Tiểu Luận Luật Thương Mại 1

MỤC LỤC

A. MỞ ĐẦU
Khởi đầu cho mọi hoạt động bắt nguồn từ các cá nhân, hoạt động kinh
doanh cũng không nằm ngoài quy luật này. Khởi sự kinh doanh ban đầu là cá
nhân kinh doanh, phát triển cao hơn một chút là cá nhân trong cùng gia đình
kinh doanh với nhau. Sự phát triển của mơ hình này và các yêu cầu của hoạt
động kinh doanh đã cho ra đời các mơ hình kinh doanh với các cơng ty, doanh
nghiệp mà chúng ta thấy ngày nay. Sự ra đời của cơng ty khơng làm cho mơ
hình cá nhân kinh doanh mất đi. Hiện nay, Việt Nam có gần 5,5 triệu hộ gia
đình kinh doanh cá thể (gọi chung là Hộ kinh doanh - HKD), hàng năm góp
phần lớn vào GDP của cả nước. Tiến trình hội nhập kinh tế quốc tế của Việt
Nam đã tạo ra nhưng cơ hội cho các doanh nghiệp (DN) hơn hộ kinh doanh,
như giúp mở rộng thị trường xuất khẩu, tiếp nhận vốn và công nghệ thơng qua
đầu tư trực tiếp, nhờ đó tạo ra nhiều công ăn việc làm và đảm bảo tăng trưởng
1
1


kinh tế, học tập được công nghệ quản lý mới. Nhà nước ta đã có chính sách
hỗ trợ cho hộ kinh doanh chuyển đổi thành doanh nghiệp vừa và nhỏ tuy vẫn
cần thêm những hỗ trợ nhưng đây là bước đầu cho thấy quá trình chuyển đổi
rất được quan tâm và chú trọng .Để tìm hiểu thêm về những quy định pháp
luật và thực tiễn vấn đề này em xin chọn đề số 16: “Đánh giá thực tiễn thực
hiện pháp luật về chuyển đổi hộ kinh doanh sang doanh nghiệp. Lấy ví dụ cụ
thể để minh chứng cho các đánh giá trên”.

B. NỘI DUNG
I. Khái quát lý luận chung
1.

Khái niệm

Theo Khoản 1 Điều 79 Nghị định 01/2021/NĐ-CP: “Hộ kinh doanh do
một cá nhân hoặc các thành viên hộ gia đình đăng ký thành lập và chịu trách
nhiệm bằng toàn bộ tài sản của mình đối với hoạt động kinh doanh của hộ.
Trường hợp các thành viên hộ gia đình đăng ký hộ kinh doanh thì ủy quyền
cho một thành viên làm đại diện hộ kinh doanh. Cá nhân đăng ký hộ kinh
doanh, người được các thành viên hộ gia đình ủy quyền làm đại diện hộ kinh
doanh là chủ hộ kinh doanh.“
Theo khoản 10 Điều 4 Luật Doanh nghiệp 2020, doanh nghiệp là tổ chức
có tên riêng, có tài sản, có trụ sở giao dịch, được thành lập hoặc đăng ký
thành lập theo quy định của phập luật nhằm mục đích kinh doanh.
2.

Quy định pháp luật về chuyển đổi hộ kinh doanh thành doanh
nghiệp

Theo quy định tại điều 27 nghị định 01/2021/NĐ-CP như sau:
“Điều 27. Đăng ký chuyển đổi từ hộ kinh doanh thành doanh nghiệp
1. Việc đăng ký thành lập doanh nghiệp trên cơ sở chuyển đổi từ hộ kinh
doanh thực hiện tại Phòng Đăng ký kinh doanh nơi doanh nghiệp dự định đặt
trụ sở chính.
2
2


