Bạn đang xem bản rút gọn của tài liệu. Xem và tải ngay bản đầy đủ của tài liệu tại đây (136.75 KB, 8 trang )
<span class='text_page_counter'>(1)</span>Phßng gi¸o duc huyÖn b¾c mª Trêng TiÓu Häc minh ngoc. ---------dc-------. S¸ng kiÕn kinh nghiÖm đề tài : bồi dỡng năng lực cảm thụ văn học cho häc sinh tiÓu häc. & Hä vµ tªn : §¬n vÞ :. NguyÔn thÞ hương Trêng tiÓu häc minh ngoc. B¨c Mª – Hµ Giang. Minh ngọc: Ngµy 15 th¸ng 01 n¨n 2008 Céng hoµ x· héi chñ nghÜa viÖt nam. §éc lËp – Tù do – H¹nh phóc.
<span class='text_page_counter'>(2)</span> S¸ng kiÕn kinh nghiÖm båi dìng n¨ng lùc c¶m thô v¨n häc cho häc sinh tiÓu häc. Hä vµ tªn:. NguyÔn ThÞ Hương. Sinh ngµy: 08/06/1973 N¬i sinh: Tïng B¸ - VÞ Xuyªn – tØnh Hµ Giang D©n téc: Kinh §¬n vÞ c«ng t¸c: Trêng TiÓu Häc minh ngọc – B¾c Mª – Hµ Giang PhÇn I: më ®Çu 1.lý do chọn đề tài. Trong chiến lợc phát triển kinh tế xã hội của đất nớc,cùng với việc đẩy mạnh, phát triển các ngành kinh tế mũi nhọn Đảng và nhà nớc ta đã đặc biệt chú trọng phát triển sự nghiệp giáo dục đào tạo. Đầu thế kỷ XXI .Giáo dục và đào tạo nớc ta đứng trớc những thách thức lớn đó là: - Xu híng toµn cÇu ho¸ ngµy cµng ph¸t triÓn vµ lan nhanh. - Cuéc c¸ch m¹ng khoa häc vµ c«ng nghÖ ph¸t triÓn m¹nh. - Sù bïng næ th«ng tin trªn toµn thÕ giíi. - NÒn kinh tÕ trÝ thøc chiÕm vÞ trÝ quan träng trong sù nghiÖp ph¸t triển đất nớc. Điều đó đòi hỏi giáo dục phải thay đổi, chuyển mình để hớng tới xây dựng một nền giáo dục cho tất cả mọi ngời đó là nền giáo dục mang tính chất đại chúng, nhân văn, hiện đại. Trong hÖ thèng gi¸o dôc quèc d©n, TiÓu Häc lµ bËc häc nÒn t¶ng lµ bậc học đặt nền móng cho sự phát triển lâu dài giáo dục của một quốc gia, đặt nền móng vững chắc cho giáo dục phổ thông và toàn bộ hệ thống giáo dôc quèc d©n. Trong trêng TiÓu Häc m«n TiÕng ViÖt gi÷ vÞ trÝ quan träng, thêi gian dµnh cho m«n TiÕng ViÖt chiÕm tØ lÖ cao trong toµn bé thêi gian dành cho các môn học ở trờng học. Cùng với chủ trơng đổi mới phơng pháp dạy học, việc đổi mới phơng pháp dạy học tiếng việt đã đợc tiến hành sớm và đồng đều ở các địa phơng, chất lợng môn Tiếng Việt ở Tiểu Học ngày càng đợc nâng lên, phần lớn học sinh Tiểu Học đã yêu thích m«n TiÕng ViÖt. M«n TiÕng ViÖt ë trêng phæ th«ng cã nhiÖm vô h×nh thµnh n¨ng lùc hoạt động ngôn ngữ cho học sinh. Năng lực hoạt động đợc thể hiện trong bốn dạng hoạt động, tơng ứng với bốn kỹ năng: “Nghe, Nói, Đọc,.
