giao an van 8 nguyen Tham

Bạn đang xem bản rút gọn của tài liệu. Xem và tải ngay bản đầy đủ của tài liệu tại đây (966.26 KB, 244 trang )

(1)Ngµy so¹n:. Ngµy gi¶ng: TiÕt 1: V¨n b¶n: T«i ®i häc (Thanh TÞnh). 1. Môc tiªu: a. KiÕn thøc: Gióp HS - Cảm nhận đợc tâm trạng hồi hộp, cảm giác bỡ ngỡ của nhân vật "tôi" ở buổi tựu trờng đầu tiên trong đời qua áng văn hồi tởng giàu chất thơ của Thanh Tịnh. b. Kü n¨ng: - Rèn kỹ năng đọc diễn cảm văn bản hồi ức - biểu cảm, phát hiện và phân tích tâm trạng nhân vật Tôi - ngời kể chuyện liên tởng đến những kỷ niệm tựu trờng của b¶n th©n. c. Gi¸o dôc t tëng t×nh c¶m: - Tình cảm tha thiết của tác giả đối với tuổi thơ, bạn bè và mái trờng quê hơng th©n yªu. 2. ChuÈn bÞ: a. ThÇy: So¹n gi¸o ¸n, nghiªn cøu tµi liÖu. b. Trß: So¹n bµi theo yªu cÇu SGK. 3. TiÕn tr×nh bµi d¹y:. a. KTBC: (2') KiÓm tra vë so¹n s¸ch vë HS. b. Néi dung bµi míi: * Giíi thiÖu bµi: (2') Trong cuộc đời mỗi con ngời, những kỷ niệm tuổi học trò thờng đợc lu giữ bền lâu trong trí nhớ. Đặc biệt là những kỷ niệm về buổi đến trờng đầu tiên. Truyện ngắn Tôi đi học đã diễn tả những kỷ niệm mơn man, bâng khuâng của một thời thơ ấy. Hoạt động của thầy Hoạt động của trò ? Em h·y tr×nh bµy nh÷ng hiÓu biÕt cña em vÒ I. §äc vµ t×m hiÓu chung: t¸c gi¶ Thanh TÞnh. (20') 1. Giíi thiÖu t¸c gi¶ t¸c GV Nh÷ng s¸ng t¸c cña t¸c gi¶ Thanh TÞnh ®Ëm phÈm: chất trữ tình, toát lên vẻ đẹp đằm thắm, nhẹ * Tác giả: Thanh Tịnh (1911 nhàng mà lắng sâu, tình cảm êm dịu trong 1988) Trần Văn Ninh, từng trÎo. d¹y häc, viÕt b¸o, lµm th¬, t¸c gi¶ cña nhiÒu tËp truyÖn ng¾n. * T¸c phÈm: S¸ng t¸c 1941. 2. §äc vµ gi¶i thÝch mét sè tõ.

(2) khã: ?. ?. ? H. ? H. ? H ? H ?. H. ?. Yêu cầu đọc văn bản: Giọng chậm, dịu, hơi buồn, lắng sâu, GV đọc mẫu. Gọi HS đọc -> Nhận xét. Em hiểu thế nào là: Ông đốc L¹m nhËn 3. ThÓ lo¹i vµ bè côc: - ThÓ lo¹i: TruyÖn ng¾n tr÷ V¨n b¶n thuéc kiÓu lo¹i v¨n b¶n nµo. t×nh. V¨n b¶n biÓu c¶m v× toµn truyÖn lµ c¶m xóc t©m tr¹ng cña nh©n vËt trong buæi tùu trêng ®Çu tiªn ta thÊy truyÖn ng¾n nµy ®Ëm chÊt tr÷ tình, cốt truyện đơn giản. - TruyÖn chia thµnh 5 ®o¹n. TruyÖn cã mÊy ®o¹n, néi dung tõng ®o¹n. §1: -> rén r· -> kh¬i nguån nçi nhí. §2: -> ngän nói -> t©m tr¹ng vµ c¶m gi¸c c¶u nhân vật tôi trên con đờng cùng mẹ tựu trờng. §3: -> c¸c líp -> t©m tr¹ng vµ c¶m gi¸c cña tôi khi đứng giữa sân trờng khi nhìn mọi ngời, các bạn. §4: -> chót nµo hÕt -> t©m tr¹ng cña t«i khi gäi tªn vµ rêi mÑ vµo líp. §5: cßn l¹i -> t©m tr¹ng cña t«i khi ngåi vµo chỗ của mình và đón nhận tiết học đầu tiên. II. Ph©n tÝch: (18') Theo dõi văn bản nhân vật nào đợc kể trong truyÖn ng¾n nµy. Tôi, mẹ, ông đốc, những cậu học trò. Nhân vật chính là ai ? Vì sao đó là nhân vật chÝnh. Tôi là nhân vật đợc kể nhiều nhất, mọi sự việc đều đợc kể từ cảm nhận của tôi. Kỷ niệm ngày đầu tiên đến trờng của tôi đợc kÓ theo tr×nh tù kh«ng gian, thêi gian nµo. - trên đờng tới trờng C¶m nhËn cña t«i - lóc ë s©n trêng - trong líp häc Theo dâi phÇn ®Çu v¨n b¶n h·y cho biÕt kû niệm ngày đầu tiên đến trờng của nhân vật tôi g¾n víi kh«ng gian thêi gian cô thÓ nµo. 1. Cảm nhận của tôi trên đờng tíi trêng:.

(3) ? H. Buæi mai h«m Êy … ®Çy s¬ng thu vµ giã l¹nh … trªn con ®V× sao kh«ng gian vµ thêi gian Êy l¹i trë êng lµng dµi vµ hÑp. thµnh kû niÖm trong t©m trÝ t¸c gi¶. §ã lµ thêi ®iÓm vµ n¬i chèn quen thuéc gÇn gũi, gắn liền với tuổi thơ của tác giả ở quê hơng, đó là lần đầu tiên đợc cắp sách tới trờng, t¸c gi¶ lµ ngêi yªu quª h¬ng tha thiÕt. Cảm giác của nhân vật tôi đợc ghi lại ở những chi tiết nào trong ngày đầu tiên trên đờng tới trêng.. ? … con đờng này tôi đã quen ®i l¹i l¾m lÇn nhng lÇn nµy tù nhiªn thÊy l¹. C¶nh vËt chung quanh … thay đổi … lòng tôi Vì sao cậu bé đi học lại thấy có sự thay đổi … có sự thay đổi lớn … đó. §èi víi mét cËu bÐ míi chØ biÕt ch¬i diÒu, ? qua sông thả diều, ra đồng chạy nhảy với bạn … đi học quả là một sự kiện lớn, một đổi H thay quan trọng, đánh dấu bớc ngoặt của tuổi thơ vì thế tôi cảm thấy trang trọng đứng đắn víi bé quÇn ¸o vµ mÊy quyÓn vë míi trªn tay. Vì thế muốn thử sức mình xin mẹ cho đợc cầm bút thớc, tôi muốn tự mình đảm nhiệm việc học tập, muốn đợc chững chạc nh bạn, kh«ng thua kÐm b¹n … Trong những cảm nhận mới mẻ trên con đờng làng đến trờng nhân vật tôi đã tự bộc lộ đức tÝnh g× cña m×nh. ? - Yªu häc, yªu b¹n bÌ vµ m¸i trêng quª h¬ng. * Cñng cè: (1') Các em đã tìm hiểu phần I, cảm nhận của tôi trên đờng tới trờng, cảm nhận của t«i lóc ë s©n trêng vµ trong líp häc lu l¹i trong t©m trÝ t¸c gi¶ nh thÕ nµo tiÕt sau c¸c em sÏ t×m hiÓu tiÕp. III. Híng dÉn häc vµ lµm bµi tËp ë nhµ: (1') - Về nhà đọc tiếp văn bản, đọc hiểu văn bản. - Tìm và phân tích các hình ảnh sẽ đợc tác giả sử dụng trong truyện ngắn..

(4) Ngµy so¹n:. Ngµy gi¶ng: TiÕt 2: V¨n b¶n: T«i ®i häc (tiÕp) (Thanh TÞnh). 1. Môc tiªu: a. KiÕn thøc: Gióp HS - Cảm nhận đợc tâm trạng hồi hộp, cảm giác bỡ ngỡ của nhân vật "tôi" ở buổi tựu trờng đầu tiên trong đời qua áng văn hồi tởng giàu chất thơ của Thanh Tịnh. b. Kü n¨ng: - Rèn kỹ năng đọc diễn cảm văn bản hồi ức - biểu cảm, phát hiện và phân tích tâm trạng nhân vật Tôi - ngời kể chuyện liên tởng đến những kỷ niệm tựu trờng của b¶n th©n. c. Gi¸o dôc t tëng t×nh c¶m: - Tình cảm tha thiết của tác giả đối với tuổi thơ, bạn bè và mái trờng quê hơng th©n yªu. II. ChuÈn bÞ: 1. ThÇy: Nghiªn cøu tµi liÖu so¹n gi¸o ¸n. 2. Trß: Häc bµi, so¹n bµi. 3. Tiến trình bài dạy. I. KTBC: (5') ? Nêu cảm nhận của tôi trên đờng đến trờng. §¸p ¸n: Yªu häc, yªu b¹n bÌ vµ m¸i trêng quª h¬ng. II. D¹y bµi míi: * Giíi thiÖu bµi: (1') ở tiết 1 các em đã tìm hiểu cảm nhận của nhân vật tôi trên đờng đến trờng. Tiết nµy c¸c em sÏ t×m hiÓu tiÕp c¶m nhËn cña t«i lóc ë s©n trêng vµ trong líp häc lu l¹i trong t©m trÝ t¸c gi¶. Hoạt động của thầy Hoạt động của trò I. §äc vµ t×m hiÓu chung: II. Ph©n tÝch: 1. Cảm nhận của tôi trên đờng đến trờng: 2. C¶m nhËn cña t«i lóc ë HS quan s¸t v¨n b¶n phÇn tiÕp theo. s©n trêng: (15') ? C¶nh tríc s©n trêng lµng Mü Lý lu l¹i trong t©m trÝ t¸c gi¶ lµ nh÷ng h×nh ¶nh chi tiÕt nµo ? … sân trờng … dày đặc cả.

(5) ?. ?. ?. ?. ?. ngêi … ¸o quÇn s¹ch sÏ … g¬ng mÆt … vui t¬i s¸ng sña … trêng … xinh x¾n … oai nghiªm … lßng t«i … vÈn v¬ Cảnh tợng đợc nhớ lại có ý nghĩa gì ? … -> HS: Ph¶n ¸nh kh«ng khÝ đặc biệt của ngày hội khai trờng thờng gặp ở nớc ta, thể hiÖn tinh thÇn hiÕu häc cña nh©n d©n ta, béc lé t×nh c¶m sâu lắng của tác giả đối với DiÔn t¶ t©m tr¹ng t«i khi ë s©n trêng t¸c gi¶ m¸i trêng tuæi th¬. đã dùng hình ảnh nghệ thuật gì. (NghÖ thuËt so s¸nh) Em chØ ra nh÷ng h×nh ¶nh nghÖ thuËt so s¸nh đó và qua hình ảnh so sánh ấy em hiểu thêm g×. … họ nh con chim non đứng bªn bê tæ … nhng cßn ngËp ngõng e sî … hä thÌm nh nh÷ng ngêi häc trß cò … -> HS: DiÔn t¶ xóc c¶m trang nghiªm v× m¸i trêng miªu t¶ sinh động hình ảnh tâm trạng các em nhỏ lần đầu tiên tới trHình ảnh ông đốc đợc nhớ lại ở chi tiết nào, ờng học. tâm trạng tôi khi nghe ông đốc đọc bản danh s¸ch HS míi nh thÕ nµo. … lêi nãi … nh×n … hiÒn tõ … t¬i cêi … giËt m×nh … lóng tóng … cµng lóng tóng Em cã nhËn xÐt vÒ c¸ch dïng tõ cña t¸c gi¶, … nøc në khãc … qua đó nhà văn diễn tả điều gì về tâm trạng t«i ë ®©y. -> HS: Sö dông tõ l¸y "lóng tóng" ®iÖp tíi 4 lÇn miªu t¶ nhiÒu t©m tr¹ng, miªu t¶ ch©n thùc, cö chØ, ¸nh m¾t, ý nghÜa, c¶m gi¸c cña cËu häc trß trong buæi tùu trêng ®Çu tiªn. Theo em v× sao cËu bÐ l¹i khãc. -> HS: - Lo sî mét phÇn t¸ch.

(6) ?. rêi ngêi th©n. - Sung sớng lần đầu đợc tự mình học tập -> đó là giät níc m¾t cña sù trëng thµnh. §Õn ®©y em hiÓu thªm g× vÒ nh©n vËt t«i. -> Giµu xóc c¶m víi trêng, ? líp, ngêi th©n, trëng thµnh trong nhËn thøc vµ t×nh c¶m ngay tõ ngµy ®Çu tiªn ®i häc. 3. C¶m nhËn cña t«i trong líp häc: (15') Cảm giác nhân vật tôi trong lớp học đợc ghi … mùi hơng lạ … hình gì … ? l¹i ë chi tiÕt nµo ? thÊy l¹ … nh×n bµn ghÕ … ngêi b¹n … cha hÒ quen biÕt nhng lßng vÉn kh«ng thÊy xa l¹ … Vì sao tôi có cảm giác đó. -> H: LÇn ®Çu tiªn vµo líp, ? mét m«i trêng s¹ch sÏ ngay ngắn, ý thức đợc những thứ đó sÏ g¾n bã th©n thiÕt víi m×nh b©y giê vµ m·i m·i. Những cảm giác đó cho thấy tình cảm nào - H: Tình cảm trong sáng, tha ? của nhân vật tôi đối với lớp học của mình. thiÕt. H×nh ¶nh nµo cÇn chó ý trong ®o¹n cuèi v¨n - H: Gîi nhí tiÕc nh÷ng ngµy ? b¶n ? Theo em kÕt thóc truyÖn cã ý nghÜa g× tuổi thơ chơi bời tự do đã chÊm døt, dông ý nghÖ thuËt ý nghÜa tîng trng -> giai ®o¹n míi. … một con chim liệng đến đứng trên bờ cửa sổ … cánh chim … … nh÷ng tiÕng phÊn cña thÇy … lẩm nhẩm đánh vần đọc. Dßng ch÷ "T«i ®i häc" võa khÐp l¹i bµi v¨n GV võa më ra mét thÕ giíi míi, giai ®o¹n míi một tâm trạng tình cảm mới trong cuộc đời đứa trẻ, dòng chữ thể hiện niềm tự hào chính là chủ đề của truyện ngắn. Em hiÓu thªm g× vÒ nh©n vËt t«i ë ®o¹n kÕt -> Yªu thiªn nhiªn, yªu tuæi ? v¨n b¶n nµy nh thÕ nµo. thơ, yêu cả sự học hành để trởng thành..

(7) ?. Qua văn bản này em thấy thái độ cử chỉ của -> HS: Chuẩn bị chu đáo, trân nguời lớn đối với trẻ thơ trong ngày đầu tiên trọng tham dự buổi lễ dịu ®i häc nh thÕ nµo. dàng đón chào, động viên quan t©m vµ cã tr¸ch nhiÖm. III. Tæng kÕt: (5') - §an xen miªu t¶, tù sù vµ Văn bản viết theo phơng thức biểu đạt nào. biÓu c¶m. - TruyÖn ng¾n ®Ëm chÊt th¬ Sự cuốn hút của tác phẩm còn đợc tạo nên từ (tình huống truyện không có ®©u. cèt truyÖn). - T×nh c¶m tha thiÕt cña t¸c Sự kết hợp đó đã giúp em cảm nhận những giả đối với tuổi thơ, bạn bè và điều gì tốt đẹp nào đó từ nhân vật tôi. m¸i trêng quª h¬ng th©n yªu. IV. LuyÖn tËp: (4'). Em học tập đợc gì từ nghệ thuật kể chuyện -> HS: Muốn kể chuyện hay của nhà văn Thanh Tịnh trong truyện ngắn cần có nhiều kỷ niệm đẹp và "T«i ®i häc". giµu c¶m xóc, xóc c¶m. * Cñng cè: (1') C¸c em võa t×m hiÓu xong v¨n b¶n "T«i ®i häc" cña nhµ v¨n Thanh TÞnh. C¸c em cần nắm đợc nội dung và nghệ thuật của văn bản. III. Híng dÉn häc vµ lµm bµi ë nhµ: (1') - Hệ thống biện pháp tu từ so sánh trong truyện "Tôi đi học" và phân tích để thấy đợc cái hay trong hình ảnh so sánh đó. - Phân tích để làm sáng tỏ chất thơ trong truyện ngắn. - Chuẩn bị bài "Cấp độ khái quát của nghĩa từ ngữ". =================================================== Ngµy so¹n: Ngµy gi¶ng: Bài 1: Tiết 3: Cấp độ khái quát của nghĩa từ ngữ 1. Môc tiªu: a. Kiến thức : - HS hiểu rõ cấp độ khái quát của nghĩa từ ngữ và mối quan hệ về cấp độ khái qu¸t cña nghÜa tõ ng÷. - Th«ng qua bµi häc rÌn luyÖn t duy trong viÖc nhËn thøc mèi quan hệ gi÷a c¸i chung vµ c¸i riªng. II. ChuÈn bÞ: - ThÇy: Nghiªn cøu tµi liÖu, so¹n gi¸o ¸n..

(8) - Trß: Häc bµi, chuÈn bÞ bµi. 3. Tiến trình. I. KTBC: (5') Hỏi: Lấy 2 VD về từ đồng nghĩa, 2 VD v từ trái nghĩa. Yêu cầu: - 2 VD về từ đồng nghĩa: phi cơ - máy bay, đá - đá … - 2 VD vÒ tõ tr¸i nghÜa: may - rñi, cao - thÊp … II. Bµi míi: * ở lớp 7 các em đã học về 2 mối quan hệ về nghĩa của từ: quan hệ đồng và trái nghĩa. Bài học hôm nay nói về 1 mối quan hệ khác về nghĩa của từ ngữ đó là quan hệ bao hàm, nghĩa là nói đến phạm vi khái quát của nghĩa từ ngữ. Hoạt động của thầy và trò PhÇn trß ghi I. Tõ ng÷ nghÜa réng, tõ ng÷ nghÜa hÑp: (20') GV treo b¶ng phô:. ?. ?. ?. G ?. Nghĩa của từ động vật rộng hơn hay hẹp h¬n so víi nghÜa cña c¸c tõ voi, h¬u, c¸ thu …? - Réng h¬n v× nã bao hµm nghÜa cña c¸c tõ kia. NghÜa cña tõ "thó" réng h¬n hay hÑp h¬n nghÜa cña "h¬u, voi", t¹i sao ? - Réng h¬n v× nghÜa cña "thó" bao hµm … Hãy biểu diễn bằng sơ đồ vòng tròn về sự bao hµm lÉn nhau gi÷a nghÜa cña c¸c tõ trªn.. NhËn xÐt vµ gi¶ng gi¶i nghÜa réng hÑp cña * Tõ ng÷ nghÜa réng lµ tõ ng÷ c¸c tõ trªn. mµ ph¹m vi nghÜa cña nã bao Nếu gọi từ "động vật" là từ ngữ nghĩa rộng. hàm phạm vi nghĩa của một.

(9) ?. Em hiÓu nh thÕ nµo lµ tõ ng÷ nghÜa réng ?. sè tõ ng÷ kh¸c.. NghÜa cña c¸c tõ "voi, h¬u …" hÑp h¬n nghÜa cña nh÷ng tõ nµo ? V× sao ? - Hẹp hơn "chim, thú, cá, động vật" vì phạm vi nghÜa cña chóng bÞ bao hµm trong nghÜa cña c¸c tõ kia.. * Tõ ng÷ nghÜa hÑp lµ tõ ng÷ mà phạm vi nghĩa của nó đợc bao hµm trong ph¹m vi nghÜa cña 1 tõ ng÷ kh¸c.. Cã ý kiÕn cho r»ng: 1 tõ ng÷ võa cã thÓ cã nghÜa hÑp võa cã thÓ cã nghÜa réng. §óng hay sai ? V× sao ? * Mét tõ ng÷ cã nghÜa réng - Đúng vì tính chất rộng hẹp chỉ là tơng đối. đối với từ ngữ này, song có VËy em rót ra bµi häc g× ? thÓ cã nghÜa hÑp víi 1 tõ ng÷ kh¸c.. * Cñng cè: Bài học hôm nay cần ghi nhớ những đơn vị * Ghi nhớ: (SGK - 10) kiÕn thøc nµo ? II. LuyÖn tËp: (15') §äc ghi nhí. 1. Bµi 1:. GV chia líp thµnh 2 nhãm th¶o luËn vµ cho kÕt qu¶.. 2. Bµi 2: a. Nhiªn liÖu. b. NghÖ thuËt. PhÇn c, d HS vÒ nhµ lµm. 3. Bµi 3:.

(10) a. Xe cộ: Xe đạp, máy … b. Kim loại: sắt, đồng, thép … 4. Bµi 4: a. Thuèc lµo. b. Thñ quü. c. Bót ®iÖn. d. Hoa tai. III. Híng dÉn häc bµi: - Lµm BT 5. - Häc bµi, chuÈn bÞ bµi 2.. Ngµy so¹n:. Ngµy gi¶ng:. Bài 1: Tiết 4: Tính thống nhất về chủ đề của văn bản :. I. Môc tiªu: - HS nắm đợc tính thống nhất về chủ đề của văn bản trên cả 2 phơng diện hình thøc vµ néi dung. - Tích hợp với văn qua văn bản "Tôi đi học" với tiếng việt qua "Cấp độ khái qu¸t …" - VËn dông kiÕn thøc vµo x©y dùng c¸c v¨n b¶n nãi, viÕt. II. ChuÈn bÞ: - ThÇy: Nghiªn cøu tµi liÖu, so¹n gi¸o ¸n. - Trß: ChuÈn bÞ bµi. B. PhÇn thÓ hiÖn:. I. KTBC: Hỏi: Văn bản "Tôi đi học" đã tập trung thể hiện điều gì ? Yªu cÇu: ThÓ hiÖn nh÷ng c¶m xóc bì ngì, håi hép cña nh©n vËt t«i trong ngµy tùu trêng ®Çu tiªn. II. Bµi míi: * Những hồi tởng của tác giả về ngày đầu tiên đi học chính là chủ đề của văn bản "Tôi đi học". Vậy chủ đề của văn bản là gì ? Văn bản cần có tính thống nhất về chủ đề ra sao. Hoạt động của thầy và trò PhÇn trß ghi I. Chủ đề của văn bản: (10') GV yêu cầu HS đọc thầm lại văn bản "Tôi Văn bản "Tôi đi học". ®i häc". ? V¨n b¶n miªu t¶ nh÷ng viÖc ®ang x¶y ra.

(11) (hiện tại) hay đã xảy ra (hồi ức, kỷ niệm) ? - Những việc đã xảy ra, đó là những hồi tởng của tác giả về ngày đầu tiên đi học. Miêu tả những việc đã xảy ra. ?. Tác giả viết văn bản này nhằm mục đích gì? - §Ó ph¸t biÓu ý kiÕn vµ béc lé c¶m xóc cña m×nh vÒ mét kû niÖm s©u s¾c tõ thuë thiÕu thêi. Mục đích bộc lộ cảm xúc.. G. ?. Chủ đề của văn bản "Tôi đi học" là vấn đề chñ chèt, nh÷ng ý kiÕn, nh÷ng c¶m xóc cña tác giả đợc thể hiện một cách nhất quán trong v¨n b¶n nµy. Vậy em hiểu thế nào là chủ đề của văn bản? -> Chủ đề là đối tợng và vấn đề chính mà văn bản biểu đạt. II. TÝnh thèng nhÊt vÒ chñ đề của văn bản: (15'). ?. §Ó t¸i hiÖn nh÷ng kû niÖm vÒ ngµy ®Çu tiªn đi học, tác giả đã đặt nhan đề của văn bản vµ sö dông nh÷ng c©u, tõ nh thÕ nµo ? * T¸i hiÖn kû niÖm: - Nhan đề "Tôi đi học".. G. Nhan đề này giúp chúng ta hiểu ngay rằng néi dung cña v¨n b¶n lµ nãi vÒ chuyÖn nh©n vËt t«i ®i häc. - C¸c tõ ng÷: nh÷ng kû niÖm m¬n man cña buæi tùu trêng, lần đầu tiên đến trờng, đi học, 2 quyÓn vë míi … - C¸c c©u:. H. ?. C¸c c©u: H«m nay t«i ®i häc, h»ng n¨m cø vµo cuèi thu lßng t«i l¹i nao nøc nh÷ng kû niÖm m¬n man cña buæi tùu trêng, t«i quªn thế nào đợc những cảm giác trong sáng ấy …, hai quyền vở mới đang ở trên tay tôi đã b¾t ®Çu thÊy nÆng, t«i bÆm tay … xuèng đất. §Ó t« ®Ëm c¶m gi¸c trong s¸ng cña nh©n vật tôi trong ngày đầu tiên đi học, tác giả đã sö dông c¸c tõ ng÷ vµ c¸c chi tiÕt nghÖ.

(12) thuËt nµo ? * T« ®Ëm c¶m gi¸c nh©n vËt t«i: - Trên đờng đi học: + Con đờng quen đi lại lắm lần bỗng đổi khác, mới mẻ. + Hoạt động lội qua sông thả diều đã chuyển thành việc đi häc thËt thiªng liªng, tù hµo. - Trªn s©n trêng: + Ng«i trêng cao r¸o … khiÕn lßng t«i ®©m ra lo sî vÈn v¬. + C¶m gi¸c ngì ngµng, lóng tóng khi xÕp hµng vµo líp, đứng nép bên ngời thân … - Trong líp häc: C¶m gi¸c b©ng khu©ng khi xa mÑ.. ?. VD: Tríc ®©y cã thÓ ®i ch¬i c¶ ngµy còng kh«ng thÊy xa nhµ xa mÑ chót nµo hÕt, giê đây mới bớc vào lớp đã thấy xa mẹ nhớ nhà. Dùa vµo kÕt qu¶ ph©n tÝch 2 VD trªn em h·y cho biÕt thÕ nµo lµ tÝnh thèng nhÊt vÒ chủ đề của văn bản ? - Là sự nhất quán v ý đồ, ý kiến, cảm xúc của tác giả đợc thể hiện trong văn bản. * Bµi häc 2:. ?. Tính thống nhất này đợc thể hiện ở những ph¬ng diÖn nµo ? -> Tính thống nhất này đợc thÓ hiÖn: + ở hình thức: Nhan đề của v¨n b¶n. + ë néi dung: M¹ch l¹c, nhÊt qu¸n.. G. Quan hÖ gi÷a c¸c phÇn cña v¨n b¶n vµ c¸c từ ngữ, chi tiết đều tập trung làm rõ ý đồ, ý kiÕn, c¶m xóc cña v¨n b¶n. * Ghi nhí: SGK - 12. III. LuyÖn tËp: (10').

(13) 1. Bµi 1: ?. §äc v¨n b¶n "Rõng cä quª t«i". V¨n b¶n viết về đối tợng nào và về vấn đề gì ? - V¨n b¶n viÕt vÒ rõng cä vµ s g¾n bã cña rõng cä víi con ngêi s«ng Thao. - TriÓn khai c¸c ®o¹n: Giíi thiÖu rõng cä -> t¶ c©y cä -> t¸c dông cña c©y cä -> t×nh c¶m g¾n bã víi c©y cä.. ?. ?. ?. Có thể thay đổi trật tự này không ? Vì sao ? - Không vì văn bản đợc sắp xếp theo một tr×nh tù hîp lý tríc sau. Nêu chủ đề của văn bản ? - > Chủ đề: Sự gắn bó và tình c¶m yªu th¬ng cña ngêi d©n * Cñng cè: sông Thao đối với rừng cọ quê Thế nào là chủ đề của văn bản và tính thống mình. nhất về chủ đề của văn bản ? III. Híng dÉn häc bµi: - Häc thuéc phÇn ghi nhí. - Lµm BT 2, 3. - ChuÈn bÞ bµi 2: V¨n b¶n: Trong lßng mÑ.. Ngµy so¹n:19/8/2011. Ngµy gi¶ng:22/8/2011 Dạy lớp 8B Bµi 2: TiÕt 5: V¨n b¶n: Trong lßng mÑ (TrÝch Nh÷ng ngµy th¬ Êu) - Nguyªn Hång-. 1. Môc tiªu:.

(14) - Có được những kiến thức sơ giản về thể văn hồi kí. - Thấy được đặc điểm của thể văn hồi kí qua ngòi bút Nguyên Hồng: thấm đượm chất trữ tình, lời văn chân thành, dạt dào cảm xúc. a. Kiến thức: - Khái niệm thể loại hồi kí. - Cốt truyện, nhân vật, sự kiện trong đoạn trích Trong lòng mẹ. - Ngôn ngữ truyện thể hiện niềm khát khao tình cảm ruột thịt cháy bỏng của nhân vật. - Ý nghĩa giáo dục: những thành kiến cổ hủ, nhỏ nhen, độc ác không thể làm khô héo tình cảm ruột thịt sâu nặng, thiêng liêng. b. Kỹ năng: - Bước đầu biết đọc – hiểu một văn bản hồi kí. - Vận dụng kiến thức về sự kết hợp các phương thức biểu đạt trong văn bản tự sự để phân tích tác phẩm truyện. c. Thái độ: - GD hs biết yêu quý trân trọng những ngày còn thơ ấu, có ý thức học tập nghiêm túc. 2. ChuÈn bÞ: a. Chuẩn bị của GV: -Nghiªn cøu tµi liÖu, so¹n gi¸o ¸n, SGK. b. Chuẩn bị của HS: -Häc bµi cò, chuÈn bÞ bµi míi. 3. Tiến trình bài dạy: a. Kiểm tra bài cũ:(4’) Hỏi: Em hãy khoanh tròn vào chữ cái đầu ý mà em cho là đúng ? Trong văn bản "Tôi đi học" nhà văn đã sử dụng phơng thức biểu đạt nào ? A. Miªu t¶, biÓu c¶m B. Tù sù, biÓu c¶m C. Tù sù xen lÉn miªu t¶ vµ biÓu c¶m Đáp án: C * Giíi thiÖu bµi:(1’) Trong tâm hồn mỗi chúng ta, tình mẫu tử luôn là nhu cầu chính đáng, trong sáng và thiêng liêng nhất. Một lần nữa chúng ta sẽ đợc sống lại tình cảm ấy khi đọc hồi ký của nhà văn Nguyên Hồng, ở đó trong tâm hồn của một em bé cô đơn luôn bị h¾t hñi vÉn lu«n ta thiÕt vµ Êm ¸p t×nh yªu th¬ng dµnh cho ngêi mÑ khèn khæ cña mình. Một đoạn của hồi ký ấy mang tên Trong lòng mẹ và đó là tên của bài học hôm nay. b. Dạy nội dung bài mới: HOẠT ĐỘNG CỦA GV-HS GHI BẢNG 20’ I. §äc vµ t×m hiÓu chung: 1. T¸c gi¶ - T¸c phÈm:.

(15) ?. Tr×nh bµy nh÷ng hiÓu biÕt cña em vÒ Nguyªn Hång. HS Dựa vào chú thích để trả lời. - Nguyªn Hång ( 1918-1982) là nhà văn của những người cùng khổ, có nhiều sáng tác ở các thể loại tiểu thuyết, kí, thơ. GV Ngay tõ t¸c phÈm ®Çu tay Nguyªn Hồng đã hớng ngòi bút về những ngời cïng khæ gÇn gòi mµ «ng yªu th¬ng th¾m thiÕt. ¤ng viÕt c¶ tiÓu thuyÕt, kí, thơ, đặc biệt là những bộ sử thi nhiều tËp … ? T¸c phÈm thuéc thÓ lo¹i v¨n häc nµo ? -Håi ký lµ mét thÓ lo¹i thuéc lo¹i h×nh ký, kể lại những biến cố đã xảy ra trong qu¸ khø mµ t¸c gi¶ lµ ngêi tham dù hoÆc chøng kiÕn. ? Nªu xuÊt xø cña ®o¹n trÝch ?. - §o¹n trÝch thuéc ch¬ng IVcña tập hồi kí Những ngày thơ ấu.. Ngoµi håi ký Nh÷ng ngµy th¬ Êu, em còn biết đến những tác phẩm nào khác cña Nguyªn Hång ? - BØ vá (chuyÓn thÓ ®iÖn ¶nh), Cöa biÓn (tiÓu thuyÕt), Sãng ngÇm … ? Theo em cần dùng giọng điều nào để đọc diễn cảm văn bản Trong lòng mẹ. - §äc chËm r·i, t×nh c¶m, thÓ hiÖn néi t©m khi th× uÊt øc, xãt xa, khi th× håi hép, sung síng. GV Gọi 2 - 3 em đọc văn bản theo cách trªn. GV Nhận xét cách đọc của HS. ?. ?. §o¹n trÝch cã thÓ chia lµm mÊy phÇn. Néi dung chÝnh cña tõng phÇn lµ g× ? - Phần 1: Từ đầu -> "ngời ta hỏi đến chø": Nh÷ng c¶m xóc cña bÐ Hång trong cuộc đối thoại với ngời cô. - PhÇn 2: §o¹n cßn l¹i: Cuéc gÆp gì. 2. §äc v¨n b¶n: 16’. 3. Bố cục:.

(16) bÊt ngê vµ t©m tr¹ng cña bÐ Hång khi đợc ở trong lòng mẹ. II. Ph©n tÝch v¨n b¶n: ?. Trong ®o¹n håi ký nµy quan hÖ gi÷a nh©n vËt bÐ Hång vµ t¸c gi¶ cÇn hiÓu nh thÕ nµo? - Nh©n vËt bÐ Hång lµ t¸c gi¶ thêi th¬ bÐ. GV Chuyện của bé Hồng đợc kể theo 2 sự viÖc chÝnh: BÐ Hång bÞ h¾t hñi (t¬ng øng víi phÇn 1) vµ bÐ Hång yªu quý mÑ (phÇn 2). ? Em hãy đọc lại diễn cảm phần đầu của v¨n b¶n. ? Cảnh ngộ của bé Hồng có gì đặc biệt ? -Må c«i cha, mÑ tha h¬ng cÇu thùc. Anh em Hång sèng nhê nhµ ngêi c«, không đợc yêu thơng còn bị hắt hủi. ? Theo dõi cuộc đối thoại giữa ngời cô và bé Hồng, cho biết ngời cô đó có quan hÖ nh thÕ nµo víi bÐ Hång ? - Quan hÖ c« - ch¸u ruét. ? Nh©n vËt ngêi c« hiÖn lªn qua nh÷ng lêi nãi ®iÓn h×nh nµo víi ch¸u ? - Mµy cã muèn vµo Thanh Ho¸ … ? - Sao l¹i kh«ng vµo ? Mî mµy ph¸t tµi l¾m, cã nh d¹o tríc ®©u ? - Mµy d¹i qu¸ … vµo mµ b¾t mî mµy may v¸ s¾m söa … em bÐ chø. ? V× sao bÐ Hång c¶m nhËn trong nh÷ng lời nói đó là những ý nghĩa cay độc, nh÷ng r¾p t©m tanh bÈn ? - Vì trong những lời nói chứa đựng sự giả dối, mỉa mai, hắt hủi thậm chí độc ác dành cho ngời mẹ đáng thơng của Hång. GV Nghe nh÷ng lêi nãi cña ngêi c«, mçi em sẽ cảm nhận ở đó một sự cay độc. Sự cay độc ấy là ngôn ngữ lạnh giá của mét t©m hån thiÕu v¾ng t×nh th¬ng, thiếu sự đồng cảm với nỗi khổ của ng-. 1. BÐ Hång bÞ h¾t hñi:.

(17) êi kh¸c, víi ngêi th©n, nã kh«ng chØ hẹp hòi tàn nhẫn mà còn đê tiện. Nó là một biểu hiện của sự độc ác. Cảnh ngộ của bé Hồng và cách đối xử của ngời cô đối với Hồng đã khiến cho em thÊy bÐ Hång cã th©n phËn nh thÕ nµo ?. -> Cô độc, tủi cực và bị hắt hñi.. c.Cñng cè: (3’) Cảnh ngộ đặc biệt của bé Hồng và cuộc sống cô độc của em gợi lên sự đồng cảm yêu thơng của ngời đọc và tình yêu thơng thực sự của gia đình, của ngời cô ruột có lẽ là ®iÒu mµ bÐ Hång lu«n khao kh¸t. d. Híng dÉn häc bµi:(1’) - Học bài, đọc diễn cảm văn bản. - So¹n tiÕt 2. ==================================================== Ngµy so¹n: 21/8/2011. Ngµy gi¶ng: 24/8/2011 Dạy lớp 8B Bµi 2: TiÕt 6: Trong lßng mÑ (TiÕp). 1. Môc tiªu: a. Kiến thức: - HS hiểu đợc tình cảnh đáng thơng và nỗi đau tinh thần của nhân vật bé Hồng, cảm nhận đợc tình yêu thơng mãnh liệt của chú đối với mẹ. - Bớc đầu hiểu đợc văn hồi ký và đặc sắc của thể văn này qua ngòi bút Nguyên Hồng: thấm đợm chất trữ tình, lời văn tự truyện chân thành, giàu sức truyền cảm. b. Kỹ năng: - Rèn luyện kĩ năng đọc tóm tắt, phân tích truyện. c. Thái độ: - GD hs biết yêu quý trân trọng những ngày còn thơ ấu, có ý thức học tập ngiêm túc. 2. ChuÈn bÞ: a. Chuẩn bị của GV: -Nghiªn cøu tµi liÖu, so¹n gi¸o ¸n, SGK. b. Chuẩn bị của HS: -Häc bµi cò, chuÈn bÞ bµi míi. 3. Tiến trình bài dạy: a. Kiểm tra bài cũ:(4’) Hỏi: Trong văn bản Trong lòng mẹ tác giả đã sử dụng những phơng thức biểu đạt nào ? Tác dụng của nó ?.

