Hồ Chí Minh Chủ Trương Thực Hiện Cơ Cấu Kinh Tế Hàng Hóa Nhiều Thành Phần Trong Thời Kỳ Qúa Độ Lên Chủ Nghĩa Xã Hội Ở Việt Nam

Hồ Chí Minh Chủ Trương Thực Hiện Cơ Cấu Kinh Tế Hàng Hóa
Nhiều Thành Phần Trong Thời Kỳ Qúa Độ Lên
Chủ Nghĩa Xã Hội Ở Việt Nam

I. Mục Đại Cương

I. Cơ sở lý luận của việc phát triển kinh tế hàng hóa nhiều thành phầntrong
thời kỳ quá độ lên CNXH nói chung
1. Lý luận của chủ nghĩa Mac - Lênin về sự phát sinh phát triển của sản xuất
hàng hoá
1.1.1Sự ra đời của sản xuất hàng hoá
- Sản xuất hang hóa là sự tiếp nối của hinh thức tổ chức kinh tế tự nhiên
- Sản xuất hàng hóa là quá trình tư liệu sản xuất nhằm biến đổi yếu tố đầu
váo thành sản phẩm mang đi trao đổi trên thị trường.
-Cơ sở kinh tế của sản xuất hàng hóa là sự phân công lao động xã hội hay sự
chuyên môn hóa sản xuất.
1.1.2. Hàng hoá
-Hàng hóa là sản phẩm của lao động, co thể thoa mản một nhu cầu nào đó
của con người và được trao đổi mua bán trên thị trường.
-Hai thuộc tính của hàng hóa, giá tri sử dụng và giá tri.
1.1.3. Kinh tế hàng hoá
-Kinh tế hàng hóa là nền kinh tế có sự phân công lao động và sự trao đổi
hàng hóa, dịch vụ giữa người này với người khác. Kinh tế hàng hóa đối lập với
nền kinh tế chỉ huy và kinh tế tự nhiên.
1
- Kinh tế hàng hóa gắn liền với yếu tố tiền tệ và kinh tế thị trường
2. Những ưu điểm của kinh tế hàng hoá
-Thúc đẩy quá trình xã hội hóa sản xuất nhanh chóng
-Thúc đẩy sự phát triển của lực lượng sản xuất
-Thúc đẩy quá trình tích tụ và tập trung tư bản dẩn đến sự tập trung sản
xuất.

-Giải phóng các mối quan hệ kinh tế ra khỏi sự trói buộc của nên kinh tế
khép kín đã từng kìm hãm sự phát triển của lực lượng sản xuất, tao những điều
kiền cho lực lượng sản xuất phát triển
3.Quan điểm của Hồ Chí Minh về cơ cấu kinh tế hàng hóa nhiều thành phần.
II.Tính tất yếu khách quan phải phát triển kinh tế hàng hóa nhiều thành
phần ở Việt Nam.
1.Xuất phát từ học thuyết kinh tế K. Mac- V.Lenin về chủ nghĩa xã hội và con
đường quá độ lên chủ nghĩa xã hội
1.1 Cơ sở lí luận.
1.1.1. Thời kì quá độ theo quan điểm Mác
1.1.2. Thời kì quá độ theo quan điểm Lê nin
1.1.3-Chủ nghĩa duy vật lịch sử
1.1.3.1- Mối quan hệ giữa sản xuất vật chất và phương thức sản xuất
1.1.3.1- Mối quan hệ giữa lực lượng sản xuất và quan hệ sản xuất
2. Tư tưởng Hồ Chí Minh về con đường quá độ lên chủ nghĩa xã hội ,và thực hiện
cơ cấu kinh tế hàng hóa nhiều thành phần ở Việt Nam.
2
3.Ảnh hưởng của chính sách kinh tế mới của Liên Xô(1921)
3.1.Chính sách kinh tế mới
+Bãi bỏ chế độ trưng thu lương thực thừa của nông dân thay vào đó là thuế
lương thực.
+ Những xí nghiệp nhỏ trước đây bị quốc hữu hóa nay cho tư nhân thuê
hay mua lại để sản xuất kinh doanh tự do ( chủ yếu là các xí nghiệp sản xuất
kinh doanh hàng tiêu dùng ).
+ Cho phép mở rộng trao đổi hàng hóa giữa thành thị và nông thôn, giữa
công nghiệp và nông nghiệp, cho thương nhân được tự do hoạt động( chủ yếu
trên lĩnh vực bán lẻ) để góp phần khôi phục lại kinh tế, củng cố lại lưu thông
tiền tệ trong nước.
+ Thực hiện hạch toán trong các xí nghieepo quốc doanh.
3.2 Thành tựu đạt được.