<span class='text_page_counter'>(3)</span> ViÕt”.c¶m thô v¨n häc cÇn ph¶i n¾m v÷ng bèn kü n¨ng trªn. §©y lµ vÞ trÝ đặc biệt vì nó đảm nhiệm việc hình thành và phát triển cho học sinh vốn V¨n Häc ë bËc tiÓu häc. XuÊt ph¸t tõ nh÷ng yªu cÇu trªn t«i nhËn thÊy ngời giáo viên luân phải tim tòi sáng tạo để nâng cao hơn nữa chất lợng giáo dục,phải năng động sử dung các phơng pháp trong quá trình giảng d¹y cho phï hîp víi tõng m«n häc. §Ó gióp häc sinh TiÓu Häc, häc giái, häc tèt h¬n vµ cao h¬n n÷a lµ ®iÒu ch¨n trë cña bao thÕ hÖ gi¸o viªn. sau nhiều năm đứng lớp với một số kinh nghiệm giảng dạy, tôi đã mạnh dạn đề cập đến việc bồi dỡng năng lực cảm thụ Văn Học trong những giờ học m«n TiÕng ViÖt. 2.Mục tiêu của đề tài. Ch¬ng tr×nh tiÓu häc kh«ng cã bé m«n v¨n víi t c¸ch lµ bé m«n độc lập nhng vấn đề này vẫn hớng đến hình thành năng lực cảm thụ văn học cho học sinh thông qua các giờ Tập Đọc. Mục tiêu này đợc tích hợp qua việc giảng dạy tiếng mẹ đẻ –Tiếng Việt. Do đó hình thành lăng lực V¨n Häc cho häc sinh TiÓu häc tríc hÕt ph¶i h×nh thµnh n¨ng lùc c¶m thô V¨n Häc cho c¸c em. Trớc khi vào lớp 1 trẻ em đã đợc tiếp xúc với văn học qua những lời du, nh÷ng c©u ca dao, nh÷ng c©u chuyÖn kÓ… hÊp dÉn vµ kÝch thÝch trÝ t ëng tîng trÎ th¬. Hµnh trang Êy theo c¸c em vµo líp 1 vµ sau giai ®o¹n học chữ để biết đọc biết viết, các em dần dần làm quen với Văn Học qua ph©n m«n TËp §äc. Song viÖc häc v¨n chØ ë møc “c¬ së ban ®Çu” còng thực sự bắt đầu từ lớp 4 khi các em đã có vốn kinh nghiệm sống thì các em biết phân tích đợc quan hệ giữa ngời với ngời trong những môi trờng khác nhau thì các em đã có thể sáng tạo bằng ngôn ngữ từ một cài gì đó của mình đẻ thể hiên sự kiện đời sống. 3.Nhiệm vụ của đề tài. Cảm thụ Văn Học là quá trình nhận thức cái đẹp đợc chứa đựng trong thÕ gi¬i ng«n tõ, hÖ thèng tÝn hiÖu thø hai cña loµi ngêi, hay nãi c¸ch khác, cảm thụ văn học lá quá trình tiếp nhận, hiểu và “cảm” đợc văn chơng, tính hình tợng của văn chơng. Đây là một quá trình hoạt động nhận thức thẩm mỹ rất đặc biệt, phức tạp và có tính sáng tạo. Ngêi gi¸o viªn khi tæ chøc tèt qu¸ tr×nh nµy trong g×ê TËp §äc, tøc lµ đã làm cho học sinh thấy hết đợc cái hay, cái đẹp của ngôn ngữ văn chơng. Từ đó bồi dỡng cho học sinh tình yêu quê hơng, đất nớc con ngời, lµm phong phó h¬n t©m hån cña trÎ th¬ vµ cao h¬n n÷a c¸c em biÕt vËn dụng những ý đẹp, lời hay dó là những bài Tập Làm Văn, nó làm phong phó thªm vèn tõ ng÷ cña c¸c em. §©y còng chÝnh lµ môc tiªu cña qu¸ tr×nh båi dìng n¨ng lùc c¶m thô cho c¸c em. 4.Giới hạn của đề tài. Phạm vi của đề tài áp dụng cho phân môn Tập Đọc, chơng trình Tiếng Việt ở các lớp, để trang bị cho học sinh một số kiến thức cơ bản về văn học nh các khái niệm về hình ảnh, chi tiết, nhân vật, kết cấu bài đọc, các đặc trng của ngôn ngữ nghệ thuật, các biện pháp tu từ. Bồi dỡng cho các.
