + Đặc điểm của đá và nớc ở vịnh Hạ Long. thuËt : - Văn bản có cung cấp tri thức khách quan về đối t- * Hạ Long đá và nớc : ợng không? Nêu rõ những tri thức đó là gì ? minh đặc điểm đối tợng đá + Giúp ngời đọc hiểu số lợng, vị trí, cấu tạo, -vàThuyết níc ë vÞnh H¹ Long. dáng hình của quần đảo Hạ Long. Cung cÊp tri thøc kh¸ch quan vÒ - Phơng pháp thuyết minh nào đợc sử dụng trong đối tợng v¨n b¶n ? + LiÖt kª c¸c c¸ch di chuyÓn cña con thuyÒn + Ph©n tÝch vÒ sù s¸ng t¹o cña t¹o hãa. + Lập luận về cái vô tri trở nên sống động. + So sánh đá với tiên ông, ngời đi thuyền du lịch nh kh¸ch bé hµnh tuú høng... - Từ các nội dung trên ta có thể khẳng định “Hạ - Các PP thuyết minh đợc sử dụng : Long đá và nớc” thuộc văn bản gì ? (thuyết minh) + V¨n b¶n thuyÕt minh kh¸ch quan, chÝnh x¸c liÖt kª, ph©n tÝch, lËp luËn, so s¸nh ... vÒ §¸ vµ Níc H¹ Long..

(7) - Văn bản đã sử dụng nghệ thuật kể chuyện ở những chi tiÕt nµo? + KÓ vÒ c¸c h×nh thøc du thuyÒn trªn vÞnh “cã thÓ th¶ tr«i theo giã, theo dßng ch¶y quanh co ... thong th¶ khua khÏ m¸i chÌo ... cã thÓ b¬i nhanh b»ng thuyÒn buåm ... bay trªn ngän sãng ...”. KÓ kÕt hîp miªu t¶ “thuyÒn ta máng nh l¸ tre bËp bÒnh lªn xuèng ...”, gióp ta hiÓu vÒ c¸ch du thuyÒn trªn h¹ Long. - Nghệ thuật miêu tả đợc sử dụng ? + Tả tác động của ánh sáng lên đá ban ngày, về đêm, khi hửng sáng “ánh sáng hắt lên mặt nớc lung linh .... khi đêm đến sao chi chít .... chân trời đằng đông vừa ửng tím nhạt ...” tả kết hợp kể giúp ta nh ®ang ng¾m c¶nh H¹ Long. - Khi t¶ t¸c gi¶ cßn sö dông biÖn ph¸p nghÖ thuËt nh©n hãa. Ph©n tÝch nghÖ thuËt nh©n hãa cña v¨n b¶n ? + Coi H¹ Long lµ “thËp lo¹i chóng sinh §¸ chen chóc kh¾p vÞnh H¹ Long, giµ ®i, trÎ l¹i, trang nghiªm h¬n hay ... vui h¬n”. + Coi Đá nh “mái đầu một nhân vật đá trẻ trung ... bçng b¹c xãa lªn ... mét bËc tiªn «ng ....” + Coi Hạ Long là “Những con ngời bằng đá vây quanh ta ... nh ®ang ®i l¹i, ®ang tô l¹i ...” + Về ban đêm tởng tợng nh dới mặt nớc có “cuộc tụ họp của cái thế giới ng ời bằng đá, bọn ngời ấy lại hối hả trở về vị trí của họ, khi chân trời đăng đông ửng tím nhạt ...”. - NghÖ thuËt nh©n hãa trong v¨n b¶n thuyÕt minh cã t¸c dông nh thÕ nµo ? - Nh vậy muốn văn bản thuyết minh đợc sinh động, hÊp dÉn ngêi viÕt ngoµi c¸c ph¬ng ph¸p thuyÕt minh c¬ b¶n cÇn chó ý tíi ®iÓm g× ? + VËn dông thªm mét sè biÖn ph¸p nghÖ thuËt nh kể chuyện, tự thuật, đối thoại theo lối ẩn dụ, nh©n hãa ... + Cần sử dụng thích hợp làm nổi bật đặc điểm đối tợng, gây hứng thú. - GV chèt l¹i n©ng cao : ViÖc sö dông c¸c biÖn ph¸p nghÖ thuËt t¶ vµ kÓ không làm lu mờ đối tợng thuyết minh, ngợc lại lµm s¸ng tá nhiÒu mÆt nh c¸ch du thuyÒn, c¸ch ngắm cảnh, tác động thuyết minh đến cả lý trí và xúc cảm, tởng tợng của ngời đọc. HS: đọc ghi nhớ ( SGK) * hoạt động 3 : Luyện tập - HS đọc văn bản “Ngọc Hoàng xử tội ruồi xanh”. - Hoạt động nhóm •GV giao vấn đề nhiệm vụ: •- Hoạt động nhóm (3') Nhãm 1 + 2 : V¨n b¶n cã tÝnh thuyÕt minh kh«ng ? Tính chất đó đợc thể hiện ở điểm nào ? Nêu các phơng pháp thuyết minh đợc sử dụng ? + TM con ruåi xanh ë sù sinh s¶n cña nã, t¸c h¹i của nó với đời sống con ngời, một số ít điểm hữu Ých cña nã vµ nh¾c nhë con ngêi diÖt ruåi. + Ph¬ng ph¸p ph©n lo¹i (viÖc sinh s¶n cña ruåi), ph©n tÝch, cho vÝ dô (lµ luËt s bµo ch÷a). Nhóm 3 + 4 : Văn bản đã sử dụng những biện pháp nghệ thuật gì ? Các biện pháp đó có tác dụng gì với viÖc thuyÕt minh ? + BiÕn bµi TM thµnh mét chuyÖn kÓ (mét vô xö án) có đối thoại, có tự thuật (ruồi xanh tự thuật về m×nh). + Nh©n hãa loµi vËt (ruåi, chim chãc, cãc nh¸i, th»n. * C¸c biÖn ph¸p nghÖ thuËt ® îc sö dông : - KÓ chuyÖn vµ kÓ kÕt hîp miªu t¶. - Miªu t¶. -> Đối tợng đợc sinh động, hấp dẫn. - Nh©n hãa. -> Thần thoại hóa cảnh đẹp Hạ Long.. * Ghi nhí : SGK 13. III- LuyÖn tËp : V¨n b¶n : Ngäc Hoµng xö téi ruåi xanh. - §èi tîng - PP thuyÕt minh. - Biện pháp nghệ thuật đợc sử dụng.

(8) l»n, kiÕn, nhÖn ...) + Các biện pháp đó là VBTM có tính khách quan, chính xác nhng cũng rất sinh động, hấp dẫn, lôi cuốn ngời đọc. 4- Cñng cè : - ViÖc sö dông c¸c biÖn ph¸p nghÖ thuËt trong v¨n b¶n thuyÕt minh 5- DÆn dß : - Híng dÉn lµm bµi tËp 2 (15) ë nhµ : Tác giả đã giải thích về tiếng cú kêu vừa dựa trên hiểu biết khi học môn sinh vật, vừa đả phá sự mª tÝn nh thÕ nµo ? T¹i sao viÖc thuyÕt minh l¹i phải qua một câu chuyện kể có đối thoại ? Cách thuyÕt minh nh vËy gióp em hiÓu vÒ tiÕng kªu cña có mét c¸ch thÝch thó nh thÕ nµo ? - ChuÈn bÞ bµi thuyÕt minh vÒ c¸i qu¹t, c¸i bót, c¸i nãn, c¸i kÐo. trong v¨n b¶n - Vai trß t¸c dông cña c¸c biÖn ph¸p nghệ thuật đợc sử dụng trong văn b¶n thuyÕt minh.. Ngµy so¹n : 24/8/2011 TiÕt : 5 luyÖn tËp sö dông mét sè biÖn ph¸p nghÖ thuËt trong v¨n b¶n thuyÕt minh A.Môc tiªu: 1. KiÕn thøc: - Cách làm bài thuyết minh về một thứ đồ dùng ( cái quạt, cái bút, cái kẹo…) - T¸c dông cña mét sè biÖn ph¸p nghÖ thuËt trong v¨n b¶n thuyÕt minh. 2. KÜ n¨ng: - Xác định yêu cầu của đề bài thuyết minh về một đồ dùng cụ thể. - LËp dµn ý chi tiÕt vµ viÕt phÇn Më bµi cho bµi v¨n thuyÕt minh ( cã sö dông c¸c biÖt ph¸p nghệ thuật) về một đồ dùng. 3. Thái độ: Nghiêm túc trong học tập, tôn trong khả năng sáng tạo trong việc vận dụng các yếu tè nghÖ thuËt vµo bµi v¨n thuyÕt minh cña m×nh. B- ChuÈn bÞ : GV- Dµn ý bµi thuyÕt minh vÒ c¸i nãn l¸ ViÖt Nam. HS- ¤n tËp v¨n b¶n thuyÕt minh líp 8. C- tiÕn tr×nh d¹y vµ häc : 1. Tæ chøc : 2. KiÓm tra : * ViÖc chuÈn bÞ cña c¸c nhãm : - ThuyÕt minh c¸i qu¹t – Nhãm 1 - ThuyÕt minh chiÕc bót – Nhãm 2 - ThuyÕt minh c¸i kÐo – Nhãm 3 - ThuyÕt minh c¸i nãn – Nhãm 4 3- Bµi míi : Hoạt động của GV- HS Nội dung cần đạt * Hoạt động 1 : Khởi động- Giới thiệu bài * Hoạt động 2: Tổ chức học sinh luyện tập -GV yêu cầu mỗi nhóm cử 1 đại diện trình bày dàn bài thuyÕt minh cña nhãm m×nh ? C¸c nhãm kh¸c bæ sung ? + Nhãm 1 : c¸i qu¹t + Nhãm 2 : chiÕc bót + Nhãm 3 : c¸i kÐo + Nhãm 4 : c¸i nãn l¸ ViÖt Nam - GV bæ sung vµ chèt l¹i nh÷ng yªu cÇu chung cÇn đạt ?Đánh giá phần làm việc của từng nhóm ? + VB thuyết minh phải nêu đợc công dụng, cấu tạo, chủng loại, lịch sử của các đồ dùng. + VËn dông mét sè biÖn ph¸p nghÖ thuËt lµm cho VB thuyết minh hấp dẫn, sinh động. - GV cùng HS lập dàn ý chung cho đề “thuyết minh. I- C¸c nhãm tr×nh bµy phÇn chuÈn bÞ :. - VÒ néi dung - VÒ h×nh thøc..

(9) chiÕc nãn l¸ ViÖt Nam” ? + Ai đã vào xứ Huế, nhìn cô gái đội nón lá, chắc đã cảm nhận đợc nét duyên dáng Việt Nam khi chiếc nón g¾n víi chiÕc ¸o dµi vµ d¸ng ®i. Nãn l¸ ViÖt Nam không chỉ là đồ dùng đội nắng, che ma mà còn là một biểu tợng của vẻ đẹp Việt Nam. + Hình dáng chiếc nón nh thế nào ? Nón đợc làm b»ng nguyªn liÖu g× ? C¸ch lµm nãn ra sao ? (miªu t¶ các cô gái đang chằm nón), nón đợc sản xuất ở đâu ? Vùng nào nổi tiếng về nghề làm nón ? (miêu tả cái đẹp cña c¸c c« g¸i HuÕ víi chiÕc nãn). + Nón có tác dụng thế nào trong đời sống của ngời ViÖt Nam ? (miªu t¶ sù th©n thiÕt cña nã víi con ngêi). + Cã thÓ dïng nãn lµm quµ tÆng kh«ng ? (kÓ mét chuyÖn tÆng quµ nãn cho mÑ trong mét chuyÕn ®i xa cña em). + Em cã biÕt ®iÖu móa nãn kh«ng ? (miªu t¶ ®iÖu múa em đã xem). + Em có nghĩ rằng nón đã trở thành một biểu tợng của ngời Việt Nam không ? (miêu tả vẻ đẹp của ngời phô n÷). + Suy nghĩ về chiếc nón (phép nhân hóa để nói về nó đã làm đẹp cho em và em đã giữ gìn chăm sóc nó nh thÕ nµo) + Ngày nay chiếc nón có còn đợc vai trò vị trí nh trớc không ? (em có cảm xúc gì khi một nét truyền thống đã dần dần bị đánh mất). 4- Củng cố : đã làm trong luyện tập. 5- DÆn dß : (3 phót) Híng dÉn lµm bµi tËp ë nhµ. §äc v¨n b¶n Hä nhµ kim vµ tr¶ lêi C©u hái : a) VB đã cho em hiểu kỹ về hình dáng, các loại, t¸c dông cña Hä nhµ Kim nh thÕ nµo ? b) VB đã sử dụng nghệ thuật gì đề TM về cây Kim ? Cách đó có làm em thích thú không ?. II- Lập dàn ý chung cho một đề bµi thuyÕt minh: * Më bµi - Giíi thiÖu chiÕc nãn víi c« g¸i Huế, biểu tợng của vẻ đẹp Việt Nam. * Th©n bµi : - LÞch sö cña c¸i nãn. - CÊu t¹o cña nãn - Quy tr×nh lµm nãn. - Gi¸ trÞ kinh tÕ, v¨n hãa, nghÖ thuËt. * KÕt luËn : Nªu c¶m nghÜ chung cña m×nh.. Ngµy so¹n: 27/8/2011 TiÕt : 6 đấu tranh cho một thế giới hòa bình (G¸c xi a – M¸c kÐt) A. Môc tiªu: 1. Kiến thức: - Một số hiểu biết về tình hình thế giới những năm 1980 liên quan đến văn bản - Hệ thống luận điểm, luận cứ và cách lập luận trong văn bản 2. Kỹ năng: - Đọc – hiểu văn bản nhật dụng bàn luận về một vấn đề liên quan đến nhiệm vụ đấu tranh vì hòa bình của nhân loại 3. Thái độ: Bồi dưỡng lòng yêu chuộng hoà bình, căm ghét chiến tranh. B- ChuÈn bÞ : GV: tìm hiểu một số tin tức thời sự về xung đột xung quanh khu vực và thế giới HS: đọc văn bản- soạn bài. C- tiÕn tr×nh d¹y vµ häc : 1. Tæ chøc : : 2. KiÓm tra bµi cò Câu hỏi: nét đẹp trong lối sống giản dị ccủa Bác Hồ đợc thể hiện nh thế nào? 3. Bµi míi : Hoạt động của GV- HS Nội dung cần đạt * Hoạt động 1 : Giới thiệu bài.

(10) * Hoạt động 2 : Đọc hiểu văn bản - GV giíi thiÖu vÒ v¨n b¶n : Nªu hËu qu¶ cña hai cuéc chiÕn tranh thÕ giíi nh÷ng thiÖt h¹i vÒ ngêi vµ cña. Vụ kiện chất độc màu da cam, chủ nghĩa khủng bố, chiến tranh xâm lợc I rắc của Mỹ, sự đối đầu của các phe phái đối lập ở nhiều nớc nh Palxtin, về vấn đề vũ khÝ h¹t nh©n ë céng hßa d©n chñ nh©n d©n TriÒu Tiªn, ë I ran vµ rÊt nhiÒu níc kh¸c. -GV: hớng dẫn HS đọc văn bản- GV đọc mẫu 1 đoạn. - Nªu s¬ lîc vÒ t¸c gi¶ vµ giíi thiÖu vÒ hoµn c¶nh ra đời bài viết ? + Ga-bri-en G¸c xi a M¸c kÐt nhµ v¨n C«-l«m-bi-a, t¸c gi¶ cña nhiÒu tiÓu thuyÕt, næi tiÕng lµ “Tr¨m n¨m cô đơn”. + Bµi viÕt trÝch trong tham luËn cña «ng t¹i Héi nghÞ nguyªn thñ 6 níc ra tuyªn bè kªu gäi chÊm døt ch¹y đua vũ trang, thủ tiêu vũ khí hạt nhân để đảm bảo an ninh vµ hßa b×nh thÕ giíi. - Theo em bµi viÕt thuéc thÓ lo¹i g× ? ? Néi dung chÝnh ? + ThÓ lo¹i v¨n nghÞ luËn xÕp vµo côm v¨n b¶n nhËt dụng (vấn đề mang tính cập nhật trong đời sống xã hội hiÖn nay) + Tr×nh bµy nh÷ng ý kiÕn cña t¸c gi¶ xung quanh hiểm hoạ hạt nhân, đồng thời kêu gọi thế giới nỗ lực hành động để ngăn chặn, đẩy lùi nguy cơ về một thảm ho¹ huû diÖt cuéc sèng. GV: Lµ bµi nghÞ luËn víi 2 luËn ®iÓm c¬ b¶n: “HiÓm ho¹ chiÕn tranh h¹t nh©n vµ nhiÖm vô g×n gi÷ hßa bình”. Em hãy xác định bố cục theo hai luận điểm đó. Cô thÓ triÓn khai b»ng hÖ thèng luËn cø nh thÕ nµo ? HS: Đọc từng phần. Suy nghĩ và xác định câu mang luËn cø ? - NhËn xÐt bè côc bµi viÕt, hÖ thèng luËn ®iÓm, luËn cø ? + Kho vũ khí hạt nhân đang đợc tàng trữ có khả năng huỷ diệt cả trái đất và các hành tinh khác trong hÖ mÆt trêi. + Cuộc chạy đua vũ trang đã làm mất đi khả năng cải thiện đời sống cho hàng tỉ ngời. Những ví dụ so s¸nh trong c¸c lÜnh vùc x· héi, y tÕ, tiÕp tÕ thùc phÈm, gi¸o dôc ... víi nh÷ng chi phÝ khæng lå cho ch¹y ®ua vũ trang đã cho thấy tính chất phi lí của việc đó. + ChiÕn tranh h¹t nh©n kh«ng chØ ®i ngîc l¹i lÝ trÝ cña loµi ngêi mµ cßn ngîc l¹i víi lÝ trÝ cña tù nhiªn, ph¶n l¹i sù tiÕn hãa. + V× vËy tÊt c¶ chóng ta ph¶i cã nhiÖm vô ng¨n chÆn cuộc chiến tranh hạt nhân, đấu tranh cho một thế giới hßa b×nh. - GV tæng hîp kh¸i qu¸t : + Hai luËn ®iÓm ®a ra cã mèi quan hÖ mËt thiÕt v¹ch ra nguy cơ để lời kêu gọi có tính thuyết phục mạnh mẽ h¬n. + C¸ch s¾p xÕp c¸c luËn ®iÓm, luËn cø chÆt chÏ, khoa häc Nguy c¬ chiÕn tranh h¹t nh©n - §äc ®o¹n v¨n 1. Nh¾c l¹i néi dung chÝnh. ë luËn cø 1 tác giả đã đa ra những chứng cứ nào để làm sáng tỏ ? + Hơn 50.000 đầu đạn hạt nhân đã đợc bố trí khắp hµnh tinh. + Mçi ngêi/4 tÊn thuèc næ. + Søc c«ng ph¸ lµm tan biÕn 12 lÇn sù sèng trªn tr¸i đất, tiêu diệt tất cả hành tinh trong hệ mặt trời. .... I- §äc ,T×m hiÓu chung : 1- §äc :. 2- T×m hiÓu chó thÝch - T¸c gi¶ :. - Bµi viÕt : Nguy c¬ chiÕn tranh h¹t nh©n vµ kêu gọi đấu tranh cho hòa bình.. 3- Bè côc 4 phÇn + Nguy c¬ chiÕn tranh ®e do¹ loµi ngêi. + Cuéc ch¹y ®ua khi chiÕn tranh h¹t nh©n lµm mÊt ®i kh¶ n¨ng lµm cho cuộc sống con ngời tốt đẹp h¬n. + ChiÕn tranh h¹t nh©n kh«ng chØ ®i ngîc l¹i lý trÝ con ngêi mµ cßn ®i ngîc l¹i víi lý trÝ tù nhiªn. + Lời kêu gọi đấu tranh cho một thÕ giíi hßa b×nh.. II- T×m hiÓu v¨n b¶n : 1- Nguy c¬ chiÕn tranh h¹t nh©n.

(11) - Nhận xét cách vào đề và cách lập luận trong đoạn nµy ? + Vấn đề khơi gợi ấn tợng “chúng ta đang ở ®©u ...”, con sè thèng kª cô thÓ, dÉn ®iÓn tÝch trong thÇn tho¹i Hy l¹p (§a-m«-clÐt) - GV s¬ kÕt kh¸i qu¸t : Chúng ta đang sống trong một thế giới mà trình độ khoa học kỹ thuật đang phát triển với tốc độ đáng kinh ng¹c : nh÷ng thµnh tùu KHKT cña h«m nay, rÊt cã thÓ chỉ ngày mai đã thành lạc hậu. đã từng có ý kiến cho r»ng : trong khi cña c¶i tõng theo cÊp sè céng th× d©n sè l¹i t¨ng theo cÊp sè nh©n, con ngêi sÏ ngµy cµng đói khổ. Tuy nhiên, nhờ sự phát triển nh vũ bão của KHKT, cña c¶i x· héi ngµy cµng dåi dµo h¬n, sè nghÌo ngµy cµng gi¶m ®i. §ã lµ mÆt tÝch cùc cña ph¸t triển KHKT. Nhà văn Mác két đã gióng lên hồi chu«ng c¶nh tØnh nh©n lo¹i tríc nguy c¬ chiÕn tranh h¹t nh©n th¶m khèc cã kh¶ n¨ng huû diÖt mäi sù sèng – mØa mai thay l¹i lµ hÖ qu¶ cña sù ph¸t triÓn KHKT nh vò b·o kia. 4- Cñng cè : - Qua t×m hiÓu s¸ch b¸o, c¸c ph¬ng tiÖn thông tin đại chúng em nhận thấy nguy cơ về chiến tranh h¹t nh©n nh thÕ nµo ? 5- Dặn dò : - Xác định tiếp các dẫn chứng làm rõ cho c¸c luËn cø 2, 3, 4. LËp b¶ng so s¸nh nh»m thÓ hiÖn sù bÊt hîp lý trong xu híng ph¸t triÓn cña khoa häc.. - Cách vào đề trực tiếp, chứng cứ cô thÓ râ rµng, trÝ tëng tîng khoa häc m¹nh mÏ võa nªu sè lîng vò khÝ, võa nªu nguy c¬, võa nªu hËu qu¶ cña vò khÝ h¹t nh©n g©y Ên tîng m¹nh vÒ tÝnh chÊt hÖ träng của vấn đề đặt ra.. Ngµy so¹n : 27/8/2011 TiÕt : 7 đấu tranh cho một thế giới hòa bình ( tiÕp) G¸c xi a – M¸c kÐt A. Môc tiªu: 1. Kiến thức: - Một số hiểu biết về tình hình thế giới những năm 1980 liên quan đến văn bản - Hệ thống luận điểm, luận cứ và cách lập luận trong văn bản 2. Kỹ năng: - Đọc – hiểu văn bản nhật dụng bàn luận về một vấn đề liên quan đến nhiệm vụ đấu tranh vì hòa bình của nhân loại 3. Thái độ: - Bồi dưỡng lòng yêu chuộng hoà bình, căm ghét chiến tranh. B- ChuÈn bÞ : GV: SGK –SGV – mét sè tµi liÖu tham kh¶o. HS: tr¶ lêi tiÕp nh÷ng c©u hái cßn l¹i C- tiÕn tr×nh d¹y vµ häc : 1- ổn định tổ chức : 2- KiÓm tra Câu hỏi: Nêu luận điểm của văn bản “ đấu tranh cho một thế giới hoà bình” tác giả chỉ ra nguy cơ ®e do¹ loµi ngêi lµ g×? 3- Bµi míi : Hoạt động của GV- HS Nội dung cần đạt * Hoạt động 1 : Khởi động – Giới thiệu bài II. T×m hiÓu v¨n b¶n :( tiÕp) * Hoạt động 2 : Đọc hiểu văn bản Cuộc chạy đua vũ trang làm mất đi khả năng để 2- Cuộc chạy đua vũ trang làm mất đi khả con ngời sống tốt đẹp hơn (15 phút) năng để con ngời sống tốt đẹp hơn: - HS đọc văn bản phần 1 và 2. Sau khi vạch rõ nguy cơ ở phần 1, tác giả đến lập luận mới ở phần 2 đó là gì ? - Tác giả đã làm rõ luận cứ này bằng cách nào,.

(12) nh÷ng dÉn chøng nµo? em h·y t×m nh÷ng chøng cứ tiêu biểu để chứng minh? + LuËn cø so s¸nh trong c¸ch lÜnh vùc x· héi, y tÕ, tiÕp tÕ thùc phÈm, gi¸o dôc : GV: ®a ra b¶ng sè liÖu so s¸nh: 10 chiÕc tµu mang vò khÝ h¹t nh©n c¶u MÜ -> cho 14 n¨m phßng bÖnh. Kinh phÝ s¶n xuÊt 149 tªn löa MX – 575 ngêi thiếu chất dinh dỡng. 27 tên lửa MX đủ trả tiền n«ng cô cho c¸c níc nghÌo. GD: 2 tầu ngầm mang vũ khí hạt nhân -> đủ tiền xo¸ mï cho toµn thÕ giíi. GV: nh×n vµo c¸c dÉn chøng em cã nhËn xÐt g× vÒ cuéc ch¹y ®ua vò trang nµy? + T¸c gi¶ ®a ra hµng lo¹t so s¸nh thÓ hiÖn sù bÊt hîp lý trong xu híng ph¸t triÓn cña KHKT : tØ lệ phục vụ cho việc nâng cao đời sống quá thấp trong khi tØ lÖ phôc vô cho chiÕn tranh l¹i qu¸ cao. + Nh÷ng con sè thèng kª ®Çy søc nÆng, vît lªn trªn c¶ sù thèng kª, nã cßn cã gi¸ trÞ tè c¸o bëi ®iÒu nghÞch lý lµ trong c¸c ch¬ng tr×nh phôc vụ chiến tranh đều đã hoặc chắc chắn trở thành hiÖn thùc th× c¸c ch¬ng tr×nh cøu trî trÎ em nghÌo hay xãa n¹n mï ch÷ chØ lµ sù tÝnh to¸n gi¶ thiÕt không biết đến bao giờ mới thành hiện thực GV:em cã nhËn xÐt g× vÒ nghÖ thuËt cña t¸c gi¶ thÓ hiÖn trong ®o¹n v¨n nµy? t¸c dông cña biÖn pháp nghệ thuật đó? - C©u hái n©ng cao : Cã ngêi cho r»ng chØ lµ viÖc đa ra các ví dụ so sánh nhng Mác két đã đa ở đây nh÷ng “con sè biÕt nãi” t¹i sao vËy ? Gi¶i thÝch ? + Sù bÊt hîp lý trong xu híng ph¸t triÓn khoa học hiện đại. + Tè c¸o KHKT ®ang ®i ngîc l¹i gi¸ trÞ nh©n v¨n mµ con ngêi h»ng x©y dùng (khi ch¬ng tr×nh phục vụ chiến tranh thì đáp ứng đợc, còn phục vụ đời sống con ngời lại không thực hiện đợc ...) ChiÕn tranh h¹t nh©n ch¼ng nh÷ng ®i ngîc l¹i lÝ trÝ con ngêi mµ cßn ph¶n l¹i sù tiÕn hãa ( 10 phót) - §äc phÇn 3. VÉn b»ng phÐp suy luËn l« gÝc vµ nh÷ng con sè thèng kª nãng báng t¸c gi¶ ®Èy >< lên đỉnh điểm đó là : - GV gi¶i thÝch : + Lý trÝ con ngêi -> lµ quy luËt ph¸t triÓn con ngêi. + LÝ trÝ tù nhiªn -> lµ quy luËt cña tù nhiªn, l« gÝc tÊt yÕu cña tù nhiªn. - T¹i sao nãi chiÕn tranh h¹t nh©n lµ ®i ngîc lÝ trÝ con ngời và lí trí tự nhiên ?Nhà văn đã làm rõ luËn cø nµy nh thÕ nµo? + 380 triÖu n¨m con bím mới bay đợc. + 180 triÖu n¨m n÷a b«ng chØ bÊm nót tÊt hång míi në. tÊt c¶ trë vÒ sè + 4 kỷ địa chất con ngời kh«ng míi h¸t hay vµ míi chÕt v× yªu - Con số thống kê có tính chất nh thế nào ?(đối lập) Nó đã nói lên điều gì ? + Sự sống và con ngời trên trái đất ngày nay là kÕt qu¶ cña qu¸ tr×nh tiÕn hãa l©u dµi. chiÕn tranh hạt nhân xóa bỏ toàn bộ quá trình tiến hóa đó. + Ta thÊy toµn bé tÝnh chÊt phi lý còng nh sù nguy hiÓm cña chiÕn tranh h¹t nh©n mµ c¸c níc giµu ®ang theo ®uæi. B»ng c¸ch Êy rÊt cã thÓ con ngêi ®ang phñ nhËn, thËm chÝ xãa bá toµn bé qu¸. - Nh÷ng luËn cø so s¸nh trong c¸c lÜnh vùc: +x· héi + Y tÕ + TiÕp tÕ thùc phÈm + Gi¸o dôc. - Cuéc ch¹y ®ua vò trang chuÈn bÞ cho chiÕn tranh hạt nhân đã và đang cớp đi của thế giới nhiều điều kiện để cải thiện cuộc sống con ngời, nhất là ở các nớc nghèo.. => nghệ thuật lập luận đơn giản có tính thuyết phôc cao.. 3- ChiÕn tranh h¹t nh©n ch¼ng nh÷ng ®i ngîc l¹i lÝ trÝ con ngêi mµ cßn ph¶n l¹i sù tiÕn hãa tù nhiªn:. - V× chiÕn tranh h¹t nh©n kh«ng chØ tiªu diÖt nh©n lo¹i mµ cßn tiªu huû mäi sù sèng trªn trái đất. - ChiÕn tranh h¹t nh©n næ ra ®Èy lïi sù tiÕn ho¸. - C¸c con sè hÊp dÉn vÒ sù ph¸t triÓn cña tù nhiªn lµm cho ta nhËn thøc s©u h¬n vÒ tÝnh chÊt ph¶n tù nhiªn, ph¶n tiÕn hãa cña chiÕn tranh h¹t nh©n..

(13) tr×nh tiÕn hãa cña tù nhiªn vµ x· héi tõ hµng tr¨m triÖu n¨m qua. §ã kh«ng chØ lµ sù phª ph¸n mµ cßn lµ sù kÕt téi. Nhiệm vụ đấu tranh ngăn chặn chiến tranh hạt nh©n cho mét thÕ giíi hßa b×nh ( 9 phót) - HS đọc đoạn 4. Đây là luận cứ kết bài và cũng là chủ đích của thông điệp mà tác giả muốn gửi tới ngời đọc. Nội dung bức thông điệp ?Đọc câu v¨n . + “Chúng ta đến đây .... là vô ích” GV: Nhiệm vụ của nhân loại trớc nguy cơ đó là g×? - Kết thúc bài viết Mác két có đề nghị gì ? Qua lời đề nghị đó tác giả muốn lên án điều gì? * Hoạt động 3 : Tổng kết GV: Híng dÉn HS thùc hiÖn phÇn tæng kÕt vµ luyÖn tËp. GV: cho HS đọc mục ghi nhớ (SGK- 21) * Hoạt động 4:Củng cố- Dặn dò 1- Củng cố :(3') Đọc văn bản em nhận thức đợc ®iÒu g× s©u s¾c vÒ th¶m ho¹ cña chiÕn tranh h¹t nh©n - NghÖ thuËt thÓ hiÖn trong v¨n b¶n lµ g×? 2- DÆn dß : ( 2') - Bµi häc rót ra vµ ph¬ng híng hành động của bản thân - ChuÈn bÞ bµi: c¸c ph¬ng ch©m héi tho¹i. 4- Nhiệm vụ đấu tranh ngăn chặn chiến tranh h¹t nh©n cho mét thÕ giíi hßa b×nh : - ChiÕn tranh h¹t nh©n lµ cã thùc, ng¨n chÆn nguy cơ đó đồng thời đấu tranh cho một thế giíi hßa b×nh sÏ lµ nhiÖm vô quan träng nhÊt cña nh©n lo¹i trong thÕ kû XXI. - Lời đề nghị lập nhà băng lu giữ trí nhớ. -> NhÊn m¹nh nh©n lo¹i cÇn gi÷ g×n ký øc cña m×nh, lÞch sö sÏ lªn ¸n nh÷ng thÕ lùc hiÕu chiÕn. III- Tæng kÕt Ghi nhí ( SGK). TiÕt : 8 c¸c ph¬ng ch©m héi tho¹i A. Môc tiªu: 1. Kiến thức: - Nội dung phương châm quan hệ , phương châm lịch sự và phương châm cách thức 2. Kỹ năng: - Biết vận dụng hiệu quả phương châm quan hệ , phương châm lịch sự và phương châm cách thức - Nhận biết và phân tích đựơc cách sử dụng phương châm quan hệ , phương châm lịch sự và phương châm cách thức vào một tình huống giao tiếp cụ thể 3. Thái độ : - Có thái độ giữ gìn sự trong sáng của Tiếng Việt và biết vận dụng các phương châm hội thoại trong hoạt động giao tiếp B- ChuÈn bÞ : GV:- SGK- SGV – b¶ng phô HS:- T×m hiÓu c¸c vÝ dô sö dông trong bµi. C- tiÕn tr×nh d¹y vµ häc : 1- ổn định tổ chức ( 1phút) 2- KiÓm tra : (15 phót) §Ò bµi : C©u 1 : Nªu hÖ thèng luËn cø cña v¨n b¶n “§Êu tranh cho mét thÕ giíi hßa b×nh” ? §¸p ¸n C©u 1 : HÖ thèng luËn cø : + Nguy c¬ chiÕn tranh h¹t nh©n ®e do¹ loµi ngêi. + Cuéc ch¹y ®ua chiÕn tranh h¹t nh©n lµm mÊt ®i kh¶ n¨ng lµm cho cuéc sèng con ngêi tèt đẹp hơn. + ChiÕn tranh h¹t nh©n kh«ng chØ ®i ngîc l¹i lý trÝ con ngêi mµ cßn ®i ngîc l¹i víi lý trÝ tù nhiªn. + Lời kêu gọi đấu tranh cho một thế giới hòa bình 3- Bµi míi :.

(14) Hoạt động của GV- HS * Hoạt động 1 : Khởi động- Giới thiệu bài(1’) * Hoạt động 2 : Phân tích mẫu hình thành kh¸I niÖm. T×m hiÓu ph¬ng ch©m quan hÖ (5 phót) GV: cho HS đọc thành ngữ ( SGK- 21). HS: giải thích câu thành ngữ đó? HS: gi¶i nghÜa - Thµnh ng÷ “¤ng nãi gµ bµ nãi vÞt” chØ t×nh huèng héi tho¹i x¶y ra nh thÕ nµo ? LÊy mét vÝ dô thùc tÕ gi¶i thÝch ? GV: §iÒu g× sÏ sÈy ra nÕu xuÊt hiÖn nh÷ng t×nh huèng nh vËy? + Cuéc héi tho¹i mµ ngêi tham gia nãi kh«ng đúng vào một chủ đề giao tiếp, mỗi ngời nói một đằng. + KÕt qu¶ : Kh«ng hiÓu nhau GV: phải làm gì để giao tiếp đúng? HS: đọc ghi nhớ. - GV nªu t×nh huèng : + Kh¸ch : nãng qu¸ + Chñ nhµ : MÊt ®iÖn råi Đặt trong tình huống giao tiếp cụ thể có đáp ứng yªu cÇu ph¬ng ch©m quan hÖ kh«ng ? + “Nãng qu¸” -> là để yêu cầu “làm ơn bËt qu¹t lªn” + “Mất điện rồi” -> trả lời không bật quạt đợc - Nếu trong cuộc hội thoại muốn chuyển đề tài giao tiếp cần dùng cách diễn đạt nào để không vi ph¹m ph¬ng ch©m quan hÖ ? + Dïng c¸c côm tõ : “Nh©n tiÖn ®©y xin hái” hoÆc “xin lçi” ... T×m hiÓu ph¬ng ch©m c¸ch thøc (5 phót) GV: cho HS đọc 2 câu thành ngữ ( sgk- 21) - Thµnh ng÷ : “D©y cµ ra d©y muèng” “Lóng bóng nh ngËm h¹t thÞ” chØ c¸ch nãi nh thÕ nµo ? Cã ¶nh hëng tíi giao tiÕp kh«ng ? HS: gi¶i thÝch GV định hớng + C¸ch nãi dµi dßng, rêm rµ. + C¸ch nãi Êp óng kh«ng thµnh lêi. - Hậu quả của cách nói đó nh thế nào? HS liªn hÖ trong thùc tÕ. - Câu nói : “Tôi đồng ý với những nhận định về truyÖn ng¾n cña «ng Êy” cã thÓ hiÓu theo mÊy c¸ch ? GV gîi dÉn 2 c¸ch hiÓu kh¸c nhau + Cách 1 : Tôi đồng ý với những nhận định của ông ấy về truyện ngắn nào đó. (“ông ấy” bổ nghĩa cho “nhận định”) + Cách 2 : Tôi đồng ý với những nhận định (của ai đó) về truyện ngắn của ông ấy. (“ông ấy” bæ nghÜa cho “truyÖn ng¾n”) + Tuỳ theo nội dung thông báo để nói theo c¸ch 1 hoÆc 2. - ThÕ nµo gäi lµ ph¬ng ch©m c¸ch thøc ? HS đọc ghi nhớ ( SGK -22) - Lấy một ví dụ về hoạt động học tập của các em đã vi phạm phơng châm cách thức? T×m hiÓu ph¬ng ch©m lÞch sù (5 phót). Néi dung. I- Ph¬ng ch©m quan hÖ 1- VÝ dô : 2. NhËn xÐt: “¤ng nãi gµ bµ nãi vÞt” -> mçi ngêi nãi mét đề tài khác nhau. 2- Ghi nhí : Khi giao tiếp cần nói đúng đề tài giao tiếp. - Chó ý : Mét sè trêng hîp xÐt bÒ mÆt c©u ch÷ là lạc đề nhng trong văn cảnh cụ thể vẫn đáp øng. II- Ph¬ng ch©m c¸ch thøc : 1- VÝ dô 1: “D©y cµ ra d©y muèng” “Lóng bóng nh ngËm h¹t thÞ”. => Lµm ngêi nghe khã tiÕp nhËn hoÆc tiÕp nhận không đúng -> Không đạt hiệu quả. vÝ dô 2:. => trong giao tiÕp kh«ng nªn nãi nh÷ng c©u mµ ngêi nghe hiÓu theo nhiÒu c¸ch 2- Ghi nhí : CÇn nãi ng¾n gän, rµnh m¹ch, tr¸nh nãi m¬ hå. 3- Ph¬ng ch©m lÞch sù 1- VÝ dô : TruyÖn “Ngêi ¨n xin”.

(15) HS đọc truyện “Ngời ăn xin”? Vì sao cả hai đều cảm thấy mình đã nhận đợc từ ngời kia một cái gì đó ? + Cả hai đều không có tiền bạc và của cải. + Đều cảm nhận đợc tình cảm của ngời khác dµnh cho m×nh (Sù c¶m th«ng : CËu bÐ thÓ hiÖn sù t«n träng, th¬ng c¶m. ¤ng l·o thÊu hiÓu vµ tr©n träng t×nh c¶m cña bÐ) - Tõ c©u chuyÖn em cÇn chó ý ®iÒu g× khi giao tiÕp ? Bµi häc rót ra trong cuéc sèng ? VËy ph¬ng ch©m lÞch sù lµ nh thÕ nµo ? HS: đọc ghi nhớ ( SGK – 23) - Từ xa ông cha ta dù không biết đó là phơng châm hội thoại nhng đã có những câu khuyên nhủ con ngời đừng vi phạm, lời khuyên đó ở đâu ? Em lÊy vÝ dô ? + Lêi chµo cao h¬n m©m cç + Lêi nãi ch¼ng mÊt tiÒn mua ... + Kim vµng ai nì uèn c©u .... * hoạt động 3: Hớng dẫn luyện tập (10 phót) -Hoạt động nhóm : •GV giao vấn đề nhiệm vụ: + §äc c©u tôc ng÷ ( SGK- 23) phÇn bµi tËp. Cho biết câu tục ngữ đó khuyên chúng ta điều gì? tìm mét sè c©u cã néi dung t¬ng tù? •Hoạt động nhóm: ( 5’) - C¸c nhãm lµm bµi tËp. •§¹i diÖn nhãm tr×nh bµy-> nhãm kh¸c nhËn xÐt bæ xung •GV nhận xét thống nhất đáp án ( GV treo bảng phô) - HS đọc yêu cầu bài tập 2 ( 23) HS tr¶ lêi -> GV nhËn xÐt bæ xung. -HS đọc yêu cầu bài tập 3(23) HS lµm bµi tËp - tr¶ lêi HS kh¸c nhËn xÐt bæ xung GV bæ xung.. - Cả hai đều cảm nhận đợc sự chân thành và t«n träng lÉn nhau.. 2- Ghi nhí : CÇn tÕ nhÞ, khiªm tèn vµ t«n träng ngêi kh¸c.. III- LuyÖn tËp : 1. Bµi tËp 1 ( 23) - Giải thích: khẳng định vai trò của ngôn ngữ , trong đời sống, khuyên chúng ta suy nghĩ lựa chän ng«n ng÷ khi giao tiÕp. - C©u ca dao: + chim kh«n… Ngêi kh«n…. 2. Bµi 2 ( 23) Cách nói giảm nói tránh liên quan đến phơng ch©m lÞch sù: - VÝ dô: chÞ còng cã duyªn ( thùc ra lµ chÞ xÊu) 3. Bµi 3 ( 23) §iÒn c¸c tõ thÝch hîp vµo chç trèng: a, Nãi m¸t b, Nãi hít c, Nãi mãc. d, nãi leo e, Nói ra đầu ra đũa 4. Bµi 4( 23) - Giải thích: cách nói đó báo hiệu cho ngời đối thoại biết ngòi đó đã không tuân thủ phơng châm lịch sự. -GV yêu cầu HS đọc bài tập. Giải thích vì sao ngời nói phải dùng cách nói nh: đừng nói leo, đừng nãi ng¾t lêi nh thÕ. * Hoạt động 4:Củng cố- Dặn dò 1- Cñng cè : (2 phót) Ghi nhí 3 ph¬ng ch©m héi tho¹i : Quan hÖ, c¸ch thøc, lÞch sù 2- DÆn dß : (2 phót) - T×m c¸c thµnh ng÷ liªn quan vµ gi¶i thÝch nghÜa của các thành ngữ đó. - CÇn xem xÐt sù liªn quan gi÷a c¸c ph¬ng ch©m hội thoại để phân biệt dễ dàng trong bài tập. - §äc vµ lµm bµi tËp Sö dông yÕu tè miªu t¶ trong v¨n b¶n thuyÕt minh Ngµy so¹n: 1/9/2011 TiÕt : 9 sö dông yÕu tè miªu t¶ trong v¨n b¶n thuyÕt minh A. Môc tiªu: 1. KiÕn thøc - Tác dụng của yếu tố miêu tả trong văn thuyết minh : làm cho đối tợng thuyết minh hiện lªn cô thÓ ,gÇn gòi,dÓ c¶m nhËn hoÆc næi bËt, g©y Ên tîng ..

(16) -Vai trß cña miªu t¶ trong v¨n b¶n thuyÕt minh : Phô trî cho viÖc giíi thiÖu nh»m gîi lªn hình ảnh cụ thể của đối tợng cần thuyết minh 2. KÜ n¨ng - Quan s¸t sù vËt hiÖn tîng - Sö dông ng«n ng÷ miªu t¶ phï hîp trong viÖc t¹o lËp v¨n b¶n thuyÕt minh 3 Thái độ Häc tËp nghiªm tóc cã kiÕn thøc giao tiÕp tèt B- ChuÈn bÞ : GV: SGK – tµi liÖu tham kh¶o – B¶ng phô HS: đọc trớc bài C- tiÕn tr×nh d¹y vµ häc : 1. Tæ chøc : 2. KiÓm tra bµi cò: C©u hái: nªu mét sè biÖn ph¸p nghÖ thuËt trong v¨n b¶n thuyÕt minh? T¸c dông? 3. Bµi míi : Hoạt động của GV- HS * Hoạt động 1 : - Giới thiệu bài Môc tiªu: T¹o t©m thÕ PP: thuyÕt tr×nh * Hoạt động 2 : Phân tích mẫu hình thành kh¸i niÖm. Môc tiªu: HS ph©n tÝch c¸c mÉu vµ rót ra kn PP: Vấn đáp,phân tích,cắt nghĩa,nêu và gqvđ T×m yÕu tè miªu t¶ trong v¨n b¶n thuyÕt minh 25phót) GV: cho HS đọc văn bản ( sgk- 24) - Hãy trình bày ý hiểu của em về nhan đề của văn b¶n? GV giải thích đây là nhan đề của văn bản thuyết minh chø kh«ng ph¶i v¨n b¶n miªu t¶ v×: ( C©y chuối trong đời sống con ngời Việt Nam chứ kh«ng ph¶i miªu t¶ c©y chuèi hay rõng chuèi cô thÓ. Nªn miªu t¶ gióp h×nh dung chi tiÕt vÒ lo¹i c©y, l¸, th©n, qu¶ cã gi¸ trÞ thuyÕt minh) - Chỉ ra các câu thuyết minh về đặc điểm tiêu biÓu cña c©y chuèi ? HS tìm các câu thuyết minh đặc điểm của cây chuèi. - T×m nh÷ng c©u v¨n cã yÕu tè miªu t¶ c©y chuèi? HS: t×m nh÷ng c©u cã yÕu tè miªu t¶ trong ®o¹n v¨n? HS t×m GV nhËn xÐt- treo b¶ng phô nh÷ng c©u v¨n miªu t¶. Các yếu tố miêu tả nhằm mục đích gì ? Nêu tác dông cô thÓ ë tõng ®o¹n ?em cho biÕt thªm c«ng dông cña th©n c©y chuèi, l¸ chuèi? GV: vËy yÕu tè miªu t¶ cã vai trß nh thÕ nµo trong viÖc thuyÕt minh? HS tr¶ lêi -> rót ra ghi nhí. * hoạt động 3 : Hớng dẫn luyện tập Môc tiªu : Th«ng qua bµi tËp, rÌn luyÖn kÜ n¨ng thùc hµnh cho hs PP : Vấn đáp, phân tich,thảo luận Hoạt động nhóm : •GV giao vấn đề nhiệm vụ: Nhãm 1 : bµi tËp 1 (26) Nhãm 2 : bµi tËp 2 (26) Nhãm 3 : bµi tËp 3 (26) Nhãm 4 : bµi tËp 3 (26) •Hoạt động nhóm ( 5’) - c¸c nhãm hoµn thµnh bµi tËp. Nội dung cần đạt. I- T×m hiÓu yÕu tè miªu t¶ trong v¨n b¶n thuyÕt minh * Văn bản “Cây chuối trong đời sống Việt Nam” - Vai trò của cây chuối đối với đời sống vật chÊt vµ tinh thÇn cña ngêi viÖt Nam. Miªu t¶ chi tiÕt vÒ lo¹i c©y, l¸, th©n, cµnh, qu¶. - Các câu thuyết minh đặc điểm của cây chuèi. + §o¹n 1: “ §i kh¾p…nói rõng” + §o¹n 2: “ c©y chuèi… hoa qu¶” + §o¹n 3: giíi thiÖu qu¶ chuèi, c©y chuèi vµ c«ng dông. - C©u v¨n miªu t¶ c©y chuèi: th©n mÒm, t¸n xanh mít… + chuèi chÝn cho vÞ ngät + c¸ch ¨n chuèi. => Miêu tả để nêu đặc điểm của cây chuối * Ghi nhí : (SGK 25) II- LuyÖn tËp. 1- Bµi tËp 1 SGK - Th©n c©y chuèi - L¸ chuèi.

(17) •§¹i diÖn nhãm tr¶ lêi- nhãm kh¸c nhËn xÐt •GV bæ xung thèng nhÊt ý kiÕn. - Bæ sung yÕu tè miªu t¶ vµo c¸c chi tiÕt thuyÕt minh ? + C©y kh«ng cao l¾m kho¶ng hai mÐt ... cho lîn ¨n + ë ngän cã nhiÒu tµu l¸ dµi .... rÊt ªm vµ Êm + Tõ trªn ngän mäc ra cuèng ... em bÐ mét tuæi - ChØ ra c¸c yÕu tè miªu t¶ trong ®o¹n v¨n ? + T¸ch lµ lo¹i ... cã tai + ChÐn cña ta .... tai + Khi mêi ... mêi + B¸c .... t¸c + Cã uèng ... nãng + C¸i chÐn ... dÔ s¹ch - ChØ ra nh÷ng c©u miªu t¶ trong bµi thuyÕt minh “Trß ch¬i ngµy xu©n” ? Chó ý c¸cc©u miªu t¶ c¸c trß ch¬i d©n gian ? + Tôc ch¬i quan hä + Móa l©n + KÐo co + Cê ngêi + Thi nÊu c¬m + §ua thuyÒn 4- Cñng cè : Vai trß cña yÕu tè miªu t¶ trong v¨n b¶n thuyÕt minh. 5- DÆn dß - ChuÈn bÞ bµi thuyÕt minh “Con tr©u ë lµng quª ViÖt Nam”. - B¾p chuèi, nân chuèi vµ qu¶ chuèi. 2- Bµi tËp 2 ThuyÕt minh c¸i chÐn vµ c«ng dông. 3- Bµi tËp 3 HD lµm ë nhµ. Ngµy so¹n : 2/9/2011 TiÕt : 10 luyÖn tËp sö dông yÕu tè miªu t¶ trong v¨n b¶n thuyÕt minh A. Môc tiªu: 1. Kiến thức: - Những yếu tố miêu tả trong bài văn thuyết minh - Vai trò yếu tố miêu tả trong văn bản thuyết minh 2. Kỹ năng: - Viết đoạn văn, bài văn thuyết minh sinh động, hấp dẫn 3. Thái độ: - Tôn trọng và biết sử dụng yếu tố miêu tả trong văn bản thuyết minh A- ChuÈn bÞ : GV: SGK - dµn bµi tham kh¶o HS: ChuÈn bÞ bµi “Con tr©u ë lµng quª ViÖt Nam” B- tiÕn tr×nh d¹y vµ häc : 1. Tæ chøc : 2. KiÓm tra bµi cò : Vai trß cña yÕu tè miªu t¶ trong v¨n b¶n thuyÕt minh? T¸c dông 3- Bµi míi : Hoạt động của GV- HS. Nội dung cần đạt. * Hoạt động 1 Giới thiệu bài Môc tiªu: T¹o t©m thÕ PP: ThuyÕt tr×nh * Hoạt động 2 : Tổ chức cho học sinh luyện I- LËp dµn bµi tËp §Ò bµi: giíi thiÖu con tr©u ë lµng quª ViÖt Môc tiªu: Hs biÕt tù ®iÒu khiÓn,thùc hµnh.

(18) PP: Vấn đáp,thảo luận,đàm thoại Híng dÉn lËp dµn ý chung - Đề bài yêu cầu trình bày vấn đề gì ? Cụm từ (Con tr©u ë lµng quª ViÖt Nam )- bao gåm nh÷ng ý g× ? ( Vị trí vai trò của con trâu trong đời sống của ngêi n«ng d©n, trong nghÒ n«ng cña ngêi ViÖt Nam. §ã lµ cuéc sèng cña ngêi lµm ruéng, con trâu trong việc đồng áng, con trâu trong cuộc sống lµng quª). Nam. + Trình bày con trâu trong đời sống làng quê ViÖt Nam - Côm tõ “con tr©u ë lµng quª ViÖt Nam” Gåm: +§êi sèng cña ngêi n«ng d©n + con trâu trong công việc đồng áng + con tr©u trong cuéc sèng lµng quª. 1. Më bµi : Giới thiệu chung về con trâu trên đồng ruộng - GV: dùa vµo phÇn gîi ý ( sgk -28) h·y lËp dµn ý ViÖt Nam. cho đề bài theo các phần: mở bài ?thân bài? kết 2- Thân bài : + Con tr©u trong nghÒ lµm ruéng bµi? + Con trâu trong lễ hội đình đám HS nªu ra nhiÒu ý vµ lËp dµn ý theo bè côc. + Con tr©u nguån cung cÊp thÞt, da HS lên trình bày HS khác nhận xét đánh giá thuộc, sừng làm đồ mĩ nghệ. GV chèt l¹i ý trong c¸c phÇn: + Con tr©u lµ tµi s¶n lín cña ngêi + Më bµi n«ng d©n. + Th©n bµi + Con tr©u vµ trÎ ch¨n tr©u, viÖc ch¨n + KÕt bµi. nu«i tr©u 3- KÕt bµi Con tr©u trong t×nh c¶m cña ngêi n«ng d©n Híng dÉn viÕt ®o¹n v¨n II- ViÕt ®o¹n v¨n Hoạt động nhóm : •GV giao vấn đề nhiệm vụ: Nhãm 1 : ViÕt ®o¹n më bµi Nhãm 2 : Giíi thiÖu con tr©u trong viÖc lµm ruéng Nhãm 3 : Giíi thiÖu con tr©u trong mét sè lÔ héi Nhãm 4 : Con tr©u víi tuæi th¬ ë n«ng th«n •Hoạt động nhóm: 6phút •Đại diện nhóm đọc trớc lớp •GVnhËn xÐt ®a ra dù kiÕn - Dù kiÕn : + ở Việt Nam đến bất kỳ miền quê nào đều thấy hình bóng con trâu trên đồng ruộng + HoÆc t¶ c¶nh trÎ em ch¨n tr©u cho tr©u t¾m, * §o¹n 1 : Më bµi tr©u ¨n cá + HoÆc nªu mét sè c©u tôc ng÷, ca dao - Giíi thiÖu con tr©u ®ang lµm ruéng ? + Tr©u cµy, bõa ruéng, kÐo xe, chë lóa, trôc lóa (Tr©u kÐo cµy t¶i lóa kh«ng qu¶n n¾ng ma. Con tr©u ®i tríc, c¸i cµy c¸i bõa ®i sau cïng víi * §o¹n 2 : Con tr©u ®ang lµm ruéng ngời nông dân nh đôi bạn có nhau dới nắng gắt sơng sa ...) - Giíi thiÖu con tr©u trong lÔ héi ? + LÔ héi chäi tr©u ë §å S¬n H¶i Phßng (c¸c con tr©u kháe, da ®en bãng, ch©n trô v÷ng, sõng cong nhän ...) * §o¹n 3 : Con tr©u trong lÔ héi - Con tr©u víi tuæi th¬ ë n«ng th«n ? + C¶nh trÎ ch¨n tr©u, h×nh ¶nh nh÷ng con tr©u gÆm cá (Tr©u VN cßn lµ ngêi b¹n th©n th¬ng cña trẻ em đồng quê : vắt vẻo trên lng trâu với chiếc * Đoạn 4 : Con trâu với tuổi thơ s¸o diÒu, nghe s¸o v¼ng trªn kh«ng, ®a tr©u ®i ®Çm níc, nh¶y tõ lng tr©u nµy sang lng tr©u kh¸c, tuæi th¬ ë n«ng th«n thanh b×nh ªm ¶.) - GV thuyÕt tr×nh : Kết bài : Con trâu VN là hình ảnh của đồng quê VN từ ngàn đời nay. Từ ngày nông thôn đợc hiện đại hóa, công nghiệp hóa ngời nông dân đã cã thªm mét b¹n míi lµ con “tr©u s¾t”. 4- Cñng cè : Nh¾c l¹i vai trß cña yÕu tè miªu t¶ trong v¨n b¶n thuyÕt minh. 5- DÆn dß :.

(19) - ChuÈn bÞ bµi thuyÕt minh : quan s¸t c©y lóa, con tr©u, dßng s«ng - So¹n v¨n b¶n: “ tuyªn bè thÕ giíi vÒ sù sèng cßn”. Ngµy so¹n : 4/9/2011 TiÕt : 11. tuyªn bè thÕ giíi về sự sống còn, quyền đợc bảo vệ và phát triển của trẻ em A. Môc tiªu: 1. Kiến thức: - Thực trạng cuộc sống trẻ em hiện nay, những thách thức, cơ hội và nhiệm vụ của chúng ta - Những thể hiện của quan điểm về vấn đề quyền sống, quyền đựơc phát triển, bảo vệ của trẻ em Việt Nam 2. Kỹ năng: - Nâng cao một bước kỹ năng đọc – hiểu về văn bản nhật dụng - Học tập phương pháp tìm hiểu, phân tích trong tạo lập văn bản nhật dụng - Tìm hiểu và biết được quan điểm của Đảng, Nhà nước ta về vấn đề được nêu trong văn bản 3. Thái độ: Biết yêu thương và có trách nhiệm, quan tâm tới trẻ em. B- ChuÈn bÞ : GV: SGK- tµi liÖu tham kh¶o C«ng íc liªn hîp quèc vÒ quyÒn trÎ em HS: Tr¶ lêi c¸c c©u hái vµo vë bµi so¹n. C- tiÕn tr×nh d¹y vµ häc : 1. ổn định tổ chức : 2. KiÓm tra bµi cò : C©u hái : T¹i sao chiÕn tranh h¹t nh©n ®i ngîc l¹i lÝ trÝ con ngêi? Ph¶n l¹i sù tiÕn hãa tù nhiªn? 3. Bµi míi : Hoạt động của Gv- HS Nội dung cần đạt * Hoạt động 1 : – Giới thiệu bài Môc tiªu: T¹o t©m thÕ PP: ThuyÕt tr×nh I- §äc , T×m hiÓu chung : * Hoạt động 2 : Đọc ,tìm hiểu chung 1- §äc : Mục tiêu : HS đọc văn bản,hiểu,biết một số nét 2- Tìm hiểu chú thích - V¨n b¶n trÝch : chÝnh vÒ t¸c gi¶, nguån gèc xuÊt xø t¸c phÈm PP : Vấn đáp,đọc diễn cảm,,phân tích,cắt nghĩa GV nêu yêu cầu đọc - đọc mẫu 1 đoạn ( 2-4 hs đoc đến hết) - XuÊt xø bµi viÕt : §äc vµ gi¶i nghÜa mét sè tõ khã ? Hiểm hoạ, chế độ a-pác-thai, tị nạn, công ớc, gi¶i trõ qu©n bÞ. - Nªu nh÷ng nÐt chÝnh vÒ bµi viÕt ? + TrÝch phÇn ®Çu b¶n “Tuyªn bè” cña Héi nghÞ cÊp cao thÕ giíi vÒ trÎ em häp t¹i Trô së Liªn Hîp quèc, Niu oãc 30/9/1990. Gåm c¸c néi dung : Sù th¸ch thøc, C¬ héi, NhiÖm vô, Cam kÕt vµ phÇn Nh÷ng bíc tiÕp theo. + Héi nghÞ diÔn ra trong bèi c¶nh cuèi thÕ kû XX KHKT ph¸t triÓn lµ ®iÒu kiÖn thuËn lîi víi 3- Bè côc : b¶o vÖ ch¨m sãc trÎ em song còng nhiÒu khã kh¨n 3 phÇn: : ph©n biÖt giµu nghÌo, chiÕn tranh, tÖ n¹n x· héi, - Th¸ch thøc: Nªu nh÷ng thùc tÕ, nh÷ng con b¹o lùc ... trÎ em nguy c¬ thÊt häc, bÖnh tËt ... sè vÒ cuéc sèng khæ cùc vÒ nhiÒu mÆt, t×nh -GV: Sau hai đoạn đầu Khẳng định quyền đợc trạng bị rơi vào hiểm hoạ của trẻ em. sống đợc phát triển của trẻ em thế giới, tuyên bố - Cơ hội: Khẳng định những điều kiện thuận kêu gọi toàn thế giới quan tâm đến vấn đề này. lợi cơ bản để cộng đồng quốc tế có thể chăm Bản thân các tiêu đề đã nói lên bố cục của văn sóc bảo vệ trẻ em . b¶n ? Em h·y nªu ? - Nhiệm vụ: Xác định các nhiệm vụ cụ thể mà.

(20) - NhËn xÐt bè côc ?. c¸c quèc gia cÇn lµm trong thùc tÕ. II- T×m hiÓu v¨n b¶n : Híng dÉn ph©n tÝch sù th¸ch thøc 1- Sù th¸ch thøc : - HS đọc phần 1 : Sự thách thức (3,4,5,6,7) Bản - Trẻ em trở thành nạn nhân của chiến tranh, Tuyên bố đã nêu lên thực tế cuộc sống của trẻ em bạo lực, phân biệt chủng tộc trªn thÕ giíi ra sao ? - Chịu đựng những thảm họa của nghèo đói, HS: t×m chi tiÕt tr¶ lêi. bÖnh dÞch, mï ch÷. - NhËn xÐt vÒ sù chuyÓn ý tõ hai ®o¹n ®Çu tíi 4 - ChÕt do bÖnh tËt, suy dinh dìng néi dung trong sù th¸ch thøc ? C¸ch nªu dÉn chøng cã søc thuyÕt phôc kh«ng? T¹i sao ? + Môc 3 cã t¸c dông liªn kÕt chuyÓn ý tõ môc 1, 2 sang 4,5,6 “Tuy nhiªn thùc tÕ cuéc sèng th¬ ấu của nhiều trẻ em lại không đợc nh vậy”. + DÉn chøng cô thÓ, nhiÒu mÆt ®Çy thuyÕt phôc. - Theo em môc 7 cã tiÕp tôc nªu dÉn chøng vÒ t×nh tr¹ng thiÕu thèn cña trÎ em kh«ng ? + Môc 7 kh¸i qu¸t trªn c¬ së môc 4, 5, 6 “§ã lµ nh÷ng th¸ch thøc”. GV: liªn hÖ thùc tÕ. Ngoµi n¹n nãi trªn trÎ em hiÖn nay cßn chÞu hËu qu¶ nµo? GV định hớng: nạn buôn bán trẻ em, trẻ em mắc bÖnh HIV, trÎ em sím téi ph¹m, trÎ em c¸c níc Nam á sau trận động đất sóng thần. - Em có nhận thức đợc điều gì khi đọc xong phần nµy? - GV chèt l¹i vµ kh¸i qu¸t toµn phÇn : + Bản Tuyên bố của Liên hợp quốc về vấn đề trÎ em víi phÇn ®Çu nªu lªn nh÷ng th¸ch thøc mµ => Cuéc sèng khæ cùc vÒ nhiÒu mÆt, t×nh chúng ta cần nhìn rõ đặc biệt là các nhà lãnh đạo trạng rơi vào hiểm hoạ của trẻ em là những th¸ch thøc chính trị phải đáp ứng. + Nh÷ng lÝ lÏ ch¾c gän, dÉn chøng minh ho¹ liệt kê dồn dập đã tạo nên sức thuyết phục của văn b¶n. 4- Cñng cè : NhËn thøc vµ t×nh c¶m cña em sau khi đọc xong phần thứ nhất “Sự thách thức” ? 5. DÆn dß : – ChuÈn ph©n tÝch phÇn c¬ héi vµ nhiÖm vô c¸ch lµm gièng nh phÇn th¸ch thøc ? - Nhìn nhận và đánh giá của em về vấn đề này ở địa phơng.. Ngµy so¹n : 4/9/2011 TiÕt : 12 tuyªn bè thÕ giíi về sự sống còn, quyền đợc bảo vệ và phát triển của trẻ em A. Môc tiªu: 1. Kiến thức: - Thực trạng cuộc sống trẻ em hiện nay, những thách thức, cơ hội và nhiệm vụ của chúng ta - Những thể hiện của quan điểm về vấn đề quyền sống, quyền đựơc phát triển, bảo vệ của trẻ em Việt Nam 2. Kỹ năng: - Nâng cao một bước kỹ năng đọc – hiểu về văn bản nhật dụng - Học tập phương pháp tìm hiểu, phân tích trong tạo lập văn bản nhật dụng - Tìm hiểu và biết được quan điểm của Đảng, Nhà nước ta về vấn đề được nêu trong văn bản 3. Thái độ: - Biết yêu thương và có trách nhiệm, quan tâm tới trẻ em. B- ChuÈn bÞ : GV: SGK- Tµi liÖu tham kh¶o - §äc c«ng íc vÒ quyÒn trÎ em.

(21) HS: tr¶ lêi c¸c c©u hái vµo vë bµi tËp C- tiÕn tr×nh d¹y vµ häc : 1. ổn định tổ chức : 2. KiÓm tra bµi cò : - Những thách thức bài viết Tuyên bố về .... trẻ em đề cập đến là gì ? Tại sao gọi đó là th¸ch thøc ? + TrÎ em trë thµnh n¹n nh©n + Trẻ em phải chịu đựng những thảm họa + TrÎ em chÕt do bÖnh tËt, suy dinh dìng + Là thách thức với mọi ngời vì toàn thế giới phải đơng đầu và tìm cách vợt qua những thách thức đó. 3. Bµi míi : Hoạt động của GV- HS Nội dung cần đạt * Hoạt động 1 : Giới thiệu bài Môc tiªu: t¹o t©m thÕ 2- Nh÷ng c¬ héi : PP:ThuyÕttr×nh * Hoạt động 2 : Đọc hiểu văn bản Mục tiêu : Hs biết đợc những nét chính về nội dung vµ nghÖ thu©t cña v¨n b¶n PP : Vấn đáp,phân tích,giảng bình ... , - Cã C«ng íc vÒ quyÒn trÎ em lµm c¬ së t¹o ra c¬ së míi Híng dÉn ph©n tÝch nh÷ng c¬ héi - HS đọc phần 2 ?Mục 8 và 9 đã khẳng định những - Sự hợp tác quốc tế sâu rộng trên nhiều điều kiện thuận lợi cơ bản để cộng đồng quốc tế có thể lĩnh vực ngày càng có hiệu quả. ®Èy m¹nh viÖc b¶o vÖ, ch¨m sãc trÎ em cô thÓ lµ g× ? + Sù liªn kÕt l¹i cña c¸c quèc gia cïng ý thøc cña cộng đồng quốc tế trên lĩnh vực này. Đã có công ớc về quyÒn trÎ em lµm c¬ së, t¹o ra mét c¬ héi míi. + Sù hîp t¸c vµ ®oµn kÕt quèc tÕ ngµy cµng cã hiÖu qu¶ cô thÓ trªn nhiÒu lÜnh vùc : Phong trµo gi¶i trõ quân bị đợc đẩy mạnh tạo điều kiện cho một số tài nguyªn to lín cã thÓ chuyÓn sang phôc vô c¸c môc tiªu kinh tÕ, t¨ng cêng phóc lîi x· héi. - Trên thế giới nói chung đó là các cơ hội mà ta nhận thức đợc, đối với Việt Nam em có thấy đây là cơ hội - Sự quan tâm của Đảng, nhà nớc, nhận kh«ng ? Cô thÓ lµ g× ? thøc cña c¸c tæ chøc x· héi, phong trµo + Vấn đề bảo vệ và chăm sóc trẻ em đang đợc chăm sóc bảo vệ trẻ em Đảng và Nhà nớc quan tâm. Nhận thức của cộng đồng về vấn đề này ngày càng sâu sắc, nhiều tổ chức xã hội vµ c¸ nh©n ®ang tÝch cùc tham gia phong trµo v× trÎ em. * Kết hợp giải thích, chứng minh để làm - GV nhận xét cách trình bày vấn đề? rõ vấn đề * Híng dÉn t×m hiÓu nhiÖm vô 3- NhiÖm vô : - HS đọc phần 3 :Phần nhiệm vụ gồm 8 mục xác định nh÷ng nhiÖm vô cô thÓ mµ tõng quèc gia vµ c¶ céng đồng quốc tế cần làm vì sự sống còn, phát triển của trẻ - Xác định nhiệm vụ cấp thiết của từng quèc gia. em ? + Tăng cờng sức khỏe và chế độ dinh dỡng của trẻ - Tăng cờng sức khỏe và phát triển giáo dôc. em. + Quan tâm chăm sóc trẻ em tàn tật và trẻ em có - Quan tâm nhiều đối tợng. Thực hiện quyền bình đẳng và trách nhiệm hoàn cảnh sống đặc biệt khó khăn. + T¨ng cêng vai trß cña phô n÷ nãi chung vµ ph¶i đảm bảo quyền bình đẳng nam nữ để thực hiện lợi ích của trẻ em, đặc biệt các em gái. + Bảo đảm cho trẻ em đợc học hết bậc giáo dục cơ sở không để mù chữ. + Thực hiện kế hoạch hóa gia đình, tạo điều kiện trẻ em lớn khôn và phát triển trên nền móng gia đình. + Phải chuẩn bị để các em có thể sống một cuộc sèng cã tr¸ch nhiÖm + Vì tơng lai trẻ cần bảo đảm sự tăng trởng và phát triển đều đặn kinh tế các nớc. - Các nhiệm vụ đặt ra từ đâu ? đa ra có cụ thể, toàn diÖn kh«ng ? + Xác định trên cơ sở tình trạng thực tế cuộc sống trẻ em và cơ hội đã nêu. + NhiÖm vô nªu ra võa cô thÓ, võa toµn diÖn, bao => NhiÖm vô võa cô thÓ, võa toµn diÖn,.

(22) quát : Mọi lĩnh vực (y tế, giáo dục, xã hội). Mọi đối t- bao quát îng (trÎ em tµn tËt, cã hoµn c¶nh khã kh¨n, trai, g¸i. Mọi cấp độ (gia đình, xã hội, quốc gia, cộng đồng quốc tÕ). - GV chèt l¹i n©ng cao : Điều quan trọng là các nhiệm vụ đó đợc nêu lên với một thái độ dứt khoát, thể hiện quyết tâm cao độ của cộng đồng quốc tế. Vì vậy mục 17 đã nhấn mạnh “Các nhiệm đó đòi hỏi tất cả các nớc cần phải có nỗ lực liên tục và phối hợp với nhau trong hành động của từng nớc còng nh trong hîp t¸c quèc tÕ. III- Tæng kÕt - HS đọc ghi nhớ. 4- Cñng cè : Ph¸t biÓu suy nghÜ cña em vÒ sù quan - Ghi nhí SGK tâm chính quyền địa phơng. 5- DÆn dß : V¨n b¶n nµy cã sù liªn kÕt víi “§Êu tranh cho thÕ giíi hßa b×nh” §óng hay sai. ChuÈn bÞ Ph¬ng ch©m héi tho¹i (chó ý t×nh huèng giao tiÕp ---------------------------------------------------------------------------------------Ngµy so¹n10/9/2011 TiÕt : 13 c¸c ph¬ng ch©m héi tho¹i A. Môc tiªu: 1. Kiến thức: - Mối quan hệ giữa các phương châm hội thoại với tình huống giao tiếp - Những trường hợp không tuân thủ phương châm hội thoại 2. Kỹ năng: - Lựa chọn đúng phương châm hội thoại trong quá trình giao tiếp - Hiểu đúng nguyên nhân của việc không tuân thủ phương châm hội thoại 3. Thái độ : - Hiểu được những phương châm hội thoại không phải là những quy định bắt buộc trong mọi tình huống giao tiếp; vì nhiều lý do khác nhau, các phương châm hội thoại có khi không được tuân thủ. B- ChuÈn bÞ : GV: - B¶ng phô SGK- SGV - Mét sè t×nh huèng giao tiÕp HS: - T×m hiÓu mét sè c©u truyÖn cêi C- tiÕn tr×nh d¹y vµ häc : 1- ổn định tổ chức : 2- KiÓm tra bµi cò : - Kể tên những phơng châm hội thoại đã học ? Câu thành ngữ “Nói có sách mách có chứng” đề cập tới việc tuân thủ phơng châm hội thoại nào ? §¸p ¸n: + 5 Ph¬ng ch©m héi tho¹i + Ph¬ng ch©m héi tho¹i vÒ chÊt. 3- Bµi míi : Hoạt động của GV- HS Nội dung cần đạt * Hoạt động 1 :- Giới thiệu bài Môc tiªu: T¹o tam thÕ PP: ThuyÕt tr×nh * Hoạt động 2 : Phân tích mẫu hình thành khái niÖm. Mục tiêu: Hs hiểu đợc quan hệ giữa phơng châm héi tho¹i vµ t×nh huèng giao tiÕp, biÕt nh÷ng TH kh«ng tu©n thñ ph¬ng ch©m héi tho¹i pp:Vấn đáp,Phân tích,cắt nghĩa… T×m hiÓu mèi quan hÖ gi÷a ph¬ng ch©m héi tho¹i vµ t×nh huèng giao tiÕp. GV: treo b¶ng phô ghi néi dung truyÖn cêi (SGK36). I- Quan hÖ gi÷a ph¬ng ch©m héi tho¹i vµ t×nh huèng giao tiÕp 1- VÝ dô : §oc truyÖn cêi “Chµo hái” 2. nhËn xÐt: - câu hỏi " Bác làm việc…" đợc coi là lịch sự> nhng trong tình huống này sử dụng không đúngvì ngời hỏi đang ở trên cao..

(23) HS: đọc truyện cời Cuéc héi tho¹i diÔn ra lóc nµo ? ë ®©u ? Víi ai ? Nhằm mục đích gì ? + Mục đích : Chào hỏi - Nhân vật chàng rể có tuân thủ đúng phơng châm lÞch sù kh«ng ? V× sao ? + Trong tình huống khác thì đợc coi là lịch sự, thể hiện sự quan tâm đến ngời khác nhng tình huèng nµy lµ g©y phiÒn hµ cho ngêi kh¸c. + Ví dụ : Khách đến nhà chào hỏi - Tõ vÝ dô trªn em rót ra ®iÒu g× khi giao tiÕp vµ tu©n thñ ph¬ng ch©m héi tho¹i ? + Chú ý đặc điểm của tình huống giao tiếp. + C¸c yÕu tè chi phèi lêi hái, chµo : Nãi víi ai ? Nói khi nào ? Nói ở đâu ? Nhằm mục đích g× ? + Ph¬ng ch©m héi tho¹i cã mèi quan hÖ víi t×nh huèng giao tiÕp. HS đọc ghi nhớ SGK - GV chuyÓn ý : Cã trêng hîp kh«ng tu©n thñ PCHT t¹i sao ? T×m hiÓu nh÷ng trêng hîp kh«ng tu©n thñ ph¬ng ch©m héi tho¹i (8 phót) - Xét ví dụ trong từng bài để biết có tình huống nµo tu©n thñ ph¬ng ch©m héi tho¹i ? + Cuộc đối thoại An và Ba (địa điểm học bơi) ; TruyÖn cêi “Lîn cíi ¸o míi” (khoe khoang). + TruyÖn cêi “Qu¶ bÝ khæng lå” (nãi kho¸c) + “¤ng nãi gµ bµ nãi vÞt” (mçi ngêi nãi mét đằng) + “D©y cµ ra d©y muèng” (nãi dµi dßng rêm rµ) ; “Lóng bóng nh ngËm h¹t thÞ” (nãi kh«ng râ rµng, khã hiÓu) + TruyÖn “Ngêi ¨n xin” (nãi tÕ nhÞ) HS: Đọc đoạn đối thoại SGK 37 ? Câu trả lời của Ba có đáp ứng nhu cầu thông tin nh An muốn không ? PCHT nào không đợc tuân thủ ? Vì sao cã sù vi ph¹m Êy ? + Không đáp ứng + PC về lợng không đợc tuân thủ + Ngời nói không biết chính xác nên để tuân thñ PC vÒ chÊt ph¶i tr¶ lêi chung chung. - B¸c sÜ nãi víi bÖnh nh©n cã bÖnh nan y vÒ t×nh tr¹ng søc kháe th× PC nµo kh«ng tu©n thñ ? V× sao ? T×m nh÷ng t×nh huèng t¬ng tù ? + B¸c sÜ kh«ng nãi thËt vÒ t×nh tr¹ng nguy kÞch -> PC vÒ chÊt kh«ng tu©n thñ. + Để động viên ngời bệnh sống lạc quan là cần thiÕt. + Ngêi chiÕn sÜ bÞ sa vµo tay giÆc -GV: cho HS đọc câu 3. -Cã ph¶i ngêi nãi kh«ng tu©n thñ PC vÒ lîng kh«ng ? Ph¶i hiÓu ý nghÜa cña c©u nµy nh thÕ nµo ? + XÐt nghÜa têng minh th× c©u nãi vi ph¹m PC vÒ lîng (kh«ng cung cÊp 1 th«ng tin nµo). VÒ hµm ý th× cã néi dung (r¨n d¹y ngêi ta kh«ng nªn ch¹y theo tiÒn b¹c mµ quªn ®i c¸c thø kh¸c). + TiÒn b¹c chØ lµ ph¬ng tiÖn sèng chø kh«ng phải là mục đích cuối cùng của con ngời. - Tõ c¸c vÝ dô trªn ta rót ra nh÷ng trêng hîp nµo kh«ng tu©n thñ PCHT ? + ¦u tiªn mét PCHT kh¸c quan träng h¬n + G©y sù chó ý, hoÆc hiÓu theo mét hµm ý nào đó - GV chèt l¹i : Nh vËy viÖc kh«ng tu©n thñ ph¬ng ch©m héi tho¹i lµ cã nguyªn nh©n. Khi giao tiÕp cÇn chó. => chú ý đến đặc diểm của tình huống giao tiÕp.. 2- Ghi nhí. II- Nh÷ng trêng hîp kh«ng tu©n thñ ph¬ng ch©m héi tho¹i : 1- VÝ dô : * Xét ví dụ đã học - PC vÒ lîng - PC vÒ chÊt - PC quan hÖ - PC c¸ch thøc - PC lÞch sù => ChØ cã t×nh huèng vÒ PC lÞch sù lµ tu©n thñ PCHT cßn l¹i lµ kh«ng.. * Đoạn đối thoại : - Vi phạm PCHT này để đảm bảo PCHT khác.. * T×nh huèng giao tiÕp - ¦u tiªn PCHT quan träng h¬n. * C©u nãi “TiÒn b¹c chØ lµ tiÒn b¹c” - Gây sự chú ý, hoặc để ngời nghe hiểu theo một hàm ý nào đó..

(24) ý tíi t×nh huèng giao tiÕp vµ nh÷ng yªu cÇu cña v¨n c¶nh giao tiÕp cô thÓ. Trêng hîp kh«ng tu©n thñ PCHT do nguyªn nh©n ngêi nãi v« ý, vông vÒ, thiếu văn hóa giao tiếp phải đợc loại bỏ. HS: đọc ghi nhớ ( SGK- ) * Hoạt động 3 : Hớng dẫn luyện tập Mục tiêu Hs hiểu bài và giải đúng các bài tập PP: Vấn đáp,phân tích,giải thích - Hoạt động nhóm : + Nhãm 1 + 2 : bµi tËp 1 + Nhãm 3 + 4 : bµi tËp 2 - Dù kiÕn : + C©u tr¶ lêi cña ngêi bè víi ngêi cã häc vÊn thì chính xác (tuân thủ PC về chất). Đối với đứa trÎ 5 tuæi th× c©u tr¶ lêi m¬ hå, kh«ng râ (vi ph¹m PC c¸ch thøc) + Trả lời đúng : Con tìm quả bóng ở cạnh ch©n kÖ s¸ch + Ch©n, tay, tai, m¾t vi ph¹m ph¬ng ch©m lÞch sù, viÖc tu©n thñ kh«ng thÝch hîp víi t×nh huèng giao tiếp (đến nhà phải chào hỏi sau đó mới đề cập tới chuyện khác, hơn nữa thái độ giận dữ thiếu lÞch sù). 4- Cñng cè : Khi giao tiÕp cÇn chó ý : - Mèi quan hÖ gi÷a ph¬ng ch©m héi tho¹i vµ t×nh huèng giao tiÕp. - N¾m râ nh÷ng trêng hîp kh«ng tu©n thñ ph¬ng ch©m héi tho¹i 5- DÆn dß : - §äc vµ lµm bµi tËp Xng h« trong héi tho¹i. - ChuÈn bÞ viÕt bµi v¨n thuyÕt minh. 2- Ghi nhí : SGK III- LuyÖn tËp :. 1- Bµi tËp 1 - Vi ph¹m PC c¸ch thøc. 2- Bµi tËp 2 Vi ph¹m PC lÞch sù. Ngµy so¹n: 10/9/2011 TiÕt 14 + 15 viÕt bµi sè 1 (v¨n thuyÕt minh) A. Môc tiªu: 1. Kiến thức: - Hiểu và biết lập dàn ý, triển khai ý và hoàn chỉnh bài văn thuyết minh 2. Kỹ năng: - Biết viết bài văn thuyết minh theo đề bài đã cho có sử dụng các biện pháp nghệ thuật đặc biệt là miêu tả 3. Thái độ : - Nghiêm túc, có ý thức giữ gìn trật tự trong giờ làm bài B- ChuÈn bÞ : GV:- §Ò bµi + Đ¸p ¸n + Thang điểm HS: Gi©ý,bót,«n tËp I- §Ò bµi : C©y cam bï II- §¸p ¸n, biÓu ®iÓm : 1- Më bµi : - Giới thiệu cây cam bù là loại cây thờng sống ở những nơi đất khô ráo hoặc đồi núi, . - Cây cam bù là ngời bạn thân thiết của ngời nông dân.,là đặc sản quý giá của quê em 2- Th©n bµi :.

(25) - Giíi thiÖu chi tiÕt vÒ loµi c©y kÕt hîp víi miªu t¶. - Nguån gèc, vai trß vµ ý nghÜa cña c©y cam víi con ngêi. - Miªu t¶ c¸c bé phËn cña c©y cam (h×nh d¸ng, th©n, gèc, l¸, hoa, qu¶ ...) - Gi¸ trÞ vµ lîi Ých cña c©y cam : + Gi¸ trÞ kinh tÕ + Gi¸ trÞ m«i trêng + Gi¸ trÞ thÈm mü 3- KÕt bµi : - Nªu c¶m nghÜ cña m×nh vÒ c©y cam : cam lµ b¹n cña ngêi n«ng d©n, lµ nguån cung cÊp quả quý giá nhất của địa phơng . * Bài viết đảm bảo các yêu cầu trên, sai ít lỗi chính tả, lời văn chân thành, có cảm xúc đạt 9- 10 điểm. * Bài viết đủ ý, bố cục rõ ràng, sai dới 10 lỗi chính tả, câu, diễn đạt: đạt 7- 8 điểm * Bài viết thiếu 1, 2 ý, diễn đạt rõ ràng, sai dới 15 lỗi chính tả, câu đạt 5- 6 điểm * Bài viết sơ sài, thiếu nhiều ý, sai nhiều lỗi chính tả, câu, diễn đạt: đạt 3- 4 điểm * Bài viết không xác định đợc yêu cầu, lạc đề, sai quá nhiều lỗi : đạt 1- 2 điểm * Bài viết để trắng : 0 điểm. III- Yªu cÇu chung : - ChuÈn bÞ t liÖu cho bµi thuyÕt minh : Quan s¸t c©y cam bï lóc trëng thµnh th©n, l¸, qu¶ - Nguồn gốc cây cam, lịch sử ra đời . - Tầm quan trọng, mối quan hệ gắn bó của cây cam bù với ngời dân địa phơng trong cuộc sèng hµng ngµy. - KÕt hîp miªu t¶ h×nh d¸ng c©y cam trong qu¸ tr×nh sinh trëng. - Sự đa dạng của các giống cam bù và sản phẩm đợc a chuộng. DÆn dß : So¹n ChuyÖn ngêi con g¸i Nam X¬ng Ngµy so¹n10/9/2011 TiÕt : 16 chuyÖn ngêi con g¸i nam x¬ng (TrÝch TruyÒn kú m¹n lôc). NguyÔn D÷ AMôc tiªu: 1. KiÕn thøc: - Cèt truyÖn nh©n vËt, sù kiÖn trong mét t¸c phÈm truyÒn k×. - Hiện thực về ngời phụ nữ việt nam dới chế độ cũ và vẻ đẹp truyền thống của họ. - Sù thµnh c«ng cña t¸c gi¶ vÒ nghÖ thuËt kÓ truyÖn. - Mèi liªn hÖ víi t¸c phÈm vµ Vî chµng Tr¬ng. 2. Kü n¨ng: - Vận dung kiến thức đã học để đọc và hiểu tác phẩm viết theo thể loại truyền kì. - Cảm nhận đợc những chi tiết nghệ thuật độc đáo trong tác phẩm tự sự có nguồn gốc dâm gian. - Kể lại đợc truyện. 3. Thái độ: -Thái độ trân trọng vẻ đẹp tâm hồn của ngời phụ nữ, thông cảm với số phận nhỏ nhoi, đầy bi kÞch cña hä. B- ChuÈn bÞ : - GV: tham kh¶o NguyÔn D÷ vµ TruyÒn kú m¹n lôc. §äc hiÓu v¨n b¶n 9 - HS: Tãm t¾t ChuyÖn ngêi con g¸i Nam X¬ng, so¹n bµi C- tiÕn tr×nh d¹y vµ häc : 1. ổn định tổ chức : 2. KiÓm tra bµi cò: ViÖc chuÈn bÞ bµi ë nhµ 3. Bµi míi : Hoạt động của Gv- HS * Hoạt động 1 : Khởi động – Giới thiệu bài * Hoạt động 2 : Đọc hiểu văn bản Híng dÉn t×m hiÓu chung v¨n b¶n (24 phót) -GV hớng dẫn HS đọc. - HS đọc văn bản SGK 43.. Nội dung cần đạt I_ §äc , T×m hiÓu chung 1- §äc : 2- T¸c gi¶, t¸c phÈm - NguyÔn D÷ - TruyÒn kú m¹n lôc.

(26) - HS đọc chú thích. GV giới thiệu ? + NguyÔn D÷ sèng kho¶ng thÕ kû XVI triÒu Lª suy tho¸i, chiÕn tranh Lª, M¹c, TrÞnh. ¤ng häc réng tµi cao lµm quan 1 n¨m sau vÒ Èn dËt. + “Ghi chép tản mạn những điều kỳ lạ đợc lu truyÒn) viÕt b»ng ch÷ H¸n, gåm 20 truyÖn, khai th¸c tõ nh÷ng truyÖn cæ d©n gian vµ c¸c truyÒn thuyết lịch sử, dã sử ... Cuối mỗi truyện đều có lời b×nh. + Nội dung có giá trị hiện thực và nhân đạo sâu sắc. Tác giả lấy xa để nói nay, lấy cái kỳ để nãi c¸i thùc. Nh©n vËt chÝnh thêng lµ : Ngêi phô nữ đức hạnh, khát khao cuộc sống bình yên nhng thÕ lùc b¹o tµn vµ c¶ lÔ gi¸o kh¾c nghiÖt l¹i x« ®Èy hä vµo nh÷ng c¶nh ngé Ðo le, oan khuÊt bÊt h¹nh. Nh÷ng ngêi cã trÝ thøc cã t©m huyÕt, bÊt m·n víi thêi cuéc, kh«ng chÞu trãi m×nh trong vßng danh lîi chËt hÑp. HS tr×nh bµy tãm t¾t v¨n b¶n ? + Trơng Sinh đi lính, để lại mẹ già và vợ trẻ là Vò N¬ng + MÑ Tr¬ng Sinh èm chÕt, Vò N¬ng lo ma chay chu tÊt + GiÆc tan, Tr¬ng Sinh vÒ nhµ, nghe lêi con nghi vî kh«ng chung thñy. + Vò N¬ng bÞ oan gieo m×nh xuèng s«ng tù vÉn + Một đêm Trơng Sinh bên con, con chỉ chiếc bãng nãi lµ ngêi hay tíi víi mÑ. Tr¬ng Sinh tØnh ngé hiÓu nçi oan cña vî. + Phan Lang ngêi cïng lµng Vò N¬ng do cøu mạng thần rùa nên khi bị nạn đợc Linh Phi cứu tho¸t. + Phan Lang gÆp Vò N¬ng, Vò N¬ng göi hoa vµng cïng lêi nh¾n Tr¬ng Sinh. + Trơng Sinh nghe kể, lập đàn giải oan, Vũ Nơng trở về khi ẩn khi hiện. GV: Néi dung chÝnh cña truyÖn ? - GV nhận xét, khái quát và nêu vấn đề : Cã nguån gèc tõ truyÖn “Vî chµng Tr¬ng” nhng truyện dân gian thiên về kể sự kiện dẫn đến nçi oan khuÊt cña Vò N¬ng, kh«ng cã c¶nh kÕt Vò N¬ng sèng ë thñy cung vµ yÕu tè kú ¶o cuèi truyÖn. GV: Theo diÔn biÕn truyÖn xoay quanh nh©n vËt Vò N¬ng ta cã thÓ chia ra lµm 3 phÇn ? + Cuéc h«n nh©n, sù xa c¸ch v× chiÕn tranh vµ phÈm h¹nh cña Vò N¬ng. + Nçi oan khuÊt vµ c¸i chÕt bi th¶m cña Vò N¬ng. + Vũ Nơng ở thủy cung và nỗi oan đợc giải. Híng dÉn ph©n tÝch nh©n vËt Vò N¬ng (15 phót) GV: Hai nhân vật đợc kể lại bằng những tình tiết theo tr×nh tù cô thÓ nh thÕ nµo ? + Vò N¬ng : Khi míi lÊy chång -> Khi tiÔn chång ®i lÝnh -> Khi xa chång -> Khi bÞ chång nghi oan. + Tr¬ng Sinh : XuÊt th©n -> Khi lÊy vî -> HÕt chiÕn tranh trë vÒ. - GV thuyÕt tr×nh n©ng cao : TruyÖn cæ tÝch thêng thiªn vÒ cèt truyÖn vµ hành động nhân vật. Truyện của Nguyễn Dữ đặt nhân vật vào nhiều tình huống khác nhau để khắc ho¹ tÝnh c¸ch. - T×nh huèng ®Çu tiªn vµ tÝnh c¸ch cña Vò N¬ng lµ g× ?. 3- Tãm t¾t ChuyÖn ngêi con g¸i Nam X¬ng. - Néi dung chÝnh : + ChuyÖn vÒ sè phËn oan nghiệt của một phụ nữ có nhan sắc, đức hạnh dới chế độ phong kiến. Truyện thể hiện ớc mơ ngàn đời của nhân “ở hiền gặp lành”, ngời tốt bao giờ cũng đợc đền trả xứng đáng. * §iÓm s¸ng t¹o cña NguyÔn D÷ trªn c¬ së truyÖn d©n gian.. 4- Bè côc : 3 phÇn:+ Cuéc h«n nh©n, sù xa c¸ch v× chiÕn tranh vµ phÈm h¹nh cña Vò N¬ng. + Nçi oan khuÊt vµ c¸i chÕt bi th¶m cña Vò N¬ng. + Vũ Nơng ở thủy cung và nỗi oan đợc giải..

(27) + Ngay giíi thiÖu lµ ngêi thïy mÞ, nÕt na, l¹i thêm t dung tốt đẹp. Chồng có tính đa nghi nhng nàng là ngời vợ tốt, biết giữ đạo làm vợ. + Nµng rãt rîu tiÔn chång vµ nãi nh÷ng lêi ai nghe còng øa hµng lÖ. Nµng kh«ng mong vinh hiển mà chỉ mong cho chồng đợc bình an trở về. §ã lµ íc mong b×nh thêng cña ngêi phô n÷ kh¸t khao cuộc sống gia đình bình yên. - HS đọc đoạn “Chỉ e việc quân ... ch a có ...” “mà mïa da chÝn ... bay bæng” . T×nh th ¬ng chång cßn đợc thể hiện qua điều gì ? Đọc SGK 44. “Mïa da chÝn ...” lµ thÕ nµo ? - Vò N¬ng kh«ng chØ yªu chång, th¬ng chång mµ cßn c¶m th«ng víi nçi niÒm cña ngêi mÑ ? Chi tiết nào nói điều đó ? (tiện thiếp băn khoăn, mẹ hiÒn lo l¾ng). - Tác giả đã miêu tả nỗi buồn thơng nhớ chồng kh¾c kho¶i triÒn miªn theo n¨m th¸ng ? C©u v¨n diễn đạt ? -HS t×m chi tiÕt. GV: NhËn xÐt yÕu tè miªu t¶ trong v¨n b¶n tù sù ? (Sử dụng các hình ảnh đối lập). - ViÖc ch¨m sãc con, phông dìng mÑ giµ cña Vò N¬ng chøng tá ®iÒu g× ? + Cách chăm sóc của Vũ Nơng thật cảm động. + Lêi trèi tr¨ng cña ngêi mÑ tríc lóc mÊt lµ sù ghi nhận nhân cách và đánh giá cao công lao của nµng “Mét tÊm th©n ... phô mÑ” SGK 44. - Theo em nh÷ng viÖc Vò N¬ng lµm chØ v× tr¸ch nhiÖm hay cßn v× ®iÒu g× kh¸c ? (V× t×nh nghÜa thùc sù) - Từ ba tình huống em thấy Vũ Nơng đã thể hiện tÝnh c¸ch nh thÕ nµo ? 4- Cñng cè : Tr×nh bµy tãm t¾t ChuyÖn ngêi con g¸i Nam X¬ng. 5- DÆn dß : T×m hiÓu t×nh huèng 4. NhËn xÐt nh©n vËt Tr¬ng Sinh. LiÖt kª c¸c yÕu tè kú ¶o cña truyÖn.. II- T×m hiÓu v¨n b¶n 1- Nh©n vËt Vò N¬ng * Trong cuéc sèng vî chång b×nh thêng - Ngời phụ nữ đẹp, thùy mị, nết na và giữ gìn khu«n phÐp. * Khi tiÔn chång ®i lÝnh - Kh«ng mong vinh hiÓn chØ mong trë vÒ b×nh an. - C¶m th«ng nh÷ng vÊt v¶, gian lao cña chång. - C¶m th«ng cho c¶ nçi niÒm cña ngêi mÑ xa con. * Khi xa chång : - Lµ ngêi vî thuû chung yªu chång tha thiÕt.. - Lµ ngêi mÑ hiÒn, d©u th¶o.. => Là ngời phụ nữ có phẩm chất tốt đẹp tiêu biÓu ngêi phô n÷ ViÖt Nam.. Ngµy so¹n10/9/2011 TiÕt : 17 chuyÖn ngêi con g¸i nam x¬ng (TrÝch TruyÒn kú m¹n lôc) NguyÔn D÷ AMôc tiªu: 1.KiÕn thøc: - Cèt truyÖn nh©n vËt, sù kiÖn trong mét t¸c phÈm truyÒn k×. - Hiện thực về ngời phụ nữ việt nam dới chế độ cũ và vẻ đẹp truyền thống của họ. - Sù thµnh c«ng cña t¸c gi¶ vÒ nghÖ thuËt kÓ truyÖn. - Mèi liªn hÖ víi t¸c phÈm vµ Vî chµng Tr¬ng. 2.Kü n¨ng: - Vận dung kiến thức đã học để đọc và hiểu tác phẩm viết theo thể loại truyền kì. - Cảm nhận đợc những chi tiết nghệ thuật độc đáo trong tác phẩm tự sự có nguồn gốc dâm gian. - Kể lại đợc truyện..

(28) 3. Thái độ: -Thái độ trân trọng vẻ đẹp tâm hồn của ngời phụ nữ, thông cảm với số phận nhỏ nhoi, đầy bi kÞch cña hä. B- ChuÈn bÞ : - GV: tham kh¶o NguyÔn D÷ vµ TruyÒn kú m¹n lôc. §äc hiÓu v¨n b¶n 9 - HS:Tãm t¾t ChuyÖn ngêi con g¸i Nam X¬ng. C- tiÕn tr×nh d¹y vµ häc : 1. ổn định tổ chức : 2. KiÓm tra bµi cò : Nhân vật Vũ Nơng bộc lộ tính cách gì qua ba tình huống đã tìm hiểu ở tiết trớc ? + Trong cuéc sèng b×nh thêng : Lu«n gi÷ g×n khu«n phÐp. + Khi tiÔn chång : kh«ng mong vinh hiÓn chØ mong b×nh an, c¶m th«ng vÊt v¶ gian lao cña chång, c¶m th«ng nçi niÒm cña ngêi mÑ. + Khi xa chång : lµ ngêi vî thñy chung, yªu chång, lµ mÑ hiÒn d©u th¶o. => Là ngời phụ nữ có phẩm chất tốt đẹp, tiêu biểu cho ngời phụ nữ Việt Nam. 3. Bµi míi : Hoạt động của GV- HS Nội dung cần đạt * Hoạt động 1 : Giới thiệu bài II. T×m hiÒu v¨n b¶n: * Hoạt động 2 : Đọc hiểu văn bản Môc tiªu HS ph©n tÝch c¸c nh©n vËt vµ gi¸ trÞ nghÖ 1.Nh©n vËt Vò N¬ng: ( tiÕp) thuËt cña v¨n b¶n * Khi bÞ chång nghi oan : PP : vấn đáp,phân tích,giảng bình Híng dÉn t×m hiÓu chung v¨n b¶n GV: Híng dÉn HS theo dâi ®o¹n 2, 3 cña v¨n b¶n. - HS đọc phần 2, 3 SGK 45. Kể lại sự việc dẫn đến nỗi oan của Vũ Nơng ? Vò N¬ng ph©n trÇn -> TÝnh c¸ch thÓ hiÖn qua ba lêi tho¹i - Hoạt động nhóm (5->6 em) - Lời thoại 1: Tìm mọi cách để hàn gắn hạnh -GV giao vấn đề nhiệm vụ + Khi bị chồng nghi oan nàng đã c sử nh thế nào? phúc gia đình đang có nguy cơ đổ vỡ. Lời thoại 2 : Đau đớn thất vọng. -Hoạt động nhóm: Lời thoại 3: Thất vọng tột cùng, hành động C¸c nhãm nªu néi dung c¸c lêi tho¹i quyÕt liÖt b¶o toµn danh dù. -§¹i diÖn nhãm tr×nh bµy-> nhãm kh¸c nhËn xÐt. => đó là hành động quyết liệt để bảo toàn -GV thèng nhÊt ý kiÕn danh dù. GV: Theo em đánh giá nh thế nào về hành động trÉm m×nh cña Vò N¬ng? GV tổng hợp: Vũ Nơng bị đẩy đến bớc đờng cùng.Nàng đã mất tất cả phải chấp nhận số phận sau khi mọi cố gắng không thành-> đó là hành động bảo toàn danh dự có sự chỉ đạo của lí trí. => Là ngời phụ nữ đức hạnh, nhng có số phận GV: Qua đó em có nhận xét gì về tính cách của bi kịch. Vò N¬ng? - GV kh¸i qu¸t n©ng cao : Vũ Nơng là một phụ nữ xinh đẹp, thùy mị, nết na, hiền thục, đảm đang tháo vát, rất mực hiếu thảo, một dạ thủy chung, hết lòng vun đắp hạnh phúc gia đình. Nàng xứng đáng đợc hởng hạnh phóc nhng trong x· héi phong kiÕn bÊt c«ng l¹i 2- Nh©n vËt Tr¬ng Sinh vµ nguyªn nh©n chÕt oan uæng. nçi oan khuÊt cña Vò N¬ng - Giíi thiÖu nh©n vËt Tr¬ng Sinh ? * Nh©n vËt Tr¬ng Sinh + Con nhµ giµu - Cuéc h«n nh©n gi÷a Vò N¬ng vµ Tr¬ng Sinh + LÊy Vò N¬ng kh«ng ph¶i v× t×nh yªu. có phần không bình đẳng + Cã tÝnh ®a nghi - Cã tÝnh ®a nghi, trë vÒ rÊt buån v× mÑ mÊt. + HÕt chiÕn tranh trë vÒ víi nçi mÊt m¸t lín. -GV: T×nh huèng bÊt ngê dÉn tíi viÖc Tr¬ng Sinh nghi ngê lµ g× ? NhËn xÐt vÒ c¸ch x©y dùng t×nh * T×nh huèng bÊt ngê - Lời nói đứa trẻ chứa đầy dữ kiện đáng ngờ. huống đó ? + Lời nói của đứa trẻ ngây thơ chứa đầy những dữ kiện đáng ngờ (Thoạt đầu là sự ngạc nhiên của nã khi th©ý m×nh cã 2 ngêi cha. Khi bÞ hái nã nãi thêm “ngời đàn ông, đêm nào cũng đến, mẹ Đản ®i còng ®i, mÑ §¶n ngåi còng ngåi”. Th«ng tin ngày một gay cấn nh đổ thêm dầu vào lửa, với Trơng Sinh lại càng đáng ngờ hơn)..

(29) - GV:Tr¬ng Sinh cã xö sù nh thÕ nµo ? C¸ch gi¶i quyết đó có đúng không ? Theo em nên xử sự ra sao ? + Kh«ng b×nh tÜnh ph¸n ®o¸n, ph©n tÝch, bá ngoµi tai nh÷ng lêi ph©n trÇn cña vî, kh«ng tin nh©n chøng bªnh vùc cho nµng, nhÊt quyÕt kh«ng nói ra duyên có để vợ có cơ hội minh oan. + Nót th¾t truyÖn ngµy mét chÆt, kÞch tÝnh ngµy mét cao. Tr¬ng Sinh trë thµnh kÎ vò phu, th« bạo dẫn đến cái chết oan nghiệt của Vũ Nơng. - GV kh¸i qu¸t : Trơng Sinh từ một ngời chồng độc đoán, ghen tuông mù quáng đã trở thành một kẻ vũ phu, thô bạo, buộc ngời phụ nữ đáng thơng phải chết mét c¸ch bi th¶m. - GV:Vậy nguyên nhân gây ra cái chết của Vũ Nơng ? Cái chết của đó đã chứng tỏ điều gì ? Ph©n tÝch nh÷ng yÕu tè kú ¶o - GV thuyÕt tr×nh : TruyÖn cæ tÝch “Vî chµng Tr¬ng” kÕt thóc th»ng bÐ chØ chiÕc bãng trªn têng, Tr¬ng Sinh tØnh ngé thÊu nçi oan cña vî. KÕt thóc nh vËy cã hËu nhng NguyÔn D÷ vÉn thªm vµo ®o¹n kÕt ®em l¹i cho TP søc hÊp dÉn vµ nh÷ng gi¸ trÞ míi. -GV: Những yếu tố kỳ ảo đợc Nguyễn Dữ đa vµo ? + Phan Lang nằm mộng thả rùa, lạc vào động Linh Phi gÆp Vò N¬ng + H×nh ¶nh Vò N¬ng hiÖn ra sau khi Tr¬ng Sinh lập đàn giải oan lung linh huyền ảo ... -GV: Đây là yếu tố hoang đờng không thể thiếu trong truyện truyền kỳ nhng Nguyễn Dữ khiến ngời đọc thấy rất thực và gần gũi. Vì sao ? + Kết hợp với yếu tố thực về địa danh, về thời ®iÓm lÞch sö, nh©n vËt, sù kiÖn, nh÷ng trang phôc cña mÜ nh©n, t×nh c¶nh nhµ Vò N¬ng khi nµng mÊt. - YÕu tè kú ¶o nµy cßn cã nh÷ng ý nghÜa nh thÕ nµo ? + Hoàn chỉnh nét đẹp của Vũ Nơng dù ở thế giới khác nàng vẫn nặng tình với cuộc đời, vẫn quan tâm đến chồng con, phần mộ tổ tiên, thơng nhí quª nhµ. Dï kh«ng cßn lµ ngêi trÇn gian nµng vẫn khao khát đợc phục hồi danh dự. + Tạo nên kết thúc có hậu cho truyện, thể hiện ớc mơ ngàn đời của nhân dân về lẽ công bằng : ngêi tèt dï cã tr¶i qua bao oan khuÊt cuèi cïng cũng đợc đền trả xứng đáng, cái thiện bao giờ còng chiÕn th¾ng. - Cách kết thúc có hậu đó có giảm đi tính bi kịch cña truyÖn kh«ng ? Bµi häc gi¸o dôc ë ®©y lµ g× ? + Vò N¬ng trë vÒ trong uy nghi rùc rì nhng chØ thấp thoáng, khi ẩn khi hiện -> đàn giải oan chỉ chót an ñi cho ngêi b¹c phËn chø kh«ng lµm sèng l¹i t×nh xa, h¹nh phóc thùc sù kh«ng cßn n÷a. Sù ra đi của Vũ Nơng biểu hiện thái độ phủ định cõi trÇn thÕ víi c¸i x· héi bÊt c«ng, ngêi phô n÷ kh«ng cã h¹nh phóc. + ¢n hËn v× lçi lÇm cÇn rót ra bµi häc c¸ch c xö ... * hoạt động 3: Hớng dẫn tổng kết Môc tiªu: HS biÕt kh¸i qu¸t ng¾n gän phÇn ®a häc PP:Vấn đáp ... - HS đọc ghi nhớ. - GV tæng qu¸t : Khẳng định nét đẹp của ngời phụ nữ Việt Nam, đồng thời cảm thơng cho số phận nhỏ nhoi, đầy tính bi kịch của họ dới chế độ phong kiến. Đây là. * C¸ch xö sù cña Tr¬ng Sinh. - Hồ đồ độc đoán dẫn đến cái chết oan nghiệt cña Vò N¬ng.. => C¸i chÕt cña Vò N¬ng lµ lêi tè c¸o XHPK bÊt c«ng => t¸c gi¶ bµy tá sù c¶m th«ng víi sè phËn oan nghiÖt cña ngêi phô n÷. 3- Nh÷ng yÕu tè kú ¶o :. - Là những yếu tố hoang đờng nhng vẫn rất thùc vµ gÇn gòi. - ý nghÜa : + Hoàn chỉnh nét đẹp của Vũ Nơng + KÕt thóc cã hËu + Kh«ng gi¶m tÝnh bi kÞch cña t¸c phÈm, mµ t¨ng gi¸ trÞ tè c¸o vµ niÒm th¬ng c¶m cña t¸c giả đối với số phận bi thảm của ngời phụ nữ. 4- Tæng kÕt - Ghi nhí : SGK.

(30) mét ¸ng v¨n hay, thµnh c«ng vÒ mÆt dùng truyÖn, dùng nh©n vËt, kÕt hîp tù sù, tr÷ t×nh vµ kÞch 4- Cñng cè : §äc bµi th¬ “L¹i bµi viÕng Vò ThÞ” 5- Dặn dò : Giá trị tố cáo xã hội và nhân đạo của t¸c phÈm -ChuÈn bÞ Xng h« trong héi tho¹i --------------------------------------------------------------------------------------------------------------------Ngµy so¹n : 13/9/2011 TiÕt : 18 xng h« trong héi tho¹i A- Môc tiªu 1. KiÕn thøc: - HÖ thèng tõ ng÷ xng h« trong tiÕng viªt. - đặc điểm sử dụng từ ngữ xng hô trong tiếng việt. 2. Kü n¨ng : - Phân tích để thấy rõ mối quan hệgiữa việc sử dụng từ ngữ trong văn cảnh cụ thể. -Sö dông thÝcg hîp tõ ng÷ xng h« trong giao tiÕp. 3. Thái độ : -Cã ý thøc rÌn luyÖn sö dông tõ ng÷ xng h« rÌn v¨n hãa giao tiÕp B- ChuÈn bÞ : -GV: Mét sè t×nh huèng giao tiÕp. Th¬ Tè H÷u - SGK - HS:T×m tõ ng÷ xng h« trong ca dao d©n ca. C- tiÕn tr×nh d¹y vµ häc : 1- ổn định tổ chức : 2- KiÓm tra : C©u hái: ph¬ng ch©m héi tho¹i vµ t×nh huèng giao tiÕp cã quan hÖ víi nhau nh thÕ nµo? §¸p ¸n: phÇn ghi nhí ( SGK- 36) 3- Bµi míi : Hoạt động của GV- HS Nội dung cần đạt * Hoạt động 1 : - Giới thiệu bài * Hoạt động 2 : Phân tích mẫu hình thành khái niÖm. Môc tiªu: GV híng dÉn ph©n tÝch mÉu,h×nh thµnh kh¸i niÖm PP: Vấn đáp,phân tích,cắt nghĩa… HÖ thèng tõ ng÷ xng h« tiÕng ViÖt vµ viÖc sö dông GV cho HS nªu mét sè tõ ng÷ xng h« trong tiÕng viÖt. - HS đọc thơ Tố Hữu “Từ ấy và “Khi con tu hú, một ®o¹n th¬ “ViÖt B¾c””Lîm” ? + T«i -> Tõ Êy + Ta -> Khi con tu hó + M×nh -> ViÖt B¾c. + Ch¸u -> Lîm - Đọc 2 đoan trích SGK 38. Xác định từ ngữ xng hô vµ ph©n tÝch ? HS xác định. I- Tõ ng÷ xng h« vµ viÖc sö dông tõ ng÷ xng h« 1- VÝ dô : - Tõ ng÷ xng h« phong phó, giµu søc biÓu c¶m.. * Đoạn trích ( SGK) - xác định từ ngữ xng h« + §o¹n 1 : Anh – Em ; Chó mµy - ta -> Xng hô không bình đẳng, một kẻ ở thế m¹nh kiªu c¨ng, h¸ch dÞch, mét kÎ ë thÕ yÕu cÇn nhê v¶. + §o¹n 2 : T«i – Anh -> Xng hô bình đẳng. =>§èi tîng vµ t×nh huèng giao tiÕp chi phèi c¸ch dïng tõ xng h«.. -GV: Tại sao có sự thay đổi về cách xng hô nh vËy ? §èi tîng vµ t×nh huèng giao tiÕp cã ¶nh hëng tíi c¸ch xng h« kh«ng ? + Tình huống giao tiếp thay đổi, vị thế của 2 ngêi trong 2 hoµn c¶nh kh¸c nhau. + Dế Choắt không coi mình là đàn em nữa mà 2- Ghi nhớ : nãi víi MÌn víi t c¸ch lµ b¹n. - HS đọc ghi nhớ SGK 39 ? - GV ®a t×nh huèng : Hai học sinh thái độ, c xử khi học ở trờng,.

(31) khi kh«ng cßn häc ë trêng. NhËn xÐt nªu ý kiÕn cña m×nh. * hoạt động 2 : Hớng dẫn luyện tập Mục tiêu : HS chủ động trong các bài tập thực hành PP ; Vờn đáp... - Lêi mêi cã sù nhÇm lÉn trong c¸ch dïng tõ xng hô ?Em hãy giải thích sự nhầm lẫn đó ? nếu nói đúng phải nh thế nào ? HS: hoạt đọng độc lập - trả lời. - Hoạt động nhóm : •GV giao vấn đề nhiệm vụ: + Nhãm 1 : bµi tËp 6 (41) + Nhãm 2 : bµi tËp 2 (40) + Nhãm 3 : bµi tËp 3 (40) + Nhãm 4 : bµi tËp 4 (40) •Hoạt động nhóm: •§¹i diÖn nhãm tr¶ lêi •GV nhận xét bổ xung- > đa ra đáp án. - Dù kiÕn : + Dïng tõ “chóng t«i” trong v¨n b¶n khoa häc : T¨ng tÝnh kh¸ch quan cña bµi viÕt, thÓ hiÖn sù khiªm tèn cña t¸c gi¶. Trêng hîp cÇn nhÊn m¹nh ý kiÕn riªng cña c¸ nh©n th× dïng “t«i”. + Tõ xng h« cña Th¸nh Giãng víi mÑ vµ víi sø giả : Thể hiện thái độ tự hào, tự tin của cậu bé -> Giãng lµ ngêi kh¸c thêng. (CÇn chó ý khi dïng tõ ng÷ xng h« trong v¨n tù sù). + Cách dùng từ xng hô và thái độ ngời nói trong ®o¹n : Danh tíng vÉn xng h« nh tríc, ngêi thày giáo gọi là ngài vẫn không đổi -> bài học sâu sắc về “Tôn s trọng đạo”. + KÎ cã vÞ thÕ, quyÒn lùc (cai lÖ) : ¤ng – mµy, th»ng kia (trÞnh thîng, hèng h¸ch) + Ngời dân bị đàn áp (chị Dậu) : nhà cháu ông (hạ mình, nhẫn nhục). Sau có sự thay đổi : tôi ông, bà - mày (sự phản kháng quyết liệt của ngời bị dồn đến bớc đờng cùng). 4- Cñng cè : §· lµm trong phÇn luyÖn tËp 5- DÆn dß : - Lµm bµi tËp 5 . ChuÈn bÞ C¸ch dÉn trùc tiÕp c¸ch dÉn gi¸n tiÕn. II- LuyÖn tËp : 1- Bµi tËp 1 - Cha hiÓu râ nghÜa cña tõ xng h«. + Chóng ta -> chóng em + Chúng ta -> phơng tiện xng hô trong đó gép c¶ ngêi nãi vµ ngêi nghe. + Chóng em -> ph¬ng tiÖn xng h« cã ngêi nãi kh«ng gép ngêi nghe 2- Bµi tËp 2 - §Æc ®iÓm t×nh huèng 3- Bµi tËp 3 - MÑ – con - ¤ng – t«i. 4- Bµi tËp 4 - Bài học “Tôn s trọng đạo”. 5- Bµi tËp 6.

(32) Ngµy so¹n 13/9/2011. TiÕt : 19 c¸ch dÉn trùc tiÕp vµ c¸ch dÉn gi¸n tiÕp. A. Môc tiªu: 1. KiÕn thøc - C¸ch dÉn trùc tiÕp vµ lêi dÉn trùc tiÕp. - C¸ch dÉngi¸n tiÕp vµ lêi dÉn gi¸n tiÕp. 2. Kü n¨ng : - Nhận ra đợc cách dẫn trực tiếp và cách dẫn gián tiếp. - Sö dông c¸ch dÉn trùc tiÕp vµ c¸ch dÉn gi¸n tiÕp trong qu¸ tr×nh t¹o lËp v¨n b¶n. 3. Thái độ : - Bíc ®Çu cã ý thøc rÌn luyÖn sö dông hai c¸ch dÉn trùc tiÕp vµ gi¸n tiÕp. B- ChuÈn bÞ : -GV: N©ng cao ng÷ v¨n 9.SGK- SGV- b¶ng phô - HS:T×m hiÓu c¸c vÝ dô minh ho¹. C- tiÕn tr×nh d¹y vµ häc : 1- ổn định tổ chức : 2- KiÓm tra bµi cò : C©u hái: khi giao tiÕp sö dông tõ ng÷ xng h« nh thÕ ? sö dông chóng ra sao? §¸p ¸n: phÇn ghi nhí 3- Bµi míi : Hoạt động của GV- HS Nội dung cần đạt * Hoạt động 1 : - Giới thiệu bài * Hoạt động 2 : Phân tích mẫu hình thành kh¸i niÖm. Môc tiªu: HS ph©n tÝch c¸c vd vµ h×nh thµnh kN T×m hiÓu c¸ch dÉn trùc tiÕp GV: treo b¶ng phô cã ghi néi dung ®o¹n trÝch (SGK - 53). - HS đọc ví dụ. GV:Xác định câu in đậm diễn đạt lời nói hay ý nghĩ ? Nhận xét dấu câu trớc và sau câu đó ? + Ch¸u nãi : “§Êy b¸c còng ch¼ng thÌm ngêi lµ g× ?” + Ho¹ sÜ nghÜ thÇm : “Kh¸ch tíi bÊt ngê, ch¾c cu cËu cha kÞp quÐt tíc, dän dÑp, cha kÞp gÊp ch¨n ch¼ng h¹n”.. I- C¸ch dÉn trùc tiÕp 1- §o¹n trÝch a,b: 2- NhËn xÐt : a. PhÇn c©u in ®Ëm lµ lêi nãi cña nh©n vËt t¸ch khỏi phần đứng trớc bằng dấu(: ) và dấu " " b. Phần câu in đậm là ý nghĩ trớc đó có từ nghĩ , đợc tách ra bằng dấu (: ) và dấu " ".

(33) + §îc ng¨n c¸ch víi phÇn lêi dÉn b»ng dÊu (:) vµ dÊu “....”. GV: có thể đảo ngợc phần in đậm lên phía trớc đợc không? Híng dÉn t×m hiÓu c¸ch dÉn gi¸n tiÕp (12 phót) - HS đọc VD mục II SGK 53. Xác định câu in đậm lêi nãi hay ý nghÜ ? Ng¨n c¸ch b»ng dÊu g× ? Giữa bộ phận in đậm và bộ phận đứng trớc có từ g× ? a) L·o khuyªn nã .... mµ sî b) Chí hiÓu lÇm r»ng B¸c .... Èn dËt + Kh«ng dïng dÊu ng¨n c¸ch. + Cã thÓ thay tõ “r»ng” b»ng tõ “lµ” - GV nêu vấn đề chuyển ý : Qua xÐt c¸c vÝ dô trªn ta nhËn thÊy c¸ch dÉn lêi nãi hay ý nghÜ ë môc I kh¸c víi dÉn lêi nãi ý nghĩ ở mục II ? Vậy sự khác nhau đó nh thế nào ? Căn cứ vào cách làm đó ta có thể dẫn lời nói ý nghÜ b»ng mÊy c¸ch ? + Trùc tiÕp -> nguyªn v¨n, cã dÊu (:) ng¨n cách, lời dẫn đặt trong dấu “...” + Gián tiếp -> có điều chỉnh, không đặt trong dÊu “...”. GV: cho HS đọc ghi nhớ(SGK) * hoạt động 3 : Hớng dẫn luyện tập Môc tiªu: RÌn kÜ n¨ng thùc hµnh trªn líp cho hs PP: Vấn đáp,thảo luận... - Hoạt động nhóm : + Nhãm 1 : bµi tËp 1 (54) + Nhãm 2 : bµi tËp 2 (54) ý a + Nhãm 3 : bµi tËp 2 (54) ý b + Nhãm 4 : bµi tËp 3 (55) - Dù kiÕn : - T×m lêi dÉn ? Lêi nãi hay ý nghÜ ? DÉn trùc tiÕp hay gi¸n tiÕp ? - HS c¸c nhãm tr×nh bµy. GV híng dÉn HS lµm ë nhµ : dÉn lêi nhËn xÐt, ý kiÕn cña c¸c nhµ v¨n hoÆc lý luËn phª b×nh hoÆc c©u v¨n th¬ cña B¸c. DÉn th¬ v¨n minh ho¹. Ví dụ : Trong “Báo cáo chính trị tại Đại hội đại biÓu toµn quèc lÇn thø II cña §¶ng”, Chñ tÞch Hå ChÝ Minh nªu râ : “Chóng ta ph¶i ....”. - Ph©n biÖt lêi tho¹i cña ai nãi víi ai ? phÇn nµo ngêi nghe cÇn chuyÓn tíi ngêi thø ba, ngêi thø 3 lµ ai ? Ví dụ : Vũ Nơng nhân đó cũng gửi chiếc hoa vµng vµ dÆn Phan nãi hé víi chµng Tr¬ng, nÕu chµng cßn nhí chót t×nh xa nghÜa cò, th× xin lËp 1 đàn giải oan ở bến sống, đốt cây đèn thần chiếu xuèng níc Vò N¬ng 4- Cñng cè : §äc l¹i ghi nhí 5- DÆn dß : Tãm t¾t v¨n b¶n ChuyÖn ngêi con g¸i Nam X¬ng vµ mét sè v¨n b¶n tù sù ë líp8. Ngµy so¹n: 20/9/2011. TiÕt : 20. c. Khi đảo ngợc đợc ngăn cánh bằng dấu " " hoÆc g¹ch ngang II- C¸ch dÉn gi¸n tiÕp : 1- VÝ dô : 2- NhËn xÐt : a. phÇn in ®Ëm lµ -> Lêi nãi -> néi dung lêi khuyªn b. phần in đậm là -> ý nghĩ đợc dẫn với phần lêi cña ngêi dÉn cã tõ " r»ng" cã thÓ thay thÕ tõ lµ. -> Kh«ng dïng dÊu ng¨n c¸ch.. III- Ghi nhí : - C¸ch dÉn trùc tiÕp - C¸ch dÉn gi¸n tiÕp IV- LuyÖn tËp :. 1- Bµi tËp 1 (54) a) ý nghÜ mµ l·o H¹c g¸n cho con chã – DÉn TT b) ý nghÜ cña nh©n vËt l·o H¹c – DÉn TT 2- Bµi tËp 2 DÉn th¬ v¨n trong v¨n nghÞ luËn. 3- Bµi tËp - Lêi tho¹i Vò N¬ng vµ Phan Lang. - Ngêi thø ba lµ Tr¬ng Sinh..

(34) luyÖn tËp tãm t¾t v¨n b¶n tù sù A. Môc tiªu:. 1. KiÕn thøc - C¸c yÕu tè cña thÓ lo¹i tù sù( nh©n vËt, sù viÖc, cèt truyÖn…) - Yêu cầu cần đạt của một văn bản tốm tắt tác phẩm tự sự. 2. Kü n¨ng : - Tồn tắt một văn bản tự sự theo mục đích khác nhau. 3. Thái độ : - ý thức trong việc trình bày văn bản tự sự ngắn gọn, rõ ràng đúng yêu cầu. B- ChuÈn bÞ :. - N©ng cao ng÷ v¨n 9.SGK- SGV. - T×m hiÓu c¸c vÝ dô minh ho¹. C- tiÕn tr×nh d¹y vµ häc :. 1- ổn định tổ chức : 2- KiÓm tra bµi cò: KT sù chuÈn bÞ cña hs 3. Bµi míi: Hoạt động của Gv- HS * Hoạt động 1 : - Giới thiệu bài Môc tiªu: T¹o t©m thÕ PP: ThuyÕt tr×nh * Hoạt động 2 : Phân tích mẫu hình thành khái niÖm. Mục tiêu: HS nắm đợc cách tóm tắt văn bản tự sự PP: Vấn đáp,phân tích,cắt nghĩa,nêu và gqvđ ¤n kiÕn thøc vÒ tãm t¾t v¨n b¶n tù sù - Nh÷ng yªu cÇu khi tãm t¾t v¨n b¶n tù sù ? + Trung thµnh víi néi dung, kh«ng thªm bít, b×nh luËn, khen chª. + Bảo đảm tính hoàn chỉnh các phần mở, thân, kết. Bảo đảm cân đối với sự việc quan trọng khác nhau. - Mục đích của việc tóm tắt ? + Muốn kể vắn tắt một sự việc đã chứng kiến, kể l¹i bé phim, giíi thiÖu 1 t¸c phÈm v¨n häc + Gióp ngêi nghe dÔ n¾m dÔ nhí néi dung chÝnh - C¸ch thøc tãm t¾t ? + Đọc kỹ tác phẩm, nắm chắc nội dung chủ đề. + Xác định nội dung chính, nhân vật chính, sự viÖc chi tiÕt tiªu biÓu. + S¾p xÕp theo tr×nh tù hîp lý. Tãm t¾t viÕt b»ng lêi v¨n cña m×nh. T×m hiÓu t¹i sao cÇn tãm t¾t v¨n b¶n tù sù GV yêu cầu HS đọc 3 tình huống (SGK- ) - HS t×m hiÓu c¸c t×nh huèng : + KÓ l¹i mét bé phim + Häc mét t¸c phÈm v¨n häc + Giíi thiÖu mét TPVH GV:tóm tắt văn bản tự sự có vai trò nh thế nào đối với ngời đọc, ngời nghe? HS: tr¶ lêi. GV:từ các tình huống đó em tìm hiểu các tình huèng kh¸c trong cuéc sèng mµ ph¶i vËn dông kÜ n¨ng tãm t¾tv¨n b¶n tù sù?. Nội dung cần đạt. I- Sù cÇn thiÕt cña viÖc tãm t¾t v¨n b¶n tù sù: 1- T×nh huèng:. 2- NhËn xÐt : - Tãm t¾t v¨n b¶n tù sù gióp ngời đọc, ngời nghe dễ nắm đựơc nội dung chính của chuþªn. - Lµm næi bËt sù viÖc chÝnh. II- Thùc hµnh tãm t¾t v¨n b¶n tù sù : 1. bµi 1 - TruyÖn cã 7 sù viÖc kh¸ ®Çy đủ. - ThiÕu 1 sù viÖc quan träng: Mét ®em Tr¬ng Sinh cïng con ngồi bên đèn đứa con chỉ cái bóng trên tờng bảo đó là cha m×nh - > lµm chµng hiÓu vî bÞ oan. Chµng hiÓu ra ngay sau khi vî chÕt. Chø kh«ng phải đợi đến khi nghe Phan Lang kÓ l¹i. 2. Tãm t¨t v¨n b¶n " chuyÖn ngêi con g¸i Nam X¬ng":.

(35) HS: ®a ra mét sè t×nh huèng GV định hớng: chú bộ đội kêt lại trận đánh, hoặc kêt cho mẹ nghe một thành tích nào đó của mình… T×m hiÓu phÇn tãm t¾t mét v¨n b¶n tù sù(15 phót) GV cho HS đọc bài 1( 7 nhân vật và sự việc trong chuyÖn ngêi con g¸i Nam X¬ng) HS: đọc - Các sự việc chính đã nêu đủ cha?Còn thiếu việc quan träng nµo ? T¹i sao? Tr×nh tù tãm t¾t ? HS tr¶ lêi GV híng dÉn HS tãm t¾t kho¶ng 20 dßng HS thùc hiÖn c¸ nh©n HS đọc GV nhận xét, bổ sung. - GV:vËy tãm t¾t v¨n b¶n tù sù cã t¸c dông g×? HS:đọc ghi nhớ (SGK ) * hoạt động 3: Hớng dẫn luyện tập Môc tiªu : RÌn kÜ n¨ng thùc hµnh cho hs PP : Vấn đáp,phân tích cắt nghĩa ... - Hoạt động nhóm : + Nhóm 1 + 2 : tóm tắt tác phẩm “Tắt đèn” + Nhãm 3 + 4 : tãm t¾t t¸c phÈm “ChiÕc l¸ cuèi cïng” - GV híng dÉn : + Chó ý c¸c sù viÖc, diÔn biÕn truyÖn vµ nh©n vËt chÝnh + Tr×nh tù c¸c sù viÖc diÔn ra (më ®Çu, ph¸t triÓn, kÕt thóc). - HS c¸c nhãm tr×nh bµy. NhËn xÐt. GV bæ sung, đánh giá và kết luận. 4- Cñng cè : §äc l¹i ghi nhí SGK (59) 5- DÆn dß : Híng dÉn lµm bµi 2 (59) : - Xác định nội dung chính của câu chuyÖn x¶y ra mµ em biÕt. - S¾p xÕp sù viÖc, chi tiÕt, nh©n vËt theo më ®Çu, diÔn biÕn, kÕt thóc. - Dùng lời văn diễn đạt. Chuẩn bị bài Sự phát triÓn cña tõ vùng.. *ghi nhí (SGK -59). III- LuyÖn tËp : 1- Bµi tËp 1 a) “Tắt đèn” b) “ChiÕc l¸ cuèi cïng”. Ngµy so¹n 20/9/2011 TiÕt : 21 §äc thªm chuyÖn cò trong phñ chóa TrÞnh (TrÝch: Vò trung tïy bót) Ph¹m §×nh Hæ A- Môc tiªu :. 1. KiÕn thøc Giúp học sinh hiểu đợc cuộc sống xa hoa vô độ của bọn vua chúa quan lại thời Lê - Trịnh. Thái độ phê phán của tác giả. Bớc đầu nhận biết đặc trng cơ bản của loại văn tùy bút thời trung đại. 2. Kü n¨ng : Rèn kỹ năng đọc, phân tích cảm thụ thể tùy bút trung đại. Biết so sánh với tùy bút hiện đại. 3. Thái độ : Thái độ cảm thông với cuộc sống khốn khó của ngời dân dới chế độ phong kiến thời Lê Trịnh. B- ChuÈn bÞ :. - GV: Tham kh¶o t¸c gi¶, t¸c phÈm trong Båi dìng ng÷ v¨n 9- SGK- SGV.

(36) - HS: Tóm tắt và đọc thêm SGK 63. C- tiÕn tr×nh d¹y vµ häc :. 1. ổn định tổ chức : 2. KiÓm tra bµi cò : C©u hái:V× sao Vò N¬ng ph¶i chÞu nçi oan khuÊt? Em cã suy nghÜ g× vÒ th©n phËn cña ngêi phô n÷ trong XHPK? 3. Bµi míi :. Hoạt động của thầy và trò * Hoạt động 1 : Giới thiệu bài GV: giíi thiÖu bµi: vµo cuèi TKXVIII chÕ độ phong kiến suy tàn và khủng hoảng trÇm träng, vua chóa ¨n ch¬i xa ®o¹. Tríc tình cảnh đó PĐH là một nho sỹ đã ghi lại một cách sinh động hiện thực đen tối trong lÞch sö níc ta. * Hoạt động 2: Hớng dẫn tìm hiểu tác gi¶, t¸c phÈm GV: cho HS đọc chú thích( SGK- 61) HS: đọc GV: em cã hiÓu biÕt g× vÒ t¸c gi¶? GV: tác phẩm đợc viết vào thời gian nào? * hoạt động 3: GV: hớng dẫn tìm hiểu chung vÒ v¨n b¶n GV: hớng dẫn HS đọc - GV đọc mẫu một ®o¹n. GV: nhận xét cách đọc của HS * hoạt động 4: Phân tích văn bản GV: cho HS đọc từ đầu đến " bất thờng" - GV: Thói ăn chơi xa xỉ của chúa đợc miªu t¶ nh thÕ nµo? GV: thời gian xây cung điện đình dài là bao l©u? thêi gian x©y nh vËy cã duông ý g×? HS: tr¶ lêi. GV: ngoµi ra vua chóa cßn cã thó vui g×? các cuộc dạo chơi ở Tây Hồ đợc miêu tả nh thÕ nµo? GV minh ho¹ : «ng TrÞnh X©m ¨n ch¬i xa xØ - Các quan hầu giúp việc gì để tô điểm cho cung ®iÖn? GV: em cã nhËn xÐt g× vÒ viÖc ®i thu c©y cảnh? Từ đó hiểu gì về cách sống của vua chóa thêi phong kiÕn? - NhËn xÐt c¸ch miªu t¶ vµ t¸c dông ? + Tõ c¶nh ngù thuyÒn ®i ch¬i trªn hå đến cảnh giả trò mua bán, cảnh hòa nhạc, cảnh khiêng cây đa, tất cả đều đợc miêu tả cô thÓ, ch©n thùc vµ kh¸ch quan. Tù th©n những chi tiết và sự việc ấy đã nói lên rất nhiều thói xa xỉ vô độ của chúa Trịnh - T¸c gi¶ miªu t¶ ë phÇn ®Çu rÊt kh¸ch quan kh«ng hÒ xen ý kiÕn c¸ nh©n nhng đến cuối đoạn đã xen một lời bình gián tiếp. Đọc câu văn diễn đạt ý đó. + “Mỗi khi đêm thanh vắng ... triệu bất têng” (24) - Em hình dung đó là một cảnh tợng nh thế. Nội dung cần đạt. I.Giíi thiÖu t¸c gi¶, t¸c phÈm: 1- T¸c gi¶ : - Ph¹m §×nh Hæ (Chiªu Hæ) 2.t¸c phÈm: - ViÕt vµo kho¶ng ®Çu TK XIX. Ghi chép lại sự việc sẩy ra trong XH lúc đó. - Vò trung tïy bót (Tïy bót viÕt trong nh÷ng ngµy ma) II. T×m hiÓu chung vÒ v¨n b¶n: 1. §äc: 2. chó thÝch SGK: II- Ph©n tÝch v¨n b¶n: 1- Cuéc sèng xa hoa trong phñ chóa: - Chóa thÝch d¹o ch¬i, x©y dùng cung điện, đình đài -> xây liên miên => Tèn nhiÒu tiÒn cña cña nh©n d©n. - NhiÒu cuéc d¹o ch¬i diÔn ra thêng xuyªn, nhiÒu ngêi hÇu h¹ => lè l¨ng , thiÕu v¨n ho¸. - Thu cíp cña quý vÒ phñ => Dïng quyÒn lùc cíp ®o¹t, chØ lo ¨n ch¬i kh«ng lo viÖc níc. -> Miªu t¶ cô thÓ, ch©n thùc kh¸ch quan..