2. Hồ sơ đăng ký thành lập doanh nghiệp trên cơ sở chuyển đổi từ hộ kinh
doanh bao gồm bản chính Giấy chứng nhận đăng ký hộ kinh doanh, bản sao
Giấy chứng nhận đăng ký thuế và các giấy tờ quy định tại các Điều 21, 22, 23
và 24 Nghị định này tương ứng với từng loại hình doanh nghiệp, trong đó

khơng bao gồm Giấy chứng nhận đăng ký đầu tư quy định tại điểm b khoản 4
Điều 22, điểm c khoản 4 Điều 23, điểm c khoản 3 Điều 24 Nghị định này.
Trường hợp doanh nghiệp được chuyển đổi từ hộ kinh doanh có nhà đầu tư
nước ngồi, tổ chức kinh tế có vốn đầu tư nước ngồi tham gia góp vốn, mua
cổ phần, mua phần vốn góp thuộc trường hợp phải thực hiện thủ tục đăng ký
góp vốn, mua cổ phần, mua phần vốn góp theo quy định của Luật Đầu tư thì
hồ sơ phải có văn bản của Cơ quan đăng ký đầu tư chấp thuận về việc góp
vốn, mua cổ phần, mua phần vốn góp của nhà đầu tư nước ngồi, tổ chức
kinh tế có vốn đầu tư nước ngoài.
3. Trong thời hạn 02 ngày làm việc kể từ ngày cấp Giấy chứng nhận đăng ký
doanh nghiệp, Phòng Đăng ký kinh doanh gửi bản sao Giấy chứng nhận
đăng ký doanh nghiệp và bản chính Giấy chứng nhận đăng ký hộ kinh doanh
đến Cơ quan đăng ký kinh doanh cấp huyện nơi hộ kinh doanh đặt trụ sở để
thực hiện chấm dứt hoạt động hộ kinh doanh.”
3.

Lợi ích khi chuyển đổi hộ kinh doanh thành doanh nghiệp

Lợi ích đối với HKD khi thực hiện chuyển đổi thành DN là khá rõ ràng.
Về pháp lý, HKD khơng có tư cách pháp nhân, nhưng DN có tư cách pháp
nhân, có con dấu riêng, tạo niềm tin cho khách hàng khi giao dịch. DN được
pháp luật điều chỉnh các quan hệ bên trong, pháp luật bảo vệ nhà đầu tư thiểu
số trong doanh nghiệp. Trong khi HKD phải chịu trách nhiệm vơ hạn bằng
tồn bộ tài sản của mình, DN chỉ chịu trách nhiệm hữu hạn trong phạm vi vốn
điều lệ của công ty, hạn chế rủi ro của mô hình hộ kinh doanh. Trường hợp
DN kinh doanh thua lỗ thì được phép phá sản theo Luật Phá sản.
3
3

Về phạm vi hoạt động, HKD chỉ được phép kinh doanh trong một địa bàn
nhất định, không thể thành lập các đơn vị trực thuộc trong và ngoài nước, khi
chuyển đổi sang mơ hình DN, hạn chế này sẽ bị xóa bỏ. Về tài chính, HKD
khơng thể đứng tên để vay vốn ngân hàng, chuyển đổi thành DN sẽ có nhiều
thuận lợi hơn trong tiếp cận mặt bằng kinh doanh, kênh phân phối bán lẻ hiện
đại, kênh huy động vốn (như ngân hàng, chứng khoán). DN được tự do đặt in
hóa đơn, sử dụng hóa đơn khấu trừ và chỉ phải nộp thuế theo đúng doanh thu
thực tế bán hàng hóa, dịch vụ. Khi hoạt động kinh doanh hiệu quả mang lại
lợi nhuận cao thì cũng chỉ nộp thuế theo đúng mức độ lợi nhuận kiếm được,
nếu kinh doanh thua lỗ thì khơng phải nộp thuế thu nhập và được bù trừ số lỗ
đó với lợi nhuận của năm tiếp theo, trong khi HKD phải nộp thuế khoán ổn
định, nếu có xuất hóa đơn bán hàng thì phải nộp thêm tiền thuế của doanh thu
xuất trên hóa đơn; và nếu HKD thua lỗ, vẫn phải nộp mức thuế khoán đã ấn
định. DN được hưởng những chính sách ưu đãi thuế và các chính sách ưu đãi,
hỗ trợ khác theo chủ trương khuyến khích chuyển đổi của Nhà nước, được
hồn thuế GTGT đối với hàng hóa, dịch vụ xuất khẩu, các dự án đầu tư (Hiệp
hội Doanh nghiệp nhỏ và vừa, 2017).
Ngồi ra, khi chuyển đổi sang mơ hình DN, HKD có thể nghiên cứu áp
dụng các mơ hình quản trị, quản lý phù hợp trong các lĩnh vực nhân sự, tiếp
thị, thu chi tài chính, kế tốn, đầu tư,… phù hợp với từng mục tiêu và giai
đoạn phát triển của doanh nghiệp, tạo nền tảng thuận lợi cho việc mở rộng
hoạt động kinh doanh về sau. DN dễ dàng tiếp cận được các tiến bộ khoa học
kỹ thuật, chuyển giao cơng nghệ tiên tiến. Có thể áp dụng mơ hình quản trị
ứng dụng công nghệ thông tin tiên tiến.