<span class='text_page_counter'>(4)</span> em vèn sèng, vèn hiÓu biÕt thiªn nhiªn con ngêi vµ cuéc sèng xung quanh. Các em biết vận dụng những điều đã học đợc từ các giờ học tập đọc vào phân môn Tập Làm Văn, giúp học sinh cảm nhận tồt hơn về văn häc. 5.Ph¬ng ph¸p nghiªn cøu. C¨n cø vµo môc tiªu giao dôc vµ néi dung cña ch¬ng tr×nh m«n TiÕng ViÖt nãi chung vµ ph©n m«n TËp §äc nãi riªng. c¨n cø vµo môc tiªu, yªu cầu của phân môn Tập Đọc,chơng trình sách giáo khoa mới là đào tạo học sinh Tiểu Học, nhng chủ nhân của tơng lai của đất nớc,thành những con ngời giỏi về tri thức, đẹp về tâm hồn, năng động sáng tạo và hiểu biêt thế giíi quanh m×nh. C¨n cø vµo t×nh h×nh thùc tÕ Trêng TiÓu Häc x· Yªn §Þnh, n»m ë trung tâm xã, các em học sinh hàng ngày,háng giờ đợc tiêp xúc với xã hội ®ang kh«ng ngõng ph¸t triÓn. B¶n th©n t«i thÊy, ngoµi viÖc d¹y cho c¸c em đọc thông viết thạo còn giúp các em cảm nhận đợc không gian đa chiÒu cña mét t¸c phÈm v¨n häc lµ kh«ng thÓ thiÕu. Cã nh vËy c¸c em mới biêt đợc thế nào là nghệ thuật văn chơng, thế nào là môt bai thơ hay, m«t c©u v¨n chøa ch©t ®Çy t©m tr¹ng… Với suy nghĩ nh trên tôi đã thờng xuyên tìm tòi những phơng pháp míi nh»m gióp cho häc sinh ph¸t huy n¨ng lùc c¶m thô v¨n häc trong giê học tập đọc. Từ đó tôi thấy cac em hứng thú hơn với mỗi giờ tập đọc, vốn từ ngữ của các em thêm phong phú lên rất nhiều và đặc biệt các em đã biết vận dụng nhỡng điều các em cảm nhận đợc vào các giờ Tập Làm Văn. Điều đó đã giúp tôi tin tởng hơn vào những phơng pháp mà mình đã ¸p dông.. PhÇn II: néi dung Ch¬ng I: c¬ së lÝ luËn *C¬ së lÝ luËn. Trong xã hội ta ngày càng phát triên hiện đại, tới đại “Công nghiệp hoá hiện đại hoá” cho lên vai trò giao dục càng đợc đặc biệt chú ý “giáo dục là quốc sách hàng đầu” Việc đào tạo “Nguồn” thật quan trọng. Vì vậy nâng cao chÊt lîng gi¶ng d¹y, ph¸t triÓn gi¸o dôc tiÓu häc lµ rÊt cÇn thiÕt vµ cÊp b¸ch. §äc th«ng viÕt th¹o lµ v« cïng quan träng trong ch¬ng tr×nh gi¸o duc TiÓu Häc. §Ó thùc hiÖn tèt nhiÖm vô n¨m häc lµ ph¶i hoµn thµnh môc tiªu nhiệm vụ của phân môn Tập Làm Văn. Vì có hoàn thành đợc mục tiêu nhiệm vụ của phân môn Tập Làm Văn thì học sinh mới có đủ kiến thức kỹ năng để tiếp theo học các lớp trên đợc. Muốn đạt đợc mục tiêu này ngời gi¸o viªn ph¶i lµm tèt c«ng t¸c d¹y häc theo “chuÈn kiÕn - thøc kü n¨ng vµ tăng cờng Tiếng Việt cho học sinh dân tộc trong tất cả các môn học đặc biÖt lµ m«n TËp Lµm V¨n. NÕu gi¸o viªn tæ chøc d¹y häc c¸c tiÕt häc theo “chuÈn kiÕn thøc - kü n¨ng vµ t¨ng cêng TiÕng ViÖt” cho häc sinh tiÓu häc.