(37) nµo? - Từ cảnh tợng đó liên tởng tới điều gì trong phñ chóa? - GV b×nh n©ng cao : Cảnh đợc miêu tả là cảnh thực ở những khu vờn rộng, đầy thức quý, rất đẹp nhng âm thanh lại gợi cảm giác ghê rợn trớc một cái gì đau thơng tan tác. Tác giả mợn lời “kẻ thức giả” để nhận xét đây là “triÖu bÊt têng”, lµ ®iÒm gë. Nã b¸o tríc sự suy vong tất yếu của một triều đại chỉ lo ¨n ch¬i hëng l¹c trªn må h«i x¬ng m¸u của dân. Đoạn trích đã vạch trần thói ăn chơi xa xỉ vô độ của chúa Trịnh. GV: yêu cầu HS đọc đoạn 2 HS: đọc văn bản - Thñ ®o¹n cña bän quan l¹i hÇu cËn nh thÕ nµo ? V× sao chóng d¸m lµm nh vËy ? Cuéc sèng cña ngêi d©n ra sao ? + Dß xem nhµ nµo cã vËt quý th× cíp ®i vµ buéc téi “tµng tr÷” vËt cung phông (hành động này dân gian có câu nào diễn đạt “vừa ăn cớp vừa la làng”). + Dân vừa mất của, vừa mất tiền để tho¸t téi, cßn ph¶i ph¸ huû têng, cã nhµ tù tay ph¶i ph¸ hßn non bé... + Chúng đợc chúa sủng ái, bởi chúng giúp chúa trong việc bày đặt trò ăn chơi hởng lạc nên chúng tác oai tác quái nhân d©n. GV: Em cã nhËn xÐt nh thÕ nµo vÒ hµnh động của bọn chúng? - Để tăng thêm sức mạnh tố cáo, tác giả đã kể thêm một sự việc đó là sự việc nào ? + Phải chặt cây lê và 2 cây lựu quý để tr¸nh tai v¹. - GV b×nh luËn : Cách dẫn dắt câu chuyện nh thế đã lµm t¨ng søc thuyÕt phôc cho nh÷ng chi tiÕt ch©n thùc mµ t¸c gi¶ ghi chÐp trªn, đồng thời làm cho cách viết thêm phong phú sinh động. Cảm xúc của tác giả cũng đợc gửi gắm kín đáo -> Thái độ bất bình, phª ph¸n. * hoạt động 5:tổng kết. - Hoạt động nhóm : Nhãm 1 + 2 : Tãm t¾t néi dung Nhãm 3 + 4 : Tãm t¾t nghÖ thuËt - C¸c nhãm tr×nh bµy. GV bæ sung kÕt luận. - HS đọc ghi nhớ. - C©u hái HS giái : ThÓ v¨n tïy bót trong bài khác gì so với thể truyện mà các em đã häc ? BDNV 9 (24) nµo?. 2 Sự nhũng nhiễu của quan lại đối víi nh©n d©n: - Thñ ®o¹n rÊt bØ æi, û thÕ chóa ngang nhiªn hoµnh hµnh g©y bao tai v¹ cho d©n.. => chúng ra sức vơ vét lộng hành đó là ®iÒu v« lý bÊt c«ng. - Cách dẫn chuyện sinh động, gửi gắm thái độ bất bình, phê phán, thấy rõ sự thèi n¸t trong phñ chóa.. III- Tæng kÕt : Ghi nhí SGK 63. 4- Củng cố : Cuộc sống xa hoa của chúa Trịnh đựơc diễn tả nh thế. - Thái độ của tác giả với những thủ đoạn của bọn quan lại.

(38) DÆn dß: Häc bµi cò So¹n bµi míi ..--------------------------------------------------------------------------------------------------------------------Soạn ngày 20/9/2011 TiÕt : 22 Hoµng lª nhÊt thèng chÝ (TrÝch Håi thø mêi bèn). Ph¸i. Ng« Gia V¨n. A- Môc tiªu. 1. Kiến thức Giúp học sinh cảm nhận đợc vẻ đẹp hào hùng của ngời anh hùng dân tộc Nguyễn Huệ trong chiến công đại phá quân Thanh, sù th¶m bµi cña bän x©m lîc vµ sè phËn cña lò vua quan ph¶n níc h¹i d©n. 2. Kü n¨ng : RÌn kü n¨ng t×m hiÓu, ph©n tÝch t¸c phÈm víi gi¸ trÞ nghÖ thuật của lối văn trần thuật kết hợp miêu tả sinh động, chân thùc. 3. Thái độ : Thái độ trân trọng và tự hào về truyền thống giặc giữ nớc cña d©n téc vµ lßng biÕt ¬n vÞ anh hïng d©n téc. B- ChuÈn bÞ : - GV: SGK- SGV- Båi dìng ng÷ v¨n 9. - HS: Tóm tắt đoạn trích. Lịch sử 7 Quang Trung đại phá quân Thanh. C- tiÕn tr×nh d¹y vµ häc :. 1. ổn định tổ chức : 2. KiÓm tra : câu hỏi: Sự ăn chơi sa đoạ của chúa Trịnh đợc tác giả miêu tả nh thế nào qua ®o¹n trÝch " chuyÖn cò trong phñ chóa TrÞnh" 3. Bµi míi : Hoạt động của thầy và trò * Hoạt động 1 : Khởi động – Giới thiệu bài Mục tiêu:Híng dÉn t×m hiÓu t¸c gi¶, t¸c phÈm vµ bè côc Phương pháp: phát vấn, thuyết trình - GV hớng dẫnHS đọc văn bản- GV nhận xét. - HS đọc chú thích. Nêu một vài nét về tác gi¶? GV: em cã hiÓu biÕt g× vÒ t¸c gi¶? - GV thuyÕt tr×nh : Ng« Th× ChÝ lµ em ruét Ng« Th× NhËm, lµm quan díi thêi Lª Chiªu Thèng lµ quan trung thành với nhà Lê, chống đối Tây Sơn, đã từng dâng “Trung hng sách” bàn kế khôi phôc nhµ Lª. Ng« Th× Du lµ anh em chó b¸c ruét víi Ng« Th× ChÝ, häc giái nhng kh«ng đỗ đạt thời Tây Sơn ẩn mình ở Kim Bảng. GV: Tại sao văn bản đợc gọi là " Hoàng Lê nhÊt thèng chÝ"? (TP văn xuôi viết bằng chữ Hán đợc viÕt theo thÓ “chÝ” mét thÓ v¨n cæ võa cã tÝnh chÊt v¨n häc võa cã tÝnh chÊt lÞch sö. §©y lµ cuèn tiÓu thuyÕt lÞch sö theo lèi tiÓu thuyÕt ch¬ng håi. Ghi chÐp vÒ sù thèng nhÊt cña v¬ng chiÒu nhµ Lª - TP t¸i hiÖn ch©n thùc bèi c¶nh lÞch sö x· héi VN mÊy n¨m. Nội dung cần đạt I_ §äc – T×m hiÓu chú thích 1- §äc : 2- T¸c gi¶, t¸c phÈm * T¸c gi¶ : - Ng« Th× ChÝ vµ Ng« Th× Du (Ng« Gia V¨n Ph¸i). * T¸c phÈm : - Hoµng Lª nhÊt thèng chÝ Ghi chÐp vÒ sù thèng nhÊt cña v¬ng triÒu nhµ Lª * Néi dung chÝnh - V¹ch trÇn sù thèi n¸t môc ruçng dÉn đến sụp đổ tất yếu của tập đoàn PK Lª TrÞnh. - Phong trµo T©y S¬n vµ ngêi anh.

(39) ®Çu thÕ kû XIX). - GV nêu vấn đề, gợi dẫn : Hai håi tríc 12 vµ 13 kÓ viÖc B¾c B×nh V¬ng NguyÔn HuÖ kÐo qu©n ra B¾c lÇn thø hai để bắt Vũ Văn Nhậm, Lê Chiêu Thống sî h·i bë ch¹y lªn phÝa B¾c, chiªu mé qu©n binh mu tÝnh sù nghiÖp trung hng nhµ Lª. ViÖc kh«ng thµnh cö ngêi sang cÇu cøu M·n Thanh, T«n SÜ NghÞ kÐo sang víi danh nghÜa phï Lª diÖt T©y S¬n. T©y S¬n theo kÕ Ng« Th× NhËm lui vÒ lËp phßng tuyÕn Tam §iÖp – BiÖn S¬n. Chiªu Thèng nhÊt nhÊt nghe theo lÖnh cña T«n SÜ NghÞ. GV:Néi dung Håi thø 14 t¸c phÈm Hoµng Lª nhÊt thèng chÝ ?. hïng NguyÔn HuÖ 3- §o¹n trÝch : * §¹i ý :. KÓ l¹i chiÕn c«ng oanh liÖt cña Quang Trung tiªu diÖt 20 v¹n qu©n Thanh. * Bè côc : Bè côc cña ®o¹n trÝch (cã thÓ dùa vµo hµnh 3 phÇn: tr×nh ra B¾c cña Quang Trung) ? + PhÇn 1: Tõ ®Çu-> MËu th©n: §îc - Hoạt động nhóm tin qu©n Thanh chiÕm thµnh, NH lªn + C¸c nhãm chia bè côc cña bµi ng«i cÇm qu©n ra B¾c. - §¹i diÖn nhãm tr¶ lêi - nhãm kh¸c nhËn + PhÇn 2: tiÕp -> råi kÐo vµo thµnh: + xÐt Cuéc hµnh qu©n thÇn tèc vµ chiÕn th¾ng lÉy lõng - GV nhËn xÐt chèt l¹i bè côc 3 phÇn. + phÇn 3: cßn l¹i: + Sù thÊt b¹i th¶m h¹i cña bän b¸n níc vµ cíp níc. - GV thuyÕt tr×nh chuyÓn ý : §o¹n v¨n tù sù næi lªn víi ba sù viÖc lín gắn với những nhân vật và hành động của c¸c nh©n vËt kh¸c nhau : Quang Trung – NguyÔn HuÖ víi nh÷ng chiÕn th¾ng lõng lÉy, T«n SÜ NghÞ vµ qu©n Thanh víi sù thÊt b¹i th¶m h¹i, Vua quan nhµ Lª sù ®Çu hµng nhôc nhã. Trong đó sự chiến thắng của Tây Sơn II-Đọc hiểu văn bản vang déi bao nhiªu th× sù thÊt b¹i cña bän c- 1- H×nh tîng ngêi anh hïng íp níc b¸n níc ª chÒ bÊy nhiÒu. NguyÔn HuÖ * hoạt động 2 : Phân tích hình tợng ngời * Sáng ngời phẩm chất của ngời anh anh hïng NguyÔn HuÖ hïng. Phương phỏp: đọc sỏng tạo, thuyết +Quyết định lên ngôi +Phñ dô tíng sÜ, trình,nêu và giải quyết vấn đề - Hình tợng Quang Trung Nguyễn Huệ đợc +Kế hoạch hành quân ra Bắc và tiến xây dựng nh thế nào ? Tác giả đã kể nhân đánh trận Ngọc Hồi ... vật đó ra sao ? ( Nguyễn Huệ có hành động gì? trong thời gian ngắn ông làm đợc những việc gì? Việc làm đó thể hiện ông là ngời nh thế nào?) - Thái độ, hành động và việc làm của => Con ngời có hành động mạnh mẽ, NguyÔn HuÖ khi nghe tin giÆc chiÕm Th¨ng quyÕt ®o¸n. Long ? ThÓ hiÖn phÈm chÊt g× cña «ng ? + GiËn nhng kh«ng nao nóng. + Bình tĩnh làm đợc rất nhiều việc : lên ngôi, đốc xuất đại binh, gặp gỡ cống sĩ, tuyÓn mé lÝnh, duyÖt binh, phñ dô tíng sÜ, hoạch định kế hoạch hành quân đánh giặc. Thậm chí cả cách đối phó với quân Thanh sau chiÕn th¾ng. - GV gîi dÉn kiÕn thøc lÞch sö :.

(40) HuÖ. Néi dung chiÕu lªn ng«i cña NguyÔn. Những việc đã làm đợc của nghĩa quân T©y S¬n tõ khi dÊy binh 1771 : X©y dùng căn cứ, tiêu diệt cát cứ lật đổ nhà Trịnh, Nhà Nguyễn, đánh tan quân Xiêm. 4- Cñng cè PhÇn kÓ chuyÖn lÞch sö. 5- Dặn dò : Tiếp tục tìm hiểu phẩm chất của Quang Trung (cách đánh thành, kết thúc chiến tranh). Hình ảnh bọn cớp nớc và bán nớc. Nghệ thuật đặc sắc cña ®o¹n trÝch.. Ngày so¹n 20/9/2011 TiÕt : 23 Hoµng lª nhÊt thèng chÝ (TrÝch Håi thø mêi bèn) Ng« Gia V¨n. Ph¸i a- Môc tiªu:. 1. Kiến thức: Giúp học sinh cảm nhận đợc vẻ đẹp hào hùng của ngời anh hùng dân tộc Nguyễn Huệ trong chiến công đại phá quân Thanh, sù th¶m bµi cña bän x©m lîc vµ sè phËn cña lò vua quan ph¶n níc h¹i d©n. 2. Kü n¨ng : RÌn kü n¨ng t×m hiÓu, ph©n tÝch t¸c phÈm víi gi¸ trÞ nghÖ thuật của lối văn trần thuật kết hợp miêu tả sinh động, chân thùc. 3. Thái độ : Thái độ trân trọng và tự hào về truyền thống đánh giặc giữ nớc của dân tộc và lòng biết ơn vị anh hùng dân tộc. B- ChuÈn bÞ :. - GV: Tham kh¶o Thiªn tµi qu©n sù NguyÔn HuÖ. B×nh gi¶ng v¨n 9-SGV - HS: Tóm tắt đoạn trích. Lịch sử 7 Quang Trung đại phá quân Thanh. C- tiÕn tr×nh d¹y vµ häc :. 1. ổn định tổ chức : 2.KiÓm tra bµi cò:C©u hái: Tãm t¾t néi dung håi thø 14 Hoµng Lª nhÊt Thèng chÝ 3. Bµi míi : Hoạt động của thầy và trò Nội dung cần đạt * Hoạt động 1: Phân tích hình tợng ngời II.Tìm hiểu văn bản :( tiếp) anh hïng NguyÔn HuÖ 1. H×nh tîng ngêi anh hïng NguyÔn Mục tiêu: HS thấy đợc những phẩm chất và Huệ: tµi trÝ tuyÖt vêi cña NguyÔn HuÖ * TrÝ tuÖ s¸ng suèt, s©u s¾c. PP: Vấn đáp,phân tích,giảng bình + Phân tích rõ tình hình ta, địch - §äc ®o¹n “Qu©n Thanh sang x©m ... nãi + Nªu râ r· t©m cña giÆc trớc” SGK 66. Trong đó lời phân tích tình => Kích thích lòng yêu nớc của dân hình thời cuộc, thế của địch của ta, chứng tộc. tá «ng lµ ngêi thÕ nµo ? + Khẳng định chủ quyền của ta, lên án hành động xâm lăng của địch, kêu gọi mọi ngời đồng tâm hiệp lực. + Kh¬i gîi truyÒn thèng, lßng tù hµo vÒ - Nh¹y bÐn trong viÖc xÐt ®o¸n bÒ t«i vµ c¸ch xö lý cã lÝ cã t×nh. truyÒn thèng d©n téc - C¸ch xö sù cña Quang Trung víi tíng sÜ t¹i Tam §iÖp ? + Víi Ng« Th× NhËm.

(41) + Víi Ng« V¨n Së vµ Phan V¨n L©n + ¤ng hiÓu rÊt râ së trêng, së ®o¶n cña các tớng sĩ, khen chê đúng ngời, đúng việc. - GV gîi dÉn kiÕn thøc lÞch sö : Ông đánh giá kế hoạch lui quân xây dùng phßng tuyÕn cña Ng« Th× NhËm. ¤ng trng cÇu ý kiÕn cña ngêi tµi, sö dông ngêi hîp lý ngay c¶ ngêi chiªu tËp binh sÜ ë c¸c n¬i ... - GV nêu vấn đề : Mới khởi binh ra Bắc đánh quân Thanh vậy mà QT đã tuyên bố chắc chắn “Phơng lợc tiến đánh đã tính sẵn” lại còn cả kế hoạch ngo¹i giao 10 n¨m sau chiÕn th¾ng. §iÒu đó có phải QT quá viển vông không ? Đọc ®o¹n “LÇn nµy ... sî g× chóng” SGK 67. - GV miªu t¶ : + Cuéc hµnh qu©n thÇn tèc 25/12 ë Phó Xu©n (HuÕ), 29/12 tíi NghÖ An, 30/12 tíi Tam Điệp, Tối 30/12 đánh đồn Gián Thủy, §ªm3/1 … Võa hµnh qu©n, võa tuyÓn lÝnh, võa chuẩn bị quân trang quân dụng, vừa đánh giÆc chØ trong vßng 10 ngµy. GV: Trong lịch sử đã miêu tả hình ảnh Quang Trung khi tiÕn vµo Th¨ng Long nh thÕ nµo ? + Ông là tổng chỉ huy quân đội + Là thống lĩnh một mũi tiến công (đạo chñ lùc) + Mô tả cách đánh bí mật bất ngờ, táo bạo của Quang Trung trận ở đồn Hà Hồi và Ngäc Håi. - NhËn xÐt c¸ch trÇn thuËt cña ®o¹n v¨n ? + Ghi l¹i sù kiÖn lÞch sö diÔn biÕn khÈn trơng, chú ý miêu tả cụ thể hành động, lời nói, cách tổ chức quân đội ... khắc hoạ đậm nÐt ngêi anh hïng cã tÝnh qu¶ c¶m, trÝ tuÖ s¸ng suèt, nh¹y bÐn, cã tµi dông binh ... - T¸c gi¶ lµ cùu thÇn nhµ Lª vËy nguån c¶m høng nµo chi phèi ngßi bót cña t¸c gi¶ khi t¹o dùng ngêi anh hïng d©n téc ? + Dï rÊt trung thµnh víi nhµ Lª nhng cảm hứng của tác giả vẫn ca ngợi -> điều đó đã khẳng định tính tôn trọng lịch sử của cuèn tiÓu thuyÕt. * hoạt động 2 : Hớng dẫn đánh giá sự thÊt b¹i cña qu©n tíng nhµ Thanh Mục tiêu: Thấy đợc sự thảm bại của nhà Thanh PP: Vấn đáp,phân tích - Mục đích của Tôn Sĩ Nghị khi đem quân sang An Nam ? Tµi n¨ng cña vÞ tíng nµy ra sao ? Đội quân của chúng có đặc điểm gì ? + Mu lîi Ých riªng. + Rất kiêu căng, dù đợc báo trớc song không đề phòng.. - Cã ý chÝ quyÕt th¾ng vµ tÇm nh×n xa tr«ng réng. - Tµi dông binh nh thÇn.. => H×nh ¶nh lÉm liÖt trong chiÕn trËn, lµ tæng chØ huy thùc sù.. =>Cách trần thuật đặc sắc -> Nổi bật hình ảnh ngời anh hùng. Đây là đặc ®iÓm cña tiÓu thuyÕt lÞch sö. - T«n träng lÞch sö vµ ý thøc d©n téc. 2- Sù th¶m b¹i cña qu©n tíng nhµ Thanh. - Tíng bÊt tµi, tù m·n, kiªu c¨ng, chñ quan - Quân hèn nhát hỗn độn, ô hợp.. 3- Sè phËn cña bän vua t«i ph¶n d©n h¹i níc. - Véi v· rêi bá cung ®iÖn ch¹y chèn. =>T×nh c¶nh khèn quÉn, kÕt côc nhôc nh· cña mét «ng vua ph¶n d©n h¹i níc.

(42) + Khi bị đánh thì bỏ chạy. - §äc ®o¹n “T«n SÜ NghÞ sî mÊt mËt ... ® îc n÷a” (69). * hoạt động 3 : Đánh giá sự thất bại nhục nh· cña vua quan nhµ Lª Mục tiêu: Hiểu đợc sự thất bại nhục nhã của vua quan nhµ Lª III- Tæng kÕt : PP: Vấn đáp phân tích,thảo luận... - Vì lợi ích riêng của dòng họ đã cầu nhà Ghi nhớ SGK 72 Thanh là tội lỗi không thể chối cãi đợc. Khi cã biÕn vua t«i Lª nh thÕ nµo ? HS: t×m chi tiÕt + Bá ch¹y, cíp thuyÒn cña d©n. + §uæi theo T«n cïng nhau than thë, tÝnh kÕ vÒ sau. + Giäng v¨n ngËm ngïi (kÓ chuyÖn xen miªu t¶). - So s¸nh 2 ®o¹n v¨n miªu t¶ c¶nh th¸o ch¹y cña T«n vµ Lª Chiªu Thèng ? + C¸ch miªu t¶ ch©n thùc, chi tiÕt cô thÓ nhng ©m hëng kh¸c nhau : Víi T«n -> h¶ hª sung síng. Víi Lª -> NgËm ngïi chua xãt. * hoạt động 4 : Hớng dẫn tổng kết Môc tiªu: Kh¸i qu¸t nh÷ng nÐt chÝnh vÒ néi dung vµ nghÖ thuËt ®o¹n trÝch PP: Vấn đáp,nêu và gqvđ - Hoạt động nhóm : Nhãm 1 + 2 : H×nh tîng ngêi anh hïng NguyÔn HuÖ Nhãm 3 + 4 : NhËn xÐt nghÖ thuËt v¨n tù sù - HS tr¶ lêi. - GV chèt l¹i 4. Củng cố:- Câu hỏi đánh giá : - V× sao c¸c t¸c gi¶ vèn trung thµnh víi nhµ Lª l¹i viÕt rÊt thùc vµ hay vÒ Quang Trung ? A. V× hä cã ý thøc d©n téc B. V× hä t«n träng sù thËt lÞch sö C. V× hä ñng hé kÎ m¹nh D. V× hä kh«ng cßn ñng hé nhµ Lª. 5. DÆn dß : Häc bµi cò So¹n bµi : Sù pt cña tõ vùng.

(43) Ngµy so¹n 06/10/2011 TiÕt : 24 sù ph¸t triÓn cña tõ vùng. A. Môc tiªu: 1. KiÕn thøc : - Sự biến đổi và phát triển của tự ngữ. - Hai ph¬ng thøc ph¸t triÓn nghÜa cña tõ. 2. Kü n¨ng : - NhËn biÕt ý nghÜa cña tõ ng÷ trong c¸c côm tõ vµ trong v¨n b¶n. - Ph©n biÖt c¸c ph¬ng thøc t¹o nghÜa míi cña tõ ng÷ víi c¸c phÐp tu tõ Èn dô, ho¸n dô. 3. Thái độ : - Bớc đầu có ý thức tìm hiểu nghĩa của từ ngữ trong văn bản. đặc biệt cảm thụ văn ch¬ng. B- ChuÈn bÞ :. GV:- N©ng cao ng÷ v¨n 9. SGK- SGV HS:- Thuộc lòng một số bài thơ đã học trong chơng trình. C- tiÕn tr×nh d¹y vµ häc :. 1- ổn định tổ chức : 2- KiÓm tra bµi cò: §Ò bµi: thÕ nµo lµ lêi dÉn trùc tiÕp? Lêi dÉn d¸n tiÕp? Cho VD? 3- Bµi míi : Hoạt động của Gv- HS * Hoạt động 1 : Khởi động- Giới. thiệu bài Đặt vấn đề tại sao cần tìm hiểu sự phát triÓn cña tõ vùng Trong qu¸ tr×nh ph¸t triÓn cña x· héi, nhiÒu sù vËt, hiÖn tîng míi n¶y sinh. Do vËy ng«n ng÷ còng ph¶i cã nh÷ng tõ ng÷ mới để biểu thị các sự vật hiện tợng đó. Sự phát triển của từ ngữ diễn ra theo 2 con đờng. Thứ nhất, tạo thêm nghĩa mới cho những từ ngữ có sẵn để biểu thị sự vật, hiện. Nội dung cần đạt.

(44) tîng míi. Thø hai, ph¸t triÓn sè lîng tõ ng÷ b»ng c¸ch s¸ng t¹o hoÆc vay mîn thªm nh÷ng tõ ng÷ míi. TiÕt 1 -> T×m hiÓu sù ph¸t triÓn cña tõ vựng theo con đờng tạo nghĩa mới. TiÕt 2 -> T×m hiÓu sù ph¸t triÓn tõ vựng theo con đờng phát triển số lợng từ ng÷ b»ng s¸ng t¹o hoÆc vay mîn. * hoạt động 2 : Tìm hiểu sự biến đổi và ph¸t triÓn nghÜa cña tõ ng÷ -HS: §äc bµi th¬ “Vµo nhµ ngôc Qu¶ng §«ng c¶m t¸c”. - C©u th¬ “Bña tay «m chÆt bå kinh tÕ” “Kinh tÕ” trong bµi cã nghÜa g×? Ngµy nay chóng ta hiÓu nghÜa tõ “kinh tÕ” nh thÕ nµo th«ng qua vÝ dô “Anh Êy lµm kinh tÕ giái” ? (“Kinh tÕ” -> Tæng thÓ nãi chung nh÷ng hoạt động của con ngời nhằm thỏa mãn nhu cÇu vËt chÊt) GV- Tõ c¸c trêng hîp trªn ta thÊy nghÜa của từ có sự thay đổi, cụ thể là có sự phát triÓn cô thÓ lµ g× ? - §äc vÝ dô 2 SGK 55. Gi¶i nghÜa cña c¸c tõ “xu©n” vµ tõ “tay” trong tõng trêng hîp ? + “Xu©n” trong “ch¬i xu©n” -> Mïa chuyển tiếp từ đông sang hạ. + “Xu©n” trong “Ngµy xu©n em ...” -> Tuæi trÎ + “Tay” trong “trao tay” -> Bé phËn phía trên của cơ thể, từ vai đến các ngón, dùng để cầm, nắm ... + “Tay” trong “tay bu«n ...” -> Ngêi chuyên hoạt động giỏi về một môn, một nghề nào đó. - GV nªu vÝ dô n©ng cao : + Tõ “®Çu” -> Lµ bé phËn trªn hÕt cña ngời, động vật có chứa bộ óc (nghĩa gốc) -> “Đầu đề” : Bộ phận trên hÕt cña v¨n b¶n -> “§i ®Çu” : ChØ vÞ trÝ phÝa tríc ®oµn ngêi. -> “Cøng ®Çu” : ChØ th¸i độ cứng rắn, ơng bớng - GV chèt ý vµ chuyÓn dÉn : Tõ c¸c vÝ dô trªn ta thÊy tõ ng÷ cã sù h×nh thµnh c¸c nghÜa míi cïng tån t¹i víi nghÜa gèc vµ cã quan hÖ víi nghÜa gèc, dùa trªn c¬ së cña nghÜa gèc. VËy nghÜa chuyÓn đó đợc hình thành theo phơng thức chuyển nghÜa nµo ? - GV cung cấp kiến thức để HS rút ra bài häc : + Cã 2 ph¬ng thøc chuyÓn nghÜa cña tõ ng÷ : Èn dô vµ ho¸n dô. + Èn dô : PhÐp chuyÓn nghÜa dùa vµo sù gièng nhau gi÷a hai sù vËt, hiÖn tîng.. I- Sự biến đổi và phát triển nghĩa cña tõ ng÷ * XÐt vÝ dô : (1) Tõ “Kinh tÕ” Kinh bang tÕ thÕ, lo việc nớc, cứu đời, hoài bão cứu nớc cña nh÷ng ngêi yªu níc. -> NghÜa cò -> NghÜa míi. -> NghÜa cò mÊt ®i nghÜa míi h×nh thµnh. 2) Tõ “xu©n” a) NghÜa gèc b) NghÜa chuyÓn (3) Tõ “tay” a) NghÜa gèc b) NghÜa chuyÓn. -> H×nh thµnh nghÜa míi cïng tån t¹i víi nghÜa gèc > tõ "xu©n": ph¬ng thøc Èn dô -> tay: ph¬ng thøc ho¸n dô( lÊy bé phận để chỉ toàn thể) * Ghi nhí : (SGK 56).

(45) + Ho¸n dô : PhÐp chuyÓn nghÜa dùa III- LuyÖn tËp : trªn mèi quan hÖ tiÕp cËn (gÇn nhau). -GV: ë c¸c vÝ dô trªn nghÜa chuyÓn cña tõ 1- Bµi tËp 1 (56) “xu©n” vµ “tay” ®©u lµ Èn dô, ®©u lµ ho¸n dô ? T¹i sao? -> NghÜa gèc - GV chèt l¹i kiÕn thøc toµn bµi : - HS đọc ghi nhớ. -> Ho¸n dô * hoạt động 4 : Hớng dẫn luyện tập - Hoạt động nhóm : -> Èn dô + Nhãm 1 : bµi tËp 2 (57) -> Èn dô + Nhãm 2 : bµi tËp 1 (56) + Nhãm 3 : bµi tËp 4 (57) + Nhãm 4 : bµi tËp 5 (57) 2- Bµi tËp 2 (57) - Dù kiÕn : Nh÷ng c¸ch dïng tõ "trµ" theo nghÜa - Từ “chân”. Xác định nghĩa gốc, nghĩa chuyển đó là những sản phẩm từ thực chuyÓn vµ ph¬ng thøc chuyÓn nghÜa ? vËt dïng chÕ biÕn thµnh d¹ng kh« -> a) “Sau chân ...” -> Khái niệm chân là để pha nớc uống-> phơng thức ẩn dụ. bé phËn cuèi cïng cña c¬ thÓ ngêi hoÆc động vật dùng để đứng và di chuyển. b) “cã ch©n ...” -> ChØ c¬ng vÞ, phËn sù 3- Bµi tËp 3 (57) cña mét ngêi víi t c¸ch lµ thµnh viªn cña + “§ång hå ®iÖn” -> §o +§ånghåníc”->§Õm mét tæ chøc. “§ång hå x¨ng” -> §o c) “ba ch©n” -> Bé phËn cuèi cïng cña một đồ vật, có tác dụng đỡ cho các bộ phận -> dùng theo nghĩa chuyển ẩn dụ. 4- Bµi tËp 5 (57) kh¸c. d) “Ch©n m©y ...” -> PhÇn cuèi cïng cña - PhÐp tu tõ Èn dô mét sè vËt, tiÕp gi¸p víi mÆt nÒn. - Kh«ng ph¶i tõ nhiÒu nghÜa. - C¸ch dïng tõ “trµ” ë hai trêng hîp ? Chó ý ph©n biÖt Èn dô, ho¸n dô tõ + Giống nhau : đã qua chế biến pha n- *vựng víi Èn dô vµ ho¸n dô tu tõ. íc uèng + Khác nhau : Dùng để chữa bệnh + PT chuyÓn nghÜa Èn dô - Tìm nghĩa chuyển của từ “đồng hồ” trong c¸c trêng hîp cô thÓ ? GV:- Từ “mặt trời” đợc sử dụng phép tu từ nµo ? Cã thÓ coi ®©y lµ hiÖn tîng mét nghÜa gèc cña tõ ph¸t triÓn thµnh nhiÒu nghÜa kh«ng ? + PhÐp tu tõ Èn dô – “mÆt trêi” lµ B¸c dựa trên mối quan hệ tơng đồng giữa hai đối tợng đợc hình thành theo cảm nhận của nhµ th¬. + Kh«ng ph¶i lµ hiÖn tîng ph¸t triÓn nghÜa cña tõ bëi sù chuyÓn nghÜa cña tõ “mÆt trêi” chØ cã tÝnh l©m thêi, kh«ng lµm cho tõ cã thªm nghÜa míi. 4- Cñng cè : §· lµm trong phÇn luyÖn tËp 5- DÆn dß : Híng dÉn lµm bµi tËp 4 (57) - So¹n bµi sù ph¸t triÓn cña tõ vùng ( tiÕp theo) _______________________________________________________________ Ngày soạn 06/10/2011 TiÕt : 25 sù ph¸t triÓn cña tõ vùng ( tiÕp theo) A-Môc tiªu:. 1. KiÕn thøc 2. Kü n¨ng :. Giúp học sinh hiểu đợc yêu cầu cần thiết phải tăng thêm từ ngữ để phát triển tiếng Việt. Đặc biệt là từ Hán Việt, lớp từ đã góp phần đáng kể vào việc phát triển tiếng Việt hiệnnay. RÌn kü n¨ng ph©n tÝch vµ gi¶i nghÜa tõ chÝnh x¸c.

(46) 3. Thái độ :. Bíc ®Çu cã ý thøc t×m hiÓu nghÜa cña tõ ng÷ trong v¨n b¶n. §Æc biÖt c¶m thô v¨n ch¬ng.. B- ChuÈn bÞ :. - GV:Nâng cao ngữ văn 9. Sơ đồ phát triển từ vựng. - HS: chuÈn bÞ bµi tËp thùc hµnh + B¶ng phô C- tiÕn tr×nh d¹y vµ häc :. 1- ổn định tổ chức : 2- KiÓm tra : Câu hỏi: có những phơng thức chủ yếu nào dùng để phát triển nghĩa của từ? Cho ví dô? §¸p ¸n: cã 2 ph¬ng thøc: Èn dô, ho¸n dô HS tù cho VD. 3- Bµi míi : Hoạt động của thầy và trò. Nội dung cần đạt. * Hoạt động 1 : Khởi động- Giới thiệu. bài TiÕt 1 -> T×m hiÓu sù ph¸t triÓn cña tõ vựng theo con đờng tạo nghĩa mới. Bao gồm 2 c¸ch lµ : NghÜa cò mÊt ®i nghÜa míi h×nh thµnh, hay h×nh thµnh nghÜa míi cïng tån t¹i víi nghÜa gèc (nghÜa chuyÓn) vµ còng cã hai ph¬ng thøc chuyÓn nghÜa cña tõ lµ : Èn dô vµ ho¸n dô * hoạt động 2 : Tìm hiểu tạo từ ngữ mới để phát triển từ vựng - Trªn c¬ së c¸c tõ : “®iÖn tho¹i, kinh tÕ, di động, tri thức, đặc khu, trí tuệ” tìm những từ ngữ mới đợc tạo ra từ cách ghép các từ thích hợp đó ? + Điện thoại vô tuyến nhỏ mang theo ngời đợc sử dụng trong vùng phủ sóng của cơ së thuª bao. + Điện thoại nóng giành riêng để tiếp nhận và giải quyết những vấn đề khẩn cấp vµo bÊt kú lóc nµo. + Sở hữu trí tuệ là quyền sở hữu đối với sản phẩm do hoạt động trí tuệ mang lại, đợc ph¸p luËt b¶o hé nh quyÒn t¸c gi¶, quyÒn ph¸t minh s¸ng chÕ. + Kinh tÕ trÝ thøc : NÒn kinh tÕ dùa chñ yÕu vµo viÖc lu th«ng, ph©n phèi c¸c s¶n phÈm cã hµm lîng tri thøc cao. - NhËn xÐt c¸ch lµm trªn cã t¸c dông g× cho vèn tõ ng÷ tiÕng ViÖt ? + Tõ c¸ch ghÐp c¸c tõ l¹i víi nhau ta cã nh÷ng tõ míi mang nh÷ng mang nghÜa míi. - Hµng ngµy trong qua c¸c ph¬ng tiÖn th«ng tin đại chúng nhất là truyền hình chúng ta thêng thÊy xuÊt hiÖn nhiÒu c¸c tõ ng÷ nh : kh«ng tÆc, h¶i tÆc, l©m tÆc, em h·y gi¶i nghĩa các từ đó và thử lý giải cấu tạo của c¸c tõ nµy ? - GV chèt l¹i : Vốn từ ngữ tiếng Việt đợc tăng lên nhờ c¸ch ghÐp tõ t¹o ra nh÷ng tõ ng÷ míi. HS: đọc ghi nhớ (SGK - 73). I- T¹o tõ ng÷ míi: * XÐt vÝ dô : Điện thoại di động - §iÖn tho¹i nãng - Së h÷u trÝ tuÖ - Kinh tÕ tri thøc -> T¹o tõ ng÷ míi b»ng c¸ch ghÐp. - Kh«ng tÆc: GiÆc cíp m¸y bay - L©m tÆc: KÎ cíp tµi nguyªn rõng - Hải tặc: Kẻ cớp hoạt động trên biển - Tin tÆc: Th©m nhËp tr¸i phÐp vµo m¸y tÝnh khai th¸c ph¸ ho¹i. -> M« h×nh cÊu t¹o chung lµ X + tÆc * Ghi nhí : SGK 73 II- Mîn tõ ng÷ cña níc ngoµi : * XÐt vÝ dô : - Mîn tõ H¸n ViÖt:.

(47) * hoạt động 3 : Phát triển từ ngữ bằng a,Thanh minh, tiết, lễ, tảo mộ, hội, đạp. c¸ch mîn tõ ng÷ níc ngoµi - Hoạt động nhóm : Nhãm 1 + 2 : ý a (73) Nhãm 3 + 4 : ý b (73) - T×m tõ H¸n ViÖt trong ®o¹n trÝch ? - GV gi¶i nghÜa mét sè tõ khã : + TiÕt -> ngµy c¸ch nhau nöa th¸ng trong n¨m øng víi mét trong hai m¬i bèn vÞ trÝ cña mặt trời trên đờng hoàng đạo, đa vào lịch TQ để xác định khí hậu thời vụ phù hợp. + Tài tử -> ngời đàn ông có tài. + LÔ -> Nh÷ng nghi thøc tiÕn hµnh nh»m đánh dấu hoặc kỷ niệm một sự việc, sự kiện cã ý nghÜa. + Linh -> (thiêng) có phép lạ làm đợc nh÷ng ®iÒu khiÕn ngêi ta ph¶i kinh sî. + TiÕt -> Lßng ngay th¼ng, trong s¹ch, tríc sau nh mét. - Những khái niệm sau đợc dùng bằng từ nµo cña tiÕng ViÖt ? + BÖnh mÊt kh¶ n¨ng miÔn dÞch, g©y tö vong + Nghiªn cøu mét c¸ch cã hÖ thèng những điều kiện để tiêu thụ hành hoá (chẳng h¹n nghiªn cøu nhu cÇu, thÞ hiÕu cña kh¸ch hµng). GV: Mợn từ nớc ngoài để làm gì? - GV chèt l¹i : Trong quá trình phát triển để biểu thị các khái niệm mới cũng nh để phong phú thêm từ ngữ tiếng Việt đã mợn thêm một số từ ngữ nớc ngoài nhng nhiều nhất vẫn là mợn từ ngữ Hán. Để hiểu đúng nghĩa của các từ ngữ mợn và dùng đúng không lạm dụng là yªu cÇu cÇn thiÕt víi mçi ngêi häc sinh. * hoạt động 4 : Hớng dẫn luyện tập - Hoạt động nhóm : + Nhãm 1 : bµi tËp 2 (74) + Nhãm 2 : bµi tËp 1 (74) + Nhãm 3 : bµi tËp 3 (74) + Nhãm 4 : bµi tËp 4 (74) §¹i diÖn nhãm tr¶ lêi GV nhận xét - chốt lại đáp án đúng. - Hai m« h×nh cã kh¶ n¨ng t¹o ra tõ ng÷ míi ?. thanh, yÕn anh, bé hµnh, xu©n, tµi tö, giai nh©n. b, B¹c mÖnh, duyªn, phËn, thÇn, linh, chøng gi¸m, thiÕp, ®oan trang, tiÕt, trinh b¹ch, ngäc.. - AIDS (Õt) - Ma kÕt tinh -> Mîn mét sè tõ ng÷ cña Anh, Ph¸p.. * Ghi nhí : (SGK 74). III- LuyÖn tËp :. 1- Bµi tËp 1 (74) - X + trêng: chiÕn trêng, c«ng trêng, n«ng trêng, thao trêng, ng trêng, th¬ng trêng ... - X + hóa: hiện đại hoá, công nghiệp hóa, x· héi hãa gi¸o dôc, l·o hãa, « xy hãa ... 2- Bµi tËp 2 (74) HS về giải nghĩa các từ đã nêu (BT về nhµ) 3- Bµi tËp 3 (74) - Tìm 5 từ ngữ mới đợc dùng phổ biến hiện - Mãng xà, biên phòng, tham ô, tô thuế, nay ? phª b×nh, phª ph¸n, ca sÜ, n« lÖ. + C¬m bôi; CÇu truyÒn h×nh; Bµn tay vµng - Xµ phßng, « t«, ra ®i «, « xy, cµ phª, ca n« - T×m tõ H¸n ViÖt, tõ mîn cña ch©u ¢u ? 4- Bµi tËp 4 (74) - 2 con đờng : GV treo b¶ng phô: - Dựa vào sơ đồ khái quát hãy trình bày sự + Phát triển về nghĩa ph¸t triÓn cña tõ vùng ? + Ph¸t triÓn vÒ sè lîng - 4 c¸ch : + NghÜa cò mÊt ®i thay nghÜa míi Sù ph¸t triÓn cña tõ vùng.

(48) + Cïng nghÜa gèc cã nghÜa chuyÓn. + T¹o tõ ng÷ míi + Mîn tõ ng÷ níc ngoµi. 4- Cñng cè : §· lµm trong phÇn luyÖn tËp 5- DÆn dß : So¹n TruyÖn KiÒu cña NguyÔn Du. Lấy ví dụ minh hoạ cho bảng sơ đồ trên..

(49) -----------------------------------------. Ngày 27/9/2010. TiÕt : 26 TruyÖn kiÒu cña nguyÔn du. I- Môc tiªu 1. KiÕn thøc 2. Kü n¨ng : 3. Thái độ :. Giúp học sinh nắm đợc nét chủ yếu về thời đại, cuộc đời, con ngời và sự nghiÖp v¨n häc cña NguyÔn Du. Tãm t¾t cèt truyÖn, kh¸i qu¸t vÒ gi¸ trÞ néi dung vµ nghÖ thuËt. Rèn kỹ năng tìm hiểu, tóm tắt tác phẩm tự sự bằng thơ. Kỹ năng đánh gi¸ néi dung nghÖ thuËt t¸c phÈm v¨n häc. Thái độ trân trọng và tự hào về tác phẩm văn học nổi tiếng, tài năng cña thiªn tµi v¨n häc NguyÔn Du, danh nh©n v¨n hãa thÕ giíi.. II- ChuÈn bÞ : - GV tham kh¶o Båi dìng ng÷ v¨n 9, t¸c phÈm TruyÖn KiÒu - HS:Tãm t¾t t¸c phÈm. Tr¶ lêi c©u hái chuÈn bÞ. III- tiÕn tr×nh d¹y vµ häc : 1. ổn định tổ chức : 2. KiÓm tra : C©u hái: vẻ đẹp của h×nh tîng ngêi anh hïng NguyÔn HuÖ? §¸p ¸n: - Là ngời hành động quyết đoán - TrÝ tuÖ s¸ng suèt, nh¹y bÐn - ý chÝ quyÕt th¾ng, cã tÇm nh×n xa tr«ng réng - Tµi dông binh. 3. Bµi míi : Hoạt động của thầy và trò * Hoạt động 1; giới thiệu bài * Hoạt động 2 : Đọc hiểu chỳ thớch Mục tiờu: Hớng dẫn tìm hiểu tác giả và thời đại Phương pháp: đọc hiểu, phát vấn, câu hỏi tái hiện… - HS đọcmục I. Khái quát thành ba vấn đề lớn trong môc nµy ?. Néi dung I_ NguyÔn Du : 1- NguyÔn Du (1765-1820) - Tªn ch÷ : Tè Nh - Tªn hiÖu : Thanh Hiªn - Sinh trëng trong thêi k× x· héi phong kiÕn đầy biến động- > ảnh hởng đến sự nghiệp..

(50) GV: Em hãy nêu những nét chính về cuộc đời và sự nghiÖp NguyÔn Du? - Thời kì ông sống có ảnh hởng nh thế nào đến sự nghiÖp? HS: tr¶ lêi GV: nhÊn m¹nh, bæ sung. - GV më réng : 3 tËp th¬ ch÷ H¸n lµ : Thanh Hiªn thi tËp, Nam trung t¹p ng©m, B¾c hµnh t¹p lôc. VÒ ch÷ N«m cã : TruyÖn KiÒu, V¨n chiªu hån (v¨n tÕ thËp lo¹i chóng sinh). * hoạt động 3 : Đọc hiểu văn bản Híng dÉn HS t×m hiÓu chung vÒ TruyÖn KiÒu - HS đọc SGK mục II. Giải nghĩa từ truyện Nôm ? nªu nguån gèc cña TruyÖn KiÒu? + TruyÖn KiÒu viÕt b»ng ch÷ N«m theo thÓ th¬ lôc b¸t. + Cã 2 lo¹i truyÖn N«m : B×nh d©n vµ b¸c häc. - GV thuyÕt tr×nh : + S¸ng t¹o vÒ néi dung : KVKT chØ lµ mét c©u chuyện tình ở TQ đời Minh. ND đã biến thành một khóc ca ®au lßng th¬ng ngêi b¹c mÖnh, nãi lªn nh÷ng ®iÒu tr«ng thÊy trong giai ®o¹n lÞch sö ®Çy biến động của VN cuối Lê đầu Nguyễn. + S¸ng t¹o vÒ nghÖ thuËt : ND lîc bá c¸c chi tiÕt vÒ mu mÑo vµ mét sè chi tiÕt kh¸c cña nh©n vËt trong KVKT sáng tạo thêm chi tiết mới để tô đậm c©u chuyÖn vÒ t×nh ngêi, biÕn c¸c sù kiÖn chÝnh cña tác phẩm thành đối tợng để bộc lộ cảm xúc. Ngòi bót t¶ ngêi, t¶ c¶nh, t¶ t×nh rÊt ®iªu luyÖn lµm cho nhân vật sống động, sâu sắc hơn. - HS đọc tóm tắt truyện. Một em kể ngắn gọn? GV: đọc một số câu thơ tiêu biểu trong Truyện KiÒu.. - TruyÖn KiÒu lµ t¸c phÈm cã gi¸ trÞ lín vÒ néi dung vµ nghÖ thuËt. §äc phÇn gi¸ trÞ néi dung vµ cho biết đó là những giá trị nào ? + Lµ bøc tranh hiÖn thùc vÒ mét x· héi bÊt c«ng tàn bạo, là lời tố cáo xã hội PK chà đạp lên quyền sống của con ngời đặc biệt là ngời tài hoa, phụ nữ (tè c¸o thÕ lùc ®en tèi, cho thÊy søc m¹nh ma qu¸i của đồng tiền…) + Là tiếng nói thong cảm, là tiếng khóc đau đớn tríc sè phËn bi kÞch cña con ngêi. §Ò cao con ngêi từ vẻ đẹp hình thức, phẩm chất đến những ớc mơ, kh¸t väng ch©n chÝnh. (t×nh yªu tù do trong s¸ng, thñy chung, giÊc m¬ vÒ tù do vµ c«ng lý …) GV: đọc một số câu thơ tiêu biểu trong Truyện Kiều để chứng minh giá trị hiện thực và nhân đạo. - T¹i sao nãi TruyÖn KiÒu lµ sù kÕt tinh thµnh tùu nghÖ thuËt v¨n häc d©n téc trªn tÊt c¶ mäi ph¬ng diÖn ng«n ng÷ vµ thÓ lo¹i ? + Ngôn ngữ văn học dân tộc và thể thơ lục bát đã đạt tới đỉnh cao rực rỡ. + Nghệ thuật tự sự đã có bớc phát triển vợt bậc từ dẫn chuyện đến miêu tả thiên nhiên, khắc hoạ tính c¸ch vµ miªu t¶ t©m lý con ngêi. - GV më réng, n©ng cao : §äc vµ ph©n tÝch mét sè c©u th¬ tiªu biÓu. - Dòng nào nhận định không đúng về nghệ thuật TruyÖn KiÒu : A. Nghệ thuật xây dựng cốt truyện độc đáo.. - Cã kiÕn thøc s©u réng, am hiÓu v¨n hãa - Cuộc đời từng trải, vốn sống phong phú - Thiên tài văn học, nhà nhân đạo chủ nghĩa lín.. II- TruyÖn KiÒu : - Dùa vµo cèt truyÖn Kim V©n KiÒu truyÖn, cã s¸ng t¹o.. 1- Tãm t¾t truyÖn: + 3 phần: - Gặp gỡ và đính ớc - Gia biÕn vµ lu l¹c - §oµn tô. 2- Gi¸ trÞ néi dung vµ nghÖ thuËt a) Gi¸ trÞ néi dung : - Gi¸ trÞ hiÖn thùc : Ph¶n ¸nh s©u s¾c hiÖn thực XH đơng thời bất công, tàn bạo trà đạp lªn quyÒn sèng cña con ngêi. §Æc biÖt lµ sè phËn ngêi phô n÷. - Giá trị nhân đạo: Đề cao tài năng khát vọng ch©n chÝnh cña con ngêi.. b) Gi¸ trÞ nghÖ thuËt : - Ng«n ng÷ v¨n häc vµ thÓ th¬ lôc b¸t. - NghÖ thuËt tù sù ph¸t triÓn vît bËc..

(51) B. Ngôn ngữ dân tộc và thể thơ lục bát đạt đỉnh cao. C. NghÖ thuËt miªu t¶ thiªn nhiªn tµi t×nh. D. NT kh¾c ho¹ tÝnh c¸ch nh©n vËt vµ miªu t¶ t©m lý tinh tÕ. *Hoạt động 4: tổng kết GV: yêu cầu HS đọc ghi nhớ HS: đọc - GV khái quát lại III. Tæng kÕt: * Ghi nhí ( sgk) 4- Cñng cè : - Nh÷ng nÐt c¬ b¶n vÒ t¸c gi¶, t¸c phÈm? - Gi¸ trÞ néi dung vµ nghÖ thuËt trong TruyÖn KiÒu? 5- DÆn dß : (1 phót) §äc thuéc tãm t¾t TruyÖn KiÒu. So¹n bµi: ChÞ em Thóy KiÒu. ---------------------------------------------\ Ngày 27/9/2010. TiÕt : 27 chÞ em thóy kiÒu (TrÝch TruyÖn KiÒu - NguyÔn Du). I- Môc tiªu : 1. KiÕn thøc :. 2. Kü n¨ng : 3. Thái độ :. Giúp học sinh hiểu đợc nghệ thuật miêu tả nhân vật tài tình của NguyÔn Du : kh¾c ho¹ nh÷ng nÐt riªng vÒ nhan s¾c, tµi n¨ng tÝnh c¸ch sè phËn cña Thóy V©n, Thuý KiÒu b»ng bót ph¸p nghÖ thuËt cæ ®iÓn. Rèn kỹ năng phân tích thơ, biết vận dụng bài học để miêu tả nhân vật vµ ph©n tÝch nh©n vËt t¸c phÈm tù sù. Thấy đợc cảm hứng nhân đạo trong Truyện Kiều, trân trọng ngợi ca vẻ đẹp con ngời.. II- ChuÈn bÞ : - GV : b×nh gi¶ng ng÷ v¨n 9- SGK- SGV - HS: Tr¶ lêi c©u hái chuÈn bÞ - so¹n III- tiÕn tr×nh d¹y vµ häc : 1. ổn định tổ chức : 2. KiÓm tra : C©u hái: Tãm t¾t néi dung TruyÖn KiÒu vµ gi¸ trÞ néi dung trong TruyÖn KiÒu? §¸p ¸n: - HS tãm t¾t theo 3 phÇn - Giá trị nội dung: giá trị hiện thực, giá trị nhân đạo. 3. Bµi míi : Hoạt động của thầy và trò Néi dung * Hoạt động 1 : Khởi động – Giới thiệu bài I_ §äc – T×m hiÓu chó thÝch: Mục tiêu: học sinh năm được tinh thần cơ bản của 1- §äc : đoạn trích nói về tài sắc 2 chị em Thúy Kiều 2- VÞ trÝ ®o¹n trÝch: Phương pháp: thuyết trình * Hoạt động 2 : Hớng dẫn HS đọc và tìm hiểu chó thÝch. - HS đọc 1 lần. GV đọc lại. - HS nªu vÞ trÝ ®o¹n trÝch ? - §o¹n trÝch cã thÓ chia lµm mÊy phÇn ? ý chÝnh mçi phÇn ? HS: tr¶ lêi. - NhËn xÐt vÒ kÕt cÊu ®o¹n trÝch ? KÕt cÊu chÆt chÏ, thÓ hiÖn c¸ch miªu t¶ nh©n vËt.

(52) tinh tế của Nguyễn Du : từ ấn tợng chung về vẻ đẹp của hai chị em, nhà thơ gợi tả vẻ đẹp của Vân làm nền cho cực tả vẻ đẹp của Thúy Kiều. * hoạt động 3 : Hớng dẫn HS phân tích đoạn thơ Mục tiêu: hs cảm nhận được vẻ đẹp tài sắc của chị em Thúy kiều, tấm lòng trân trọng ngưỡng mộ của nhà thơ đối với vẻ đep của họ Phương pháp: đọc sáng tạo, thuywwts trình, nêu và giải quyết vấn đề,.. HS: đọc 2 câu thơ đầu. GV: T¸c gi¶ sö dông biÖn ph¸p nghÖ thuËt g×? lêi bµi th¬ lµ lêi g×? kÓ vÒ c¸i g×? - HS:T×m chi tiÕt giíi thiªô vÒ nhan s¾c cña V©n vµ KiÒu? - C©u th¬ “Mai cèt c¸ch tuyÕt tinh thÇn” nghÜa lµ thÕ nµo ? T¸c gi¶ dïng bót ph¸p nghÖ thuËt g× ? ( Cèt c¸ch duyªn d¸ng thanh cao nh mai, tinh thÇn tr¾ng trong nh tuyÕt. §ã lµ hai h×nh ¶nh íc lÖ dïng cái đẹp của thiên nhiên làm chuẩn mực để miêu tả cái đẹp của con ngời) - HS: §äc bèn c©u th¬. Ên tîng chung vÒ Thóy V©n ? ba câu còn lại nói về vẻ đẹp của Vân ra sao ? Nguyễn Du đã sử dụng nghệ thuật gì để tả ? GV ph©n tÝch (Ba c©u tiÕp lÇn lît miªu t¶ tõng nÐt đẹp cụ thể trong thiên nhiên có bao cái đẹp, Nguyễn Du chọn những cái đẹp nhất so sánh với vẻ đẹp của V©n : . G¬ng mÆt -> ®Çy dÆn, dÞu dµng nh tr¨ng . L«ng mµy -> s¾c nÐt . M¸i tãc -> ãng ¶, mît mµ h¬n m©y trêi. . Lµn da -> tr¾ng h¬n tuyÕt . MiÖng -> cêi t¬i th¾m nh hoa . Giäng nãi -> trong nh ngäc) -GV: Khi tả Thúy Vân Nguyễn Du dùng cái đẹp của thiên nhiên để miêu tả (bút pháp ớc lệ), tất cả đã toát lên một vẻ đẹp nh thế nào? - Vẻ đẹp đó báo hiệu cuộc đời nh thế nào? ( Qua 4 c©u th¬ nhê vËn dông kÕt hîp nghÖ thuËt íc lÖ, Èn dô, so s¸nh, thËm xng víi thµnh ng÷ ND kh¾c ho¹ tinh tÕ cô thÓ tõng chi tiÕt t¹o nªn ch©n dung dung Thuý Vân là sự cân đối, hài hoà đầy sức sống) GV: phẩm giá của Thuý Vân đợc giới thiệu qua chi tiÕt nµo? - PhÈm gi¸ cña Thuý V©n nh thÕ nµo? HS: đọc 12 câu thơ tả Kiều. *Hoạt động nhóm nhỏ. + T¹i sao Thuý KiÒu lµ nh©n vËt chÝnh mµ t¶ sau Thuý v©n? - §¹i diÖn tr¶ lêi - Nhãm kh¸c nhËn xÐt - GV chèt l¹i. GV: Miªu t¶ KiÒu cã g× kh¸c so víi t¶ V©n? - Khi miêu tat Kiều Nguyễn Du chú ý đến chi tiết nµo?t×m chi tiÕt? - Vẻ đẹp của Kiều đợc nhấn mạnh ở điểm nào - T¸c gi¶ sö dông biÕn ph¸p nghÖ thuËt nµo? - Vẻ đẹp của Kiều là vẻ đẹp nh thế nào? GV định hớng: “Kiều càng sắc sảo mặn mà” -> sắc s¶o vÒ trÝ tuÖ, mÆn mµ vÒ t©m hån, t×nh c¶m. + PhÐp so s¸nh gi÷a KiÒu vµ V©n tuy mçi ngêi một vẻ nhng Kiều đẹp hơn và có tài hơn Vân. + Vẻ đẹp đoan trang phúc hậu của Vân ánh lên. II- Đọc hiểu văn bản: 1- 4 c©u th¬ ®Çu: - Hai câu thơ đầu:đơn thuần chỉ là lời giới thiệu vị thứ trong gia đình Kiều là chị cả hai đề đẹp. - Hai c©u th¬ tiÕp: + Mai-> cèt c¸ch + TuyÕt -> tinh thÇn => NghÖ thuËt: Èn dô, íc lÖ tîng trng => c¶ hai đều trong trắng, hoàn thiện hoàn mĩ.. 2- 4 c©u th¬ t¶ V©n: - Nhan sắc:+ Khuôn trăng- đầy đặn + NÐt ngµi - në nang + Hoa - cêi, ngäc - thèt => So s¸nh, Èn dô, tîng trng,miªu t¶.. =>Vẻ đẹp phúc hậu, hài hoà giữa dung nhan và đức hạnh. -> Chân dung mang tính số phận : cuộc đời b×nh lÆng, su«n sÎ.. - PhÈm h¹nh:+Trang träng + §oan trang => Nghiêm trang, đức hạnh. 3- 12 c©u th¬ t¶ KiÒu:. - KiÒu:. + S¾c s¶o + MÆn mµ - Tµi s¾c - phÇn h¬n. - Nhan s¾c: + Lµn thu thuû + NÐt xu©n s¬n + Hoa ghen, liÔu h + Nghiªng níc, nghiªng thµnh => NghÖ thuËt ø¬c lÖ, Èn dô, tîng trng. -> Vẻ đẹp tuyệt thế nhân gian..

(53) đậm nét trong vẻ đẹp chân dung Thuý Kiều. ND sử dụng nghệ thuật "tả khách hình chủ" (mợn khách để nói chủ mợn Vân để nói Kiều). - Tác giả tiếp tục dùng hình tợng nghệ thuật ớc lệ để gợi tả vẻ đẹp của Kiều. Song khác với tả Vân ? + Nguyễn Du đặc tả đôi mắt Kiều chứ không liệt kª nhiÒu chi tiÕt nh t¶ V©n “Lµn thu thñy nÐt xu©n s¬n” -> m¾t s¸ng trong nh níc mïa thu, l«ng mµy thanh tó nh d¸ng nói mïa xu©n. + Dïng ®iÓn cè v¨n häc TQ "nghiªng níc nghiªng thành" để biểu hiện vẻ đầy quyến rũ ở đôi mắt. Vẻ đẹp tâm hồn đợc bộc lộ qua vẻ đẹp đôi mắt + “Hoa ghen thua th¾m liÔu hên kÐm xanh” -> Dung nhan Kiều đằm thắm . - GV kh¸i qu¸t, chuyÓn ý : T¸c gi¶ vÉn tiÕp tôc t¶ KiÒu b»ng c¸c biÖn ph¸p Èn dô kÕt hîp íc lÖ. Bøc ch©n dung KiÒu hiÖn lªn nh mét tuyÖt thÕ giai nh©n. §ã lµ vÒ nhan s¾c cßn tµi n¨ng cña KiÒu nh thÕ nµo ? + Quan niÖm thÈm mÜ PK mét ngêi cã tµi n¨ng phải giỏi “cầm, kỳ, thi, hoạ” (đánh đàn, chơi cờ, làm thơ, vẽ tranh) Kiều đã đạt tới mức lý tởng ấy. Đặc biệt sở trờng hơn ngời là đánh đàn “Nghề riêng ... trơng”, giỏi tới mức soạn riêng cho mình khúc nhạc “b¹c mÖnh”. - C©u “Mét thiªn b¹c mÖnh l¹i cµng n·o nh©n” cã ý nghÜa g× ? + Tiếng đàn của Kiều là tiếng lòng của một tâm hồn đa sầu, đa cảm, dự cảm đợc thân phận trôi nổi của mình sau này. Tiếng đàn của Kiều chính là tiếng nãi néi t©m s©u s¾c m·nh liÖt cña nµng. + ND tËp trung miªu t¶ "s¾c - tµi- t×nh" lµ ba nÐt đẹp đặc trng, là ba phẩm chất độc đáo tạo nên sự hoàn hảo tuyệt vời trong vẻ đẹp TK. - Vân đẹp, vẻ đẹp đoan trang, phúc hậu khiến thiên nhiên phải “thua, nhờng” còn Kiều đẹp cả sắc, tài, tình khiến thiên nhiên nh thế nào ? Từ đó nói lên ®iÒu g× ? + Thiên nhiên phải “ghen, hờn” trớc vẻ đẹp của Kiều, khiến tạo hóa ghen ghét, đố kỵ, tìm cách trả thñ -> Sè phËn nµng sÏ Ðo le, ®au khæ. ViÖc dïng điển cố "Hồ cầm" và kể chuyện Thuý Kiều đặt tên cho bản đàn do mình sáng tác là "bạc mệnh" ND dự báo một tiền đồ ảm đạm, một tơng lai bất hạnh, một cuộc sống bất ổn sẽ đến với nhân vật này trong mai sau với sự đồng cảm chân tình tế nhị. -HS: §äc 4 c©u cuèi. Nªu ý kh¸i qu¸t ? + ViÖc dïng c¸c tõ H¸n ViÖt "phong lu", "hång quÇn", "cËp kª" vµ thµnh ng÷ tiÕng ViÖt "tríng rñ màn che"" cùng các điển cố văn học "tờng đông" ND đã nêu rõ một đặc điểm không thể thiếu đợc khi miêu tả chân dung các nhân vật, họ là những thiếu nữ đã đến tuổi trởng thành, tuổi yêu, tuổi đi lấy chồng. Các từ láy "cập kê", "êm đềm" tạo nên âm hởng dịu dàng trong sáng có tác dụng tô đậm vẻ đẹp thanh tú và tơi trÎ cña hai thiÕu n÷ hä V¬ng. * hoạt động 4 : Tổng hợp kiến thức bài học Mục tiêu: tổng hợp kiến thức đã trình bày Phương pháp: thuyết trình, hoạt động nhóm - Hoạt động nhóm : Nhóm 1 + 2 : Cảm hứng nhân đạo ở Truyện Kiều là sự đề cao giá trị con ngời. Vậy ở đoạn trích này cụ thÓ lµ g× ? Nhóm 3 + 4 : Nghệ thuật tả ngời đặc sắc trong ®o¹n trÝch - C¸c nhãm tr¶ lêi- nhãm kh¸c nhËn xÐt.. - Tµi n¨ng:+ Th«ng minh, thi, ca, ng©m, ho¹, đàn. => Tài đạt tới mức lí tởng. => Vẻ đẹp của Kiều là sự kết hợp cả sắc – tài – t×nh. - > Dự báo cuộc đời sẽ éo le, đau khổ.. 4-4 c©u th¬ cuèi: - Ca ngợi đức hạnh của hai chị em trong một gia đình gia giáo, nền nếp.. III- Tæng kÕt : Ghi nhí : SGK 83.

(54) -GV: nhËn xÐt- chèt l¹i. 4- Củng cố: HS đọc diễn cảm đoạn trích. 5- DÆn dß : ) Häc thuéc lßng ®o¹n trÝch So¹n : C¶nh ngµy xu©n.. ……………………………………….. Ngày soạn 29/9/2010 TiÕt : 28 C¶nh ngµy xu©n (TrÝch TruyÖn KiÒu - NguyÔn Du) I- Môc tiªu : 1. KiÕn thøc 2. Kü n¨ng : 3. Thái độ :. Giúp học sinh hiểu đợc nghệ thuật miêu tả thiên nhiên tinh tế Nguyễn Du : Kết hợp bút pháp tả và gợi. Sử dụng từ ngữ giàu chất tạo hình để miªu t¶ c¶nh ngµy xu©n. RÌn kü n¨ng ph©n tÝch th¬, biÕt vËn dông bµi häc sö dông yÕu tè miªu t¶ trong v¨n tù sù. Cã ý thøc t×m hiÓu nghÜa cña tõ, trau dåi vèn tõ, sö dông tõ chÝnh x¸c, giµu søc biÓu c¶m.. II- ChuÈn bÞ : - GV: Bình giảng văn 9- SGK - bảnh phụ sơ đồ tổng kết bài học. - HS:Tr¶ lêi c©u hái chuÈn bÞ III- tiÕn tr×nh d¹y vµ häc : 1. ổn định tổ chức : 2. KiÓm tra : §äc thuéc lßng ®o¹n trÝch ChÞ em Thóy KiÒu. ThÕ nµo lµ bót ph¸p nghÖ thuËt íc lÖ ? - Lấy vẻ đẹp thiên nhiên để gợi tả vẻ đẹp con ngời. - Nghiêng về nghệ thuật gợi tả, tác động tới ngời đọc thông qua sự phán đoán, tởng tợng chø kh«ng miªu t¶ cô thÓ tØ mØ. 3. Bµi míi : Hoạt động của thầy và trò Néi dung * Hoạt động 1 : Khởi động – Giới thiệu bài I_ §äc – T×m hiÓu chung : 1- §äc : * Hoạt động 2 : Đọc hiểu chỳ thớch hưíng dÉn t×m hiÓu vÞ trÝ ®o¹n trÝch vµ bè côc phương pháp: đọc,phát vấn,nêu và giải quyết vấn 2- VÞ trÝ ®o¹n trÝch đề GV: hớng dẫn HS đọc - HS đọc bài. GV đọc một lần. - HS nªu vÞ trÝ ®o¹n trÝch ? 3- Bè côc : + Sau khi giíi thiÖu gia c¶nh hä V¬ng vµ miªu 3 phÇn t¶ chÞ em Thóy KiÒu, t¸c gi¶ t¶ c¶nh ngµy xu©n, chÞ em KiÒu ®i ch¬i xu©n. - Căn cứ vào trình tự sự việc và thời gian đợc tả trong đoạn trích xác định bố cục ?Nhận xét cách s¾p xÕp bè côc ? + Khung c¶nh ngµy xu©n + Khung c¶nh lÔ héi trong tiÕt thanh minh. II- T×m hiÓu néi dung : + C¶nh chÞ em KiÒu du xu©n trë vÒ. -> Đoạn thơ đợc kết cấu theo trình tự thời 1- Khung cảnh ngày xuân gian cña cuéc du xu©n. - C¸nh Ðn liÖng * hoạt động 3 : Đọc hiểu văn bản Mục tiêu: T×m hiÓu c¸ch miªu t¶ khung c¶nh ngµy - BÇu trêi trong s¸ng xuân,cảm nhận tâm trạng nhân vật và nắm được - Cá non xanh - Hoa lª tr¾ng. nghệ thuật tả cảnh độc độc đáo,đa dạng của tác giả Phương pháp: đọc sáng tạo, phát vấn, thuyết trình.

(55) - Đọc 4 câu đầu. Khung cảnh ngày xuân đợc diễn t¶ nh thÕ nµo ? C¸ch t¶ cô thÓ hay lµ gîi ? - H×nh ¶nh con Ðn ®a thoi gîi cho em liªn tëng tíi thêi gian nµo? + Hai c©u ®Çu võa nãi thêi gian võa gîi kh«ng gian. Ngµy xu©n thÊm tho¾t tr«i mau, tiÕt trêi bíc sang th¸ng 3. Nh÷ng c¸nh chim Ðn rén rµng bay liÖng nh thoi ®a gi÷a bÇu trêi trong s¸ng. + Th¶m cá non tr¶i réng tíi ch©n trêi. Trªn mµu nÒn non xanh Êy ®iÓm xuyÕt vµi b«ng hoa lª tr¾ng. Mµu s¾c hµi hßa. GV: cảnh sắc đó gợi cho em cảm giác gì? - Ta có thể coi đây là bức hoạ tuyệt đẹp về mùa xuân đợc không ? Tại sao ? + Là bức tranh xuân tuyệt đẹp, bức tranh đã hiện ra bằng ngôn ngữ nhng đầy đủ về hình khối, màu sắc : không gian khoáng đạt, bầu trời trong trÎo, c¸nh Ðn rén rµng, mµu s¾c hµi hßa, nh÷ng tÝn hiÖu riªng cña xu©n : míi mÎ tinh kh«i, giµu søc sèng. §Æc biÖt ch÷ “®iÓm” lµm cho c¶nh vËt trë nên sinh động, có hồn không tĩnh tại. - GV b×nh : Cã thÓ nãi ®©y lµ bøc tranh mïa xu©n b»ng ng«n ng÷ bëi khung c¶nh xu©n trong trÎo ®Çy søc sống đợc gợi lên qua từ ngữ và bút pháp miêu tả giµu chÊt t¹o h×nh cña ho¹ sÜ bËc thÇy NguyÔn Du. - §äc 8 c©u th¬. Trong ngµy thanh minh cã hai hoạt động diễn ra cùng một lúc đó là hoạt động nµo ? Ngµy nay cã cßn phong tôc nµy kh«ng ? + PhÇn lÔ vµ phÇn héi : LÔ t¶o mé -> ®i viÕng mé, quÐt tíc, söa sang phÇn mé cña ngêi th©n. + Hội đạp thanh -> chơi xuân ở chốn đồng quê (mùa xuân là dịp đi chơi ở chốn đồng quê. Đợc giẫm lên cỏ xanh giữa đất trời trong trẻo là một c¸i thó nªn viÖc ch¬i xu©n míi trë thµnh ngµy héi, gọi là hội đạp thanh). + Vào đầu tháng 3 các gia đình đều đi quét tớc, xây đắp mộ của ngời thân ... - Kh«ng khÝ lÔ héi ra sao ? Tõ ng÷, h×nh ¶nh nµo diễn đạt ? Nguyễn Du đã sử dụng biện pháp nghệ thuËt g× ? + Côm tõ “n« nøc yÕn anh” -> phÐp Èn dô gîi h×nh ¶nh tõng ®oµn nam thanh n÷ tó n« nøc ®i chơi xuân nh đàn chim én chim oanh bay ríu rít -> t©m tr¹ng h¸o høc cña ngêi ®i héi. + Nh÷ng so s¸nh gi¶n dÞ “Ngùa xe nh níc, ¸o quần nh nêm” -> giúp ngời đọc hình dung cảnh ngµy héi n¸o nhiÖt. - §ã lµ phÇn “héi” cßn phÇn “lÔ” thÕ nµo ? T¹i sao l¹i “Thoi vµng vã r¾c, tro tiÒn giÊy bay” ? + “Ngổn ngang gò đống kéo lên ..... giấy bay”. Trong lÔ t¶o mé ngêi ta r¾c nh÷ng thoi vµng vã, đốt tiền giấy hàng mã để tởng nhớ ngời đã khuất. + C¸c trang tµi tö giai nh©n vui xu©n më héi nhng kh«ng quªn nh÷ng ngêi tiÒn bèi. GV nâng cao để GD học sinh quý trọng vẻ đẹp truyÒn thèng. - GV chuyÓn ý : Theo bớc chân của chị em Kiều ta nh đợc sống l¹i khung c¶nh lÔ héi trong tiÕt thanh minh. Nhng cuéc vui nµo råi còng hÕt. T×m hiÓu c¶nh trë vÒ cña chÞ em KiÒu - §äc 6 c©u th¬ cuèi. C¶nh vËt kh«ng khÝ mïa xu©n ë 6 c©u cuèi cã g× kh¸c víi c¶nh ë phÇn ®Çu ? T×m tõ ng÷ h×nh ¶nh diÔn t¶ ? + C¶nh vÉn mang nÐt xu©n nhng nh¹t dÇn, lÆng dÇn, ngêi b©ng khu©ng bÞn rÞn :. -> cảm giác mênh mông, cảnh vật sống động. => Bức tranh tuyệt đẹp về mùa xuân với hình ¶nh vµ mµu s¾c hµi hßa, giµu søc sèng. 2- Khung c¶nh lÔ héi trong tiÕt thanh minh - LÔ: t¶o mé - Hội: đạp thanh. - GÇn xa n« nøc - Chi em s¾m söa - DËp d×u- tµi tö. -> Những từ ngữ giàu sức biểu đạt. Phép ẩn dô, so s¸nh gi¶n dÞ. => Không khí ngày hội đông vui, náo nhiệt. - Bức tranh mùa xuân trong tiết thanh minh đã gợi lên nét đẹp truyền thống của văn hóa lễ héi ngµy xa.. 3- ChÞ em KiÒu du xu©n trë vÒ: - Th¬ thÈn- ra vÒ - Tµ tµ, thanh thanh - Nao nao, nho nhá.

(56) . “Tµ tµ n¾ng ng¶” -> n¾ng nh¹t dÇn. . “ Dan tay” -> b©ng khu©ng bÞn rÞn. . “LÇn ... tiÓu khª -> thêi gian tr«i chÇm chËm theo ch©n ngêi men theo khe nhá. . “NhÞp cÇu nho nhá” -> vÉn mang c¸i huyÒn ¶o ªm dÞu cña ngµy xu©n. + Mọi chuyển động từ chỗ từng bừng náo nhiệt nay đã trở nên nhẹ nhàng, chậm rãi : . Bãng ng¶ tõ tõ. . Bíc ch©n th¬ thÈn. . Dßng níc uèn quanh - Nh÷ng tõ l¸y “tµ tµ, thanh thanh, nao nao” không chỉ biểu đạt sắc thái cảnh vật mà còn bộc lé ®iÒu g× ? -GV: Nhận xét nào đúng với bức tranh chiều tà trong s¸u c©u cuèi ®o¹n trÝch A. §Ñp nhng buån B. NhÑ nhµng, thanh khiÕt C. Đẹp và tơi sáng D. ảm đạm và hiu hắt * hoạt động 4: Tổng hợp kiến thức bài học (6 phót) - Hoạt động nhóm : Nhãm 1 + 2 : Nªu nh÷ng nÐt nh÷ng thµnh c«ng vÒ nghÖ thuËt miªu t¶ cña NguyÔn Du qua ®o¹n trÝch ? Nhóm 3 + 4 : Những sự việc đợc Nguyễn Du t¶ vµ kÓ trong ®o¹n trÝch lµ g× ?. => Từ láy, cảnh ngày xuân có sự thay đổi. - C¶nh vÉn mang nÐt xu©n nhng nh¹t dÇn, lÆng dÇn.. * Tâm trạng của con ngời đã bao phủ lên cảnh vËt, t©m tr¹ng b©ng khu©ng, xao xuyÕn.. III- Tæng kÕt :. - Ghi nhí : SGK 87 4- Cñng cè : (2 phót) GV chèt l¹i kiÕn thøc ………………………………………….. Ngày 1/10/2010. TiÕt : 29 ThuËt ng÷. I- Môc tiªu :. 2. Kü n¨ng :. Giúp học sinh hiểu đợc khái niệm thuật ngữ và một số đặc điểm c¬ b¶n cña nã. Vai trß quan träng cña thuËt ng÷ trong khoa häc kü thuËt, øng dông khoa häc c«ng nghÖ th«ng tin. BiÕt sö dông chÝnh x¸c thuËt ng÷, gi¶i nghÜa thuËt ng÷.. 3. Thái độ :. Cã ý thøc tiÕp cËn víi khoa häc c«ng nghÖ.. 1. KiÕn thøc. II- ChuÈn bÞ : - GV: SGK-SGV-Mét sè kiÕn thøc kü n¨ng 9. Ph¬ng tiÖn vµ biÖn ph¸p tu tõ - B¶ng phô ghi VD - HS:Tìm hiểu nghĩa của các ví dụ đợc nêu trong SGK.. III- tiÕn tr×nh d¹y vµ häc : 1- ổn định tổ chức 2- KiÓm tra : C©u hái: C¶m nhËn cña em vÒ bèn c©u th¬ ®Çu ®o¹n trÝch “C¶nh ngµy xu©n”? §¸p ¸n: - C¸nh Ðn liÖng - BÇu trêi trong - Cá non xanh - Hoa lª tr¾ng -> Bøc tranh xu©n víi h×nh ¶nh, mµu s¾c hµi hßa, ®Çy søc sèng.

(57) 3- Bµi míi : Hoạt động của thầy và trò. Néi dung * Hoạt động 1 : Khởi động- Giới thiệu bài I- Thuật ngữ là gì ? 1- XÐt vÝ dô : Mục tiêu: tạo tâm thế tiếp nhận bài * Bµi 1 : Phương pháp: thuyết trình - Níc * Hoạt động 2 : Tìm hiểu khái niệm thuật ngữ - Muối -> C¸ch 1 : §Æc tÝnh bªn ngoµi. Phương pháp: phát vấn,hoạt động nhóm GV: treo b¶ng phô cã néi dung 2 c¸ch gi¶i nghÜa -> C¸ch 2 : §Æc tÝnh bªn trong. tõ. - So s¸nh hai c¸ch gi¶i thÝch vÒ nghÜa cña tõ “muèi” vµ tõ “níc” ? + Cách 1 : Chỉ dừng ở đặc tính bên ngoài của sự -> Phải có kiến thức khoa học mới hiểu đợc. vËt. + Cách 2 : Thể hiện đặc tính bên trong của sự vật - ở cách 1 nhìn vào đặc điểm bên ngoài là hiểu đợc cách giải thích đó nhng ở cách 2 có dễ dàng gi¶i thÝch kh«ng ? + ở cách 2 những đặc tính của sự vật không thể nhận biết đợc qua kinh nghiệm và cảm tính mà ph¶i qua nghiªn cøu b»ng lý thuyÕt vµ ph¬ng ph¸p khoa học vì thế muốn hiểu cách giải thích đó cần cã ®iÒu cã kiÕn thøc chuyªn m«n vÒ lÜnh vùc cã liªn quan. * Bµi 2 : + C¸ch gi¶i thÝch thÝch thø nhÊt lµ c¸ch gi¶i - Tõ ng÷ dïng trong lÜnh vùc khoa häc, c«ng thÝch tõ ng÷ th«ng thêng, cßn c¸ch gi¶i thÝch thø 2 nghÖ. lµ gi¶i thÝch thuËt ng÷. Mçi lÜnh vùc khoa häc cã nh÷ng thuËt ng÷ - Đọc định nghĩa SGK 88. Những định nghĩa này ở -riêng môn nào ? Chủ yếu đợc dùng trong văn bản nào ? HS: Nªu thuËt ng÷ trong c¸c bé m«n. + §Þa lý, hãa häc, ng÷ v¨n, to¸n häc. 2- Ghi nhí : + Dïng trong v¨n b¶n khoa häc, c«ng nghÖ. (SGK 88) - Dùa vµo hai bµi tËp vµ nhËn xÐt rót ra trong mçi bµi tËp thÕ nµo lµ thuËt ng÷ ? - GV chuyÓn ý : Tõ kh¸i niÖm vÒ thuËt ng÷ ta cã thÓ nhËn thÊy thuật ngữ cũng là những từ ngữ đợc dùng nhng kh«ng gièng nh nh÷ng tõ ng÷ th«ng thêng, nã cã những đặc điểm riêng biệt. Cụ thể thuật ngữ có tính chÝnh x¸c, tÝnh hÖ thèng vµ tÝnh quèc tÕ. Song víi chóng ta míi chØ t×m hiÓu ë tÝnh chÝnh x¸c. II- §Æc ®iÓm cña thuËt ng÷ : * hoạt động 3 : Nêu và nhận biết đặc điểm * Xét ví dụ : cña thuËt ng÷ - ThuËt ng÷ chØ cã mét nghÜa, 1 kh¸i niÖm. - Nh÷ng thuËt ng÷ “th¹ch nhò, ba z¬, Èn dô, ph©n sè thËp ph©n” cã nghÜa kh¸c kh«ng ? - ë 2 vÝ dô tõ “muèi” nµo cã s¾c th¸i biÓu c¶m ? + “Muèi” 2 cã s¾c th¸i biÓu c¶m dïng trong tæ hîp “gõng cay muèi mÆn” -> gîi sù gian tru©n, vÊt vả mà con ngời phải nếm trải trong đời -> từ ngữ th«ng thêng. + “Muèi” 1 lµ mét thuËt ng÷ kh«ng cã tÝnh biÓu c¶m, kh«ng gîi thªm nghÜa nµo ngoµi muèi. - Thuật ngữ có những đặc điểm gì ? - ThuËt ng÷ kh«ng cã tÝnh biÓu c¶m. * hoạt động 4 : Hớng dẫn luyện tập * Ghi nhí : (SGK 89) - Hoạt động nhóm : + Nhãm 1 : bµi tËp 2 (90) II- LuyÖn tËp + Nhãm 2 : bµi tËp 1 (89) + Nhãm 3 : bµi tËp 3 (90) + Nhãm 4 : bµi tËp 4 (90).

(58) - C¸c nhãm tr¶ lêi. -GV: kh¸i qu¸t. - T×m thuËt ng÷ thÝch hîp ®iÒn vµo chç trèng ? + Lùc, x©m thùc, hiÖn tîng hãa häc, trêng tõ vùng, di chØ, thô phÊn, lu lîng, träng lùc, khÝ ¸p, đơn chất, thị tộc phụ hệ, đờng trung trực. - Gi¶i thÝch nghÜa cña tõ “®iÓm tùa” ? + “Điểm tựa” không đợc dùng nh một thuật ngữ. Vì thuật ngữ vật lý là : điểm cố định của một đòn bẩy thông qua đó lực tác động đợc truyền tới lùc c¶n. + ChØ n¬i lµm chç dùa chÝnh (vÝ nh ®iÓm tùa cña đòn bẩy) -> Sử dụng phép tu từ ẩn dụ chỉ nơi đợc con ngêi t¹o nªn lÞch sö, lµm ngêi lÝnh ®i ®Çu. - Từ “hỗn hợp” nào đợc dùng theo nghĩa thông thờng ? Đặt câu có từ đó ? + Đội quân của nhà Thanh là một đạo quân hçn hîp. + Bao thøc ¨n gia sóc hçn hîp. - Xác định nghĩa khái niệm (sinh học), giải thích c¸ch gäi cña ngêi ViÖt ? + Cá là động vật có xơng sống, ở dới nớc, bơi b»ng v©y, thë b»ng mang. + C¸ch hiÓu cña ngêi ViÖt khi gäi c¸ voi, c¸ heo, c¸ sÊu lµ kh«ng nhÊt thiÕt ph¶i thë b»ng mang.. 1- Bµi tËp 1 (89) : - Vật lý, địa lý, hóa học, lịch sử, sinh học, địa lý, vËt lý, vËt lý, hãa häc, lÞch sö, to¸n häc. 2- Bµi tËp 2 (90) - ChØ n¬i lµm chç dùa chÝnh. 3- Bµi tËp 3 (90) - Tõ “hçn hîp” (b) dïng nghÜa th«ng thêng 4- Bµi tËp 4 (90). + C¸ kh«ng nhÊt thiÕt ph¶i thë b»ng mang. 4- Cñng cè : Nh¾c l¹i hai néi dung chÝnh : +kh¸i niÖm + §Æc ®iÓm cña thuËt ng÷. 5- DÆn dß : - Hoµn thiÖn c¸c bµi t¹p vµo vë. - ¤n tËp l¹i v¨n b¶n thuyÕt minh. Giê sau tr¶ bµi. ………………………………………. Ngày 2/10/2010. Ngày 2/10/2010 TiÕt : 30 Tr¶ bµi tËp lµm v¨n sè 1 I- Môc tiªu : 1. KiÕn thøc. 2. Kü n¨ng :. Giúp học sinh thấy đợc những u khuyết điểm về bài viết. Củng cố lý thuyÕt vÒ v¨n thuyÕt minh. §Æc biÕt biÕt sö dông c¸c biÖn ph¸p nghệ thuật nhân hóa, so sánh, ... và đa yếu tố miêu tả làm rõ đối tợng. RÌn kü n¨ng sö dông c¸c ph¬ng ph¸p thuyÕt minh phï hîp, kÕt hîp yÕu tè miªu t¶. Cã ý thøc tiÕp thu söa ch÷a khuyÕt ®iÓm cña bµi viÕt.. 3. Thái độ : II- ChuÈn bÞ : - GV:Đề bài đáp án và nhận xét kết quả. - HS:Ghi chÐp dµn bµi chi tiÕt. III- tiÕn tr×nh d¹y vµ häc : 1- ổn định tổ chức : 2- KiÓm tra : (5 phót) Câu hỏi: Thuật ngữ là gì? Trong lĩnh vực lịch sử, “vơng quốc” đợc hiểu là “nớc có chế độ quân chủ”. Hãy cho biết trờng hợp sau đây “vơng quốc” đợc dùng nh thuật ngữ hay từ ngữ thông thêng?.

(59) §¸p ¸n: (Ghi nhí SGK-88) “- Anh ta phải tìm đến vơng quốc của trí tởng tợng”. (§îc dïng nh tõ ng÷ th«ng thêng). 3- Bµi míi : Hoạt động của thầy và trò Néi dung * Hoạt động 1 : Hớng dẫn HS ôn lý thuyết văn 1.ụn lý thuyết van thuyết minh thuyÕt minh - Văn thuyết minh nhằm mục đích gì ? + Cung cấp tri thức về đặc diểm, tính chất, nguyªn nh©n ... cña c¸c sù vËt, hiÖn tîng trong tù nhiªn x· héi. - Tri thức trong văn bản thuyết minh đòi hỏi nh thế nµo ? + Kh¸ch quan, x¸c thùc, thùc dông vµ h÷u Ých. * hoạt động 2 : Hớng dẫn HS làm dàn bài chi tiÕt (7phót) 2- LËp dµn bµi chi tiÕt : 1- Më bµi : - Giíi thiÖu c©y lóa lµ lo¹i th©n cá, trßn cã - Më bµi nhiều gióng và đốt. - C©y lóa lµ b¹n th©n thiÕt cña ngêi n«ng d©n. 2- Th©n bµi : - Giíi thiÖu chi tiÕt vÒ loµi c©y kÕt hîp víi - Th©n bµi miªu t¶. - Nguån gèc, vai trß vµ ý nghÜa cña c©y lóa víi con ngêi. - Miªu t¶ c¸c bé phËn cña c©y lóa (h×nh d¸ng, th©n, gèc, l¸, hoa, qu¶ ...) - Gi¸ trÞ vµ lîi Ých cña c©y lóa : + Gi¸ trÞ kinh tÕ + Gi¸ trÞ m«i trêng + Gi¸ trÞ thÈm mü 3- KÕt bµi : - Nªu c¶m nghÜ cña m×nh vÒ c©y lóa : lóa lµ - KÕt bµi : b¹n cña ngêi n«ng d©n, lµ nguån cung cÊp l¬ng thùc quý gi¸ nhÊt cña níc ta. * Hoạt động 2 : Nhận xét đánh giá bài viết của häc sinh (10 phót) - Nh÷ng u ®iÓm chung cña bµi viÕt ? I- NhËn xÐt bµi viÕt + Hiểu đề, xác định đúng đối tợng thuyết minh, 1- Ưu điểm : nêu đợc đặc điểm, tính chất của đối tợng, có sử dụng c¸c ph¬ng ph¸p thuyÕt minh hîp lý trong tõng phÇn. + Khi nêu đối tợng đã có nhiều cố gắng trong - Hiểu đề viÖc ®a yÕu tè miªu t¶ vµ mét sè biÖn ph¸p nghÖ - Sö dông c¸c ph¬ng ph¸p thuyÕt minh. thuËt nh nh©n hãa, so s¸nh ... lµm cho bµi v¨n thªm - VËn dông c¸c biÖn ph¸p nghÖ thuËt vµ ®a yÕu tố miêu tả vào làm rõ đối tợng. sinh động. + Có một số bài viết đã biết vận dụng những kiến - Bố cục hợp lý, rõ ràng. thức khoa học về cây lúa (phần tham khảo) để đa vµo bµi thuyÕt minh, kiÕn thøc kh¸ch quan, cã Ých. + Trình bày tơng đối rõ ràng, có trình tự. + Mét sè bµi tiªu biÓu : bµi viÕt cña: Sương, Hiền - GV: Nªu nh÷ng h¹n chÕ cña bµi viÕt ? GV: Giíi thiÖu mét sè nhîc ®iÓm HS m¾c ph¶i. + Mét sè bµi nhÇm sang ph¸t biÓu c¶m nghÜ cña m×nh vÒ c©y lóa ViÖt Nam. + Cã mét sè bµi cha hoµn chØnh, cha hiÓu bµi v¨n tr×nh bµy vÒ c¸i g×, nãi chung chung. Cô thÓ:(TuÊn, Cêng, Nhêng, S¬n 9c); Thµnh, Tiªu,§oµn, L©m (9A) + Bµi viÕt sai qu¸ nhiÒu, ch÷ viÕt cÈu th¶, kh«ng râ nÐt, nhÇm lÉn, tÈy xãa lem nhem. C©u v¨n sai ng÷ 2- Nhîc ®iÓm : ph¸p, kh«ng râ nghÜa, kh«ng cã dÊu ng¾t c©u, viÕt - Bµi viÕt cha hoµn chØnh. hoa tuú tiÖn, tªn riªng kh«ng viÕt hoa + Tr×nh bµy kh«ng theo mét tr×nh tù nµo, kh«ng hề có phơng pháp nêu định nghĩa, số liệu nêu không.

(60) chÝnh x¸c. + Diễn đạt cha chính xác + LÆp tõ nhiÒu. - Tr×nh bµy bè côc kh«ng râ rµng.. - Ch÷ viÕt cÈu th¶, sai ng÷ ph¸p * Hoạt động3: GV hớng dẫn HS sửa lỗi sửa lỗi ( 10phót) GV: Đa ra một số lỗi diễn đạt, chính tả - Hoạt động nhóm: - GV giao vấn đề, nhiệm vụ: + Nhãm 1,2: söa lçi chÝnh t¶: quéc sèng,chång lóa, ngµy sa, qu¸ ch×nh sinh trëng,… + Nhóm 3,4: sửa lỗi dùng từ ngữ diễn đạt: •Đòng lúa - Diễn đạt cha chính xác có thân mềm và nhỏ nh những que đũa. •ViÖt Nam chóng ta nã ph¸t huy lín cho ngêi n«ng - LÆp tõ ng÷ nhiÒu d©n. III. söa lỗi * hoạt động 4 : Trả bài công bố điểm (5 phút). - §äc bµi kh¸ nhÊt, tuyªn d¬ng tríc líp. - HS ch÷a bµi vµo vë.. 4- Cñng cè : §· lµm trong néi dung bµi 5- Híng dÉn vÒ nhµ : ( 2 phót) Viết lại bài theo phần đã sửa So¹n M· Gi¸m Sinh mua KiÒu.. Ngày 7/10/2020. TiÕt : 31 M· gi¸m sinh mua kiÒu (TrÝch TruyÖn KiÒu - NguyÔn Du). I- Môc tiªu : 1. KiÕn thøc. 2. Kü n¨ng : 3. Thái độ :. Gióp häc sinh nhËn thÊy nh©n vËt M· Gi¸m Sinh mét tay bu«n ngêi qua c¸ch t¶ ngo¹i h×nh, tÝnh c¸ch vµ th«ng qua cuéc mua b¸n. T×nh c¶nh téi nghiÖp cña Thóy KiÒu. TÊm lßng nh©n hËu cña NguyÔn Du. RÌn kü n¨ng ph©n tÝch nh©n vËt, ph©n tÝch nghÖ t¶ ngêi tµi t×nh cña NguyÔn Du. C¶m th«ng víi nçi ®au cña Thóy KiÒu, c¨m ghÐt khinh bØ bän bu«n ngêi bÊt nh©n.. II- ChuÈn bÞ : - GV: SGK- SGV - B×nh gi¶ng v¨n 9. -HS: Tr¶ lêi c©u hái chuÈn bÞ III- tiÕn tr×nh d¹y vµ häc : 1. ổn định tổ chức : 2. KiÓm tra : (5 phót) Nªu vÞ trÝ ®o¹n trÝch “M· Gi¸m Sinh mua KiÒu” ? Hoạt động của thầy và trò Néi dung * Hoạt động 1 : tạo tõm thế tiếp nhận cho học I_ Đọc– hiểu chỳ thớch:.

(61) sinh Mục tiêu: học sinh nắm được tinh thần đoạn 1- §äc : trích 2- VÞ trÝ ®o¹n trÝch,các từ khó: Phương pháp: thuyết trình * Hoạt động 2 : Hớng dẫn đọc, tìm hiểu vị trí đoạn trích và đại ý Mục tiêu: học sinh nắm được vị trí đoạn trích, đại ý của đoạn Phương pháp: nêu và giải quyết vấn đề,câu hỏi tái hiện GV: Hớng dẫn HS đọc - HS đọc bài. GV đọc một lần. - GV nhắc lại vị trí đoạn trích ?(HS đã nêu trong phÇn kiÓm tra bµi cò). + §o¹n th¬ thuéc phÇn Gia biÕn vµ lu l¹c, më ®Çu kiÕp ®o¹n trêng cña ngêi con g¸i hä V¬ng. - GV:Nh©n vËt vµ sù viÖc chÝnh trong ®o¹n trÝch? + M· Gi¸m Sinh, Thuý KiÒu, mô mèi + DiÔn biÕn buæi lÔ vÊn danh (thùc chÊt lµ cuéc mua b¸n). - Qua buæi lÔ vÊn danh mµ thùc chÊt lµ cuéc mua bán đã cho ta thấy tính cách của hai nhân vật chính nh thÕ nµo ? * hoạt động 3 : hướng dẫn đọc hiểu văn bản Mục tiêu:h×nh ¶nh nh©n vËt M· Gi¸m Sinh , nỗi đau của nhân vật Thúy kiều và tấm lòng nhân đạo của nguyễn Du Phương pháp: thuyết trình,hỏi, thảo luận nhóm GV: yêu câu HS đọc lại 7 câu thơ đầu. - GV: Nhân vật Mã Giám Sinh đợc Nguyễn Du miêu t¶ trong tÝnh huèng nµo ? M· xuÊt hiÖn ra sao ? C¸ch giíi thiÖu cña NguyÔn Du? HS:T×m chi tiÕt. GV: ViÔn kh¸ch, vÊn danh lµ g×? - Mã đã vi phạm phơng châm hội thoại nào? Tại sao ? + GV §Þnh híng:Vi ph¹m ph¬ng ch©m lÞch sù. - Néi dung c¸c c©u tr¶ lêi cña M· Gi¸m Sinh em thÊy cã ®iÒu g× kh«ng æn ?Gi¶i nghÜa tõ “M· Gi¸m Sinh” ? Sao l¹i “L©m Thanh còng gÇn” ? + Gi¸m sinh hä M·, hoÆc tªn häc sinh trêng Quèc Tö Gi¸m, hoÆc chØ chøc gi¸m sinh ngêi ta mua cña triÒu đình. + Với cách giải thích đó thì không tên nào rõ ràng cả. Tên quê quán cũng vậy Lâm Thanh không phải là địa chØ. Hai th«ng tin cÇn biÕt l¹i cha biÕt. ThËm chÝ c©u trả lời của Mã còn ngợc lại với điều đã thông qua mụ mèi “viÔn kh¸ch”. V× vËy kh«ng nh÷ng vi ph¹m ph¬ng ch©m lÞch sù mµ M· cßn vi ph¹m ph¬ng ch©m vÒ lîng vµ vÒ chÊt. - GV:Chân dung của Mã đợc tả cụ thể qua các câu tiÕp ? C¸c tõ “nh½n nhôi, b¶nh bao” lµ lo¹i tõ g× ? Từ đó gợi cho ngời đọc điều gì? + §îc t¶ qua tuæi t¸c, ®Çu tãc, c¸ch ¨n mÆc”. C¸c tõ láy gợi cách ăn mặc chải chuốt, đỏm dáng, râu tóc đợc tỉa tót quá cầu kỳ trái ngợc với tuổi tác. - Qua c¸ch giíi thiÖu vµ t¶ ngo¹i h×nh cña NguyÔn Du ta cã thÓ nhËn xÐt M· Gi¸m Sinh lµ ngêi thÕ nµo ? - GV chuyÓn dÉn : Míi chØ tho¸ng qua vµi lêi héi tho¹i, vµ diÖn m¹o bªn. 3- §¹i ý : Tính cách đê tiện, bỉ ổi của Mã Giám Sinh và tâm trạng đau đớn hổ nhục của Thúy Kiều. II- Đọc - hiÓu văn bản : 1- Nh©n vËt M· Gi¸m Sinh: - VÊn kh¸ch - LÔ vÊn danh => §Õn hái xin lµm vî - Tªn : M· Gi¸m Sinh - Quª : huyÖn L©m Thanh còng gÇn.. => Tr¶ lêi céc lèc, nh¸t gõng -> thiÕu v¨n hãa. - Lai lÞch mËp mê, kh«ng râ rµng, thiÕu minh b¹ch -> gian dèi.. + Ngo¹i h×nh:- “..... tø tuÇn ......... nh½n nhôi ......... b¶nh bao” -> Chải chuốt, đỏm dáng, không phù hợp với løa tuæi. => Là một kẻ thiếu đứng đắn..

(62) ngoài mà đã toát ra đợc chân dung một con ngời thiếu đứng đắn, ông cha ta có câu “Trông mặt mà bắt hình dong” Nguyễn Du có lẽ đã vận dụng kinh nghiệm đó để tả ngời. - Mã Giám Sinh còn đợc miêu tả tiếp ra sao? Biện pháp tu từ nào đợc sử dụng? tác dụng của biện pháp nghệ thuật đó? + Quan hÖ thÇy tí “Tríc thÇy ... tí ... lao xao” -> ån µo, l¸o nh¸o, kh«ng cã trËt tù trªn díi + Tõ “tãt” -> gîi h×nh - C¸ch t¶ nh©n vËt M· cã kh¸c g× so víi t¶ Thóy V©n, Thuý KiÒu ? + Thuý V©n, Thuý KiÒu -> bót ph¸p íc lÖ -> tr©n träng, ca ngîi. + M· Gi¸m Sinh -> Bót ph¸p hiÖn thùc (diÖn m¹o, cö chỉ, hành động) -> mỉa mai, khinh bỉ. GV tæng hîp: -Nguyễn Du tả ngoại hình nhân vật, để nhân vật tự béc lé b¶n chÊt? T×m chi tiÕt? + §ã lµ viÖc “chän vî” cho m×nh. B»ng mét lo¹t c¸c tõ ng÷ chuyªn dïng trong lÜnh vùc mua b¸n, chî bóa thÓ hiÖn tay nghÒ bu«n b¸n cña M·, mét tay bu«n läc lõi, mánh khoé đã mua đợc món hàng hời. - Suy nghĩ, việc làm của Mã đã mâu thuẫn với sự việc nào ở trên ? Sự mâu thuẫn đó càng làm rõ hơn sự thËt cña viÖc nµo ? + Vấn đề đặt ra ban đầu khi Mã tới nhà Kiều là “vấn danh” cßn lóc nµy lµ mua b¸n. V× thÕ “vÊn danh” chØ lµ mµn kÞch che ®Ëy c¶nh bu«n thÞt b¸n ngêi mµ th«i. Lẽ ra với hoàn cảnh của Kiều dễ khiến ngời ta động lßng nhng víi M· kh«ng hÒ cã t×nh c¶m Êy (sù v« c¶m) - Qua màn kịch mua bán với hành động cử chỉ chân dung cña M· hiÖn lªn râ rµng h¬n c¶ vÒ tÝnh c¸ch vµ b¶n chÊt ? - Sau khi đã thấy vừa lòng với món hàng, Mã đã nói gì ? Cách nói đó có phải là bản chất của Mã không ? + Trở lại cách nói hoa mĩ, nhằm che đậy mục đích xấu xa của mình. Nhng mĩ nhiều, hào hoa cha đợc næi mét c©u, b¶n chÊt con bu«n l¹i bËt ra. + Sau lêi nãi cña bµ mèi, M· tiÕp tôc cß kÌ, thªm bít. C©u th¬ “Cß kÌ ..” gîi c¶nh kÎ mua ngêi b¸n ®a ®Èy món hàng, túi tiền đợc cởi ra thắt vào, nâng lên, đặt xuống, trong khi đã rất ng Kiều rồi. Mã đã tận dụng cơ hội để trả giá thấp. -GV: Kh¸i qu¸t MGS lµ mét nh©n v¹t nh thÕ nµo? Thái độ của Nguyễn Du đợc thể hiện qua cách tả Mã Gi¸m Sinh ? • Hoạt động nhóm nhỏ: Cã ngêi cho r»ng M· Gi¸m Sinh lµ tËp hîp cña ba quan hệ : là nho sĩ, là lu manh, là con buôn trong đó con buôn là chủ đạo em có đồng ý với ý kiến này kh«ng ? gi¶i thÝch ? • §¹i diÖn nhãm tr¶ lêi- nhãm kh¸c nhËn xÐt •GV chốt lại vấn đề.. + Hành động:- “Ghế ... tót sỗ sàng - Tríc thÇy sau tí lao xao -> Mét kÎ th« lç, hîm hÜnh, trÞnh thîng. + Bản chất:- “Đắn đó .... cân ... Ðp .... thö .... .... ng· gi¸ ....” -> Mã Giám Sinh một con buôn lọc lõi đê tiÖn.. - ''SÝnh nghi ...” -> lµm bé mÜ miÒu - “Cß kÌ bít ... thªm Ng· gi¸ ... bèn tr¨m” -> Sự đê tiện, bỉ ổi, táng tận lơng tâm.. => M· Gi¸m Sinh hiÖn lªn qua ng«n ng÷ miªu t¶ trùc diÖn cña t¸c gi¶. Hoµn chØnh vÒ diÖn m¹o tÝnh c¸ch, thÓ hiÖn râ lµ mét con ngêi gi¶ dèi. ->Kín đáo bộc lộ thái độ khinh bỉ, coi thờng.. 4- Cñng cè : Trong phÇn th¶o luËn nhãm. 5- Híng dÉn vÒ nhµ : ph©n tÝch t©m tr¹ng Thóy KiÒu …………………………………………….

(63) Ngày 7/10/2010. TiÕt : 32 M· gi¸m sinh mua kiÒu (TrÝch TruyÖn KiÒu - NguyÔn Du). I- Môc tiªu : 1. KiÕn thøc 2. Kü n¨ng : 3. Thái độ :. Gióp häc sinh nhËn thÊy nh©n vËt M· Gi¸m Sinh mét tay bu«n ngêi qua c¸ch t¶ ngo¹i h×nh, tÝnh c¸ch vµ th«ng qua cuéc mua b¸n. T×nh c¶nh téi nghiÖp cña Thóy KiÒu. TÊm lßng nh©n hËu cña NguyÔn Du. RÌn kü n¨ng ph©n tÝch nh©n vËt, ph©n tÝch nghÖ t¶ ngêi tµi t×nh cña NguyÔn Du. C¶m th«ng víi nçi ®au cña Thóy KiÒu, c¨m ghÐt khinh bØ bän bu«n ngêi bÊt nh©n.. II- ChuÈn bÞ : - GV: SGK- SGV- B×nh gi¶ng ng÷ v¨n 9 - HS:Tr¶ lêi c©u hái chuÈn bÞ III- tiÕn tr×nh d¹y vµ häc : 1. ổn định tổ chức : :( 1phút)9C: tổng số 30 vắng…lí do… 9A: tæng sè 27 v¾ng…lÝ do… 2. KiÓm tra : (5 phót) Câu hỏi:Đọc thuộc lòng đoạn trích “Mã Giám Sinh mua Kiều” và nêu đại ý ?.

(64) Đáp án: - HS đọc thuộc lòng - trả lời 3. Bµi míi : Hoạt động của thầy và trò * Hoạt động 1 : Khởi động – Giới thiệu bài * Hoạt động 2 : Đọc hiểu văn bản Hoạt động 1 : Hệ thống lại nội dung học cña tiÕt tríc (5 phót) - Nh©n vËt M· Gi¸m Sinh hiÖn lªn qua ng«n ng÷ miªu t¶ trùc diÖn cña t¸c gi¶. H×nh ¶nh nh©n vËt phản diện đợc miêu tả bằng nét bút hiện thực, hoµn chØnh c¶ vÒ diÖn m¹o vµ tÝnh c¸ch. M· Giám Sinh đợc khắc họa cụ thể, sinh động, đồng thêi l¹i mang ý nghÜa kh¸i qu¸t vÒ mét lo¹i ngêi gi¶ dèi, v« häc, bÊt nh©n. - Trong mµ kÞch “vÊn danh” tr¸ h×nh M· Gi¸m Sinh đã biến Kiều thành một món hàng trao đổi. Từ một ngời con gái xinh đẹp, có cuộc sống êm đềm, gia giáo nay rơi vào cảnh ngộ đầy bi kịch. * hoạt động 2 : Phân tích hình ảnh nhân vËt Thóy KiÒu (19 phót) - HS đọc lại bài thơ. - GV đọc riêng đoạn “Nỗi mình thêm tức nỗi nhà - Ngõng hoa bãng thÑn tr«ng g¬ng mÆt dµy”. “Nçi m×nh” vµ “nçi nhµ” ë ®©y lµ g× ? + “Nçi m×nh” -> lµ t×nh duyªn dang dë. “Nçi nhµ” -> bÞ vu oan gi¸ ho¹. KiÒu ®au uÊt v× c¶nh đời ngang trái. - Nỗi đau của Kiều đợc diễn tả nh thế nào ? nghệ thuật nào tạo nên sự thành công đó ? + NghÖ thuËt so s¸nh, Èn dô, thËm xng -> níc m¾t tu«i r¬i theo bíc ch©n KiÒu. + Trong nỗi đau đớn, tái tê ấy Kiều còn có tâm trạng ngại ngùng, e lệ vì nàng ý thức đợc nỗi nhục nhã, ý thức đợc nhân phẩm, buồn rầu tủi hổ, sîng sïng trong bíc ®i ngîng ngïng, ª chÒ c¶m gi¸c “thÑn” tríc hoa vµ “mÆt dµy” tríc g¬ng. - Dù rằng đã tự nguyện, phó mặc số phận nhng nçi ®au vÉn dµy vß KiÒu. Sù xãt xa tñi nhôc không giấu đợc. Câu thơ diễn đạt ? Nghệ thuật ? - Qua đó cho thấy thân phận của Kiều nh thế nµo? * hoạt động 2 : Tìm hiểu tấm lòng nhân đạo của Nguyễn Du qua đoạn trích (8 phút) - Thái độ của Nguyễn Du đợc bộc lộ qua cách t¶ hai nh©n vËt Thuý KiÒu vµ M· Gi¸m Sinh ? HS: Tr¶ lêi. - Thái độ khinh bỉ của Nguyễn Du đợc miêu tả nh thÕ nµo? + Thái độ khinh bỉ và căm phẫn sâu sắc bọn bu«n ngêi : t¶ M· Gi¸m Sinh víi c¸i nh×n mØa mai ch©m biÕm lªn ¸n : bé mµy r©u nh½n nhôi cho thÊy sù thiÕu tù nhiªn, tØa tãt trai l¬. ¸o quÇn trng diện đã trạc ngoại tứ tuần lại tỉa tót công phu, cè t« vÏ cho m×nh. B¶n chÊt bÊt nh©n v× tiÒn trong hành động mua bán cò kè bần tiện ... + Thái độ tố cáo thế lực đồng tiền chà đạp lên con ngêi. §ång tiÒn biÕn con ngêi nhan s¾c thµnh mãn hµng, biÕn kÎ t¸ng tËn l¬ng t©m thµnh kẻ mãn nguyện tự đắc. GV: Khuynh hớng nhân đạo trong đoạn trích đợc thÓ hiÖn nh thÕ nµo? + Dïng lèi nãi thËm xng íc lÖ so s¸nh biÓu hiÖn nçi ®au cña ngêi con g¸i tµi hoa ý thøc vÒ nh©n phÈm cña m×nh. NguyÔn Du nh hãa th©n vào nhân vật để nói lên nỗi đau đớn, tủi hổ đó. - GV kh¸i qu¸t n©ng cao :. Néi dung. 2- Nh©n vËt Thóy KiÒu:. =>Sự đau đớn, tái tê vì bị biến thành món hàng. - “ThÒm hoa ... lÖ hoa” -> So s¸nh, Èn dô, thËm xng => Ngîng ngïng, tñi hæ.. - “NÐt buån ... cóc” - “§iÖu gÇy ... mai” -> Tâm trạng tiều tuỵ, vô cảm => cô đơn bị trà đạp lên nhân phẩm. 3- Tấm lòng nhân đạo của Nguyễn Du. - Thái độ khinh bỉ, căm phẫn bọn buôn thịt bán ngời. Tố cáo thế lực đồng tiền trà đạp lên nhân phÈm con ngêi..

(65) Tõng c©u th¬ tëng nh nhµ th¬ kh¸ch quan đứng ngoài cuộc kể về diẽn biến của lễ “vấn danh” nhng níc m¾t KiÒu thÉm ®Ém tr¸i tim nhân đạo của Nguyễn Du nên ở đoạn này ND - Niềm thơng cảm sâu sắc trớc thực trạng con đứng về phía Kiều để lên án bọn độc ác bất nhân. ngời bị hạ thấp, bị chà đạp * hoạt động 3 : Tổng kết đoạn trích (5 phót) - Th¶o luËn nhãm : GV: Giao vấn đề, nhiệm vụ - Hãy lập bảng sơ đồ tổng kết bài học - HS lËp b¶ng tãm t¾t, GV híng dÉn gîi ý: + Có thể lập sơ đồ theo phân tích nhân vật hoÆc néi dung, nghÖ thuËt ®o¹n trÝch.. III- Tæng kÕt : - Néi dung : - NghÖ thuËt :. 4- Cñng cè : Trong phÇn th¶o luËn nhãm D. Rót kinh nghiÖm sau giê d¹y: _ ¦u ®uÓm:................................................................................................................ ................................................................................................................................... - Tån t¹i:.................................................................................................................... .................................................................................................................................. 5- Híng dÉn vÒ nhµ : (2 phót) T×m yÕu tè miªu t¶ trong c¸c v¨n b¶n tù sù..

(66) Ngày 7/10/2010 TiÕt : 32 Miªu t¶ trong v¨n b¶n tù sù I- Môc tiªu : 1. KiÕn thøc 2. Kü n¨ng :. Giúp học sinh thấy đợc vai trò của yếu tố miêu tả hành động, sự việc, c¶nh vËt vµ con ngêi trong v¨n b¶n tù sù. Rèn luyện kỹ năng vận dụng các phơng thức biểu đạt trong một văn b¶n tù sù. Củng cố cách cảm nhận về miêu tả trong các văn bản đã học.. 3. Thái độ : II- ChuÈn bÞ : - GV:SGK - SGV- tµi liÖu tham kh¶o. - HS:T×m hiÓu c¸c yÕu tè miªu t¶ trong c¸c ®o¹n v¨n. III- tiÕn tr×nh d¹y vµ häc :. 1. ổn định tổ chức : : 2. KiÓm tra : kiểm tra việc soạn bài ở nhà của học sinh 3. Bµi míi : Hoạt động của thầy và trò * Hoạt động 1 : Khởi động- Giới thiệu bài Mục tiêu: tạo tâm thế tiếp nhận cho học sinh Phương pháp: thuyết trình . * Hoạt động 2: GV hớng dẫn tìm hiểu yếu tố miªu t¶ trong v¨n b¶n tù sù Mục tiêu;học sinh nhận biết được các yếu tố miêu tả và biết tác dụng của yếu tố miêu tả Phương pháp: hoạt động nhóm, phát vấn, - HS đọc đoạn trích SGK 91. -GV:§o¹n trÝch kÓ l¹i chuyÖn g× ? DiÔn biÕn nh thÕ nµo ? Tãm t¾t chi tiÕt chÝnh ? + Kể chuyện vua Quang Trung đánh đồn Ngọc Håi . QT cho ghÐp v¸n, 10 ngêi khªnh 1 bøc, tiÕn sát đồn Ngọc Hồi. . Quân Thanh bắn ra không trúng ai, sau đó phun khãi löa. . Quân QT khiêng ván nhất tề xông tới đánh. . Qu©n Thanh chèng kh«ng næi, SÇm Nghi Đống thắt cổ tự tự. Quân Thanh đại bại. - Nèi c¸c sù kiÖn trªn thµnh mét ®o¹n v¨n. So s¸nh ®o¹n v¨n võa lËp víi ®o¹n v¨n cña Ng« Gia V¨n Ph¸i ? + Đoạn vừa tạo lập thiếu sinh động, đơn giản là kÓ l¹i sù viÖc. + Míi chØ tr¶ lêi c©u hái : sù viÖc g× cßn kh«ng trả lời đợc sự việc ấy diễn ra nh thế nào. + Đoạn của Ngô ... đáp ứng đợc điều đó, nhờ miêu tả các chi tiết mà trận đánh đợc tái hiện sinh động. - Vai trß cña yÕu tè miªu t¶ trong v¨n tù sù lµ g× ? - HS: đọc ghi nhớ. - GV chèt l¹i : Miªu t¶ trong khi kÓ nh»m lµm cho sù viÖc đang kể hiện lên bằng những chi tiết hành động, c¶nh vËt, con ngêi vµ sù viÖc diÔn ra nh thÕ nµo khiến câu chuyện trở nên sinh động nh hiện ra trớc mắt ngời đọc.. Néi dung I- T×m hiÓu chung yÕu tè miªu t¶ trong v¨n b¶n tù sù; 1T×m hiÓu ®o¹n trÝch: - Tãm t¾t sù viÖc chÝnh. - T¹o lËp ®o¹n míi - Nhận xét, so sánh: Các sự việc nêu đầy đủ nhng không sinh động => cần miêu tả bằng các chi tiết sự việc mới diễn ra sinh động hấp dẫn.. 2- Ghi nhí : SGK 92. II- LuyÖn tËp.

(67) * hoạt động 3 : Hớng dẫn HS luyện tập Mục tiêu:hướng dẫn học sinh làm bài tập,học sinh biết sử dụng yếu tố miêu tả trong văn tự sự Phương pháp: gợi mở,phát vấn,hoạt động nhóm - Hoạt động nhóm : GV: giao vấn đề hiệm vụ: Nhãm 1 + 2 T×m hiÓu yÕu tè t¶ ngêi – ChÞ em Thóy KiÒu. Nhãm 3 + 4 YÕu tè t¶ c¶nh C¶nh ngµy xu©n - §¹i diÖn nhãm tr¶ lêi. - GV: định hớng. - YÕu tè t¶ ngêi trong “ChÞ em Thuý KiÒu” ? + Thuý V©n : . Khuôn mặt đầy đặn, tròn trĩnh nh mặt trăng . §«i mµy s¾c s¶o ®Ëm nÐt nh con ngµi. . MiÖng cêi t¬i th¾m nh hoa. . Giäng nãi trong trÎo thanh tho¸t tho¸t ra tõ hµm r¨ng ngµ ngäc. . M¸i tãc ãng mît nh m©y. . Lµn da tr¾ng mÞn nh tuyÕt. + Thóy KiÒu : . ¸nh m¾t trong nh lµn níc mïa thu . §«i l«ng mµy thanh tó nh nÐt nói mïa xu©n. . Vẻ đẹp tuyệt thế khiến ngời say mê mất nớc, mÊt thµnh. . C¸i tµi vµ t×nh cña KiÒu - Tõ ph©n tÝch nghÖ thuËt t¶ ngêi cña NguyÔn Du em cã nhËn xÐt g× ? + Cảm nhận đợc thái độ, tình cảm trân trọng đề cao vẻ đẹp và giá trị của con ngời, cảm thông với sè phËn cña hä. - §o¹n trÝch “C¶nh ngµy xu©n” t¶ c¶nh g×? + Thiªn nhiªn, c¶nh vËt cña mïa xu©n vµ lÔ héi thanh minh. + Khung c¶nh mïa xu©n : míi mÎ, giµu søc sống (cỏ non), trong sáng, khoáng đạt (tận chân trời), nhẹ nhàng, hài hòa, sinh động (trắng điểm mét vµi b«ng hoa). + Khung cảnh lễ hội : đông vui, tấp nập, nhộn nhÞp, t©m tr¹ng n« nøc, rén rµng cña ngêi ®i héi. GV: Yêu cầu HS đọc bài tập 2(SGK - 92) - KÓ l¹i viÖc chÞ em Thóy KiÒu ®i ch¬i trong buæi chiÒu thanh minh.. 1- Bµi tËp 1 (92) : a) §o¹n 1 : - Thóy V©n -> Tả Vân tập trung tả ngoại hình, vẻ đẹp chủ yếu vÒ nhan s¾c.. - Thóy KiÒu -> T¶ KiÒu kÕt hîp t¶ ngo¹i h×nh víi t¶ tÝnh c¸ch, tâm lý bên trong, vẻ đẹp hài hòa nhan sắc, tài n¨ng vµ t©m hån.. b) §o¹n 2 : - Khung c¶nh mïa xu©n - Khung c¶nh lÔ héi. 2- Bµi 2 (92) - Thêi gian - Quang c¶nh ngµy xu©n - Cuéc du xu©n cña ba chÞ em. 3- Bµi 3 (92). - Giới thiệu vẻ đẹp của hai chị em Thúy Kiều bằng lêi v¨n cña m×nh. + DiÔn xu«i theo thø tù cña ®o¹n + Tham kh¶o : Nh÷ng bµi v¨n mÉu (57). 4- Cñng cè : - Nh¾c l¹i vai trß cña yÕu tè miªu t¶ trong v¨n b¶n tù sù. 5- Híng dÉn vÒ nhµ : -N¾m ch¾c néi dung bµi. -So¹n KiÒu ë lÇu Ngng BÝch -------------------------------------------. Ngày 13/10/2010 TiÕt 34+35.

(68) viÕt bµi sè 2 – v¨n tù sù I- Môc tiªu : 1- KiÕn thøc. Giúp HS vận dụng những kiến thức đã học làm bài văn tự sự kÕt hîp víi miªu t¶ c¶nh vËt, con ngêi.. 2- Kü n¨ng :. Rèn kỹ năng diễn đạt, trình bày, đặc biệt kỹ năng dùng từ chÝnh x¸c, sö dông yÕu tè miªu t¶.. 3- Thái độ :. T×nh c¶m tr©n träng vµ yªu quý thÇy c« gi¸o, ý thøc v¬n lªn trong häc tËp.. II- ChuÈn bÞ : - GV:§Ò bµi - dµn bµi- HS: ¤n tËp v¨n tù sù. III- tiÕn tr×nh d¹y vµ häc : 1- ổn định tổ chức : 2- Bµi míi : I- §Ò bµi : Kể một kỷ niệm đáng nhớ về cô giáo chủ nhiệm của em. II- Yªu cÇu chung : - Giới thiệu đợc kỷ niệm đáng nhớ. - DiÔn biÕn cña c©u chuyÖn. - Sử dụng các yếu tố miêu tả làm cho chuyện thêm sinh động. - Có thể dùng đoạn văn đối thoại. - Nªu suy nghÜ miªu t¶ néi t©m - T×nh c¶m vµ suy nghi cña m×nh. III- §¸p ¸n, biÓu ®iÓm : 1- Më bµi : - Giới thiệu về kỷ niệm đáng nhớ về cô giáo chủ nhiệm. - CÇn th«ng qua mét t×nh huèng cô thÓ x¶y ra khiÕn m×nh nhí l¹i. 2- Th©n bµi : - KÓ l¹i diÏn biÕn sù viÖc : + Tr×nh tù thêi gian, kh«ng gian, ë ®©u ? vµo thêi gian nµo ? + Tình huống dẫn đến câu chuyện đáng nhớ. + C¸ch sö sù cña mäi ngêi. + Thái độ của em trớc sự việc. Tại sao em cho là đáng nhớ. + Thái độ và cách sử sự của cô giáo. - KÕt qu¶ sù viÖc : + §èi víi c¸ nh©n m×nh. + §èi víi c¶ líp - Suy nghÜ cña em. 3- Kết bài :- Nêu cảm nghĩ của em và bài học đợc rút ra từ kỷ niệm đó. * Bài viết đảm bảo các yêu cầu trên, sai ít lỗi chính tả, lời văn chân thành, có cảm xúc đạt 9- 10 ®iÓm. * Bài viết đủ ý, bố cục rõ ràng, sai dới 10 lỗi chính tả, câu, diễn đạt đạt 7- 8 điểm * Bài viết thiếu 1, 2 ý, diễn đạt rõ ràng, sai dới 15 lỗi chính tả, câu đạt 5- 6 điểm * Bài viết sơ sài, thiếu nhiều ý, sai nhiều lỗi chính tả, câu, diễn đạt đạt 3- 4 điểm * Bài viết không xác định đợc yêu cầu, lạc đề, sai quá nhiều lỗi đạt 1- 2 điểm 4- Cñng cè : thu bµi, nhËn xÐt giê lµm bµi 5- Híng dÉn vÒ nhµ : §äc thªm KiÒu b¸o ©n b¸o o¸n. so¹n bµi: KiÒu ë lÇu Ngng BÝch. Ngày 15/10/2010 TiÕt : 36 KiÒu ë lÇu ngng bÝch.

(69) (TrÝch TruyÖn KiÒu - NguyÔn Du) I- Môc tiªu : 1. KiÕn thøc:. 2. Kü n¨ng : 3. Thái độ :. Giúp học sinh tìm hiểu, phân tích tâm trạng cô đơn, buồn tủi và nỗi niềm thơng nhớ của Thúy Kiều. Cảm nhận đợc tấm lòng thủy chung, hiÕu th¶o cña KiÒu vµ nghÖ thuËt miªu t¶ néi t©m nh©n vËt, t¶ c¶nh ngô t×nh cña NguyÔn Du. Nhận biết và bớc đầu phân tích đợc bút pháp miêu tả nội tâm nhân vật, đánh giá nghệ thuật tả cảnh ngụ tình. C¶m th«ng víi nh©n vËt, th©n phËn ngêi phô n÷ trong x· héi phong kiÕn.. II- ChuÈn bÞ : - GV: SGK- SGV - B×nh gi¶ng ng÷ v¨n 9 - HS: Tr¶ lêi c©u hái chuÈn bÞ III- tiÕn tr×nh d¹y vµ häc : 1. ổn định tổ chức : : 2. KiÓm tra : Giíi thiÖu vÞ trÝ ®o¹n trÝch “KiÒu ë lÇu Ngng BÝch” ? 3. Bµi míi : Hoạt động của thầy và trò Néi dung * Hoạt động 1 : tạo tõm thế I_ §äc hiÓu chú thích: 1- §äc : Mục tiêu : học sinh nắm được tinh thần đoạn trích Phương pháp : thuyêt trình 2- VÞ trÝ ®o¹n trÝch Hoạt động 2 :Hớng dẫn đọc, tìm hiểu vị trí đoạn trÝch vµ bè cục Mục tiêu :học sinh đọc đúng giọng điệu văn bản, nắm được vị trí đoạn trích Phương pháp : đọc diễn cảm, phát vấn - HS đọc bài. GV đọc một lần. - GV nh¾c l¹i vÞ trÝ ®o¹n trÝch ? Gia đình gặp tai biến, Kiều bán mình cứu cha và em. Tởng đợc làm vợ lẽ, không ngờ bị Mã lừa gạt, làm nhục đa vào lầu xanh, Tú Bà mắng nhiếc đánh đập, bắt tiếp khách. Kiều định tự vẫn, Tú Bà sợ mất vèn dô dç thuèc thanh ®a KiÒu ra lÇu Ngng BÝch, thùc chÊt lµ giam láng chuÈn bÞ cho mét ©m mu míi. - C¨n cø vµo diÔn biÕn sù viÖc xoay quanh nh©n vËt Kiều để chia thành 3 đoạn ? * hoạt động 3 : hướng dẫn đọc hiểu văn bản Mục tiêu : cảm nhận được tình cảnh cô đơn tội nghiệp của Thúy kiều, tâm trạng,nỗi niềm của nàng trong tình cảnh ấy và nghệ thuật tả cảnh ngụ tình của Nguyễn Du Phương pháp : đọc diễn cảm, nêu và giải quyết vấn đề,phát vấn, thảo luận - §äc 6 c©u th¬ ®Çu. Tõ “khãa xu©n” cã ý nghÜa lµ g× ? (Sù gi¶ dèi kho¸ xu©n thùc chÊt lµ giam láng) Khung cảnh thiên nhiên đựoc nhìn qua con mát của ai?§ùoc gäi ra b»ng nh÷ng h×nh ¶nh nµo? Nh÷ng h×nh ¶nh gîi c¶nh thiªn nhiªn? con ngêi nh thÕ nµo? - Nh÷ng h×nh ¶nh “non xa, tr¨ng gÇn, c¸t vàng, bụi hồng” theo em đó là hình ảnh thực hay h×nh ¶nh mang tÝnh íc lÖ ?kh«ng gian hiÖn ra nh thÕ nµo? ( H/ ¶nh non xa, tr¨ng gÇn c¸t vµng…cã thÓ lµ c¶nh thùc, cã thÓ lµ h×nh ¶nh íc lÖ gîi sù mªnh m«ng, hoang v¾ng. C©u th¬ s¸u ch÷ ch÷ nµo còng gîi lªn sù rîn ngîp cña kh«ng gian. C¶nh non xa, tr¨ng gÇn -> lÇu ch¬i v¬i gi÷a mªnh mang trêi níc. Nh×n xa chØ thÊy d·y nói mê xa, cån c¸t bôi bay mï mÞt,. 3- Bè côc : 3 phÇn. II- đọc hiểu văn bản : 1- Hoàn cảnh cô đơn tội nghiệp của Kiều: - “Khãa xu©n” -> bÞ giam láng - C¶nh: B¸t ng¸t, c¸t vµng, bôi bay, d·y nói mê xa => Kh«ng gian mªnh m«ng, hoang v¾ng, tr¬ träi = >H×nh ¶nh võa thùc võa mang tÝnh íc lÖ diÔn tả tâm trạng cô đơn của Kiều.. - M©y sím- khuya -> sù tuÇn hoµn khÐp kÝn - Nçi buån cña ngêi nh thÊm vµo c¶nh vËt..

(70) kh«ng mét bãng ngêi, kh«ng sù giao lu. - Câu thơ “Bẽ bàng mây sớm đèn khuya”. “mây sớm đèn khuya” gợi thời gian nh thế nào ?Ai “bẽ bàng” ? + Thêi gian tuÇn hoµn khÐp kÝn, c¶nh vËt còng ®i theo thêi gian. Nh vËy c¶ thêi gian vµ kh«ng gian đều giam hãm Kiều, ngày và đêm nàng thui thủi một mình làm bạn với mây, đèn ... + Đối diện với mây và đèn Kiều càng thấm thía => nàng rơi vào cô dơn cô độc hoàn toàn c¸i bÏ bµng cña th©n phËn : Nçi nhôc nh· ª chÒ nµng đã thấu hiểu ngay từ cuộc mua bán, lại thêm sự lừa g¹t cña M· Gi¸m Sinh, sù ©n hËn xãt xa v× phô b¹c chµng Kim. -Từ hình ảnh đó góp phần diễn tả tâm trạng của KiÒu nh thÕ nµo? - T¹i sao NguyÔn Du l¹i nãi “Nöa t×nh nöa c¶nh nh chia tÊm lßng”. C¶nh nµo, t×nh nµo ? + C¶nh hoang v¾ng, ®au buån, t×nh xãt xa, nhôc nh· lµm lßng KiÒu tan n¸t. - GV chèt l¹i chuyÓn ý : C¶nh vËt tríc lÇu Ngng BÝch cø lu©n chuyÓn v« t theo quy luËt cña nã kh«ng mét nÐt th©n mËt, kh«ng một niềm an ủi. Khung cảnh đó đã tác động tới Kiều. Nàng càng đau đớn tủi nhục cho thân phận của mình. Chính trong hoàn cảnh cô đơn nơi đất khách quê ngời, tâm trạng của Kiều đã chuyển từ buồn sang nhí. Giáo viên dăn học sinh chuẩn bị tiết 2 của bài học 2- Nçi nhí Kim Träng vµ cha mÑ : * Nçi nhí Kim Träng :. Tiết 37 (mục đích yêu cầu như ở tiết 36) Hoạt động 1: hướng dẫn học sinh đọc hiểu văn bản Mục tiêu: học sinh cảm nhận được tâm trạng Thúy kiều, nghệ thuật tả cảnh ngụ tình của Nguyễn Du Phương pháp: thuyết trình, nêu và giải quyết vấn đề,đọc sáng tạo,thảo luận HS đọc 8 câu thơ tiếp. - Lêi ®o¹n th¬ cña ai?nhí ai tríc, ai sau? - GV: yêu câuHS đọc 8 câu thơ giữa. Nỗi nhớ đợc thÓ hiÖn nh thÕ nµo ? KiÒu nhí ai tríc ? Câu hỏi nêu vấn đề : Có ngời đặt vấn đề tại sao KiÒu l¹i nhí ngêi yªu tríc mµ kh«ng ph¶i lµ cha mÑ ? Em cã thÓ lý gi¶i ? + Kiều đã bán mình giải quyết sự xung đột giữa hiÕu vµ t×nh : “Duyên hội ngộ đức cù lao Bªn t×nh bªn hiÕu bªn nµo nÆng h¬n §Ó lêi thÖ h¶i minh s¬n Làm con trớc phải đền ơn sinh thành”. + Trong lßng lu«n ¸m ¶nh mÆc c¶m phô t×nh chµng Kim, nªn nµng nhí Kim Träng tríc lµ hîp l« gÝc -> Sù tinh tÕ trong ngßi bót NguyÔn Du. - KiÒu nhí Kim Träng nh thÕ nµo? + Nhớ Kim Trọng : “Tởng ... đồng” -> nhớ tới lời thề nguyền đôi lứa. Nàng tởng tợng ra chàng Kim cũng đang hớng về mình, đau đáu chờ tin nàng vô ích “Tin s¬ng ... chê”. GV: Em hiÓu nh thÕ nµo vÒ c©u th¬ " tÊm son…" + C©u “TÊm son ... phai” cã hai c¸ch hiÓu: . TÊm lßng son lµ tÊm lßng son s¾t cña KiÒu víi. - Nhí lêi thÒ nguyÒn - TiÕc cho chµng uæng c«ng chê tin m×nh. - " tÊm son…phai" -> tÊm long son cña KiÒu bÞ vuid dËp hoen è biết bao giờ gột rủa đợc - Nỗi nhớ Kim Trọng với nỗi đau đớn xót xa, khẳng định lòng trung thuỷ sắc son.. * Nçi nhí cha mÑ : - Th¬ng vµ xãt cha mÑ sím chiÒu tùa cña tr«ng con. - Tuæi giµ søc yÕu kh«ng ngêi ch¨m sãc - Qu¹t nång Êp l¹nh - S©n lai gèc tö. = > ®iÓn tÝch ®iÓn cè =>.

(71) Kim Träng kh«ng bao giê ngu«i, t×nh yªu chung thñy kh«ng phai nh¹t. . TÊm lßng son cña KiÒu bÞ dËp vïi hoen è, biÕt bao giờ gột rửa đợc. -Nçi nhí cha mÑ cã g× kh¸c víi c¸ch thÓ hiÖn nçi - TÊm lßng hiÕu th¶o vµ nçi nhí th¬ng cha mÑ nhí ngêi yªu? ( tëng -xãt) cña KiÒu. -ThÓ hiÖn râ qua chi tiÕt nµo?nhí h×nh ¶nh nµo? => KiÒu lµ ngêi t×nh thuû chung, ngêi con hiÕu - Những điểm tích thành ngữ đợc sử dụng. th¶o ->cã lßng vÞ tha. HS: gi¶i nghÜa s©n lai, gèc tö. - GV b×nh : Từ khi xa nhà đến nay “Sân lai cách mấy nắng ma”, có lẽ ma nắng đã làm thay đổi cảnh quê nhà, “gốc tử” đã lớn “vừa ngời ôm”, cha mẹ ngày một thªm giµ yÕu. Cµng nghÜ KiÒu cµng xãt xa cho cha mÑ. 3- T©m tr¹ng ®au buån, lo ©u cña KiÒu qua -GV: Theo em trong c¶nh ngé hiÖn t¹i th× KiÒu, Kim c¶nh vËt: Trọng và cha mẹ thì ai là ngời đáng thơng nhất ? Mçi cÆp c©u -> mét nçi nhí, nçi buån - Kiều đã quên cảnh ngộ bản thân để nhớ thơng, xót + “Thuyền... thấp thoáng... xa xa” -> thân phận xa đến cha mẹ ngời yêu-> Kiều là ngời nh thế nào? bơ vơ nơi đất khách Qua ®o¹n trÝch Suy nghÜ cña KiÒu khi ®ang ë lÇu + “C¸nh hoa tr«i... biÕt lµ vÒ ®au” -> sè phËn Ngng Bích. Kiều hớng về cha mẹ, Kim trọng -> chìm nổi long đong vô định ngôn ngữ độc thoại. Đây là thành công lớn trong + Khắc “Chân mây mặt đất” -> xanh xanh, dầu việc miêu tả nhân vật qua ngôn ngữ độc thoại. dÇu, tª t¸i, hÐo óa, mÞt mê -> nçi ®au tª t¸i - §äc 8 c©u th¬ cuèi. §o¹n th¬ cã 8 c©u cø hai c©u + TiÕng giã, tiÕng sãng kªu quanh “ghÕ ngåi” -> một cặp và mỗi cặp thơ là một cảnh khác nhau đó là âm thanh dữ dội -> biểu tợng tai hoạ khủng những cảnh nào ? đợc diễn tả qua cái nhìn của ai ? khiếp sắp giáng xuống -> Kiều lo âu sợ hãi ( sắc cỏ dầu dầu ấy nàng đã một lần nhìn thấy ngày noµ trªn mé §¹m tiªn: SÌ..) - TiÕng sèng vç cã g× kh¸c tiÕng sãng kªu? Sãng vç b¸o hiÖu ®iÒug×? (Những chặng đờng đầy cạm bẫy, nhiều máu và nớc mắt có “ma đa lối, quỷ dẫn đờng” với Kiều đang ở phÝa tríc ®o¹n th¬ KiÒu ë lÇu NB nh chøa ®Çy lÖ: lÖ của ngời con gái lu lạc, đau khổ vì cô đơn lẻ loi, buån th¬ng chua xãt v× mèi t×nh ®Çu tan vì, xãt xa => Bót ph¸p nghÖ thuËt t¶ c¶nh ngô t×nh.T©m nhí th¬ng cha mÑ, lo sî cho th©n phËn sè phËn trạng Kiều buồn cô đơn, xót xa, lo âu, sợ hãi. mình; lệ của nhà thơ, 1 trái tim nhân đạo bao la đồng c¶m, xãt th¬ng cho ngêi thiÕu n÷ tµi s¾c hiÕu th¶o mµ b¹c mÖnh) - NhËn xÐt nghÖ thuËt cña 8 c©u th¬ ? biÖn ph¸p nghệ thuật đó có tác dụng nh thế noà trong việc diễn t¶ nh©n vËt? - GV n©ng cao : Bøc tranh vÒ t©m tr¹ng buån cña KiÒu thËt sèng động. Cảnh lầu Ngng Bích đợc thể hiện qua tâm trạng Kiều. Cảnh đợc mô tả từ xa đến gần, từ nhạt đến đậm, từ tĩnh đến động. Các từ thấp thoáng, man mác, rầu rầu, xanh xanh, ầm ầm đã biểu hiện cụ thể tâm trạng buồn tủi của Kiều. Tâm trạng đó cứ mở III- Tổng kết : dÇn, më dÇn theo ®iÖp ng÷ “buån tr«ng” vµ cø trë ®i - Ghi nhí : SGK 96 trë l¹i nhê c¸ch ®iÖp cÊu tróc c©u cña t¸c gi¶. §ã lµ bức tranh thiên nhiên đồng thời cũng là bức tranh t©m tr¹ng -> Bót ph¸p nghÖ thuËt t¶ c¶nh ngô t×nh. * hoạt động 2: Tổng hợp kiến thức bài học - HS đọc ghi nhớ : - GV gîi dÉn chèt tõng phÇn : + T¶ c¶nh -> hoàn cảnh cô đơn đáng th¬ng + Ngôn ngữ độc thoại -> Một con ngời vị tha nhân hËu + T¶ c¶nh ngô t×nh -> t©m tr¹ng ®au buån lo ©u. 4- Cñng cè : GV chèt l¹i néi dung bµi. 5- Híng dÉn vÒ nhµ - §äc thuéc long ®o¹n trÝch - ChuÈn bÞ bµi: Lục Vân Tiên cứu kiều nguyệt nga ------------------------------------------.