(18) Yêu cầu: Sự đan xen của 2 phơng thức trên một cách hài hoà đã tạo nên sức truyÒn c¶m m¹nh mÏ cña v¨n b¶n. *Giới thiệu bài: (1’) Tríc c¶nh ngé Ðo le vµ ®Çy tñi cùc cña m×nh, bÐ Hång vÉn gi÷ nguyªn nh÷ng t×nh c¶m yªu th¬ng tha thiÕt dµnh cho mÑ … b. Dạy nội dung bài mới: HOẠT ĐỘNG CỦA GV-HS GHI BẢNG 6’ 1. BÐ Hång bÞ h¾t hñi: ? Trong đoạn đối thoại này, bé Hồng đã bộc lộ thái độ qua những nhận xét và xóc c¶m.VËy theo em nh÷ng c©u v¨n nµo diÔn t¶ nh÷ng nhËn xÐt vµ xóc c¶m cña bÐ Hång ? - Nhận ra những ý nghĩa cay độc … khi cêi rÊt kÞch … - Nhắc đến mẹ tôi … ruồng rẫy mẹ … - Hai tiÕng "em bÐ" … c« t«i muèn … - Giá những cổ tục đã … mới thôi. ? Trong đó, cảm xúc nào của bé Hồng gây ấn tợng mạnh nhất cho ngời đọc ? V× sao ? - HS tù béc lé theo c¶m nhËn cña m×nh. GV Nh÷ng c¶m xóc cña bÐ Hång cã thÓ gîi lªn ë mçi ngêi nh÷ng c¶m nghÜ riêng về những nỗi đắng cay tủi cực mà bé Hồng phải chịu đựng. Có điều, trong những đắng cay của bé Hồng kh«ng chØ cã nçi ®au mµ cßn cã niÒm căm hờn cái xấu, cái ác đang chà đạp lªn t×nh mÉu tö cña con ngêi. ? ở đây phơng thức biểu đạt nào đợc vËn dông ? T¸c dông ? - Ph¬ng thøc biÓu c¶m -> thÓ hiÖn trùc tiÕp vµ gîi c¶m tr¹ng th¸i t©m hån ®au đớn của bé Hồng. ? Trạng thái đó cho em hiểu gì về bé Hång ? - C¨m hên c¸i xÊu, c¸i ¸c, bÒn bØ t×nh yªu th¬ng quý träng mÑ. 20’ 2. BÐ Hång yªu quý mÑ:.

(19) GV Chó ý phÇn thø 2 cña v¨n b¶n. ? Ngêi mÑ hiÖn lªn qua c¸c chi tiÕt nµo - MÑ t«i vÒ … ®em rÊt nhiÒu quµ b¸nh … - MÑ t«i cÇm nãn vÉy t«i … võa kÐo tay t«i, xoa ®Çu t«i … lÊy v¹t ¸o n©u thÊm níc m¾t cho t«i. - MÑ t«i kh«ng cßm câi x¬ x¸c … th¬m tho l¹ thêng. ? C¸ch gäi "mÑ t«i" trong tÊt c¶ c¸c chi tiÕt Êy cã ý nghÜa g× ? - Khẳng định đó là mẹ của riêng mình, t×nh mÑ con g¾n bã. GV C¸ch gäi mÑ t«i liªn tôc trong c¸c chi tiÕt Êy cho thÊy ngêi mÑ lµ trung t©m mäi sù c¶m nhËn cña bÐ Hång. §ã lµ ngêi mÑ cña riªng em, th©n thiÕt, g¾n bã kh«ng cã r¾p t©m tanh bÈn nµo chia cắt đợc. Hình ảnh ngời mẹ hiện lên cụ thể, sinh động, gần gũi và thật hoàn h¶o víi g¬ng mÆt t¬i s¸ng, hai gß m¸ hång, nh÷ng h¬i thë th¬m tho ë khu«n miÖng xinh x¾n nhai trÇu, víi t×nh yªu vô bờ bến dành cho đứa con đáng thơng đã bao ngày xa cách. Tất cả hoàn toµn kh¸c so víi nh÷ng lêi giÌm pha cay độc của ngời cô trẻ đó. ? T©m tr¹ng cña bÐ Hång khi gÆp l¹i mÑ còn đợc thể hiện ở những chi tiết nào nữa ? (hành động) ? - §uæi theo xe mÑ … gäi bèi rèi … rÝu c¶ ch©n … oµ khãc. ? Nh÷ng giät níc m¾t cña bÐ Hång lóc nµy cã g× kh¸c níc m¾t khi nãi chuyÖn víi bµ c«. - Khóc vì đau đớn, uất ức khác với lúc nµy khãc dçi hên, h¹nh phóc, m·n nguyÖn. GV Ph©n tÝch t¸c dông cña so s¸nh "nÕu ngời ngồi trên đệm xe … xa mạc" để thấy nỗi thất vọng của bé Hồng và đặc.

(20) ?. ?. ?. s¾c nghÖ thuËt cña ngßi bót Nguyªn Hång. Em tëng tîng bÐ Hång sÏ cã c¶m gi¸c nh thế nào nếu khi đó ngời ngồi trên xe kh«ng ph¶i lµ mÑ ? - SÏ v« cïng thÊt väng nÕu kh«ng ph¶i lµ mÑ. C¶m gi¸c cña bÐ Hång khi ë trong lßng mÑ? - Tôi ngồi trên đệm xe, đùi áp đùi mẹ t«i, ®Çu ng¶ vµo c¸nh tay mÑ, t«i thÊy nh÷ng c¶m gi¸c Êm ¸p … - Ph¶i bÐ l¹i ïa l¨n vµo lßng mÑ … TÊt c¶ nh÷ng chi tiÕt trªn cho thÊy t©m tr¹ng bÐ Hång nh thÕ nµo khi gÆp l¹i mÑ ?. 9’ ?. ?. Nội dung và nghệ thuật của đoạn trích? * Nội dung: - Cảnh ngộ đáng thương và nỗi buồn của bé Hồng. - Nỗi cô đơn, niềm khát khao tình mẹ của bé Hồng bất chấp sự tàn nhẫn, vô tình của bà cô. - Cảm nhận của bé Hồng về tình mẫu tử thiêng liêng, sâu nặng khi gặp mẹ. * Nghệ thuật: - Tạo dựng được mạch truyện, mạch cảm xúc trong đoạn trích tự nhiên, chân thực. - Kết hợp lời văn kể chuyện với miêu tả, biểu cảm tạo nên những rung động trong lòng độc giả. -Khắc họa hình tượng nhân vật bé Hồng với lời nói, hành động, tâm trạng sinh động, chân thật. Ý nghĩa của văn bản này là gì?. - Mõng vui, sung síng v« cùng khi đợc gặp lại mẹ, ngồi trong lßng mÑ. III. Tæng kÕt:. * Ch¬ng håi ký ®Ëm chÊt tr÷ t×nh, lêi v¨n tù truyÖn ch©n thµnh, giµu søc truyÒn c¶m. * BÐ Hång cã c¶nh ngé ®Çy tñi cùc song cã néi t©m s©u s¾c vµ cã t×nh yªu th¬ng m·nh liÖt dµnh cho mÑ..

(21) - Tình mẫu tử là mạch nguồn tình cảm không bao giờ vơi trong tâm hồn co người. GV Gọi HS đọc phần ghi nhớ *Ghi nhớ: sgk 21 c. Củng cố: (4’) -Em cã biÕt mét bµi h¸t nµo vÒ t×nh mÉu tö ? H·y h¸t cho c¶ líp cïng nghe. -Ghi lại 1 trong những kỉ niệm của bản thân với người thân. d. Híng dÉn häc bµi:(1’) - Häc thuéc phÇn ghi nhí. - Nắm đợc những ý chính về nội dung và nghệ thuật. - ChuÈn bÞ bµi: Trêng tõ vùng. ================================================== Ngµy so¹n: 21/8/2011. Ngµy gi¶ng: 24/8/2011 Dạy lớp 8B Bµi 2: TiÕt 7: Trêng tõ vùng. 1. Môc tiªu: - HS hiểu đợc thế nào là trờng từ vựng và xác lập được một số trờng từ vựng gần gũi. - Biết cách sử dụng các từ cùng trường từ vựng để nâng cao hiệu quả diễn đạt. a. Kiến thức: - Khái niệm trường từ vựng. - b. Kỹ năng: - Tập hợp các từ có chung nét nghĩa vào cùng một trường từ vựng - Vận dụng kiến thức về trường từ vựng để đọc - hiểu và tạo lập văn bản. c. Thái độ: - GD hs có ý thức nghiêm túc học tập và yêu quý môn tiếng việt. 2. ChuÈn bÞ: a. Chuẩn bị của GV: -Nghiªn cøu tµi liÖu, so¹n gi¸o ¸n, SGK. b. Chuẩn bị của HS: -Häc bµi cò, chuÈn bÞ bµi míi. 3. Tiến trình bài dạy: a. Kiểm tra bài cũ:(4’) Hái: GV gäi 2 em lªn b¶ng lµm BT 3 (11) phÇn a, c. Đáp án: a. Xe cộ: xe máy, xe đạp, ô tô, xích lô … b. Hoa qu¶: xoµi, nh·n, v¶i, mÝt, mËn … * Giíi thiÖu bµi: (1’).

(22) Chúng ta đã tìm hiểu cấp độ khái quát của nghĩa từ ngữ, nghĩa là tìm hiểu từ ng÷ nghÜa réng, tõ ng÷ nghÜa hÑp. Trong 1 trêng tõ vùng cã nh÷ng tõ cã thÓ so s¸nh về mức độ rộng hẹp của nghĩa từ. Vậy trờng từ vựng là gì ? Một trờng từ vựng có những đặc điểm ra sao ? b. Dạy nội dung bài mới: HOẠT ĐỘNG CỦA GV-HS. GHI BẢNG 25’ I. ThÕ nµo lµ trêng tõ vùng:. GV treo b¶ng phô ®o¹n v¨n SGK - 21. GV Gọi 1 HS đọc. GV Yêu cầu HS chú ý các từ đợc gạch ch©n. GV đọc các từ đó. ? Các từ đợc gạch chân trong đoạn trích cã nÐt chung nµo vÒ nghÜa ? - §Òu chØ bé phËn c¬ thÓ ngêi. Cho VD 2: líi, n¬m, c©u, vã. ? T×m nÐt nghÜa chung cña c¸c tõ ng÷ nµy ? - Dụng cụ đánh bắt thuỷ sản. ? T×m nh÷ng tõ nãi vÒ tÝnh c¸ch con ngêi ? - Tính cách: hiền lành, độc ác, cởi mở, nh©n hËu … GV Các từ trên đều có 1 nét chung về nghĩa (chØ tÝnh c¸ch con ngêi). TËp hîp 1 nhãm tõ nh ë VD 1, VD 2, 3 gäi lµ trêng tõ vùng. ? VËy em hiÓu thÕ nµo lµ trêng tõ vùng. ?. C« cã trêng tõ vùng tªn lµ "H×nh d¸ng ngêi" em h·y t×m nh÷ng tõ ng÷ cã chung nÐt nghÜa chØ h×nh d¸ng ngêi ? H×nh d¸ng ngêi Cao. ?. ThÊp. Lïn. BÐo. GÇy. Trong trêng tõ vùng nµy, tõ nµo cã. 1. Trêng tõ vùng: Lµ tËp hîp cña nh÷ng tõ cã Ýt nhÊt mét nÐt chung vÒ nghÜa..

(23) nghÜa réng nhÊt vµ nh÷ng tõ nµo cã nghÜa hÑp ? - H×nh d¸ng ngêi lµ tõ ng÷ nghÜa réng, c¸c tõ cßn l¹i cã nghÜa hÑp. GV Hay nãi c¸ch kh¸c, nghÜa cña "h×nh d¸ng ngêi" réng h¬n so víi nghÜa cña "cao, thÊp…". Nh vËy kh¸i niÖm trêng từ vựng có điểm giống với vấn đề cấp độ khái quát của… mà ta đã học tiết tr ớc. Song chúng có điểm gì khác nhau th× ta sÏ häc ë c¸c bµi sau. ? T×m nh÷ng tõ chØ bé phËn cña m¾t ? - Lßng ®en, lßng tr¾ng, l«ng mµy, l«ng mi … ? Chỉ hoạt động của mắt ? - Nh×n, tr«ng, ngã, nhßm … GV Ngoµi ra cã trêng tõ vùng c¶m gi¸c cña m¾t (chãi, qu¸ng, lê ®, hoa, cém …), trêng tõ vùng bÖnh vÒ m¾t (cËn - viÔn thÞ, qu¸ng gµ…). ? C¸c trêng tõ vùng nµy cã thÓ n»m trong trêng tõ vùng nµo lín h¬n ? - TTV m¾t: - bé phËn m¾t - hoạt động của mắt - c¶m gi¸c cña m¾t - bÖnh vÒ m¾t ? Em rót ra nhËn xÐt g× ?. ?. Lßng ®en, lßng tr¾ng, l«ng mµy, l«ng mi thuéc tõ lo¹i g× ? - Danh tõ. ? Nh×n, tr«ng, nhßm, ngã … thuéc tõ lo¹i g× ? - §éng tõ. ? Chãi, qu¸ng, hoa, cém … thuéc tõ lo¹i g× ? - TÝnh tõ. GV Tất cả các từ này đều thuộc trờng từ vùng m¾t.. 2. Lu ý: - Mét trêng tõ vùng cã thÓ bao gåm nhiÒu trêng tõ vùng nhá h¬n..

(24) ?. Em cã nhËn xÐt g× vÒ tõ lo¹i cña c¸c tõ trong mét trêng tõ vùng ?. - Mét trêng tõ vùng cã thÓ bao gåm nh÷ng tõ kh¸c biÖt nhau vÒ tõ lo¹i.. GV Treo b¶ng phô: Ngät: - trờng mùi vị (cay, ngọt, đắng …) - trêng ©m thanh (the thÐ, ngät …). ?. ?. - trêng thêi tiÕt (rÐt ngät, hanh, Èm...) Ngọt 1: Vị ngọt của đồ ăn. Ngät 2: ¢m thanh nghe dÔ chÞu. Ngät 3: RÐt võa ph¶i kh«ng qu¸ l¹nh. NÕu tõ ngät chØ cã 1 nghÜa lµ "vÞ ngät của đồ ăn" thì nó có thể thuộc nhiều trờng từ vựng khác nhau nh vậy không ? (VD trêng ©m thanh). - Kh«ng. VËy do ®©u mµ tõ ngät cã thÓ n»m trong nhiÒu trêng tõ vùng kh¸c nhau nh vËy ? - V× nã lµ tõ ®a nghÜa.. HS §äc VD SGK - 22 (con chã …) GV Ghi bảng động: tởng, mừng, cậu, chực, cËu vµng, ngoan. ? Trong đời sống hàng ngày thì những từ ngữ này thờng dùng để chỉ ngời hay con vËt ? - ChØ ngêi. ? Nhng ở trong văn bản này thì chỉ đối tợng nào ? - ChØ con vËt. ? T¹i sao t¸c gi¶ l¹i chuyÓn c¸c tõ vèn thuéc trêng tõ vùng "ngêi" sang trêng tõ vùng "thó vËt" nh vËy ? - §Ó nh©n ho¸ thÓ hiÖn t×nh th¬ng yªu của lão Hạc đối với con chó.. - Do hiÖn tîng nhiÒu nghÜa, 1 tõ cã thÓ thuéc nhiÒu trêng tõ vùng kh¸c nhau.. - Trong th¬ v¨n hay trong cuéc sèng hµng ngµy, ngêi ta.

(25) thêng dïng c¸ch chuyÓn trêng tõ vùng. II. LuyÖn tËp: C¸c em gië l¹i v¨n b¶n Trong lßng mÑ, 12’ 1. Bµi 1: đọc thầm 1' và tìm các từ thuộc trờng từ vùng "ngêi ruét thÞt". Ngêi ruét thÞt: cËu, mî, c«, anh, em, thÇy (cha) … 2. Bµi 2: GV treo b¶ng phô, gäi 1 sè HS lªn ®iÒn b¶ng. a. Dụng cụ đánh bắt thuỷ sản. b. Đồ dùng để đựng. c. Hoạt động của chân. d. T©m tr¹ng. 3. Bµi 3: Ruång rÉy, khinh miÖt, hoµi nghi, th¬ng yªu, kÝnh mÕn -> trờng từ vựng thái độ.. c.Cñng cè:(2’) Qua bài em hãy cho biết: Chúng ta xác định các từ thuộc cùng một trờng từ vựng dựa trªn c¬ së nµo ? (Cơ sở để hình thành 1 trờng từ vựng là gì?) - Là đặc điểm chung về nghĩa. Không có đặc điểm chung về nghĩa thì không có trờng từ vựng. d. Híng dÉn häc bµi:(1’) - Häc bµi, viết 1 đoạn văn ngắn có sử dụng ít nhất 5 từ thuộc 1 trường từ vựng nhất định. - Lµm BT 4, 5. - ChuÈn bÞ bµi Tõ tîng h×nh. ===============================================. Ngµy so¹n: 22/8/2011. Ngµy gi¶ng: 25/8/2011 Dạy lớp 8B Bµi 2: TiÕt 8: Bè côc cña v¨n b¶n. 1. Môc tiªu: - Nắm được yêu cầu của văn bản về bố cục..

(26) - Biết cách xây dựng bố cục văn bản mạch lạc, phù hợp với đối tượng phản ánh, ý đồ giao tiếp của người viết và nhận thức của người đọc. a. Kiến thức: - Bố cục của văn bản, tác dụng của việc xây dựng bố cục. b. Kĩ năng: - Sắp xếp các đoạn văn trong bài theo một bố cục nhất định - Vận dung kiến thức về bố cục trong việc đọc - hiểu văn bản. c. Thái độ: - Tích hợp với văn bản Trong lòng mẹ, với Tiếng Việt qua bài Trường từ vựng. 2. ChuÈn bÞ của GV-HS: a. Chuẩn bị của GV: -Nghiªn cøu tµi liÖu, so¹n gi¸o ¸n. b. Chuẩn bị của HS: -Häc bµi, chuÈn bÞ bµi. 3. Tiến trình bài dạy: a. Kiểm tra bài cũ:(4’) Hỏi: Bảng phụ: Lựa chọn ý đúng và đánh dấu x vào ô trống. Để viết hoặc hiểu 1 văn bản, cần xác định chủ đề. Chủ đề đợc thể hiện ở: a. Nhan đề, đề mục của văn bản. b. Néi dung c¸c phÇn cã quan hÖ m¹ch l¹c nhÊt qu¸n. c. C¸c tõ ng÷ lÆp ®i lÆp l¹i. d. TÊt c¶ c¸c ý trªn. Yªu cÇu: Chän ý d. *Giới thiệu bài : (1’) Bè côc cña v¨n b¶n lµ g× ? CÇn bè trÝ, s¾p xÕp néi dung phÇn th©n bµi nh thÕ nµo ? b. Dạy nội dung bài mới: HOẠT ĐỘNG CỦA GV-HS GHI BẢNG 14’ I. Bè côc cña v¨n b¶n: * Văn bản "Ngời thầy đạo GV treo b¶ng phô v¨n b¶n trªn. cao đức trọng". ? V¨n b¶n trªn cã thÓ chia lµm mÊy phÇn, chØ râ ranh giíi c¸c phÇn ? - 3 phần (GV đánh dấu). ? NhiÖm vô cña tõng phÇn lµ g× ? + PhÇn 1: Giíi thiÖu kh¸i qu¸t vÒ CVA. + Phần 2: Nói rõ về tài, đức. + PhÇn 3: T×nh c¶m mäi ngêi dµnh cho CVA. Mçi phÇn nµy t¬ng øng víi phÇn nµo ? trong bµi tËp lµm v¨n mµ c¸c em thêng thÊy ?.

(27) - Më bµi, th©n bµi, kÕt bµi. Néi dung 3 phÇn trªn tËp trung lµm râ ? chủ đề gì của văn bản ? - Ca ngîi CVA. C¸ch s¾p xÕp néi dung nh trªn gäi lµ GV bè côc cña v¨n b¶n. ThÕ nµo lµ bè côc cña v¨n b¶n. ?. ?. Chủ đề của văn bản trên đợc thể hiện ở phÇn nµo ? Cô thÓ lµ ë nh÷ng tõ ng÷ nµo ? - PhÇn më bµi (GV g¹ch ch©n). -> PhÇn më bµi cã nhiÖm vô g× ?. - Bè côc cña v¨n b¶n lµ sù tæ chức các đoạn văn để thể hiện chủ đề.. ? Vì vậy khi định viết về chủ đề gì, GV chúng ta cần xác định rõ và nêu ra trong phÇn më bµi. Phần thân bài đợc trình bày bằng mấy ? ®o¹n, v× sao ? - 2 ®o¹n v× nã triÓn khai c¸c khÝa c¹nh khác nhau của chủ đề mà phần mở bài đã nêu. -> PhÇn th©n bµi cã nhiÖm vô g× ? ? NhiÖm vô cña phÇn kÕt bµi cã g× kh¸c. - Phần mở bài nêu ra chủ đề cña v¨n b¶n.. - PhÇn th©n bµi thêng cã mét sè ®o¹n nhá tr×nh bµy c¸c 14’ khía cạnh của chủ đề.. ? ?. ?. Quan hÖ cña 3 phÇn MB - TB - KB nh thÕ nµo ? - Cã quan hÖ chÆt chÏ, liªn kÕt víi nhau. Theo em phÇn nµo lµ quan träng nhÊt, v× sao? - Phần thân bài vì nó làm rõ chủ đề của v¨n b¶n.. PhÇn th©n bµi cña v¨n b¶n T«i ®i häc. - Phần kết bài tổng kết chủ đề cña v¨n b¶n.. II. C¸ch bè trÝ, s¾p xÕp néi dung phÇn th©n bµi cña v¨n b¶n:.

(28) ?. ?. ?. ?. ?. đã kể về những cảm xúc gì ? Theo tr×nh tù nh thÕ nµo ? - Nh÷ng c¶m xóc håi hép, bì ngì cña nh©n vËt t«i. Tr×nh tù: Nh÷ng c¶m xóc trêng khi tíi trờng, những cảm xúc khi đến trờng, nh÷ng c¶m xóc khi bíc vµo líp. Những cảm xúc này đợc sắp xếp theo tr×nh tù nµo ? -S¾p xÕp theo c¸ch nµy lµ viÖc nµo diÔn ra tríc nãi tríc, viÖc nµo diÔn ra sau nãi sau. ChØ ra diÔn biÕn t©m tr¹ng bÐ Hång trong th©n bµi. - Đau đớn, uất ức -> căm tức -> sung sớng khi ở trong lòng mẹ.. NÕu muèn t¶ th¸c níc c¸c em sÏ t¶ theo tr×nh tù nµo ? - Tõ xa -> gÇn. - HoÆc theo tr×nh tù thêi gian. PhÇn th©n bµi cña v¨n b¶n "Ngêi thÇy …" nói về vấn đề gì ? - Tài, đức của CVA. §ã lµ c¸ch tr×nh bµy néi dung theo tr×nh tù nµo ?. - Tr×nh tù thêi gian.. 8’. - Theo sù ph¸t triÓn cña sù viÖc.. - Theo tr×nh tù kh«ng gian.. ?. ? ?. Cã tÊt c¶ mÊy c¸ch s¾p xÕp néi dung phÇn v¨n b¶n ? V× sao mét sè bµi tËp lµm v¨n bÞ phª lµ lñng cñng, rèi ? - V× cha biÕt s¾p xÕp néi dung hîp lý, bè côc láng lÎo. GV gọi 1 HS đọc.. GV chia líp thµnh 3 nhãm, th¶o luËn. a. Theo tr×nh tù kh«ng gian: xa -> gÇn -> gÇn h¬n -> xa dÇn. b. Theo tr×nh tù thêi gian: chiÒu ->. - Theo m¹ch suy luËn. - 4 c¸ch.. * Ghi nhí: SGK - 25 III. LuyÖn tËp: 1. Bµi 1:.

(29) hoµng h«n - tèi. c. Theo m¹ch suy luËn: truyÖn HBT -> truyện Phù đổng thiên vơng. c. Cñng cè:(3’) Thế nào là bố cục của văn bản ? Nội dung phần thân bài thờng đợc trình bày theo nh÷ng c¸ch nµo ? d. Híng dÉn häc bµi:(1’) - Häc thuéc phÇn ghi nhí. - Lµm BT 2, 4 (27). - ChuÈn bÞ bµi: Tøc níc vì bê. ============================================================= Ngµy so¹n: 26/8/2011. Ngµy gi¶ng: 29/8/2011 Dạy lớp 8B Bµi 3: TiÕt 9: Tøc níc vì bê (Trích "Tắt đèn" - Ngô Tất Tố). 1. Môc tiªu: - Biết đọc-hiểu một đoạn trích trong tác phẩn truyện hiện đại. - Thấy được bút pháp hiện thực trong nghệ thuật viết truyện của nhà văn Ngô Tất Tố. - Hiểu được cảnh ngộ cơ cực của người nông dân trong xã hội tàn ác, bất nhân dưới chế độ cũ ; thấy được sức phản kháng mãnh liệt, tiềm tàng trong những người nông dân hiền lành và quy luật của cuộc sống : có áp bức-có đấu tranh. a. Kiến thức : - Cốt truyện, nhân vật, sự kiện trong đoạn trích Tức nước vỡ bờ. - Giá trị hiện thực và nhân đạo qua một đoạn trích trong tác phẩm Tắt đèn. - Thành công của nhà văn trong việc tạo tình huống truyện, miêu tả, kể chuyện và xây dựng nhân vật. b. Kĩ năng : - Tóm tắt văn bản truyện. - Vận dụng kiến thức về sự kết hợp các phương thức biểu đạt trong văn bản tự sự để phân tích tác phẩm tự sự viết theo khuynh hướng hiện thực. c. Thái độ : - Căm giận sự tàn bạo của chế độ cũ. 2. Chuẩn bị của GV-HS : a. Chuẩn bị của GV : -Nghiªn cøu tµi liÖu, so¹n gi¸o ¸n. Ảnh chân dung Ngô Tất Tố. b. Chuẩn bị của HS: -Häc bµi, chuÈn bÞ bµi..

(30) 3. Tiến trình bài dạy: a. Kiểm tra bài cũ:(2’) GV kiÓm tra vë so¹n bµi cña HS. *Giới thiệu bài: (1’) Trong kho tµng v¨n häc hiÖn thùc ViÖt Nam tõ 30 - 45 cã nhiều tác phẩm viết về ngời nông dân Việt Nam và chế độ xã hội đơng thời, song tiêu biểu nhất phải kể đến Tắt đèn của Ngô Tất Tố với nhân vật chị Dậu nổi tiếng đã đợc ®a lªn mµn ¶nh. b. Dạy nội dung bài mới: HOẠT ĐỘNG CỦA GV-HS GHI BẢNG 8’ I. §äc vµ t×m hiÓu chung 1. Giíi thiÖu t¸c gi¶, t¸c phÈm HS §äc phÇn chó thÝch SGK - 31 GV Ng« TÊt Tè lµ mét trong nh÷ng nhµ v¨n xuÊt s¾c cña trµo lu v¨n häc hiÖn thùc tríc c¸ch m¹ng th¸ng 8/1945. Cã thÓ coi Ng« TÊt Tè lµ nhµ v¨n cña n«ng d©n, gÇn nh chuyªn viÕt vÒ n«ng th«n và đặc biệt thành công ở đề tài này. ? Em biết gì về Tắt đèn ? - Tắt đèn là tác phẩm tiêu biểu trong sự nghiÖp cña Ng« TÊt Tè vµ lµ mét trong nh÷ng t¸c phÈm tiªu biÓu nhÊt cña trµo lu v¨n häc hiÖn thùc tríc c¸ch m¹ng. - Ng« TÊt Tè (1893 - 1954) lµ mét trong nh÷ng nhµ v¨n xuÊt s¾c cña trµo lu v¨n häc hiÖn thùc tríc c¸ch m¹ng. - "Tắt đèn" là tác phẩm tiêu biểu, nổi tiếng viết về đề tài n«ng d©n cña Ng« TÊt Tè. ? Nªu xuÊt xø cña ®o¹n trÝch ? - §o¹n trÝch thuéc ch¬ng 18 cña t¸c phÈm. GV tãm t¾t phÇn tríc cña t¸c phÈm. 2. §äc vµ tãm t¾t ? Đoạn trích cần đợc đọc nh thế nào ? - §äc lµm râ kÕt cÊu truyÖn håi hép, c¨ng th¼ng ë ®o¹n ®Çu, bi hµi, s¶ng kho¸i ë ®o¹n cuèi chuyÓn ý thÓ hiÖn sù tơng phản, đối lập giữa các nhân vật qua ngôn ngữ đối thoại của họ. GV Đọc mẫu 1 đoạn - gọi HS đọc. ? Su nghÜa lµ g× ? Tay thíc ? ? Tãm t¾t néi dung ®o¹n trÝch ?.

(31) ? ?. - Khi anh DËu tØnh l¹i, chÞ DËu vay g¹o nÊu ch¸o cho chång. Anh DËu võa ®a b¸t ch¸o lªn miÖng th× cai lÖ vµ ngêi nhà lý trởng ập đến chúng đòi bắt trói anh Dậu giải ra đình. Chị Dậu hết lời van xin tha thiÕt nhng bän chóng không nghe còn đánh chị. Đờng cùng, chÞ DËu tøc giËn c·i lý víi chóng không đợc, chị xông vào đánh 2 tên ngêi nhµ lý trëng vµ cai lÖ mét trËn nhí đời. §o¹n trÝch cã thÓ chia lµm mÊy phÇn ? Néi dung chñ yÕu cña mçi phÇn lµ g× ?. 3. Chia ®o¹n - P1: (§Õn "ngon miÖng kh«ng") c¶nh buæi s¸ng ë nhµ chÞ DËu. P2: (còn lại) cuộc đối mặt với cai lÖ, ngêi nhµ lý trëng, chÞ DËu vïng lªn cù l¹i. 20’ II. Ph©n tÝch văn bản : 1. H×nh ¶nh tªn cai lÖ. ?. ?. ?. Cai lÖ lµ chøc danh g× ? Tªn cai lÖ cã mÆt ë lµng §«ng X¸ víi vai trß g× ? - Lµ viªn cai chØ huy mét tèp lÝnh lÖ, lµ viªn chØ huy cÊp thÊp nhÊt trong qu©n đội của chế độ phong kiến đơng thời. Là tay sai đắc lực, chuyên chóc nã ngời d©n nép su thuÕ. Ngoại hình, hành động, ngôn ngữ của nhân vật này đợc miêu tả nh thế nào - Hành động: SÇm sËp tiÕn vµo … roi song tay thíc vµ d©y thõng. … gâ ®Çu roi… thÐt. … trợn ngợc 2 mắt … đùng đùng. … bÞch vµo ngùc chÞ DËu … rÊn … trãi … t¸t vµo mÆt chÞ DËu - Ng«n ng÷: ThÐt, qu¸t, hÇm hÌ. Cách sử dụng từ ngữ ở đây có gì đáng chó ý?.

(32) - Sử dụng những động từ mạnh, có tác dông kh¾c ho¹ tÝnh c¸ch nh©n vËt. GV Ph©n tÝch râ ? Qua ngôn ngữ, hành động của cai lệ em cã nhËn xÐt g× vÒ ng«n ng÷, hµnh động của cai lệ ? - Hành động thô bạo, độc ác, ng«n ng÷ hèng h¸ch. ?. ?. ?. ? ?. ?. Những điều đó chứng tỏ cai lệ là ngời nh thÕ nµo ? T¹i sao mét tªn tay sai m¹t h¹ng l¹i dám có những hành động, lời nói hống hách tàn bạo nh vậy đối với ngời nông d©n ? - H¾n lµm viÖc cho lý trëng, h¾n nh©n danh nhµ níc. Qua đó em hiểu thêm gì về xã hội thực dân phong kiến đơng thời ? - X· héi bÊt c«ng, tµn ¸c víi nh÷ng lo¹i thuế vô lý đè nặng lên đầu ngời dân khèn khæ. Nh÷ng tªn quan tham tranh nhau ¨n nh quÇn ng tranh thùc; nh÷ng kÎ ¨n trªn ngåi chèc, ngåi m¸t ¨n b¸t vàng. Họ chỉ quan tâm đến những nguån lîi cho m×nh, bÊt chÊp hoµn c¶nh cña ngêi d©n ra sao. Chị Dậu đối với chồng, con nh thế nµo ? Khi bän tay sai x«ng vµo nhµ, t×nh thÕ cña chÞ DËu nh thÕ nµo ? - Không đủ su, chồng ốm, con nhỏ đói kh¸t, trong nhµ kh«ng cßn g×. TÊt c¶ sù sèng chÕt cña chång phô thuéc vµo mét vai chÞ DËu. Trớc tình thế đó, chị Dậu làm nh thế nµo (t×m nh÷ng chi tiÕt miªu t¶ ho¹t động, lời nói của chị Dậu). - … ch¸u xin … 2 «ng … ch¸u khÊt … ch¸u xin «ng … tr«ng l¹i. - Cai lÖ lµ mét kÎ léng hµnh, tµn b¹o, mÊt nh©n tÝnh.. 2. H×nh ¶nh chÞ DËu víi tinh thÇn ph¶n kh¸ng tøc níc vì bê.

(33) ?. … ch¸u van … «ng tha cho… … run run … thiÕt tha xin… Em có nhận xét gì về thái độ của chị DËu ? - Thái độ nhẫn nhục. ?. Sù nhÉn nhôc cña chÞ DËu lóc nµy cã hîp lý kh«ng ? V× sao ? - Có, vì hoàn cảnh lúc đó, vì thói quen nhón nhêng, cam chÞu cña ngêi n«ng d©n. GV Nhng cai lÖ vµ ngêi nhµ lý trëng vÉn không hề động lòng thơng xót, cai lệ bÞch vµo ngùc chÞ DËu, t¸t vµo mÆt chÞ một cái đánh bốp. ? Chị Dậu đã phản ứng nh thế nào ? …tôi…ông không đợc phép …mµy … bµ… bµ cho mµy ? Em cã nhËn xÐt g× vÒ c¸ch xng h« cña chÞ DËu ? - Đã thay đổi Gi¸o viªn g¹ch ch©n c¸c tõ ng÷ xng h«. ? Sự thay đổi cách xng hô của chị Dậu cho thÊy ®iÒu g× ? - Chị Dậu đã tự đặt mình ngang hàng với cai lệ, chị đã nhân danh đạo lý muôn đời "ốm tha già thải" mà cãi lý với chúng, đối mặt trực diện với kẻ thù độc ác. Song lý lẽ cũng không thay đổi đợc bọn chúng và chị vùng dậy quát: mµy trãi ngay … bµ cho mµy xem. ? Em thấy thái độ của chị Dậu lúc này nh thÕ nµo ? -ChÞ ch¼ng nh÷ng kh«ng cßn xng h« ch¸u «ng, mµ còng kh«ng ph¶i t«i «ng nh kÎ ngang hµng n÷a, mµ chÞ xng bµ, gäi tªn cai lÖ lµ mµy GV –> cách xng hô hết sức đanh đá của ngêi phô n÷ n«ng d©n, thÓ hiÖn sù c¨m giận cao độ, đồng thời cho thấy t thế đứng trên đầu thù, sẵn sàng đè bẹp đối. - C¨m giËn ngïn ngôt.