4
4


II. Thực tiễn thực hiện pháp luật về chuyển đổi hộ kinh doanh sang

doanh nghiệp
Với những lợi ích trên thì việc chuyển đổi từ hộ kinh doanh thành DN
sẽ nâng cao vị thế, điều kiện, thu nhập, an toàn, phúc lợi và hướng đến sự phát
triển bền vững. Đồng thời, đảm bảo tính chính xác, cơng bằng trong thực hiện
nghĩa vụ thuế giữa các loại hình kinh doanh và tận dụng được các ưu đãi, hỗ
trợ từ cơ chế, chính sách của Nhà nước
Tuy nhiên phần lớn các hộ kinh doanh vẫn chưa "mặn mà" với việc
chuyển đổi. Nguyên nhân cơ bản là nhiều hộ kinh doanh còn “ngại chuyển
đổi”, chưa hiểu rõ được những lợi ích của việc chuyển đổi; chưa tận dụng
được hết các ưu đãi hỗ trợ từ chính sách và thực tế vẫn cịn những vướng mắc,
khó khăn khi chuyển sang hoạt động theo mơ hình mới cần có chính sách hỗ
trợ thúc đẩy các hộ kinh doanh mạnh dạn chuyển đổi thành doanh nghiệp…
Việc chuyển đổi mơ hình từ hộ kinh doanh sang mơ hình doanh nghiệp (DN)
không phải là chuyện mới ở Việt Nam. Thực tế, vấn đề hộ kinh doanh đã
được quy định tại Luật Thương mại năm 2005 và buộc phải đăng ký kinh
doanh theo Luật DN. Trong cả 3 Luật DN (1999, 2005, 2014) đều quy định cụ
thể định danh loại hình này dưới tư cách một tổ chức kinh doanh chuyên
nghiệp. Điều này đồng nghĩa với việc hộ kinh doanh là một loại hình hoạt
động hợp pháp, bình đẳng với các loại hình khác như DN tư nhân.
Trong một số trường hợp, hộ kinh doanh được ví như một DN tư nhân
siêu nhỏ, là một tổ chức kinh doanh có quyền tự do kinh doanh nhưng lại
khơng có tư cách pháp nhân và chịu trách nhiệm vô hạn đối với các nghĩa vụ
tài sản. Sự tồn tại của hình thức này mang yếu tố lịch sử khi đây là một giải
pháp thay thế cho DN tư nhân trong suốt thời kỳ dài không muốn thừa nhận
các công ty, DN tư nhân. Dù sau đó, các hình thức cơng ty, DN tư nhân đã
được thừa nhận, tuy nhiên, mơ hình hộ kinh doanh vẫn tiếp tục được duy trì

