Thanh Toán Quốc Tế trong ngoại thương và những rủi ro thường gặp

Tiểu luận tài chính
LỜINÓIĐẦU
Mỗi quốc gia trên thế giới đều có những đặc điểm về tự nhiên, kinh tế, xã hội
riêng biệt. Do có những đặc điểm riêng biệtmà mỗi nước có những lợi thếđể
sản xuất ra những hàng hoá mà các nước khác không thể sản xuất được hoặc
nếu có thể sản xuất được thì vẫn cũng với chi phí cao hơn. Từđó phân công
lao động quốc tếđược hình thành một cách khách quan.
Việc buôn bán giao lưu, trao đổi hàng hoá giữa các nước đang sinh ra là
phải thanh toán các hàng hoá dịch vụ và sản phẩm vào một nước nhất định. để
có thể buôn bán hàng hoá giữa các nước này với các nước khác thì Thanh
Toán Quốc Tế chính là cầu nối trong giao dịch thanh toán giữa hai nước với
nhau. Một nền kinh tế phát triển cao thì việc mở rộng quan hệ với nhiều nền
kinh tế khác trên thế giới càng phát triển. Do đó Thanh Toán Quốc Tế rất cần
thiết giúp cho một đất nước có thể hướng những dịch vụ, sản phẩm của mình
ra cả các nước trên thế giới, tạo đà cho nền kinh tế phát triển. Vì vậy Thanh
Toán Quốc Tế và những rủi ro thường gặp trong Thanh Toán Quốc Tế luôn là
vấn đề mà các nhà doanh nghiệp quan tâm và tìm cách giải quyết.
Từ nhận thức trên em đã chọn đề tài “ Thanh Toán Quốc Tế trong ngoại
thương và những rủi ro thường gặp ”. Bài viết của em gồm ba phần chính:
 Chương I. Lý luận chung về Thanh Toán Quốc Tế
 Chương II. Rủi ro trong Thanh Toán Quốc Tế và những rủi ro thường
gặp
 Chương III. Một số giải pháp để hạn chế rủi ro .
Với những hiểu biết còn hạn chế về vấn đề trên và thời gian nghiên cứu có hạn
nên bài viết của em không đi sâu vào khai thác những điều mới mẻ mang tính
phát hiện mà chỉ phân tích và tìm hiểu rõ hơn về nó. Chính vì vậy, mà
1
Tiểu luận tài chính
sẽkhông tránh khỏi những sai sót kính mong thầy cô giúp đỡ và bổ sung để em
có thể nhìn nhận vấn đề sâu sắc hơn.
CHƯƠNG I

LÝ LUẬNCHUNGVỀ THANH TOÁN QUỐC TẾ
I. Khái niệm và vai trò của Thanh Toán Quốc Tế trong nền kinh tế
1. Khái niệm :
Thanh Toán Quốc Tế là việc thực hiện các nghĩa vụ tiền tệ, nảy sinh trên cơ
sở các hoạt động kinh tế và phí kinh tế giữa các tổ chức hay cá nhân nước này
với tổ chức hay cá nhân nước khác hoặc giữa một quốc gia với tổ chức quốc
tế, thông qua quan hệ giữa các ngân hàng có liên hệ.
2. Vai trò của Thanh Toán Quốc Tế trong nền kinh tế
Trong hoạt động kinh tếđối ngoại, Thanh Toán Quốc Tế có một vị trí hết sức
quan trọng đặc biệt trong lĩnh vực ngoại thương. Hoạt động Thanh Toán Quốc
Tế là khâu kết thúc của một giao dịch buôn bán hàng hoá hay dịch vụ. Hiệu
quả kinh tế của bất kì một giao dịch nào trong hoạt động trao đổi, mua bán
giữa các quốc gia với nhau phần lớn đều phụ thuộc vào khâu kết thúc này.
Ngoài ra Thanh Toán Quốc Tế còn giữ vai tròđặc biệt trong hệ thống cán cân
của các nước. Tình trạng của nó sẽảnh hưởng đến sự thay đổi của tỷ giá hối
đoái, đến tình hình ngoại hối của các nước vàảnh hưởng toàn bộ nền kinh tế
của một nước, trước hết làđến ngoại thương.
II. Các phương thức Thanh Toán Quốc Tế
1. Phương thức chuyển tiền:
Phương thức chuyển tiền là phương thức thanh toán, trong đó khách hàng là
người( người mua, người trả tiền, người nhập khẩu…) yêu cầu ngân hàng của
mình chuyển một số tiền nhất định cho người thụ hưởng( người bán, người
2
Tiểu luận tài chính
xuất khẩu, người cung cấp, dịch vụ hàng hoá…) ở một địa điểm nhất định,
bằng phương tiện chuyển tiền nhất định, do khách hàng yêu cầu.
2. Phương thức ghi sổ:
Là phương thức thanh toán trong đó người bán mở một tài khoản ( hoặc mở
một quyển sổđể ghi nợ người mua) . Sau khi người bán đã hoàn thành việc
giao hàng hay cung cấp dịch vụ. Theo đóđến thời hạn qui định (tháng, quý,