4. Phát triển kinh tế hàng hoá nhiều thành phần do xuất phát từ thực tế của Việt
Nam
4.1 Trước thời kì quá độ(trước 1954)
4.2 Sau thời kì quá độ (sau 1954)
5. Phát triển cơ cấu kinh tế hàng hoá nhiều thành phần do đòi hỏi nâng cao đời
sống nhân dân.
6.Tổng kết tính đúng đắn của chủ trương.
6.1-Cơ sở lí luận
3
Nguyên nhân cơ bản của sự tồn tại nền kinh tế nhiều thành phần trong thời kỳ
quá lên CNXH, suy cho dến cùng là do quy luật QHSX phải phù hợp với tính chất
và trình độ phát triển của LLSX quy định
Sự tồn tại nền kinh tế nhiều thành phần không chỉ là tất yếu khách quan, mà còn
là động lực thúc đẩy, kích thích sự phát triển LLSX xã hội
6.1.1- Tính tất yếu khách quan và vai trò của nền kinh tế nhiều thành phần
6.2-Cơ sở thực tiễn
6.2.1-Thành tựu đạt được(từ năm 1986 đến nay)
III.Những giải pháp phát triển kinh tế trong thời kì quá độ lên chủ nghĩa xã
hội hiện nay ở Việt Nam.
1. Trước hết cần đẩy mạnh quá trình đa dạng hoá các chế độ sở hữu, tạo điều
kiện pháp triển mạnh nền kinh tế hàng hoá ở nước ta.
2. Đẩy mạnh quá trình phân công lại lao động xã hội ở nước ta.
3.Tạo lập và phát triển đồng bộ các yếu tố thị trường.
4. Đẩy mạnh cách mạng khoa học công nghệ, nhằm phát triển nền kinh tế theo
hướng công nghiệp hoá, hiện đại hoá.
5. Tiếp tục đổi mới và nâng cao vai trò quản lý vĩ mô của Nhà nước.
6. Giữ vững ổn định chính trị, hoàn thiện hệ thống pháp luật, đổi mới chính sách
tài chính tiền tệ giá cả.
7. Đào tạo đội ngũ cán bộ quản lý kinh doanh giỏi.
8. Mở rộng quan hệ kinh tế đối ngoại để phát triển kinh tế thị trường.

4
II.Mở Đầu
Khởi xướng và lãnh đạo sự nghiệp đổi mới, Đảng ta khẳng định: “Tư tưởng
Hồ Chí Minh soi đường cho cuộc đấu tranh của nhân dân ta giành thắng lợi, là
tài sản tinh thần to lớn của Đảng và dân tộc ta”. Trong đó có tư tưởng của Người
về chủ nghĩa xã hội và xây dựng nền kinh tế nhiều thành phần ở thời kỳ quá độ
đã soi sáng đường lối xây dựng và phát triển kinh tế trong sự nghiệp đổi mới.Kể
từ sau Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ VI của Đảng công tác nghiên cứu tư
tưởng Hồ Chí Minh được tiến hành một cách nghiêm túc và nhận được sự quan
tâm ủng hộ của các cấp các ngành từ trung ương đến đến địa phương, quần
chúng nhân dân và bạn bè quốc tế.Do đó đã đạt được nhiều thành tựu to lớn khai
thác được nhiều giá trị tư tưởng của người. Đảng ta khẳng định : “Tư tưởng Hồ
Chí Minh là một hệ thống quan điểm toàn diện và sâu sắc nhất về những vấn đề
cơ bản của Cách mạng Việt Nam,là kết quả của sự vận dụng và phát triển sáng
tạo chủ nghĩa Mac – Lênin vào điều kiện cụ thể của nước ta,kế thừa và phát triển
các giá trị truyền thống tốt đẹp của dân tộc, tiếp thu tinh hoa văn hóa nhân
loài”.Đảng ta đã lấy Chủ nghĩa Mác – Lênin và Tư tưởng Hồ Chí Minh làm
nền tảng tư tưởng và làm kim chỉ nam cho hoạt động thực tiển của mình. Hưởng
ứng lời kêu gọi của Đảng và Nhà nước, phong trào thi đua, học tập, lao động
theo gương Bác Hồ vĩ đại đã được rộng rãi nhân dân đồng tình hưởng ứng và đạt
được nhiều thắng lợi lớn trong việc thay đổi nhận thức và lối sống của quần
chúng nhân dân.Tư tưởng Hồ Chí Minh đã có ảnh hưởng rất lớn đến mọi mặt
của xã hội Việt Nam do phạm vi ảnh hưởng to lớn của nó.Tầm ảnh hưởng của
Tư tưởng Hồ Chí Minh không chỉ dừng lại trong nước mà còn ảnh hưởng đến
quốc tế, nhiều nước đã có những UB, tổ chức chuyên nghiên cứu về Tư tưởng
của người.Và trên thực tế Tư tương Hồ Chí Minh đã trở thành tài sản quý giá
của thế giới.Một trong những ảnh hưởng mà tư tưởng Hồ Chí Minh hướng đến
là việc định hướng chủ nghĩa xã hội và con đường quá độ lên chủ nghĩa xã
hội.Xuất phát từ thực tiển Việt Nam lúc bấy giờ là một nước nghèo với nền kinh
5