5
5

như một tổ chức kinh doanh chuyên nghiệp và đóng vai trò quan trọng trong
phát triển kinh tế - xã hội của đất nước.
Theo thống kê của Hiệp hội DN nhỏ và vừa Việt Nam, cả nước hiện có
trên 3,5 triệu hộ được cấp mã số thuế và có hơn 2 triệu hộ sản xuất nhỏ lẻ.
Với khoảng trên 5,5 triệu hộ kinh doanh, ước tính tổng tài sản khoảng trên
655 nghìn tỷ đồng, tạo ra khoảng trên 2,2 triệu tỷ đồng doanh thu, nộp 12.362
tỷ đồng tiền thuế, giải quyết 7,945 triệu lao động. Trong số đó, khoảng 80%
hộ kinh doanh hoạt động trong ngành công nghiệp - xây dựng; 20% trong
ngành Thương mại dịch vụ, trong đó, tập trung vào lĩnh vực bán buôn, bán lẻ,
sửa chữa ô tô, xe máy (45%), lưu trú, ăn uống (16%).
Với quy mô hàng triệu hộ sản xuất kinh doanh, không thể phủ nhận bộ
phận hộ kinh doanh cá thể cùng với đội ngũ DN đã, đang giữ vai trị quan
trọng, đóng góp to lớn vào việc tạo cơng ăn việc làm, cung cấp các dịch vụ
cho nền kinh tế. Vì vậy, nếu “chính thức hóa” hoạt động kinh doanh, hộ kinh
doanh sẽ nâng cao chất lượng lao động, tạo sự chính xác, công bằng trong
thực hiện nghĩa vụ thuế giữa các loại hình kinh doanh... Tuy nhiên, trên thực
tế các hộ kinh doanh khơng mặn mà, thậm chí ngại chuyển đổi thành DN.
Về bản chất hộ kinh doanh và DN vừa và nhỏ là một, nhưng hiện nay
cịn phân biệt chính sách, còn nhiều hạn chế so với DN. Cụ thể, hộ kinh doanh
bị hạn chế về quyền kinh doanh, chỉ được đăng ký tại một địa điểm, hoạt
động kinh doanh trong phạm vi quận, huyện, không mở chi nhánh, văn phịng
đại diện tại địa bàn khác… Bên cạnh đó, hạn chế về ngành nghề kinh doanh
và hạn chế quy mô sử dụng lao động, dưới 10 lao động thường xuyên. Hộ
kinh doanh cũng bị hạn chế huy động vốn ngân hàng, hỗ trợ vốn của các hiệp
hội ngành nghề, chủ yếu là sử dụng vốn từ chính thành viên tham gia.
Mặt khác, mơ hình hộ kinh doanh cịn thể hiện sự kém minh bạch, tính
đại chúng, huy động vốn để phát triển của hộ kinh doanh, kèm theo đó là
những vấn đề liên quan đến các biện pháp chế tài, thực thi, bảo vệ lợi ích hợp
pháp khi có sự cố… đều không thuận lợi so với pháp nhân là DN. Và vấn đề