(34) ph¬ng. Víi tªn cai lÖ kh«ng cßn mét chút lơng tâm, lơng tri nào để hiểu lý nữa, chị quyết ra tay đấu lực với hắn. Tìm những chi tiết miêu tả hoạt động ? cña chÞ DËu ? -Tóm cæ… Ên dói… x« ®Èy… ng· cháng quÌo… n¾m… gi»ng co… Em cã nhËn xÐt g× vÒ c¸ch sö dông tõ ? ng÷ cña t¸c gi¶ ? T¸c dông ? - Những động từ mạnh liên tiếp đã gợi tả cuộc đụng độ quyết liệt, gay cấn… nh÷ng tÝnh tõ miªu t¶ ngo¹i h×nh lÎo khẻo đến nực cời của tên nghiện. Kết quả cuộc đụng độ nh thế nào ? ? - Tªn tay sai thua chÞ chµng con män, chỉ một lát chị đã khiến chúng ngã lổng chổng và bị đánh bật ra khỏi cửa. ChÞ DËu nhanh chãng biÕn 2 tªn tay sai GV hung h·n vò khÝ ®Çy m×nh thµnh nh÷ng kÎ th¶m b¹i xÊu xÝ, t¬i t¶. Lóc míi x«ng vµo chóng hïng hæ, d÷ tîn bao nhiªu th× giê ®©y chóng hµi híc, th¶m hại bấy nhiêu. Đoạn văn đặc biệt sống động và toát lên một không khí hào hứng rất thú vị "làm cho độc giả hả hê một chút sau khi đọc những trang rất buån th¶m". Trong x· héi mµ téi ¸c hoµnh hµnh, cßn g× h¶ hª h¬n khi thÊy cái ác bị chặn đứng, kẻ gây ác bị trừng trÞ. Do ®©u mµ chÞ DËu cã søc m¹nh l¹ ? lïng khi quËt ng· 2 tªn tay sai nh vËy. ?. Em c¶m nhËn nh thÕ nµo vÒ con ngêi cña chÞ DËu ?. -Søc m¹nh cña lßng c¨m hên, xuÊt ph¸t tõ t×nh yªu th¬ng chång con. - ChÞ DËu méc m¹c, hiÒn dÞu, ®Çy vÞ tha, biÕt nhÉn nhôc chịu đựng nhng không yếu ®uèi mµ cã mét søc sèng m¹nh mÏ, mét tinh thÇn ph¶n.

(35) Khi nghe anh DËu can, chÞ DËu cµng ? phÉn uÊt, chÞ nãi nh thÕ nµo ? C©u nãi thÓ hiÖn ®iÒu g× ? - Thµ ngåi tï … -C©u nãi nh mét tuyªn ng«n cña ngêi kh«ng chÞu sèng quú, kh«ng chÞu cói đầu để cho kẻ ác chà đạp. Hoạt động của chị Dậu tuy là bột phát GV và về căn bản cha giải quyết đợc gì, chị vÉn bÕ t¾c nhng cã thÓ tin r»ng khi cã ¸nh s¸ng c¸ch m¹ng räi tíi, chÞ sÏ lµ ngời đi đầu trong cuộc đấu tranh. Nêu nét đặc sắc về nội dung và nghệ ? thuËt cña ®o¹n trÝch? *Nội dung : - Bộ mặt tàn ác, bất nhân của xã hội thực dân nửa phong kiến đương thời. - Sự thấu hiểu, cảm thông sâu sắc của tác giả với tình cảnh cơ cực, bế tắc của người nông dân. - Sự phát hiện của tác giả về tâm hồn yêu thương, tình thần phản kháng mãnh liệt của người nông dân vốn hiền lành, chất phát. *Nghệ thuật : - Tạo tình huống có tính kịch tức nước vỡ bờ. - Kể chuyện, miêu tả nhân vật chân thực, sinh động (ngoại hình, ngôn ngữ, hành động, tâm lí,…) Gọi 1 HS đọc ghi nhớ. GV Em hiểu nh thế nào về nhan đề "Tức n? ớc vỡ bờ" đặt cho đoạn trích ? - Kinh nghiÖm d©n gian "Tøc níc - vì bờ" có áp bức - có đấu tranh -> chân lý con đờng sống của giai cấp bị áp bức chỉ có thể là con đờng đấu tranh để tự giải phóng, không có con đờng nào kh¸c. Hãy cho biết ý nghĩa của văn bản ?. kh¸ng tiÒm tµng.. 5’. III. Tæng kÕt (5'). - Ngßi bót kh¾c ho¹ tÝnh c¸ch nh©n vËt râ nÐt, c¸ch miªu t¶ linh hoạt, sống động, ngôn ng÷ kÓ chuyÖn cña t¸c gi¶, ngôn ngữ đối thoại của các nhân vật rất đặc sắc.. 5’. - Ghi nhí (SGK - 33) IV. LuyÖn tËp.

(36) - Phản ánh hiện thực về sức phản kháng mãnh liệt chống lại áp bức của những người nông dân hiền lành, chất phác. c. Củng cố: (3’) - Tóm tắt đoạn trích khoảng 10 dòng theo ngôi kể của chị Dậu. - Đọc diễn cảm đoạn trích chú ý giọng điệu ngữ điệu của các nhân vật. d. Híng dÉn häc bµi: (1’) - Häc bµi, tãm t¾t ®o¹n trÝch. - So¹n bµi 3 T10. ?. ================================================== Ngµy so¹n: 28/8/2011. Ngµy gi¶ng: 31/8/2011 Dạy lớp 8B. Bµi 3 - TiÕt 10: X©y dùng ®o¹n v¨n trong v¨n b¶n 1. Môc tiªu: - Nắm được các khái niệm đoạn văn, từ ngữ chủ đề, câu chủ đề, quan hệ giữa các câu trong đoạn văn và cách trình bày nội dung trong đoạn văn. - Vận dụng kiến thức đã học, viết được đoạn văn theo yêu cầu. a. Kiến thức: - Khái niệm đoạn văn, câu chủ đề, từ ngữ chủ đề, quan hệ giữa các câu trong ®o¹n v¨n. b. Kĩ năng: - Nhận biết được từ ngữ chủ đề, câu chủ đề, quan hệ giữa các câu trong một đoạn văn đã cho. - Hình thành chủ đề, viết các từ ngữ và câu chủ đề, viết các câu liền mạch theo chủ đề và quan hệ nhất định. - Trình bày một đoạn văn theo kiểu quy nạp, diễn dịch, song hành, tổng hợp. c. Thái độ: - Có thái độ nghiêm túc, chu đáo cẩn thận trong khâu chuẩn bị. 2. ChuÈn bÞ của GV-HS: a. Chuẩn bị của GV: - Nghiªn cøu tµi liÖu, so¹n gi¸o ¸n, chuÈn bÞ b¶ng phô. b. Chuẩn bị của HS: - §äc bµi, chuÈn bÞ bµi míi. 3. Tiến trình bài dạy: a. KiÓm tra bµi cò:(4’) Hái: Bè côc cña v¨n b¶n lµ g× ? C¸c phÇn trong v¨n b¶n cã nhiÖm vô nh thÕ nµo ?.

(37) Yªu cÇu: - Bố cục của văn bản là sự tổ chức các đơn vị thể hiện chủ đề. - Văn bản thờng gồm 3 phần: Phần mở bài nêu ra chủ đề của văn bản, phần thân bài trình bày các khía cạnh của chủ đề, phần kết bài tổng kết chủ đề của văn bản. * Giới thiệu bài: (1’)Thế nào là một đoạn văn ? Có những cách nào để xây dùng ®o¹n v¨n trong v¨n b¶n ? HOẠT ĐỘNG CỦA GV-HS GHI BẢNG 8’ I. ThÕ nµo lµ ®o¹n v¨n * VÝ dô: GV treo b¶ng phô: "Ng« TÊt Tè vµ T¾t đèn", HS đọc ? V¨n b¶n trªn gåm mÊy ý ? §ã lµ nh÷ng ý nµo ? - 2 ý: Giíi thiÖu Ng« TÊt Tè vµ sù nghiệp sáng tác của ông, đánh giá nh÷ng thµnh c«ng xuÊt s¾c cña t¸c phẩm tắt đèn. ? Mỗi ý trên đợc trình bày bằng mấy đoạn văn? Dựa vào đâu em xác định đợc nh vậy? - Hai ®o¹n, dùa vµo dÊu chÊm c©u ? C¸c c©u trong 1 ®o¹n v¨n cã quan hÖ víi nhau nh thÕ nµo ? - Mçi ®o¹n v¨n gåm nhiÒu c©u cã quan hÖ chÆt chÏ víi nhau vÒ néi dung. ? ë ®o¹n 1 cã mÊy c©u v¨n ? ®o¹n 2 ? - §o¹n 1 cã 3 c©u, ®o¹n 2 cã 7 c©u. ? Em hãy khái quát các đặc điểm cơ bản cña ®o¹n v¨n ? - H×nh thøc: Ch÷ viÕt in hoa, néi dung: - Đoạn văn là đơn vị trực tiếp thờng biểu đạt 1 ý khá hoàn chỉnh. t¹o nªn v¨n b¶n, b¾t ®Çu tõ ch÷ viÕt hoa lïi ®Çu dßng, kÕt thóc b»ng dÊu chÊm xuèng dßng. 20’ II. Tõ ng÷ vµ c©u trong ®o¹n v¨n 1. Từ ngữ chủ đề và câu chủ đề của đoạn văn. ?. HS đọc thầm đoạn văn 1. Đối tợng mà đoạn văn nói đến là ai ?.

(38) - Ng« TÊt Tè. ? Các từ ngữ nào có tác dụng duy trì đối tîng trong ®o¹n v¨n ? - Tõ "Ng« TÊt Tè", «ng, t¸c gi¶, nhµ v¨n, «ng GV Từ "Ngô Tất Tố" có trong đề mục và đợc lặp lại nhiều lần trong đoạn văn gọi là từ ngữ chủ đề. ? Thế nào là từ ngữ chủ đề ?. ?. ? ?. §äc ®o¹n v¨n 2 t×m c©u then chèt trong ®o¹n v¨n ? V× sao em biÕt ? - Câu "tắt đèn là … của Ngô Tất Tố" vì nã cã néi dung kh¸i qu¸t, nhËn xÐt khái quát về giá trị của tắt đèn. Em cã nhËn xÐt g× vÒ vÞ trÝ, vai trß cña c©u then chèt trong ®o¹n v¨n ? Thế nào là câu chủ đề của đoạn văn ?. -§o¹n v¨n thêng cã tõ ng÷ chủ đề và câu chủ đề. +Từ ngữ chủ đề là các từ ngữ đợc dùng làm đề mục biểu đạt.. +Câu chủ đề là câu mang nội dung kh¸i qu¸t, lêi lÏ ng¾n gän, thường có cấu tạo hoàn chỉnh và đứng đầu hoặc cuối đoạn văn. 2. C¸ch tr×nh bµy néi dung trong ®o¹n v¨n Ở ®o¹n v¨n 1 cña v¨n b¶n trªn cã c©u chủ đề không ? - Kh«ng ? ý đoạn văn đợc triển khai theo trình tự nµo? - Các ý đợc lần lợt trình bày trong các câu bình đẳng với nhau. ? Đoạn 2 có câu chủ đề không ? Vị trí ? - Có, đứng đầu đoạn văn ? Em cã nhËn xÐt g× vÒ c¸ch tr×nh bµy néi dung trong ®o¹n v¨n 2 ? - Đi từ khái quát đến cụ thể. GV Ngời ta gọi đó là trình bày nội dung ®o¹n v¨n theo c¸ch ?. - Tr×nh bµy theo c¸ch song hµnh. - DiÔn dÞch.

(39) ? ? ?. ?. §äc ®o¹n v¨n "c¸c tÕ bµo cña l¸…" Có câu chủ đề không ? Vị trí ? - Có, đứng cuối đoạn văn. Các câu đứng trớc nó có vai trò gì ? - Cô thÓ ho¸, bæ sung ý nghÜa cho c©u cuèi. C¸ch tr×nh bµy néi dung nh vËy cã g× kh¸c so víi c¸ch diÔn dÞch ? - Đi từ cụ thể đến khái quát 8’. ?. §äc b¶ng phô, v¨n b¶n gåm mÊy ý, mỗi ý đợc trình bày bằng mấy đoạn v¨n ?. - Quy n¹p * Ghi nhí III. LuyÖn tËp 1. Bµi 1:. - Văn bản gồm 2 ý, mỗi ý đợc tr×nh bµy b»ng 1 ®o¹n v¨n. 2. Bµi 2: GV chia líp thµnh 3 nhãm th¶o luËn a. §o¹n diÔn dÞch b. §o¹n song hµnh c. §o¹n song hµnh 3. Bài 3: HS đọc yêu cầu bài tËp, viÕt t¹i líp (5') gîi ý: Câu chủ đề đã cho trớc. Các c©u sau cã th dïng: Khëi nghÜa Hai bµ trng, chiÕn th¾ng cña Ng« QuyÒn, cña nhµ TrÇn, cña Lª Lîi, kh¸ng chiÕn chèng Ph¸p, chèng MÜ thành công… để làm thành c¸c c©u. HS viÕt xong, GV mêi 1 - 2 em đọc trớc lớp, lấy điểm.. c. Củng cố: (3’) - Với câu chủ đề cho trước, viết đoạn văn theo kiểu quy nạp, sau đó biến đổi đoạn văn đã viết thành đoạn diễn dịch. d. Híng dÉn häc bµi:(1’) - Häc thuéc phÇn ghi nhí. - Lµm bµi tËp 4 - 37 - So¹n bµi: L·o H¹c, chuÈn bÞ viÕt bµi tËp lµm v¨n sè 1..

(40) ================================================ Ngµy so¹n: 28/08/2011. Ngµy gi¶ng: 31/08/2011 Dạy lớp 8B. TiÕt 11 - 12: ViÕt bµi tËp lµm v¨n sè 1 - v¨n tù sù 1. Môc tiªu: a. Kiến thức: - Cñng cè kiÕn thøc cña häc sinh vÒ kiÓu v¨n tù sù, ng«i kÓ, nh©n vËt vµ sù viÖc trong v¨n tù sù. b. Thái độ: - Bồi dỡng tình cảm của học sinh với một đối tợng đợc xác định trong đề bài. c. Kĩ năng: - RÌn luyÖn kü n¨ng viÕt, kÓ chuyÖn, s¸ng t¹o. 2. ChuÈn bÞ của GV-HS: a. Chuẩn bị của GV: - Nghiªn cøu tµi liÖu, so¹n gi¸o ¸n. b. Chuẩn bị của HS: - ¤n bµi, chuÈn bÞ giÊy kiÓm tra. 3. Tiến trình bài dạy: a. KiÓm tra bµi cò:Kh«ng 1.§Ò bµi: Em h·y kÓ l¹i mét kû niÖm s©u s¾c víi mét ngêi b¹n mµ em yªu quý. 2. Gîi ý: - KiÓu bµi: Tù sù. - Ng«i kÓ: Ng«i thø nhÊt. - Xác định trình tự kể: - Theo thời gian, không gian - Hay theo diÔn biÕn cña sù viÖc - Theo diÔn biÕn t©m tr¹ng 3. Dµn ý: * Mở bài: Giới thiệu ngời bạn em định kể và tình huống diễn ra kỷ niệm. * Thân bài: Kể về kỷ niệm sâu sắc với bạn đã làm em nhớ mãi. VÝ dô: - Lần đó đi học, tôi quên không mang đồ dùng học tập mà thầy giáo dạy toán đã dặn, để chuẩn bị cho bài học về hình tam giác hôm ấy. Bạn ấy đã cho tôi mợn khi thÊy t«i lo l¾ng bån chån, sî thÇy kiÓm tra vµ tr¸ch ph¹t. - Thầy giáo kiểm tra đò dùng học tập, thấy bạn ấy không có, thầy đã khiển tr¸ch tríc líp, ph¹t b¹n ph¶i trùc nhËt líp 1 buæi, nhng b¹n Êy im lÆng nhËn lçi vÒ m×nh. T«i c¶m thÊy thËt xÊu hæ vµ biÕt ¬n b¹n, cµng yªu quý, kh©m phôc b¹n h¬n v× bạn luôn giúp đỡ ngời khác và rất dũng cảm..

(41) - Chúng tôi cùng lao động trực nhật phạt với nhau. Từ đó chúng tôi càng thêm thân thiết và luôn giúp đỡ nhau trong học tập. * KÕt bµi: T×nh c¶m víi ngêi b¹n vµ Ên tîng kh«ng phai mê vÒ kû niÖm khã quªn thêi ®i häc. 4. Gi¸o viªn thu bµi vµ nhËn xÐt ý thøc lµm bµi cña häc sinh. Híng dÉn häc bµi: - Häc bµi cò: Tøc níc vì bê. - Xem lại đề và làm lại bài kiểm tra ở nhà. - So¹n bµi: L·o H¹c.. ====================================================== Ngµy so¹n: 01/09/2011. Ngµy gi¶ng: 05/09/2011 Dạy lớp 8B Bµi 4 - TiÕt 13: L·o H¹c - Nam Cao -. 1. Môc tiªu: - Biết đọc-hiểu một đoạn trích trong tác phẩm hiện thực tiêu biểu của nhà văn Nam Cao. - Hiểu đợc tình cảnh khốn cùng và nhân cách cao quý, tõm hồn đỏng trõn trọng của người nông dân qua hình tượng nh©n vËt L·o H¹c; lòng nhân đạo sâu sắc của nhà văn Nam Cao trước số phận đáng thương của người nông dân cùng khổ..

(42) - Thấy được nghệ thuật viết truyện bậc thầy của nhà văn Nam Cao qua truyện ngắn Lão Hạc. a. Kiến thức: - Nhân vật, sự kiện, cốt truyện trong tác phẩm truyện viết theo khuynh hướng hiện thực. - Sự thể hiện tinh thần nhân đạo của nhà văn. - Tài năng nghệ thuật xuất sắc của nhà văn Nam Cao trong việc xây dựng tình huống truyện, miêu tả, kể chuyện, khắc họa hình tượng nhân vật. b. Kĩ năng: - Đọc diễn cảm, hiểu, tóm tắt được tác phẩm truyện viết theo khuynh hướng hiện thực. - Vận dụng kiến thức về sự kết hợp các phương thức biểu đạt trong văn bản tự sự để phân tích tác phẩm tự sự viết theo khuynh hướng hiện thực. c. Thái độ: - Cảm thông và trân trọng đối với ngời nông dân nghèo khổ có nhân cách cao đẹp. 2. ChuÈn bÞ của GV-HS: a. Chuẩn bị của GV: - Nghiªn cøu tµi liÖu, so¹n gi¸o ¸n. b. Chuẩn bị của HS: - ChuÈn bÞ bài. 3. Tiến trình bài dạy: a. KiÓm tra bµi cò:(5’) Hái: Tõ c¸c nh©n vËt chÞ DËu, anh DËu, bµ l·o hµng xãm trong "Tøc níc vì bê" em cã nhËn xÐt g× vÒ sè phËn vµ phÈm c¸ch cña ngêi n«ng d©n ViÖt Nam tríc c¸ch m¹ng ? Yªu cÇu: Ngêi n«ng d©n ViÖt Nam tríc c¸ch m¹ng th¸ng Tám cã cuéc sèng cực khổ, đói nghèo bị áp bức, bóc lột đến xơng tuỷ song luôn gắn bó, quan tâm đến nhau, cã phÈm c¸ch trong s¸ng: Méc m¹c, vÞ tha, cã mét søc sèng m¹nh mÏ, mét tinh thÇn ph¶n kh¸ng tiÒm tµng. *Giới thiệu bài: (1’) Cã nh÷ng ngêi nu«i chã, quý chã nh ngêi, nh con nhng quý chó đến mức nh Lão Hạc thì thật hiếm. Và quý đến thế, tại sao Lão vẫn bán chó để rồi lại tự dằn vặt, hành hạ mình và cuối cùng tự tìm đến cái chết dữ dội, thê thảm ? Nam Cao muốn gửi gắm điều gì qua thiên truyện đau thơng và vô cùng xúc động này. HOẠT ĐỘNG CỦA GV-HS GHI BẢNG 18’ I. §äc vµ t×m hiÓu chung 1. T¸c gi¶ - t¸c phÈm ? Tr×nh bµy nh÷ng hiÓu biÕt cña em vÒ t¸c gi¶? - Nam Cao (TrÇn H÷u TrÝ) quª ë Hµ Nam, «ng lµ nhµ v¨n hiÖn thùc ….

(43) GV Nam Cao lµ mét nhµ v¨n, chiÕn sÜ, chuyên viết về 2 đề tài: Nông dân và trí thøc tiÓu t s¶n tríc c¸ch m¹ng. ¤ng hi sinh trên đờng công tác ở vùng sau lng địch, đợc nhà nớc truy tặng giải thởng Hå ChÝ Minh vÒ v¨n häc nghÖ thuËt (1996). ? §Ò tµi chñ yÕu trong nh÷ng s¸ng t¸c cña Nam Cao lµ g× ? - Ngêi n«ng d©n vµ ngêi trÝ thøc nghÌo.. ?. Ngoµi L·o H¹c em cßn biÕt nh÷ng t¸c phÈm næi tiÕng nµo kh¸c cña Nam Cao - ChÝ PhÌo, Tr¨ng s¸ng, Đêi thõa, Đ«i mắt, Một đám cới… Tác phẩm Lão Hạc viết về đề tài gì ?. - Nam Cao tªn thËt lµ TrÇn H÷u TrÝ (1915 - 1951), quª ë Hµ Nam. Lµ nhµ v¨n đã đóng góp cho nền văn học dân tộc các tác phẩm hiÖn thùc xuÊt s¾c viÕt vÒ đề tài ngêi n«ng d©n nghÌo bÞ áp bức và người trí thức nghèo sống mòn mỏi trong xã hội cũ... ?. ?. ? ?. Làm thế nào để đọc diễn cảm văn bản nµy ? - Chú ý phân biệt các giọng đọc: Giọng «ng gi¸o chËm, buån, c¶m th«ng, cã lúc xót xa đau đớn, suy t và ngẫm nghĩ. Giọng Lão Hạc khi thì đau đớn, ân hận, d»n vÆt, khi th× n¨n nØ, gi·i bµy, khi chua ch¸t tù mØa mai. Giäng vî «ng gi¸o l¹nh lïng, kh« khan, khinh bØ coi thêng. GV đọc - Gọi HS đọc - Nhận xét. §o¹n trÝch cã thÓ chia lµm mÊy ®o¹n nhá ? Néi dung chÝnh cña mçi ®o¹n ? - §o¹n 1: L·o h¹c sang nhê «ng gi¸o.. - "L·o H¹c" lµ mét tác phẩm tiêu biểu của nhà văn Nam Cao được đăng báo lần đầu năm 1943. 2. §äc v¨n b¶n. 3. Chia ®o¹n:.

(44) ?. - §o¹n 2: Cuéc sèng cña l·o H¹c sau đó, thái độ của Binh T và ông giáo khi biÕt viÖc l·o H¹c xin b¶ chã. - §o¹n 3: C¸i chÕt cña l·o H¹c. Gi¶i nghÜa tõ "bßn, Çng Ëng, con nÝt, n»n n×". - Bßn: TËn dông, nhÆt nh¹nh mét c¸ch chi li, tiÕt kiÖm. - Çng Ëng: Níc m¾t d©ng lªn, s¾p söa trµn ra ngoµi mi m¾t. - Con nÝt: TrÎ con. - Nằn nì: Nài nỉ, cố nói xin cho đạt nguyÖn väng.. -3 ®o¹n. 17’ II. Ph©n tÝch: Truyện đợc kể theo ngôi thứ mấy ? 1. Nh©n vËt l·o H¹c: ? Gièng v¨n b¶n nµo ? a. T©m tr¹ng l·o H¹c sau khi - Ng«i 1, gièng v¨n b¶n T«i ®i häc, b¸n cËu Vµng: Trong lßng mÑ. L·o H¹c xng h« víi con chã cña l·o ? nh thÕ nµo ? T×m nh÷ng chi tiÕt thÓ hiÖn ? - L·o H¹c gäi chã lµ "cËu Vµng" nh … con cÇu tù … b¾t rËn cho nã … t¾m … ¨n g× còng chia cho nã … Lão Hạc sang nhà ông giáo để kể việc ? g× ? - L·o muèn b¸n con chã. V× sao l·o H¹c rÊt yªu th¬ng cËu Vµng ? mµ vÉn ph¶i b¸n cËu ? - V× tóng quÉn. Lão Hạc vợ chết, con đi đồn điền cao GV su, chØ cã con chã Vµng lµm b¹n tèi ngµy. L·o H¹c vui vÇy víi nã, coi nã nh con, ¨n g× còng chia cho nã -> B¸n cËu Vµng lµ b¸n ®i nguån an ñi duy nhÊt cßn l¹i cña l·o. Nhng v× qu¸ tóng quÉn sau mét trËn èm, sau c¬n b·o, vên không còn gì để bán, không còn việc để lµm thuª. H¬n n÷a cËu Vµng ¨n nhiÒu, lão không còn đủ sức nuôi nó nữa. Lão.

(45) ?. ?. ?. ?. ?. đành bán nó đi, cộng với hăm nhăm đồng bạc còn lại cuối cùng của lão để göi «ng gi¸o lµm ma chay cho m×nh. L·o H¹c nghÜ nh thÕ nµo mµ l¹i göi tiÒn nhê «ng gi¸o lµm ma chay cho m×nh sau này ? Việc làm đó cho thấy lão Hạc lµ ngêi nh thÕ nµo ? - Không muốn liên lụy đến hàng xóm.. Tác giả đã miêu tả thái độ, tâm trạng cña l·o H¹c khi l·o kÓ chuyÖn b¸n cËu Vµng qua nh÷ng chi tiÕt nµo ? - L·o cè … vui vÎ … cêi nh mÕu … m¾t Çng Ëng níc … mÆt co róm l¹i … miÖng mÕu m¸o … hu hu khãc … Em cã nhËn xÐt g× vÒ c¸ch sö dông nh÷ng tõ ng÷ nµy ? T¸c dông ? - Sö dông mét lo¹t c¸c tõ l¸y, tõ tîng h×nh, tîng thanh, tÝnh tõ, lµm cho sù miªu t¶ trë nªn cô thÓ, ch©n thËt; diÔn biến tâm trạng của lão Hạc thật đúng víi t©m lý, h×nh d¸ng vµ c¸ch biÓu hiÖn cña nh÷ng ngêi giµ. TÊt c¶ tõng nÐt từng nét để dẫn tới cái đỉnh điểm của t©m tr¹ng dån nÐn råi vì oµ ra thµnh tiÕng khãc hu hu nh con trÎ. L·o H¹c tù nghÜ vÒ viÖc m×nh b¸n con Vµng nh thÕ nµo ? - Th× ra t«i b»ng nµy tuæi … cßn lõa mét con chã … Qua ph©n tÝch em thÊy viÖc lõa b¸n con Vàng đã khiến lão Hạc cảm thấy nh thế nµo?. Tác giả đã lột tả đợc sự đau đớn, hối hËn, day døt kh«n ngu«i cña l·o H¹c GV sau khi l·o b¸n con chã th©n yªu của m×nh. TÊt c¶ nh d©ng trµo oµ vì khi cã ngời hỏi đến, trong lòng một ông già nghÌo khæ nhng giµu t×nh th¬ng, giµu. - L·o H¹c lµ mét ngêi n«ng d©n nghÌo khæ nhng rÊt giµu lßng tù träng.. - L·o H¹c ®au khæ, ©n hËn, dằn vặt vì đã bán con chó..

(46) lßng nh©n hËu mµ buéc ph¶i lµm mét viÖc mµ víi ngêi b×nh thêng th× còng chØ th¬ng tiÕc nhÑ nhµng nhng víi l·o H¹c th× nã nh mét có sèc lín, mét vÕt th¬ng khã lµnh.. c. Cñng cè:(3’) Em cã suy nghÜ g× vÒ l·o H¹c khi l·o kÓ chuyÖn b¸n chã víi «ng gi¸o ? d. Híng dÉn häc bµi:(1’) - Tãm t¾t ®o¹n trÝch, häc bµi. - Tập đọc diễn cảm. - So¹n bµi L·o H¹c (tiÕt 2). ================================================== = Ngµy so¹n: 04/09/2011. Ngµy gi¶ng: 07/09/2011 Dạy lớp 8B Bµi 4 - TiÕt 14: L·o H¹c (tiÕp) - Nam Cao -. 1. Môc tiªu: a. Kiến thức: - Học sinh thấy đợc tình cảnh khốn cùng và nhân cách cao quý của nhân vật Lão Hạc, qua đó hiểu thêm về số phận đáng thơng và vẻ đẹp tâm hồn đáng trọng của ngêi n«ng d©n ViÖt Nam tríc c¸ch m¹ng th¸ng Tám. - Thấy đợc lòng nhân đạo sâu sắc của Nam Cao (qua nhân vật ông Giáo), thơng cảm đến xót xa và thật sự trân trọng đối với ngời nông dân nghèo khổ. b. Kĩ năng: - C¶m thô t¸c phÈm v¨n häc vµ ph©n tÝch nh©n vËt. c. Thái độ: - Cảm thông và trân trọng đối với ngời nông dân nghèo khổ có nhân cách cao đẹp. 2. ChuÈn bÞ của GV-HS: a. Chuẩn bị của GV: - Nghiªn cøu tµi liÖu, so¹n gi¸o ¸n. b. Chuẩn bị của HS: - ChuÈn bÞ bài. 3. Tiến trình bài dạy: a. KiÓm tra bµi cò:(5’) Hỏi: Em hãy tóm tắt đoạn trích truyện Lão Hạc đã đọc ở tiết trớc..

(47) HS: L·o H¹c lµ mét «ng giµ nông d©n nghÌo, vî chÕt. Con trai l·o yªu mét c« gái muốn cới làm vợ, song vì gia đình cô gái thách cới cao quá nên anh không đủ tiền cới, phẫn chí bỏ đi làm đồn điền cao su. Lão Hạc một mình lủi thủi làm bạn với con chã vµng. Sau mét trËn èm nÆng, gÆp c¬n b·o, l·o tiªu gÇn hÕt vµo sè tiÒn dµnh dôm cho con. Cứ ăn vào tiền của con mãi thì sợ con về không đủ tiền lấy vợ, không có v ờn làm ăn. Lão đành bán con vàng trong tâm trạng đau khổ. Lão nhờ ông giáo giữ hộ mảnh vờn cho con trai, giữ hộ 30 đồng bạc để làm ma chay cho lão. Rồi lão kiếm đợc g× ¨n nÊy. Bçng l·o tù tö b»ng b¶ chã, chØ cã «ng gi¸o víi Binh T hiÓu. * Giới thiệu bài: (1’)Tại sao Lão Hạc phải tự tử ? Thái độ của nhân vật tôi và nh÷ng ngêi kh¸c nh thÕ nµo ? HOẠT ĐỘNG CỦA GV-HS GHI BẢNG I. §äc vµ t×m hiÓu chung II. Ph©n tÝch 10’ 1. Nh©n vËt L·o H¹c (tiÕp) ? Em hiÓu nh thÕ nµo vÒ nguyªn nh©n c¸i chÕt cña L·o H¹c ? - Vì tình cảnh đói khổ, túng quẫn. GV Tình cảnh ấy đã đẩy Lão Hạc đến cái chết nh một hành động tự giải thoát. ? Qua ®©y em thÊy g× vÒ t×nh c¶nh, sè phËn cña nh÷ng ngêi n«ng d©n nghÌo tríc c¸ch m¹ng ? - Số phận cơ cực, đáng thơng của nh÷ng ngêi n«ng d©n nghÌo ë nh÷ng n¨m ®en tèi tríc c¸ch m¹ng th¸ng Tám. ? T×m nh÷ng tõ ng÷ miªu t¶ c¸i chÕt cña L·o H¹c ? - VËt v·, rò rîi, hai m¾t long sßng sọc… hai giờ đồng hồ ? Em cã nhËn xÐt g× vÒ c¸ch sö dông tõ ngữ của tác giả ? Nghệ thuật đó có tác dông g× trong viÖc miªu t¶ c¸i chÕt cña L·o H¹c ? - Dïng nh÷ng tõ tîng h×nh, tîng thanh, tõ l¸y. -> Cái chết đau đớn, thê ? T¹i sao L·o H¹c chän c¸i chÕt nh th¶m vËy ? - §ã lµ sù tù trõng ph¹t b¶n th©n GV Lão Hạc đã chết một cái chết thật không bình thờng: Vật vã, đau đớn..

(48) ?. ?. T¹i sao L·o l¹i chän c¸ch tù tö b»ng b¶ chã nh vËy ? Ph¶i ch¨ng v× nçi «m hận, dằn vặt vì đã lừa, đã phản bội con vµng mµ l·o tù trõng ph¹t m×nh b»ng c¸i chÕt cña mét con chã bÞ lõa, mét cái chết thê thảm đến nh vậy ? Cã ý kiÕn cho r»ng: L·o H¹c lµm thÕ lµ gµn dë. L¹i cã ý kiÕn: L·o lµm thÕ là đúng, em đồng ý với ý kiến nào ? V× sao ? - Nh×n tõ mét phÝa, phÝa cña kh«ng Ýt ngêi hµng xãm cña L·o H¹c, th× gi¶i quyết vấn đề nh vậy quả là gàn dở, là d¹i, cã tiÒn mµ chÞu khæ. NÕu L·o H¹c lµ ngêi tham sèng, l·o còn có thể sống đợc, thậm chí sống lâu: Lão còn 30 đồng bạc (thời bấy giờ là đáng kể) còn 3 sào vờn có thể b¸n dÇn. Nhng nÕu lµm nh thÕ nghÜa lµ ăn vào đồng tiền, vào cái vốn liếng cuối cùng để cho đứa con. Lão Hạc đã tự chọn lấy cái chết để bảo toàn căn nhµ, m¶nh vên Êy. L·o l¹i cßn lo c¸i chÕt cña m×nh g©y phiÒn hµ cho hµng xóm -> lão gửi lại 30 đồng. Nh vËy, suy cho cïng, c¸i chÕt cña L·o H¹c xuÊt ph¸t tõ nguyªn nh©n nµo. Qua nh÷ng ®iÒu L·o h¹c thu xÕp, em suy nghÜ g× vÒ tÝnh c¸ch L·o H¹c ? - L·o lµ ngêi hay suy nghÜ vµ tØnh t¸o nhËn ra t×nh c¶nh cña m×nh lóc nµy. GV Lão âm thầm chuẩn bị chu đáo cho cái chÕt cña m×nh tõ khi b¸n cËu vµng -> tính cẩn thận, chu đáo và giàu lòng tự träng. Ngêi thÊu hiÓu cuéc sèng vµ chøng kiÕn c¸i chÕt cña L·o H¹c lµ nh©n vËt «ng gi¸o.. -> XuÊt ph¸t tõ lßng th¬ng con ©m thÇm mµ lín lao, tõ lòng tự trọng đáng kính.. ?. 17’. 2. Nh©n vËt «ng gi¸o - ngêi kÓ chuyÖn.

(49) ?. ?. Thái độ của nhân vật tôi khi nghe Lão H¹c kÓ chuyÖn ? … ¸i ng¹i cho l·o H¹c… muèn «m choµng l·o mµ khãc… bïi ngïi… «n tån… gióp ngÊm ngÇm…. cµng buån… Nh÷ng cö chØ, viÖc lµm, suy nghÜ nµy cho thấy ông giáo đối với Lão Hạc nh thÕ nµo? - Th¬ng yªu, c¶m th«ng víi L·o H¹c.. ?. T×m tõ ng÷ trong truyÖn nãi lªn suy nghÜ cña «ng gi¸o vÒ L·o H¹c ? - "Con ngời đáng kính" HS §äc ®o¹n "Chao «i … nì giËn" ? Suy nghĩ đó có ý nghĩa gì ? - T¸c gi¶ chØ buån mµ kh«ng giËn vî, «ng cßn tù nh¾c m×nh ph¶i cè t×m hiÓu họ để cảm thông với họ. ? "… cuộc đời quả thật cứ…. đáng buồn" em hiểu suy nghĩ đó nh thế nµo ? - Buồn ở chỗ cái khốn cùng đã đẩy ? những ngời đáng kính nh Lão Hạc (nhân hậu, giàu lòng tự trọng) đến con đờng tha hoá. ¤ng gi¸o buån v× nghÜ: LÏ nµo b¶n năng đã thắng nhân tính ? Nhng sau đó ông nhận ra: Cuộc đời không hẳn đáng buồn. ? Suy nghÜ nµy cã thÓ hiÓu lµ g× ? - V× vÉn cã nh÷ng c¸i chÕt ®Çy hi sinh vµ cao c¶ nh L·o H¹c, nh©n tÝnh vÉn chiÕn th¾ng, lßng tù träng vÉn gi÷ ch©n con ngêi tríc bê vùc cña sù tha ho¸. ? §¸ng buån theo mét nghÜa kh¸c lµ nghÜa thÕ nµo ? - Lµ ë chç: Nh÷ng ngêi tèt nh l·o H¹c, tự trọng, đáng thơng, đáng thông cảm nh l·o H¹c cuèi cïng vÉn bÕ t¾c, v«.