tế nông nghiệp lạc hậu,những tàn dư phong kiến còn đang tồn tại,chiến tranh
đang xảy ra.Vận dụng triết học Mác – Lênin về cái chung, cái riêng; cái phổ
biến, cái đặc thù Hồ Chí Minh đã chủ trương cho bước đi của nước nhà là thực
hiên con đường gián tiếp lên chủ nghĩa xã hội không kinh qua chủ nghĩa tư bản.
Hồ Chí Minh là người đầu tiên chủ trương thực hiện cơ cấu kinh tế hàng hóa
nhiều thành phần trong thời ki quá độ lên chủ nghĩa xã hội ở Viêt Nam.Đây là
chủ trương đúng đắn của người đã mang lại nhiều thành tưu về kinh tế lúc bấy
giờ.
I. Cơ sở lý luận của việc phát triển kinh tế hàng hóa nhiều thành phầntrong
thời kỳ quá độ lên CNXH nói chung.
1. Lý luận của chủ nghĩa Mac - Lênin về sự phát sinh phát triển của sản xuất
hàng hoá.
I.1.1. Sự ra đời của sản xuất hàng hoá.
Nền kinh tế tư nhiên hay nền kinh tế tự cung tư cấp là kiểu tổ chức kinh tế đầu
tiên mà loài người sử dụng để giải quyết vấn đề sản xuất cái gì?, sản xuất như
thế nào? và sản xuất cho ai?Sản xuất tự cung tự cấp nhằm đáp ứng nhu cầu của
tiêu dùng của nội bộ từng gia đình, từng công xã hay cá nhân. Do đặc điểm của
hình thái kinh tế này có lực lượng sản xuất có trình độ thấp, thủ công, tính chất
cá nhân hóa,bó hẹp trong phạm vi nhỏ hẹp của quan hệ sản xuất lạc hậu làm cho
nền kinh tế tự nhiên mang tính chất bảo thủ, trì truệ, nhu cầu thấp,kỉ thuật thô
sơ.Hiên nay nền kinh tế này vẩn còn tồn tại ở Việt Nam ở vùng sâu, vùng xa,
miền núi.Tuy nhiên với sự phát triển của lực lượng sản xuất,và phân công lao
động xã hội đã làm cho kinh tế hàng hóa ra đời.
*Sản xuất hàng hóa: Là quá trình sử dụng các tư liệu sản xuất nhằm biến các
yếu tố đầu vào thành sản phẩm mang đi trao đổi bán trên thị trường.
6
Trong kiểu tổ chức kinh tế này toàn bộ quá trình sản xuất, phân phối và tiêu
dùng; sản xuất cái gì? như thế nào? cho ai? Đều thông qua mua bán, thông qua
thị trường và do thị trương quyết định.
Cơ sở kinh tế - xã hội của sự ra đời và tồn tại sản xuất hàng hóa là phân