quản lý, quản trị đối với DN sẽ khó khăn hơn nhiều so với HKD.
6
6


Việc chuyển thành doanh nghiệp sẽ khiến các hộ kinh doanh phải mở
sổ sách, thuê kế toán, lập báo cáo tài chính. Chưa kể một số ngành nghề kinh
doanh có điều kiện khi chuyển đổi mơ hình phải chuyển đổi giấy phép kinh
doanh có điều kiện như: Giấy chứng nhận vệ sinh an toàn thực phẩm; giấy
chứng nhận bán lẻ rượu, thuốc lá... Khi có giấy chứng nhận thành lập doanh
nghiệp, thủ tục hành chính phức tạp hơn như bảo hiểm, cơng đồn, thuế, lao
động... Điều này sẽ khiến chi phí doanh nghiệp tăng lên. Trong khi đó, so với
doanh nghiệp, hộ kinh doanh cá thể lại có những lợi thế hơn nhất định. Chẳng
hạn như chế độ sổ sách kế tốn chỉ có 6 loại so với vài chục loại của doanh
nghiệp vừa và nhỏ; hồ sơ trình tự, thủ tục thành lập, lệ phí thành lập chỉ bằng
50% lệ phí thành lập doanh nghiệp. Sâu xa hơn, đó là nỗi lo sợ sẽ bị ràng
buộc nhiều hơn từ các cơ quan quản lý.
Một thực tế nữa, đó là có những trường hợp khơng muốn lên doanh
nghiệp để tìm cách tránh thuế bởi khi hoạt động dưới hình thức hộ kinh doanh
họ vẫn được hưởng chế độ thuế khoán.
Lấy ví dụ ở TP. HCM có 33.499 doanh nghiệp được cấp phép thành lập
mới trong 10 tháng của năm 2020, trong đó chỉ có 120 hộ kinh doanh cá thể
chuyển đổi lên doanh nghiệp.
Theo bản báo cáo phục vụ cuộc họp về tình hình kinh tế, xã hội 10
tháng năm 2020 của TPHCM diễn ra chiều 3-11, số doanh nghiệp thành lập
mới giảm nhưng số vốn đăng ký lại tăng so với cùng kỳ. Trong mười tháng,
TP.HCM có 33.499 doanh nghiệp được cấp giấy phép thành lập mới với tổng
số vốn đăng ký là 769.550 tỉ đồng (giảm 7,63% về số lượng doanh nghiệp và
tăng 41,60% về vốn đăng ký so với cùng kỳ).
Đáng chú ý là trong tổng số 33.499 doanh nghiệp thành lập mới, chỉ có

120 hộ kinh doanh cá thể chuyển đổi lên doanh nghiệp. Mặc dù, chính quyền
TPHCM đã tạo sự thơng thống, dễ dàng trong các thủ tục chuyển hộ kinh
doanh thành doanh nghiệp nhưng các hộ kinh doanh vẫn không mặn mà.
Qua ghi nhận ý kiến của các hộ kinh doanh, có nhiều lý do dẫn tới tình
trạng nhiều hộ kinh doanh khơng muốn chuyển thành doanh nghiệp. Đầu tiên
7
7


là việc sợ bị cơ quan thuế kiểm tra, bắt lỗi sổ sách, hóa đơn chứng từ... Có
trường hợp bị phạt, truy thu thuế.
Để được lên doanh nghiệp hộ kinh doanh phải làm thủ tục tạm khóa mã
số thuế, tạm ngưng kinh doanh để làm thủ tục chuyển đổi lên doanh nghiệp.
Khi hộ kinh doanh liên hệ chi cục thuế thường không được chấp thuận và
được yêu cầu phải giải thể, ngưng kinh doanh mới được xác nhận. Chính vì
vậy, nhiều hộ kinh doanh từ bỏ ý định lên doanh nghiệp.
Ông Lê Minh, chủ hộ kinh doanh tại TPHCM, cho biết hộ kinh doanh
ngại lên doanh nghiệp, vì phát sinh nhiều chi phí, chẳng hạn như thuê đại lý
thuế, rủi ro pháp lý... Trong khi hoạt động kinh doanh đang chịu ảnh hưởng
nặng do dịch Covid-19 nên việc chuyển lên thành doanh nghiệp không phải là
điều ưu tiên cần làm.
Theo Quyết định số 1482/QĐ-UBND giai đoạn 2017- 2020, mỗi năm
có bình qn TPHCM có khoảng 20.000 doanh nghiệp được chuyển đổi từ hộ
kinh doanh chuyển sang hoạt động theo hình thức doanh nghiệp để đạt mục
tiêu đến năm 2020 có 500.000 doanh nghiệp.
Tuy nhiên, số liệu được thống kê tính đến năm 2018, TPHCM mới có
hơn 3.000 hộ kinh doanh chuyển đổi lên doanh nghiệp, con số này là rất ít so
với khoảng 250.000 hộ kinh doanh đang hoạt động trên địa bàn TPHCM.
Cũng như vậy trên địa bàn thành phố Hà Nội thì tình hình chuyển đổi hộ kinh
doanh thành doanh nghiệp trên địa bàn Hà Nội đến nay gần như “giậm chân