(72) Ngày 11/10/2010. TiÕt : 33 Trau dåi vèn tõ. I- Môc tiªu : 1. KiÕn thøc 2. Kü n¨ng : 3. Thái độ :. Giúp học sinh hiểu đợc tầm quan trọng của việc trau dồi vốn từ, muốn trau dåi vèn tõ chóng ta cÇn ph¶i lµm g×. RÌn luyÖn kü n¨ng t×m hiÓu nghÜa cña tõ, tù më réng vèn tõ qua viÖc häc tËp ë líp vµ tra tõ ®iÓn. Cã ý thøc dïng tõ chÝnh x¸c, râ nghÜa, ý thøc häc hái qua nhiÒu h×nh thøc.. II- ChuÈn bÞ : - GV: SGK- Tµi liªu tham kh¶o - B¶ng phô -HS: §äc vµ lµm bµi tËp - b¶ng nhãm III- tiÕn tr×nh d¹y vµ häc : 1. ổn định tổ chức : 2. KiÓm tra : Câu hỏi: Thuật ngữ là gì? Nêu đặc điểm của thuật ngữ? §¸p ¸n: phÇn ghi nhí SGK- 88,89 3. Bµi míi : Hoạt động của thầy và trò. Néi dung. Hoạt động 1: tạo tâm thế Mục tiêu: tạo tâm thế tiếp nhận ở các em Phương pháp: thuyết trình GV giíi thiÖu: LÊy mét vÝ dô vÒ häc sinh dïng tõ sai do kh«ng hiÓu râ nghÜa cña tõ : Tõ lµ chÊt liÖu t¹o nªn c©u nãi. Muèn diÔn t¶ chính xác và sinh động những suy nghĩ, tình cảm, c¶m xóc cña m×nh ngêi nãi ph¶i biÕt râ nh÷ng tõ mà mình dùng và có vốn từ phong phú. Do đó trau dồi vốn từ là việc rất quan trọng để phát triển kỹ n¨ng dïng tõ. Có hai con đờng để trau dồi vốn từ là rèn luyện để nắm vững nghĩa của từ, cách dùng từ và rèn luyện để làm tăng vốn từ. * Hoạt động 2 : Rèn luyện để nắm vững nghÜa cña tõ vµ c¸ch dïng tõ lµ thÕ nµo ? GV: Treo b¶ng phô ghi bµi tËp ( SGK -99) - HS đọc ví dụ. Cố Thủ tớng Phạm Văn Đồng muốn nói điều gì qua ý kiến đó ? + Tiếng Việt có khả năng lớn đáp ứng nhu cầu diễn đạt của mọi ngời. + Muốn phát huy tốt khả năng diễn đạt, mọi ngêi ph¶i kh«ng ngõng trau dåi vèn tõ. - Tõ ý kiÕn trªn em thÊy v× sao ph¶i trau dåi vèn tõ ? - Đọc ba câu SGK 100. Các câu đó có mắc lỗi diễn đạt không ? Tại sao ? - HS: đọc xác định lỗi. - Tõ ý kiÕn cña Cè Thñ tíng Ph¹m V¨n §ång vµ mét sè c©u m¾c lçi dïng tõ, ta cÇn ph¶i lµm g× ? - HS: đọc ghi nhớ SGK. - GV kh¸i qu¸t : H×nh thøc trau dåi vèn tõ ®Çu tiªn ta ph¶i rÌn luyÖn lµ n¾m v÷ng nghÜa cña tõ vµ c¸ch sö dông tõ. I- Rèn luyện để nắm vững nghĩa của từ và c¸ch dïng tõ 1- XÐt vÝ dô : * ý kiÕn :. - Trau dồi vốn từ là để phát triển kỹ năng diễn đạt. * Xác định lỗi trong câu: + “Thắng cảnh” -> đẹp -> thừa từ “đẹp” + “Dù ®o¸n” -> ®o¸n tríc t×nh h×nh, thay vµo “íc tÝnh, íc ®o¸n”. + “§Èy m¹nh” -> thóc ®Èy cho ph¸t triÓn nhanh, cßn quy m« lµ më réng hoÆc thu hÑp. M¾c lçi dïng tõ do kh«ng hiÓu râ nghÜa vµ cách dùng không đúng. 2- Ghi nhí : SGK 100.

(73) trong c©u, v¨n b¶n. Kh«ng ph¶i chØ hiÓu nghÜa cña tõ mét c¸ch th«ng thêng mµ ph¶i c¶ sù ph¸t triÓn về từ vựng để sử dụng trong những hoàn cảnh kh¸c nhau. * hoạt động 3 : Hình thức trau dồi vốn từ -§äc ®o¹n v¨n vµ t×m hiÓu ý kiÕn cña T« Hoµi ? So víi h×nh thøc trau dåi vèn tõ ë trªn th× h×nh thøc trau dåi vèn tø NguyÔn Du cã g× kh¸c ? + T« Hoµi ph©n tÝch qu¸ tr×nh trau dåi vèn tõ cña NguyÔn Du : c¸ch häc lêi ¨n tiÕng nãi cña nh©n d©n. + TDVT (1) -> biết đầy đủ và chính xác nghĩa cña tõ vµ c¸ch dïng tõ + TDVT (2) -> biÕt thªm nh÷ng tõ mµ m×nh cha biÕt. - H×nh thøc trau dåi vèn tõ thø hai lµ ? - GV kh¸i qu¸t n©ng cao : §Ó lµm t¨ng vèn tõ cÇn ph¶i : * Chó ý quan s¸t, l¾ng nghe lêi nãi cña ngêi xung quanh và trên các phơng tiện thông tin đại chóng. * §äc s¸ch b¸o nhÊt lµ c¸c t¸c phÈm v¨n häc hay. * Ghi chÐp l¹i nh÷ng tõ ng÷ míi nghe ... gÆp tõ khã ph¶i tra cøu tõ ®iÓn. * TËp sö dông nh÷ng tõ míi trong hoµn c¶nh thÝch hîp. - Làm bài tập 1 (101) : chọn cách giải thích đúng. * hoạt động 3 : Hớng dẫn HS luyện tập (13 phót) - Hoạt động nhóm : Nhãm 1 – bµi 2 (101) Nhãm 2 – bµi 3 (102) Nhãm 3 – bµi 5 (103) Nhãm 4 – bµi 6 (103) - §¹i diÖn c¸c nhãm tr¶ lêi? - GV nhận xét - bổ sung đa ra định hớng. + Xác định nghĩa của yếu tố Hán Việt ? - Xác định lỗi sai và sửa ? a) Về khuya đờng phố rất im lặng b) Trong thời kỳ đổi mới, Việt Nam đã thành lập quan hÖ ngo¹i giao víi hÇu hÕt c¸c níc trªn thÕ giíi c) Những hoạt động từ thiện của ông khiến chóng t«i rÊt c¶m xóc - Tõ ý kiÕn cña Hå ChÝ Minh em h·y nªu c¸ch thực hiện để làm tăng vốn từ ?. II- Rèn luyện để làm tăng vốn từ 1- XÐt vÝ dô : - Häc qua lêi ¨n tiÕng nãi cña nh©n d©n.. =>Cần rèn luyện để biết đầy đủ và chính xác nhÜa vµ c¸ch dïng cña tõ. 2- Ghi nhí - SGK 101. III- LuyÖn tËp: 1- Bµi 2 (101 - TuyÖt chñng, tuyÖt giao, tuyÖt tù, tuyÖt thùc. - Tuyệt đỉnh, tuyệt mật, tuyệt tác, tuyệt trần. - Đồng âm, đồng bào, đồng bộ, đồng dạng, đồng khởi, đồng môn, đồng niên, đồng sự, đồng chí. - Đồng ấu, đồng thoại - Trống đồng 2- Bµi 3 (102) -> Yªn tÜnh -> ThiÕt lËp. -> Cảm động 3- Bµi 5 (203) - Nghe - Hái - ThÊy - Xem - Ghi. 4- Cñng cè: GV kh¸i qu¸t l¹i néi dung 5- Híng dÉn vÒ nhµ: Hoµn thiÖn bµi tËp Ngày 27/10/2010 TiÕt : 38 Lôc v©n tiªn cøu kiÒu nguyÖt nga (TrÝch TruyÖn Lôc V©n Tiªn – NguyÔn §×nh ChiÓu) I- Môc tiªu : 1. KiÕn thøc. Giúp học sinh nắm đợc cốt truyện Lục Vân Tiên, ý nghĩa nội dung truyÖn vµ mét sè nÐt NguyÔn §×nh ChiÓu, tÊm lßng nh©n nghÜa vµ kh¸t.

(74) väng cøu ngêi, gióp ngêi. Rèn kỹ năng phân tích nhân vật, đặc trng phơng thức khắc hoạ tính 2. Kü n¨ng : c¸ch nh©n vËt. Båi dìng lßng vÞ tha, bao dung tÊm lßng nh©n nghÜa. 3. Thái độ : II- ChuÈn bÞ : - GV: SGK- tham kh¶o t¸c gi¶ vµ t¸c phÈm, tranh ¶nh vÒ t¸c gi¶, t¸c phÈm.- HS: Tãm t¾t cèt truyÖn, tr¶ lêi c©u hái. III- tiÕn tr×nh d¹y vµ häc : 1. ổn định tổ chức : : 2. KiÓm tra : Câu hỏi: Tâm trạng của Kiều đợc diễn tả nh thế nào qua đoạn trích? §¸p ¸n: môc 3 phÇn II. TiÕt 37. 3. Bµi míi : Hoạt động của thầy và trò * Hoạt động 1 : hướng dẫn đọc hiểu chỳ thích Mục tiêu:Híng dÉn t×m hiÓu t¸c gi¶ vµ t¸c phÈm Lôc V©n Tiªn Phương pháp : đọc,phát vấn,câu hỏi tái hiện - HS đọcchú thích về tác giả ? + Cuộc đời ông gặp nhiều trắc trở gian truân. Nhng vợt lên nỗi đau, cuộc đời ông là bài học lớn về nghị lực sống, sống để cống hiến cho đời. Bị mï m¾t nhng N§C kh«ng chÞu ®Çu hµng sè phËn, vÉn sèng lµm viÖc cã Ých : d¹y häc, lµm thuèc, sáng tác thơ văn. Là thầy giáo ông đặt việc dạy ngêi cao h¬n d¹y ch÷. Lµ thÇy thuèc «ng xem trọng y đức lấy việc cứu ngời làm trọng. Là nhà thơ ông quan tâm đến việc dùng văn chơng giúp con ngời hớng cái thiện, đúng đạo lý làm ngời. + Lµ tÊm g¬ng s¸ng ngêi vÒ lßng yªu níc vµ tinh thÇn bÊt khuÊt chèng ngo¹i x©m. Khi Ph¸p x©m lîc «ng nªu cao lËp trêng kh¸ng chiÕn, s¸ng tác thơ văn khích lệ nghĩa sĩ. Khi triều đình đầu hµng «ng nªu cao khÝ tiÕt, tõ chèi mäi sù c¸m dç, gi÷ g×n lèi sèng trong s¹ch. - HS đọc chú thích (1) SGK 112. - GV tãm t¾t : TruyÖn th¬ N«m cã 2.082 c©u th¬ lôc b¸t, lu truyÒn réng r·i, cã søc sèng m¹nh mÏ vµ l©u bÒn trong nh©n d©n. - GV: cèt truyÖn cã mÊy phÇn?. Néi dung I- đọc hiểu chú thích 1- T¸c gi¶ : -NguyÔn §×nh ChiÓu (1822-1888). - Cuộc đời gặp nhiều trắc trở, có nghị lực sống cao đẹp. - TÊm g¬ng s¸ng ngêi vÒ lßng yªu níc vµ tinh thÇn bÊt khuÊt chèng ngo¹i x©m.. 2- TruyÖn Lôc V©n Tiªn: - Lµ truyÖn th¬ N«m - Cèt truyÖn 4 phÇn: . Lục Vân Tiên đánh cớp cứu Kiều Nguyệt Nga . Lục Vân Tiên gặp nạn và đợc cứu giúp. . KiÒu NguyÖt Nga gÆp n¹n mµ vÉn gi÷ lßng chung thñy. . Lôc V©n Tiªn vµ KiÒu NguyÖt Nga gÆp l¹i nhau - KÕt cÊu íc lÖ gÇn nh khu«n mÉu.. + TruyÖn kÕt cÊu th«ng thêng ch¬ng håi xoay quanh diễn biến cuộc đời nhân vật chính nhằm truyền dạy đạo lý làm ngời nên ngời tốt đợc phù hé, kÎ xÊu ph¶i bÞ trõng trÞ + T¸c phÈm cã tÝnh chÊt mét thiªn tù truyÖn, - Cã tÝnh chÊt tù truyÖn. nhiều yếu tố trùng hợp với cuộc đời tác giả. Nhng NĐC không đợc nh Lục Vân Tiên nên Lục Vân Tiªn lµ nh©n vËt lý tëng cña §å ChiÓu lµ n¬i nhµ th¬ göi g¾m íc m¬ vµ kh¸t väng cña m×nh. + Nội dung truyện đề cao đạo lý làm ngời : ca ngợi tình nghĩa con ngời với con ngời ... Đề cao - Đề cao đạo lý làm ngời tinh thÇn nghÜa hiÖp s½n sµng cøu khèn phß nguy. ThÓ hiÖn kh¸t väng cña nh©n d©n híng tíi lÏ c«ng b»ng, thiÖn th¾ng ¸c, chÝnh nghÜa th¾ng gian tµ....

(75) + Với tính chất truyện để kể hơn là để đọc nên chú trọng hành động nhân vật hơn là tả nội tâm vì vậy dễ đi vào đời sống tinh thần ngời dân. * hoạt động 2 : đọc hiểu văn bản Mục tiờu : Hớng dẫn đọc và tìm hiểu đại ý đoạn trÝch,nắm được vẻ đẹp của 2 nhân vật Lục Vân Tiên và Kiều Nguyệt Nga Phương pháp : đọc sáng tạo, nêu và giải quyết vấn đề, phát vấn - GV: Hớng dẫn HS đọc -HS: §äc ®o¹n th¬. Néi dung chÝnh cña ®o¹n chÝnh lµ g× ? GV: KiÓn tra mét vµi tõ khã. - Chú trọng hành động nhân vật nên dễ nhớ, dÔ thuéc.. II- đọc hiểu ®o¹n trÝch : 1- §äc : §¹i ý : Trên đờng về nhà thăm cha mẹ trớc khi lên kinh đô ứng thi gặp bọn cớp hoành hành, Lục Vân Tiên đã đánh tan bọn cớp cứu Kiều NguyÖt Nga 2. H×nh ¶nh Lôc V©n Tiªn:. -GV: Trong đoạn trích đợc chia làm mấy phần? Néi dung tõng phÇn? -GV: Yêu cầu HS đọc 14 câu thơ đầu? GV: đọc đoạn trích em cảm nhận Lục Vân Tiên là ngêi nh thÕ nµo? -GV: cho HS theo dâi tranh minh ho¹ (SGK-110) - Lục Vân Tiên đợc tác giả miêu tả ở mấy tình huèng ? HS: tr¶ lêi?. Hành động: + Bẻ cây làm gậy + Nh»m x«ng v« + Tả đột hữu xung -GV: Hành động đánh cớp của Lục Vân Tiên? tìm => Bộc lộ rõ tính c¸nh anh hïng, thÓ hiÖn tÊm chi tiÕt? lßng v× nghÜa. GV: nhận xét về hành động đó? =>Hành động của con ngời vì nghĩa quên th©n, c¸i tµi cña bËc anh hïng, søc m¹nh bªnh vùc kÎ yÕu. 4- Cñng cè : Tãm t¾t TruyÖn Lôc V©n Tiªn 5- Híng dÉn vÒ nhµ :Ph©n tÝch hai nh©n vËt Lôc V©n Tiªn vµ KiÒu NguyÖt Nga. ----------------------------------------28/ 10/2010 TiÕt : 39 Lôc v©n tiªn cøu kiÒu nguyÖt nga (TrÝch TruyÖn Lôc V©n Tiªn – NguyÔn §×nh ChiÓu) I- Môc tiªu : 1. KiÕn thøc 2. Kü n¨ng :. Giúp học sinh nắm đợc cốt truyện Lục Vân Tiên, ý nghĩa nội dung truyÖn vµ mét sè nÐt NguyÔn §×nh ChiÓu, tÊm lßng nh©n nghÜa vµ kh¸t väng cøu ngêi, gióp ngêi. Rèn kỹ năng phân tích nhân vật, đặc trng phơng thức khắc hoạ tính c¸ch nh©n vËt. Båi dìng lßng vÞ tha, bao dung tÊm lßng nh©n nghÜa.. 3. Thái độ : II- ChuÈn bÞ : - GV: tham kh¶o t¸c gi¶ vµ t¸c phÈm, tranh ¶nh vÒ t¸c gi¶, t¸c phÈm. - HS:Tãm t¾t cèt truyÖn III- tiÕn tr×nh d¹y vµ häc : 1. ổn định tổ chức 2. KiÓm tra : C©u hái: tãm t¾t truyªn Lôc V©n Tiªn. §¸p ¸n: PhÇn 2 tiÕt 38 3. Bµi míi : Hoạt động của thầy và trò Néi dung * Hoạt động 1 : Hệ thống kiến thức tiết 1 T¸c gi¶, t¸c phÈm, cèt truyÖn gåm 4 phÇn, truyÖn.

(76) kÕt cÊu th«ng thêng ch¬ng håi xoay quanh diÔn biÕn cuộc đời nhân vật chính nhằm truyền dạy đạo lý làm ngời nên ngời tốt đợc phù hộ, kẻ xấu phải bị trừng trÞ. T¸c phÈm cã tÝnh chÊt mét thiªn tù truyÖn lµ n¬i nhµ th¬ göi g¾m íc m¬ vµ kh¸t väng cña m×nh. Néi dung truyện đề cao đạo lý làm ngời. * hoạt động 2 : Hớng dẫn đọc hiểu văn bản(tiếp) - Đọc đoạn “Hỏi ai ... anh hùng”. Thái độ lời nói và c¸ch c xö cña Lôc V©n Tiªn víi KiÒu NguyÖt Nga nh thÕ nµo ?t×m chi tiÕt? + “Hái ai than khãc ...” -> Hái han, an ñi + “§¸p r»ng ... l©u la” -> TrÊn an hä. + Gạt đi khi họ định trả ơn, từ chối lời mời về nhà. - Khi Nguyệt Nga bày tỏ đền ơn Lục.. nói nh thế nµo? t×m chi tiÕt? - Em đánh giá nh thế nào về câu nói đó? ( GVmở rộng đó cũng là quân niêm. của Nguyễn Du " anh hùng tiếng đã gọi rằng Giữa đờng thấy sự bất bình mà tha" - Em ph¸t biÓu c¶m nghÜ cña m×nh vÒ Lôc V©n Tiªn? - GV më réng n©ng cao : Lôc V©n Tiªn lµ mét nh©n vËt cã nhiÒu chi tiÕt, yếu tố trùng hợp với cuộc đời tác giả, vì vậy tác phÈm cã tÝnh chÊt tù truyÖn. Nhng N§C kh«ng cã thuốc tiên, không thi đỗ trạng nguyên và cầm quân thắng lợi nh Lục Vân Tiên. Do đó nhà thơ đã gửi g¾m íc m¬ kh¸t väng cña m×nh vµo nh©n vËt -> Nh©n vËt Lôc V©n Tiªn lµ nh©n vËt lý tëng - §äc l¹i ®o¹n KiÒu NguyÖt Nga tr¶ lêi Lôc V©n Tiªn ? + C¸ch xng h« khiªm nhêng + C¸ch nãi n¨ng v¨n vÎ, dÞu dµng, mùc thíc. + Cách trình bày vẫn đề rõ ràng, khúc triết, vừa đáp ứng đầy đủ điều thăm hỏi của Lục Vân Tiên vừa thể hiện chân thành niềm cảm kích, xúc động của m×nh. - Nguyệt Nga cũng hiểu rõ đợc việc chịu ơn của m×nh, kh©m phôc sù kh¶ng kh¸i, hµo hiÖp cña Lôc V©n Tiªn, cô thÓ qua lêi v¨n nµo ? + “TiÕt tr¨m n¨m ... + “LÊy chi cho phØ ....” - Th«ng qua c¸ch xng h«, nãi n¨ng, c xö cña KiÒu chøng tá KiÒu NguyÖt Nga lµ ngêi nh thÕ nµo ? - GV më réng, chuyÓn ý : KiÒu NguyÖt Nga sau nµy tõ nguyÖn g¾n bã cuéc đời với Lục Vân Tiên, không chịu lấy con của thái s, dám liều mình để giữ trọn ân tình thủy chung với chµng. NÕu Lôc V©n Tiªn lµ chµng trai träng nghÜa khinh tµi “lµm ¬n h¸ dÔ mong ngêi tr¶ ¬n” th× NguyÖt Nga lµ ngêi con g¸i träng t×nh träng nghÜa “¬n ai mét chót ch¼ng quªn”. V× vËy c¶ hai nh©n vËt đều đợc nhân dân dành cho nhiều tình cảm mến yêu.. 2- Nh©n vËt Lôc V©n Tiªn( TiÕp) *Thái độ c xử với Kiều Nguyệt Nga Khoan khoan ngồi đó chớ ra Nµng lµ phËn g¸i ta lµ phËn trai => Béc lé t c¸nh ngêi chÝnh trùc hµo hiÖp.. - lµm ¬n h¸.. KiÕn ng·i bÊt vi.. Phi anh hïng.. => Làm việc nghĩa là bổ phận là lẽ đơng nhiên -> đó là cách c sử nghĩa hiệp của ngời anh hïng. -> Lôc V©n Tiªn tµi ba, dòng c¶m, träng nghĩa khinh tài. Đó là hình ảnh đẹp, hình ¶nh lÝ tëng mµ t¸c gi¶ göi g¾m niÒm tin vµ íc m¬ cña m×nh.. 3- Nh©n vËt KiÒu NguyÖt Nga : Tha r»ng.. Lµm con Qu©n tö.. TiÖn thiÕp.. Chót t«i.. => Ng«n ng÷ méc m¹c, xng h«, c¸ch nãi năng, cách trình bày vấn đề -> Là một cô g¸i khuª c¸c, thïy mÞ, nÕt na, cã häc thøc. - Lµ ngêi chÞu ¬n, t×m c¸ch tr¶ ¬n. - KiÒu NguyÖt Nga hiÒn hËu, nÕt na, ©n t×nh. 4- NghÖ thuËt miªu t¶ nh©n vËt vµ ng«n ng÷:. - Miêu tả nhân vật qua cử chỉ, hành động lời * hoạt động 3 : Nhận xét, đánh giá nghệ thuật nói. miªu t¶ nh©n vËt vµ ng«n ng÷ cña ®o¹n trÝch Mục tiêu: học sinh nắm được đặc trưng trong cách miêu tả nhân vật của tác giả và ngôn từ giản dị của văn bản.

(77) Phương pháp:câu hỏi tổng kết, so sánh, thảo luận - Nhân vật Kiều Nguyệt Nga và Lục Vân Tiên đợc miêu tả chủ yếu qua yếu tố nào ? hành động, cử chỉ bên ngoài hay nội tâm ? Mụcđích của nhà thơ ? + Qua hành động, cử chỉ, lời nói + NĐC sáng tác mục đích truyền dạy đạo lý, chỉ để truyền miệng, học trò ghi chép lại và lu truyền trong nh©n d©n. V× thÕ nh©n vËt Ýt kh¾c ho¹ ngo¹i h×nh còng Ýt miªu t¶ néi t©m. + Đặt nhân vật vào tình huống cụ thể để bộc lộ tính cách qua lời nói, cử chỉ, hành động ... - C¸ch sö dông tõ ng÷ cña NguyÔn §×nh ChiÓu ? (cã thÓ so s¸nh víi NguyÔn Du). + Ngôn ngữ bình dân, nhiều khẩu ngữ : Thái độ cña Lôc v©n Tiªn qua 2 sù viÖc (lò cíp, KiÒu ...). - Ng«n ng÷ méc m¹c, gi¶n dÞ, phï hîp víi diÔn biÕn truyÖn.. * Ghi nhí : SGK 115. - HS đọc ghi nhớ 4- Củng cố : Tóm tắt nội dung đoạn trích . Hàng động của Lục Vân Tiên giúp em gîi nhí tíi nh©n vËt nµo trong truyÖn cæ tÝch. 5- Hớng dẫn về nhà : Phân tích đoạn trích Lục Vân Tiên cứu Kiều Nguyệt Nga để làm rõ tính cách tốt đẹp của hai nhân vật. - ChuÈn bÞ bµi: Miªu t¶ néi t©m trong v¨n b¶n tù sù. -----------------------------------------29/10/2010 TiÕt : 40 Miªu t¶ néi t©m trong v¨n b¶n tù sù I- Môc tiªu : 1. KiÕn thøc 2. Kü n¨ng : 3. Thái độ :. Giúp học sinh thấy đợc vai trò của yếu tố miêu tả nội tâm và mối quan hÖ gi÷a t¶ néi t©m víi ngo¹i h×nh trong trong v¨n b¶n tù sù. RÌn luyÖn kü n¨ng kÕt hîp kÓ chuyÖn víi miªu t¶ néi t©m nh©n vËt trong mét v¨n b¶n tù sù. Cã t×nh c¶m vµ suy nghÜ ch©n thùc trong bµi v¨n tù sù.. II- ChuÈn bÞ : - GV: SGK - SGV -HS T×m hiÓu c¸c yÕu tè miªu t¶ néi t©m trong c¸c ®o¹n v¨n. III- tiÕn tr×nh d¹y vµ häc : 1. ổn định tổ chức : 2. KiÓm tra : KiÓm tra sù chuÈn bÞ bµi cña HS. 3. Bµi míi : Hoạt động của thầy và trò Néi dung * Hoạt động 1 : Hớng dẫn tìm hiểu yếu tố I- Tìm hiểu yếu tố miêu tả nội tâm trong văn miªu t¶ néi t©m trong mét sè ®o¹n v¨n tù sù b¶n tù sù: Mục tiêu : học sinh nhận biết được yếu tố miêu tả nội tâm, tác dụng của nó trong việc diễn đạt Phương pháp :câu hỏi tái hiện, thảo luận nhóm - Thế nào là miêu tả ? Miêu tả dùng để làm gì ? Miªu t¶ c¶nh vËt, con ngêi vµ sù viÖc mét c¸ch cô thÓ, chi tiÕt cã t¸c dông lµm cho c©u chuyện thêm hấp dẫn, sinh động. - GV chuyÓn ý : §èi tîng cña miªu t¶ bªn ngoµi : hoµn c¶nh, ngo¹i h×nh lµ nh÷ng c¶nh vËt vµ con ngêi víi ch©n dung, hình dáng, hành động, ngôn ngữ màu sắc ... quan s¸t trùc tiÕp. VËy cßn suy nghÜ, diÔn biÕn t©m tr¹ng cña nh©n vËt lµm sao quan s¸t trùc tiÕp.

(78) đợc. - §äc ®o¹n trÝch “KiÒu ë lÇu Ng ng BÝch”. T×m nh÷ng c©u t¶ c¶nh vµ nh÷ng c©u miªu t¶ t©m tr¹ng KiÒu ? + T¶ c¶nh : “Tríc lÇu .... xu©n C¸t vµng .... dÆm kia” + T¶ néi t©m : “Bªn trêi .... b¬ v¬ Cã khi ... ngêi «m” - GV: DÊu hiÖu nµo cho thÊy ®o¹n ®Çu t¶ c¶nh ®o¹n sau t¶ néi t©m? - Nh÷ng c©u th¬ t¶ c¶nh cã quan hÖ nh thÕ nµo víi thÓ hiÖn t©m tr¹ng ? + Kh«ng gian, c¶nh s¾c : hoang v¾ng, mªnh mông không bóng ngời -> gợi hoàn cảnh cô đơn, tr¬ träi téi nghiÖp cña KiÒu - §äc 6 c©u th¬ nãi vÒ nçi nhí cña Thóy KiÒu ? Từ đó em có nhận xét gì về tác dụng của miêu tả néi t©m ? + HiÓu vÔ nçi nhí cña KiÒu víi ngêi yªu vµ cha mÑ. + T©m tr¹ng ®au buån, xãt xa vÒ th©n phËn c« đơn, bơ vơ, lòng xót thơng cha mẹ ngày trông ngãng tin con, kh«ng ai phông dìng, ch¨m sãc. + Phẩm chất cao đẹp, lòng vị tha nhân hậu của KiÒu GV: liªn hÖ ®o¹n trÝch " c¶nh ngµy xu©n" -GV: miªu t¶ néi t©m cã t¸c dông nh thÕ nµo trong viÖc kh¾c ho¹ tÝnh c¸ch nh©n vËt? - §äc ®o¹n v¨n : “MÆt l·o ... con nÝt” (SGK-117). NhËn xÐt c¸ch t¶ ? + T¶ cö chØ, vÎ mÆt bªn ngoµi cña l·o H¹c gióp ngời đọc hình dung vẻ bề ngoài đó chứa đựng tâm hồn đau khổ, dằn vặt, đau đớn của lão trớc sự việc bán con Vàng -> tả bên ngoài ta biết đợc tâm trạng nhân vật. Cụ thể là đặc điểm, tính cách nhân vËt l·o H¹c. - 6 c©u “Bªn trêi ... cho phai” lµ miªu t¶ néi t©m trùc tiÕp hay gi¸n tiÕp ? + Trùc tiÕp diÔn t¶ ý nghÜ, c¶m xóc cña KiÒu chứ không thông qua cử chỉ, nét mặt, hành động nh ®o¹n v¨n trªn. - Nh vËy miªu t¶ néi t©m cã vai trß to lín trong v¨n b¶n tù sù? §ã lµ nh÷ng t¸c dông cô thÓ nµo ? - HS đọc ghi nhớ. + §èi tîng cña miªu t¶ néi t©m (t×nh c¶m, t©m tr¹ng, c¶m xóc ...) + Vai trß t¸c dông (x©y dùng nh©n vËt). + Miªu t¶ néi t©m b»ng c¸ch nµo (trùc tiÕp hay gi¸n tiÕp). - Bµi tËp n©ng cao : + 8 c©u cuèi trong KiÒu ë lÇu Ngng BÝch. + Kh«ng thuÇn tuý lµ t¶ c¶nh mµ thÓ hiÖn t©m tr¹ng ®au buån,lo l¾ng, ghª sî cña KiÒu. + Mỗi cảnh đợc nhìn qua tâm trạng, trạng thái t×nh c¶m cña KiÒu. ( NghÖ thuËt t¶ c¶nh ngô t×nh -> §Æc ®iÓm cña văn thơ trung đại) * hoạt động 2 : Hớng dẫn HS luyện tập Mục tiêu:học sinh rèn luyện sử dụng yếu tố miêu tả nội tâm trong văn bản Phương pháp: hoạt động nhóm - Hoạt động nhóm : Nhãm 1 + 2 : ThuËt l¹i ®o¹n trÝch M· Gi¸m Sinh mua KiÒu chó ý miªu t¶ néi t©m KiÒu.. 1. Bµi tËp: §o¹n thÝch KiÒu ë lÇu Ngng BÝch - T¶ ngo¹i c¶nh: “Tríc lÇu .... xu©n C¸t vµng .... dÆm kia” - T¶ néi t©m: “Bªn trêi .... b¬ v¬ Cã khi ... ngêi «m” - §o¹n v¨n tËp trung miªu t¶ suy nghÜ cña KiÒu: vÒ th©n phËn, quª h¬ng, cha mÑ. - T¶ c¶nh bªn ngoµi gîi t©m tr¹ng bªn trong cña nh©n vËt.. - HiÓu râ h¬n vÒ nh©n vËt.. => Miªu t¶ néi t©m t¸i hiÖn t tëng t×nh c¶m cña nh©n vËt. Bµi 2: - Miªu t¶ néi t©m qua nÐt mÆt cö chØ -> Miªu t¶ néi t©m gi¸n tiÕp.. 2- Ghi nhí : SGK 117. - NghÖ thuËt t¶ c¶nh ngô t×nh -> §Æc ®iÓm cña v¨n thơ trung đại II- LuyÖn tËp 1- Bµi tËp 1 (92) : - T¶ ngo¹i h×nh -> tÝnh c¸ch cña M·. - Tả nội tâm -> nỗi đau đớn, tủi hổ của Kiều. 2- Bµi 2 (92).

(79) Nhãm 3 + 4 : §ãng vai KiÒu viÕt ®o¹n v¨n kÓ l¹i viÖc b¸o ©n b¸o o¸n. Chó ý béc lé trùc tiÕp t©m tr¹ng KiÒu. - T©m tr¹ng KiÒu khi gÆp Ho¹n Th (lóc cha gÆp, lóc b¾t ®Çu nh×n thÊy, khi nghe Ho¹n Th nãi, kÕt qu¶ cuèi cïng) - §¹i diÖn nhãm tr¶ lêi - GV nhËn xÐt - chèt l¹i. 4- Cñng cè : vai trß cña yÕu tè miªu t¶ trong v¨n tù sù. 5- Híng dÉn vÒ nhµ : lµm bµi tËp 3 (117). So¹n Lôc V©n Tiªn gÆp n¹n Ngày 1/11/2010. …………………………………… TiÕt : 41 Lôc v©n tiªn gÆp n¹n (TrÝch TruyÖn Lôc V©n Tiªn – NguyÔn §×nh ChiÓu). I- Môc tiªu : 1. KiÕn thøc. 2. Kü n¨ng : 3. Thái độ :. Giúp học sinh nắm đợc cốt truyện và những điều cơ bản về tác giả, tác phẩm. Hiểu đợc khát vọng cứu ngời giúp đời của tác giả và tính cách, hành động của hai nhân vật, sự đối lập giữa thiện và ác, quy luật thiện sÏ th¾ng ¸c. RÌn kü n¨ng ph©n tÝch t×m hiÓu ph¬ng thøc kh¾c ho¹ tÝnh c¸ch nh©n vËt Bồi dỡng lòng vị tha, bao dung tấm lòng nhân nghĩa, thái độ cảm phục lßng vÞ nghÜa cña c¸c nh©n vËt trong truyÖn.. II- ChuÈn bÞ : - GV: SGV- SGK - B×nh gi¶ng v¨n 9 - phiÕu häc tËp. - HS:Tãm t¾t cèt truyÖn, so¹n bµi vÞ trÝ ®o¹n trÝch. III- tiÕn tr×nh d¹y vµ häc : 1. ổn định tổ chức : 2. KiÓm tra : Câu hỏi: Phân tích thái độ tình cảm Kiều Nguyệt Nga sau khi đợc Vân Tiên giúp? 3. Bµi míi : Hoạt động của thầy và trò Néi dung * Hoạt động 1 : đọc hiểu chỳ thớch I- §äc – hiÓu chú thích: Mục tiêu:Híng dÉn t×m hiÓu chung vÒ ®o¹n trÝch 1- §äc : Phương pháp: đọc,câu hỏi tái hiện GV: hớng dẫn cách đọc. 2- VÞ trÝ ®o¹n trÝch : - HS đọcvà nêu vị trí đoạn trích ? - N»m phÇn thø 2 cña truyÖn -GV: Th«ng qua sù viÖc kÓ trong ®o¹n trÝch em h·y nªu ý chÝnh cña ®o¹n ? II-đọc hiÓu văn bản : - Căn cứ vào nội diễn biễn sự việc để chia đoạn vµ ý chÝnh cña tõng ®o¹n ? - GV chuyÓn ý : Trong truyện Lục Vân Tiên, lực lợng đại diện cho c¸i ¸c, c¸i xÊu kh¸ m¹nh (th¸i s, cha con Vâ Công, Bùi Kiệm, Trịnh Hâm ...). Chúng đại diện cho nhiÒu tÇng líp trong x· héi. Qua c¸c nh©n vËt ta cã thÓ h×nh dung ra sù khñng ho¶ng nghiêm trọng của xã hội phong kiến khi đã ở giai đoạn suy tàn. Kỷ cơng trật tự xã hội lỏng lẻo, đạo đức xã hội xuống cấp, cái ác cái xấu ngang nhiên hoµnh hµnh. ë ®o¹n trÝch nµy c¸i ¸c hiÖn qua ch©n dung nh©n vËt TrÞnh H©m. 1- TrÞnh H©m – hiÖn th©n cña c¸i ¸c - “§ªm khuya ...” thêi gian “ gi÷a vêi ...” – kh«ng gian -> Thêi ®iÓm thuËn lîi che lÊp téi ¸c cña m×nh -> Tình tiết hợp lí, diễn biến hành động nhanh. -> Là hành động có toan tính, có sắp đặt kỹ lỡng. - Nguyªn nh©n téi ¸c : §è kþ ganh ghÐt tµi năng, cùng bản chất độc ác.

(80) * hoạt động 2 : đọc hiểu văn bản Mục tiêu: T×m hiÓu vÒ nh©n vËt TrÞnh H©m- kÎ đại diện cho cái ác, lực lợng phi nghĩa ,Tìm hiểu vÒ nh©n vËt «ng Ng hiÖn th©n cña c¸i thiÖn Phương pháp:đọc sáng tạo, nêu và giải quyết vấn đề, phát vấn - §äc ®o¹n 1 (upload.123doc.net).TrÞnh H©m đã ra tay hại Vân Tiên vào thời gian nào? HS: t×m chi tiÕt.. -> Tâm địa độc ác của một kẻ bất nhân, bất nghÜa.. - GV: em cã nhËn xÐt g× vÒ gi¸ trÞ nghÖ thuËt cña ®o¹n trÝch? - Nhận xét về hành động này ? - §iÒu g× khiÕn TrÞnh ra tay h¹i Lôc V©n Tiªn ? + Vì lòng đố kỵ ganh ghét tài năng của Lục Vân Tiên, lo cho con đờng tiến thân tơng lai của m×nh. - Câu hỏi gợi mở : Sự ganh ghét đố kỵ với tài năng của bạn là một điều xấu, vì đố kỵ mà Trịnh đã hại Vân Tiên. - Đây còn là hành động độc ác, bất nhân, bất nghÜa ? T¹i sao? H·y dùa vµo t×nh c¶nh cña Lôc Vân Tiên và mối quan hệ giữa họ với nhau để gi¶i thÝch ? + Lôc ®ang trong c¬n ho¹n n¹n, mï m¾t, b¬ v¬ nơi đất khách, không nơi nơng tựa, không có gì để chống đỡ. + Vân Tiên vốn là bạn đã từng làm thơ, uống rợu với nhau. Mặt khác khi gặp Vân Tiên bơ vơ Trịnh Hâm đã nói lời tình nghĩa “Đơng cơn hoạn n¹n gÆp nhau Ngời lành nỡ bỏ ngời đau sao đành”. Vân Tiên nghe vËy còng nhê cËy “Tiªn r»ng t×nh tríc ng·i sau Cã th¬ng xin kh¸ gióp nhau phen nµy” - Tám câu thơ vừa tả cảnh, vừa kể việc đã lột tả đợc chân dung của Trịnh Hâm ? - GV b×nh n©ng cao : Từ sự ganh ghét đố kỵ -> đến toan tính mu mô xảo quyệt -> hành động tội ác cho ta thấy tâm địa độc ác xấu xa đã ăn sâu vào tim gan máu thịt và trở thành bản chất của Trịnh. Điều đáng nói ở đây là kẻ có dã tâm độc ác này lại đội lốt một sĩ tö, cã hiÓu biÕt ch÷ nghÜa, tõng dïi mµi kinh sö, đợc tiếp thu đạo lý từ sách Nho. Rõ ràng sự bất nhân bất nghĩa trong hành động của Trịnh Hâm đợc nhân lên gấp bội. Qua nhân vật này Nguyễn §×nh ChiÓu muèn c¶nh b¸o vÒ sù xuèng cÊp trÇm trọng của đạo đức xã hội thời ấy.. 2- ¤ng Ng – hiÖn th©n cña c¸i thiÖn: + Hành động:- Vớt ngay lên bờ - VÇy löa - h¬ bông, mÆt => KhÈn tr¬ng cøu ch÷a ngêi bÞ n¹n kh«ng tÝnh to¸n.. + Lêi nãi:- Ngêi ë cïng ta -GV: khi bị đẩy xuống sông Vân Tiên đợc cứu nh - Dèc lßng nh©n nghÜa thÕ nµo?giao long cã nghÜa lµ g×? =>TÊm lßng bao dung nh©n ¸i, hµo hiÖp. - Tìm chi tiết miêu tả cảnh ông Ng và gia đình -> Bản chất của ngời lao động nghèo. cøu Lôc v©n Tiªn? - Em cã nhËn xÐt g× vÒ tõ ng÷ sö dông? + C©u th¬ méc m¹c tù nhiªn, kh«ng chau chuèt kÓ l¹i sù viÖc mét c¸ch tù nhiªn, mèi ch©n tình của gia đình ông Ng khẩn trơng cứu ngời bị n¹n. + Thái độ ân cần, chu đáo và lòng tốt đã trở thành bản chất của gia đình lao động nghèo ấy. - Sau khi cøu Lôc, biÕt t×nh c¶nh cña chµng gia.

(81) đình ông Ng ra sao ?có lời nói nào? -GV: em đánh giá nh thế nào về hành động đó? - GV b×nh : Tình huống Lục Vân Tiên gặp nạn đã toát lên nh©n c¸ch cao c¶ cña «ng Ng kh«ng chØ khÈn tr¬ng cøu ngêi kh«ng so ®o tÝnh to¸n thiÖt h¬n, tÊm lßng bao dung, nh©n ¸i, hµo hiÖp cña «ng tiếp tục thể hiện qua hành động sẵn sàng cu mang dï hoµn c¶nh Lôc mï lßa, tø cè v« th©n, dù cuộc sống gia đình ông cũng đói nghèo thêm 1 ngêi lµ thªm g¸nh nÆng, nhng «ng vÉn chia sÎ víi lêi mêi méc m¹c ch©n t×nh. - Sù kh¸c nhau gi÷a h×nh tîng nh©n vËt «ng Ng víi h×nh tîng nh©n vËt TrÞnh H©m ? - Vẻ đẹp của hình tợng ông Ng còn đợc bộc lộ nh thế nào qua cuộc sống lao động của ông ? - Em cã nhËn xÐt nh thÕ nµo vÒ cuéc sèng lao động đó? - GV b×nh : Đằng sau hình ảnh ngời lao động bình thờng Êy lµ bãng d¸ng cña mét Èn sÜ, Èn m×nh trong hoµn c¶nh x· héi lo¹n l¹c -> N§C bµy tá kh¸t vọng về một cuộc sống đẹp, trong sạch, tự do một cuộc sống hoàn toàn đối lập với thực tế xã héi. - Tõ h×nh tîng hai nh©n vËt, em cã nhËn xÐt g× vÒ ph¬ng thøc x©y dùng nh©n vËt cña NguyÔn §×nh ChiÓu ? - Nói tới cái thiện trong hành động cứu ngời và cuộc sống đẹp, đồng thời đối lập với cái ác ở trªn t¸c gi¶ muèn göi g¾m ®iÒu g× ? + N§C hiÓu râ c¸i xÊu, c¸i ¸c ®ang hoµnh hµnh đầy rẫy xã hội, nó đợc nấp sau những mũ cao áo dài để mu danh trục lợi, sẵn sàng chà đạp lên đạo lý, nh©n nghÜa. + Cái tốt cái đẹp vẫn đợc tỏa sáng, nó đáng trọng, đáng khao khát, nó tồn tại bền vững nơi con ngêi nghÌo khæ mµ nh©n hËu, vÞ tha, träng nghÜa khinh tµi. * hoạt động 3 : Hớng dẫn HS tổng kết bài häc - Hoạt động nhóm ( GV phát phiếu học tập) Nhóm 1 + 2 : Trình bày ngắn gọn sự đối lập gi÷a thiÖn vµ ¸c qua h×nh tîng nh©n vËt «ng Ng vµ TrÞnh H©m Nhóm 3 + 4 : Thái độ của tác giả với ngời dân lao động - §¹i diÖn nhãm tr¶ lêi - GV nhËn xÐt. -HS đọc ghi nhớ. - C©u hái n©ng cao : (1)Dù gặp nạn rơi vào hoàn cảnh hết sức bi đát nhng t tëng träng nghÜa khinh tµi cña Lôc V©n Tiªn vÉn tiÕp tôc to¶ s¸ng. Em cã nhÊt trÝ víi ý kiến đó không ? (2) Chất hiện thực và chất lãng mạn đã đợc kết hîp kh¸ hµi hßa trong lêi th¬ «ng Ng nãi vÒ cuéc sống lao động của mình. Hãy chỉ rõ. - Sự đối lập giữa cái thiện và cái ác. + Cuộc sống lao động của gia đình ông Ng: - “...roi ...vÞnh...giã ...tr¨ng...chÝch...®Çm -> cuéc sèng tù do phãng kho¸ng, vui thó víi thiªn nhiªn, xa l¹ víi mu cÇu danh lîi. - Tạo tình huống để nhân vật bộc lộ tính cách. => Khát vọng về cuộc sống đẹp và niềm tin «ng göi g¾m vµo ngêi d©n.. III- Tæng kÕt * Ghi nhí : SGK 121. 4- Cñng cè : (2 phót) §äc ®o¹n trÝch 5- Hớng dẫn về nhà : Chuẩn bị chơng trình địa phơng.

(82) Ngày 1/11/2010 TiÕt : 42 Chơng trình địa phơng (PhÇn V¨n) I- Môc tiªu : 1. KiÕn thøc 2. Kü n¨ng :. Giúp học sinh bổ sung vào vốn hiểu biết văn học địa phơng một số tác gi¶, t¸c phÈm trong mét sè n¨m tõ 1999-2004 Bớc đầu su tầm, tìm hiểu, nhận xét về văn học địa phơng. Có ý thức quan tâm tới văn học địa phơng, tình cảm yêu quê hơng. 3. Thái độ : II- ChuÈn bÞ : -GV: - Một số tác phẩm văn học địa phơng: Tập thơ văn Tân Trào, dới bóng đa Tân Trào.. - Chân dung một số tác giả địa phơng. -HS: B¶ng hÖ thèng häc sinh su tÇm. III- tiÕn tr×nh d¹y vµ häc : 1. ổn định tổ chức : 2. KiÓm tra : ( kiÓm tra sù chuÈn bÞ bµi cña HS) 3. Bµi míi : Hoạt động của thầy và trò Néi dung * Hoạt động 1 : Các nhóm trình bày I-Bảng Su tầm văn học địa phơng: b¶ng hÖ thèng t¸c gi¶, t¸c phÈm Phương pháp : hoạt động nhóm - Hoạt động nhóm: LËp b¶ng hÖ thèng : STT/ T¸c gi¶/ T¸c phÈm/ Néi dung - §¹i diÖn nhãm tr×nh bµy - GV cñng cè, bæ sung. * hoạt động 2 : Giới thiệu sáng tác II- Giíi thiÖu s¸ng t¸c th¬ v¨n Hà tĩnh: Th¬ v¨n Hà Tĩnh STT T¸c gi¶ T¸c phÈm - GV giíi thiÖu : … Xuân hoài + Th¬ v¨n Hà Tĩnh h×nh thµnh b¶ng 1 2 … thống kê đầy đủ tác giả, tác phẩm. Lê văn vị 3 …. Đức Ban 4 Phan Thế Cải 5 6 Thái Vĩnh Linh 7 8 * hoạt động 3 : GV hớng dẫn HS III- Đọc tham khảo : hoa chanh - Đức Ban b×nh th¬ - GV đọc một số bài thơ - C¸c em tù do ph¸t biÓu ý kiÕn c¶m nhËn cña m×nh vÒ bµi th¬ - b×nh - GV: nhËn xÐt. §äc mét sè bµi th¬ tiªu biÓu. 4- Củng cố :- GV: nhận xét, khuyến khích HS tích cực su tầm VH địa phơng qua s¸ch b¸o tranh ¶nh - Giới thiệu chân dung một số tác giả địa phơng viết về địa phơng. 5- Hớng dẫn về nhà : Tiếp tục su tầm thêm từ 2005 đến nay qua sách báo. Ôn tập tæng kÕt tõ vùng. ---------------------------------------Ngày 2/11/2010 TiÕt : 43 Tæng kÕt vÒ tõ vùng.

(83) I- Môc tiªu : 1. KiÕn thøc 2. Kü n¨ng :. Gióp häc sinh hÖ thèng vµ n¾m v÷ng kh¸i niÖm, kiÕn thøc vÒ tõ vùng, vận dụng khi làm bài tập từ lớp 6 đến lớp 9 RÌn luyÖn kü n¨ng tæng hîp vµ ph©n tÝch t¸c dông, vai trß cña tõ vùng.. Cã ý thøc trau dåi vèn tõ, dïng tõ chÝnh x¸c trong bµi viÕt vµ giao tiÕp. 3. Thái độ : II- ChuÈn bÞ : - GV:SGK- PhiÕu häc tËp - B¶ng phô - Tµi liÖu tham kh¶o, chuÈn bÞ theo c©u hái cña SGK III- tiÕn tr×nh d¹y vµ häc : 1. ổn định tổ chức 2. KiÓm tra : ChuÈn bÞ bµi ë nhµ 3. Bµi míi : Hoạt động của thầy và trò Hoạt Động 1: tạo tâm thế Mục tiêu: tạo tâm thế tiếp nhận bài cho học sinh, đây là bài tổng kết kiến thức tiếng việt Phương pháp: thuyết trình *Hoạt động2: Củng cố kiến thức về từ đơn, tõ phøc Mục tiêu: học sinh hệ thống và nắm vững kiến thức về từ đơn, từ phức Phương pháp: vấn đáp, bài tập nhanh,bảng phụ, hoạt động nhóm - Thế nào là từ đơn? - cho vÝ dô: - ThÕ nµo lµ tõ phøc? cho vÝ dô? GV: Treo b¶ng phô bµi tËp 2,3 - HS: §äc bµi 2 SGK. 122 * Hoạt động nhóm: ( GV phát phiếu học tập) - Nhãm 1+2 lµm bµi 2 - Nhãm 3+4 lµm bµi tËp 3 - §¹i diÖn nhãm lªn g¾n phiÕu häc tËp. - GV: khái quát, chốt lại đáp án.. *Hoạt động 3.Củng cố kiến thức về thành ng÷ Mục tiêu: hệ thống và củng cố kiến thức về thành ngữ Phương pháp: phát vấn, bài tập nhanh - Thµnh ng÷ lµ g×? cho vÝ dô? ( Là những đơn vị định danh biểu thị khái niệm nào đó dựa trên hình ảnh, những biểu tựơng cụ thÓ) Ví dụ: Nhà tranh vách đất, chân lấm tay bùn… - HS đọc phần hai. Phân biệt thành ngữ và tục ng÷. Gi¶i thÝch nghÜa c¸c ng÷? - Đánh trống bỏ dùi: Làm không đến nơi đến chèn, bá dë, thiÕu tr¸ch nhiÖm. - Đợc voi đòi tiên: Tham lam, đợc cái này muốn c¸i kh¸c h¬n. - Níc m¾t c¸ sÊu: Sù th«ng c¶m th¬ng xãt gi¶ dèi nhằm đánh lừa ngời khác. HS đọc bài 3 . - Tìm thành ngữ có yếu tố chỉ động vật?. Néi dung I. Từ đơn và từ phức: 1. Từ đơn: - Kh¸i niÖm: (Lµ tõ cÊu t¹o bëi mét tiÕng cã nghÜa) - VÝ dô: nhµ, c©y cèi. 2. Tõ phøc: - Kh¸i niÖm: Lµ tõ cã hai tiÕng trë lªn t¹o thµnh - VÝ dô: QuÇn ¸o, hîp t¸c x· * Bµi 2: (122 Ph©n lo¹i tõ ghÐp: - Tõ ghÐp: Giam gi÷, bã buéc, t¬i tèt, bät bÌo, cá c©y, nhêng nhÞn, r¬i rông, mong muèn … - Tõ l¸y: nho nhá, gËt gï, l¹nh lïng, xa x«i, lÊp l¸nh … * Bµi 3: ( 123) Gi¶m nghÜa - tr¨ng tr¾ng - đèm đẹp - nho nhá - lµnh l¹nh - x«m xèp. T¨ng nghÜa - s¹ch sµnh sanh - s¸t sµn s¹t - nhÊp nh«. II. Thµnh ng÷ 1. Kh¸i niÖm:. 2. Bµi tËp: *Ph©n biÖt thµnh ng÷ vµ tôc ng÷. - Thµnh ng÷ - Tôc ng÷. - Thành ngữ chỉ động vật: Đầu voi đuôi chuột, ăn èc nãi mß… - Thµnh ng÷ chØ thùc vËt:C©y nhµ l¸ vên, d©y cµ ra d©y muèng….

(84) - Thµnh ng÷ cã yÕu tè chØ thùc vËt? - Giải thích nghĩa thành ngữ- đặt câu - HS th¶o luËn theo nhãm, tr×nh bµy - GV:NhËn xÐt - H·y lÊy hai dÉn chøng vÒ viÖc sö dông thµnh ng÷ trong v¨n ch¬ng?. * Hoạt động 4. Củng cố kiến thức về nghiã cña tõ - ThÕ nµo lµ nghÜa cña tõ? Cho vÝ dô? ( Là nghĩa của từ, việc, hiện tựơng đợc phản ¸nh trong c©u) VÝ dô: - Ăn: chỉ hoạt động đa thức ăn vào miệng. HS đọc bài tập 2 GV: Treo b¶ng phô ghi c¸c c¸ch hiÓu. HS: Đánh dấu vào cách hiểu đúng. Gi¶i thÝch v× sao? - Chọn cách hiểu đúng (phần 3 SGK – 123 – 124) vµ gi¶i thÝch v× sao? * Hoạt động 5: Hệ thống kiến thức về từ nhiÒu nghÜa vµ hiÖn tîng chuyÓn nghÜa cña tõ. - ThÕ nµo lµ hiÖn tîng chuyÓn nghÜa cña tõ (Tõ cã thÓ cã 1 nghÜa hay nhiÒu nghÜa. NghÜa gốc là cơ sở để hình thành nghĩa chuyển, nghĩa chuyÓn cã quan hÖ víi nghÜa gèc.) GV: híng dÉn HS lµm bµi tËp. 3.Sö dông thµnh ng÷ trong v¨n ch¬ng: - Một đời đợc mấy anh hùng Bâ chi c¸ chËu chim lång mµ ch¬i. ( NguyÔn Du – TruyÖn KiÒu) Th©n em võa tr¾ng, l¹i võa trßn BÈy næi ba ch×m víi níc non. ( Hå Xu©n H¬ng – B¸nh tr«i níc) III.NghÜa cña tõ: 1. Kh¸i niÖm:. 2. Bài tập:Chọn cách hiểu đúng: MÑ: lµ ngêi phô n÷, cã con, nãi trong quan hÖ víi con. 3. Cách giải thích đúng: b IV.Tõ nhiÒu nghÜa vµ hiÖn tîng chuyÓn nghÜa cña tõ: 1. Kh¸i niÖm:. 2. Bµi tËp: ThÒm hoa” -> NghÜa chuyÓn - “LÖ hoa” -> NghÜa chuyÓn. - ChuyÓn nghÜa tu tõ Èn dô.. 4. Cñng cè: ( 5phót)- GV hÖ thèng kiÕn thøc võa «n tËp. 5. Híng dÉn häc ë nhµ: ( 2phót) - Ôn tập lại phần từ vựng đã tổng kết. - ChuÈn bÞ bµi tæng kÕt vÒ tõ vùng ( tiÕp theo ). Ngày 2/11/2010 TiÕt : 44 Tæng kÕt vÒ tõ vùng. (TiÕp theo). I- Môc tiªu : 1. KiÕn thøc 2. Kü n¨ng :. Gióp häc sinh hÖ thèng vµ n¾m v÷ng kh¸i niÖm, kiÕn thøc vÒ tõ vùng, vận dụng khi làm bài tập từ lớp 6 đến lớp 9 : từ đồng âm, từ đồng nghĩa, từ trái nghĩa, cấp độ khái quát của nghĩa từ ngữ, trờng từ vựng. RÌn luyÖn kü n¨ng tæng hîp vµ ph©n tÝch t¸c dông, vai trß cña tõ vùng.. Cã ý thøc trau dåi vèn tõ, dïng tõ chÝnh x¸c khi viÕt vµ giao tiÕp. 3. Thái độ : II- ChuÈn bÞ : - GV:B¶ng hÖ thèng kiÕn thøc. - Tµi liÖu tham kh¶o, chuÈn bÞ theo c©u hái cña SGK III- tiÕn tr×nh d¹y vµ häc : 1. ổn định tổ chức : 2. KiÓm tra : ChuÈn bÞ bµi ë nhµ 3. Bµi míi : Hoạt động của thầy và trò * Hoạt động1: ôn tập về từ đồng âm Phương pháp: phát vấn, bài tập nhanh. Néi dung V.Từ đồng âm. 1. Kh¸i niÖm:.

(85) - GV:Thế nào là từ đồng âm? - HS: §äc bµi tËp 2. Nªu yªu cÇu.. 2. Bµi tËp ( 124) a. cã hiÖn tîng tõ nhiÒu nghÜa: v× “l¸” (l¸ phæi) lµ - Trêng hîp nµo lµ hiÖn tù¬ng tõ nhiÒu nghÜa,tr- nghÜa chuyÓn cña tõ “l¸”(l¸ xa cµnh) ờng hợp nào là hiện tợng đồng âm? vì sao? b. Có hiện tựơng từ đồng âm: Đờng (đờng ra trận) Đờng ( ngọt nh đờng) ->Vá ng÷ ©m gièng nhau, nghÜa kh¸c nhau. VI. Từ đồng nghĩa: * Hoạt động2. Củng cố kiến thức về từ đồng 1. Khái niệm: nghÜa Bài2. Cách hiểu đúng: Phương pháp: phát vấn, bài tập nhanh d. Các từ đồng nghĩa với nhau có thể không thay - Thế nào là từ đồng nghĩa? thế nhau đợc trong nhiều trờng hợp sử dụng. - HS đọc bài tập 2. Bµi3: Gi¶i thÝch nghÜa cña tõ - Chọn cách hiểu đúng? “xu©n” thÓ hiÖn tinh thÇn l¹c quan cña t¸c gi¶. Ngoài ra, dùng từ này còn là để tránh lặp với từ tuæi t¸c. VII. Tõ tr¸i nghÜa: - HS đọc bài 3 - T¹i sao tõ “xu©n” cã thÓ thay thÕ cho tõ “tuæi”? 1. Kh¸i niÖm: Bµi 2. CÆp tõ tr¸i nghÜa: - Tác dụng diễn đạt nh thế nào? * Hoạt động 3. Củng cố kiến thức về từ trái Xấu - đẹp, xa – gần, rộng – hẹp nghÜa - ThÕ nµo lµ tõ tr¸i nghÜa? Bµi 3.XÕp cÆp tõ tr¸i nghÜa theo nhãm HS đọc bài 2. Sèng – chÕt Giµ - trÎ - Xác định cặp từ trái nghĩa? - Ch½n – lÎ - Yªu – ghÐt HS: xác định cặp từ trái nghĩa. - ChiÕn tranh- Cao – thÊp * Hoạt động nhóm: hoµ binh - N«ng – s©u - S¾p xÕp c¸c cÆp tõ tr¸i nghÜa lµm 2 nhãm - Giµu – ghÌo - §¹i diÖn nhãm tr¶ lêi. VIII.Trêng tõ vùng: 1. Kh¸i niÖm: * Hoạt động 4 Củng cố kiến thức về trờng Bài 2.Xác định nghĩa của từ tõ vùng - T¾m, bÓ ( cïng trêng tõ vùng “nø¬c”- nãi - ThÕ nµo lµ trêng tõ vùng? chung) -> lµm cho c©u nãi cã søc tè c¸o m¹nh - Cho vÝ dô vÒ trêng tõ vùng? mÏ h¬n - Xác định trờng từ vựng? I X:Cấp độ khái quát nghĩa của từ: - Phân tích sự độc đáo trong cách dùng từ? 1. Kh¸i niÖm: - GV híng dÉn HS nªu kh¸i niÖm. HS: Tr¶ lêi - GV tæng kÕt l¹i. 4. Củng cố: -GV treo bảng phụ ghi sơ đồ - HS lªn b¶ng ®iÒn Tõ. Từ đơn Tõ phøc. Tõ ghÐp. 5. Híng dÉn häc sinh ë nhµ - ¤n tËp toµn bé phÇn tõ vùng - LÊy vÝ dô cho tõng néi dung – ph©n tÝch - ChuÈn bÞ cho tiÕt 45 * Yªu cÇu: Tõ sè 2 - Xem l¹i v¨n tù sù + §Ò bµi tËp lÇm v¨n ghÐp - Làm dàn ý chi tiết cho đề bài đó.. Tõ ghÐp đẳng chÝnh …………………………………… lËp phô. Tõ l¸y. Tõ l¸y toµn bé. Tõ l¸y bé phËn.

(86) Ngày 2/11/2010. TiÕt : 45 Tr¶ bµi tËp lµm v¨n sè 2. I- Môc tiªu 1. KiÕn thøc 2. Kü n¨ng :. Giúp học sinh thấy đợc những u khuyết điểm về bài viết. Củng cố lý thuyÕt vÒ v¨n tù sù, c¸ch ®a c¸c yÕu tè miªu t¶ néi t©m vµo bµi viÕt. RÌn kü n¨ng sö dông yÕu tè miªu t¶ vµ suy nghÜ néi t©m vµo bµi viÕt. Cã ý thøc tiÕp thu söa ch÷a khuyÕt ®iÓm cña bµi viÕt.. 3. Thái độ : II- ChuÈn bÞ : -GV: Đề bài đáp án và nhận xét kết quả. -HS: Ghi chÐp dµn bµi chi tiÕt. III- tiÕn tr×nh d¹y vµ häc : 1- ổn định tổ chức : 2. KiÓm tra: Kh«ng kiÓm tra. 3- Bµi míi : Hoạt động của thầy và trò *Hoạt động1: Hớng dẫn HS tìm hiểu lại yêu cầu của đề bài ( 11 phút) GV: cho HS đọc lại đề bài trong tiết 34- 35 HS: đọc đề bài - GV: Yêu cầu của đề bài là gì? - Bài viết phẩi đảm bảo đơc những nội dung nào? - KÕt hîp yÕu tè g× trong bµi viÕt? 1- Më bµi : - Giới thiệu về kỷ niệm đáng nhớ về cô gi¸o chñ nhiÖm. - CÇn th«ng qua mét t×nh huèng cô thÓ x¶y ra khiÕn m×nh nhí l¹i. 2- Th©n bµi : - KÓ l¹i diÔn biÕn sù viÖc : + Tr×nh tù thêi gian, kh«ng gian, ë ®©u ? vµo thêi gian nµo ? + Tình huống dẫn đến câu chuyện đáng nhớ. + C¸ch sö sù cña mäi ngêi. + Thái độ của em trớc sự việc. Tại sao em cho là đáng nhớ. + Thái độ và cách sử sự của cô gi¸o. - KÕt qu¶ sù viÖc : + §èi víi c¸ nh©n m×nh. + §èi víi c¶ líp - Suy nghÜ cña em. 3- KÕt bµi : - Nêu cảm nghĩ của em và bài học đợc rút ra từ kỷ niệm đó. * Hoạt động 2 : GV: Nhận xét đánh giá bài viÕt cña häc sinh - Nh÷ng u ®iÓm chung cña bµi viÕt ? + Một số bài viết đã biết sắp xếp kể lại một kỷ niệm đáng nhớ giữa mình và cô giáo chủ nhiệm, c¸m xóc ch©n thµnh, cã diÔn biÕn, cã t×nh huèng t¹o sù hÊp dÉn cña chuyÖn. + Bµi viÕt cã bè côc hîp lý, lùa chän nh÷ng chi tiÕt tiªu biÓu theo tr×nh tù râ rµng, sö dông yÕu tè miêu tả để làm rõ sự việc diễn ra nh thế nào. Đôi chç biÕt lång miªu t¶ néi t©m, nh÷ng suy nghÜ ®i đến quyết định đúng đắn, hiểu đợc hành động của mình đối với cô giáo.. Néi dung I. tìm hiểu đề, lập dàn ý:. - Më bµi. - Th©n bµi. - KÕt bµi I- NhËn xÐt bµi viÕt : 1- ¦u ®iÓm : - Hiểu đề - Bè côc hîp lý, râ rµng..

(87) + Kết hợp đợc các yếu tố miêu tả ( tả quang cảnh trờng, sự thay đổi của môi trờng, thầy cô…) - Cô thÓ c¸c bµi: mừng, hiền, sương - Nh÷ng h¹n chÕ cña bµi viÕt ? + Mét sè bµi viÕt xa vµo kÓ lÓ nhiÒu, kû niÖm cha s©u s¾c, cßn mang tÝnh vôn vÆn, cha hÖ thèng cha gây đợc tình cảm của ngời đọc. + Không đọc kỹ đề nên đơn thuần chỉ là kể lại một sự việc đã xảy ra, còn vì sao khiến mình nhớ mãi thì không thể hiện đợc. + Cã mét sè bµi cha hoµn chØnh, cha hiÓu bµi v¨n tr×nh bµy vÒ c¸i g×, nãi chung chung: Hùng, Hạnh + Bµi viÕt sai qu¸ nhiÒu, ch÷ viÕt cÈu th¶, kh«ng râ nÐt, nhÇm lÉn, tÈy xãa lem nhem. C©u v¨n sai ng÷ ph¸p, kh«ng râ nghÜa, kh«ng cã dÊu ng¾t c©u, viÕt hoa tuú tiÖn, tªn riªng kh«ng viÕt hoa : §øc * Hoạt động 3: Sửa lỗi. - Hoạt động nhóm: - GV ®a ra mét sè lçi chÝnh t¶, dïng tõ HS söa lçi. - §¹i diÖn nhãm tr¶ lêi, GV nhËn xÐt. * hoạt động 3 : Trả bài công bố điểm - §äc bµi kh¸ nhÊt, tuyªn d¬ng tríc líp. - HS ch÷a bµi vµo vë.. 2- Nhîc ®iÓm : - Kỷ niệm đợc nhắc lại cha gây ấn tợng. - Bµi viÕt cha hoµn chØnh. - Ch÷ viÕt cÈu th¶, sai ng÷ ph¸p. - Tr×nh bµy bè côc kh«ng râ rµng. - Kh«ng s¸ng t¹o trong viÕt v¨n tù sù. III. Söa lçi: 4- Cñng cè : Nh÷ng yªu cÇu khi lµm v¨n tù sù 5- Hớng dẫn về nhà : (2 phút) học lại bài để nắm chắc nội dung. So¹n: §ång chÝ + Tr¶ lêi c©u hái trong môc hiÓu v¨n b¶n + §äc tµi liÖu cã liªn quan. ………………………………….. TiÕt : 47 Ngày 4/11/2010 đồng chí (ChÝnh H÷u) I- Môc tiªu : 1. KiÕn thøc 2. Kü n¨ng : 3. Thái độ :. Giúp học sinh cảm nhận đợc vẻ đẹp chân thực, giản dị của tình đồng chí, đồng đội và hình ảnh ngời lính cách mạng đợc thể hiện trong bài th¬. RÌn kü n¨ng n¨ng lùc c¶m thô vµ ph©n tÝch c¸c chi tiÕt nghÖ thuËt, c¸c h×nh ¶nh trong mét t¸c phÈm th¬ giµu c¶m høng hiÖn thùc mµ kh«ng thiÕu søc bay bæng. Bồi dỡng tình cảm với anh bộ đội, nắm đợc đặc sắc nghệ thuật : chi tiết chân thực, hình ảnh gợi cảm và cô đúc, giàu ý nghĩa biểu tợng.. II- ChuÈn bÞ : - GV: GSK- SGV - B×nh gi¶ng ng÷ v¨n 9 - b¶ng phô. - HS: So¹n bµi-Su tÇm mét sè bµi th¬ vÒ ngêi lÝnh cña Tè H÷u, Quang Dòng III- tiÕn tr×nh d¹y vµ häc : 1. ổn định tổ chức :.

(88) 2. KiÓm tra : kiÓm tra trong giê. 3. Bµi míi : Hoạt động của thầy và trò * Hoạt động 1 : Đọc hiểu chỳ thớch Mục tiêu:Híng dÉn t×m hiÓu chung vÒ t¸c gi¶, t¸c phÈm (9 phót) Phương pháp: đọc,câu hỏi tái hiện - GV hớng dẫn HS đọc. - GV đọc 1 lần - HS đọc - Giíi thiÖu vÒ t¸c gi¶ ? -GV: nhấm mạnh những đểm cơ bản về tác giả? - Hoàn cảnh ra đời bài thơ nh thế nào ? - Bài thơ đợc viết theo thể thơ nào ? * hoạt động 2 :Đọc hiểu văn bản Mục tiêu: Híng dÉn t×m hiÓu chi tiÕt v¨n b¶n, học sinh nắm được vẻ đẹp hình ảnh người lính và tình đồng chí Phương pháp: nêu và giải quyết vấn đề,đọc sáng tạo,phát vấn - Bài thơ đợc phân tích theo những ý nào? - HS: đọc 6 câu thơ đầu. - GV: nh÷ng chi tiÕt nµo nãi vÒ c¶nh ngé xuÊt thân của các anh bộ đội?. Néi dung I- §äc – T×m hiÓu chung 1- §äc : 2- T¸c gi¶ : - Nhà thơ quân đội. Đề tài chủ yếu về ngời lính 2- Hoµn c¶nh s¸ng t¸c : - §Çu n¨m 1948 II- đọc hiÓu văn bản : 1- Cơ sở hình thành tình đồng chí - Quê anh: Nớc mặn đồng chua - Làng tôi: Đất cày sỏi đá => Thành ngữ -> đó là vùng quê nghèo, vất vả, khã canh t¸c. -> XuÊt th©n cïng c¶nh ngé, cïng giai cÊp. - “Sóng bªn sóng “§Çu s¸t bªn ®Çu”. -> Hình ảnh biểu tợng sóng đôi và điệp ngữ diễn t¶ nh÷ng ngêi lÝnh cïng chung lý tëng, nhiÖm GV:vậy tình đồng đội bắt nguồn từ những cơ sở vụ - “§ªm rÐt chung ch¨n ... nµo? ... tri kû” - Hä quen nhau, gÇn gòi víi nhau kh«ng chØ v× cùng nguồn gốc xuất thân, sự đồng cảm giai cấp -> Tình đồng chí bền chặt trong gian lao. mà còn vì điều gì nữa ? Câu thơ diễn đạt ý này ? - Không chỉ vậy cơ sở hình thành tình đồng chí, đồng đội còn là ? - Em hiÓu thÕ nµo lµ tri kØ? - Qua 6 câu thơ hiểu cơ sở hình thành tình đồng chí đồng đội đợc Chính Hữu lí giải là gì ? + Bắt nguồn từ sự tơng đồng hoàn cảnh xuất th©n + H×nh thµnh tõ sù cïng chung nhiÖm vô, cïng chung lÝ tëng. + N¶y në vµ bÒn chÆt trong gian lao. - Sau những lí giải đơn sơ, giản dị mà dễ hiểu tác giả đã hạ xuống một dòng thơ chỉ có một từ ? Em hiÓu dông ý cña nhµ th¬ nh thÕ nµo ? - “§ång chÝ”! -> lµ tiÕng gäi cña nh÷ng ngêi - Những câu thơ nào cho biết cụ thể cái nghèo cùng chung trí hớng là sự kết tinh cao độ tình b¹n, t×nh ngêi. cña c¸c anh? GV:Tõ kh«ng cho biÕt ®iÒu g×? GV: Liên hệ bài đất nớc " Nguyễn Đình Thi" - Tình đồng chí, đồng đội giữa những ngời chiến sĩ còn đợc biểu hiện qua sự chia sẻ những gian lao, khó khăn thiếu thốn của cuộc đời ngời lÝnh ? T×m chi tiÕt? - C¸c chi tiÕt, h×nh ¶nh : “c¬n ín l¹nh, ¸o r¸ch, quÇn v¸, ch©n kh«ng giµy ..” lµ h×nh ¶nh thùc hay íc lÖ ? ý nghÜa cña c¸c chi tiÕt Êy ? - Còng nh kÕt ®o¹n 1 t¸c gi¶ còng sö dông mét c©u th¬ giµu ý nghÜa. C©u nµo ? Gi¶i thÝch ? ( GV định hớng: Hơi ấm ở bàn tay, ở tấm lòng đã chiÕn th¾ng c¸i l¹nh, hä truyÒn cho nhau søc. 2- Biểu hiện và sức mạnh của tình đồng chí - “Ruéng n¬ng ... ... mÆc kÖ .... GiÕng níc ... ra lÝnh” -> C¶m th«ng s©u s¾c t©m t nçi niÒm cña nhau. Tỏ thái độ dứt khoát, đa nhiệm vụ cứu nớc lên hµng ®Çu. - “... sèt ... ¸o r¸ch ... quÇn v¸ ... ch©n kh«ng giµy -> H×nh ¶nh thùc cuéc sèng gian khæ thiÕu thèn.

(89) m¹nh vµ niÒm tin chiÕn th¾ng khã kh¨n) Liªn hÖ: ( nh÷ng ®iÒu cha nãi bµn tay nãi hé) - H×nh ¶nh ngêi lÝnh ë ba c©u th¬ kÕt nh thÕ nµo ? Họ đợc xuất hiện trong khung cảnh nào ? có ý nghÜa g× ? GV: Những hình ảnh nào đợc nói tới trong ba c©u cuèi?. cña ngêi lÝnh. Nhng c¸c anh vÉn chÊp nhËn v× tiÕng gäi cña tæ quèc - “Th¬ng ... tay n¾m ...” -> Hình ảnh nói lên sức mạnh của tình đồng chí. ThÓ hiÖn sù th«ng c¶m chia sÎ.. 3- BiÓu tîng giµu chÊt th¬ vÒ ngêi lÝnh Rõng hoang s¬ng muèi -> hiÖn thùc khèc liÖt. - Ngêi lÝnh - Hoạt động nhóm: - Sóng . GV giao nhiÖm vô: ph©n tÝch h×nh ¶nh ®Çu sóng - Tr¨ng tr¨ng treo? -> 3 hình ảnh đẹp kết hợp với nhau tạo nên bức . §¹i diÖn nhãm lªn tr×nh bµy. tranh đẹp tình đồng chí. . GV kh¸i qu¸t, chèt l¹i. - §Çu sóng tr¨ng treo: H×nh ¶nh mang ý nghÜa + “Rừng hoang sơng muối, súng” -> gợi sự khốc biểu tợng về cuộc đời ngời lính : chiến sĩ mà thi liÖt, nghiÖt ng· cña chiÕn tranh. sÜ, thùc t¹i mµ m¬ méng. + “Trăng” -> biểu tợng cho vẻ đẹp yên bình, mơ méng vµ l·ng m¹n. + Hai hình ảnh đó kết hợp với nhau tạo nên một biểu tởng đệp về cuộc đời ngời lính : chiến sĩ mà thi sÜ, thùc t¹i mµ m¬ méng. H×nh ¶nh nµy mang đợc cả đặc điểm của thơ ca kháng chiến, một nền III- Tổng kết th¬ giµu chÊt hiÖn thùc vµ d¹t dµo c¶m høng l·ng 1- Néi dung : mạn. Vì vậy Chính Hữu đã lấy làm nhan đề cho 2- Nghệ thuật : tËp th¬ “§Çu sóng tr¨ng treo”. * Ghi nhí : * hoạt động 3 : Hớng dẫn HS tổng kết bài SGK 130 häc Phương pháp: câu hỏi tổng kết GV: híng dÉn HS xem tranh minh ho¹ ( SGK) - Vì sao tác giả đặt tên cho bài thơ là đồng chí? - Qua bµi th¬ em c¶m nhËn g× vÒ h×nh ¶nh anh bé đội thời K/c chống Pháp? - HS đọc ghi nhớ SGK- 130) 4- Cñng cè: GV:treo b¶ng phô ghi tæng kÕt néi dung. HS: kh¸i qu¸t l¹i 5- Híng dÉn vÒ nhµ : Häc thuéc lßng bµi th¬ N¾m ch¾c néidung Soạn : Bài thơ về tiểu đội xe không kính ------------------------------------------. Ngày 5/11/2010 TiÕt : 48 Bài thơ về tiểu đội xe không kính (Ph¹m TiÕn DuËt) I- Môc tiªu : 1. KiÕn thøc 2. Kü n¨ng :. Giúp học sinh cảm nhận đợc nét độc đáo của những chiếc xe không kÝnh cïng h×nh ¶nh nh÷ng ngêi chiÕn sÜ l¸i xe Trêng S¬n hiÖn ngang, dòng c¶m, s«i næi. Học sinh cảm nhận đợc những nét riêng của giọng điệu ngôn ngữ. Rèn kü n¨ng ph©n tÝch h×nh ¶nh ng«n ng÷ th¬. Bồi dỡng tình cảm với anh bộ đội lòng biết ơn và tự hào.. 3. Thái độ : II- ChuÈn bÞ : - GV: SGK - SGV Tham kh¶o Båi dìng ng÷ v¨n 9 - HS: ChuÈn bÞ theo hÖ thèng c©u hái. III- tiÕn tr×nh d¹y vµ häc :.

(90) 1. ổn định tổ chức : 2. KiÓm tra : C©u hái: H×nh ¶nh nh÷ng ngêi lÝnh c¸ch m¹ng nh÷ng n¨m ®Çu kh¸ng chiÕn qua bµi th¬ “§ång chÝ” ? §¸p ¸n: HS tr¶ lêi theo ý hiÓu. 3. Bµi míi : Hoạt động của thầy và trò Néi dung I- §äc – T×m hiÓu chung * Hoạt động 1 : đọc hiểu chỳ thớch Mục tiêu: híng dÉn t×m hiÓu chung vÒ t¸c gi¶, t¸c 2- T¸c gi¶ : - Nhà thơ quân đội, tiêu biểu cho thế hệ nhà phÈm th¬ trÎ trong kh¸ng chiÕn chèng MÜ Phương pháp : câu hỏi tái hiện 2- §äc : -HS đọc chú thích SGK - Em cã hiÓu biÕt g× vÒ t¸c gi¶? GV: Hớng dẫn HS đọc - giọng vui tơi, khoẻ khoắn ngang tµng. - HS đọc bài thơ. GV đọc 1 lần II- đọc hiểu văn bản: - NhËn xÐt vÒ giäng ®iÖu, vµ ng«n ng÷ bµi th¬ ? 1- H×nh ¶nh nh÷ng chiÕc xe kh«ng kÝnh * hoạt động 2 :đọc hiểu văn bản - Nhan đề bài thơ độc đáo. Mục tiêu; nắm được vẻ đẹp của hình ảnh người lính trẻ trung, hồn nhiên, tinh nghịch; thành công trong cách sử dụng ngôn từ, giọng điệu của tác giả Phương pháp: đọc sáng tạo, nêu và giải quyết vấn đề, phát vấn GV: Em có nhận xét gì về nhan đề bài thơ? Về độ dµi vÒ nghÜa cña mét sè tõ ? - Bài thơ “Tiểu đội xe không kính” đợc bắt nguồn tõ c¶m høng nµo ? GV thuyÕt tr×nh : - “Kh«ng cã kÝnh ... kh«ng cã kÝnh” Trong nh÷ng n¨m chiÕn tranh, nhÊt lµ thêi Bom ... bom ... vì ...” ®iÓm PTD viÕt bµi th¬ giÆc MÜ ®iªn cuång b¾n ph¸ -> LÝ gi¶i nguyªn nh©n nh÷ng chiÕc xe kh«ng ác liệt dọc tuyến đờng TS hòng chặt đứt mạch kính. m¸u giao th«ng chÝnh vËn chuyÓn vò khÝ l¬ng - TÝnh chÊt khèc liÖt cña chiÕn tranh ngµy thực từ miền Bắc vào Nam. Nhiều nơi đã thành túi càng tăng. bom. V× vËy nh÷ng chiÕc xe kh«ng cßn nguyªn vÑn trë nªn quen thuéc. - Phạm Tiến Duật đã giới thiệu về nó nh thế nào ? - C¸ch ®a vµo h×nh ¶nh “Nh÷ng chiÕc xe kh«ng kÝnh” cña PTD cã g× kh¸c so víi mét sè bµi th¬ kh¸c ? - GV kh¸i qu¸t : H×nh ¶nh chiÕc xe kh«ng kÝnh vèn kh«ng hiÕm trong chiÕn tranh, nhng ph¶i cã hån th¬ nh¹y c¶m víi nÐt ngang tµng vµ tinh nghÞch, thÝch c¸i l¹ nh Phạm Tiến Duật mới nhận ra đợc và đa nó vào thành hình tợng thơ độc đáo của thời chiến tranh chèng MÜ. Nhng ®iÒu kú diÖu lµ nh÷ng chiÕc xe 2- H×nh ¶nh nh÷ng chiÕn sÜ l¸i xe kh«ng cßn nguyªn vÑn l¹i kiªn cêng vît qua bom - Ung dung: +ngåi đạn để ngày đêm thẳng tiến về miền Nam vậy +Nhìn:đất,gió, con đờng, điều kỳ diệu nào đã tạo nên sức mạnh ấy. Câu trả sao trêi lời chỉ có thể tìm đợc ở những ngời lái xe. => Điệp từ so sánh để diễn tả cụ thể -> hình - Trªn chiÕc xe kh«ng kÝnh ngêi lÝnh hiÖn ra víi ¶nh ngêi lÝnh hiªn ngang b×nh tÜnh, tù tin, c¶m t thÕ nh thÕ nµo ? gi¸c khoan kho¸i. - Biên pháp tu từ nào đợc sử dụng? Tác dụng? - Nhìn đất, nhìn trời…là cái nhìn nh thế nào? GV định hớng: Xe KK là sự thiếu thốn về phơng tiện nhng họ đã biến sự thiếu thốn đó để hởng thụ, tiÕp xóc trùc tiÕp víi kh«ng gian bªn ngoµi. “nh×n” lÆp l¹i thÓ hiÖn sù s¶ng kho¸i bÊt tËn. - L¸i xe kh«ng kÝnh ngêi chiÕn sÜ gÆp ph¶i nh÷ng - Kh«ng kÝnh - cã bôi - phun tãc - ma ít ¸o trở ngại nào?tinh thần của họ đợc bộc lộ ra sao? => Ng«n ng÷ méc m¹c, giäng míi mÎ, nghÞch - Em cã nhËn xÐt g× vÒ ng«n ng÷ trong bµi? + Nh÷ng c©u th¬ gi¶n dÞ nh lêi nãi tõ cöa ngîm => phÈm chÊt dòng c¶m tinh thÇn l¹c.

(91) miÖng cña ngêi lÝnh, ®iÖp khóc “kh«ng cã ...õ th×” quan coi thêng gian khæ. t¹o nªn giäng ®iÖu ngang tµng, bÊt chÊp. NiÒm vui vµ tiÕng cêi cña ngêi lÝnh s«i næi, tinh nghÞch vót lªn gi÷a gian khæ, gi÷a nguy hiÓm chÕt ngêi cña chiÕn tranh. GV: cho HS đọc khổ 5-6 - Hoạt động nhóm ( nhóm nhỏ) -Nét sinh hoạt của tiểu đội xe không kính có gì đáng chú ý? -Những chiếc xe không kính đựơc nhắc lại nhằm mục đích gì?. - Từ trong bom rơi- thành tiểu đội - B¾t tay qua cö kÝnh - L¹i ®i, l¹i ®i. => Niềm vui ấm áp tình đồng đội. - không kính, không đèn - k«ng mui, thïng xø¬c => Khẳng định khó khăn gian khổ ngày càng t¨ng lªn. - “ .... v× miÒn Nam ..... tr¸i tim”. -> Chính là lòng yêu nớc, là ý chí chiến đấu gi¶i phãng miÒn Nam, thèng nhÊt Tæ quèc. - Điều làm lên sức mạnh để ngời lính vợt qua khó kh¨n, gian khæ lµ g× ? GV: liªn hÖ - GV b×nh : Dï xe kh«ng cßn nguyªn vÑn, xe vÉn b¨ng vÒ phÝa tríc. PhÝa tríc Êy lµ miÒn Nam th©n yªu. Søc mạnh để chiếc xe băng mình ra trận chính là sức m¹nh cña tr¸i tim ngêi lÝnh, mét tr¸i tim nång nµn tình yêu nớc và sôi trào ý chiến đấu giải phóng miÒn Nam, thèng nhÊt Tæ quèc. * hoạt động 3 : Hớng dẫn HS tổng kết bài häc - Hoạt động nhóm : Nhóm 1 + 2 : Giá trị nội dung và nghệ thuật đặc III- Tæng kÕt s¾c cña bµi Nhãm 1 + 2 : Nªu c¶m nghÜ cña em vÒ thÕ hÖ trÎ * Ghi nhí : SGK 133 thêi chèng MÜ.. 4- Cñng cè : - NT tả thực - ngôn ngữ đời thờng đựơc sử dụng => phẩm chất cao đẹp của ngời chiến sĩ lái xe. 5- Híng dÉn vÒ nhµ : - Học thuộc bài để nắm chắc nội dung. - Ôn tập truyện trung đại kiểm tra 1 tiết + Đọc lại các văn bản. Nắm chắc nội dung - NT của các văn bản đã học. ………………………………………….

(92) Ngày 4/11/2010 TiÕt : 46 Kiểm tra truyện trung đại I- Môc tiªu : 1. KiÕn thøc 2. Kü n¨ng : 3. Thái độ :. Đánh gía nhận thức của học sinh về kiến thức Truyện Trung đại Việt Nam : t¸c gi¶, t¸c phÈm, gÝa trÞ néi dung, nghÖ thuËt cña mét sè t¸c phÈm tiªu biÓu. RÌn kü n¨ng nhËn biÕt vÒ t¸c gi¶, t¸c phÈm vµ ph©n tÝch gi¸ trÞ néi dung, nghÖ thuËt, h×nh ¶nh ... ý thức và thái độ khi làm bài.. II- ChuÈn bÞ : GV: Đề bài + đáp án HS: ¤n tËp kiÕn thøc III. TiÕn tr×nh tæ chøc d¹y häc: 1. ổn định tổ chức : 2. KiÓm tra :.

(93) đề bài C©u 1 : Ph©n tÝch t©m tr¹ng KiÒu trong đoạn trích “ KiÒu ë lÇu Ngng BÝch” ? Câu 2: Chép đúng đoạn trích “Cảnh ngày xuân” §¸p ¸n : C©u1:7đ -Tâm trạng Kiều: -Cô đơn tuyệt vọng - Kiều nhớ ngời yêu: Thơng chàng Kim ngày đêm trông ngóng, nhớ lời thề đôi løa. - Kiều nhớ cha mẹ: Xót thơng cho cha mẹ già yếu không ai chăm sóc, ân hận đã phô c«ng sinh thµnh cña cha mÑ. -Tâm trạng cô đơn tuyệt vọng qua nghệ thuật tả cảnh ngụ tình -> cuộn sống tẻ nh¹t lo sî dù b¸o sè phËn ®Çy sãng giã. Câu 2 :3đ học sinh chép đúng, không sai chính tả 4. Cñng cè: - GV thu bµi, nhËn xÐt giê kiÓm tra 5. Híng dÉn HS häc ë nhµ: - ¤n tËp tõ vùng: c¸ch ph¸t triÓn tõ vùng, c¸ch trau dåi vèn tõ. ……………………………………………...

(94) Ngày 8/11/2010 TiÕt : 49 Tæng kÕt vÒ tõ vùng. ( tiÕp). I- Môc tiªu : 1. KiÕn thøc 2. Kü n¨ng :. Gióp häc sinh hÖ thèng n¾m v÷ng vµ biÕt vËn dông nh÷ng kiÕn thøc đã học về : Sự phát triển từ vựng, trau dồi vốn từ, từ mợn, từ Hán Việt, ThuËt ng÷, biÖt ng÷ x· héi ... RÌn luyÖn kü n¨ng nhËn biÕt, ph©n tÝch t¸c dông cña viÖcdïng nh÷ng kiến thức đó. Cã ý thøc trau dåi vèn tõ, dïng tõ chÝnh x¸c khi viÕt vµ giao tiÕp.. 3. Thái độ : II- ChuÈn bÞ : - Sơ đồ các cách phát triển từ vựng. - Tµi liÖu tham kh¶o, chuÈn bÞ theo c©u hái cña SGK III- tiÕn tr×nh d¹y vµ häc : 1. ổn định tổ chức :. 2. KiÓm tra : phân biệt thành ngữ tục ngữ. Cho ví dụ 3. Bµi míi : Hoạt động của thầy và trò Néi dung * Hoạt động 1 : sự phỏt triển từ vựng 1- Sự phát triển của từ vựng : Mục tiêu:HÖ thèng c¸c c¸ch ph¸t triÓn tõ 1. vùng C¸c c¸ch ph¸t triÓn tõ vùng Phương pháp: phát vấn, thảo luận, hoạt động nhóm Ph¸t triÓn sè lîng tõ ng÷ Ph¸t triÓn nghÜa tõ GV: treo b¶ng phô. ng÷ - Điền nội dung thích hợp vào sơ đồ trống ? HS: lªn ®iÒn? Mîn tõ níc ngoµi T¹o tõ ng÷ míi - T×m dÉn chøng minh ho¹ cho cho nh÷ng c¸ch PT tõ vùng? 2. Kh«ng cã: V× sè lîng sù vËt, hiÖn tîng kh¸i niÖm lµ v« h¹n. NÕu cø øng víi mçi sù vËt cã thªm tõ ng÷ míi - > th× sè lîng tõ ng÷ qu¸ lín. - Mọi ngôn ngữ của nhân loại đều phát triển theo các - Hoạt động nhóm : cách thức đã nêu. Cã thÓ cã ng«n ng÷ mµ tõ vùng chØ ph¸t 2- Tõ mîn : triÓn theo c¸ch ph¸t triÓn tõ ng÷ vÒ sè lîng kh«ng ? V× sao ? 1- Kh¸i niÖm - §¹i diÖn nhãm tr¶ lêi? * hoạt động 2 : mục tiờu: Khái niệm vµ vai trß cña tõ mîn Phương pháp: phát vấn, nêu và giải quyết vấn đề - ThÕ nµo lµ tõ mîn ? Tõ mîn cã vai trß nh thÕ nµo ? + Lµ c¸c tõ vay mîn cña tiÕng níc ngoài để biểu thị những sự vật, hiện tợng, đặc điểm ... mà tiếng Việt cha có từ thích hîp biÓu thÞ. - Häc sinh lµm bµi tËp 2 SGK 135. Chän nhận định đúng. - Tõ mîn x¨m, lèp cã g× kh¸c víi tõ mîn: ra ®i «..? * hoạt động 3 : Ôn lại khái niệm từ H¸n ViÖt Phương pháp: câu hỏi tổng kết, thảo. 2. Bµi tËp 1: - Chọn ý đúng: C *Bµi 3( 136) - Từ: Xăm, lốp: Đã đợc việt hoá Ra - đi - ô, a xít: cha đợc việt hoá hoàn toàn. 3- Tõ H¸n ViÖt : 1- Kh¸i niÖm 2- Ph©n biÖt tõ H¸n ViÖt víi tõ thuÇn ViÖt 3- Tõ H¸n ViÖt lµ bé phËn quan träng cña líp tõ mîn gèc H¸n..

(95) luận - ThÕ nµo lµ tõ H¸n ViÖt? Muèn ph©n biÖt thuÇn ViÖt víi tõ H¸n ViÖt ta lµm thÕ nµo ? + Là những từ vay mợn tiếng Hán đã đợc Việt hóa. + Sù ph©n biÖt : Tõ H¸n ViÖt hÇu hÕt lµ nh÷ng tõ cã tõ hai tiÕng trë lªn. Mçi yÕu tè trong tõ ghÐp Hán Việt đều có nghĩa và tơng đơng với mét tõ thuÇn ViÖt. Trong tõ H¸n ViÖt mét yÕu tè H¸n ViÖt cã thÓ kÕt hîp víi mét yếu tố khác để cấu tạo thành từ. Quan hệ gi÷a c¸c yÕu tè trong tõ ghÐp H¸n ViÖt rÊt chÆt chÏ. -HS: Lµm bµi tËp 2 SGK 136. Chän quan niệm đúng ? * hoạt động 4 : Ôn lại thuật ngữ và biÖt ng÷ x· héi - Thế nào thuật ngữ ?Nêu đặc điểm cơ b¶n cña thuËt ng÷ ? - Vai trß cña thuËt ng÷ ? + Chúng ta đang sống trong thời đại khoa häc c«ng nghÖ th«ng tin ph¸t triÓn m¹nh mÏ, nhu cÇu giao tiÕp vµ nhËn thøc mäi ngêi vÒ CNTT t¨ng v× vËy thuËt ng÷ cã vai trß to lín. - BiÖt ng÷ x· héi lµ g× ? HS: nªu kh¸i niÖm. * hoạt động 5 : Ôn phần trau dồi vèn tõ - ThÕ nµo lµ trau dåi vèn tõ? - Hoạt động nhóm : Nhãm 1 : Gi¶i nghÜa tõ b¸ch khoa toµn th, b¶o hé mËu dÞch Nhóm 2 : Giải nghĩa từ dự thảo, đại sứ qu¸n, hËu duÖ. Nhãm 3 : Söa lçi dïng tõ bµi 3 ý a, b Nhãm 4 : Söa lçi dïng tõ bµi 3 ý c. - §¹i diÖn nhãm tr¶ lêi - Nhãm kh¸c nhËn xÐt - GV nhận xét, chốt lại đáp án.. *.Bµi tËp: - Chän c¸ch hiÓu b. 4- ThuËt ng÷ vµ biÖt ng÷ x· héi 1.- Khái niệm và đặc điểm 2- Vai trò đáp ứng nhu cầu của con ngời.. 5- Trau dåi vèn tõ : 1.Kh¸i niÖm:. 2.Bµi tËp:- Gi¶i nghÜa mét sè tõ : + Từ điển bách khoa ghi đầy đủ tri thức của các ngành + ChÝnh s¸ch b¶o vÖ s¶n xuÊt trong níc chèng l¹i sù c¹nh tranh cña hµng hãa níc ngoµi trªn thÞ trêng níc m×nh. (BiÖn ph¸p dïng thùc hiÖn b¶o hé mËu dÞch nh đánh thuế cao hàng nhập khẩu). + Dù th¶o + §¹i sø qu¸n + HËu duÖ * Bµi3.- Söa lçi dïng tõ + Thay tõ “bÐo bë” + Thay tõ “tÖ b¹c” + Thay tõ “tíi tÊp”.. 4- Củng cố : Nhắc lại các nội dung đã ôn tập 5- Híng dÉn vÒ nhµ : T×m hiÓu vÒ nghÞ luËn trong v¨n b¶n tù sù. ----------------------------------------------------. Ngày 8/11/2010 TiÕt : 50 nghÞ luËn trong v¨n b¶n tù sù I- Môc tiªu :.

(96) 1. KiÕn thøc 2. Kü n¨ng :. Giúp học sinh hiểu đợc thế nào nghị luận trong văn bản tự sự. Vai trò và ý nghÜa cña yÕu tè nghÞ luËn trong v¨n b¶n tù sù LuyÖn tËp nhËn diÖn c¸c yÕu tè nghÞ luËn vµ ph©n tÝch t¸c dông cña nã trong v¨n b¶n. Có ý thức sử dụng yếu tố nghị luận trong diễn đạt.. 3. Thái độ : II- ChuÈn bÞ : - GV: SGK- tham kh¶o SGV 156. - HS: ¤n tËp v¨n nghÞ luËn líp 7, 8 - B¶ng nhãm. III- tiÕn tr×nh d¹y vµ häc : 1. ổn định tổ chức : 2. KiÓm tra : trong giê 3. Bµi míi : Hoạt động của thầy và trò * Hoạt động 1 :ụn tập kiến thức về văn nghị luận Mục tiêu: GV vµ HS hÖ thèng kiÕn thøc vÒ nghÞ luËn Phương pháp: câu hỏi ôn tập,phát vấn - GV: cho HS nhắc lại định nghĩa nghị luận ? + Là nêu lý lẽ, dẫn chứng để bảo vệ một quan điểm, t tởng (luận điểm) nào đó. + Nghị luận thực chất là cuộc đối thoại (đối với ngêi kh¸c hoÆc chÝnh m×nh). Ngêi viÕt thêng nªu nhận xét, phán đoán, các lí lẽ để thuyết phục về 1 vấn đề, quan điểm t tởng nào đó. * hoạt động 2 : Tìm hiểu yếu tố nghị luận trong v¨n b¶n tù sù Mục tiêu: học sinh nhận biết được yếu tố nghị luận, tác dụng của nó Phương pháp: đọc hiểu, phát vấn, nêu và giải quyết vấn đề - HS đọc đoạn văn (a, b) ( SGK- 37) - GV; ChØ ra nh÷ng c©u, ch÷ dÊu hiÖu thÓ hiÖn v¨n nghÞ luËn ?. Néi dung. 1- T×m hiÓu yÕu tè nghÞ luËn trong v¨n b¶n tù sù: 1- XÐt vÝ dô: a) §o¹n a, b(137) a- Cuộc đối thoại ngầm:Suy nghĩ nội tâm của nh©n vËt «ng gi¸o. - KÕt luËn : “Vî t«i .... kh«ng nì giËn”. - LuËn ®iÓm vµ lËp luËn : + Nêu vấn đề: " Nếu ta…ta thơng" + Phát triển vấn đề: " vợ tôi…che lấp" + Kết thúc vấn đề: " Tôi biết vậy..-> hết" - Câu văn khẳng định ngắn gọn nh chân lý.. - Ông giáo đã đa ra các luận điểm và lập luận lô gÝc nh thÕ nµo ? -HS: T×m luËn ®iÓm vµ c¸ch lËp luËn?. - Vai trß kh¾c ho¹ tÝnh c¸ch nh©n vËt. b- Cuộc đối thoại Kiều- Hoạn Th diễn ra dới h×nh thøc nghÞ luËn. Mét phiªn toµ cã lÝ lÏ, nh©n - VÒ h×nh thøc ®o¹n v¨n cã dÊu hiÖu cña v¨n chøng. nghÞ luËn nh thÕ nµo ? + KiÒu lµ ngêi buéc téi + KiÓu c©u h« øng : NÕu – th× ; v× thÕ – cho + Ho¹n Th lµ bÞ c¸o. nªn. - LËp luËn cña KiÒu - T¸c dông cña yÕu tè nghÞ luËn ? - Đoạn trích b là cuộc đối thoại giữa ai với ai ? Cuộc đối thoại diễn ra dới hình thức nghị luận đúng hay sai ? + LËp luËn cña KiÒu : Sau c©u chµo lµ mØa mai, - BiÖn minh cña Ho¹n Th đay nghiến : Xa nay đàn bà ghê gớm có mấy ngời nh mụ, và xa nay cay nghiệt lắm thì chuốc lấy oan trái -> sẽ trừng phạt thích đáng. + DÊu hiÖu cña lËp luËn “cµng .... cµng”. + BiÖn minh cña Ho¹n Th (cã 4 luËn ®iÓm) . Tôi là đàn bà -> ghen tuông là thờng . Tôi cũng đối xử tốt với cô khi cho cô ra chép kinh ë lÇu, t«i còng kh«ng ®uæi theo c« khi c« bá trèn cßn mang c¶ chu«ng kh¸nh nhµ t«i -> kÓ.

(97) c«ng. . T«i vµ c« trong c¶nh chång chung -> vËy ai nhêng ai. . Dµu sao t«i còng trãt g©y ®au khæ cho c« nªn b©y giê tr«ng vµo sù khoan dung cña c« -> Nhón mình đề cao Kiều. - Với lập luận đó Kiều đã có cử chỉ, hành động ra sao ? - Từ hai ví dụ trên cho biết dấu hiệu và đặc ®iÓm cña nghÞ luËn trong v¨n tù sù ? - HS đọc ghi nhớ SGK 138. * hoạt động 3 : Hớng dẫn học sinh luyện tập xác định và phân tích yếu tố nghị luận Phương pháp: gợi mở, giải thích, hoạt động nhóm - Hoạt động nhóm : Nhãm 1 + 2 : Bµi 1 (139) Nhãm 3 + 4 : Bµi 2 (139) - §¹i diÖn nhãm treo b¶ng phô - nhãm kh¸c nhËn xÐt - GV nhËn xÐt:. => Hai ®o¹n v¨n trªn thuéc v¨n b¶n nghÞ luËn. *Ghi nhí SGK 138. II- LuyÖn tËp :. 1- Bµi 1 (139) : + Lêi cña «ng gi¸o. + Tù thuyÕt phôc m×nh. + Về điều “Vợ ông không ác” để ông “chỉ buån chø kh«ng nì giËn”. 2- Bµi 2 (139) - Hoạn Th vừa dùng lí lẽ để biện tội cho mình vừa đánh vào lòng trắc ẩn của Kiều.. 4- Củng cố : (3 phút) Dấu hiệu để nhận biết có yếu tố nghị luận trong tự sự 5- Híng dÉn vÒ nhµ : (1 phót) Vai trß cña yÕu tè nghÞ luËn trong v¨n b¶n tù sù. T×m hiÓu ®iÓm kh¸c nhau gi÷a nghÞ luËn trong nghÞ luËn vµ nghÞ luËn trong tù sù. Soạn : Đoàn thuyền đánh cá của Huy Cận. …………………………………………..

(98) ngày 9/11/2010 TiÕt : 51 đoàn thuyền đánh cá (Huy CËn) I- Môc tiªu : 1. KiÕn thøc: 2. Kü n¨ng :. Giúp học sinh hiểu đợc sự thống nhất của cảm hứng về thiên nhiên, vũ trụ và cảm hứng về lao động của tác giả đã tạo nên những hình ảnh đẹp, tráng lệ giàu màu sắc lãng mạn của bài thơ Đoàn thuyền đánh cá. RÌn luyÖn kü n¨ng c¶m thô vµ ph©n tÝch c¸c yÕu tè nghÖ thuËt : h×nh ¶nh, ng«n ng÷, ©m ®iÖu trong bµi th¬. Bồi dỡng tình cảm yêu thiên nhiên, cuộc sống và lao động.. 3. Thái độ : II- ChuÈn bÞ : -GV: SGK- Tham kh¶o Båi dìng ng÷ v¨n 9 - HS: so¹n bµi theo hÖ thèng c©u hái. III- tiÕn tr×nh d¹y vµ häc : 1. ổn định tổ chức : 2. KiÓm tra 15 phót: Câu hỏi: Hình ảnh ngời chiến sĩ trong bài " Bài thơ về tiểu đội xe không kính" đợc khắc ho¹ nh thÕ nµo? §¸p ¸n: H×nh ¶nh ngêi chiÕn sÜ: hiªn ngang, b×nh tÜnh, tù tin, phÈm chÊt dòng c¶m, tinh thÇn l¹c quan coi thờng gian khổ => thể hiện ý chí quyết tâm giải phóng miền Nam thống nhất đất nớc. 3. Bµi míi : Hoạt động của thầy và trò Néi dung * Hoạt động 1 : đọc hiểu chỳ thớch I- đọc hiểu chú thích Mục tiêu :Híng dÉn HS t×m hiÓu t¸c gi¶, t¸c phÈm Phương pháp : tái hiện, đàm thoại 1. tác giả: -GV: cho HS đọc chú thích ( SGK-141) - HS: đọc - nêu khái quát tác giả- tác phẩm? + Cù Huy Cận (1919-2005), nổi tiếng trong 2- Hoàn cảnh ra đời bài thơ : phong trµo Th¬ míi víi tËp th¬ “Löa thiªng” - 1958 t¹i vïng biÓn Qu¶ng Ninh. (1940). - TËp th¬ “Trêi mçi ngµy l¹i s¸ng”. + C¶m høng chÝnh trong s¸ng t¸c cña «ng thêng lµ híng vÒ thiªn nhiªn, vò trô. Tríc c¸ch 3- Bè côc : m¹ng thiªn nhiªn, vò trô ®i vµo th¬ «ng thêng 3 ®o¹n: + Cảnh lên đờng và tâm trạng náo nức của con gîi c¶m gi¸c vÒ sù rîn ngîp tríc c¸i mªnh m«ng vô tận khiến con ngời trở nên nhỏ bé, cô độc và ngời. vô nghĩa còn sau cách mạng đặc biệt ở bài thơ + Đoàn thuyền giữa biển trời ban đêm. Đoàn thuyền đánh cá” thiên nhiên vũ trụ trở nên + §oµn thuyÒn trë vÒ trong b×nh minh tơi sáng, khoáng đạt và gần gũi với con ngời. II. §äc- hiÓu văn bản: *Hoạt động 2: đọc hiểu văn bản Mục tiờu:Hớng dẫn HS đọc tìm hiểu bố cục bài th¬, phân tích nội dung từng khổ thơ Phương pháp: phát vấn, đàm thoại,bình giảng,gợi mở HS đọc bài thơ. GV đọc 1 lần - Nêu hoàn cảnh ra đời bài thơ ?. .. 1- §oµn thuyÒn ra kh¬i vµ t©m tr¹ng cña ng êi ®i biÓn: - “MÆt trêi ... hßn löa Sóng cài .... đêm sập ...” - NghÖ thuËt t¶ c¶nh víi mµu s¾c, h×nh ¶nh, so nhân hóa -> Vẻ đẹp bức tranh biển lúc hoàng - Bài thơ đã diễn tả hành trình một chuyến ra sánh, h«n thËt độc đáo. khơi của đoàn thuyền, dựa vào đó xác định bố “§oµn thuyÒn ... l¹i ra kh¬i côc ? C©u h¸t c¨ng ... giã kh¬i” -> Con ngêi b¾t tay vµo c«ng viÖc tinh thÇn phÊn chÊn h¨ng say. - NhËn xÐt bè côc bµi th¬ ?.

(99) + Khung cảnh không gian và thời gian đáng chó ý : Kh«ng gian réng lín bao la víi mÆt trêi, biÓn, sãng, m©y, giã, tr¨ng, sao ... còng lµ kh«ng gian của cảnh lao động. Thời gian là nhịp tuần hoàn của vũ trụ từ lúc hoàng hôn đến bình minh và cũng là thời gian hoạt động của đoàn thuyền ra kh¬i råi trë vÒ.. - §oµn thuyÒn ra kh¬i trong thêi gian vµ kh«ng gian nh thÕ nµo ? - NT đợc sử dụng trong khổ thơ? Tác dụng? - ChÝnh lóc thiªn nhiªn ®ang trong tr¹ng th¸i nghØ ng¬i khi mét ngµy khÐp l¹i th× con ngêi ra sao ? HS: tr¶ lêi. GV định hớng: Con ngời bắt đầu công việc của mình “lại ra khơi” công việc thờng nhật, đã trở thµnh quen thuéc. Hä mang theo ©m hëng tiÕng h¸t hµo høng vµ s«i næi. Nãi lªn niÒm vui vµ sù hăng say đối với công việc lao động. - Công việc đánh cá đêm trên biển là một việc rÊt vÊt v¶ nhng h×nh nh ta kh«ng thÊy sù lo l¾ng hay vÊt v¶ cña hä. T¹i sao? HS: tr¶ lêi GV định hớng: + NiÒm vui vÒ cuéc sèng míi vµ t×nh yªu lao động đã của họ làm họ quên đi tất cả. Đó là cảm høng l·ng m¹n. + Ba sù vËt vµ hiÖn tîng “c¸nh buåm, giã khơi” và “câu hát” đã tạo nên một hình ảnh khỏe l¹, niÒm vui sù phÊn chÊn cña con ngêi nh cã søc m¹nh vËt chÊt lµm c¨ng buåm cho thuyÒn lít nhanh - Hoạt động nhóm: . GV nêu vấn đề nhiệm vụ. - Nêu cảm hứng chủ đạo của tác phẩm? . §¹i diÖn nhãm tr¶ lêi . Nhãm kh¸c nhËn xÐt. . GV chèt l¹i bµi?. 4- Cñng cè : - HS đọc lại bài thơ - NT thÓ hiÖn trong nh÷ng khæ th¬ ®Çu? 5- Híng dÉn vÒ nhµ : - Đọc lại văn bản. Tởng tợng cảnh đánh bắt cá trên biển và vẽ tranh theo sự tởng tợng của mình. - Tr¶ lêi c©u hái cßn l¹i ( SGK) giê sau t×m hiÓu tiÕt 2. …………………………….

(100) Ngày 10/11/2010 TiÕt : 52 đoàn thuyền đánh cá (Huy CËn) I- Môc tiªu : 1. KiÕn thøc:. 2. Kü n¨ng :. Giúp học sinh hiểu đợc sự thống nhất của cảm hứng về thiên nhiên, vũ trụ và cảm hứng về lao động của tác giả đã tạo nên những hình ảnh đẹp, tráng lệ giàu màu sắc lãng mạn của bài thơ Đoàn thuyền đánh cá. RÌn luyÖn kü n¨ng c¶m thô vµ ph©n tÝch c¸c yÕu tè nghÖ thuËt : h×nh ¶nh, ng«n ng÷, ©m ®iÖu trong bµi th¬. Bồi dỡng tình cảm yêu thiên nhiên, cuộc sống và lao động.. 3. Thái độ : II- ChuÈn bÞ : - GV: SGK- SGV -Tham kh¶o Båi dìng ng÷ v¨n 9 -HS: ChuÈn bÞ theo hÖ thèng c©u hái. III- tiÕn tr×nh d¹y vµ häc : 1. ổn định tổ chức : 2. KiÓm tra : Câu hỏi: Đọc thuộc lòng bài thơ “Đoàn thuyền đánh cá” Đáp án: HS đọc thuộc lòng bài thơ SGK 3. Bµi míi : Hoạt động của thầy và trò Néi dung * hoạt động 1 : tiếp theo hoạt động ở tiết 1 2- Cảnh đoàn thuyền đánh cá trên biển: Phân tích cảnh đoàn thuyền đánh cá trên biển ở 4 khæ th¬ gi÷a -HS: §äc 4 khæ th¬ gi÷a “ThuyÒn ta….. .... mu«n dÆm ph¬i GV: Cảnh đoàn thuyền đánh cá trên biển đợc miªu t¶ qua chi tiÕt nµo? - Phân tích những từ ngữ để nổi bật đoàn thuyền đánh cá trên biển? GV:định hớng: Hình ảnh con thuyền chợt trở nên lớn lao, kỳ vĩ qua cái nhìn của nhà thơ bởi nó đợc đặt trong mối quan hệ hài hòa với những hình tợng thiên nhiên “lái gió, mây cao, biển bằng” diÔn t¶ c¶nh con thuyÒn tung hoµnh gi÷a trêi biÓn mªnh m«ng. + Sử dụng một loạt những động từ mạnh, hình ảnh mang tính khoa trơng phóng đại, so sánh liên tởng công việc đánh cá nh một trận đánh -> diễn t¶ kh«ng khÝ khÈn tr¬ng, m¹nh mÏ. GV: Hình ảnh ngời lao động đựơc miêu tả nh thế nµo? - Em cã nhËn xÐt g× vÒ nghÖ thuËt miªu t¶? -KÐo xo¨n tay lµ kÐo nh thÕ nµo? + Thùc tÕ c«ng viÖc rÊt vÊt v¶, nÆng nÒ, hoµn c¶nh lµm viÖc l¹i ®Çy thö th¸ch : thêi gian lµ suèt đêm, không gian là biển rộng mênh mông. Nhng nhà thơ diễn tả công việc lao động thật hào hứng, kháe kho¾n vµ l·ng m¹n. §ã lµ ©m thanh gäi c¸ hòa trong nhịp gõ thuyền. Đó là động tác “kéo xoăn tay chùm cá nặng”. Tiếng thở của biển đêm lµ ¸nh sao lïa sang níc. TÊt c¶ lµm nªn mét cuộc hòa nhịp diệu kỳ giữa con ngời lao động và thiªn nhiªn vò trô. - Cảnh biển lúc này đợc tả nh thế nào ? cảm xúc cña ngêi ®i biÓn ? - GV kh¸i qu¸t, s¬ kÕt : Bài thơ miêu tả cảnh đánh cá đêm trên biển nh-. - ThuyÒn l¸i giã ... buåm tr¨ng Lít ... m©y ... biÓn .. Ra ®Ëu r¨m xa -Lø¬i -dµn ... thÕ trËn ... gi¨ng” -> Con thuyÒn trë nªn k× vÜ, hoµ nhËp víi thiªn nhiªn => Bøc tranh l·ng m¹n hµo hïng. -> Ngời lao động mới, làm chủ khoa học, làm chñ thiªn nhiªn.. - “Ta h¸t ... Gâ thuyÒn ... .... kÐo xo¨n tay chïm c¸ ... -> Công việc lao động đợc diễn tả thật cụ thể c«ng viÖc nÆng nhäc -> thµnh bµi ca ®Çy niÒm vui => đó là thành quả lao động chinh phục thiªn nhiªn b»ng c«ng viÖc cña m×nh.. - Đó là vẻ đẹp bình dị của hiện thực và qua trí tởng tợng lãng mạn của nhà thơ đã trở nên huyÒn ¶o lung linh..

(101) ng t¸c gi¶ hÇu nh kh«ng trùc tiÕp kh¾c häa nh÷ng hình ảnh, động tác lao động. Vậy mà ngời đọc vẫn hình dung đợc toàn bộ không khí lao động víi niÒm say mª hµo høng qua ©m thanh tiÕng hát gọi cá, qua động tác lao động khỏe khoắn “kÐo xo¨n tay”. Ph¶i ch¨ng thµnh c«ng Êy lµ nhê ©m hëng kháe kho¾n, s«i næi ph¬i phíi, nhÞp ®iÖu trÇm hïng, bót ph¸p l·ng m¹n, sù hßa hîp gi÷a con ngêi vµ thiªn nhiªn ... khiÕn bøc tranh lao động mang vẻ đẹp khỏe khoắn tơi sáng tràn đầy chÊt th¬. * Ph©n tÝch c¶nh ®oµn thuyÒn trë vÒ (10 phót) - §äc khæ th¬ cuèi. Bµi th¬ kÕt thóc b»ng khung c¶nh g× ? TiÕng h¸t ë 3 khæ th¬ cã g× kh¸c nhau ? So s¸nh víi khæ th¬ ®Çu ? + Bµi th¬ kÕt thóc b»ng khung c¶nh ®oµn thuyền trở về sau một đêm lao động khẩn trơng. L¹i ©m thanh cña tiÕng h¸t nhng : . Khæ 1 : tiÕng h¸t mang niÒm vui cña con ngêi ®i chinh phôc thiªn nhiªn. . Khæ 5 : tiÕng h¸t gäi c¸ thÓ hiÖn sù hµo høng trong c«ng viÖc. . Khæ kÕt : tiÕng h¸t diÔn t¶ sù phÊn khëi cña nh÷ng ngêi chiÕn th¾ng trë vÒ víi khoang thuyÒn ¾p c¸. - Em hiÓu c©u th¬ “§oµn thuyÒn ch¹y ®ua cïng mặt trời”, “mặt trời đội biển” và “mắt cá ... phơi” nh thế nào ? Tác giả đã dùng nghệ thuật gì trong những câu thơ đó? + Hình ảnh khoa trơng, phóng đại đẹp đầy sức gîi bëi “ch¹y ®ua cïng mÆt trêi” còng cã nghÜa lµ hä ®ang tiÕp tôc ch¹y ®ua cïng thêi gian. Trë về không có nghĩa là công việc đã kết thúc . + “Mặt trời đội biển” -> hình ảnh nhân hóa mang mét mµu míi, c¸i míi mÎ tinh kh«i cña b×nh minh trªn biÓn, hay còng chÝnh lµ mét ngµy mới, một cuộc sống mới đang bắt đầu đối với ngời lao động thực sự làm chủ thiên nhiên, làm chủ cuộc đời. + “Mắt cá ... phơi” -> ẩn dụ thành quả lao động còng nh mét t¬ng lai huy hoµng ®Çy høa hÑn đang chờ đón những con ngời lao động ấy * hoạt động 2: Hớng dẫn HS tổng kết bài häc - Hoạt động nhóm : Nhãm 1 + 2 : Néi dung cña bµi th¬. Nhóm 1 + 2 : Những biện pháp nghệ thuật đặc s¾c.. 3- C¶nh ®oµn thuyÒn trë vÒ: - “C©u h¸t ... §oµn thuyÒn .... mÆt trêi”. ->NT Èn dô so s¸nh, nh©n ho¸ ->NiÒm phÊn khởi của ngời lao động trớc thành quả lao động.. III- Tæng kÕt * Ghi nhí : SGK 4- Củng cố : đã làm trong hoạt động nhóm 5- Híng dÉn vÒ nhµ : ¤n tËp tæng kÕt tõ vùng.. Ngày 10/11/2010 TiÕt : 53 Tæng kÕt vÒ tõ vùng.

(102) I- Môc tiªu : 1. KiÕn thøc 2. Kü n¨ng : 3. Thái độ :. Gióp häc sinh cñng cè hÖ thèng nh÷ng kiÕn thøc vÒ tõ vùng : tõ tîng h×nh, tõ tîng thanh, mét sè biÖn ph¸p tu tõ : so s¸nh, nh©n hãa, Èn dô, ho¸n dô, nãi qu¸, ®iÖp tõ ... RÌn luyÖn kü n¨ng nhËn biÕt vµ ph©n tÝch t¸c dông trong v¨n th¬ vµ sö dông khi viÕt. Vận dụng những kiến thức đó vào bài viết.. II- ChuÈn bÞ : - SGK - SGV - Tµi liÖu tham kh¶o - HS: ChuÈn bÞ theo hÖ thèng c©u hái. III- tiÕn tr×nh d¹y vµ häc : 1. ổn định tổ chức : 2. KiÓm tra : KiÓm tra trong giê 3. Bµi míi : Hoạt động của thầy và trò TG Néi dung * hoạt động 1 : Ôn tập về từ tợng (15’) I- Từ tợng hình, từ tợng thanh h×nh, tõ tîng thanh 1- Kh¸i niÖm : Mục tiêu:học sinh nắm lại khái niệm từ tượng hình và tượng thanh Phương pháp: ví dụ, giải thích,gọi mở - ThÕ nµo lµ tõ tîng h×nh ? tõ tîng thanh ? + Tõ m« pháng ©m thanh cña tù nhiªn, con ngêi. 2- Bµi tËp 2 (146) + Tõ gîi t¶ h×nh d¸ng, d¸ng vÎ, tr¹ng + Tu hó, t¾c kÌ, cuèc, mÌo,…… th¸i cña sù vËt. 3- Bµi 3 (146) - T×m tªn loµi vËt lµ tõ tîng thanh ? + Lốm đốm, lê thê + Lo¸ng tho¸ng, lå lé - Xác định từ tợng hình và giá trị sử dụng? - Miêu tả đám mây đợc cụ thể, sinh động II- Mét sè biÖn ph¸p tu tõ tõ vùng * hoạt động 2 : Thống kê các biện pháp tu từ đã học và nêu tác dụng - Kể tên các biện pháp tu từ đã học ? Nêu vÝ dô minh ho¹ ? - GV định hớng: + Là đối chiếu sự vật, sự việc này với sự 1- So s¸nh vật, sự việc khác có nét tơng đồng làm tăng sức gợi hình, gợi cảm cho sự diễn đạt. + Lµ phÐp so s¸nh ngÇm chØ c«ng khai 2- Èn dô một đối tợng nhằm tăng biểu cảm cho sự diễn đạt. + Là gọi hoặc tả con vật, cây cối, đồ vật ... bằng những từ ngữ vốn dùng để gọi 3- Nh©n hãa hoÆc t¶ ngêi. + Lµ gäi tªn sù vËt, hiÖn tîng, kh¸i niÖm b»ng tªn cña mét sù vËt, hiÖn tîng, kh¸i 4- Ho¸n dô niệm khác có quan hệ gần gũi với nó để t¨ng søc gîi c¶m. + Là phóng đại quy mô, tính chất của sự 5- Nãi qu¸ vật, hiện tợng để gây ấn tợng tăng sức biểu c¶m. + Là cách biểu đạt tế nhị, uyển chuyển, tr¸nh g©y c¶m gi¸c qu¸ ®au buån, ghª sî, 6- Nãi gi¶m nãi tr¸nh nÆng nÒ, tr¸nh th« tôc thiÕu lÞch sù. + Lµ c¸ch lÆp l¹i tõ ng÷ hoÆc kiÓu c©u 7- §iÖp ng÷ lµm t¨ng gi¸ trÞ cho lêi v¨n. + Là cách lợi dụng đặc sắc về âm, về 8- Ch¬i ch÷ nghĩa cuả từ để tạo sắc thái dí dỏm, hài hớc.

(103) lµm cho c©u v¨n hÊp dÉn thó vÞ. * hoạt động 3 : Hớng dẫn làm bài tập Phương pháp: hoạt động nhóm - Hoạt động nhóm: - GV giao vấn đề nhiệm vụ: + Nhãm 1,2: lµm BT2 ( 147) + Nhãm 3,4 : lµm BT3 ( 147 - 148) - C¸c nhãm lµm bµi tËp ra b¶ng phô. - GV theo dâi, gîi ý. - §¹i diÖn nhãm treo b¶ng phô, c¸c nhãm nhËn xÐt lÉn nhau. - GV trả lời- chốt lại đáp án.. III- LuyÖn tËp : 1- Bµi tËp 2 (147) a) Tu tõ Èn dô + Hoa, cánh: chỉ cuộc đời Kiều + Lá, cây: chỉ gia đình Kiều -> hoa, lá…đều đẹp nhng rất mong manh trớc bão tố cuộc đời. b) Tu tõ so s¸nh - Tiếng đàn của Thúy Kiều với tiếng hạc, tiếng suối, tiếng gió thoảng, trời đổ ma. c) PhÐp nãi qu¸ - NguyÔn Du thÓ hiÖn ®Çy Ên tîng vÒ mét nh©n vËt tµi s¾c vÑn toµn. d) PhÐp nãi qu¸ - Cùc t¶ sù xa c¸ch gi÷a th©n phËn, c¶nh ngé cña Thóy KiÒu, Thóc Sinh. e) PhÐp ch¬i ch÷ - Nçi xãt xa cho kiÕp ngêi b¹c mÖnh. 2- Bµi 3 (147) a,- §iÖp ng÷ : cßn - Tõ ®a nghÜa : say sa -> Nhờ đó chàng trai đã thể hiện tình cảm của mình mạnh mẽ mà kín đáo. b) PhÐp nãi qu¸ - Sù lín m¹nh cña nghÜa qu©n Lam S¬n. c) PhÐp so s¸nh - Miêu tả sắc nét và sinh động âm thanh của tiếng suối và cảnh rừng dới đêm trăng. d) PhÐp nh©n hãa - Thiên nhiên trở nên sống động, có hồn, gần gòi víi con ngêi. e) PhÐp Èn dô: MÆt trêi 2 lµ em bÐ.. 4- Cñng cè : T¸c dông cña c¸c phÐp tu tõ - Bài tập vận dụng : Xác định và phân tích các biện pháp tu từ trong đoạn thơ : “§ång chiªm ph¶ n¾ng lªn kh«ng C¸nh cß dÉn lóa qua thung lóa vµng Giã n©ng tiÕng h¸t chãi chang Long lanh lìi h¸i liÕm ngang ch©n trêi” (TiÕng h¸t mïa gÆt – NguyÔn Duy) 5- Híng dÉn vÒ nhµ : TËp ph©n tÝch c¸c c©u th¬ cã sö dông c¸c biÖn ph¸p tu tõ. - Hoµn thiÖn bµi tËp vµo vë. - ChuÈn bÞ bµi tËp lµm th¬ 8 ch÷. + T×m mét sè bµi th¬ thuéc thÓ th¬ 8 ch÷.. Ngày 11/11/2010. TiÕt : 54 TËp lµm th¬ t¸m ch÷ I- Môc tiªu : 1. KiÕn thøc 2. Kü n¨ng :. Gióp häc sinh t×m hiÓu vÒ thÓ thoe t¸m ch÷, c¸ch gieo vÇn, sö dông c¸c h×nh ¶nh th¬, ng¾t nhÞp. Rèn kỹ năng nhận diện thể thơ tám chữ, xác định cách gieo vần. LuyÖn tËp nhËn diÖn c¸c bµi th¬..

(104) 3. Thái độ :. Từ những kiến thức đã học phát huy tinh thần sáng tạo làm thơ tám ch÷, c¶m thô th¬ ca.. II- ChuÈn bÞ : - GV: Tìm hiểu thơ Tố Hữu. Một số đoạn thơ 8 chữ để tham khảo - bảng phụ. - HS: Häc thuéc lßng mét sè bµi th¬ t¸m ch÷. III- tiÕn tr×nh d¹y vµ häc : 1. ổn định tổ chức : 2. KiÓm tra : KiÓm tra phần soạn bài của học sinh 3. Bµi míi : Hoạt động của thầy và trò * hoạt động 1 : Hớng dẫn HS nhận diÖn thÓ th¬ t¸m ch÷ Mục tiờu: học sinh rút ra những đặc điểm cña thÓ th¬ nµy Phương pháp: gợi mở, đàm thoại,hoạt động nhóm - Hoạt động nhóm : - T×m nh÷ng tõ cã chøc n¨ng gieo vÇn, nhËn xÐt c¸ch gieo vÇn, c¸ch ng¾t nhÞp cña tõng ®o¹n th¬ ? Nhãm 1 + 2 : §o¹n a Nhãm 3 : §o¹n b Nhãm 4 : §o¹n c - §¹i diÖn nhãm tr¶ lêi? - GV nhËn xÐt - bæ sung.. - Tõ nh÷ng nhËn xÐt ë bµi tËp nhËn diÖn : c¸ch gieo vÇn, ng¾t nhÞp rót ra ghi nhí ?. - GV đọc tham khảo bài thơ “Trăng trối” của Tè H÷u. (Th¬ Tè H÷u 38). * hoạt động 2 : Luyện tập Mục tiêu : hs nhận diện được thơ 8 chữ Phương pháp: gợi mở,hoạt động nhóm -GV: §iÒn vµo chç trèng nh÷ng tõ thÝch hîp ? Chó ý vÒ vÇn vµ néi dung cña ®o¹n th¬ ?. Néi dung I- NhËn diÖn thÓ th¬ t¸m ch÷. 1- §o¹n a : Tan – ngµn Míi – géi Bõng – rõng G¾t – mËt 2- §o¹n b : VÒ – nghe Häc – nhäc Bµ - xa 3- §o¹n c : Ng¸t – h¸t Non – son §øng – dùng Tiªn – nhiªn * Ghi nhí :(SGK 150) - Mçi dßng th¬ 8 ch÷ - Số câu không hạn định. - Mçi khæ thêng 4 dßng - Chñ yÕu lµ gieo vÇn ch©n. II- LuyÖn tËp nhËn diÖn thÓ th¬ t¸m ch÷ 1- Bµi 1 (150) - Ca h¸t - Ngµy qua - B¸t ng¸t - Mu«n hoa 2- Bµi 2 (150) - còng mÊt - tuÇn hoµn - đất trời 3- Bài 3 (151): sửa lại vần cho đúng: - tíi trêng. III. Thùc hµnh lµm th¬ 8 ch÷: 1. Bài 1: Điền đúng: câu 3: Vờn C©u 4: qua. GV: treo b¶ng phô (cã ghi bµi th¬) - Sửa lại câu thơ sai ? Xác định nguyên nh©n sai ? * Hoạt động 3: Thực hành làm thơ 8 ch÷ Mục tiêu: hs làm quen với việc làm thơ 8 chữ.

(105) Phương pháp: hoạt động nhóm - GV yêu cầu HS đọc bài 1 - HS đọc, trả lời. 4- Cñng cè : §Æc ®iÓm cña thÓ th¬ t¸m ch÷. 5- Hớng dẫn về nhà : Tập làm bài thơ tám chữ với chủ đề tự chọn. ---------------------------------------------------Ngày 11/11/2010. TiÕt : 55 Tr¶ bµi kiÓm tra v¨n. I- Môc tiªu 1. KiÕn thøc 2. Kü n¨ng : 3. Thái độ :. Giáo viên đánh giá, nhận xét bài làm của học sinh. HS nhận rõ đợc u khuyết điểm của bài viết. Những kiến thức về truyện Trung đại cÇn bæ sung. Rèn kỹ năng phân tích đúng sai, kiến thức cơ bản cần nắm rõ của truyện Trung đại. Cã ý thøc söa ch÷a, tham kh¶o bµi lµm hay, nhËn xÐt bµi cña b¹n vµ cña m×nh.. II- ChuÈn bÞ : - GV:Đề bài đáp án và nhận xét kết quả. - HS: «n tËp l¹i kiÕn thøc III- tiÕn tr×nh d¹y vµ häc : 1- ổn định tổ chức : 2- KiÓm tra : Câu hỏi: Nhận diện thể thơ 8 chữ? đọc một bài thơ 8 chữ mà em biết? §¸p ¸n: - Ghi nhí ( 150) - HS đọc 1 bài thơ diễn cảm ( tuỳ chọn) 3- Bµi míi : Hoạt động của thầy và trò * Hoạt động 1 : Nhận xét đánh giá bài viết cña häc sinh Mục tiêu: chỉ ra ưu điểm và nhược điểm trong bài làm của hs Phương pháp: đàm thoại - GV nêu những yêu cầu cần đạt, công bố đáp án, biÓu ®iÓm chi tiÕt ? (§· so¹n tiÕt 48) * hoạt động 2 : Nhận xét đánh giá và c«ng bè ®iÓm. Néi dung 1- Yêu cầu và đáp án của bài kiểm tra - §¸p ¸n, biÓu ®iÓm. 2- Nhận xét, đánh giá, công bố điểm : * ¦u ®iÓm :. - PhÇn tù luËn n»m ®o¹n trÝch “KiÒu ë lÇu Ngng Bích”. Nhiều bài đã nêu bật đợc cảnh và tình ở từng cặp câu. Phân tích đựơc tâm trạng Kiều khi ë lÇu Ngng BÝch. Nh bµi: Huyền,Bảo, Mĩ ( 9a); Mõng,Hiền,Sương( 9b ) - Diễn đạt thành bài văn nghị luận hoàn chỉnh, có ý thức dùng từ, đặt câu chính xác. - GV ®a ra u ®iÓm HS m¾c ph¶i: - NhiÒu bµi kh«ng viÕt thµnh bµi v¨n hoµn chØnh, * Nhîc ®iÓm còn gạch đầu dòng, diễn đạt rời rạc không rõ ý nh: nguyễn Bảo,Đức( 9a) - Mét sè bµi kh«ng hiÓu yªu cÇu cña c©u hái tr×nh bµy lan man, ch÷ viÕt sai nhiÒu, g¹ch xãa lem nhem. Kh«ng cã ý thøc trong viÖc dïng dÊu c©u. Kh«ng cã c¶m xóc..