năm…) người mua sẽ trả tiền cho người bán theo phương thức chuyển tiền.
Thanh toán ghi sổ là một trong các hình thức tín dụng thương mại. Tín dụng
này thường được thanh toán giữa các hãng kinh doanh có quan hệ buôn bán
lâu đời, giao hàng có hệ thống và thường là các lô hàng nhỏ. Đây là hình thức
áp dụng giữa công ty mẹ và công ty con (chi nhánh) ở nước ngoài giữa các
công ty trung gian hoạt động ăn hoa hồng.
3. Phương thức thanh toán nhờ thu:
Phương thức thanh toán nhờ thu là phương thức thanh toán, trong đó người
bán sau khi đã hoàn thành nghĩa vụ giao hàng hoặc cung ứng dịch vụ cho
khách hàng rồi uỷ thác cho ngân hàng của mình, thu hộ số tiền ở người mua
trên cơ sở hối phiếu của người bán lập.
III. Phân tích và so sánh các phương thức Thanh Toán Quốc Tế
1. Khi ký kết hợp đồng thương mại người xuất khẩu và người nhập khẩu
luôn coi điều kiện thanh toán là một khâu quan trọng nhất.
Họ phải cân nhắc xem phương thức thanh toán nào là có lợi nhất an toàn
nhất, các tiêu chíđánh giáđể lựa chọn phương thức thanh toán thường là:
- Mối quan hệ, độ tin tưởng giữa người xuất khẩu và người nhập khẩu.
- Loại mặt hàng giá trị hàng xuất nhập khẩu.
- Tình hình làm ăn của đối tác.
Sở dĩ người ta phải lựa chọn như vậy vì mỗi phương thức thanh toán đều có
những ưu điểm và nhược điểm của nó với trường hợp này nó là có lợi những
3
Tiểu luận tài chính
trường hợp kia nó lại là bất lợi, có một qui luật không thể chối cãi được và các
phương tiện thanh toán cũng không nằm ngoài qui luật này, đó làđộ an toàn
trong thanh toán càng cao bao nhiêu thì các chi phí phải trả càng lớn bấy
nhiêu, kèm theo qui trình thực hiện phức tạp hơn, chi phí trong thanh toán ảnh
hưởng trực tiếp đến giá thành, mà giá thành là một trong những điểm cạnh
tranh gay gắt.
2. Điểm mạnh vàđiểm yếu của các phương thức thanh toán chuyển tiền,