tại chỗ”.
Hà Nội đã ghi nhận làn sóng thành lập doanh nghiệp mới đầy ấn tượng.
Từ năm 2016 đến 2019, trên địa bàn Thành phố đã có 100.850 doanh nghiệp
thành lập mới. Số lượng doanh nghiệp thành lập mới trung bình tăng
9,7%/năm. Chỉ tính riêng năm 2019, Hà Nội đã cấp giấy chứng nhận đăng ký
doanh nghiệp cho 27.114 đơn vị thành lập mới, với số vốn đăng ký 386.449 tỷ
đồng, tăng 8% về số lượng doanh nghiệp so với năm 2018. Tuy nhiên, trong
số hơn 27 nghìn doanh nghiệp đó chỉ có 48 doanh nghiệp mới được chuyển
đổi từ mơ hình hộ kinh doanh cũ. Trong khi, theo thống kê, Hà Nội có tới 300
8
8


nghìn hộ kinh doanh, nhưng hầu hết đều ngại chuyển đổi, khiến cơng tác này
vẫn "giậm chân tại chỗ”.
Theo Phó Trưởng phòng phụ trách Phòng Đăng ký kinh doanh (Sở Kế
hoạch và Đầu tư Hà Nội) Trần Hà Thanh, nguyên nhân là do tâm lý e ngại gặp
phiền hà trong q trình hồn thiện hồ sơ thủ tục; đặc biệt là sợ phải chi phí
nhiều hơn khi trở thành doanh nghiệp. Về phía cơ quan chức năng, vẫn cịn một
số bất cập trong việc nắm bắt tình hình, áp dụng nghiệp vụ quản lý đối với hộ
kinh doanh.
Từ góc độ của người trong cuộc, chị Phạm Thị Thư, chủ một ki ốt kinh doanh
tổng hợp tại chợ Mai Động (quận Hồng Mai) cho biết, gia đình chị đã kinh
doanh ổn định hơn 20 năm, nhưng chưa bao giờ nghĩ tới việc phát triển thành
doanh nghiệp. “Nguyên nhân trước hết vì quy mô hoạt động nhỏ, chủ yếu dựa
vào nhân lực trong gia đình nên chỉ quen vận hành theo cách thức đơn giản. Mặt
khác, nếu “lên” doanh nghiệp thì sẽ vướng một số yêu cầu mang tính bắt buộc
như phải đáp ứng quy định về sổ sách kế toán, nhân sự. Quản lý cũng phức tạp
hơn”, chị Phạm Thị Thư chia sẻ.

Cùng quan điểm, Chủ tịch Phòng Thương mại và Công nghiệp Việt
Nam (VCCI) Vũ Tiến Lộc cho rằng, thiếu hành lang pháp lý làm cho việc
quản lý các hộ kinh doanh gặp khơng ít khó khăn; đồng thời lại khơng bảo vệ
được lợi ích hợp pháp khi hộ kinh doanh gặp sự cố.
Theo một khảo sát của Viện Nghiên cứu Quản lý kinh tế Trung ương
được thực hiện với những hộ kinh doanh lớn tương đương doanh nghiệp nhỏ
cho thấy: Chỉ có khoảng 8,7% hộ kinh doanh có vốn từ 1 – 5 tỉ đồng nghĩ tới
việc chuyển đổi thành doanh nghiệp. Tỉ lệ hộ kinh doanh có trên 10 lao động
muốn trở thành doanh nghiệp chỉ có khoảng 5,63%. Vẫn có hơn 10% hộ cịn e
ngại khơng muốn thành doanh nghiệp. Nguyên nhân sâu xa mà các hộ kinh
doanh không chuyển đổi thành doanh nghiệp là do cách thức quản lý. Đối với
hộ kinh doanh hiện nay đóng theo thuế khoán và cách thức quản lý rất đơn
9
9