(106) - Bµi viÕt cßn sai nhiÒu lçi chÝnh t¶:Nga, Quốc,Tú(9a) * Hoạt động 3: Sửa lỗi - Hoạt động nhóm: - GV ®a ra mét sè lçi - HS söa - Lçi chÝnh t¶: ng bÝch Nhí tra 3. Söa lçi: Chén đòng - Lçi chÝnh t¶ - Lçi dïng tõ: dau d¸u - Lçi dïng tõ KiÒu gièng sù vµ lo l¾ng + Nhãm 1,2: Söa lçi chÝnh t¶ + Nhãm 3,4: Söa lçi dïng tõ - §¹i diÖn nhãm tr¶ lêi. - GV nhËn xÐt. - GV đọc một số bài khá nhất HS học tập - §äc mét sè bµi yÕu HS rót kinh nghiÖm. * Hoạt động 4: GV trả bài cho HS - HS tự kiểm tra lại bài của mình, có thể trao đổi lÉn nhau, * Hoạt động 4: GV tổng hợp điểm 4. Tr¶ bµi:. 4- Cñng cè : - Gäi ®iÓm vµo sæ. - Làm hoàn thiện bài làm theo các phần đã sửa 5- Híng dÉn vÒ nhµ : - So¹n BÕp löa vµ Khóc h¸t ru nh÷ng em bÐ lín trªn lng mÑ. ………………………………. Ngày 12/11/2 010. TiÕt : 56 BÕp löa (B»ng ViÖt). I- Môc tiªu : 1. KiÕn thøc. 2. Kü n¨ng : 3. Thái độ :. Giúp học sinh cảm nhận đợc những tình cảm, cảm xúc chân thành của nh©n vËt tr÷ t×nh ngêi ch¸u vµ h×nh ¶nh ngêi bµ giµu t×nh th¬ng giµu đức hy sinh. Nghệ thuật diễn đạt cảm xúc qua hồi tởng, miêu tả, tự sự, b×nh luËn RÌn kü n¨ng ph©n tÝch h×nh ¶nh ng«n ng÷ th¬, nhÞp ®iÖu, tõ ng÷ cña bµi th¬. Bồi dỡng lòng yêu nớc, yêu gia đình và tình cảm chân thành với ngời th©n.. II- ChuÈn bÞ : - GV: SGV - SGK -Tham kh¶o Båi dìng ng÷ v¨n 9 - HS: §äc vµ so¹n bµi. III- tiÕn tr×nh d¹y vµ häc : 1. ổn định tổ chức :.

(107) 2. KiÓm tra : Câu hỏi: Cảnh đoàn thuyền đánh cá trên biển đợc nhà thơ miêu tả nh thế nào? §¸p ¸n: phÇn 3 môc III tiÕt 52 3. Bµi míi : Những kỷ niệm thân thiết nhất của tuổi thơ mỗi ngời đều có sức tỏa sáng và sởi ấm, nâng đỡ con ngời suốt hành trình dài rộng của cuộc đời. Lòng yêu nớc bắt nguồn từ những tình cảm yêu quý ông bà, cha mẹ và sự gắn bó với những vật đơn sơ, giản dị quanh ta. Bằng Việt đã thể hiện điều đó qua hình tợng nghệ thuật đầy sáng tạo “Bếp lửa”. Hoạt động của thầy và trò Néi dung * Hoạt động 1 : đọc hiểu chỳ thớch I- §äc – hiÓu chú thích Mục tiêu: Híng dÉn t×m hiÓu chung vÒ t¸c gi¶, t¸c 1- §äc : phÈm , bè côc 2- T¸c gi¶ : Phương pháp: tái hiện, đàm thoại - HS đọc chú thích* SGK 145. Giới thiệu về tác giả - NguyÔ ? - Tr×nh bµy nh÷ng hiÓu biÕt cña em vÒ nhµ th¬ n ViÖt B»ng B»ng ViÖt vµ bµi th¬ "BÕp Löa" - HS: Trình bày những nét chính về tác giả ? Hoàn 3- Hoàn cảnh ra đời bài thơ : - 1963 khi «ng ®ang häc ë Ki Ðp (Liªn x« cò). c¶nh ra đời bài thơ ? + ViÕt n¨m 1963, lóc B»ng ViÖt ®ang sèng vµ học tập xa đất nớc. Bài thơ gợi những kỷ niệm về bÕp löa vµ t×nh bµ ch¸u Êm ¸p rÊt quen thuéc víi mçi t©m hån ngêi ViÖt. - Bµi th¬ lµ lêi cña nh©n vËt nµo? nãi vÒ ai vµ vÒ ®iÒu g×? - Hoạt động nhóm: - GV giao nhiÖm vô: - M¹ch c¶m xóc cña chñ thÓ tr÷ t×nh trong bµi th¬ đợc dẫn dắt nh thế nào? - §¹i diÖn nhãm tr¶ lêi - GV nhận xét đa ra định hớng: Hình ảnh Bếp lửa -> nh÷ng kØ niÖm tuæi th¬ sèng bªn bµ - > ngêi cháu suy ngẫm thấu hiểu cuộc đời bà, lẽ sống -> 4- Bố cục : ngêi ch¸u muèn göi g¾m niÒm nhí mong vÒ bµ. 3 phÇn - Dùa vµ m¹ch c¶m xóc em h·y nªu bè côc cña bµi th¬? - M¹ch c¶m xóc tù nhiªn cña nh©n vËt tr÷ t×nh : + Gồm 5 khổ thơ đầu -> Những hồi tởng về bà và đi từ hồi tởng quá khứ đến hiện tại, từ kỷ niệm t×nh bµ ch¸u. đến suy ngẫm. + Hai khæ th¬ gi÷a -> Nh÷ng suy ngÉm vÒ bµ vµ h×nh ¶nh bÕp löa. + Khæ th¬ cßn l¹i -> NiÒm th¬ng nhí cña ch¸u. II- đọc hiÓu văn bản: * hoạt động 2 : đọc hiểu văn bản 1- Nh÷ng håi tëng vÒ bµ vµ t×nh bµ ch¸u Mục tiêu: T×m hiÓu nh÷ng håi tëng cña nh©n vËt a) H×nh ¶nh kh¬i nguån c¶m xóc : tr÷ t×nh vµ t×nh bµ ch¸u ,suy ngẫm của cháu về - “Mét bÕp löa: chên vên người bà kính yêu Êp iu ...” Phương phỏp: đọc sỏng tạo, diễn cảm, gợi mở,bỡnh -> Điệp ngữ gợi động tác khéo léo, chăm chút cña bµ vµ sù n©ng niu tr©n träng, gi÷ g×n kû niÖm giảng cña t¸c gi¶. - Bài thơ đợc bắt đầu từ hình ảnh nào ? Hình ảnh - “Cháu thơng bà ...” đó đã gợi lên điều gì ? -> Tình cảm đầy xúc động -> hình ảnh bà đầy lo - Tõ chên vên Êp iu gîi gîi cho em h×nh ¶nh vµ toan vÊt v¶. c¶m xóc g×? b) Håi tëng vÒ bµ vµ t×nh bµ ch¸u : - §iÒu g× trong lßng ngêi ch¸u cïng xuÊt hiÖn víi - Bèn tuæi quen mïi khãi Ng«n ng÷ bếp lửa nồng đợm ? b×nh dÞ giµu - Vì sao nỗi nhớ bà lại đựơc nhắc lên từ hình ảnh - Đói mòn đói mỏi Nhí khãi hun nhÌm =>h×nh ¶nh bÕp löa? Sèng mòi cßn cay” - HS đọc khổ thơ tiếp theo. - Khi hồi tởng về bà ngời cháu nghĩ đến gì? - Mïi khãi trong ®o¹n th¬ nµy gîi l¹i cuéc sèng -> Ên tîng s©u s¾c vÒ kØ niÖm thêi th¬ Êu. Lµ nçi ám ảnh về đói nghèo, chiến tranh. nh thÕ nµo?.

(108) + Nhí vÒ tuæi th¬ nh©n vËt tr÷ t×nh “chØ nhí khãi hun nhÌm ... cßn cay” -> c¸i c¶m gi¸c cay n¬i sèng mòi khi nhí vÒ tuæi th¬ Êy kh«ng chØ lµ v× khãi. Mµ chñ yÕu v× cån cµo nçi th¬ng nhí bµ. C¶m xóc hiện tại và kỷ niệm năm xa còn đọng lại mãi khiến ngêi h«m nay mñi lßng. C¶m xóc hiÖn t¹i vµ kû niÖm n¨m xa hoµ lÉn víi nhau. - Tuæi th¬ nhäc nh»n, gian khæ kh«ng chØ cña riªng t¸c gi¶ : “t¸m n¨m rßng” vµ “nh÷ng ngµy ë HuÕ” là tơng ứng với thời kỳ lịch sử nào ? Thời gian đó ra sao?Nhng næi lªn vÉn lµ t×nh c¶m nµo ? + Thêi kú trêng kú kh¸ng chiÕn chèng Ph¸p, bµ cháu nơng tựa vào nhau giữa cảnh giặc đốt làng, gia đình li tán nên cảm giác cô đơn trống vắng tràn ngËp t©m hån trÎ th¬. - TiÕng tu hó giîi ra ®iÒu g×? - C©u th¬ nµo thÓ hiÖn râ sù ch¨m sãc cña bµ dµnh cho ch¸u? + “Bµ b¶o, bµ d¹y, bµ ch¨m” -> Sù nu«i d¹y chu đáo và trọn vẹn yêu thơng, đùm bọc cu mang của bµ víi ch¸u. + “Bµ dÆn ch¸u chí kÓ ...” -> §øc hy sinh cao c¶ của bà khi bà âm thầm chịu đựng, phần buồn lo bà gánh hết, để nhờng lại niềm vui cho con cháu, vẫn v÷ng lßng tin vµo th¾ng lîi. - Những kỷ niệm tuổi thơ đợc tác giả kể, tả hay cả kÓ vµ t¶ ? (c¶ kÓ vµ t¶). - Kỷ niệm tuổi thơ khi đợc hồi tởng lại luôn đợc g¾n víi h×nh ¶nh nµo ? T¸c dông? - HS đọc câu thơ " Năm giặc… Niềm tin dai dẳng" -Lời dặn của bà đựơc thể hiện qua chi tiết nào? lời dặn đó thể hiện điều gì?. - “T¸m n¨m ... - Tu hó kªu… -> Cuéc sèng tuy thiÕu thèn vÒ vËt chÊt nhng thấm đợm nghĩa tình.. “Bµ b¶o, bµ d¹y, bµ ch¨m” -> Sù yªu th¬ng ch¨m sãc cña bµ víi víi ch¸u. -> Bếp lửa đánh thức kỷ niệm tuổi thơ, ở đó lung linh h×nh ¶nh ngêi bµ vµ cã c¶ h×nh ¶nh quª h¬ng. - Lµng ch¸y tµn lôi B×nh tÜnh - bµ dÆn ch¸u chí kÓ nµy, nä => v÷ng - Nhµ vÉn b×nh yªn lßng tù tin vît quathö th¸ch - BÕp löa- ngän löa Lßng bµ NiÒm tin -> H×nh ¶nh Èn dô -> T×nh bµ nh ngän löa th¾p s¸ng niÒm tin cho ch¸u.. - Tõ h×nh ¶nh bÕp löa biÕn thµnh nhän löa cã ý nghÜa g×? 4. Cñng cè: - §äc diÔn c¶m bµi th¬ - H×nh ¶nh kh¬i nguån c¶m xóc trong bµi th¬ lµ g×? - Hồi tỏng về bà và tình bà cháu đợc thể hiện nh thế nào? 5. Híng dÉn vÒ nhµ: - Tr¶ lêi tiÕp nh÷ng c©u hái cßn l¹i giê sau häc tiÕp. - §äc bµi th¬ " Khóc h¸t du nh÷ng em bÐ lín trªn lng mÑ" Ngày 12/11/2010 TiÕt : 57 BÕp löa ( tiÕp) Hớng dẫn đọc thêm: Khúc hát ru những em bé lớn trên lng mẹ (NguyÔn Khoa §iÒm) I- Môc tiªu : - Giúp học sinh cảm nhận đợc những tình cảm, cảm xúc chân thành của 1. KiÕn thøc nh©n vËt tr÷ t×nh ngêi ch¸u vµ h×nh ¶nh ngêi bµ giµu t×nh th¬ng giµu đức hy sinh. Nghệ thuật diễn đạt cảm xúc qua hồi tởng, miêu tả, tự sự, b×nh luËn - cảm nhận đợc tình yêu thơng và ớc vọng của ngời mẹ dân tộc Tà Ôi trong cuéc kh¸ng chiÕn chèng MÜ cøu níc. 2. Kü n¨ng : 3. Thái độ :. RÌn kü n¨ng ph©n tÝch h×nh ¶nh ng«n ng÷ th¬, nhÞp ®iÖu, tõ ng÷ cña bµi th¬. Bồi dỡng lòng yêu nớc, yêu gia đình và tình cảm chân thành với ngời th©n..

(109) II- ChuÈn bÞ : - GV: SGV - SGK -Tham kh¶o Båi dìng ng÷ v¨n 9 - HS: §äc vµ so¹n bµi. III- tiÕn tr×nh d¹y vµ häc : 1. ổn định tổ chức : 2. KiÓm tra : C©u hái: Ph©n tÝch h×nh ¶nh bÕp löa trong khæ th¬ ®Çu? §¸p ¸n: phÇn 1 tiÕt 56 3. Bµi míi :giáo viên giới thiệu bài,tóm tắt nội dung chính ở tiết 1 Hoạt động của thầy và trò * Hoạt động1:đọc hiểu văn bản(tiếp) Nh÷ng suy ngÉm vÒ bµ vµ h×nh ¶nh bÕp löa - Tác giả mở đầu sự suy ngẫm về cuộc đời bà b»ng c¶m xóc g×?. - T¹i sao t¸c gi¶ gäi ®©y lµ ®iÒu “Kú l¹ thiªng liªng” ? Nh÷ng g× kú l¹ thiªng liªng? + “BÕp löa lµ ®iÒu kú l¹ thiªng liªng”. BÕp löa lµ h×nh ¶nh quª h¬ng, bµ còng lµ quª h¬ng. T×nh bµ cháu nồng đợm nh bếp lửa quê hơng, kỷ niệm thơ Êu còng lµ ®iÒu kú l¹ thiªng liªng. V× nã cã søc soi sáng dẫn dắt ta đi đúng hớng trong cuộc đời.. Néi dung 2- Nh÷ng suy ngÉm vÒ bµ vµ h×nh ¶nh bÕp löa - “LËn ®Ën ... n¾ng ma” - “MÊy chôc ... dËy sím” -> C¶m xóc th¬ng nhí + bÕp löa Êp iu - Nhãm + niÒm yªu th¬ng + nåi x«i...chung vui + t©m t×nh ... -> §iÖp tõ thÓ hiÖn t×nh yªu th¬ng nh÷ng gian lao vÊt v¶ -> nhãm cho ch¸u ø¬c m¬, kh¸t väng hoµi b·o, niÒm vui sù sèng vµ niÒm yªu th¬ng. - “¤i ... bÕp löa” – C©u c¶m -> T×nh yªu quª h¬ng xø së b¾t ®Çu tõ sù g¾n bó với những gì đơn sơ bình dị. Nó gắn với bà ngêi gi÷ löa, nhãm löa, truyÒn löa-> ngän löa cña sù sèng niÒm tin cho c¸c thÕ hÖ.. 3- NiÒm th¬ng nhí cña ch¸u - “Cháu đã đi xa ... Cã ... cã ... ... quªn ... ... nhãm bÕp ...” * hoạt động 2 : Hớng dẫn HS tổng kết bài -> Điệp từ, làm nổi bật sức mạnh bền vững cña t×nh c¶m céi nguån. häc 4. Tæng kÕt Mục tiêu: tổng kết lại nội dung bài học * Ghi nhí : Phương pháp: vấn đáp,thuyết trình SGK 146 - HS đọc ghi nhớ -Trë vÒ thùc t¹i t¸c gi¶ muèn nãi g× víi bµ?. * Hoạt động 4 : Hớng dẫn đọc thêm khúc hát ru nh÷ng em bÐ lín trªn lng mÑ Mục tiêu: học sinh nắm được nội dung bài thơ và những net chính về đặc sắc nghệ thuật Phương pháp: đọc sáng tạo, bình giảng,phát vấn - HS đọc bài thơ. GV đọc 1 lần. - Giíi thiÖu vÒ nhµ th¬ NguyÔn Khoa §iÒm vµ bµi th¬ ? - Bài thơ là lời hát ru đợc chia thành ba khúc, mçi khóc cã hai khæ th¬ ? Cô thÓ lêi ru cña ai trong hai khổ thơ đó ?Nhận xét bố cục ? + Lêi ru cña nhµ th¬ : 7 c©u. + Lêi ru trùc tiÕp cña mÑ : 4 c©u + Lời ru của cả hai đều có điệp khúc, tất cả đều hớng về đối tợng trữ tình là em bé - Em có suy nghĩ gì về nhan đề bài thơ ? (HS nêu c¶m nhËn cña m×nh, GV kh¸i qu¸t n©ng cao).. IV. Hớng dẫn đọc thêm bài: khúc hát ru nh÷ng em bÐ lín trªn lng mÑ: 1- §äc : 2- T¸c gi¶ : 3- Bố cục và nhan đề bài thơ - Bố cục : Cân đối, nhiều điệp khúc, ngắt nhịp đều đặn, dịu dàng đa trẻ vào giấc ngủ và mẹ göi g¾m t©m t×nh.. - Nhan đề độc đáo : + HiÖn thùc + Tr÷ t×nh..

(110) 4- T×m hiÓu néi dung : a- H×nh ¶nh ngêi mÑ Tµ ¤i - Hình ảnh ngời mẹ đợc gắn với công việc cụ thÓ: C«ng viÖc cïng - Qua ba lời ru nhà thơ đã khắc hoạ ngời mẹ rất + Mẹ giã gạo cô thÓ qua c«ng viÖc g×? + mÑ tØa b¾p =>tÊm lßng cña + MÑ chuyÓn l¸n ngêi mÑ trªn ChiÕn khu gian khæ bÒn bØ, quyÕt t©m-> lßng yªu con tha thiÕt, nÆng t×nh yªu bu«n lµng. b. T×nh c¶m vµ m¬ ø¬c cña mÑ qua nh÷ng lêi ru: + Lêi ru 1 : M¬ h¹t g¹o tr¾ng - GV yêu cầu HS đọc các lời ru. + Lời ru 2 : Mơ hạt bắp lên đều - HS đọc. + Lời ru 3 : Mơ đợc thấy Bác Hồ - ë mçi lêi ru mÑ ø¬c m¬ ®iÒu g×? => Qua 3 khóc h¸t ru t×nh c¶m kh¸t väng cña HS tr¶ lêi. ngêi mÑ ngµy cµng réng lín - Hoạt động nhóm: ( nhóm nhỏ) -> hoµ cïng céng viÖc kh¸ng chiÕn gian khæ. - Qua 3 lêi ru em cã suy nghÜ g× vÒ t×nh c¶m vµ * Ghi nhí (SGK) kh¸t väng cña ngêi mÑ? - §¹i diÖn nhãm. 4- Cñng cè : - Hình ảnh ngời mẹ tà Ôi đựơc thể hiện trong bài thơ nh thế nào? 5- Híng dÉn vÒ nhµ : - ViÕt bµi v¨n ng¾n vÒ h×nh ¶nh ngêi mÑ Tµ ¤i trong bµi th¬. - So¹n bµi: ¸nh trăng. Ngày 12/11/2010. TiÕt : 58 ¸nh tr¨ng (NguyÔn Duy). I- Môc tiªu : 1. KiÕn thøc 2. Kü n¨ng : 3. Thái độ :. Giúp học sinh hiểu đợc ý nghĩa của hình ảnh vầng trăng qua thơ Nguyễn Duy. Từ đó thấm thía cảm xúc ân tình với quá khứ gian lao mà t×nh nghÜa. RÌn kü n¨ng ph©n tÝch h×nh ¶nh ng«n ng÷ th¬, nhÞp ®iÖu, tõ ng÷, ý nghÜa biÓu tîng vµ chÊt suy t trÇm tÜnh. Cảm nhận lời nhắn gửi của nhà thơ về đạo lý “uống nớc nhớ nguồn” cña d©n téc.. II- ChuÈn bÞ : - GV: SGK- SGV - S¸ch thamkh¶o b×nh gi¶ng v¨n 9 - HS: so¹n bµi- Tr¶ lêi c©u hái III- tiÕn tr×nh d¹y vµ häc : 1. ổn định tổ chức : 2. KiÓm tra : C©u hái: C¶m nhËn cña em vÒ h×nh ¶nh ngêi bµ trong bµi th¬ “BÕp löa” ? 3. Bµi míi : Hoạt động của thầy và trò Néi dung * Hoạt động 1 :đọc hiểu chỳ thớch I- §äc – hiÓu chú thích 1- §äc :.

(111) Mục tiêu: Híng dÉn t×m hiÓu chung vÒ t¸c gi¶, t¸c phÈm , bè côc Phương pháp: đàm thoại,phát vấn - HS đọc bài thơ. GV đọc 1 lần. - Giíi thiÖu vÒ nhµ th¬ NguyÔn Duy vµ bµi th¬ ? + Thuéc nhµ th¬ trëng thµnh trong kh¸ng chiÕn chèng MÜ. + Phong c¸ch th¬ NguyÔn Duy : giµu chÊt triÕt lÝ, thiªn vÒ chiÒu s©u néi t©m víi nh÷ng tr¨n trë, day døt, suy t. + Nguyễn Duy cũng nh thế hệ của ông đã từng tr¶i qua thö th¸ch, gian khæ, tõng chøng kiÕn bao hy sinh của nhân dân, đồng đội, từng gắn bó với thiªn nhiªn, nói rõng. Nhng khi sèng gi÷a hßa b×nh kh«ng ph¶i ai còng nhí nh÷ng gian nan, kû niệm nghĩa tình đó. Bài thơ là một lần “giật m×nh” tríc c¸c ®iÒu v« t×nh dÔ cã Êy. ND viÕt 1978 t¹i TP Hå ChÝ Minh. - T×m hiÓu vÒ bè côc bµi th¬ ? ThÓ th¬ ? Tr×nh tù sù viÖc ? + Bµi viÕt theo thÓ th¬ 5 ch÷, cã sù kÕt hîp chÆt chÏ gi÷a tù sù vµ tr÷ t×nh, gièng nh mét c©u chuyÖn kÓ, mçi khæ th¬ lµ mét sù viÖc. + Khæ th¬ 1 + 2 : Xa, vÇng tr¨ng lµ tri kû. + Khæ th¬ 3 : Nay, vÇng tr¨ng lµ ngêi dng qua đờng. + Khæ th¬ 4 + 5 : Tr¨ng, nh¾c nhë ngêi v« t×nh Êy. + Khæ th¬ 6 : Tr¨ng vÉn t×nh nghÜa, nªn ngêi ph¶i “giËt m×nh”. - NhËn xÐt bè côc ? * hoạt động 2 :đọc hiểu văn bản Mục tiêu:hs cảm nhận được vẻ đẹp của bài thơ tự sự đan xen trữ tình,tâm sự sâu kín mà tác giả gửi gắm Phương pháp: đọc sáng tạo,bình giảng, thuyết trình, phát vấn,đàm thoại, hoạt động nhóm - T×nh c¶m cña t¸c gi¶ víi vÇng tr¨ng lóc t¸c gi¶ cßn nhá vµ khi ë chiÕn trêng nh thÕ nµo?T×m chi tiÕt? - ThÕ nµo lµ tri kØ? GV: liªn hÖ bµi th¬ ®/c cña ChÝnh H÷u. -Quan hÖ gi÷a vÇng tr¨ng vµ nh©n vËt tr÷ t×nh thÓ hiÖn nh thÕ nµo? HS: đọc 2 khổ thơ tiếp theo - Trong cuộc sống hiện tại tác giả đã nhìn nhận vÒ ¸nh tr¨ng nh thÕ nµo? - ThÕ nµo lµ ngêi dng? - Do đâu lại có sự thay đổi đó? - HS đọc khổ thơ 3 - Nhng một tình huống đột ngột xảy ra làm cho nh©n vËt tr÷ t×nh ph¶i bèi rèi ? + MÊt ®iÖn, phßng tèi, më cöa, vÇng tr¨ng trßn -> tình huống bất ngờ, đột ngột vầng trăng làm thøc dËy trong t©m trÝ con ngêi bao c¶m xóc. - C©u th¬ “Ngöa mÆt lªn nh×n mÆt” diÔn t¶ ®iÒu g× ? Nh÷ng c¶m xóc ïa vÒ ra sao ? + Ngời và trăng đối diện với nhau, khoảnh khắc đó khiến ngời “rng rng” cảm xúc, những kỷ niệm đợc sống dậy. + VÇng tr¨ng ïa dËy trong t©m trÝ nh÷ng h×nh ảnh của thiên nhiên, quê hơng đất nớc.. 2- T¸c gi¶, bµi th¬ : - NguyÔn Duy (NguyÔn Duy NhuÖ). - N¨m 1978. 3- Bè côc - Nh mét c©u chuyÖn nhá kÓ theo tr×nh tù thêi gian, dßng c¶m xóc còng men theo tù sù mµ béc lé.. II- đọc hiÓu văn bản: 1 T×nh c¶m cña t¸c gi¶ víi vÇng tr¨ng: - Trong qu¸ khø: + Håi nhá: Với đồng S«ng, bÓ - Trong chiÕn tranh: + Tr¨ng: Tri kØ T×nh nghÜa. =>Nh©n hãa -> tr¨ng lµ h×nh ¶nh cña thiªn nhiªn hån nhiªn, t¬i m¸t, lµ b¹n tri kØ cña ngêi, g¾n bã gÇn gòi víi t¸c gi¶. - trong cuéc sèng hiÖn t¹i: + trăng: nh ngời dng qua đờng. => T¸c gi¶ l·ng quªn vÇng tr¨ng qu¸ khø. - “Thình lình, vội, đột ngột -> Sự xuất hiện đột ngột, bất ngờ của trăng thøc tØnh bao kØ niÖm n¨m th¸ng gian lao. - “rng rng” -> c¶m xóc thiÕt tha, thµnh kÝnh. “Nh là... đồng, bể nh lµ s«ng, rõng” -> §iÖp tõ tr¨ng lµ qu¸ khø gian lao, lµ h×nh ảnh của thiên nhiên đất nớc hiền hậu, bình dị * Biểu tợng cho quá khứ nghĩa tình, cho vẻ đẹp b×nh dÞ, vÜnh h»ng cña cuéc sèng. 2. Sù thøc tØnh cña t¸c gi¶: - “... cø trßn ... kÓ chi ... Nh©n .... ph¨ng ph¾c hãa ... giËt m×nh” -> Tr¨ng nh ngêi b¹n rÊt nghÜa t×nh nhng nghiêm khắc nhắc nhở con ngời đừng quên quá khø 5- Chủ đề và ý nghĩa khái quát bài thơ:.

(112) - Tõ sù ph©n tÝch ë trªn ta thÊy tr¨ng kh«ng chØ lµ hình ảnh của thiên nhiên đất nớc mà còn đánh thøc trong t©m trÝ con ngêi bao kû niÖm thêi th¬ Êu, nghÜa t×nh thêi chiÕn tranh. VËy VÇng tr¨ng cã ý nghÜa biÓu tîng nµo ? - NhËn xÐt giäng ®iÖu khæ th¬ 4, 5 ? + Giäng th¬ tõ nhá nhÑ, l¹nh lïng th¶n nhiªn ë khổ thơ 3 sang đột ngột, sửng sốt khổ thơ 4 và trầm t lắng đọng ở khổ thơ 5 Vầng trăng nh ngời bÞ phô b¹c soi vµo ngêi phô b¹c vµ c¶nh tØnh hä.. - “VÇng tr¨ng” -> cã ý nghÜa biÓu tîng phong phó vµ s©u s¾c : thiªn nhiªn hån nhiªn, t×nh nghÜa vÑn trßn, bÊt diÖt, biÓu tîng cña qu¸ khø hi sinh, cội nguồn cao đẹp.. - Bµi th¬ cÊt lªn lêi nh¾c nhë thÊm thÝa vÒ th¸i độ, tình cảm đối với những năm tháng quá khứ gian lao, tình nghĩa đối với thiên nhiên đất nớc b×nh dÞ.. - Khổ thơ cuối trăng đựoc miêu tả nh thế nào? - Cảm xúc tác giả đựơc thể hiện bằng hình ảnh nµo? - Tại sao sự xuất hiện đột ngột của vầng trăng khiÕn t¸c gi¶ giËt m×nh? IV. Tæng kÕt: - Hoạt động nhóm: - Ghi nhí ( SGK) - “VÇng tr¨ng” trong bµi th¬ lµ h×nh t îng ®a nghÜa em h·y nªu c¸c nghÜa mµ “vÇng tr¨ng” biểu đạt trong bài ? - Đại diện nhóm trả lời.- GV định hớng. + Là hình ảnh của thiên nhiên khoáng đạt, hồn nhiªn, t¬i m¸t. + Biểu tợng cho quá khứ nghĩa tình, cho vẻ đẹp bình dị và vĩnh hằng của đời sống. - C©u chuyÖn riªng cña nhµ th¬ nhng nh lêi nh¾c nhở chung? Chủ đề của bài thơ ? + Với những ngời đã trải qua chiến tranh. Với nhiều thế hệ, nhiều thời đại + Nó đặt ra vấn đề : víi qu¸ khø Thái độ với ngời đã khuất víi chÝnh m×nh - Mạch cảm xúc của bài thơ đã nói lên đạo lý sèng thñy chung cña d©n téc c©u tôc ng÷ diÔn t¶ ? GV: định hớng 4- Cñng cè : -§äc diÔn c¶m bµi th¬ - NhËn xÐt vÒ giäng th¬, nhÞp ®iÖu - Nêu chủ đề của bài thơ. 5- Híng dÉn vÒ nhµ : - Häc thuéc lßng bµi th¬ Ngày 21/11/2010 TiÕt : 59 Tæng kÕt vÒ tõ vùng (LuyÖn tËp tæng hîp) I- Môc tiªu : 1. KiÕn thøc 2. Kü n¨ng : 3. Thái độ :. Gióp häc sinh cñng cè hÖ thèng nh÷ng kiÕn thøc vÒ tõ vùng ph©n tÝch nh÷ng hiÖn tîng ng«n ng÷ v¨n ch¬ng vµ trong giao tiÕp hµng ngµy. RÌn luyÖn kü n¨ng nhËn biÕt vµ ph©n tÝch t¸c dông trong v¨n th¬ vµ sö dông khi viÕt. Vận dụng những kiến thức đó vào bài viết. Bồi dỡng tình cảm, thái độ c¶m nhËn v¨n ch¬ng.. II- ChuÈn bÞ : - Tham kh¶o bµi tËp c©u hái tr¾c nghiÖm. - ChuÈn bÞ c¸c bµi trong phÇn luyÖn tËp. III- tiÕn tr×nh d¹y vµ häc : 1. ổn định tổ chức :.

(113) 2. KiÓm tra : KiÓm tra trong giê vµ chuÈn bÞ bµi ë nhµ. 3. Bµi míi : Hoạt động của thầy và trò Néi dung * hoạt động 1 : Hớng dẫn làm bài tập về 1- Bài tập 1 (158) phÇn nghÜa cña tõ, sù ph¸t triÓn tõ vùng Mục tiêu: hs rèn luyện nắm vững nghĩa của từ, các cách phát triển từ vựng Phương pháp: đàm thoại,giải thích… - “gËt gï” - So s¸nh hai dÞ b¶n cña c©u ca dao ? -> Tuy món ăn đạm bạc nhng vẫn ngon miệng “R©u t«m nÊu víi ruét bÇu v× hä biÕt chia sÎ niÒm vui. Chång chan vî hóp gËt ®Çu khen ngon” “R©u t«m nÊu víi ruét bÇu 2- Bµi tËp 2 (158) Chång chan vî hóp gËt gï khen ngon” - §éi bãng chØ cã mét ngêi ghi bµn giái. - NghÜa cña tõ “gËt ®Çu” vµ “gËt gï”? 3- Bµi 3 (158) GV:- T×m hiÓu nghÜa cña côm tõ “chØ cã mét - NghÜa gèc: MiÖng, ch©n tay ch©n sót” ? - NghÜa chuyÓn: - Xác định từ dùng theo nghĩa gốc hay nghĩa + Vai( hoán dụ) + §Çu (Èn dô) chuyÓn ? 4- bµi 4 (159) - Các từ ( áo) đỏ, cây (xanh), ánh (hồng); lửa, ch¸y, tro -> t¹o thµnh 2 trêng tõ vùng. * hoạt động 2 : Làm bài tập về trờng từ + Trờng từ vựng chỉ màu sắc. + Trêng tõ vùng chØ löa vµ c¸c sù vËt, hiÖn tvùng îng cã quan hÖ liªn tëng víi löa. Mục tiêu: nắm vững về trường từ vựng - Nh÷ng h×nh ¶nh g©y Ên tîng m¹nh -> thÓ Phương pháp: hoạt động nhóm,đàm thoại hiÖn mét t×nh yªu m·nh liÖt vµ ch¸y báng. - Hoạt động nhóm : 5- Bµi 5 (159) Nhãm 1+ 4 : bµi tËp 4 (159) - Dùng từ sẵn, có nội dung mới, dựa vào đặc điểm của sự vật, hiện tợng đợc gọi tên. Nhãm 2 + 3 : bµi tËp 5 (159) - Cá kiếm, chè móc câu, chuột đồng, ớt chỉ thiªn. - §¹i diÖn treo b¶ng phô -GV treo bảng phụ thống nhất đáp án -Bài 4: Vận dụng trờng từ vựng để phân tích cái hay trong c¸ch dïng tõ ? -Bài 5: Các sự vật và hiện tợng đợc đặt tên theo c¸ch nµo ? + “r¹ch” – r¹ch M¸i GiÇm + “kªnh” -> kªnh Bä M¾t -> kªnh Ba KhÝa. - Chän 5 tõ cã c¸ch gäi tªn t¬ng tù ? + Cá kiếm -> cá cảnh nhiệt đới, cỡ nhỏ, đuôi dài nh c¸i kiÕm. + ChÌ mãc c©u -> chÌ bóp ngän, c¸nh s¨n nhá cong nh h×nh mãc c©u. + Chuột đồng -> chuột sống ở ngoài đồng. + ít chØ thiªn -> ít qu¶ nhá, qu¶ chØ th¼ng lªn trêi. 4- Cñng cè : - GV cho HS đọc truyện cời bài 6 ( 159) - NhËn xÐt: truyÖn cêi phª ph¸n ®iÒu g×? 5- Híng dÉn vÒ nhµ : - Xem l¹i lÝ thuyÕt tõ vùng ®É häc, n¾m ch¾c kh¸i niÖm - ChuÈn bÞ tiÕt luyÖn viÕt ®o¹n v¨n tù sù cã sö dông yÕu tè NL..

(114) Ngày 22/11/2010 TiÕt : 60 LuyÖn tËp viÕt ®o¹n v¨n tù sù cã sö dông yÕu tè nghÞ luËn I- Môc tiªu : 1. KiÕn thøc 2. Kü n¨ng :. Híng dÉn häc sinh thùc hµnh nhËn diÖn c¸c yÕu tè nghÞ luËn trong v¨n b¶n tù sù. Vai trß vµ ý nghÜa cña yÕu tè nghÞ luËn trong v¨n b¶n tù sù. LuyÖn tËp nhËn diÖn c¸c yÕu tè nghÞ luËn thùc hµnh viÕt v¨n tù sù cã yÕu tè nghÞ luËn. Cã ý thøc sö dông yÕu tè nghÞ luËn trong v¨n tù sù.. 3. Thái độ : II- ChuÈn bÞ : - GV: SGV - SGK- b¶ng phô - HS: đọc trớc các đoạn văn SGK- bảng nhóm. III- tiÕn tr×nh d¹y vµ häc : 1. ổn định tổ chức : 2. KiÓm tra : - Vai trß, t¸c dông cña yÕu tè nghÞ luËn trong v¨n b¶n tù sù ? -§¸p ¸n: phÇn ghi nhí (SGK- 138) 3. Bµi míi :. Hoạt động của thầy và trò Néi dung * Hoạt động 1 : GV hớng dẫn HS nhận diện vÒ yÕu tè nghÞ luËn I- Thùc hµnh t×m hiÓu yÕu tè nghÞ luËn Mục tiêu: hs nhận diện được yếu tố nghị luận trong v¨n b¶n tù sù 1. Bµi tËp 1: §o¹n v¨n " lçi lÇm vµ sù biÕt ¬n" trong văn tự sự Phương pháp: đàm thoại,phát vấn, giải thích, hoạt động nhóm - HS đọc “Lỗi lầm và sự biết ơn ” ? (SGK- 160) - Hoạt động nhóm: - T×m yÕu tè nghÞ luËn trong ®o¹n v¨n (SGK-160) - C¸c nhãm t×m yÕu tè nghi luËn trong ®o¹n v¨n tù sù . đại diện nhóm treo bảng phụ. . GV nhËn xÐt -> treo b¶ng phô cã ghi ®o¹n v¨n nghÞ luËn. + “Nh÷ng ®iÒu viÕt lªn c¸t sÏ mau chãng xãa nhòa theo thời gian, nhng không ai có thể xóa đợc những điều tốt đẹp đã đợc ghi tạc trên đá, 2. NhËn xÐt: trong lßng ngêi”. + “VËy mçi chóng ta h·y häc c¸ch viÕt nh÷ng => Lµm cho c©u truyÖn giµu tÝnh triÕt lÝ nçi ®au buån thï hËn lªn c¸t vµ kh¾c ghi nh÷ng -> cã ý nghÜa GD cao. ân nghĩa lên đá”. ->Sù bao dung, lßng nh©n ¸i, biÕt tha thø vµ ghi nhí ©n nghÜa ©n t×nh. -GV: VËy yÕu tè nghi luËn cã vai trß nh thÕ nµo II- ViÕt ®o¹n v¨n tù sù cã sö dông yÕu tè trong v¨n tù sù? nghÞ luËn : 1- Bµi 1 (161) : ViÕt ®o¹n v¨n kÓ l¹i buæi sinh ho¹t líp. - Dµn bµi: * hoạt động 2 : Hớng dẫn học sinh viết + Buổi sinh hoạt lớp diễn ra nh thế nào? ®o¹n v¨n cã sö dông yÕu tè nghÞ luËn (Thời gian, địa điểm, ai là ngời điều khiển, Mục tiờu: hs rốn luyện cỏch viết đoạn văn cú sử không khí buổi đó ra sao?) + Néi dung lµ g× ? dụng yếu tố nghị luận + ý kiÕn cña em ? T¹i sao ? Phương pháp: đàm thoại,phát vấn - KÓ vÒ buæi sinh ho¹t líp cã sö dông yÕu tè nghÞ 2- Bµi 2 (161) luËn ?.

(115) - GV híng dÉn HS lµm.. GV híng dÉn HS lµm bµi tËp 2( 161) - GV gîi ý: + Ngời em kể là ai ? Ngời đó đã để lại việc lµm, lêi nãi hay suy nghÜ cho em. + Hoµn c¶nh diÔn ra sù viÖc. + Néi dung cô thÓ. + Suy nghÜ vÒ bµi häc rót ra tõ c©u chuyÖn. - GV chèt l¹i giê häc : + Mục đích xuất hiện của yếu tố nghị luận trong văn bản tự sự chỉ là để làm nổi bật sự việc vµ con ngêi. + NghÞ luËn trong tù sù thêng xuÊt hiÖn trong những lời đối thoại hoặc độc thoại khi nhân vật muốn bày tỏ một đặc điểm, 1 phán đoán, một lí lẽ về vấn đề nào đó nhằm thuyết phục ngời đọc hay chÝnh m×nh, nghÞ luËn trong v¨n tù sù mang dÊu Ên c¸ nh©n cña nh©n vËt. + NghÞ luËn trong v¨n b¶n tù sù thêng g¾n víi không khí tranh luận, đòi hỏi phải có đối tợng giao tiếp (với độc thoại thì ngời độc thoại có trạng thái phân thân để tự mổ xẻ vấn đề, tự tranh luËn víi b¶n th©n ... + Chú ý một số dấu hiệu về cách diễn đạt thể hiÖn tÝnh nghÞ luËn.. 4- Cñng cè : Dấu hiệu để nhận biết có yếu tố nghị luận trong tự sự? §äc ®o¹n v¨n tham kh¶o SGK 5- Híng dÉn vÒ nhµ : Vai trß cña yÕu tè nghÞ luËn trong v¨n b¶n tù sù. T×m hiÓu ®iÓm kh¸c nhau gi÷a nghÞ luËn trong nghÞ luËn vµ nghÞ luËn trong tù sù. So¹n bµi: Lµng T×m hiÓu vÒ t¸c gi¶ Lim L©n. ------------------------------------------. Ngày 24/11/2010 TiÕt : 61 Lµng (Kim L©n) I- Môc tiªu : 1. KiÕn thøc 2. Kü n¨ng :. Giúp học sinh cảm nhận đợc tình yêu làng thống nhất với tình yêu nớc và tinh thần kháng chiến của ngời nông dân Việt Nam trong kháng chiến chống Pháp. Những nét đặc sắc trong tình huống truyện ... RÌn kü n¨ng ph©n tÝch diÔn biÕn t©m lý nh©n vËt vµ t×nh huèng truyÖn. Trân trọng và tự hào về phẩm chất cao đẹp của ngời dân Việt Nam.. 3. Thái độ : II- ChuÈn bÞ : - GV:Tham kh¶o Båi dìng ng÷ v¨n 9 – SGV,tài liệu chuẩn kiến thức kĩ năng - HS: So¹n bµi -Tr¶ lêi c©u hái chuÈn bÞ. III- tiÕn tr×nh d¹y vµ häc :.

(116) 1. ổn định tổ chức : 2. KiÓm tra 3. Bµi míi : Hoạt động của thầy và trò * Hoạt động 1 : đọc hiểu chỳ thớch Mục tiêu:Híng dÉn t×m hiÓu chung vÒ t¸c gi¶, t¸c phÈm Phương pháp :đọc,phát vấn, đàm thoại - HS đọc chú thích * SGK- 171 - Giíi thiÖu nÐt kh¸i qu¸t vÒ t¸c gi¶ ?T¸c phÈm ?. Néi dung I-Giíi thiÖu t¸c gi¶, t¸c phÈm : 1. T¸c gi¶: - Lµ nhµ v¨n cã së trêng vÒ truyÖn ng¾n. - ¤ng am hiÓu vµ g¾n bã víi n«ng th«n vµ n«ng d©n 2.T¸c phÈm: II. §äc v¨n b¶n: 1.§äc:. 2- Tãm t¾t truyÖn : - Truyện đã diễn tả chân thực, sinh động tình * Hoạt động 2: đọc hiểu văn bản yªu lµng quª vµ lßng yªu níc, tinh thÇn kh¸ng Mục tiêu : học sinh nắm được tình huống truyện chiÕn cña ngêi n«ng d©n thêi kú kh¸ng chiÕn chèng Ph¸p. độc đáo, tình yêu làng tha thiết của ông Hai Phương pháp : đọc sáng tạo,nêu và giải quyết vấn đề,hoạt động nhóm,đàm thoại,phát vấn… GV - HS kết hợp đọc kể tóm tắt từng đoạn đến hÕt. + PhÇn ®Çu truyÖn t¸c gi¶ giíi thiÖu vÒ hoµn c¶nh ph¶i rêi lµng ®i t¶n c vµ tÝnh hay khoe lµng cña ông Hai. Trớc CM ông khoe làng ông giàu, đẹp. Sau CM «ng khoe lµng «ng lµ lµng kh¸ng chiÕn -> T×nh yªu lµng vµ tinh thÇn kh¸ng chiÕn. + ¤ng Hai nghe tin lµng Chî DÇu theo giÆc. Cuộc đấu tranh nội tâm giữa niềm tự hào kiêu h·nh víi sù thÊt väng ®au xãt, tñi hæ, nhôc nh· vÒ lµng. Nçi ¸m ¶nh nÆng nÒ khiÕn «ng Hai r¬i vµo t×nh tr¹ng n¬m níp, ho¶ng sî, bÕ t¾c vµ tuyÖt vọng -> Tình yêu làng đợc thử thách. + Tin làng Chợ Dầu phản bội đợc cải chính, t©m tr¹ng vui mõng phÊn khëi cña «ng Hai -> NiÒm tù hµo kiªu h·nh. -TruyÖn nãi vÒ ®iÒu g× ë ngêi n«ng d©n? nãi trong hoµn c¶nh nµo? GV híng dÉn HS t×m hiÓu v¨n b¶n - Hoạt động nhóm: + Nhà văn đã đặt nhân vật vào tình huống truyÖn nh thÕ nµo? + T×nh huèng Êy cã t¸c dông g× trong viÖc béc lé chủ đề truyện? . §¹i diÖn nhãm tr¶ lêi? . GV nhËn xÐt, bæ xung thèng nhÊt ý kiÕn. - ViÖc t¹o t×nh huèng trong t©m trÝ nh©n vËt nhằm mục đích gì? GV: định hớng: ca ngợi tình yêu làng, yêu nứơc ch©n chÝnh gi¶n dÞ cña ngêi n«ng d©n ViÖt Nam trong cuéc kh¸ng chiÕn chèng Ph¸p. - Trong văn bản tác giả nhắc đến cuộc sống của nh©n vËt «ng Hai trong nh÷ng thêi ®iÓm nµo? GV định hớng: + N¬i s¬ t¸n + Khi nghe tin lµng theo giÆc + Khi nghe tin lµng c¶i chÝnh. -GV tâm trạng của gia đình ông hai ở nơi tản c nh thÕ nµo? - C¶m xóc cña «ng Hai khi trß chuyÖn víi con?. 3- T×m hiÓu néi dung : a. T×nh huèng truyÖn: - ¤ng Hai t×nh cê nghe tin lµng chî DÇu trë thµnh ViÖt gian theo Ph¸p ph¶n l¹i kh¸ng chiÕn, ph¶n l¹i cô Hå ->T¹o nªn th¾t nót cña c©u chuyÖn g©y >< giằng xé tâm trí ông lão đáng thơng. Tạo điều kiÖn thÓ hiÖn t©m tr¹ng vµ phÈm chÊt nh©n vËt.. b- Diễn biến tâm trạng và hành động của cña nh©n vËt «ng Hai:. * §i t¶n c: - Buån bùc, d»n vÆt nhí nhung lµng - Đi nghe đọc báo ở phòng thông tin => Lµ ngêi cã lßng son s¾c thuû chung víi làng quê, đất nớc.

(117) - Từ đó em cảm nhận điều gì tấm lòng ông Hai víi lµng quª? - Diễn biến tâm trạng ông Hai đợc phát triển nh thÕ nµo trong nh÷ng ®o¹n tiÕp theo?. 4- Cñng cè : - Tình huống của truyện đựơc thể hiện nh thế nào? tình huống ấy có tác dụng gì trong việc thể hiện tÝnh c¸ch nh©n vËt? 5- Híng dÉn vÒ nhµ : - §äc l¹i - tãm t¾t v¨n b¶n. - Tr¶ lêi c©u hái 2,3,4 SGK- 175. Ngày 23/11/2010 TiÕt : 62 Lµng( tiÕp) (Kim L©n) I- Môc tiªu : 1. KiÕn thøc. 2. Kü n¨ng : 3. Thái độ :. Giúp học sinh cảm nhận đợc tâm trạng của nhân vật ông hai trong các thêi ®iÓm. - Thấy đợc tình yêu làng và yêu nớc của nhân vật ông Hai thật sâu s¾c. - Hiểu đợc NT xây dựng nhân vật. RÌn kü n¨ng ph©n tÝch diÔn biÕn t©m lý nh©n vËt vµ t×nh huèng truyÖn. Trân trọng và tự hào về phẩm chất cao đẹp của ngời dân Việt Nam. GD ý thức tình yêu làng xóm, quê hơng đất nớc.. II- ChuÈn bÞ : - GV:Tham khảo Bồi dỡng ngữ văn 9 - SGV - tranh gia đình ông Hai ở nơi tản c. - HS: So¹n bµi -Tr¶ lêi c©u hái chuÈn bÞ. III- tiÕn tr×nh d¹y vµ häc : 1. ổn định tổ chức : 2. KiÓm tra §Ò bµi: Tãm t¾t truyÖn Lµng ( 10-> 15 dßng) Đáp án: Ông Hai nghe tin làng Chợ Dầu theo giặc. Cuộc đấu tranh nội tâm giữa niềm tự hào kiªu h·nh víi sù thÊt väng ®au xãt, tñi hæ, nhôc nh· vÒ lµng. Nçi ¸m ¶nh nÆng nÒ khiÕn «ng Hai rơi vào tình trạng nơm nớp, hoảng sợ, bế tắc và tuyệt vọng-> Tình yêu làng đợc thử thách. + Tin làng Chợ Dầu phản bội đợc cải chính, tâm trạng vui mừng phấn khởi của. 3. Bµi míi : Hoạt động của thầy và trò Néi dung * hoạt động 1 : tiếp hoạt động đọc hiểu b.Diễn biến tâm trạng và hành động của nh©n vËt «ng Hai ( tiÕp) văn bản ở tiết trước * T©m tr¹ng cña «ng Hai khi nghe tin lµng theo giÆc: T×m hiÓu tiÕp diÔn biÕn t©m tr¹ng cña nh©n vËt «ng Hai(tiếp hoạt động ở tiết trước) -“cæ nghÑn ¾ng l¹i, da mÆt r©n r©n, lÆng ®i - GV cho HS đọc đoạn " một ngời đàn bà… chỉ giọng lạc đi ...” l¹i…( T165) - Khi nghe tin từ những ngời tản c cho biết " cả -> Đó là một tin hết sức đột ngột, khiến ông làng…" ông Hai có thái độ và tâm trạng nh thế bàng hoàng sửng sốt. nµo? -> Miªu t¶ nh©n vËt thÊy t©m tr¹ng xÊu hæ, uÊt - Phản ứng của ông ra sao khi nghe tin đó? øc. - NhËn xÐt vÒ c¸ch miªu t¶? - Cö chØ:+ L¶ng chuyÖn + Cêi nh¹t -V× sao «ng l¹i cã t©m tr¹ng nh vËy? + Cói mÆt ®i v× xÊu hæ. GV định hớng: Vốn ông yêu làng, tự hào về làng, cái gì cũng đẹp, cũng hay. GV cho HS đọc " nhìn lũ con…Này cha (166) - Nhìn đàn con: Nghĩ đến sự hắt hủi khinh bỉ - Về đến nhà nhìn lũ con ông có tâm trạng nh.

(118) thÕ nµo? + Về đến nhà “ông nằm vật ra giờng, nhìn lũ con níc m¾t «ng trµn ra. Chóng nã còng lµ trÎ con làng Việt gian đấy ? -> v« cïng ®au khæ. + Cµng ®au khæ «ng cµng c¨m tøc mµ chöi ngêi lµng DÇu “Chóng bay ¨n miÕng c¬m hay miÕng g× vµo måm mµ ®i lµm c¸i gièng ViÖt gian bán nớc để nhục nhã thế này ?”. HS: đọc " này thầy nó…" nhúc nhích. - Khi trog chuyện với vợ ông có thái độ nh thế nµo? - Suèt nh÷ng ngµy tiÕp theo «ng cã t©m tr¹ng ra sao? - Em cã nhËn xÐt g× vÒ nghÖ thuËt thÓ hiÖn cña t¸c gi¶ qua ®o¹n trÝch? *T×m hiÓu t×nh yªu lµng vµ yªu nø¬c cña «ng Hai. - Sau khi nghe mô chñ nhµ b¸o “cã lÖnh ... ë n÷a” «ng suy nghÜ ra sao ? + Hay là về làng ? Lại phản đối ngay “làng thì yªu thËt nhng lµng theo T©y th× ph¶i thï”. ¤ng kh«ng vÒ lµng v× vÒ lµng tøc lµ theo T©y, bëi “vÒ lµng tøc lµ bá kh¸ng chiÕn, bá Cô Hå ..”. Døt khoát chọn con đờng không về làng, ông Hai đã đặt tình yêu nớc cao hơn tình yêu làng. - Dù đã chọn con đờng không về làng nhng ông Hai vÉn buån, kh«ng biÕt t©m sù cïng ai «ng thñ thØ cïng con, lêi t©m sù cã ý nghÜa nh thÕ nµo ? - TÊm lßng cña «ng Hai víi lµng quª víi kh¸ng chiÕn? GV định hớng: + ¤ng muèn con ph¶i nhí vÒ lµng Chî DÇu, nhí vÒ quª h¬ng -> T×nh yªu s©u nÆng víi lµng quª. + Ông mong anh em đồng chí biết cho tấm lßng cña bè con «ng -> TÊm lßng thñy chung víi kh¸ng chiÕn, víi c¸ch m¹ng, B¸c Hå. - Đúng lúc ông Hai có đợc quyết định khó khăn ấy thì có tin gì ? Tin đó đã tác động tới ông Hai nh thÕ nµo ? - NhËn xÐt c¸ch miªu t¶ nh©n vËt cña t¸c gi¶ ? - GV kh¸i qu¸t : Truyện đã xây dựng đợc nhân vật ông Hai một n«ng d©n hay lµm, hay khoe, g¾n bã bÒn chÆt víi lµng, buéc ph¶i rêi lµng do hoµn c¶nh nhµ neo ngêi nªn cµng cã c¬ héi béc lé t×nh yªu làng hơn. Tình yêu đó gắn với tinh thần kháng chiến, tinh thần yêu nớc nên đợc thể hiện thật cảm động trớc thử thách. - Hoạt động nhóm: ( nhóm nhỏ) - Bªn c¹nh nh©n vËt «ng Hai t¸c gi¶ cßn ®a vµo một số nhân vật khác đó là ai ? Em có nhận xét g× vÒ nh÷ng nh©n vËt nµy? . §¹i diÖn tr¶ lêi. . GV nhËn xÐt, chèt l¹i. + Bµ Hai lÆng lÏ, cam chÞu, tÇn t¶o. + Cu Hóc ng©y th¬ nhng quan ®iÓm lËp trêng rÊt v÷ng “ñng hé cô Hå ChÝ Minh mu«n n¨m”. + Ngời đàn bà tản c có vẻ đanh đá nhng thái độ chính trị rõ ràng : “cái giống Việt gian thì cứ cho mỗi đứa một nhát” + Mô chñ nhµ ngoa ngo¾t, tham lam, l¾m ®iÒu. cña mäi ngêi - > «ng c¨m giËn d©n lµng.. -Nói chuyện với vợ: Bực bội đau đớn, kìm nén. - Kh«ng d¸m ra khái nhµ, nghe ngãng t×nh h×nh, lo l¾ng sî h·i. => Diễn tả cụ thể diễn biến nhân vật thấy đựơc nçi ¸m ¶nh nÆng nÒ biÕn thµnh sî h·i thêng xuyªn trong «ng cïng víi nçi ®au xãt tñi hæ. c. T×nh yªu quª vµ t×nh yªu níc cña «ng Hai: - Cuộc xung đột nội tâm : Về làng >< không về lµng. -> T×nh yªu níc cao h¬n t×nh yªu lµng.. - Cuéc trß chuyÖn víi con -> ThÓ hiÖn t×nh yªu lµng s©u nÆng, tÊm lßng thuû chung víi kh¸ng chiÕn, c¸ch m¹ng.. -> NghÖ thuËt miªu t¶ diÔn biÕn t©m lý nh©n vËt s¾c s¶o -> T×nh c¶m yªu lµng, yªu níc cña «ng Hai hån nhiªn mµ s©u s¾c.. III- Tæng kÕt : 1- Néi dung : 2- NghÖ thuËt :.

(119) hay soi mãi nhng khi biÕt tin Chî DÇu kh«ng * Ghi nhí : SGK 174. theo giÆc còng trë nªn vui vÎ, réng r·i ... * hoạt động 2 : Hớng dẫn tổng kết luyện tËp Mục tiêu : hs nắm lại nội dung chính của bài Phương pháp :phát vấn, đàm thọa -NÐt thµnh c«ng vÒ ND NT? - HS đọc ghi nhớ ( SGK) 4. Cñng cè - GV treo tranh - HS tr¶ lêi: Bøc tranh miªu t¶ c¶nh nµo? - NhËn xÐt NT miªu t¶ t©m lÝ cña t¸c gi¶? 5. Híng dÉn vÒ nhµ: - Đọc lại nội dung truyện để nắm chắc nét cơ bản về NDNT đã phân tích. - Chuẩn bị bài chơng trình đại phơng phần tiếng việt + Tìm một số từ ngữ ở các địa phơng + ChuÈn bÞ b¶ng nhãm. Ngày 26/11/2010. ……………………………………… TiÕt : 63 Chơng trình địa phơng (PhÇn tiÕng ViÖt). I- Môc tiªu : 1. KiÕn thøc 2. Kü n¨ng :. Giúp học sinh hiểu đợc sự phong phú của các phơng ngữ trên các vùng miền đất nớc.. 3. Th¸i độ :. Cã ý thøc trau dåi vèn tõ, chñ yÕu lµ c¸c thùc tõ chØ sù vËt, hiÖn tîng.. Rèn kỹ năng giải nghĩa các từ ngữ địa phơng và phân tích giá trị, tác dông cña nã trong v¨n b¶n.. II- ChuÈn bÞ : -GV: Tham kh¶o mét sè kiÕn thøc kü n¨ng ng÷ v¨n 9 - B¶ng phô - HS: Tìm hiểu một số từ ngữ ở địa phơng - Bảng nhóm. III- tiÕn tr×nh d¹y vµ häc : 1. ổn định tổ chức : 2. KiÓm tra 15 phút §Ò bµi : S¬ lîc gi¸ trÞ néi dung vµ nghÖ thuËt cña truyÖn ng¾n Lµng cña nhµ v¨n Kim L©n ? §¸p ¸n, biÓu ®iÓm : - T×nh yªu lµng quª vµ lßng yªu níc, tinh thÇn kh¸ng chiÕn cña ngêi n«ng d©n trong nh÷ng buæi ®Çu kh¸ng chiÕn chèng Ph¸p. (5 ®iÓm) - Thµnh c«ng trong x©y dùng t×nh huèng truyÖn. Kh¾c ho¹ thµnh c«ng nh©n vËt «ng Hai, nghÖ thuËt miªu t¶ t©m lý vµ ng«n ng÷ nh©n vËt. (5 ®iÓm) 3. Bµi míi : Hoạt động của thầy và trò Néi dung * Hoạt động 1 : Tìm hiểu mở rộng vốn từ I- Mở rộng vốn từ ngữ địa phơng ngữ địa phơng Phương pháp: hoạt động nhóm - Hoạt động nhóm: - Các nhóm lập bảng thống kê các từ ngữ ở địa ph¬ng? .§¹i diÖn treo b¶ng nhãm. . GV nhËn xÐt. - ChÎo: níc chÊm ( NghÖ tÜnh) - Hãy tìm một số từ ngữ địa phơng khác? - S¬ng: G¸nh ( HuÕ).

(120) - Mắc: đắt ( Nam Bộ)….. GV: Treo b¶ng phô b¶ng ( b, c) ( SGK -175) - T×m tõ ng÷ toµn d©n. * hoạt động 2 : Tìm hiểu vai trò của từ ngữ địa phơng II- Vai trò của từ ngữ địa ph ơng trong mối quan hÖ víi tõ ng÷ toµn d©n : Phương pháp: đàm thoại, phát vấn,ví dụ 1. Cã nh÷ng tõ ng÷ gäi tªn sù vËt, hiÖn tîng. 2. Kh«ng ¶nh hëng tíi giao tiÕp. 3. Không đợc coi là ngôn ngữ toàn dân -> - Vì sao có những từ ngữ địa phơng ? Vốn từ vựng của ngôn ngữ toàn dân đã có. + Điều kiện địa lý, tự nhiên, các sự vật hiện t- 4. Đoạn thơ : îng kh¸c nhau. + Có từ ngữ địa phơng chứng tỏ tính đa dạng, Rứa: thế Nê: nhØ phong phó vÒ tù nhiªn. Chi: g× + Sè lîng kh«ng nhiÒu H¾n: nã HS: §äc ®o¹n th¬ “ MÑ Suèt ”( SGK- 176) Tui: t«i - Tìm từ ngữ địa phơng ở đoạn thơ? R¨ng: sao - Tác dụng của từ ngữ đó? Cøng: ph¶i Mô: bµ - BiÓu hiÖn ch©n thùc h×nh ¶nh con ngêi vïng quª Qu¶ng B×nh. III- Tham kh¶o : * hoạt động 3 : Hớng dẫn tham khảo - §äc th¬ ca tham kh¶o ? + Th¬ Tè H÷u. + Ca dao d©n ca c¸c miÒn. 4- Cñng cè : ( - GV: nhấn mạnh tính chất của từ ngữ địa phơng. - ý nghĩa của từ ngữ địa phơng. 5- Híng dÉn vÒ nhµ : - Xác định từ địa phơng trong bài Làng và giải nghĩa. -Chuẩn bị bàiđối thoại, độc thoại và độc thoại nội tâm trong văn bản tự. Ngày 28/11/2010 TiÕt : 64 đối thoại, độc thoại, độc thoại nội tâm trong văn bản tự sự I- Môc tiªu : 1. KiÕn thøc. 2. Kü n¨ng :. Giúp học sinh hiểu đợc ngôn ngữ nhân vật là yếu tố quan trọng để khắc hoạ nhân vật. Ngôn ngữ nhân vật gồm có hai hình thức đối thoại và độc thoại. Độc thoại gồm hai loại độc thoại và độc thoại nội tâm. Tác dụng của các hình thức đó. Rèn kỹ năng xác định và phân tích tác dụng của đối thoại, độc thoại và độc thoại nội tâm. Cảm thụ đợc tác phẩm văn học và sử dụng kiến thức trong bài viết.. 3. Thái độ : II- ChuÈn bÞ : - Tham kh¶o mét sè kiÕn thøc kü n¨ng ng÷ v¨n 9 - §äc kü ®o¹n trÝch Lµng cña Kim L©n. III- tiÕn tr×nh d¹y vµ häc : 1. ổn định tổ chức : 2. KiÓm tra : KiÓm tra trong giê. 3. Bµi míi :.

(121) Nhân vật là yếu tố trung tâm của văn bản tự sự. Nhân vật trong tự sự đợc miêu tả trên nhiều phơng diện : Ngoại hình, nội tâm, hành động, ngôn ngữ, trang phục ... ở lớp 6,7,8 đã học nhiều về miêu tả nhân vật ở các mặt ngoại hình, hành động, trang phục ... Lớp 9 tập trung xem xét nhân vật ë ph¬ng diÖn ng«n ng÷. Thùc tÕ cho thÊy ng«n ng÷ nh©n vËt lµ mét trong nh÷ng yÕu tè nghÖ thuËt góp phần khắc hoạ đặc điểm nhân vật, tạo nên những dấu ấn đậm nét.... Hoạt động của thầy và trò Néi dung * Hoạt động 1 : Tìm hiểu khái niệm I- Tìm hiểu yếu tố đối thoại, độc thoại và Mục tiờu: học sinh nắm được khỏi niệm,nhận biết độc thoại nội tâm trong văn bản tự sự được yếu tố đối thoại, độc thoại, độc thoại nội tâm 1. Bµi 1: §o¹n trÝch ( SGK- 176,177) 2. NhËn xÐt: trong văn bản tự sự Phương pháp: phát vấn, đàm thoại, ví dụ,giải a- Sao b¶o lµng ... c¬ mµ ? thích,hoạt động nhóm - ấy thế ... thế đấy ! -> Có ít nhất 2 ngời, có lời trao và lời đáp, nội dung híng tíi nhau, h×nh thøc lµ dÊu g¹ch ®Çu dßng. -HS §äc ®o¹n trÝch(SGK) - Trong ba c©u ®Çu ai nãi víi ai ? Tham gia c©u -> §èi tho¹i chuyÖn cã Ýt nhÊt mÊy ngêi ? DÊu hiÖu nµo cho b) - “Hµ, n¾ng gím vÒ nµo ...” -> Không phải đối thoại, nói không hớng tới thấy đó là cuộc trò chuyện trao đổi qua lại ? ai, không có đáp lại -> Lời độc thoại. - C©u “Hµ, n¾ng gím vÒ nµo ...” «ng Hai nãi víi ai ? đây có phải là một đối thoại không ? Vì sao ? Trong ®o¹n trÝch cßn c©u nµo kiÓu nµy kh«ng ? + C©u “Chóng bay ¨n miÕng c¬m hay miÕng gì vào mồm mà đi làm cái giống Việt gian bán nớc để nhục nhã thế này !”. - Nh÷ng c©u nh : “Chóng nã còng lµ trÎ con lµng Việt gian đấy ? Chúng nó cũng bị ngời ta rẻ rúng hắt hủi đấy ? Khốn nạn, bằng ấy tuổi đầu ...” là nh÷ng c©u hái ai ? T¹i sao tríc nh÷ng c©u nµy kh«ng cã dÊy g¹ch ®Çu dßng nh c¸c c©u ë phÇn trªn ? - Các hình thức diễn đạt trên có tác dụng nh thế nµo trong viÖc thÓ hiÖn kh«ng khÝ cña c©u chuyÖn và thái độ của mọi ngời ? Đặc biệt diễn biến tâm lý ông Hai có đợc thể hiện rõ không ? - HS: tr¶ lêi GV định hớng. + Các hình thức đối thoại tạo cho câu chuyện có không khí nh cuộc sống thật, thể hiện thái độc ăm giận của những ngời tản c đối với dân Chợ Dầu, tạo tình huống để đi sâu vào nội tâm nhân vật ông Hai. + Độc thoại và độc thoại nội tâm đã khắc hoạ đợc tâm trạng dằn vặt, đau đớn khi nghe tin đó trong khi c¸i lµng «ng vÉn lÊy lµm tù hµo h·nh diện -> câu chuyện sinh động hơn. - Tõ xÐt c¸c vÝ dô vµ nhËn xÐt rót ra kiÕn thøc vÒ đối thoại, độc thoại và độc thoại nội tâm ? HS đọc ghi nhớ ( SGK) - Hoạt động nhóm: - Cách phân biệt ? Điều kiện sử dụng đối thoại, độc thoại và độc thoại nội tâm ? . §¹i diÖn tr¶ lêi . GV nhận xét.đa ra định hớng. + §èi tho¹i : cã hoµn c¶nh giao tiÕp (kh«ng gian, thêi gian, t×nh huèng), cã sù hiÖn diÖn cña nh÷ng ngêi tham gia giao tiÕp (tõ 2 trë lªn), cã nhu cầu trao đổi thông tin (hỏi đáp, tranh luân, tr×nh bµy. H×nh thøc lµ dÊu g¹ch ®Çu dßng hoÆc dÊu “...”.. c) - “Chóng ... tuæi ®Çu” -> Hái chÝnh m×nh, kh«ng thèt thµnh lêi. -> §éc tho¹i néi t©m. d) T¸c dông : - T¹o c©u chuyÖn cã kh«ng khÝ nh cuéc sèng thËt. - Kh¾c ho¹ t©m tr¹ng nh©n vËt.. 2- Ghi nhí : * Kh¸i niÖm : - §èi tho¹i - §éc tho¹i - §éc tho¹i néi t©m * Chó ý :.

(122) + Độc thoại : phải có hoàn cảnh giao tiếp để nh©n vËt cã nhu cÇu tù béc lé, kh«ng cÇn sù xuÊt hiÖn cña ngêi tham gia giao tiÕp, kh«ng cã nhu cầu trao đổi thông tin với ngời khác. Hình thức trình bày tơng tự nh đối thoại (dấu gạch hoặc dấu “...”). + Độc thoại nội tâm : Nh độc thoại khác ở chỗ độc thoại chỉ diễn ra trong suy nghĩ, về hình thức kh«ng cÇn dÊu hiÖu g¹ch ®Çu dßng hay dÊu “...”. * hoạt động 2 : Hớng dẫn học sinh làm bài tËp Mục tiêu: rèn luyện ,nắm vững các hình thức đối thoại, độc thoại, độc thoại nội tâm Phương pháp: hoạt động nhóm - Hoạt động nhóm : - Phân tích tác dụng của hình thức đối thoại trong ®o¹n trÝch truyÖn ng¾n Lµng ? HS tr¶ lêi GV đa ra đáp án trên bảng phụ. + Cuộc đối thoại diễn ra không bình thờng giữa vî chång «ng Hai. + Cã 3 lît trao (lêi bµ Hai) nhng chØ cã 2 lît đáp. Lời đáp cụt lủn, gắt gỏng.. II- LuyÖn tËp : 1- Bµi 1 (178) : - Tái hiện cuộc đối thoại làm nổi bật tâm trạng ch¸n chêng, buån b·, ®au khæ vµ thÊt väng cña «ng Hai.. 4- Cñng cè : - Thế nào là đối thoại độc thoại nội tâm trong văn bản tự sự? Tác dụng? 5- Híng dÉn vÒ nhµ -Híng dÉn lµm bµi tËp 2 (179). - Lập đề cơng cho ba đề SGK ( 171) ----------------------------------. Ngày 29/11/2010 TiÕt : 65 LuyÖn nãi tù sù kÕt hîp víi nghÞ luËn vµ miªu t¶ néi t©m I- Môc tiªu : 1. KiÕn thøc 2. Kü n¨ng : 3. Thái độ :. Gióp häc sinh qua phÇn chuÈn bÞ bµi ë nhµ cã híng dÉn tr×nh bµy v¨n tù sù cã kÕt hîp víi nghÞ luËn vµ miªu t¶ néi t©m. RÌn kü n¨ng tr×nh bµy bµi viÕt díi d¹ng dµn ý tríc líp. Kü n¨ng nhËn xét đánh giá bổ sung bài làm của bạn, kỹ năng nói trớc tập thể. Cã ý thøc sö dông c¸c yÕu tè nghÞ luËn vµ miªu t¶ néi t©m trong v¨n b¶n tù sù.. II- ChuÈn bÞ : -GV: Tµi liÖu tham kh¶o - SGK - SGV -HS: chuẩn bị đề bài 1,2,3 ( 179) - lập đề cơng cho các đề đó. III- tiÕn tr×nh d¹y vµ häc : 1. ổn định tổ chức : 2. KiÓm tra Câu hỏi:Thế nào là đối thoại, độc thoại, độc thoại nội tâm trog văn bản tự sự? §¸p ¸n: phÇn ghi nhí ( SGK- 178) 3. Bµi míi :.

(123) Hoạt động của thầy và trò * Hoạt động 1 : Hớng dẫn làm bài tập 1,2 Mục tiêu: hs lập được dàn ý cho bài,xác định được yếu tố nghị luận và tự sự Phương pháp: đàm thoại,phát vấn - HS nh¾c l¹i yªu cÇu cña bµi tËp 1 vµ 2 (179) ? Em đã làm đợc đến đâu ? Có gì cần trao đổi ? - Tâm trạng của em sau khi để xảy ra một chuyÖn cã lçi víi b¹n ? + T×nh huèng x¶y ra sù viÖc ? KÕt qu¶ ? + T©m tr¹ng cña em : diÔn biÕn, mÉu thuÉn, suy nghĩ đấu tranh nội tâm. + Xác định rõ miêu tả nội tâm. Có thể trực tiếp cã thÓ gi¸n tiÕp. + Buæi sinh ho¹t diÔn ra vµo thêi gian nµo ? ë ®©u ? Ai ®iÒu khiÓn ? Kh«ng khÝ sinh ho¹t ra sao ? + Nội dung buổi sinh hoạt là gì ? Em đã phát biểu về vấn đề gì ? Vì sao ? + Em đã lập luận nh thế nào để thuyết phục cả líp “Nam lµ ngêi b¹n tèt” ? (YÕu tè nghÞ luËn). * hoạt động 2 : Hớng dẫn học sinh làm bài tËp 3 luyÖn nãi tríc líp Mục tiêu:hs rèn luyện kĩ năng nói Phương pháp: hoạt động nhóm - Hoạt động nhóm : - Các nhóm trình bày cá nhân, trao đổi và thống nhÊt dµn bµi tr×nh bµy tríc líp. GV ®a ra ý kiÕn. + §ãng vai Tr¬ng Sinh -> Ng«i thø nhÊt + Chó ý c¸c sù viÖc vµ c¸c nh©n vËt sau: . Trơng Sinh đầu quân đi lính, để lại ngời mẹ giµ vµ vî trÎ. . MÑ Tr¬ng Sinh èm chÕt, Vò N¬ng lo ma chay chu tất, chăm sóc con chu đáo. . GiÆc tan Tr¬ng Sinh vÒ nghe lêi con, nghi vî kh«ng chung thñy. . Vò N¬ng bÞ oan gieo m×nh tù tö. . Một đêm Trơng Sinh cùng con và nghe lời con nãi ... BÊy giê míi tØnh ngé. - HS tr×nh bµy theo dµn ý chuÈn bÞ. GV: NhËn xÐt, bæ sung söa c¸c lçi: + Diễn đạt + chÝnh t¶ + Dïng c©u + KÕt hîp c¸c yÕu tè nghÞ luËn vµ miªu t¶ néi t©m.. Néi dung I- Híng dÉn bµi tËp 1,2 (179). 1- Bµi tËp 1(179) - DiÔn biÕn sù viÖc. - T©m tr¹ng.. 2- Bµi tËp 2 (179) :. II- LuyÖn nãi :. 1- Xác định ngôi kể 2- Xác định cách kể, các chi tiết cần kể. 3- YÕu tè nghÞ luËn (suy luËn cña Tr¬ng Sinh qua lêi kÓ cña con) vµ miªu t¶ néi t©m (suy nghĩ của Trơng Sinh hối hận về sự đã rồi).. 4- Thùc hµnh :. 4- Cñng cè : - HS söa l¹i c¸c lçi theo phÇn GV híng dÉn. - §äc l¹i dµn bµi 5- Híng dÉn vÒ nhµ -TËp nãi tríc tËp thÓ - So¹n bµi:LÆng lÏ Sa Pa. ……………………………………………... Ngày 1/12/2010.

(124) TiÕt : 66 LÆng lÏ sa pa (NguyÔn Thµnh Long) I- Môc tiªu : 1. KiÕn thøc 2. Kü n¨ng : 3. Thái độ :. Giúp học sinh cảm nhận đợc vẻ đẹp của các nhận vật trong truyện, chủ yÕu lµ anh thanh niªn trong c«ng viÖc thÇm lÆng, trong c¸ch sèng, nh÷ng suy nghÜ vµ t×nh c¶m cña mäi ngêi. Rèn kỹ năng phân tích nhân vật và tình huống truyện, rút ra chủ đề của truyÖn. Tình yêu thiên nhiên, xác định ý thức trách nhiệm về nhiệm vụ học tập vµ rÌn luyÖn cña m×nh.. II- ChuÈn bÞ : - GV:Tham kh¶o Båi dìng ng÷ v¨n 9. B×nh gi¶ng v¨n 9 - SGV- B¶ng phô - HS: đọc -Trả lời câu hỏi chuẩn bị. III- tiÕn tr×nh d¹y vµ häc : 1. ổn định tổ chức : 2. KiÓm tra Câu hỏi: tình yêu làng yêu nớc của ông Hai đợc thể hiện nh thế nào? §¸p ¸n: PhÇn 2 tiÕt 62 3. Bµi míi : Hoạt động của thầy và trò * Hoạt động 1 :đọc hiểu chỳ thớch Mục tiêu: Híng dÉn t×m hiÓu chung vÒ t¸c gi¶, t¸c phÈm Phương pháp :đọc, phát vấn, đàm thoại GV: cho HS đọc chú thích* ( 180) HS đọc GV nhÊn m¹nh mét vµi nÐt c¬ b¶n vÒ t¸c gi¶, t¸c phÈm. * Hoạt động 2: Hớng dẫn HS đọc hiểu văn bản Mục tiêu :cảm nhận được vẻ đẹp tâm hồn ở nhân vật anh thanh niên,tư tưởng của tác giả Phương pháp :đọc diễn cảm,hoạt động nhóm, nêu và giải quyết vấn đề,đàm thoại - HS đọc bài 1 lần. - Hoạt động nhóm: - Em cã nhËn xÐt g× vÒ cèt truyÖn vµ c¸c nh©n vËt trong truyÖn? - TruyÖn cã nh÷ng nh©n vËt nµo ? Ai lµ nh©n vËt chính ? đợc miêu tả nh thế nào?Nhân vật ông hoạ sÜ cã vai trß ra sao? . §¹i diÖn tr¶ lêi . GV nhận xét đa ra định hớng. + Cã nhiÒu nh©n vËt, nh©n vËt chÝnh lµ anh thanh niên, đợc miêu tả trực tiếp (xuất hiện trong cuéc gÆp gì bÊt ngê) vµ c¶ gi¸n tiÕp (qua c¸i nh×n vµ c¶m nghÜ cña c¸c nh©n vËt kh¸c). + Nh©n vËt «ng ho¹ sÜ dï kh«ng ph¶i lµ nh©n vËt chÝnh nhng cã vai trß quan träng, bëi xóc c¶m vµ suy t cña «ng lµm næi bËt nh©n vËt chÝnh vµ t tëng chủ đề của truyện. + Các nhân vật đều là những ngời lao động, đây là tập thể những con ngời lao động mới. - Dù cốt truyện đơn giản nhng hệ thống nhân vật truyện rất phong phú : chính, phụ, nhân vật đợc kể trực tiếp, có nhân vật đợc nhắc đến gián tiếp nhng tất cả đều góp phần thể hiện t tởng chủ đề. Néi dung I. đọc hiểu chú thích: 1- T¸c gi¶ : - NguyÔn Thµnh Long 2.tác phẩm II. §äc hiÓu v¨n b¶n: 1. §äc: 2. HiÓu chung vÒ v¨n b¶n: - Ng«i kÓ- Ng«i thø ba - Cốt truyện: đơn giản tập chung vào cuộc gặp gì t×nh cê cña mÊy ngêi kh¸ch trªn tuyÕn xe - Nh©n vËt chÝnh: anh thanh niªn bøc ch©n dung qua c¸i nh×n vµ suy nghÜ cña «ng ho¹ sÜ.. 3 Chủ đề : Ca ngợi những con ngời lao động mới đang ngày đêm lặng lẽ, âm thầm làm việc, cống hiÕn hÕt m×nh cho sù nghiÖp x©y dùng chñ nghÜ x· héi ë miÒn B¾c trong nh÷ng n¨m chiến tranh phá hoại của để quốc Mĩ. 4 T×m hiÓu néi dung : a- Nh©n vËt anh thanh niªn + VÞ trÝ cña nh©n vËt vµ c¸ch miªu t¶ : - Qua t×nh huèng bÊt ngê cuéc gÆp gì gi÷a.

(125) của truyện. Đó là chủ đề gì ? * Ph©n tÝch nh©n vËt anh thanh niªn GV cho HS đọc " Trong lúc mọi ngời-> khi đến" - Lµ nh©n vËt chÝnh cña truyÖn nhng anh thanh niªn cã xuÊt hiÖn ngay tõ ®Çu kh«ng? V× sao ? - Chỉ xuất hiện trong chốc lát nhng đã gây ấn tợng cho các nhân vật khác, khiến mọi ngời có những cảm nhận, đánh giá, suy nghĩ cụ thể nào ? + B¸c l¸i xe : “T«i s¾p giíi thiÖu .... vÏ h¾n” + ¤ng häa sÜ : “Lµ c¬ héi h·n h÷u cho s¸ng t¸c” + C« g¸i : hiÓu thªm vÒ cuéc sèng.. c¸c nh©n vËt. - Qua c¸ch nh×n vµ c¶m xóc cña mçi ngêi h×nh ¶nh anh thanh niªn cµng râ nÐt h¬n.. 4- Cñng cè : - Hoạt động nhóm nhỏ . Đánh dấu ( X) vào ô trống trên bảng phụ ý em cho là đúng: ( GV treo bảng phụ) 1. Tác phẩm Lặng lẽ Sa Pa đợc viết theo thể loại nào? A. Håi kÝ C. TiÓu thuyÕt B. TruyÖn ng¾n D. Tuú bót 2. TruyÖn lÆng lÏ Sa Pa cã mÊy nh©n vËt. A. Mét nh©n vËt C. Ba nh©n vËt B. Hai nh©n vËt D. Bèn nh©n vËt 3. Truyện Lặng lẽ Sa Pa chủ yếu đợc kể qua cái nhìn của ai? A. T¸c gi¶ C. ¤ng ho¹ sÜ B. Anh thanh niªn D. C« g¸i 5- Híng dÉn vÒ nhµ : - Suy nghĩ về các nhân vật không có tên cụ thể và nhan đề của truyện với nội dung truyện.. Ngày 1/12/2010 TiÕt : 67 LÆng lÏ sa pa (NguyÔn Thµnh Long) I- Môc tiªu : 1. KiÕn thøc 2. Kü n¨ng : 3. Thái độ :. Giúp học sinh cảm nhận đợc vẻ đẹp của các nhận vật trong truyện, chủ yÕu lµ anh thanh niªn trong c«ng viÖc thÇm lÆng, trong c¸ch sèng, nh÷ng suy nghÜ vµ t×nh c¶m cña mäi ngêi. Rèn kỹ năng phân tích nhân vật và tình huống truyện, rút ra chủ đề của truyÖn. Tình yêu thiên nhiên, xác định ý thức trách nhiệm về nhiệm vụ học tập vµ rÌn luyÖn cña m×nh.. II- ChuÈn bÞ : - GV:Tham kh¶o Båi dìng ng÷ v¨n 9. B×nh gi¶ng v¨n 9 - SGV - HS: đọc -Trả lời câu hỏi chuẩn bị (tiếp) III- tiÕn tr×nh d¹y vµ häc : 1. ổn định tổ chức : 2. KiÓm tra Câu hỏi: Nêu chủ đề của truyện Lặng lẽ Sa Pa? §¸p ¸n: PhÇn 3 môc II tiÕt 66 3. Bµi míi : Hoạt động của thầy và trò * Hoạt động 1: đọc hiểu văn bản. Néi dung a. Nh©n vËt anh thanh niªn ( TiÕp).

(126) T×m hiÓu nh©n vËt anh thanh niªn ( TiÕp) - GV kh¸i qu¸t : Nh©n vËt anh thanh niªn chØ xuÊt hiÖn trong chèc l¸t trong cuéc gÆp gì bÊt ngê víi c¸c nh©n vật khác nhng đã để lại cho mọi ngời cảm nhận đợc rằng : “Trong cái lặng im của Sa Pa .... Sa Pa mà chỉ nghe tên, ngời ta đã nghĩ đến chuyện nghỉ ng¬i, cã nh÷ng con ngêi lµm viÖc vµ lo nghÜ nh vậy cho đất nớc”. Những nét đẹp của anh là gì ? - Hoµn c¶nh sèng vµ lµm viÖc cña anh thanh niªn ? - HS tr¶ lêi t×m chi tiÕt. - Công việc đòi hỏi ở anh điều gì? - §èi víi anh ®iÒu g× lµ gian khæ nhÊt?. + Những nét đẹp của anh thanh niên : * Hoµn c¶nh sèng vµ lµm viÖc rÊt khã kh¨n: v¾ng vẻ, cô đơn.. => Công việc đòi hỏi phải tỉ mỉ, chính xác, có tinh thÇn tr¸ch nhiÖm. - Điều gì đã giúp anh vợt qua đợc những khó - Gian khổ nhất: sự cô đơn vắng vẻ. * Anh đã vợt qua hoàn cảnh bằng những suy nghĩ kh¨n Êy ? rất đẹp, giản dị mà sâu sắc : - Yêu nghề, ý thức đợc công việc mình làm. - Anh có suy nghĩ nh thế nào về công việc của - Có suy nghĩ đúng về công việc, về cuộc sống. mình? Tìm chi tiết thể hiện điều đó? GV định hớng: + Anh có suy nghĩ đúng đắn về công việc, về cuéc sèng, t©m sù ch©n thµnh vµ s©u s¾c cña anh “Khi ta làm việc, ta với công việc là đôi, sao gọi là một mình đợc .... Công việc của cháu gian khổ Tổ chức cuộc sống ngăn nắp, đọc sách, trồng hoa thế đấy, chứ cất nó đi cháu buồn đến chết mất ...” -> Dù đang một mình nhng anh tự hiểu mình * Tính cách phẩm chất đáng mến : ®ang cïng víi bao nhiªu ngêi kh¸c lµm viÖc, lµm - Sù cëi më, ch©n thµnh, rÊt quý träng t×nh c¶m việc vì con ngời, vì cuộc sống nên không còn của mọi ngời, khao khát đợc gặp gỡ, trò chuyện cïng mäi ngêi thấy cô đơn nữa. - Ngoµi c«ng viÖc chÝnh anh cßn t×m niÒm vui ë nh÷ng céng viÖc nµo kh¸c? - Khiªm tèn, thµnh thùc. - ë ngêi thanh niªn Êy cßn cã nh÷ng nÐt tÝnh cách và phẩm chất rất đáng mến ?đối với mọi => Chân dung anh thanh niên với những nét đẹp ngời anh có thái độ nh thế nào? tinh thÇn, t×nh c¶m, c¸ch sèng vµ nh÷ng suy nghÜ - Béc lé phÈm chÊt g× qua cuéc trß truyÖn ng¾n vÒ cuéc sèng vÒ ý nghÜa cña c«ng viÖc. ngñi? b- Nh÷ng nh©n vËt kh¸c: - Khi ho¹ sÜ muèn vÏ bøc ch©n dung anh, anh tõ chèi? T¹i sao? - Từ đó em có nhận xét gì về hình ảnh anh thanh niªn? + Nh©n vËt «ng ho¹ sÜ giµ: Lµ ngêi nghÖ sÜ cã t©m * : Ph©n tÝch c¸c nh©n vËt kh¸c hån nh¹y c¶m, khao kh¸t nghÖ thuËt. Ghi l¹i h×nh - Kể tên các nhân vật khác? Họ đợc giới thiệu ra ảnh anh thanh niên bằng nét bút kí hoạ sao ? => Bức chân dung đẹp chứa đựng chiều sâu t tởng - Nh©n vËt ho¹ sÜ giµ xuÊt hiÖn nh thÕ nµo? + Cô kỹ s: Tự hiểu thêm về cuộc sống và con đờng m×nh lùa chän - Khi gÆp anh thanh niªn «ng cã suy nghÜ g×? + Bác lái xe: Qua lời kể biết đợc những nét sơ l- Cô kĩ s đợc nói đến nh nào? îng vÒ nh©n vËt chÝnh. - Một số nhân vật đợc xuất hiện gián tiếp => Hä t¹o thµnh thÕ giíi cña nh÷ng con ngêi miÖt mài lao động khoa học lặng lẽ mà khẩn trơng vì lợi ích của đất nớc, vì cuộc sống mọi ngời. - Một số nhân vật đợc nói đến qua lời giới thiệu III- Tổng kết : * Ghi nhí cña anh thanh niªn cã vai trß nh thế nào trong việc thể hiện chủ đề của truyện? * hoạt động 2: Hớng dẫn tổng kết luyện tËp Mục tiêu: tổng kết nội dung bài học Phương pháp: phát vấn, đàm thoại - Tãm t¾t néi dung vµ nghÖ thuËt cña truyÖn ?.

(127) 4. Cñng cè: - Hoạt động nhóm - Mét trong nh÷ng yÕu tè hÊp dÉn t¹o nªn søc hÊp dÉn vµ gãp vµo thµnh c«ng cña truyÖn lµ chÊt tr÷ t×nh ?chÊt ch÷ t×nh thÓ hiÖn ë nh÷ng ®iÓm nµo?t¸c dông? . §¹i diÖn nhãm tr¶ lêi . GV nhËn xÐt, bæ sung 5. Híng dÉn vÒ nhµ - Đọc lại tác phẩm nắm đợc những nét chính của nhân vật anh thanh niên. - ¤n tËp yÕu tè nghÞ luËn trong v¨n b¶n tù sù chuÈn bÞ bµi viÕt sè 3. ……………………………………….. Ngày 5/12/2010 TiÕt 69+70 viÕt bµi tËp lµm v¨n sè 3 A- Môc tiªu : 1- KiÕn thøc. Giúp HS vận dụng những kiến thức đã học làm bài văn tự sự kÕt hîp víi miªu t¶ néi t©m vµ nghÞ luËn.. 2- Kü n¨ng :. Rèn kỹ năng diễn đạt, trình bày, đặc biệt kỹ năng dùng từ chÝnh x¸c, sö dông yÕu tè miªu t¶ néi t©m vµ yÕu tè nghÞ luËn.. 3- Thái độ :. T×nh c¶m tr©n träng vµ yªu quý b¹n bÌ, ngêi th©n, ý thøc v¬n lªn trong häc tËp.. B- ChuÈn bÞ : -GV: Đề bài - đáp án - HS:¤n tËp v¨n tù sù cã kÕt hîp c¸c biÖn ph¸p nghÖ thuËt miªu t¶ néi t©m,nghÞ luËn. C- tiÕn tr×nh d¹y vµ häc : 1- ổn định tổ chức : 2- Bµi míi : I- Đề bài : Kể cho các bạn nghe về một kỷ niệm đáng nhớ giữa mình với một ngời thân (ông bà, cha mÑ, anh chÞ, b¹n bÌ ...) II- Yªu cÇu chung :1- Néi dung chÝnh : - Kể một kỷ niệm đáng nhớ giữa em và ngời thân - §ã lµ kû niÖm g× ? - X¶y ra vµo thêi ®iÓm nµo ? - C©u chuyÖn diÔn biÕn ra sao ? - Tái sao lại đáng nhớ ?.

(128) 2- Yªu cÇu sö dông c¸c yÕu tè : - Miªu t¶ néi t©m - YÕu tè nghÞ luËn - Tái hiện những tình cảm, nỗi xúc động, suy nghĩ chân thực về tình anh em, bạn bÌ .... II- §¸p ¸n, biÓu ®iÓm : 1- Mở bài : - Giới thiệu về kỷ niệm đáng nhớ. - CÇn th«ng qua mét t×nh huèng cô thÓ x¶y ra khiÕn m×nh nhí l¹i. 2- Th©n bµi : - KÓ l¹i diÔn biÕn sù viÖc : + Tr×nh tù thêi gian, kh«ng gian, ë ®©u ? vµo thêi gian nµo ? + Tình huống dẫn đến câu chuyện đáng nhớ. + Cách thái độ, cách sử sự của ngời thân đối với em : cử chỉ, điệu bbộ, lời nói ... + Thái độ của em trớc sự việc. Tại sao em cho là đáng nhớ. Kỷ niệm đó đáng nhớ do bất ngê hay t¹i sao? + Nh÷ng t×nh c¶m, suy nghÜ ch©n thùc cña em. Chó ý diÔn t¶ b»ng miªu t¶ néi t©m.. - Sự suy nghĩ thấu đáo của em về bớc đờng học tập và rèn luyện của mình trớc tình cảm ngời thân. (sử dụng yếu tố nghị luận). 3- KÕt bµi :- Mong muèn, m¬ íc cña m×nh - Lêi høa víi chÝnh m×nh. * Bài viết đảm bảo các yêu cầu trên, sai ít lỗi chính tả, lời văn chân thành, có cảm xúc đạt 9- 10 ®iÓm. * Bài viết đủ ý, bố cục rõ ràng, sai dới 10 lỗi chính tả, câu, diễn đạt đạt 7- 8 điểm * Bài viết thiếu 1, 2 ý, diễn đạt rõ ràng, sai dới 15 lỗi chính tả, câu đạt 5- 6 điểm * Bài viết sơ sài, thiếu nhiều ý, sai nhiều lỗi chính tả, câu, diễn đạt đạt 3- 4 điểm * Bài viết không xác định đợc yêu cầu, lạc đề, sai quá nhiều lỗi đạt 1- 2 đ 4- Cñng cè : thu bµi, nhËn xÐt giê lµm bµi 5- Híng dÉn vÒ nhµ : soạn ChiÕc lîc ng Ngày 4/12/2010 TiÕt : 68 Ngêi kÓ chuyÖn trong v¨n b¶n tù sù I- Môc tiªu : 1. KiÕn thøc 2. Kü n¨ng : 3. Thái độ :. Giúp học sinh hiểu và nhận diện đợc thế nào là ngời kể chuyện, vai trò vµ mèi quan hÖ gi÷a ngêi kÓ chuyÖn vµ ng«i kÓ trong v¨n b¶n tù sù. Rèn kỹ năng nhận diện và tập kết hợp các yếu tố khi đọc, viết và phân tÝch truyÖn. Cã ý thøc lùa chän ng«i kÓ vµ ngêi kÓ chuyÖn thÝch hîp trong bµi tù sù.. II- ChuÈn bÞ : - Tài liệu chuẩn kiÕn thøc kü n¨ng ng÷ v¨n 9. - Tr¶ lêi c©u hái chuÈn bÞ. III- tiÕn tr×nh d¹y vµ häc : 1. ổn định tổ chức : 2. KiÓm tra : kiÓm tra phần chuẩn bị của học sinh 3. Bµi míi : Hoạt động của thầy và trò Hoạt động 1: tạo tâm thế tiếp nhận cho học sinh Mục tiêu: học sinh biết 1 nhân tố quan trọng trong văn bản tự sự: người kể chuyện Phương pháp: thuyết trình GV giíi thiÖu bµi - ThÕ nµo lµ tù sù ? + Tù sù lµ kÓ viÖc, kÓ ngêi, tøc lµ ph¶i ®a vµo. Néi dung.

(129) tác phẩm diễn biến của sự việc hoặc cuộc đời của nh©n vËt. V× vËy ngoµi c¸c nh©n vËt, t×nh tiÕt sù viÖc, v¨n b¶n tù sù cßn cã mét nh©n tè quan träng n÷a : Ngêi kÓ chuyÖn. - Ngêi kÓ chuyÖn lµ ai ? H×nh thøc xuÊt hiÖn cña ngêi kÓ chuyÖn ?. I- Vai trß cña ngêi kÓ chuyÖn trong v¨n b¶n tù sù : 1- XÐt vÝ dô :. - KÓ vÒ phót chia tay gi÷a ngêi ho¹ sÜ, c« g¸i vµ anh thanh niªn. - Ngêi kÓ kh«ng xuÊt hiÖn vµ v« nh©n xng. * hoạt động 2 : Tìm hiểu vai trò của ngời kể - Nhận xét của ngời kể chuyện về anh thanh chuyÖn trong v¨n b¶n tù sù niªn. Mục tiêu: hs nắm được vai trò của người kể chuyện trong văn bản tự sự * Ngêi kÓ: Phương pháp: đàm thoại, ví dụ, giải thích... - Ngêi kÓ thêng kh«ng xuÊt hiÖn nhng l¹i cã -HS §äc ®o¹n trÝch SGK 192 mÆt kh¾p n¬i trong truyÖn. §ã lµ ngêi biÕt - §o¹n trÝch kÓ vÒ ai ?KÓ vÒ sù viÖc g× ? mọi việc, hiểu hết mọi hành động tâm t tình - Ai lµ ngêi kÓ vÒ c¸c nh©n vËt vµ sù viÖc trªn ? c¶m cña c¸c nh©n vËt vµ thêng ®a ra nh÷ng Có phải là một trong ba ngời đó không ? Tại nhận xét, đánh giá. sao ? * Ng«i kÓ: - Nh÷ng c©u : “Giäng cêi nhng ®Çy tiÕc rÎ”. “Nh÷ng ngêi con g¸i s¾p xa ta, kh«ng biÕt bao giê + Ng«i thø nhÊt gÆp ta n÷a, hay nh×n ta nh vËy” lµ nhËn xÐt cña - T¸c gi¶ tù kÓ + Ng«i thø 3 ngêi nµo, vÒ ai ? - Em hiÓu thÕ nµo lµ ngêi kÓ trong v¨n b¶n tù sù? + Phèi hîp ng«i thø nhÊt vµ ng«i thø 3 - Trong ®o¹n v¨n trªn t¸c gi¶ chän ng«i kÓ nµo? v× sao em biÕt? *- Ghi nhí : GV: trong truyÖn " DÕ MÌn phiªu lu kÝ" ng«i kÓ nµo? ai kÓ? T¹i sao? - Ngoµi ra cßn cã ng«i kÓ nµo? - GV cho HS đọc ghi nhớ SGK * hoạt động 3: Hớng dẫn luyện tập Mục tiêu: học sinh nắm vững ưu điểm và hạn chế của các ngôi kể Phương pháp: giải thích, đàm thoại, hoạt động nhóm... - GV híng dÉn bµi tËp 1 vµ 2 : + Bµi 1 : so s¸nh ®o¹n trÝch ë môc I c¸ch kÓ cña ®o¹n nµy cã g× kh¸c : -> Ngêi kÓ chuyÖn ë ®o¹n trÝch lµ ai ? - Ng«i kÓ nµy cã u ®iÓm vµ h¹n chÕ g× so víi ng«i kÓ ë ®o¹n trªn ? + Bµi 2 : Chän 1 trong ba nh©n vËt lµ ngêi kÓ chuyÖn -> nh vËy chuyÓn ngêi kÓ chuyÖn ng«i thø ba giÊu mÆt sang ngêi kÓ ng«i thø nhÊt xng tªn hoÆc xng “t«i”. Lêi v¨n sù kiÖn ph¶i phï hîp. - Hoạt động nhóm : Nhãm 1 + 2 : Bµi tËp 1 (193) Nhãm 3 + 4 : Bµi tËp 2 (194) GV định hớng: + Lµ t¸c gi¶ ë ng«i thø nhÊt xng “t«i”. Chó bÐ Hồng trong cuộc gặp gỡ cảm động với mẹ mình sau nh÷ng ngµy xa c¸ch. + Gióp ngêi kÓ dÔ ®i s©u vµo suy nghÜ, t×nh c¶m và miêu tả đợc những diễn biến tâm lý tinh tế, phøc t¹p ®ang diÔn ra trong t©m hån. + Khó cho việc miêu tả bao quát các đối tợng khách quan, sinh động, khó tạo ra điểm nhìn nhiều chiều, dễ gây sự đơn điệu trong giọng văn trÇn thuËt. - Tõ nhËn xÐt ë bµi tËp 1 em cã suy nghÜ g× vÒ u ®iÓm vµ h¹n chÕ cña ngêi kÓ chuyÖn khi ë ng«i thø nhÊt vµ ng«i thø 3 ?. II- LuyÖn tËp :. 1- Bµi 1 (193) - ¦u ®iÓm vµ h¹n chÕ cña ng«i kÓ thø nhÊt vµ thø ba. - Hạn chế: Không diễn tả đợc nội tâm nhân vËt " ngêi nghe" tÝnh kh¸ch quan kh«ng cao. 2- Bµi 2 (194) §äc ®o¹n v¨n.

(130) + KÓ ng«i thø nhÊt : Ngêi kÓ (xng t«i) cã thÓ trùc tiÕp kÓ nh÷ng g× m×nh nghe, thÊy, tr¶i qua, cã thÓ nãi trùc tiÕp nh÷ng t tëng, t×nh c¶m suy nghÜ cña m×nh. Nh lµ ngêi trong cuéc (ngêi kÓ nhËp vµo mét nh©n vËt trong truyÖn) t¨ng tÝnh ch©n thùc, thuyÕt phôc nh thËt cña c©u chuyÖn. + KÓ ng«i thø ba : Ngêi kÓ (tù giÊu m×nh ®i) cã thÓ linh ho¹t, tù do nh÷ng g× diÔn ra víi nh©n vËt. 4- Cñng cè - ý nghÜa cña ng«i kÓ trong v¨n b¶n tù sù 5- Híng dÉn vÒ nhµ : - chuẩn bị cho bài viết số 3 …………………………….. Ngày 8/12/2010 TiÕt : 71 ChiÕc lîc ngµ (NguyÔn Quang S¸ng) I- Môc tiªu : 1. KiÕn thøc 2. Kü n¨ng :. Giúp học sinh cảm nhận đợc tình cha con sâu nặng trong hoàn cảnh éo le cña cha con «ng S¸u. HiÓu râ nghÖ thuËt miªu t¶ t©m lý nh©n vËt, nghÖ thuËt x©y dùng t×nh huèng truyÖn bÊt ngê mµ tù nhiªn. Rèn kỹ năng phân tích nhân vật và tình huống truyện, rút ra chủ đề của truyÖn. Tr©n träng t×nh c¶m cña c¸c nh©n vËt.. 3. Thái độ : II- ChuÈn bÞ : -GV: SGK - T liÖu tham kh¶o - HS: Tr¶ lêi c©u hái chuÈn bÞ. III- tiÕn tr×nh d¹y vµ häc : 1. ổn định tổ chức : 2. KiÓm tra : Câu hỏi: Nhân vật anh thanh niên trong truyện lặng lẽ Sa Pa đợc giới thiệu nh thế nào? §¸p ¸n: phÇn 1 môc III tiÕt 67 3. Bµi míi : Hoạt động của thầy và trò * Hoạt động 1 : đọc hiểu chỳ thớch Mục tiêu:Híng dÉn t×m hiÓu chung vÒ t¸c gi¶, t¸c phÈm Phương pháp :phát vấn, đàm thoại. Néi dung I . đọc hiểu chú thích: 1- T¸c gi¶ : Sinh 1932. Tham gia hai cuéc kh¸ng chiÕn chèng Ph¸p - MÜ. S¸ng t¸c v¨n häc ë nhiÒu thÓ lo¹i. 2. Tác phẩm: Viết 1966 khi tác giả hoạt động ở.

(131) GV: cho HS đọc chú thích SGK - Em cã hiÓu biÕt g× vÒ t¸c gi¶? - Hoµn c¶nh s¸ng t¸c? GV định hớng + Lèi viÕt cña NQS gi¶n dÞ, méc m¹c nhng s©u sắc đậm đà bản chất Nam Bộ * Hoạt động 2: Hớng dẫn HS đọc hiểu văn bản Mục tiêu:hs nắm được diễn biến tâm lí nhân vật bé Thu,tình cảm cha con sâu nặng, nghệ thuật kể chuyện và tạo tình huống truyện đặc sắc Phương pháp: đọc diễn cảm, đọc sáng tạo, đàm thoại,phát vấn,nêu và giải quyết vấn đề - GV đọc mẫu 1 đoạn - HS đọc - GV cïng HS tãm t¾t cèt truyÖn ? + ¤ng S¸u ®i kh¸ng chiÕn, khi cã dÞp trë l¹i thăm nhà thì con gái đã lên 8 tuổi. + BÐ Thu kh«ng nhËn ra cha v× vÕt sÑo trªn m¸ lµm «ng kh«ng gièng víi bøc ¶nh chôp chung víi m¸ mµ bÐ Thu biÕt. + §Õn khi em nhËn ra cha th× còng lµ lóc «ng S¸u ph¶i ra ®i. + Vào căn cứ, nhớ lời con, ông Sáu đã làm đợc một cây lợc bằng ngà voi để tặng con nhng ông đã bị hy sinh trong một trận càn. + Tríc khi nh¾m m¾t «ng chØ cßn kÞp trao c©y lîc cho ngêi b¹n. -GV: TruyÖn kÓ chñ yÕu tËp trung vµo hai nh©n vËt nh»m nãi lªn ®iÒu g× ? - Ngợi ca tình cha con sâu nặng là một chủ đề không mới nhng thành công của NQS là đã khai thác biểu hiện tình cha con trong tình huống độc đáo. Tình huống đó là gì ?. chiÕn trêng Nam Bé II- §äc – hiÓu văn bản 1- §äc : 2 Tãm t¾t truyÖn. - Tình cha con sâu nặng và cao đẹp trong cảnh ngé Ðo le cña cuéc chiÕn tranh. 3- T×nh huèng truyÖn : - Hai t×nh huèng + Cuéc gÆp gì cña hai cha con sau 8 n¨m xa c¸ch, bÐ Thu kh«ng nhËn cha. §Õn lóc em nhËn ra biÓu lé t×nh c¶m th× «ng S¸u l¹i ph¶i ra ®i. + ë khu c¨n cø, «ng S¸u dån tÊt c¶ t×nh yªu thơng và mong nhớ đứa con vào làm chiếc lợc, nhng cha gửi đợc thì ông đã hi sinh.. 4- T×m hiÓu néi dung : - NhËn xÐt t×nh huèng ? a- BÐ Thu, t×nh c¶m cña ngêi con * : Phân tích diễn biến tâm trạng nhân vật bé Thái độ và hành động trớc khi nhận cha : Thu GV:DiÔn biÕn t©m lÝ nh©n vËt bÐ Thu chia lµm mấy giai đoạn?đó là những giai đoạn nào? GV:Gặp ba lần đầu thái độ và hành động của Thu ra sao ? + Nghe tiÕng gäi tªn m×nh Thu “giËt m×nh trßn m¾t nh×n... ng¬ ng¸c l¹ lïng” -> th¾c m¾c, muèn hỏi, nó xúc động và hoảng sợ “mặt tái đi ... ch¹y ... kªu thÐt ...”. - Thu c xö nh thÕ nµo víi «ng S¸u trong 3 ngµy ? ( H§, cö chØ, lêi nãi) - NÐt tÝnh c¸ch næi bËt cña Thu lµ g× ? GV định hớng: + Thu xa l¸nh «ng S¸u trong khi «ng t×m c¸ch vç vÒ, gÇn gòi. NhÊt quyÕt kh«ng gäi “ba” : . Má doạ đánh -> gọi ăn cơm và chắt nớc cơm đều nói trống không. . B¸c Ba nãi mÉu -> còng kh«ng gäi. . Bí đến mức “nhăn nhó muốn khóc” vẫn tự lµm. + “H¾t trøng c¸” -> ph¶n øng quyÕt liÖt tríc sù quan t©m. + “Bị đòn” -> không khóc -> “Bỏ về nhà bà ngo¹i”. - Ph¶n øng cña bÐ Thu theo chiÒu híng nµo ?. - Nghe gäi: +GiËt m×nh, ng¬ ng¸c + T¸i mÆt ®i, ho¶ng sî => DiÔn t¶ t©m lÝ: ng¹c nhiªn, bÊt ngê, sî h·i - Xa l¸nh, kh«ng chÞu gäi ba. => TÝnh c¸ch næi bËt lµ bíng bØnh, ¬ng ng¹nh.. > Ph¶n øng t©m lý tù nhiªn, thÓ hiÖn c¸ tÝnh mạnh mẽ - > việc làm không đáng tránh..

(132) - Phản ứng đó chứng tỏ điều gì?. 4. Cñng cè: - Tãm t¾t l¹i truyÖn - DiÔn biÕn t©m lý cña bÐ Thu tríc khi nhËn cha. 5. Híng dÉn vÒ nhµ - §äc l¹i v¨n b¶n - Tìm hiểu thái độ và hành động của bé Thu khi nhận cha và tình cảm ông Sáu với con.. Ngµy 8/12/2010 TiÕt : 72 ChiÕc lîc ngµ (NguyÔn Quang S¸ng) I- Môc tiªu : 1. KiÕn thøc 2. Kü n¨ng :. Giúp học sinh cảm nhận đợc tình cha con sâu nặng trong hoàn cảnh éo le cña cha con «ng S¸u. HiÓu râ nghÖ thuËt miªu t¶ t©m lý nh©n vËt, nghÖ thuËt x©y dùng t×nh huèng truyÖn bÊt ngê mµ tù nhiªn. RÌn kü n¨ng ph©n tÝch nh©n vËt vµ t×nh huèng truyÖn. Tr©n träng t×nh c¶m cña c¸c nh©n vËt. 3. Thái độ : II- ChuÈn bÞ : -GV: SGK - T liÖu tham kh¶o - B×nh gi¶ng v¨n 9 - HS: Tr¶ lêi c©u hái (tiÕp) III- tiÕn tr×nh d¹y vµ häc : 1. ổn định tổ chức : 2. KiÓm tra : C©u hái: Nªu t×nh huèng truyÖn " ChiÕc Lîc Ngµ" §¸p ¸n: PhÇn 3 môc II tiÕt 71 3. Bµi míi : Hoạt động của gv – hs Néi dung * Hoạt động 1: tiếp theo hoạt động 2 ở tiết Thái độ và hành động khi nhận cha : trước T×m hiÓu tiÕp diÔn biÕn t©m lÝ nh©n vËt bÐ Thu GV cho HS đọc " Thôi… đến hết trang 198" - BÐ Thu theo ngo¹i vÒ vµo s¸ng h«m sau, ®iÒu gì đột ngột, bất ngờ nhất đối với mọi ngời đã xảy ra ? - T×m nh÷ng chi tiªt miªu t¶ t×nh c¶m cña Thu víi ba ? - “Kªu thÐt lªn Ba ... ch¹y x« tíi ... «m chÆt cæ ba ... lµn tãc ... nãi trong tiÕng khãc ... h«n - Vì sao bé Thu lại có thái độ và hành động nh ... giữ chặt ... vai run run ...” thÕ? -> Lßng kÝnh träng, sù ©n hËn vµ mong muèn.

(133) - Nhờ đâu mà Thu có sự thay đổi đó? - TÝnh c¸ch cña Thu thÓ hiÖn qua diÔn biÕn t©m lý và hành động ? - GV n©ng cao : Thái độ của bé Thu ở hai thời điểm là trái ngợc nhau nhng l¹i thèng nhÊt trong tÝnh c¸ch nh©n vật. Nhận ba hay không nhận ba tất cả đều bắt nguån tõ t×nh c¶m s©u s¾c dµnh cho ngêi cha mµ bÐ h»ng kÝnh yªu, t«n thê kh«ng ai cã thÓ thay thế đợc. (lý giải thái độ và hành động trái ngợc nhng nhÊt qu¸n cña Thu) - Trớc cảnh tợng đó mọi ngời có thái độ nh thế nµo ? Thö gi¶i thÝch v× sao ? HS tr¶ lêi - Qua diÔn biÕn t©m lý bÐ Thu em cã suy nghÜ g× vÒ nhµ v¨n ? HS tr¶ lêi. * T×m hiÓu t×nh c¶m cña «ng S¸u - Tình cảm của ông Sáu cũng đợc nhà văn miêu t¶ ë hai thêi ®iÓm vµ sù viÖc kh¸c nhau ? (vÒ th¨m nhµ vµ ë c¨n cø) - Khi đợc về thăm nhà và gặp con ông Sáu đã thÓ hiÖn t×nh ngêi cha trong nh÷ng chi tiÕt miªu t¶ nµo ? - Qua những chi tiết miêu tả đó em hình dung t©m tr¹ng «ng S¸u ra sao ? - Thái độ của bé Thu đã không đáp ứng niềm mong đợi của ngời cha. Ông Sáu phản ứng nh thế nào trong những tình huống đó ? - GV thuyÕt tr×nh : Trong nh÷ng ngµy nghØ, «ng S¸u kh«ng ®i ®©u xa, chỉ tìm cách gần gũi con để đợc nghe một tiÕng gäi “ba”. Mäi cè g¾ng cña «ng tõ viÖc gi¶ vờ không nghe đến việc dồn vào thế bí cũng không có kết quả. Do nôn nóng ông đã đánh con, khiÕn nã bá vÒ nhµ ngo¹i. TÊt c¶ nh÷ng hành động, thái độ đó của ông đều thể hiện tình yªu con tha thiÕt cña «ng. Nhng t×nh huèng béc lé râ nhÊt t×nh yªu con m·nh liÖt cña «ng S¸u lµ khi «ng ë c¨n cø. - Lóc ë c¨n cø nçi day døt ¸m ¶nh «ng nhiÒu ngày là gì ? Lời dặn của con đã thúc đẩy ông nh thÕ nµo ? - Ông làm chiếc lựoc đó nh thế nào? - Chi tiÕt nµo chøng tá «ng dån hÕt t©m trÝ vµo c©y lù¬c? HS t×m chi tiÕt - Cây lợc đó có ý nghĩa nh thế nào? - Cö chØ cuèi cïng tríc lóc hy sinh cña «ng S¸u cho chóng ta hiÓu t×nh c¶m cña «ng nh thÕ nµo ? - GV n©ng cao : C©u chuyÖn vÒ chiÕc lîc ngµ kh«ng chØ nãi lªn t×nh cha con th¾m thiÕt, s©u nÆng, mµ cßn gîi cho ngời đọc nghĩ đến và thấm thía những đau th¬ng mÊt m¸t, Ðo le mµ chiÕn tranh g©y ra cho bao nhiêu con ngời, bao gia đình. * : Nhận xét nghệ thuật đặc sắc của truyện - Hoạt động nhóm : Nhãm 1 +2 : NhËn xÐt vÒ cèt truyÖn (LiÖt kª c¸c yÕu tè bÊt ngê nhng hîp lý). Nhãm 3 + 4 : NhËn xÐt vÒ ngêi kÓ chuyÖn (ai lµ ngời kể chuyện, ngôi thứ mấy ? Ngôi kể đó có t¸c dông g×) GV định hớng: + Nh÷ng yÕu tè bÊt ngê nhng hîp lý : BÐ Thu kh«ng nhËn cha, råi l¹i biÓu lé t×nh c¶m thËt. đợc bên cha. - T×nh c¶m yªu th¬ng cha s©u s¾c, m¹nh mÏ nhng døt kho¸t r¹ch rßi, cã nÐt c¸ tÝnh hån nhiªn, ng©y th¬.. =>T¸c gi¶ am hiÓu t©m lÝ trÎ th¬ diÔn t¶ sinh động, tấm lòng yêu mến chân trọng tình cảm trÎ th¬. b- ¤ng S¸u vµ tÊm lßng cña ngêi cha : Khi vÒ th¨m nhµ :. - “T×nh cha n«n nao ... nh¶y thãt ... nãi lËp bËp run run ... ba ®©y con ...” -> Nçi kh¸t khao gÆp con, ngêi cha trµn ®Çy yªu th¬ng h¹nh phóc. - “đứng sững lại ... mặt sầm lại ... tay bu«ng ... g·y” -> Võa thÊt väng, võa bÊt lùc. T©m tr¹ng ®au khæ tét cïng. Khi ë c¨n cø : - Lµm chiÕc lîc ngµ, dån hÕt t©m trÝ vµo c©y lîc. -> Lµ t×nh c¶m, lµ tÊm lßng, lµ yªu th¬ng mµ «ng göi g¾m cho con.. 3- Nghệ thuật đặc sắc :. - Cèt truyÖn ®Çy tÝnh bÊt ngê nhng hîp lý. Cèt truyÖn cã gi¸ trÞ tè c¸o chiÕn tranh. - Ngêi kÓ chuyÖn kÓ l¹i kh¸ch quan vµ bµy tá sự đồng cảm với các nhân vật.

(134) nồng nhiệt, đầy xúc động ... Sự bất ngờ gây hứng thú cho ngời đọc khi hiểu đợc tính hợp lý của sự viÖc bÒ ngoµi nh cã ><. PhÇn sau truyÖn cã bÊt IV- Tæng kÕt : ngờ nữa đó là cuộc gặp gỡ tình cờ của ngời kể * Ghi nhí chuyÖn víi Thu (lµ c« giao liªn)… + Lùa chän ngêi kÓ chuyÖn thÝch hîp trong vai SGK 198 ngêi b¹n th©n thiÕt cña «ng S¸u kh«ng chØ lµ ngêi chøng kiÕn kh¸ch quan kÓ l¹i mµ cßn bµy tá sự đồng cảm, chia sẻ với các nhân vật. Đồng thời qua nh÷ng ý nghÜ, c¶m xóc cña ngêi kÓ c¸c chi tiÕt, sù viÖc vµ nh©n vËt kh¸c trong truyÖn béc lé râ h¬n, ý nghÜa t tëng cña truyÖn thªm søc thuyÕt phôc. * hoạt động 2 : Hớng dẫn học sinh tóm tắt néi dung, nghÖ thuËt t¸c phÈm - Tãm t¾t néi dung ? NghÖ thuËt ? 4- Cñng cè : - Nét đặc sắc về nghệ thuật xây dựng nhân vật - Tình cảm cha con đợc thể hiện nh thế nào? 5- Híng dÉn vÒ nhµ : - Đọc lại để nắm chắc nội dung cơ bản - Ôn tập thơ truyện hiện đại.. Ngày 9/12/2010 TiÕt : 73 «n tËp tiÕng viÖt A. Môc tiªu : 1. KiÕn thøc : - Gióp häc sinh hÖ thèng hãa nh÷ng kiÕn thøc vÒ : Ph¬ng ch©m héi tho¹i, xng h« trong héi tho¹i, c¸ch dÉn trùc tiÕp vµ c¸ch dÉn gi¸n tiÕp. 2. Kü n¨ng : - Rèn luyện kỹ năng nhận diện và phân tích vai trò tác dụng của các kiến thức đó. 3. Thái độ : - Có ý thức trau dồi vốn từ, khả năng giao tiếp và diễn đạt trong văn bản. B. ChuÈn bÞ : - GV: SGK - B¶ng phô - HS: ChuÈn bÞ c¸c bµi trong phÇn luyÖn tËp. C. tiÕn tr×nh d¹y vµ häc : 1. ổn định tổ chức : 2. KiÓm tra : KiÓm tra trong giê vµ chuÈn bÞ bµi ë nhµ. 3. Bµi míi : Hoạt động của thầy và trò Néi dung * hoạt động 1 : Hớng dẫn làm bài tập về các I- Các phơng châm hội thoại ph¬ng ch©m héi tho¹i 1- Néi dung : GV: treo b¶ng phô c¸c ph¬ng ch©m héi tho¹i - Cã 5 ph¬ng ch©m héi tho¹i - Giải thích các phơng châm hội thoại bằng sơ đồ - PC về lợng SGK 190 ? - PC vÒ chÊt - PC quan hÖ. - PC c¸ch thøc - Hoạt động nhóm : - PC lÞch sù. - KÓ l¹i mét t×nh huèng giao tiÕp kh«ng tu©n thñ 2- KÓ l¹i mét t×nh huèng ph¬ng ch©m héi tho¹i ? (HS kể nội dung đã chuẩn bị ở nhà. Đại diện nhãm tr×nh bµy tríc líp).

(135) * hoạt động 2 : Làm bài tập về phần xng hô trong héi tho¹i - Nh÷ng tõ ng÷ xng h« tiÕng ViÖt vµ c¸ch dïng II- Xng h« trong héi tho¹i chóng ? 1- Néi dung : - Căn cứ vào đặc điểm và tình huống giao tiÕp + Víi ngêi trªn -> kÝnh träng lÔ phÐp - ThÕ nµo lµ “xng khiªm h« t«n” ? cho VD minh + Víi b¹n bÌ -> th©n mËt. ho¹? + Trong hội nghị, nghi lễ-> đúng lễ nghi 2- Xng h« theo “Xng khiªm h« t«n” Khi xung h« ngêi nãi tù xng m×nh mét c¸ch khiêm nhờng, gọi ngời đối thoại một cách t«n kÝnh. + Thêi tríc : - BÖ h¹ -> vua - BÇn t¨ng -> nhµ s nghÌo - BÇn sÜ -> kÎ sÜ nghÌo - T¹i sao ph¶i lùa chän ? + Thêi nay - Quý «ng, quý bµ, quý c« + Ph¬ng tiÖn xng h« thÓ hiÖn tÝnh chÊt cña t×nh - Gäi thay con : em – b¸c huèng giao tiÕp (th©n mËt hay x· giao). ch¸u - «ng + Mèi quan hÖ gi÷a ngêi nãi vµ ngêi nghe 3- CÇn chó ý lùa chän tõ ng÷ xng h« * hoạt động 3 : Làm bài tập về cách dẫn trùc tiÕp vµ c¸ch dÉn gi¸n tiÕp III- C¸ch dÉn trùc tiÕp vµ c¸ch dÉn gi¸n - Nªu néi dung vµ h×nh thøc cña hai c¸ch dÉn ? tiÕp - Trùc tiÕp - HS đọc đoạn trích SGK- 191 - Gi¸n tiÕp - ChuyÓn nh÷ng lêi tho¹i thµnh lêi dÉn gi¸n gi¸n tiếp ? Phân tích thay đổi về từ ngữ ? - Thay đổi từ ngữ : - HS đọc trớc lớp + T«i – nhµ vua - GV nhËn xÐt. + Chóa c«ng – vua Quang Trung + Tiªn sinh – kh«ng 4- Cñng cè : - Nh¾c l¹i nh÷ng néi dung «n tËp trong giê 5- Híng dÉn vÒ nhµ : - ôn tập chuẩn bị cho kiểm tra 1 tiết tiếng Việt các nội dung đã học trong tiếng Việt lớp 9 kỳ. Ngày 10/12/2010. TiÕt : 74 KiÓm tra tiÕng viÖt I- Môc tiªu : 1. KiÕn thøc 2. Kü n¨ng : 3. Thái độ :. §¸nh gÝa nhËn thøc cña häc sinh vÒ kiÕn thøc ph¬ng ch©m héi tho¹i, sù ph¸t triÓn cña tõ vùng, thuËt ng÷, trau dåi vèn tõ, c¸ch dÉn trùc tiÕp, c¸ch dÉn gi¸n tiÕp. RÌn kü n¨ng nhËn biÕt vµ ph©n tÝch t¸c dông cña viÖc sö dông kiÕn thøc tiÕng ViÖt trong v¨n b¶n. ý thức và thái độ khi làm bài.. II- ChuÈn bÞ : GV: Đề kiểm tra + đáp án HS: «n tËp kiÕn thøc III- tiÕn tr×nh d¹y vµ häc :.

(136) 1. ổn định tổ chức : 2. KiÓm tra : §Ò bµi : A- Tr¾c nghiÖm kh¸ch quan : (3 ®iÓm) Khoanh tròn chỉ chữ cái đứng trớc câu trả lời mà em cho là đúng 1. Thành ngữ nào dới đây không liên quan đến phơng châm hội thoại về chất? A. ¡n èc nãi mß C. Nãi nh¨ng nãi cuéi B. ¡n kh«ng nãi cã D. Lóng bóng nh ngËm hét thÞ 2.§Ó lµm t¨ng vèn tõ cÇn: A. Quan s¸t l¾ng nghe lêi nãi h»ng ngµy cña nh÷ng ngêi xung quanh. B. Nghe, học tập trên các phơng tiện thông tin đại chúng. C. §äc s¸ch, b¸o, c¸c t¸c phÈm v¨n häc mÉu mùc, ghi chÐp tõ ng÷ míi. D. Cả ba phơng án trên đều đúng 3. Câu thơ nào có từ “ngọn” đợc dùng với nghĩa gốc? A- Lá bàng đang đỏ ngọn cây. (Tố Hữu) B- Giờ cháu đã đi xa. Có ngọn khói trăm tàu (Bằng Việt) C- Mét ngän löa chøa niÒm tin dai d¼ng. (B»ng ViÖt) D- Nghe ngän giã ph¬ng nµy thæi sang ph¬ng Êy. (ChÝnh H÷u). B- Tr¾c nghiÖm tù luËn (7 ®iÓm) : C©u 1 : (3 ®iÓm) §äc ®o¹n th¬ sau vµ tr¶ lêi c©u hái : “¸o anh r¸ch vai QuÇn t«i cã vµi m¶nh v¸ MiÖng cêi buèt gi¸ Ch©n kh«ng giÇy Th¬ng nhau tay n¾m lÊy bµn tay §ªm nay rõng hoang s¬ng muèi §øng c¹nh bªn nhau chê giÆc tíi §Çu sóng tr¨ng treo.”. (ChÝnh H÷u - §ång chÝ) Trong các từ “vai, miệng, chân, tay, đầu” ở đoạn thơ từ nào đợc dùng theo nghĩa gốc, từ nào đợc dùng theo nghĩa chuyển ? Nghĩa chuyển nào đợc hình thành theo phơng thức ẩn dụ ? Nghĩa chuyển nào đợc hình thành theo phơng thức hoán dụ ? C©u 2 : (2d) Söa lçi dïng tõ trong nh÷ng c©u sau : a) Trong thời kỳ đổi mới, Việt Nam đã thành lập quan hệ ngoại giao với hầu hết các nớc trªn thÕ giíi. b) Những hoạt động từ thiện của ông khiến chúng tôi rất cảm xúc. Câu 3: 3 điểm Chuyển câu sau sang cách dẫn gián tiếp: “Quang Trung cho vời Nguyễn Thiếp vào dinh và hỏi: -Quân Thanh sang đánh, tôi sắp đem binh ra chống cự. Mưu Đánh và giữ,cơ được hay thua,tiên sinh nghĩ như thế nào?” đáp án, biểu điểm : Tr¾c nghiÖm kh¸ch quan : ( 3 ®iÓm) Câu: ( 1-> 3) mỗi ý đúng 1 điểm 1 2 3 D D A Tù luËn :7 điểm C©u 1 : (3 ®iÓm) - NghÜa gèc : ch©n, miÖng, tay - NghÜa chuyÓn : §Çu -> Èn dô Vai -> ho¸n dụ C©u 2 : (1 ®iÓm) - Thµnh lËp -> thiÕt lËp - Cảm xúc -> cảm kích hoặc xúc động. Câu 3 3 điểm Quân Thanh sang đánh,vua Quang Trung sắp đem binh ra chống cự,việc thắng thua Nguyễn Thiếp nghĩ như thế nào 4- Cñng cè :.

(137) - GV: thu bµi, nhËn xÐt giê kiÓm tra 5- Híng dÉn vÒ nhµ : - Ôn tập giờ sau kiểm tra truyện, thơ hiện đại ----------------------------------------------. Ngày 11/12/2010 TiÕt : 75 Kiểm tra thơ, truyện hiện đại I- Môc tiªu : 1. KiÕn thøc. 2. Kü n¨ng : 3. Thái độ :. §¸nh gÝa nhËn thøc cña häc sinh vÒ néi dung vµ nghÖ thuËt t¸c phÈm thơ, truyện hiện đại đã học : Đồng chí, Bài thơ về tiểu đội xe không kính, Đoàn thuyền đánh cá, Bếp lửa, Khúc hát ru những em bé lớn trên lng mÑ, ¸nh tr¨ng, LÆng lÏ Sa Pa, ChiÕc lîc ngµ, Lµng ... RÌn kü n¨ng nhËn biÕt vµ ph©n tÝch néi dung nghÖ thuËt t¸c phÈm, t×nh huèng, cèt truyÖn ... N¨ng lùc c¶m thô v¨n häc, båi dìng t×nh c¶m c¸ nh©n.. II- ChuÈn bÞ : GV: Đề kiểm tra + đáp án HS: «n tËp kiÕn thøc III- tiÕn tr×nh d¹y vµ häc : 1. ổn định tổ chức 2. KiÓm tra : §Ò bµi : Câu 1: (2 điểm)Trình bày hiểu biết của em về tác giả Chính Hữu Câu 2 (3 điểm) Nêu và đánh giá tình huống truyện của chiếc lược ngà C©u 1 : (5 ®iÓm) Ph©n tÝch nh©n vËt «ng Hai trong truyÖn ng¾n Lµng cña nhµ v¨n Kim L©n. §¸p ¸n, biÓu ®iÓm : Câu 1 . hs nêu đầy đủ kiến thức về tác giả Kim Lân như trong SGK(2đ) Câu 2: Nêu được 2 tình huống truyện(2d), nhận xét được 2 tình huống truyện ấy(1d) Câu 3 Më bµi : (1 ®iÓm) - Kim Lân là nhà văn có sở trờng về truyện ngắn, am hiểu đời sống của ngời nông dân, n«ng th«n. - Nh©n vËt chÝnh cña Lµng lµ mét n«ng d©n cã t×nh yªu lµng, yªu níc vµ tinh thÇn kh¸ng chiÕn cao. Th©n bµi : (4 ®iÓm) * Ông Hai có tình yêu làng sâu sắc đặc biệt với làng chợ Dầu nơi chôn rau cắt rốn của ông - Ông hay khoe về làng mình : nội dung khoe có sự thay đổi trong nhận thức..

(138) - Kh¸ng chiÕn chèng Ph¸p næ ra «ng ph¶i ®i t¶n c, lu«n day døt nhí vÒ lµng. - ¤ng tù hµo vÒ lµng, tù hµo vÒ phong trµo c¸ch m¹ng, tinh thÇn kh¸ng chiÕn s«i næi cña lµng. * T×nh yªu lµng cña «ng Hai hßa nhËp thèng nhÊt víi lßng yªu níc, yªu kh¸ng chiÕn, theo c¸ch m¹ng : - Nghe tin làng Chợ Dầu theo giặc ông đau đớn nhục nhã “Làng thì yêu thật nhng làng theo T©y mÊt råi th× ph¶i thï”. - Nghe tin cải chính, ông vui sớng tự hào nên dù nhà bị đốt ông không buồn, xem đó là b»ng chøng vÒ trung thµnh cña «ng víi c¸ch m¹ng. * Kim Lân thành công trong cách xây dựng cốt truyện tâm lý, đặt nhân vật trong tình huống gay gắt, đấu tranh nội tâm căng thẳng để bộc lộ tâm trạng tính cách nhân vật. - Miêu tả nội tâm tâm trạng tính cách nhân vật qua đối thoại, độc thoại và độc thoại nội tâm , ngôn ngữ, thái độ cử chỉ, suy nghĩ hành động. KÕt luËn : (1 ®iÓm) ¤ng Hai tiªu biÓu cho tÇng líp n«ng d©n thêi kh¸ng chiÕn chèng Ph¸p yªu níc, yªu lµng s©u s¾c, s½n sµng hi sinh tÝnh m¹ng vµ tµi s¶n v× c¸ch m¹ng vµ kh¸ng chiÕn. 4- Cñng cè : GV: Thu bµi nhËn xÐt giê kiÓm tra 5- Híng dÉn vÒ nhµ : - ¤n tËp l¹i kiÕn thøc - So¹n t¸c phÈm Cè h¬ng (Lç TÊn). ------------------------------------------------. Ngµy 11/12/2010 TiÕt : 77 cè h¬ng Lç TÊn A. Môc tiªu 1. KiÕn thøc. 2. Kü n¨ng :. 3. Thái độ :. Giúp học sinh cảm nhận đợc nội dung và nghệ thuật của truyện ngắn “Cố hơng” qua đoạn trích, thấy đợc tinh thần phê ph¸n s©u s¾c x· héi cò vµ niÒm tin trong s¸ng vµo sù xuÊt hiÖn tÊt yÕu cña cuéc sèng míi, x· héi míi cña nhµ v¨n. Rèn kỹ năng nhận xét, đánh giá màu sắc trữ tình đậm đà của t¸c phÈm, viÖc sö dông thµnh c«ng c¸c biÖn ph¸p nghÖ thuËt so sánh và đối chiếu, kết hợp nhuần nhuyễn các phơng thức biểu đạt. Rèn kỹ năng tóm tắt tác phẩm, phân tích nhân vật. Bồi dỡng tình yêu quê hơng, đất nớc, biết trân trọng tình cảm cao đẹp.. B- ChuÈn bÞ : - GV: SGK - Tµi liÖu tham kh¶o - B×nh gi¶ng v¨n 9 - HS: So¹n -§äc v¨n b¶n theo c©u hái híng dÉn. C- tiÕn tr×nh d¹y vµ häc : 1- ổn định tổ chức : 2- KiÓm tra : Kh«ng KT 3- Bµi míi : Hoạt động của thầy và trò Néi dung * Hoạt động 1 : Đọc và hiểu chỳ thớch I- §äc – hiÓu chú thích : Mục tiêu: hs nắm được những nét chính về tác giả 1- T¸c gi¶ : - Lç TÊn (Chu Thô Nh©n) danh nh©n v¨n và tác phẩm hãa. Phương pháp: phát vấn, đàm thoại - Quª TriÕt Giang - TQ - HS đọc chú thích (*) SGK 216. -Sù nghiÖp s¸ng t¸c phong phó, t¸c phÈm - GV tãm t¾t : giàu giá trị hiện thực và tính chiến đấu. Lç TÊn (1881-1936) lµ nhµ v¨n næi tiÕng cña Trung Quèc. Thêi thanh niªn «ng tõng häc nhiÒu nghÒ nh hµng h¶i, khai má, nghÒ y mong muèn ®em kiÕn thøc khoa häc gióp níc, gióp d©n..