(50) vọng, vẫn phải tìm đến cái chết nh là mét cøu c¸nh duy nhÊt, mét c¸ch tù giải thoát bất đắc dĩ. GV T©m tr¹ng vµ suy nghÜ cña «ng gi¸o chan chøa mét t×nh th¬ng vµ lßng nh©n ¸i s©u s¾c, nhng còng buån vµ bi quan. ? Theo em c¸i hay cña truyÖn thÓ hiÖn râ nhÊt ë nh÷ng ®iÓm nµo ?. III. Tæng kÕt: (8'). * NghÖ thuËt kÓ chuyÖn, t¶ ngời, tả tâm lý, tâm trạng đặc s¾c. T×nh huèng truyÖn bÊt ngê, ng«n ng÷ ch©n thùc, giµu søc truyÒn c¶m. * Ghi nhí:sgk. ?. TruyÖn cho thÊy g× vÒ ngêi n«ng d©n nghÌo tríc c¸ch m¹ng th¸ng Tám vµ tÝnh c¸ch cña Nam Cao ? - Tùy theo cá nhân hs. c. Cñng cè, luyện tập:(5’) Qua đoạn trích Tức nớc vỡ bờ và truyện ngắn Lão Hạc, em hiểu thế nào về cuộc đời vµ tÝnh c¸ch cña ngêi n«ng d©n trong x· héi cò ? - Qua chÞ DËu, l·o H¹c cho thÊy ngêi n«ng d©n trong x· héi cò cã cuéc sèng tèi t¨m, khổ cực, bần cùng hoá, đáng thơng. Song họ là những con ngời trung thực, có lòng tự trọng cao, thà chết chứ nhất định không bán rẻ lơng tâm, không bị nhân cách bị vẩn đục. Họ là những con ngời TB2 cho suy nghĩ, phẩm chất "đói cho sạch …", "chết trong cßn h¬n …". Văn bản này có ý nghĩa gì? - Văn bản thể hiện phẩm giá của người nông dân không thể bị hoen ố cho dù phải sống trong cảnh khốn cùng. d. Híng dÉn häc bµi: (1') - T×m xem phim "Lµng Vò §¹i ngµy Êy". - Đọc Chí Phèo, Lão Hạc, Tắt đèn. - Häc bµi. - So¹n bµi C« bÐ b¸n diªm. ================================================= Ngµy so¹n: 04/09/2011 Ngµy gi¶ng: 07/09/2011 Dạy lớp 8B Bµi 4 - TiÕt 15: Tõ tîng h×nh - tõ tîng thanh 1. Môc tiªu:.

(51) - Hiểu thế nào là từ tượng hình, từ tượng thanh. - Có ý thức sử dụng từ tượng hình, từ tượng thanh để tăng thêm tính hình tượng, tính biểu cảm trong giao tiếp, đọc, hiểu và tạo lập văn bản. a. Kiến thức: - ĐÆc ®iÓm cña tõ tîng h×nh, tõ tîng thanh. - C«ng dông cña tõ tîng h×nh, tõ tîng thanh. b.Kĩ năng: - NhËn biÕt tõ tîng h×nh, tîng thanh, và giá trị của chúng trong văn miêu tả. - Lựa chọn, sử dụng tõ tîng h×nh, tõ tîng thanh phù hợp với hoàn cảnh nói, viết. c. Thái độ: - Có ý thức sử dụng từ tợng hình, tợng thanh để tăng thêm tính biểu cảm, tính h×nh tîng trong giao tiÕp. 2. ChuÈn bÞ của GV-HS: a. Chuẩn bị của GV: - Nghiªn cøu tµi liÖu, so¹n gi¸o ¸n, chuÈn bÞ b¶ng phô. b. Chuẩn bị của HS: - Häc bµi, chuÈn bÞ bµi. 3. Tiến trình bài dạy: a. KiÓm tra bµi cò:(4’) Hái: Lªn b¶ng lµm bµi tËp 4 trang 26 Häc sinh: Trêng khøu gi¸c: Mòi, thÝnh, ®iÕc, th¬m Trêng thÝnh gi¸c: Tai, nghe, râ, ®iÕc, thÝnh  Giới thiệu bài: (1’) ThÕ nµo lµ tõ tîng h×nh, tõ tîng thanh, c«ng dông cña chóng nh thÕ nµo ? HOẠT ĐỘNG CỦA GV-HS GHI BẢNG 22’ I. §Æc ®iÓm, c«ng dông GV treo b¶ng phô ®o¹n trÝch SGK - 49 GV Gọi HS đọc. ? Trong các từ đợc gạch chân, từ nào gợi t¶ h×nh ¶nh, d¸ng vÎ, tr¹ng th¸i cña sù vËt ? - Mãm mÐm, xång xéc, vËt v·, rò rîi, xéc xÖch, sßng säc. ? Nh÷ng tõ nµo m« pháng ©m thanh ? - Hu hu, ö. ? Nh÷ng tõ nh trªn cã t¸c dông g× trong v¨n miªu t¶ vµ tù sù ? - Gợi đợc hình ảnh, âm thanh cụ thể, sinh động, có giá trị biểu cảm cao GV Nh÷ng tõ mãm mÐm, xång xéc… gîi.

(52) ?. ra một cách sống động hình ảnh Lão H¹c giµ nua; h×nh ¶nh «ng gi¸o ch¹y véi v·, nhanh vµ m¹nh. C¸i chÕt cña Lão Hạc dữ dội, đau đớn. Tõ tîng h×nh, tîng thanh cã c«ng dông g×?. - Tõ tîng h×nh lµ tõ gîi t¶ h×nh ¶nh, d¸ng vÎ, tr¹ng th¸i cña sù vËt Tõ tîng h×nh, tîng thanh gîi đợc hình ảnh, âm thanh cụ thể, sinh động, có giá trị biểu c¶m cao.. HS Đọc đoạn văn trang 1 (Tắt đèn) "Rồi chÞ tóm lÊy… om sßm" h·y t×m tõ tîng hình, tợng thanh trong đó ? - LÎo khoÎo, cháng quÌo, sÊn sæ, om sßm 14’ II. LuyÖn tËp 1. Bµi 1 HS đọc yêu cầu của bài tập và làm phần a a. Tõ tîng h×nh: rãn rÐn, lÎo khoÎo b. Tõ tîng thanh: soµn so¹t, bÞch, bèp 2. Bµi 2 Tõ tîng h×nh t¶ d¸ng ®i cña ngêi: lß dß, tho¨n tho¾t, lÒ mÒ, khËp khiÔng, chËp ch÷ng, khÖnh kh¹ng, ngËt ngìng… c.Cñng cè: (3') Đặt câu có sử dụng từ tượng hình, từ tượng thanh? d. Híng dÉn häc bµi: (1’) - Häc phÇn ghi nhí - Lµm bµi tËp 3 - 4 - Chuẩn bị bài liên kết các đơn vị trong văn bản. =================================================== Ngµy so¹n: 05/09/2011. Ngµy gi¶ng: 08/09/2011 Dạy lớp 8B. Bµi 4 - TiÕt 16: Liªn kÕt c¸c ®o¹n v¨n trong v¨n b¶n.

(53) 1. Môc tiªu: - Biết c¸ch sö dông c¸c ph¬ng tiÖn liªn kÕt c¸c ®o¹n v¨n làm cho chóng liÒn ý, liÒn m¹ch. a. Kiến thức : - Sự liên kết giữa các đoạn, các phương tiện liên kết đoạn ( từ liên kết và câu nối ). - Tác dụng của việc liên kết các đoạn văn trong quá trình tạo lập văn bản. b. Kĩ năng : - Nhận biết, sử dụng được các câu, các từ có chức năng, tác dụng liên kết các đoạn trong một văn bản. c. Thái độ : - Viết đợc các đoạn văn liên kết mạch lạc, chặt chẽ. 2. ChuÈn bÞ của GV-HS: a. Chuẩn bị của GV: - Nghiªn cøu tµi liÖu, so¹n gi¸o ¸n. b. Chuẩn bị của HS: - Häc bµi, chuÈn bÞ bµi. 3. Tiến trình bài dạy: a. KiÓm tra bµi cò:(4’) Hái: ThÕ nµo lµ mét ®o¹n v¨n ? Cã mÊy c¸ch tr×nh bµy néi dung ®o¹n v¨n? Häc sinh: Nªu kh¸i niÖm ®o¹n v¨n Cã 3 c¸ch: Song hµnh, diÔn dÞch, quy n¹p. * Giới thiệu bài: (1’)Các đoạn văn trong một văn bản đợc liên kết với nhau b»ng nh÷ng ph¬ng tiÖn nµo ? HOẠT ĐỘNG CỦA GV-HS GHI BẢNG 10’ I. T¸c dông cña viÖc liªn kÕt c¸c ®o¹n v¨n trong v¨n b¶n GV treo b¶ng phô 2 ®o¹n v¨n cña Thanh Tịnh (che đi chữ "Trớc đó mấy hôm") GV Gọi HS đọc ? Néi dung chÝnh mçi ®o¹n - §o¹n 1: C¶nh tríc s©n trêng. - §o¹n 2: C¶m gi¸c cña nh©n vËt t«i mét lÇn ghÐ qua th¨m trêng tríc ®©y ? Hai ®o¹n v¨n cã mèi liªn hÖ g× kh«ng ? V× sao ? - Kh«ng - Hai ®o¹n v¨n nµy tuy cïng viÕt vÒ.

(54) GV HS ?. GV HS. mét ng«i trêng nhng gi÷a viÖc t¶ c¶nh hiÖn t¹i víi c¶m gi¸c vÒ ng«i trêng Êy kh«ng cã sù g¾n bã víi nhau. Theo logic th«ng thêng th× c¶m gi¸c Êy ph¶i lµm c¶m gi¸c ë thêi ®iÓm hiÖn t¹i khi chứng kiến ngày tựu trờng. Bởi vậy ngời đọc sẽ cảm thấy hụt hẫng khi đọc ®o¹n v¨n sau. Để lộ chữ "Trớc đó mấy hôm" §äc l¹i 2 ®o¹n v¨n Cụm từ "trớc đó…" đã bổ sung ý nghĩa g× cho ®o¹n v¨n thø hai ? - Từ "đó" tạo sự liên tởng cho ngời đọc víi ®o¹n v¨n tríc. ChÝnh sù liªn tëng nµy t¹o nªn sù g¾n kÕt chÆt chÏ gi÷a 2 ®o¹n v¨n víi nhau, lµm cho chóng liÒn ý liÒn m¹ch. Nh vậy cụm từ "trớc đó mấy hôm" là ph¬ng tiÖn liªn kÕt 2 ®o¹n v¨n. Th¶o luËn: Liªn kÕt ®o¹n v¨n trong v¨n b¶n cã t¸c dông nh thÕ nµo ? - §îc liªn kÕt th× c¸c ®o¹n v¨n sÏ cã quan hÖ chÆt chÏ vÒ ý nghÜa.. GV Gọi HS đọc 2 đoạn văn ? Hai ®o¹n v¨n trªn liÖt kª 2 kh©u cña qu¸ tr×nh lÜnh héi vµ c¶m thô t¸c phÈm v¨n häc. §ã lµ nh÷ng kh©u nµo ? - T×m hiÓu -> c¶m thô ? T×m c¸c tõ ng÷ liªn kÕt trong 2 ®o¹n v¨n trªn? - Sau kh©u … c¶m thô ? §Ó liªn kÕt c¸c ®o¹n cã quan hÖ liÖt kª ngêi ta thêng dïng c¸c tõ ng÷ cã t¸c dông liÖt kª. H·y kÓ tiÕp c¸c tõ ng÷ th-. - Khi chuyÓn tõ ®o¹n v¨n nµy sang ®o¹n v¨n kh¸c, cÇn sö dông c¸c ph¬ng tiÖn liªn kÕt để thể hiện quan hệ ý nghĩa cña chóng. 13’ II. C¸ch liªn kÕt c¸c ®o¹n v¨n trong v¨n b¶n 1. Dùng từ ngữ để liên kêt c¸c ®o¹n v¨n.

(55) ờng dùng để liệt kê ?. HS §äc 2 ®o¹n v¨n (b) ? 2 ®o¹n v¨n nãi vÒ ®iÒu g× ? - 2 ®o¹n v¨n nãi vÒ 2 c¶m tëng kh¸c nhau của "tôi" trong 2 lần đến trờng. ? Tõ ng÷ nµo cã t¸c dông liªn kÕt 2 ®o¹n v¨n? - Nhng ? Để liên kết 2 đoạn văn có ý nghĩa đối lËp ta thêng dïng tõ ng÷ biÓu thÞ ý nghĩa đối lập. Vậy ngoài "nhng" còn có nh÷ng tõ ng÷ nµo?. - Tõ ng÷ cã t¸c dông liÖt kª: tríc hÕt, ®Çu tiªn, thø n÷a, sau cùng, sau đó, một mặt… mÆt kh¸c…. - Từ ngữ có quan hệ đối lập: nhng, tr¸i l¹i, tuy vËy…. HS §äc l¹i ®o¹n v¨n b¶ng phô (VD1) ? "đó" thuộc từ loại nào ? "trớc đó" là khi nµo - Chỉ từ trớc đó là trớc lúc nhân vật tôi cắp sách đến trờng. ? Ngoài "đó" còn có những chỉ từ, đại từ nào đợc dùng để liên kết ? - Chỉ từ, đại từ có ý nghĩa thay thế: đó, này, ấy, vậy, thế ? ?. ?. ?. Em hãy đọc 2 đoạn văn (d) T×m mèi quan hÖ ý nghÜa gi÷a 2 ®o¹n v¨n - Tõ mét viÖc nhá, b¸c tæng kÕt, kh¸i qu¸t nªn thµnh mét bµi häc. Tõ ng÷ nµo cã t¸c dông liªn kÕt 2 ®o¹n v¨n ?. §äc 2 ®o¹n v¨n, t×m c©u nèi 2 ®o¹n văn, tại sao câu đó có tác dụng liên kết - C©u "¸i dµ. L¹i cßn chuyÖn ®i häc…" cã t¸c dông liªn kÕt v× cïng nãi vÒ chuyÖn ®i häc. - Tõ ng÷ cã ý nghÜa tæng kÕt, kh¸i qu¸t: tãm l¹i, nh×n chung, tæng kÕt l¹i… 2. Dùng câu nối để liên kết c¸c ®o¹n v¨n.

(56) * Ghi nhí: SGK - 53 13’ III. LuyÖn tËp ? GV chia líp thµnh 3 nhãm thùc hiÖn 1. Bµi 1 c¸c yªu cÇu a, b, c a. Nãi nh vËy - thay thÕ b. Thế mà - đối lập c. Còng - liÖt kª Tuy nhiªn - t¬ng ph¶n 2. Bµi 2 a. Từ đó b. Nãi tãm l¹i c. Tuy nhiªn d. ThËt khã tr¶ lêi c.Cñng cè: (3’) T¹i sao cÇn sö dông c¸c ph¬ng tiÖn liªn kÕt ®o¹n v¨n ? - §Ó thÓ hiÖn quan hÖ ý nghÜa, lµm cho c¸c ®o¹n v¨n g¾n bã vÒ néi dung. d. Híng dÉn häc bµi: (1’) - Häc thuéc bµi - Lµm BT3 - Chuẩn bị bài 5: Từ ngữ địa phương - Biệt ngữ xã hội ================================================== Ngµy so¹n:09/09/2011. Ngµy gi¶ng: 12/09/2011 Dạy lớp 8B. Bài 5 - Tiết 17: Từ ngữ địa phơng và biệt ngữ xã hội 1. Môc tiªu: - Hiểu thế nào là từ ngữ địa phơng, biệt ngữ xã hội. - Nắm được hoàn cảnh sử dụng và giá trị của từ ngữ địa phương, biệt ngữ xã hội trong văn bản. a. Kiến thức: - Khỏi niệm từ ngữ địa phơng, biệt ngữ xã hội. - Tác dụng của việc sử dụng từ ngữ địa phương, biệt ngữ xã hội trong văn bản. b. Kĩ năng: - Nhận biết, hiểu nghĩa một số từ ngữ địa phơng và biệt ngữ xã hội. - Dựng từ ngữ địa phơng và biệt ngữ xã hội phự hợp với tỡnh huống giao tiếp. c. Thái độ: - Häc sinh thªm yªu tiÕng viÖt vµ bé m«n. 2. ChuÈn bÞ của GV-HS: a. Chuẩn bị của GV:.

(57) - Nghiªn cøu tµi liÖu, so¹n gi¸o ¸n. b. Chuẩn bị của HS: - Häc bµi, chuÈn bÞ bµi. 3. Tiến trình bài dạy: a. KiÓm tra bµi cò:(5’) Hái: §Æt c©u víi tõ l¾c r¾c, lã chã, lÊm tÊm, khóc khuûu. HS: - TiÕng ma r¬i l¾c r¾c trªn m¸i hiªn. - Níc m¾t l· ch· r¬i, chÞ cµng nghÜ cµng th¬ng con nhiÒu qu¸. - Nã ch¹y, må h«i lÊm tÊm trªn vÇng tr¸n. Trêi vÉn l¹nh. - Trên con đờng khúc khuỷu gập ghềnh, hang tuần anh vẫn đạp xe về th¨m mÑ. *Giới thiệu bài: (1’) Thế nào là từ ngữ địa phơng và biệt ngữ xã hội. Sử dụng nh÷ng lo¹i tõ nµy nh thÕ nµo ? HOẠT ĐỘNG CỦA GV-HS GHI BẢNG 20’ I. Từ ngữ địa phơng - biệt ng÷ x· héi GV treo bảng phụ - gọi HS đọc ? Em hiÓu b¾p, bÑ ë ®©y lµ g× ? - Lµ ng« ? Trong 3 từ bắp, bẹ và ngô từ nào đợc sử dông phæ biÕn trong toµn d©n ? - Tõ ng« - Từ bẹ và bắp chỉ đợc sử dụng ở một số địa phơng GV Từ ngô đợc sử dụng rộng rãi trong lời ¨n tiÕng nãi cña nh©n d©n, trong c¸c văn bản, sách báo, ti vi… đợc gọi là từ toµn d©n. ? Từ địa phơng khác với từ ngữ toàn dân nh thÕ nµo ? - Kh¸c víi tõ ng÷ toµn d©n, tõ ngữ địa phơng là từ ngữ chỉ sö dông ë mét hoÆc mét sè địa phơng nhất định. ? Lấy VD về từ ngữ địa phơng và cho biÕt tõ ng÷ toµn d©n t¬ng øng ? - MÌ - võng; th¬m - døa; heo - lîn… ? Những từ này thờng dùng ở địa phơng nµo? - MiÒn Nam G Treo bảng phụ HS đọc (VD a trang 54) ? Em hiÓu mî chØ ai ?.

(58) - MÑ ? Trong 2 từ mợ và mẹ, từ nào đợc sử dông réng h¬n ? - MÑ ? T¹i sao cã lóc t¸c gi¶ dïng "mÑ" lóc l¹i dïng "mî" - Dùng mẹ trong đối thoại với độc giả, dùng mợ trong lời bé Hồng đối thoại víi bµ c«. GV Tác giả dùng mợ để biểu cảm, để thể hiÖn thãi quen ng«n ng÷ cña tÇng líp. Mợ và mẹ là hai từ đồng nghĩa ? Tríc c¸ch m¹ng, nh÷ng tÇng líp nµo thêng dïng cËu vµ mî ? - Trong gia đình trung lu, trí thức ngày tríc HS §äc VD SGK b - 57 ? Ngçng, tróng tñ nghÜa lµ g× ? TÇng líp nµo thêng dïng ? - Là điểm 2, trúng bài đã học, tầng lớp HS - SV ? Dùng với mục đích gì ? - Bông đùa, biểu cảm GV C¸c tõ mî, ngçng… lµ biÖt ng÷ x· héi ? ThÕ nµo lµ biÖt ng÷ x· héi ? - Kh¸c víi tõ ng÷ toµn d©n, biệt ngữ xã hội chỉ đợc dùng trong mét tÇng líp x· héi nhất định ?. ?. ?. TÇng líp vua chóa - phong kiÕn xa thêng xng h« nh thÕ nµo ? - TrÉm, khanh, vi thÇn, h¹ quan, thiÕp… Nếu nh mọi ngời đều giao tiếp với nhau bằng tiếng địa phơng và biệt ngữ x· héi cña tÇng líp m×nh th× em nghÜ ®iÒu g× sÏ x¶y ra? - SÏ g©y khã hiÓu, khã kh¨n cho giao tiếp, giao tiếp không đạt hiệu quả. VËy ta nªn sö dông biÖt ng÷ x· héi vµ từ ngữ địa phơng trong hoàn cảnh nào.

(59) vµ kh«ng nªn dïng trong hoµn c¶nh nµo ? - Dïng trong giao tiÕp víi ngêi cïng địa phơng hoặc trong sáng tác văn chơng, nhằm tạo màu sắc địa phơng cho t¸c phÈm. Kh«ng dïng khi giao tiÕp ë trêng, viÕt b¸o c¸o, giÊy tê… GV treo b¶ng phô (VD th¬ trang 58) HS đọc ? Những từ đợc gạch chân thờng đợc sử dụng ở địa phơng nào ? - Qu¶ng B×nh, Qu¶ng TrÞ, Thõa Thiªn HuÕ ? T×m nh÷ng tõ ng÷ toµn d©n t¬ng øng HS -dùa vµo chó gi¶i Thay các từ toàn dân vào và đọc lại ? Vì sao tác giả vẫn dùng từ địa phơng - Để tô đậm màu sắc địa phơng của ng«n ng÷ vµ tÝnh c¸ch nh©n vËt trong th¬ v¨n. ? Muốn tránh lạm dụng từ ngữ địa phơng vµ biÖt ng÷ x· héi ta cÇn lµm g× ? - CÇn t×m hiÓu tõ ng÷ toµn d©n t¬ng øng. GV gäi HS lªn b¶ng lµm. HS th¶o luËn (3 nhãm). c.Cñng cè:(3’) Thế nào là từ ngữ địa phơng, cho VD. -> Việc sử dụng từ ngữ địa ph¬ng vµ biÖt ng÷ x· héi ph¶i phï hîp víi t×nh huèng giao tiÕp.. 15’. * Ghi nhí (SGK - 56, 57, 58) II. LuyÖn tËp 1. Bµi 1 Từ ngữ địa Từ ngữ toàn ph¬ng d©n M¸, u, bÇm MÑ B«ng Hoa C¬i S©n M·ng cÇu Na TËp Vë 2. Bµi 2 - Häc sinh: ngçng, tróng tñ, ca c¶i l¬ng … - Tầng lớp khác: cớm, đạn, khøa, con gµ ….

(60) - VD: chÐn - b¸t, v« - vµo, biÓu - b¶o, tr¸i - qu¶, ba - bè, thau - chËu… d. Híng dÉn häc bµi: (1’) - Học bài, sưu tầm một số cõu ca dao, hũ, vố, thơ, văn cú sử dụng từ ngữ địa phơng và biệt ngữ xã hội. - Lµm BT 3, 4 - ChuÈn bÞ bµi tãm t¾t v¨n b¶n tù sù - Gîi ý lµm BT 3 (chän a, cßn b, c, e, g kh«ng chän) BT 4: VD về ca dao, từ ngữ dùng từ ngữ địa phơng: Khi xa em tr¾ng Sao rµy em ®en ===================================================== Ngµy so¹n: 11/09/2011. Ngµy dạy:14/09/2011 Dạy lớp 8B.. TiÕt 18: TËp lµm v¨n: Tãm t¾t v¨n b¶n tù sù 1. Môc tiªu: - Biết cách tóm tắt một văn bản tự sự. a. Kiến thức: - Các yêu cầu đối với việc tãm t¾t mét v¨n b¶n tù sù. b. Kỹ năng: - Đọc, hiểu, nắm bắt được toàn bộ cốt truyện của v¨n b¶n tù sù. - Phân biệt sự khác nhau giữa tóm tắt khái quát và tóm tắt chi tiết. - Tóm tắt văn bản tự sự phù hợp với yêu cầu sử dụng. c. Thái độ: - Có thái độ nghiêm túc, chu đáo trong việc tóm tắt các văn bản tự sự. 2. Chuẩn bị của GV và HS: a. Chuẩn bị của GV: - ThÇy: So¹n gi¸o ¸n, b¶ng phô. b. Chuẩn bị của HS: - Trß: Häc bµi, chuÈn bÞ bµi. 3. Tiến trình bài dạy: a. KiÓm tra bài cũ:(4') Hỏi: Ngời ta thờng dùng những cách nào để liên kết đoạn văn với ®o¹n v¨n ? HS: Lùa chän A vµ B A. Dïng tõ ng÷ cã t¸c dông liªn kÕt B. Dïng c©u nèi C. Dïng dÊu c©u b. Dạy nội dung bµi míi:(1').

(61) GV. ?. ?. ?. ? GV ?. GV HS ?. ?. * ThÕ nµo lµ tãm t¾t v¨n b¶n tù sù, c¸ch thøc tãm t¾t v¨n b¶n tù sù ra sao? cô trò ta cùng tìm hiểu trong bài học hôm nay. HOẠT ĐỘNG CỦA GV-HS GHI BẢNG 11' I. ThÕ nµo lµ tãm t¾t v¨n b¶n tù sù Em hãy cho biết yếu tố quan trọng nhất 1.Ví dụ: trong tác phẩm tự sự? - Sự việc nà nhân vật chính. Ngoài ra còn yếu tố nào khác nữa? - Miêu tả biểu cảm, nhân vật phụ, tình huống phụ. Khi tóm tắt văn bản tự sự cần dựa vào yếu tố nào là chính? - Phải dựa vào sự việc và nhân vật chính. Mục đích chính của việc tóm tắt văn bản tự sự là gì? - Cho người đọc hiểu được nội dung cơ bản của văn bản. Tõ gîi ý trªn, theo em thÕ nµo lµ tãm t¾t v¨n b¶n tù sù ? Treo bảng phụ - gọi HS đọc Suy nghĩ và chọn câu trả lời đúng nhất trong c¸c c©u sau? (SGK) - Lựa chọn câu b. - Tãm t¾t v¨n b¶n tù sù lµ ghi lại một cách ngắn ngọn, trung thành nội dung chính của văn bản tự sự. Treo b¶ng phô v¨n b¶n tãm t¾t trong 20' II. C¸ch tãm t¾t v¨n b¶n tù SGK - 60. sù §äc v¨n b¶n. 1. Những yêu cầu đối với V¨n b¶n tãm t¾t trªn kÓ l¹i néi dung cña v¨n b¶n tóm tắt v¨n b¶n nµo ? Dùa vµo ®©u mµ em nhËn ra điều đó ? - V¨n b¶n S¬n Tinh - Thuû Tinh dùa vµo nh©n vËt Vua Hïng, S¬n Tinh, Thuû Tinh và các sự việc đợc kể lại trong văn bản tãm t¾t Văn bản tóm tắt trên có nêu đợc nội dung chÝnh cña v¨n b¶n Êy kh«ng ? - Cã.

(62) ?. ?. V¨n b¶n tãm t¾t trªn cã g× kh¸c so víi nguyªn b¶n ? - Về độ dài: Văn bản tóm tắt ngắn hơn. VÒ lêi v¨n: Ch¾t läc, Ýt kh¸ch quan, sè lîng nh©n vËt Ýt h¬n, sù viÖc Ýt h¬n. Mét v¨n b¶n tãm t¾t cÇn cã nh÷ng yªu cÇu g× ? - V¨n b¶n tãm t¾t cÇn ph¶n ¸nh trung thµnh néi dung cña văn bản đợc tóm tắt 2. C¸c bíc tãm t¾t v¨n b¶n. ?. ?. Nếu ta không đọc nguyên bản, có tóm tắt đợc văn bản không ? - Kh«ng. Để tóm tắt đợc nội dung chính thì ta cần làm gì khi đọc ?. Bớc 1: Đọc kỹ để hiểu chủ đề cña v¨n b¶n. Bớc 2: Xác định nội dung chÝnh cÇn tãm t¾t.. ?. Theo dâi vµo v¨n b¶n tãm t¾t S¬n Tinh Thuû Tinh, nÕu trong v¨n b¶n tãm t¾t này ta đảo Thuỷ Tinh dâng nớc đánh Sơn Tinh rồi đến vua Hùng muốn kén rể, có đợc không ? Vậy ta phải làm gì ? Bíc 3: S¾p xÕp c¸c néi dung Êy theo mét thø tù hîp lý.. ?. ?. Theo em, b©y giê ta viÕt v¨n b¶n tãm t¾t đợc cha ?. Bíc 4: ViÕt v¨n b¶n tãm t¾t b»ng lêi v¨n cña m×nh.. c. Cñng cè: Muốn tóm tắt văn bản tự sự đạt yêu cầu chóng ta ph¶i lµm g× ? - Nªu l¹i 4 bíc trªn GV gọi HS đọc ghi nhớ 5'. HS §äc BT1 ? Bản liệt kê trên đã nêu đợc những sự việc tiªu biÓu vµ c¸c nh©n vËt quan träng cña L·o H¹c cha ? - Tơng đối đầy đủ nhng trình tự còn lộn xén. * Ghi nhí: SGK - 61 III. LuyÖn tËp 1. Bµi 1.

(63) GV Chia líp thµnh 3 nhãm, th¶o luËn c¸ch s¾p xÕp c¸c ý trªn hîp lý. b - a - d - c - g, e, i, h, k HS Đọc lại văn bản tóm tắt đã sắp xếp lại ? - HS đọc - GV treo phụ - đọc lại c. Củng cố: (3’) - Tìm đọc phần tóm tắt một số tác phẩm tự sự đã học trong từ điển văn học. d. Híng dÉn häc sinh tự học ở nhà:(1’) - Häc thuéc phÇn ghi nhí - Lµm BT 1 (61) - ChuÈn bÞ bµi luyÖn tËp =================================================== Ngµy so¹n: 11/09/2011. Ngµy dạy:14/09/2011 Dạy lớp 8B.. TiÕt 19: LuyÖn tËp: Tãm t¾t v¨n b¶n tù sù 1. Môc tiªu: a. Kiến thức: - Cñng cè kiÕn thøc vÒ c¸ch tãm t¾t v¨n b¶n tù sù, vÒ mét sè v¨n b¶n mà các em đã học. b. Thái độ: - Có thái độ nghiêm túc học hỏi và rèn luyện. c. Kỹ năng: - RÌn kü n¨ng tãm t¾t v¨n b¶n tù sù. 2. ChuÈn bÞ của GV và HS: a. Chuẩn bị của GV: - Nghiªn cøu tµi liÖu, so¹n gi¸o ¸n. b. Chuẩn bị của HS: - Häc bµi, chuÈn bÞ bµi. 3. Tiến trình bài dạy: a. KiÓm tra bài cũ:(4’) Gọi HS lên bảng lựa chọn ý đúng: Muốn tóm tắt văn bản tự sự cần: A. §äc kü v¨n b¶n B. Xác định những sự việc chính và nhân vật quan trọng C. S¾p xÕp nh÷ng néi dung Êy theo mét thø tù D. ViÕt v¨n b¶n tãm t¾t b»ng lêi v¨n cña m×nh E. C¶ 4 ý trªn b. Dạy nội dung bài mới: (1') * Vận dụng các kiến thức đã học ở tiết 18 để luyện tập tóm tắt văn bản tự sự….

(64) HOẠT ĐỘNG CỦA GV-HS 8’ ?. GHI BẢNG 1. Bµi tËp 1. Qua t×m hiÓu BT1 ë tiÕt tríc vµ chuÈn bÞ ở nhà, em hãy đọc văn bản đã tóm tắt (L·o H¹c). b. L·o H¹c cã mét ngêi con trai, 1 m¶nh vên vµ 1 con chã vµng. a. Con trai L·o H¹c ®i phu đồn điền cao su, lão chỉ còn l¹i cËu vµng. g. Cuéc sèng mçi ngµy mét khó khăn, lão kiếm đợc gì ăn nÊy và bị èm mét trËn khñng khiÕp. d. Vì muốn để lại mảnh vờn cho con, lão đành phải bán con chã. c. Lão mang tiền dành dụm đợc gửi ông giáo và nhờ ông tr«ng coi m¶nh vên. e. Mét h«m l·o xin Binh T Ýt b¶ chã. i. ¤ng gi¸o rÊt buån khi nghe Binh T kÓ chuyÖn Êy. h. L·o bçng nhiªn chÕt - c¸i chÕt thËt d÷ déi k. C¶ lµng kh«ng hiÓu v× sao l·o chÕt, trừ Binh Tư và ông giáo. ? H·y nªu lªn c¸c sù vËt tiªu biÓu vµ c¸c 14’ 2. Bµi tập 2 nh©n vËt quan träng trong ®o¹n trÝch tøc níc vì bê. GV Cho HS thảo luận nhóm và đưa ra kết - Sù vËt tiªu biÓu: quả. Sau khi anh DËu bÞ khiªng vøt GV Nhận xét bổ sung. tr¶ vÒ nhµ trong t×nh tr¹ng dë sèng dë chÕt, chÞ DËu vay g¹o nÊu ch¸o cho chång ¨n. Anh Dậu cha ăn đợc miếng nµo th× cai lÖ vµ ngêi nhµ lý trởng sầm sập tiến vào đòi.

(65) đánh trói anh Dậu. ChÞ DËu cè søc van xin nhng tên cai lệ không hề động lòng, h¾n chöi rña, bÞch vµo ngùc chÞ, t¸t vµo mÆt chÞ vµ cè t×nh hµnh h¹ anh DËu. Chị Dậu không nhịn đợc nữa, xông vào đánh 2 tên tai sai mét trËn, ®uæi chóng ra khái cöa. ? ViÕt v¨n b¶n tãm t¾t ®o¹n trÝch " Tøc n- 14’ 3. Bµi tập 3 íc vì bê" trong kho¶ng 10 dßng. HS ViÕt kho¶ng 8 phót GV Gọi một số HS đọc, nhận xét và cho ®iÓm c. Cñng cè:(3’) Thế nào là tóm tắt văn bản tự sự ? Văn bản tóm tắt cần đảm bảo yêu cầu gì ? d. Híng dÉn häc sinh tự học ở nhà:(1’) - Häc bµi - Lµm BT 3 (62) - ChuÈn bÞ bµi míi ================================================. Ngµy so¹n: 12/09/2011. Ngµy dạy:15/09/2009 Dạy lớp 8B.. TiÕt 20: Tr¶ bµi tËp lµm v¨n sè 1 1. Môc tiªu : a. Kiến thức: - Gióp HS cñng cè kiÕn thøc vÒ viÕt v¨n tù sù. b. Thái độ: - Bồi dỡng tình cảm với ngời thân (hay ngời bạn) và ý thức viết bài văn đúng quy c¸ch, cÈn thËn… c. Kỹ năng: - RÌn kü n¨ng lËp dµn ý, t¹o lËp v¨n b¶n..

(66) 2. ChuÈn bÞ của GV và HS: a. Chuẩn bị của GV: - ChÊm bµi, vµo ®iÓm, so¹n gi¸o ¸n. b. Chuẩn bị của HS: - ¤n bµi, xem lại phần lý thuyết. 3. Tiến trình bài dạy: a. KiÓm tra bài cũ:(3') - Kiểm tra sự chuẩn bị của HS. b. Dạy nội dung bài mới: (1') Hôm nay chúng ta sẽ cùng xem lại bài viết của mình để thấy được những ưu khuyết điểm, từ đó rút ra kinh nghiệm cho những bài sau. * Tr¶ bµi: HOẠT ĐỘNG CỦA GV-HS ?. Em hãy nhắc lại đề bài. ?. §Ò bµi yªu cÇu thuéc thÓ lo¹i g× ? Néi dung yªu cÇu ? GV Ph¬ng ph¸p lµm bµi: C¸c em nhí lại kỷ niệm nào để lại ấn tợng sâu sắc cho em, kỷ niệm đó là cùng với bạn nào ? Kỷ niệm đó đã diễn ra nh thÕ nµo ? G©y cho em ? nh÷ng c¶m xóc g×? ? X©y dùng dµn ý cho bµi ? ?. Mở bài cần nêu được vấn đề gì?. ?. Thân bài cần triển khai những vấn đề nào? - Đầy đủ các ý, đúng trình tự. - Kết hợp tốt giữa kể, miêu tả cảm xúc. - Các đoạn các ý có mối quan hệ chặt chẽ.. GHI BẢNG I. §Ò bµi: Em h·y kÓ l¹i mét kû niÖm s©u s¾c víi mét ngêi b¹n mµ em yªu quý II. Xác định yêu cầu của đề - Văn tự sự. - Kể lại kỷ niệm sâu sắc với người bạn em yêu quý.. III. Dµn ý 1. Më bµi Giíi thiÖu ngêi b¹n mµ em yªu quý vµ t×nh huèng diÔn ra kû niÖm gi÷a 2 ngêi 2. Th©n bµi - Nêu được kỷ niệm đáng nhớ của bản thân theo trình tự..

(67) 3. KÕt bµi: - T×nh c¶m cña em víi ngêi b¹n vµ nh÷ng c¶m xóc vÒ kû niÖm khã quªn.. c NhËn xÐt bµi lµm cña häc sinh: 1. ¦u ®iÓm: - Đa số các em xác định đợc yêu cầu, phạm vi của đề bài. - BiÕt t¹o lËp v¨n b¶n theo bè côc 3 phÇn kh¸ râ rµng. - §a sè bµi viÕt cã c¶m xóc ch©n thµnh. - Một số bài nội dung khá sâu sắc, trình bày sạch đẹp . 2. Nhîc ®iÓm: - NhiÒu em viÕt cßn s¬ sµi, néi dung cha s©u s¾c, cha cã sù ®Çu t. - Mét sè bµi bè côc cha râ rµng. + Bµi viÕt cßn lñng cñng, kû niÖm cha s©u s¾c. + Cha biÕt c¸ch tæ chøc (x©y dùng) ®o¹n v¨n. - Nhiều bài còn sai chính tả, dùng từ không chính xác, đặt câu cha hay. KÕt qu¶ ®iÓm: 8B Kh¸ TB YÕu Kém GV đọc bài khá nhất: 3. Ch÷a lçi: GV ghi c©u, tõ sai lªn b¶ng phô, HS ch÷a. a. Lçi chÝnh t¶: - Em cã mét Ngêi b¹n Tªn lµ BÝch Liªn. - Trong 8 n¨m liÒn, v¹n Êy lµ ngêi häc giái vµ ngoan ngo·n. - Lên lớp 5 bạn ấy đã mắc sai chái. - Ch¸u ngoan B¾c Hå. - Khuân mÆt (khu«n). b. Lỗi đặt câu, dùng từ: - Trong cuéc sèng t«i cã mét b¹n th©n víi nhau. - Từ bé đến giờ tôi có một kỷ niệm không phai mờ trong tâm trí em. - Bạn ấy rủ em đi chơi cho tình bạn của mình đợc sự thích thú của chóng em. GV trả bài cho HS - Gäi ®iÓm - Vµo sæ. d. Híng dÉn häc sinh tự học bài ở nhà: - §äc l¹i bµi, söa lçi cña m×nh. - ChuÈn bÞ bµi: C« bÐ b¸n diªm..