giản. Nếu như hoạt động thành doanh nghiệp, các yêu cầu về quyết toán,
thanh tra kiểm tra… phức tạp hơn rất nhiều. Yêu cầu về chế độ kế toán là như
nhau giữa doanh nghiệp lớn, vừa và nhỏ. Chính vì thế, hộ kinh doanh chuyển
đổi sang doanh nghiệp rất khó khăn vì họ phải tuân thủ tất cả quy định giống
như một doanh nghiệp lớn.
Từ những đánh giá và thực tiễn trên, để có được kết quả chuyển đổi
doanh nghiệp tốt cần có những hỗ trợ từ địa phương, nhà nước. Như tại TP.
Hà Nội, Thành phố sẽ tiếp tục đẩy mạnh tuyên truyền đến các hộ kinh doanh,
trong đó nhấn mạnh một số lợi ích thiết thực khi thành lập doanh nghiệp, như
các chính sách hỗ trợ đối với doanh nghiệp nhỏ và vừa, khả năng tiếp cận
nguồn vốn, quyền thế chấp tài sản; nhất là tính minh bạch và tư cách pháp
nhân trong giao dịch với đối tác trong nước, nước ngồi...
Ðể khuyến khích việc chuyển đổi này, Hà Nội đang triển khai các hỗ
trợ về mặt thủ tục như miễn phí thành lập, miễn phí đăng ký con dấu cho

doanh nghiệp mới đăng ký. Thủ tục kê khai thuế đã được cải tiến, đơn giản,
chi phí thực hiện các thủ tục về thuế hiện cũng rất thấp. Ðồng thời, đẩy mạnh
các giải pháp hỗ trợ, tạo điều kiện, môi trường đầu tư, kinh doanh tốt nhất cho
doanh nghiệp.
Tuy đã có những tác động từ chính quyền nhưng vẫn cần sự vào cuộc
của các cấp từ trung ương đến địa phương. Do đó từ những khó khăn trong
thực tiễn, em xin kiến nghị để hoàn thiện hơn pháp luật cũng như giúp quá
trình chuyển đổi được diễn ra thuận lợi.
Một là, các cấp chính quyền, sở, ban, ngành nên đối thoại với các hộ
kinh doanh, khuyến khích các hộ nâng cao nhận thức, mạnh dạn mở rộng quy
mô. Các địa phương cần cơ chế thơng thống, đẩy mạnh các hoạt động tư vấn,
đào tạo, hỗ trợ doanh nghiệp. Ðồng thời, thực hiện công tác thanh tra, kiểm
tra doanh nghiệp đúng quy định, không gây phiền hà, sách nhiễu.
Hai là, hỗ trợ về các thủ tục về thuế cho các HKD chuyển đổi sang hoạt
động theo hình thức DN. Có chính sách hỗ trợ quyết tốn sổ sách kế toán để
10
10


tạo điều kiện cho HKD chuyển đổi sang mơ hình DN hoạt động ổn định, lâu
dài. Đề xuất xem xét miễn giảm thuế trong một vài năm để khuyến khích
HKD chuyển đổi sang mơ hình DN hoạt động, hạn chế những rủi ro có thể
xảy ra, đặc biệt là sau khi chuyển đổi một vài năm lại tiến hành giải thể do
phải chịu q nhiều chi phí.
Ba là, phải có văn bản pháp luật quy định rõ ràng những quyền lợi mà
HKD được hưởng khi chuyển sang doanh nghiệp. Hiện nay, chúng ta có Luật
Hỗ trợ doanh nghiệp vừa và nhỏ 2017, có quy định chính sách hỗ trợ đối với
doanh nghiệp vừa và nhỏ chuyển đổi từ HKD, như: Miễn lệ phí đăng ký
doanh nghiệp và phí cung cấp thơng tin doanh nghiệp; Miễn phí thẩm định,
phí, lệ phí cấp phép kinh doanh lần đầu đối với ngành, nghề kinh doanh có