<span class='text_page_counter'>(5)</span> ngay từ bé thì học sinh sẽ đợc phát triển lời nói tự nhiên theo đúng chuẩn kiÕn thøc - kü n¨ng th× häc sinh sÏ kh«ng cßn t×nh tr¹ng nãi ngäng, viÕt sai c©u, tõ trong ph©n m«n TËp Lµm V¨n nh c¸c ph©n m«n häc kh¸c vµ c¶ trong giao tiÕp hµng ngµy t¹o ®iÒu kiÖn cho häc sinh ph¸t triÓn tèt vÒ mäi mÆt. Chơng II: Thực trạng của đơn vị Thực trạng giáo dục ở trờng, lớp, của địa phơng. N¨m häc 2007 – 2008 theo sù ph©n c«ng cña ban gi¸m hiÖu trêng tiÓu häc Yªn §Þnh, t«i trùc tiÕp gi¶ng d¹y líp 2 víi Tæng sè häc sinh 22 em Với chơng trình sách giáo khoa mới, phơng pháp dạy học đổi mới và với phân phối chơng trình phân môn tập đọc 2 tiết/ tuần, tôi đã chuẩn bị chu đáo, đặt ra hệ thống câu hỏi và bài tập phù hơp với tùng nhận thức của học sinh của từng đối tợng học sinh; Giỏi, Khá, Trung bình,Yếu làm sao để tất cả học sinh trong lớp đềuchủ động tham gia vào hoạt động cho phù hơp víi n¨ng lùc cña m×nh, tõng bíc n©ng cao kh¶ n¨ng c¶m thô v¨n häc cho c¸c em. Thùc tr¹ng gi¸o dôc ë nhµ trêng phô thuéc rÊt nhiÒu vµo vèn sèng cña học sinh, đó chính là những kinh nghiệm, những hiểu biết của các em thu nhặt đợc từ cuộc sống. Do đó, muốn bồi dỡng năng lực cảm thụ cho học sinh, tríc hÕt, ph¶i båi dìng vèn sèng cho c¸c em dÓ c¸c em cã kh¶ n¨ng liên tởng để tiếp nhận các tác phẩm một cách chủ động. Vậy phải bồi dỡng cho c¸c em b»ng c¸ch nµo? Trớc hết đó là vốn sống trực tiếp. Giáo viên thờng xuyyên tổ chức quan sát, tham quan thực tế cho các em trong giờ hoạt động ngoại khoá, khi các em tham quan, trong giao tiếp, truyên trò hàng ngày, giáo viên đóng vai trò dÉn d¾t gîi më, t¹o nguån c¶m høng, kh¬i dËy suy nghÜ trong c¸c em. Tõ đó giáo viên khuyến khích các em viết ra những cảm xúc của mình về những gì đã quan sát đợc, cảm nhận đợc. Vốn sống cũng đợc bồi dỡng gián tiếp qua sách vở, bởi kinh nghiệm của đời sống, nhỡng thành tựu trong lĩnh vực t tởng tình cảm của các thế hệ trớc và cả đời thờng phần lớn ghi lại trong danh sách. Chính vì vậy giáo viên cần khuyến khích các em đọc sách, tạo cơ hội cho các em đợc tiếp xúc víi cuèn s¸ch hay, gi¸o dôc cho c¸c em tiÕp thu nÒn v¨n ho¸ quý b¸u cña nhyân loại. Mặt khác đọc nhiều sách các em sẽ nhận thức đợc mối quan hệ cña tù nhiªn x· héi, c¸c em kh«ng chØ thøc tØnh vÒ nhËn thøc,mµ còng nh tâm hồn. Đọc sách chíng là tự học, “Học, học nữa, học mãi”. Để việc đọc của các em đạt hiệu quả tốt,giáo viên cần xây dựng cho học sinh thói quen đọc sách, đọc một cách có lựa chọn,giúp các em thấy rằng đó là con đờng tạo cho mình một cuộc sống trí tuệ, đầy đủ và phát triển. Båi dìng n¨ng lùc c¶m thô v¨n häc cho häc sinh. Gi¸o viªn cÇn coi träng nh÷ng suy nghÜ, c¶m xóc thùc cña c¸c em, gióp c¸c em béc lé sù th¬ ng©y, trong tr¾ng cña minh, ngêi gi¸o viªn cã trach mhiÖm n©ng chóng lªn ë chÊt lîng cao h¬n, hÖ thèng h¬n. ViÖc d¹y v¨n trong trêng tiÓu häc tiÕn hành chủ yếu trong giờ tập đọc, khi tiếp nhận một văn bản nghệ thuật (bài.