(68) Ngµy so¹n: 16/09/2011. Ngµy dạy:19/09/2011 Dạy lớp 8B.. Bµi 6 - TiÕt 21: C« bÐ b¸n diªm (TrÝch). - An-độc-xen -. 1. Môc tiªu : - Biết đọc, hiểu một đoạn trích trong tác phẩm truyện. - Sự thể hiện của tinh thần nhân đạo, tài năng nghệ thuật xuất sắc của nhà văn An-đéc-xen qua một tác phẩm tiêu biểu. a. Kiến thức: - Những hiểu biết bước đầu về “ người kể truyện cổ tích” An-đéc-xen. - Nghẹ thuật kể chuyện, cách tổ chức các yếu tố hiện thực và mộng tưởng trong tác phẩm. - Lòng thương cảm của tác giả đối với em bé bất hạnh. b. Kỹ năng: - Đọc diễn cảm, hiểu, tóm tắt được tác phẩm. - Phân tích được một số hình ảnh tương phản ( đối lập, đặt gần nhau, làm nổi bật lẫn nhau). - Phát biểu cảm nghĩ về một đoạn truyện. c. Thái độ: - HS đồng cảm, yêu thơng những em bé, những con ngời bất hạnh. 2. ChuÈn bÞ của GV và HS: a. Chuẩn bị của GV: - Nghiªn cøu tµi liÖu, so¹n gi¸o ¸n. b. Chuẩn bị của HS: - Häc bµi, chuÈn bÞ bµi. 3. Tiến trình bài dạy: a. KiÓm tra bài cũ:(4') KiÓm tra vë ghi, vë so¹n bµi cña HS. b. Dạy nội dung bài mới:(1') * §an M¹ch lµ mét níc nhá thuéc khu vùc B¾c ¢u, diÖn tÝch chØ b»ng 1/8 diÖn tích nớc ta, thủ đô là Cô-penhaghen. An-độc-xen là nhà văn nổi tiếng nhất của Đan M¹ch. H«m nay chóng ta sÏ t×m hiÓu mét truyÖn ng¾n cña «ng … HOẠT ĐỘNG CỦA GV-HS GHI BẢNG 20' I. §äc vµ t×m hiÓu chung 1. T¸c gi¶ vµ t¸c phÈm ?. H·y tr×nh bµy nh÷ng hiÓu biÕt cña em vÒ t¸c gi¶ ? - Han Crextian An-độc-xen sinh ra trong một gia đình nghèo bố là thợ giầy, ông.

(69) ham thích thơ văn từ nhỏ, nhng đợc học hành rất ít. Sau đó nhờ sự cố gắng của bản thân và sự giúp đỡ của một giám đốc nhà hát, ông tự học, thi đỗ tú tài và học đại học. Sau đó ông bắt đầu in một số tác phẩm, tên tuổi ông đợc nhiều ngời biết đến. Năm 1835 tại ý ông bắt đầu sáng tác một số truyện kể lấy nhan đề truyện kể cho trẻ em. Ông đã tìm ra mảnh đất dông vâ cña chÝnh m×nh. Tæng sè cã tíi 168 truyÖn kh¬i tõ nhiÒu nguån: V¨n häc d©n gian, v¨n häc viÕt vµ c¶ nh÷ng h cấu, sáng tạo độc lập của nhà văn.. Rất nhiều truyện đã trở thành quen thuộc GV với bạn đọc khắp 5 châu, không chỉ trẻ em mà đủ mọi lứa tuổi, trong đó có "Cô bÐ b¸n diªm". Kể tên một số truyện của An-độc-xen mà ? em biÕt ? - Nµng c«ng chóa vµ h¹t ®Ëu, BÇy chim thiªn nga… Nãi vÒ phong c¸ch cña nhµ v¨n ? GV Lu ý các em tìm đọc cuốn truyện cổ Anđộc-xen Qua chuÈn bÞ bµi ë nhµ, em hiÓu g× vÒ ? truyÖn "C« bÐ b¸n diªm" ?. ?. ?. ?. - An-độc-xen (1805 - 1875) là nhµ v¨n §an M¹ch næi tiÕng víi lo¹i truyÖn kÓ cho trÎ em.. - TruyÖn "C« bÐ b¸n diªm" kÓ về số phận đáng thơng của 1 em bÐ. 2. §äc văn bản:. Ta cần đọc thế nào cho diễn cảm ? - §äc chËm võa, th¬ng c¶m.. GV đọc mẫu - gọi HS đọc. Híng dÉn HS t×m hiÓu c¸c chó thÝch 2, 3, 4, 5, 7, 8, 10, 11 Theo em v¨n b¶n nµy cã thÓ chia lµm mÊy phÇn, néi dung chÝnh cña mçi phÇn lµ g× ?. 3. Bè côc v¨n b¶n. 3 phÇn: - Từ đầu đến "cứng đờ ra":.

(70) ? ?. Truyện đợc kể theo trình tự nào ? - Tr×nh tù thêi gian §äc l¹i phÇn 1 và cho biết ®o¹n v¨n nãi về vấn đề gì ?. Qua phần đầu chúng ta đợc biết gì về gia ? c¶nh cña c« bÐ b¸n diªm ? - Mẹ chết, sống với bố, bà nội đã qua đời, nhà nghèo, sống chui rúc trong 1 xó tèi t¨m. Bè khã tÝnh, em ph¶i ®i b¸n diªm kiÕm sèng. Hai cha con sèng trªn g¸c s¸t m¸i nhµ, GV nơi mà mặc dù đã nhét rẻ rách vào các kÏ hë lín trªn v¸ch, giã vÉn thæi rÝt vµo trong nhµ. Bè em lµ ngêi khã tÝnh, em lu«n ph¶i nghe nh÷ng lêi m¾ng nhiÕc chöi rña. C©u chuyÖn x¶y ra vµo thêi gian, kh«ng ? gian nµo ? - Đêm giao thừa, ngoài đờng phố rét buèt Ở c¸c níc B¾c ¢u nh §an M¹ch, vµo dÞp GV tết thời tiết rất lạnh, nhiệt độ có khi xuống tới vài chục độ, tuyết rơi dày đặc. C« bÐ b¸n diªm cïng víi nh÷ng bao diêm xuất hiện trong thời khắc đặc biệt ấy: vào một đêm giao thừa. Việc tác giả đặt câu chuyện trong bối ? cảnh một đêm giao thừa có ý nghĩa gì ? - Mọi ngời thờng nghĩ đến gia đình sum häp ®Çm Êm… §ªm giao thõa lµ thêi kh¾c mµ ngêi ngêi GV đều trở về xum họp dới mái gia đình, cïng ¨n b÷a c¬m cuèi n¨m, tiÔn ®a mét năm cũ và cùng chào đón một năm mới. Hoµn c¶nh cña c« bÐ b¸n diªm. - Tiếp đến "Chầu thợng đế": C¸c lÇn quÑt diªm vµ nh÷ng méng tëng. - C¸i chÕt cña em bÐ. 16' II. Ph©n tÝch văn bản. 1. Em bé đêm giao thừa.

(71) víi nhiÒu niÒm vui, h¹nh phóc. Trong khi đó em bé bán diêm lạnh cóng, co ro, vừa đói vừa rét và không dám về nhà vì sî cha m¾ng. Trong đêm giao thừa ấy, cảnh tợng hiện ? ra trong từng ngôi nhà và ở ngoài đờng phè kh¸c nhau nh thÕ nµo ? - Cửa sổ mọi nhà đều sáng rực ánh đèn… sực nức mùi ngỗng quay - Ngoài đờng lạnh buốt và tối đen, em bé cả ngày cha đợc ăn gì - Trời đông giá rét, tuyết rơi dày đặc. - Em bé đầu trần, chân đi đất, mỗi lúc… N¬i ë cña em bÐ b©y giê vµ tríc ®©y cã ? g× kh¸c nhau ? - N¨m xa: bµ cßn sèng, ng«i nhµ xinh x¾n cã d©y trêng xu©n bao quanh. - HiÖn nay: Sèng trong c¸i xã tèi t¨m, chui róc. Qua ®©y em thÊy nghÖ thuËt kÓ chuyÖn ? của tác giả có gì đặc sắc ? - Sử dụng nghệ thuật tơng phản đối lập. Tác giả đã nêu bật sự đối lập giữa cảnh GV xum häp sung tóc, ®Çm Êm trong c¸c ngôi nhà với cảnh đói rét, đơn độc của em bé ở ngoài đờng, giữa thời tiết rét buèt kh¾c nghiÖt vµ h×nh ¶nh em bÐ lÇm lòi, phong phanh, rÐt mít co ro. Vµ cßn cã sù t¬ng ph¶n gi÷a t×nh c¶nh cña em b©y giê vµ n¨m xa khi bµ néi em cßn sống và em đợc đón tết ở nhà: Quá khứ hạnh phúc, no ấm và hiện tại đói khổ. Tác dụng của nghệ thuật tơng phản đó là ? g×? - Lµm næi bËt t×nh c¶nh rÊt téi nghiÖp (rét, đói, khổ) của em bé và gợi niềm thơng cảm cho ngời đọc. Những sự việc đó cho em cảm nhận gì ? vÒ t×nh c¶nh cña em bÐ b¸n diªm ? Em đã đói, có lẽ càng đói hơn khi ngửi GV thấy mùi ngỗng quay sực nức, em đã rét. - Hình ảnh cô độc, nhỏ nhoi, đói rét, không đợc ai đoái hoµi, 1 em bÐ khèn khæ, téi nghiÖp..

(72) đã khổ có lẽ càng thấy tủi thân hơn khi thấy mọi nhà sáng rực ánh đèn hạnh phóc. Sù t¬ng ph¶n gi÷a c¸i xã tèi t¨m em sèng chui róc víi bè hiÖn nay vµ ng«i nhµ xinh x¾n cã d©y… bao quanh n¨m xa khi bµ néi cßn sèng kh«ng chØ lµm ®Ëm nÐt nçi khæ vÒ vËt chÊt mµ c¶ sù mÊt m¸t chç dùa tinh thÇn duy nhÊt đối với em. Với ngời lớn, chịu đựng cái rét, cái đói, khổ đã đáng thơng, nhng với những em bé thì điều đó càng làm cho ta xãt xa biÕt bao nhiªu. c. Cñng cè, luyện tập(3’): Cuộc sống của em bé bán diêm khiến cho em liên tởng đến những con ngời nào trong x· héi ta hiÖn nay ? - Qua tình cảnh của cô bé bán diêm, chúng ta liên tởng đến cuộc sống khổ cực, đáng th¬ng cña biÕt bao em bÐ trong x· héi ta hiÖn nay: V× nh÷ng lý do kh¸c nhau mµ ph¶i sớm lăn lộn kiếm sống, không đợc học hành, không đợc sống vô t, no đủ, hạnh phúc, hàng ngày làm những công việc nặng nhọc, vất vả mà vẫn đói nghèo. Những em bé đánh giầy, bán báo, bán vé số, đi làm thuê, đi ăn xin … là những số phận hết sức đáng th¬ng, téi nghiÖp. d. Híng dÉn häc sinh tự học ở nhà:(1’) - Häc bµi - Tãm t¾t v¨n b¶n - So¹n tiÕt 2 ===================================================== Ngµy so¹n: 18/9/2011. Ngµy dạy:21/9/2011 Dạy lớp 8B.. Bµi 6 - TiÕt 22: C« bÐ b¸n diªm (TrÝch). - An-độc-xen -. 1. Môc tiªu: a. Kiến thức: - HS thấy đợc nghệ thuật kể chuyện hấp dẫn, có sự đan xen giữa hiện thực và méng tëng, lßng th¬ng c¶m cña t¸c gi¶ víi em bÐ bÊt h¹nh. b. Thái độ: - HS đồng cảm, yêu thơng những em bé, những con ngời bất hạnh. c. Kỹ năng: - RÌn luyÖn kü n¨ng ph©n tÝch truyÖn, c¶m thô v¨n häc..

(73) 2. ChuÈn bÞ của Gv và HS: a. Chuẩn bị của GV: - Nghiªn cøu tµi liÖu, so¹n gi¸o ¸n. b. Chuẩn bị của HS: - Häc bµi, chuÈn bÞ bµi. 3. Tiến trình bài dạy: a. KiÓm tra bµi cò:(3') Gi¸o viªn kiÓm tra vë so¹n bµi + vë ghi cña HS. b. Dạy nội dung bài mới: (1')* Em bé bán diêm đói rét, cô đơn, tội nghiệp, em mong ớc những điều gì và em có đạt đợc những mong ớc của mình hay không ? HOẠT ĐỘNG CỦA GV-HS GHI BẢNG I. §äc vµ t×m hiÓu chung II. Ph©n tÝch 1. Em bé đêm giao thừa 20' 2. C¸c lÇn quÑt diªm vµ nh÷ng méng tëng. ? Theo dâi phÇn truyÖn kÓ c« bÐ quÑt diªm, em hãy cho biết cô bé đã quẹt diêm tất cả mÊy lÇn ? - 5 lÇn, 4 lÇn ®Çu mçi lÇn quÑt 1 que, lÇn thø 5 em quÑt hÕt c¸c que diªm cßn l¹i trong bao ? Trong lÇn quÑt diªm thø nhÊt, c« bÐ thÊy g×? - Lß sëi rùc hång (GV ghi theo cét: méng tëng - thùc t¹i) Em tởng chừng nh đang ngồi trớc một lò sởi bằng sắt, có những hình nổi bằng đồng bóng nhoáng. Trong lò, lửa cháy nom đến vui m¾t vµ to¶ ra h¬i nãng dÞu dµng. ? Em thấy đó là một cảnh tợng nh thế nào ? - Ấm áp, êm đềm. Điều đó cho thấy mong ớc gì của em bé? ? - Mong ớc đợc sởi ấm trong mét m¸i nhµ th©n T¹i sao khi em quÑt que diªm thø nhÊt th× thuéc. ? h×nh ¶nh lß sëi l¹i hiÖn ra ? - Vì em đang rất rét, bàn tay em đã cứng đờ ra, đôi chân tím bầm vì rét, em muốn đợc.

(74) ?. ?. h¬ ngãn tay cho Êm. LÇn quÑt diªm thø hai qua ¸nh löa que diªm em bÐ tëng tîng ra nh÷ng g× ? - Bµn ¨n thÞnh so¹n …. ngçng quay Kh¨n tr¶i bµn tr¾ng tinh, trªn bµn toµn b¸t đĩa bằng sứ quý giá và có cả một con ngçng quay. §ã lµ mét c¶nh tîng nh thÕ nµo ? - Sang trọng, đầy đủ, sung sớng. §iÒu nµy nãi lªn mong íc g× cña em bÐ?. ? Sau 2 lần quẹt diêm đó, thực tế đã thay cho ? méng tëng nh thÕ nµo ? - Lß sëi biÕn mÊt… em bÇn thÇn… lo sî… Ch¼ng cã bµn ¨n nµo c¶… phè x¸ v¾ng teo, l¹nh buèt. Sự sắp đặt song song cảnh mộng tởng và c¶nh thùc tÕ nh vËy cã ý nghÜa g× ? ? - Lµm næi râ mong íc h¹nh phóc chÝnh đáng của em bé bán diêm và thân phận bất h¹nh cña em. Khi que diªm thø hai phôt t¾t, ch¼ng cã bµn ¨n thÞnh so¹n nµo c¶, chØ cã phè x¸ G v¾ng teo, l¹nh buèt, tuyÕt phñ tr¾ng xo¸, gió bấc vi vu và mấy ngời khách qua đờng quần áo ấm áp vội vã đi đến những nơi hẹn hò, hoàn toàn lãnh đạm với cảnh nghèo khổ của em - cho thấy sự thờ ơ, vô nhân đạo của xã hội đối với những ngời nghèo khổ. §iÒu g× hiÖn ra sau lÇn quÑt diªm thø ba cña em bÐ ? - C©y th«ng N«el léng lÉy, víi hµng ngµn ? ngän nÕn s¸ng rùc, lÊp l¸nh trªn cµnh l¸ xanh t¬i vµ rÊt nhiÒu bøc tranh rùc rì. C©y th«ng N«el lµ h×nh ¶nh g¾n liÒn víi ngµy tÕt ë c¸c níc ph¬ng t©y gièng nh c©y hoa đào đối với ngời phơng đông, ngời Việt G Nam vËy. Em đọc đợc mong ớc nào của cô bé từ cảnh tîng c©y th«ng N«el ?. - Mong đợc ăn ngon trong mét m¸i nhµ th©n thuéc..

(75) ?. ?. ?. ?. ?. Có gì đặc biệt trong lần quẹt diêm thứ t? - Bµ néi hiÖn vÒ. Em bÐ nh×n thÊy râ rµng bµ em ®ang mØm cêi víi em, em bÐ reo lªn và nói "Bà ơi, cháu van bà, bà xin thợng đế chÝ nh©n cho ch¸u vÒ víi bµ" Khi đó cô bé bán diêm đã mong ớc điều gì? - Mong đợc mãi mãi ở cùng bà, ngời ruột thịt duy nhất thơng em ở trên đời. Em nghÜ g× vÒ nh÷ng mong íc cña c« bÐ b¸n diªm tõ 4 lÇn quÑt diªm Êy ? - Lµ nh÷ng mong íc ch©n thµnh, chÝnh đáng và giản dị của bất cứ trẻ em nào trên thÕ gian nµy. Nhng khi diªm t¾t, ®iÒu g× x¶y ra ? - Ảo ¶nh biÕn mÊt. LÇn thø n¨m ®iÒu g× x¶y ra ? - Hai bµ ch¸u bay lªn… Tất cả những điều kể trên đã nói với ta về mét em bÐ nh thÕ nµo ?. - Mong đợc vui đón Nôel.. - Mong đợc che chở yêu thơng.. ? ? Câu chuyện đã kết thúc nh thế nào ? TruyÖn c« bÐ b¸n diªm kÕt thóc b»ng h×nh ảnh cô bé chết rét ngoài đờng sáng mồng 1 12' ? tÕt, trong khi nh÷ng ngêi sèng vui vÎ ra khái nhµ, hä b¶o nhau: Ch¾c nã muèn sëi G cho Êm. Ph¸t biÓu c¶m nghÜ cña em vÒ truyÖn vµ ®o¹n kÕt cña chuyÖn nãi riªng ? - Em bé thật tội nghiệp, ngời đời đối xử với em quá lạnh lùng, chỉ có bà và mẹ yêu th? ơng em nhng đều đã qua đời. Cha em có lẽ vì quá nghèo khổ nên cũng đối xử với em thiếu tình thơng. Khách qua đờng chẳng ai đoái hoài đến lời chào hàng của em, những ngêi nh×n thÊy thi thÓ em vµo buæi s¸ng ngµy mång 1 tÕt còng l¹nh lïng nh thÕ.. -> Bị bỏ rơi, đói rét, côđộc luôn khao khát đợc sống yên vui, no ấm, đợc yêu thơng. 3. C¸i chÕt cña c« bÐ - Em đã chết vì giá rét trong đêm giao thừa..

(76) Có gì đặc sắc trong nghệ thuật kể chuyện của nhà văn An-độc-xen đợc thể hiện qua truyÖn ng¾n nµy ? (th¶o luËn 2 bµn mét) 6'. III. Tæng kÕt:. ?. hs. ?. ?. Tại sao nhà văn miêu tả em bé chết với đôi má hồng và đôi môi … ? - Trong c¸i x· héi thiÕu t×nh th¬ng, nhµ v¨n An-độc-xen đã viết truyện này với tất cả niềm thông cảm, yêu thơng đối với em bé bất hạnh. Chính tình thơng yêu ấy đã khiến nhà văn miêu tả thi thể em với đôi má… mỉm cời thật tơi tắt và mãn nguyện, đồng thêi h×nh dung ra c¶nh huy hoµng hai bµ cháu bay lên trời để đón lấy những niềm vui ®Çu n¨m.. Em cã muèn mét kÕt thóc kh¸c cho c©u chuyÖn nµy kh«ng ? Em mong nã kÕt thóc nh thÕ nµo ? -Tự bộc lộ ý kiến cá nhân. Theo em bøc tranh c« bÐ b¸n diªm trong truyÖn (trang 65) t¬ng øng víi lÇn quÑt diªm thø mÊy ?. * TrÝ tëng tîng bay bæng, ®an xen c¸c yÕu tè thËt vµ huyÒn ¶o. KÕt hîp tù sù miªu t¶ vµ biÓu c¶m. KÕt cÊu truyÖn theo lèi t¬ng phản, đối lập.. * T×nh yªu th¬ng, sù c¶m th«ng s©u s¾c cña nhµ v¨n giµnh cho em bÐ bÊt h¹nh.. ?. c.Củng cố, luyện tập: (2’):Toàn bộ câu truyện đã nói lên một điều sâu xa của con ngời là bao giờ cũng mơ ớc sống tốt đẹp hơn .Và ở những con ngời nghèo khổ ,những đứa trẻ , ớc mơ đó lại càng cháy rực , toả sáng. Trong truyện đó là ớc mơ tuổi thơ bay.

(77) bổng diệu kì. Tất cả đã đợc tác giả kể lại bằng ngòi bút trữ tình thắm thiết, giàu chất th¬. d. Híng dÉn häc sinh tự học ở nhà:(1’) - Häc bµi cũ. - So¹n bµi: Trî tõ, th¸n tõ ========================================================== Ngµy so¹n: 18/9/2011. Ngµy dạy:21/9/2011Dạy lớp 8B.. TiÕt 23: Trî tõ - th¸n tõ 1. Môc tiªu: - HiÓu thÕ nµo lµ trî tõ, th¸n tõ, các loại thán từ. - Nhận biết và hiểu tác dụng của trợ từ, thán từ trong văn bản. - Biết dùng trợ từ và thán từ trong các trường hợp giao tiếp cụ thể. a. Kiến thức: - Khái niệm trợ từ, thán từ. - Đặc điểm và cách sử dụng trợ từ, thán từ. b. Kỹ năng: - Dùng trợ từ và thán từ phù hợp trong khi nói và viết. c. Thái độ: - Cã ý thøc sö dông trî tõ, th¸n tõ phï hîp v¨n c¶nh, båi dìng t×nh c¶m víi bé m«n vµ tiÕng viÖt. 2. ChuÈn bÞ của GV và HS: a. Chuẩn bị của GV: - Nghiªn cøu tµi liÖu, so¹n gi¸o ¸n, b¶ng phô. b. Chuẩn bị của HS: - Häc bµi, lµm bµi tËp, chuÈn bÞ bµi míi. 3. Tiến trình bài dạy: a. KiÓm tra bài cũ:(4') Hỏi: Thế nào là từ địa phơng ? Cho VD HS: Từ địa phơng là những từ chỉ đợc dùng ở một hoặc một số địa phơng nhất định. VD: Heo (lợn), giỏi (tốt, khoẻ), bận đồ (mặc quần áo)… b. Dạy nội dung bµi míi: (1')* ThÕ nµo lµ trî tõ, th¸n tõ, chóng cã vai trß g× trong c©u.. để trả lời cho câu hỏi này chúng ta cùng tìm hiểu trong bài học hôm nay. HOẠT ĐỘNG CỦA GV-HS GHI BẢNG 15' I. Trî tõ: 1. Ví dụ: HS §äc VD trªn b¶ng phô.

(78) ?. NghÜa cña c¸c c©u trong VD cã g× kh¸c nhau, vì sao có sự khác nhau đó ? - C©u 1 nãi lªn sù viÖc kh¸ch quan lµ nã ¨n 2 b¸t c¬m. C©u thø 2 thªm tõ "những" ngoài việc diễn đạt một sự việc kh¸ch quan nh c©u 1 cßn cã ý nhÊn mạnh, đánh giá việc nó ăn 2 bát cơm là nhiÒu h¬n so víi b×nh thêng. So s¸nh c©u 3 vµ c©u 1: C©u 3 thªm tõ "cã" ngoài việc diễn đạt một sự việc khách quan nh câu 1, nó còn có ý nhấn mạnh đánh giá việc nó ăn 2 bát cơm là ít, là không đạt mức độ bình thờng, 3 câu này néi dung th«ng b¸o gièng nhau song thái độ khác nhau. Có sự khác nhau đó là vì "có", "nh÷ng"… ? "Nh÷ng, cã" ®i kÌm côm tõ nµo ? - "hai b¸t c¬m"… GV "Những, có" ở đây là từ dùng để biểu thị thái độ nhấn mạnh, đánh giá của ngời nói đối với sự việc, sự vật đợc nói đến trong câu đợc gọi là trợ từ. ? Em hiÓu thÕ nµo lµ trî tõ ? GV Treo bảng phụ ghi nhớ (69) gọi HS đọc.. ?. Bài tập nhanh. - Chính bạn ấy là ngời đã giúp tôi - Bạn ấy là ngời đã giúp tôi NghÜa cña 2 c©u kh¸c nhau nh thÕ nµo? - C©u 2 lµ mét sù vËt kh¸ch quan. C©u 1 với "chính" có tính khẳng định, ghi nhận rõ hơn, xác minh rõ ràng đối tợng đã giúp mình.. 2. Bài học:( ghi nhớ sgk T69). - Chính bạn ấy là ngời đã gióp t«i - Bạn ấy là ngời đã giúp tôi. HS §äc VD. 12' II. Th¸n tõ ? "Nµy, a, v©ng" trong nh÷ng ®o¹n trÝch 1. Ví dụ: nµy biÓu thÞ ®iÒu g× ? - "Này": Tiếng thốt ra để gây sự chú ý của ngời đối thoại; - "A": Tiếng thốt ra để biểu thị sự tức.

(79) ?. ?. ?. ?. giËn khi nhËn ra ®iÒu g× kh«ng tèt. (a còn đợc dùng biểu thị sự vui mừng, sung sớng: A, mẹ đã về). - "Vâng": Tiếng dùng để đáp lời ngời kh¸c mét c¸ch lÔ phÐp, tá ý nghe theo. Nh vËy nãi tãm l¹i, dïng "nµy, a, v©ng" trong c©u v¨n cã t¸c dông g× ? - Béc lé t×nh c¶m… Thán từ thờng đứng ở vị trí nào trong c©u ? - §Çu c©u. NhËn xÐt g× vÒ cÊu t¹o ng÷ ph¸p cña "nµy, a, v©ng" - Cã thÓ mét m×nh t¹o thµnh c©u hoÆc cã lóc lµm thµnh phÇn biÖt lËp cña c©u (kh«ng cã quan hÖ ng÷ ph¸p víi c¸c thµnh phÇn kh¸c trong c©u). Dùa vµo c¸c VD trªn, cho biÕt th¸n tõ gåm mÊy lo¹i ? - 2 lo¹i. GV Cho VD: "¤ hay ! Bay vÉn ngu hoµi vËy".. ?. ?. 2. Bài học:( ghi nhớ sgk T 70) - Thán từ là những từ dùng để béc lé t×nh c¶m, c¶m xóc cña ngêi nãi. - Thán từ thờng đứng đầu câu. - Th¸n tõ gåm 2 lo¹i chÝnh: + Th¸n tõ béc lé t×nh c¶m, c¶m xóc: a, ¸ … + Thán từ gọi đáp: này, ơi, v©ng…. III. LuyÖn tËp 10' 1. Bµi tập 1 a. chÝnh: trî tõ §äc yªu cÇu bµi 1, th¶o luËn 3 nhãm b. chÝnh: tÝnh tõ (3') c. ngay: trî tõ d. ngay: tÝnh tõ e. là: động từ g. lµ: trî tõ h. nh÷ng: trî tõ i. nh÷ng: trî tõ 2. Bµi tập 2 a. LÊy Nếu bỏ "lấy" đi, thái độ có gì khác ? - Thái độ của nhân vật tôi (khi có "lấy") Lµ: nh÷ng viÖc tèi thiÓu còng kh«ng cã.

(80) Bỏ "lấy" thái độ đó không còn.. b. Nguyên, đến. PhÇn b: ý nghÜa t¬ng tù nh VD1 (nh÷ng 2 b¸t c¬m) c.Cñng cè, luyện tập: (2’). H·y nh¾c l¹i thÕ nµo lµ trî - th¸n tõ? LÊy VD cã sö dông th¸n tõ béc lé c¶m xóc. d. Híng dÉn häc bài ở nhà:(1’) - Häc thuéc ghi nhí - Lµm BT 3, 4 - ChuÈn bÞ bµi: Miªu t¶, biÓu c¶m trong v¨n tù sù ================================================== Ngµy so¹n: 19/9/2011 Ngµy dạy:22/9/2011 Dạy lớp 8B.. Bµi 6 - TiÕt 24: Miªu t¶ vµ biÓu c¶m trong v¨n tù sù 1. Môc tiªu: - Nhận ra và hiểu vai trò của các yếu tố miêu tả, biểu cảm trong văn bản tự sự. - Biết cách đưa ra các yếu tố miêu tả, biểu cảm vào bài văn tự sự. a. Kiến thức: - Vai trò của yếu tố kể trong văn bản tự sự. - Vai trò của các yếu tố miêu tả, biểu cảm trong văn bản tự sự. - Sự kết hợp các yếu tố miêu tả và biểu lộ tình cảm trong văn bản tự sự. b. Kỹ năng: - Nhận ra và phân tích được tác dụng của các yếu tố miêu tả và biểu cảm trong một văn bản tự sự. - Sử dụng kết hợp các yếu tố miêu tả và biểu cảm trong văn làm văn tự sự. c. Thái độ: - Nghiªm tóc trong ph©n tÝch vµ sö dông c¸c yÕu tè trªn. 2. ChuÈn bÞ của GV và HS: a. Chuẩn bị của GV: - Nghiªn cøu tµi liÖu, so¹n bµi. b. Chuẩn bị của HS: - Häc bµi, chuÈn bÞ bµi míi. 3. Tiến trình bài dạy: a. KiÓm tra bài cũ:(3') GV kiÓm tra sù chuÈn bÞ bµi cña HS b. Dạy nội dung bài mới: (1')* Trong 1 văn bản thờng xuất hiện một - hai phơng thức biểu đạt chính. Nếu ph¬ng thøc kÓ lµ chÝnh (tù sù) th× yÕu tè miªu t¶, biÓu c¶m kÕt hîp trong v¨n b¶n tù sù sÏ cã vai trß g× ?.

(81) HOẠT ĐỘNG CỦA GV-HS. GHI BẢNG 20' I. Sù kÕt hîp c¸c yÕu tè kÓ, t¶ vµ biÓu c¶m trong v¨n b¶n tù sù GV Treo b¶ng phô: §©y lµ mét ®o¹n v¨n tù 1. Ví dụ: sù. HS §äc ®o¹n v¨n. ? Ổ líp 6 chúng ta đã học, giờ hãy nhắc lại: ThÕ nµo lµ tù sù, miªu t¶, biÓu c¶m? - Tù sù (kÓ): TËp trung nªu sù vËt, hµnh động, nhân vật. - Tả: Chỉ ra tình cảm, màu sắc, mức độ của sự việc, hành động, nhân vật. - Biểu cảm: Bày tỏ cảm xúc, thái độ của ngêi viÕt ? Trong ®o¹n trÝch trªn, t¸c gi¶ kÓ l¹i viÖc g× ? - Sù viÖc bao trïm lªn ®o¹n trÝch lµ cuéc gặp gỡ đầy cảm động của nhân vật tôi víi ngêi mÑ l©u ngµy xa c¸ch. ? Sự việc ấy đợc kể lại những chi tiết nào ? - MÑ t«i vÉy t«i, t«i ch¹y theo chiÕc xe chë mÑ. MÑ kÐo t«i lªn xe, t«i oµ lªn khãc, mÑ t«i còng sôt sïi theo. T«i ngåi trên đệm xe, đầu ngả vào cánh tay mẹ, quan s¸t g¬ng mÆt mÑ. Trong ®o¹n v¨n trªn cßn sö dông yÕu tè GV miªu t¶ vµ biÓu c¶m. H·y t×m nh÷ng chi tiÕt thuéc vÒ yÕu tè ? đó ? (GV g¹ch ch©n). - Miªu t¶: T«i thë hång héc, tr¸n ®Ém må h«i, rÝu c¶ ch©n l¹i. MÑ t«i kh«ng… gơng mặt vẫn tơi sáng với đôi mắt trong, níc da mÞn, lµm næi bËt mµu hång cña hai gß m¸. - BiÓu c¶m: + Suy nghÜ: "Hay t¹i sù… sung tóc?" + C¶m nhËn: 'T«i thÊy … l¹ thêng." + Ph¸t biÓu c¶m tëng: "Ph¶i bÐ l¹i…v« cïng.".

(82) ?. ? ?. ?. C¸c yÕu tè miªu t¶ vµ biÓu c¶m trªn ®©y đứng riêng hay đan xen với yếu tố tự sù ? - Kh«ng t¸ch riªng mµ ®an xen vµo nhau: Võa kÓ võa t¶ vµ biÓu c¶m. VD nh ®o¹n nµo ? - §o¹n "T«i ngåi… l¹ thêng". Quay l¹i nh÷ng chi tiÕt thuéc vÒ yÕu tè kể (GV đã ghi phần bảng động). Nếu bỏ các chi tiết tả và biểu cảm, chỉ để l¹i ®o¹n v¨n tù sù nµy, em h·y so s¸nh víi ®o¹n v¨n cña Nguyªn Hång ? - Chỉ còn lại những chi tiết kể đơn thuần sự vật, trơ trụi, thiếu sinh động và cảm xóc. Em cã nhËn xÐt g× vÒ vai trß, t¸c dông cña c¸c yÕu tè miªu t¶ vµ biÓu c¶m trong v¨n b¶n tù sù ?. - Các yếu tố miêu tả và biểu cảm không tách riêng với yếu tố tự sự mà đan xen vào nhau.. - C¸c yÕu tè miªu t¶ gióp cho viÖc kÓ l¹i cuéc gÆp gì cña hai mẹ con thêm sinh động, tÊt c¶ mµu s¾c, h¬ng vÞ, h×nh d¸ng, diÖn m¹o cña sù vËt, nhân vật, hành động nh hiện lên trớc mắt ngời đọc. - YÕu tè biÓu c¶m gióp ngêi viết thể hiện đợc rõ tình mẫu tử sâu nặng, khiến ngời đọc xúc động, trăn trở, suy nghĩ tríc sù viÖc vµ nh©n vËt. Hai yÕu tè nµy lµm cho ý nghÜa cña GV truyÖn cµng thªm thÊm thÝa vµ s©u s¾c, và tác giả thể hiện đợc thái độ trân trọng và tình cảm yêu mến của mình đối với nh©n vËt vµ sù viÖc. Tác dụng của việc sử dụng yếu tố miêu ? tả, biểu cảm trong văn bản tự sự là gì?. NÕu bá hÕt c¸c yÕu tè kÓ trong ®o¹n v¨n. -> C¸c yÕu tè miªu t¶ vµ biÓu c¶m lµm cho viÖc kÓ chuyÖn sinh động và sâu sắc hơn.

(83) ?. trên, chỉ để lại các câu văn miêu tả và biÓu c¶m th× ®o¹n v¨n cã thµnh chuyÖn kh«ng ? V× sao ? - Th× kh«ng cã chuyÖn, bëi v× cèt truyÖn lµ do sù vËt vµ nh©n vËt cïng víi nh÷ng hành động chính tạo nên. §äc ghi nhí sgk T74.. ? Chia líp thµnh 3 nhãm - yªu cÇu c¸c em GV th¶o luËn vµ t×m ®o¹n v¨n cã sö dông yÕu tè miªu t¶ vµ biÓu c¶m trong "L·o H¹c". Đại diện nhóm trả lời. HS. ?. ?. * Ghi nhí 17' II. LuyÖn tËp 1. Bµi tập 1:. * §o¹n v¨n: L·o kh«ng hiÓu tôi … thêm đáng buồn. - C¸c yÕu tè tù sù tËp trung ë phÇn ®Çu ®o¹n v¨n víi c¸c sù viÖc chÝnh: ¤ng gi¸o kÓ vÒ tÝnh tù ¸i cña L·o H¹c, Binh T b¸o cho «ng gi¸o biÕt chuyÖn L·o H¹c xin b¶ chã. - C¸c yÕu tè biÓu c¶m thÓ hiÖn chñ yÕu ë phÇn sau cña ®o¹n v¨n: ThÓ hiÖn t×nh c¶m vµ suy nghÜ cña «ng gi¸o tríc sù viÖc Binh T cho biÕt (hìi ¬i…). Trong đoạn văn này, các yếu tố đó đứng riªng hay ®an xen vµo nhau ? - §an xen. Trong ®o¹n v¨n trªn cã yÕu tè miªu t¶ kh«ng? - Cã nhng Ýt. c. Cñng cè, luyện tập: (3’): YÕu tè miªu t¶ vµ biÓu c¶m cã vai trß nh thÕ nµo trong v¨n b¶n tù sù ? d. Híng dÉn häc sinh tự học ở nhà:(1’) - Häc thuéc phÇn ghi nhí - Đọc bài đọc thêm (trang 74) - ChuÈn bÞ bµi 7.