(139) Nhng «ng nhËn thøc r»ng sù dèt n¸t, ngu muéi lµ c¨n bÖnh nguy hiÓm nhÊt cÇn ch÷a ®Çu tiªn, «ng chuyÓn sang viÕt v¨n nh»m thøc tØnh, c¶i t¹o ®Çu ãc ngu muéi vµ hÌn nh¸t cña quÇn chóng. Sù nghiÖp s¸ng t¸c cña «ng phong phó, t¸c phẩm giàu giá trị hiện thực và tính chiến đấu. Giäng v¨n cña «ng bÒ ngoµi l¹nh lïng, ®iÒm tÜnh nhng bªn trong s«i sôc nhiÖt huyÕt yªu níc vµ tinh thần đấu tranh. - Lµ truyÖn ng¾n tiªu biÓu rót trong tËp gµo thÐt (1923). Lç TÊn phª ph¸n x· héi phong kiÕn, lÔ giáo phong kiến và đặt ra vấn đề con đờng của nông dân trong toàn xã hội để mọi ngời cùng suy ngÉm. Hoạt động 2 : đọc hiểu văn bản Mục tiêu : nắm vững nội dung và những nét chính về ngệ thuật Phương pháp : hoạt động nhóm, đọc sáng tạo,phát vấn, đàm thoại,nêu và giải quyết vấn đề - HS và GV đọc 1 lần. Chú ý ngắt ở phần tách ®o¹n. HS: tr¶ lêi - Nªu bè côc cña ®o¹n trÝch?Néi dung cña ®o¹n?. - Em cã nhËn xÐt g× vÒ bè côc truyÖn ? VÒ chi tiÕt më ®Çu vµ kÕt thóc truyÖn ? - Xác định ngôi kể ? Nội dung kể ? Trình tự kể nh thÕ nµo? - Ngôi kể thứ nhất : xng tôi nhng có nên đồng nhất t«i chÝnh lµ t¸c gi¶ kh«ng ? T¹i sao ? GVĐH: + Không đồng nhất tôi là tác giả. Vì Lỗ TÊn cã sö dông mét sè chi tiÕt thùc vÒ m×nh nhng cã s¸ng t¹o nghÖ thuËt (Kho¶ng 20 n¨m Êy Lç TÊn cã vÒ quª mét sè lÇn, «ng d¹y häc ë quª nhµ). Không gian, thời gian đợc trình bày nh vậy làm nổi bật sự đổi thay của cố hơng và tô đậm tình c¶m cña nh©n vËt t«i víi cè h¬ng. - Chuyện đợc kể lại theo trình tự thời gian và kh«ng gian nhng cã ®an xen nhiÒu ®o¹n håi øc, đoạn độc thoại nội tâm, miêu tả phong cảnh ... tìm ®o¹n v¨n minh ho¹ ? - GV n©ng cao : C¸ch sö dông kh«ng gian vµ thêi gian nghÖ thuËt cña truyÖn. Kh«ng ph¶i ngÉu nhiªn mµ Lç Tấn để tôi về trong đêm và rời quê lúc hoàng hôn. Cũng không ngẫu nhiên để tôi suy t về hiện tại, tơng lai trên một chiếc thuyền. Trên “con đờng” hiểu theo nghĩa đen mà tôi và gia đình đang đi, luận bàn, suy t về con đờng theo nghĩa bóng cho cả dân tộc, cho tơng lai con cháu, con đờng tự do vµ h¹nh phóc cña con ngêi. “cè h¬ng” cã ý nghÜa khái quát là hình ảnh thu nhỏ của xã hội, đất nớc. - Hoạt động nhóm: - Qua ph©n tÝch bè côc cña truyÖn, em nhËn thÊy phơng thức biểu đạt chủ yếu của Cố hơng là gì ? T¹i sao ? - §¹i diÖn nhãm tr¶ lêi. - Ngoài phơng thức biểu đạt chủ yếu đó còn phơng thøc nµo kh¸c kh«ng ? Ng«i kÓ, yÕu tè håi ký cã tác động nh thế nào ?. 2 Tác phẩm. II- Đọc hiÓu v¨n b¶n : *. §äc: *- Bè côc : + 3 phÇn : Tõ ®Çu -> sinh sèng: Nh©n vËt tôi trên đờng về quê. -TiÕp ->s¹ch tr¬n nh quÐt: Nh÷ng ngµy nh©n vËt t«i ë nhµ. - Cßn l¹i: T©m tr¹ng vµ ý nghÜ nh©n vËt t«i trên đờng rời quê. - TruyÖn cã yÕu tè håi ký. - Bè côc ®Çu cuèi t¬ng øng. => KÓ theo tr×nh tù thêi gian, kh«ng gian, cã sù ®an xen gi÷a qu¸ khø vµ hiÖn t¹i.. - Cèt truyÖn râ rÖt diÔn ra theo tr×nh tù thêi gian nhng vÉn giµu mµu s¾c tr÷ t×nh. - Hình ảnh “con đờng”, “cố hơng” có ý nghÜa biÓu tîng.. *Phơng thức biểu đạt chủ yếu của truyện - Phơng thức biểu đạt tự sự là chủ yếu. - Phơng thức biểu cảm đóng vai trò quan träng. - Kết hợp sinh động các phơng thức biểu đạt tự sự, miêu tả, biểu cảm, lập luận.

(140) Hoạt động của thầy và trò - TruyÖn cã nhiÒu nh©n vËt. Nh©n vËt nµo lµ nh©n vËt chÝnh, nh©n vËt trung t©m cña t¸c phÈm ? GV: yªu cÇu HS kÓ ng¾n gän ®o¹n ®Çu HS kÓ. GV nhËn xÐt c¸ch kÓ. - Nhân vật Tôi đợc nói đến trong thời điểm nào? GV định hớng: Hai thêi ®iÓm: + Trên đờng về quê + Nh÷ng ngµy ë quª. - Nªu t©m tr¹ng cña nh©n vËt T«i khi ngåi trªn ThuyÒn nh×n vÒ lµng quª? -HS suy nghÜ tr¶ lêi - T¹i sao nh©n vËt t«i l¹i cã t©m tr¹ng nh vËy? - Sù thùc mµ nh©n vËt T«i chøng kiÕn lµ g×? t×m chi tiÕt? GV định hớng: tiêu điều, hoang vắng…. - T¸c gi¶ sö dông biÖn ph¸p tu tõ nµo? GV cho HS tãm t¾t phÇn II. HS: tãm t¾t. Nh÷ng ngµy ë quª nh©n vËt T«i gÆp nh÷ng ai? - Cuộc gặp gỡ nào đợc kể nhiều nhất? Hoạt động nhóm: - GV giao vấn đề nhiệm vụ: - T×m chi tiÕt t¶ c¶nh ngêi, viÖc hiÖn t¹i trong qu¸ khø, c¶m xóc cña t¸c gi¶? - GV ph¸t phiÕu häc tËp - Häc sinh lµm vµo phiÕu häc tËp GV thu phiÕu häc tËp . NhËn xÐt bµi lµm cña tõng nhãm. .GV nhËn xÐt, bæ xung treo b¶ng phô cã ghi ND. - Học sinh đọc - GV kh¸i qu¸t l¹i - Nguyªn nh©n nµo lµm cho c¸c nh©n vËt Thay đổi?. Néi dung 1. Nh©n vËt T«i:. a. Trên đờng về quê: - Ph¶ng phÊt nçi buån ng¹c nhiªn kh«ng tin đó là làng cũ. - Về đến nhà nỗi buồn nh càng tăng lên vì: Mong íc, hy väng kh¸c xa thùc tÕ. -> ThÊt väng v× sù sa sót hoang phÕ. => NghÖ thuËt miªu t¶ so s¸nh, biÓu c¶m trực tiếp -> đối chiếu hiện tại và hồi ức -> t©m tr¹ng buån ng¹c nhiªn lµng quª tiªu ®iÒu x¬ x¸c. b. T©m tr¹ng nh©n vËt T«i trong nh÷ng ngµy ë nhµ: * HiÑn t¹i: - NhuËn thæ: Vµng s¹m, nÕp nh¨n, mò r¸ch, mò b«ng , tay th« kÖch. - Thuû sinh: Vµng vét , cæ kh«ng ®eo vßng. - H¶i D¬ng: M«i máng tay chèng n¹nh nh c¸i com pa. * Qu¸ khø: - §eo vµng s¸ng, m¾t trßn, da b¸nh mËt,tay hång hµo mËp m¹p , t×nh b¹n hån nhiªn. - H¶i d¬ng: T©y thi ®Ëu phô * Cảm xúc:Buồn , dau xót, cô đơn vì con đờng thay đổi xa sút. => Vì đói nghèo, lễ giáo -> nhân vật T«i th¬ng c¶m bïi ngïi.. Hoạt động 3:Củng cố- Dặn dò: 1- Cñng cè : - Tình cảm quê hơng đợc tác giả biÓu hiÖn nh thÕ nµo qua diÔn biÕn t©m tr¹ng cña nh©n vËt t«i ? 2. Híng dÉn vÒ nhµ : - T×m hiÓu c¶m xóc nh©n vËt T«i khi rêi quª - T×m hiÓu nh©n vËt NhuËn Thæ. .. Ngµy d¹y14/12/2010 TiÕt : 78 cè h¬ng ( TiÕp) A.Môc tiªu.

(141) 1. KiÕn thøc. 2. Kü n¨ng : 3. Thái độ :. - Gióp häc sinh: + Thấy đợc cảm xúc của nhân vật Tôi khi rời cố huơng + Thấy đợc tâm trạng của nhân vật khác. Từ đó thấy màu sắc chữ t×nh cña t¸c phÈm. - Tiếp tục rèn kỹ năng nhận xét, đánh giá. Rèn kỹ năng phân tích nh©n vËt. Bồi dỡng tình yêu quê hơng, đất nớc, biết trân trọng tình cảm cao đẹp.. B- ChuÈn bÞ : - GV: SGK - Tµi liÖu tham kh¶o - B×nh gi¶ng v¨n 9 - HS: So¹n -§äc v¨n b¶n theo c©u hái híng dÉn. C- tiÕn tr×nh d¹y vµ häc : 1. ổn định tổ chức : 2. KiÓm tra : §Ò bµi: Ph©n tÝch t©m tr¹ng nh©n vËt T«i trong nh÷ng ngµy ë quª? NhËn xÐt nghÖ thuËt? Đáp án:- Tâm trạng buồn, đau xót, cô đơn vì mọi ngời thay đổi -> NT so sánh đối chiếu nổi bËt qu¸ khø, hiÖn t¹i, c¶m xóc nh©n vËt. 3. Bµi míi : Hoạt động của thầy và trò Néi dung c. Cảm xúc của nhân vật Tôi trên đờng rời cố * Hoạt động 1: tiếp hoạt động ở tiờt 1 T×m hiÓu c¶m sóc suy nghÜ nh©n vËt T«i khi rêi h¬ng: HiÖn t¹i C¶nh qu¸ hø quª - GV: cho HS tãm t¾t phÇn 3 C¶m xóc c¸nh - Lßng kh«ng HS tãm t¾t. suy nghĩ- đồng xanh chút lu luyến, hbiếc vòm ớng tới tơng lai - C¶nh vËt hiÖn ra trong con m¾t nh©n vËt T«i Con thuyÒn xa trêi hy väng tin tëng trong phót gi©y xa c¸ch nh thÕ nµo? rêi dÇn vào con đờng đã - C¶nh vËt qu¸ khø hiÖn ra nh thÕ nµo? lùa chän hy väng Ng«i nhµ - Cảm xúc và suy nghĩ của nhân vật Tôi đợc bộc vµo thÕ hÖ trÎ-> mê dÇn lé ra lµm sao? suy nghÜ triÕt lý trong - GV: v× sao rêi cè h¬ng nh©n vËt T«i l¹i c¶m hoµng h«n vÒ h×nh ¶nh con thÊy lßng T«i kh«ng chót lu luyÕn mµ lÎ loi v« đờng, niềm hy cïng? väng trong cuéc sèng.. - GV: khi rêi cè h¬ng nh©n vËt T«i cã mong íc ®iÒu g×? - Em đánh giá nh thế nào về tìn cảm nhân vật T«i víi cè h¬ng? HS: suy nghÜ tr¶ lêi *T×m hiÓu nh©n vËt NhuËn Thæ - Em cã suy nghÜ g× vÒ nh©n vËt NhuËn Thæ qua c¸i nh×n cña nh©n vËt T«i?. => Tình yêu quê hơng gia đình sâu đậm hy vọng vào tơng lai thế hệ trẻ sẽ đem đến những thay đổi cho quê hơng. 2. Nh©n vËt NhuËn Thæ:. - Tõ chó bÐ hån nhiªn, khoÎ m¹nh -> B¸c nông dân nghèo túng khô cằn, đần độn. Nhng vẫn giữ phẩm chất tốt đẹp. = > lµ nh÷ng minh chøng cho vÒ sù sa sót tiªu điều của cố hơng vì nghèo đói, lạc hậu -> đó - GV: H×nh ¶nh NhuËn Thæ vµ mét sè nh©n vËt lµ h×nh ¶nh thu nhá cña x· héi phong kiÕn TQ khác muốn bộc lộ một sự thật, đó là sự thật nào? GV: Liên hệ thực tế xã hội Việt Nam giai đoạn ( 3. Hình ảnh con đờng: 30- 45) - Đờng thuỷ, đờng sông đa nhân vật Tôi về *: Tìm hiểu hình ảnh con đờng quª, rêi quª. GV: Trong truyện có những con đờng nào tác - Con đờng trong suy nghĩ liên tởng của tác giả nói đến? gi¶. -Hoạt động nhóm: -> Triết lý về cuộc sống con đờng đi đến tự do - Con đờng tác giả muốn nói đến là con đờng hạnh phúc do chính con ngời tạo ra. nào? con đờng đó có ý nghĩa nh thế nào? . §¹i diÖn nhãm tr¶ lêi . Nhãm kh¸c nhËn xÐt -> GV chèt l¹i néi dung. -H×nh ¶nh cè h¬ng mang ý nghÜa g×? - Vấn đề đặt ra trong tác phẩm là gì? * Hoạt động 2: Tổng kết V. Tæng kÕt:.

(142) - Nªu gi¸ trÞ néi dung vµ nghÖ thuËt cña truyÖn. * Ghi nhí (SGK) - HS đọc ghi nhớ ( SGK) Hoạt động 3 : Củng cố- Dặn dò 1- Cñng cè : - Chủ đề của truyện - Néi dung vµ nghÖ thuËt 2- Híng dÉn vÒ nhµ : - §äc l¹i v¨n b¶n n¾m ch¾c néi dung - ChuÈn bÞ bµi: ¤n tËp tËp lµm v¨n.. Ngày 14/12/2010 TiÕt 79 Tr¶ bµi tËp lµm v¨n sè 3 I- Môc tiªu : 1. KiÕn thøc. 2. Kü n¨ng : 3. Thái độ :. Giúp học sinh thấy đợc những kiến thức tập làm văn đã học về văn tự sự, sử dụng các yếu tố miêu tả, nghị luận, đối thoại, độc thoại và độc thoại nội tâm trong văn bản tự sự sự kết hợp trong bµi viÕt. RÌn kü n¨ng lùa chän ng«i kÓ, kÕt hîp c¸c yÕu tè miªu tả,nghị luận, độc thoại trong bài tự sự. Båi dìng t×nh c¶m thÇy trß trong s¸ng, ý thøc v¬n lªn trong häc tËp vµ tu dìng.. II- ChuÈn bÞ : - GV bài đã chấm chữa của HS - Ôn tập văn tự sự, đọc các đoạn văn tham khảo. III- tiÕn tr×nh d¹y vµ häc : 1- ổn định tổ chức : 2- KiÓm tra : ( kh«ng KT) 3- Bµi míi : Hoạt động của thầy và trò Néi dung * Hoạt động 1 : Nêu yêu cầu của bài viết 1- §Ò bµi : - GV chép đề bài lên bảng : Kể cho các bạn nghe về một kỷ niệm đáng nhớ - Yêu cầu chung : gi÷a m×nh víi mét ngêi th©n («ng bµ, cha mÑ, anh 1- Néi dung chÝnh : chÞ, b¹n bÌ ...) - Kể một kỷ niệm đáng nhớ giữa em và ngời thân - §ã lµ kû niÖm g× ? X¶y ra vµo thêi ®iÓm nµo. C©u chuyện diễn biến ra sao ? Tại sao lại đáng nhớ ? - Miªu t¶ néi t©m. -YÕu tè nghÞ luËn - Tái hiện những tình cảm, nỗi xúc động, suy nghĩ ch©n thùc vÒ t×nh anh em, b¹n bÌ .... * hoạt động 2 : Đánh giá, nhận xét bài viết 2- Yªu cÇu sö dông c¸c yÕu tè : - Nh÷ng u ®iÓm næi bËt cña bµi tù sù ? 2- §¸nh gi¸ nhËn xÐt bµi lµm : + Xác định đề và trọng tâm rõ ràng. - ¦u ®iÓm + Lùa chän ng«i kÓ phï hîp. Sö dông c¸c t×nh + KÓ ë ng«i thø nhÊt, lùa chän t×nh huèng huèng cã yÕu tè bÊt ngê, hîp lý. phï hîp + Có ý thức trong việc kết hợp các phơng thức + Kết hợp các phơng thức biểu đạt. biểu đạt : Kể, miêu tả, bộc lộ cảm xúc. + Có sử dụng các yếu tố : miêu tả, biểu cảm, đối thoại và độc thoại nội tâm tuy nhiều chỗ cha đợc rõ + Sử dụng các yếu tố bổ trợ rµng vµ hay..

(143) + Bµi viÕt cã bè côc râ rµng, m¹ch l¹c, sö dông c¸c c©u v¨n ng¾n gän, cã ý thøc sö dông dÊu c©u, Ýt sai lçi chÝnh t¶. - Nh÷ng h¹n chÕ cña bµi viÕt vµ híng söa ch÷a kh¾c phôc ? + Xác định đợc yêu cầu kể về một kỷ niệm nhng kh«ng biÕt kÓ nh thÕ nµo, chän kû niÖm nµo, v× vËy nói lan man, tình huống không có gì đặc biệt. Lời kể không gây đợc cảm xúc. + Tr×nh bµy lén xén, ch÷ viÕt cÈu th¶, kh«ng viÕt hoa tªn riªng, kh«ng cã dÊu c©u, thËm chÝ ch÷ viÕt thiÕu nÐt, thiÕu dÊu, sai chÝnh t¶ qu¸ nhiÒu. + Cha kết hợp các phơng thức biểu đạt, dùng toàn lời kể đơn điệu, không có cảm xúc. + Cha sö dông c¸c yÕu tæ bæ trî cho tù sù nh miªu t¶, nghÞ luËn ... * Hoạt động 3 : GV lập lại dàn bài cho HS 1- Më bµi : - Giới thiệu về kỷ niệm đáng nhớ. - CÇn th«ng qua mét t×nh huèng cô thÓ x¶y ra khiÕn m×nh nhí l¹i. 2- Th©n bµi : - KÓ l¹i diÔn biÕn sù viÖc : + Tr×nh tù thêi gian, kh«ng gian, ë ®©u ? vµo thêi gian nµo ? + Tình huống dẫn đến câu chuyện đáng nhí. + Cách thái độ, cách sử sự của ngời thân đối với em : cử chỉ, điệu bbộ, lời nói ... + Thái độ của em trớc sự việc. Tại sao em cho là đáng nhớ. Kỷ niệm đó đáng nhớ do bất ngờ hay do hiÖu qu¶ ? + Nh÷ng t×nh c¶m, suy nghÜ ch©n thùc cña em. Chó ý diÔn t¶ b»ng miªu t¶ néi t©m.. - Sự suy nghĩ thấu đáo của em về bớc đờng häc tËp vµ rÌn luyÖn cña m×nh tríc t×nh c¶m ngêi th©n. (sö dông yÕu tè nghÞ luËn). 3- KÕt bµi : - Mong muèn, m¬ íc cña m×nh - Lêi høa víi chÝnh m×nh. + Chän ng«i kÓ (ng«i thø nhÊt), lùa chän t×nh huống (để bộc lộc đợc cảm xúc). Sử dụng các yếu tố bổ trợ : miêu tả, đối thoại, độc thoại và nghị luËn. *Hoạt động 4: Sửa lỗi - GV ®a ra mét sè lçi: + ChÝnh t¶: Tèt ( tè), qua ( quan), quªn ( quyªn), nghe ( ngheo)… + Diễn đạt: yêu quý thầy - rất thích. - Hoạt động nhóm . §¹i diÖn nhãm tr¶ lêi . GV nhËn xÐt, söa ch÷a. * Hoạt động 5: GV trả bài - §äc bµi kh¸ 3- Cñng cè : - HS Söa nh÷ng lçi sai trong bµi viÕt 4- Híng dÉn vÒ nhµ:. + Trình bày sạch, đẹp. - Nhîc ®iÓm :. 3- LËp dµn bµi :. 4. Söa lçi:. 5- KÕt qu¶: - §äc bµi kh¸ Kh¸ :1 TB :20 - 27 YÕu :6 - 3. - Xem lại văn nghị luận đã học ở lớp 7, 8.. -------------------------------------------.

(144) Ngày soạn: 18/12/ 2010 TiÕt :81+ 82 «n tËp phÇn tËp lµm v¨n A Môc tiªu : 1. KiÕn thøc. 2. Kü n¨ng : 3. Thái độ :. Giúp học sinh hệ thống những kiến thức tập làm văn đã häc v¨n thuyÕt minh, v¨n tù sù, v¨n nghÞ luËn líp 6, 7, 8 vµ n©ng cao ë líp 9 : sö dông c¸c yÕu tè miªu t¶ trong v¨n thuyết minh, yếu tố miêu tả, nghị luận, đối thoại, độc thoại và độc thoại nội tâm trong văn bản tự sự. RÌn kü n¨ng so s¸nh, ph©n tÝch, nhËn diÖn vµ sö dông trong khi viÕt v¨n thuyÕt minh, tù sù. Cã ý thøc trau dåi kiÕn thøc c¶m thô t¸c phÈm v¨n häc.. B. ChuÈn bÞ : - GV: SGK- tµi liÖu tham kh¶o - b¶ng phô. - Lập bảng thống kê kiến thức tập làm văn đã học C. tiÕn tr×nh d¹y vµ häc : 1- ổn định tổ chức : 2- KiÓm tra : KÕt hîp trong giê. 3- Bµi míi : Hoạt động của GV- HS. Néi dung * Hoạt động 1 : Những nội dung cần tìm hiểu : 1- Câu hỏi 1 ( SGK106) - V¨n b¶n thuyÕt minh :LuyÖn tËp viÖc kÕt -Hoạt động nhóm: hîp gi÷a thuyÕt minh víi c¸c yÕu tè nh - Phương pháp : Nêu và giải quyết vấn đề : nghÞ luËn, gi¶i thÝch, miªu - Nhãm 1,2:PhÇn TLV líp 9 cã nh÷ng néi dung lín V¨n b¶n tù sù : nµo? + Sù kÕt hîp gi÷a tù sù víi biÓu c¶m vµ miªu t¶ néi t©m, gi÷a tù sù víi yÕu tè nghÞ luËn Mét sè néi dung míi trong v¨n b¶n tù sự : đối thoại, độc thoại và độc thoại nội t©m, ngêi kÓ chuyÖn vµ vai trß ngêi kÓ chuyÖn trong v¨n b¶n tù sù. 2- C©u hái 2 : trß, vÞ trÝ t¸c dông cña c¸c biÖn ph¸p - Nhãm 3,4: T×m hiÓu vai trß vµ t¸c dông cña biÖn -Vai nghÖ ph¸p NT vµ yÕu tè miªu t¶ trong v¨n b¶n thuyÕt minh:thuËt vµ miªu t¶ trong v¨n b¶n thuyÕt minh. + Giúp cho ngời nghe hiểu biết về đối t. đại diện nhóm trả lời îng. . GV nhËn xÐt, bæ xung. +YÕu tè miªu t¶ lµm bµi thuyÕt minh sinh động, cụ thể. * Hoạt động 2 : So sánh văn bản thuyết minh 3- Câu hỏi 3 : cã yÕu tè miªu t¶ víi VB miªu t¶. - Phương pháp: So sánh, đối chiếu. - So s¸nh ®iÓm gièng nhau vµ kh¸c nhau cña v¨n b¶n thuyÕt minh cã yÕu tè miªu t¶, tù sù víi v¨n b¶n miªu t¶, tù sù ?.

(145) -GV treo b¶ng phô so s¸nh sù kh¸c nhau. Miªu t¶ §èi tîng cña miªu t¶ thêng lµ c¸c sù vËt, con ngêi, hoµn c¶nh cô thÓ. - Cã h cÊu tëng tîng, kh«ng nhÊt thiÕt ph¶i trung trung thµnh víi sù vËt. - Dïng nhiÒu so s¸nh liªn tëng - Mang nhiÒu c¶m xóc chñ quan cña ngêi viÕt. - Ýt dïng sè liÖu cô thÓ, chi tiÕt. - Dïng nhiÒu trong s¸ng t¸c v¨n ch¬ng nghÖ thuËt. - Ýt tÝnh khu«n mÉu.. ThuyÕt minh §èi tîng cña thuyÕt minh thêng lµ c¸c lo¹i sù vật, đồ vật ... - Trung thành với đặc điểm của đối tợng, sự vËt. - Bảo đảm tính khách quan khoa học. - Ýt dïng tëng tîng, so s¸nh.. - Dïng nhiÒu sè liÖu cô thÓ, chi tiÕt. - øng dông trong nhiªu t×nh huèng cuéc sèn, v¨n hãa, khoa häc. - Thêng theo mét sè yªu cÇu gièng nhau (mÉu). - §a nghÜa. - §¬n nghÜa ChuyÓn tiÕt 2: 4- C©u hái 4 : * Hoạt động 3 : Nội dung văn bản tự sự học ở líp 9: - NhËn diÖn - Nội dung văn bản tự sự đã học ở lớp 9? - Vai trß, t¸c dông. - Kü n¨ng kÕt hîp. - Phương pháp: Tái hiện, nêu và giải quyết vấn đề. - Hoạt động: cá nhân, nhóm. GV định hớng. + Häc kü h¬n sù kÕt hîp c¸c yÕu tè miªu t¶, nghÞ luận trong văn bản tự sự, tìm hiểu về đối thoại, độc thoại và độc thoại nội tâm, ngời kể và ngôi kể trong v¨n b¶n tù sù. - Tham kh¶o : §Ó häc tèt ng÷ v¨n 8 – 96 + Miªu t¶ néi t©m : C¶m xóc, ý nghÜ cña L·o H¹c, diÔn biÕn t©m lý t©m tr¹ng cña KiÒu trong TruyÖn KiÒu, tÝnh c¸ch t©m lý nh©n vËt bÐ Thu – ChiÕc lîc ngµ. + Nghị luận : Giúp trình bày những vấn đề về nh©n sinh, triÕt lý sèng, vÒ t tëng rót ra tõ diÔn biÕn từ cuộc đời nhân vật, từ diễn biến của truyện. Lời 5- Câu hỏi 5 : cña «ng ho¹ sÜ, lêi ngêi dÉn chuyÖn nãi vÒ sù hy sinh thÇm lÆng cña ngêi thanh niªn trong LÆng lÏ Sa Pa. - §èi tho¹i * Hoạt động 4: Ôn tập đối thoại, độc thoại, độc - Độc thoại tho¹i néi t©m. - §éc tho¹i néi t©m - Phương pháp: Tái hiện, nêu và giải quyết vấn đề. - Hoạt động: cá nhân, nhóm. - Thế nào là đối thoại, độc thoại và độc thoại nội t©m ? Vai trß, t¸c dông vµ h×nh thøc thÓ hiÖn trong v¨n b¶n ? 6- C©u hái 6 : Tham kh¶o : Lµng – Kim L©n “Mô chñ nhµ chÐp miÖng ...... biÕt ®©u ngêi ta - Ng«i kÓ chøa bè con «ng b©y giê ?”. - Ngêi kÓ chuyÖn Hoạt động 6 : Ngời kể chuyện. - Vai trß cña ngêi kÓ chuyÖn - Phương pháp: Tái hiện, nêu và giải quyết vấn đề. - Hoạt động: cá nhân, nhóm. - T×m hai ®o¹n v¨n ngêi kÓ chuyÖn ë ng«i thø nhÊt vµ ng«i thø ba ? + Truyện Chiếc lợc ngà đợc kể lại theo lời ngời chứng kiến câu chuyện. Do đó ngời kể dùng ngôi thứ nhất, xng tôi để kể. + Truyện Lặng lẽ Sa Pa đợc kể theo lời ngời dẫn chuyÖn, mét ngêi biÕt hÕt mäi chuyÖn nhng dÊu m×nh. + Truyện Cố hơng đợc kể theo lời một nhân vật trong truyện và dùng ngôi thứ nhất để kể. Hoạt động 7: Củng cố- Dặn dò: 1- Cñng cè : - GV hÖ thèng bµi theo néi dung.

(146) đã học. 2- Híng dÉn vÒ nhµ : - ¤n tËp tiÕp phÇn tËp lµm v¨n đã học. D. Rót kinh nghiÖm sau g×p d¹y: - ¦u ®iÓm:........................................................................................................................... ............................................................................................................................................. Tån t¹i:................................................................................................................................ ................................................................................................................................... Ngày soạn: 20/12/2010 TiÕt 83 «n tËp phÇn tËp lµm v¨n I. Môc tiªu : 1. KiÕn thøc. 2. Kü n¨ng : 3. Thái độ :. Giúp học sinh hệ thống những kiến thức tập làm văn đã học văn thuyÕt minh, v¨n tù sù, v¨n nghÞ luËn líp 6, 7, 8 vµ n©ng cao ë líp 9 : sö dông c¸c yÕu tè miªu t¶ trong v¨n thuyÕt minh, yÕu tè miêu tả, nghị luận, đối thoại, độc thoại và độc thoại nội tâm trong v¨n b¶n tù sù. RÌn kü n¨ng so s¸nh, ph©n tÝch, nhËn diÖn vµ sö dông trong khi viÕt v¨n thuyÕt minh, tù sù. Cã ý thøc trau dåi kiÕn thøc c¶m thô t¸c phÈm v¨n häc.. II. ChuÈn bÞ : - §Ó häc tèt ng÷ v¨n 9 SGK. - Lập bảng thống kê kiến thức tập làm văn đã học III. tiÕn tr×nh d¹y vµ häc : 1- ổn định tổ chức : 2- KiÓm tra : ViÖc chuÈn bÞ bµi tËp 3- Bµi míi : Hoạt động của thầy và trò Néi dung * Hoạt động 1 : Những yêu cầu về văn bản tự 7- Câu hỏi 7 : sù ë líp 9. - Phương pháp: Tái hiện, nêu và giải quyết vấn - Néi dung tù sù võa lÆp l¹i võa n©ng cao. đề. - Hoạt động: cá nhân, nhóm. - C¸c néi dung v¨n b¶n tù sù häc ë líp 9 kh¸c g× - HiÓu s©u h¬n vÒ c¸ch viÕt, c¸ch thÓ hiÖn c©u so với nội dung đã học ở lớp dới ? chuyÖn vµ nh©n vËt GV định hớng + V¨n tù sù lµ träng t©m cña ch¬ng tr×nh ng÷ v¨n 9 häc kú I. C¸c néi dung tù sù võa lÆp l¹i võa n©ng cao, thÓ hiÖn : . Yªu cÇu vÒ viÖc nhËn diÖn c¸c yÕu tè miªu t¶ nội tâm, nghị luận, đối thoại, đọc thoại, ngời kể chuyÖn trong v¨n b¶n tù sù . Yªu cÇu vÒ kü n¨ng kÕt hîp c¸c ph¬ng thøc trong mét v¨n b¶n. . Yêu cầu thấy đợc vai trò và vị trí tác dụng của c¸c yÕu tè miªu t¶ néi t©m, lËp luËn, vai trß cña 8- C©u hái 8 : đối thoại độc thoại, của việc thay đổi các hình - Giúp cho ngời nghe hiểu biết về đối tợng. thức ngời kể chuyện trong văn bản tự sự nh thế + Vì các yếu tố đó chỉ là yếu tố bổ trợ nhằm lµm næi bËt ph¬ng thøc chÝnh lµ tù sù. nµo. * hoạt động 2 : Giải thích khái niệm. - Phương pháp: Tái hiện, nêu và giải quyết vấn.

(147) đề. - Hoạt động: cá nhân, nhóm. - Giải thích tại sao trong một văn bản có đủ các yÕu tè miªu t¶, biÓu c¶m, nghÞ luËn mµ vÉn gäi lµ v¨n b¶n tù sù ? + Khi gäi tªn mét v¨n b¶n ngêi ta c¨n cø vµo phơng thức biểu đạt chính của văn bản đó. 9- C©u hái 9 : - Có văn bản chỉ có một phơng thức biểu đạt kh«ng ? GV định hớng + Kh«ng cã. Do sù kÕt hîp nhiÒu ph¬ng thøc biểu đạt nên văn bản trở nên đa dạng trong cách biÓu hiÖn. * Hoạt động 3 : Các yếu tố kết hợp với văn b¶n chÝnh. - GV treo b¶ng phô ( sgk-220) - HS:Kẻ bảng vào vở và đánh dấu vào ô trống ? . §¹i diÖn HS lªn ®iÒn.. TT. KiÓu v¨n b¶n C¸c yÕu tè kÕt hîp víi v¨n b¶n chÝnh chÝnh Tù sù Miªu t¶ NghÞ luËn BiÓu c¶m T. Minh §. hµnh 1 Tù sù x X x x 2 Miªu t¶ x x X 3 NghÞ luËn x x x 4 BiÓu c¶m X x X 5 ThuyÕt minh x X 6 §iÒu hµnh * Hoạt động 4 : 10- C©u hái 10 : - Phương pháp: Tái hiện, nêu và giải quyết vấn đề. - Hoạt động: cá nhân, nhóm. - Bài của HS phải đủ vì đây là giai đoạn luyện -GV: Mét sè t¸c phÈm tù sù kh«ng ph¶i bao giê tËp kü n¨ng c¬ b¶n. còng ph©n biÖt râ bè côc ba phÇn. T¹i sao bµi tËp 11- C©u hái 11 : làm văn tự sự của em phải đủ ba phần ? * Hoạt động 5 :Vai trò tác dụng của kiến thøc. Hiểu rõ đặc điểm nghệ thuật, từ đó hiểu sâu - Phương pháp: Tái hiện, nêu và giải quyết vấn -h¬n néi dung TP tù sù đề. - Hoạt động: cá nhân, nhóm. - C¸c kiÕn thøc, kü n¨ng vÒ kiÓu v¨n b¶n tù sù cña phần tập làm văn có giúp đợc gì trong việc đọc – hiÓu v¨n b¶n t¸c phÈm v¨n häc t¬ng øng ? + C¸c hiÓu biÕt vÒ yÕu tè miªu t¶, nghÞ luËn, biểu cảm, các hiểu biết về đối thoại, độc thoại và độc thoại nội tâm, ngôi kể. + TP Làng của Kim Lân : yếu tố đối thoại, độc tho¹i, miªu t¶ néi t©m, yÕu tè nghÞ luËn sÏ gióp ta hiÓu vµ rung c¶m tríc diÔn biÕn t©m tr¹ng cña «ng Hai, mét ngêi n«ng d©n yªu lµng, yªu níc, quyÕt t©m ®i theo kh¸ng chiÕn ... + TP LÆng lÏ Sa Pa : ng«i kÓ, ngêi kÓ chuyÖn gióp ta hiÓu râ h¬n vÒ tËp thÓ nh÷ng con ngêi lao 12- C©u hái 12 : động mới : âm thầm cống hiến cho Tổ quốc một cách tự nguyện ... Yếu tố miêu tả cho tả hiểu hơn - Hiểu sâu hơn, cung cấp các mẫu sinh động để vận dụng sáng tạo khi làm bài văn tự sự. về chất trữ tình đậm đà của câu chuyện ... * Hoạt động 6 : Vận dụng khi viết bài văn tù sù..

(148) - Phương pháp: Tái hiện, nêu và giải quyết vấn đề. - Hoạt động: cá nhân, nhóm. - Nh÷ng kiÕn thøc kü n¨ng vÒ c¸c t¸c phÈm tù sù của phần đọc – hiểu văn bản và phần tiếng Việt tơng ứng đã giúp em những gì trong viết bài văn tù sù ? + §Ò tµi, néi dung, c¸ch kÓ chuyÖn, c¸ch dïng c¸c ng«i kÓ, ngêi kÓ chuyÖn, c¸ch dÉn d¾t x©y dùng vµ miªu t¶ nh©n vËt, sù viÖc ... 4- Cñng cè : - GV củng cố theo nội dung đã ôn tập - Sù gièng vµ kh¸c nhau v¨n b¶n tù sù líp 6,9 5- Híng dÉn vÒ nhµ : - Nắm chắc kiến thức tập làm văn đã ôn tập - Ôn tập kiến thức tập làm văn đã học giờ sau ôn tập ( tiếp) …………………………….. Ngày soạn:20/12/2010 TiÕt 84 «n tËp phÇn tËp lµm v¨n I. Môc tiªu : 1. KiÕn thøc 2. Kü n¨ng : 3. Thái độ :. Gióp HS cñng cè vÒ thÓ lo¹i v¨n tù sù. RÌn kü n¨ng viÕt bµi Cã ý thøc trau dåi kiÕn thøc c¶m thô t¸c phÈm v¨n häc thªm yªu bé m«n.. II. ChuÈn bÞ : - GV hÖ thèng c©u hái «n tËp + Đề, dµn ý + Bµi v¨n mÉu. - HS «n tËp l¹i néi dung III. tiÕn tr×nh d¹y vµ häc : 1- ổn định tổ chức : 2- Bµi míi : Hoạt động của thầy và trò * Hoạt động 1: Lý thuyết. - Phương pháp : Tái hiện. - Hoạt động : cá nhân , cả lớp. GV: có phải văn bản tự sự nào cũng có một phơng thức biểu đạt duy nhất? GV: các phơng thức đó có ý nghĩa gì? GV: Nªu bè côc cña bµi v¨n tù sù? * Hoạt động 2: Luyện tập . GV đa ra đề bài GV: §Ò bµi thuéc thÓ lo¹i g×? - KÓ vÒ néi dung g×? GV Nªu phÇn më bµi.. Néi dung I.LÝ thuyÕt: * C¸c ph¬ng thøc trong v¨n b¶n tù sù: + Miªu t¶ + BiÓu c¶m + NghÞ luËn * Bè côc: - 3 phÇn:+ Më bµi + Th©n bµi + KÕt luËn II. LuyÖn tËp: 1. §Ò bµi: KÓ l¹i mét viÖc lµm tèt cña em 2. Dµn bµi: * Më bµi: - Giới thiệu đợc việc làm tốt - Cảm xúc của bản thân đối với việc đó.

(149) - Thân bài nêu vấn đề gì?. - Kết bài nêu vấn đề gì? * Hoạt động 3: Thực hiện phần luyện nói. - Hoạt động nhóm ( nhóm ngẫu nhiên) . GV nªu yªu cÇu - Nhãm 1,2 phÇn më bµi - Nhãm 3,4 phÇn th©n bµi . §¹i diÖn nhãm lªn tr×nh bµy-> nhãm kh¸c nhË xÐt .GV nhận xét,bổ xung đọc bài văn mẫu. 4. cñng cè: - GV chèt l¹i ND bµi 5. Híng dÉn vÒ nhµ: - Häc bµi - ¤n tËp l¹i toµn bé phÇn tËp lµm v¨n. - Soạn văn bản: Những đứa trẻ.. * Th©n bµi: - DiÔn biÕn sù viÖc + Sù viÖc më ®Çu + Sù viÖc diÔn biÕn + Sù viÖckÕt thóc. * KÕt bµi: - Nªu kÕt qu¶ sù viÖc - Ấn tợng của sự việc đó đối với bản thân. …………………………………………. Tiết 83+ 84 Thi học kì ( Lịch thi và đề thi PGD) ………………………………….. Gi¶ng : 9C……………. 9A:…………… 85 + 86 những đứa trẻ (TrÝch Thêi th¬ Êu – M¸c xim Go-r¬-ki) Atiªu. Môc 1- KiÕn thøc. Học sinh cảm nhận đợc tình bạn thân thiết của nhà văn với mấy đứa trẻ sống thiếu tình thơng bên hàng xóm, bất chấp những c¶n trë trong quan hÖ x· héi lóc bÊy giê.. 2- Kü n¨ng :. RÌn kü n¨ng t×m hiÓu v¨n b¶n tù sù, ph©n tÝch nh÷ng t¸c dông của các yếu tố miêu tả, biểu cảm cũng nh đối thoại, độc thoại néi t©m .... 3- Thái độ :. Biết đồng cảm với các đứa trẻ sống thiếu tình thơng, từ đó có các hành động thể hiện sự đồng cảm đó.. B- ChuÈn bÞ : - §Ó häc tèt ng÷ v¨n 9. - Giíi thiÖu t¸c gi¶ M¸c xim Go r¬ ki. C- TiÕn tr×nh tæ chøc d¹y häc: 1- ổn định tổ chức : 1phút) 9C: tổng số 30 vắng…lí do… 9A: tæng sè 27 v¾ng…lÝ do…. 2- KiÓm tra : ( 5') - Nªu vµ gi¶i thÝch bè côc truyÖn ng¾n Cè h¬ng cña nhµ v¨n Lç TÊn ? 3- Bµi míi :.

(150) Hoạt động của thầy và trò. Néi dung. * Hoạt động 1 : Tìm hiểu chung về tác giả, I- Giới thiệu tác giả - tác phẩm: t¸c phÈm ( 9 phót) 1- T¸c gi¶ : -HS: §äc chó thÝch. Giíi thiÖu vÒ nhµ v¨n M¸c xim Go r¬ ki? - M¸c xim Go r¬ ki lµ bót danh cña A lÕch x©y + Tiếng Nga Go rơ ki nghĩa là “cay đắng”. + T¸c gi¶ cña bé ba tiÓu thuyÕt tù thuËt, nhµ v¨n Pª scèp dùng ngôi thứ nhất xng tôi kể chuyện đời mình : Thời thơ ấu, Kiếm sống, Trờng đại học của tôi và tiÓu thuyÕt Ngêi mÑ. + GV đọc cho HS tham khảo về Mác xim Go rơ ki SGV – 239 “M¸c xim Go r¬ ki lµ bót danh ...... ở trung tâm thủ đô Mát xcơ va”. - Giíi thiÖu vÒ Thêi th¬ Êu vµ ®o¹n trÝch Nh÷ng đứa trẻ : * Hoạt động 2: Đọc kể ( 25 phút) - HS tãm t¾t GV định hớng: Sau gần 1 tuần, không thấy… sau đó 3 anh em con trai đại tá lại ra chơi với A- Li Ô - Sa. Chúng trò chuyện về bắn chim về gì ghẻ… Ali « sa kÓ cho chóng nghe nh÷ng chuyÖn cæ tÝch mà bà ngoại đã kể cho chú. Đại tá cấm các con ch¬i víi A li « sa vµ ®uæi em ra khái s©n. Nhng A li « sa vÉn tiÕp tôc ch¬i víi ®a trÎ Êy vµ c¶ bän thÊy vui.. 2- T¸c phÈm : - Những đứa trẻ trích tiểu thuyết Thời thơ ấu II. §äc kÓ tãm t¾t: 1. §äc: 2. Tãm t¾t:. - Cã thÓ chia v¨n b¶n thµnh ba phÇn theo diÔn biến tình bạn của những đứa trẻ. Tìm 3 đoạn ấy ? - Hoạt động nhóm: - T×m nh÷ng chi tiÕt xuÊt hiÖn ë c¶ phÇn 1 vµ 3- Bè côc ®o¹n trÝch : phÇn 3 t¹o nªn sù kÕt nèi chÆt chÏ ? 3 phÇn . §¹i diÖn nhãm tr¶ lêi + T×nh b¹n tuæi th¬ trong tr¾ng. + T×nh b¹n bÞ cÊm ®o¸n. . GV nhËn xÐt, bæ xung. + Tình bạn vẫn đợc duy trì. *Mối liên kết trong NT : những đứa trẻ, những con chim, truyÖn cæ tÝch, ngêi d× ghÎ, ngêi bµ hiền hậu đã xuất hiện ở phần đầu, lại xuất hiÖn ë phÇn ba, t¹o mèi quan hÖ kÕt nèi thèng nhÊt vµ chÆt chÏ g©y Ên tîng s©u s¾c tíi ngêi đọc.. 4- Cñng cè : (3') - GV chèt l¹i néi dung bµi häc. - HS tãm t¾t l¹i t¸c phÈm. 5- Híng dÉn vÒ nhµ : ( 2' ) - So¹n tr¶ lêi tiÕp nh÷ng c©u hái tiÕp theo. ---------------------------------.

(151) Gi¶ng : 9C……………. 9A:…………… TiÕt 86 những đứa trẻ (TiÕp) Atiªu. Môc 1- KiÕn thøc. Học sinh cảm nhận đợc tình bạn thân thiết của nhà văn với mấy đứa trẻ sống thiếu tình thơng bên hàng xóm, bất chấp những c¶n trë trong quan hÖ x· héi lóc bÊy giê.. 2- Kü n¨ng :. RÌn kü n¨ng t×m hiÓu v¨n b¶n tù sù, ph©n tÝch nh÷ng t¸c dông của các yếu tố miêu tả, biểu cảm cũng nh đối thoại, độc thoại néi t©m .... 3- Thái độ :. Biết đồng cảm với các đứa trẻ sống thiếu tình thơng, từ đó có các hành động thể hiện sự đồng cảm đó.. B- ChuÈn bÞ : - §Ó häc tèt ng÷ v¨n 9 B×nh gi¶ng v¨n 9. -HS so¹n bµi C- TiÕn tr×nh tæ chøc d¹y häc: 1- ổn định tổ chức : (1phút) 9C: tổng số 30 vắng…lí do… 9A: tæng sè 27 v¾ng…lÝ do…. 2- KiÓm tra : ( 5') Câu hỏi: Tóm tắt truyện " Những đứa trẻ" 3- Bµi míi : Hoạt động của thầy và trò Néi dung * Hoạt động 1 : Cuộc sống và tình cảnh II- T×m hiÓu v¨n b¶n : của những đứa trẻ ( 10phót) 1- Những đứa trẻ sống thiếu tình thơng : - Hoàn cảnh của chú bé A li ô sa và ba đứa con nhà đại tá và quan hệ giữa hai gia đình ? + ¤ng bµ ngo¹i cña ¤ li « sa lµ hµng xãm cña đại tá nhng hai gia đình có địa vị xã hội khác nhau, mét bªn lµ d©n thêng, mét bªn lµ quan chức giàu sang, ông đại tá cấm không cho chóng sang ch¬i. - Nhng tình bạn giữa chúng đã đợc nảy nở sau sự việc gì ? Vì sao tác giả lại nhớ và kể lại đợc nh vËy sau bao nhiªu n¨m ? + A li ô sa tình cờ giúp sức cứu đứa trẻ con ông đại tá nên ba đứa rủ A li ô sa sang chơi. + Qua trò chuyện A li ô sa biết mấy đứa tuy sèng trong giµu sang nhng cñng ch¼ng sung síng g×, mÑ chÕt ë víi d× ghÎ, l¹i bÞ bè cÊm ®o¸n, đánh đòn ... - Khi mấy đứa trẻ kể về chuyện mẹ chết, ngời kể chuyện đã quan sát và tả qua hình ảnh rất gợi c¶m nµo ? “ Chóng ngåi s¸t vµo nhau nh nh÷ng chó gµ con”.. - Hai gia đình có địa vị xã hội khác nhau tạo bức tờng ngăn cách quan hệ tự nhiên giữa những đứa trÎ.. - Hoàn cảnh sống thiếu tình thơng đã tạo nên t×nh b¹n trong s¸ng gi÷a chóng, khiÕn mÊy chôc n¨m sau t¸c gi¶ vÉn nhí nh in vµ kÓ rÊt xóc động.. * Hoạt động 2 : Những quan sát tinh tế (10 phót) - Những đứa trẻ hàng xóm qua cảm nhận của A li « sa nh thÕ nµo ? Tríc khi quen th©n nh×n sang hµng xãm A li « sa chØ thÊy ®iÒu g× ? + “Ba đứa cùng mặc áo cánh ..... có thể chỉ 2- Những quan sát và nhận xét tinh tế : phân biệt đợc chúng theo tầm vóc”..

(152) + Khi mấy đứa trẻ kể chuyện mẹ chết, chỉ còn d× ghÎ mµ chóng gäi lµ mÑ kh¸c råi lÆng ®i Go r¬ ki kÓ : “Chóng ngåi s¸t bªn nhau nh ch÷ng chó gµ con” -> So s¸nh chÝnh x¸c khiÕn ta liªn tëng c¶nh lò gµ con sî h·i co côm vµo nhau khi nh×n thÊy diÒu h©u. -T¸c gi¶ sö dông biÖn ph¸p NT g×? T¸c dông? - Khi đại tá bất chợt xuất hiện thì Go rơ ki viết thÕ nµo ? + “Tức thì cả mấy đứa trẻ lặng lẽ bớc ra khỏi chiếc xe và đi vào nhà, khiến tôi lại nghĩ đến nh÷ng con ngçng ngoan ngo·n”. Chóng bÞ bè ¸p chÕ l¼ng lÆng vµo nhµ ch¼ng d¸m hÐ r¨ng. T¸c gi¶ cßn kÓ mét ®o¹n “T«i nhí l¹i th× kh«ng bao giê chóng nãi mét lêi nµo vÒ bè vµ d× ghÎ”. * Hoạt động 3 : Tìm hiểu nghệ thuật kể chuyÖn cña nhµ v¨n (10 phót) - NghÖ thuËt kÓ chuyÖn cña Go r¬ ki ?. - So s¸nh -> sù sî h·i cña bän trÎ vµ sù th«ng c¶m víi nçi bÊt h¹nh cña chóng. + ThÓ hiÖn d¸ng dÊp bªn ngoµi vµ néi t©m cña bän trÎ + A li « sa cµng c¶m th«ng víi cuéc sèng thiÕu t×nh th¬ng cña bän trÎ h¬n.. - Chuyện đời thờng và truyện cổ tích đợc lồng víi nhau qua c¸c chi tiÕt nµo ?. - Truyện cổ tích và chuyện đời thờng còn lồng víi nhau qua h×nh ¶nh cña ai ? kÓ nh thÕ nµo ? GV định hớng + Ngêi bµ nh©n hËu. Bµ thêng kÓ chuyÖn cæ tÝch cho ch¸u nghe vµ b©y giê chó kÓ l¹i cho c¸c bạn ... chi tiết ngời bà nhân hậu cũng đợc kể lại bằng giọng cổ tích “ngày trớc, trớc kia, đã có thêi ...” + Chúng còn khẳng định “Có lẽ tất cả các bà đều tốt ... - T¸c dông cña nghÖ thuËt kÓ chuyÖn ®an xen giữa chuyện đời thờng và truyện cổ tích của M¸c xim Go r¬ ki lµ g×? - Tên những đứa trẻ không nêu rõ ? Giải thích ?. 3- Chuyện đời thờng và truyện cổ tích : - Kể lồng chuyện đời thờng vào truyện cổ tích. + D× ghÎ “mÑ kh¸c” cña bän trÎ -> A li « sa liªn tởng tới dì ghẻ độc ác trong truyện. + MÑ thËt sÏ vÒ.. * Hoạt động 4 : (Tổng kết nội dung nghệ thuËt ( 5 phót) - Nªu néi dung vµ nghÖ thuËt cña truyÖn? - §äc ghi nhí SGK 234. - Làm cho tác phẩm trở nên sinh động, hấp dẫn. - TruyÖn cµng kh¸i qu¸t vµ mang mµu s¾c cæ tích đậm đà. III- Tæng kÕt : - Néi dung- NghÖ thuËt - Ghi nhí : SGK 234 4- Cñng cè : ( 3 phót) - GV chèt l¹i néi dung bµi häc. - Qua t×nh b¹n cña A li « sa gióp em hiÓu g× vÒ tÊm lßng cña nhµ v¨n víi nh÷ng con ngêi c« độc. 5- Híng dÉn vÒ nhµ : ( 1 phót) - N¾m ch¾c néi dung.

(153) - giê sau tr¶ bµi KT v¨n + tiÕng viÖt.. ……………………………………………... Ngµy 18/12/2010 TiÕt 80 Tr¶ bµi kiÓm tra tiÕng viÖt + v¨n A- Môc tiªu 1- KiÕn thøc. 2- Kü n¨ng : 3- Thái độ :. Giúp học sinh thấy đợc những kiến thức tiếng Việt đã vận dông lµm bµi kiÓm tra : Ph¬ng ch©m héi tho¹i, sù ph¸t triÓn tõ vùng, c¸c biÖn ph¸p tu tõ, c¸ch dÉn trùc tiÕp, gi¸n tiÕp, cách xng hô ... Những kiến thức về truyện, thơ hiện đại Việt Nam. Rèn kỹ năng nhận biết, phân tích và đánh giá tác dụng của các hình thức nghệ thuật. Kỹ năng cảm thụ văn thơ hiện đại ViÖt Nam. Lòng yêu thích bộ môn, có nhận thức đúng về nội dung của các kiến thức ngữ văn đã học.. B- ChuÈn bÞ : - Đề bài, đáp án, biểu điểm,, nhận xét đánh giá. - Ôn tập tiếng Việt – Thơ truyện hiện đại. C- TiÕn tr×nh tæ chøc d¹y häc: 1- KiÓm tra : ( Kh«ng kiÓm tra) 2- Bµi míi : Hoạt động của thầy và trò Néi dung * Hoạt động 1 : trả bài kiểm tra tiếng việt I- Đề kiểm tra tiếng Việt : 1- Yªu cÇu cña bµi kiÓm tra : - GV thông qua đáp án, biểu điểm + §¸p ¸n bµi so¹n tiÕt 74. - GV đánh giá u nhợc điểm của bài làm tiếng Việt 2- §¸nh gi¸ nhËn xÐt bµi lµm : ? - ¦u ®iÓm : . - Đa số Hs làm bài tốt, kết quả tơng đối cao. * Tån t¹i : - Vẫn cßn häc sinh kh«ng cã ý thøc lµm bµi.

(154) * hoạt động 2 : - Häc sinh xem bµi lµm vµ söa sai vµo vë. - Gi¸o viªn c«ng bè ®iÓm, ghi vµo sæ * Hoạt động 3 : Đề kiểm tra thơ truyện hiện đại - GV thông qua đáp án, biểu điểm ( đã thực hiện ở tiết 75) * hoạt động 4 : - GV đánh giá u nhợc điểm của bài kiểm tra thơ truyện hiện đại. * hoạt động 5 - Häc sinh xem bµi lµm vµ söa sai vµo vë. - Gi¸o viªn c«ng bè ®iÓm, ghi vµo sæ. - một số học sinh cha lấy đợc ví dụ, hoặc ví dô cha phï hîp. - Mét sè bµi lµm cßn tÈy xo¸, sai lçi chÝnh t¶. II- Đề kiểm tra thơ, truyện hiện đại : 1- Yªu cÇu cña bµi kiÓm tra : 2- §¸nh gi¸ nhËn xÐt bµi lµm : * ¦u ®iÓm - đa số hs làm bài tơng đói tốt - Tr×nh bÇy s¹ch sÏ , khoa häc * Tån t¹i : - NhiÒu bµi bÞ ®iÓm kÐm - C©u 2 mét sè häc sinh cßn tr×nh bµy dµi dòng, cha đúng trọng tâm..  hoạt động 6: Củng cố- Dặn dò 1- Cñng cè - Söa nh÷ng lçi sai trong bµi viÕt 2- Híng dÉn vÒ nhµ : - ChuÈn bÞ phÇn «n tËp tËp lµm v¨n. --------------------------------------------.

(155) Ngày soạn: 22/12/2010 TiÕt 87 tËp lµm th¬ t¸m ch÷ A- Môc tiªu 1- KiÕn thøc 2- Kü n¨ng : 3- Thái độ :. Häc sinh lµm viÖc theo nhãm, chuÈn bÞ bµi th¬ t¸m ch÷ víi chủ đề tự chọn. Trình bày bài thơ nêu nội dung, cảm xúc, cách gieo vÇn, ng¾t nhÞp, ý nghÜa néi dung ... Tập làm thơ tám chữ theo chủ đề tự chọn, bớc đầu diễn đạt đợc suy nghÜ, c¶m xóc cña m×nh. Yªu thÝch v¨n häc vµ lµm th¬.. B- ChuÈn bÞ : - Th¬ Tè H÷u - C¸c nhãm chuÈn bÞ bµi th¬ tù s¸ng t¸c C- TiÕn tr×nh d¹y vµ häc : 1- ổn định tổ chức : 2- KiÓm tra ( kh«ng KT) 3- Bµi míi : Hoạt động của thầy và trò * Hoạt động 1 : Tìm từ thích hợp điền vào nh÷ng c©u th¬ cã s½n . - Phương pháp: nêu và giải quyết vấn đề. - Hoạt động: cá nhân, nhóm. - Tìm những từ thích hợp (đúng thanh, đúng vần) để điền vào chỗ trống trong khổ thơ sau : “Hoa lựu nở đầy một vờn đỏ nắng Lũ bớm vàng lơ đãng lớt bay qua” - Thêm một câu để đúng vần và cảm xúc từ ba c©u tríc ? “ Con đờng nhỏ tiếng nói cời rộn rã S¸ch bót ¬i cïng em bíc tíi trêng.” * hoạt động 2 : -Các nhóm trình bày và nhËn xÐt . - Phương pháp: Nêu và giải quyết vấn đề; Giảng bình. - Hoạt động: cá nhân, nhóm. - §äc th¬ vµ b×nh th¬ cña c¸c nhãm ? 4 nhãm, mỗi nhóm đọc một bài thơ ? cá nhân và các nhãm nhËn xÐt bµi th¬ cña c¸c nhãm kh¸c víi nh÷ng yªu cÇu sau : + Bµi th¬ c¸c c©u cã t¸m ch÷. + C¸ch gieo vÇn ? c¸ch ng¾t nhÞp. + KÕt cÊu bµi th¬ cã hîp lý kh«ng ? + Néi dung c¶m xóc cã ch©n thµnh kh«ng ? + Chủ đề bài thơ có ý nghĩa gì ? - Muốn làm bài thơ tám chữ ta cần đáp ứng nh÷ng yªu cÇu g× ? + Mçi dßng th¬ cã t¸m ch÷ + C¸ch ng¾t nhÞp ®a d¹ng. + Cã nhiÒu c¸ch gieo vÇn nhng phæ biÕn lµ vần chân, đợc gieo liên tiếp hoặc gián cách. + NÕu bµi th¬ dµi cã thÓ chia thµnh khæ (thêng mçi khæ 4 dßng) 4- Cñng cè :. Néi dung I- Thùc hµnh lµm th¬ t¸m ch÷ : 1- Bµi 1 (151) - Thanh b»ng “vên” - VÇn “a” “qua” 2- Bµi 2 (151) - VÇn “¬ng” - C¶m xóc phÊn khëi. II- §äc th¬ vµ b×nh th¬ c¸c nhãm : 1- Bµi 3 (151). * Ghi nhí SGK 150.

(156) - Muốn làm bài thơ tám chữ ta cần đáp ứng những yêu cầu gì ? + Mçi dßng th¬ cã t¸m ch÷ + C¸ch ng¾t nhÞp ®a d¹ng. + Có nhiều cách gieo vần nhng phổ biến là vần chân, đợc gieo liên tiếp hoặc gián cách. + NÕu bµi th¬ dµi cã thÓ chia thµnh khæ (thêng mçi khæ 4 dßng) 5- Híng dÉn vÒ nhµ :-T×m chän bµi th¬ t¸m ch÷ vµ nªu c¶m nhËn cña m×nh. Ngày soạn: 22/12/2010 TiÕt 88 tËp lµm th¬ t¸m ch÷ A- Môc tiªu Häc sinh lµm viÖc theo nhãm, chuÈn bÞ bµi th¬ t¸m ch÷ víi 1- KiÕn thøc chủ đề tự chọn. Trình bày bài thơ nêu nội dung, cảm xúc, cách gieo vÇn, ng¾t nhÞp, ý nghÜa néi dung ... Tập làm thơ tám chữ theo chủ đề tự chọn, bớc đầu diễn đạt đợc 2- Kü n¨ng : suy nghÜ, c¶m xóc cña m×nh. Yªu thÝch v¨n häc vµ lµm th¬. 3- Thái độ : B- ChuÈn bÞ : - Th¬ Tè H÷u - C¸c nhãm chuÈn bÞ bµi th¬ tù s¸ng t¸c C- TiÕn tr×nh d¹y vµ häc : 1- ổn định tổ chức : 2- KiÓm tra ( kh«ng KT) 3- Bµi míi : Hoạt động của thầy và trò Néi dung * Hoạt động 3 : Tham khảo thơ tám chữ . III- Tham kh¶o mét sè bµi th¬ t¸m ch÷, tËp b×nh th¬ nªu c¶m nhËn cña m×nh - Phương pháp: - Nêu và giải quyết vấn đề. 1- Bµi th¬ “§i ®i em” – Tè H÷u - Hoạt động: cá nhân, nhóm. - §äc bµi th¬ “§i ®i em” – Tè H÷u. Cho häc sinh nhËn diÖn thÓ th¬ ? - VÇn ch©n gieo liªn tiÕp + Ch÷ trong dßng th¬. + C¸ch gieo vÇn : vÇn ch©n, liÒn “ ¬i – ph«i ; te – nÒ ; ¬i – rêi ; ngµy – ng©y ; sÇu – nhau ; thªm – lªn ; ta – giµ “ + Ng¾t nhÞp ®a d¹ng : 3/5, 3/3/2, 3/2/3 ... + KÕt cÊu bµi th¬ : C¶m xóc cña nhµ th¬ vÒ cuéc chia tay giữa mình và một em bé đi ở -> Lời động viên chân thµnh cña nhµ th¬. - Tình cảm của nhà thơ đợc biển hiện nh thế nào ? Các biÖn ph¸p nghÖ thuËt em nhËn thÊy ? + Sö dông mét lo¹t c©u c¶m (nçi nghÑn ngµo) + Câu hỏi tu từ (sự đau đớn, xót xa, day dứt) + Câu cầu khiến (lời động viên, thúc giục) + H×nh ¶nh Èn dô so s¸nh (Lßng c¨m hËn biÕn thµnh søc mạnh để vơn lên). §äc bµi th¬ “Ngêi con g¸i ViÖt Nam” ? + Néi dung bµi th¬ + C¸ch biÓu hiÖn - Häc sinh tù tr×nh bµy c¶m nhËn cña m×nh. GV nhËn xÐt, bæ sung hoµn chØnh. * Hoạt động 2: Các nhóm làm thơ và bình thơ. - Phương pháp: - Nêu và giải quyết vấn đề; Giảng bình. - Hoạt động: cá nhân, nhóm. - §äc th¬ vµ b×nh th¬ cña c¸c c¸ nh©n xung phong tr×nh bµy ? + Bµi th¬ c¸c c©u cã t¸m ch÷. + C¸ch gieo vÇn ? c¸ch ng¾t nhÞp. + KÕt cÊu bµi th¬ cã hîp lý kh«ng ? + Néi dung c¶m xóc cã ch©n thµnh kh«ng ? + Chủ đề bài thơ có ý nghĩa gì ? 4- Cñng cè :. 2- Bµi th¬ “Ngêi con g¸i ViÖt Nam” Ca ngîi ngêi con g¸i anh hïng - Vần chân gieo liên tiếp “tuổi – suối ; đông – gi«ng ; ng¾t – chÆt ; xanh – cµnh ...” II- Thùc hµnh lµm th¬ t¸m ch÷ :.

(157) - Kh¸i niÖm th¬ 8 ch÷ - C¸ch gieo vÇn ng¾t nhÞp th¬ 8 ch÷ 5- Híng dÉn vÒ nhµ : - Su tÇm chÐp l¹i nh÷ng bµi th¬ 8 ch÷ trong s¸ch b¸o VH - Tập làm thơ 8 chữ ( theo nhóm học tập); - Ôn tập kiến thức đã học. ………………………………….. Gi¶ng :9A………….. 9C…………. TiÕt 90 Tr¶ bµi kiÓm tra tæng hîp häc kú I A- Môc tiªu 1- KiÕn thøc 2- Kü n¨ng : 3- Thái độ :. Giúp học sinh đánh giá đợc kết quả bài kiểm tra học kỳ, ôn lại những kiến thức kỹ năng đã học và yêu cầu cần đạt đợc đối với bµi kiÓm tra. Rèn kỹ năng nhận xét, đánh giá bài làm của mình Cã ý thøc tiÕp thu ý kiÕn gãp ý cña b¹n, söa nh÷ng lçi sai cña bµi viÕt.. B- ChuÈn bÞ : - Đề bài, đáp án, biểu điểm, nhận xét đánh giá. C- TiÕn tr×nh d¹y vµ häc : 1- ổn định tổ chức : 2- KiÓm tra : 3- Bµi míi : Hoạt động của thầy và trò * Hoạt động 1 : Những yêu cầu và đánh giá kÕt qu¶ bµi tiÕng viÖt (30 phót) - GV thông qua đáp án, biểu điểm c©u 1: 1 ®iÓm + Söa: trËt tù -> yªn tÜnh Cảm xúc - > xúc động C©u 2: 2 ®iÓm + Giải thích đầy đủ nghĩa câu tục ngữ C©u 3: 7 ®iÓm + Giới thiệu đợc tác giả tác phẩm + Néi dung NT cña bµi th¬ " §ång chÝ" + Bài trình bày phải sạch sẽ, diễn đạt lu loát, kh«ng sai lçi chÝnh t¶. - GV đánh giá u nhợc điểm của bài làm ? + ¦u ®iÓm : - Câu sửa lỗi phần lớn đúng hoàn toàn - Giải đợc nghĩa đen và nghĩa bóng của câu tục ng÷ ( XuyÕn 9C, V©n Anh 9A, Mõng 9A, Linh 9A, Cóc 9C) - Hiểu đợc kiểu bài thuyết minh: giới thiệu đợc néi dung vµ nghÖ thuËt cña bµi th¬ " §ång chÝ" + Nhîc ®iÓm : - Một số bài nhầm lẫn xúc động sang cảm động. - gi¶i nghÜa c©u tôc ng÷ cßn s¬ sµi ( L©n, Cêng 9C, Lan §øc 9a…) - Giíi thiÖu bµi th¬ chñ yÕu lµ giíi thiÖu phÇn tác giả tác phẩm, cha giới thiệu đợc nội dung và nghÖ thuËt cña bµi Huyªn, Diªm, Chµo 9C…. - Ch÷ viÕt cßn cÈu th¶ s¬ sµi, sai lçi chÝnh t¶ ( Lan 9A, §¹t 9C..) * hoạt động 2 : ( 10 phút). Néi dung I- §Ò kiÓm tra häc k×: 1- Yªu cÇu cña bµi kiÓm tra :. 2- §¸nh gi¸ nhËn xÐt bµi lµm : - ¦u ®iÓm. - Nhîc ®iÓm :.

(158) - Häc sinh xem bµi lµm vµ söa sai vµo vë. - Gi¸o viªn c«ng bè ®iÓm, ghi vµo sæ II- Kết quả, đọc bài khá - HS xem l¹i bµi cña m×nh - KÕt qu¶ : 9C 9A §iÓm kh¸ = 1®iÓm 10 §iÓm TB = 20®iÓm 14 §iÓm yÕu = 9 ®iÓm 3 4- Cñng cè : ( 5 phót) Söa nh÷ng lçi sai trong bµi viÕt 5- Hớng dẫn về nhà : ( 1phút) Soạn bài Bàn về đọc sách ngữ văn tập 2. ---------------------------------------------Gi¶ng :9A…………. Ngày dạy:.

(159) TiÕt 91 bàn về đọc sách Chu Quang TiÒm A- Môc tiªu 1- KiÕn thøc. Học sinh nắm đợc ý nghĩa, sự cần thiết của việc đọc sách, phơng pháp đọc sách. Cỏc phương phỏp đọc sỏch hiệu quả. 2- Kü n¨ng :. Biết cách đọc hiểu một văn bản dịch,nhận ra bố cục chặt chẽ, hệ thống luận điểm ró ràng trong 1 văn bản nghị luận Rèn luyện thêm cách viết một bài văn nghị luận. 3- Thái độ :. Có ý thức chọn sách và đọc sách đạt hiệu quả cao.. B- ChuÈn bÞ : - GV: B×nh gi¶ng v¨n 9 SGK - SGV- §Ó häc tèt ng÷ v¨n 9. - HS: so¹n bµi tr¶ lêi c¸c c©u hái SGK C- TiÕn tr×nh d¹y vµ häc : 1- ổn định tổ chức : 2- KiÓm tra :( kh«ng KT) 3- Bµi míi : Hoạt động của thầy và trò. néi dung. * Hoạt động 1 : Khởi động – Giới thiệu bài * Hoạt động 2 : Hớng dẫn tìm hiểu văn bản - §äc chó thÝch. Giíi thiÖu vÒ nhµ lý luËn v¨n häc I- T¸c gi¶ - t¸c phÈm(20’) næi tiÕng cña Trung Quèc Chu Quang TiÒm ? 1- T¸c gi¶ : Chu Quang TiÒm (1897-1986) Trung Quèc. 2. T¸c phÈm: §äc hiÓu chó thÝch GV hớng dẫn cách đọc - GV đọc 1 đoạn. - Bµi viÕt nµy lµ kÕt qu¶ cña qu¸ tr×nh tÝch lòy kinh nghiÖm dµy c«ng suy nghÜ cña ngêi ®i tríc víi thÕ hÖ sau. *. §äc:. - HS đọc - V¨n b¶n thuéc thÓ lo¹i nµo? - §äc chó thÝch mét sè tõ khã?Bµi nghÞ luËn bµn - ThÓ lo¹i: NghÞ luËn về vấn đề gì ? + Bài viết có đề tài nghị luận rất gần gũi với c«ng viÖc häc tËp hµng ngµy. Bµn vÒ ý nghÜa cña việc đọc sách và phơng pháp đọc sách. - §©y lµ mét bµi nghÞ luËn. Nªu bè côc cña bµi ? + Khẳng định tầm quan trọng, ý nghĩa của việc đọc sách. + Nªu c¸c khã kh¨n, nguy h¹i dÔ gÆp trong thùc 3- Bè côc :- 3 phÇn tế khi đọc sách. + Bàn về phơng pháp đọc sách, lựa chọn sách và quy cách đọc sách. - NhËn xÐt vÒ bè côc cña bµi theo yªu cÇu cña mét bµi v¨n nghÞ luËn ? - Dùa vµo bè côc h·y tãm t¾t c¸c luËn ®iÓm . Hoạt động nhóm . §¹i diÖn nhãm tr¶ lêi- nhãm kh¸c nhËn xÐt Phân tích tầm quan trọng và ý nghĩa của việc đọc s¸ch. - Bè côc hîp lý, chÆt chÏ : §i tõ nhËn thøc ý nghĩa qua liên hệ thực tế và đề ra giải pháp. III- T×m hiÓu néi dung.

(160) - HS đọc phần đầu. Trong đoạn này câu nào là luËn ®iÓm mang tÝnh kh¸i qu¸t nhÊt? + 2 câu đầu : “Đọc sách là một con đờng quan träng cña häc vÊn” vµ “Häc vÊn kh«ng chØ lµ viÖc c¸ nh©n mµ lµ viÖc cña toµn nh©n lo¹i”. + ý nghĩa cả đoạn : ý nghĩa của sách trên con đờng phát triển của nhân loại. - Từ luận điểm đa ra tác giả đã nêu những lý lẽ nào để phân tích và khẳng định luận điểm ? (gi¶i thÝch “häc thuËt” : hÖ thèng kiÕn thøc khoa häc). - Ngoµi luËn ®iÓm nµy ®o¹n v¨n cßn cã luËn ®iÓm khái quát nào nữa ? (đọc câu : Đọc sách là muốn trả nợ ......... đã khổ công tìm kiếm mới thu nhận đợc”) Giải thích nghĩa của câu văn đó ? - Qua phÇn 1 t¸c gi¶ muèn nãi víi chóng ta ®iÒu g×? - GV nâng cao : Đọc sách là con đờng tích luỹ nâng cao vốn tri thức, với mỗi ngời đọc sách chính là sự chuẩn bị để làm cuộc trờng chinh vạn dặm trên con đờng tích luỹ, không thể có thành tựu mới trên con đờng văn hóa học thuật nếu không biết kế thừa thành tựu thời đã qua. * Hoạt động 3 :Củng cố- Dặn dũ 1. Cñng cè: ( 3phót) - Nªu tÇm quan träng vµ ý nghÜa cña viÖc đọc sánh 2. Híng dÉn häc ë nhµ( 2 phót) - N¾m ch¾c néi dung phÇn 1 - Tr¶ lêi c©u hái cßn l¹i. 1- Tầm quan trọng và ý nghĩa của việc đọc s¸ch (20’) - Luận điểm : ý nghĩa của sách trên con đờng ph¸t triÓn cña nh©n lo¹i.. - Lý lÏ : + Ghi chÐp, lu truyÒn tri thøc. + Kho tµng di s¶n tinh thÇn. + Là cột mốc trên con đờng tiến hóa học thuËt.. => S¸ch lµ kho tµng tri thøc cña nh©n lo¹i v× đọc sách là vấn đề vô cùng quan trọng để tiếp nhËn kiÕn thøc nh©n lo¹i. ……………………………….. Ngày dạy:. TiÕt 92 bàn về đọc sách Chu Quang TiÒm. A- Môc tiªu 1- KiÕn thøc. Học sinh nắm đợc sự cần thiết của việc đọc sách, phơng pháp đọc sách. Hiểu đợc lời khuyên của nhà lý luận nổi tiếng, phân tích đợc những luận điểm và luận cứ của bài viết.. 2- Kü n¨ng :. RÌn kü n¨ng t×m hiÓu, ph©n tÝch mét bµi v¨n nghÞ luËn víi lËp luận hết sức chặt chẽ, dẫn chứng sinh động, giàu tính thuyết phôc. 3- Thái độ :. Có ý thức chọn sách và đọc sách đạt hiệu quả cao.. B- ChuÈn bÞ : - GV: B×nh gi¶ng v¨n 9 SGK - SGV - HS: so¹n bµi tr¶ lêi c¸c c©u hái cßn l¹i SGK C- TiÕn tr×nh d¹y vµ häc : 1- ổn định tổ chức : (1phút) 2- KiÓm tra ( 5 phót) Câu hỏi: Sự cần thiết và ý nghĩa của việc đọc sách? §¸p ¸n: PhÇn 1 môcIII tiÕt 91 3- Bµi míi : Hoạt động của GV- HS * Hoạt động 1 : Khởi động – Giới thiệu. Néi dung.

(161) bài ( 1’) Những khó khăn khi đọc sách và những * Hoạt động 2 : Hớng dẫn tìm hiểu văn 2nguy hại nếu không biết cách đọc sách (15’) bản - LuËn ®iÓm : §äc s¸ch kh«ng dÔ khi s¸ch ngµy - §äc ®o¹n 2 SGK 4. T×m luËn ®iÓm chÝnh cña cµng nhiÒu. ®o¹n v¨n ? - LuËn cø : - Tác giả đã nêu ra các nguy hại nào trong việc đọc sách hiện nay? Các luận cứ nêu ra gắn với + Sách nhiều khiến ngời ta không chuyên sâu. nh÷ng h×nh ¶nh nµo ? Nªu t¸c dông ? . So s¸nh víi ngêi xa . Gièng nh ¨n uèng nhiÒu kh«ng tiªu hao-> g©y h¹i -> Lối đọc vô bổ, lãng phí thời gian nông cạn -> học để khoe khoang. + S¸ch nhiÒu, dÔ bÞ l¹c híng g©y l·ng phÝ thêi - NhËn xÐt c¸ch lËp luËn cña phÇn 2 : gian. + Nªu luËn ®iÓm -> dïng lü lÏ ph©n tÝch luËn . So sánh với đánh trận ®iÓm (diÔn dÞch) . §äc s¸ch cã ý nghÜa - GV kh¸i qu¸t :. . Không đọc nhạt nhẽo, vô bổ.. Từ việc nêu ý nghĩa, khẳng định tầm quan trọng của việc đọc sách, tác giả đã nêu ra những nguy hại trong việc đọc sách hiện nay. Những nguy hại đó đều có dẫn chứng bằng các hình ảnh so sánh cụ thể khiến chúng ta thấy rõ đọc sách có hiệu quả là một vấn đề cần quan tâm. - GV ®a ra mét sè dÉn chøng vÒ lo¹i s¸ch kh«ng cã lîi - HS đọc đoạn 3 SGK 5. Đoạn 3 tìm hiểu về cách chọn sách và phơng pháp đọc sách. Cụ thể 3- Cách chọn sách và phơng pháp đọc sách bµn nh thÕ nµo ? (15’) - Khi đọc sách chú ý mấy loại? - Không đọc nhiều mà chọn cho tinh, đọc cho - Em hiÓu thÕ nµo vÒ s¸ch phæ th«ng vµ s¸ch kü. chuyªn s©u? - §äc s¸ch phæ th«ng thuéc c¸c lÜnh vùc kh¸c nhau để có kiến thức phổ thông và đọc sách +Hoạt động nhóm chuyªn s©u. .§¹i diÖn nhãm tr¶ lêi . GV nhËn xÐt bæ xung. - Để cho ngời đọc dễ hiểu cách chọn và đọc s¸ch còng nh Ých lîi vµ t¸c dông cña nã, t¸c gi¶ dïng c¸ch nãi nh thÕ nµo ? - C¸ch viÕt giµu h×nh ¶nh, vÝ von cô thÓ t¹o søc + TiÕp tôc dïng c¸ch lËp luËn diÔn dÞch : nªu hÊp dÉn, lêi khuyªn rÊt thiÕt thùc. luËn ®iÓm råi ph©n tÝch theo lý lÏ. Cô thÓ hãa lêi v¨n b»ng h×nh ¶nh : cìi ngùa qua chî, träc phó khoe cña, chuét chui vµo sõng tr©u ... vµ dïng số liệu để hạn định cách chọn sách ... - Em h·y gi¶i nghÜa c¸c h×nh ¶nh vµ thµnh ng÷ ? - Lêi bµn cña Chu Quang TiÒm vÒ ph¬ng ph¸p đọc sách khiến ngời đọc phải suy nghĩ là gì ? * hoạt động 3 : Hớng dẫn tổng kết bài học - Đọc sách không chỉ là việc học tập tri thức mà ( 4 phót) đó là chuyện rèn luyện tính cách, học làm ngời. - HS nh¾c l¹i bè côc cña v¨n b¶n ? NhËn xÐt bè III- Tæng kÕt : côc ? + Cách lập luận phân tích diễn dịch đợc dùng.

(162) nhÊt qu¸n trong v¨n b¶n, c¸ch nªu lý lÏ g¾n víi - LËp luËn chÆt chÏ, giµu søc thuyÕt phôc. so s¸nh, víi h×nh ¶nh, víi thµnh ng÷ quen thuéc. - Theo Chu Quang Tiềm đọc sách để làm gì ? Đọc sách nh thế nào ? Chọn những nào để đọc ph¸t huy hiÖu qu¶ ? - HS đọc ghi nhớ SGK (Trang7) - Lời khuyên chọn sách và phơng pháp đọc * Hoạt động 3 :Củng cố- Dặn dũ s¸ch. 1- Cñng cè : ( 3 phót) - TÝnh thuyÕt phôc, søc hÊp dÉn cña v¨n b¶n “Bàn về đọc sách” ? - ý nghĩa của việc đọc sách? 2- Híng dÉn vÒ nhµ : ( 2 phót) - ChuÈn bÞ bµi “Khëi ng÷” ? §äc c¸c vÝ dô vµ tr¶ lêi theo c©u hái. -------------------------------------. Ngày soạn:09/ 01/ 2011. TiÕt 93 khëi ng÷. A- Môc tiªu 1- KiÕn thøc. Học sinh nắm được đặc điểm và công dụng của khởi ngữ .. 2- Kü n¨ng :. RÌn kü n¨ng nhận diện khởi ngữ trong câu, đặt câu với khởi ngữ.. 3- Thái độ :. Có ý thức sử dụng khởi ngữ trong giao tiếp đạt hiệu quả cao.. B- ChuÈn bÞ : - GV:B¶ng phô - SGK - tµi liÖu tham kh¶o - HS: §äc vÝ dô vµ tr¶ lêi c©u hái. C- TiÕn tr×nh d¹y vµ häc : 1- ổn định tổ chức : 2- KiÓm tra : ( kiÓm tra trong giê) 3- Bµi míi : Hoạt động của GV- HS. Néi dung. * Hoạt động 1 : Khởi động – Giới thiệu I- §Æc ®iÓm vµ c«ng dông cña khëi ng÷ bài trong c©u : * Hoạt động 2: Phõn tớch vớ dụ, hỡnh 1- Ví dụ : thành khái niệm. - Phương pháp: Thông báo giải thích, phân tích ví dụ. a)Nêu lên đề tài nói đến trong câu - Hoạt động: Cá nhân, nhóm tổ. - Mục tiêu: Cụ thể hóa mục tiêu toàn bài. Tìm hiểu công dụng và đặc điểm của khởi ngữ..

(163) - GV treo b¶ng phô - HS đọc ví dụ (1) SGK 7. Phân biệt các từ ngữ in ®Ëm víi chñ ng÷ trong c©u ? VÒ vÞ trÝ ? vÒ quan hÖ víi vÞ ng÷ ? + VD a : Cßn anh, anh// kh«ng gh×m næi xóc động. . §øng tríc CN . “cßn anh” nãi vÒ sù kh«ng gh×m næi xóc động của chủ ngữ “anh”. + VD b : Giµu, t«i// còng giµu råi. . §øng tríc CN . Tõ “giµu” nãi vÒ tÝnh chÊt cña chñ ng÷ “t«i”. + VD c : VÒ c¸c thÓ v¨n trong lÜnh vùc v¨n nghÖ, chóng ta// cã thÓ tin ë tiÕng ta, kh«ng sù nó thiếu giàu và đẹp. . §øng tríc CN . C¸c thÓ v¨n trong lÜnh vùc v¨n nghÖ kh«ng thiếu giàu và đẹp - §øng tríc côm tõ “c¸c thÓ ...” lµ tõ g× ? Cã thÓ thay = tõ nµo? + Từ “về” có thể thay bằng từ “với, đối với”. - GV nhËn xÐt chung vµ tæng qu¸t : Các từ ngữ in đậm có vị trí đứng trớc chủ ngữ, kh«ng cã quan hÖ chñ vÞ víi vÞ ng÷, nã kh«ng ph¶i lµ chñ ng÷ cña c©u mµ chØ cã t¸c dông nªu đề tài tài đợc nói đến trong câu. Các từ ngữ đó gäi lµ “khëi ng÷”. - Dùa vµo nh÷ng vÝ dô vµ nhËn xÐt, em h·y nªu thÕ nµo gäi lµ khëi ng÷ ?§Æc ®iÓm vµ c«ng dông ? GV ®a ra vÝ dô - VD ph©n biÖt víi tr¹ng ng÷ ? + S¸ng nay, t«i vµ Nam ®i häc -> tr¹ng ng÷ + VÒ häc, t«i kh«ng thua Nam -> khëi ng÷ * Hoạt động 3 : Hớng dẫn luyện tập . - T×m khëi ng÷ trong c¸c ®o¹n trÝch ? + §iÒu nµy, «ng khæ t©m hÕt søc + §èi víi chóng m×nh th× thÕ lµ sung síng. + Mét m×nh th× anh b¹n .... mét m×nh h¬n ch¸u. + Làm khí tợng, ở đợc cao thế mới là lý tởng chø. + Đối với cháu, thật là đột ngột - Tõ bµi tËp 1 em cã thÓ rót nh÷ng lu ý g× khi t×m khëi ng÷ ? + Bộ phận đứng đầu câu, là đề tài đợc nói đến ở phÇn c©u tiÕp. - ChuyÓn thµnh c©u cã khëi ng÷ ? + Lµm bµi, anh Êy cÈn thËn l¾m. + HiÓu th× t«i hiÓu råi nhng gi¶i th× t«i cha gi¶i đợc. - Từ ví dụ đã chuyển đổi. Hãy nhận xét tác dụng của cách diễn đạt mới. Nhận xét về việc sử dụng khëi ng÷ ?. b) Th«ng b¸o th«ng tin. c) Đứng trớc CN “Chúng ta” nêu lên đề tài nói đến trong câu.. 2- Ghi nhí :- SGK8 + Là thành phần đứng trớc CN + Nêu lên đề tài đợc nói đến trong câu + Có thể thêm quan hệ từ “về, với, đối với” vµo tríc khëi ng÷ (ph©n biÖt víi tr¹ng ng÷).. II- LuyÖn tËp : 1- Bµi 1 a) §iÒu nµy b) §èi víi chóng m×nh c) Mét m×nh d) Lµm khÝ tîng e) §èi víi ch¸u.. 2- Bµi 2 : a) b) - Dïng cã ý thøc t¨ng hiÖu qu¶ giao tiÕp.. 3- Cñng cè : - Khëi ng÷ lµ g×? - Ph©n biÖt khëi ng÷ víi thµnh phÇn kh¸c? 4- DÆn dß : - §äc kü c¸c ®o¹n v¨n tr×nh bµy phÐp ph©n tÝch, phÐp tæng hîp ------------------------------------------.

(164) Ngày soạn: 09/ 01/ 2011 TiÕt 94 phÐp ph©n tÝch vµ tæng hîp A- Môc tiªu 1- KiÕn thøc. Giúp học sinh nắm đợc đặc điểm của phép phân tích và tổng hợp, sự khỏc nhau giữa hai phộp lập luận, hiểu đợc tác dụng cña viÖc dïng phÐp ph©n tÝch vµ phÐp tæng hîp trong ®o¹n v¨n hoÆc bµi v¨n.. 2- Kü n¨ng :. RÌn kü n¨ng nhận diện được phép phân tích và tổng hợp; vận dụng hai phép lập luận này khi tạo lập và đọc – hiểu văn bản nghị luận.. 3- Thái độ :. ý thøc kÕt hîp hai thao t¸c trong giao tiÕp vµ viÕt bµi.. B- ChuÈn bÞ : - GV: SGK - SGV §Ó häc tèt ng÷ v¨n 9 - C¸c ®o¹n v¨n mÉu. C- tiÕn tr×nh d¹y vµ häc : 1- ổn định tổ chức : 2- KiÓm tra : ( kh«ng kiÓm tra) 3- Bµi míi : Giới thiệu bài. Hoạt động của thầy và trò. Néi dung. * Hoạt động 1 : Hớng dẫn học sinh tìm hiểu phép I- Tìm hiểu phép phân tích: ph©n tÝch . - Mục tiêu: Cụ thể hóa mục tiêu bài học. - Phương pháp: Phân tích – tổng hợp; Nêu và giải quyết vấn đề. - Hoạt động: cá nhân, nhóm , tổ. Để làm rõ ý nghĩa của một sự vật, hiện tợng nào đó ngêi ta thêng dïng phÐp ph©n tÝch vµ tæng hîp. PhÐp 1- VÝ dô : phân tích và tổng hợp là gì ? Tại sao cần phân tích, tại a) Vấn đề nghị luận : sao cÇn tæng hîp, ta dïng nã nh thÕ nµo. Con ngêi ph¶i trang phôc (¨n mÆc) nh thÕ - §äc v¨n b¶n “Trang phôc” SGK 9. §©y lµ bµi nghÞ nµo luận, vậy vấn đề tác giả đa ra để tìm hiểu là vấn đề b) LuËn ®iÓm : g× ? - Tác giả đã phân tích thành các ý lớn nh thế nào ? - Ăn mặc phải hoàn chỉnh T×m bè côc cña v¨n b¶n ? C¸c c©u nªu lªn luËn - ¡n mÆc ph¶i phï hîp hoµn c¶nh. ®iÓm ? - Các ý lớn (luận điểm) đợc tác giả phân tích thành - Ăn mặc phải thể hiện nhân cách của mình. c¸c ý nhá h¬n ? Cô thÓ trong tõng luËn ®iÓm ? c) LuËn cø : GV định hớng: * LuËn cø cña L§1 : + Dùng các hình ảnh cụ thể, phổ biến để nói về ăn mÆc : trong doanh tr¹i hay n¬i c«ng céng ¨n mÆc chỉnh tề mà đi chân đất, đi giầy có bít tất nhng phanh cóc ¸o. HiÖn tîng nµy nªu lªn mét quy t¾c : ¨n mÆc * LuËn cø cña L§2 : phải chỉnh tề, đồng bộ. + Dïng c©u danh ng«n “¨n cho m×nh mÆc cho ngêi”, dïng gi¶ thiÕt c¸ch ¨n mÆc kh«ng thÓ x¶y ra trong c¸c hoàn cảnh xác định: ăn mặc nơi công cộng, trong hang sâu, khi tát nớc, khi dự đám cới, đám tang ... Giải.

(165) thÝch râ kh«ng ai b¾t nhng lµ quy t¾c ngÇm ph¶i tu©n thủ đó là văn hóa xã hội. 3 hiện tợng “anh thanh niên ...”, “Đi đám cới ...”, “Đi dự đám tang ...” nêu nguyªn t¾c : ¨n cho m×nh, mÆc cho ngêi, ¨n mÆc ph¶i * LuËn cø cña L§3 : phï hîp víi hoµn c¶nh riªng cña m×nh vµ hoµn c¶nh chung nơi cộng đồng hay toàn xã hội. + Dùng câu danh ngôn “Y phục xứng kỳ đức”, khẳng định ăn mặc phù hợp hoàn cảnh riêng và hoàn cảnh chung mọi ngời, có trình độ có hiểu biết, nêu câu nói của một nhà văn để thể hiện quan điểm của mình “chí lý thay”, sự đồng tình. - Nh vËy mçi luËn ®iÓm l¹i cã c¸c luËn cø (dÉn chøng, gi¶ thiÕt, so s¸nh) nh»m lµm râ luËn ®iÓm : ¡n mÆcph¶i hoµn chØnh, ¨n mÆc ph¶i phï hîp hoµn c¶nh, ¨n mÆc ph¶i thÓ hiÖn nh©n c¸ch cña m×nh. PhÐp lËp * Ph©n tÝch: luận đó ta gọi là phép phân tích. - Tr×nh bµy tõng bé phËn, ph¬ng diÖn cña một vấn đề nhằm chỉ ra nội dung của sự vật, - ThÕ nµo gäi lµ phÐp ph©n tÝch ? hiÖn tîng. - Dùa vµo phÇn t×m hiÓu ë trªn, em h·y gi¶i thÝch c©u - §Ó ph©n tÝch dïng c¸c biÖn ph¸p nªu gi¶ cuối cùng của văn bản ? Câu này dùng để làm gì ? ý thiÕt, so sánh, đối chiếu, ... cả phép giải nghÜa cña nã ? thÝch, chøng minh. - Câu cuối của bài văn tác giả đã dùng phép tổng hợp. VËy thÕ nµo lµ tæng hîp ? Mèi quan hÖ gi÷a ph©n tÝch * Tæng hîp: vµ tæng hîp ? - Kết luận chung của các ý đã phân tích. - Nh×n toµn bµi v¨n sù kÕt hîp gi÷a ph©n tÝch vµ tæng 2- Ghi nhí : hîp diÔn ra nh thÕ nµo ? II- LuyÖn tËp : + Phân tích xong ở các khía cạnh của vấn đề rồi mới khái quát lại. Cách suy luận đó là cách suy luận quy 1- Bài 1 (10) n¹p. 1.Ph©n tÝch luËn®iÓm: + Sau khi nªu lªn mét sè biÓu hiÖn cña nh÷ng quy + Häc vÊn lµ viÖc cña toµn nh©n lo¹i t¾c ngÇm vÒ trang phôc, bµi viÕt dïng phÐp tæng hîp + Häc vÊn cña nh©n lo¹i do s¸ch lu truyÒn. để chốt lại vấn đề. + S¸ch lµ kho tµng quý b¸u + NÕu chóng ta kh«ng lÊy nh÷ng thµnh qu¶ - Ph©n tÝch vµ tæng hîp cã vai trß nh thÕ nµo trong cña nh©n lo¹i lµm ®iÓm xuÊt ph¸t th× trë v¨n b¶n nghÞ luËn? thµnh kÎ l¹c hËu * Hoạt động 3 : Hớng dẫn luyện tập 2. Phân tích lí do chọn sách đọc: Phương pháp: hoạt động nhóm + S¸ch nhiÒu, chÊt lîng kh¸c nhau + Søc ngêi cã h¹n * Hoạt động nhóm: 3. Phân tích cách đọc sách: + Nhãm 1 lµm ý 1 bµi1 + Tham nhiÒu mµ chØ liÕc qua… + Nhãm 2 lµm ý 2 bµi1 + Nhãm 3 lµm ý 3 bµi1 + §äc Ýt mµ kÜ + Nhãm 4 lµm ý 3 bµi1 - §¹i diÖn nhãm tr¶ lêi + 2 loại sách cần đọc - GV nhËn xÐt,bæ xung. 4- Cñng cè : - Híng dÉn lµm bµi tËp 3 ë nhµ : - Tác giả đã phân tích tầm quan trọng của cách đọc sách - Vai trß cña ph©n tÝch trong lËp luËn ? 5- DÆn dß : - Hoµn thiÖn bµi tËp vµo vë - ChuÈn bÞ bµi luyÖn tËp tr¶ lêi c©u hái SGK. Ngày 11/1/2011 TiÕt 95 luyÖn tËp ph©n tÝch vµ tæng hîp A- Môc tiªu. 1- KiÕn thøc. Gióp häc sinh nắm được mục đích, đặc điểm, tác dụng của việc sử dụng phép phân tích và tổng hợp.

(166) 2- Kü n¨ng :. Nhận dạng được rõ hơn văn bản có sử dụng phép phân tích, tổng hợp Sử dụng phép phân tích và tổng hợp thuần thục hơn khi đọc hiểu và tạo lập văn bản nghị luận. 3- Thái độ :. ý thøc kÕt hîp hai thao t¸c trong giao tiÕp vµ viÕt bµi.. B- ChuÈn bÞ : -GV: Sơ đồ “Mấu chốt của sự thành đạt”. - HS: đọc các đoạn văn mẫu. C- tiÕn tr×nh d¹y vµ häc : 1- ổn định tổ chức : 2- KiÓm tra : C©u hái: ThÕ nµo lµ ph©n tÝch tæng hîp? §¸p ¸n: ( phÇn ghi nhí SGK - 10) 3- Bµi míi :. Hoạt động của thầy và trò. Néi dung. * Hoạt động 1 : Hớng dẫn HS nhận diện và đánh I- Đọc, nhận diện và đánh giá : gi¸ Phương pháp: ví dụ, phân tích - Đọc bài viết SGK 11. Tác giả đã phân tích vấn đề gì ? Câu văn mang ý đó ? + “Th¬ hay lµ hay c¶ hån lÉn x¸c kh«ng thÓ tãm t¾t thơ đợc, mà phải đọc lại” - T¸c gi¶ ph©n tÝch b»ng c¸ch nµo ? C¸ch ph©n tÝch bµi th¬ c¨n cø vµo c¸c b×nh diÖn nµo cña th¬ ?. 1- §o¹n a : - Th¬ hay c¶ hån lÉn x¸c. - DÉn chøng : + Bµi Thu ®iÕu - C¸c b×nh diÖn : + Các điệu xanh, những cử động, các vần th¬, c¸c tõ, ch÷. - Cách bắt đầu phân tích từ khái quát đến cụ thể hay - Phân tích theo cách diễn dịch. từ cụ thể đến khái quát ? - Đọc đoạn văn b SGK 11. Vấn đề đa ra bàn bạc ở 2- Đoạn b : ®©y lµ g× ? ChØ ra tr×nh tù ph©n tÝch? - Vấn đề đặt ra dới dạng câu hỏi. + Vấn đề đặt ra dới dạng câu hỏi : “Mấu chốt của thành đạt là ở đâu ? + Đoạn 1 : Nêu các mấu chốt của sự thành đạt. + Đoạn 2 : Phân tích từng quan niệm đúng sai và chèt l¹i viÖc ph©n tÝch b¶n th©n chñ quan mçi ngêi. Kh¸ch quan GÆp thêi. Hoµn c¶nh. §iÒu kiÖn häc tËp. Chñ quan con ngêi Tµi n¨ng. - Lµ ®o¹n nghÞ Khẳng định mấu chốt của (quy n¹p). sự thành đạt. Phân tích đúng sai -> nguyên nh©n kh¸ch quan. luËn ph©n tÝch -> tæng hîp. II- Thùc hµnh: Bµi 2: - Häc qua loa: Häc kh«ng cã ®Çu, cuèi, học để khoe…. *hoạt động 2 : Hớng dẫn thực hành phân tích Phương pháp: hoạt động nhóm - Hoạt động nhóm Mấu chốt của sự thành đạt + Nhãm 1,2 lµm bµi tËp 2 ( 12) + Nhãm 2,4 lµm bµi tËp 3 ( 12) . §¹i diÖn nhãm tr¶ lêi . GV nhËn xÐt, bæ sung.. - Phân tích thực chất của lối học đối phó: học để lấy điểm, để thi cử, kiến thức nông cạn, không lấy việc học làm mục đích. - B¶n chÊt: häc kh«ng ®i s©u vµo kiÕn thøc. -T¸c h¹i:- víi XH lµ g¸nh nÆng.

(167) - Víi b¶n th©n kh«ng høng thó häc Bài 3- Phân tích lý do mọi ngời phải đọc s¸ch : + Sách vở đúc kết tri thức nhân loại. + Muốn tiến bộ, phát triển phải đọc sách để tiếp thu tri thức, kinh nghiệm.. - Những lý do khiến mọi ngời phải đọc sách? + Sách vở đúc kết tri thức nhân loại. + Muốn tiến bộ, phát triển phải đọc sách để tiếp thu -> Đọc kỹ, hiểu sâu tri thøc, kinh nghiÖm. -> Đọc sâu, đọc rộng. 4- Cñng cè : - §äc l¹i ghi nhí vÒ phÐp ph©n tÝch vµ tæng hîp SGK 5- Híng dÉn vÒ nhµ : - T×m hiÓu c¸c ®o¹n v¨n sö dông ph©n tÝch vµ tæng hîp. - So¹n “TiÕng nãi cña v¨n nghÖ”, chó ý môc chó thÝch vµ c©u hái híng dÉn häc bµi. -------------------------------------------Ngày 15/11/2011 TiÕt 96 tiÕng nãi cña v¨n nghÖ NguyÔn §×nh Thi A- Môc tiªu 1- KiÕn thøc. Giúp học sinh hiểu đợc nội dung của văn nghệ và sức mạnh kỳ diệu của nó đối với đời sống con ngời. Hiểu đợc nghệ thuật lập luận của tác giả qua t¸c phÈm nghÞ luËn ng¾n gän, chÆt chÏ, giµu h×nh ¶nh. 2- Kü n¨ng :. Đọc hiểu một văn bản nghị luận RÌn luyện cách viết một văn bản nghị luận. Thể hiện những suy nghĩ, tình cảm về một tác phẩm văn nghệ. 3- Thái độ :. Có ý thức trình bày vấn đề có luận điểm, luận cứ rõ ràng.. B- ChuÈn bÞ : -GV: SGV - SGK N©ng cao ng÷ v¨n, tài liệu chuẩn kiến thức, kĩ năng - HS: So¹n bµi C- tiÕn tr×nh d¹y vµ häc : 1- ổn định tổ chức 2- KiÓm tra : Cõu hỏi : - Nêu ngắn gọn nội dung cơ bản của bài viết “Bàn về đọc sách” của Chu Quang Tiềm ? Đáp án : - Khẳng định tầm quan trọng, ý nghĩa của việc đọc sách. - Những khó khăn và những thiếu sót dễ mắc phải của việc đọc sách hiện nay. - Bàn về phơng pháp đọc sách, lựa chọn sách và đọc thế nào cho có hiệu quả. 3- Bµi míi : Hoạt động của thầy và trò * Hoạt động 1 : Hớng dẫn tìm hiểu chỳ thớch. Néi dung I- §äc – hiÓu chú thích :. mục tiêu: nắm được một số nét về tác giả, tác 1- T¸c gi¶ - t¸c phÈm: phẩm, nội dung cơ bản của văn bản - NguyÔn §×nh Thi (1924-2003) - TiÓu luËn “TiÕng nãi v¨n nghÖ” 1948. phương pháp: phát vấn -HS chó thÝch (*) SGK 2- Bè côc : - Nªu vµi nÐt kh¸i qu¸t vÒ t¸c gi¶? - Hoàn cảnh ra đời của tác phẩm? - GV hớng dẫn học sinh cách đọc - GV đọc 1 đoạn. - Nội dung của văn nghệ - T×m bè côc ®o¹n trÝch. Chó ý c¸c ý chÝnh (luËn ®iÓm) n»m ë ®Çu c¸c ®o¹n ?.

(168) + Néi dung cña v¨n nghÖ : Cïng thùc t¹i kh¸ch quan néi dung cña v¨n nghÖ cßn lµ nhËn thøc míi mÎ, lµ t tëng, t×nh c¶m cña c¸ nh©n, nghÖ sÜ. Mçi t¸c phÈm v¨n nghÖ lín lµ mét c¸ch sèng cña t©m hồn làm thay đổi “mắt ta nhìn óc ta nghĩ”. + Tiếng nói của văn nghệ rất cần thiết với con ngời với chiến đấu, với sản xuất vô cùng gian khổ của d©n téc. + V¨n nghÖ cã kh¶ n¨ng c¶m hãa, søc m¹nh l«i cuèn kú diÖu bëi nã lµ tiÕng nãi cña t×nh c¶m, t¸c động tới mỗi con ngời qua những rung cảm sâu xa tõ tr¸i tim. - Em cã nhËn xÐt g× vÒ bè côc cña bµi viÕt. C¨n cø vào phơng thức biểu đạt ? * hoạt động 2 :đọc hiểu văn bản mục tiêu:Ph©n tÝch néi dung ph¶n ¶nh, thÓ hiÖn cña v¨n nghÖ phương pháp: đọc, nêu và giải quyết vấn đề, hoạt động nhóm - Đọc đoạn 1. Tìm các luận điểm chính ? Các ý đợc triển khai nh thế nào ? - T¸c gi¶ dïng c¸ch lËp luËn diÔn dÞch hay quy n¹p ? + DiÔn dÞch kÕt hîp lý lÏ víi chøng minh v¨n häc : TruyÖn KiÒu, An na Ca rª ni na. - LuËn ®iÓm 2 cña ®o¹n lµ g× ? TËp trung ý chÝnh ë c©u nµo ? C¸ch lËp luËn ? - Theo em c©u ®Çu ®o¹n nµy ph¶i kÕt hîp víi c©u nào ở đoạn mới khép lại đợc luận điểm nêu trên ? + “Những nghệ sĩ lớn đem tới đợc cho cả thời đại hä mét c¸ch sèng cña t©m hån”. - V¨n nghÖ lµ sù rung c¶m vµ nhËn thøc cña ngêi tiÕp nhËn v× sao ? + Lµ rung c¶m, nhËn thøc cña tõng ngêi tiÕp nhËn. Mçi ngêi tiÕp nhËn lµ mét c¸ thÓ tinh thÇn, mang đến cho tác phẩm những ý nghĩa khác nhau. Cho nên nội dung tiếng nói của văn nghệ sẽ đợc mở rộng, phát huy vô tận qua từng thế hệ ngời đọc, ngêi xem.. - V¨n nghÖ rÊt cÇn thiÕt. - Khả năng cảm hóa và tác động của văn nghÖ víi con ngêi.. II- đọc hiÓu văn bản : 1- Néi dung ph¶n ¸nh, thÓ hiÖn cña v¨n nghÖ * LuËn ®iÓm 1 : - Tác phẩm văn nghệ phản ánh đời sống th«ng qua c¸i nh×n cña ngêi nghÖ sÜ. * LuËn ®iÓm 2 : Văn nghệ chứa đựng những say sa, vui buồn, yêu ghét, mang đến cho ngời những rung động ngỡ ngàng. * LuËn ®iÓm 3 : Néi dung v¨n nghÖ cßn lµ rung c¶m vµ nhËn thøc cña ngêi tiÕp nhËn. * Néi dung cña v¨n nghÖ lµ hiÖn thùc mang tính cụ thể, sinh động, là đời sống tình cảm con ngêi qua c¸ch nh×n vµ t×nh c¶m cña nghÖ sÜ.. - GV n©ng cao vµ kÕt luËn :Néi dung v¨n nghÖ kh¸c c¸c bé m«n khoa häc kh¸c. V¨n nghÖ tËp trung kh¸m ph¸, thÓ hiÖn chiÒu s©u tÝnh c¸ch, sè phËn, t×nh c¶m bªn trong cña con ngêi. (Minh ho¹ NhËt ký trong tï – Hå ChÝ Minh). - Hoạt động nhóm : - Em hãy lấy một tác phẩm văn học để chứng minh cho nội dung của văn nghệ mang tính cụ thể là đời sèng t×nh c¶m cña con ngêi ...?. 4. Cñng cè: - Lêi nh¾n göi cña nghÖ sÜ lµ g×? - NhËn xÐt c¸ch lËp luËn cña t¸c gi¶? 5. Híng dÉn vÒ nhµ: - N¾m ch¾c néi dung phÇn I - Tr¶ lêi nh÷ng c©u hái cßn l¹i vµo vë bµi so¹n.. Ngày 15/1/2011 TiÕt 97 tiÕng nãi cña v¨n nghÖ.

(169) NguyÔn §×nh Thi A- Môc tiªu 1- KiÕn thøc. Giúp học sinh hiểu đợc nội dung của văn nghệ và sức mạnh kỳ diệu của nó đối với đời sống con ngời. Hiểu đợc nghệ thuật lập luận của tác giả qua t¸c phÈm nghÞ luËn ng¾n gän, chÆt chÏ, giµu h×nh ¶nh. 2- Kü n¨ng :. Đọc hiểu một văn bản nghị luận RÌn luyện cách viết một văn bản nghị luận. Thể hiện những suy nghĩ, tình cảm về một tác phẩm văn nghệ. 3- Thái độ :. Có ý thức trình bày vấn đề có luận điểm, luận cứ rõ ràng.. B- ChuÈn bÞ : -GV: SGV - SGK N©ng cao ng÷ v¨n - HS: So¹n bµi C- tiÕn tr×nh d¹y vµ häc : 1- ổn định tổ chức 2- KiÓm tra : §Ò bµi : Tãm t¾t luËn ®iÓm c¬ b¶n? §¸p ¸n : PhÇn 2tiÕt 96 3- Bµi míi : Hoạt động của thầy và trò. Néi dung. * Hoạt động 1 : Sự cần thiết của văn nghệ 2- Sự cần thiết của văn nghệ đối với con ngời: đối với con ngời -HS đọc đoạn 2 SGK 14. Xác định những luận điểm đợc nêu trong đoạn 2 ? - Trong phÇn 1 khi nãi vÒ néi dung cña v¨n nghÖ ta thÊy “T¸c phÈm lín nh räi vµo bªn trong chóng ta mét ¸nh s¸ng riªng, kh«ng bao giê nhßa ®i, ¸nh s¸ng Êy bÊy giê biÕn thµnh cña ta vµ chiÕu táa lªn mäi viÖc chóng ta sèng, mäi con ngời chúng ta gặp, làm cho thay đổi mắt ta nh×n, ãc ta nghÜ ...”. §ã cã ph¶i lµ t¸c dông cña v¨n nghÖ kh«ng ? - §o¹n v¨n “Chóng ta nhËn râ .... nhÊt lµ trÝ thức” nêu ý gì ? Văn nghệ tác động tới số đông hay sè Ýt ? + Tác động tới quần chúng. + Nh÷ng khi con ngêi bÞ ng¨n c¸ch víi cuéc sèng, v¨n nghÖ lµ sîi d©y buéc chÆt hä víi cuéc đời thờng bên ngoài với tất cả những sự sống, những hoạt động, những vui buồn gần gũi. - T¹i sao t¸c gi¶ nãi “Cã lÏ v¨n nghÖ rÊt kþ tri thøc ho¸” ? V¨n nghÖ nãi nhiÒu tíi ®iÒu g× ? + Bởi nghệ thuật đã tri thức hóa thờng trìu tợng, khô héo. + V¨n nghÖ nãi nhiÒu nhÊt tíi c¶m xóc, n¬i đụng chạm của tâm hồn với cuộc sống hàng ngµy. - NghÖ thuËt nãi nhiÒu tíi t tëng, kh«ng thÓ thiếu t tởng, để khẳng định điều này nhà văn đã lµm g× ? + Gi¶i thÝch râ t tëng trong v¨n nghÖ lµ t tëng “n¸u m×nh, yªn lÆng”. + Nh÷ng nçi niÒm, c©u chuyÖn, h×nh ¶nh cña t¸c phÈm sÏ kh¬i trÝ ãc ta nh÷ng suy nghÜ. - NhËn xÐt c¸ch tr×nh bµy nh÷ng t¸c dông cña văn nghệ với đời sống con ngời ?(Lập luận diễn. - Văn nghệ giúp ta có đời sống đầy đủ hơn, phong phú hơn với cuộc đời và chính mình. - Văn nghệ tác động đến đại đa số quần chúng.. - V¨n nghÖ lµ sîi d©y buéc chÆt con ngêi víi sù sống, với đời thờng dù bị ngăn cách.. - V¨n nghÖ gãp phÇn lµm t¬i m¸t sinh ho¹t kh¾c khæ hµng ngµy. TP v¨n nghÖ gióp con ngêi vui lên, rung cảm và ớc mơ trong cuộc đời còn vất v¶..

(170) dÞch). * hoạt động 2 : Phân tích mối quan hệ giữa nghệ sĩ và bạn đọc - §äc ®o¹n 3. Em hiÓu c©u v¨n sau nh thÕ nµo ? “T¸c phÈm võa lµ kÕt tinh cña t©m hån ngêi s¸ng t¸c, võa lµ sîi d©y truyÒn cho mäi ngêi sù sèng mµ nghÖ sÜ mang trong lßng”. + NghÖ thuËt lµ tiÕng nãi cña t×nh c¶m. T¸c phÈm nghÖ thuËt ®i tõ tr¸i tim dÕn t¸i tim. T tëng cña nghÖ thuËt kh«ng kh« khan mµ hßa l¾ng vµo trong nh÷ng c¶m xóc, nh÷ng nçi niÒm đi vài ngời đọc bẳng con đờng tình cảm. TP văn nghÖ ®a con ngêi vµo nh÷ng c¶nh ngé, nh÷ng tình huống khác nhau của đời sống để nếm trải bao nhiªu nçi niÒm ..... - CÇn hiÓu râ t tëng cña bµi v¨n tr¸nh nh÷ng t¸c phẩm có t tởng độc hại. 3- Mối quan hệ giữa nghệ sĩ và bạn đọc: - Søc m¹nh riªng cña v¨n nghÖ b¾t nguån tõ néi dung của nó và con đờng mà nó đến với ngời đọc. - Đọc câu : Nghệ thuật không đứng ngoài trỏ vẽ .... đờng ấy”. (Tác động vào tình cảm thờng có hiệu quả hơn tác động vào lý trí). - Nh vậy văn nghệ tác động tới chúng ta qua con đờng tình cảm. Với nội dung và cách thức ấy văn nghệ đã giúp chúng ta điều gì ? - LÊy vÝ dô t¸c phÈm v¨n häc hoÆc ca dao, tôc ngữ làm sáng tỏ tác động của tác phẩm đó với chÝnh m×nh ? VÝ dô : + LÆng lÏ Sa Pa, C¸c nhµ yªu níc ®Çu thÕ kû XX. * hoạt động 3 : Tổng kết GV: Nªu néi dung vµ nghÖ thuËt cña v¨n b¶n? - GV nhËn xÐt rót ra ghi nhí - HS đọc ghi nhớ. - Con ngêi tù nhËn thøc m×nh, tù x©y dùng m×nh. III- Tæng kÕt: * Ghi nhí ( SGK). 4. Cñng cè Nªu c¶m nhËn cña em vÒ c¸ch viÕt v¨n nghÞ luËn cña t¸c gi¶. Néi dung tiÕng nãi cña v¨n nghÖ 5. Híng dÉn vÒ nhµ N¾m ch¾c néi dung - So¹n bµi: C¸c thµnh phÇn biÖt lËp …………………………………. Ngày 16/1/2011 TiÕt 98 c¸c thµnh phÇn biÖt lËp -------A- Môc tiªu 1- KiÕn thøc. Giúp học sinh hiểu đợc thành phần biệt lập tình thái và cảm thán, đặc điểm và cụng dụng của thành phần đó. 2- Kü n¨ng :. Nhận biết thành phần tình thái và cảm thán trong câu Đặt câu có thành phần tình thái, cảm thán. 3- Thái độ :. Cã ý thøc trong viÖc sö dông thµnh phÇn biÖt lËp trong giao tiÕp.. B- ChuÈn bÞ : - N©ng cao ng÷ v¨n - B¶ng phô,tài liệu chuẩn kiến thức kĩ năng - HS: chuÈn bÞ b¶ng nhãm.

(171) C- Các hoạt động dạy và học : 1. ổn định tổ chức: 1- KiÓm tra : §Ò bµi: ThÕ nµo lµ khëi ng÷? cho VD? §¸p ¸n: phÇn ghi nhí (SGK - 8) 2- Bµi míi : Hoạt động của thầy và trò. Néi dung. * Hoạt động 1 : Tìm hiểu thành phần tình I- Thành phần tình thái : th¸i 1- VÝ dô : - GV treo b¶ng phô - HS đọc ví dụ câu a, b . Các từ ngữ in đậm “chắc” và “có lẽ” thể hiện nhận định của ng ời nãi víi sù viÖc trong c©u nh thÕ nµo ? NÕu không có các từ ngữ đó thì nghĩa sự việc trong c©u cã kh¸c ®i kh«ng ? + “Ch¾c” -> Lßng tin cña nhµ v¨n vÒ cö chØ của con đối với cha.. - Ch¾c. + “Có lẽ” -> không tin chắc về nhận định của - Cã lÏ. m×nh. + Cả 2 trờng hợp nếu không có các từ ngữ đó thì nghĩa sự việc của câu không thay đổi, chỉ - Thể hiện độ tin cậy. có tác dụng nêu lên thái độ của ngời nói. - Nghĩa sự việc không thay đổi. - C¸c tõ “ch¾c, cã lÏ” gäi lµ thµnh phÇn t×nh th¸i. ThÕ nµo lµ thµnh phÇn t×nh th¸i ? T¸c dông ? 2- Ghi nhí : * hoạt động 2 : Xác định thành phần cảm Dùng thể hiện cách nhìn của ngời nói đối với sự th¸n việc đợc nói đến trong câu. - §äc vÝ dô a, b SGK 18. C¸c tõ ng÷ “å” vµ “trêi ¬i” cã chØ sù vËt, sù viÖc kh«ng? Nhê tõ II- Thµnh phÇn c¶m th¸n ngữ nào trong câu ta hiểu đợc ngời nói kêu ồ 1- VÝ dô : và trời ơi ? Những từ ngữ đó dùng làm gì ? + Những từ ngữ : ồ, trời ơi không chỉ sự vật, - ồ, sao mà độ ấy vui thế. sù viÖc trong c©u. + Ta hiểu đợc ngời nói kêu “ồ” và “trời ơi” - Trời ơi, chỉ còn có năm phút. nhê phÇn tiÕp cña c©u. + Những từ ngữ “ồ, trời ơi” ngời nói dùng để gi·i bµy lßng m×nh. - Những từ ngữ đó thuộc thành phần cảm thán. Vậy thành phần cảm thán dùng để làm gì ? - Tõ 4 vÝ dô ë trªn em cã nhËn xÐt g× vÒ thµnh phÇn c¶m th¸n vµ thµnh phÇn t×nh th¸i ? + Cả hai thành phần đó đều không tham gia vào diễn đạt nghĩa sự việc của câu. * hoạt động 3 : Hớng dẫn luyện tập - Hoạt động nhóm : + Nhãm 1, 2 : bµi 2 + Nhãm 3 : bµi 1 + Nhãm 4 : bµi 3 . §¹i diÖn nhãm tr¶ lêi - T×m thµnh phÇn t×nh th¸i vµ c¶m th¸n trong c©u ? + TP t×nh th¸i : chØ sù cha ch¾c ch¾n. + TP c¶m th¸n : thÓ hiÖn c¶m xóc mõng rì. - S¾p xÕp c¸c tõng ng÷ theo tr×nh tù t¨ng dÇn độ tin cậy (hay độ chắc chắn). - Nh÷ng tõ ngêi nãi ph¶i chÞu tr¸ch nhiÖm cao nhÊt, thÊp nhÊt vµ trung b×nh? - T¹i sao nhµ v¨n l¹i chän tõ “ch¾c” ?. 2- Ghi nhí : Dùng để bộc lộ tâm lý ngời nói (vui, buồn, mừng, giËn...) IV- LuyÖn tËp : 1- Bµi 1 (19) - Cã lÏ, H×nh nh, Ch¶ lÏ -> Tình thái (thể hiện thái độ tin cậy khác nhau) - Chao «i -> c¶m xóc mõng rì. 2- Bµi 2 (19) : - Dêng nh (v¨n viÕt), h×nh nh, cã vÎ nh -> Cã lÏ -> Ch¾c lµ -> Ch¾c h¼n -> Ch¾c ch¾n.. 3- Bµi 3 (19) + Câu văn đợc trích chỉ thể hiện sự phỏng - Chắc chắn : cao nhất. ®o¸n cña t¸c gi¶ vÒ suy nghÜ diÔn ra trong lßng.

(172) anh S¸u nªn kh«ng thÓ thiªn vÒ phÝa qu¸ Ýt - H×nh nh : thÊp nhÊt ch¾c ch¾n hay vÒ phÝa qu¸ ch¾c ch¾n. - Ch¾c : trung b×nh. 3- Cñng cè : §äc ghi nhí vÒ thµnh phÇn t×nh th¸i vµ thµnh phÇn c¶m th¸n. 4- DÆn dß : - Híng dÉn lµm bµi tËp 4 : ®o¹n v¨n ng¾n cã c¶m xóc khi thëng thøc mét t¸c phÈm v¨n nghÖ cã chøa thµnh phÇn t×nh th¸i hoÆc c¶m th¸n.. . …………………………………………..

(173) Ngày 17/1/2011 TiÕt 99, 100 nghị luận về một sự việc, hiện tợng đời sống I- Môc tiªu 1- KiÕn thøc. Giúp học sinh hiểu đợc đặc điểm,yờu cầu bài nghị luận về một sự việc, hiện tợng đời sống. 2- Kü n¨ng :. làm bµi nghÞ luËn về một sự việc, hiện tượng đời sống. 3- Thái độ :. Cã ý thøc t×m hiÓu m«i trêng xung quanh, cã tr¸ch nhiÖm víi những vấn đề nảy sinh trong cuộc sống.. II- ChuÈn bÞ : - Båi dìng ng÷ v¨n 9 - Dµn bµi chung III- tiÕn tr×nh d¹y vµ häc : 1- ổn định tổ chức : : 2- KiÓm tra : 3- Bµi míi : Hoạt động của thầy và trò. Néi dung. * Hoạt động 1: GV giới thiệu bài Nghị luận là đa ra bàn luận về một vấn đề nào đó thuéc tÊt c¶ c¸c lÜnh vùc. NÕu thuéc lÜnh vùc v¨n học thì đó là nghị luận văn học, bàn bạc những sự việc, hiện tợng trong đời sống đến luận bàn những vấn đề chính trị, chính sách, từ những vấn đề đạo đức lối sống đến những vấn đề có tầm chiến lợc những vấn đề t tởng triết lý thì đó là nghị luận xã héi. NLXH lµ lÜnh vùc réng nªn ë trêng c¸c em t×m hiểu NL về một sự việc, hiện tợng đời sống và NL về vấn đề t tởng đạo lý. * hoạt động 2 : Tìm hiểu bài nghị luận về mét sù viÖc, hiÖn tîng - §äc bµi v¨n “BÖnh lÒ mÒ” SGK 20. V¨n b¶n bµn vấn đề gì ? Bài văn có mấy đoạn ? ý chính của mçi ®o¹n ? C¸ch tr×nh bµy nh thÕ nµo ? Ph©n tÝch ? * §o¹n 1: nªu lªn mét hiÖn tîng phæ biÕn trong đời sống “bệnh lề mề”.. I- T×m hiÓu bµi nghÞ luËn vÒ mét sù viÖc, hiện tợng đời sống : 1- VÝ dô : - BÖnh lÒ mÒ - 5 ®o¹n ng¾n. - Nªu hiÖn tîng “bÖnh lÒ mÒ”.. * Đoạn 2 : Hiện tợng ấy có biểu hiện là coi thờng giờ giấc. Cụ thể là : cuộc họp ấn định lúc 8 h - Biểu hiện là coi thờng giờ giấc sáng mà 9 h mới có ngời đến. Giấy mời hội thảo ghi 14 h mµ 15 h mäi ngêi míi cã mÆt. * Đoạn 3 : Chỉ ra nguyên nhân và bày tỏ thái độ phª ph¸n cña m×nh : mét sè ngêi thiÕu tù träng, cha biết tôn trọng ngời khác. Họ chỉ quý thời gian - Chỉ ra nguyên nhân và bày tỏ thái độ phê cña m×nh mµ kh«ng t«n träng thêi gian ngêi kh¸c, ph¸n cña m×nh kh«ng cã tr¸ch nhiÖm víi c«ng viÖc chung * §o¹n 4 : T¸c gi¶ ph©n tÝch t¸c h¹i cña bÖnh lÒ.

(174) mÒ : G©y h¹i cho tËp thÓ. §i häp muén nhiÒu vÊn đề không đợc bàn bạc thấu đáo hoặc cần lại kéo dµi thêi gian. G©y h¹i cho ngêi biÕt t«n träng giê - T¸c gi¶ ph©n tÝch t¸c h¹i cña bÖnh lÒ mÒ giấc, phải đợi chờ ... Tạo ra tập quán không tốt, giÊy mêi thêng ph¶i ghi sím h¬n... * Đoạn 5 : Nêu ý kiến đề xuất : Cuộc sống văn minh đòi hỏi mọi ngời phải tôn trọng lẫn nhau. - Nêu ý kiến đề xuất Kh«ng tæ chøc nh÷ng cuéc häp kh«ng cÇn thiÕt. Mọi ngời phải tự giác tham dự đúng giờ. Làm việc đúng giờ là tác phong của ngời có văn hóa. - V¨n b¶n trªn gäi lµ bµi nghÞ luËn vÒ mét sù viÖc, hiện tợng trong đời sống. Vậy thế nào là một bài nghị luận về một sự việc, hiện tợng trong đời sèng ? - Yªu cÇu néi dung cña kiÓu bµi nµy ? - VÒ h×nh thøc bµi viÕt ph¶i cã bè côc nh thÕ nµo ? c¸ch lËp luËn, lêi v¨n ... ?. 2- Ghi nhí : - Bàn về sự việc, hiện tợng có ý nghĩa đối với xã hội, đáng khen, đáng chê hay có vấn đề đáng suy nghĩ.. chuyển sang tiết 100 * hoạt động 1 : Hớng dẫn luyện tập Yªu cÇu - Th¶o luËn nhãm : Hãy nêu những sự việc, hiện tợng tốt đáng biểu d¬ng cña c¸c b¹n, trong nhµ trêng ngoµi x· héi. (Các nhóm đại diện ghi bảng. HS bổ sung các sự việc, hiện tợng đáng bàn luận. Giáo viên thống nhÊt HS ghi vë).. Bè côc m¹ch l¹c, luËn ®iÓm râ rµng, c¨n cø x¸c thùc, phÐp lËp luËn phï hîp, lêi v¨n chÝnh xác sống động. III- LuyÖn tËp : 1- Bµi 1 (21) - Sai hÑn, kh«ng gi÷ lêi høa, nãi tôc chöi bËy, lêi biÕng, ®i häc muén -> xÊu. Trao đổi xem sự việc, hiện tượng nào đáng để viết - HS nghÌo vît khã, tinh thÇn t¬ng trî, lßng tù 1 bài nghị luận xã hội và sự việc, hiện tượng nào träng, ham häc -> tèt. thì không cần viết Giáo viên yêu cầu học sinh làm bài 2, triển khai thành 1 bài văn ngắn,đọc trước lớp 4- Cñng cè : §äc ghi nhí 5- Híng dÉn vÒ nhµ : Soạn cách làm bài nghị luận về một sự việc, hiện tượng đời sống. Ngày 20/1/2011 TiÕt 101 c¸ch lµm bµi nghÞ luËn về một sự việc, hiện tợng đời sống I- Môc tiªu 1- KiÕn thøc. Đối tượng của kiểu bài nghị luận về một sự việc, hiện tượng đời sống.

(175) Yêu cầu cụ thể khi làm bài nghị luận về một sự việc hiện tượng đời sống 2- Kü n¨ng :. Nắm được bố cục của kiểu bài nghị luận này Quan sát các hiện tượng của đời sống Làm bài nghị luận về một sự việc, hiện tượng đời sống. 3- Thái độ :. Có ý thức đấu tranh với những hiện tợng tiêu cực và học tập nh÷ng tÊm g¬ng tèt trong häc tËp vµ rÌn luyÖn.. II- ChuÈn bÞ : - GV: Båi dìng ng÷ v¨n 9 - SGK -HS Dµn bµi chung III- tiÕn tr×nh d¹y vµ häc : 1- ổn định tổ chức : 2- KiÓm tra : Đề bài: Yêu cầu của bài nghị luận trong đời sống xã hội? §¸p ¸n: phÇn ghi nhí ( SGK - 21) 3- Bµi míi : Hoạt động của thầy và trò. Néi dung. * Hoạt động 1 : Hớng dẫn tìm hiểu một số đề bài. I- Tìm hiểu đề bài nghị luận về một sự việc hiện tợng đời sống: - HS đọc các đề bài SGK 22. Bốn đề này có gì giống nhau vÒ néi dung vµ vÒ mÆt cÊu t¹o ? - §Òu lµ nghÞ luËn nh»m bµn b¹c vÒ mét hiện tợng đời sống có ý nghĩa đối với đời + Đề 1 : Tấm gơng học sinh nghèo vợt khó, học giỏi sống xã hội và đời sống học sinh, có thái tr×nh bµy mét sè tÊm g¬ng vµ nªu suy nghÜ. độ khen chê rõ ràng. + Đề 2 : Sự kiện cả nớc lập quỹ giúp đỡ các nạn nhân bị chất độc mầu da cam, suy nghĩ của em. + §Ò 3 : HiÖn tîng ham ch¬i ®iÖn tö xao nh·ng häc tËp, ý kiÕn cña em. + Đề 4 : Con ngời và thái độ học tập qua truyện, nhận xÐt vµ suy nghÜ. - Cấu tạo và nội dung của các đề trên, em hãy tự nghĩ ra một đề tơng tự ? - HĐ nhóm : Mỗi nhóm thống nhất ra 1 đề cụ thể. .§¹i diÖn nhãm tr×nh bµy. C¸c nhãm kh¸c nhËn xÐt. Giáo viên bổ sung, thống nhất và biểu dơng đề bài hay. - GV đa đề mẫu : Học sinh hiện nay không chú ý đến việc tự học. Hãy nêu ý kiến của em về thực trạng vấn đề, nguyên nhân vấn đề và các giải pháp khắc phục. * hoạt động 2 : Cách làm bài nghị luận về một sự viÖc, hiÖn tîng - Đọc đề bài SGK 23. Trình bày theo từng phần hớng dÉn ? §Ò thuéc lo¹i g× ? §Ò nªu hiÖn tîng, sù viÖc g× ? Yªu cÇu ? + Tính chất của đề, nhiệm vụ đề đề ra : - T×m ý tøc lµ t×m hiÓu vÒ NghÜa vµ viÖc Thµnh ®oµn phát động học tập Nghĩa có ý nghĩa nh thế nào ? + Nghĩa là ngời biết thơng mẹ, giúp đỡ mẹ trong việc đồng áng. + NghÜa lµ ngêi biÕt kÕt hîp häc vµ hµnh. + NghÜa cßn lµ ngêi biÕt s¸ng t¹o, lµm c¸i têi cho mÑ kÐo níc.. - CÊu t¹o 2 phÇn : nªu sù viÖc, hiÖn tîng vµ mÖnh lÖnh lµm bµi.. II- C¸ch lµm bµi nghÞ luËn vÒ mét sù việc, hiện tợng đời sống : 1- Tìm hiểu đề và tìm ý : - Nghị luận về sự việc, hiện tợng đời sèng..

(176) + Học tập Nghĩa là học yêu cha mẹ, học lao động, häc c¸ch kÕt hîp häc víi hµnh, häc s¸ng t¹o, lµm - T×m ý : nh÷ng viÖc nhá mµ cã ý nghÜa lín. - HS đọc dàn bài SGK 24. - GV cïng HS thèng nhÊt dµn bµi chung cña bµi nghÞ luận về sự việc, hiện tợng đời sống trên cơ sở dàn bài cô thÓ. * MB : Giới thiệu sự việc, hiện tợng có vấn đề. * TB : M« t¶ sù viÖc, hiÖn tîng (nªu c¸c biÓu hiÖn cña nó). Nêu các mặt đúng, sai, lợi hại của sự việc hiện tợng. Bày tỏ thái độ khen chê đối với sự việc hiện tợng. Nªu nguyªn nh©n t tëng x· héi s©u xa cña sù viÖc hiÖn tîng. 2- LËp dµn bµi : * KB : ý kiến khái quát đối với sự việc hiện tợng.. GV: Híng dÉn HS viÕt 1 ®o¹n v¨n thÓ hiÖn mét sè ý - Më bµi trong th©n bµi. - Th©n bµi : - HS viết đoạn văn - đọc trớc lớp - Muốn làm tốt bài văn nghị luận cần đạt yêu cầu gì? * hoạt động 3 : Hớng dẫn luyện tập. - KÕt luËn :. - Lập dàn bài đề 4 :. * Chú ý : Cần lựa chọn góc độ riêng để Gîi ý : Dùa vµo tr¶ lêi c¸c c©u hái sau : Hoµn c¶nh cña ph©n tÝch, cã ý kiÕn c¶m thô riªng. Nguyễn Hiền có gì đặc biệt ? Tinh thần ham học và chủ động học tập của Hiền nh thế nào ? ý thức tự trọng của 3. Viết bài: HiÒn biÓu hiÖn ra sao ? Em cã thÓ häc tËp HiÒn ë ®iÓm nµo ? * Ghi nhí SGK - 24 III- LuyÖn tËp : - HD lµm ë nhµ 3- Cñng cè : §äc ghi nhí, nhÊn m¹nh dµn bµi chung 4- Híng dÉn vÒ nhµ: - Lµm bµi tËp phÇn luyÖn tËp viÕt bµi v¨n hoµn chØnh.chuÈn bÞ tiÕt 102. Ngày 20/1/2011 TiÕt 102 hớng dẫn chuẩn bị chơng trình địa phơng (PhÇn tËp lµm v¨n) I- Môc tiªu 1- KiÕn thøc. Híng dÉn häc sinh t×m hiÓu, suy nghÜ vµ viÕt bµi nghÞ luËn vÒ một sự việc hiện tợng nào đó về tình hình địa phơng.. 2- Kü n¨ng :. Rèn luyện kỹ năng tìm hiểu sự việc, hiện tợng có vấn đề đa ra nghÞ luËn. Bíc ®Çu biÕt lµm bµi nghÞ luËn vÒ mét sù viÖc, hiÖn tợng đời sống.. 3- Thái độ :. Bày tỏ thái độ tán thành hay phản đối, xuất phát từ lập trờng tiÕn bé cña x· héi, kh«ng v× lîi Ých c¸ nh©n.. II- ChuÈn bÞ : -GV tµi liÖu tham kh¶o- Båi dìng ng÷ v¨n 9 - HS: tìm hiểu một số hiện tợng ở địa phơng.