<span class='text_page_counter'>(6)</span> tập đọc) học sinh không chỉ hiểu nội dung của sự việc mà còn phải nắm đợc giá trị biểu hiện chất chữ tình,thái độ tình cảm tác giả gửi gấm trong đó. Chính đó mới là cái làm lên sắc vẻ riêng của từng tác phẩm. Chẳng hạn c¸c c©u th¬: “NÕu chóng m×nh cã phÐp l¹ Ho¸ tr¸i bom thµnh tr¸i ngon Trong ruét kh«ng cßn thuèc næ ChØ cßn kÑo víi bi trßn” (NÕu chóng m×nh cã phÐp l¹ - TV4) Với hình ảnh độc lập “trái bom” - “trái ngon” - “thuốc nổ” - “bi tròn” c¸c em dÔ dµng thÊy ë ®©y sù ngé nghÜnh, ng©y th¬ cña tuæi m×nh. Mét íc mơ cao đep nhng lại rất đáng yêu mà chỉ có ở trẻ thơ. Ngoµi ra do tiÕt häc trªn líp häc rÊt h¹n chÕ nªn t«i thêng yªu cÇu c¸c em đọc thật kỹ bài ở nhà, đồng thời giao các bài tập cho các em nghiên cứu, tự làm ở nhà có sự kiểm tra đánh giá, động viên khuyến khích kịp thời. Kết quả đạt đợc. Trớc khi áp dụng đề tài này chất lợng bồi dỡng năng lực cảm thụ văn học còn thấp với việc vân dụng các biện pháp đã nêu ở phần trên chất lợng giảng dạy của tôi đợc nâng lên rõ rệt, thông qua viêc kiểm tra đánh giá sau tiết học thì học sinh nắm kiến thức, hiểu bài ngay sau tại lớp. Qua trình đó đợc thể hiện nh sau:. N¨m häc. ChÊt lîng ®Çu n¨m. ChÊt lîng cuèi n¨m. Giái. Kh¸. TB. YÕu. Giái. Kh¸. TB. YÕu. 2005-2006. 8%. 25%. 62%. 5%. 14,29%. 53,57%. 32,1%4. 0%. 2006-2007. 5,26%. 21,05%. 63,69%. 10%. 15,78%. 42,1%. 42,12%. 0%. 63,6%. 0%. Kh¶o s¸t ®Çu n¨m 2007-2008. 4.5%. 13.6%. 72.9%. Cuèi häc kú I 9%. 13,6%. 22,7%. Với kết quả nh trên, tôi thực sự tin tởng vào phơng pháp mình đã đúc rút đợc và sẽ tiếp tục áp dụng trong công tác giảng dạy của mình. Theo suy nghĩ chủ quan của tôi, cùng với việc đổi mới phơng pháp dạy häc ë tiªu häc, th× viÖc ®a ph¬ng ph¸p d¹y häc tÝch cùc, lÊy häc sinh lµm trung tâm vào các giơ tập đọc để phát triển và bồi dỡng năng lực cảm thụ v¨n häc cho c¸c em ®em l¹i nh÷ng kÕt qu¶ kh¶ quan h¬n trong bé m«n häc TiÕng ViÖt l¸ mét trong nh÷ng bé m«n quan träng trong ch¬ng tr×nh tiÓu học. Nó góp phần không nhỏ đào tạo các em trở thành những con ngời không chỉ có tri thức mà còn có một tâm hồn phong phú, biết dung động tr-.