phương thức ghi sổ, phương thức nhờ thu.
a. Ưu điểm:
- Phương thức chuyển tiền là một phương thức thanh toán đơn giản
nhất. Ngân hàng chỉđống vai trò là người chuyển tiền, nên chi phí trong
phương thức này là rất thấp. Các nhà xuất khẩu đẳ có uy tín và tin
tưởng nhau thì có thểáp dụng phương thức này.
- Phương thức ghi sổ về cơ bản cũng gần giống như về phương thức
chuyển tiền chỉ khác là người xuất khẩu lập cho người nhập khẩu.Một
quyển sổ hay một tài khoản đẻ gi nợ người nhập khẩu phương thức này
có lợi trong những trường hợp các bên giao dịch thực sự tin tưởng nhau,
các công ty mẹ bán hàng cho công ty con, giao hàng rất nhiều đợt, thủ
tục của phương thức này đơn giản , chi phí thấp nên tiết kiệm cho
người bán giảm giá thành cho người mua.
- Phương thức nhờ thu: Đây là một phương thức Thanh Toán Quốc
Tếđược áp dụng tương đối phổ biến bởi tính thuận tiện , thủ tục quáđơn giản.
Đặc biệt phương thức thanh toán nhờ thu bằng chứng từ, tuy chi phí nhờ thu
kèm chứng từ có cao hơn nhưng ở phương thức này ngân hàng không những
là người thu hộ, đòi hộ tiền cho người xuất khẩu mà còn thay mặt người xuất
khẩu khống chế bộ chứng từ ngân hàng chỉ trao đổi bộ chứng từ khi người
nhập đã thanh toán(D/P) hoặc chấp nhận trả tiền khi đến hạn (D/A)
4
Tiểu luận tài chính
b. Nhược điểm:
Cả ba phương thức thanh toán nói trên cho ta thấy điểm bất lợi rất rỏ rệt cho
người xuất khẩu khi áp dụng các phương thức thanh toán này người xuất
khẩu có thể chiếm dụng vốn của người xuất khẩu không trả tiền, khi bên
nước người xuất khẩu có biến động về giá cả bất lợi cho họ, người nhập khẩu
có thể từ chối nhận hàng trong trường hợp này người xuất khẩu không còn
cách nào khác là hạ giá, bán cho người khác, bán đấu giá chuyển hàng về,với
những mặt hàng cồng kềnh chi phí vận chuyển cao có khi tiền vận chuyển về

bằng tiền hàng. Trong những trường hợp như vậy người nhập khẩu vô cúng
bất lợi, người xuất khẩu chỉ còn biết trách mình vìđả chọn nhầm đối tác và
muốn lấy lại công bằng thì người xuất khẩu phải nhừđến toàán.Kể cả phương
thức nhờ thu kèm chứng từ, ngân hàng cũng chỉ khống chếđược hàng hoá của
người xuất khẩu còn việc có phương thức và nhận hàng hay không còn tuỳ
xem thiện chí của người xuất khẩu .
Tóm lại đểáp dụng phương thức thanh toán này nhà nhập khẩu và xuất khẩu
có mối quan hệ tốt, có uy tín, người xuất khẩu phải nắm được tình hình làm ăn
của người nhập khẩu, nhưng trên thế giới để cóđược các thông tin, và công
việc làm ăn của đối tác đâu phải làđiều dễ.
5
Tiểu luận tài chính
CHƯƠNG II
RỦIROTRONG THANH TOÁN QUỐC TẾ
VÀNHỮNGRỦIROTHƯỜNGGẶP.
I. Rủi ro trong Thanh Toán Quốc Tế.
1. Khái niệm rủi ro :
Rủi ro là những sợ cố ngẫu nhiên , bất ngờ, gây ra tổn thất cho đối tượng. Đó
là những hiện tượng thiên tai và tai nạn bất ngờ, là những hiện tượng xã hội
như chiến tranh, đình công, nổi loạn: cố tình, cốý phá hoại hàng hoá hoặc
cướp phá…
2.Phân loại rủi ro:
- Rủi ro thông thường: Tức làđược bảo hiểm trong nhữnh điều kiện thông
thường, được công ty bảo hiểm chấp nhận không cóđiều kiện ràng buộc nào.
- Rủi ro riêng: Là những rủi ro không được bảo hiểm thanh toán bảo hiểm
mà muốn bảo hiểm thì phải mua riêng.
- Rủi ro loại trừ: Là không bảo hiểm trước bất kỳ loại bảo hiểm nào.
II. Những rủi ro thường gặp trong Thanh Toán Quốc Tế.
1. Rủi ro về phương thức thanh toán chuyển tiền (TTR)
Phương thức này thường được áp dụng trong trường hợp người mua và

người bán quen biết và tính nhiệm lẩn nhau.Phương thức thanh toán này đơn
giả,chi phí thấp.Tuy nhiên, đây là phương thức có rủi ro lớn nhất cho người
bán hàng nếu như việc thanh toán được thực hiện sau khi người mua nhận
hàng, bởi vì việc thanh toán hoàn toàn phụ thuộc vào người mua, nều người
mua gặp khó khăn thì người bán khó có thể thu được tiền hàng hoáđã bán.
Trường hợp người mua phải thanh toán ứng trước tiền thì rủi ro lớn cho
người mua, người mua sẽ rất dễ mất khoản tiền đãứng trước nếu người bán
gặp khó khăn hoặc không trung thực.
6