(84) Ngµy so¹n: 23/10/2011. Ngµy dạy:26/9/2011Dạy lớp 8B.. TiÕt 25: §¸nh nhau víi cèi xay giã (TrÝch §«nKi-h«-tª) - Xéc-van-tét1. Môc tiªu: Cảm nhận đúng về các hình tượng và cách xây dựng các nhân vật này trong đoạn trích. a. Kiến thức: - Đặc điểm thể loại truyện với nhân vật, sự kiện, diễn biến truyện qua một đoạn trích trong tác phẩm Đôn Ki-hô-tê. - Ý nghĩa của cặp nhân vật bất hủ mà Xéc-van-tét đã góp vào văn học nhân loại: Đôn-ki-hô-tê và Xan-chô Pan-xa. b. Kỹ năng: - Nắm bắt diễn biến của các sự kiện trong đoạn trích. - Chỉ ra được những chi tiết tiêu biểu cho tính cách mỗi nhân vật ( Đôn Ki-hôtê và Xan-chô Pan-xa) được miêu tả trong đoạn trích. c.Thái độ: - Đánh giá đúng những mặt hay, dở trong tính cách của từng ngời. Qua đó rút ra bài học cho bản thân. 2. ChuÈn bÞ của Gv và HS: a. Chuẩn bị của GV: - Nghiªn cøu tµi liÖu, so¹n gi¸o ¸n. b. Chuẩn bị của HS: - Häc bµi, chuÈn bÞ bµi. 3.Tiến trình bài dạy: a. KiÓm tra bµi cò:(4') Hỏi: Nghệ thuật đợc sử dụng trong văn bản cô bé bán diêm có gì đặc sắc? Yªu cÇu: NghÖ thuËt t¬ng ph¶n, nghÖ thuËt kÓ chuyÖn hÊp dÉn, trÝ tëng tîng bay bæng… kÕt hîp tù sù, miªu t¶ vµ biÓu c¶m. Thể hiện tình yêu thơng, cảm thông của nhà văn đối với em bé bán diêm nghèo khæ. b. Dạy nội dung bµi míi: (1')* Trong kho tàng văn học Tây Ban Nha có một tác phẩm nổi tiếng, đợc độc giả khắp thế giới yêu thích với nhân vật chính đã trở thành bất hủ… HOẠT ĐỘNG CỦA GV-HS GHI BẢNG 18' I. §äc vµ t×m hiÓu chung: 1. T¸c gi¶ - t¸c phÈm ? Em biÕt g× vÒ nhµ v¨n Xéc-van-tét ? HS Dùa vµo chó thÝch SGK tr¶ lêi. - Xéc-van-tét (1547 - 1616).

(85) GV §«n Ki-h«-tª lµ bé tiÓu thuyÕt dµy gÇn 1000 trang và nhan đề cũng là tên của nh©n vËt chÝnh - nh©n vËt v¨n häc næi tiÕng kh¾p thÕ giíi tõ khi tiÓu thuyÕt ra đời cách đây gần 400 năm. Tác giả Xộcvan-tột , ngời Tây Ban Nha - một nớc ở Tây Âu với bóng đá phát triển, hội thi đấu bò tót với những con ngời dũng c¶m. Trong tiÓu thuyÕt nµy chóng ta sÏ gÆp h×nh ¶nh nh÷ng chiÕc cèi xay giã víi nh÷ng c¸nh qu¹t to, dµi, nh©n vËt §«n Ki-hô-tê cìi ngùa, mÆc ¸o gi¸p, v¸c thơng cùng với đồ đệ Xan-chô Pan-xa cỡi con lừa, 2 ngời rong ruổi trên đờng…. Néi dung chÝnh cña bé tiÓu thuyÕt lµ g× ?. ?. Nêu xuất xứ của văn bản đánh nhau với cèi xay giã ?. Nêu yêu cầu đọc: To, rõ ràng, đọc đúng GV giäng 2 nh©n vËt - thÓ hiÖn tÝnh c¸ch tõng ngêi. Ph©n vai: 1 em lµ §«n Ki-h«-tª, 1 em đọc lời Xan-chô Pan-xa và 1 em đọc lời dÉn. Tãm t¾t ®o¹n trÝch: ? - Hai thÇy trß §«n Ki-h«-tª l¹i tiÕp tôc lên đờng, chợt nhìn thấy 3 - 4 chục chiếc cối xay gió giữa đồng. Đôn Ki-hôtê nhất định cho đấy là những tên khổng lồ đáng bị trừng trị. Xan-chô Pan-xa hết lêi gi¶i thÝch nhng §«n Ki-h«-tª kh«ng nghe, xông vào đánh nhau với chúng và. lµ nhµ v¨n T©y Ban Nha næi tiÕng víi bé tiÓu thuyÕt §«n Ki-h«-tª.. - TiÓu thuyÕt §«n Ki-h«-tª cã 2 phÇn: + Phần 1: 57 ch¬ng. + Phần 2: 64 ch¬n.g Lµ t¸c phÈm næi tiÕng víi h×nh tîng mét l·o quý téc nghèo đã phải trả giá vì quá say mª truyÖn kiÕm hiÖp vµ muèn trë thµnh hiÖp sÜ giang hå. -§o¹n trÝch thuéc ch¬ng VIII cña t¸c phÈm. 2. §äc văn bản:.

(86) bÞ nh÷ng c¸nh qu¹t cña cèi xay giã quËt cho đau điếng, ngựa toạc cả vai. Sau đó 2 thÇy trß ®i tiÕp, Xan-ch« Pan-xa võa ®i võa ¨n cßn §«n Ki-h«-tª kh«ng ¨n, kh«ng rªn rØ, s¸ng h«m sau còng kh«ng ăn vì theo gã: "Nghĩ đến tình nơng cũng đủ no rồi". 18' II. Ph©n tÝch: §«n Ki-h«-tª v× say mª truyÖn kiÕm 1. Nh©n vËt §«n Ki-h«-tª. GV hiÖp nªn muèn trë thµnh hiÖp sÜ. L·o chuÈn bÞ binh khÝ, ¸o gi¸p, mò s¾t, ngùa vµ gi¸m m·, phong cho ngêi phô n÷ n«ng d©n l¸ng giÒng c¸i tªn c«ng n¬ng Đuyn-xi-nê-a, và lên đờng làm hiệp sĩ giang hå. Trên đờng phiêu lu, thầy trò Đôn Ki-hô? tê đã gặp cái gì ? - 3, 4 chôc cèi xay giã. Những chiếc cối xay gió hoạt động bằng GV søc giã, khi cã giã c¸nh qu¹t quay, lµm chuyển động cối đá bên trong. Tại sao Đôn Ki-hô-tê đánh nhau với cối xay giã? ? - L·o tëng cèi xay giã lµ nh÷ng tªn khæng lå gian ¸c, l·o thÊy ®©y lµ vËn may. Kết quả cuộc chiến đấu nh thế nào ? - Gi¸o g·y tan tµnh, ngêi, ngùa v¨ng ra ? xa, ngùa… to¹c nöa vai… §«n Ki-h«-tª n»m im kh«ng cùa quËy… Sau khi đánh nhau với cối xay gió, Đôn Ki-hô-tê đã có những hành động và suy ? nghÜ g× ? - BÎ mét cµnh kh« lµm gi¸o… thøc suèt đêm không ngủ để nghĩ đến nàng Đuynxi-nê-a không muốn ăn sáng… Em có nhận xét gì về các biểu hiện đó cña §«n Ki-h«-tª ? ? Từ đầu đến cuối câu chuyện, Đôn Ki- Đầu óc không bình thờng,.

(87) hô-tê có nhiều hành động điên rồ: Từ GV viÖc mong muèn trë thµnh hiÖp sÜ, chuÈn bÞ cho m×nh nh÷ng vò khÝ, trang bị cổ xa, tìm cho mình một tình nơng để nhung nhí, che chë, mét gi¸m m· vµ lên đờng làm công việc của một hiệp sĩ lang thang. Những điều đó cho thấy Đôn Ki-hô-tê là ngêi nh thÕ nµo ? ? Em cã c¶m xóc g× tríc nh÷ng biÓu hiÖn mª muéi, hoang tëng cña §«n Ki-h«? tª ? - Hµi híc, buån cêi. Với em, đáng cời hơn cả ở Đôn Ki-hô-tê lµ chi tiÕt nµo ? ? Tù béc lé. §«nKi-h«-tª lµ kÎ hoang tëng nhng ë HS chµng cßn cã nh÷ng biÓu hiÖn b×nh th? ờng khác của con ngời đó là những biểu hiện gì ?Đôn Ki-hô-tê đánh nhau với những tên khổng lồ nhằm mục đích gì ? - V× lý tëng quÐt s¹ch c¸i gièng xÊu xa khỏi mặt đất. Sau khi thÊt b¹i §«n Ki-h«-tª vÉn chän con đờng có nhiều ngời qua lại để mong gÆp nh÷ng chuyÖn phiªu lu kh¸c. VÉn bÎ cµnh c©y, söa l¹i gi¸o chuÈn bÞ cho các cuộc chiến đấu tiếp theo. Những chi tiết đó đã bộc lộ nét tính c¸ch nµo cña §«n Ki-h«-tª ?. ?. ?. Lßng dòng c¶m cña §«n Ki-h«-tª thÓ hiÖn nh thÕ nµo trong ®o¹n trÝch ? - §au còng kh«ng rªn rØ, mét m×nh x«ng vµo giao chiÕn, vÉn chuÈn bÞ cho c¸c cuộc chiến đấu sau. §«n Ki-h«-tª võa cã nh÷ng hoang tëng, lý tëng viÓn v«ng song l¹i dòng c¶m: Chiến đấu vì chính nghĩa, coi khinh cái tÇm thêng, thùc dông: BÞ ®au còng. ®iªn rå.. - Mª muéi, hoang tëng.. - Lý tëng cao c¶, cao thîng. - Dòng c¶m..

(88) GV kh«ng rªn rỉ, kh«ng lÊy viÖc ¨n uèng lµm thÝch thó vµ cßn cã nh÷ng biÓu hiÖn cña t×nh yªu: NhiÖt thµnh t©m niÖm cÇu mong nµng §uyn- xi-nª-a cña m×nh cøu giúp trong lúc nguy nan, suốt đêm không ngủ… nghĩ đến ngời yêu cũng đủ no rồi… nét đáng yêu của Đôn Ki-hô-tê. C¶m nghÜ cña em vÒ anh chµng hiÖp sÜ nµy? - Vừa đáng chê cời vì tính cách hoang tởng, vừa đáng khâm phục ở sự dũng c¶m vµ cao thîng. ?. c. Cñng cè, luyện tập: (3’) GV mời 3 em đọc sắm vai diễn cảm lại đoạn trích d. Híng dÉn häc sinh tự học ở nhà:(1’) - §äc l¹i truyÖn. - Tãm t¾t truyÖn. - So¹n bµi.. Ngµy so¹n: 25/9/2011. Ngµy dạy:28/9/2011 Dạy lớp 8B. TiÕt 26: §¸nh nhau víi cèi xay giã (tiÕt 2) 1. Môc tiªu: a. Kiến thức: - HS nhận rõ Đôn Ki-hô-tê và Xan-chô Pan-xa đợc xây dựng thành mét cÆp nh©n vËt t¬ng ph¶n. b. Kỹ năng: - Rèn kỹ năng phân tích đặc điểm nhân vật, kỹ năng đọc. c.Thái độ: - Đánh giá đúng những mặt hay, dở trong tính cách của từng ngời. Qua đó rút ra bài học cho bản thân. 2. ChuÈn bÞ của Gv và HS:.

(89) a. Chuẩn bị của GV: - Nghiªn cøu tµi liÖu, so¹n gi¸o ¸n. b. Chuẩn bị của HS: - Häc bµi, chuÈn bÞ bµi. 3.Tiến trình bài dạy: a. KiÓm tra bài cũ: (4') Hỏi: Đánh dấu vào nhận xét mà em cho là đúng về Đôn Ki-hô-tê: a. BiÓu hiÖn ®iªn rå. b. Mª muéi, hoang tëng. c. Cao c¶, cao thîng. d. Dòng c¶m. e. Cả 4 ý trên đều đúng. b. Dạy nội dung bµi míi: (1')* Nãi tíi §«n Ki-h«-tª kh«ng thÓ kh«ng nãi tíi anh chµng gi¸m m· Xanch« Pan-xa. Xan-ch« Pan-xa lu«n song hµnh cïng «ng chñ kú quÆc cña m×nh trªn c¸c nẻo đờng, cùng chia vui, chia khổ… HOẠT ĐỘNG CỦA GV-HS GHI BẢNG I. §äc vµ t×m hiÓu chung. II. Ph©n tÝch văn bản: 1. Nh©n vËt §«n Ki-h«-tª 2. Nh©n vËt Xan-ch« Pan-xa ?. Về việc Đôn đánh nhau với cối xay gió, 25' Xan-chô Pan-xa đã có những lời can ng¨n nµo? …Tha ngµi… ch¼ng ph¶i lµ c¸c tªn khæng lå… chØ lµ cèi xay giã. …Tôi đã chẳng bảo ngài phải cẩn thận ? đấy ?... ai mà chẳng biết… cối xay. V× sao Xan-ch« Pan-xa cã nh÷ng lêi can ngăn đó ? GV - Vì bác biết rõ đó chỉ là cối xay gió. Trong khi §«n Ki-h«-tª mª muéi, qu¸ tự tin vào phán đoán của mình rằng đó lµ nh÷ng tªn khæng lå, kh«ng hÒ quan tâm đến những lời can ngăn của Xanchô Pan-xa, xông vào đánh nhau với cối xay th× ngîc l¹i Xan-ch« Pan-xa biÕt râ - §Çu ãc tØnh t¸o ? sự thật đó không phải là khổng lồ. Điều đó cho thấy đầu óc Xan-chô Panxa có mê muội điên rồ nh chủ của mình.

(90) ?. - ThÝch ¨n uèng vµ biÕt c¸ch ¨n uèng.. kh«ng ? - Kh«ng §äc ®o¹n "§îc phÐp… n÷a lµ kh¸c" Em cã nhËn xÐt g× vÒ nh©n vËt Xan-ch« Pan-xa trong ®o¹n v¨n ?. GV. ?. ?. ?. ?. ?. Xan-ch« lu«n mang bªn m×nh bÇu rîu, túi 2 ngăn đựng thức ăn và luôn chú ý nhắc chủ đã tới giờ ăn. Đợc phép… ngồi ngay ng¾n… thØnh tho¶ng l¹i tu mét híp rîu… Khi §«n Ki-h«-tª giao tranh víi cèi xay giã th× Xan-ch« Pan-xa lµm g× ? - §øng ngoµi cuéc. Xan-ch« Pan-xa cßn nãi:" …t«i cã thÓ xin tha víi ngµi r»ng chØ cÇn h¬i ®au mét chót lµ t«i rªn rØ ngay". Những ý nghĩ và hành động trên cho thÊy nÐt nµo trong tÝnh c¸ch cña Xanch« Pan-xa ?. - Không chịu nổi đau đớn và cã phÇn hÌn nh¸t.. §i theo §«n Ki-h«-tª, Pan-xa hy väng ®iÒu g× ? - Hy vọng đợc cai trị một vài hòn đảo… làm chúa đảo. Em có nhận xét gì về mục đích của Xan-ch« Pan-xa ?. - Mục đích thực dụng, ớc muèn tÇm thêng.. 5' ?. ?. Em hãy đọc đoạn văn "Đôn suốt đêm không ngủ … đánh thức bác" em có nhËn xÐt g× vÒ Xan-ch« Pan-xa qua ®o¹n v¨n nµy ? - ThÝch ngñ vµ ham ngñ. Tác giả đã sử dụng thủ pháp nghệ thuật g× khi miªu t¶ 2 thÇy trß §«n Ki-h«-tª ? - NghÖ thuËt t¬ng ph¶n. X©y dùng 2 nh©n vËt võa song song võa. III. Tæng kÕt: * NghÖ thuËt x©y dùng hai nhân vật tơng phản, đối lập, võa bæ sung cho nhau, lêi kÓ linh ho¹t, pha giäng hµi híc, hãm hØnh..

(91) t¬ng ph¶n, t¸c gi¶ cã dông ý g× ? - Lµm næi bËt c¶ 2 nh©n vËt, bªn c¹nh Xan-ch« Pan-xa, §«n Ki-h«-tª cµng m¬ GV méng, cµng hoang tëng, cµng cao thîng, cµng ®iªn rå. Bªn c¹nh §«n Ki-h«-tª, Xan-ch« Pan-xa cµng khoÎ m¹nh, thùc tÕ, hån nhiªn vµ còng cã phÇn ®iªn ®iªn rå rå theo mét kiÓu riªng cña m×nh. Hai nh©n vËt gãp phÇn bæ xung cho nhau, l¹i cã nh÷ng ®iÓm chung thèng ? nhÊt, g¾n bã cïng nhau trong gÇn hÕt bé truyện dài nói chung và trong cảnh đánh nhau với cối xay gió nói riêng, đã tạo nên sự hấp dẫn, sự độc đáo có một không hai trong văn học trung đại Tây ? Ban Nha. Em rót ra bµi häc g× tõ h×nh tîng 2 nh©n vËt nµy ? - Con ngời muốn tốt đẹp thì không đợc hoang tëng vµ thùc dông mµ cÇn tØnh t¸o vµ cao thîng. ? Nghệ thuật đợc sử dụng trong đoạn trích có gì nổi bật ? Từ đó em hiểu gì về dụng ý cña nhµ v¨n tõ 2 nh©n vËt næi tiÕng cña «ng ? c. Cñng cè, luyện tập:(3’): Em h·y ®iÒn vµo b¶ng so s¸nh sau §Æc ®iÓm so s¸nh. * Sö dông tiÕng cêi kh«i hµi để giễu cợt cái hoang tởng và tầm tờng, đề cao cái thực tế vµ cao thîng. §«n Ki-h«-tª. Xan-ch« Pan-xa. Ch©n dung ngo¹i h×nh. Cao, gÇy, cìi ngùa. BÐo, lïn, cìi lõa. Mục đích chuyến đi. Thùc hiÖn c«ng lý. VÞ kû. §Æc ®iÓm tÝnh c¸ch. Mª muéi, hoang tëng. TØnh t¸o. Những điểm đáng khen. Dòng c¶m. Thùc tÕ. Những điểm đáng chê cời. Hoang tëng. Thùc dông. Em h·y tãm t¾t l¹i v¨n b¶n ? d. Híng dÉn häc sinh tự học bài ở nhà:(1’) - Häc kü phÇn ghi nhí (SGK) - Tìm đọc các phần khác của tiểu thuyết Đôn Ki-hô-tê - So¹n bµi t×nh th¸i tõ. ================================================ Ngµy so¹n: 25/9/2011. Ngµy dạy:28/9/2011 Dạy lớp 8B.

(92) TiÕt 27: T×nh th¸i tõ 1. Môc tiªu: - HiÓu thÕ nµo lµ t×nh th¸i tõ. - Nhận biết và hiểu tác dụng của tình thái từ trong văn bản. - Biết sử dụng tình thái từ phù hợp với tình huống giao tiếp. a. Kiến thức: - Khái niệm và các loại tình thái từ. - Cách sử dụng tình thái từ. b. Kỹ năng: - Dùng tình thái từ phù hợp với yêu cầu giao tiếp. c. Thái độ: - Dùng từ ngữ để thể hiện thái độ với đối tượng giao tiếp. 2. ChuÈn bÞ của GV và HS: a. chuẩn bị của GV: - Nghiªn cøu tµi liÖu, so¹n gi¸o ¸n, b¶ng phô. b. Chuẩn bị của HS: - Häc bµi, chuÈn bÞ bµi. 3. Tiến trình bài dạy: a. KiÓm tra bài cũ:(5') Hỏi: GV treo bảng phụ: Hãy xác định trợ từ và thán từ trong các câu sau: a. Tôi đến thăm nó có một lần. b. Chao «i ! §èi víi nh÷ng ngêi ë quanh ta, nÕu ta kh«ng cè t×m mµ hiÓu hä, th× ta chØ thÊy hä gµn dë, ngu ngèc… b. Dạy nội dung bµi míi: (1')* Các em đã biết câu phân loại theo mục đích nói có 4 kiểu câu: Câu trần thuËt, c©u cÇu khiÕn, c©u nghi vÊn, c©u c¶m th¸n. CÊu t¹o nªn c©u nghi vÊn, c©u cÇu khiÕn vµ c©u c¶m th¸n cã mÆt t×nh th¸i tõ. VËy thÕ nµo lµ t×nh th¸i tõ, sö dông t×nh th¸i tõ trong nh÷ng trêng hîp nµo ? HOẠT ĐỘNG CỦA GV-HS. GV Treo bảng phụ, gọi HS đọc VD a -.> c ? Trong 3 VD cã chøa tõ in ®Ëm, ®©u lµ c©u nghi vÊn, c©u cÇu khiÕn, c©u c¶m th¸n ? - C©u a: nghi vÊn C©u b: cÇu khiÕn. GHI BẢNG 15' I. Chøc n¨ng cña t×nh th¸i tõ 1. VÝ dô.

(93) C©u c: c¶m th¸n ? NÕu bá c¸c tõ in ®Ëm ®i, ý nghÜa cña 3 câu này có gì thay đổi ? - VD a: NÕu bá tõ "µ" ®i th× kh«ng cßn lµ c©u nghi vÊn n÷a. - VD b: NÕu bá "®i" th× kh«ng cßn lµ c©u cÇu khiÕn n÷a. -VD c: NÕu kh«ng cã tõ "thay" th× c©u kh«ng cßn t¸c dông c¶m th¸n. GV Nh vậy có thể thấy rằng, à là từ để tạo lập câu nghi vấn a, đi là từ để tạo lập câu cầu khiến b và thay là từ để tạo lập c©u c¶m th¸n c. HS §äc VD d. ? Khi nãi víi ai ta dïng tõ "¹" ? - Víi ngêi lín tuæi. ? Tõ "¹" biÓu thÞ s¾c th¸i t×nh c¶m g× cña ngêi nãi ? - LÔ phÐp. GV C¸c tõ "µ, ®i, thay, ¹" lµ t×nh th¸i tõ ? Em hiÓu thÕ nµo lµ t×nh th¸i tõ ?. ?. ? ?. ?. ? ?. Dựa vào khái niệm, em hãy đặt câu có chøa t×nh th¸i tõ t¹o lËp c©u nghi vÊn ? - Bạn đi đâu đấy ? Tõ 4 VD trªn em cho biÕt cã mÊy lo¹i t×nh th¸i tõ ? Ngoµi µ, cßn cã nh÷ng t×nh th¸i tõ nµo cã thÓ t¹o lËp c©u nghi vÊn ? Ngoµi ®i, cßn cã nh÷ng t×nh th¸i tõ nµo cã thÓ t¹o lËp c©u cÇu khiÕn ? Ngoµi thay, cßn cã nh÷ng t×nh th¸i tõ nµo t¹o lËp c©u c¶m th¸n ? Trong VD d, ¹ ngoµi ra cßn cã nh÷ng t×nh th¸i tõ nµo biÓu thÞ s¾c th¸i t×nh. 2. Bài học: - Tình thái từ là những từ đợc thêm vào câu để cấu tạo câu nghi vÊn, c©u cÇu khiÕn, c©u cảm thán và để biểu thị các s¾c th¸i t×nh c¶m cña ngêi nãi.. - T×nh th¸i tõ nghi vÊn: µ, , h¶, hë, chø, ch¨ng… - T×nh th¸i tõ cÇu khiÕn: ®i, víi, nµo, chø, nhÐ… - T×nh th¸i tõ c¶m th¸n: thay, sao….

(94) c¶m cña ngêi nãi ?. - T×nh th¸i tõ biÓu thÞ s¾c th¸i t×nh c¶m: ¹, nhÐ, c¬, mµ, vËy, c¬ chø, c¬ mµ…. GV Em chào cô và em chào cô ạ đều là chào nhng câu sau mức độ lễ phép cao hơn. Cho bµi tËp nhanh trong phiÕu häc tËp: GV G¹ch ch©n tõ mµ em cho lµ t×nh th¸i tõ, cho biết đó là loại tình thái từ nào ? Nhãm 1: Anh nãi ®i (t×nh th¸i tõ) Nam đi chơi (động từ) Nhãm 2: Em thích trờng nào (đại từ n/v) Nhanh lªn nµo, anh em ¬i (t×nh th¸i tõ) Nhãm 3: Làm nh thế mới đúng chứ (tình thái tõ) Tôi đã khuyên nó nhiều lần rồi chứ cã ph¶i kh«ng ®©u (quan hÖ tõ) CÇn ph©n biÖt t×nh th¸i tõ víi c¸c tõ đồng âm khác nghĩa, khác từ loại. Gọi HS đọc nghi nhớ sgk. Treo b¶ng phô 4 VD trang 81 GV Gọi HS đọc VD a. Tình thái từ à trong câu này đợc dùng ? trong hoµn c¶nh giíi thiÖu nµo ? S¾c th¸i t×nh c¶m ra sao ? - Ngêi hái vµ nghe lµ ngang hµng, c©u cã ý hái, s¾c th¸i t×nh c¶m th©n mËt. §äc VD 2 ? ở câu này, đối tợng giao tiếp và sắc thái ? t×nh c¶m cã g× kh¸c ? - ThÇy trß hoÆc díi trªn, s¾c th¸i hái kÝnh träng. §äc 2 VD sau ? Tõ "nhÐ" vµ "¹" biÓu thÞ s¾c th¸i t×nh ? c¶m g× ? - NhÐ: th©n mËt; ¹: kÝnh träng ? Ta có hỏi bạn là: Bạn đi đâu đấy ạ ?. * Ghi nhí 1 (81) 10' II. Sö dông t×nh th¸i tõ.

(95) ?. - Kh«ng ViÖc sö dông t×nh th¸i tõ cÇn chó ý ®iÒu g×?. GV Kh«ng chØ nhËn biÕt t×nh th¸i tõ mµ cÇn cã thãi quen sö dông t×nh th¸i tõ phï hợp để đạt đợc tính lịch sử, lễ độ trong giao tiÕp. Liªn hÖ mét sè em HS… Gọi HS đọc nghi nhớ sgk. ? Em hãy vẽ sơ đồ hoá những kiến thức đã häc (vÒ 4 lo¹i t×nh th¸i tõ). ?. ?. §äc yªu cÇu bµi tËp 2, lµm c©u 1. T¬ng tù, mçi nhãm lµm 2 c©u vµo giÊy. HS Làm theo nhóm.. c.Cñng cè(3’): Chøc n¨ng cña t×nh th¸i tõ ? C¸ch sö dông t×nh thái tõ ? d. Híng dÉn häc sinh tự học ở nhà:(1’). - Khi nãi, viÕt cÇn chó ý sö dông t×nh th¸i tõ phï hîp víi hoµn c¶nh giao tiÕp. * Ghi nhí 2: SGK - 81. 10' III. LuyÖn tËp 1. Bµi tập 2 a. Chø: nghi vÊn (song ®iÒu muốn hỏi đã ít nhiều khẳng định) b. chø: nhÊn m¹nh c. : hỏi thái độ phân vân d. nhØ: th©n mËt e. nhÐ: dÆn dß, th©n mËt g. vậy: thái độ miễn cỡng h. c¬ mµ: thuyÕt phôc 2. Bµi tập 3 - Nã lµ häc sinh giái mµ. - Đừng trêu nữa, nó cáu đấy. - Tôi phải giải bằng đợc bài to¸n Êy chø lÞ. - Em chØ nãi víi mét m×nh anh th«i. - Con thÝch ®i häc c¬. - §µnh ®i mét m×nh vËy..

(96) - Häc ghi nhí. - Lµm BT4, 5 VD BT 5: B¹n ®i víi m×nh nghen. - ChuÈn bÞ bµi luyÖn tËp. ================================================ Ngµy so¹n: 26/9/2011. Ngµy dạy:29/9/2011 Dạy lớp 8B. TiÕt 28: LuyÖn tËp ViÕt ®o¹n v¨n tù sù kÕt hîp miªu t¶ biÓu c¶m 1. Môc tiªu: Vận dụng kiến thức về các yếu tố miêu tả, biểu cảm trong văn bản tự sự, thực hành viết đoạn văn tự sự có sử dụng các yếu tố miêu tả và biểu cảm. a. Kiến thức: - Sự kết hợp các yếu tố kể, tả và biểu lộ tình cảm trong văn bản tự sự. b. Kỹ năng: - Thực hành sử dụng kết hợp các yếu tố miêu tả và biểu cảm trong làm văn kể chuyện. - Viết đoạn văn tự sự có sử dụng các yếu tố miêu tả và biểu cảm có độ dài khoảng 90 chữ. c. Thái độ: - Có ý thức chuẩn bị chu đáo trớc khi viết văn. 2. ChuÈn bÞ của GV và HS: a. Chuẩn bị của GV - Nghiªn cøu tµi liÖu, so¹n gi¸o ¸n. b. Chuẩn bị của HS: - Häc bµi, chuÈn bÞ bµi. 3. Tiến trình bài dạy: a. KiÓm tra bµi cò (5') Hái: C¸c yÕu tè kÓ, t¶ vµ biÓu lé t×nh c¶m kÕt hîp víi nhau nh thÕ nµo trong v¨n b¶n tù sù ? Yêu cầu: Trong văn bản tự sự rất ít khi các tác giả chỉ đơn thuần kể ngêi, kÓ viÖc mµ khi kÓ thêng ®an xen c¸c yÕu tè miªu t¶ vµ biÓu c¶m. Các yếu tố miêu tả và biểu cảm làm cho việc kể chuyện sinh động và s©u s¾c h¬n. b. Dạy nội dung bµi míi: (1')* Các em đã biết các yếu tố miêu tả, kể và biểu cảm thờng đan xen với nhau trong một văn bản tự sự, vậy làm sao để vận dụng sự kết hợp 3 yếu tố này khi viết ®o¹n v¨n tù sù… HOẠT ĐỘNG CỦA GV-HS GHI BẢNG.

(97) 18' I. Từ sự việc và nhân vật đến ®o¹n v¨n tù sù cã yÕu tè miªu t¶ vµ biÓu c¶m GV Treo b¶ng phô: Cho c¸c sù viÖc vµ nh©n vËt. Gọi HS đọc ? Muèn x©y dùng ®o¹n v¨n tù sù cã sö dông c¸c yÕu tè miªu t¶ vµ biÓu c¶m ph¶i tiÕn hµnh theo nh÷ng bíc nµo ? - 5 bíc. ?. - Bíc 1: Lùa chän sù viÖc chính: Chẳng may em đánh vỡ lọ hoa đẹp trong buổi sinh nhËt thø 12. - Bíc 2: Lùa chän ng«i kÓ. Víi sù viÖc nµy ta nªn chän ng«i kÓ thø mấy? Việc chọn ngôi kể đó có tác dụng g×?. - Ng«i 1 - xng "t«i". - T¸c dông: lêi kÓ ch©n thùc, dÔ dµng béc lé c¶m xóc.. - Bớc 3: Xác định thứ tự kể. ?. Theo em ta cÇn kÓ theo thø tù nh thÕ nµo?. ?. Ta cã thÓ sö dông yÕu tè miªu t¶ ë nh÷ng chi tiÕt nµo ?. - Hoµn c¶nh: Sinh nhËt lÇn thứ 12, em lấy lọ hoa đẹp của mÑ ra c¾m. - DiÔn biÕn: Em vÊp ng·, lä hoa trªn tay v¨ng ra, vì tan - KÕt thóc: Suy nghÜ cña b¶n th©n, bµi häc kinh nghiÖm - Bớc 4: Xác định các yếu tố miªu t¶ vµ biÓu c¶m dïng trong ®o¹n v¨n sÏ viÕt. - Miªu t¶: H×nh d¸ng, chÊt liÖu, mµu s¾c, hoa v¨n trªn b×nh… VD: H×nh lôc l¨ng, mµu xanh ngäc b»ng thuû tinh, phÝa trªn lä hoa uèn lîn mÒm m¹i, phÝa díi cã hoa v¨n næi… Khi lä hoa në, t©m tr¹ng em nh thÕ nµo? ?.

(98) - §ã cã thÓ lµ c¶m gi¸c lo l¾ng, luèn cuèng, bµng hoµng, ©n hËn, bµi häc kinh nghiÖm. - BiÓu c¶m: T©m tr¹ng, c¶m xóc khi lä hoa vì, khi buæi sinh nhËt tan.. GV yêu cầu HS viết đoạn văn (6') gọi 1 3 HS đọc, nhận xét cho điểm. - Bíc 5: ViÕt ®o¹n v¨n cã kÕt hîp tù sù - miªu t¶ vµ biÓu c¶m. §äc yªu cÇu cña bµi tËp. Sù viÖc chÝnh cña ®o¹n v¨n lµ g× ? §îc 18' II. LuyÖn tËp HS kÓ ë ng«i thø mÊy ? 1. Bµi tập 1 ? - Sù viÖc chÝnh: L·o H¹c sang b¸o tin b¸n chã ng«i thø nhÊt Cho HS viết trong 5 - 7 phút, HS đọc và lÊy ®iÓm. GV §äc yªu cÇu cña bµi tËp. Xác định phạm vi đoạn văn trong văn HS b¶n? 2. Bµi tập 2 ? -Trong ®o¹n v¨n nµy "H«m sau -> hu hu khãc" Trong đoạn văn, Nam Cao đã kết hợp c¸c yÕu tè kÓ, t¶ vµ biÓu c¶m nh thÕ -Trong ®o¹n v¨n nµy "H«m ? nµo ? sau -> hu hu khãc" - GV g¹ch ch©n + Tả: Cời nh mếu, đôi mắt ầng ậc nớc, mÆt l·o… x« l¹i, c¸i ®Çu… mãm mÐm, l·o hu hu khãc. + BiÓu c¶m: T«i muèn… khãc, t«i + Tả: Cời nh mếu, đôi mắt kh«ng xãt xa… t«i chØ… l·o H¹c. Çng Ëc níc, mÆt l·o… x« l¹i, Các yếu tố đó giúp Nam Cao thể hiện c¸i ®Çu… mãm mÐm, l·o hu ®iÒu g× trong ®o¹n v¨n ? hu khãc. ? - YÕu tè miªu t¶ lµm næi bËt h×nh ¶nh + BiÓu c¶m: T«i muèn… L·o H¹c giµ nua, mãm mÐm, kh¾c khæ khãc, t«i kh«ng xãt xa… t«i ®Çy d»n vÆt. chØ… l·o H¹c. - YÕu tè biÓu c¶m kh¾c s©u t©m tr¹ng ©n hËn, ®au khæ cña L·o H¹c, t×nh c¶m xãt xa cña «ng gi¸o. c. Cñng cè:(2’).

(99) Muèn x©y dùng ®o¹n v¨n tù sù cã sö dông yÕu tè miªu t¶ vµ biÓu c¶m cÇn theo nh÷ng bíc nµo ? d. Híng dÉn häc sinh tự học ở nhà:(1’) - Xem lại các bài tập đã làm - Hoµn thiÖn c¸c ®o¹n v¨n - So¹n bµi: ChiÕc l¸ cuèi cïng ===============================================. Ngµy so¹n: 01/10/2011. Ngµy dạy:03/10/2011 Dạy lớp 8B.. TiÕt 29: ChiÕc l¸ cuèi cïng (TrÝch) O Hen-ri 1. Môc tiªu: - Hiểu được tấm lòng yêu thương những người nghèo khổ của nhà văn được thể hiện trong truyện. - Thấy được nghệ thuật kể truyện độc đáo, hấp dẫn của tác giả O Hen-ri. a. Kiến thức: - Nhân vật, sự kiện, cốt truyện trong một tác phẩm truyện ngắn hiện đại Mĩ. - Lòng cảm thông, sự sẻ chia giữa những nghệ sĩ nghèo. - Ý nghĩa của tác phẩm nghệ thuật vì cuộc sống của con người. b. Kỹ năng: - Vận dụng kiến thức về sự kết hợp các phương thức biểu đạt trong tác phẩm tự sự để đọc hiểu tác phẩm..