<span class='text_page_counter'>(7)</span> ớc cái đẹp, biết ghét cái sấu, biết đau trớc nỗi đau của đồng loại, biết nghe cuéc sèng xung quanh ®ang chuyÓn m×nh. Ch¬ng III: BiÖn ph¸p thùc hiÖn. 1. Sù chuÈn bÞ cña gi¸o viªn. Tiến hành soạn bài đầy đủ xác định rõ, đúng trọng tâm của bài. xây dùng mét sè c©u hái më réng nh»m n©ng cao kiÐn thøc cho c¸c em. Chuẩn bị đồ dùng trực quan:sạch sẽ rõ ràng, màu sắc sinh động, hài hoµ t¹o høng thó häc tËp cho häc sinh. Qua phần cơ sở thực tiễn cho thấy, để nâng cao chất lợng bồi dỡng năng lực cảm thụ văn học cho học sinh Tiểu Học cần áp dụng đồng bộ các biÖn ph¸p sau: 2. Phải đảm bảo rèn luyện tốt kỹ năng đọc cho học sinh: - Dạy học sinh phát âm đúng đọc rõ tiếng. - Luyện đọc trôi chảy. - Luyện đọc thầm. - Luyện đọc diễn cảm. PhÇn III: kÕt luËn v¸ kiÕn nghÞ 1.KÕt luËn. Sau một thời gian áp dụng đề tài sáng kiến kinh nghiệm bản thân tôi đã rót ra kÕt luËn sau: - Trong quá trình công tác mỗi giáo viên phải hình thành đợc ý thức tự häc, tù båi dìng, lµm giµu vèn kiÕn thøc cho b¶n th©n, n©ng cao chÊt lîng gi¶ng d¹y lµ quyÒn lîi cña mçi gi¸o viªn. - Để nâng cao chất lợng giảng dạy phân môn tâp đọc lớp 1 - 5 ngoài viÖc ¸p dông c¸c bíc lªn líp, gi¸o vªn cÇn ph¶i biÕt ¸p dông phèi hîp c¸c bớc nhơ đã nêu ở trên cụ thể nh sau; + Rèn kỹ năng đọc cho học sinh. + Cảm thụ đợc cái, hay cái đẹp của bài văn, bài thơ từ đó liên hệ với cuéc sèng. + KÕt hîp cñng cè bæ sung kiÕn thøc vÒ tõ ng÷, ng÷ ph¸p vÒ ph¬ng ph¸p viÕt v¨n cho häc sinh. 2.KiÕn nghÞ. Víi kinh nghiÖm nµy cña b¶n th©n t«i cã mét sè kiÕn nghÞ sau: §Ò nghÞ phßng Gi¸o Dôc cung cÊp thªm tranh ¶nh cho bé m«n TËp Làm Văn để cho học sinh vùng khó khăn có điều kiện học tốt hơn. Đí với học sinh gia đình phải quan tâm hơn nữa. Học sinh phải có đầy đủ sách vở đồ dùng học tập, phải chịu khó học bài ở nhà. Gia đình phải lu©n lu©n cã th«ng tin víi nhµ trêng. Từ những kinh nghiệm thực tế trong quá trình giảng dạy tôi đã rút ra và thực hiện đề tài này. Mặc dù vậy cũng không tránh khỏi những thiếu sót..
<span class='text_page_counter'>(8)</span> Rất mong các cấp, các nghành và các bạn đồng nghiệp tham gia đóng góp ý kiến để đề tài của tôi, hoàn thiện hơn nữa để góp phần xây dựng và đổi míi nÒn gi¸o dôc. Cuèi cïng t«i xin ch©n thµnh c¶m ¬n! Yªn §Þnh, Ngµy 15 th¸ng 01 n¨m 2008 Ngêi viÕt. NguyÔn ThÞ Hoµng Đánh giá của HĐ thẩm định nhà trờng. ..
<span class='text_page_counter'>(9)</span>