(177) III- tiÕn tr×nh d¹y vµ häc : 1- ổn định tổ chức : 2- KiÓm tra : Đọc lại văn bản “Bệnh lề mề”. Nếu một bài nghị luận về một sự việc, hiện tợng đời sống đòi hỏi các yêu cầu sau : 1) Sự cần thiết phải giải quyết của vấn đề 2) Nêu biểu hiện của vấn đề 3) Nêu tác hại, lợi ích của vấn đề. 4) Nêu nguyên nhân của vấn đề 5) Nªu c¸c biÖn ph¸p kh¾c phôc hay ph¸t huy. Thì văn bản “Bệnh lề mề” đạt mấy yêu cầu ? Đáp án: Trong văn bản " bệnh lề mề " đạt 5 yêu cầu trên. 3- Bµi míi : Hoạt động của thầy và trò * Hoạt động 1 : Những yêu cầu học sinh chuẩn bị. Néi dung I- Yªu cÇu chuÈn bÞ :. - Tìm hiểu, suy nghĩ những sự việc hiện tợng ở địa ph- - HS lựa chọn ¬ng cÇn ®a ra bµn luËn, ph¸t biÓu ý kiÕn cña c¸ nh©n ? - Chú ý những vấn đề đang đợc quan + §äc tham kh¶o v¨n b¶n nhËt dông. t©m, cã tÝnh thêi sù. + Liên hệ bộ môn giáo dục công dân và môn địa lý, - Việc tham gia công tác Đội TNTP. lÞch sö, c«ng nghÖ ë c¸c líp. + Những hoạt động xã hội mà em đã tham gia. * hoạt động 2 : Hớng dẫn học sinh chuẩn bị. II- Híng dÉn c¸ch chuÈn bÞ : 1- Chọn đề tài :. - HS thảo luận, chọn đề tài. Thảo luận chọn theo nhóm. Đại diện nhóm trình bày những vấn đề cần đa ra bàn b¹c ? - GV đa ra một số đề tài cho HS tham khảo : + Vấn đề môi trờng. + Vấn đề trồng và bảo vệ rừng. + §êi sèng cña nh©n d©n hiÖn nay. + Những thành tựu đạt đợc của trờng em trong các n¨m häc. + Sù quan t©m cña x· héi víi trÎ em. + Phong trào “Đền ơn đáp nghĩa”, “Uống nớc nhớ nguån” - Dựa vào các đề tài chọn và sắp xếp ý theo trình tự hợp lý ? + Tìm ý dới dạng câu hỏi để làm rõ vấn đề. 2- T×m ý vµ chän dÉn chøng. - LËp dµn bµi chi tiÕt + Phải nhận định đợc chỗ đúng, chỗ bất cập không nói 3- LËp dµn bµi : qu¸, kh«ng gi¶m nhÑ. + Bày tỏ thái độ tán thành hay phản đối xuất phát từ lËp trêng tiÕn bé cña x· héi kh«ng v× lîi Ých c¸ nh©n. + Yªu cÇu kh«ng qu¸ 1.500 ch÷, cã bè côc 3 phÇn. + LuËn ®iÓm, luËn cø, lËp luËn râ rµng.

(178) 3- Cñng cè : Giải đáp thắc mắc của học sinh 4- Híng dÉn vÒ nhµ: - Làm hoàn chỉnh bài viết về vấn đề địa phơng nộp trớc khi học bài 27 Ngày 22/1/2011 Tiết 103 chuÈn bÞ hµnh trang vµo thÕ kû míi Vò Khoan I- Môc tiªu 1- KiÕn thøc. Giúp học sinh hiểu đợc nội dung bài viết, những điểm mạnh, ®iÓm yÕu trong tÝnh c¸ch vµ thãi quen cña con ngêi ViÖt Nam. Những yêu cầu hình thành những đức tính và thói quen khi đất nớc vào công nghiệp hóa, hiện đại hóa trong thế kỷ mới.. 2- Kü n¨ng :. RÌn kü n¨ng ph©n tÝch t×m hiÓu luËn ®iÓm, luËn cø vµ c¸ch lËp luËn cña bµi viÕt.. 3- Thái độ :. Cã ý thøc tu dìng b¶n th©n.. II- ChuÈn bÞ : -GV: SGK- SGV Nâng cao ngữ văn - Sơ đồ tổng kết bài học.-HS: Bài soạn III- tiÕn tr×nh d¹y vµ häc : 1- ổn định tổ chức : 2- Kiểm traĐề bài: văn nghệ có sức mạnh nh thế nào đối với con ngời? Đáp án: Văn nghệ không thể thiếu đối với đời sống của con ngời nó là món ăn tinh thần giúp con ngêi biÕt íc m¬ vît qua khã kh¨n gian khæ. 3- Bµi míi : Hoạt động của thầy và trò * Hoạt động 1 : Hớng dẫn đọc và tìm hiểu chung. Néi dung I- §äc – T×m hiÓu chung :. -HS đọc chú thích (*) SGK. GV giới thiệu : 1- T¸c gi¶ : Vũ Khoan nhà hoạt động chính trị, nhiều năm là Thứ - Vũ Khoan trëng Bé ngo¹i giao. - Bµi viÕt: ChuÈn bÞ hµnh trang Bµi viÕt ®¨ng trªn b¸o “Tia s¸ng” 2001. Lµ mét bµi nghị luận với đề tài : vừa có tính cấp thiết vừa có tính lâu dài, vừa là của đất nớc, vừa là của từng ngời, vừa là bài xã luận, vừa là văn bản chỉ đạo, vừa là ý kiến riêng, võa lµ ý kiÕn cña c¸n bé cÊp cao, võa cã tÝnh chÊt vÊn đề đời sống, vừa có tính chất vấn đề t tởng đạo lý. Đặc biệt chứa đựng triết lý nhân văn có giá trị muôn thuở : 2- Tóm tắt bài viết : “Con ngời quyết định tất cả”. - HS đọc văn bản và tóm tắt từng phần ? - Đặt vấn đề : (1) Đặt vấn đề : Líp trÎ ViÖt Nam cÇn nhËn ra nh÷ng c¸i m¹nh, c¸i yếu của con ngời Việt Nam để rèn những thói quen tốt khi bíc vµo nÒn kinh tÕ míi. - Giải quyết vấn đề (2) Giải quyết vấn đề : - LuËn ®iÓm 1 : Trong nh÷ng hµnh trang Êy, cã lÏ sù + LuËn ®iÓm 1 chuÈn bÞ b¶n th©n con ngêi lµ quan träng nhÊt. - LuËn ®iÓm 2 : Bèi c¶nh cña thÕ giíi hiÖn nay vµ những mục tiêu nhiệm vụ nặng nề của đất nớc. + LuËn ®iÓm 2 - LuËn ®iÓm 3 : Nh÷ng ®iÓm m¹nh, yÕu cña con ngêi ViÖt Nam cÇn nhËn râ khi bíc vµo nÒn kinh tÕ thÕ kû + LuËn ®iÓm 3 míi. (3) Kết thúc vấn đề : Yêu cầu đối với thế hệ trẻ : “Bíc vµo thÕ kû míi ..... nhá nhÊt”..

(179) - NhËn xÐt vÒ bè côc bµi viÕt ?. - Kết thúc vấn đề. B¾t ®Çu lµ nªu thêi ®iÓm chuyÓn giao thÓ kû vµ yªu cÇu chuẩn bị hành trang -> Khẳng định chuẩn bị hành trang quan trọng nhất là con ngời (sự chuẩn bị này đặt vào bối cảnh thế giới và đối chiếu với mục tiêu nhiệm vụ tr- * Tính chặt chẽ và tính định hớng rất rõ ớc mắt của đất nớc) -> từ đó nhận rõ điểm mạnh, điểm của hệ thống luận điểm, luận cứ. yÕu cña ngêi VN -> KÕt thóc b¼ng viÖc nªu ra yªu cÇu víi thÕ hÖ trÎ. * hoạt động 2 : Phân tích phần đặt vấn đề - Tác giả đã đặt vấn đề nh thế nào ? Vấn đề đó có ý nghÜa nh thÕ nµo trong hoµn c¶nh thùc t¹i?. II- T×m hiÓu néi dung : - HS đọc đoạn 2 ( SGK- 27) 1- Đặt vấn đề : - Luận điểm 1 đợc tác giả phân tích nh thế nào ? triển - Vấn đề có ý nghĩa thời sự và lâu dài khai b»ng mÊy luËn cø ? trong quá trình đi lên của đất nớc. - V× sao theo t¸c gi¶ l¹i cÇn chuÈn bÞ con ngêi? - §èi tîng lµ líp trÎ. - Bèi c¶nh thÕ giíi hiÖn nay lµ g× ? Môc tiªu vµ nhiÖm 2- Giải quyết vấn đề : vụ của chúng ta, của đất nớc ? GV năng cao: 1 châu á đang tiến tới nhất thể hoá đồng a) Chuẩn bị hành trang vào thế kỷ mới th× quan träng nhÊt lµ sù chuÈn bÞ b¶n tiền chung. Một VN đã là thành viên của A Se An… th©n con ngêi. Hoạt động nhóm: Ngoài nguyên nhân đó còn có - Con ngời là động lực nguyên nhân nào đặt ra trớc mắt. - NÒn kinh tÕ trÝ thøc ph¸t triÓn. . §¹i diÖn nhãm tr¶ lêi . GV định hớng: Giải quyết 3 nhiệm vụ : thoát nghèo b) Bối cảnh của thế giới và mục tiêu nàn lạc hậu, đẩy mạnh CNH, HĐH, tiếp cận nền kinh nhiệm vụ của đất nớc tÕ trÝ thøc. - KH – CN ph¸t triÓn, sù giao thoa héi - §iÓm m¹nh, ®iÓm yÕu cña con ngêi ViÖt Nam cÇn nhËp. nhËn râ khi bíc vµo thÕ kû míi lµ g× ? - 3 nhiÖm vô GV định hớng: c) §iÓm m¹nh, ®iÓm yÕu cña con ngêi + Th«ng minh nh¹y bÐn víi c¸i míi nhng thiÕu kiÕn ViÖt Nam thøc c¬ b¶n, kÐm kh¶ n¨ng thùc hµnh. + Cần cù, sáng tạo nhng thiếu đức tính tỉ mỉ, không - Cách lập luận đối lập, so sánh song coi träng nghiªm ngÆt quy tr×nh c«ng nghÖ, cha quen c- hµnh, dïng thµnh ng÷, tôc ng÷ t¹o h×nh ờng độ lao động khẩn trơng. ¶nh dÔ hiÓu. + Có tinh thần đoàn kết, đùm bọc nhất là trong chống 3- Kết thúc vấn đề : ngoại xâm nhng lại thờng đố kỵ nhau trong làm ăn và cuéc sèng thêng ngµy. - Ph¸t huy ®iÓm m¹nh, kh¾c phôc ®iÓm yÕu vµ h×nh thµnh thãi quen ngay tõ + B¶n tÝnh thÝch øng nhanh nhng l¹i cã h¹n chÕ trong nh÷ng viÖc nhá. nÕp nghÜ, kú thÞ trong kinh doanh, quen bao cÊp. Sïng ngo¹i hoÆc bµi ngo¹i qu¸ møc, thãi kh«n vÆt kh«ng coi träng ch÷ tÝn. - NhËn xÐt c¸ch triÓn khai luËn ®iÓm b»ng c¸c luËn cứ ?- Tác giả kết thúc vấn đề bằng cách nào ? có hợp lý kh«ng ? + Nêu những điều cần thiết với mọi ngời từ đó nhấn m¹nh lµ líp trÎ.. 4- Củng cố : ( 6 phút) GV treo sơ đồ sơ đồ tổng kết, củng cố bài học chuÈn bÞ hµnh trang vµo thÕ kû míi.

(180) Đặt vấn đề. Gi¶ng ChuÈn: bÞ hµnh trang vµo thÕ kû míi, ThÕ hÖ trÎ ViÖt Nam cÇn nh×n râ ®iÓm m¹nh vµ ®iÓm yÕu cña con ngêi ViÖt Nam, rÌn cho m×nh nh÷ng đức tính và thói quen tèt. Giải quyết vấn đề. KÕt thóc V/®. - LuËn ®iÓm 1 : ChuÈn bÞ hµnh trang vµ thÕ kû míi th× quan träng nhÊt lµ sù chuÈn bÞ con ngêi. + Con ngời động lực phát triển của lịch sử. + Thêi kú nÒn kinh tÕ trÝ thøc ph¸t triÓn. - LuËn ®iÓm 2 : Bèi c¶nh cña thÕ giíi hiÖn nay vµ mục tiêu, nhiệm vụ của đất nớc : + Khoa häc c«ng nghÖ ph¸t triÓn. + Sù giao thoa vµ héi nhËp c¸c nÒn kinh tÕ. + 3 nhiÖm vô : Tho¸t nghÌo nµn l¹c hËu, ®Èy m¹nh CNH, H§H tiÕp cËn nÒn kinh tÕ tri thøc. - LuËn ®iÓm 3 : §iÓm m¹nh, yÕu cña con ngêi ViÖt Nam cÇn nhËn râ : + Th«ng minh, nh¹y bÐn víi c¸i míi, cÇn cï s¸ng tạo, rất đoàn kết đùm bọc nhau trong chống ngoại x©m. + ThiÕu kiÕn thøc c¬ b¶n, kÐm kh¶ n¨ng thùc hµnh, thiếu đức tính tỉ mỉ, không coi trọng nghiêm ngặt quy trình công nghệ, thiếu tính cộng đồng trong làm ăn.. Để đa đất nớc tiÕn lªn, chóng ta cµn ph¸t huy nh÷ng ®iÓm manh, kh¾c phôc ®iÓm yÕu, h×nh thµnh nh÷ng thãi quen tèt ngay tõ nh÷ng viÖc nhá.. 5. Híng dÉn vÒ nhµ: - §äc ghi nhí SGK- n¾m ch¾c néi dung bµi - Chuẩn bị bài: Nghị luận về một sự việc hiện tợng đời sống.

(181) Ngày 27/1/2010 TiÕt 104 c¸c thµnh phÇn biÖt lËp(tiếp theo) I- Môc tiªu 1- KiÕn thøc. Học sinh hiểu đợc thành phần biệt lập gọi đáp và thành phần phụ chú. Nắm đợc công dụng riêng của mỗi thành phần trong c©u.. 2- Kü n¨ng :. Rèn kỹ năng nhận diện, đặt câu có thành phần biệt lập, sử dụng khi giao tiÕp, viÕt v¨n.. 3- Thái độ :. Cã ý thøc sö dông khi giao tiÕp.. II- ChuÈn bÞ : -GV: Båi dìng ng÷ v¨n 9 - häc tèt ng÷ v¨n 9 - B¶ng phô, tài liệu chuẩn kiến thức, kĩ năng -HS: đọc trớc bài III- tiÕn tr×nh d¹y vµ häc : 1- ổn định tổ chức : 2- KiÓm tra : ThÕ nµo lµ thµnh phÇn t×nh th¸i vµ c¶m th¸n? cho VD? §¸p ¸n: phÇn ghi nhí ( SGK - 12) 3- Bµi míi : Hoạt động của thầy và trò. Néi dung. * Hoạt động 1 : Tìm hiểu thành phần gọi đáp I- Thành phần gọi đáp: (13 phót) 1- VÝ dô : - GV treo bảng phụHS đọc. Các từ ngữ in đậm - Gäi – nµy (t¹o lËp) ”này, tha ông từ nào dùng để gọi ? để đáp ? - Các từ đó có tham gia vào nghĩa sự việc trong - Đáp – tha ông (duy trì) c©u kh«ng ? Tõ ng÷ nµo dïng t¹o lËp cuéc tho¹i, tõ ng÷ nµo dïng duy tr× cuéc tho¹i ? - Thành phần gọi đáp dùng làm gì trong cuộc héi tho¹i ? - Bài tập củng cố :Tìm thành phần gọi đáp trong 2- Ghi nhớ : c¸c c©u sau ? - Dïng duy tr× vµ t¹o lËp cuéc héi tho¹i. *Hoạt động nhóm ( nhóm nhỏ) Bµi 1,2 (32) : + Nµy ..... V©n (quan hÖ trªn díi) + BÇu ¬i !. (không có đáp. Từ gọi của bí h-.

(182) íng tíi bÇu) * hoạt động 2 : Tìm hiểu thành phần phụ chó ( 9 phót) - HS đọc ví dụ a, b SGK 31. Nếu lợc bỏ từ in đậm “Và cũng là đứa con duy nhất của anh” và “tôi nghĩ vậy”, nghĩa của từ ngữ đứng tr ớc và và câu II- Thành phần phụ chú: đứng trớc có sự thay đổi không ? 1- VÝ dô : + Sẽ không rõ ngoài đứa con đầu lòng anh còn mấy đứa con nữa. - Và cũng là đứa con duy nhất của anh. + Kh«ng râ ai sÏ c¶m nhËn lµ l·o kh«ng hiÓu - T«i nghÜ vËy t«i. - Không hiểu đợc nội dung câu nói. - Các từ ngữ đó chú thích cho những cụm từ nào ? Cho ®iÒu g×? + §øa con g¸i ®Çu lßng cña anh + L·o kh«ng hiÓu t«i. - Những từ ngữ in đậm trong hai ví dụ đó gọi là thµnh phÇn phô chó. VËy thµnh phÇn phô chó dùng để làm gì trong câu ? Cách nhận biết, dấu hiÖu ? - Thành phần gọi đáp và phụ chú đều không tham gia vµo nghÜa sù viÖc trong c©u. VËy nã 2- Ghi nhí : thuéc thµnh phÇn g× ? * Hoạt động 3 : Hớng dẫn luyện tập (11 - Bổ sung một số chi tiết cho nội dung chính cña c©u. phót) - T×m phÇn phô chó vµ nªu râ néi dung bæ sung ? a) Chúng tôi, mọi ngời – kể cả anh, đều tởng * Thành phần gọi đáp và phụ chú đều thuộc thµnh phÇn biÖt lËp. con bé sẽ đứng yên đó thôi. b) Nh÷ng ngêi gi÷ .... – c¸c thÇy, c« gi¸o .... ngêi mÑ – g¸nh mét tr¸ch nhiÖm ..... thÕ giíi Êy. III- LuyÖn tËp : c) Muèn vËy th× kh©u ®Çu tiªn .... líp trÎ – 1- Bµi 3 (33) : những ngời chủ thực sự của đất nớc trong thế kû tíi – nhËn ra .... viÖc nhá nhÊt. d) C« bÐ nhµ bªn (cã ai ngê).... m¾t ®en trßn - §èi tîng nãi vÒ con bÐ. (th¬ng th¬ng qu¸ ®i th«i). - NhËn xÐt vÒ dÊu vµ mèi quan hÖ ? + Kể cả anh –> liên quan đến “mọi ngời ...” + C¸c thµy ... -> liªn quan “ngêi n¾m gi÷ ..”. - Ngêi n¾m gi÷ ch×a khãa gi¸o dôc. - Tr¸ch nhiÖm s¾p tíi cña líp trÎ.. + Nh÷ng ngêi chñ ... -> liªn quan víi “líp trÎ ..”. - Sù ng¹c nhiªn cña t¸c gi¶ vµ c¶m xóc cña t¸c giả về đôi mắt. 2- Bµi 4 (33) - DÊu (-) - Dấu ngoặc đơn. 4- Cñng cè : (3 phót) §äc toµn bé ghi nhí SGK 32. 5- Híng dÉn vÒ nhµ : ( 2 phót) Lµm bµi sè 5 (33). ChuÈn bÞ viÕt bµi t¹i líp. ………………………………….

(183) Gi¶ng :9C……… 9A……… TiÕt 104 + 105 viÕt bµi sè 5 – nghÞ luËn x· héi I- Môc tiªu 1- KiÕn thøc. Häc sinh vËn dông lý thuyÕt vÒ bµi nghÞ luËn vÒ mét sù viÖc, hiện tợng trong đời sống viết bài phản ánh về một sự việc, hiện tîng cÇn ®a ra bµn luËn. Ph©n tÝch, nªu ý kiÕn cña m×nh vÒ vÊn đề ngời bạn tốt.. 2- Kü n¨ng :. RÌn kü n¨ng lËp luËn, nªu luËn ®iÓm vµ luËn cø, tr×nh bµy mét vấn đề hoàn chỉnh.. 3- Thái độ :. Suy nghĩ đúng đắn về tình bạn.. II- ChuÈn bÞ : - GV: đề bài, đáp án - Mét sè kü n¨ng vµ bµi tËp III- tiÕn tr×nh d¹y vµ häc : 1- ổn định tổ chức : (1phút) 9C: tổng số 30 vắng…lí do… 9A: tæng sè 27 v¾ng…lÝ do…. 2- KiÓm tra : 3- Bµi míi : I- §Ò bµi : Một hiện tợng khá phổ biến hiện nay là vứt rác ra đờng hoặc những nơi công cộng. Ngồi bên hồ dù là hồ đẹp nổi tiếng ngời ta cũng tiện tay vứt rác xuống … em hãy đặt một nhan đề để gọi ra hiÖn tîng Êy vµ viÕt bµi v¨n nªu suy cña m×nh? II- §¸p ¸n, biÓu ®iÓm : 1. Néi dung: - Yêu cầu đặt đợc nhan đề - Nªu nguyªn nh©n vøt r¸c - T¸c h¹i cña vøt r¸c - Bµi häc lêi khuyªn, lêi kªu gäi - Mçi luËn ®iÓm ph¶i cã luËn cø vµ lËp luËn chÆt chÏ 2. Bè côc: - 3 phÇn: + Më bµi: - Nêu vấn đề cần bàn bạc ( sự việc hiện tợng) + Th©n bµi: - Bµn b¹c luËn ®iÓm: . Các hiện tợng vứt rác bừa bãi đáng phê phán . Ph©n tÝch t¸c h¹i cña vøt r¸c bõa b·i. . Những hành động suy nghĩ của bản thân . Tr¸ch nhiÖm chung cña mäi ngêi + KÕt bµi: - Lêi khuyªn, lêi kªu gäi 3. H×nh thøc: - Tr×nh bµy s¹ch sÏ - Ch÷ viÕt râ rµng, kh«ng sai lçi chÝnh t¶, kh«ng sai dÊu c©u, dïng tõ chÝnh x¸c..

(184) + BiÓu ®iÓm: * Bài viết đảm bảo các yêu cầu trên, sai ít lỗi chính tả, lời văn chân thành, có cảm xúc đạt 9- 10 điểm. * Bài viết đủ ý, bố cục rõ ràng, sai dới 10 lỗi chính tả, câu, diễn đạt đạt 7- 8 điểm * Bài viết thiếu 1, 2 ý, diễn đạt rõ ràng, sai dới 15 lỗi chính tả, câu đạt 5- 6 điểm * Bài viết sơ sài, thiếu nhiều ý, sai nhiều lỗi chính tả, câu, diễn đạt đạt 3- 4 điểm * Bài viết không xác định đợc yêu cầu, lạc đề, sai quá nhiều lỗi đạt 1- 2 điểm * Bài viết để trắng : 0 điểm. 4- Cñng cè : Thu bµi NhËn xÐt giê lµm bµi 5- Híng dÉn vÒ nhµ : So¹n chã sãi vµ cõu trong th¬ ngô ng«n cña La Ph«ng ten + Tr¶ lêi c¸c c©u hái cuèi bµi + T×m hiÓu vÒ t¸c gi¶. ------------------------------------------. Gi¶ng :9A:……… 9C……….. TiÕt 106 + 107 chã sãi vµ cõu trong th¬ ngô ng«n cña la ph«ng- ten (TrÝch) I- Môc tiªu 1- KiÕn thøc. Giúp học sinh hiểu đợc tác giả bài nghị luận văn chơng đã dùng biÖn ph¸p so s¸nh h×nh tîng con cõu vµ con chã sãi trong th¬ ngô ng«n cña La Ph«ng tªn víi nh÷ng dßng viÕt vÒ hai con vËt ấy của nhà khoa học Buy phông nhằm làm nổi bật đặc trng của s¸ng t¸c nghÖ thuËt.. 2- Kü n¨ng :. RÌn kü n¨ng ph©n tÝch, t×m hiÓu lËp luËn, so s¸nh vµ tr×nh bµy quan ®iÓm.. 3- Thái độ :. Giáo dục đạo lý trong thơ ngụ ngôn của La Phông ten.. II- ChuÈn bÞ : - GV: Tµi liÖu SGK- ThiÕt kÕ bµi v¨n 9 - HS: so¹n bµi- tr¶ lêi c¸c c©u hái SGK III- tiÕn tr×nh d¹y vµ häc : 1- ổn định tổ chức : (1phút) 9C: tổng số 30 vắng…lí do… 9A: tæng sè 27 v¾ng…lÝ do…. 2- KiÓm tra : 15 phót C©u hái: ChØ ra ®iÓm m¹nh vµ ®iÓm yÕu cña ngêi ViÖt Nam qua V¨n b¶n " ChuÈn bÞ hµnh trang vµo thÕ kØ míi? Nªu c¸ch lËp luËn cña t¸c gi¶? §¸p ¸n: + Th«ng minh nh¹y bÐn víi c¸i míi nhng thiÕu kiÕn thøc c¬ b¶n, kÐm kh¶ n¨ng thùc hµnh. + Cần cù, sáng tạo nhng thiếu đức tính tỉ mỉ, không coi trọng nghiêm ngặt quy trình công nghệ, cha quen cờng độ lao động khẩn trơng..

(185) + Có tinh thần đoàn kết, đùm bọc nhất là trong chống ngoại xâm nhng lại thờng đố kỵ nhau trong lµm ¨n vµ cuéc sèng thêng ngµy. + B¶n tÝnh thÝch øng nhanh nhng l¹i cã h¹n chÕ trong nÕp nghÜ, kú thÞ trong kinh doanh, quen bao cÊp. Sïng ngo¹i hoÆc bµi ngo¹i qu¸ møc, thãi kh«n vÆt kh«ng coi träng ch÷ tÝn. - Cách lập luận đối lập, so sánh song hành, dùng thành ngữ, tục ngữ tạo hình ảnh dễ hiểu. 3- Bµi míi : Hoạt động của thầy và trò. Néi dung. * Hoạt động 1 : Đọc và tìm hiểu chung (10 I- Đọc – Tìm hiểu chung : phót) 1- T¸c gi¶, t¸c phÈm: -HS đọc văn bản. Tìm hiểu về La phông ten, Buy Ph«ng vµ H. Ten SGK 40. + Hi p« lÝt Ten (1828-1893) lµ nhµ triÕt häc, - Hi p« lÝt Ten. nhµ sö häc, nhµ nghiªn cøu v¨n häc ngêi Ph¸p, ViÖn sÜ ViÖn Hµn l©m Ph¸p. ¤ng lµ t¸c gi¶ c«ng tr×nh nghiªn cøu v¨n häc næi tiÕng “La Ph«ng ten vµ th¬ ngô ng«n cña «ng”. C«ng tr×nh gåm 3 phÇn. + Văn bản đợc trích chơng II phần II. Ông bàn vÒ Chã sãi vµ cõu trong th¬ ngô ng«n cña La Ph«ng ten. + Buy Ph«ng nhµ v¹n vËt häc ViÖn sÜ ViÖn Hµn l©m Ph¸p t¸c gi¶ c«ng tr×nh V¹n vËt häc næi tiÕng. - §äc v¨n b¶n, t×m bè côc ?. Buy Ph«ng 2- Bè côc : 2 phÇn + PhÇn 1 : H×nh tîng con cõu trong th¬ ngô ng«n La Ph«ng ten.` + PhÇn 2 : H×nh tîng chã sãi trong th¬ La Ph«ng ten.. - Em cã nhËn xÐt g× trËt tù trong tõng ®o¹n? + Tác giả đều triển khai mạch nghị luận theo trËt tù ba bíc : díi ngßi bót cña La Ph«ng ten, díi ngßi bót cña Buy ph«ng vµ díi ngßi bót cña La Ph«ng ten. + Nhng khi bµn vÒ con cõu ë phÇn 1, t¸c gi¶ thay bíc thø nhÊt b»ng trÝch ®o¹n th¬ ngô ng«n cña La Ph«ng ten, tøc lµ nhê La Ph«ng ten tham gia vµo m¹ch nghÞ luËn. Nhê vËy bµi nghÞ luËn trở nên sinh động hơn. .Hoạt động nhóm: - Dùa vµo bè côc tãm t¾t ®o¹n trÝch ? . §¹i diÖn nhãm tr×nh bµy 3- Tãm t¾t néi dung ®o¹n trÝch : . GV nhËn xÐt, bæ xung. + Cuộc đối thoại giữa cừu và chó sói -> thơ của La Ph«ng ten. + Buy ph«ng viÕt vÒ loµi cõu. + La Ph«ng ten kh¾c ho¹ tÝnh c¸ch cña cõu. + Chã sãi trong th¬ La ph«ng ten. + Buy ph«ng viÕt vÒ chã sãi. + NhËn xÐt cña H. Ten vÒ chã sãi trong th¬ La ph«ng ten. + Cuối cùng là sự so sánh, đối chiếu chấp nhận sự đồng nhất và nêu sự khác biệt của nhà khoa học và nhà thơ về chó sói và cừu. Từ đó nêu bật đặc trng của sáng tác nghệ thuật. * Hoạt động 2 : Cừu qua ngòi bút của Buy ph«ng vµ La ph«ng ten ( 15 phót) - HS đọc đoạn 1 SGK 38. Nhà vạn vật học đã.

(186) nhận xét về con cừu nh thế nào ? Qua đó con cõu hiÖn lªn víi vÎ ra sao ? + Tụ tập thành bầy, luôn sợ tiếng động, không biÕt trèn tr¸nh, lu«n theo sù chØ dÉn cña con ®Çu II_ T×m hiÓu néi dung : đàn, phụ thuộc vào gã chăn cừu. - NhËn xÐt c¸ch quan s¸t vµ miªu t¶ cña Buy 1- Cõu qua ngßi bót cña Buy ph«ng vµ La ph«ng ten. ph«ng ? - Trái lại La Phông ten trong thơ ngụ ngôn đã nói về cừu ra sao? Tính cách đợc ông nhấn m¹nh lµ g× ? - Em cã nhËn xÐt g× vÒ c¸ch lËp luËn trong ®o¹n v¨n nµy ? C©u nµo thÓ hiÖn lêi b×nh cña t¸c gi¶ ? - Víi Buy ph«ng : Cõu lµ con vËt ngu ngèc, sî sệt và dần độn về mặt sinh học. - Víi La ph«ng ten : Cõu hiÒn lµnh, nhót nh¸t kh«ng lµm h¹i ai, th©n th¬ng vµ tèt bông nh con ngêi. - Cách đối chiếu, so sánh và lời bình tác giả lµm râ hai c¸ch viÕt cña nhµ khoa häc vµ nhµ th¬ vÒ con cõu. 4- Cñng cè : ( 3 phót) Bè côc cña v¨n b¶n? Hai nhµ khoa häc nhËn xÐt vÒ cõu nh thÕ nµo? 5- DÆn dß : ( 1phót) §äc l¹i v¨n b¶n So¹n tr¶ lêi nh÷ng c©u hái cßn l¹i ----------------------------------Gi¶ng :9A:……… 9C……….. TiÕt 107 chã sãi vµ cõu trong th¬ ngô ng«n cña la ph«ng- ten( tiÕp) (TrÝch) I- Môc tiªu 1- KiÕn thøc. Giúp học sinh hiểu đợc tác giả bài nghị luận văn chơng đã dùng biÖn ph¸p so s¸nh h×nh tîng con cõu vµ con chã sãi trong th¬ ngô ng«n cña La Ph«ng tªn víi nh÷ng dßng viÕt vÒ hai con vËt ấy của nhà khoa học Buy phông nhằm làm nổi bật đặc trng của s¸ng t¸c nghÖ thuËt.. 2- Kü n¨ng :. RÌn kü n¨ng ph©n tÝch, t×m hiÓu lËp luËn, so s¸nh vµ tr×nh bµy quan ®iÓm.. 3- Thái độ :. Giáo dục đạo lý trong thơ ngụ ngôn của La Phông ten.. II- ChuÈn bÞ : - GV: Tµi liÖu SGK- ThiÕt kÕ bµi v¨n 9 - HS: so¹n bµi- tr¶ lêi c¸c c©u hái SGK III- tiÕn tr×nh d¹y vµ häc : 1- ổn định tổ chức : (1phút) 9C: tổng số 30 vắng…lí do… 9A: tæng sè 27 v¾ng…lÝ do…. 2- KiÓm tra : ( 5phót) §Ò bµi:.

(187) H×nh tîng con cõu trong nhËn xÐt cña La Ph«ng Ten vµ Buy Ph«ng? §¸p ¸n: PhÇn 1 tiÕt 106. 3- Bµi míi : Hoạt động của thầy và trò Néi dung * hoạt động 1: Chó sói qua ngòi bút của II_ Tìm hiểu nội dung : ( tiếp) Buy ph«ng vµ La ph«ng ten (16 phót) - §äc ®o¹n 2 SGK 39. NhËn xÐt cña Buy ph«ng. 2- Chã sãi qua ngßi bót cña Buy ph«ng vµ La Đọc câu văn diễn đạt ? Tại sao em biết? Ph«ng ten. - Víi Buy ph«ng : + Thï ghÐt sù kÕt b¹n, sèng lặng lẽ cô đơn, dáng vẻ hoang dã, Chã sãi là con vật có hại, đáng ghét -> đó là con vật của - Qua quan sát khách quan Buy phông đã đánh sự độc ác. gi¸ nhËn xÐt chã sãi thiªn vÒ mÆt nµo ? (vÒ mÆt sinh häc). - Theo H. Ten La phông ten đã quan sát sói ra sao ? Qua cách quan sát đó thì sói là con vật có tÝnh c¸ch nh thÕ nµo ? - Víi La Ph«ng ten :GÇy, ®i kiÕm måi, muèn ¨n thịt cừu nhng che dấu tâm địa..thờng mắc mu-> . Hoạt động nhóm: Sãi lµ biÓu tîng cña mét tÝnh c¸ch ngu ngèc. Víi La ph«ng ten chã sãi cã ph¶i tªn b¹o chóa đáng ghét không?Vì sao? . §¹i diÖn tr¶ lêi - C¸ch quan s¸t cña La Ph«ng ten kh¸c víi Buy ph«ng ? Cô thÓ lµ g× ? - Sù c¶m th«ng, tÊm lßng nh©n hËu. + Nhµ th¬ quan s¸t con vËt nh con ngêi, còng tëng tîng ra nh÷ng cö chØ, suy nghÜ cña con ngêi nªn cã c¸ch nh×n nh©u hËu, thÊy ë sãi sù khèn khæ, bÊt h¹nh cña mét kiÕp ngêi. - NhËn xÐt c¸ch lËp luËn vµ c¸ch liªn kÕt ®o¹n, c©u ? => So sánh, đối chiếu, chấp nhận sự đồng nhất, * hoạt động 2 : Hớng dẫn tổng kết (5 nêu bật sự khác biệt. Đối lập mặt tốt, xấu của đối tợng. phót) - Trong thơ của La Phông ten cừu vào sói đều đợc nhân hóa nhng dựa trên cơ sở nào ? Tác III- Tổng kết : dụng ? (đặc tính vốn có của cừu và sói). - Từ việc đa ra đối chiếu so sánh hình tợng con cõu vµ con chã sãi trong th¬ ngô ng«n cña La Ph«ng ten víi nh÷ng dßng viÕt vÒ hai con vËt Êy cña nhµ khoa häc Buy ph«ng T. Ten muèn nói tới vấn đề gì ? - Các con vật đợc nhân hóa thể hiện tính cách con ngời và đạo lý làm ngời. - HS đọc ghi nhớ. * Ghi nhí (SGK) 4- Cñng cè : ( 3 phót) H×nh tîng chã Sãi qua ngßi bót cña nhµ khoa häc? 5. DÆn dß : ( 1phót) §äc l¹i v¨n b¶n. N¾m ch¾c néi dung Chuẩn bị bài: Nghị luận về một vấn đề t tởng đạo lí. ……………………………………………… Gi¶ng 9A:………… 9C:…………. TiÕt 108.

(188) nghị luận về một vấn đề t tởng, đạo lý I- Môc tiªu 1- KiÕn thøc. Giúp học sinh hiểu đợc bài văn nghị luận về một vấn đề t tởng đạo lý. Thấy đợc ý nghĩa quan trọng của t tởng đạo lý đối với cuéc sèng cña con ngêi.. 2- Kü n¨ng :. RÌn kü n¨ng so s¸nh, nhËn xÐt rót ra ®iÓm gièng vµ kh¸c nhau của bài nghị luận về một sự việc hiện tơng đời sống với nghị luận về một vấn đề t tởng đạo lý.. 3- Thái độ :. Hiểu sâu sắc những t tởng đạo lý truyền thống của dân tộc.. II- ChuÈn bÞ : - GV: Mét sè bµi tËp, kü n¨ng n©ng cao. -HS: Tr¶ lêi c©u hái SGK III- tiÕn tr×nh d¹y vµ häc : 1- ổn định tổ chức : (1phút) 9C: tổng số 30 vắng…lí do… 9A: tæng sè 27 v¾ng…lÝ do…. 2- KiÓm tra : ( kiÓm tra trong trong giê) 3- Bµi míi : Hoạt động của thầy và trò. Néi dung. * Hoạt động 1 : Tìm hiểu bài văn ( 25 phút) -HS đọc văn bản SGK 34. Văn bản bàn về vấn đề gì ? Cã thÓ chia thµnh mÊy phÇn ? Néi dung?. I- Tìm hiểu bài nghi luận về vấn đề t tởng đạo lí: * V¨n b¶n : Tri thøc lµ søc m¹nh - Bµn vÒ tri thøc khoa häc vµ ngêi trÝ thøc.. . Hoạt động nhóm: . Đại diện trả lời, GV định hớng - C¸c c©u cã luËn ®iÓm chÝnh cña bµi ? + 4 c©u ®Çu “Nhµ khoa häc ngêi Anh .... t tëng Êy”. + 1 câu đầu và 2 câu kết : “Tri thức đúng là sức mạnh”, “Rõ ràng ngời có tri thức thâm hậu ...... đợc kh«ng !?” + 1 c©u më ®Çu ®o¹n 3 : “Tri thøc còng lµ søc m¹nh cña c¸ch m¹ng”. + 1 c©u më vµ c©u kÕt ®o¹n 4 : “Tri thøc cã søc ..... tri thøc”, “Hä kh«ng biÕt .... lÜnh vùc”. - Theo em phÐp lËp luËn chñ yÕu cña v¨n b¶n lµ g× ? -ViÖc dïng nh÷ng sù thùc lÞch sö vµ thùc tÕ ph©n tÝch để làm rõ các luận điểm ta gọi đó là phép lập luận nào ? - Bằng phép phân tích chứng minh tác giả đã làm rõ vấn đề gì ? - Đây là bài nghị luận về một vấn đề t tởng. Thế nào là nghị luận về một t tởng, đạo lý ? (Là bàn về t tởng, văn hóa, đạo đức, lối sống ... của con ngêi.) - Bài nghị luận về t tởng, đạo lý khác với bài nghị luận về một sự việc hiện tợng đời sống nh thế nào ? + NL sù viÖc hiÖn tîng : th× xuÊt ph¸t tõ mét sù viÖc,. - 3 phÇn : Mở bài : giới thiệu vấn đề nghị luận : t tởng “tri thức là sức mạnh”. Th©n bµi : Chøng minh søc m¹nh cña tri thøc trªn c¸c lÜnh vùc. (Nªu 2 vÝ dô chøng minh søc m¹nh). KÕt bµi : Phª ph¸n nh÷ng nhËn thøc, th¸i độ sai lệnh, đề xuất thái độ đúng đối với tri thøc. - C¸c luËn ®iÓm :. - PhÐp lËp luËn chñ yÕu lµ ph©n tÝch vµ chøng minh. - Nêu một vấn đề t tởng, phê phán t tởng kh«ng biÕt t«n träng tri thøc, dïng sai mục đích và đề xuất thái độ đúng với tri thøc. * Ghi nhí :.

(189) hiện tợng mà nêu vấn đề. SGK + NL về t tởng đạo lý : thì xuất phát từ một vấn đề, mét t tëng mµ bµn b¹c vÒ vai trß, ý nghÜa cña nã trong đời sống. * hoạt động 2 : Hớng dẫn luyện tập (14 phút) - §äc v¨n b¶n “Thêi gian lµ vµng”. V¨n b¶n thuéc lo¹i nghị luận nào ? Nghị luận về vấn đề gì ? Chỉ ra luận ®iÓm chÝnh ?. II- LuyÖn tËp : - Sau mỗi một luận điểm ngời viết đa ra cái gì? Tác - Vấn đề t tởng, đạo lý. dụng của việc làm đó ? - VÒ gi¸ trÞ cña thêi gian. - PhÐp lËp luËn chñ yÕu ? (ph©n tÝch vµ chøng minh). - C¸c luËn ®iÓm: + Thêi gian lµ sù sèng + Thêi gian lµ th¾ng lîi. + Thêi gian lµ tiÒn + Thêi gian lµ tri thøc. - Sau mçi luËn ®iÓm lµ mét dÉn chøng rÊt thuyÕt phôc.. 4- Cñng cè : ( 3 phót) - Thế nào là nghị luận về một t tởng đạo lí? - Ph¬ng ph¸p lËp luËn chñ yÕu trong bµi v¨n? 5- Híng dÉn vÒ nhµ :( 2phót) - Xem và trả lời các câu hỏi về những đề bài nghị luận SGK 51. - ChuÈn bÞ bµi: Liªn kÕt c©u vµ liªn kÕt ®o¹n v¨n. ………………………………………. Gi¶ng : 9A:……….. 9C:………. TiÕt 109 liªn kÕt c©u vµ liªn kÕt ®o¹n v¨n I- Môc tiªu 1- KiÕn thøc. Gióp häc sinh hiÓu biÕt vµ n©ng cao kü n¨ng sö dông c¸c phÐp liên kết đã học. Nhận biết liên kết nội dung và liên kết hình thức gi÷a c¸c c©u vµ c¸c ®o¹n v¨n.. 2- Kü n¨ng :. RÌn kü n¨ng ph©n tÝch, nhËn xÐt c¸ch liªn kÕt néi dung vµ h×nh thøc trong v¨n b¶n hoÆc bµi tËp lµm v¨n.. 3- Thái độ :. Cã ý thøc dïng c¸c biÖn ph¸p liªn kÕt trong viÖc t¹o lËp v¨n b¶n.. II- ChuÈn bÞ : - GV: SGK- SGV B¶ng phô- híng dÉn häc ng÷ v¨n9 - HS: B¶ng nhãm. Mét sè ®o¹n v¨n mÉu. III- các hoạt động dạy học: 1- ổn định tổ chức : (1phút) 9C: tổng số 30 vắng…lí do… 9A: tæng sè 27 v¾ng…lÝ do…. 2- KiÓm tra : ( 5 phót) Đề bài: Thế nào là thành phần gọi đáp thành phần phụ trú? Cho VD?.

(190) §¸p ¸n: PhÇn nghi nhí ( SGK -32), ®a ra VD. 3- Bµi míi : Hoạt động của thầy và trò. Néi dung. * Hoạt động 1 : Hình thành khái niệm liên I- Khái niệm liên kết : kÕt (19 phót) GV treo b¶ng phô vÒ ®o¹n v¨n.( SGK- 42) - HS đọc đoạn văn . Đoạn văn nói về vấn đề gì ? Vấn đề đó có liên quan gì tới chủ đề “Tiếng nãi cña v¨n nghÖ” ? - Chủ đề ấy có liên quan nh thếnào với chủ đề chung cña v¨n b¶n? GV định hớng: nghĩa là chủ đề doạn văn và chủ đề văn bản có quan hệ bộ phận chỉnh thể.. * §o¹n v¨n : - C¸ch ph¶n ¸nh hiÖn thùc cña t¸c phÈm nghÖ thuËt. - Lµ bé phËn lµm nªn" tiÕng nãi cña v¨n nghÖ". - VÒ mÆt néi dung, c¸c c©u trong ®o¹n cã sù liên kết với nhau để làm rõ ý chính của đoạn * Về nội dung : kh«ng ? - Cã liªn kÕt néi dung gi÷a c¸c c©u cïng tËp GV định hớng: - Chủ đề từng câu: trung làm rõ chủ đề => Liên kết chủ đề + C©u 1: T¸c phÈm nghÖ thuËt g¾n víi thøc t¹i +Câu 2: Nghệ sĩ muốn đóng góp phần mới mẻ +Câu 3: Cách đóng góp của nghệ sĩ. - HS đọc đoạn văn SGK 42. Các ý trong từng câu của đoạn văn đợc sắp xếp theo trình tự nh thÕ nµo ? Cã lµm s¸ng tá ý chÝnh cña ®o¹n - Cã liªn kÕt vÒ l« gÝc kh«ng ? + Câu 1 đợc giải thích rõ ở câu 2. Câu 2 đợc *Về hình thức : nói rõ hơn ở câu 3. Câu 3 đồng thời là kết luận. + C¸c ý nèi tiÕp nhau theo c¸ch diÔn dÞch - HS đọc đoạn văn. ba câu trong đoạn nối với nhau b»ng c¸c tõ ng÷ nµo ? lµ lo¹i tõ g× ? - Tõ c¸c nhËn xÐt trªn, em h·y rót ra c¸c c©u trong ®o¹n v¨n cã thÓ liªn kÕt víi nhau theo mÊy ph¬ng diÖn ? + Liên kết nội dung : Liên kết chủ đề và liên kÕt l« gÝc. Liªn kÕt b»ng c¸c tõ (lÆp, nèi, thÕ). + Liªn kÕt h×nh thøc : phÐp lÆp tõ ng÷, phÐp đồng nghĩa, trái nghĩa và liên tởng, phép thế, phÐp nèi. * hoạt động 2 : Hớng dẫn luyện tập (15 phót) - Sù liªn kÕt néi dung vµ h×nh thøc gi· c¸c c©u trong ®o¹n v¨n sau ?. Ghi nhí : - Liªn kÕt néi dung vµ liªn kÕt h×nh thøc. SGK 43 II- LuyÖn tËp :. - Các câu đợc liên kết với nhau bằng phép liên kÕt nµo ? 1- Chủ đề : Khắc phục cái yếu và phát huy + “B¶n chÊt trêi phó Êy” nèi c©u 1 vµ 2. nh÷ng c¸i m¹nh cña ngêi VN + “Nhng” nèi c©u 3 víi 2 2- Tr×nh tù s¾p xÕp hîp lý cña c¸c ý. + “Êy lµ” nèi c©u 4 víi c©u 3. + MÆt m¹nh cña trÝ tuÖ ViÖt Nam + “Lç hæng” nèi c©u 4 víi c©u 5. + Nh÷ng ®iÓm h¹n chÕ. + “Th«ng minh” nèi c©u 5 víi c©u 1. + Cần khắc phục -> đáp ứng sự phát triển. 3- Nh÷ng phÐp liªn kÕt -> Phép đồng nghĩa..

(191) -> PhÐp nèi. -> PhÐp nèi -> PhÐp lÆp tõ ng÷ -> PhÐp lÆp tõ ng÷ 4- Củng cố : ( 3 phút) HS đọc ghi nhớ. 5- Híng dÉn vÒ nhµ : ( 2 phót) -Phân tích đoạn văn “Buy phông chỉ thấy .... chó xua đi”. Xác định sự liên kết - ChuÈn bÞ bµi luyÖn tËp. Gi¶ng :9A:………. 9C:……….. ----------------------------------------. TiÕt 110 luyÖn tËp liªn kÕt c©u vµ liªn kÕt ®o¹n v¨n (luyÖn tËp). I- Môc tiªu 1- KiÕn thøc. Gióp häc sinh hiÓu biÕt vµ luyÖn tËp kü n¨ng sö dông c¸c phÐp liên kết đã học. Nhận biết liên kết nội dung và liên kết hình thøc gi÷a c¸c c©u vµ c¸c ®o¹n v¨n.. 2- Kü n¨ng :. RÌn kü n¨ng ph©n tÝch, nhËn xÐt c¸ch liªn kÕt néi dung vµ h×nh thøc.. 3- Thái độ :. Lµm bµi tËp, thùc hµnh, cñng cè lý thuyÕt liªn kÕt c©u, liªn kÕt ®o¹n v¨n.. II- ChuÈn bÞ : - Mét sè bµi tËp, kü n¨ng n©ng cao- b¶ng phô - Lµm bµi tËp SGK. III- Lªn líp : 1- ổn định tổ chức : (1phút). 9C: tæng sè 30 v¾ng…lÝ do… 9A: tæng sè 27 v¾ng…lÝ do….. 2- KiÓm tra : ( 5 phót) Nªu râ c¸ch liªn kÕt c©u vµ liªn kÕt ®o¹n v¨n ? §¸p ¸n: - Nội dung: các câu phải phục vụ chủ đề chung của văn bản Các câu phải phục vụ chủ đề cho đoạn - H×nh thøc:C¸c c©u liªn kÕt víi nhau b»ng mét sè biÖn ph¸p NT 3- Bµi míi : Hoạt động của thầy và trò. Néi dung. * Hoạt động 1 : Hớng dẫn làm bài tập 1 (7 I- Bài tập 1 (49) phót) *a) - GV treo b¶ng phô ghi ND bµi tËp. -Hãy chỉ ra các phép liên kết câu, liên kết đoạn đợc sử -Liên kết câu: - PhÐp lÆp dông ë c¸c trêng hîp sau ? - PhÐp thÕ + C©u 1 liªn kÕt c©u 2 – “trêng häc” - Liªn kÕt ®o¹n v¨n + C©u 3 liªn kÕt c©u 2 – “nh thÕ” - PhÐp thÕ + C©u 3 vµ c©u 2 liªn kÕt hai ®o¹n v¨n + V¨n nghÖ – v¨n nghÖ + Sù sèng – sù sèng ; v¨n nghÖ – v¨n nghÖ + Thêi gian – thêi gian. * b) - PhÐp lÆp – c©u - PhÐp lÆp – liªn kÕt ®o¹n * c) - PhÐp lÆp.

(192) + Con ngêi – con ngêi + đó (thế) ; bởi vì (nối). - PhÐp thÕ, phÐp nèi. * d) - PhÐp tr¸i nghÜa.. + HiÒn >< ¸c ; yÕu >< m¹nh * hoạt động 2 : HS làm bài tập 2 ( 5 phút) - Tìm các cặp từ trái nghĩa phân biệt đặc điểm của thời gian vật lý với đặc điểm của thời gian tâm lý ?. Bµi 2 (50) - H÷u h×nh >< v« h×nh - Gi¸ l¹nh >< nãng báng - Th¼ng t¾p >< h×nh trßn * hoạt động 3 : Hớng dẫn làm bài tập 3 (5 - Đều đặn >< lúc nhanh lúc chậm. phót) - ChØ ra nh÷ng lçi liªn kÕt néi dung trong nh÷ng ®o¹n 3- Bµi 3 (51) trÝch sau vµ nªu c¸ch söa ? + Các câu không phục vụ chủ đề chung + Cách chữa : lấy một câu làm chủ đề (Cắm đi một mình trong đêm. Trận địa đại hội 2 của anh ë phÝa b·i båi bªn mét dßng s«ng. Anh chît nhí håi ®Çu mùa lạc hai bố con anh cùng viết đơn xin ra mặt trận. a) Lỗi liên kết nội dung “Cắm đi một mình trong đêm”. Bây giờ mùa thu hoạch lạc đã vào chặng cuối.) + Sự việc câu cuối nằm không đúng vị trí. Trật tự các sù viÖc trong c©u kh«ng hîp lý. + Chữa : thêm trạng ngữ chỉ thời gian vào câu (2) để lµm râ mèi quan hÖ thêi gian gi÷a c¸c sù kiÖn (Suèt hai b) Lçi liªn kÕt vÒ néi dung n¨m anh èm nÆng, chÞ lµm quÇn quËt ...). * hoạt động 4 : Hớng dẫn làm bài tập 4 (5 phót) - ChØ vµ nªu c¸ch söa lçi liªn kÕt h×nh thøc trong nh÷ng ®o¹n trÝch ? + “Với bộ răng khỏe .... giầy da. Tuy vậy nọc độc của nã rÊt quý. HiÖn nay, ngêi ta ... bÞ nã c¾n. Nhng mäi .... 4- Bµi 4 (51) mặt đất”. a) Cha có từ nối các câu để tạo sự mạch + Tại văn phòng ... ý kiến. Trong lúc đó mỗi lúc bà lạc. con ... một đông”. b) Cha có từ dùng thay thế để tạo mạch cho ®o¹n.. 4- Cñng cè : ( 3phót) Một số điểm dùng để phân biệt về hình thức của các biện pháp liên kết : - PhÐp thÕ : - PhÐp nèi : 5- Híng dÉn vÒ nhµ : ( 2phót) So¹n : Con cß Tìm hiểu về nhà thơ Chế Lan Viên (đọc SGK lớp 9 cũ có bài Ngời đi tìm hình của nớc) ………………………………... Gi¶ng : 9A:……… 9C:………. TiÕt 111+112.

(193) con cß ChÕ Lan Viªn I- Môc tiªu 1- KiÕn thøc 2- Kü n¨ng : 3- Thái độ :. Giúp học sinh cảm nhận đợc vẻ đẹp và ý nghĩa của hình tợng con cò trong bài thơ đợc Chế Lan Viên phát triển từ những câu hát ru xa để ngợi ca tình mẹ và ý nghĩa của những lời ru. Phân tích sự vận dụng sáng tạo ca dao của tác giả và hững đặc ®iÓm vÒ h×nh ¶nh, thÓ th¬, giäng ®iÖu bµi th¬. Rèn luyện cảm thụ và phân tích thơ, đặc biệt là hình tợng thơ đợc sáng tạo bằng liên tởng, tởng tợng.. II- ChuÈn bÞ : -GV: SGK- SGV- Tham kh¶o phÇn giíi thiÖu vÒ nhµ th¬ ChÕ Lan Viªn - HS: So¹n -§äc ca dao ViÖt Nam. III- tiÕn tr×nh d¹y vµ häc : 1- ổn định tổ chức : (1phút) 9C: tổng số 30 vắng…lí do… 9A: tæng sè 27 v¾ng…lÝ do…. 2- KiÓm tra : ( KT trong giê) 3- Bµi míi : Hoạt động của thầy và trò Néi dung * Hoạt động 1 : Giới thiệu về tác giả - tác phẩm. I- Giới thiệu tác giả tác phẩm: ( 5 phót) 1- T¸c gi¶ : - HS đọc phần chú thích * ( SGK- 47) - Em cã hiÓu biÕt g× vÒ t¸c gi¶ ChÕ Lan Viªn? - ChÕ Lan Viªn (1920-1989). Næi tiÕng víi phong chµo th¬ míi. - T¸c phÈm:ViÕt n¨m 1962 * Hoạt động 2: Hớng dẫn đọc ( 14 phút) II. §äc t×m hiÓu chung vÒ bµi th¬: - Giáo viên đọc bài thơ ? - HS đọc. 1 VÒ bµi th¬ : H×nh tîng bao trïm bµi th¬ lµ g× ? §îc x©y dùng tõ c¬ - H×nh tîng con cß së nµo ? - Qua h×nh tîng con cß t¸c gi¶ muèn nãi tíi ®iÒu g×? - ChÕ Lan Viªn chØ khai th¸c khÝa c¹nh nµo ? - TÊm lßng ngêi mÑ vµ ý nghÜa lêi ru - Bè côc bµi th¬ theo sù ph¸t triÓn cña h×nh tîng trung tâm : con cò và mối quan hệ với cuộc đời con ngời. Em h·y nªu c¸ch ph©n ®o¹n vµ nªu ý chÝnh mçi ®o¹n ? + Hình ảnh con cò qua lời ru bắt dầu đến với tuổi ấu 2- Bè côc th¬. + H×nh ¶nh con cß ®i vµo tiÒm thøc tuæi th¬, trë nªn 3 ®o¹n gắn bó và theo con ngời trên mọi chặng đờng đời. + Suy nghÜ vµ triÕt lý vÒ ý nghÜa cña lêi ru vµ lßng mÑ đối với cuộc đời mỗi ngời. * hoạt động 3 : Tìm hiểu văn bản( 20 phút) - Qua t×m hiÓu bµi th¬ vµ bè côc ta cã thÓ thÊy râ h×nh tîng con cß trong bµi th¬ cã ý nghÜa biÓu tîng. Em h·y III- T×m hiÓu néi dung : tr×nh bµy nghÜa biÓu tîng qua tõng ®o¹n ? (Nh¾c l¹i 1- ý nghÜa biÓu tîng cña h×nh tîng con theo bè côc) cß trong bµi th¬ : - Dù mang nhiều nhng ý nghĩa biểu tợng khác nhau nhng hình tợng con cò vẫn đợc khai thác cùng một nguồn, ë ®©u ? a) §o¹n 1 : - HS đọc diễn cảm khổ thơ đầu? - Hình ảnh con cò trong lời mẹ hát đợc mô tả nh thế nµo ? Lêi ru cña mÑ vµ h×nh ¶nh con cß cã t¸c dông g× víi em bÐ ? - Con cha biÕt con cß GV định hớng: Trong lêi mÑ cã c¸nh cß bay + H×nh ¶nh con cß ®ang bay liÖng trong mét khung => Lêi giíi thiÖu vÒ con cß mét c¸ch tù c¶nh quen thuéc cña cuéc sèng xa, lµng quª, phè x¸, nhiªn hîp lÝ. - H×nh ¶nh con cß trong lêi mÑ h¸t ®i vµo nhÞp nhµng, b×nh yªn, thong th¶. giÊc ngñ cña con. . “Con cò bay lả bay la .... bay ra cánh đống” . “Con cß bay l¶ bay la ...... bay vµo §ång §¨ng” + Cß tîng trng cho nh÷ng con ngêi cô thÓ lµ ngêi mÑ, ngêi phô n÷ nhäc nh»n vÊt v¶, lÆn léi kiÕm sèng.

(194) . “Con cß lÆn léi .... tiÕng khãc nØ non” . “Cái cò đi đón cơn ma .... cò về”. . “LÆn léi th©n cß” (Tó X¬ng) - “Con cßn bÕ trªn tay” cã biÕt ® îc ý nghÜa cña nh÷ng c©u ca dao trong lêi ru cña mÑ kh«ng? VËy h×nh ¶nh cò và lời ru của mẹ đến với trẻ nh thế nào ? + Con không thể biết đợc ý nghĩa của những câu ca trong lêi ru cña mÑ, v× vËy h×nh ¶nh cß vµ ý nghÜa lêi ru đến với trẻ một cách vô thức và theo đó là cả điệu hồn d©n téc. - §o¹n th¬ khÐp l¹i b»ng h×nh ¶nh nµo (h×nh ¶nh thanh bình của cuộc sống) ? Đọc đoạn thơ diễn tả điều đó ? “Ngñ yªn, ngñ yªn ! Cß ¬i chí sî ... .... S÷a mÑ nhiÒu con ngñ ch¼ng ph©n v©n.”. - Đứa trẻ đợc vỗ về trong những âm điệu ngọt ngào dịu dàng của lời ru đón nhận b»ng trùc gi¸c t×nh yªu vµ sù chë che cña mÑ. Kh«ng chØ trong lêi ru mµ c¶ trong c¸nh tay n©ng vµ dßng s÷a mÑ.. 4- Cñng cè : ( 3 phót) - H×nh ¶nh con cß trong ca dao tîng trng cho ai. 5- Híng dÉn vÒ nhµ : ( 2phót) - Häc thuéc khæ th¬ 1 - Tr¶ lêi c©u hái cßn l¹i ……………………………………………….. Gi¶ng : 9A:……… 9C:………. TiÕt 112 con cß ChÕ Lan Viªn I- Môc tiªu 1- KiÕn thøc 2- Kü n¨ng : 3- Thái độ :. Giúp học sinh cảm nhận đợc vẻ đẹp và ý nghĩa của hình tợng con cò trong bài thơ đợc Chế Lan Viên phát triển từ những câu hát ru xa để ngợi ca tình mẹ và ý nghĩa của những lời ru. Phân tích sự vận dụng sáng tạo ca dao của tác giả và hững đặc ®iÓm vÒ h×nh ¶nh, thÓ th¬, giäng ®iÖu bµi th¬. Rèn luyện cảm thụ và phân tích thơ, đặc biệt là hình tợng thơ đợc sáng tạo bằng liên tởng, tởng tợng.. II- ChuÈn bÞ : -GV: SGK- SGV- Tham kh¶o phÇn giíi thiÖu vÒ nhµ th¬ ChÕ Lan Viªn - HS: So¹n -§äc ca dao ViÖt Nam. III- tiÕn tr×nh d¹y vµ häc : 1- ổn định tổ chức : (1phút) 9C: tổng số 30 vắng…lí do… 9A: tæng sè 27 v¾ng…lÝ do…. 2- KiÓm tra : ( 5phót) §Ò bµi: §äc thuéc vµ ph©n tÝch khæ th¬ 1 bµi con cß? §¸p ¸n: - HS đọc diễn cảm khổ thơ - H×nh ¶nh con cß tîng trng cho ngêi mÑ giµnh nh÷ng t×nh c¶m thiªng liªng nhÊt cho con 3. Bµi míi: Hoạt động của thầy và trò Néi dung * Hoạt động 1: Tìm hiểu đoạn 2 (15 phút) III. T×m hiÓu bµi ( tiÕp) Học sinh đọc toàn bộ bài thơ. GV đọc đoạn 2. b) Đoạn 2 : Cánh có từ trong lời ru đã đi vào tiềm thức tuổi + Cò đứng quanh nôi th¬ nh÷ng cö chØ, viÖc lµm nh thÕ nµo ? + Cß vµo trong tæ + Con ngñ yªn th× cß còng ngñ + Cánh của cò hai đứa đắp chung đôi. - Qua một loạt các chi tiết đó đã chứng tỏ điều gì => Từ lời ru cánh cò đi vào tiềm thức tuổi thơ gi÷a cß vµ trÎ? C¸ch x©y dùng mét lo¹t h×nh ¶nh qua mét lo¹t h×nh ¶nh liªn tëng, tëng tîng. nh vËy cã t¸c dông g× cho néi dung ®o¹n th¬ ? + Cò và tuổi thơ đã trở nên gần gũi, thân quen. + Sù liªn tëng, tëng tîng phong phó cña nhµ thơ đã thổi sức vào cánh cò, đã chắp cánh cho con cò bay ra từ trong ca dao để xuất hiện trong khung cảnh mới lạ : cò đến bên nôi, cò ngủ với.

(195) trÎ, ®i häc cïng bÐ, vµ bay vµo c©u th¬ khi con làm thi sĩ => cánh cò đồng hành với con ngời từ tuổi nằm nôi đến tuổi đi học và cho đến lúc trởng thµnh. * Hoạt động 2: Phân tích khổ thơ 3 ( 15 phót) - GV đọc đoạn 3. Chuyển ý : H×nh ¶nh con cß kh«ng chØ cßn lµ ngêi b¹n đồng hành hay một cử chỉ cụ thể của ngời mẹ mà hình ảnh đó đã đợc khái quát, phát triển thành biÓu tîng. §ã lµ biÓu tîng g× trong ®o¹n 3 ? §äc các câu thơ chứng tỏ điều đó ?. =>Hình ảnh thơ lung linh vẻ đẹp bất ngờ, diễn t¶ mét suy tëng s©u xa. BiÓu tîng vÒ lßng mÑ, về sự dìu dắt, nâng đỡ đầy dịu dàng và bền bỉ cña ngêi mÑ.. - Từ sự thấu hiểu lòng mẹ nhà thơ đã khái quát mét quy luËt cña t×nh c¶m. §äc c©u th¬ kh¸i qu¸t ? + Nguyễn Duy cũng đã viết : “Cái cò sung chát đào chua C©u ca mÑ h¸t giã ®a vÒ trêi Con ®i trän kiÕp con ngêi VÉn kh«ng ®i hÕt mÊy lêi mÑ ru” - Từ xúc cảm về tình mẹ con, bài thơ đã mở ra nhiÒu suy tëng? + Bài thơ trở lại âm hởng lời ru và đúc kết ý nghÜa phong phó cña h×nh tîng con cß cã trong nh÷ng lêi ru Êy : * VÒ con cß trong lêi ru * Về cuộc đời con ngời trong sự đùm bọc, âu yÕm cña ngêi mÑ. * Về cuộc đời lớn lên trởng thành từ chiếc nôi vµ lêi ru. * hoạt động 3 : Những đặc sắc nghệ thuật (5 phót) - Hoạt động nhóm : - Trong phÇn t×m hiÓu vÒ néi dung bµi th¬ em cã nhËn xÐt g× vÒ t¸c dông cña thÓ th¬, h×nh ¶nh th¬ trong bµi ? .§¹i diÖn nhãm tr¶ lêi .GV nhËn xÐt bæ sung. - Dùa vµo ghi nhí vµ c¶m nhËn cña em, h·y trình bày nội dung em nhận thức đợc qua hai tiết häc ?. “Dï ë gÇn con ... Cß sÏ t×m con, cß m·i yªu con.”. c) §o¹n 3 :. => BiÓu tîng cho tÊm lßng ngêi mÑ, lu«n bªn con vµ m·i yªu con. “Con dï lín vÉn lµ con cña mÑ Đi hết đời lòng mẹ vẫn theo con” => T×nh mÑ con bÒn v÷ng, réng lín s©u s¾c.. - Âm hởng lời ru và đúc kết ý nghĩa phong phú cña h×nh tîng con cß trong nh÷ng lêi ru Êy.. 2- §Æc s¾c vÒ nghÖ thuËt :. - ThÓ th¬ : - H×nh ¶nh th¬ : Giµu ý nghÜa biÓu tîng mµ rÊt gÇn gòi quen thuéc vµ cã gi¸ trÞ biÓu c¶m. IV- Tæng kÕt : - Ghi nhí SGK 48. 4. Cñng cè: ( 3 phót) - Hình ảnh co cò trong khổ 2,3 đợc nhắc đến nh thế nào? 5. Híng dÉn häc bµi: ( 1phót) - N¾m ch¾n néi dung - Chuẩn bị bài: cách làm bài nghị luận về một t tởng đạo lí …………………………………….. Gi¶ng : 9C:………. 9A……….. TiÕt 113 + 114 C¸ch lµm bµi v¨n nghị luận về một vấn đề t tởng, đạo lý I- Môc tiªu.

(196) 1- KiÕn thøc 2- Kü n¨ng :. Giúp HS thực hành tìm hiểu bài văn nghị luận về một vấn đề t tởng đạo lý. Các bớc phân tích đề, tìm ý, lập dàn ý. Rèn kỹ năng làm bài nghị luận về một vấn đề t tởng đạo lý. Vận dụng thực hành rút ra những đặc điểm chung và riêng. Hiểu sâu sắc những t tởng đạo lý truyền thống của dân tộc ta.. 3- Thái độ : II- ChuÈn bÞ : -GV:SGV- SGK - Dµn bµi v¨n 9 - HS: Đọc trớc các đề. III- tiÕn tr×nh d¹y vµ häc : 1- ổn định tổ chức : (1phút) 9C: tổng số 30 vắng…lí do… 9A: tæng sè 27 v¾ng…lÝ do…. 2- KiÓm tra : ( 5phót) Đề bài: thế nào là nghị luận về một vấn đề t tởng đạo lí? §¸p ¸n: phÇn ghi nhí ( SGK - 36) 3- Bµi míi : Hoạt động của thầy và trò. Néi dung. * Hoạt động 1 : Tìm hiểu cấu tạo của một đề bµi v¨n nghÞ luËn ( 19 phót) - HS đọc đề bài SGK 51. Các đề bài có điểm gì giống nhau, chỉ ra điểm giống nhau đó ? + §Ò 1,4,6 : PhÈm chÊt tèt + §Ò 2 : BiÕt ¬n tæ tiªn + §Ò 10 : Th¬ng yªu cha mÑ + §Ò 5, 7 : ý chÝ häc tËp + §Ò 8 : C¸i h¹i cña hót thuèc + §Ò 9 : Lßng biÕt ¬n thÇy c« + §Ò 3 : Bµn vÒ tranh giµnh vµ nhêng nhÞn - Điểm khác nhau giữa các đề ? + §Ò 1,3,10 – Cã mÖnh lÖnh + Còn lại là đề mở không có mệnh lệnh - Khi nào đề cần có mệnh lệnh, khi nào không ? + Đề có mệnh lệnh cần thiết khi đối tợng bàn luËn lµ mét t tëng thÓ hiÖn trong mét truyÖn ngô ng«n. + Còn đề chỉ nêu lên một t tởng đạo lý là đã ngầm đòi hỏi ngời viết lấy t tởng đạo lý ấy làm nhan đề bài nghị luận. - So sánh với đề bài nghị luận về một sự việc, hiện tợng đời sống ? + Đề nghị luận về t tởng đạo lý có chứa đựng khái niệm đòi hỏi lý giải bằng trí tuệ đánh giá đúng sai chứ không chỉ nêu biểu hiện, nguyên nh©n, biÖn ph¸p kh¾c phôc. * hoạt động 2 : Thực hành ra đề (15 phót) - Hoạt động nhóm : + Mỗi nhóm ra 2 đề bài. (có thể tham khảo một số đề bài của sách tham khảo). + §¹i diÖn nhãm tr×nh bµy. C¸c nhãm kh¸c nhận xét, bổ sung. GV đánh giá cho điểm. - Cá nhân mỗi em ra một đề. - GV gọi HS trình bày, đánh giá cho điểm. I- Đề bài nghị luận về một vấn đề t tởng đạo lý : * §Ò bµi ( sgk) -Giống:Chứa đựng các khái niệm về t tởng, đạo lý. Kh¸c:- Cã mÖnh lÖnh hoÆc kh«ng cã mÖnh lÖnh. - Đòi hỏi lý giải bằng trí tuệ đánh giá đúng sai.. * Thực hành ra đề : SGK. 4- Cñng cè ( 3 phót) - Sự khác nhau bài nghị luận t tởng đạo lí và bài nghị luận về một sự việc hiện tợng. 5- Híng dÉn vÒ nhµ : ( 2 phót) - Tìm hiểu các bớc làm bài nghị luận t tởng đạo lí..

(197) …………………………………………….. Gi¶ng : 9C:………. 9A……….. TiÕt 114 C¸ch lµm bµi v¨n nghị luận về một vấn đề t tởng, đạo lý I- Môc tiªu 1- KiÕn thøc 2- Kü n¨ng :. Giúp HS thực hành tìm hiểu bài văn nghị luận về một vấn đề t tởng đạo lý. Các bớc phân tích đề, tìm ý, lập dàn ý. Rèn kỹ năng làm bài nghị luận về một vấn đề t tởng đạo lý. Vận dụng thực hành rút ra những đặc điểm chung và riêng. Hiểu sâu sắc những t tởng đạo lý truyền thống của dân tộc ta.. 3- Thái độ : II- ChuÈn bÞ : -GV:SGV- SGK - Dµn bµi v¨n 9 - HS: Đọc trớc các đề. III- tiÕn tr×nh d¹y vµ häc : 1- ổn định tổ chức : (1phút) 9C: tổng số 30 vắng…lí do… 9A: tæng sè 27 v¾ng…lÝ do…. 2- KiÓm tra : ( KiÓm tra trong giê) 3- Bµi míi : Hoạt động của thầy và trò Néi dung * Hoạt động 1 : Tìm hiểu cách làm bài văn nghị luận về vấn đề t tởng, đạo lý (29 phút) - Nªu c¸c bíc khi lµm bµi nghÞ luËn nãi chung ? + Tìm hiểu đề + T×m ý + LËp dµn bµi + ViÕt bµi hoµn chØnh vµ söa ch÷a - Tìm hiểu đề cần tìm hiểu từ suy nghĩ ?. II- Cách làm bài nghị luận về một vấn đề t tởng đạo lý : Cho đề bài suy nghĩ về đạo lý uống nớc nhớ nguån. - Gåm 4 bíc 1- Tìm hiểu đề : - Xác định yêu cầu mệnh lệnh: suy nghĩ + Nªu sù hiÓu biÕt. - ViÖc t×m ý cho bµi v¨n chÝnh lµ viÖc gi¶i thÝch c©u tôc ng÷ ? C©u tôc ng÷ thêng cã nh÷ng nghÜa g× ? + NghÜa ®en vµ nghÜa bãng. + NghÜa bãng : Níc – mäi thµnh qu¶ hëng thô Nguån – ngêi lµm ra thµnh qu¶ + “uống nớc nhớ nguồn” là đạo lý của ngời háng thô thµnh qu¶ víi “nguån” cña thµnh qu¶. + “Nhí nguån” : l¬ng t©m tr¸ch nhiÖm víi nguån, lµ sù biÕt ¬n, gi÷ g×n vµ tiÕp nèi s¸ng t¹o, lµ kh«ng vong ©n béi nghÜa, lµ häc nguån s¸ng t¹o thµnh qu¶ míi. + §¹o lý nµy lµ søc m¹nh tinh thÇn g×n gi÷ c¸c gi¸ trÞ vËt chÊt vµ tinh thÇn, lµ nguyªn t¾c cña ngêi ViÖt Nam - HS lËp dµn bµi chi tiÕt dùa vµo dµn bµi s¬ lîc SGK. GV kiểm tra đôn đốc, gọi HS trình bày phần chuẩn bị, đánh giá cho điểm. Rút ra dàn bµi chung:. + Đánh giá t tởng đạo lí 2- T×m ý : - Gi¶i thÝch c©u tôc ng÷ + NghÜa ®en vµ nghÜa bãng.. - ThÕ nµo lµ nhí nguån.. - Giá trị, vai trò, tác dụng của đạo lý.. 3- LËp dµn bµi chi tiÕt Dµn bµi chung + Më bµi: Giíi thiÖu c©u tôc ng÷ vµ néi dung.

(198) đạo lí: đạo lí làm ngời, đạo lí cho toàn xã hội. + Th©n bµi: - Gi¶i thÝch c©u tôc ng÷ . Uèng níc . nguån . Nhí nguån . Uèng níc th× ph¶i nhí nguån - GV giới thiệu phần viết mở bài và kết bài - Nhận định đánh giá ( tức bình luận) câu tục hoàn chỉnh, nêu những cách diễn đạt khác ngữ nhau. + KÕt bµi: - GV gọi HS trình bày, đánh giá cho điểm - Khẳng định - Nªu ý nghÜa c©u tôc ng÷. * Hoạt động 2: Luyện tập ( 10 phút) GV hớng dẫn HS lập dàn bài cho đề tinh thần tự 4- Viết bài, đọc và sửa chữa häc. - HS lËp dµn bµi theo nhãm. . Đại diện nhóm đọc trớc lớp * Ghi nhí SGK 54 III. LuyÖn tËp: - Lập dàn bài đề: Tinh thần tự học 4- Cñng cè ( 3 phót) - HS đọc ghi nhớ. - GV nhÊn m¹nh yªu cÇu, dµn bµi chung, chó ý c¸c phÐp lËp luËn 5- Híng dÉn vÒ nhµ : ( 2 phót) Hoàn chỉnh bài văn đã lập dàn bài. Soạn Mùa xuân nho nhỏ. ………………………………….. Gi¶ng :9a……….. 9c………… TiÕt 115 Tr¶ bµi tËp lµm v¨n sè 5 I- Môc tiªu 1- KiÕn thøc. Giúp học sinh thấy đợc những kiến thức tập làm văn đã học về nghị luận về một sự việc hiện tợng. Nêu đợc sự việc, hiện tợng đánh giá và đa ra biện pháp thực hiện. Sửa những lỗi sai trong bµi viÕt Rèn kỹ năng phân tích, đánh giá GD ý thøc söa ch÷a bµi viÕt. 2- Kü n¨ng : 3- Thái độ : II- ChuÈn bÞ : - §¸p ¸n, biÓu ®iÓm, bµi ch÷a. III- tiÕn tr×nh d¹y vµ häc : 1- ổn định tổ chức : (1phút) 9C: tổng số 30 vắng…lí do… 9A: tæng sè 27 v¾ng…lÝ do…. 2- KiÓm tra : ( kh«ng KT).

(199) 3- Bµi míi : Hoạt động của thầy và trò * Hoạt động 1 : Hớng dẫn lập dàn bài (10 phót) - GV chép đề bài lên bảng : GV hớng dẫn HS lập dàn bài đã thực hiện ở tiết 104-105 - Yêu cầu của đề bài là gì? - Luận điểm cần đạt đợc là gì? * hoạt động 2 : Nhận xét đánh giá bài viết ( 16 phót) + Xác định đề và trọng tâm rõ ràng. + Luận điểm rõ ràng, đúng đắn về rác thải bừa bãi. dẫn chứng cụ thể. Nêu đợc tác hại của việc vứt r¸c bõa b·i, nguyªn nh©n, kiÕn nghÞ…(Bµi viÕt cña XuyÕn. Mõng, chung) + Bµi viÕt cã bè côc râ rµng, m¹ch l¹c, sö dông c¸c c©u v¨n ng¾n gän, cã ý thøc sö dông dÊu c©u, Ýt sai lçi chÝnh t¶ ( V©n Anh, Chung, Cóc..) - Nh÷ng h¹n chÕ cña bµi viÕt vµ híng söa ch÷a kh¾c phôc ? + Xác định đợc yêu cầu nhng không đa đợc nh÷ng luËn ®iÓm mang tÝnh thuyÕt phôc. Mang nÆng tÝnh kÓ lÓ + Tr×nh bµy lén xén, ch÷ viÕt cÈu th¶, kh«ng viÕt hoa tªn riªng, kh«ng cã dÊu c©u, thËm chÝ ch÷ viÕt thiÕu nÐt, thiÕu dÊu, sai chÝnh t¶ qu¸ nhiÒu. Bµi cña Cêng, QuyÕt, Lan. §øc….) - Một số bài cha đặt đợc tiêu đề - ViÕt cßn lñng cñng - ViÕt hoa tuú tiÖn: §øc, Lan - Chữ không đọc đợc: Tâm, Tiêu ( 9A), Cờng (9C) * Hoạt động 3: Sửa lỗi ( 8 phút) Hoạt động nhóm: Sửa lỗi diễn đạt chính tả. GV ®a ra mét sè lçi HS m¾c ph¶i. - Nhóm 1, 2 chữa lỗi diễn đạt - Nhãm 2,4 chòa lçi chÝnh t¶. -Ngời ta phải ra sức để gánh đỡ giữ gìn - BÖnh vøt r¸c bõa b·i vµ sù « nhiÔm Söa lçi chÝnh t¶: Ý thøc, x¹ch xÏ, chong, ch, lu©n lu©n, d¸c th¶i…. .§¹i diÖn nhãm tr×nh bµy . GV nhËn xÐt söa ch÷a. * Hoạt động 3 : Kết quả ( 4 phút) - Gi¸o viªn cho HS chÐp dµn ý s¬ lîc. - §äc bµi kh¸ :. Néi dung 1- §Ò bµi : 2- Dµn bµi ( thùc hiÖn ë tiÕt 104 - 105). 3- §¸nh gi¸ nhËn xÐt bµi lµm : - ¦u ®iÓm + Xác định đợc yêu cầu của đề. + Cã hÖ thèng luËn ®iÓm râ rµng. + Trình bày sạch, đẹp.. - Nhîc ®iÓm :. 3. Söa lçi: - Lỗi diễn đạt - ChÝnh t¶.. 4- Kết quả, đọc bài khá - §äc bµi kh¸ - KÕt qu¶ : 9A: 9C: Kh¸ = 3 2 TB = 16 16 YÕu = 8 12 4- Cñng cè : ( 5 phót) Sửa những lỗi sai trong bài viết, GV giải đáp thắc mắc - Gäi ®iÓm vµo sæ 5- Híng dÉn vÒ nhµ : ( 1 phót) - So¹n bµi: Mïa xu©n nho nhá ----------------------------------------.

(200) Ngµy 20/2/2011 TiÕt 116 mïa xu©n nho nhá Thanh H¶i A- Môc tiªu 1- KiÕn thøc. Vẻ đẹp của mùa xuân của thiên nhiên và mựa xuõn đất nớc Lẽ sống cao đẹp của một con người chân chính. 2- Kü n¨ng :. Đọc hiểu một văn bản trữ tình hiện đại Trình bày suy nghĩ, cảm nhận về 1 hình ảnh thơ, một khổ thơ, một văn bản thơ. 3- Thái độ :. Tõ suy nghÜ vµ kh¸t väng cèng hiÕn cña nhµ th¬ më ra nh÷ng suy nghÜ vÒ ý nghÜa, gi¸ trÞ cña cuéc sèng cña mäi c¸ nh©n lµ sống có ích, cống hiến cho cuộc đời chung.. B- ChuÈn bÞ : - SGV - SGK - Tµi liÖu tham kh¶o - so¹n bµi C- tiÕn tr×nh d¹y vµ häc : 1- ổn định tổ chức : 2- KiÓm tra : KT trong giê 3- Bµi míi : Hoạt động của GV- HS Néi dung * Hoạt động 1 : Khởi động : I- đọc hiểu chú thích 1- T¸c gi¶ : * hoạt động 2 : Đọc hiểu chỳ thớch - Học sinh đọc bài thơ một lần. Giới thiệu về nhà thơ Thanh Hải?Hoàn cảnh ra đời bài thơ ? - Ph¹m B¸ Ngo·n + Nhµ th¬ c¸ch m¹ng tham gia hai cuéc kh¸ng chiÕn ë vïng Thõa Thiªn HuÕ. + Mét sè bµi th¬ : Må anh hoa në, Ch¸u nhí B¸c Hå..

(201) + Những ngày cuối đời nằm trên giờng bệnh (1980) Thanh Hải đã gửi gắm tất cả tấm lòng, tình cảm và những suy nghĩ sâu lắng của đời mình vào bµi th¬ “Mïa xu©n nho nhá”. - NhËn xÐt vÒ giäng ®iÖu bµi th¬ qua tõng khæ th¬ ? Từ đó xác định mạch cảm xúc và bố cục của bài ? + Bµi th¬ b¾t ®Çu b»ng nh÷ng xóc c¶m trùc tiÕp trớc vẻ đẹp và sức sống của mùa xuân thiên nhiên, từ đó mở rộng thành hình ảnh mùa xuân đất nớc => Tõ c¶m xóc m¹ch th¬ chuyÓn sang biÓu hiÖn suy nghĩ và ớc nguyện của nhà thơ muốn đợc hòa nhập, đóng góp cho cuộc đời chung => Bài thơ kết thúc b»ng sù trë vÒ víi nh÷ng c¶m xóc thiÕt tha, tù hµo về quê hơng đất nớc qua điệu dân ca Huế. HOẠT ĐỘNG 3: ĐỌC HIỂU VĂN BẢN Híng dÉn ph©n tÝch c¶m xóc tríc mïa xu©n thiªn nhiªn - §äc l¹i khæ th¬ mét. H×nh ¶nh mïa xu©ncña thiªn nhiên đợc hiện lên trong khổ thơ đầu nh thế nào ? Nh÷ng tõ ng÷ kh¾c ho¹? GV định hớng: Bằng một vét nét phác hoạ nhng vẽ đợc cả không gian cao rộng với dòng sông, bầu trời bao la, c¶ mïa s¾c t¬i th¾m cña mïa xu©n (s«ng xanh, hoa tím biếc – mùa đặc trng của xứ Huế) với ©m thanh vang väng, t¬i vui cña chim chiÒn chiÖn. - Hình ảnh thơ đẹp giàu chất tạo hình đồng thời còng bé lé c¶m xóc cu¶ t¸c gi¶ tríc c¶nh mïa xu©n. §ã lµ t×nh c¶m g× ?§äc c©u th¬ diÔn t¶ c¶m xúc đó ? - Từ mùa xuân của thiên nhiên đất nớc nhà thơ chuyên sang cảm nhận về mùa xuân của đất nớc rất tự nhiên với hình ảnh đặc trng nào ? + Mùa xuân đất nớc với hai hình ảnh đặc trng, hai nhiệm vụ chiến đấu và lao động. Đây chỉ là một ý th¬ quen thuéc thêng xuÊt hiÖn trong nÒn v¨n häc cách mạng. Cái hay của tác giả đã gắn hình ảnh “ngời cầm súng với ngời ra đồng” với màu xanh vô cïng gîi c¶m cña cµnh l¸ t¬i non. + H×nh ¶nh trïng ®iÖp lµm hiÖn ra c¶ mïa xu©n đất trời trong màu xanh bất tận của lộc mới, tràn trề đầy sức sống. Mùa xuân theo ngời đến mọi miền của đất nớc. Cũng có thể hiểu rằng chính những con ngời ấy đã đem mùa xuân đến cho đất nớc. - Nhịp điệu của hai khổ thơ có gì đặc biệt, nhất là ở hai c©u .TÊt c¶ ..... nh x«n xao? T¸c dông - Từ cảm nhận về sức sống của mùa xuân đất nớc, t¸c gi¶ suy ngÉm ®iÒu g× trong bèn c©u §Êt níc .... phÝa tríc? + Tác giả suy ngẫm về đất nớc. Đất nớc với bốn ngàn năm văn hiến, đất nớc có một bề dày lịch sử tuy còn nhiều vất vả gian lao nhng đó là một đất nớc đẹp, tỏa sáng nh vì sao đang tiến lên tơng lai b»ng søc m¹nh cña chÝnh m×nh. §äc khæ th¬ 5, 6. T©m niÖm cña nhµ th¬ lµ g× ? - Khát vọng đợc hoà nhập, đợc cống hiến đợc thể hiÖn trong ®o¹n th¬ b»ng c¸c biÖn ph¸p nghÖ thuËt g× ? T¸c dông ? + Giữa mùa xuân của đất nớc tác giả xin làm “con chim, mét nhµnh hoa”. Gi÷a b¶n hßa ca t¬i vui, ®Çy sức sống của cuộc đời nhà thơ xin làm “một nốt trầm xao xuyến” đã diễn tả sự ít ỏi, nhỏ bé và rồi dån nÐn vµo h×nh ¶nh “nho nhá – LÆng lÏ – tuæi hai mơi – tóc bạc” đó là những hình ảnh ẩn dụ mang vÎ dÑp gi¶n dÞ, khiªm nhêng thÓ hiÖn thËt xóc động điều tâm niệm chân thành tha thiết của nhà th¬. - Trong khổ thơ nhà thơ đã nhắc tới mấy làn điệu. - Bµi th¬ thÓ hiÖn niÒm yªu mÕn thiÕt tha với cuộc sống, với đất nớc và ớc nguyện cña t¸c gi¶. 2- Bè côc : - C¶m xóc tríc mïa xu©n thiªn nhiªn. - Hình ảnh mùa xuân đất nớc. - Suy nghÜ vµ íc nguyÖn cña nhµ th¬ tríc mùa xuân đất nớc. - Lời ngợi ca quê hơng đất nớc. II- đọc hiểu văn bản 1- C¶m xóc tríc mïa xu©n thiªn nhiªn + Dßng s«ng xanh + B«ng hoa tÝm biÕc + TiÕng chim hãt. -> mµu s¾c -> mµu s¾c -> ©m thanh. => Mét bøc tranh xu©n trong trÎo thanh b×nh, giµu søc sèng. + Tõng giät. + T«i ®a. => Cảm xúc say sa ngây ngất trớc vẻ đẹp của thiên nhiên đất trời lúc vào xuân 2- Cảm xúc về mùa xuân đất nớc - Ngêi cÇm sóng... - Ngời ra đồng... - Léc gi¾t ®Çy ... - Léc tr¶i dµi ... -> Họ đã đem mùa xuân đến mọi miền của đất nớc.. - Hình ảnh so sánh đẹp và giàu ý nghĩa. - Bộc lộ niềm cảm phục một đất nớc gian khæ mµ anh hïng, niÒm tin tëng vµo t¬ng lai của đất nớc. 3- T©m niÖm cña nhµ th¬ + Con chim hãt + Mét nhµnh hoa + Mét nèt trÇm. - Đó là khát vọng đợc hòa nhập vào cuộc sống của đất nớc, đợc cống hiến một phần tốt đẹp dù nhỏ bé của mình cho cuộc đời chung, cho đất nớc. => Mỗi ngời phải mang đến cho cuộc đời chung một nét đẹp riêng, cống hiến phân tinh tuý dù nhỏ bé cho đất nớc và không ngõng cèng hiÕn. 4- Lời ngợi ca quê hơng đất nớc. - Lßng tù hµo cña nhµ th¬ vÒ xø HuÕ víi di s¶n ©m nh¹c truyÒn thèng..

(202) dân ca xứ Huế. Điều đó diễn tả ý gì ? III- Tæng kÕt : + Hai lµn ®iÖu d©n ca HuÕ : Nam ai, Nam b×nh. * hoạt động 4: Hớng dẫn tổng kết - Ghi nhí SGK - Hoạt động nhóm : - HS ph¸t biÓu c¶m nghÜ cña m×nh qua bµi th¬. - GV chốt lại. HS đọc ghi nhớ * hoạt động 5: Củng cố - Dặn dò 1- Cñng cè : Điểm sáng tạo độc đáo ở nhan đề bài thơ : “Nguyện làm một mùa xuân, nghĩa là sống đẹp, với tất cả sức sống tơi trẻ của mình nhng rất khiêm nhờng vào mùa xuân lớn của đất nớc, của cuộc đời chung”. 2- DÆn dß : §äc thuéc lßng bµi th¬, so¹n ViÕng l¨ng B¸c . --------------------------------------Ngày 20/2/2011 TiÕt 117. viÕng l¨ng B¸c ViÔn Ph¬ng. A- Môc tiªu 1- KiÕn thøc. Những tình cảm thiêng liêng của tác giả, của một người con từ miền Nam ra viếng lăng Bác. Những đặc sắc về hình ảnh, tứ thơ, giọng điệu bài thơ. 2- Kü n¨ng :. Đọc hiểu một văn bản thơ trữ tình có khả năng những suy nghĩ, cảm nhận về một hình ảnh thơ, khổ thơ, tác phẩm thơ. 3- Thái độ :. NiÒm yªu kÝnh B¸c, häc vµ lµm theo lêi d¹y cña B¸c.. B- ChuÈn bÞ : - Båi dìng ng÷ v¨n 9 - SGK - HS: So¹n bµi C- tiÕn tr×nh d¹y vµ häc : 1- ổn định tổ chức : 2- KiÓm tra : §äc thuéc lßng vµ nªu m¹ch c¶m xóc bè côc cña bµi th¬ “Mïa xu©n nho nhá” 3- Bµi míi : Hoạt động của Gv- HS Néi dung * Hoạt động 1 : Khởi động. I- Đọc hiểu chú thích * hoạt động 2 : Đọc hiểu chỳ thớch 1- T¸c gi¶ : - HS đọc bài thơ. Giới thiệu về Viễn Phơng ? + Lµ mét c©y bót xuÊt hiÖn sím trong lùc lîng v¨n - Phan Thanh ViÔn nghÖ gi¶i phãng miÒn Nam. - N¨m 1976. + Th¬ ViÔn Ph¬ng nhá nhÑ, giµu t×nh c¶m vµ chÊt m¬ méng. 2- Bè côc : - Hoàn cảnh ra đời bài thơ ? - 3 phÇn - Bài thơ có 4 khổ, dựa vào trình tự bài thơ để tìm bố + Mạch cảm xúc vận động theo trình tự côc? vµo l¨ng viÕng B¸c. + C¶m xóc vÒ c¶nh bªn ngoµi l¨ng.

(203) (khæ th¬ 1) + C¶m xóc vÒ dßng ngêi, nhµ th¬ xóc c¶m vµ vµ suy ngÉm vÒ l·nh tô (khæ th¬ 2, 3) + C¶m xóc cña t¸c gi¶ khi s¾p rêi l¨ng (khæ th¬ 4) HOẠT ĐỘNG 3: đọc hiểu văn bản C¶m xóc cña nhµ th¬ vÒ c¶nh bªn ngoµi l¨ng - §äc II- Đọc hiểu văn bản 1- T©m tr¹ng cña nhµ th¬ khi vµo khæ th¬ 1. - Tác giả xng hô với Bác nh thế nào? Cách xng hô đó lăng: * Khæ 1: cã ý nghÜa g×? - Tác giả giới thiệu mình ở đâu? địa danh đó nói lên - Con ở MN - thăm Bác => GÇn gòi ch©n thµnh kÝnh träng ®iÒu g×? - H×nh ¶nh ®Çu tiªn mµ t¸c gi¶ tr«ng thÊy lµ h×nh ¶nh thiªng liªng. - Hµng tre: Xanh xanh, b¸t ng¸t th¼ng nào?hình ảnh đó đợc miêu tả nh thế nào? hµng - Tại sao tác giả lại chú ý đến hàng tre? - Tõ h×nh ¶nh hµng tre nhµ th¬ liªn tëng tíi ®iÒu g× ? §äc c©u th¬ diÔn t¶ ? + H×nh ¶nh Èn dô tîng trng : tre chÝnh lµ con ngêi VN, đất nớc VT. Thép Mới viết : Tre tợng trng cho phẩm chất cao đẹp của ngời Việt Nam mộc mạc, ngay th¼ng thñy chung, bÊt khuÊt cßn ViÔn Ph¬ng phÈm chất của tre đợc khái quát qua câu “Bão táp ma sa đứng thẳng hàng”. Thành ngữ “bão táp ma sa” chỉ sự gian lao vÊt v¶, dï gian lao vÊt v¶ d©n téc VN vÉn kiªn định đi theo con đờng mà Bác đã chọn. - Víi 4 c©u th¬ mµ h×nh ¶nh ®Ëm nÐt lµ hµng tre nhµ th¬ gióp ta hiÓu mèi quan hÖ kh¨ng khÝt gi÷a tre – Việt Nam – Hồ Chí Minh. Phép tu từ đã sử dụng ? T×nh c¶m cña nhµ th¬ ? (Èn dô tîng trng.T×nh c¶m th©n th¬ng, tr©n träng thµnh kÝnh cña nhµ th¬) HS đọc khổ thơ 2. Từ ngữ hình ảnh nào đợc chú ý? - Sự khác nhau giữa hai hình ảnh đó? - Biện pháp NT nào đợc sử dụng?Tác dụng? -T¹i sao vÝ B¸c nh mÆt trêi ( mÆt trêi ®em l¹i sù sèng cho con ngêi? - Liên hệ một số hình ảnh ẩn dụ đợc dùng trong thơ ca ? + Tõ Êy – Tè H÷u + Khóc h¸t ru nh÷ng em bÐ lín trªn lng mÑ – NK§ - Cã chi tiÕt míi l¹ miªu t¶ ®oµn ngêi vµo l¨ng viÕng Bác đó là chi tiết nào? - Chi tiết đó nói lên điều gì? - Nhà thơ đã diễn tả cảm xúc của mình khi vào trong l¨ng. §äc khæ th¬ thø ba ? + Nhµ th¬ c¶m nhËn nh B¸c chØ ®ang ngñ “giÊc ngñ b×nh yªn”. §ã còng lµ Ên tîng thùc cña mäi ngêi khi vµo th¨m B¸c. + Hình ảnh “vầng trăng” là một liên tởng độc đáo, bất ngờ của nhà thơ, đức độ nh tiên ông. + H×nh ¶nh “trêi xanh”. BÇu trêi xanh lµ h×nh ¶nh thiªn nhiªn lín lao, vÜnh h»ng. B¸c ra ®i nhng vÉn cßn mãi với non sông đất nớc, nh trời xanh còn mãi mãi. - VÉn biÕt B¸c trêng tån, bÊt tö nh trêi xanh nhng vÉn kh«ng nÐn næi c¶m xóc ? - GV liªn hÖ : Nh÷ng ngµy B¸c mÊt, c¶ níc khãc th¬ng, trêi ma “Suèt mÊy h«m rµy ®au tiÔn ®a Ngêi tu«n níc m¾t trêi tu«n ma” – Tè H÷u. - Khi chuÈn bÞ rêi l¨ng, c¶m xóc ®au xãt t¹m l¾ng xuèng nhng t×nh c¶m kh¸c l¹i trµo d©ng? - §äc khæ th¬ cuèi. Nhµ th¬ bµy tá t×nh c¶m g× qua khæ th¬ ?. => L¨ng B¸c thËt gÇn gòi víi lµng quª VN - “¤i .... ViÖt Nam B·o t¸p ma sa đứng thẳng hàng ...”. -> Tõ hµng tre cô thÓ bªn l¨ng nhµ th¬ liên tởng đến cây tre Việt Nam, đến b¶n lÜnh, søc sèng bÒn bØ kiªn cêng cña d©n téc ViÖt Nam. * Khæ 2: - MÆt trêi qua l¨ng - MÆt trêi trong l¨ng => NT ẩn dụ so sánh ca ngợi sự vĩ đại cña B¸c. §ång thêi thÓ hiÖn sù t«n kÝnh cña ND, nhµ th¬ víi B¸c.. - Dßng ngêi ... th¬ng nhí - Trµng hoa d©ng ... => ThÓ hiÖn sù thµnh kÝnh cña nh©n d©n nhµ th¬ víi B¸c. * Khæ 3: - B¸c ... giÊc ngñ b×nh yªn”. - “VÇng tr¨ng -> H×nh ¶nh Èn dô so sánh gợi tâm hồn cao đẹp, sáng trong vµ nh÷ng vÇn th¬ trµn ®Çy ¸nh tr¨ng cña ngêi. - “Trêi xanh” -> H×nh ¶nh Èn dô so s¸nh gîi sù lín lao, vÜnh h»ng.. - “Nghe nhãi ë trong tim” -> Nçi ®au xãt v« h¹n. *Khæ 4:.

(204) - Mai vÒ ... th¬ng trµo níc m¾t” -> Nçi nhớ thơng cao độ. lµm - Hình ảnh “hàng tre” đợc lặp lại ở cuối thơ có tạo nên - Muốn B«ng hoa kết cấu đầu cuối tơng ứng nhng lại đợc bổ sung thêm Con chim một phơng diện ý nghĩa đó là gì ? C©y tre + Ph¸t triÓn t tëng trung hiÕu thêi phong kiÕn “tËn -> §îc gÇn B¸c, ch¨m sãc B¸c. trung víi níc, tËn hiÕu víi d©n”. *hoạt động 4 Hớng dẫn tổng kết - Hoạt động nhóm : Nhóm 1 + 2 : Nhận xét của em về đặc điểm nghệ III- Tæng kÕt : thuËt bµi th¬ ? - Ghi nhí SGK Nhãm 3 + 4 : Thµnh c«ng vÒ néi dung bµi th¬ ? - GV định hớng + Giäng th¬ phï hîp víi néi dung t×nh c¶m : trang nghiªm, s©u l¾ng, võa tha thiÕt ®au xãt tù hµo. + H×nh ¶nh th¬ cã nhiÒu s¸ng t¹o kÕt hîp h×nh ¶nh thùc víi h×nh ¶nh Èn dô biÓu tîng võa quen thuéc võa gÉn gòi võa s©u s¾c, cã ý nghÜa kh¸i qu¸t vµ gi¸ trÞ biÓu c¶m. *hoạt động : Củng cố- Dặn dò 1- Cñng cè : Phân tích các hình ảnh ẩn dụ đợc sử dụng trong bài th¬. 2- Híng dÉn vÒ nhµ : T×m hiÓu nghÞ luËn vÒ mét t¸c phÈm truyÖn hoÆc ®o¹n trÝch. -----------------------------. Ngày 22/2/2011 TiÕt upload.123doc.net nghÞ luËn vÒ mét t¸c phÈm truyÖn hoÆc ®o¹n trÝch A- Môc tiªu 1- KiÕn thøc. 2- Kü n¨ng :. 3- Thái độ :. Những yêu cầu đối với bµi v¨n nghÞ luËn vÒ mét t¸c phÈm truyÖn hoÆc ®o¹n trÝch. Cách tạo lập một văn bản nghị luận về một tác phẩm truyện hoặc đoạn trích Nhận diện đuơcj bài văn nghị luận về một tác phẩm truyện hoặc đoạn trích và kĩ năng làm bài nghị luận thuộc dạng này Đưa ra được những nhận xét, đánh giá về tác phẩm truyện hoặc đoạn trích đã học trong chương trình C¶m thô t¸c phÈm v¨n häc.. B- ChuÈn bÞ : -GV: SGK- SGV - Tµi liÖu tham kh¶o - HS: §äc tríc bµi C- tiÕn tr×nh d¹y vµ häc : 1- ổn định tổ chức : 2- KiÓm tra : Câu hỏi: Cách làm bài về vấn đề t tởng đạo lí? 3- Bµi míi : Hoạt động của GV- HS. Néi dung. * Hoạt động 1 : Khởi động: * Hoạt động 2 : Tìm hiểu bài nghị luận về tác I- Tìm hiểu bài nghị luận về tác phẩm truyÖn hoÆc ®o¹n trÝch : phÈm truyÖn (®o¹n trÝch) 1- Bµi v¨n : - GV thuyÕt tr×nh :.

(205) Vấn đề nghị luận chính là t tởng cốt lõi, là chủ đề cña bµi v¨n nghÞ luËn. ChÝnh nã lµ m¹ch ngÇm lµm nªn tÝnh thèng nhÊt, chÆt chÏ cña bµi v¨n. - HS đọc bài văn SGK 61. Vấn đề nghị luận của bài văn ? Phân tích đánh giá về nhân vật nào ? Đặt nhan đề khác ? - Vấn đề nghị luận + Anh thanh niªn trong LÆng lÏ Sa Pa - Câu nêu vấn đề + Những phẩm chất, đức tính đẹp đẽ, đáng yêu. + “Một vẻ đẹp nơi Sa Pa lặng lẽ ..” - Tóm tắt các luận điểm của vấn đề nghị luận? Thông qua tác phẩm đánh giá anh thanh niên ở tính cách nµo ? - C¸c luËn ®iÓm chÝnh: + Đẹp ở tấm lòng yêu đời, yêu nghề, ở - H×nh thøc cña bµi nghÞ luËn ? tinh thÇn tr¸ch nhiÖm cao víi c«ng viÖc + Bè côc 5 phÇn : §o¹n ®Çu nhËn xÐt kh¸i qu¸t vÒ l¾m gian khæ cña m×nh. c¸c nh©n vËt trong truyÖn. §o¹n 2 ph©n tÝch tÝnh c¸ch + §¸ng yªu ë nçi thÌm ngêi, lßng hiÕu yêu đời, yêu nghề, trách nhiệm cao. Đoạn 3 phân tích đặc điểm thàm ngời đáng yêu. Đoạn 4 phân tích đức khách đến nồng nhiệt, ở sự quan tâm đến tính khiêm tốn của anh thanh niên. Đoạn 5 khái quát ngời khác một cách chu đáo. về nghệ thuật và chủ đề của truyện qua hình tợng anh + Có những đóng góp quan trọng cho thanh niªn. đất nớc nhng rất khiêm tốn. - NhËn xÐt vÒ c¸ch tr×nh bµy c¸c luËn ®iÓm ë tõng - Bè côc : 5 phÇn phÇn ? - Các luận điểm đợc nêu cụ thể có lập + Các luận điểm nêu rõ tính cách của nhân vật đợc luận rõ ràng. Trình bày theo lối diễn dịch. nªu ë ®Çu ®o¹n theo phÐp diÔn dÞch. + TriÓn khai luËn ®iÓm chñ yÕu b»ng dÉn chøng cã kết hợp đánh giá và bình luận nhỏ. - Tõ c¸c nhËn xÐt trªn em hiÓu g× vÒ bµi v¨n nghÞ luËn vÒ mét t¸c phÈm truyÖn ? 2- Ghi nhí : - HS đọc SGK 63 * hoạt động 3 : Hớng dẫn luyện tập - Hoạt động nhóm: II- LuyÖn tËp : - Đọc đoạn văn SGK 63. Xác định vấn đề nghị luận 1- Vấn đề nghị luận cña bµi v¨n? T×nh thÕ lùa chän nghiÖt ng· cña nh©n vËt - Tác giả đã trình bày vấn đề nghị luận nh thế nào ? lão Hạc và vẻ đẹp của nhân vật này ? + Phân tích cụ thể nội tâm, hành động của nhân vật 2- Những ý kiến l·o H¹c. Phân tích nội tâm, hành động. + bài viết làm sáng tỏ nhân cách đáng kính trọng, mét tÊm lßng hy sinh cao quý. - HS tr×nh bµy bµi lµm cña m×nh theo c©u hái SGK63. - GV đánh giá, bổ sung và cho điểm. * hoạt động 3 : Củng cố- Dặn dũ: 1- Cñng cè : - §äc ghi nhí. - ThÕ nµo lµ t¸c phÈm truyÖn hoÆc ®o¹n trÝch 2- Híng dÉn vÒ nhµ : Tãm t¾t néi dung vµ nghÖ thuËt c¸c t¸c phÈm truyÖn đã học từ lớp 8 đến lớp 9. Tập ra đề và đọc tham khảo một số đề SGK 64. ……………………………………... Ngµy 23 / 2/ 2011 TiÕt 119 c¸ch lµm bµi nghÞ luËn.

(206) vÒ mét t¸c phÈm truyÖn hoÆc ®o¹n trÝch A- Môc tiªu 1- KiÕn thøc 2- Kü n¨ng :. 3- Thái độ :. Đề bµi nghÞ luËn vÒ t¸c phÈm truyÖn, ®o¹n trÝch Các bước nghị luận về một tác phẩm truyện, đoạn trích Xác định yªu cÇu về nội dung và hình thức của một bµi nghÞ luËn truyÖn, ®o¹n trÝch. Tìm hiểu đề, tìm ý, lập dàn bài, viết bài, đọc lại bài viết và sửa chữa cho bài nghị luận về một tác phẩm truyện, đoạn trích Phát huy động viên tính sáng tạo của học sinh.. B- ChuÈn bÞ : - GV: SGK - SGV - Tµi liÖu tham kh¶o. - Lµm bµi tËp SGK 63. Tãm t¾t truyÖn Lµng vµ Ngêi con g¸i Nam X¬ng C- tiÕn tr×nh d¹y vµ häc : 1- ổn định tổ chức : 2- KiÓm tra : 3- Bµi míi : Hoạt động của GV- HS Néi dung * Hoạt động 1 : Tìm hiểu đề bài nghị luận I- §Ò bµi nghÞ luËn vÒ t¸c phÈm truyÖn - HS đọc kỹ 4 đề SGK 64. Nhắc lại thế nào là bài hoặc đoạn trích : nghÞ luËn vÒ t¸c phÈm truyÖn hoÆc ®o¹n trÝch ? - Các đề bài nêu những vấn đề nghị luận nào về tác phÈm ? + Thân phận ngời phụ nữ trong xã hội cũ qua nhân - Vấn đề nghị luận : vËt Vò N¬ng + Nh©n vËt + DiÔn biÕn cèt truyÖn Lµng. + T¸c phÈm + Th©n phËn Thóy KiÒu ë ®o¹n trÝch. + Đời sống tình cảm gia đình trong chiến tranh. - §èi tîng nghÞ luËn lµ g× ?. - Các từ ngữ “Phân tích”, “Suy nghĩ” đòi hỏi khác nhau nh thÕ nµo ? + “Ph©n tÝch” : Yªu cÇu ph©n tÝch t¸c phÈm rót ra nhËn xÐt. + “Suy nghĩ” : Yêu cầu đề xuất nhận xét, về tác phẩm trên cơ sở một t tởng, một cách nhìn nào đó. (Quyền sống, địa vị ngời phụ nữ ...) - T¹i sao nãi ®©y lµ kiÓu bµi cã tÝnh chÊt tæng hîp cña kiÓu bµi nghÞ luËn vÒ ph©n tÝch truyÖn? + Trình bày cảm nhận, đánh giá phải có lý lẽ, lập luận, đồng thời phải qua phân tích, chứng minh bằng dÉn chøng. + Kết hợp đồng thời, linh hoạt nhiều phép lập luận (gi¶i thÝch, chøng minh, ph©n tÝch ...) * hoạt động 2 : Các bớc làm bài nghị luận - Tìm hiểu đề bài SGK 65. Tóm tắt ngắn gọn “Lµng” ? + T×nh yªu lµng hßa quyÖn víi lßng yªu níc cña ông Hai, một nét mới trong đời sống tinh thần của ngêi n«ng d©n trong nh÷ng buæi ®Çu kh¸ng chiÕn chèng Ph¸p. + T×m ý : Tr¶ lêi c¸c c©u hái : . C¸i g× næi bËt nhÊt ë «ng Hai ? . T×nh yªu lµng, yªu níc ë c¸c t×nh huèng nµo ? . Tình cảm ấy có đặc điểm gì ở những hoàn cảnh c¶nh Êy ? . Nh÷ng chi tiÕt nghÖ thuËt ? - GV cïng HS tham kh¶o dµn bµi SGK 66. Nªu râ tõng yªu cÇu cña phÇn më, th©n, kÕt ? - Yªu cÇu HS viÕt phÇn më bµi vµ kÕt bµi theo híng dÉn SGK67? - Yêu cầu 2 HS đọc mở bài và kết luận. GV đánh giá cho ®iÓm. * hoạt động 3: Tổng quát nội dung Dµn bµi chung (1) Më bµi :. - §èi tîng nghÞ luËn : + Nh©n vËt + T¸c phÈm + §æi thay trong sè phËn nh©n vËt - Sù kh¸c nhau gi÷a c¸c tõ mÖnh lÖnh. -KiÓu bµi nghÞ luËn mang tÝnh tæng hîp. II- C¸c bíc lµm bµi nghÞ luËn vÒ mét t¸c phÈm truyÖn, ®o¹n trÝch 1- Tìm hiểu đề, tìm ý - Vấn đề nghị luận C¸c c©u hái t×m ý :. 2- LËp dµn bµi 3- ViÕt bµi :.

(207) - Giới thiệu tác phẩm, tác giả và hoàn cảnh ra đời 4- Đọc bài và sửa chữa t¸c phÈm - §¸nh gi¸ s¬ bé : néi dung + nghÖ thuËt (2) Th©n bµi : III- Ghi nhí : a) Néi dung cña t¸c phÈm v¨n häc SGK 68 - Nhận xét, đánh giá nội dung của TPVH : + Giíi thiÖu s¬ lîc c©u chuyÖn Dµn bµi nghÞ luËn vÒ mét t¸c phÈm truyÖn + ý 1 .......................... (nhận xét, đánh giá nội dung) + ý 2 .......................... (nhận xét, đánh giá nội dung) b) NghÖ thuËt cña t¸c phÈm v¨n häc : - Nhận xét, đánh giá nghệ thuật tác phẩm văn học : + Cèt truyÖn (kÕt cÊu) + X©y dùng nh©n vËt (chÝnh diÖn, ph¶n diÖn) + Chi tiÕt, h×nh ¶nh, .... + Ng«n ng÷ .... c) H¹n chÕ cña t¸c phÈm (nÕu cã) : H¹n chÕ vÒ néi dung hoÆc nghÖ thuËt. (3) KÕt bµi : - §¸nh gi¸ chung t¸c phÈm - Rót ra bµi häc (hoÆc më réng). 4- Cñng cè : §äc l¹i dµn bµi chung 5- Híng dÉn vÒ nhµ : -Híng dÉn chuÈn bÞ bµi ph©n tÝch t¸c phÈm “L·o H¹c” - Viết hoàn thiện phần mở bài đề luyện tập theo ND đã sửa ……………………………………….. Ngày 24/2/2011. TiÕt 120 luyÖn tËp lµm bµi nghÞ luËn vÒ mét t¸c phÈm truyÖn hoÆc ®o¹n trÝch. I- Môc tiªu 1- KiÕn thøc 2- Kü n¨ng :. Đặc điểm, yêu cầu và c¸ch lµm bµi nghÞ luËn vÒ t¸c phÈm truyÖn, ®o¹n trÝch. Xác định các bước làm bài, viết bài nghị luận về một tác phẩm truyện, đoạn trích cho đúng yêu cầu đã học Hiểu rõ hơn các tác phẩm truyện đã học trong chơng trình.. 3- Thái độ : II- ChuÈn bÞ : - GV: SGV - SGK - HS: «n tËp l¹i v¨n nghÞ luËn t¸c phÈm truyÖn ( hoÆc ®o¹n trÝch) III- tiÕn tr×nh d¹y vµ häc : 1- ổn định tổ chức : 2- KiÓm tra : C©u hái: c¸ch lµm bµi NL vÒ t¸c phÈm truyÖn hoÆc ®o¹n trÝch. §¸p ¸n: ghi nhí ( SGK) 3- Bµi míi :. Hoạt động của thầy và trò Néi dung ghi b¶ng * Hoạt động 1 : HS nhắc lại lý thuyết I- Lý thuyÕt : - HS nh¾c l¹i thÕ nµo lµ bµi nghÞ luËn vÒ t¸c phÈm truyÖn hoÆc ®oan trÝch ?Yªu cÇu ? + Là trình bày những nhận xét, đánh giá của mình về nhân vật, sự kiện, chủ đề hay nghệ thuật của một tác phÈm cô thÓ. + Những nhận xét, đánh giá về truyện phải xuất phát tõ ý nghÜa cña cèt truyÖn, tÝnh c¸ch, sè phËn cña nh©n vật và nghệ thuật trong tác phẩm đợc phát hiện và khái qu¸t. + Các nhận xét, đánh giá về TP trong bài nghị luận phải rõ ràng, đúng đắn, có luận cứ và lập luận thuyết phôc..

(208) * Hoạt động 2: Hớng dẫn luyện tập – thực hành - Đọc đề SGK 68. Vấn đề nghị luận ? + C¶m nhËn cña em vÒ ®o¹n trÝch ChiÕc lîc ngµ ? + §èi tîng : ¤ng S¸u vµ bÐ Thu. + C¶m xóc vµ nhËn biÕt vÒ hai nh©n vËt - X©y dùng hÖ thèng luËn ®iÓm ? S¾p xÕp vµ lËp dµn bµi ? Mở bài :(đã có hớng dẫn) Th©n bµi : - Nªu t×nh huèng thÓ hiÖn t×nh cha con s©u s¾c cña hai cha con «ng S¸u ? - Hai hai cha con gÆp nhau sau t¸m n¨m xa c¸ch, nhng thật trớ trêu là bé Thu không nhận cha, đến lúc em nhËn ra vµ biÓu lé t×nh c¶m th¾m thiÕt th× «ng S¸u l¹i ph¶i ra ®i. §©y lµ t×nh huèng c¬ b¶n cña truyÖn. - ë khu c¨n cø, «ng S¸u dån tÊt c¶ t×nh th¬ng yêu và mong nhớ đứa con vào việc làm cây lợc ngà để tặng con, nhng ông đã hy sinh khi cha kịp trao món quà Êy cho con g¸i. - DiÔn biÕn t©m lý vµ t×nh c¶m cña bÐ Thu víi cha? - T×nh c¶m cha con s©u nÆng cña «ng S¸u thÓ hiÖn nh thÕ nµo? - B×nh luËn vµ më réng ý nghÜa cña truyÖn ?. II- Thùc hµnh : 1- Tìm hiểu đề, tìm ý - Vấn đề nghị luận + §èi tîng + C¶m xóc 2- LËp dµn bµi Më bµi Th©n bµi : - T×nh huèng thÓ hiÖn t×nh cha con s©u s¾c.. - DiÔn biÕn t©m tr¹ng vµ t×nh c¶m cña bÐ Thu víi cha. - T×nh cha con s©u nÆng cña «ng S¸u. - Gợi cho ngời đọc nghĩ đến và thấm thÝa nçi ®au th¬ng mÊt m¸t Ðo le mµ - HS viÕt phÇn më bµi vµ kÕt bµi theo dµn bµi chi tiÕt ? chiến tranh đã gây ra cho bao gia đình. - Yêu cầu 2 HS đọc mở bài và kết luận. GV đánh giá cho Kết luận : ®iÓm. 3- ViÕt bµi : GV híng dÉn HS viÕt bµi sè 6 4- §äc bµi vµ söa ch÷a - HS chép đề về nhà làm. *Híng dÉn viÕt bµi sè 6 §Ò bµi : B×nh luËn truyÖn ng¾n “LÆng lÏ Sa Pa” cña NguyÔn Thµnh Long Hoạt động 4: Củng cố - Dặn dò: 1- Cñng cè : -Qua tõng phÇn luyÖn tËp 2- Híng dÉn vÒ nhµ: - Hoµn thiÖn bµi viÕt sè 6 - So¹n bµi: Sang thu.

(209) Ngµy d¹y: 26/2/2011 TiÕt 121 sang thu H÷u ThØnh Atiªu. Môc 1- KiÕn thøc. vẻ đẹp của thiên nhiên trong khoảnh khắc giao mùa và những suy nghĩ mang tính triết lí của tác giả. 2- Kü n¨ng :. Đọc hiểu một văn bản thơ trữ tình hiện đại Thể hiện những suy nghĩ, cảm nhận về một hình ảnh thơ, một khổ thơ, một tác phẩm thơ. 3- Thái độ :. Båi dìng t×nh c¶m vµ sù quan s¸t thiªn nhiªn, yªu thiªn nhiªn đất nớc.. B- ChuÈn bÞ : - GV: SGK - SGV - ThiÕt kÕ v¨n 9 - HS:So¹n bµi. C- tiÕn tr×nh d¹y vµ häc : 1- ổn định tổ chức : 2- KiÓm tra 15 phót: C©u hái: Nªu c¶m xóc bao trïm toµn bµi th¬ " ViÕng l¨ng B¸c" cña ViÔn Ph¬ng? Đáp án: Là niềm xúc động thiêng liêng thành kính. Lòng biết ơn tự hào pha lẫn nỗi đau xót khi t¸c gi¶ tõ MN ra th¨m B¸c. 3- Bµi míi : Hoạt động của GV- HS Néi dung * Hoạt động 1 : Khởi động - giới thiệu bài I- §äc hiÓu chú thích : * Hoạt động 2 :Hớng dẫn đọc hiểu chỳ thớch - HS đọc bài thơ. Giới thiệu về Hữu Thỉnh ? 1- T¸c gi¶ : + Tæng th ký Héi Nhµ v¨n ViÖt Nam + Th¬ H÷u ThØnh Êm ¸p t×nh ngêi vµ giµu søc biÓu - NguyÔn H÷u ThØnh c¶m. + Bµi th¬ s¸ng t¸c n¨m 1977. - GV đọc bài thơ. Bối cảnh, thời gian, không gian mà - Năm 1977. bµi th¬ thÓ hiÖn ? + Thêi gian : lóc giao mïa chuyÓn tõ h¹ sang thu. + Kh«ng gian réng : tõ thÊp -> cao ; tõ gÇn -> xa. + Kh«ng gian kh«ng chØ lµ s¾c mµu cßn lµ ©m thanh, không chỉ tĩnh mà còn động. - Nªu néi dung cña tõng khæ th¬ ? + Sù c¶m nhËn vÒ c¶nh vËt chuyÓn sang thu cßn ®ang 2- Bè côc : m¬ hå. + Thu đã đến với sự biểu hiện rõ ràng hơn, cái nửa - 3 phần tiÕp tôc b¾t ®Çu vµ c¸i nöa cßn nöa mÊt. + TÝnh giao mïa thÓ hiÖn râ nÐt vµ suy ngÉm cña nhµ th¬. II- Đọc hiểu văn bản 1- Sự biến đổi của đất trời lúc sang Hoạt động 3: đọc hiểu văn bản thu Phân tích sự biến đổi của đất trời lúc sang thu - §äc khæ th¬ 1. T×m vµ ph©n tÝch nh÷ng h×nh ¶nh thiªn - H¬ng æi .... nhiên đợc miêu tả trong bài thơ? - Giã se ... + H¬ng vÞ cña æi qua khøu gi¸c - S¬ng chïng ch×nh ... + Sự vận động của gió qua xúc giác. -> TÝn hiÖu cña sù chuyÓn mïa. + Sự vận động của sơng qua ngõ bằng thị giác - Tõ ,chïng ch×nh, nghÜa cña tõ ? (chËm ch¹p nh muèn dõng l¹i). + H¬ng æi, giã se, s¬ng gi¨ng mµn qua ngâ chÝnh lµ.

(210) nh÷ng h×nh ¶nh t¹o tÝn hiÖu cña sù chuyÓn mïa. C¶m nhận về mùa thu đến của nhà thơ không có lá rụng nh th¬ xa, còng kh«ng cã mµu vµng nh trong Th¬ míi mµ b»ng c¶m nhËn rÊt riªng, rÊt míi. - Sù c¶m nhËn vÒ c¶nh vËt mïa thu sang kh«ng chØ b»ng c¶m nhËn qua c¸c gi¸c quan mµ cßn lµ c¶m nhËn của lý trí. Câu thơ nào diễn đạt điều đó ? - §äc khæ th¬ 1 vµ 2. GV hÖ thèng : ë khæ th¬ 1 c¶m nhËn thu sang b»ng c¸c tÝn hiÖu : h¬ng æi, giã se, s¬ng chuyển động nhẹ nhàng. ở khổ thơ 2 cảm nhận nét giao mïa võa tõ c¸i míi xuÊt hiÖn, võa tõ c¸c biÓu hiÖn cô thÓ lµ g× ? + Dßng s«ng níc tr«i thanh th¶n. + C¸nh chim b¾t ®Çu véi v· + M©y bay. - Em cã nhËn xÐt g× vÒ c¸ch dïng c¸c tõ ng÷ ,chïng ch×nh, dÒnh dµng, véi v·, v¾t nöa m×nh ...? - Tính chất giao mùa đợc thể hiện rõ nét dần nh thế nµo ë khæ th¬ cuèi ? + NÕu nh ë hai khæ th¬ ®Çu lµ nh÷ng c¶m nhËn vÒ thêi ®iÓm giao mïa mét c¸ch trùc tiÕp b»ng nhiÒu gi¸c quan thì ở khổ thơ cuối cảm nhận về thời điểm giao mùa đã ®i dÇn vµo lý trÝ. N¾ng ma ë thêi ®iÓm giao mïa h¹ sang thu thÓ hiÖn qua quan s¸t, nhËn xÐt rÊt tinh tÕ. + Vẫn còn đó dấu ấn của nắng, ma mùa hạ. Nhng n¾ng cuèi h¹ vÉn cßn nång, cßn s¸ng song nh¹t dÇn, nh÷ng c¬n ma còng kh«ng cßn µo ¹t. Hai ch÷ “bao nhiªu” nghe nh say mª luyÕn tiÕc. + TiÕng sÊm còng bít ®i sù bÊt ngê, tha vµ nhá dÇn. - Cách sử dụng từ của nhà thơ trong đoạn có gì đặc biệt ? - §äc l¹i khæ th¬ cuèi. Hai dßng cuèi bµi th¬ lµ h×nh ¶nh Èn dô. §óng hay sai ? Gi¶i thÝch ? - Hoạt động nhóm: - Có ý kiến cho rằng 2 câu thơ cuối vừa có tính tả thực vừa chứa đựng nhiều hàm ý sâu xa. ý kiÕn cña em nh thÕ nµo? . §¹i diÖn nhãm tr¶ lêi . Nhãm kh¸c nhËn xÐt, bæ xung, GV chèt l¹i. * hoạt động 4 : Tổng quát nội dung, nghệ thuật - NhËn xÐt vÒ néi dung vµ nghÖ thuËt cña toµn bµi th¬ ? - HS đọc ghi nhớ SGK * Hoạt động 5: Củng cố- Dặn dò: 1.ủng cố : Liên hệ với một số bài thơ thu để thấy đợc sự độc đáo của Hữu Thỉnh trong việc thể hiện sự giao mïa : - §©y mïa thu tíi – Xu©n DiÖu, TiÕng thu – Lu Träng L, Thu vÞnh – NguyÔn KhuyÕn ... 2.íng dÉn vÒ nhµ : - §äc thuéc lßng bµi th¬ - N¾m ch¾c ND bµi -So¹n v¨n b¶n: Nãi víi con – Y Ph¬ng.. - “Hình nh thu đã về” T©m tr¹ng ngì ngµng, c¶m xóc b©ng khu©ng. 2- Sù tinh tÕ cña nhµ th¬ vÒ nh÷ng biÓn chuyÓn trong kh«ng gian lóc sang thu - S«ng ... dÒnh dµng - Chim ... véi v· - M©y ... v¾t nöa m×nh ... NghÖ thuËt nh©n hãa -> Vẻ đẹp của sự chuyển mùa, vẻ đẹp cña t©m hån con ngêi gÇn gòi, giao c¶m víi thiªn nhiªn.. - VÉn cßn ... n¾ng - §· v¬i ..... ma - SÊm ... bít bÊt ngê ... - C¸c tõ gÇn nghÜa -> c¶m nhËn chÝnh x¸c, tinh tÕ cña nhµ th¬. 3- C¶m nhËn vÒ h×nh ¶nh ë hai c©u th¬ cuèi. - “SÊm ... bít bÊt ngê” - “Hàng cây đứng tuổi” -> Thiên nhiên biến đổi cùng với sự biến đổi tất yếu của con ngời. - Suy ngÉm : Khi con ngời đã từng va chạm, nếm tr¶i trong cuéc sèng th× sÏ v÷ng vµng hơn, chín chắn hơn trớc mọi tác động bÊt thêng cña cuéc sèng. III- Tæng kÕt : - Ghi nhí SGK. Ngµy 25/2/2011 TiÕt 122 nãi víi con Y Ph¬ng A Môc tiªu 1- KiÕn thøc. Tình cảm thắm thiết của cha mẹ đối với con cái.

(211) Tình yêu và niềm tự hào về vẻ đẹp, sức sống mãnh liệt của quê hương hình ảnh và cách diễn đạt độc đáo của tác giả trong bài thơ 2- Kü n¨ng :. Đọc hiểu văn bản thơ trữ tình phân tích cách diễn tả độc đáo, giàu hình ảnh, gợi cảm của thơ ca miền núi. 3- Thái độ :. Båi dìng t×nh c¶m lßng yªu mÕn tù hµo vÒ truyÒn thèng cña quª h¬ng.. B ChuÈn bÞ : - GV: SGK- SGV - tµi liÖu tham kh¶o - HS: So¹n v¨n b¶n C tiÕn tr×nh d¹y vµ häc : 1- ổn định tổ chức : 2- KiÓm tra : §äc thuéc lßng bµi th¬ “Sang thu”. Nªu néi dung chÝnh cña bµi ? §¸p ¸n: phÇn ghi nhí tiÕt121 3- Bµi míi : Hoạt động của GV- HS Néi dung * Hoạt động 1 : Khởi động - giới thiệu bài * Hoạt động 2: Hớng dẫn đọc hiểu chỳ thớch I- §äc ,T×m hiÓu chú thích : - HS đọc bài thơ. Tìm hiểu về nhà thơ qua chú thích 1- Tác giả : SGK 73 ? - Høa VÜnh Síc + Nhµ th¬ d©n téc Tµy. + Thơ ông thể hiện tâm hồn chân thật, mạnh mẽ và 2- Hoàn cảnh ra đời bài thơ : trong s¸ng, c¸ch t duy giµu h×nh ¶nh cña ngêi miÒn - Cuèi 1975 nói. - GV thuyÕt tr×nh : + Y Ph¬ng cho biÕt : Nh÷ng n¨m ®Çu t¸m m¬i cña thế kỷ XX, đời sống tinh thần và vật chất của nhân d©n c¶ níc v« cïng khã kh¨n, thiÕu thèn. §¹i bé phËn ngêi d©n vÉn kiªn tr× kh¾c phôc vît khã ®i lªn, hä vÉn tån t¹i vµ sinh trëng lµ dùa vµo søc m¹nh tinh thần của truyền thống văn hóa ngàn đời. Nhng cũng kh«ng Ýt ngêi bÞ tha hãa, biÕn chÊt. Tõ hiÖn thùc khã khăn đó tôi làm bài thơ này để tâm sự với chính mình, động viên mình, đồng thời là để nhắc nhở con c¸i sau nµy. - GV đọc bài thơ- hớng dẫn HS đọc 2- Bè côc : - Nªu bè côc bµi th¬ ? - 2 phÇn - NhËn xÐt bè côc ? + Bố cục bài thơ thể hiện rõ ý đồ của nhà thơ. Bố + Từ đầu -> đẹp nhất trên đời:- Tình yêu cục đi từ tình cảm gia đình mà mở rộng ra tình cảm thơng của cha mẹ và sự đùm bọc của quª h¬ng, tõ nh÷ng kû niÖm gÇn gòi mµ n©ng lªn quª h¬ng. thµnh lÏ sèng. + §o¹n cßn l¹i:- Lßng tù hµo vÒ quª h¬ng vµ niÒm mong íc cña ngêi cha. II- đọc hiÓu văn bản 1- T×nh yªu th¬ng cña cha mÑ vµ sù Hoạt động 3: đọc hiểu văn bản Phân tích tình yêu thơng của cha mẹ và sự đùm bọc đùm bọc của quê hơng. - 4 c©u ®Çu gîi kh«ng gian ®Çm Êm cña cña quª h¬ng gia đình. Hình ảnh cụ thể về một gia đình hạnh - Đọc đoạn đầu bài thơ. Bốn câu thơ đầu đã gợi lên -> phóc. cho em mét kh«ng gian nµo ? - §an lê ... hoa - V¸ch nhµ ... h¸t - Sự đùm bọc của quê hơng đợc thể hiện qua chi tiết - Con đờng nµo? => Con lín lªn trëng thµnh trong sù - Em hiểu cách nói “Ngời đồng mình” của Y Ph ơng đùm bọc của quê hơng nh thÕ nµo ? (ngêi ruét thÞt, ngêi quª h¬ng, ngêi -> H×nh ¶nh th¬ tù nhiªn méc m¹c cïng d©n téc) - Rõng cho hoa.

(212) - C¸ch nãi cô thÓ “rõng cho hoa, con ® êng cho tÊm lòng” diễn đạt điều gì ? + Rõng nói quª h¬ng rÊt th¬ méng, nghÜa t×nh, ®©y là nơi che chở, đùm bọc và nuôi dỡng con ngời từ tình cảm đến lối sống. Điệp từ “cho” mang nặng nghÜa t×nh. - GV n©ng cao : C¶ ®o¹n th¬ lµ nh÷ng h×nh ¶nh th©n th¬ng vÒ sù đùm bọc và che chở của cha mẹ, quê hơng đối với ngêi con, lµ c¸i n«i nu«i dìng c¶ t©m hån vµ thÓ chÊt cña mçi con ngêi. - §äc ®o¹n cßn l¹i. Qua lêi t©m t×nh cña ngêi cha với con ngời đồng mình đã hiện lên nh thế nào ?. - GV b×nh, më réng : Là nhà thơ dân tộc, Y Phơng đã nói theo cách nói của dân tộc mình, đã hiểu theo cách hiểu của họ và cảm theo cách cảm của “ngời đồng mình”. Đó là c¸ch nãi vÝ von qua h×nh ¶nh cô thÓ, diÔn t¶ méc m¹c mµ gîi c¶m, c¸c vÝ von thêng Ýt th«ng qua biÖn ph¸p so s¸nh têng m×nh (qua tõ nh) mµ lµ b»ng c¸c ho¸n dụ, ẩn dụ đòi hỏi phải hiểu biết ít nhiều về cảnh vật, lối sống của ngời dân tộc mới có thể hiểu đợc, ta cần hiÓu c¸i “hån” cña nã tuy m¬ hå nhng cã søc kh¸i qu¸t cao. - Từ lời tâm tình và khẳng định đó nhà thơ mong muèn con ®iÒu g× ? - Bởi ngời đồng mình giàu chí khí và niềm tin vì vậy họ còn có đức tính cao đẹp nào ? Đọc câu thơ ? - KÕt thóc bµi th¬ ngêi cha mong muèn con ®iÒu g× qua lời tâm tình về quê hơng và ngời đồng mình ? + “Con ¬i ... da thÞt Lên đờng Kh«ng ... nhá bÐ Nghe con.” * hoạt động 4 : Hớng dẫn tổng quát - §äc toµn bé bµi th¬. NhËn xÐt vÒ nghÖ thuËt? - Kh¸i qu¸t néi dung toµn bµi ? * Hoạt động 5: Củng cố- Dặn dò: 1 Cñng cè - Tình cảm của cha đối với con - ®iÒu mµ ngêi cha muèn truyÒn cho con GD con lµ g×? 2 DÆn dß : - N¾m ch¾c néi dung su tÇm mét sè c©u ca dao tôc ng÷ nãi vÒ t×nh yªu quª h¬ng - ChuÈn bÞ bµi nghÜa têng minh vµ hµm ý.. - Con đờng cho tấm lòng -> Quê hơng đã che chở, đùm bọc và nuôi dỡng con ngời từ tình cảm đến lối sèng.. 2- Lßng tù hµo vÒ quª h¬ng vµ niÒm mong íc cña ngêi cha : - Sèng .... kh«ng chª ... - Sèng ... kh«ng chª ... - Nh s«ng nh suèi - Lªn .... xuèng .... -> Ngời đồng mình sống vất vả mà mạnh mẽ, khoáng đạt bền bỉ gắn bó với quª h¬ng. -> Ngời đồng mình mộc mạc nhng giàu chÝ khÝ, niÒm tin.. - “ ... Tự đục đá kê cao quê hơng ..... ...... phong tôc -> Tù lùc, tù cêng x©y dùng quª h¬ng, duy trì những tập quán tốt đẹp. -> Tự hào về truyền thống tốt đẹp của quê hơng, lấy đó làm hành trang để vững bớc trên đờng đời.. III- Tæng kÕt : - Phong c¸ch th¬ Y Ph¬ng - T×nh c¶m g¾n bã víi quª h¬ng, ý chÝ v¬n lªn trong cuéc sèng..