công lao động xã hội và sự tách biệt tương đối về kinh tế giửa những người sản
xuất hàng hóa với nhau do sự sở hửu khác nhau về tư liệu sản xuất quy định.
Phân công lao động là sự phân chia lao động xã hội vào các ngành nghề
khác nhau hay là sự chuyên môn hóa sản xuất, điều này đã tạo nên sự tách biệt
tương đối về kinh tế giửa họ dẩn đến sự ra đời của nền kinh tế hàng hóa.
1.1.2. Hàng hoá
Hàng hóa là sản phẩm của quá trình lao động có thể thỏa mản một nhu cầu
nào đó của con người và được đem bán trên thi trường.
Hàng hóa có hai thuộc tính giá trị sử dụng và giá trị.Giá trị sử dụng là thuộc
tính tự nhiên của hàng hóa, còn giá trị là thuộc tính xã hội. Hai thuộc tính này là
hai mặt đối lập cùng tồn tại trong hàng hóa.Cũng chính hai thuộc tính này của
hàng hóa mà lao động sản xuất hàng hóa mang tính hai mặt.Lao động cụ thể và
lao động trừu tượng.
I.1.2. Kinh tế hàng hoá
Kinh tế hàng hóa là nền kinh tế có sự phân công lao động và sự trao đổi hàng
hóa, dịch vụ giữa người này với người khác. Kinh tế hàng hóa đối lập với nền
kinh tế tự nhiên và kinh tế chỉ huy. Khi sản xuất hàng hóa, lượng sản phẩm lưu
thông trên thị trường ngày càng dồi dào, phong phú , thị trường được mở rộng,
khái niệm thị trường ngày càng đầy đủ hơn. Đó là lĩnh vực trao đổi hàng hóa
thông qua tiền tệ làm môi giới, giờ đây người mua và bán tác động qua lại lẫn
nhau để xác định giá cả và số lượng hàng hóa được lưu thông trên thi trường.
7
Để phát triển kinh tế hàng hóa ở nước ta cần đẩy mạnh và chú trọng phát
triển các loại thị trường.Quá trình chuyển đổi ở nước ta cần phải từng bước hình
thành thị trường thông suốt và thống nhất cả nước. Từng bước hình thành và
phát triển đồng bộ các loại thị trường hàng tiêu dùng, tư liệu sản xuất, thị trường
vốn…Cần phải mở rộng giao lưu hàng hóa, đặc biệt với nông thôn, miền núi,
xóa bỏ mọi rào cản về mặt địa giới hành chính…Đồng thời gắn thị trường trong
nước và quốc tế, giải quyết mối quan giữa tiêu dùng trong nước và xuất khẩu, có
chính sách khuyến khích sản xuất nội địa nhằm phát triển mạnh mẽ thị trường

trong nước, sẳn sàng hội nhập thị trường khu vực và thế giới.Ở nước ta ngay
trong thời kì quá độ lên chủ nghĩa xã hội Đảng và Bác Hồ đã có chủ trương thực
hiện cơ cấu kinh tế hàng hóa nhiều thành phần theo định hướng chủ nghĩa xã
hội,vận động theo cơ chế thị trường có sự quản lí của nhà nước.
2. Những ưu điểm của kinh tế hàng hoá
So với nền kinh tế tự nhiên, kinh tế hàng hóa có những ưu điểm sau:
Một là ,thúc đẩy quá trình xã hội hóa sản xuất nhanh chóng, làm cho sự phân
công lao động, chuyên môn hóa sản xuất diễn ra sâu sắc, hình thành các mối liên
hệ kinh tế và phụ thuộc lẫn nhau giữa những người sản xuất hàng hóa, tạo tiền
đề cho hợp tác lao động ngày càng chặt chẽ.
Hai là, thúc đẩy sự phát triển của lực lượng sản xuất, buộc người sản xuất
phải năng động, sáng tạo trong hoạt động sản xuất, chú trọng cải tiến kỉ thuật,
tiết kiệm,nâng cao năng suất lao động,thường xuyên nâng cao chất lượng sản
phẩm, mẩu mã đáp ứng nhu cầu ngày càng cao của thị trường .Tạo ra sự cạnh
tranh lành mạnh có lợi cho xã hội.
Ba là, thúc đẩy quá trình tích tụ và tập trung tư bản dẩn đến sự tập trung
sản xuất, tạo ra nhiều của cải hơn cho xã hội.Mở rộng giao lưu kinh tế trong
nước và hội nhập kinh tế quốc tế.
8
Bốn là, giải phóng các mối quan hệ kinh tế ra khỏi sự trói buộc của nên
kinh tế khép kín đã từng kìm hãm sự phát triển của lực lượng sản xuất, tao
những điều kiện cần thiết để tổ chức và quản lí một nền kinh tế phát triển ở trình
độ cao thực hiện dưới hình thức hàng hóa tiền tệ.
Cơ chế tự điều tiết của nền kinh tế thị trường rất linh hoạt, mềm dẻo.Tạo môi
trường kinh doanh và gia tăng động lực sản xuất.Tuy nhiên, kinh tế hàng hóa,
kinh tế thị trường củng tồn tại những khuyết tật của nó. Thị trường luôn chứa
đựng những rủi ro, bất ổn. Vì chạy theo lợi nhuận, các nhà sản xuất kinh doanh
có thể gây ra những hậu quả xấu, môi trường bị hủy hoại,làm cạn kiệt tài nguyên
thiên nhiên, vấn đề cạnh tranh không lành mạnh, thất nghiệp, phá sản, phân hóa
giàu nghèo cao dẫn đến mâu thuẩn xã hội thêm gay gắt…