điều kiện; Miễn lệ phí mơn bài trong thời hạn 3 năm kể từ ngày được cấp giấy
chứng nhận đăng ký doanh nghiệp lần đầu; Miễn, giảm tiền sử dụng đất có
thời hạn theo quy định của pháp luật về đất đai. Những quy định này mới tập
trung vào khuyến khích thành lập DN, hỗ trợ, động viên khởi nghiệp, chưa
thật sự thật sự hấp dẫn HKD chuyển thành DN. Điều mà họ cần là những quy
định hỗ trợ về thủ tục chuyển đổi, thủ tục về kế tốn và thuế, chính sách về
miễn giảm thuế thu nhập doanh nghiệp trong q trình hoạt động; các quy
định xóa bỏ rào cản về thuế, về sổ sách kế toán. Luật Doanh nghiệp phải có
các quy định giảm tối đa các điều kiện hoạt động cho các doanh nghiệp nhỏ
và siêu nhỏ, tạo tiền đề cho việc sửa đổi Luật về Thuế và Luật Kế toán. Mặt
khác, Nhà nước cũng cần dành các quỹ hỗ trợ doanh nghiệp nhỏ và vừa để
bảo lãnh tín dụng cho doanh nghiệp vay vốn, hỗ trợ doanh nghiệp trong hoạt
động xúc tiến đầu tư… mới là những quy định có tính chất khuyến khích để
các HKD chuyển thành doanh nghiệp.
Bốn là, hỗ trợ tư vấn về đăng ký nhãn hiệu sản phẩm, tên thương mại,
chỉ dẫn địa lý ở trong và ngoài nước; hoạt động liên quan việc đăng ký bảo hộ
trí tuệ; phát hiển, khai thác, quản lý, bảo vệ tài sản trí tuệ thuộc các lĩnh vực.
Hỗ trợ HKD, DN tiêu thụ sản phẩm tại thị trường nội địa.
11
11


C. KẾT LUẬN
Hộ kinh doanh là mơ hình kinh doanh phát triển không chỉ ở Việt Nam
mà ngay ở các nước phát triển trên thế giới vẫn tồn tại mô hình này vì vai trị
và đóng góp lớn của họ đối với xã hội, với nền kinh tế của đất nước. Để thúc
đẩy sự phát triển, đạt được các mục tiêu về kinh tế-xã hội, phù hợp với quy
luật phát triển, quy luật cạnh tranh trong kinh doanh thì chuyển đổi mơ hình
từ HKD lên DN đối với những cơ sở đạt điều kiện là cần thiết tạo điều kiện
cho hợp tác quốc tế ngày càng sâu rộng. Nhà nước ta cần khuyến khích các hộ

kinh doanh nhỏ lẻ chuyển đổi thành doanh nghiệp và tạo thuận lợi cho công
tác quản lý, hồn thiện về pháp luật. Từ đó hiện thực hoá mục tiêu phát triển
kinh tế nhanh, bền vững; chủ yếu dựa vào động lực là khoa học, công nghệ và
đổi mới sáng tạo; tận dụng tối đa thành quả của cuộc Cách mạng công nghiệp
4.0 để nâng cao năng suất lao động; thúc đẩy phát triển khu vực kinh tế tư
nhân.

Danh mục tài liệu tham khảo
1. Luật doanh nghiệp 2020
2. Giáo trình luật thương mại (ĐH Luật – Hà Nội)
3. Nghị định 01/2021/NĐ-CP
4. />5. />6. />7. />12
12