(213) Ngµy 2/3/2011 TiÕt 123 nghÜa têng minh vµ hµm ý A-Môc tiªu 1- KiÕn thøc. khái niệm nghÜa têng minh vµ hµm ý Tác dụng của việc tạo hàm ý trong giao tiếp hằng ngày. 2- Kü n¨ng :. Nhận biết được nghÜa têng minh vµ hµm ý trong c©u Giải đoán được nghĩa hàm ý trong văn cảnh cụ thể Sử dụng hàm ý sao cho phù hợp với tình huống giao tiếp. 3- Thái độ :. VËn dông vµo bµi nghÞ luËn vÒ bµi th¬, ®o¹n th¬.. B- ChuÈn bÞ : - Tài liệu chuẩn kiến thức, kĩ năng - Tµi liÖu tham kh¶o - b¶ng phô - Mét sè bµi tËp kü n¨ng Ng÷ v¨n 9. C- tiÕn tr×nh d¹y vµ häc : 1- ổn định tổ chức : 2- KiÓm tra : KiÓm tra trong giê. 3- Bµi míi Hoạt động của GV- HS * Hoạt động 1 : Khởi động - giới thiệu bài * Hoạt động 2 : Phân tich mẫu hình thành khái niệm - GV treo b¶ng phô ghi néi dung ®o¹n trÝch SGK - 74 - HS đọc đoạn văn . Câu nói ,Trời ơi, chỉ còn có năm phút muèn nãi ®iÒu g× vÒ mÆt thêi gian ?. Néi dung I- Ph©n biÖt nghÜa têng minh vµ hµm ý :. 1- Bµi tËp 1 : - Trêi ¬i, chØ cßn cã n¨m phót. - Đặt vào hoàn cảnh sắp chia tay với các khách đến thăm, -> thời gian còn 5 phút câu nói đó nói lên điều gì khác ? Điều khác đó dựa vào -> nghĩa tờng minh ®©u mµ suy ra ? -> Anh rÊt tiÕc -> Dùa vµo hoµn c¶nh sù viÖc - C©u nãi :¤ ! C« cßn quª chiÕc mïi xoa ®©y nµy ! cã Èn ý trong bµi v¨n. g× kh«ng ? -> Hµm ý - Từ các nhận xét trên ta thấy nghĩa diễn đạt trong câu hoặc đoạn văn có thể diễn đạt trực tiếp bằng câu và từ ngữ nhng cũng có nghĩa không đợc nói ra bằng từ ngữ trong lêi nhng cã thÓ suy ra tõ nh÷ng tõ ng÷ Êy. Ngêi ta gäi lµ nghÜa têng minh vµ hµm ý. Em h·y nªu sù ph©n biÖt 2- Ghi nhí : ? - Têng minh : PhÇn th«ng b¸o diÔn đạt trực tiếp bằng từ ngữ. - HS đọc ghi nhớ - Hµm ý : ph©n th«ng b¸o kh«ng - GV n©ng cao : + Từ ví dụ câu thứ hai “Ô ! cô ... đây này” ta thấy hàm ý diễn đạt trực tiếp bằng từ ngữ trong có những đặc tính nhất định. Rõ nhất là 2 đặc tính : Hàm ý câu nhng suy ra từ từ ngữ. có thể giải đợc : ngời nghe có thể đoán ra hàm ý trong lời nói có chứa hàm ý. Hàm ý có thể chối bỏ đợc : họ chối bỏ không thông báo hàm ý nào đó trong lời nói của mình, họ II- Luyện tập : không chịu trách nhiệm về hàm ý đó. 1- Bµi 1 (75) * hoạt động 3 : Hớng dẫn luyện tập a. c©u cho thÊy nhµ ho¹ sÜ cha - Hoạt động nhóm muèn chia tay - Nhãm 1,2 lµm bµi tËp 1( T75) - “Nhà hoạ sĩ tặc lỡi đứng dậy”. b.- Cô gái đang bối rối đến vụng - Nhãm 3,4 lµm bµi tËp 2 ( T 75) . Các nhóm đọc yêu cầu bài tập ( SGK làm ra bảng nhóm) về vì ngợng. Vì kín đáo để lại chiÕc kh¨n lµm kû niÖm , anh thËt . §¹i diÖn nhãm tr¶ lêi c¸c nhãm nhËn xÐt lÉn nhau thµ gäi c« tr¶ l¹i. . GV nhËn xÐt tõng bµi -> chèt l¹i. 2- Bµi 2 (75) - “Tuæi giµ cÇn níc chÌ : ë Lao Cai ®i sím qu¸”. 3- Bµi 3 (75) * Hoạt động 4: Củng cố- Dặn dò:.

(214) 1- Cñng cè : Tìm hàm ý qua câu thơ “Ngời đồng mình tự đục đá kê cao quª h¬ng Cßn quª h¬ng th× lµm phong tôc” Ngời đồng mình bằng sự lao động cần cù, nhẫn nại hàng ngày đã làm nên quê hơng với truyền thống, với phong tục tập quán tốt đẹp. 2- Híng dÉn vÒ nhµ : - Hoµn thiÖn bµi tËp vµo vë - N¾m ch¾c néi dung - ChuÈn bÞ bµi nghÞ luËn vÒ mét ®o¹n th¬, bµi th¬.. - “C¬m chÝn råi” 3. Bµi 4 ( 75) - C©u " Hµ n¾ng gím vÒ nµo" -> kh«ng cã hµm ý mµ chØ lµ c©u đánh trống lảng. - C©u: " t«i thÊy …-> lµ c©u bá löng.. Ngµy 3/3/2011 TiÕt 124 nghÞ luËn vÒ mét ®o¹n th¬, bµi th¬ A-Môc tiªu 1- KiÕn thøc. Đặc điểm, yêu cầu đối với bài văn nghÞ luËn vÒ mét ®o¹n th¬, bµi th¬. 2- Kü n¨ng :. Nhận diện được bài văn nghị luận về một đoạn thơ, bài thơ Tạo lập văn bản nghị luận về một đoạn thơ, bài thơ. 3- Thái độ :. Båi dìng kh¶ n¨ng c¶m thô vµ ph©n tÝch th¬.. B- ChuÈn bÞ : - GV: SGK - SGV - HS: Mét sè bµi tËp kü n¨ng Ng÷ v¨n 9. C- tiÕn tr×nh d¹y vµ häc : 1- ổn định tổ chức : 2- KiÓm tra : 3- Bµi míi Hoạt động của GV- HS * Hoạt động 1 : Khởi động - giới thiệu bài * Hoạt động 2 : Phân tich mẫu hình thành khái niÖm - HS đọc bài thơ ô :Mùa xuân nho nhỏ. của Thanh H¶i. Đọc văn bản Khát vọng hòa nhập, dâng hiến cho đời. Vấn đề nghị luận của văn bản ?. Néi dung. I- T×m hiÓu bµi nghÞ luËn vÒ mét ®o¹n th¬, bµi th¬ 1- V¨n b¶n : Khát vọng hòa nhập, dâng hiến cho đời - Vấn đề nghị luận : Hình ảnh mùa xuân và t×nh c¶m cña t¸c gi¶ trong bµi " Mïa xu©n nho nhá" - Nh÷ng luËn ®iÓm vÒ h×nh ¶nh mïa xu©n ? - Nh÷ng luËn ®iÓm vÒ h×nh ¶nh mïa xu©n + H×nh ¶nh mïa xu©n mang nhiÒu tÇng ý nghÜa - Nh÷ng luËn cø lµm s¸ng tá luËn ®iÓm ? + H×nh ¶nh mïa xu©n cña thiªn nhiªn, đất níc trong c¶m xóc cña nhµ th¬. - Xác định bố cục và nhận xét ? + H×nh ¶nh mïa xu©n thÓ hiÖn kh¸t väng + Gi÷a c¸c phÇn cña v¨n b¶n cã liªn kÕt vÒ ý vµ c¸ch hßa nhËp, d©ng hiÕn cuat t¸c gi¶. - LuËn cø: Chän gi¶ng b×nh nh÷ng c©u th¬, diễn đạt. ảnh đặc sắc, phân tích giọng điệu trữ - Cách diễn đạt trong từng đoạn có làm nổi bật đợc hình t×nh, kÕt cÊu bµi th¬. luËn ®iÓm kh«ng ? - Bè côc:.

(215) + Më bµi: ®o¹n 1 giíi thiÖu bµi th¬ + Thân bài ( đoạn 2,3,4 ) đánh giá nội dung NT bµi th¬. - ThÕ nµo lµ nghÞ luËn vÒ mét ®o¹n th¬, bµi th¬ ? - Nội dung và nghệ thuật của bài thơ đợc thể hiện qua + Kết bài: đoạn 5 khái quát giá trị bài thơ. ng«n tõ, h×nh ¶nh, giäng ®iÖu vËy nghÞ luËn cô thÓ lµ 2- Ghi nhí : lµm g× ? - Trình bày nhận xét, đánh giá của mình về + Cần phân tích các yếu tố ấy để có những nhận xét, nội dung và nghệ thuật của bài thơ đó. đánh giá cụ thể xác đáng. * hoạt động 3 : Hớng dẫn luyện tập - T×m luËn ®iÓm kh¸c vÒ bµi th¬ " MXNN" - Hoạt động nhóm. II- LuyÖn tËp : . §¹i diÖn nhãm tr×nh bµy. Gîi ý: . GV nhËn xÐt chèt l¹i. - LuËn ®iÓm vÒ nh¹c ®iÖu bµi th¬ - LuËn ®iÓm vÒ bøc tranh mïa xu©n * Hoạt động 4: Củng cố- Dặn dò: 1- Cñng cè : - §äc ghi nhí - Bµi NL vÒ mét ®o¹n th¬, bµi th¬ 2- DÆn dß : Tìm hiểu các dạng đề trong tiết cách làm bài nghị luận vÒ ®o¹n th¬, bµi th¬. Ngµy 4/3/2011 TiÕt 125 c¸ch lµm bµi nghÞ luËn vÒ mét ®o¹n th¬, bµi th¬ A-Môc tiªu 1- KiÕn thøc. Đặc điểm, yêu cầu đối với bài văn nghÞ luËn vÒ mét ®o¹n th¬, bµi th¬ Các bước khi làm bài nghị luận về một đoạn thơ, bài thơ. 2- Kü n¨ng :. Tiến hành c¸c bíc lµm bµi nghÞ luËn vÒ mét ®o¹n th¬, bµi th¬ Tæ chøc triÓn khai c¸c lËp ®iÓm.. 3- Thái độ :. Båi dìng kh¶ n¨ng c¶m thô vµ ph©n tÝch th¬.. B- ChuÈn bÞ : -GV: SGK - SGV - tµi liÖu tham kh¶o - HS: Một số đề bài C- tiÕn tr×nh d¹y vµ häc : 1- ổn định tổ chức : 2- KiÓm tra : C©u hái: ThÕ nµo lµ bµi nghÞ luËn vÒ mét ®o¹n th¬, bµi th¬? §¸p ¸n: phÇn ghi nhí ( SGK - 78) 2- Bµi míi: Hoạt động của VV- HS * Hoạt động 1 : Khởi động - giới thiệu bài * Hoạt động 2 :Tìm hiểu dạng đề bài - HS đọc các đề bài SGK 79. Cấu tạo của các đề nh thế nào ? Các từ trong đề nh phân tích, cảm nhận, suy nghĩ biÓu thÞ nh÷ng yªu cÇu g× víi bµi lµm ? + §Ò 1 : Ph©n tÝch c¸c tÇng nghÜa trong ®oan th¬, chó ý nghÜa têng minh vµ hµm ý. + §Ò 2 : C¶m nhËn lu ý Ên tîng, c¶m thô cña ngêi viÕt cã tÝnh kh¸i qu¸t më réng. + §Ò 3 : C¶m nhËn chó ý diÔn biÕn t©m tr¹ng cña chñ thÓ tr÷ t×nh. + Đề 4 : Bình giảng bài thơ chú ý đến hình tợng nhân vËt.. Néi dung I- §Ò bµi nghÞ luËn vÒ mét ®o¹n th¬, bµi th¬ 1- §Ò bµi : - §Ò 1 : ph©n tÝch - §Ò 2 : c¶m nhËn - §Ò 3 : c¶m nhËn - §Ò 4 : Bµy tá ý kiÕn.

(216) + Đề 5 : Bình giảng bài thơ chú ý đến những luận điểm mang tÝnh c¶m nghÜ kh¸i qu¸t. + Đề 6 : Bình giảng đoạn thơ chú ý đến tính chất mở ®Çu cña ®o¹n th¬. + Đề 7 : Bình giảng bài thơ chỉ chú ý đến đặc sắc nghệ thuËt + Đề 8 : Bình giảng bài thơ chú ý đến mối quan hệ nhân vật và các cảm xúc , suy nghĩ về mối quan hệ đó. - Từ các đề cụ thể trên ta rút ra một số nhận xét mang tính khẳng định ? + “Phân tích” - chỉ định về phơng pháp + “Cảm nhận” – lu ý đến ấn tợng, cảm thụ + “Suy nghĩ” – nhấn mạnh tới nhận định, phân tích cña ngêi viÕt. + Trêng hîp kh«ng cã lÖnh ngêi viÕt bµy tá ý kiÕn cña mình về vấn đề nêu ra trong đề. - Häc sinh nh¾c l¹i c¸c bíc lµm bµi v¨n nghÞ luËn nãi chung? Đọc đề bài SGK 80. Dựa vào tham khảo tìm hiểu đề, tìm ý, lập dàn bài rút ra những yêu cầu cụ thể ? + Néi dung cÇn ph©n tÝch : t×nh yªu quª h¬ng trong bµi th¬ “Quª h¬ng” cña TÕ Hanh. + Dµn bµi : SGK 81. - HS đọc văn bản “Quê hơng trong tình thơng nỗi nhớ”? T×m hiÓu c¸ch triÓn khai luËn ®iÓm ?. - §Ò 5 : Suy nghÜ - §Ò 6 : Ph©n tÝch - §Ò 7 : Ph©n tÝch nghÖ thuËt - §Ò 8 : C¶m nhËn vµ suy nghÜ.. 2- NhËn xÐt : - Cã sù kh¸c biÖt vÒ s¾c th¸i, kh«ng ph¶i lµ kiÓu bµi kh¸c nhau.. II- C¸ch lµm bµi nghÞ luËn vÒ mét ®o¹n th¬, bµi th¬ :(16’) 1- C¸c bíc lµm bµi nghÞ luËn vÒ mét ®o¹n th¬, bµi th¬ - Tìm hiểu đề, tìm ý. - LËp dµn bµi - ViÕt bµi - §äc vµ söa ch÷a 2- C¸ch tæ chøc, triÓn khai luËn ®iÓm : - Phần thân bài ngời viết đã trình bày nhận xét gì về tình a. Văn bản: Quê hơng trong tình thyêu quê hơng trong bài thơ ? ¬ng nçi nhí ( SGK - 81) - GV định hớng các ý tác giả triển khai. *Bè côc : - MB - TB - KB - Nguyªn nh©n chÝnh nµo t¹o nªn søc hÊp dÉn cña v¨n b. NhËn xÐt chÝnh: b¶n? - Nhµ th¬ viÕt quª h¬ng b»ng tÊt c¶ - Tõ ph©n tÝch vÝ dô trªn em rót ra nh÷ng yªu cÇu khi lµm t×nh yªu tha thiÕt, trong s¸ng ®Çy th¬ méng: bµi nghÞ luËn vÒ ®o¹n th¬, bµi th¬ ? + Hình ảnh đẹp nh mơ đầy sức - HS đọc nghi nhớ m¹nh khi ra kh¬i * Hoạt động 3: Luyện tập + C¶nh trë vÒ - Hoạt động nhóm + H×nh ¶nh ngêi d©n chµi - Ph©n tÝch khæ th¬ ®Çu bµi sang thu cña H÷u ThØnh. + Nçi nhí quª h¬ng thµnh nh÷ng kØ - GV híng dÉn HS lËp dµn ý theo nhãm. niÖm . §¹i diÖn nhãm tr×nh bµy dµn ý - C¸c phÇn nèi kÕt chÆt chÏ . GV nhËn xÐt, bæ xung. - Bè côc m¹ch l¹c * Hoạt động 4: Củng cố- Dặn dò: - ý kiÕn ph©n tÝch, b×nh gi¶ng, 1- Cñng cè : chøng minh. - §Ó lµm tèt bµi v¨n nghÞ luËn vÒ mét ®o¹n th¬ bµi th¬ cÇn yªu cÇu g×? 3- Ghi nhí : - Nêu các phần trong bài nghị luận đó? SGK 83 2- DÆn dß : - ph©n tÝch khæ th¬ ®Çu bµi Sang thu theo nh gîi ý. III. LuyÖn tËp: - So¹n v¨n b¶n " M©y vµ sãng" t×m hiÓu vÒ t¸c gi¶ Ta Go. Bµi tËp ( SGK- 84) - LËp dµn ý: + MB: giíi thiÖu bµi th¬ nãi chung, khæ th¬ nãi riªng + TB: Ph©n tÝch c¶m nhËn vÒ mïa thu th«ng qua biÖn ph¸p NT - Nhận xét đánh giá của tác giả so víi bµi viÕt kh¸c vÒ mïa thu + KB: nªu gi¸ trÞ khæ th¬. Ngày 6/3/2011 TiÕt 126. m©y vµ sãng.

(217) R. Ta - go Atiªu. Môc 1- KiÕn thøc. Tình mẫu tử thiêng liêng qua lời thủ thỉ chân tình của em bé với mẹ về những cuộc đối thoại tưởng tượng giữa em với những người sống trên ''mây và sóng' Những sáng tạo độc đáo về hình ảnh thơ qua trí tưởng tượng bay bổng của tác giả. 2- Kü n¨ng :. Đọc hiểu một văn bản dịch thuộc thể loại thơ văn xuôi phân tích để thấy được ý nghĩa sâu sắc của bài thơ. 3- Thái độ :. Båi dìng kh¶ n¨ng c¶m thô vµ ph©n tÝch th¬.. B- ChuÈn bÞ : - GV: §Ó häc tèt v¨n 9, SGK- SGV- B×nh gi¶ng v¨n 9 - HS: Bµi so¹n C- tiÕn tr×nh d¹y vµ häc : 1- ổn định tổ chức : 2- KiÓm tra : C©u hái: Qua bµi th¬ " Nãi víi con" ngêi cha muèn thÓ hiÖn ®iÒu g×? §¸p ¸n: Tự hào về truyền thống tốt đẹp của quê hơng, lấy đó làm hành trang để vững bớc trên đờng đời. 3- Bµi míi Hoạt động của GV- hS Néi dung I. T¸c gi¶- t¸c phÈm * Hoạt động 1 : Đọc - hiểu chỳ thớch. 1- T¸c gi¶ : * Hoạt động 2 : Đọc - hiểu văn bản 2. T¸c phÈm: -GV hớng dẫn HS đọc * Bè côc cña bµi th¬ : - GV đọc mẫu 1 lợt - 2 phÇn – 2 lît tho¹i em bÐ nãi víi HS đọc bài thơ. mÑ. II. T×m hiÓu t¸c phÈm: - Giíi thiÖu vÒ t¸c gi¶ ? 1. Cuéc trß truyÖn cña em bÐ víi - T×m hiÓu bµi th¬ . m©y vµ mÑ: - Bµi th¬ lµ lêi cña ai nãi víi ai? - ý vµ lêi ë hai phÇn kh«ng trïng lÆp. - Lời đó đợc chia làm mấy phần? Cã thªm h×nh ¶nh mÑ, tÊm lßng mÑ ë - Theo em ë phÇn mét vµ phÇn hai t×nh c¶m cña em bÐ phÇn 2 râ nÐt h¬n, da diÕt h¬n. víi mÑ nh thÕ nµo ? Nh vËy cã bÞ trïng lÆp kh«ng ? + T×nh th¬ng yªu mÑ s©u s¾c. 2- Lêi mêi gäi cña nh÷ng ngêi sèng + Cã phÇn hai cã thªm thö th¸ch míi nh vËy t×nh th- trªn m©y trong sãng ơng yêu mẹ của em bé mới đợc thể hiện trọn vẹn. - Trình tự tờng thuật của hai phần nh thế nào ?Nhận - Chơi từ thức dậy -> đến chiều tà - Ch¬i víi b×nh minh -> tr¨ng b¹c xÐt c¸ch s¾p xÕp ý vµ lêi ? - Ca h¸t tõ s¸ng sím + ThuËt l¹i lêi rñ rª - Ngao du kh¾p n¬i + ThuËt l¹i lêi tõ chèi vµ lý do tõ chèi. + Nªu lªn trß ch¬i míi. - Lêi mêi thËt k× diÖu, c¶nh vËt hÊp dÉn + ý vµ lêi trong hai phÇn kh«ng hÒ trïng lÆp. víi em bÐ -> ch©n thùc v× trÎ ham ch¬i. - GV cho HS đọc lời mời gọi của những những ngời - Tình yêu thơng mẹ đã chiến thắng -> sèng trªn m©y trong sãng. Sự khắc phục ham muốn đã đem lại giá - Những ngời sống trên mây trong sóng đã nói gì với trị nhân văn cho bài thơ. 3- Trß ch¬i s¸ng t¹o cña em bÐ : em bÐ? - Tõ chèi v× kh«ng muèn xa mÑ - HS t×m chi tiÕt. - ThÕ giíi cã g× hÊp dÉn? Em bÐ cã thÝch kh«ng? - Trong nh÷ng c©u hái Êy ta thÊy em bÐ nh thÕ nµo ? - Nhng lÝ do nµo khiÕn cho em bÐ tõ chèi lêi mêi gäi hÊp dÉn nh vËy? - Em bÐ tõ chèi lêi mêi gäi cña m©y vµ sãng cã ph¶i v× em ghÐt bá m©y vµ sãng kh«ng ? T¹i sao ? - Em nghÜ ra trß ch¬i s¸ng t¹o - Vậy thì ở đây đã xuất hiện mâu thuẫn nào ? + Em võa muèn ®i ch¬i võa muèn gÇn mÑ. V× vËy + Con lµ m©y - mÑ lµ tr¨ng em đã nghĩ ra một cách thức tuyệt diệu để hoà hợp + Con là sóng - mẹ là bến bờ t×nh yªu thiªn nhiªn vµ t×nh mÉu tö b»ng c¸ch biÕn => Sù hoµ nhËp tuyÖt diÖu gi÷a thiªn m×nh thµnh m©y, sãng cßn mÑ thµnh mÆt tr¨ng vµ bÕn nhiªn vµ t×nh mÑ con thËt thiªng liªng.

(218) bê kú l¹. - Không chơi với mây với sóng em đã nghĩ ra điều gì? - Em h·y tëng tîng trß ch¬i cña em bÐ? - Phân tích từ ngữ để thể hiện tình mẫu tử nh thế nào có gì đặt biệt so với những ngời trên mây trong sóng? - Em c¶m nhËn nh thÕ nµo vÒ h×nh ¶nh TN Êy? - Hoạt động nhóm: - Có thể thay đổi hình ảnh hình ảnh mây sóng trăng bờ bằng hình ảnh khác đợc không? tại sao? - Trß ch¬i cña em thó vÞ h¬n hay h¬n. V× sao ? - Những hình ảnh thiên nhiên trong bài thơ đợc miêu tả rất sinh động chân thực nhng vẫn mang ý nghĩa tợng trng. Tại sao ? + Thó ch¬i trªn m©y, trong sãng -> tîng trng cho bao quyến rũ của cuộc đời. + B·i biÓn -> tîng cho tÊm lßng bao la vµ bao dung cña ngêi mÑ - VËy cßn c©u th¬ cuèi “vµ kh«ng ai trªn thÕ gian nµy biÕt chèn nµo lµ n¬i ë cña mÑ con ta” diÔn t¶ ®iÒu g× ? * Hoạt động 3: Tổng kết.( 2 phút) - GV chốt lại ND bài; - HS đọc ghi nhớ SGK * Hoạt động 4: Củng cố- Dặn dò: 1- Cñng cè - Nªu néi dung cña bµi - Ngoài chủ đề bài thơ còn có thể làm ta suy ngẫm liên tởng đến những vấn đề nào trong cuộc sống con ngời. - Bài thơ đã ca ngợi tình mẫu tử nh thế nào ? 2- Híng dÉn vÒ nhµ : - TËp vÏ bøc tranh minh ho¹ trß ch¬i cña em bÐ - ChuÈn bÞ bµi «n tËp + Lập bảng thống kê các tác phẩm thơ hiện đại VN đã häc.. bÊt tö.. =>Trß ch¬i hay thó vÞ em lµ m©y cã tr¨ng lµ hiÖn th©n cña mÑ. Sãng cã bÕn bê k× l¹ -> hiÖn th©n cña mÑ. => NiÒm h¹nh phóc tuyÖt vêi trong thÕ giíi t×nh mÉu tö.. *Câu thơ khẳng định tình mẫu tử ở kh¾p n¬i, thiªng liªng, bÊt diÖt. §iÒu đó chính con ngời tạo ra. III- Tæng kÕt : Ghi nhí SGK. .............................................................................................................................................................. Ngµy soạn: 07/03/2011 TiÕt 127 «n tËp vÒ th¬ A- Môc tiªu 1- KiÕn thøc. Gióp HS «n tËp hÖ thèng kiÕn thøc c¬ b¶n vÒ c¸c t¸c phÈm th¬ hiện đại Việt Nam học trong chơng trình ngữ văn lớp 9. 2- Kü n¨ng :. Tổng hợp, hệ thống hoá kiến thức đã học.. 3- Thái độ :. Bớc đầu hình thành hiểu biết sơ lợc về đặc điểm và thành tựu cña th¬ ViÖt Nam tõ sau C¸ch m¹ng th¸ng T¸m.. B- ChuÈn bÞ : - GV: b¶ng thèng kª -HS lËp b¶ng thèng kª. C- tiÕn tr×nh d¹y vµ häc : 1- ổn định tổ chức : 2- KiÓm tra C©u hái: Qua v¨n b¶n M©y vµ sãng gîi cho em triÕt lÝ g×? 3- Bµi míi * Hoạt động 1 : Khởi động - giới thiệu bài * Hoạt động 1 : Hệ thống kiến thức về thơ hiện đại Tªn bµi, N¨m s¸ng.

(219) t¸c gi¶ t¸c, thÓ th¬ Tãm t¾t néi dung §ång chÝ 1948 Tình đồng chí của những ngời lính dựa trên ChÝnh H÷u Tù do c¬ së cïng chung c¶nh ngé vµ lý tëng chiÕn đấu, đợc thể hiện thật tự nhien, bình dị mà s©u s¾c trong mäi hoµn c¶nh, nã gãp phÇn quan trọng tạo nên sức mạnh và vẻ đẹp tinh thÇn cña ngêi lÝnh c¸ch m¹ng. Bµi th¬ vÒ 1969 Qua hình ảnh độc đáo – những chiếc xe tiểu đội xe Tù do kh«ng kÝnh, kh¾c ho¹ næi bËt h×nh ¶nh kh«ng kÝnh những ngời lính lái xe trên tuyến đờng TrPhạm Tiến êng S¬n trong thêi kú kh¸ng chiÕn chèng DuËt Mü víi t thÕ hiªn ngang, tinh thÇn dòng c¶m và ý chí chiến đấu giải phóng miền Nam. §oµn 1969 Những bức tranh đẹp, rộng lớn, tráng lệ về thuyÒn b¶y ch÷ thiên nhiên, vũ trụ và ngời lao động trên đánh cá biển theo hành trình chuyến ra khơi đánh cá Huy CËn của đoàn thuyền. Qua đó thể hiện cảm xúc về thiên nhiên và lao động, niềm vui trong cuéc sèng míi. BÕp löa 1963-kết Những kỷ niệm đầy xúc động về bà và tình B»ng ViÖt hîp 7 ch÷ bµ ch¸u, thÓ hiÖn lßng kÝnh yªu tr©n träng vµ và 8 chữ biết ơn của cháu đối với bà và cũng là đối với gia đình, quê hơng đất nớc. Khóc h¸t ru ... NguyÔn Khoa §iÒm ¸nh tr¨ng NguyÔn Duy. 1971 ThÓ th¬ 8 ch÷. Con cß ChÕ Lan Viªn Mïa xu©n nho nhá Thanh H¶i. 1962 Tù do. ViÕng l¨ng B¸c ViÔn Ph¬ng. 1976 8 ch÷. Sang thu H÷u ThØnh. Nãi víi con Y Ph¬ng. 1978 N¨m ch÷. 1980 5 ch÷. §Æc s¾c nghÖ thuËt Chi tiÕt, h×nh ¶nh ng«n ng÷ gi¶n dÞ, ch©n thùc, cô đọng giàu sức biểu c¶m. ChÊt liÖu hiÖn thùc sinh động, hình ảnh độc đáo giọng diệu khỏ kho¾n giµu tÝnh khÈu ng÷. Nhiều hình ảnh đẹp, rộng lớn, đợc sáng tạo b»ng liªn tëng vµ tëng tîng, ©m hëng kháe kho¾n l¹c quan. KÕt hîp gi÷a biÓu c¶m víi miªu t¶ vµ b×nh luËn, s¸ng t¹o h×nh ¶nh bÕp löa g¾n liÒn víi h×nh ¶nh ngêi bµ. ThÓ hiÖn t×nh yªu th¬ng con cña ngêi mÑ Khai th¸c ®iÖu ru ngät d©n téc Tµ ¤i g¾n liÒn víi lßng yªu níc, tinh ngµo tr×u mÕn. thần chiến đấu và khát vọng về tơng lai. Tõ h×nh ¶nh ¸nh tr¨ng trong thµnh phè, gîi lại những năm tháng đã qua của cuộc đời ngời lính gắn bó với thiên nhiên, đất nớc bình dị, nhắc nhở thái độ sống tình nghĩa thñy chung Tõ h×nh tîng con cß trong nh÷ng lêi h¸t ru, ngợi ca tình mẹ và ý nghĩa của lời ru đối với đời sống của mỗi ngời. C¶m xóc tríc mïa xu©n cña thiªn nhiªn vµ đất nớc, thể hiện ớc nguyện chân thành góp mùa xuân nhỏ của đời mình vào cuộc đời chung. H×nh ¶nh b×nh dÞ mµ giµu ý nghÜa biÓu tîng, giäng ®iÖu ch©n thµnh, nhá nhÑ mµ thÊm s©u. VËn dông s¸ng t¹o h×nh ¶nh vµ giäng ®iÖu lêi ru cña ca dao. ThÓ th¬ 5 ch÷ cã nh¹c ®iÖu trong s¸ng, tha thiÕt, gÇn víi d©n ca, hình ảnh đẹp giản dị, nh÷ng so s¸nh, Èn dô s¸ng t¹o. Lòng thành kính và niềm xúc động sâu sắc Giọng điệu trang trọng của nhà thơ đối với Bác tron trong một lần và tha thiết, nhiều hình tõ miÒn Nam ra viÕng l¨ng B¸c ¶nh Èn dô vµ gîi c¶m, ng«n ng÷ b×nh dÞ, c« đúc. sau 1975 5 BiÕn chuyÓn cña thiªn nhiªn lóc giao mïa tõ H×nh ¶nh thiªn nhiªn ch÷ hạ sang thu qua cảm nhận tinh tế của nhà đợc gợi tả bằng nhiều th¬ c¶m gi¸c tinh nh¹y, ng«n ng÷ chÝnh x¸c, gîi c¶m Sau 1975 B»ng lêi trß chuyÖn víi con bµi th¬ thÓ hiÖn C¸ch nãi giµu h×nh Tù do sự gắn bó, niềm tự hào về quâ hơng và đạo ảnh, vừa cụ thể, gợi lý sèng cña d©n téc c¶m võa gîi ý nghÜa s©u xa. Hoạt động của GV-HS Néi dung ghi b¶ng * Hoạt động 2 : Hớng dẫn sắp xếp các bài thơ theo II- Sắp xếp các bài thơ Việt Nam giai ®o¹n lÞch sö . đã học theo giai đoạn lịch sử - GV híng dÉn häc sinh s¾p xÕp c¸c bµi th¬ theo c¸c + 1945-1954 giai ®o¹n : + 1954-1964 + 1964-1975 - Các tác phẩm thơ đã tái hiện cuộc sống đất nớc t tởng - Tái hiện cuộc sống đất nớc và con t×nh c¶m con ngêi? ngêi VN. So sánh những bài thơ có đề tài gần nhau - ThÓ hiÖn t©m hån, t×nh c¶m, t tëng -Xác định một số bài thơ có đề tài gần nhau ? Nêu con ngời..

(220) nh÷ng ®iÓm khai th¸c vµ hoµn c¶nh kh¸c nhau cña tõng bµi ? + Khóc h¸t ru nh÷ng em bÐ lín trªn lng mÑ, Con cß + Đồng chí, Bài thơ về tiểu đội xe không kính, ánh tr¨ng NhËn xÐt bót ph¸p s¸ng t¹o h×nh ¶nh th¬ . - Bót ph¸p s¸ng t¹o h×nh ¶nh th¬ ë c¸c bµi th¬ rÊt kh¸c nhau thÓ hiÖn sù phong phó ®a d¹ng trong c¸c sö dông h×nh ¶nh th¬. Nªu vÝ dô ph©n tÝch ? * hoạt động 3 :Củng cố- Dặn dò 1- Cñng cè : Néi dung vµ nghÖ thuËt chÝnh cña tõng bµi th¬. 2- DÆn dß : ChuÈn bÞ bµi nghÜa têng minh vµ hµm ý.. III- Một số bài thơ có đề tài gần nhau : - Ngîi ca t×nh mÑ con th¾m thiÕt, thiªng liªng. - Ngời lính cách mạng với vẻ đẹp trong tÝnh c¸ch vµ t©m hån hä IV- So s¸nh bót ph¸p s¸ng t¹o h×nh ¶nh th¬ : Bót ph¸p x©y dùng h×nh ¶nh th¬ ®a d¹ng, phong phó. + Bót ph¸p hiÖn thùc + Bút pháp tợng trng, phóng đại liên tëng tëng tîng. +Bót ph¸p gîi t¶ .... .......................................................................................................................................................... Ngµy soạn: 07/03/2011 TiÕt 128 nghÜa têng minh vµ hµm ý( tiÕp) A- Môc tiªu 1- KiÕn thøc. Giúp học sinh nhận biết đợc hai điều kiện sử dụng hàm ý liờn quan đến người nói và người nghe.. 2- Kü n¨ng :. Giải đoán và sử dụng hàm ý.. 3- Thái độ :. Bíc ®Çu biÕt sö dông hµm ý còng nh n¨ng lùc gi¶i ®o¸n hµm ý.. B- ChuÈn bÞ : - GV: SGK - Tµi liÖu thamkh¶o. - HS: đọc trớc bài. C- tiÕn tr×nh d¹y vµ häc : 1- ổn định tổ chức : 2- KiÓm tra 15 phót C©u hái: ThÕ nµo lµ nghÜa têng minh vµ hµm ý? Cho VD? Đáp án: - Tờng minh : Phần thông báo diễn đạt trực tiếp bằng từ ngữ. - Hàm ý : phân thông báo không diễn đạt trực tiếp bằng từ ngữ trong câu nhng suy ra tõ tõ ng÷. - HS ra vÝ dô 3- Bµi míi Hoạt động của GV- HS Néi dung * Hoạt động 1 : Khởi động - giới thiệu bài I- §iÒu kiÖn sö dông hµm ý * Hoạt động 2 : Những điều kiện để sử dụng hàm 1- Ví dụ : ý (10 phót) 1.NhËn xÐt: - HS đọc đoạn trích, chú ý tới các câu có hàm ý.Nêu - Câu1 hàm ý : Sau bữa này con không hµm ý cña c©u in ®Ëm? đợc ở nhà với thầy mẹ nữa => đó là - V× sao chÞ DËu kh«ng gi¸m nãi th¼ng mµ ph¶i ®iÒu ®au lßng nªn kh«ng nãi th¼ng. dùng câu có hàm ý đó ? - Câu 2 hàm ý : Mẹ đã bán cho cho nhà - Hµm ý c©u thø 2 lµ g×? c©u nµo cã hµm ý râ h¬n ? cô NghÞ th«n §oµi=> Hµm ý cña c©u t¹i sao? này rõ hơn vì cái Tý không hiểu đợc GV định hớng : Cái Tí hiểu đợc hàm ý ở câu nói thứ hàm ý của câu 1. nhÊt. - Chi tiết nào cho thấy cái Tí đã hiểu đợc hàm ý câu 2- Ghi nhớ : nãi cña mÑ? - Ngêi nãi (viÕt) cã ý thøc ®a hµm ý - HS tr¶ lêi. vµo c©u nãi..

(221) - CÇn cã ®iÒu kiÖn khi sö dông hµm ý? - Gi¸o viªn n©ng cao : ChÞ DËu dïng hµm ý trong hoàn cảnh khó nói thẳng, còn con bé thì giải đoán đợc mét phÇn nhê vµo c©u nãi thø hai cña mÑ, mét phÇn vì hoàn cảnh đang khó khăn của gia đình. Vì vậy nh÷ng trêng hîp thêng ®a hµm ý vµo trong c©u lµ : + Cố ý nói ngoài đề tài trao đổi một cách d thừa kh«ng cÇn thiÕt (VD : Lîn cíi ¸o míi). + Trong giao tiÕp dïng lêi cã hµm ý tuú theo t×nh huèng, néi dung c«ng viÖc, thêi gian giao tiÕp ...). + Khi giải mã hàm ý cần tự đặt ra câu hỏi : Ngời ta nãi nh vËy cã ý g× khi mµ c©u nãi cña hä h×nh nh không đề cập tới nội dung giao tiếp. Khi nghĩa tờng minh vµ ®iÒu cÇn nãi ra kh«ng phï hîp víi nhau. * hoạt động 2 : Hớng dẫn luyện tập . - §äc bµi tËp 1 ngêi nãi vµ ngêi nghe trong c©u in đậm là ai?Xác định hàm ý của câu nói. Theo em ngời nghe cã hiÓu hµm ý cña ngêi nãi kh«ng ? Nh÷ng chi tiÕt chøng tá ? - Hoạt động nhóm: - Nhãm 1,2 lµm ý a,b - Nhãm 3,4 lµm ý c . §¹i diÖn nhãm lªn tr×nh bµy. . Nhãm kh¸c nhËn xÐt - GV chèt l¹i - Hµm ý cña c©u in ®Ëm. T¹i sao con bÐ ph¶i dïng hµm ý ?viÖc sö dông hµm ý cã thµnh c«ng kh«ng? - T×m hµm ý cña Lç TÊn qua viÖc «ng so s¸nh “hy vọng” và “con đờng” ? + Hàm ý : Tuy hy vọng cha thể nói là thực hay h, nhng nếu cố gắng thực hiện thì cũng có thể đạt đợc. * hoạt động 4:Củng cố- Dặn dò 1- Cñng cè : - Đk để sử dụng hàm ý. - Híng dÉn lµm bµi tËp 3 vµ 5 ë nhµ 2- DÆn dß : - Tập xác định và phân tích các hàm ý trong những bài thơ đã học. - Hoµn thiÖn c¸c bµi tËp vµo vë - ôn tập về thơ để giờ sau KT. - Ngời nghe (đọc) có năng lực giải ®o¸n hµm ý.. II- LuyÖn tËp : 1- Bµi 1 (91) a) “Chè đã ngấm rồi đấy”. + Anh TN + ¤ng ho¹ sÜ vµ c« g¸i -> Mêi b¸c vµ c« vµo uèng níc. b) “Chóng t«i cÇn b¸n c¸c thø nµy để ...” + Lç TÊn + ChÞ hµng ®Ëu -> Tôi không thể cho đợc c) “Tiểu th cũng có bây giờ đến đây” + Thóy KiÒu + Ho¹n Th -> M¸t mÎ, giÔu cît d) “Cµng cay nghiÖt l¾m, cµng oan tr¸i nhiÒu” -> ChuÈn bÞ nhËn sù b¸o o¸n thÝch đáng. 2- Bµi 2 (92) - “C¬m s«i råi, nh·o b©y giê”. -> Ch¾t níc giïm kh«ng c¬m nh·o 3- Bµi 4 (92) - “Hy väng” - “Con đờng”. Ngày 10/3/2011. TiÕt 129 kiÓm tra th¬ A- Môc tiªu 1- KiÕn thøc 2- Kü n¨ng : 3- Thái độ :. Đánh giá nhận thức của học sinh về đọc – hiểu thơ Việt nam hiện đại : Giai đoạn 1954-1964, 1964-1975 và giai đoạn sau n¨m 1975. RÌn kü n¨ng ph©n tÝch vµ ph¸t biÓu c¶m nghÜ vÒ nh©n vËt vµ t¸c phÈm v¨n häc. Kü n¨ng thùc hµnh dïng tõ chÝnh x¸c, râ nghÜa. Có ý thức vận dụng những kiến đã học làm bài tập.. B- ChuÈn bÞ : Đề kiểm tra + đáp án §Ò bµi Câu 1. Viết bài văn ngắn ph©n tÝch khæ th¬ sau : “Ta lµm con chim hãt Ta lµm mét cµnh hoa Ta nhËp vµo hßa ca Mét nèt trÇm xao xuyÕn Mét mïa xu©n nho nhá Lặng lẽ dâng cho đời.

(222) Dï lµ tuæi hai m¬i Dï lµ khi tãc b¹c ...” (Thanh H¶i – Mïa xu©n nho nhá) Câu 2. Trình bày hiểu biết của em về tác giả Viễn phương và hoàn cảnh ra đời bài thơ "Viếng lăng Bác" §¸p ¸n, biÓu ®iÓm : Câu 1( 7 ®iÓm) * Khổ thơ thể hiện một quan niệm sống đẹp và đầy trách nhiệm của một con ngời. - Con chim hót dâng tiếng hót làm vui cuộc đời, cành hoa khoe sắc thắm, da hơng thơm làm đẹp cuộc đời, nốt nhạc trầm xao xuyến góp vào bản hòa ca chung làm tăng ý nghĩa cuộc đời. Đó chính là sự đóng góp, sự dâng hiến của mỗi cá nhân. - Sự dâng hiến đó cũng là mùa xuân, có điều con ngời dâng hiến một cách lặng lẽ, khiêm nhêng. - Sự dâng hiến đó từ thời trai trẻ cho đến khi già, từ ngời trẻ cho đến ngời già, đó là sự phấn đấu không mỏi mệt. - Khæ th¬ võa nãi vÒ c¸i riªng cña nhµ th¬ (cña mçi ngêi vµ c¸i chung cña mäi ngêi). §©y lµ nh÷ng c©u th¬ hay nhÊt trong bµi Mïa xu©n nho nhá. * Biện pháp nghệ thuật đặc sắc trong khổ thơ : - Sö dông ®iÖp tõ, ®iÖp ng÷. - PhÐp tu tõ Èn dô, Tõ ng÷ gîi t¶, giµu ý nghÜa Câu 2. Trình bày được những nét như SGK(3 điểm) C- tiÕn tr×nh d¹y vµ häc : 1- ổn định tổ chức : 2- KiÓm tra 3. HS lµm bµi: 4. GV thu bµi. 5. Cñng cè- DÆn dß: +. Cñng cè: - Thu bµi nhËn xÐt giê kiÓm tra +. Híng dÉn vÒ nhµ: - Ôn tập lại để nắm chắc kiến thức. - Giê sau tr¶ bµi. Ngµy 12/3/2011 TiÕt 130 Tr¶ bµi tËp lµm v¨n sè 6 A- Môc tiªu 1- KiÕn thøc. 2- Kü n¨ng : 3- Thái độ :. Giúp học sinh thấy đợc những kiến thức tập làm văn đã học về nghÞ luËn vÒ mét t¸c phÈm truyÖn hoÆc ®o¹n trÝch. NhËn xÐt đánh giá những giá trị về nội dung và nghệ thuật của tác phẩm LÆng lÏ Sa Pa Rèn kỹ năng phân tích, đánh giá về nội dung nghệ thuật của truyÖn, cã hÖ thèng luËn ®iÓm, luËn cø râ rµng. Có ý thức trong việc học tập và tu dỡng đạo đức với quan niệm sống cao đẹp.. B- ChuÈn bÞ : - §¸p ¸n, biÓu ®iÓm, bµi ch÷a. C- tiÕn tr×nh d¹y vµ häc : 1- ổn định tổ chức : 2- KiÓm tra : 3- Bµi míi : Hoạt động của GV- HS * Hoạt động 1 : Khởi động - giới thiệu bài. Néi dung.

(223) * Hoạt động 2:Hớng dẫn HS lập dàn bài - GV chép đề bài lên bảng : - LËp dµn bµi cho HS. 1- §Ò bµi : B×nh luËn truyÖn ng¾n LÆng lÏ Sa Pa cña NguyÔn Thµnh Long *- Dµn bµi 1- Më bµi : Giíi thiÖu t¸c phÈm, hoµn c¶nh miÒn B¾c ®ang tiÕn hµnh x©y dùng CNXH, t¸c gi¶ NguyÔn Thµnh Long. - Đánh giá sơ bộ : hình ảnh đẹp đẽ của những con ngêi míi XHCN. 2- Th©n bµi : a) Giíi thiÖu s¬ lîc c©u chuyÖn. - Cốt truyện đơn giản - ý nghĩa sâu sắc : cuộc sống tốt đẹp giữa con ngời và đất nớc, một cách đối xử tốt đẹp đẽ với nhau trong cuộc sống. b) Nh©n vËt anh thanh niªn cã nhiÒu phẩm chất tốt đẹp - Tinh thÇn tù nguyÖn, tù gi¸c vît khã khăn để hoàn thành nhiệm vụ - Có tấm lòng nhân hậu, quan tâm đến ngêi kh¸c vµ rÊt hiÕu kh¸ch. c) Nh÷ng nh©n vËt kh¸c víi nh÷ng nÐt đáng quý nh ông hoạ sĩ, cô kỹ s, bác lái xe : - Sù hiÖn diÖn cña hä t« ®iÓm thªm nÐt đẹp của anh thanh niên. - Nh÷ng con ngêi míi x· héi chñ nghÜa. d) NghÖ thuËt : - KÕt cÊu truyÖn chÆt chÏ, diÔn biÕn c©u chuyện thật sinh động, nhiều chi tiết bất ngờ. - X©y dùng nh©n vËt ®iÓm h×nh - Ng«n ng÷ gi¶n dÞ, dÔ hiÓu. 3- KÕt bµi : - Lµ truyÖn ng¾n thµnh c«ng : ca ngîi nh÷ng con ngêi ©m thÇm lÆng lÏ cèng hiÕn cuéc đời mình cho công cuộc xây dựng chủ nghĩa xã héi. 2- §¸nh gi¸ nhËn xÐt bµi lµm : - ¦u ®iÓm + Xác định đợc yêu cầu của đề : nêu đánh giá nhËn xÐt cña m×nh vÒ néi dung nghÖ thuËt cña t¸c phÈm + Cã hÖ thèng luËn ®iÓm râ rµng. + Trình bày sạch, đẹp.. * hoạt động 3 : Nhận xét, đánh giá bài viÕt - Nh÷ng u ®iÓm næi bËt cña bµi nghÞ luËn + Xác định đề và trọng tâm rõ ràng. + Bµi viÕt cã bè côc râ rµng, m¹ch l¹c, sö dông c¸c c©u v¨n ng¾n gän, cã ý thøc sö dông dÊu c©u, Ýt sai lçi chÝnh t¶. - Nh÷ng h¹n chÕ cña bµi viÕt vµ híng söa ch÷a kh¾c phôc ? + Xác định đợc yêu cầu nhng không đa đợc nh÷ng luËn ®iÓm mang tÝnh thuyÕt phôc. Mang nÆng tÝnh kÓ lÓ. - Nhîc ®iÓm : + Một số bài viết cha đa ra nhận xét, đánh giá mµ thiªn vÒ ph©n tÝch nh©n vËt + Tr×nh bµy lén xén, ch÷ viÕt cÈu th¶, kh«ng viÕt hoa tªn riªng, kh«ng cã dÊu c©u, thËm chÝ ch÷ viÕt thiÕu nÐt, thiÕu dÊu, sai chÝnh t¶ qu¸ nhiÒu. 3. Söa lçi: * Hoạt động 4: sửa lỗi GV ®a ra mét sè lçi - Hoạt động nhóm Các nhóm sửa lỗi : chính tả. dïng tõ GV ®a ra mét sè lçi HS m¾c ph¶i + Anh ở trên một đỉnh núi thật cao cuộc sống của anh thật chán anh thật cô đơn + Lúc nào anh cuãng lăn khúc gỗ ra đờng + Anh là ngời đơn độc + ChuyÖn ng¾n, S©y dùng, lÆng lÐ, viÖt nam.. * Hoạt động 5 : Củng cố : 1- Cñng cè : - Gäi ®iÓm vµo sæ, nhËn xÕt giê KT.

(224) 2- DÆn dß : ¤n tËp c¸c v¨n b¶n nhËt dông tõ líp 6 - 9. Ngµy 14/3/2011 TiÕt 131 tæng kÕt phÇn v¨n b¶n nhËt dông a- Môc tiªu 1- KiÕn thøc. Đặc trưng của văn bản nhật dụng là tính cập nhật về nội dung Những nội dung cơ bản của các văn bản nhật dụng đã học. 2- Kü n¨ng :. Tiếp cận một văn bản nhật dụng Tổng hợp và hệ thống hoá kiến thức. 3- Thái độ :. Hình thành những thói quen tìm hiểu, đánh giá những vấn đề mang tÝnh thêi sù, x· héi.. b- ChuÈn bÞ : GV: mét sè tµi liÖu tham kh¶o HS: ôn lại các kiến thức đã học c- tiÕn tr×nh d¹y vµ häc : 1- ổn định tổ chức : 2- KiÓm tra : 3- Bµi míi Hoạt động của gv-hs Néi dung * Hoạt động 1 : Khởi động - giới thiệu bài * Hoạt động 2 : Tìm hiểu khái quát về khái niệm I- Khái niệm văn bản nhật dụng v¨n b¶n nhËt dông - GV yêu cầu HS đọc mục I ( SGK - 94) - V¨n b¶n nhËt dông cã ph¶i lµ mét kh¸i niÖm thÓ lo¹i kh«ng? - Em hiÓu thÕ nµo lµ v¨n b¶n nhËt dông? - Văn bản nhật dụng chỉ đề cập đến chức năng, đề tài, tính cập nhật + Tính cập nhật: là kịp thời đáp ứng yêu cầu đòi hỏi cuộc sống hàng ngày - Tính cập nhật có ý nghĩa nh thế nào đối với HS? => tạo điều kiện tích cực để thực hiÖn nguyªn t¾c hoµ nhËp vµo x· héi. - T¹i sao v¨n b¶n nhËt dông kh«ng ph¶i lµ kh¸i niÖm? - V¨n b¶n sö dông mäi thÓ lo¹i, mäi - Nªu mét sè v¨n b¶n nhËt dông mµ em biÕt? kiÓu v¨n b¶n. Hệ thống nội dung các văn bản nhật dụng đã học - VBND lµ ph¶i g¾n chÆt víi thùc tiÔn mµ thùc tiÔn l¹i - Cã gi¸ trÞ nh TP v¨n häc luôn thay đổi trong khi yêu cầu lớn của giáo dục, của II- Nội dung các văn bản nhật chơng trình và SGK đảm bảo tính tơng đối ổn định. Vậy dụng đã học làm thế nào để đạt đợc sự hài hòa giữa cập nhật và ổn định. Ngời làm sách đã lựa chọn những văn bản viết về - Cơ sở đa VBND và chơng trình những vấn đề xã hội có ý nghĩa lâu dài hơn là tính nhất Ngữ văn THCS thời. Đọc SGK 94 và thống kê các VBND theo đề tài và Di tÝch lÞch sö, Danh lam th¾ng c¶nh, chủ đề ? Quan hệ giữa thiên nhiên và con ng- Kể tên các văn bản nhật dụng theo chủ đề? êi. - Em có suy nghĩ gì về các vấn đề dặt ra? + Di tÝch lÞch sö, Danh lam th¾ng c¶nh, Quan hÖ gi÷a thiªn nhiªn vµ con ngêi. + Gi¸o dôc, vai trß cña ngêi phô n÷, v¨n hãa. + Vấn đề môi trờng, Tệ nạn ma tóy thuèc l¸, d©n sè vµ t¬ng lai loµi ngêi - HS lựa chọn một văn bản để phân tích đề tài và chủ đề + Vấn đề quyền sống của con nglàm rõ tính cập nhật ? êi, b¶o vÖ hßa b×nh chèng chiÕn (Phong c¸ch Hå ChÝ Minh – hiÖn nay chóng ta ®ang tranh, héi nhËp víi thÕ giíi vµ gi÷.

(225) thực hiện cuộc vận động học tập tấm gơng đạo đức Hồ gìn bản sắc văn hóa dân tộc ChÝ Minh). * Hoạt động 3 : Củng cố: 1. Cñng cè: - GV tæng kÕt l¹i néi dung 2. Híng dÉn vÒ nhµ: - N¾m ch¾c néi dung tiÕt 1 - Đọc lại các văn bản nhật dụng đã học.. Ngµy 14/3/2011 TiÕt 132 tæng kÕt phÇn v¨n b¶n nhËt dông a- Môc tiªu 1- KiÕn thøc. Đặc trưng của văn bản nhật dụng là tính cập nhật về nội dung Những nội dung cơ bản của các văn bản nhật dụng đã học. 2- Kü n¨ng :. Tiếp cận một văn bản nhật dụng Tổng hợp và hệ thống hoá kiến thức. 3- Thái độ :. Hình thành những thói quen tìm hiểu, đánh giá những vấn đề mang tÝnh thêi sù, x· héi.. b- ChuÈn bÞ : GV: mét sè tµi liÖu tham kh¶o HS: ôn lại các kiến thức đã học c- tiÕn tr×nh d¹y vµ häc : 1- ổn định tổ chức : 2- KiÓm tra : KiÓm tra trong giê 3- Bµi míi Hoạt động của gv- hs * Hoạt động 1 : Khởi động - giới thiệu bài * hoạt động 1: Phơng thức biểu đạt (hình thøc) cña v¨n b¶n nhËt dông - Mét v¨n b¶n nhËt dông sö dông mét hay nhiÒu phơng thức biểu đạt ? (kết hợp). Dựa vào văn bản Phong cách Hồ Chí Minh để làm rõ sự kết hợp đó ? + HS tr×nh bµy ý kiÕn + GV kh¸i qu¸t, kÕt luËn. Mét sè ®iÓm cÇn lu ý - HS đọc SGK 96. - Th¶o luËn nhãm : CÇn chó ý nh÷ng ®iÒu g× khi häc v¨n b¶n nhËt dông ? Gi¶i thÝch lý do ph¶i chú ý những điểm đó ? + VBND có tính thời sự, có những vấn đề, sự kiÖn hoÆc c¸c kiÕn thøc khoa häc míi mÎ, cã thể chúng ta cha đợc biết, hoặc cha có nhiều tài liÖu tham kh¶o. V× thÕ viÖc t×m hiÓu chó thÝch lµ yªu cÇu ®Çu tiªn cÇn thùc hiÖn. VÝ dô : v¨n b¶n Tuyên bố thế giới về sự sống còn , quyền đợc b¶o vÖ vµ ph¸t triÓn cña trÎ em, chÝnh lµ phÇn. Néi dung III- H×nh thøc v¨n b¶n nhËt dông : - Kết hợp nhiều phơng thức biểu đạt + Ph¬ng thøc tù sù, miªu t¶, biÓu c¶m, nghÞ luËn .... IV- Mét sè ®iÓm cÇn lu ý trong viÖc häc v¨n b¶n nhËt dông - Lu ý đặc biệt đến loại chú thích về các sự kiện có liên quan đến vấn đề đặt ra trong văn bản..

(226) ®Çu cña b¶n Tuyªn bè mµ Héi nghÞ cÊp cao thÕ giíi vÒ trÎ em häp t¹i Liªn hîp quèc. - V¨n b¶n nhËt dông liªn quan rÊt nhiÒu víi cuộc sống, cũng chính VBND hớng ngời đọc tới cuéc sèng xung quanh, v× vËy häc VBND ta phải tạo đợc thói quen nào ? + Ví dụ : Thông tin về ngày trái đất năm 2000, đó cũng chính là những thông tin mà mọi ngời dân trên khắp trái đất cần biết để có hành động thiết thực cho việc bảo vệ môi trờng. - Bản thân khái niệm ,nhật dụng, đã bao hàm hµm ý ,ph¶i vËn dông thùc tiÔn, em sÏ vËn dông nh thÕ nµo ? - Néi dung cña VBND rÊt phong phó, ®a d¹ng vµ liªn quan tíi nhiÒu bé m«n kh¸c. Bëi vËy khi häc VBND cÇn chó ý ? + Ví dụ : môi trờng là vấn đề đợc đề cập trong 3 văn bản lớp 6 và lớp 8, đó cũng là vấn đề đợc hầu hết các môn học đề cập : địa lý 6, 7 vµ mét sè ch¬ng vÒ Sinh vËt vµ m«i trêng ë Sinh häc 9. - H×nh thøc v¨n b¶n nhËt dông ®a d¹ng, khi ph©n tÝch néi dung cÇn dùa vµo ®iÓm g× ë h×nh thøc ? - HS đọc ghi nhớ SGK * hoạt động 3 : Hớng dẫn luyện tập - HS tËp ph©n tÝch -ChuÈn bÞ hµnh trang vµo thế kỷ mới- của Vũ Khoan để làm rõ những ®iÓm cÇn lu ý khi häc v¨n b¶n nhËt dông ? * Hoạt động 4: Củng cố: 1. Cñng cè - ThÕ nµo lµ v¨n b¶n nhËt dông 2. Híng dÉn vÒ nhµ: - Nắm chắc các văn bản nhật dụng đã học - chuẩn bị bài chơng trình địa phơng.. - VBND giúp các em hòa nhập với địa bàn sinh ho¹t cña m×nh.. - CÇn cã nh÷ng kiÕn nghÞ, gi¶i ph¸p. - VËn dông víi c¸c m«n khoa häc kh¸c.. - Chú ý đặc điểm hình thức để phân tích nội dung. * Ghi nhí : SGK 96 * LuyÖn tËp : “ChuÈn bÞ hµnh trang vµo thÕ kû míi”. Ngµy 16/3/2011 TiÕt 133 chơng trình địa phơng (PhÇn tiÕng ViÖt) a- Môc tiªu 1- KiÕn thøc. Mở rộng vốn từ ngữ địa phương Hiểu tác dụng của từ ngữ địa phương. 2- Kü n¨ng :. Nhận biết được một số từ ngữ địa phương, biết chuyển chúng sang từ ngữ toàn dân tương ứng và ngược lại. 3- Thái độ :. Hình thành những thói quen tìm hiểu, đánh giá những vấn đề mang tÝnh thêi sù, x· héi.. b- ChuÈn bÞ : - Th¬ v¨n Tuyªn Quang - b¶ng phô - Mét sè bµi tËp kü n¨ng Ng÷ v¨n 9. c- tiÕn tr×nh d¹y vµ häc : 1- ổn định tổ chức : 2- KiÓm tra : 3- Bµi míi.

(227) Hoạt động của gv-hs * Hoạt động 1 : Khởi động - giới thiệu bài * Hoạt động 2 : Hớng dẫn làm bài tập - HS tìm từ ngữ địa phơng trong đoạn trích ? - T×m tõ toµn d©n t¬ng øng ? - Hoạt động nhóm ( nhóm nhỏ) . đại diện nhóm trả lời . GV nhËn xÐt, bæ xung. - Vai trß, t¸c dông cña tõ toµn d©n trong ®o¹n trÝch còng nh truyÖn ng¾n “ChiÕc lîc ngµ” ? (T¸c phÈm mang ®Ëm mµu s¾c cuéc sèng, sinh ho¹t cña ngêi d©n Nam Bé). Néi dung. I- Híng dÉn lµm bµi tËp SGK 1- Bµi 1 (97) a) thÑo – sÑo lÆp bÆp – l¾p b¾p ba – bè, cha b) m¸ - mÑ kªu – gäi ®©m – trë thµnh đũa bếp - đũa cả træng – trèng kh«ng v« - nµo c) lui cui – lói hói n¾p – vung nh¾m – cho lµ giïm – gióp 2- Bµi 2 (97) - Đối chiếu các câu sau. Từ “kêu” nào là từ địa phơng, - Kêu 1 – toàn dân - Kêu 2 - địa phơng tõ “kªu” nµo lµ tõ toµn d©n ? + “Kªu” – nãi to 3- Bµi 3 (98) + “Kªu” - gäi + Tr¸i – qu¶ - Đọc và giải các câu đố và tìm từ địa phơng ? + Chi – g× + Kªu – gäi + Trèng hæng trèng h¶ng – trèng huÕch trèng ho¸c. II- T×m hiÓu mét sè bµi th¬ cña t¸c * hoạt động 2 : Tìm hiểu một số tác giả Hà Tĩnh giả Tuyên Quang có sử dụng từ GV treo bảng phụ bài thơ "Hương Bưởi" của nhà thơ ngữ địa phơng Đoan Hùng 1- Hương bưởi - GV đọc. Nêu vấn đề cho học sinh tập phân tích. - Yªu cÇu t×m hiÓu mét sè t¸c phÈm v¨n häc sö dông tõ - Một số từ ngữ địa phơng ngữ địa phơng. - Lối diễn đạt * Hoạt động 3: Củng cố- Dổn dò : - giọng điệu 1- Cñng cè : - GV nh¾c l¹i kiÕn thøc 2- DÆn dß : - Lµm bµi tËp 4 (99). -ChuÈn bÞ bµi viÕt nghÞ luËn vÒ ®o¹n th¬, bµi th¬.. Ngµy 18/3/1011 TiÕt 134+135 viÕt bµi v¨n sè 7 a- Môc tiªu 1- KiÕn thøc. BiÕt c¸ch vËn dông nh÷ng kiÕn thøc vµ kÜ n¨ng khi lµm bµi nghÞ luận về một đoạn thơ, bài thơ đã đợc học ở các tiết trớc đó..

(228) 2- Kü n¨ng :. Kü n¨ng t×m ý vµ tr×nh bµy theo hÖ thèng luËn ®iÓm, ph©n tÝch tõ ng÷ vµ h×nh ¶nh th¬. 3- Thái độ :. Cã ý thøc tù gi¸c khi lµm bµi.. B- ChuÈn bÞ : - GV: §Ò - dµn bµi - HS: «n l¹i kiÕn thøc C- tiÕn tr×nh d¹y vµ häc : 1- ổn định tổ chức : 2. KiÓm tra bµi cò : kh«ng 3. Bµi míi: I- §Ò bµi : A. §Ò bµi: Suy nghÜ cña em vÒ bµi th¬ “¸nh tr¨ng” cña NguyÔn Duy. B . §¸p ¸n -BiÓu ®iÓm * §¸p ¸n: a. Më bµi: - Giíi thiÖu t¸c gi¶ NguyÔn Duy - Giíi thiÖu kh¸i qu¸t vÒ bµi th¬ (Hoµn c¶nh s¸ng t¸c, néi dung chÝnh cña bµi th¬) Bài thơ diễn tả những suy ngẫm sâu sắc về thái độ của con ngời đối với quá khứ gian lao, tình nghÜa. b. Th©n bµi * NhËn xÐt, ph©n tÝch néi dung sau + H×nh ¶nh vÇng tr¨ng trong qu¸ khø - G¾n liÒn víi tuæi Êu th¬ n¬i quª nhµ víi ngêi lÝnh n¬i chiÕn trêng gian khæ (dÉn chøng) - VÇng tr¨ng nh cã hån, thÊu hiÓu t©m tr¹ng vµ chia sÎ vui buån víi ngêi + H×nh ¶nh vÇng tr¨ng trong hiÖn t¹i - BÞ l·ng quªn gi÷a cuéc sèng bon chen n¬i thµnh thÞ (dÉn chøng) - Trong một đêm mất điện trăng hiện ra giữa bầu trời ngời sáng nh một tác nhân gợi nhớ, nhắc nhở mọi ngời đừng vội quên quá khứ - Vầng trăng tợng trng cho vẻ đẹp vĩnh hằng - Vầng trăng chứa đựng lời nhác nhở nhẹ nhàng mà thấm thía. * NhËn xÐt nghÖ thuËt cña bµi th¬:cã sù kÕt hîp hµi hoµ gi÷a tù sù vµ tr÷ t×nh, giäng th¬ ®Çy c¶m xóc. C. KÕt bµi: - Khái quát về giá trị, ý nghĩa của bài thơ: bài thơ đã hớng ngời đọc đến một đạo lí truyền thống của dân tộc Việt Nam - đạo lí thuỷ chung, ân tình ân nghĩa. * BiÓu ®iÓm Điểm 9- 10: Bài viết đúng thể loại, đủ nội dung, cảm nhận sâu sắc, diễn đạt lu loát, bài viết có cảm xóc, kh«ng m¾c lçi. Điểm 7- 8: Bài viết đúng thể loại, đủ nội dung, cảm nhận khá sâu sắc, diễn đạt tơng đối lu loát, bài viÕt cã c¶m xóc, cßn m¾c mét sè lçi th«ng thêng..

(229) Điểm 5- 6: Bài viết đủ nội dung song cha sâu, đúng thể loại, còn mắc một số lỗi. Điểm 3- 4: Bài viết còn thiếu ý, mắc các lỗi diễn đạt, chính tả, dùng từ,hoặc bài viết còn sơ sài. Điểm 1- 2: Bài viết quá sơ sài, thiếu nhiều ý, diễn đạt yếu, mắc nhiều lỗi chính tả, dùng từ. 4. Cñng cè: - NhËn xÐt - Thu bµi 5. Híng dÉn häc ë nhµ: - Xem l¹i c¸ch lµm bµi v¨n nghÞ luËn vÒ mét ®o¹n th¬, bµi th¬. - ChuÈn bÞ bµi: BÕn quª.. Ngµy 18/3/2011 TiÕt 136 Hớng dẫn đọc thêm: bến quê. NguyÔn Minh Ch©u. A- Môc tiªu 1- KiÕn thøc. Những tình huống nghịch lí, những hình ảnh giàu ý nghĩa biểu tượng trong truyện Những bài học mang tính triết lí về cuộc đời và con người, những vẻ đẹp bình dị và quý giá từ những điều gần gũi xung quanh ta. 2- Kü n¨ng :. Đọc hiểu văn bản tự sự có nội dung mang tính triết lí sâu sắc Nhận biết và phân tính những đặc sắc của nghệ thuật tạo tình huống, miêu tả tâm lí nhân vật, hình ảnh biểu tượng trong truyện. 3- Thái độ :. Båi dìng t×nh c¶m yªu gia đình quª h¬ng, biÕt tr©n träng những vẻ đẹp bình dị gần gũi của gia đình, quê hơng..

(230) B- ChuÈn bÞ : - GV: SGK - tµi liÖu tham kh¶o - §äc – hiÓu v¨n b¶n ng÷ v¨n 9. so¹n bµi C- tiÕn tr×nh d¹y vµ häc : 1- ổn định tổ chức : 2- KiÓm tra : Kh«ng kiÓm tra 2- Bµi míi : Hoạt động của GV- HS * Hoạt động 1 : Khởi động - giới thiệu bài * Hoạt động 2 : Hớng dẫn đọc và tìm hiểu chỳ thích - HS đọc bài ? Giọng đọc chậm. GV đọc đoạn cuối. - Dùa vµo chó thÝch SGK 106, giíi thiÖu tãm t¾t vÒ nhµ v¨n NguyÔn Minh Ch©u - Giíi thiÖu truyÖn ng¾n BÕn quª ? + Truyện chứa đựng những chiêm nghiệm, triết lý về đời ngời cũng với những cảm xúc tinh nhạy đợc thÓ hiÖn b»ng lêi v¨n tinh tÕ, cã nhiÒu h×nh ¶nh mang ý nghÜa biÓu tîng - Bµi cã bè côc mÊy phÇn? Néi dung tõng phÇn? HOẠT ĐỘNG 3: đọc hiểu văn bản - Nªu t×nh huèng truyÖn BÕn quª ? - T¹o ra mét chuçi nh÷ng nghÞch lý nh vËy t¸c gi¶ muốn lu ý ngời đọc cần nhận thức điều gì ? - Hoạt động nhóm . §¹i diÖn nhãm tr¶ lêi . GV kh¸i qu¸t + Nhận thức về cuộc đời : cuộc sống và số phận con ngời chứa đựng những điều bất thờng, những nghịch lý ngẫu nhiên vợt ra ngoài những dự định, ớc muèn, c¶ nh÷ng hiÓu biÕt vµ toan tÝnh cña ngêi ta. + Bên cạnh đó tác giả muốn gửi gắm một suy ngẫm : trong cuộc đời ngời ta hớng đến những điều cao xa mà vô tình không biết những vẻ đẹp gần gũi ngay bªn c¹nh m×nh. + Khi đến đợc bến quê một cách dễ dàng thì không nghĩ tới, không tới. Khi không thể tới đợc thì lại càng say mª, ham muèn. Cã khi c¸i ngêi ta m¬ íc kh¸t khao, c¸i ngêi ta kh«ng thÓ cã kh«ng ph¶i lµ ®iÒu g× to t¸t, lín lao mµ lµ nh÷ng ®iÒu hÕt søc nhá bÐ, thêng t×nh. - GV n©ng cao : ý nghĩa của tình huống nghịch lý đó còn mở ra một néi dung triÕt lý n÷a, mang tÝnh tr¶i nghiÖm cña c¶ đời ngời, qua những suy ngẫm của nhân vật Nhĩ “con ngời ta trên đờng đời thật khó tránh đợc những cái ®iÒu vßng vÌo hoÆc chïng ch×nh vµ sù giµu cã lÉn mọi vẻ đẹp rất gần gũi nh cái bãi bồi bên kia sông hay ngời vợ tần tảo, giàu tình yêu và đức hy sinh thì phải đến lúc này, khi sắp giã biệt cuộc đời Nhĩ mới c¶m nhËn thÊm thÝa. - Vẻ đẹp của thiên nhiên buổi sáng đợc Nhĩ cảm nhËn nh thÕ nµo, b¾t ®Çu tõ ®©u ?. Néi dung I- §äc , T×m hiÓu chú thích 1- T¸c gi¶ : - NguyÔn Minh Ch©u 2- T¸c phÈm : - XuÊt b¶n 1985 3. Bè côc: II- Đọc hiểu văn bản 1- T×nh huèng truyÖn - Nhân vật Nhĩ ở vào hoàn cảnh đặc biÖt: Sèng nh÷ng ngµy ®au èm cuèi cïng trªn giêng bÖnh t¹i nhµ - Vẻ đẹp của bãi bồi bên sông nay mới phát hiện nhng lại không tới đợc. - Nhê con th× con l¹i m¶i ch¬i. * Những tình huống nghịch lý đó bộc lộ ®iÒu t¸c gi¶ muèn nãi : - Nhận thức về cuộc đời : cuộc sống và số phận con ngời chứa đựng những điều bÊt thêng. - Göi g¾m mét suy ngÉm : Ngêi ta híng tíi nh÷ng ®iÒu cao xa mµ v« t×nh kh«ng biết những vẻ đẹp gần gũi.. 2- Nh÷ng c¶m xóc vµ suy nghÜ cña nh©n vËt NhÜ trªn giêng bÖnh : a) Cảm nhận về vẻ đẹp thiên nhiên - Mµu hoa b»ng l¨ng - mµu níc s«ng - S¾c mµu bê b·i díi n¾ng thu - Em có nhận xét gì về cách miêu tả đó? Tại sao tác =>Cảnh vật theo tầm nhìn của Nhĩ từ giả đặt nhân vật vào hoàn cảnh nh vậy? gần đến xa, tạo thành không gian có chiÒu réng, s©u. GV b×nh - §äc ®o¹n c¶nh ch¨m sãc NhÜ cña Liªn vµ suy nghÜ - C¶m nhËn b»ng c¶m xóc tinh tÕ. cña NhÜ. Hoµn c¶nh cña NhÜ bÖnh tËt hiÓm nghÌo kÐo dµi, mäi sù ph¶i tr«ng vµo sù ch¨m sãc cña vî b) Nh÷ng suy ngÉm cña NhÜ tõ hoµn con. Trong buổi sáng đó nh bằng trực giác, Nhĩ đã cảnh của mình: nhận ra rằng thời gian của đời mình chẳng còn bao l©u n÷a..

(231) + Câu hỏi của Nhĩ với Liên “đêm qua gần sáng em cã nghe thÊy g× kh«ng ?”, “H«m nay lµ ngµy mÊy råi em nhØ ?” + Liªn c¶m nhËn ®iÒu Êy vµ l¶ng tr¸nh tr¶ lêi. - Tõ hoµn c¶nh cña m×nh NhÜ ph¸t hiÖn ra quy luËt giống nh nghịch lý của đời ngời. Đầu tiên là cảm nhËn cña anh vÒ Liªn ? - HS đọc đoạn tiếp " ngời cha…." - Trong những ngày cuối cùng của cuộc đời Nhĩ mong íc ®iÒu g×? - Tại sao Nhĩ có niềm khao khát đó? Có ý nghĩa nh thÕ nµo? - Nhĩ nhận ra vẻ đẹp bình dị đó khi nào? - NhÜ thùc hiÖn íc m¬ cña m×nh b»ng c¸ch nµo? - Mơ ớc đó có thực hiện đợc không? - HS tr¶ lêi - H×nh ¶nh cuèi truyÖn t¸c gi¶ tËp trung miªu t¶ cö chỉ nhân vật Nhĩ với vẻ khác thờng điều đó có ý nghÜa g×? + Đò ngang chạm mũi đất Nhĩ đu mình giơ cánh tay gÇy guéc kho¸t kho¸t -> BiÓu hiÖn sù n«n nãng thóc giục cậu con trai mau lên kẻo lỡ chuyến đò, càng tô ®Ëm niÒm khao kh¸t cña anh. - Thµnh c«ng vÒ nghÖ thuËt cña truyÖn ng¾n BÕn quª ? - Nªu c¸c h×nh ¶nh cã nghÜa biÓu tîng trong t¸c phÈm ? . Hoạt động nhóm: . §¹i diÖn nhãm tr¶ lêi . Nhãm kh¸c nhËn xÐt, bæ sung-> GV chèt l¹i.. - C¶m nhËn vÒ Liªn + Ngêi vî giµu t×nh yªu th¬ng, tÇn t¶o và đức hy sinh. + Nơi nơng tựa chính là gia đình - Niềm khao khát đợc đặt chân lên bãi båi bªn kia s«ng : + Sù thøc tØnh vÒ nh÷ng gi¸ trÞ bÒn vững, bình thờng mà sâu xa của đời sèng hay bÞ con ngêi l·ng quªn v« t×nh. + Quy luật phổ biến của đời ngời : “Con ngời ta trên đờng đời thật khó tránh đợc nh÷ng c¸i ®iÒu vßng vÌo hoÆc chïng ch×nh” => Thøc tØnh mäi ngêi híng vÒ c¸i gi¸ trị đích thực giản dị mà gần gũi.. 3- §Æc ®iÓm næi bËt trong nghÖ thuËt cña BÕn quª : - S¸ng t¹o h×nh ¶nh giµu ý nghÜa biÓu tîng : + Biểu tợng cho vẻ đẹp của đời sống, cña quª h¬ng xø së trong nh÷ng c¸i gÇn gòi b×nh dÞ + BiÓu tîng cho sù sèng tµn lôi trong những ngày cuối cùng của đời Nhĩ.. + BiÓu tîng cho c¸i vßng vÌo chïng chình trên đờng đời + ý nghÜa thøc tØnh con ngêi III- Tæng kÕt : - Néi dung : * hoạt động 4 : Tổng kết - Truyện ngắn Bến quê của Nguyễn Minh Châu đã Suy ngẫm, trải nghiệm về con ngời và chứa đựng những suy ngẫm, trải nghiệm gì của nhà cuộc đời, thức tỉnh ở mọi ngời sự trân trọng những vẻ đẹp và giá trị bình dị, v¨n ? gÉn gòi cña cuéc sèng quª h¬ng. - NghÖ thuËt : Miªu t¶ t©m lý tinh tÕ, nhiÒu h×nh ¶nh giµu tÝnh biÓu tîng, c¸ch x©y dùng t×nh huèng, trÇn thuËt t©m tr¹ng nh©n vËt * Hoạt động 5 : Củng cố- DẶN Dề : 1- Cñng cè : - Phát biểu cảm nghĩ về tác phẩm và nêu chủ đề của truyÖn - Nªu nh÷ng thµnh c«ng NT truyÖn ng¾n cña NguyÔn Minh Ch©u 2- Híng dÉn vÒ nhµ: - N¾m ch¾c néi dung c¬ b¶n - B×nh luËn truyÖn ng¾n BÕn quª cña NguyÔn Minh Ch©u. - ChuÈn bÞ bµi «n tËp TV. Ngµy 21/3/2011 TiÕt 137.

(232) «n tËp phÇn tiÕng viÖt A-Môctiªu 1- KiÕn thøc. HÖ thèng c¸c kiến thức vÒ khëi ng÷, c¸c thµnh phÇn biÖt lËp, liªn kÕt c©u vµ liªn kÕt ®o¹n v¨n, nghÜa têng m×nh hµm ý.. 2- Kü n¨ng :. RÌn kü n¨ng tổng hợp và hÖ thèng kiÕn thøc về phần tiếng việt Vận dụng những kiến thức đã học trong giao tiếp, đọc hiểu và tạo lập văn bản. 3- Thái độ :. Tr©n träng vµ gi÷ g×n sù trong s¸ng cña tiÕng ViÖt. B- ChuÈn bÞ : - GV: B¶ng hÖ thèng kiÕn thøc. -HS: §äc tríc c¸c yªu cÇu bµi tËp C- tiÕn tr×nh d¹y vµ häc : 1- ổn định tổ chức : 2- KiÓm tra : ( KT trong giê) 3- Bµi míi : Hoạt động của GV- HS Néi dung * Hoạt động 1 : Khởi động - giới thiệu bài * Hoạt động 2 : Hớng dẫn HS ôn tập khởi ngữ và I- Khởi ngữ và thành phần biệt lập : thµnh phÇn biÖt lËp - HS nh¾c l¹i kh¸i niÖm ? - Hoạt động nhóm ( nhóm ngẫu nhiên) . §äc yªu cÇu bµi tËp 1 ghi kÕt qu¶ vµo phiÕu häc tËp Khëi Thµnh phÇn biÖt lËp Ph theo yªu cÇu bµi tËp ? ng÷ ô t×nh c¶m th¸n gäi . Đại diện nhóm trả lời GV treo đáp án tró th¸i đáp . NhËn xÐt X©y Dêng nh÷ng tha vÊt c¸i nh ngêi «ng v¶ l¨ng qu GV : yªu cÇu HS viÕt ®o¹n v¨n ng¾n theo yªu cÇu cña Êy ¸ BT. GV viết mẫu: Bến quê là một câu chuyện về cuộc đời vèn rÊt b×nh dÞ quanh ta. Víi nh÷ng nghÞch lÝ kh«ng dÔ 2. Bµi 2: ( 110) g× hoµ gi¶i, h×nh nh trong cuéc sèng h«m nay ta cã thÓ gặp ở đâu đó một số phận giống nh hoặc gần giống nh sè phËn cña NhÜ… - T×m thµnh phÇn biÖt lËp? Thµnh phÇn t×nh th¸i? HÖ thèng liªn kÕt c©u, liªn kÕt ®o¹n - §äc bµi tËp SGK . C¸c tõ ng÷ thÓ hiÖn phÐp liªn kÕt II- Liªn kÕt c©u vµ liªn kÕt ®o¹n v¨n nµo ? Nªu t¸c dông ? 1. Liªn kÕt néi dung vµ liªn kÕt h×nh + LÆp tõ ng÷ : c« bÐ thøc + ThÕ : Nã, thÕ 2. Liªn kÕt néi dung + Nèi : Nhng, nhng, råi, vµ + Liên kết chủ đề + §ång nghÜa, tr¸i nghÜa, liªn tëng : TiÕng lanh canh + Liªn kÕt l« gÝc gâ trªn nãc hang -> Liªn tëng “cã c¸i g× v« cïng s¾c 3. Liªn kÕt h×nh thøc xé không khí”. “Ngời Pháp .... Nã Phá Luân -> đồng + LÆp nghÜa víi “1 ngêi Mü ... Hoa ThÞnh §èn”. + ThÕ - ChØ râ liªn kÕt néi dung, h×nh thøc gi÷a c¸c c©u + Nèi trong ®o¹n v¨n em viÕt giíi thiÖu BÕn quª ? * Bµi 2: B¶ng tæng kÕt GV híng dÉn HS nghi kÕt qu¶ vµo b¶ng tæng kÕt. Tõ PhÐp liªn kÕt - LËp b¶ng tæng kÕt. ng÷ LÆp §ång ThÕ Nèi t¬ng tõ nghÜa.. øng C« c« bÐ NhbÐ nã ng thÕ råi vµ.

(233) * Hoạt động 3 : Củng cố: 1- Cñng cè - Khëi ng÷ vµ c¸c thµnh phÇn biÖt lËp - Híng dÉn HS lµm bµi tËp 3 2- Híng dÉn vÒ nhµ : - Hoµn thiÖn c¸c bµi tËp vµo vë - N¾m ch¾c phÇn lÝ thuyÕt - ¤n tËp phÇn nghÜa têng minh vµ hµm ý.. Ngµy 21/3/2011 TiÕt 138 «n tËp phÇn tiÕng viÖt ( tiÕp) A-Môctiªu 1- KiÕn thøc. HÖ thèng c¸c kiến thức vÒ khëi ng÷, c¸c thµnh phÇn biÖt lËp, liªn kÕt c©u vµ liªn kÕt ®o¹n v¨n, nghÜa têng m×nh hµm ý.. 2- Kü n¨ng :. RÌn kü n¨ng tổng hợp và hÖ thèng kiÕn thøc về phần tiếng việt Vận dụng những kiến thức đã học trong giao tiếp, đọc hiểu và tạo lập văn bản. 3- Thái độ :. Tr©n träng vµ gi÷ g×n sù trong s¸ng cña tiÕng ViÖt. B- ChuÈn bÞ : - GV: B¶ng hÖ thèng kiÕn thøc. -HS: §äc tríc c¸c yªu cÇu bµi tËp C- tiÕn tr×nh d¹y vµ häc : 1- ổn định tổ chức : 2- KiÓm tra : ( Kh«ng kiÓm tra giê tríc «n tËp) 3- Bµi míi : hoạt động của GV- HS * Hoạt động 1 : Khởi động - giới thiệu bài * Hoạt động 2 : Bài tập nghĩa tờng minh và hàm ý - §äc bµi tËp 1 SGK 111. Hµm ý cña ngêi ¨n mµy khi nãi víi ngêi nhµ giµu ? + ë díi Êy c¸c nhµ giµu chiÕm hÕt c¶ chç råi + Căn cứ vào : không ở đợc mới lên - GV treo b¶ng phô BT 2 - Hoạt động nhóm ( nhóm nhỏ) - T×m hµm ý cña c¸c c©u ? C¸c ph¬ng ch©m héi tho¹i nµo bÞ vi ph¹m ? + Tớ thấy họ ăn mặc rất đẹp + Nói lạc đề + Tí b¸o cho Thi råi + Nói cha đủ. - Nh¾c l¹i nghÜa têng m×nh vµ hµm ý, ®iÒu kiÖn sö dông hµm ý ? + Là phần thông báo đợc diễn đạt trực tiếp bằng từ ng÷ trong c©u. + Là phần thông báo không đợc diễn đạt trực tiếp bằng từ ngữ trong câu nhng đợc suy ra từ những từ ng÷ Êy. * hoạt động 3 : Hớng dẫn luyện tập - HS hÖ thèng mét sè c©u th¬, ®o¹n th¬ cã hµm ý vµ. Néi dung III- NghÜa têng minh vµ hµm ý 1- Bµi 1 (111) - Hµm ý cña c©u: §Þa ngôc lµ chç cña c¸c «ng.. 2- Bµi 2 (111) a) T«i kh«ng muèn b×nh luËn vÒ viÖc nµy - Ph¬ng ch©m quan hÖ b)- Tí cha b¸o cho Nam vµ TuÊn - Ph¬ng ch©m vÒ lîng * NghÜa têng minh, nghÜa hµm ý.. IV- LuyÖn tËp.

(234) phân tích hàm ý đó ? + Buån tr«ng cöa bÓ chiÒu h«m . .......................... Çm Çm tiÕng sãng kªu quanh ghÕ ngåi” + Ho¹n Th hån l¹c ph¸ch xiªu KhÊu ®Çu díi tríng liÖu ®iÒu kªu ca Rằng tôi chút phận đàn bà Ghen tu«ng th× còng ngêi ta thêng t×nh + VÉn cßn bao nhiªu n¾ng §· v¬i dÇn c¬n ma SÊm còng bít bÊt ngê Trên hàng cây đứng tuổi - HÖ thèng truyÖn ? Hµm ý cña mét sè c©u vµ ®o¹n v¨n ? + LÆng lÏ Sa Pa + Lµng + BÕn quª - HS nhËn xÐt, gi¸o viªn bæ sung, cho ®iÓm. * Hoạt động 4 : Củng cố1- Củng cố - NghÜa têng minh vµ hµm ý - Sö dông nghÜa têng minh vµ hµm ý 2- Híng dÉn vÒ nhµ : - Hoµn thiÖn c¸c bµi tËp vµo vë - N¾m ch¾c néi dung TV - Lập dàn bài cho tiết 140 luyện nói ( đề SGK). - T¶ c¶nh ngô t×nh - Ho¹n Th biÖn hé cho m×nh. - ý nghÜa Èn dô gîi suy t th©m trÇm cña con ngêi. - Sö dông trong truyÖn * VËn dông khi ph©n tÝch, c¶m nhËn t¸c phÈm v¨n häc. Ngµy 23/3/2011 TiÕt 139-140 LuyÖn nãi nghÞ luËn vÒ mét ®o¹n th¬, bµi th¬ A- Môc tiªu 1- KiÕn thøc. Những yêu cầu đối với luyện nói khi bàn luận về một đoạn thơ, bài thơ. 2- Kü n¨ng :. Lập ý và cách dẫn dắt vấn đề khi nghị luận về một đoạn thơ, bài thơ. Trình bày miệng một cách mạch lạc những cảm nhận, đánh giá của mình về một đoạn thơ, bài thơ.. 3- Thái độ :. C¶m thô v¨n ch¬ng.. B- ChuÈn bÞ : - Dµn bµi ph©n tÝch bµi th¬ Sang thu. C- tiÕn tr×nh d¹y vµ häc : 1- ổn định tổ chức : 2- KiÓm tra : ( kiÓm tra trong giê) 3- Bµi míi : Hoạt động của GV- HS Néi dung * Hoạt động 1 : Khởi động - giới thiệu bài *Hoạt động 2: Kiểm tra sự chuẩn bị bài I- Đề bài : H·y ph©n tÝch ®o¹n th¬ sau : cña HS “Bçng nhËn ra h¬ng æi - GV chép đề lên bảng Ph¶ vµo trong giã se - HS tìm hiểu đề S¬ng chïng ch×nh qua ngâ - Xác định kiểu bài Hình nh thu đã về - Vấn đề nghị luận của bài là gì? Sông đợc lúc dềnh dàng.

(235) - c¸ch nghÞ luËn?. Chim b¾t ®Çu véi v· Có đám mây mùa hạ V¾t nöa m×nh sang thu " (Sang thu – H÷u ThØnh) II- Yªu cÇu chuÈn bÞ : LËp dµn bµi chi tiÕt 1- Më bµi : - Mïa thu vµo th¬ ca tù nhiªn, gÇn gòi - NguyÔn KhuyÕn víi chïm th¬ thu - H÷u ThØnh gãp vµo mïa thu mét gãc quª h¬ng sang thu - DÉn ®o¹n th¬ 2- Th©n bµi : - §o¹n th¬ thÓ hiÖn h¬ng vÞ Êm nång cña chím thu miÒn quª nhá + TÝn hiÖu ®Çu tiªn : H¬ng æi trong giã, s¬ng + Tõ ng÷ : chïng ch×nh, h×nh nh - Sự biến đổi của đất trời sang thu - T©m tr¹ng ngì ngµng, bèi rèi cña nhµ th¬ - Sự vận động của mùa đợc cụ thể hóa bằng những sắc thái đổi thay của tạo vật. + Sù dÒnh dµng cña dßng s«ng + B¾t ®Çu véi v· cña c¸nh chim + Lối diễn đạt độc đáo đám mây mang theo hai mïa. - T¸c dông cña c¸ch dïng h×nh ¶nh vËn động, từ ngữ diễn tả cảm giác trạng thái : nét đặc thù của sự giao mùa, thể hiện sự đồng cảm giữa con ngời với thiên nhiên đang thay đổi. - Tãm t¾t néi dung hai ®o¹n th¬ : + Bức tranh mùa thu nồng đợm hơi ấm quª nhµ. + H×nh ¶nh thu th©n quen, gi¶n dÞ, t¬i tắn, sống động. + Tõ ng÷ lÊp l¸y + Giäng th¬ ngì ngµng, vui síng. 3- KÕt luËn : - H÷u ThØnh ®a vÒ miÒn quª Êm ¸p - Sang thu mét h×nh ¶nh quª h¬ng.. * Hoạt động 3: Lập dàn ý - Hoạt động nhóm - C¸c nhãm lËp dµn ý theo 3 phÇn. * Hoạt động 4: luyện nói - C¸c nhãm tr×nh bµy tríc nhãm m×nh - §¹i diÖn nhãm tr×nh bµy tríc líp - C¸c nhãm nhËn xÐt _ GV nhËn xÐt: - ND - Ng÷ ®iÖu * Hoạt động 4:Củng cố- Dặn dò 1- Cñng cè : - Nh¾c l¹i lý thuyÕt : C¸ch lµm nghÞ luËn mét ®o¹n th¬ bµi th¬ ? 2- Híng dÉn vÒ nhµ : -Làm hoàn chỉnh. Luyện nói trớc đám đông - So¹n bµi Nh÷ng ng«i sao xa x«i. III. LuyÖn nãi:. Ngµy 28/3/2011 TiÕt 141 nh÷ng ng«i sao xa x«i Lª Minh Khuª A.

(236) Môctiªu 1- KiÕn thøc. Vẻ đẹp t©m hån trong s¸ng, tÝnh c¸ch dòng c¶m, hån nhiªn trong cuộc sống chiến đấu gian khổ hy sinh nhng vẫn lạc quan của các nh©n vËt n÷ trong truyÖn. Thành công trong việc miêu tả tâm lí nhân vật, lựa chọn ngôi kể, ngôn ngữ kể hấp dẫn. 2- Kü n¨ng :. Đọc hiểu một tác phẩm tự sự sáng tác trong thời kì khang chiến chống Mĩ cứu nước Phân tích tác dụng của ngôi kể thứ nhất xưng ''tôi'' Cảm nhận vẻ đẹp hình tượng nhân vật trong tác phẩm. 3- Thái độ :. Båi dìng t×nh c¶m yªu quª h¬ng, biÕt tr©n träng cèng hiÕn cña thÕ hÖ ®i tríc.. B- ChuÈn bÞ : - GV: SGK- tµi liÖu tham kh¶o - HS: Bµi so¹n C- tiÕn tr×nh d¹y vµ häc : 1- ổn định tổ chức : 2- KiÓm tra : C©u hái : nªu ý nghÜa cña truyÖn bÕn quª? §¸p ¸n: - ý nghĩa: gia đình hàng xóm là bến đậu, bến tình thơng của mỗi ngời… 3- Bµi míi : Hoạt động của Gv- HS Néi dung * Hoạt động 1 : Khởi động - giới thiệu bài IĐọc hiểu chú thích: * Hoạt động 2: Đọc hiểu chỳ thớch 1- T¸c gi¶ : -Nªu sù hiÓu biÕt cña m×nh vÒ t¸c gi¶?tác phẩm? - Lª Minh Khuª lµ nhµ v¨n n÷ . Hoạt động 3: đọc hiểu văn bản 2- T¸c phÈm : - HS đọc bài ? Giọng đọc chậm. GV đọc đoạn cuối. II. §äc hiểu văn bản: -Tãm t¾t truyÖn ? + TruyÖn kÓ vÒ 3 c« g¸i TNXP ë 1 tæ trinh s¸t ph¸ bom 1. §äc: tại1 trọng điểm trên tuyến đờng Trờng Sơn. Gồm 2 cô gái 2.Tóm tắt truyện trÎ lµ §Þnh, Nho, cïng tæ trëng lµ Thao lín tuæi h¬n 1 chút. Chỗ ở là 1 cái hang, dới chân cao điểm, cách xa đơn vị. Nhiệm vụ của họ là quan sát địch ném bom, đo khối lợng đất đá phải san lấp do bom địch gây ra, đánh dấu các vÞ trÝ nh÷ng tr¸i bom cha næ vµ ph¸ bom. Cuéc sèng gian khæ, c«ng viÖc hÕt søc nguy hiÓm, nhng hä vÉn cã nh÷ng niÒm vui hån nhiªn cña tuæi trÎ, nh÷ng gi©y phót thanh th¶n, th¬ méng. Mçi ngêi mét c¸ tÝnh nhng rÊt g¾n bã, yªu thơng nhau trong tình đồng đội. Trong một lần phá bom, Nho bÞ th¬ng. TruyÖn khÐp l¹i trong c¶nh §Þnh vµ Thao lo l¾ng ch¨m sãc cho Nho. - Truyện đợc trần thuật ở ngôi thứ mấy ? Sự lựa chọn vai - Ngôi kể và ngời kể chuyện : + Ng«i thø nhÊt xng “t«i” kÓ nh vËy cã t¸c dông g× ? - Truyện viết về chiến tranh có nhiều chi tiết về bom đạn, + Vai kể phù hợp với nội dung chiến đấu hy sinh nhng qua đoạn trích ta thấy chủ yếu h- truyện. + Vẻ đẹp của những cô gái TNXP íng vÒ ®iÒu g× ? Hớng vào thế giới nội tâm, làm hiện lên vẻ đẹp tâm hồn trên tuyến đờng Trờng Sơn. cña con ngêi trong chiÕn tranh. 3. phân tích nội dung T×m hiÓu bµi ( 15 phót) a. Hoàn cảnh sống chiến đấu của - §äc truyÖn em h·y h×nh dung vµ nhËn xÐt hoµn c¶nh tæ n÷ thanh niªn: sống chiến đấu của 3 cô gái thanh niên xung phong? - Sống trong hang đá - đờng bị đánh lở loét -Em cã nhËn xÐt g× vÒ cuéc sèng cña hä? - màu đất đỏ trắng lẫn lộn => Miªu t¶ tØ mØ -> cuéc sèng ë n¬i - C«ng viÖc cña hä nh thÕ nµo? t×m chi tiÕt miªu t¶ c«ng träng ®iÓm gi÷a chiÕn trêng kh¾c viÖc cña hä? nghiệt -> nơi tập chung bom đạn..

(237) - để vợt qua đợc hoàn cảnh nguy hiểm , ác liệt đó phải có ®iÒu kiÖn g×? - §èi víi ba c« g¸i c«ng viÖc cña hä nh thÕ nµo? * Hoạt động 4:Củng cố- Dặn dò 4- Cñng cè - KÓ l¹i truyÖn theo tãm t¾t 5- Híng dÉn vÒ nhµ: - §äc l¹i v¨n b¶n tr¶ lêi nh÷ng c©u hái cßn l¹i.. * C«ng viÖc: - Đếm bom cha nổ, đa khối lợng đất đếm hố bom => §ßi hái sù b×nh tÜnh, dòng c¶m, khÐo lÐo, kinh nghiÖm => Công việc với họ đã trở thành b×nh thêng.. Ngµy 29/3/2011 TiÕt 142 nh÷ng ng«i sao xa x«i Lª Minh Khuª A Môctiªu 1- KiÕn thøc. Vẻ đẹp t©m hån trong s¸ng, tÝnh c¸ch dòng c¶m, hån nhiªn trong cuộc sống chiến đấu gian khổ hy sinh nhng vẫn lạc quan của các nh©n vËt n÷ trong truyÖn. Thành công trong việc miêu tả tâm lí nhân vật, lựa chọn ngôi kể, ngôn ngữ kể hấp dẫn. 2- Kü n¨ng :. Đọc hiểu một tác phẩm tự sự sáng tác trong thời kì khang chiến chống Mĩ cứu nước Phân tích tác dụng của ngôi kể thứ nhất xưng ''tôi'' Cảm nhận vẻ đẹp hình tượng nhân vật trong tác phẩm. 3- Thái độ :. Båi dìng t×nh c¶m yªu quª h¬ng, biÕt tr©n träng cèng hiÕn cña thÕ hÖ ®i tríc.. B- ChuÈn bÞ : - GV: SGK- tµi liÖu tham kh¶o - HS: Bµi so¹n C- tiÕn tr×nh d¹y vµ häc : 1- ổn định tổ chức : 2- KiÓm tra Tãm t¾t l¹i ®o¹n trÝch - HS tãm t¾t theo ý hiÓu cña m×nh. 3- Bµi míi : Hoạt động của Gv- HS * Hoạt động 1 : Khởi động - giới thiệu bài * Hoạt động 2 : Phõn tớch nội dung - TruyÖn kÓ vÒ ba c« g¸i TNXP trong tæ trinh s¸t mặt đờng nh thế nào ?Hoàn cảnh sống của họ ? Hä xuÊt th©n tõ ®©u ? PhÈm chÊt chung lµ g× ? Së thÝch cña hä cã gièng nhau kh«ng ? (§äc ®o¹n v¨n diÔn t¶ : “Chóng t«i cã 3 ngêi ... trong hang”. Néi dung 3 phân tích néi dung(tiếp) b TÝnh c¸ch 3 c« thanh niªn xung phong: * NÐt chung: - Hä lµ nh÷ng c« g¸i cßn rÊt trÎ - nhiều mơ ớc hay xúc động - Cã tinh thÇn tr¸ch nhiÖm cao, cã lßng dòng c¶m kh«ng sî hy sinh gian khæ.

(238) “Qu¶ bom l¹nh lïng ....(117) trªn ®Çu * NÐt riªng: + Ph¬ng §Þnh hån nhiªn, nh¹y c¶m, m¬ méng (upload.123doc.net)” + ChÞ Thao tõng tr¶i, thiÕt thùc + Nho thÝch thªu thïa => Hä cã c¸ tÝnh, së thÝch riªng. TÝnh t×nh kh¸c nhau Ph©n tÝch nh©n vËt Ph¬ng §Þnh c Nh©n vËt Ph¬ng §Þnh: - Con g¸i Hµ Néi hån nhiªn, v« t. Nh÷ng kû niÖm tuæi th¬ lu«n sèng dËy - Nhân vật Phơng Định đợc kể nh thế nào ? - Quen nguy hiÓm, hån nhiªn, giµu m¬ íc. - Tình đồng chí, đồng đội thắm thiết, nhạy cảm, - Vào chiến trờng 3 năm ta thấy Phơng Định quan tâm đến hình thức ra sao ? Víi c«ng viÖc, víi b¹n bÌ ...? §äc ®o¹n Ph¬ng §Þnh ph¸ bom næ chËm ... Tâm lý nhân vật đợc miêu tả tinh tế cụ thể đến tõng c¶m gi¸c). - T×m chi tiÕt miªu t¶ trong lÇn ph¸ bom cña +Trong lÇn ph¸ bom: Ph¬ng §Þnh? - Khi ë bªn qu¶ bom Ph¬ng §Þnh cã c¶m gi¸c - §Õn gÇn qu¶ bom -> thÊy ¸nh m¾t chiÕn sÜ dâi theo-> kh«ng sî-> ®i th¼ng nh thÕ nµo? - Khi đến bên quả bom- tiếng động đến gai ngời-> rùng mình - Em cã nhËn xÐt nh thÕ nµo vÒ NT miªu t¶? => Miêu tả cụ thể đến từng cảm giác của nhân -Cảm giác của Phơng Định đợc miêu tả ở thời vật làm hiện lên TG nội tâm phong phú, trong ®iÓm nµo? s¸ng cao thîng. Tríc con ma Ph¬ng §Þnh cã c¶m xóc nh thÕ nµo? nhí vÒ ai? * C¶m xóc tríc trËn ma: kØ niÖm trµn vÒ h×nh - điều đó có ý nghĩa gì đối với cô? - Từ tính cách của cả ba nhân vật nữ TNXP ảnh gia đình, thành phố cũng nh tập trung miêu tả rõ hơn về nhân vật => Nâng bớc cho cô trên trặng đờng đánh mĩ. Phơng Định Lê Minh Khuê đã làm rõ hình tợng * Hình tợng về những nữ TNXP tâm hồn trong s¸ng, giµu m¬ méng, tinh thÇn dòng c¶m trong nh÷ng c« g¸i TNXP ? cuéc sèng chiÕn ®Çu ®Çy gian khæ * hoạt động 3 : Hớng dẫn tổng kết - Thµnh c«ng vÒ néi dung nghÖ thuËt cña III- Tæng kÕt : truyÖn Nh÷ng ng«i sao xa x«i ? Ghi nhí SGK 121 - C¶m nhËn cña em vÒ c¸c nh©n vËt trong truyÖn ? * Hoạt động 4:Củng cố- Dặn dò 1- Cñng cè : - C¸ch kÓ chuyÖn miªu t¶ t©m lÝ nh©n vËt - TÝnh c¸ch nh©n vËt chÝnh - Hát ca khúc: cô gái mở đờng 2- Híng dÉn vÒ nhµ: - Đọc lại văn bản chuẩn bị bài chơng trình địa ph¬ng.. Ngµy 30/3/2011 TiÕt 143 chơng trình địa phơng ( phần tập làm văn) A-Môctiªu 1- KiÕn thøc. Những kiến thức về kiểu bài nghị luận về sự việc hiện tượng đời sống Những sự việc hiện tượng trong thực tế ở địa phương. 2- Kü n¨ng :. Suy nghĩ đánh giá về một sự việc, hiện tượng thực tế ở địa phương.

(239) Làm một bài văn trình bày một vấn đè mang tính xã hội nào đó với suy nghĩ, kiến nghị của riêng mình 3- Thái độ :. GD ý thức bảo vệ môi trờng và XD quê hơng giàu đẹp.. B- ChuÈn bÞ : -HS Dµn bµi bµi viÕt chuÈn bÞ tõ tuÇn 19 C- tiÕn tr×nh d¹y vµ häc : 1- ổn định tổ chức : 2- KiÓm tra : KiÓm tra sù chuÈn bÞ bµi cña HS 3- Bµi míi : Hoạt động của Gv- HS * Hoạt động 1 : Khởi động - giới thiệu bài * hoạt động 2 : Trao đổi đề tài - Chia 4 nhóm : - Tìm hiểu, suy nghĩ những sự việc hiện tợng ở địa phơng cần đa ra bàn luận, phát biểu ý kiến của cá nhân ? ( đã chuẩn bị ở tuần 19 tiết 102) + Nhóm trởng chỉ đạo nhóm thông qua bài viết của từng ngêi. + C¸ nh©n gãp ý, bæ sung + Trao đổi về đề tài, dàn bài, cách sắp xếp ý trong bài. + Th ký nhóm ghi đánh giá kết quả, nhận xét. + GV đôn đốc từng nhóm làm việc tích cực. Hớng dẫn và uèn n¾n nh÷ng sai sãt. * hoạt động 2 : HS trình bày trớc lớp - Hoạt động tập thể : + Đại diện nhóm hoặc ngời có bài đợc tổ nhất trí trình bµy tríc líp. +C¸c nhãm kh¸c bæ sung. + GV nhận xét, đánh giá, cho điểm. * hoạt động 3 : Hệ thống kiến thức - GV cñng cè, hÖ thèng : + Cần chú ý tới văn bản nhật dụng, những sự việc, hiện tợng ở địa phơng cần nghị luận. + §äc bµi tham kh¶o 100 bµi v¨n øng dông líp 9 + HS ph¸t biÓu suy nghÜ cña m×nh. * Hoạt động 4:Củng cố- Dặn dò 1- Cñng cè : - Nêu những hiện tợng ở địa phơng cần nghị luận. 2- Híng dÉn vÒ nhµ : - Làm hoàn chỉnh bài văn nghị luận theo chủ đề tự chọn - ôn tập lại các kiểu văn nghị luận đã học giờ sau trả bài.. Néi dung 1- Trao đổi nhóm :. - Chú ý đề tài - Hớng giải quyết của từng đề. 2- Tr×nh bµy tríc líp - Cách diễn đạt. - C¸c ý chÝnh. 3- Cñng cè hÖ thèng kiÕn thøc cÇn ghi nhí -. Ngµy 2/4/2011 TiÕt 144 Tr¶ bµi tËp lµm v¨n sè 7 Atiªu. Môc 1- KiÕn thøc. Giúp học sinh đánh giá đợc bài văn nghị luận của mình, cảm nhËn vÒ mét bµi th¬..

(240) 2- Kü n¨ng : 3- Thái độ :. RÌn kü n¨ng tr×nh bµy c¶m thô cña m×nh, ph©n tÝch h×nh ¶nh th¬, tõ ng÷ vµ nhÞp ®iÖu th¬. GD ý thøc lµm bµi.. B- ChuÈn bÞ : - §¸p ¸n, biÓu ®iÓm, bµi ch÷a. C- tiÕn tr×nh d¹y vµ häc : 1- ổn định tổ chức : 2- KiÓm tra 15 phót §Ò bµi : Câu 1 (1 điểm) : Nội dung chính đợc thể hiện qua truyện Những ngôi sao xa xôi là : A- Vẻ đẹp của những cô gái thanh niên xung phong ở Trờng Sơn B- Vẻ đẹp của những ngời chiến sĩ lái xe ở Trờng Sơn C- Cuéc sèng gian khã ë Trêng S¬n trong nh÷ng n¨m chèng Mü D- Vẻ đẹp của những ngời lính công binh trên con đờng Trờng Sơn C©u 3 (9 ®iÓm) : Nªu vµ ph©n tÝch mét sè chi tiÕt chøng tá phÈm chÊt hån nhiªn hay m¬ méng cña nh©n vËt Ph¬ng §Þnh trong truyÖn Nh÷ng ng«i sao xa x«i ? §¸p ¸n : C©u 1 : A Câu 3 : Nêu hai chi tiết : suy nghĩ trong trận ma đá và nỗi nhớ về gia đình, quê hơng-> Bộc lộ nỗi nhí vµ nh÷ng kû niÖm tuæi th¬ cña Ph¬ng §Þnh. 2- Bµi míi : Hoạt động của Gv- HS Néi dung * Hoạt động 1 : Khởi động - giới thiệu bài 1- §Ò bµi : * Hoạt động 2 : Hớng dẫn lập dàn bài Suy nghÜ cña em vÒ bµi th¬ ¸nh tr¨ng cña - GV chép đề bài lên bảng : NguyÔn Duy. a. Më bµi: 2- Dµn bµi - Giíi thiÖu t¸c gi¶ NguyÔn Duy - Giíi thiÖu kh¸i qu¸t vÒ bµi th¬ (Hoµn c¶nh s¸ng t¸c, néi dung chÝnh cña bµi th¬) Bài thơ diễn tả những suy ngẫm sâu sắc về thái độ của con ngời đối với quá khứ gian lao, tình nghĩa. b. Th©n bµi * NhËn xÐt, ph©n tÝch néi dung sau + H×nh ¶nh vÇng tr¨ng trong qu¸ khø - G¾n liÒn víi tuæi Êu th¬ n¬i quª nhµ víi ngêi lÝnh n¬i chiÕn trêng gian khæ (dÉn chøng) - VÇng tr¨ng nh cã hån, thÊu hiÓu t©m tr¹ng vµ chia sÎ vui buån víi ngêi + H×nh ¶nh vÇng tr¨ng trong hiÖn t¹i - BÞ l·ng quªn gi÷a cuéc sèng bon chen n¬i thµnh thÞ (dÉn chøng) - Trong một đêm mất điện trăng hiện ra giữa bầu trêi ngêi s¸ng nh mét t¸c nh©n gîi nhí, nh¾c nhë mäi ngời đừng vội quên quá khứ - Vầng trăng tợng trng cho vẻ đẹp vĩnh hằng - Vầng trăng chứa đựng lời nhác nhở nhẹ nhàng mµ thÊm thÝa..

(241) * NhËn xÐt nghÖ thuËt cña bµi th¬:cã sù kÕt hîp hµi hoµ gi÷a tù sù vµ tr÷ t×nh, giäng th¬ ®Çy c¶m xóc… 3- §¸nh gi¸ nhËn xÐt bµi lµm : - ¦u ®iÓm - Khái quát về giá trị, ý nghĩa của bài thơ: bài thơ đã + Xác định đợc yêu cầu của đề : nêu đánh gi¸ nhËn xÐt cña m×nh vÒ néi dung nghÖ hớng ngời đọc đến một đạo lí truyền thống của dân thuật của bài thơ + Cã hÖ thèng luËn ®iÓm râ rµng. tộc Việt Nam - đạo lí thuỷ chung, ân tình ân nghĩa + Trình bày sạch, đẹp. * hoạt động 2 : Nhận xét u nhợc điểm của HS - Nh÷ng u ®iÓm næi bËt cña bµi tù sù ? + Xác định đề và trọng tâm rõ ràng. + Xác định đợc nội dung cơ bản của bài thơ, nêu và - Nhợc điểm : ph©n tÝch tõ ng÷, h×nh ¶nh th¬. + Bµi viÕt cã bè côc râ rµng, m¹ch l¹c, sö dông c¸c c©u v¨n ng¾n gän, cã ý thøc sö dông dÊu c©u, Ýt sai lçi chÝnh t¶, bµi v¨n cã c¶m xóc, cã liªn hÖ víi b¶n th©n. - Nh÷ng h¹n chÕ cña bµi viÕt vµ híng söa ch÷a kh¾c phôc ? + Bµi viÕt kh«ng cã bè côc râ rµng, kh«ng ph©n tÝch đợc ND và NT của bài, cha hiểu các biện pháp nghệ 4. Sña lçi: thuật đợc sử dụng trong bài thơ + Trình bày lộn xộn, chữ viết cẩu thả, trích dẫn thơ - Lỗi diễn đạt không theo đúng quy định, xuống dòng tuỳ tiện, - lỗi chính tả kh«ng cã dÊu c©u, thËm chÝ ch÷ viÕt thiÕu nÐt, thiÕu dÊu, sai chÝnh t¶ qu¸ nhiÒu. * Hoạt động 3: Sửa lỗi - GV ®a ra c¸c lçi - HS hoạt động nhóm sửa lỗi - GV ®a ra c¸c lçi + Cảnh vật khắp nơi rất đẹp của nguyễn duy nói về mét ¸nh tr¨ng trßn chªn bÇu trêi em suy nghÜ vÒ bµi 5- KÕt qu¶: th¬ ¸nh tr¨ng + Chính là sự cao đẹp của vầng trăng cũng là sự cao Điểm khá cả của nhân dân đãgiúp cho ai đã dễ quyên hoặc vô Điểm Tb t×nh trong cuéc sèng. §iÓm yÕu + Lµ nhµ th¬ tiªu biÓu viÕt th¬ viÖt nam + Chong, chªn, nguyÔn duycuËc sèng, s· héi.. * Hoạt động 4 :đọc kết quả: * Hoạt động 5:Củng cố- Dặn dò 1- Cñng cè : - Gäi ®iÓm nhËn xÐt giê tr¶ bµi 2- DÆn dß : ChuÈn bÞ mét sè biªn b¶n mÉu C. KÕt bµi:. Ngµy 3/4/2011 TiÕt 145 biªn b¶n A- Môc tiªu 1- KiÕn thøc 2- Kü n¨ng : 3- Thái độ :. Mục đích, yêu cầu, nội dung của các biên bản và các loại biên bản thường gặp trong cuộc sống RÌn kü n¨ng viÕt biªn b¶n sù vô hoÆc héi nghÞ ý thøc sö dông biªn b¶n.. B- ChuÈn bÞ : - GV: SGK- Tµi liÖu tham kh¶o- mét sè biªn b¶n mÉu - HS: Su tầm biên bản hội nghị, sinh hoạt lớp, chi đội..

(242) C- tiÕn tr×nh d¹y vµ häc : 1- ổn định tổ chức 2- KiÓm tra bµi cò: KT trong giê 3- Bµi míi : Hoạt động của GV- HS * Hoạt động 1 : Khởi động - giới thiệu bài * Hoạt động 2: Nhận xét đặc điểm của biên bản - HS đọc hai biên bản SGK 123. Viết biên bản để làm g× ? Biªn b¶n ghi l¹i nh÷ng sù viÖc g× ? Yªu cÇu cña mét biªn b¶n ?. Néi dung. I- §Æc ®iÓm cña biªn b¶n: - Mục đích: Ghi chép lại một cách trung thực, chính xác đầy đủ một sự việc đang x¶y ra hoÆc võa míi x¶y ra. - Yªu cÇu néi dung vµ h×nh thøc: Sè liÖu, sù kiÖn ph¶i chÝnh x¸c, cô thÓ, ghi chÐp trung thực, đầy đủ, không suy diễn chủ quan, thñ tôc chÆt chÏ, lêi v¨n ng¾n gän, - Nội dung và đối tợng phản ánh của văn bản là giống chính xác. hay kh¸c nhau ? + §èi tîng vµ néi dung cña biªn b¶n lµ kh¸c nhau, - Biªn b¶n héi nghÞ mỗi biên bản có nội dung và đối tợng riêng, không - Biên bản sự vụ biªn b¶n nµo gièng biªn b¶n nµo hoµn toµn. + V× vËy chia thµnh hai lo¹i biªn b¶n : Héi nghÞ vµ sù vô + Biªn b¶n sù vô : Ghi nhËn l¹i c¸c sù kiÖn ph¸p lý đã hoặc đang xảy ra làm căn cứ cho quyết định xử lý. Biªn b¶n bµn giao, tiÕp nhËn c«ng t¸c. Biªn b¶n ghi nhận giao dịch, bổ sung hoặc thanh lý hợp đồng. Biên b¶n x¸c nhËn chñ thÓ kh«ng thùc hiÖn mét nghÜa vô ph¸p lý b¾t buéc ... - Mét sè lo¹i biªn b¶n trong trêng häc - Biªn b¶n thêng dïng trong nhµ trêng : + Ghi nội dung hội nghị, đại hội + Ghi nhËn sù kiÖn ph¸p lý. * hoạt động 3 : Hớng dẫn cách viết biên bản + Bµn giao c«ng t¸c. -HS trao đổi thảo luận hai biên bản SGK - Gåm nh÷ng môc nµo ? C¸ch s¾p xÕp ra sao ? §iÓm II- C¸ch viÕt biªn b¶n: gièng nhau vµ kh¸c nhau ? . §¹i diÖn nhãm tr¶ lêi + Gièng nhau : C¸ch tr×nh bµy vµ c¸c . GV nhËn xÐt. môc c¬ b¶n. - C¸c môc kh«ng thÓ thiÕu trong biªn b¶n ? + Kh¸c nhau : Néi dung cô thÓ. + Quốc hiệu, tiêu ngữ, tên biên bản, thời gian địa ®iÓm, ngêi tham dù, diÔn biÕn, kÕt qu¶, hä tªn ch÷ ký ... - C¸ch thøc viÕt biªn b¶n qua c¸c nhËn xÐt ? §äc ghi nhí SGK 126. - Mét sè lu ý khi viÕt biªn b¶n ? + C¸ch viÕt quèc hiÖu, tiªu ng÷, tªn biªn b¶n. - Ghi nhí (SGK 126) + C¸ch tr×nh bµy c¸c môc. - Mét sè lu ý + C¸ch tr×nh bµy kÕt qu¶, sè liÖu + C¸ch tr×nh bµy hä tªn, ch÷ ký. * Hoạt động 4 : Hớng dẫn học sinh luyện tập - HS đọc yêu cầu bài tập 1 ( SGK- 126) - Chän nh÷ng t×nh huèng cÇn viÕt biªn b¶n trong c¸c trêng hîp sau ? III- LuyÖn tËp - Ghi phÇn më ®Çu vµ c¸c môc lín trong phÇn néi 1- Bµi 1 (126) dung, kết thúc của biên bản cuộc họp giới thiệu đội - a, c, d viªn u tó cho §oµn TNCS Hå ChÝ Minh ? * Hoạt động 5:Củng cố- Dặn dò 2- Bµi 2 (126) 1- Cñng cè : - §oµn TNCS Hå ChÝ Minh Nh¾c l¹i nh÷ng néi dung vÒ biªn b¶n. - Biªn b¶n 2- Híng dÉn vÒ nhµ - Néi dung - hoµn thiÖn c¸c bµi tËp vµo vë - KÕt thóc -Soạn văn bản: Rô-bin-xơn ngoài đảo hoang.

(243) Ngµy:4/4/2011 TiÕt 146,147 rô-bin-xơn ngoài đảo hoang (TrÝch R«-bin-x¬n Cru-x«) §e ni ¬n §i Ph« A- Môc tiªu 1- KiÕn thøc. Nghị lực, tinh thần lạc quan của một người phải sống cô độc trong hoàn cảnh hết sức khó khăn.. 2- Kü n¨ng :. - Đọc - hiểu một văn bản dịch thuộc thể loại tự sự được viết bằng hình thức tự truyện. - Vận dụng để viết văn tự sự có sử dụng yếu tố miêu tả.. 3- Thái độ :. ý thøc v¬n lªn trong cuéc sèng vµ häc tËp, tu dìng rÌn luþÖn.. B- ChuÈn bÞ : - GV: SGK - tµi liÖu tham kh¶o - HS: so¹n bµi C- Lªn líp : 1- ổn định tổ chức : 2- KiÓm tra : Nh©n vËt Ph¬ng §Þnh trong v¨n miªu t¶ nh thÕ nµo? 3- Bµi míi : Hoạt động của Gv- HS * Hoạt động 1 : Khởi động - giới thiệu bài * Hoạt động 2 : Hớng dẫn đọc - hiểu chỳ thớch. -Giới thiệu tác giả ?HS đọc chú thích SGK + Nhµ v¨n §i Ph« sinh ë Lu©n §«n. Cha mÑ cho häc luËt s nhng «ng ®i kinh doanh ë nhiÒu níc. + Hoµn c¶nh sèng gian khæ cã ¶nh hëng tíi s¸ng t¸c. + Tham gia nhiều hoạt động xã hội. Tác phẩm phê phán nhiều sai trái, đề xuất nhiều dự án cải cách. + R« bin x¬n Cru x« lµ mét t¸c phÈm næi tiÕng (1719) viÕt díi h×nh thøc tù truyÖn. HOẠT ĐỘNG 3: đọc hiểu văn bản GV hớng dẫn HS đọc GV đọc mẫu 1 đoạn - HS đọc đến hết. - T×m hiÓu tãm t¾t néi dung truyÖn ? + Nh©n vËt R« bin x¬n xng “t«i” tù kÓ chuyÖn m×nh. Đó là một chàng thanh niên a hoạt động và ham thích phiêu lu, say mê những miền đất lạ, bất chấp sóng gió hiÓm nguy. Sau nhiÒu chuyÕn ®i biÓn kh«ng thµnh (tµu đắm, gặp cớp biển, bị bắt làm nô lệ rồi sau đó trốn tho¸t), chµng vÉn kh«ng hÒ nao nóng vµ l¹i b¾t ®Çu một chuyến đi khác. Lần này tàu gặp bão, bị đắm. Trªn tµu chØ cßn mét m×nh R« bin x¬n sèng sãt d¹t vào đảo hoang. Đó là ngày 30 tháng 9 năm 1659, Rô bin xơn đợc 27 tuổi. Chàng đã tìm cách sống trên đảo hoang. Và sau 28 năm 2 tháng 19 ngày Rô bin xơn đã 55 tuổi mới đợc cứu thoát trở về nớc Anh. (§äc SGV 134) + Đoạn trích kể chuyện lúc Rô bin xơn đã một mình sống ngoài đảo hoang khoảng 15 năm.. bản " những ngôi sao xa xôi đợc tác giả Néi dung I- Giíi thiÖu vÒ t¸c gi¶ - t¸c phÈm: 1- T¸c gi¶ : - §e ni ¬n §i Ph« (1660-1731) – Anh 2- T¸c phÈm :. II- Đọc hiÓu v¨n b¶n - Ng«i kÓ: ng«i thø nhÊt 1- Bè côc : - 4 phÇn: - §o¹n 1:Më ®Çu vÒ ch©n dung nh©n vËt. - §o¹n 2,3:Trang phôc cña R« bin x¬n - Tõ quanh t«i -> KhÈu sóng cña t«i Trang bÞ cña R« bin x¬n - Cßn l¹i:DiÖn m¹o cña R« bin x * Dấu hiệu đặc biệt của cuộc sống ngoài đảo hoang..

(244) - Em hãy xác định ngôi kể? - Xác định bố cục của đoạn trích ? + C¸ch bè côc nh vËy lµ kh¸c thêng. Th«ng thêng chân dung thì gơng mặt đợc quan tâm trớc và nhiều nhÊt. ë ®©y g¬ng mÆt l¹i xÕp sau cïng vµ miªu t¶ Ýt nhất. Trên bộ mặt chỉ nói về nớc da và đặc tả bộ ria mÐp. + Lý do : Dông ý chÝnh cña R« bin x¬n muèn giíi thiệu cách ăn mặc kỳ khôi và những đồ đạc lỉnh kỉnh mang theo bªn m×nh. Nh©n vËt tù kÓ nªn chØ kÓ nh÷ng gì mình thấy đợc. TIẾT 147 - R« - Bin - X¬n c¶m nhËn vÒ ch©n dung cña m×nh nh thÕ nµo? T¹i sao anh l¹i c¶m nhËn nh vËy? - T×m chi tiÕt miªu t¶? - HS tr¶ lêi - Sau sự thay đổi nh vậy chứng tỏ điều gì? - Trang phục của Rô - Bin - Xơn là gì? Trang phục đó nh thÕ nµo? - Trên đảo Rô- Bin - Xơn có những trang bị gì? - Tại sao lại là trang bị đó? Em có nhận xét nh thế nào về trang bị đó? GV định hớng: + Trang phục của Rô bin xơn đều tự làm bằng da dê. Điều đó cho thấy trên đảo có nhiều dê rừng. May mà Rô bin xơn còn giữ cây súng, thuốc súng và đạn ghÐm. Nhê vËy 15 n¨m chµng duy tr× cuéc sèng cña m×nh b»ng s¨n dª, lÊy thÞt dª ¨n vµ lÊy da lµm trang phôc. + Trªn 2 quai bªn th¾t lng kh«ng ®eo kiÕm vµ dao g¨m mµ lñng l¼ng chiÕc ca nhá vµ r×u con -> C«ng cô lao động cần thiết để chặt cây, ca gỗ, dựng lều, rào giËu phßng thó d÷ ... + Chiếc mũ to tớng vừa để che nắng, chắn ma -> Những vật dụng ấy nói lên thời tiết khắc nghiệt ở đảo. - Qua chi tiÕt trªn chÝnh tá R« - Bin - X¬n lµ ngêi nh thÕ nµo? - R« bin x¬n tù kÓ vÒ m×nh nh thÕ nµo? - T¹i sao R« bin x¬ khi vÏ ch©n dung l¹i chó ý da vµ ria mÐp? - Tõ bøc ch©n dung tù ho¹ cña R« bin x¬n em nhËn thÊy ®iÒu g× ë con ngêi nµy ? - Giäng kÓ cña R« bin x¬n ra sao ? Giäng kÓ nh vËy cã t¸c dông g× cho néi dung biÓu hiÖn * hoạt động 4 :Hớng dẫn tổng kết - Qua bøc ch©n dung tù häa vµ giäng kÓ cña R« bin xơn em hình dung đợc cuộc sống và tinh thần của nh©n vËt nµy nh thÕ nµo? - HS đọc ghi lnhơ SGK - Em có thể học tập đợc điều gì ở Rô bin xơn ?Bài học rót ra tõ ®o¹n trÝch ? - Søc hÊp dÉn cña h×nh tîng nh©n vËt lµ g× ? C¶m høng cña nhµ v¨n qua t¸c phÈm ? + Tinh thÇn l¹c quan trong ®o¹n trÝch t¹o søc hÊp dÉn cña h×nh tîng. + C¶m høng ca ngîi con ngêi cña nhµ v¨n * Hoạt động 5:Củng cố- Dặn dò 1- Cñng cè : - Hoạt động nhóm: Qua Bøc ch©n dung tù ho¹ cña R« bin x¬n em cã c¶m nhËn g× vÒ tinh thÇn, nghÞ lùc cña anh khi sèng ngoµi đảo? + §¹i diÖn nhãm tr¶ lêi. 2. phân tich a. R« - Bin - X¬n tù c¶m nhËn vÒ ch©n dung cña m×nh : - Bộ dạng của anh trong kì lạ quái đảm đáng buồn cời => Chøng tá cuéc sèng thiÕu thèn kh¾c nghiÖt b. Trang phôc vµ trang bÞ cña R«Bin - X¬n: - Trang phôc tù t¹o b»ng da dª l«i th«i cång kÒnh nhng tiÖn dông trong hoµn cảnh ngoài đảo - Trang bÞ: lØnh kØnh, cång kÒnh kh«ng kÐm, t¬ng øng víi béi trang phôc gåm: R×u, ca nhá, gïi ®eo... => Thật độc đáo đặc biệt -> Kết quả lao động sáng tạo, có nghị lùc tinh thÇn vît lªn trªn hoµn c¶nh. c- Tinh thÇn l¹c quan bÊt chÊp mäi gian khæ cña R« bin x¬n. - Thay đổi về diện mạo quá nhiều vì cuéc sèng thiÕu thèn khã kh¨n, thêi tiÕt kh¨c nghiÖt => R« bin x¬n cã nghÞ lùc vît khã. Quyết tâm tồn tại bằng cách lao động s¸ng t¹o vµ b¶n l·nh kiªn cêng =>Giäng kÓ hµi híc l¹c quan -> to¸t lªn tinh thÇn kh¾c phôc khã kh¨n kh«ng khuÊt phôc thiªn nhiªn, kh«ng ch¸n n¶n, tuyÖt väng bu«ng xu«i phÊn đấu để cuộc sống tốt hơn. IV- Tæng kÕt - Ghi nhí SGK130 - Søc m¹nh ý chÝ, tinh thÇn lµ nguån động lực giúp con ngời vợt lên thử th¸ch sè phËn. Kh¶ n¨ng sinh tån cña con ngêi lµ v« cïng lín lao..

(245) - c¸c nhãm nhËn xÐt + GV nhận xét bổ xung, chốt lại vấn đề 2-Híng dÉn vÒ nhµ : - «n tËp tæng kÕt vÒ ng÷ ph¸p Ngµy:5/4/2011 Tiết 148 tæng kÕt vÒ ng÷ ph¸p Atiªu. Môc 1- KiÕn thøc. hÖ thèng hãa kiÕn thøc vÒ tõ lo¹i, côm tõ(danh từ, động từ, tính từ...). 2- Kü n¨ng :. Tổng hợp kiến thức về từ loại và cụm từ Nhận biết và sử dụng thành thạo những từ loại đã học. 3- Thái độ :. Vận dụng giao tiếp và viết câu đúng ngữ pháp.. B- ChuÈn bÞ : - GV: tµi liÖu tham kh¶o - b¶ng phô - HS: «n tËp mét sè kiÕn thøc C- tiÕn tr×nh d¹y vµ häc : 1- ổn định tổ chức : 2- KiÓm tra : KiÓm tra trong giê. 3- Bµi míi : Hoạt động của Gv- HS * Hoạt động 1 : Khởi động - giới thiệu bài * Hoạt động 2 : Tổng két về từ loại - HS nhắc lại khái niệm danh từ, động từ, tính từ. - Danh tõ : lµ tõ chØ ngêi, vËt, sù viÖc, hiÖn tîng, kh¸i niÖm. - Động từ : từ chỉ hành động, trạng thái của ngời vật. - Tính từ : từ chỉ tính chất, đặc điểm của sự vật, hành động trạng thái. - GV treo b¶ng phô BT 1( 103) - HS đọc tìm trong từ in đậm từ nào là ĐT,DT,TT - HS hoạt động độc lập. Néi dung A- Tõ lo¹i : I- Danh từ, động từ, tính từ 1. Bµi 1 ( 130). + Danh tõ : lÇn, l¨ng, lµng. + Động từ : đọc, nghĩ ngợi, phục dÞch, ®Ëp. + Tính từ : hay, đột ngột, phải, sung síng. - §äc bµi tËp 2 SGK 130. Thªm nh÷ng tõ thÝch hîp ? 2.Bµi 2 ( 130) §ã lµ tõ lo¹i nµo ? - ( c) hay - Hoạt động nhóm ( b) đọc . §¹i diÖn nhãm treo b¶ng phô ( a) lÇn . C¸c nhãm nhËn xÐt lÉn nhau (b) nghÜ ngîi . GV nhËn xÐt, bæ xung. ( a) c¸i l¨ng - §äc bµi tËp 4 SGK 131. KÎ b¶ng vµ ®iÒn tõ ? ( b) phôc dÞch - HS kÎ b¶ng vµo vë - ®iÒn tõ. ( a) lµng - §äc bµi tËp 5 SGK 131. C¸c tõ in ®Ëm vèn thuéc tõ (b ) ®Ëp loại nào ? ở đây đợc dùng với từ loại gì ? ( c) sung síng - Từ đứng sau (a) là DT - Từ đứng sau ( b) là ĐT GV hớng dẫn HS kẻ mẫu điền các từ kết hợp động từ - Từ đứng sau (c) là TT DT,TT 3. Bµi 4 ( 131) Kh¶ n¨ng kÕt hîp KH phÝa tríc<->Tõ lo¹i<-> KH phÝa - HS đọc yêu cầu BT 5 sau -HS lµm bµi tËp nh÷ng, c¸c, mét <-> Danh tõ <-> Êy, - Từ bài tập 5 em cần chú ý điểm gì khi xác định từ.

(246) lo¹i trong c©u v¨n, ®o¹n v¨n ? (§Ó tr¸nh nhÇm lÉn nªn chó ý kiÓm chøng b»ng kÕt hợp với những từ thờng kết hợp trớc và sau từ đó). -GV híng dÉn HS lµm bµi tËp -®iÒn c¸c tõ in ®Ëm vµo b¶ng tæng hîp - GV treo b¶ng tæng hîp - HS hoạt động nhóm - đại diện lên điền - GV nhËn xÐt chèt l¹i b¶ng hÖ thèng.. này, đó, kia, nọ hãy, đã <-> §éng tõ <- > råi, nhÐ RÊt, h¬i, qu¸ <->TÝnh tõ <-> l¾m, v« cïng 4. Bµi 5 ( 131) a) Trßn – TÝnh tõ Dùng nh : động từ b) Lý tëng – Danh tõ Dïng nh : TÝnh tõ c) B¨n kho¨n – TÝnh tõ Dïng nh : Danh tõ II- C¸c tõ lo¹i kh¸c :. Tªn gäi Sè tõ. §Þnh nghÜa – Kh¸i niÖm Lµ nh÷ng tõ chØ sè lîng vµ thø tù cña sù vËt. §¹i tõ. Là những từ dùng để trỏ vào sự vật, nhằm xác định vị tụi, bao nhiêu, bao giờ, trÝ cña sù vËt trong kh«ng gian, thêi gian bÊy giê, (ai, nã, tí, h¾n, g× ...). Lîng tõ. Lµ nh÷ng tõ chØ lîng Ýt hay nhiÒu cña sù vËt. nh÷ng mçi ...). ChØ tõ. Là những từ dùng để trỏ vào sự vật. Êy, ®©u (nµy, nä, kia, Êy ...). Phã tõ. VÝ dô ba, n¨m (thø n¨m, thø s¸u). (c¸c,. mäi,. Là những từ chuyên đi kèm động từ, tính từ dùng để đã, mới, đang (rất, khá, bổ sung ý nghĩa cho động từ, tính từ. h¬i, vÉn ...) Quan hÖ tõ Là từ dùng để biểu thị các ý nghĩa quan hệ nh sở hữu, ở, của, nhng, nh (và, so s¸nh, nh©n qu¶ .. gi÷a c¸c bé phËn cña c©u hay gi÷a víi, b»ng ...) c©u víi c©u trong ®o¹n v¨n. Trî tõ Là những từ chuyên đi kèm một từ ngữ trong câu để chỉ, cả, ngay, (này, nhấn mạnh hoặc biểu thị thái độ đánh giá sự vật, sự nhỉ ...) việc đợc nói đến ở từ ngữ đó. Th¸n tõ Là những từ dùng để bộc lộ cảm xúc tình cảm của ng- Trời ơi (ôi, than ôi ...) ời nói, hoặc dùng để gọi đáp T×nh th¸i tõ Những từ dùng thêm vào câu để cấu tạo câu nghi vấn, hả (nào, nhé ...) c©u cÇu khiÕn biÓu thÞ s¾c th¸i t×nh c¶m cña ngêi nãi, viÕt. * Hoạt động 3: Tổng kết về cụm từ B- Côm tõ : - HS đọc bài tập 1 SGK 133.tìm phần trung tâm của cụm 1- Bài tập 1 (133) danh từ xác định trọng đoạn văn ? a) ¶nh hëng, nh©n c¸ch, lèi + Tất cả những ảnh hởng quốc tế đó sèng + Mét nh©n c¸ch rÊt ViÖt Nam, mét lèi sèng rÊt b×nh dÞ, rÊt Việt Nam, rất phơng Đông, nhng đồng thời cũng rất mới, rất hiện đại. b) Ngµy + Nh÷ng ngµy khëi nghÜa dån dËp ë lµng c) TiÕng + TiÕng cêi nãi x«n xao .... - Làm bài tập 2 SGK 133 ? Xác định động từ trung tâm của các cụm động từ trong câu ? 2- Bµi tËp 2 (133) + đã đến gần anh a) đến - đã + sÏ ch¹y x« vµo lßng anh b) ch¹y – sÏ + sÏ «m chÆt lÊy cæ anh c) «m – sÏ - Xác định phần trung tâm của cụm tính từ trong đoạn văn ? d) lªn – võa + rÊt ViÖt Nam + rÊt ph¬ng §«ng * C¸c côm tÝnh tõ : + rất mới, rất hiện đại - TÝnh tõ kÕt hîp víi : rÊt, qu¸, + sÏ kh«ng ªm ¶ lắm, vô cùng, đã, sẽ ... tạo + phøc t¹p h¬n, còng phong phó vµ s©u s¾c. thµnh côm tÝnh tõ. * Hoạt động 4:Củng cố- Dặn dò 1. cñng cè: ( 3 phót).