(100) - Phát hiện, phân tích đặc điểm nổi bật về nghệ thuật kể chuyện của nhà văn. - Cảm nhận được ý nghĩa nhân văn sâu sắc của truyện. c. Thái độ: - Cảm thông với bất hạnh của ngời khác, trân trọng đức hi sinh của con nguêi. 2. ChuÈn bÞ của GV và HS: a. Chuẩn bị của thầy: - Nghiªn cøu tµi liÖu, so¹n gi¸o ¸n. b. Chuẩn bị của trò: - Học bài cũ, đọc và soạn bài mới. 3. Tiến trình bài dạy: a. Kiểm tra bài cũ: (4') Hỏi: Nghệ thuật đợc sử dụng trong đoạn trích "Đánh nhau với cối xay gió" có gì đặc sắc ? Từ đó em hiểu gì về dụng ý của nhà văn ? Yªu cÇu: - NghÖ thuËt x©y dùng hai nh©n vËt t¬ng ph¶n, võa bæ sung cho nhau, lêi kÓ linh ho¹t pha giäng hãm hØnh. - Sử dụng tiếng cời khôi hài để giễu cợt cái hoang tởng, tầm thờng, đề cao cái thực tế và cao thợng. b. Dạy nội dung bµi míi: (1')* Nớc Mỹ với thủ đô Oasingtơn hiện đại, sầm uất là một nớc công nghiệp tiên tiến sớm phát triển, thành lập vào năm 1775 trong cuộc đấu tranh chống lại thực d©n Anh … HOẠT ĐỘNG CỦA GV-HS GHI BẢNG 18' I. §äc vµ t×m hiÓu chung: 1.T¸c gi¶ - t¸c phÈm: ? H·y tr×nh bµy nh÷ng hiÓu biÕt cña em vÒ t¸c gi¶ ? - O Hen-ri (1862 - 1910) lµ nhµ v¨n Mĩ cã së trêng vÒ truyÖn ng¾n.Tinh thần nhân đạo cao cả được thể hiện một cách cảm động là điểm nổi bật trong các tác phẩm của ông ? Nªu xuÊt xø ®o¹n trÝch ? - §o¹n trÝch thuéc phÇn cuèi cña truyÖn "ChiÕc l¸ cuèi cïng". GV Tãm t¾t phÇn ®Çu truyÖn: 2. §äc văn bản: Câu chuyện đợc đặt vào bối cảnh một ng«i nhµ 3 tÇng tåi tµn víi nh÷ng c¨n phßng cho thuª gi¸ rÎ trong mét khu.

(101) phè nhá ë phÝa T©y c«ng viªn Oasingtơn. Thời điểm sự việc xảy ra đợc xác định là tháng 11, khi gió lạnh mùa đông tràn về. Hai nữ hoạ sĩ trẻ và nghèo là Xiu và Giôn-xi đến thuê chung một c¨n phßng trªn tÇng thîng ng«i nhµ. Cô B¬men còng lµ mét ho¹ sÜ nghÌo sèng ë tÇng díi cïng. Ngoµi 3 nh©n vËt ¸y, trong truyÖn cßn cã mét nh©n vËt phô lµ bác sĩ, không đợc nhà văn đặt tên. Giônxi bị bệnh sng phổi, phần vì bệnh nặng, phÇn v× nghÌo kh«ng cã tiÒn thuèc thang, c« kh«ng thiÕt sèng n÷a, mÆc cho Xiu chăm sóc, động viên. Giôn-xi cứ n»m quay ra ngoµi cöa sæ, nh×n nh÷ng chiÕc l¸ rông dÇn chiÕc mét trªn c©y thêng xu©n leo b¸m vµo têng g¹ch phÝa tríc mÆt. Mçi lÇn cã mét chiÕc l¸ r¬i, c« lại đếm số lá còn lại và chờ khi nào chiÕc l¸ cuèi cïng rông nèt th× c« còng buông xuôi lìa đời. Trớc khi trời tối, Giôn-xi đếm thấy còn lại 4 chiếc lá. Cụ B¬-men nghe Xiu kÓ, rÊt bùc m×nh v× trên đời lại có ngời ngớ ngẩn muốn chết chỉ vì một cây dây leo chết tiệt nào đó rông hÕt l¸. Råi cô B¬-men vµ Xiu lªn gác. Tiếp nối là phần cuối truyện đợc trÝch trong SGK. GV Cho HS đọc sắm vai - Nhận xét. ? Em h·y tãm t¾t ®o¹n trÝch ? - Theo ý của cá nhân. Lu ý HS đọc kỹ các chú thích 2, 4, 6, 8.. ?. Có thể chia đoạn trích thành mấy phần? nội dung từng phần? - 3 phần. + Phần 1; từ đầu đến "tảng đá". Cụ Bơmen & Xiu lên gác thăm Giôn-xi, hai người lo sợ nhìn chiếc lá cuối cùng. + Phần 2: tiếp đến « thế thôi ». Hai ngày đã trôi qua chiếc lá cuối cùng vẫn còn &. 3. Bố cục:.

(102) Giôn-xi đã qua cơn nguy hiểm. + Phần 3: còn lại. Xiu kể về cái chết bất ngờ của cụ Bơ-men. TruyÖn cã nh÷ng nh©n vËt nµo ? 18' II. Ph©n tÝch: ? - Cô B¬-men, Gi«n-xi, Xiu. Nhân vật cụ Bơ-men đợc hiện lên qua 1. Nh©n vËt cô B¬-men vµ ? nh÷ng chi tiÕt nµo ? chiÕc l¸ cuèi cïng: - Lµ mét ho¹ sÜ nghÌo … m¬ íc cã mét kiệt tác mà 40 năm cha thực hiện đợc … cô ngåi lµm mÉu vÏ … Cụ Bơ-men đã ngoài 60 tuổi, râu xồm, GV cụ mơ ớc vẽ đợc một kiệt tác nhng 40 năm cha thực hiện đợc. Cụ phải kiếm ăn b»ng c¸ch ngåi lµm mÉu vÏ cho c¸c ho¹ sĩ trẻ, đó là nỗi đau nỗi khổ cho một ngời hoạ sĩ. Khi sang chç ë cña Xiu vµ Gi«n-xi, th¸i ? độ của cụ nh thế nào ? - Sî sÖt ngã ra … cöa sæ, råi hä nh×n nhau mét l¸t ch¼ng nãi n¨ng g× … Nçi sî sÖt cña cô B¬-men khi nh×n thÊy ? nh÷ng chiÕc l¸ theo nhau rông xuèng cho thÊy ®iÒu g× vÒ tÝnh c¸ch cña cô B¬men ?. Cô B¬-men vµ Xiu nh×n nhau ch¼ng nãi GV năng gì, sự im lặng đó chất chứa bao suy nghÜ, lo l¾ng vµ dêng nh c¶ nh÷ng ý định làm một cái gì đó giúp cho Giônxi, mà cả hai ngời không nói ra. Có lẽ khi đó cụ Bơ-men đang nghĩ đến việc phải vẽ một chiếc lá nh thật để Giôn-xi lấy lại niềm tin, tinh thần chiến đấu chèng l¹i bÖnh tËt vµ tinh thÇn sèng. Có ai biết đợc ý định của cụ không ? ? - Kh«ng. Cô B¬-men cø l¼ng lÆng lµm, kh«ng hÐ răng cho ai ngay cả Xiu biết ý định của m×nh.. - Th¬ng yªu, lo l¾ng cho sè mÖnh cña Gi«n-xi..

(103) Cụ Bơ-men đã vẽ chiếc lá trong hoàn ? c¶nh nµo ? - §ªm tèi, ma giã … ¸o quÇn, giÇy ít sòng … l¹nh buèt … Hậu quả sau đó nh thế nào ? ? - Cô chÕt v× bÖnh sng phæi. M« t¶ qu¸ tr×nh vÏ ®Çy khã kh¨n cña cô GV Bơ-men chỉ với một mục đích: cứu Gi«n-xi. Em cã suy nghÜ g× vÒ viÖc lµm cña cô ? B¬-men?. T¹i sao t¸c gi¶ kh«ng kÓ viÖc cô B¬-men ? đã vẽ chiếc lá nh thế nào mà chỉ cho ta biết sau đó qua lời kể của Xiu ? - Gây bất ngờ xúc động và lý thú, truyện hÊp dÉn h¬n. NghÖ thuËt kÓ chuyÖn nh vËy gäi lµ g× ? - Nghệ thuật đảo ngợc tình huống. V× sao cã thÓ nãi: ChiÕc l¸ cuèi cïng lµ ? kiÖt t¸c cña cô B¬-men ? - V× nã gièng nh thËt, l¹i vÏ trong hoµn cảnh khó khăn. Nó đợc đổi bằng sinh mạng ngời hoạ sĩ, nó đợc vẽ không chỉ b»ng mµu vÏ, bót l«ng, tµi n¨ng ngêi nghÖ sÜ mµ cßn b»ng tÊt c¶ t×nh th¬ng yªu lo l¾ng, sù hi sinh quªn m×nh cña cô B¬-men giµnh cho Gi«n-xi. Cô B¬-men 40 n¨m m¬ íc vÏ mét kiÖt GV tác mà cha thực hiện đợc. Song khi vẽ chiÕc l¸ víi tÊt c¶ t×nh th¬ng yªu cña một hoạ sĩ già giành cho một đồng nghiÖp nghÌo, bÖnh tËt cña m×nh, cô ra đi và không biết rằng đã để lại một kiệt tác, bởi nó đã đem lại niềm tin, hy vọng cho mét con ngêi ®ang tuyÖt väng. Nã nh cã phÐp mµu cøu sèng mét ngêi bÖnh khi thầy và thuốc đã bó tay. Qua đó em có suy nghĩ gì về tình cảm ? cña nh÷ng ngêi ho¹ sÜ nghÌo trong. - ViÖc lµm cao thîng, quªn m×nh v× ngêi kh¸c..

(104) truyện đối với nhau ? - Hä nghÌo nhng ®Çy t×nh yªu th¬ng, đùm bọc và gắn bó với nhau. c. Cñng cè:(3’) Em nghĩ nh thế nào về xã hội Mỹ đơng thời ? - Có giàu, nghèo, có những ngời lao động khổ cực … d. Híng dÉn häc sinh tự học ở nhà :(1’) - ChuÈn bÞ bµi tiÕt 2. - Häc bµi, tãm t¾t ®o¹n trÝch. ================================================ Ngµy so¹n: 02/10/2011. Ngµy dạy:05/10/2011 Dạy lớp 8B.. TiÕt 30: ChiÕc l¸ cuèi cïng (TiÕp theo) 1. Môc tiªu: a. Kiến thức: - HS nắm đợc những nét cơ bản về nghệ thuật truyện ngắn O Hen-ri. Rung động trớc cái hay cái đẹp và lòng cảm thông của tác giả đối với những nỗi bất hạnh cña ngêi nghÌo. b. Thái độ: - Cảm thông với bất hạnh của ngời khác, trân trọng đức hi sinh của con nguêi. c. Kỹ năng: - RÌn kü n¨ng ph©n tÝch nh©n vËt, c¶m thô v¨n häc. 2. ChuÈn bÞ của GV và HS: a. Chuẩn bị của thầy: - Nghiªn cøu tµi liÖu, so¹n gi¸o ¸n. b. Chuẩn bị của trò: - Học bài cũ, đọc và soạn bài mới. 3. Tiến trình bài dạy: a. Kiểm tra bài cũ:(3') - GV kiÓm tra vë ghi, vë so¹n bµi cña HS. b. Dạy nội dung bµi míi: (1')* Tõ chiÕc l¸ cuèi cïng - kiÖt t¸c cña cô B¬-men, hai nh©n vËt n÷ ho¹ sÜ lµ Xiu vµ Gi«n-xi còng gãp phÇn thÓ hiÖn néi dung t tëng, t×nh c¶m cña t¸c phÈm… HOẠT ĐỘNG CỦA GV-HS GHI BẢNG I. §äc vµ t×m hiÓu chung: II. Ph©n tÝch: 15' 1. KiÖt t¸c cña cô B¬-men:.

(105) 2. T×nh th¬ng yªu cña Xiu. ? ?. ?. Xiu vµ Gi«n-xi cã quan hÖ nh thÕ nµo? - Hai người hoạ sĩ nghèo (bạn). Tình thơng yêu của Xiu với Giôn-xi đợc biểu hiện nh thế nào ? …sî sÖt nh×n c©y thêng xu©n … em thân yêu … hãy nghĩ đến chị … chị sẽ lµm g× ®©y? … bµn tay run rÈy «m lÊy Gi«n-xi … Em nhận thấy Xiu đối xử với Giôn-xi nh thÕ nµo ?. GV Suèt thêi gian Gi«n-xi èm nÆng råi sau đó vợt qua bệnh tật, Xiu luôn ở bên tận t×nh ch¨m sãc Gi«n-xi. C« lo sî khi nh×n vµi chiÕc l¸ thêng xu©n Ýt ái cßn b¸m l¹i trªn têng, c« lo sî m×nh sÏ ra sao nếu Giôn-xi chết đi, cô động viên ch¨m sãc cho Gi«n-xi nh mét ngêi chÞ ruét. ? Em thÊy t©m tr¹ng cña Xiu nh thÕ nµo?. Xiu không hề đợc biết ý định của cụ GV B¬-men khi Gi«n-xi b¶o kÐo mµnh lªn Xiu lµm theo mét c¸ch miÔn cìng, ch¸n n¶n, c« cói khu«n mÆt hèc h¸c xuèng ngêi bÖnh vµ nãi nh÷ng lêi n·o nuét. 17' Xiu ng¹c nhiªn kh«ng ngê chiÕc l¸ cuèi cïng cßn dai d¼ng b¸m trªn cµnh sau c¶ một đêm ma gió phũ phàng và tâm trạng nặng nề đeo đẳng Xiu cho tới khi c« biÕt sù thËt.. §èi víi Xiu th× t©m tr¹ng lo l¾ng chØ GV diÔn ra ë lÇn kÐo mµnh thø nhÊt, v× ngày hôm đó chắc cô phải biết chuyện cụ Bơ-men đã làm gì trong đêm ma tuyÕt. Cßn Gi«n-xi ch¾c c¶ hai lÇn b¶o kéo mành lên cô đều lạnh lùng, thản. - Yªu th¬ng, ch¨m sãc Gi«n-xi ân cần, chu đáo.. - T©m tr¹ng nÆng nÒ, tuyÖt väng, lo l¾ng cho Gi«n-xi.. 3. DiÔn biÕn t©m tr¹ng cña Gi«n-xi:.

(106) ?. ?. nhiên chờ đón cái chết nếu cô chẳng cßn thÊy chiÕc l¸ nµo n÷a. Dáng vẻ của Giôn-xi đợc miêu tả nh thế nµo ? - CÆp m¾t thÉn thê, giäng nãi thÒu thµo … Em h×nh dung nh thÕ nµo vÒ t×nh tr¹ng cña Gi«n-xi ?. §äc "§ã lµ chiÕc l¸ cuèi cïng -> sÏ HS chÕt" (87) Em hiÓu g× vÒ tr¹ng th¸i tinh thÇn cña ? Giôn-xi từ câu nói đó ?. Giôn-xi không đáp lại những lời lẽ yêu GV th¬ng cña Xiu, t©m hån c« ®ang chuÈn bÞ s½n sµng cho chuyÕn ®i xa x«i bÝ Èn cña m×nh. Chi tiÕt nµy cho biÕt thªm ®iÒu g× vÒ ? t©m tr¹ng Gi«n-xi ?. ?. ?. ?. ?. Sau một đêm ma gió dữ dội, khi chiếc mành đợc kéo lên lúc trời vừa hửng s¸ng, Gi«n-xi ph¸t hiÖn ®iÒu g× ? - Chiếc lá cuối cùng vẫn còn đó. Sau khi n»m nh×n chiÕc l¸ håi l©u, Giôn-xi đã nghĩ và nói gì ? - ThÊy m×nh lµ mét con bÐ h … T¹i sao vËy ? - Giôn-xi đã cảm nhận trong chiếc lá mỏng manh và nhỏ nhoi ấy chứa đựng mét søc sèng thËt m·nh liÖt vµ bÒn bØ, c« nghÜ tíi b¶n th©n m×nh vµ thÊy m×nh thËt tÖ. Chi tiết Giôn-xi xin cháo, sữa, đòi gơng soi, muốn ngồi dậy đã cho thấy điều gì đổi thay ở Giôn-xi ?. - Søc khoÎ yÕu ít, gÇn nh c¹n kiÖt søc sèng.. - Kh«ng cßn tin vµo sù sèng của mình, chờ đợi phút chia tay với cuộc đời.. - TuyÖt väng..

(107) ?. C©u nãi "ChÞ Xiu th©n yªu ¬i, mét ngµy nào đó em hi vọng sẽ đợc vẽ vịnh Naplơ" báo hiệu điều gì ?. ChiÕc l¸ dï máng manh, nhá nhoi vÉn GV lµ mét sù sèng. Sù sèng dÎo dai, bÒn bØ cña l¸ cã thÓ kÝch thÝch t×nh yªu sù sèng cña con ngêi. Nh vËy, nguyªn nh©n s©u xa nµo quyÕt ? định tâm trạng hồi sinh của Giôn-xi ? - ChÝnh lµ sù gan gãc cña chiÕc l¸ mµ Giôn-xi không biết đấy là lá vẽ, nó chèng chäi kiªn cêng víi thiªn nhiªn kh¾c nghiÖt, b¸m lÊy cuéc sèng, tr¸i ngîc víi sù yÕu ®uèi, bu«ng xu«i muèn chÕt cña Gi«n-xi.. ?. Chứng minh rằng truyện đợc kết thúc trªn c¬ së 2 sù kiÖn bÊt ngê tr¸i ngîc nhau ? Nhà văn đã sử dụng biện pháp nghệ thuËt g×? Nã cã t¸c dông ra sao ?. ? HS đọc ghi nhớ.. ?. Em hãy đặt tên cho bức tranh minh hoạ trong SGK ? Ph¸t biÓu c¶m nghÜ vÒ nh©n vËt cô B¬-men. - Cá nhân suy nghĩ, trả lời.. 4'. - Nhu cầu sống đã trở lại với Gi«n-xi.. - T×nh yªu cuéc sèng, yªu nghệ thuật hội hoạ đã trở lại, Giôn-xi đã vợt qua đợc cái chÕt. 2'. III. Tæng kÕt:. - Nghệ thuật đảo ngợc tình huèng truyÖn, g©y bÊt ngê xúc động. - Ca ngîi t×nh yªu th¬ng con ngêi vµ søc m¹nh cña nghÖ thuËt ch©n chÝnh. * Ghi nhí: IV. LuyÖn tËp:. c. Cñng cè:(2’) Ý nghĩa của văn bản? - Chiếc lá cuối cùng là câu chuyện cảm động về tình yêu thương giữa ngững người nghệ sĩ nghèo. Qua đó, tác giả thể hiện quan niệm của mình về mục đích của sáng tạo nghệ thuật..

(108) d. Híng dÉn häc sinh tự học ở nhà:(1’) - Học bài, đọc và tóm tắt văn bản. - Soạn bài: Chơng trình địa phơng.. Ngµy so¹n: 02/10/2011. Ngµy dạy:05/10/2011 Dạy lớp 8B.. Tiết 31: Chơng trình địa phơng (PhÇn TiÕng ViÖt) 1. Môc tiªu: - Hệ thống hóa từ ngữ chỉ quan hệ ruột thịt, thân thích được dùng trong giao tiếp ở địa phương. a. Kiến thức: - các từ ngữ địa phương chØ quan hÖ ruét thÞt, th©n thÝch. b. Kỹ năng: - Sử dụng từ ngữ địa phương chỉ quan hệ thân thích, ruột thịt. c. Thái độ: - Yªu thÝch ng«n ng÷ tiÕng ViÖt, yªu thÝch bé m«n. 2. ChuÈn bÞ của GV và HS: a. Chuẩn bị của GV: - So¹n gi¸o ¸n. b. Chuẩn bị của HS: - Häc bµi, chuÈn bÞ bµi. 3.Tiến trình bài dạy: a. Kiểm tra bài cũ: (15') Hái: ThÕ nµo lµ t×nh th¸i tõ ? Có những loại tình thái từ nào?§Æt c©u cã t×nh th¸i tõ biÓu thÞ s¾c th¸i t×nh c¶m. Yêu cầu: - Tình thái từ là những từ đợc thêm vào câu để cấu tạo câu nghi vấn, câu cầu khiến, câu cảm thán và để biểu thị sắc thái tình cảm của một câu nói. Tình thái từ có một số loại đáng chú ý như sau: + Tình thái từ nghi vấn: à, ư, hả, hử, chứ, chăng,... + Tình thái từ cầu khiến: đi, nào, với... + Tình thái từ cảm thán: thay, sao,... + Tình thái từ biểu thị sắc thái tình cảm: ạ, nhé cơ mà... - VD: Nã thÝch d©n ca NghÖ TÜnh kia. (Khác với "kia" trong: Con cò đậu ở đằng kia). b. Dạy nội dung bµi míi:.

(109) (1')* Các em đã hiểu thế nào là từ địa phơng, vậy ở địa phơng chúng ta có nh÷ng tõ ng÷ chØ quan hÖ ruét thÞt nµo kh¸c víi tõ ng÷ toµn d©n … HOẠT ĐỘNG CỦA GV-HS GHI BẢNG 16' 1. T×m c¸c tõ ng÷ chØ quan hệ ruột thịt thân thích đợc dùng ở địa phơng em có nghĩa tơng đờng với các từ ng÷ toµn d©n trong b¶ng sau: HS Th¶o luËn theo tæ, mçi tæ kÎ mét b¶ng vào giấy, ghi rõ từ ngữ đợc dùng ở địa phơng em (từ ngữ đó có thể trùng với từ ng÷ toµn d©n hoÆc kh«ng). - G¹ch díi c¸c tõ ng÷ kh¸c víi tõ ng÷ toµn d©n. STT 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22. Tõ ng÷ toµn d©n Cha MÑ ¤ng néi Bµ néi ¤ng ngo¹i Bµ ngo¹i B¸c (anh trai cña cha) B¸c (vî anh trai cña cha) Chó (em trai cña cha) ThÝm (vî cña chó) C« (em g¸i cha) B¸c (chång chÞ g¸i cña cha) B¸c (chÞ g¸i cña cha) Chó (chång em g¸i cña cha) B¸c (anh trai cña mÑ) B¸c (vî anh trai cña mÑ) CËu (em trai cña mÑ) Mî (vî em trai cña mÑ) B¸c (chÞ g¸i cña mÑ) B¸c (chång chÞ g¸i cña mÑ) D× (em g¸i mÑ) Chó (chång em g¸i cña mÑ). Từ ngữ đợc dùng ở địa ph¬ng em Bè MÑ ¤ng néi Bµ néi ¤ng ngo¹i Bµ ngo¹i B¸c B¸c Chó ThÝm C« B¸c B¸c Chó B¸c B¸c CËu Mî B¸c B¸c D× Chó.

(110) 23 24 25 26 27 28 29 30 31. Anh trai ChÞ d©u (vî anh trai) Em trai Em d©u (vî em trai) ChÞ g¸i Anh rÓ (chång chÞ g¸i) Em g¸i Em rÓ (chång em g¸i) Con. Anh trai ChÞ d©u Em trai Em d©u ChÞ g¸i Anh rÓ Em g¸i Em rÓ Con. HOẠT ĐỘNG CỦA GV-HS. GH BẢNG 2. Su tÇm mét sè c©u th¬ ca cã sö dông tõ ng÷ chØ quan hệ ruột thịt thân thích ở địa ph¬ng em:. GV Yªu cÇu HS vÒ nhµ su tÇm. 7'. ?. HS lµm viÖc c¸ nh©n t¹i chç trong 5' vµ b¸o c¸o kÕt qu¶.. 3. Su tÇm mét sè tõ ng÷ chØ quan hệ ruột thịt đợc dùng ở địa phơng khác:. - B¸ - B¸c. - Anh hai - Anh c¶. - Anh ba - Anh thø hai. - M¸ - MÑ. - Ba - Cha.. c. Cñng cè: (5') Cho HS hát 1 - 2 đoạn bài hát có sử dụng từ ngữ địa phơng: - C¶ nhµ th¬ng nhau. - HuÕ t×nh yªu cña t«i. "Ngµy xa ma r¬i … b©y chõ ma …" d. Híng dÉn häc sinh học ở nhà: (1') - Lµm BT2. - Su tầm thơ ca, tục ngữ sử dụng từ ngữ địa phơng. - ChuÈn bÞ bµi 8, tiÕt 32.. Ngµy so¹n: 03/10/2011. Ngµy dạy:06/10/2011 Dạy lớp 8B..

(111) TiÕt 32: LËp dµn ý cho bµi v¨n tù sù kÕt hîp víi miªu t¶ vµ biÓu c¶m 1. Môc tiªu: Biết lập bố cục và cách thức xây dựng dàn bài cho bài văn tự sự có yếu tố miêu tả và biểu cảm. a. Kiến thức: - Cách lập dàn ý cho văn bản tự sự có sử dụng yếu tố miªu t¶ vµ biÓu c¶m. b.Kỹ năng: - Xây dựng bố cục, sắp xếp các ý cho bài văn tự sự kết hợp với miªu t¶ vµ biÓu c¶m. - Viết một bài văn tự sự có sử dụng yếu tố miªu t¶ vµ biÓu c¶m có độ dài khoảng 450 chữ. c. Thái độ: - Cã thãi quen lËp dµn ý tríc khi viÕt v¨n b¶n. 2. ChuÈn bÞ của GV và HS: a. Chuẩn bị của GV: - Nghiªn cøu tµi liÖu, so¹n gi¸o ¸n. b. Chuẩn bị của HS: - Häc bµi, chuÈn bÞ bµi míi. 3. Tiến trình bài dạy: a. Kiểm tra bài cũ:(5') Hỏi: Đọc đoạn văn em đã viết (BT1): Suy nghĩ của nhân vật ông giáo về việc l·o H¹c sang b¸o tin b¸n chã. Yêu cầu: HS đọc - GV nhận xét - Cho điểm. b. Dạy nội dung bµi míi: (1')* NÕu nh bµi tríc h×nh thµnh cho c¸c em c¸ch viÕt mét ®o¹n v¨n tù sù kÕt hợp miêu tả, biểu cảm thì bài học hôm nay giúp các em nắm đợc cách thức lập một dµn ý cho bµi v¨n. HOẠT ĐỘNG CỦA GV-HS GHI BẢNG 25' I. Dµn ý cña bµi v¨n tù sù: 1. Tìm hiểu dàn ý của bài văn tự sự: HS §äc v¨n b¶n. * VD: V¨n b¶n "Mãn quµ ? Bµi v¨n trªn cã thÓ chia lµm mÊy phÇn ? sinh nhËt". - 3 phần. ? Hãy chỉ ra 3 phần đó và nêu nội dung kh¸i qu¸t cña tõng phÇn ? - MB: Tõ ®Çu -> la liÖt trªn bµn: Quang c¶nh chung cña buæi sinh nhËt. - TB: TiÕp -> Trinh vÉn lÆng lÏ cêi, chØ.

(112) ?. ?. gËt ®Çu kh«ng nãi: KÓ vÒ mãn quµ sinh nhật độc đáo của ngời bạn. - KB: Cßn l¹i: C¶m nghÜ cña ngêi b¹n vÒ mãn quµ sinh nhËt. Theo dâi phÇn MB: TruyÖn kÓ vÒ viÖc g× ? Ai lµ ngêi kÓ chuþên ? ë ng«i thø mÊy ? - VÒ buæi sinh nhËt cña ngêi b¹n, nhËn đợc món quà sinh nhật độc đáo, tôi Trang. PhÇn MB cã nhiÖm vô g× ? a. Më bµi: Thêng giíi thiÖu sù viÖc, nh©n vËt vµ t×nh huèng x¶y ra c©u chuyÖn.. ?. ?. ?. ?. ?. ?. C©u chuyÖn x¶y ra ë ®©u ? Vµo lóc nµo? Trong hoµn c¶nh nµo ? - Ở nhµ Trang, vµo tèi sinh nhËt, khi tiÖc s¾p tan. TruyÖn x¶y ra víi ai ? Cã nh÷ng nh©n vËt nµo ? Ai lµ nh©n vËt chÝnh ? - Víi Trang, cã Trang, Trinh, Thanh … TÝnh c¸ch mçi nh©n vËt ra sao ? - Trang niÒm në, nhiÖt t×nh, t×nh c¶m, sèt s¾ng. Trinh s©u s¾c, nhÑ nhµng, chu đáo, quan tâm đến bạn. Mở đầu câu chuyện, tác giả nêu vấn đề g× ? - T©m tr¹ng bån chån cña Trang khi không thấy Trinh đến. §Ønh ®iÓm cña c©u chuyÖn ë ®©y ? KÕt thóc ë chç nµo ? - Trinh đến và mang theo món quà độc đáo. - Trang hiểu ra lý do bạn đến muộn, hiÓu h¬n vÒ t×nh c¶m cña b¹n. Điều gì đã tạo nên sự bất ngờ ? - Chính là tình huống truyện: Tác giả đã khéo léo đa ngời đọc nhập vào tâm trạng chờ đợi có ý trách móc của nhân vật Trang - ngêi kÓ chuyÖn - vÒ sù chËm trÔ.

(113) cña ngêi b¹n th©n nhÊt trong ngµy sinh nhật, để rồi sau đó mới vỡ lẽ ra rằng đó là sự chậm trễ đáng thông cảm, suýt nữa Trang tr¸ch nhÇm ngêi b¹n cã tÊm lßng thơm thảo thật đáng trân trọng. PhÇn TB cã vai trß nh thÕ nµo ? ?. Phần KB của văn bản trên nêu vấn đề gì ? ?. ?. ?. Các yếu tố miêu tả, biểu cảm đợc kết hîp vµ thÓ hiÖn ë nh÷ng chç nµo trong truyÖn ? - Vui … thËt, bån chån, lo, tñi th©n, giËn. - PhÇn KB t¶: Hai chiÕc b×nh … tÝm nh¹t, Trinh cêi lán lÎn … cßn nguyªn c¶ l¸ … Nh÷ng yÕu tè miªu t¶, biÓu c¶m nµy cã t¸c dông g× ? - Bài văn sinh động, sâu sắc hơn. Diễn biến câu chuyện đợc kể theo trình tù nµo ? - Vừa theo trình tự thời gian (từ đầu đến cuèi buæi sinh nhËt), nhng trong khi kÓ cã dïng håi øc, ngîc thêi gian nhí vÒ sù việc đã diễn ra từ mấy tháng trớc. §äc ghi nhí.. b. Th©n bµi: KÓ l¹i diÔn biÕn c©u chuyÖn theo một trình tự nhất định. c. KÕt bµi: -Thêng nªu kÕt côc vµ c¶m nghÜ cña ngêi trong cuéc.. * Chó ý: Trong khi kÓ ngêi viÕt thêng kÕt hîp miªu t¶ sù viÖc vµ con ngêi vµ thÓ hiÖn t×nh c¶m.. HS. Đọc nội dung yêu cầu BT 1. HS Thảo luận nhóm. Cử đại diện trả lời.. * Ghi nhí: SGK - 95 10' II. LuyÖn tËp: 1. Bµi tập 1: - MB: Giíi thiÖu c« bÐ b¸n diêm trong đêm giao thừa. - TB: C« bÐ ngåi nÐp vµo gãc têng. Cµng lóc cµng l¹nh h¬n. C« quÑt que diªm 1, 2, 3, 4 lÇn. C« thÊy lß sëi, bµn ¨n, c©y th«ng, bµ néi. Diªm t¾t,.

(114) tÊt c¶ nh÷ng ¶o ¶nh biÕn mÊt. - KB: Cô bé bán diêm đã chÕt. c. Cñng cè:(3’) - Bố cục bài văn tự sự. - Sự việc trong văn bản tự sự. - Vai trò của các yếu tố miêu tả, biểu cảm trong bài văn tự sự. d. Híng dÉn häc sinh học ở nhà :(1’) - Häc thuéc ghi nhí. - Lµm BT2 (95). - ChuÈn bÞ bµi 9:" Hai c©y phong".. Ngµy so¹n: 07/10/2011. Ngµy dạy:10/10/2011 Dạy lớp 8B.. TiÕt 33 : Hai c©y phong (TrÝch "Ngêi thÇy ®Çu tiªn") - Ai-ma-tốp1. Môc tiªu: - Hiểu và cảm nhận được tình yêu quê hương và lòng biết ơn người thầy đã vun trồng ước mơ và hi vọng cho những tâm hồn trẻ thơ. - Hiểu rõ về nghệ thuật tự sự, miêu tả và biểu cảm trong văn bản truyện. a. Kiến thức: - Vẻ đẹp và ý nghĩa hình ảnh hai cây phong trong đoạn trích. - Sự gắn bó của người họa sĩ với quê hương, với thiên nhiên và lòng biết ơn người thầy Đuy-sen. - Cách xây dựng mạch kể ; cách miêu tả giàu hình ảnh và lời văn giàu cảm xúc. b. Kĩ năng: - Đọc, hiểu một văn bản có giá trị văn chương, phát hiện, phân tích những đặc sắc về nghệ thuật miêu tả, biểu cảm trong một đoạn trích tự sự ; - Cảm thụ vẻ đẹp sinh động, giàu sức biểu cảm của các hình ảnh trong đoạn trích. c. Thái độ: - Rung động trớc những tình cảm, kỷ niệm tuổi thơ trong sáng của nh©n vËt. 2. ChuÈn bÞ của GV và HS: a. Chuẩn bị của GV: - Nghiªn cøu tµi liÖu, so¹n gi¸o ¸n. b. Chuẩn bị của HS:.

(115) - Häc bµi, chuÈn bÞ bµi míi. 3. Tiến trình bài dạy: a. KTBC: (4') GV treo b¶ng phô: V× sao Gi«n-xi khái bÖnh ? Chän vµo gi¶i thÝch mét trong nh÷ng nguyªn nh©n sau: A. ChiÕc l¸ cuèi cïng kh«ng rông. B. T¸c dông cña thuèc vµ sù ch¨m sãc cña Xiu. C. T×nh yªu vµ niÒm tin vµo cuéc sèng t¬ng lai trë l¹i víi Gi«n-xi. D. V× sè phËn may m¾n. b. Dạy nội dung bµi míi: ( 1')* §èi víi mçi con ngêi ViÖt nam, nh÷ng ký øc tuæi th¬ thêng g¾n liÒn víi những cây đa, bến nớc, sân đình ở những làng quê mờ xa trong không gian và thời gian thăm thẳm: Cây đa cũ, bến đò xa, nhặt lá vàng mỗi buổi chiều đông. Còn đối với nh©n vËt ho¹ sÜ trong truyÖn Ngêi thÇy ®Çu tiªn cña nhµ v¨n Aimatèp lµ nhí tíi lµng quê. Mỗi lần thăm quê, ông không thể không đến thăm 2 cây phong trên đỉnh đồi ở ®Çu lµng. V× sao vËy ? HOẠT ĐỘNG CỦA GV-HS GHI BẢNG 24' I. §äc vµ t×m hiÓu chung: 1. T¸c gi¶ - T¸c phÈm: ? Tr×nh bµy nh÷ng hiÓu biÕt cña em vÒ t¸c gi¶? - Ai-ma-tèp quª ë lµng Sªkªr¬, huyÖn Kirèp vïng thung lòng Talax - C-r¬-gxtan. Häc xong líp 6 Ai-ma-tèp lµm th ký cho uû ban X« ViÕt x·. Sau häc ở trêng Đ¹i häc n«ng nghiÖp råi Đ¹i häc v¨n t¹i Mat-xc¬-va - Liªn X«. ¤ng viÕt văn bằng 2 thứ tiếng: Tiếng mẹ đẻ và tiÕng Nga. Lµ t¸c gi¶ cña nhiÒu tËp - Ai-ma-tèp (1928-2008) quª truyÖn võa vµ tiÓu thuyÕt næi tiÕng. ë huyÖn Ki-rèp - C-r¬-g-xtan. ?. Ngoµi "Hai c©y phong" em cßn biÕt nh÷ng truyÖn nµo kh¸c cña Ai-ma-tèp ? - "Con tµu tr¾ng". GV Gi-a-mi-li-a truyện núi đồi và thảo nguyªn gåm 4 truyÖn võa: Gi-a-mi-li-a (Cây phong non trùm khăn đỏ), "Mắt lạc đà" và "Ngời thầy đầu tiên". Ngoài ra Ai-ma-tèp cßn lµ t¸c gi¶ cña nhiÒu truyÖn võa vµ tiÓu thuyÕt næi tiÕng kh¸c.. - "Hai c©y phong" lµ ®o¹n trÝch thuéc phần đầu truyện "Ngêi thÇy ®Çu tiªn"..