Vì vậy để phát huy những ưu thế và khắc phục những hạn chế do kinh tế
hang hóa thị trường mang lại cần có sự can thiệp quản lí của nhà nước.
3.Quan điểm của Hồ Chí Minh về cơ cấu kinh tế hàng hóa nhiều thành phần.
Hồ Chí Minh là người đầu tiên chủ trương phát triển cơ cấu kinh tế hàng hóa
nhiều thành phần trong suốt thời kì quá độ lên chủ nghĩa xã hội ở Việt Nam.
Theo Người kinh tế hàng hóa nhiều thành phần có những ưu điểm vượt trội so
với các nền kinh tế khác do nó có thể thúc đẩy quá trình phân công lao đông, sự
chuyên môn hóa sản xuất làm tăng năng suất lao động dẩn đến sự gia tăng về
sản lượng đáp ứng nhu cầu của nhân dân. Kinh tế hàng hóa giúp thúc đẩy sự
phát triển của lực lượng sản xuất, giải phóng sức lao động tạo ra nhiều của cải
trong xã hội. Đặc biệt là nền kinh tế hàng hóa nhiều thành phần còn phù hợp với
điều kiện cụ thể của nước ta, có thể giải quyết những vấn đề trước mắt của xã
hội về nhu cầu thiết yếu của người dân.
9
II.Tính tất yếu khách quan phải phát triển kinh tế hàng hóa nhiều thành
phần ở Việt Nam.
1.Xuất phát từ học thuyết kinh tế K. Mac- V.Lênin về chủ nghĩa xã hội và con
đường quá độ lên chủ nghĩa xã hội.
Trong suốt cuộc đời hoạt động của mình, Hồ Chí Minh luôn khẳng định: "Bây
giờ học thuyết nhiều, chủ nghĩa nhiều, song chân chính nhất, chắc chắn nhất,
cách mạng nhất là chủ nghĩa Mác "muốn cách mạng thành công, phải đi theo
chủ nghĩa Mác và chủ nghĩa Lê-nin". Đối với Người, chủ nghĩa Mác - Lê-nin là
cơ sở thế giới quan, phương pháp luận khoa học để giải quyết những vấn đề do
thực tiễn đặt ra. Người không bao giờ xa rời chủ nghĩa Mác - Lê-nin, Đồng thời
kiên quyết chống chủ nghĩa giáo điều và chủ nghĩa xét lại.
Như vậy, chủ nghĩa Mác - Lê-nin là một nguồn gốc - nguồn gốc chủ yếu nhất,
của tư tưởng Hồ Chí Minh, là một bộ phận hữu cơ - bộ phận cơ sở, nền tảng của
tư tưởng Hồ Chí Minh.
1.1-Cơ sở lí luận
1.1.1-Thời kì quá độ theo quan điểm của Mac

Quá độ lên chủ nghĩa xã hội là quá độ trực tiếp từ chủ nghĩa tư bản nghĩa
lên chủ ngĩa xã hội từ các nước tư bản phát triển ở trình độ cao.Loại quá độ này
phản ánh kế hoạch tuần tự và thời kì quá độ được bắt nguồn từ khi giai cấp công
nhân giành được chính quyền.Tóm lại là thời kì quá độ theo con đường này
ngắn và trực tiếp lên xã hội chủ nghĩa
1.1.2-Thời kì quá độ theo quan điểm của Lênin
Quá độ lên chủ nghĩa xã hội là quá độ gián tiếp lên chủ ngĩa xã hội từ các
nước chậm phát triển hoặc những nước tiền tư bản triển và nó bỏ qua giai đoạn
chủ nghĩa tư bản.Kiểu quá độ nhảy vọt này theo ông tất nhiên cần phải có điều
kiện là: có sự lãnh đạo của đảng đồng thời phải tự lực cánh sinh nhưng phải
10