(247) - Nh¾c l¹i kh¸i niÖm vÒ §T,DT,TT 2. Híng dÉn vÒ nhµ: - ChuÈn bÞ bµi luyÖn tËp viÕt biªn b¶n Ngµy 08 /4/2011 TiÕt 149 luyÖn tËp viÕt biªn b¶n A- Môc tiªu 1- KiÕn thøc:. Mục đích, yêu cầu, nội dung của biên bản và các loại biên bản thường gặp trong cuộc sống.. 2- Kü n¨ng :. Viết được một biên bản hoàn chỉnh.. 3- Thái độ :. Có ý thức sử dụng biên bản đúng quy định.. B- ChuÈn bÞ : - GV: một số biên bản để thamkhảo - HS: chuÈn bÞ mét sè biªn b¶n C- tiÕn tr×nh d¹y vµ häc : 1- ổn định tổ chức : 2- KiÓm tra : ChuÈn bÞ bµi ë nhµ. 3- Bµi míi : Hoạt động của GV- HS * Hoạt động 1 : Khởi động - giới thiệu bài * Hoạt động 2 : Ôn tập lý thuyết - Biên bản nhằm mục đích gì ? Ngời viết cần có trách nhiệm và thái độ nh thÕ nµo ?Nªu bè côc phæ biÕn ? Lêi v¨n trong biªn b¶n ? - HS tr¶ lêi * Hoạt động 3 : Thực hành viết biên bản - Đọc nội dung bài : Trao đổi kinh nghiệm học tập môn ng÷ v¨n ? + ViÕt biªn b¶n ph¶i dùa vµo c¸c t×nh tiÕt - Nội dung ghi chép đã cung cấp đầy đủ dữ liệu để hình thµnh mét biªn b¶n cha ? C¸ch s¾p xÕp néi dung cã phï hîp kh«ng ? - Bè côc cña biªn b¶n ?. Néi dung I- ¤n tËp lý thuyÕt - Mục đích - Yªu cÇu - Bè côc - Lêi v¨n. II- ViÕt biªn b¶n : 1- Trao đổi thống nhất 2- Bè côc biªn b¶n + Quèc hiÖu vµ tiªu ng÷ + §Þa ®iÓm vµ thêi gian héi nghÞ + Tªn biªn b¶n + Thµnh phÇn tham dù + DiÔn biÕn vµ kÕt qu¶ héi nghÞ + Thêi gian kÕt thóc, thñ tôc x¸c * hoạt động 4 : Thảo luận theo nhóm nhËn. - Lµm bµi tËp 3 SGK 136. Híng dÉn -Biªn b¶n bµn giao nhiÖm vô trùc tuÇn-. Th¶o luËn thèng nhÊt néi dung chñ III- Thùc hµnh yÕu. + Thµnh phÇn tham dù Bµi 3 ( 136) + Nội dung chủ yếu : (nội dung và kết quả công việc đã - Thành phần dự họp gồm những ai lµm trong tuÇn, néi dung c«ng viÖc cÇn thùc hiÖn cña - ND bµn giao nh thÕ nµo?( ND kÕt tuÇn tíi, c¸c ph¬ng tiÖn vËt chÊt vµ hiÖn tr¹ng cña chóng qu¶ c«ng viÖc lµ trong tuÇn néi t¹i thêi ®iÓm bµn giao). dung thùc hiÖn tuÇn tíi…) - GV hớng dẫn, đôn đốc kiểm tra và uốn nắn những sai sót. Chọn một bài khá đọc cho cả lớp cùng nghe bổ sung nh÷ng thiÕu sãt. - GV giíi thiÖu mét sè biªn b¶n th«ng dông. - HS theo dâi * Hoạt động 5:Củng cố- Dặn dò 1- Cñng cè : Nhắc lại những yêu cầu của biên bản, đặc điểm biên bản. 2- Híng dÉn vÒ nhµ : Tìm mẫu một hợp đồng, tìm hiểu cấu tạo, yêu cầu, đặc ®iÓm..

(248) ............................................................................................................................................................... Ngµy: 10/4/2011 TiÕt 150 hợp đồng A- Môc tiªu 1- KiÕn thøc. Đặc điểm, mục đích, yêu cầu, tác dụng của hợp đồng.. 2- Kü n¨ng :. Viết đợc hợp đồng đơn giản.. 3- Thái độ :. Có ý thức trách nhiệm khi soạn thảo hợp đồng và trách nhiệm thực hiện các điều khoản đã cam kết.. B- ChuÈn bÞ : - GV - HS một số mẫu hợp đồng C- Lªn líp : 1- ổn định tổ chức : 2- KiÓm tra : ChuÈn bÞ bµi ë nhµ. 3- Bµi míi : Hoạt động của Gv- HS * Hoạt động 1 : Khởi động - giới thiệu bài * Hoạt động 2 : Đặc điểm của hợp đồng - HS đọc hợp đồng SGK 137. -Tại sao cần phải có hợp đồng ? -Hợp đồng ghi lại những nội dung chủ yếu gì ?. Néi dung I- Đặc điểm của hợp đồng 1- VÝ dô : - Hợp đồng mua bán SGK 2. NhËn xÐt: + §Ó thÓ hiÖn tr¸ch nhiÖm ph¸p lý cña c¸c bªn cïng lµm mét c«ng viÖc. + Nội dung do 2 bên kí hợp đồng đã -Nh÷ng yªu cÇu vÒ néi dung vµ h×nh thøc ? tho¶ thuËn víi nhau. GV định hớng :Căn cứ làm hợp đồng nêu các bên hợp đồng (A) và (B) về tên (tổ chức) địa chỉ, điện thoại, tài + Ngắn gọn rõ ràng có kí kết hai bªn. khoản, mã số thuế, đại diện, chức vụ. - GV đa ra một số mẫu hợp đồng - Hãy kể một số hợp đồng thờng gặp? II- Cách làm hợp đồng * Hoạt động 3 : Cách làm hợp đồng - Đọc bản hợp đồng SGK 137. Phần mở đầu của hợp đồng * Phần mở đầu: Quốc hiệu, tên hợp đồng, cơ sở pháp lí của việc kí hợp gåm nh÷ng môc nµo ? đồng - Tên của hợp đồng đợc viết nh thế nào ? - thời gian địa điểm, hai bên kí hợp - PhÇn néi dung gåm nh÷ng môc g× ? đồng - NhËn xÐt c¸ch ghi ? -PhÇn kÕt thóc cã nh÷ng môc g× ? Lêi v¨n trong hîp * PhÇn néi dung - §iÒu kho¶n cô thÓ đồng ? - Cam kÕt 2 bªn - Lời văn trong hợp đồng phải nh thế nào? * PhÇn kÕt thóc + HS tr¶ lêi dùa vµo v¨n b¶n. - Đại diện 2 bên kí đóng dấu. + HS đọc ghi nhớ SGK 138- GV nhấn mạnh ND bài. => Lêi v¨n chÝnh x¸c râ rµng * hoạt động 4 : Hớng dẫn luyện tập - Lùa chän nh÷ng t×nh huèng thÝch hîp ? Gi¶i thÝch lý do * Ghi nhí SGK III- LuyÖn tËp chọn các tình huống đó ? + Hợp đồng để cam kết thực hiện giữa bên mua và bên 1- Bài 1 (139) b¸n. + Hợp đồng thống nhất trách nhiệm của Công ty và Đại lý. - b, c, e cần phải viết hợp đồng + Hợp đồng thỏa thuận hai bên cho thuê và bên thuê nhµ. - Ghi l¹i phÇn ®Çu, c¸c môc lín trong phÇn néi dung vµ kết thúc của hợp đồng thuê nhà ? + Theo mẫu hợp đồng SGK 137 2- Bµi 2 (139) - Hoạt động nhóm: - C¸c nhãm lµm BT 2.

(249) - Tr¶ lêi - GV nhËn xÐt. * Hoạt động 5:Củng cố- Dặn dò 1- Củng cố : -Nhắc lại mục đích của việc làm hợp đồng, những yêu cầu của một hợp đồng hoàn chính. -Trách nhiệm của các bên trong hợp đồng đợc thể hiện ở ®iÓm nµo ? 2- Hớng dẫn về nhà : -Tập viết hợp đồng theo chủ đề tù chän. - So¹n bµi: Bè cña Xi m«ng.. Ngµy:12/4/2011 TiÕt 151,152 bè cña xi m«ng G.§¬ M« pa x¨ng A- Môc tiªu 1- KiÕn thøc. Nỗi khổ của một đứa trẻ không có bố và những ước mơ, những khao khát của em.. 2- Kü n¨ng :. RÌn kü n¨ng ph©n tÝch diÔn biÕn t©m lí nh©n vËt. Đọc hiểu một văn bản dịch thuộc thể loại tự sự. Nhận diện được những chi tiết miêu tả tâm lí nhân vật trong văn bản tự sự.. 3- Thái độ :. Gi¸o dôc lßng yªu th¬ng bÌ b¹n vµ më réng ra lµ t×nh yªu th¬ng con ngêi.. B- ChuÈn bÞ : - Tham khảo về nhà văn G. đơ Mô pa xăng (tài liệu văn học nớc ngoài).- phiếu học tập - HS: bµi so¹n C- tiÕn tr×nh d¹y vµ häc : 1- ổn định tổ chức : 2- KiÓm tra : Câu hỏi: Trang phục và trang bị của Rô- bin - xơn đợc tác giả miêu tả nh thế nào? Qua đó cho biÕt R« - bin - x¬n lµ ngêi nh thÕ nµo? 3- Bµi míi : Hoạt động của GV- HS Néi dung * Hoạt động 1 : Khởi động - giới thiệu bài * Hoạt động 2 : Hớng dẫn HS tìm hiểu tác giả tác I- Giới thiệu tác giả tác phẩm: phÈm. 1- t¸c gi¶: - HS đọc chú thích SGK 142. Giới thiệu Bố của Xi m«ng ? GV nhÊn m¹nh mét vµi nÐt vÒ nhµ v¨n Ph¸p (tµi liÖu tham kh¶o) + ¤ng më ®Çu sù nghiÖp s¸ng t¸c cña m×nh víi truyÖn “Viên mỡ bò”. Trong khoảng 10 năm cầm bút ông đã để lại sự nghiệp văn học đồ sộ : trên 300 truyện ngắn, 6 tiểu thuyÕt vµ mét sè t¸c phÈm thuéc thÓ lo¹i kh¸c. TruyÖn ngắn của ông nội dung cô đọng, sâu sắc, hình thức giản.

(250) dÞ trong s¸ng. + PhÇn ®Çu truyÖn Bè cña Xi m«ng kÓ chuyÖn chÞ Blăng sốt bị một ngời đàn ông lừa dối sinh ra Xi mông. Vì vậy Xi mông trở thành một đứa trẻ không có bố dới con mắt mọi ngời. Truyện bắt đầu khi Xi mông lúc đó khoảng 7, 8 tuổi lần đầu tiên đến trờng bị đám học trò chÕ diÔu. Em buån bùc, lang thang ra bê s«ng, chØ muèn chÕt cho xong. Hớng dẫn hs đọc - tìm hiểu văn bản - GV hớng dẫn HS đọc toàn đoạn trích, chú ý phân biệt lời kể chuyện, tả cảnh giọng nói lời đối thoại. - HS đọc - GV yªu cÇu kÓ tãm t¾t néi dung? -C¨n cø vµo diÔn biÕn cña truyÖn ta cã thÓ chia ®o¹n trÝch thµnh mÊy phÇn ? * Hoạt động 3: Đọc - hiểu văn bản. - Nhân vật Xi mông đợc kể và miêu tả qua đoạn trích là một em bé có nỗi đau đớn. Vì sao? - GV cho HS đọc đoạn 1. - Có nỗi đau đó em hành động nh thế nào? Hành động đó chứng tả điều gì? - Nỗi đau đớn ấy đợc bộc lộ qua những chi tiết nào ? - Nhà văn đã kể về tiếng khóc và những giọt nớc mắt, c¸ch nãi cña Xi m«ng nh thÕ nµo ? - HS t×m chi tiÕt. - Em cã nhËn xÐt g× vÒ nghÖ thuËt miªu t¶ t©m lÝ trong ®o¹n nµy? - GV tæng hîp n©ng cao : + Nỗi đau đớn của một đứa trẻ khiến cho ngời đọc cảm nhận và thông cảm với em, đồng thời có thái độ và cái nhìn nghiêm khắc với ngời gây ra nỗi đau đớn đó. + Liªn hÖ víi Cuéc chia tay cña nh÷ng con bóp bª (líp 7). GV cho HS đọc đoạn văn " bỗng một bàn tay chắc nÞch... bá ®i rÊt nhanh" - Nỗi khổ của Xi - mông đợc giải toả nh thế nào? - Xi - mông có thái độ và hành động gì khi gặp bác Phi líp? - ý định của nó xuất phát từ đâu? Học sinh đọc đoạn cuối - tìm hiểu thái độ của Xi- mông trớc sự trêu trọc của bọn b¹n tinh qu¸i? -Tãm l¹i nh©n vËt Xi - m«ng lµ em bÐ nh thÕ nµo? TiÕt 151 Nh©n vËt Bl¨ng sèt - §äc ®o¹n nãi vÒ nh©n vËt Bl¨ng sốt ? Chị đã đợc nhà văn giói thiệu nh thế nào ? + Là một trong những cô gái đẹp nhất vùng. Vì một thêi tuæi x©m lÇm lì bÞ lõa dèi mµ sinh ra Xi m«ng kh«ng cã bè. Nhng vÒ b¶n chÊt chÞ vÉn lµ mét ngêi phô nữ đức hạnh. - Bản chất tốt đẹp của Blăng sốt đợc thể hiện qua những chi tiÕt nµo ? - Hoạt động nhóm tìm chi tiết. . §¹i diÖn tr¶ lêi. 2- T¸c phÈm: * KÓ tãm t¾t: * DiÔn biÕn sù viÖc: - 4 phÇn: + Từ đầu-> khóc hoài: Nỗi đau đớn tuyÖt väng cña Xi m«ng. + TiÕp theo-> mét «ng bè: Xi m«ng gÆp b¸c Phi LÝp. + TiÕp -> Bá ®i rÊt nhanh: B¸c Phi lÝp ®a Xi m«ng vÒ nhµ, nhËn lµ bè em + Cßn l¹i: Ngµy h«m sau ë trêng. II Đọc - hiểu văn bản. 1- Nh©n vËt Xi m«ng * Nỗi đau đớn của Xi mông vì bị bạn bÌ trªu träc kh«ng cã bè. => Có ý định tự tử thể hiện một quyÕt t©m cao - Nỗi đau đớn đợc bộc lộ qua nhiều chi tiết miêu tả ý nghĩ và hành động. + TiÕng khãc, giät níc m¾t. + Qua cách nói khó khăn đứt quãng hoÆc lÆp ®i lÆp l¹i. => Tả diễn biến tâm trạng đứa trẻ trong hoàn cảnh đáng thơng qua hành động, cử chỉ, tiếng khóc phù hîp víi løa tuæi, tÝnh c¸ch cña XiM«ng. * T©m tr¹ng khi gÆp b¸c Phi -lÝp: - Xi - mông chút đợc nỗi đau khổ cña m×nh - Nghe lời Phi - líp để đa về nhà. - muèn b¸c Phi - lÝp lµm bè => XuÊt ph¸t mét khao kh¸t kh«ng cã bè - Khi b¹n trªu träc: qu¸t vµo mÆt chóng thÓ hiÖn râ niÒm h·nh diÖn => Nhân vật đáng thơng trong hoàn cảnh gia đình bất hạnh. 2. Nh©n vËt B l¨ng - sèt:. * Là một ngời phụ nữ đức hạnh - Tuy nghÌo nhng sèng trong s¹ch, đứng đắn và nghiêm túc - Thái độ với khách rất đúng mực. - Nçi lßng cña chÞ khi chøng kiÕn t©m tr¹ng cña Xi m«ng -> Thơng con và đau đớn hổ thẹn - GV nâng cao gợi sự đồng cảm của HS cho chÝnh m×nh. Nh©n vËt b¸c Phi lÝp - Qua ®o¹n trÝch em thÊy b¸c Phi lÞp lµ ngêi nh thÕ 3- Nh©n vËt Phi lÝp; nµo ?Ên tîng ®Çu tiªn vÒ b¸c lµ g× ? + Lµ mét ngêi c«ng nh©n cao lín, r©u tãc ®en, qu¨n, * Lµ mét ngêi c«ng nh©n cã tÊm.

(251) cã vÎ mÆt nh©n hËu. - Tấm lòng nhân hậu của bác Phi líp đợc diễn biễn ra sao ? - GV kh¸i qu¸t n©ng cao vÒ nh©n vËt. + DiÔn biÕn t©m tr¹ng cña Phi lÝp qua c¸c giai ®o¹n : Khi gặp Xi mông, trên đờng đa Xi mông về nhà, gặp chị Blăng sốt, lúc đối đáp với Xi mông cho ta hiểu đợc ý nghĩa nhân văn cao cả của truyện, bản chất tốt đẹp của ngời lao động chân chính đã giúp bác có niềm cảm th«ng s©u s¾c tríc nh÷ng sè phËn bÊt h¹nh. * Hoạt động 4: Hớng dẫn tổng kết - Mô pa xăng đã thÓ hiÖn s¾c nÐt diÔn biÕn t©m tr¹ng cña ba nh©n vËt trong ®o¹n trÝch nh»m nh¾n nhñ ta ®iÒu g× ? + Thái độ ứng xử với ngời xung quanh, cần phải có tÊm lßng nh©n hËu, kh«ng nªn döng dng tríc nh÷ng nçi ®au khæ bÊt h¹nh cña ngêi kh¸c. T×nh c¶m nh©n ¸i mµ Mô pa xăng tạo cho ngời đọc lòng yêu thơng bè bạn và më réng ra lµ lßng th¬ng yªu con ngêi. - T×m hiÓu vµ ph©n tÝch gi¸ trÞ néi dung vµ nghÖ thuËt cu¶ truyÖn ? - HS đọc ghi nhớ ( SGK) * Hoạt động 5:Củng cố- Dặn dò 1- Củng cố : - Nhân vật Xi mông đợc miêu tả nh thế nào? qua thai độ của bọn trẻ bạn của Xi - mông tác giả muèn nh¾c nhë ®iÒu g×? 2- Híng dÉn vÒ nhµ : - Chuẩn bị bài luyện tập viết hợp đồng. lßng nh©n hËu. - An ủi động viên và dẫn em về nhà. - NhËn lµm bè Xi m«ng. * Bác Phi líp nhân hậu đã cứu sống Xi m«ng, nhËn lµm bè em, ®em l¹i niÒm vui cho em. III- Tæng kÕt : - Néi dung t tëng - NghÖ thuËt : diÔn biÕn t©m tr¹ng cña ba nh©n vËt. - Ghi nhí SGK 142. ... ........................................................................................................................................................ Ngµy :13/4/2011 TiÕt 153 «n tËp vÒ truyÖn I.Môc tiªu 1- KiÕn thøc. Đặc trưng thể loại qua các yếu tố nhân vật,sự việc, cốt truyện.. Những nội dung cơ bản của các tác phẩm truyện hiện đại Việt Nam đã học. Những đặc điểm nổi bật của các tác phẩm truyện đã học.. 2- Kü n¨ng :. RÌn kü n¨ng tæng hîp, ph©n tÝch, hÖ thèng hãa kiÕn thøc, ý nghÜa cña truyÖn.. 3- Thái độ :. C¶m nhËn néi dung t tëng cña truyÖn, tr©n träng, tù hµo vÒ quª hơng đất nớc..

(252) II- ChuÈn bÞ : - GV: tµi liÖu tham kh¶o- B¶ng hÖ thèng vÒ nh÷ng t¸c phÈm truyÖn. - HS: «n tËp kiÕn thøc - lËp b¶ng hÖ thèng III- tiÕn tr×nh d¹y vµ häc : 1- ổn định tổ chức : 2- KiÓm tra : trong giê 3- Bµi míi : * Hoạt động 1 : Khởi động - giới thiệu bài *Hoạt động 2: GV hớng dẫn HS lập bảng hệ thống những tác phẩm truyện đã học T¸c phÈm Lµng. LÆng lÏ Sa Pa. ChiÕc lîc ngµ BÕn quª Nh÷ng ng«i sao xa x«i. T¸c gi¶ Kim L©n 1948. Tãm t¾t néi dung chÝnh Qua t©m tr¹ng ®au sãt, tñi hæ cña «ng Hai ë n¬i t¶n c khi nghe tin lµng m×nh theo giÆc, truyÖn thÓ hiÖn t×nh yªu lµng quª s©u s¾c thèng nhÊt víi lßng yªu níc vµ tinh thÇn kh¸ng chiÕn cña ngêi n«ng d©n. NguyÔn Cuéc gÆp gì t×nh cê cña «ng ho¹ sÜ, c« kü s víi anh thanh niªn Thành Long làm việc một mình tại trạm khí tợng trên núi cao Sa Pa. Qua đó 1970 truyện ca ngợi những con ngời lao động thầm lặng, có cách lối sống cao đẹp, cống hiến hết sức mình cho đất nớc. NguyÔn ¤ng s¸u vµ bÐ Thu trong lÇn «ng vÒ th¨m nhµ vµ khi ë ë c¨n cø. Quang Sáng Qua đó ca ngợi tình cha con thắm thiết trong hoàn cảnh cuộc 1966 chiÕn tranh. NguyÔn Minh Qua nh÷ng c¶m xóc vµ suy ngÉm cña nh©n vËt NhÜ vµo lóc cuèi Ch©u đời, truyện thức tỉnh ở mọi ngời sự trân trọng những giá trị và vẻ 1985 đẹp bình dị, gần gũi của cuộc sống quê hơng. Lª Minh Cuộc sống chiến đấu của ba cô gái TNXP trên một cao điểm của Khuª tuyến đờng Trờng Sơn trong những năm chiến tranh chống Mỹ 1971 cøu níc. TruyÖn lµm næi bËt t©m hån trong s¸ng, giµu m¬ méng, tinh thần dũng cảm, cuộc sống chiến đấu đầy gian khổ hy sinh nhng rất hồn nhiên, lạc quan của họ.. Nhận xét về hình ành đời sống con ngời Việt Nam qua truyÖn - Truyện ngắn Việt Nam đợc sắp xếp theo các thời kỳ lịch sö nh thÕ nµo? + Cuéc kh¸ng chiÕn chèng Ph¸p. + Cuéc kh¸ng chiÕn chèng Mü. + Tõ sau 1975. - Hình ảnh đời sống con ngời Việt Nam đợc phản ánh qua truyÖn ?. II- Nhận xét về hình ảnh, đời sống con ngêi ViÖt Nam qua truyÖn - Những nét tiêu biểu của đời sống xã héi vµ con ngêi ViÖt Nam víi t tëng vµ t×nh c¶m cña hä trong nh÷ng thêi kú cã nhiÒu biÕn cè lín lao. - H×nh ¶nh con ngêi ViÖt Nam thuéc nhiÒu thÕ hÖ trong hai cuéc kh¸ng chiến chống Pháp Mĩ đợc thể hiện qua c¸c nh©n vËt: «ng Hai, anh thanh niªn, «ng S¸u, bÐ Thu, ba c« g¸i thanh - H×nh ¶nh con ngêi ViÖt Nam trong 2 cuéc kh¸ng chiÕn niªn xung phong chống Pháp và Mĩ đợc miêu tả qua những nhân vật nào? => T/c chung: yêu quê hơng đất nớc - Nªu nh÷ng nÐt næi bËt vÒ tÝnh chÊt vµ phÈm chÊt cña trung thùc hån nhiªn, gi¶n dÞ s·n sµng mçi nh©n vËt? cho độc lập dân tộc. - Những nhân vật đó họ có nét chung nào? IV- §Æc ®iÓm nghÖ thuËt cña c¸c - Nêu cảm nghĩ về nhân vật để lại cho em ấn tợng sâusắc truyện nhÊt? - HS ph¸t biÓu tù do c¶m nghÜ cña m×nh) Nêu đặc điểm nghệ thuật của truyện. - Về phơng thức trần thuật của các truyện có đặc điểm nh thÕ nµo ? - Hoạt động nhóm - Ph¬ng thøc trÇn thuËt . §¹i diÖn nhãm tr¶ lêi + Ng«i kÓ . Nhãm kh¸c nhËn xÐt + Ngôn ngữ sinh động . GV bổ xung chốt lại vấn đề. + Miªu t¶ t©m lý nh©n vËt - NhËn xÐt vÒ t¸c dông cña hai kiÓu trÇn thuËt ? + Kể chuyện tự nhiên, ngôn ngữ sinh động, trẻ trung đặc biệt miêu tả tâm lý nhân vật (Những ngôi sao xa xôi). - Tình huống truyện + Trần thuật theo dòng tâm trạng của nhân vật rất tinh + Những tình huống độc đáo tÕ (BÕn quª). - VÒ t×nh huèng truyÖn ? + BÕn quª - T×nh huèng nghÞch lý + LÆng lÏ Sa Pa – Cuéc gÆp gì bÊt ngê. + Lµng – Tin đồn.

(253) + Những ngôi sao xa xôi – Cuộc chiến đấu ác liệt + ChiÕc lîc ngµ - Hoàn cảnh đặc biệt - Em h·y ph©n tÝch t×nh huèng truyÖn cña mét trong n¨m truyện để thấy rõ tác dụng của việc lựa chọn tình huống trong truyÖn ? + HS tù nªu vµ ph©n tÝch. GV nhËn xÐt bæ sung * Hoạt động 3:Củng cố- Dặn dò 1- Cñng cè : -Nhắc lại các tác phẩm truyện hiện đại Việt Nam đã học. - Tác phẩm phản ánh đợc những gì về đất nớc và con ngời ViÖt Nam. 2- Híng dÉn vÒ nhµ : -T×m hiÓu vÒ thµnh phÇn c©u : thµnh phÇn chÝnh, thµnh phÇn phô, thµnh phÇn biÖt lËp, c¸c kiÓu c©u. - ¤n tËp theo hÖ thèng c©u hái cho kiÓm tra 1 tiÕt ......................................................................................................................................................... Ngµy:17 /4/2011 TiÕt 154 tæng kÕt vÒ ng÷ ph¸p ( tiÕp) Atiªu. Môc 1- KiÕn thøc. hÖ thèng kiÕn thøc vÒ câu,thµnh phÇn c©u, c¸c kiÓu c©u, biến đổi câu đã học. 2- Kü n¨ng :. Tổng hợp kiến thức về câu, nhận biết và sử dụng thành thạo các kiểu câu đã học. 3- Thái độ :. Vận dụng giao tiếp và viết câu đúng ngữ pháp.. B- ChuÈn bÞ : - GV tµi liÖu tham kh¶o - b¶ng phô - ¤n l¹i c¸c thµnh phÇn c©u líp 6, 7, 8, 9 C- Lªn líp : 1- ổn định tổ chức : 2- KiÓm tra : trong giê 3- Bµi míi : Hoạt động của GV- HS * Hoạt động 1 : Khởi động - giới thiệu bài * Hoạt động2 : Hệ thống các thành phần câu - KÓ tªn c¸c thµnh phÇn chÝnh vµ thµnh phÇn phô cña c©u? - HS tr¶ lêi. - HS làm bài tập 2 SGK 145 ? Phân tích câu theo sơ đồ : - GV treo b¶ng phô - HS lªn b¶ng ph©n tÝch - HS kh¸c nhËn xÐt, bæ xung GV chốt lại đáp án.. Néi dung C- Thµnh phÇn c©u I- Thµnh phÇn chÝnh vµ thµnh phÇn phô - Thµnh phÇn chÝnh : Chñ ng÷ vµ vÞ ng÷ - Thµnh phÇn phô : Tr¹ng ng÷, khëi ng÷ - Bµi tËp 2 (145) a) §«i cµng t«i mÉm bãng CN VN II- Thµnh phÇn biÖt lËp - Thµnh phÇn t×nh th¸i - Thµnh phÇn c¶m th¸n - Thành phần gọi đáp - Thµnh phÇn phô chó. - Bµi tËp 2 (145) a) Cã lÏ tiÕng ViÖt cña chóng ta ... -> T×nh th¸i.

(254) b) NgÉm ra th× t«i ... -> T×nh th¸i c) dõa xiªm thÊp .... vá hång-> Phô chó d) Bẩm -> Gọi đáp Cã khi ... -> T×nh th¸i LuyÖn tËp vÒ thµnh phÇn biÖt lËp e) Ơi ! Chiếc xe vận tải-> Gọi đáp - Thµnh phÇn biÖt lËp vµ dÊu hiÖu nhËn biÕt chóng ? + Không trực tiếp tham gia vào sự việc đợc nói đến trong III- Các kiểu câu c©u 1- Câu đơn + Ph©n lo¹i - HS lµm bµi tËp 2 SGK (145) ? Bµi 1( 146) - Hoạt động nhóm nhỏ a, CN: nghÖ sÜ - đại diện nhóm trả lời- nhóm khác nhận xét. VN: ghi lại những cái đã có b, CN: lêi göi cña nh©n lo¹i.. VN: phøc tËp h¬n - Bµi tËp 2 (147) a) Cã tiÕng nãi lÐo xÐo ë gian trªn C¸c kiÓu c©u, luyÖn tËp b) Mét anh thanh niªn hai m¬i - Híng dÉn HS lµm bµi tËp 1 SGK (146) b¶y tuæi + Câu đơn là câu có 1 cụm chủ vị. c) Nh÷ng ngän ®iÖn trªn qu¶n trêng .... thÇn tiªn. + Xác định chủ ngữ và vị ngữ trong câu. Hoa trong c«ng viªn - Hoạt động nhóm Nh÷ng qu¶ bãng sót v« téi v¹ -Nhãm 1,2 lµm bµi tËp 1 ( SGK- 46) cña bän trÎ con trong ... phè TiÕng ra cña bµ b¸n x«i s¸ng có cái mủng đội trên đầu Chao «i, cã thÓ lµ tÊt c¶ nh÷ng - Nhóm 2 làm bài tập 2 (147) ? Tại sao đó là các câu đặc cái đó. biÖt ? => câu đặc biệt . §¹i diÖn c¸c nhãm lªn tr×nh bµy 2- C©u ghÐp . Nhãm kh¸c nhËn xÐt - C©u cã tõ 2 côm C-V trë lªn. . GV nhận xét, bổ xung, chốt lại đáp án. - KiÓu quan hÖ gi÷a c¸c vÕ - Bµi 1( 148) -> Bæ sung -> Nguyªn nh©n -> Bæ sung - Kh¸i niÖm vÒ c©u ghÐp ? -> Nguyªn nh©n - Xác định các cụm C-V trong câu ở bài tập 1 và 2 SGK -> Mục đích (147) a) Anh gửi vào tác phẩm .... nhắn nhủ, anh muốn ... quanh IV- Biến đổi câu Bµi 1 ( 149) b) Nhng v× bom næ gÇn, Nho bÞ cho¸ng - C©u rót gän c) ¤ng l·o .....mµ «ng h¶ hª c¶ lßng. + quen råi d) Còn nhà hoạ sĩ ... bặt, vì cảnh .... đẹp một cách kỳ lạ. + ngµy nµo Ýt 3 lÇn e) §Ó ngêi con g¸i .... bµn, anh lÊy .... tr¶ cho c« g¸i - Hớng dẫn HS làm bài tập 3 SGK (147) ? Xác định mối Bài 2 ( 149) a) Và làm việc có khi suốt đêm. quan hÖ gi÷a c¸c vÕ c©u ? b) Thêng xuyªn a) Anh mong ... con bÐ, nhng con bÐ ... chÞu gäi c) Mét dÊu hiÖu ch¼ng lµnh b) ¤ng x¸ch c¸i lµn, c« «m bã hoa to -> NhÊn m¹nh néi dung cña bé c) Gi¸ mµ anh Êy cßn, anh Êy .... viÖc n÷a phËn t¸ch ra. - T¹o c¸c kiÓu c©u ghÐp cã mèi quan hÖ gi÷a c¸c vÕ c©u IVC¸c kiÓu c©u øng víi môc kh¸c nhau ? đích giao tiÕp kh¸c nhau * Hoạt động 4: Biến đổi câu C©u nghi vÊn - T×m c©u rót gän trong ®o¹n trÝch ? - Tìm bộ phận đợc tách ra từ câu trớc ? - GV híng dÉn HS lµm bµi tËp 3 - Biến đổi câu thành câu bị động ? + Đồ gốm đợc ngời thợ .... + Một cây cầu ... đợc tỉnh ta ... + Những ngôi ... ấy đợc ngời ta .... - C©u cÇu khiÕn.

(255) * Hoạt động 5: Các kiểu câu ứng với mục đích giao tiÕp kh¸c nhau - HS lµm bµi tËp 1 SGK 150 ? + Ba con ... kh«ng nhËn – C©u nghi vÊn (hái) + Sao con ... ph¶i – C©u nghi vÊn (hái) - Bµi tËp 2 (150). :Cñng cè- DÆn dß Cñng cè : §· lµm trong c¸c phÇn «n tËp Híng dÉn vÒ nhµ -Hoàn chỉnh các bài tập đã làm vào vở. - ¤n tËp giê sau KT phÇn truyÖn Ngµy d¹y : 18/4/2011 TiÕt 155 kiÓm tra vÒ truyÖn A- Môc tiªu 1- KiÕn thøc 2- Kü n¨ng : 3- Thái độ :. Đánh giá nhận thức của học sinh các tác phẩm truyện hiện đại Việt Nam đã học trong chơng trình ngữ văn 9 : tác giả, tác phÈm, néi dung, nghÖ thuËt ... RÌn kü n¨ng ph©n tÝch vµ ph¸t biÓu c¶m nghÜ vÒ nh©n vËt vµ t¸c phÈm v¨n häc. Kü n¨ng thùc hµnh dïng tõ chÝnh x¸c, râ nghÜa. Có ý thức vận dụng những kiến đã học làm bài tập thực hành.. B- ChuÈn bÞ : 1. GV:ĐỀ BÀI: Câu 1 : (3 điểm) Em hãy nêu những hình ảnh, chi tiết mang ý nghĩa biểu tượng trong văn bản « Bến Quê » của Nguyễn Minh Châu ? Câu 2: (7điểm). Cảm nhận của em về vẻ đẹp tâm hồn và cuộc sống chiến đấu của các nhân vật nữ thanh niên xung phong trong truyện « Những ngôi sao xa xôi » của Lê Minh Khuê. ĐÁP ÁN : Câu 1 : (3điểm ): Những hình ảnh, chi tiết mang ý nghĩa biểu tượng trong văn bản « Bến Quê » của Nguyễn Minh Châu : - Hình ảnh bãi bồi ven sông - Bến quê - Những cánh hoa bằng lăng càng thẫm màu... , tiếng những tảng đất đổ òa vào giấc ngủ của Nhĩ - Đứa con trai sa vào đám cờ thế ven đường - Cử chỉ của Nhĩ ở cuối truyện - Con đò chở khách trên sông Hồng cập bến Câu 2 : (7 điểm) : - Viết dưới dạng văn nghị luận về tác phẩm truyện. - Các yêu cầu được thực hiện. 1/ Nội dung a /Nêu hoàn cảnh sống và chiến đấu của các nhân vật. *Hoàn cảnh sống và chiến đấu: +Trên 1 cao điểm, giữa vùng trọng điểm của tuyến đường Trường Sơn. +Công việc : đo khối lượng đất lấp vào hố bom, đếm bom chưa nổ, phá bom. =>Công việc căng thẳng, đòi hỏi phải dũng cảm và hết sức bình tĩnh. b/Nêu vẻ đẹp tâm hồn của các nhân vật *Caù tính : +Phương Định nhạy cảm, hồn nhiên, thích mơ mộng, vô tư hay sống với những kỉ niệm, thích ngaém mình trong göông..

(256) +Chị Thao người từng trải, thiết thực có nhiều dự tính về tương lai, trong công việc bình tĩnh, cương quyết, táo bạo, nhưng rất sợ máu, thích chép bài hát. +Nho lúc bướng bỉnh, mạnh mẽ, lúc lầm lì cực đoan, thích thêu hoa rực rỡ trên gối… *Phaåm chaát chung: +Có tinh thần trách nhiệm cao đối với công việc, giàu lòng dũng cảm, tình đồng đội gắn bó. +Dễ xúc cảm, hay mơ mộng, dễ vui buồn, thích làm đẹp cho cuộc sống. * Tập trung phân tích nhân vật chính : Phương Định. c/Cảm nghĩ của em về những nhân vật ấy . 2-Hình thức : a/ Một đoạn (bài) văn nghị luận về tác phẩm truyện b/Học sinh trình bày bài làm theo các luận điểm. c/ Cách dùng từ, đặt câu, viết đọan văn chuẩn xác, hợp lý. d/ Trình bày sạch sẽ, chữ viết rõ ràng, mạch lạc 3-Thang điểm a/mức 4 - 5đ : Dành cho bài làm tốt. b/mức 2,5đ-->3,5đ : Dành cho bài làm mức TB-->Khá. c/mức 2đ-->1,5đ : Dành cho bài làm còn nhiều hạn chế về nội dung và hình thức. d/mức dưới 1đ : Bài làm còn yếu kĩ năng viết văn hoặc sai lệch về nội dung và phương thức làm bài 2. HS : ôn tập 5 truyện đã học : chiếc lợc ngà, Làng, Lặng lẽ Sa Pa, Bến quê và Những ngôi sao xa x«i. TËp ph©n tÝch nh©n vËt vµ t×nh huèng truyÖn. III- Tiến hành kiểm tra : 1- ổn định tổ chức : 2- KiÓm tra : *Hoạt động1: Phát đề *Hoạt động2:HS làm bài *Hoạt động3:Thu bài *Hoạt động4: Cñng cè- dặn dò - Thu bµi - NhËn xÐt giê kiÓm tra - Ôn lại toàn bộ kiến thức đã học. - So¹n bµi: Con chã BÊc. Ngµy d¹y20/4/2011. TiÕt 156 con chã bÊc (TrÝch TiÕng gäi n¬i hoang d·) Giắc Lơn đơn. A- Môc tiªu 1- KiÕn thøc. Những nhận xét tinh tế và trí tưởng tượng tuyệt vời của tác giả khi viết về loài vật Tình yêu thương, sự gần gũi của nhà văn khi viết về con chó Bấc. 2- Kü n¨ng :. Đọc hiểu một văn bản dịch thể loại tự sự. 3- Thái độ :. Gi¸o dôc lßng yªu th¬ng loµi vËt. B- ChuÈn bÞ : -GV: tµi liÖu tham kh¶o vÒ nhµ v¨n vµ tãm t¾t truyÖn - HS: bµi so¹n C- tiÕn tr×nh d¹y vµ häc : 1- ổn định tổ chức : 2- KiÓm tra : T©m tr¹ng cña Xi M«ng trong ®o¹n trÝch? 3- Bµi míi :.

(257) Hoạt động của GV- HS * Hoạt động 1 : Khởi động - giới thiệu bài * Hoạt động 2 : Hớng dẫn tìm hiểu tác giả, tác phÈm - HS đọc chú thích. Nêu một vài nét chính về nhà v¨n vµ t¸c phÈm TiÕng gäi n¬i hoang d·. * Hoạt động 3 đọc hiểu văn bản - Nhà văn đã chia đoạn trích thành 3 phần. Nêu nội dung chÝnh cña tõng phÇn ? - NhËn xÐt cña em vÒ c¸ch chia ? + Phần 3 gồm 3 đoạn văn, có độ dài lớn hơn độ dài của cả hai phần trớc cộng lại. Bố cục ấy thể hiện ý đồ cña nhµ v¨n chñ yÕu muèn nãi vÒ con chã BÊc vµ mọi biểu hiện tình cảm của nó đối với chủ. T×nh c¶m cña Thoãc t¬n víi BÊc ( 16 phót) GV cho HS đọc đoạn trích:" con ngời này đến nói đấy" - T×m chi tiÕt giíi thiÖu t×nh c¶m cña Thoãc T¬n víi BÊc? + “T×nh yªu th¬ng, mét t×nh yªu th¬ng thùc sù vµ nång nµn ®Çu ” trong lßng con chã BÊc chØ cã Gi«n Thoóc tơn mới khơi dậy đợc tình cảm ấy. - Vì sao Thoóc tơn lại khơi dậy đợc tình cảm ấy chứ kh«ng ph¶i ai kh¸c ? + Vì con ngời ấy đã cứu sống nó. + Nhng h¬n thÕ n÷a anh cßn lµ mét «ng chñ lý tëng - BiÓu hiÖn cña lý tëng Êy lµ g× ? GV định hớng: + Thoãc t¬n kh«ng gièng nh nh÷ng ngêi kh¸c “ch¨m nom chã cña hä chØ xuÊt ph¸t tõ ý thøc vÒ nghÜa vô vµ v× lîi Ých kinh doanh”, anh ch¨m sãc chã của mình và đặc biệt đối với Bấc “nh thế chúng là con c¸i cña anh vËy”. + Cách chăm sóc đối xử của anh đối với Bấc cho thÊy r»ng tõ trong ý nghÜ t×nh c¶m, anh kh«ng xem BÊc chØ lµ mét con chã mµ lµ mét con ngêi h¼n hoi, là đồng loại, là bạn bè, là ngời thân của anh. -ë ®o¹n v¨n nµy nhµ v¨n miªu t¶ rÊt kü t×nh c¶m, cö chỉ, hành động của cả hai mục đích cách tả đó ? + Bấc đã qua tay nhiều ông chủ độc ác, chỉ có Gi«n Thoãc t¬n lµ cã lßng nh©n tõ, yªu th¬ng nã. - HS so s¸nh t×nh c¶m cña BÊc víi Thoãc T¬n vµ X¬ - kÝt, NÝch. - NhËn xÐt vÒ c¸ch quan s¸t vµ nghÖ thuËt miªu t¶ biÓu hiÖn t×nh c¶m cña nhµ v¨n ? - NhËn xÐt c¸ch biÓu hiÖn t×nh c¶m ? - Trong thơ và truyện ngụ ngôn các con vật thờng đợc nhân cách hóa, vật cũng nói đợc tiếng ngời. Vậy sao nhµ v¨n kh«ng cho BÊc nãi tiÕng ngêi ? GV định hớng: + Bấc không đợc xây dựng nh thế. Nó không nói đợc tiếng ngời, họng nó chỉ rung lên những âm thanh kh«ng thèt lªn lêi. Nhng trong c¶m nhËn cña Thoãc t¬n nã hÇu nh biÕt nãi. Khi c¶m nhËn nh vËy dêng nh Thoóc tơn thấu hiểu đợc thế giới “tâm hồn” phong phó cña nã. * Hoạt động 4:Củng cố- Dặn dò 1- Cñng cè : - Hoạt động nhóm: GV ph¸t phiÕu häc tËp ý nµo cña nhµ v¨n thÓ hiÖn chiÒu s©u t©m hån BÊc : A- Tình yêu thơng của Bấc phần lớn đợc diễn đạt bằng sự tôn thờ B- Nã thêng n»m phôc díi ch©n Thoãc t¬n hµng giê. Néi dung I-Đọc hiểu chú thích: 1 T¸c gi¶, Giắc Lân đơn (1876-1916) là nhà văn hiện thùc MÜ næi tiÕng ®Çu TK XX 2. T¸c phÈm: - TruyÖn TiÕng gäi n¬i hoang d·. II. §äc - hiÓu văn bản 1. §äc: 2- Bè côc : 3 phÇn. + Phần 1: từ đầu- > lên đợc: Mối quan hệ gi÷a BÊc vµ Thoãc t¬n + Tiếp -> nói đấy: Tình cảm của Thoóc tơn đối với Bấc + Còn lại:Tình cảm của Bấc đối với chủ. 3- Tình cảm của Giôn Thoóc tơn đối với con chã BÊc * T×nh yªu th¬ng nång nµn cña Thoãc t¬n víi con chã BÊc. - Cøu sèng nã - «ng chñ lÝ tëng - Coi chóng lµ con c¸i - TruyÖn trß l©u víi chóng - §a ®Çu anh vµo ®Çu nã - Kªu lªn... =>BiÓu hiÖn cña t×nh yªu th¬ng trong ý nghÜ, t×nh c¶m coi BÊc nh con víi t×nh c¶m yªu th¬ng tr×u mÕn thùc sù. - Lßng nh©n tõ yªu th¬ng BÊc cña Thoãc t¬n 4- Nh÷ng biÓu hiÖn t×nh c¶m cña con chã BÊc víi Thoãc T¬n: - Th¬ng yªu s«i næi nång ch¸y - Thơng yêu đến tôn thờ.. BÊc - Sung síng ng©y ngÊt - bËt dËy, miÖng cêi - H¸ miÖng c¾n vê tay, n»m phôc díi ch©n hµng giê, m¾t h¸o høc tØnh t¸o - §ªm vïng dËy trờn đến nghe hơi thë cña chñ => NghÖ thuËt t¶ kÓ -> t×nh c¶m sung síng t«n thê mét c¸ch toµn t©m toµn ý, thiªng liªng sïng kÝnh hết lòng hết sức để b¶o vÖ chñ. X¬ - kÝt, NÝch - Thäc mòi vµo bµn tay Thoãc T¬n để đợc vỗ về. - NÝch chåm lªn t× ®Çu vµo ®Çu gèi Thoãc t¬n. => ThÓ hiÖn t×nh cảm mạnh mẽ đơn ®iÖu suång s·..

(258) C- Nó nằm xa hơn, về một bên hoặc đằng sau anh quan s¸t h×nh d¸ng cña anh ... D- Tình cảm của Bấc ngời ánh lên qua đôi m¾t nã táa r¹ng ra ngoµi . §¹i diÖn c¸c nhãm tr¶ lêi GV thu phiÕu häc tËp, nhËn xÐt. 2- DÆn dß -«n tËp tiÕng ViÖt kiÓm tra 1 tiÕt. - BÊc biÕt suy nghÜ, vui mõng vµ lo sî - TrÝ tëng tîng tuyÖt vêi vµ lßng yªu th¬ng loµi vËt cña nhµ v¨n. III- Tæng kÕt Ghi nhí SGK 154. Ngày 21/4/2011 TiÕt 157 kiÓm tra tiÕng viÖt I- Môc tiªu 1- KiÕn thøc. 2- Kü n¨ng :. §¸nh gi¸ nhËn thøc cña häc sinh vÒ c¸c néi dung kiÕn thøc tiÕng ViÖt líp 9 kú II : khëi ng÷, thµnh phÇn biÖt lËp, liªn kÕt c©u ®o¹n v¨n, têng minh vµ hµm ý, mét sè phÐp tu tõ tiÕng ViÖt. Rèn kỹ năng nhận biết, phân tích, đánh giá tác dụng và cách sử dông trong nãi vµ viÕt. Có ý thức vận dụng những kiến đã học làm bài tập thực hành.. 3- Thái độ : II- ChuÈn bÞ : GV: Đề bài + đáp án Đề bài: Câu 1(2 điểm) *Nối nội dung ở cột A phù hợp nội dung cột B . A B A với B 1-Thành phần tình thái. a - Tạo lập và duy trì cuộc thoại. 1….. 2-Thành phần cảm thán. b- Thể hiện cách nhìn của người nói. 2…… 3-Thành phần phụ chú. c- Thể hiện tâm lí của người nói. 3…… 4-Thành phần gọi đáp. d- Bổ sung một số chi tiết cho nồng cốt câu. 4…….. Câu2: Thế nào là khởi ngữ? Chỉ ra khởi ngữ trong câu sau: “Làm bài, anh ấy cẩn thận lắm”? Chuyển câu trên thành câu không có khởi ngữ? (3 điểm) Câu 2: Viết một đoạn văn ngắn (5-7 câu), giới thiệu truyện ngắn “Bến quê” của Nguyễn Minh Châu, trong đó sử dụng các phép lặp từ ngữ, phép thế và phép nối để liên kết các câu. (5 điểm) ĐÁP ÁN Câu 1. 1b,2c, 3d, 4a Câu 2- Khởi ngữ là thành phần đứng trước chủ ngữ để nêu lên đề tài được nói đến trong câu. (1 đ) - Thành phần khởi ngữ trong câu: làm bài. - Chuyển câu: Anh ấy làm bài cẩn thận. Câu 3: HS viết đoạn văn giới thiệu về truyện ngắn “Bến quê” trong đó phải sử dụng phép nối, phép lặp, phép thế để liên kết câu. - Đoạn văn phải có sự liên kết chặt chẽ giữa các câu và cùng hướng vào việc giới thiệu tác phẩm Bến quê của Nguyễn Minh Châu -Tuỳ vào bài viết của HS để cho điểm. HS: «n tËp kiÕn thøc III- tiÕn tr×nh d¹y vµ häc : 1- ổn định tổ chức : 2- KiÓm tra : *Hoạt động1: Phát đề *Hoạt động2:HS làm bài *Hoạt động3:Thu bài *Hoạt động4: Cñng cè- dặn dò - Thu bµi - NhËn xÐt giê kiÓm tra - Ôn lại toàn bộ kiến thức đã học. -ChuÈn bÞ bµi tæng kÕt v¨n häc níc ngoµi.

(259) Ngày 22/4/2011 TiÕt 158 luyện tập viết hợp đồng A. Môc tiªu. 1. KiÕn thøc: - Những kiến thức cơ bản về đặc điểm, chức năng, bố cục của hợp đồng. 2. Kü n¨ng: - Viết một hợp đồng ở dạng đơn giản, đúng quy cách. 3. Thái độ: - Giáo dục học sinh có thái độ cẩn thận khi soạn thảo hợp đồng và ý thức nghiêm túc tuân thủ những điều đợc kí kết trong hợp đồng. B. ChuÈn bÞ. 1. GV: Gi¸o ¸n, SGK, SGV. 2. HS: ChuÈn bÞ bµi theo c©u hái sgk. C. TiÕn tr×nh tæ chøc d¹y häc. 1.Tæ chøc: 2. KiÓm tra bµi cò: KÕt hîp trong khi luyÖn tËp 3. Bµi míi: Hoạt động của GV- HS * Hoạt động 1 : Khởi động - giới thiệu bài *HoỈtường2.Hợng dẫn Ận phần lÝ thuyết - Nêu mục đích và tác dụng của hợp đồng? - HS: - HS: §äc c©u hái 2 SGK (T. 157) - Trong c¸c lo¹i v¨n b¶n trªn v¨n b¶n nµo cã tÝnh chÊt ph¸p lÝ? - HS: - HS: §äc môc 3 SGK (T.157) - Mét b¶n hîp gåm cã nh÷ng môc nµo? Néi dung chÝnh cña mçi môc? - HS: - Phần nội dung chính của hợp đồng đợc trình bµy díi h×nh thøc nµo? - HS: - Nh÷ng yªu cÇu vÒ hµnh v¨n, sè liÖu cña hîp đồng? - HS:. *Hoạt động 3: Hớng dẫn luyện tập.. Néi dung I. ¤n tËp lÝ thuyÕt 1. Mục đích và tác dụng của hợp đồng - Hợp đồng là cơ sở để các bên tham gia kí kÕt rµng buéc lÉn nhau, cã tr¸ch nhiÖm thùc hiện các điều khoản đã nghi nhằm đảm bảo cho công việc thu đợc hiệu quả, tránh đợc thiÖt h¹i cho c¸c bªn. 2. V¨n b¶n cã tÝnh chÊt ph¸p lÝ - V¨n b¶n cã tÝnh chÊt ph¸p lÝ lµ v¨n b¶n hîp đồng. 3. Một bản hợp đồng gồm: 3 mục + PhÇn më ®Çu + PhÇn néi dung + PhÇn kÕt thóc - Phần nội dung chính đợc ghi lại theo từng điều khoản đợc thống nhất một cách cụ thể chÝnh x¸c. 4. nh÷ng yªu cÇu vÒ hµnh v¨n, sè liÖu cña hîp đồng. - Câu văn trong hợp đồng phải ngắn gọn, dễ hiểu và đơn nghĩa. Các từ ngữ đơn giản, tránh dïng tõ ng÷ chung chung. - Số liệu trong hợp đồng phải đợc ghi cụ thể vµ chÝnh x¸c. II. LuyÖn tËp.

(260) - HS: §äc bµi tËp 1. Th¶o luËn nhãm( Nhãm lín) - Chọn cách diễn đạt nào trong hai cách sau? Tại sao? - HS:Thảo luận, đại diện nhóm trình bày. NhËn xÐt. a. Chọn cách 1 vì nó đảm bảo tính chính xác, chặt chẽ của văn bản hợp đồng. b.Chän c¸ch 2 v× nã cô thÓ, chÝnh x¸c h¬n. c. Chọn cách 2 vì nó đủ ý, ngắn gọn, rõ ràng. d. Chän c¸ch 2 v× nã rµng buéc tr¸ch nhiÖm cña bªn B. - GV: NhËn xÐt -> kÕt luËn - HS: Đọc các thông tin đã cho bài tập 2 - Em hãy lập hợp đồng cho thuê xe đạp dựa trên những thông tin đó? - HS: Viết hợp đồng - trình bày NhËn xÐt - GV: KÕt luËn. * Hoạt động 4:Củng cố- Dặn dò 1. Cñng cè: - Mục đích khi viết hợp đồng? - Gîi ý HS lµm bµi tËp 3, 4 (T. 158) 2. Híng dÉn häc ë nhµ - Xem lại phần lí thuyết về hợp đồng. Làm tiÕp bµi tËp 3, 4 (T. 158). Bµi tËp 1 (T. 157) - Các cách diễn đạt phải phù hợp là: a. Hợp đồng có giá trị từ ngày tháng năm đến hÕt ngµy th¸ng n¨m b. Bªn B ph¶i thanh to¸n cho bªn A b»ng USD . c. Bªn A sÏ kh«ng nhËn nÕu bªn B ®em lo¹i hàng không đúng phẩm chất, không đúng qui cách nh đã thoả thuận. d. Bên A có trách nhiệm đảm bảo số lợng, chất lợng, chủng loại... nh đã thoả thuận với bªn B. Bµi tËp 2 (T. 158) Lập hợp đồng cho thuê xe đạp. ...................................................................................................................................................... Ngµy soạn: 23/ 04/ 2011 TiÕt 159, 160 tæng kÕt v¨n häc níc ngoµi A- Môc tiªu 1- KiÕn thøc. Gióp häc sinh «n hệ thống kiÕn thøc vÒ nh÷ng t¸c phÈm v¨n học nớc ngoài đã học trong chơng trình THCS.. 2- Kü n¨ng :. Tổng hợp, hệ thống hoá kiến thức về các tác phẩm văn học nước ngoài đã học. Liên hệ với các tác phẩm văn học Việt Nam cùng đề tài.. 3- Thái độ :. Båi dìng n¨ng lùc c¶m thô vµ ph©n tÝch th¬, truyÖn níc ngoµi.. B- ChuÈn bÞ : - B¶ng hÖ thèng 19 v¨n b¶n v¨n häc níc ngoµi, tãm t¾t néi dung, nghÖ thuËt - phiÕu häc tËp. C- tiÕn tr×nh d¹y vµ häc 1- ổn định tổ chức : 2- KiÓm tra :.

(261) trong giê 3- Bµi míi : * Hoạt động 1 : Khởi động - giới thiệu bài * Hoạt động 1 : Hệ thống tác phẩm đã học từ lớp 6- > lớp 9 I- B¶ng hÖ thèng nh÷ng t¸c phÈm v¨n häc níc ngoµi. - Hoạt động nhóm: - C¸c nhãm lËp b¶ng thèng kª . đại diện nhóm trình bày -> nhóm khác nhận xét . GV chèt l¹i b¶ng. TT Tªn t¸c phÈm T¸c gi¶ Níc. ThÕ kû. 1. Xa ng¾m th¸c nói L. Lý B¹ch. Trung Quèc. VIII. TNTT. 2. Cảm nghĩ trong đêm thanh Lý Bạch tÜnh. Trung Quèc. VIII. Cæ phong. 3. NgÉu nhiªn viÕt nh©n buæi H¹ Tri Ch¬ng míi vÒ quª. Trung Quèc. VIII. TNTT. 4. Bµi ca nhµ tranh bÞ giã thu §ç Phñ ph¸. Trung Quèc. VIII. Cæ phong. 5. M©y vµ sãng. Ên §é. XX. V¨n xu«i. 6. ¤ng Guèc ®anh mÆc lÔ M« li e phôc. Ph¸p. XIX. KÞch. 7. Lßng yªu níc. £ ren bua. Nga. XX. ChÝnh luËn. 8. Buæi häc cuèi cïng. Đô đê. Ph¸p. XIX. V¨n xu«i. 9. C« bÐ b¸n diªm. An ®Ðc xen. §an m¹ch. XIX. TruyÖn ng¾n. 10. §¸nh nhau víi cèi xay giã. XÐc van tÐc. T©y ban XVII nha. TiÓu thuyÕt. 11. ChiÕc l¸ cuèi cïng. ¤ Hen ri. Mü. XX. TruyÖn ng¾n. 12. Hai c©y phong. Ai ma tèp. Nga. XX. TruyÖn ng¾n. 13. Cè h¬ng. Lç TÊn. Trung Quèc. XX. TruyÖn ng¾n. 14. Những đứa trẻ. Go r¬ ki. Nga. 15. Rô bin xơn ngoài đảo Đi phô hoang. Anh. XVIII. TiÓu thuyÕt. 16. Bè cña Xi m«ng. G. đơ mô pa xăng. Ph¸p. XIX. TruyÖn ng¾n. 17. Con chã BÊc. Lân đơn. Mü. XX. TiÓu thuyÕt. 18. §i bé ngao du. Ru x«. Ph¸p. XVIII. NLXH. 19. Chã sãi vµ cõu trong th¬ Hi p« lÝt Ten ngô ng«n cña La ph«ng ten. Ph¸p. XIX. NLVC. Ta go. HS ph¸t biÓu c¶m nghÜ - Thùc hµnh theo nhãm : + HS tù nªu suy nghÜ c¶m nhËn cña m×nh. C¸c HS kh¸c nhËn xÐt, bæ sung. GV nhËn xÐt bæ sung - Híng dÉn HS nªu c¶m nhËn vµ nhËn xÐt theo thÓ lo¹i ? + TruyÖn : Ph¬ng thøc trÇn thuËt ng«i kÓ, ng«n ng÷ sinh động, miêu tả tâm lý nhân vật, tình huống truyện ... + Th¬ : vÇn, nhÞp, tõ ng÷, biÖn ph¸p tu tõ ... + KÞch : §iÓm th¾t nót, më nót, kÞch tÝch .... * Hoạt động 3:Củng cố- Dặn dò 1- Cñng cè :. ThÓ lo¹i. TiÓu thuyÕt. II- Ph¸t biÓu c¶m nghÜ vÒ mét t¸c phÈm hoÆc mét nh©n vËt mµ em yªu thÝch.

(262) - Nªu néi dung vµ nghÖ thuËt cña c¸c t¸c phÈm 2-Híng dÉn vÒ nhµ : - §äc kÜ mét sè t¸c phÈm n¾m ch¾c néi dung vµ nghÖ thuËt. TiÕt 160 Hoạt động cuả GV- HS * Hoạt động 1 : Khởi động - giới thiệu bài * Hoạt động 2 : Những nét nổi bật của các tác phẩm - Nhắc lại chủ đề t tởng của một số t¸c phÈm v¨n häc níc ngoµi tiªu biÓu? GV định hớng: Phª ph¸n nh÷ng thãi h tËt xÊu (M« li e víi Trëng gi¶ häc lµm sang .Ca ngîi nh÷ng tÊm lòng nhân hậu, mối quan hệ tốt đẹp giữa con ngời với con ngời ( Ô. Hen ri với Chiếc lá cuối cïng). Khẳng định và ngợi ca nghị lực sức mạnh chiến th¾ng hoµn c¶nh cña con ngêi (R« bin x¬n ngoµi đảo hoang của Đi phô) ..... Đặc biệt với mọi tác phẩm đều hớng tới bồi dỡng tình cảm tốt đẹp của con ngời (tình yêu thiªn nhiªn, yªu quª h¬ng Lý B¹ch trong Xa ngắm thác núi L, Cảm nghĩ trong đêm thanh tÜnh. Dï ®i ®©u lµm g× song quª h¬ng vÉn lµ mét t×nh c¶m thêng trùc trong con ngêi NgÉu nhiªn viÕt nh©n buæi míi vÒ quª cña H¹ Tri Ch¬ng. Tấm lòng nhân hậu, trái tim đồng cảm không chỉ là ngời mà còn là tình cảm đối với loài vật nh Con chã BÊc cña L¬n ®©n ..... Qua truyÖn c¸c nhà văn còn hớng ngời đọc tới nhận thức và tình c¶m thÊm ®Ém chÊt nh©n v¨n nh truyÖn Bè cña Xi mông : biết phê phán thái độ và hành động đáng trách của lũ trẻ trêu chọc Xi mông đầy ác ý, biết cảm nhận và trân trọng vẻ đẹp của ngời phô n÷. Sèng lµ ph¶i biÕt c¶m th«ng vµ chia sÎ víi nçi bÊt h¹nh cña ngêi kh¸c. §ã lµ bøc th«ng ®iÖp göi g¾m cña M« pa x¨ng. - GV khái quát tổng kết những đặc điểm nổi bật vÒ nghÖ thuËt theo 3 thÓ lo¹i kh¸c nhau? GV kh¸i qu¸t vµi nÐt NT cña c¸c bµi th¬? đọc diễn cảm HS đọc diễn cảm một số bài thơ nớc ngoài mà em thÝch? -3- > 4 HS đọc GV nhËn xÐt tãm t¾t truyÖn - Hoạt động nhóm . đại diện nhóm lên trình bày -> nhóm khác nhËn xÐt . GV tæng hîp kh¸i qu¸t l¹i néi dung. * Hoạt động 3:Củng cố- Dặn dò 1- Cñng cè : - Chủ đề của các tác phẩm văn học nớc ngoài - Hoạt động nhóm - GV giao phiÕu häc tËp ( in s½n) - §¹i diÖn tr¶ lêi - GV nhËn xÐt -> chèt l¹i 2-Híng dÉn vÒ nhµ : - Tãm t¾t l¹i t¸c phÈm văn học Việt Nam đã học. Néi dung III- Nh÷ng nÐt næi bËt qua c¸c t¸c phÈm : 1- Néi dung : + Mang ®Ëm mµu s¾c, phong tôc tËp qu¸n cña nhiÒu níc trªn thÕ giíi + Nội dung đề tới nhiều vấn đề của xã hội, nhân sinh ở các nớc thuộc những thời đại khác nhau -> giúp ta bỗi dỡng tình cảm tốt đẹp, yêu thiên nhiªn, ghÐt c¸i ¸c. - Bỗi dỡng tình cảm đẹp. 2- NghÖ thuËt - Th¬ §êng - Tù sù - NghÞ luËn IV.§äc diÔn c¶m th¬ níc ngoµi:. V. Tãm t¾t truyÖn: - Nhãm 1,2: c« bÐ b¸n diªm - Nhãm 3,4: ChiÕc l¸ cuèi cïng.

(263) Ngày : 23/ 04/ 2011 TiÕt 161. b¾c s¬n (TrÝch håi bèn) NguyÔn Huy Tëng. A-Môc tiªu 1- KiÕn thøc. Đặc trưng cơ bản thể loại kịch. Tình thế cách mạng khi cuộc khởi nghĩa Bắc Sơn xảy ra. Nghệ thuật viết Kịch của Nguyễn Huy Tưởng.. 2- Kü n¨ng :. Đọc hiểu một văn bản kịch. 3- Thái độ :. Hiểu đợc cách mạng Việt Nam và tinh thần yêu nớc đi theo cách m¹ng cña ngêi d©n. B- ChuÈn bÞ : GV: gi¸o ¸n - tµi liÖu tham kh¶o HS: bµi so¹n C- tiÕn tr×nh d¹y vµ häc : 1- ổn định tổ chức : 2- KiÓm tra : 2- Bµi míi : Hoạt động của GV- hs * Hoạt động 1 : Khởi động - giới thiệu bài * Hoạt động 2: Đọc hiểu văn bản - HS đọc chú thích SGK - Giíi thiÖu vÒ nhµ v¨n NguyÔn Huy Tëng + Viết văn từ trớc 1945. Sáng tác của ông đề cao tinh thÇn d©n téc vµ giµu c¶m høng lÞch sö. + 1966 đợc nhà nớc truy tặng Giải thởng Hồ Chí Minh. GV thuyết trình: Tiểu thuyết: đêm hội long Trì, An t công chóa, 4 n¨m sau + Kịch: cột đồng mã viện,những ngời ở lại + TruyÖn vµ kÝ: TruyÖn phim luü hoa ( 1961) kÝ sù cao l·ng( 1951) chiÕn sÜ ca n«, AnDV s©y thµnh èc..-> N¨m 2006 NXB TN tËp hîp nhËt kÝ cña «ng vµ ph¸t hµnh thµnh mang tên: nhật kí Ng huy Tởng-> 1995HĐNDân thủ đô HN đã đặt tên cho một đờng phố của thủ đô là NG huy Tởng. - KÞch lµ g×? + KÞch lµ mét trong ba lo¹i h×nh v¨n häc (tù sù, tr÷ t×nh, kịch) đồng thời thuộc loại hình sân khấu nghệ thuật. - Ph¬ng thøc thÓ hiÖn? + Ph¬ng thøc thÓ hiÖn cña kÞch b»ng ng«n ng÷ trùc tiÕp (đối thoại, độc thoại) và hành động của nhân vật mà không thông qua lời ngời kể chuyện. Kịch phản ánh đời sống qua mâu thuẫn, xung đột thể hiện ra thành hành động kịch. + CÊu tróc cña mét vë kÞch : håi, líp (c¶nh) thêi gian, kh«ng gian trong kÞch. - Cã nh÷ng lo¹i kÞch nµo?. Néi dung I- §äc - t×m hiÓu chung: 1- t¸c gi¶ :. 2. T¸c phÈm: - KÞch lµ mét trong ba lo¹i h×nh v¨n häc thuéc lo¹i h×nh NT s©n khÊu - Ph¬ng thøc thÓ hiÖn b»ng ng«n ngữ trực tiếp và hành động của nh©n vËt - ThÓ lo¹i: ca kÞch, kÞch nãi, hµi kÞch. - KÞch “B¾c S¬n” lµ t¸c phÈm më ®Çu cho kÞch nãi c¸ch m¹ng.

(264) - CÊu tróc? - KÞch BS cã gi¸ trÞ nh thÕ nµo trong nÒ c¸ch m¹ng níc ta? GV më réng thªm Vë kÞch gåm 5 håi. Bèi c¶nh lµ cuéc khëi nghÜa B¾c S¬n (1940-1941) xoay quanh mèi quan hÖ gi÷a nh÷ng ngêi trong gia đình cụ Phơng một nông dân ngời Tày, một nghÜa qu©n víi cuéc khëi nghÜa, víi nh÷ng ngêi chiÕn sÜ c¸ch m¹ng. - GV hớng dẫn HS đọc phân vai : + Th¸i + Cöu + Ngäc + Th¬m + Ngêi dÉn kÞch - Em h·y tãm t¾t néi dung håi 14 - Theo em các lớp kịch này gần với phơng thức biểu đạt nµo? V× sao? II. §äc - hiểu văn bản -Trong líp kÞch nµy gåm nh÷ng nh©n vËt nµo? Nh©n vËt nµo lµ nh©n vËt chÝnh? -Xung đột trong hồi kịch này là gì? ( Xung đột cơ bản là g×?) - Xung đột kịch diễn ra giữa các lực lợng xã hội nào? Nh©n vËt tiªu biÓu cho mçi lùc lîng? Trong håi 4 em thÊy t×nh huèng nµo c¨ng th¼ng bÊt ngê? - Hành động kịch đợc diễn ra giữa các nhân vật nào? - Nh©n vËt nµo béc lé râ nhÊt diÔn biÕn néi t©m? GV định hớng: + Xung đột (ở diện rộng) giữa lực lợng cách mạng (Th¸i, Cöu) vµ lùc lîng ph¶n c¸ch m¹ng (Ngäc). + Xung đột (ở diện hẹp) đó là xung đột ngay trong nội t©m nh©n vËt (Th¬m). + Xung đột kịch diễn ra trong chuỗi các hành động kịch có quan hệ gắn kết với nhau : Xung đột giữ LLCM và phản CM diễn ra trong hoàn cảnh cuộc KN Bắc Sơn bị đàn áp, kẻ thù (đại diện là Ngọc và tay sai) đang truy lùng chiến sĩ CM (Cửu, Thái). Chính trong xung đột ấy Ngọc bộc lộ bản chất Việt gian (muốn có danh phận để khỏi bị lép vế, muốn có nhiều tiền để tậu nhà, ruộng, chạy hàm ... do đó sẵn sàng đi lùng bắt ngời). Còn Thái, Cửu bị truy ®uæi ch¹y nhÇm vµo nhµ Ngäc. Trong hoµn c¶nh Êy b¶n chất ngời CM ngời sáng. Đặt Thơm vào sự lựa chọn đứng h¼n vÒ phÝa CM. * Hoạt động 3:Củng cố- Dặn dò 1. Cñng cè: 2. Hớng dẫn học ở nhà: - Tập đọc phân vai, trả lời c©u hái cßn l¹i D. Rót kinh nghiÖm sau giê d¹y:. 3. §äc tãm t¾t ®o¹n trÝch:. II. Đọc - hiểu văn bản: 1. Xung đột và hành động kịch: - Xung đột cơ bản trong lớp kịch là xung đột giữa lực lợng cách mạng vµkÎ thï - Nh©n vËt tiªu biÓu cho lùc lîng c¸ch m¹ng Th¸i- Cöu - Th¬m, tiªu biÓu cho bän ph¶n c¸ch m¹ng lµ Ngọc và đồng bọn của y. TiÕt 162 b¾c s¬n ( tiÕp) (TrÝch håi bèn) NguyÔn Huy Tëng C- tiÕn tr×nh d¹y vµ häc : 1- ổn định tổ chức : 2- KiÓm tra : 2- Bµi míi : Hoạt động của GV- HS * Hoạt động 1 : Khởi động - giới thiệu bài Hoạt động 2: Phân tích nhân vật Thơm - GV nêu nh÷ng nÐt chÝnh vÒ nh©n vËt Th¬m cña c¸c håi kÞch tríc ?Nh©n vËt Th¬m ë vµo hoµn c¶ch nh thÕ nµo? GV định hớng + Lµ vî Ngäc, mét nho l¹i trong bé m¸y cai trÞ cña Pháp. Thơm quen sống an nhàn, đợc chồng chiều chuộng, thích ăn diện. Vì thế cô đứng ngoài phong trào. Néi dung II-Đọc - hiÓu v¨n b¶n a- Nh©n vËt Th¬m : - Hoµn c¶nh: + Cha vµ em hy sinh, mÑ bá ®i + Ngäc lµ ngêi th©n duy nhÊt nhng l¹i lµ ViÖt gian.

(265) khi cuéc khëi nghÜa næ ra, dï cha vµ em trai lµ nh÷ng quÇn chóng tÝch cùc tham gia. + Cuộc khởi nghãi bị đàn áp, cha em Thơm hy sinh, mẹ bá ®i, chØ cßn l¹i ngêi th©n duy nhÊt lµ Ngäc, nhng Ngọc lộ dần bộ mặt phản động. - Khi t×nh huèng sÈy ra Th¬m cã t©m tr¹ng nh thÕ nµo? - Thơmđã ở vào một tình thế nh thế nào? + Nhng Th¬m vÉn cha mÊt ®i b¶n chÊt trung thùc, lòng tự trọng và tình thơng ngời ở một cô gái gia đình n«ng d©n. V× thÕ Th¬m quý träng «ng gi¸o Th¸i mét cán bộ CM. Khi phong trào bị đàn áp cha và em hy sinh, Th¬m ©n hËn vµ cµng bÞ giÇy vß khi biÕt Ngäc làm tay sai cho giặc, dẫn quân về đánh úp cuộc khởi nghÜa. + H×nh ¶nh ngêi cha lóc hy sinh, nh÷ng lêi cuèi cïng cña «ng, khÈu sóng trao l¹i cho Th¬m, sù hy sinh cña em trai, nhÊt lµ t×nh c¶nh th¬ng t©m cña ngêi mÑ gÇn nh hóa điên... tất cả đã ám ảnh, dày vò tâm trí cô. + Sự băn khoăn nghi ngờ đối với Ngọc càng tăng, cô luôn tìm cách dò xét, nhng Ngọc đều lảng tránh. Thơm vÉn cè nÝu kÐo chót tia hy väng - Tình huống xảy ra ở hồi 4 đặt Thơm đứng trớc những sù lùa chän nµo ? - T×m chi tiÕt Th¬m cøu Th¸i vµ Cöu? - Hành động của Thơm là hành động nh thế nào? - Qua hành động đó chứng tỏ Thơm là ngời nh thế nµo? - §Ó lµm râ néi t©m nh©n vËt nhµ v¨n dïng biÖn ph¸p nghÖ thuËt nµo ? + Bằng cách đặt nhân vật vào hoàn cảnh và tình huống gây cấn tác giả làm rõ đời sống nội tâm với những nỗi day dứt, đau xót, ân hận để rồi có hành động dứt khoát, đứng hẳn về phía CM. - Qua sù chuyÓn biÕn cña nh©n vËt Th¬m t¸c gi¶ khẳng định điều gì? ( trong những lúc CM bị đàn áp khốc liệt, CM vẫn không bị tiêu diệt và thức tỉnh đợc cả quần chúng) C¸c nh©n vËt Th¸i, Ngäc, Cöu - ë Håi 4 b¶n chÊt cña Ngäc béc lé nh thÕ nµo ? + Vốn là một anh nho lại, địa vị thấp kém trong bộ m¸y cai trÞ cña Ph¸p. Nu«i tham väng tháa m·n lßng ham muốn địa vị, quyền lực và tiền tài. Làm tay sai cho Pháp dẫn giặc về đánh trờng Vũ Lăng căn cứ khởi nghÜa. + DÉn giÆc lïng b¾t chiÕn sÜ CM, cè t×nh che giÊu Thơm bản chất và hành động của mình .... - Qua chi tiết đó cho thấy Ngọc là ngời nh thế nào? - §èi lËp víi ngäc - Th¸i vµ Cöu lµ ngêi nh thÕ nµo? - Hä cã b¶n chÊt g×? - Hoạt động nhóm( nhóm nhỏ theo bàn) . §¹i diÖn nhãm tr¶ lêi . GV đa đáp án * Hoạt động3 : ý nghĩa của văn bản- Nội dung - NT tr¾c nghiÖm? - HS lựa chọn đáp án B¶ng tæng kÕt . H§ nhãm - nèi * Hoạt động 4:Củng cố- Dặn dò 1. Củng cố: - GV củng cố kiến thức đã học 2. Hớng dẫn học ở nhà- Tập đọc phân vai, trả lời c©u hái cßn l¹i. + Ngäc mua chuéc, lõa dèi vî => Hoµn c¶nh Ðo le. T©m tr¹ng: + Day døt, ©n hËn + B¨n kho¨n, nghi ngê chång => Phøc t¹p khã sö. - Cử chỉ, lời nói , hành động: + Víi Th¸i, Cöu- lo l¾ng quan t©m - che giÊu, b¶o vÖ + Víi ngäc:§ãng kÞch, lõa chång => Hành động dũng cảm khôn ngoan, khéo léo, đứng hẳn về phía cách mạng => Trong s¸ng, trung thùc, l¬ng thiÖn. b- C¸c nh©n vËt Th¸i, Ngäc, Cöu : - Ngäc : Thï hËn c¸ch m¹ng, lµm tay sai cho thùc d©n -> B¶n chÊt ViÖt gian. Tâm địa và tham vọng độc ác. => kÎ ph¶n béi + Th¸i vµ Cöu: - Lµ c¸c chiÕn sÜ c¸ch m¹ng yªu níc, hoạt động bí mật - BÞ truy lïng ph¶i ch¹y chèn - Dòng c¶m, tin vµo quÇn chóng => lµ nh÷ng ngêi c¸ch m¹ng trung thµnh, kiªn cêng III. ý nghÜa cña v¨n b¶n: 1. Néi dung: 2. NghÖ thuËt: IV. luyÖn tËp:.

(266) D. Rót kinh nghiÖm sau giê d¹y: ............................................................................................................................................................. Ngµy : 23/ 04/ 2011 TiÕt 163 tæng kÕt tËp lµm v¨n Atiªu. Môc 1- KiÕn thøc. - Đặc trưng của từng kiểu văn bản và phương thức biểu đạt đã được học. - Sự khác nhau giữa kiểu văn bản và thể loại văn học.. 2- Kü n¨ng. - Tổng hợp, hệ thống hoá kiến thức về các kiểu văn bản đã học. - Đọc hiểu các kiểu văn bản theo đặc trưng của kiểu văn bản ấy. - Nâng cao năng lực đọc và viết cấc kiểu văn bản thông dụng. - Kế hợp hài hoà, hợp li các kiểu văn bản trong tực tế làm bài.. 3- Thái độ :. Nâng cao năng lực tích hợp đọc viết các kiểu văn bản thông dông.. B- ChuÈn bÞ : - B¶ng tæng kÕt kiÓu v¨n b¶n C- tiÕn tr×nh d¹y vµ häc : 1- ổn định tổ chức : 2- KiÓm tra : 3- Bµi míi : Hoạt động của GV- HS * Hoạt động 1 : Khởi động - giới thiệu bài * Hoạt động 2 : Các kiểu văn bản đã học trong chơng tr×nh ng÷ v¨n THCS - Đọc bảng tổng kết SGK 169. Các kiểu văn bản đã học là kiÓu v¨n b¶n nµo ? Nªu vÝ dô ? GV định hớng + Trình bày các sự việc có quan hệ nhân quả dẫn đến kết cục, biểu lộ ý nghĩa. Biểu hiện con ngời, quy luật đời sống, bày tỏ tình cảm, thái độ. (bản tin báo chí, bản tờng thuật, t¸c phÈm lÞch sö, t¸c phÈm v¨n häc truyÖn, tiÓu thuyÕt, ký sù ...) + T¸i hiÖn c¸c tÝnh chÊt, thuéc tÝnh sù vËt , hiÖn tîng lµm cho chúng hiển hiện. Mục đích giúp con ngời cảm nhận và hiểu đợc chúng. (văn tả cảnh, tả ngời, sự vật, đoạn miêu tả trong t¸c phÈm tù sù ...) + Bµy tá trùc tiÕp hoÆc gi¸n tiÕp t×nh c¶m, c¶m xóc cña con ngời đối với con ngời, thiên nhiên, xã hội, sự vật. Mục đích bày tỏ tình cảm và khơi gợi đồng cảm. (Điện mừng, th¨m hái, th tõ, t¸c phÈm v¨n häc tr÷ t×nh, tïy bót ...) + Tr×nh bµy thuéc tÝnh, cÊu t¹o, nguyªn nh©n, kÕt qu¶, tính có ích hoặc có hại của sự vật hiện tợng. Mục đích giúp ngời đọc có tri thức khách quan và có thái độ đúng đắn đối víi chóng. (ThuyÕt minh s¶n phÈm hµng hãa, giíi thiÖu di tÝch danh lam th¾ng c¶nh ...) + Trình bày t tởng, quan điểm đối với tự nhiên, xã hội, con ngêi vµ t¸c phÈm v¨n häc b»ng c¸c luËn ®iÓm, luËn cø, lập luận. Mục đích thuyết phục mọi ngời tin theo cái đúng, c¸i tèt, tõ bá c¸i xÊu c¸i sai. (C¸o, hÞch, chiÕu, x· luËn, bình luận, tranh luận về một vấn đề ...) + Tr×nh bµy theo mÉu chung vµ chÞu tr¸ch nhiÖm ph¸p lý về các ý kiến của cá nhân họăc tập thể ... Mục đích đảm bảo quan hệ bình thờng giữa ngời và ngời theo quy định và pháp luật (đơn từ, báo cáo, ...). Néi dung I. B¶ng tæng kÕt: 1- Các kiểu văn bản đã học: * 6 kiÓu v¨n b¶n - Tù sù - Miªu t¶ - BiÓu c¶m - ThuyÕt minh - NghÞ luËn - Hµnh chÝnh c«ng vô.

(267) - Ph©n biÖt sù kh¸c nhau cña c¸c kiÓu v¨n b¶n trªn ? + Văn bản miêu tả : có đích là cho thấy các yếu tố nội dung lµ : N¬i chèn, kh¸ch thÓ, nh©n vËt (ch©n dung), ng«n tõ miªu t¶ lµ c¸c tõ t¸i hiÖn, biÓu hiÖn, cô thÓ. + V¨n b¶n tù sù : §Ých lµ kÓ mét chuyÖn, c¸c yÕu tè tù sự là nhân vật, tình huống, hành động, lời kể, kết cục. Ngôn từ tự sự là các động từ hành động, từ giới thiệu, từ chØ thêi gian. + V¨n b¶n nghÞ luËn : §Ých lµ sù thuyÕt phôc, lµm cho ph¶i tin, c¸c yÕu tè lµ luËn ®iÓm, luËn cø, lËp luËn, ng«n tõ lËp luËn thêng lµ kh¸i niÖm tr×u tîng, c¸c thuËt ng÷, c¸c tõ chØ quan hÖ l« gÝc ... - Các kiểu văn bản thay thế đợc cho nhau không? Tại sao? - H·y chØ ra yÕu tè cÊu thµnh c¸c kiÓu v¨n b¶n kh¸c nhau? GV: yêu cầu HS đọc kĩ nội dung các bài học các kiểu văn bản đã học. - Trong một văn bản cụ thể các phơng thức biểu đạt có thể phối hợp đợc với nhau không? * Hoạt động 4:Củng cố- Dặn dò 1- Củng cố : - Hoạt động nhóm: GV giao phiÕu häc tËp: ( kÌm c©u hái) - đại diện nhóm trình bày - GV thu phiÕu häc tËp - Nhận xét - nêu đáp án 2- DÆn dß : - ¤n tËp c¸c c©u hái cßn l¹i. 2. Sù kh¸c nhau cña c¸c kiÓu v¨n b¶n: - Về phơng thức biểu đạt - vÒ h×nh thøc thÓ hiÖn => C¸c v¨n b¶n kh«ng thÓ thay thÕ cho nhau vì phơng thức biểu đạt khác nhau, mục đích khác nhau. 3. C¸c yÕu tè cÊu thµnh v¨n b¶n kh¸c nhau: + Tù sù: nguyªn nh©n, diÔn biÕn kÕt qu¶ sù viÖc. + Miªu t¶: h×nh tîng vÒ sù vËt, hiện tợng đợc miêu tả + BiÓu c¶m: c¶m sóc cô thÓ cña ngời viết đối với sự vật, hiện tợng + ThuyÕt minh: cung cÊp tri thøc khách quan về đối tợng ( cấu tạo, h×nh d¸ng, kÝch thíc) - CÇn ph©n biÖt râ ph¬ng thøc biÓu đạt và kiểu văn bản. -> Nh vËy ph¶i cã sù phèi hîp c¸c phơng thức biểu đạt. * Mèi quan hÖ gi÷a kiÓu v¨n b¶n vµ thÓ lo¹i v¨n häc : - KiÓu v¨n b¶n tù sù vµ thÓ lo¹i v¨n häc tù sù lµ kh¸c nhau.. D. Rót kinh nghiÖm sau giê d¹y: .............................................................................................................................................................. . TiÕt 164 tæng kÕt tËp lµm v¨n * Hoạt động 1 : Khởi động - giới thiệu bài * Hoạt động 2 : Hệ thống chơng trình tập làm văn - Mèi quan hÖ gi÷a tËp lµm v¨n vµ v¨n nh thÕ nµo ? + §äc – HiÓu v¨n b¶n vµ tËp lµm v¨n gióp ta m« pháng học phơng pháp kết cấu, học diễn đạt, gợi ý sáng tạo. - §äc v¨n b¶n tù sù, miªu t¶ gióp Ých cho em ®iÒu g× khi kÓ chuyÖn, lµm v¨n miªu t¶ ? + Lùa chän viÖc, c¶nh. + Quan s¸t vµ miªu t¶ ... - §äc v¨n b¶n nghÞ luËn, thuyÕt minh cã t¸c dông nh thÕ nào đối với t duy, trình bày một t tởng, một vấn đề ? + C¸ch tr×nh bµy luËn ®iÓm, ®a ra c¸c luËn cø mang tÝnh thuyÕt phôc. LËp luËn râ rµng, tr×nh bµy quan ®iÓm cña m×nh rµnh m¹ch ... - TiÕng ViÖt cã quan hÖ nh thÕ nµo víi tËp lµm v¨n ? + Dùng từ ngữ chính xác, diễn đạt rõ ràng, có sự liên kết chÆt chÏ gi÷a c©u víi c©u, ®o¹n víi ®o¹n. + Có cách diễn đạt sinh động, phong phú và giàu tính biÓu c¶m. - Các phơng thức biểu đạt có ý nghĩa nh thế nào với rèn luyÖn kü n¨ng lµm v¨n ? + Chọn đợc phơng thức biểu đạt trọng tâm. + Kết hợp các phơng thức biểu đạt để đạt hiệu quả cao Tæng hîp kiÓu v¨n b¶n träng t©m - HS hoạt động nhóm. GV hớng dẫn : + §Ých + ChuÈn bÞ + C¸c ph¬ng ph¸p + Ng«n ng÷. II- PhÇn tËp lµm v¨n trong ch ¬ng tr×nh ng÷ v¨n THCS - §äc nhiÒu häc c¸ch viÕt tèt.. - T duy l« gÝc.. - Nâng cao khả năng diễn đạt - Lùa chän vµ kÕt hîp c¸c ph¬ng thức biểu đạt.. III- C¸c kiÓu v¨n b¶n träng t©m 1- V¨n b¶n tù sù.

(268) - HS tr×nh bµy yªu cÇu cña tõng lo¹i v¨n b¶n tù sù, thuyÕt minh, nghÞ luËn. (tham kh¶o môc I) * Hoạt động 4:Củng cố- Dặn dò. 2- V¨n b¶n thuyÕt minh 3- V¨n b¶n nghÞ luËn. 1- Củng cố : Nội dung của hoạt động hai 2- DÆn dß : Nªu dµn bµi chung cña mét bµi nghÞ luËn D. Rót kinh nghiÖm sau giê d¹y: .............................................................................................................................................................. Ngµy: 24/ 04/ 2011 TiÕt 165+166 t«i vµ chóng ta (TrÝch c¶nh ba) Lu Quang Vò Atiªu. Môc 1- KiÕn thøc. Hiểu đợc tính cách của các nhân vật Hoàng Việt, Nguyễn Chính. Từ đó thấy đợc cuộc đấu tranh gay gắt giữa những con ngời mạnh dạn đổi mới, có tinh thần dám nghĩ dám làm, dám chịu trách nhiÖm víi nh÷ng kÎ cã t tëng b¶o thñ, l¹c hËu. Nghệ thuật xây dựng tình huống, tạo mâu thuẫn kịch.. 2- Kü n¨ng :. Ph©n tÝch vµ t×m hiÓu một văn bản kÞch. 3- Thái độ :. Nhìn nhận đúng mức về quá trình đấu tranh đổi mới của đất nớc.. B- ChuÈn bÞ : - Tập đọc phân vai C- tiÕn tr×nh d¹y vµ häc: 1- ổn định tổ chức : 2- KiÓm tra : 2- Bµi míi : Hoạt động của GV- hS * Hoạt động 1 : Khởi động - giới thiệu bài * Hoạt động 2 : Hớng dẫn tìm hiểu chung - HS đọc phân vai : + Hoµng ViÖt, Lª S¬n, NguyÔn ChÝnh, Tr¬ng, Tµi vô vµ Loan. + §äc chó thÝch 179. - Giíi thiÖu vÒ t¸c gi¶ Lu Quang Vò ? + Là bộ đội trong kháng chiến chống Mỹ. Đầu những năm 80 ông là nhà viết lịch xông xáo, sung sức đạt nhiều thành công nhất trong đời sống sân khấu Việt Nam. Ngòi bút của ông nhạy bén, sắc sảo đề cập tới một loạt vấn đề có tính thời sự nóng hổi cuộc sống đơng thời, thời kỳ xã hội đang chuyển động mạng mẽ theo hớng đổi mới. Đợc truy tặng giải thởng Hồ Chí Minh 2000. - Vở kịch “Tôi và chúng ta” ra đời năm nào ? Nó đề cập tới những vấn đề gì ? Bối cảnh xã hội ? + Bèi c¶nh x· héi : Thêi kú níc ta cã nhiÒu chuyÓn biÕn m¹nh mÏ. NhiÖm vô hµng ®Çu lóc nµy lµ kh«i phôc, c¶i t¹p vµ kh«ng ngừng phát triển nền kinh tế, xây dựng đất nớc giàu mạnh. Vì vËy nhiÒu nguyªn t¾c, quy chÕ, phong thøc s¶n xuÊt cò, l¹c hËu cần phải thay đổi. + HiÖn tr¹ng cña XÝ nghiÖp Th¾ng Lîi : m¸y mãc cò kü, l¹c hậu, quy mô sản xuất thu nhỏ, tổ chức phân công lao động không hợp lý, đời sống công nhân khó khăn, phải thay đổi là yêu cầu tất yếu. Những ngời tiên tiến đã nhận ra điều ấy họ khao khát thực hiện nhng vấp phải sự chống đối của một số kẻ xu nÞnh, mîn danh b¶o vÖ truyÒn thèng. + Cuộc đối đầu gay gắt, công khai đầu tiên giữa hai tuyến nhân vật diễn ra trong phòng giám đốc. Tình huống kịch và ý nghĩa vấn đề - Vë kÞch gåm 9 c¶nh, ®o¹n trÝch thuéc c¶nh ba, diÔn t¶ cuéc. Néi dung I- T×m hiÓu chung 1- T¸c gi¶, T¸c phÈm : - Lu Quang Vò (1948-1988). - “T«i vµ chóng ta” – 1984. Phản ánh cuộc đấu tranh gay gắt để thay đổi phơng thức tổ chức, quản lý, lề lối hoạt động sản xuất trên đất nớc thời bấy giê. + Bèi c¶nh x· héi + Cuộc đấu tranh giữa hai tuyÕn nh©n vËt. + Cuộc đối đầu công khai đầu tiªn. II- T×m hiÓu v¨n b¶n 1- T×nh huèng kÞch vµ ý nghĩa của vấn đề.

(269) xung đột trực tiếp đầu tiên giữa hai phái. Căn cứ vào nội dung đó em cho biết tình huống kịch ở đây là gì ? + Tình trạng ngng trệ sản xuất của xí nghiệp đã đến lúc phải giải quyết bằng những quyết định táo bạo. + Sau quá trình tìm hiểu và củng cố lại Q. giám đốc Hoàng Việt quyết định công khai công bố kế hoạch mở rộng sản xuất và ph¬ng ¸n lµm ¨n míi. Anh cïng kü s Lª S¬n c«ng khai tuyªn chiến với cơ chế quản lý, phơng thức tổ chức đã trở nên lỗi thời. Nh÷ng c«ng bè cña ViÖt liªn tiÕp g©y bÊt ngê vµ bÞ ph¶n øng gay g¾t cña nhiÒu ngêi. - Tr×nh bµy nh÷ng ph¶n øng cña tõng nh©n vËt ? T¹i sao hä l¹i ph¶n øng ? Nh÷ng lý do hä ®a ra cã hîp lý kh«ng ? + Trởng phòng tổ chức lao động, trởng phòng Tài vụ : liên quan đến biên chế đến quỹ lơng. + Quản đốc phân xởng Trơng : vì nó liên quan đến hiệu quả tổ chức, quản lý khi Việt khẳng định không cần chức vụ đó. + Phó giám đốc Nguyễn Chính : ngày càng gay gắt Chính dựa vµo cÊp trªn, vµo nguyªn t¾c, vµo nghÞ quyÕt cña §¶ng uû XÝ nghiÖp. - NhËn xÐt vÒ t×nh huèng vë kÞch ? + Từ tình huống căng thẳng, xung đột càng quyết liệt thể hiện m©u thuÉn gi÷a hai tuyÕn nh©n vËt tiªn tiÕn, d¸m nghÜ d¸m lµm vµ b¶o thñ m¸y mãc, chøng tá muèn më réng quy m« s¶n xuÊt phải có nhiều thay đổi mạnh mẽ, đồng bộ. - Hai tuyÕn nh©n vËt thÓ hiÖn m©u thuÉn c¬ b¶n cña vë kÞch : một bên là yêu cầu đổi mới một bên là sức cản trở của những nguyªn t¾c, c¬ chÕ, ph¬ng thøc s¶n xuÊt cò, x¬ cøng l¹c hËu vµ đặt ra vấn đề cơ bản của vở kịch là gì ? + Không thể kh kh giữ lấy các nguyên tắc, cơ chế đã trở thành lạc hậu mà phải mạnh dạn thay đổi phơng thức tổ chức, quản lý để thúc đẩy sản xuất phát triển, đừng chạy theo chủ nghĩa hình thøc mµ cÇn coi träng thùc tiÔn, coi träng hiÖu qu¶ thiÕt thùc cña c«ng viÖc. + Lúc ấy ngời ta hay nói nhiều đến tập thể và nhiều khi quan niÖm Êu trÜ c¸i gäi lµ “tËp thÓ” c¶n trë sù ph¸t triÓn. Vë kÞch nhÊn m¹nh kh«ng cã thÐ chñ nghÜa tËp thÓ chung chung. C¸i “chúng ta” đợc tạo thành từ những cái “tôi” cụ thể. Vì thế cần quan tâm một cách thiết thực đến quyền sống, đến quyền lợi của mçi c¸ nh©n con ngêi. Ph©n tÝch tÝnh c¸ch c¸c nh©n vËt ( 25 phót) - Tính cách của các nhân vật trong kịch đợc bộc lộ từ đâu ? + Hành động, ngôn ngữ của chính họ (chú ý đây là điểm khác víi c¸ch béc lé tÝnh c¸ch nh©n vËt ë truyÖn hay th¬). - Giám đốc Hoàng Việt đợc thể hiện là ngời nh thế nào ? + Một ngời lãnh đạo có tinh thần trách nhiệm cao, năng động, d¸m nghÜ d¸m lµm v× sù ph¸t triÓn cña xÝ nghiÖp vµ quyÒn lîi cña anh em c«ng nh©n. Ang còng lµ ngêi trung thùc th¼ng th¾n kiên quyết đấu tranh với niềm tin vào chân lý. - Trình độ chuyên môn của kỹ s Lê Sơn ? + Một kỹ s có năng lực, có trình độ chuyên môn giỏi, từng gắn bó nhiều năm cùng xí nghiệp. Dù biết cuộc đấu tranh sẽ rất khó kh¨n nhng anh vÉn chÊp nhËn, s½n sµng cïng Hoµng ViÖt c¶i tiến toàn diện hoạt động của đơn vị. - Tiªu biÓu cho tuyÕn nh©n vËt thø hai lµ ai ? + Tiªu biÓu cho lo¹i ngêi m¸y mãc, b¶o thñ nhng còng gian ngoan, nhiÒu m¸nh khoÐ. NguyÔn ChÝnh lu«n vin vµo c¬ chÕ, các nguyên tắc dù đã trở thành lạc hậu để chống lại sự đổi mới. Anh ta khÐo luån lät vµ xu nÞnh cÊp trªn. + Quản đốc phân xởng Trơng : Một ngời suy nghĩ và làm việc nh c¸i m¸y, kh« c»n t×nh ngêi, thÝch tá ra quyÒn thÕ, h¸ch dÞch víi anh chÞ em c«ng nh©n. Xu thÕ ph¸t triÓn vµ kÕt thóc truyÖn ( 15 phót) - Cảm nhận của em về cuộc đất tranh giữa hai phái đổi mới và b¶o thñ, vÒ xu thÕ ph¸t triÓn cña vë kÞch ? + Cuộc đấu tranh giữ hai phái là cuộc đấu tranh có tính tất yếu và gay gắt. Tình huống xung đột mà vở kịch nêu lên là vấn đè nóng bỏng của thực tiễn sinh động. Các quan niệm, cách làm. * T×nh huèng kÞch - C«ng bè kÕ ho¹ch më réng s¶n xuÊt vµ ph¬ng ¸n lµm ¨n míi.. - Nh÷ng ph¶n øng gay g¾t. - T×nh huèng ngµy cµng c¨ng thẳng, xung đột càng lúc càng gay g¾t bÊt ngê.. * ý nghĩa của vấn đề :. - Đặt ra trong tình hình đất nớc ta lóc bÊy giê cã ý nghÜa thùc tiễn lớn lao. Nó là vấn đề cấp thiết của thực tế đời sống, thực tÕ x· héi vµ cã ý nghÜa trùc tiếp đối với sự phát triển của đất nớc. 2- TÝnh c¸ch c¸c nh©n vËt. * Hoµng ViÖt: Trung thùc, th¼ng th¾n, d¸m nghÜ d¸m lµm. * Kü s Lª S¬n : Có năng lực trình độ chuyên môn giỏi, sẵn sàng đấu tranh. * Phó giám đốc Nguyễn Chính : M¸y mãc, b¶o thñ, xu nÞnh * Phó quản đốc phân x ởng Tr¬ng : ThÝch quyÒn thÕ, h¸ch dÞch. 3- Xu thÕ ph¸t triÓn vµ kÕt thúc của xung đột kịch - Là cuộc đấu tranh có tính tất yÕu vµ gay g¾t..

(270) míi, t¸o b¹o ë giai ®o¹n ®Çu tiªn nhiªn sÏ vÊp ph¶i nhiÒu c¶n trë. + Cuộc đấu tranh này gay go nhng cuối cùng phần thắng sẽ thuéc vÒ c¸i míi, c¸i tiÕn bé. C¸ch nghÜ, c¸ch lµm cña c¸c nh©n vật thuộc phái đổi mới phù hợp với yêu cầu thực tế đời sống, thúc đẩy sự phát triển đi lên của xã hội. Họ không đơn độc mà đợc sự ủng hộ của số đông công nhân. - ý nghĩa của tình huống kịch và cảm nhận về vẻ đẹp của những con ngời chính trực trong cuộc đấu tranh giữa cái cũ và mới ? * Hoạt động 4:Củng cố- Dặn dò(7’) 1- Cñng cè : §äc ghi nhí SGK 2- Híng dÉn vÒ nhµ : Tham khảo đề “Sách båi dìng ng÷ v¨n 9”.. - C¸i míi, c¸i tiÕn bé sÏ th¾ng c¸i b¶o thñ l¹c hËu. - Ca ngợi vẻ đẹp của những con ngêi chÝnh trùc.. D. Rót kinh nghiÖm sau giê d¹y: - ¦u ®iÓm:......................................................................................................................................... ............................................................................................................................................................ --Tån t¹i:.......................................................................................................................................... .......................................................................................................................................................... Ngµy d¹y:............... TiÕt 167 + 168 tæng kÕt phẦN VĂN A- Môc tiªu 1- KiÕn thøc. Giúp học sinh hệ thống văn bản và tác phẩm văn học đã học. H×nh thµnh nh÷ng hiÓu biÕt ban ®Çu vÒ nÒn v¨n häc ViÖt Nam, các bộ phận văn học, các thời kỳ lớn, những đặc sắc nổi bật về t tëng nghÖ thuËt.. 2- Kü n¨ng :. RÌn luyÖn kü n¨ng ph©n tÝch t¸c phÈm v¨n häc. 3- Thái độ :. Củng cố và hệ thống hóa những tri thức đã học về các thể loại văn học gắn với từng thời kỳ. Vận dụng những hiểu biết để đọc và hiểu đúng.. B- ChuÈn bÞ : - LËp b¶ng thèng kª c¸c t¸c phÈm v¨n häc. C- tiÕn tr×nh d¹y vµ häc : 1- ổn định tổ chức : 2- KiÓm tra : 2- Bµi míi : Hoạt động của GV- HS. Néi dung. * Hoạt động 1 : Khởi động - giới thiệu bài(1’) * Hoạt động 2 : Hệ thống về thể loại văn học ( 10 I- Nhắc lại định nghĩa, khái phót) niÖm vÒ tõng thÓ lo¹i - KÓ tªn nh÷ng thÓ lo¹i v¨n häc mµ em biÕt ? + TruyÒn thuyÕt, cæ tÝch, truyÖn cêi, truyÖn ngô - V¨n häc d©n gian : ng«n, ca dao, tôc ng÷, d©n ca, chÌo ....

(271) + TruyÖn truyÒn kú, truyÖn ch¬ng håi, th¬ thÊt ng«n tø tuyÖt, thÊt ng«n b¸t có, song thÊt lôc b¸t ... + TiÓu thuyÕt, truyÖn ng¾n, th¬, kÞch, nghÞ luËn ... Nh×n chung vÒ v¨n häc ViÖt Nam ( 15 phót) - Đọc SGK 186. Nhận định về vị trí, giá trị của nền văn häc ViÖt Nam ?. - Văn học trung đại. - Văn học hiện đại A- Nh×n chung vÒ nÒn v¨n häc ViÖt Nam : I- C¸c bé phËn hîp thµnh nÒn v¨n häc ViÖt Nam - VÞ trÝ, gi¸ trÞ cña nÒn v¨n häc + Văn học Việt Nam ra đời, tồn tại và phát triển cùng Việt Nam. với sự vận động của lịch sử dân tộc. + Làm nên đời sống văn hóa tinh thần của đất nớc, ph¶n chiÕu t©m hån, t tëng, tÝnh c¸ch cuéc sèng cña con ngêi d©n téc ViÖt Nam. + V¨n häc ViÖt Nam phong phó vÒ sè lîng t¸c phÈm vµ t¸c gi¶. - Nhìn vào bảng thống kê VHVN đợc tạo thành từ bộ phËn nµo? §îc viÕt b»ng nh÷ng lo¹i v¨n tù nµo ? Chñ yÕu sö dông ë tõng thêi kú ra sao ? + Gåm 2 bé phËn lín : V¨n häc d©n gian V¨n häc viÕt - §äc môc 1 SGK 187. Giíi thiÖu nh÷ng nÐt chung vÒ v¨n häc d©n gian ? + Đợc hình thành từ thời xa xa, tiếp tục đợc bổ sung, ph¸t triÓn trong c¸c thêi kú lÞch sö. + Lµ s¶n phÈm cña nh©n d©n chñ yÕu lµ b×nh d©n. V× kh«ng ph¶i lµ tiÕng nãi cña mçi c¸ nh©n nªn VHDG chØ chän nh÷ng tiªu biÓu chung. + §îc lu truyÒn chñ yÕu b»ng c¸ch truyÒn miÖng, thêng cã dÞ b¶n. + Cã vai trß nu«i dìng t©m hån, trÝ tuÖ cña nh©n d©n lµ kho tµng cho v¨n häc viÕt khai th¸c ph¸t triÓn. + VHDG bao gồm văn học của nhiều dân tộc trên đất nớc Việt Nam, vẫn tiếp tục phát triển thời trung đại khi văn học ra đời. + VÒ thÓ lo¹i VHDG ViÖt Nam cã hÇu hÕt c¸c thÓ lo¹i d©n gian trªn thÕ giíi, cã mét sè thÓ lo¹i riªng nh vÌ, truyÖn th¬, chÌo, tuång ... - V¨n häc viÕt cã tõ bao giê ? T¹i sao ? VÒ v¨n tù bao gåm mÊy lo¹i ? + Xuất hiện thế kỷ X, nớc ta giành độc lập tự chủ + VH ch÷ H¸n : tõ buæi ®Çu v¨n häc viÕt ph¸t triÓn suốt thời kỳ trung đại (X-XIX) một số ở đầu XX, tiếp thu yÕu tè cña v¨n hãa t tëng Trung Hoa mang tinh thÇn d©n téc. + V¨n häc ch÷ N«m : xuÊt hiÖn thÕ kû XIII tån t¹i song song víi VH ch÷ H¸n ph¸t triÓn m¹nh thÕ kû XVIII – XIX, đỉnh cao là Truyện Kiều, thơ Hồ Xuân Hơng. + V¨n häc ch÷ Quèc ng÷ : XuÊt hiÖn XVII cuèi thÕ kû XIX mới dùng sáng tác văn học. Từ XX chữ đợc phổ biÕn réng r·i thµnh v¨n tù duy nhÊt. TiÕn tr×nh ph¸t triÓn cña v¨n häc ViÖt Nam ( 12 phót) - V¨n häc ViÖt Nam g¾n víi lÞch sö d©n téc. Cã thÓ chia thµnh mÊy thêi kú ? + Từ thế kỷ X đến XIX : Văn học trung đại, phát triển trong m«i trêng x· héi phong kiÕn qua nhiÒu giai ®o¹n tuy là quốc gia độc lập nhng phải chống nhiều cuộc xâm lîc cña PK ph¬ng B¾c. + Từ đầu XX đến 1945 : Văn học chuyển sang thời kỳ hiện đại. Cuộc xâm lợc của Pháp, chính sách khai thác thuộc địa, nền văn học vận động thơ hớng hiện đại hóa, nhiÒu thµnh tùu xuÊt s¾c ë 1930-1945 vÒ th¬, v¨n xu«i. + Từ sau cách mạng tháng Tám đến nay : nền văn học của thời đại mới, độc lập tự chủ đi lên CNXH chia làm hai giai ®o¹n :. - Gåm hai bé phËn lín 1- V¨n häc d©n gian : - Nguån gèc - Néi dung - C¸ch thøc lu truyÒn - Vai trß, t¸c dông - Thµnh phÇn v¨n häc d©n gian - ThÓ lo¹i 2- V¨n häc viÕt : - ThÕ kû X. - V¨n häc ch÷ H¸n. - V¨n häc ch÷ Quèc ng÷. II- TiÕn tr×nh lÞch sö v¨n häc ViÖt Nam - ThÕ kû X-XIX : V¨n häc trung đại. - Từ thế kỷ XX đến 1945 : Văn học hiện đại - Tõ sau c¸ch m¹ng th¸ng T¸m đến nay : + G§ 1945-1975.

(272) . Giai ®o¹n 1 (1945-1975) : Hai cuéc kh¸ng chiÕn chống Pháp và Mỹ. VH đã phục vụ tích cực nhiệm vụ CM, nªu cao tinh thÇn yªu níc, chñ nghÜa anh hïng, lòng nhân ái, đức hy sinh, sáng tạo hình ảnh đẹp về đất níc con ngêi VN. . Giai đoạn 2 (Từ sau 1975 đến nay) : VH bớc vào thời kỳ đổi mới : Khám phá con ngời ở nhiều mặt, hớng tới sù thøc tØnh ý thøc c¸ nh©n vµ tinh thÇn d©n chñ. Mấy nét đặc sắc nổi bật của văn học Việt Nam ( 12 phót). + GĐ 1975 đến nay III- Mấy nét đặc sắc nổi bật của v¨n häc ViÖt Nam 1- Néi dung t tëng. - Tinh thÇn yªu níc, ý thøc céng - Những nét đợc coi là đặc sắc của văn học Việt Nam là đồng, tinh thần nhân đạo và sức sèng bÒn bØ, tinh thÇn l¹c quan. g× ? + Néi dung t tëng vµ h×nh thøc nghÖ thuËt * Tinh thần yêu nớc và ý thức cộng đồng là truyền 2- Quy mô và phạm vi kết tinh thèng næi bËt, néi dung t tëng ®Ëm nÐt xuyªn suèt c¸c nghÖ thuËt thêi kú ph¸t triÓn. * Tinh thần nhân đạo : là truyền thống t tởng sâu đậm * Ghi nhớ : ph¸t triÓn víi nh÷ng biÓu hiÖn phong phó ®a d¹ng. * Søc sèng bÒn bØ vµ tinh thÇn l¹c quan thÓ hiÖn søc sống và đặc điểm tâm hồn dân tộc. + VÒ quy m« vµ ph¹m vi kÕt tinh nghÖ thuËt : Nh÷ng t¸c phÈm cã quy m« kh«ng lín, chó träng sù tinh tÕ mµ dung dị, có vẻ đẹp hài hòa. (chú ý so sánh với TP văn học Trung Quốc đồ sộ : Hồng Lâu mộng, Tam quốc diễn nghÜa ...) - HS đọc ghi nhớ S¬ lîc vÒ mét sè thÓ lo¹i v¨n häc ( 37 phót) B- S¬ lîc vÒ mét sè thÓ lo¹i v¨n - §äc SGK 194. Nh×n chung vÒ lo¹i, thÓ vµ nguyªn t¾c häc : ph©n chia thÓ lo¹i v¨n häc ? + ThÓ lo¹i v¨n häc lµ sù thèng nhÊt gi÷a mét lo¹i néi dung víi mét d¹ng h×nh thøc v¨n b¶n vµ ph¬ng thøc chiếm lĩnh đời sống. - C¨n cø ph©n chia c¸c thÓ lo¹i v¨n + Căn cứ vào đặc điểm của hiện tợng đời sống đợc học. miªu t¶ trong t¸c phÈm, ph¬ng thøc chiÕm lÜnh thùc t¹i cña t¸c gi¶, c¸ch thøc tæ chøc t¸c phÈm vµ lêi v¨n ta chia - Gåm 3 lo¹i. Lo¹i réng h¬n thÓ, ra c¸c thÓ lo¹i v¨n häc. bao gåm nhiÒu thÓ. + S¸ng t¸c v¨n häc gåm 3 lo¹i : Tù sù, tr÷ t×nh vµ kÞch. I- Mét sè thÓ lo¹i v¨n häc d©n Ngoµi ra cã nghÞ luËn gian : - C¸c thÓ lo¹i v¨n häc d©n gian ? + C¸c thÓ tù sù d©n gian : thÇn tho¹i, truyÒn thuyÕt, cæ tÝch + Tr÷ t×nh d©n gian : ca dao, d©n ca II Mét sè thÓ lo¹i v¨n häc trung + S©n khÊu d©n gian : chÌo, tuång đại + Tục ngữ : dạng đặc biệt của nghị luận 1- C¸c thÓ th¬ - C¸c thÓ th¬ ? a) ThÓ th¬ cã nguån gèc th¬ ca + Th¬ cã nguån gèc Trung Hoa : ThÓ cæ phong Trung Hoa ThÓ §êng luËt (NhËn d¹ng hai bµi th¬ C«n S¬n ca vµ qua §Ìo b) ThÓ th¬ cã nguån gèc d©n gian Ngang) + TH¬ cã nguån gèc d©n gian : ThÓ th¬ lôc b¸t 2- C¸c thÓ truyÖn, ký Song thÊt lôc b¸t (NhËn d¹ng qua ca dao vµ Sau phót chia ly) - TruyÖn ký viÕt b»ng ch÷ H¸n cã nh÷ng t¸c phÈm nµo ? - TruyÖn truyÒn kû vµ truyÖn chNéi dung chÝnh ? ¬ng håi + TruyÖn ký ch÷ H¸n : TruyÒn kú m¹n lôc Hoµng Lª nhÊt thèng chÝ Thîng kinh ký sù 3- TruyÖn th¬ N«m : + Nội dung : đậm yếu tố tởng tợng, hoang đờng kỳ ảo, TruyÖn KiÒu cña NguyÔn Du c¸c nh©n vËt lÞch sö, c¸c vÞ anh hïng ... - §Æc ®iÓm cña truyÖn th¬ N«m ? + TiÓu thuyÕt b»ng th¬ (cã cèt truyÖn, cã nh©n vËt, lêi 4- Mét sè thÓ v¨n nghÞ luËn kÓ ...) - Văn học trung đại có thể văn mang tính chất công vụ cha ? §Æt díi d¹ng nµo ?.

(273) + TÝnh chÊt c«ng vô chñ yÕu lµ nghÞ luËn : chiÕu, biÓu, c¸o, hÞch ... Chiếu dời đô HÞch tíng sÜ Bình Ngô đại cáo - Thể loại trong văn học hiện đại có sự biến đổi nh thế nµo ? + Kịch nói đợc du nhập. + B¸o chÝ ph¸t triÓn thóc ®Èy thÓ lo¹i phãng sù + Phê bình văn học trở thành hoạt động độc lập + Truyện ngắn, tiểu thuyết tiếp nối trung đại nhng có sự đổi mới về đề tài, nhân vật, đợc nhìn nhận miêu tả trong tÝnh c¸ thÓ, cã tÝnh c¸ch t©m tr¹ng, sè phËn cña tõng c¸ nh©n. + ThÓ tïy bót mang ®Ëm dÊu Ên t¸c gi¶. + Thể thơ đa dạng, nội dung cảm xúc đổi mới, phơng thøc biÓu c¶m s¸ng t¹o h×nh ¶nh, cÊu tróc c©u th¬ ... cã sự đổi mới. - HS đọc ghi nhớ * Hoạt động 4:Củng cố- Dặn dò(5’) 1- Cñng cè : So s¸nh truyÖn ng¨n “BÕn quª” – NguyÔn Minh Ch©u víi “Ngêi con g¸i Nam X¬ng” – NguyÔn D÷ vÒ ph¬ng thøc trÇn thuËt vµ x©y dùng nh©n vËt 2- Híng dÉn vÒ nhµ : ¤n tËp thi häc kú theo hÖ thèng c¸c bµi «n tËp.. III- Mét sè thÓ lo¹i v¨n häc hiÖn đại - KÞch nãi - Phãng sù - Phª b×nh v¨n häc - TruyÖn ng¾n, tiÓu thuyÕt - ThÓ tuú bót - ThÓ th¬ ... * Ghi nhí : SGK 201. D. Rót kinh nghiÖm sau giê d¹y: - ¦u ®iÓm:......................................................................................................................................... ............................................................................................................................................................ --Tån t¹i:.......................................................................................................................................... .......................................................................................................................................................... Ngµy d¹y:............... TiÕt 169 + 170 Tr¶ bµi kiÓm tra tiÕng viÖt + v¨n A- Môc tiªu 1- KiÕn thøc. Giúp học sinh thấy đợc những kiến thức tiếng Việt đã vận dụng lµm bµi kiÓm tra : Khëi ng÷, thµnh phÇn biÖt lËp, c¸c biÖn ph¸p.

(274) 2- Kü n¨ng : 3- Thái độ :. tu từ ... Những kiến thức về truyện hiện đại Việt Nam trong chơng trình kỳ II. Rèn kỹ năng nhận biết, phân tích và đánh giá tác dụng của các hình thức nghệ thuật. Kỹ năng cảm thụ truyện hiện đại Việt Nam. Lòng yêu thích bộ môn, có nhận thức đúng về nội dung của các kiến thức ngữ văn đã học.. B- ChuÈn bÞ : - Đề bài, đáp án, biểu điểm,, nhận xét đánh giá. - Ôn tập tiếng Việt, truyện hiện đại Việt Nam. C- tiÕn tr×nh d¹y vµ häc : 1- ổn định tổ chức : 2- KiÓm tra : 3- Bµi míi : Hoạt động của GV- HS * Hoạt động 1 : Khởi động - giới thiệu bài. Néi dung. I- §Ò kiÓm tra tiÕng ViÖt : Nhận xét, đánh giá bài kiểm tra tiếng 1- Yêu cầu của bài kiểm tra :. * Hoạt động 1 : ViÖt ( phót) - GV thông qua đáp án, biểu điểm hai phần trắc nghiệm và tự luËn + PhÇn tr¾c nghiÖm (3 ®iÓm) + PhÇn tù luËn (7 ®iÓm). 2- §¸nh gi¸ nhËn xÐt bµi lµm : + §¸p ¸n bµi so¹n tiÕt 158. - GV đánh giá u nhợc điểm của bài làm tiếng Việt ? + ¦u ®iÓm : C¸c néi dung kiÕn thøc vÒ liªn kÕt c©u, biÖn pháp tu từ, thành phần biệt lập đều nắm vững, xác định đúng trong c¸c c©u th¬, ®o¹n v¨n sö dông. + Tr×nh bµy râ rµng, Ýt tÈy xo¸, kh«ng cã trêng hîp hØÓu sai yªu cÇu. + Phần tự luận đã làm hoàn chỉnh. + Kết quả đạt cao. + Nhîc ®iÓm : Mét sè bµi lµm sai c¶ phÇn tr¾c nghiÖm khách quan. Xác định câu không có khởi ngữ cha chính xác, cßn nhÇm lÉn + Đặc biệt phần tự luận làm quá ngắn gọn, cha đúng yêu cầu, cha gạch chân đủ các từ ngữ dùng liên kết. Câu 2 mới chỉ ra câu có hàm ý, còn hàm ý của câu cha đủ. + Ch÷ viÕt rÊt xÊu, sai nhiÒu lçi chÝnh t¶, ch÷ thiÕu nÐt, thiÕu dÊu. - Häc sinh xem bµi lµm vµ söa sai vµo vë. - Gi¸o viªn c«ng bè ®iÓm, ghi vµo sæ. §äc bµi cña L¬ng ThÞ MÜ. - ¦u ®iÓm. - Nhîc ®iÓm :. 4- Kết quả, đọc bài khá - HS xem l¹i bµi cña m×nh - KÕt qu¶ : Giái = Kh¸ = TB = YÕu = * Hoạt động 2 : Nhận xét, đánh giá bài viết văn ( phút) II- Đề kiểm tra truyện hiện đại : 1- Yªu cÇu cña bµi kiÓm tra : - GV thông qua đáp án, biểu điểm hai phần trắc nghiệm + Câu 1 có 4 ý : bao gồm đề tài, ngời kể chuyện, tình huống * Phần trắc nghiệm vµ néi dung cña mét cuéc dèi tho¹i trong truyÖn Lµng cña Kim L©n. + Câu 2 : Yêu cầu nêu đúng chi tiết, lý do của sự kiện, ý nghÜa cña sù viÖc, biÖn ph¸p nghÖ thuËt trong truyÖn ChiÕc lîc ngµ cña NguyÔn Quang S¸ng. + Câu 3 : Yêu cầu xác định điểm nhìn, chất trữ tình, tình huống và ý nghĩa của đoạn đối thoại trong truyện Lặng lẽ Sa Pa cña NguyÔn Thµnh Long. - Giáo viên thông qua đáp án biểu điểm phần tự luận ?.

(275) + C©u 1 : H×nh ¶nh mang ý nghÜa biÓu tîng cña truyÖn BÕn quê (đáp án tiết 155). * PhÇn tù luËn : + C©u 2 : C¶m nghÜ vÒ nh©n vËt Ph¬ng §Þnh trong Nh÷ng ngôi sao xa xôi (đáp án tiết 155). - Dµn bµi - GV cho HS chÐp dµn bµi bµi tù luËn vµo vë 2- §¸nh gi¸ nhËn xÐt bµi lµm : - GV đánh giá u nhợc điểm của bài kiểm tra thơ truyện hiện đại ? + Ưu điểm : Các bài đều xác định đúng. - ¦u ®iÓm + PhÇn tù luËn cã ý thøc viÕt thµnh bµi v¨n ng¾n hoµn chØnh, nêu đợc những luận điểm chính, có dẫn chứng cụ thể. + §· nªu ng¾n gän h×nh ¶nh mang ý nghÜa biÓu tîng cña truyÖn ng¾n BÕn quª. + Nhîc ®iÓm : Mét sè bµi lµm sai c¶ phÇn tr¾c nghiÖm khách quan. Không điền đợc câu 2 + PhÇn tù luËn cha viÕt hoµn chØnh, sai nhiÒu tr¾c nghiÖm, - Nhîc ®iÓm : ch÷ viÕt cÈu th¶ + Ch÷ viÕt rÊt xÊu, sai nhiÒu lçi chÝnh t¶, ch÷ thiÕu nÐt, thiÕu dÊu. 4- Kết quả, đọc bài khá - Häc sinh xem bµi lµm vµ söa sai vµo vë. - HS xem l¹i bµi cña m×nh - Gi¸o viªn c«ng bè ®iÓm, ghi vµo sæ - KÕt qu¶ : Giái = Kh¸ = TB = YÕu = * Hoạt động 4:Củng cố- Dặn dò(5’) 1- Cñng cè : Söa nh÷ng lçi sai trong bµi viÕt 2- DÆn dß : «n tËp vµ t×m hiÓu kiÕn thøc ng÷ v¨n träng t©m D. Rót kinh nghiÖm sau giê d¹y: - ¦u ®iÓm:......................................................................................................................................... ............................................................................................................................................................ --Tån t¹i:.......................................................................................................................................... ......................................................................................................................................................... Ngµy d¹y:............... TiÕt 171- 172 kiÓm tra tæng hîp cuèi n¨m (§Ò do Phßng Gi¸o dôc vµ §µo t¹o ra) -----------------------------------------Ngµy d¹y:............... TiÕt 173 + 1734 th (®iÖn) chóc mõng, th¨m hái A- Môc tiªu 1- KiÕn thøc. Giúp học sinh hiểu và trình bày đợc mục đích, tình huống, cách viÕt th (®iÖn) chóc mõng vµ th¨m hái.. 2- Kü n¨ng :. Viết đợc th (điện) chúc mừng thăm hỏi trong từng trờng hợp.. 3- Thái độ :. Béc lé t×nh c¶m ch©n thµnh cña m×nh víi ngêi nhËn.. B- ChuÈn bÞ : - Xem kü mÉu th (®iÖn) trong SGK C- tiÕn tr×nh d¹y vµ häc : 1- ổn định tổ chức : 2- KiÓm tra : ChuÈn bÞ bµi ë nhµ. 3- Bµi míi : Hoạt động của GV- HS. Néi dung.

(276) * Hoạt động 1 : Khởi động - giới thiệu bài * Hoạt động 2: Những trờng hợp cần viết th điện chúc mõng, th¨m hái ( 15 phót) - HS đọc hợp đồng SGK 202. Xem xét các bức th (điện) chóc mõng, th¨m hái ? + Trêng hîp a, b – Chóc mõng + Trêng hîp c, d – Th¨m hái. - Göi th (®iÖn) chóc mõng, th¨m hái trong hoµn c¶nh nào ? Để làm gì ? Nếu có điều kiện đến tận nơi chúc mõng, th¨m hái cã cÇn göi th (®iÖn) kh«ng ? T¹i sao ? C¸ch viÕt th ®iÖn chóc mõng, th¨m hái ( 25 phót) - §äc thÇm ba bøc ®iÖn SGK 202. - Néi dung th (®iÖn) chóc mõng kh¸c th¨m hái nh thÕ nµo ? + §Òu cã phÇn ngêi göi vµ ngêi nhËn. + Lý do göi th (®iÖn), béc lé suy nghÜ, t×nh c¶m víi tin vui hoÆc buån. + Kh¸c nhau : Lêi chóc mõng vµ lêi th¨m hái chia buån. - Diễn đạt các nội dung thờng gặp trong th (điện) ? + Nh©n dÞp xu©n vÒ, mõng thä, sinh nhËt, tin ngêi mÊt, lò lôt thiªn tai ... + Xúc động, tự hào, vui sớng, phấn khởi, lo lắng, xót thơng, khâm phục ... + Chóc søc kháe, chóc sèng l©u, chóc h¹nh phóc, thµnh đạt, học tập tốt, niềm cảm thông, vợt qua khó khăn ... * hoạt động 3 : Hớng dẫn luyện tập ( 30 phút) - Hoµn chØnh ba bøc ®iÖn ë môc II.1 theo mÉu. Tr×nh bµy theo yªu cÇu ? Hoạt động nhóm : - C¸c t×nh huèng cÇn viÕt th (®iÖn) chóc mõng hoÆc th¨m hái ? - Hoµn chØnh bøc ®iÖn mõng theo mÉu cña bu ®iÖn víi t×nh huống tự đề xuất ? - HS 4 nhãm tr×nh bµy ba bøc ®iÖn SGK 204. C¸c nhãm kh¸c nhËn xÐt, bæ sung ? - GV kÕt luËn : + Nội dung th (điện) phải nêu đợc lý do, lời chúc mừng, lêi th¨m hái vµ mong muèn ngêi nhËn ®iÖn sÏ cã nh÷ng ®iÒu tèt lµnh. + Th ®iÖn viÕt ng¾n gän, xóc tÝch, t×nh c¶m ph¶i ch©n thµnh. - Xác định các tình huống ? + §iÖn chóc mõng -> Phãng thµnh c«ng tµu vò trô + Điện chúc mừng -> Tái đắc cử nguyên thủ. + Điện thăm hỏi -> Trận động đất ở một số nớc. + Th (điện) chúc mừng -> Bạn thân đạt HS giỏi + Th (®iÖn) chóc mõng -> Thµnh c«ng luËn ¸n. - Hoµn chØnh mét bøc ®iÖn theo mÉu cña bu ®iÖn ? Hoạt động nhóm : + Chän lý do (mõng), cã lêi chóc phï hîp, néi dung ng¾n gän, xóc tÝch, béc lé t×nh c¶m. - HS tr×nh bµy. C¸c HS kh¸c nhËn xÐt, bæ sung ? * Hoạt động 4:Củng cố- Dặn dò(5’) 1- Cñng cè : §äc thuéc néi dung ghi nhí vÒ th (®iÖn) chóc mõng, th¨m hái. 2- Híng dÉn vÒ nhµ : Tham kh¶o vµ tËp viÕt th (®iÖn) chóc mõng th¨m hái. I- Nh÷ng trêng hîp cÇn viÕt th (®iªn) chóc mõng, th¨m hái - Chóc mõng - Th¨m hái - Vai trò, tác dụng, mục đích II- C¸ch viÕt th (®iÖn) chóc mõng vµ th¨m hái - Gièng nhau. - Kh¸c nhau * Cụ thể hóa các nội dung diễn đạt trong tõng bøc th (®iÖn) - Lý do cÇn viÕt th (®iÖn) - Béc lé suy nghÜ, c¶m xóc. * Ghi nhí SGK 204. III- LuyÖn tËp. 1- Bµi 1 (204) - Th¨m hái. 2- Bµi 2 (205) a) §iÖn chóc mõng b) §iÖn chóc mõng c) §iÖn th¨m hái d) Th (®iÖn) chóc mõng e) Th (®iÖn) chóc mõng 3- Bµi 3 (205) - Ngêi nhËn - Lý do - Lêi chóc - Mong muèn. - Ngêi göi. D. Rót kinh nghiÖm sau giê d¹y: - ¦u ®iÓm:..........................................................................................................................................

(277) ............................................................................................................................................................ --Tån t¹i:.......................................................................................................................................... .......................................................................................................................................................... Ngµy d¹y:............... Ngµy d¹y:............... TiÕt 169 + 170 Tr¶ bµi kiÓm tra Hocj A- Môc tiªu 1- KiÕn thøc. 2- Kü n¨ng : 3- Thái độ :. Giúp học sinh thấy đợc những kiến thức tiếng Việt đã vận dụng lµm bµi kiÓm tra : Khëi ng÷, thµnh phÇn biÖt lËp, c¸c biÖn ph¸p tu từ ... Những kiến thức về truyện hiện đại Việt Nam trong chơng trình kỳ II. Rèn kỹ năng nhận biết, phân tích và đánh giá tác dụng của các hình thức nghệ thuật. Kỹ năng cảm thụ truyện hiện đại Việt Nam. Lòng yêu thích bộ môn, có nhận thức đúng về nội dung của các kiến thức ngữ văn đã học.. B- ChuÈn bÞ : - Đề bài, đáp án, biểu điểm,, nhận xét đánh giá. - Ôn tập tiếng Việt, truyện hiện đại Việt Nam. C- tiÕn tr×nh d¹y vµ häc : 1- ổn định tổ chức : 2- KiÓm tra : 3- Bµi míi : Hoạt động của GV- HS * Hoạt động 1 : + §¸p ¸n do Phßng Gi¸o dôc biªn so¹n.. - GV đánh giá u nhợc điểm của bài làm ?. Néi dung III- §Ò kiÓm tra chÊt lîng : 1- Yªu cÇu cña bµi kiÓm tra : - C¸c kiÕn thøc liªn quan : + Khëi ng÷ + PhÐp tu tõ + PhÐp tæng hîp + VB nhËt dông + Con cß + Mïa xu©n nho nhá + Chã sãi vµ cõu ... + BÕn quª + Bàn về đọc sách + Rô bin xơn ngoài đảo hoang.

(278) + ¦u ®iÓm : C¸c néi dung kiÕn thøc liªn quan tíi c¸c néi dung đã nêu đều nắm vững, xác định đúng trong các câu thơ, ®o¹n v¨n, t¸c phÈm sö dông. + Tr×nh bµy râ rµng, Ýt tÈy xo¸, kh«ng cã trêng hîp hØÓu sai yªu cÇu. + Phần tự luận đã làm hoàn chỉnh. Bài viết có cảm xúc, sắp xÕp bµi theo tr×nh tù hîp lý, cã bè côc râ rµng. Mçi mét khæ thơ đều nêu luận điểm, sau đó mới dùng dẫn chứng minh hoạ. Cã kÕt luËn kh¸i qu¸t, kh«ng trïng lÆp, kh«ng mang tÝnh nh¾c l¹i. + Kết quả đạt cao. (Bµi cña TriÖu ThÞ Quý 8,8 ®iÓm, L¬ng MÜ ®iÓm 8,5) + Nhîc ®iÓm : Mét sè bµi lµm sai c¶ phÇn tr¾c nghiÖm kh¸ch quan. C©u 5 liªn quan tíi "Chã sãi vµ cõu trong th¬ ngô ng«n của La Phông Ten đều trả lời sai. + PhÇn tù luËn vÒ nghÞ luËn x· héi : nhiÒu em sao chÐp v¨n mÉu mét c¸ch m¸y mãc, sö dông c©u kh«ng râ nghÜa (NguyÔn §¨ng Thêng, T« TuÊn, Kh¸nh) + Ch÷ viÕt rÊt xÊu, sai nhiÒu lçi chÝnh t¶, ch÷ thiÕu nÐt, thiÕu dÊu, viÕt hoa tuú tiÖn, xuèng dßng bõa b·i. NguyÔn §¨ng Thêng, T« TuÊn, Kh¸nh, §µo, Häc, Huynh). * hoạt động 2 : - Häc sinh xem bµi lµm vµ söa sai vµo vë. - Gi¸o viªn c«ng bè ®iÓm, ghi vµo sæ. §äc bµi cña TriÖu ThÞ Quý, L¬ng ThÞ MÜ. + Sang thu 2- §¸nh gi¸ nhËn xÐt bµi lµm : - ¦u ®iÓm + Phần TNKQ xác định đúng + Phần tự luận xác định rõ đề và đạt yêu cầu. + Bµi viÕt cã hÖ thèng luËn ®iÓm, luËn cø râ rµng. - Nhîc ®iÓm : + Mục đích : Bàn về đặc trng cña v¨n ch¬ng nghÖ thuËt. + Cha cã tr×nh tù, bè côc râ rµng. Bµi viÕt cha trän vÑn. + Tr×nh bµy lñng cñng + C¸ch ®a dÉn chøng trùc tiÕp kh«ng tu©n thñ. + Ch÷ xÊu, sai nhiÒu, xuèng dßng tuú tiÖn 3- Kết quả, đọc bài khá - HS xem l¹i bµi cña m×nh - KÕt qu¶ : §iÓm 9-10 = §iÓm 7-8 = §iÓm 5-6 = §iÓm 4 = 4- HS chÐp dµn bµi vµ ch÷a vµo vë. - ChÐp dµn bµi tù luËn vµo vë. 3- Cñng cè : Söa nh÷ng lçi sai trong bµi viÕt 4- DÆn dß : «n tËp vµ t×m hiÓu kiÕn thøc ng÷ v¨n träng t©m D. Rót kinh nghiÖm sau giê d¹y: - ¦u ®iÓm:......................................................................................................................................... ............................................................................................................................................................ --Tån t¹i:.......................................................................................................................................... ......................................................................................................................................................... Ngµy d¹y:................

(279)

giao an van 9 chuan kien thuc ky nang

Tài liệu liên quan

Tài liệu bạn tìm kiếm đã sẵn sàng tải về