(116) 2. §äc vµ tãm t¾t: GV Nêu yêu cầu đọc: rõ ràng, chậm, buồn, gợi nhớ nhung và suy nghĩ của người kể truyện có sự thay đổi giọng đọc giữa người kể truyện xưng tôi và xưng chúng tôi. GV đọc 1 đoạn - Gọi 1 - 2 HS đọc. ? Em hiÓu "h¶i ®¨ng" lµ g× ? "Cao nguyªn", "phong", "söng sèt", "th¶ng thèt" ? - Dựa vào chú thích sgk. 3. Bè côc: ? §o¹n trÝch cã thÓ chia lµm mÊy phÊn ? -4 phÇn. Néi dung chÝnh cña tõng phÇn lµ g× ? - PhÇn 1: Tõ ®Çu -> "phÝa T©y": Giíi thiÖu chung bÞ trÝ lµng quª cña nh©n vËt t«i. - PhÇn 2: TiÕp -> "g¬ng thÇn xanh": Nhí vÒ h×nh ¶nh 2 c©y phong ë ®Çu lµng vµ c¶m xóc, t©m tr¹ng. - PhÇn 3: TiÕp -> :biªng biÕc kia:: Nhí vÒ c¶m xóc vµ t©m tr¹ng cña t«i håi trÎ thơ với lũ bạn bè, khi chơi đùa trèo lên 2 c©y phong nh×n ng¾m quª lµng. - PhÇn 4: Cßn l¹i: Nh©n vËt t«i l¹i nhí đến ngời trồng 2 cây phong ấy gắn liền víi trêng §uy-sen. ? Em cã nhËn xÐt g× vÒ ng«i kÓ trong ®o¹n trÝch ? - Nh©n vËt ngêi kÓ chuyÖn trong v¨n II.Phân tích văn bản: b¶n nµy xuÊt hiÖn ë 2 vai: T«i vµ chóng 12' 1. Hai mạch kể lồng ghép: t«i. ? Khi nµo ngêi kÓ chuyÖn nh©n danh t«i, - Dùng đại từ nhân xưng tôi khi nµo nh©n danh chóng t«i ? và chúng tôi. - Khi kÓ vÒ nh÷ng xóc c¶m riªng vÒ 2 c©y phong. - Khi thể hiện cảm xúc tập thể (trong đó cã t«i) vÒ 2 c©y phong vµ th¶o nguyªn. ? C¸ch kÓ chuyÖn kÕt hîp 2 vai nµy cã t¸c dông g× ? - Më réng c¶m xóc, võa riªng võa.

(117) ?. chung, cho thÊy t×nh yªu thiªn nhiªn vµ lµng quª lµ t×nh yªu s©u s¾c vµ réng lín cña c¶ mét thế hÖ. Em cã nhËn xÐt g× vÒ sù kÕt hîp c¸c thÓ v¨n trong ®o¹n trÝch ? - Tự sự - miêu tả - biểu cảm đợc kết hợp khéo léo trong văn bản tự sự. Trong đó næi bËt lµ ph¬ng thøc miªu t¶ vµ biÓu c¶m.. - Tạo thành hai mạch kể khác nhau. Đan xen lồng ghép hai thời điểm hiện tại và quá khứ, làm cho câu truyện trở nên sống động, thân mật gần gũi ấm áp đáng tin cậy và chân thật hơn đối với người đọc.. c.Cñng cè: (3’) Cảm nhận chung của em khi đọc văn bản "Hai cây phong" là gì ? - Nh÷ng c¶m xóc b©ng khu©ng cña nh©n vËt t«i, h×nh ¶nh 2 c©y phong. d. Híng dÉn häc bµi: (1’) - §äc diÔn c¶m v¨n b¶n. - So¹n bµi: TiÕt 2.. Ngµy so¹n: 09/10/2011. Ngµy dạy:12/10/2011Dạy lớp 8B.. TiÕt 34 : Hai c©y phong (TrÝch "Ngêi thÇy ®Çu tiªn") - Ai-ma-tốp(TiÕp theo) 1. Môc tiªu: a. Kiến thức: - HS hiểu rõ hai cây phong trong văn bản này đợc miêu tả bằng ngòi bút đậm chất hội hoạ, với tâm hồn đầy xúc động của ngời kể chuyện. b. Thái độ: - Rung động trớc những tình cảm, kỷ niệm tuổi thơ trong sáng của nh©n vËt. c. Kĩ năng: - Rèn kĩ năng đọc văn xuôi tự sự, trữ tình, phân tích tác dụng việc thay đổi ngôi kể, miêu tả, biểu cảm trong văn bản tự sự. 2. ChuÈn bÞ của GV và HS: a. Chuẩn bị của GV: - Nghiªn cøu tµi liÖu, so¹n gi¸o ¸n..

(118) b. Chuẩn bị của HS: - Häc bµi, chuÈn bÞ bµi míi. 3. Tiến trình bài dạy: a. KTBC: (3') Hái: Trong m¹ch kÓ cña ngêi kÓ chuyÖn xng "chóng t«i" c¸c sù việc đợc kể và tả lại ứng với khoảng thời gian nào trong cuộc đời của nh©n vËt t«i: A. Trong mét lÇn nh©n vËt ®i c«ng t¸c xa trë vÒ. B. Vµo n¨m häc cuèi cïng tríc khi b¾t ®Çu nghØ hÌ. C. Khi nh©n vËt ®i xe löa qua lµng. D. Khi nh©n vËt tõ trêng häc trë vÒ lµng Ku-ku-rªu. Giới thiệu bài (1') Hai c©y phong g¾n liÒn víi tuæi th¬, cuéc sèng cña nh©n vËt t«i …tiết học này chúng ta sẽ tiếp tục tìm hiểu kĩ hơn về tác phẩm để thấy được cái hay cái đẹp của nó. b. Dạy nội dung bµi míi: HOẠT ĐỘNG CỦA GV-HS GHI BẢNG II. Ph©n tÝch: 16' 1. H×nh ¶nh hai c©y phong: ?. ?. Quan s¸t ®o¹n v¨n giíi thiÖu 2 c©y phong ë ®Çu v¨n b¶n, em h·y cho biÕt: 2 cây phong đợc giới thiệu qua những chi tiÕt nµo ? - … Giữa một ngọn đồi … có 2 cây phong lín hiÖn ra tríc m¾t … nh nh÷ng ngän h¶i ®¨ng trªn nói … Hai cây phong đợc ví nh những ngọn hải đăng đặt trên núi, cách so sánh này có ý nghÜa g× ? - Chỉ giá trị tín hiệu (dẫn đờng về làng) cña 2 c©y phong. - Khẳng định vai trò không thể thiếu của chúng đối với nh÷ng ngêi ®i xa vÒ lµng. NiÒm tù hµo cña d©n lµng Ku-ku-rªu vÒ 2 c©y phong.. ?. Theo dõi đoạn văn đặc tả 2 cây phong trong phÇn tiÕp theo cña v¨n b¶n, cho biết: Có gì đặc sắc trong cách miêu tả 2 c©y phong ë ®o¹n v¨n nµy ? - Miêu tả đặc điểm 2 cây phong qua.

(119) tiÕng nãi riªng vµ t©m hån riªng cña chóng, kÕt hîp víi c¸c h×nh ¶nh so s¸nh: TiÕng th× thÇm thiÕt tha nång th¾m truyền qua lá cành nh một đốm lửa vô h×nh; TiÕng thë dµi mét lît nh th¬ng tiÕc ngêi nµo; Reo vï vï nh mét ngän löa bèc ch¸y rõng rùc. ? Điều đó cho thấy những tài nghệ nào cña t¸c gi¶ ? - Tµi quan s¸t, so s¸nh. GV Cho thÊy n¨ng lùc c¶m nhËn tinh tÕ cña tác giả: Có thể cảm nhận đợc sự sống, tiÕng nãi cña c¶ nh÷ng vËt v« tri v« gi¸c. Hai c©y phong trong ký øc, t©m hån cña nh©n vËt t«i nh trë nªn cã t©m hån, cã t©m sù vµ trµn ®Çy søc sèng. ? Bän trÎ trong lµng thêng lµm g× víi 2 c©y phong ? - Trèo lên 2 cây phong để từ đó say mê kh¸m ph¸ th¶o nguyªn mªnh m«ng phÝa sau lµng. ? Điều đó cho thấy 2 cây phong có ý nghÜa nh thÕ nµo ? - Hai c©y phong lµ n¬i héi tô niÒm vui tuæi th¬, n¬i g¾n bã chan hoµ th©n ¸i. - Lµ n¬i tiÕp søc cho tuæi th¬ kh¸m ph¸ thÕ giíi. ?. ?. ?. Nguồn gốc của 2 cây phong đợc giới thiÖu nh thÕ nµo ? - Thầy Đuy-sen đã mang 2 cây phong non vÒ trêng vµ b¶o An-t-nai "Hai c©y 16' phong … nhá nµy …" Chi tiÕt nµy cho ta biÕt thªm ®iÒu g× vÒ 2 c©y phong ? - §Þa vÞ cao c¶ cña 2 c©y phong v× nã g¾n liÒn víi ngêi trång nã lµ thÇy §uysen, ngêi cã tÊm lßng cao c¶, nh lµ ©n nh©n cña lµng Ku-ku-rªu. - Lµ chøng nh©n lÞch sö cña trêng §uy-sen. H×nh ¶nh 2 c©y phong trong v¨n b¶n nµy.

(120) gîi cho em nhí g× vÒ tuæi th¬ cña m×nh ? - HS tù béc lé. 2. H×nh ¶nh con ngêi: ?. ?. GV. ?. GV HS ?. ?. GV. ?. Theo dõi mạch truyện đợc kể từ nhân vËt t«i, cho biÕt: Ên tîng næi bËt cña "t«i" trong nh÷ng lÇn vÒ quª lµ g× ? - Hai c©y phong lu«n hiÖn ra tríc m¾t. Do ®©u mµ "t«i" cã Ên tîng nh vËy ? - Sù tån t¹i cña 2 c©y phong to lín trªn đỉnh đồi phía trớc làng. Nhân vật tôi là một hoạ sĩ, có trí tởng tợng mãnh liệt, đọc "nhng cứ mỗi lần về quª … th©n thuéc Êy … nh×n râ …" Nh÷ng lêi lÏ Êy cho thÊy t×nh c¶m cña nh©n vËt t«i víi 2 c©y phong ra sao ? - T×nh c¶m gÇn gòi, yªu quý. C¶m nhËn 2 c©y phong nh ngêi th©n yªu, nh mét nhu cÇu t×nh c¶m kh«ng thÓ thiÕu. B×nh vÒ t×nh c¶m cña nh©n vËt t«i. Đọc "đã bao lần … ngây ngất". Em hiÓu g× vÒ tr¹ng th¸i t©m hån cña ngêi kÓ chuyÖn tõ lêi v¨n biÓu c¶m Êy? - Nhớ cây đắm say, mãnh liệt nh tâm hån nÆng lßng nhí th¬ng con ngêi. Tại sao cảm xúc đó lại gắn liền với "một nçi buån da diÕt" ë nh©n vËt t«i. - 2 c©y phong lµ h×nh ¶nh trong s¸ng, t¬i đẹp, thân thuộc với tuổi thơ êm đềm của nh©n vËt t«i n¬i lµng quª. V× thÕ, khi xa quª, mong trë vÒ quª sÏ n¶y sinh nçi buån: nçi buån cña sù xa cách những kỷ niệm tốt lành, đẹp đẽ. ë ®o¹n v¨n miªu t¶ sù sèng cña 2 c©y phong, nhân vật tôi nghe đợc tiếng nói riªng, t©m hån riªng chan chøa nh÷ng lêi ca ªm dÞu cña chóng. Điều đó cho thấy nhân vật tôi là ngời nh thÕ nµo ? - TrÝ tëng tîng m·nh liÖt, t©m hån nh¹y c¶m..

(121) 5'. ?. ?. - T×nh yªu tha thiÕt, s©u nÆng đối với 2 cây phong cũng là đối với vẻ đẹp làng quê của m×nh.. Cái điều nhân vật tôi cha hề nghĩ đến thời bé: Ai là ngời đã trồng 2 cây phong trên đồi này. Ngời vô danh ấy đã ớc mơ g× ? Êp ñ nh÷ng niÒm hi väng g× ? Gîi cho ta hiÓu thªm ®iÒu g× vÒ nh©n vËt t«i trong hiÖn t¹i ? - T×nh yªu quý 2 c©y phong g¾n liÒn víi tình yêu quý ngời thầy giáo đã trồng 2 c©y phong Êy víi íc m¬ vµ hi väng vÒ sù trëng thµnh cña trÎ em lµng Ku-kurªu, ë ®©y t×nh yªu thiªn nhiªn më réng tíi t×nh yªu con ngêi. Em đọc đợc những điều đáng quý nào trong t©m hån nh©n vËt t«i tõ tÊt c¶ những biểu hiện đó ? - T×nh yªu tha thiÕt, s©u nÆng dµnh cho thiªn nhiªn, con ngêi vµ lµng quª. - T©m hån trong s¸ng, giµu xúc cảm cao đẹp. - T©m hån Êy mang b¶n s¾c quª h¬ng. III. Tæng kÕt, ghi nhí:. ?. §o¹n trÝch cho thÊy nh÷ng tµi nghÖ nµo của ngòi bút Ai-ma-tốp ? Từ đó toát lên ®iÒu g× ? * Tµi miªu t¶ vµ biÓu c¶m trong khi kÓ chuyÖn, trÝ tëng tîng m·nh liÖt. * Vẻ đẹp thân thuộc và cao quý cña 2 c©y phong; TÊm lßng g¾n bã thiÕt tha cña t¸c giả đối với cảnh vật nơi quê h¬ng yªu dÊu.. c.Cñng cè: (3') Em thÝch nhÊt ®o¹n v¨n nµo trong v¨n b¶n nµy ? V× sao ? - Tự lựa chọn và giải thích..

(122) Tìm một số tác phẩm văn học Việt Nam thể hiện tình yêu quê hơng, đất nớc qua cây cối, dòng sông, con đờng, ngõ xóm … - Nhí con s«ng quª h¬ng; Bªn kia s«ng §uèng … d. Híng dÉn häc bµi: (1') - Häc bµi, thuéc phÇn ghi nhí. - ChuÈn bÞ bµi: Nãi qu¸. - Tập đọc diễn cảm văn bản.. Ngµy so¹n: 09/10/2011. Ngµy kiểm tra:12/10/2011 Lớp 8B.. TiÕt 35 + 36: ViÕt bµi tËp lµm v¨n sè 2 1. Môc tiªu bài kiểm tra: a. Kiến thức: - Khắc sâu kiến thức đã học về cách làm và đặc điểm của văn tự sự kết hîp miªu t¶ vµ biÓu c¶m. b. Thái độ: - Có tình cảm trong sáng, đẹp đẽ với đối tợng đợc kể. c. Kĩ năng: - Rèn kỹ năng diễn đạt, dùng từ, sử dụng yếu tố miêu tả và biểu cảm. 2. ChuÈn bÞ của GV và HS: a. Chuẩn bị của GV: - Nghiªn cøu tµi liÖu, so¹n gi¸o ¸n, ra đề, biểu điểm. b. Chuẩn bị của HS: - ¤n bµi, chuÈn bÞ giÊy kiÓm tra. 3. Nội dung đề: * Đề bài: Em hãy kể về một ngày ở gia đình em. 4. Đáp án: 1. Xác định yêu cầu của đề: - ThÓ v¨n: Tù sù kÕt hîp miªu t¶ vµ biÓu c¶m. - Phạm vi kể: Kể về nếp sống của gia đình em trong một ngày bình thờng. - Yªu cÇu: Chó ý sö dông yÕu tè miªu t¶ vµ biÓu c¶m trong bµi viÕt. 2. Dµn ý: - Mở bài: HS trả lời các câu hỏi: Gia đình em có mấy ngời, đó là ? Giới thiệu chung về hoàn cảnh gia đình. - Th©n bµi: + Vào buổi sáng cảnh sinh hoạt ở gia đình em diễn ra nh thế nào ? Bè, mÑ lµm g×, «ng bµ, anh chÞ em ? + Buổi tra sinh hoạt gia đình ra sao ? Không khí gia đình trong bữa cơm. Sự quan tâm của mẹ, việc làm của.

(123) cha, hoạt động của các anh chị em. Kh«ng khÝ, quang c¶nh trong buæi nghØ tra. + Buæi chiÒu: C¸c thµnh viªn lµm g× ? ë ®©u ? Kể đôi nét về việc làm, tính cách của mỗi ngời. + Buổi tối: Cảnh sinh hoạt của gia đình diễn ra nh thế nào ? KÓ viÖc lµm cña mçi ngêi. Khung cảnh đó tạo cho em cảm giác gì ? Lu ý: Sö dông yÕu tè miªu t¶ vµ biÓu c¶m phï hîp, khÐo lÐo trong bµi làm tăng giá trị gợi hình và thể hiện đợc tình cảm của em. 4.Đánh giá nhận xét sau khi chấm bài kiểm tra: - Về kiến thức: - Về kĩ năng vận dụng: - Cách trình bày, diễn đạt bài kiểm tra:. Ngµy so¹n: 14/10/2011. Ngµy dạy:17/10/2011 Dạy lớp 8B.. TiÕt 37: Nãi qu¸ 1. Môc tiªu: - Hiểu được khái niệm, tác dụng của nói quá trong văn chương và trong giao tiếp hàng ngày. - Biết vận dụng hiểu biết về biện pháp nói quá trong đọc hiểu và tạo lập văn bản. a.Kiến thức: - Khái niệm nói quá. - Phạm vi sử dụng của biện pháp tu từ nói quá ( chú ý cách sử dụng trong thành ngữ, tục ngữ, ca dao,…) - Tác dụng của biện pháp tu từ nói quá. b. Kĩ năng: - Vận dụng hiểu biết về biện pháp nói quá trong đọc, hiểu văn bản. c. Thái độ: - Phê phán những lời nói khoác, nói sai sự thật. 2. ChuÈn bÞ của GV và HS: a. Chuẩn bị của GV: - Nghiªn cøu tµi liÖu, so¹n gi¸o ¸n. b. Chuẩn bị của HS: - ChuÈn bÞ bµi míi. 3. Tiến trình bài dạy: a. KTBC: (4') Hỏi: Em hãy đọc một câu thơ hoặc hát một bài hát (một đoạn) trong đó.

(124) ?. ?. ?. ?. ?. có từ địa phơng. Cho biết từ toàn dân tơng ứng. Giới thiệu bài(1') GV treo bảng phụ VD sau: Lỗ mũi mười tám gánh lông Chồng yêu chồng bảo tơ hồng trời cho. Cụm từ nào trong câu ca dao trên nói quá sự thật? Mười tám gánh lông. Vậy cách nói như vậy người ta gọi là biện pháp tu từ gì? để trả lời cho câu hỏi này chúng ta cùng tìm hiểu bài học hôm nay. b. Dạy nội dung bµi míi: HOẠT ĐỘNG CỦA GV-HS GHI BẢNG 15' I. ThÕ nµo lµ nãi qu¸: * VD: GV treo bảng phụ, HS đọc, chú ý các từ đợc gạch chân. Nói "đêm tháng 5 … đã sáng, ngày tháng 10 … đã tối" có đúng với thực tế kh«ng ? - Kh«ng. Thùc chÊt c©u tôc ng÷ muèn nãi ®iÒu g×? - Muốn nói đêm tháng 5 (hè) rất ngắn, - §ªm th¸ng 5, ngµy th¸ng 10 trêi rÊt nhanh s¸ng. Cßn ngµy th¸ng 10 rÊt ng¾n. ng¾n, trêi nhanh tèi. Nãi "Må h«i …" cã qu¸ sù thËt kh«ng ? Thùc chÊt c©u ca dao nh»m nãi vÒ ®iÒu g× ? - Công việc đồng áng rất vất - Thực chất để nói công việc cày đồng v¶. rất vất vả, khó nhọc để từ đó nhắc nhở mäi ngêi "Ai ¬i … mu«n phÇn": H·y nâng niu, trân trọng thành quả lao động khó nhọc của ngời làm ra hạt gạo, để có nh÷ng b¸t c¬m ®Çy th¬m dÎo. Trên thực tế các em thấy đêm tháng 5 có nhanh s¸ng, ngµy th¸ng 10 cã nhanh tèi và công việc đồng áng có vất vả không ? - Có nhng không đến mức "cha nằm … - Kh«ng th¸nh thãt". VËy t¹i sao t¸c gi¶ d©n gian l¹i dïng cách nói trên ? (Cách nói đó có tác dụng g× ?) - Nói nh thế để nhấn mạnh quy mô, tính.

(125) chÊt cña sù viÖc nh»m g©y Ên tîng cho ngời đọc và tăng sức biểu cảm nhấn m¹nh nçi vÊt v¶. Cách miêu tả sự vật phóng đại lên quá GV mức bình thờng để nhấn mạnh và biểu c¶m nh vËy gäi lµ nãi qu¸. ThÕ nµo lµ nãi qu¸ ? ? §äc ghi nhí. HS Cho VD. GV ChØ ra chç nãi qu¸ trong c©u ca dao ? ? Cho biÕt t¸c dông biÓu c¶m cña phÐp ? nãi qu¸ ë ®©y ? - Nãi qu¸ ë ®©y nh»m nhÊn m¹nh thÓ hiÖn nçi khæ cña 2 ngêi yªu nhau nhng không thể lấy đợc nhau, chuyện lấy đợc nhau khã kh¨n, v« väng nh c¶i kh«ng thể làm đình, lim không bao giờ làm ghÐm vËy -> LÊy VD.. * Ghi nhí: SGK - 102. Bao giờ cây cải làm đình Gç lim lµm ghÐm th× m×nh lÊy ta. 20' II. LuyÖn tËp: §äc yªu cÇu, gäi tõng HS tr¶ lêi. 1. Bµi 1: ? a. Sỏi đá thành cơm: -> NiÒm tin vµo bµn tay lao động của con ngời. b. Đi đến tận trời: -> VÕt th¬ng ch¼ng cã nghÜa lý g×, kh«ng ph¶i bËn t©m. c. ThÐt ra löa: -> Cã quyÒn lùc, qu¸t n¹t lµm ngêi kh¸c ph¶i sî -> tÝnh chÊt hung b¹o. Treo b¶ng phô c©u a, b, gäi HS lªn b¶ng 2. Bµi 2: GV ®iÒn - cho ®iÓm. PhÇn c, d, e HS vÒ lµm. §Æt c©u víi thµnh ng÷ 1. ? Chia líp lµm 3 nhãm. Trong 3' nhãm GV nào tìm đợc nhiều thì thắng.. 3. Bµi 3: - Thuý Kiều có sắc đẹp nghiªng níc nghiªng thµnh. 4. Bµi 4:.

(126) Th¶o luËn. HS. Từ đó em rút ra bài học gì ?. 5. Bµi 6: - Nói quá: Phóng đại nhằm nhÊn m¹nh, g©y Ên tîng, t¨ng søc biÓu c¶m (lµ mét phÐp tu tõ). - Nói khoác: Phóng đại nhằm lµm cho ngêi nghe tin vµo nh÷ng ®iÒu kh«ng cã thøc, lµ hành động có tác động và mục đích tiêu cực (không phải phÐp tu tõ).. ? c. Cñng cè:(4’) GV treo b¶ng phô - Cời vỡ bụng -> làm nổi bật những ý cần diễn đạt. - Lç mòi 18 g¸nh l«ng -> ch©m biÕm. - Bát cơm chan đầy nớc mắt -> Nhấn mạnh mức độ tình cảm, cảm xúc. - Hay không thể tả đợc, hiền nh đất -> Nhấn mạnh, khẳng định một điều gì đó. d. Híng dÉn häc bµi: (1’) - Häc bµi. Sưu tầm thơ văn, thành ngữ, tục ngữ, ca dao có sử dụng biện pháp nói quá. - Lµm BT5. - ChuÈn bÞ bµi ¤n tËp. Ngµy so¹n: 15/10/2011. Ngµy dạy:19/10/2011 Dạy lớp 8B.. TiÕt 38: ¤n tËp truyÖn ký viÖt nam 1. Môc tiªu: Hệ thống hóa và khắc sâu kiến thức cơ bản về các văn bản truyện kí Việt Nam hiện đại đã được học ở học kì I. a. Kiến thức: - Sự giống và khác nhau cơ bản của các truyện kí đã học về các phương diện thể loại, phương thức biểu đạt, nội dung, nghệ thuật. - Những nét độc đáo về nội dung và nghệ thuật của từng văn bản. - Đặc điểm của nhân vật trong các tác phẩm truyện. b. Kĩ năng: - Khái quát, hệ thống hóa và nhận xét về tác phẩm văn học trên một số phương diện cụ thể. - Cảm thụ nét riêng, độc đáo của tác phẩm đã học..

(127) c. Thái độ: - Yêu mến văn học Việt Nam, nhất là về truyện kí Việt Nam. 2. ChuÈn bÞ của GV và HS: a. Chuẩn bị của GV: - Nghiªn cøu tµi liÖu, so¹n gi¸o ¸n. b. Chuẩn bị của HS: - ¤n bµi, chuÈn bÞ bµi «n tËp. 3. Tiến trình bài dạy: a. KiÓm tra bìa cũ:(3') - GV kiÓm tra phÇn chuÈn bÞ cña HS, cho ®iÓm. Giới thiệu bài: (1')* ở lớp 7 các em đã học những văn bản truyện ký hiện đại nµo cña ViÖt Nam ? - Sèng chÕt mÆc bay (Ph¹m Duy Tèn), Mét thø quµ cña lóa non cèm (Th¹ch Lam), DÕ mÌn phiêu lưu kí (T« Hoµi)…Còn ở lớp 8 chúng ta đã học những văn bản truyện kí Vệt Nam nào thì hôm nay chúng ta cùng đi hệ thống lại. b. Dạy nội dung bµi míi: HOẠT ĐỘNG CỦA GV-HS GHI BẢNG ? Hãy cho biết từ đầu năm đến nay chúng ta đã I.Khái quát chung: học bao nhiêu văn bản? - 9 văn bản. ? Trong đó có bao nhiêu văn bản thuộc truyện kí Việt Nam? - Có 4 văn bản. ? Hãy kể tên các văn bản đó, nếu là đoạn trích thì thuộc văn bản nào? - Văn bản " Tôi đi học". - Văn bản " Trong lòng mẹ".( trích "Những ngày thơ ấu") - "Tức nước vỡ bờ" ( trích " Tắt đèn" ) - "Lão Hạc" ( trích " Lão Hạc" ) II. Hệ thống kiến thức: Câu 1: Lập bảng thống kê những văn bản truyện ký hiện đại Việt Nam đã học trong ch¬ng tr×nh v¨n 8: STT Tªn v¨n b¶n. 1. T«i ®i häc. 2. Trong lßng mÑ (trÝch. T¸c gi¶. Thanh TÞnh (1911 1988) Nguyªn Hång. N¨m TP ra đời. 1941. 1938. ThÓ lo¹i. Néi dung chñ yÕu. Nh÷ng kû niÖm TruyÖn trong s¸ng vÒ ngắn ngày đầu tiên đợc đến trờng đi học Hồi ký Nỗi cay đắng, tủi cùc vµ t×nh yªu th-. §Æc s¾c nghÖ thuËt. Tù sù kÕt hîp tr÷ t×nh, nh÷ng h×nh ¶nh so s¸nh míi mÎ vµ gîi c¶m Tù sù kÕt hîp tr÷ t×nh, c¶m xóc vµ.

(128) 3. 4. nh÷ng ngµy th¬ Êu). (1918 1982). Tøc níc vì bê (trÝch tắt đèn). Ng« TÊt Tè (1983 1954). 1936. L·o H¹c (trÝch). Nam Cao (1915 1951). 1943. ¬ng mÑ m·nh liÖt t©m tr¹ng nång cña bÐ Hång nµn, m·nh liÖt, so s¸nh, liªn tëng t¸o b¹o V¹ch trÇn bé mÆt Ngßi bót hiÖn thùc tµn ¸c, bÊt nh©n khoÎ kho¾n, giµu của chế độ thực tinh thần lạc quan d©n nöa phong X©y dùng t×nh kiÕn, tè c¸o chÝnh huèng truyÖn bÊt s¸ch thuÕ kho¸ v« ngê, cã cao trµo vµ Tiểu nhân đạo gi¶i quyÕt hîp lý thuyÕt X©y dùng, miªu t¶ (®o¹n Ca ngîi nh÷ng nh©n vËt chñ yÕu trÝch) phÈm chÊt cao quý qua ng«n ng÷ vµ và sức mạnh quật hành động, trong khëi tiÒm tµng cña thÕ t¬ng ph¶n víi chÞ DËu, còng lµ c¸c nh©n vËt kh¸c cña ngêi phô n÷ ViÖt Nam tríc c¸ch m¹ng Sè phËn ®au th¬ng Kh¾c ho¹ nh©n vËt vµ phÈm chÊt cao rÊt cô thÓ, sèng quý của ngời dân động, đặc biệt là cïng khæ trong miªu t¶ vµ ph¸t TruyÖn XH ViÖt Nam tríc triÓn diÔn biÕn t©m ng¾n c¸ch m¹ng th¸ng lý nh©n vËt. C¸ch (trích) 8. Thái độ trân kể chuyện mới träng cña t¸c gi¶ mÎ, linh ho¹t, víi hä ng«n ng÷ kÓ vµ miªu t¶ ngêi ch©n thùc, gi¶n dÞ.. C©u 2: Nªu nh÷ng ®iÓm gièng vµ kh¸c nhau chñ yÕu vÒ néi dung vµ h×nh thøc nghÖ thuËt cña 3 v¨n b¶n: Trong lßng mÑ, tøc níc vì bê, L·o H¹c. a. Gièng nhau: - Đều là văn tự sự, là truyện ký hiện đại (1930 - 1945). - Đều lấy đề tài về con ngời và cuộc sống xã hội đơng thời, đều đi s©u miªu t¶ sè phËn cùc khæ cña nh÷ng con ngêi bÞ vïi dËp. - Đều chan chứa tinh thần nhân đạo ( yêu thơng, trân trọng những tình cảm, phẩm chất đẹp đẽ của con ngời, tố cáo những gì tàn ác, xấu xa). - Đều sử dụng bút pháp hiện thực ( lối viết chân thực, gần đời sống, sinh động)..

(129) b. Kh¸c nhau: - "Trong lòng mẹ" ( hồi ký ): Tự sự xen trữ tình, nỗi đau đớn của chú bé måi c«i vµ t×nh yªu th¬ng mÑ cña chó bÐ. V¨n håi ký ch©n thùc, tr÷ t×nh thiÕt tha ( nghÖ thuËt ). - "Tức nớc vỡ bờ": (trích tiểu thuyết, tự sự): phê phán chế độ tàn ác, bất nhân, ca ngợi vẻ đẹp tâm hồn, sức sống tiềm tàng của ngời phụ n÷ n«ng th«n. NghÖ thuËt: Kh¾c ho¹ nh©n vËt vµ miªu t¶ hiÖn thùc mét c¸ch sèng động, chân thực. - "L·o H¹c" ( trÝch truyÖn ng¾n, tù sù xen tr÷ t×nh ): Sè phËn bi th¶m của ngời nông dân cùng khổ và nhân phẩm cao đẹp của họ. Nghệ thuật: Nhân vật đợc đào sâu tâm lý, cách kể chuyện tự nhiên, linh ho¹t võa ch©n thùc võa ®Ëm chÊt triÕt lý vµ tr÷ t×nh. c. Cñng cè:(3') Em h·y tr×nh bµy sù kh¸c nhau c¬ b¶n vÒ thÓ lo¹i, néi dung vµ nghÖ thuËt cña 2 v¨n b¶n: "T«i ®i häc" vµ "Tøc níc vì bê". d. Híng dÉn häc ë nhµ:(1') - ¤n tËp c¸c néi dung trong bµi. Soạn bài, lập bảng ôn tập ở nhà theo hướng dẫn trong sách giáo khoa. - Lµm BT3 - Chuẩn bị bài: Thông tin ngày trái đất năm 2000. Ngµy so¹n: 15/10/2011. Ngµy dạy:19/10/2011Dạy lớp 8B.. Tiết 39 Thông tin về ngày trái đất năm 2000 1. Môc tiªu: - Thấy được ý nghĩa to lớn của việc bảo vệ môi trường. Từ đó có những suy nghĩ và hành động tích cực về vấn đề xử lí rác thải sinh hoạt. - Thấy được tính thuyết phục trong các thuyết minh và những kiến nghị mà tác giả đề xuất trong văn bản. a. Kiến thức: - Mối nguy hại đến môi trường sống và sức khỏe của con người với thói quen dùng túi ni lông..

(130) - Tính khả thi trong những đề xuất được tác giả trình bày. - Việc sử dụng từ ngữ dễ hiểu, sự giải thích đơn giản mà sáng tỏ và bố cục chặt chẽ, hợp lí đã tạo nên tính thuyết phục của văn bản. b. Kĩ năng: - Tích hợp với phần tập làm văn để viết bài văn thuyết minh. - Đọc, hiểu một văn bản nhật dụng đề cập đến một vấn đề xã hội bức thiết. c. Thái độ: - Tự mình hạn chế sử dụng bao bì ni lông và vận động mọi ngời cùng thùc hiÖn. 2. ChuÈn bÞ của GV và HS: a. Chuẩn bị của GV: - Nghiªn cøu tµi liÖu, so¹n gi¸o ¸n. b. Chuẩn bị của HS: - ¤n bµi, chuÈn bÞ bµi. 3. Tiến trình bài dạy: a. KiÓm tra bài cũ:(3') GV kiÓm tra 3 - 4 vë so¹n cña HS, cho ®iÓm. ( 1')* Giíi thiÖu bµi: ? Nguån g©y « nhiÔm m«i trêng nghiªm träng nhÊt lµ g× ? - R¸c th¶i. ? Trong đó các loại rác thải nào khó xử lý nhất ? - R¸c th¶i c«ng nghiÖp vµ r¸c th¶i sinh ho¹t. b. Dạy nội dung bài mới: HOẠT ĐỘNG CỦA GV-HS GHI BẢNG 10' I. §äc vµ t×m hiÓu chung 1. §äc văn bản: ? Hãy cho biết hoàn cảnh ra đời của văn - Ngày 22/4/2000 nhân lần bản? đầu tiên Việt Nam tham gia Ngày Trái Đất. GV §äc râ rµng, m¹ch l¹c Tõ "v× vËy chóng ta cÇn … g©y « nhiÔm nghiêm trọng đối với môi trờng" cần nhÊn m¹nh rµnh rät tõng ®iÓm kiÕn nghÞ. §o¹n "Mäi ngêi h·y…" cÇn thÓ hiÖn giäng ®iÖu cña mét lêi kªu gäi. GV Gọi 2 HS đọc. ? Lu ý 7 chó thÝch ®Çu tiªn. 2. Tìm hiểu từ khó: - Pla-xtic: ChÊt dÎo, cßn gäi chung lµ nhùa. C¸c lo¹i nil«ng còng nh c¸c lo¹i nhựa có một đặc tính chung là không thÓ tù ph©n huû (kh«ng biÕn ®i ®©u ®-.

(131) îc). Kh«ng gièng nh chÊt th¶i giÊy vµ thùc vËt (b· chÌ, cuèng rau, vá qu¶…) chÊt dÎo kh«ng th bÞ c¸c c«n trïng vµ c¸c mÇm sèng kh¸c ph©n huû. NÕu không bị tiêu huỷ (đốt chẳng hạn) nó có thể tồn tại từ 20 đến hơn 5000 năm.. ?. V¨n b¶n nµy thuéc kiÓu lo¹i v¨n b¶n nµo ? - V¨n b¶n nhËt dông thuyÕt minh mét vấn đề khoa học tự nhiên. Em h·y ph©n tÝch bè côc cña v¨n b¶n?. 3. Bè côc. ?. ?. Em hãy cho biết nguồn gốc của ngày trái đất và thông điệp " một ngày không 6' dùng bao ni lông " ? - Bắt đầu một tổ chức bảo vệ môi trường của Mĩ khởi xướng và lấy ngày22/4 hàng năm là ngày trái đất.. 3 phÇn: - Đầu -> chủ đề nilông: Nguyªn nh©n sinh ra cña b¶n th«ng ®iÖp "Th«ng tin…" - Nh chúng ta đã biết -> ô nhiễm… đối với môi trờng: Ph©n tÝch t¸c h¹i cña viÖc sö dông bao b× nil«ng vµ nªu mét sè gi¶i ph¸p cho vËn động sử dụng bao bì nilông. - 3 c©u cuèi: Lêi kªu gäi II. Ph©n tÝch văn bản: 1. Nguồn gốc của ngày trái đất:. -Bắt đầu từ Mĩ lấy ngày 22/4 hàng năm là ngày trái đất. - Việt Nam tham gia vào năm 2000. 10' 2. Nguyªn nh©n và hậu quả. §äc phÇn 2 (bè côc) vµ th¶o luËn c©u ? HS Nguyªn nh©n c¬ b¶n (v× sao nãi) viÖc ? dïng bao b× ni l«ng cã thÓ g©y nguy h¹i đối với môi trờng và sức khoẻ con ngời ? - Dïng bao b× ni l«ng sÏ g©y nguy h¹i, « nhiÔm m«i trêng lµ do tÝnh kh«ng ph©n huû cña pla-xtic, t¹o ra hµng lo¹t t¸c h¹i.

(132) kh¸c:. VD: NH3 (a-m«-ni-¨c), CH4 (mª-tan), GV H2S (sun-fu-r¬)… - Hµng n¨m cã kho¶ng 100.000 con chim, thó biÓn chÕt do nuèt ph¶i tói ni l«ng, 90 con thó trong vên thó Corbetl (Ên §é) chÕt do ¨n ph¶i thøc ¨n thõa của khách tham quan đựng trong những hép nhùa. - Kh«ng Ýt ngêi trong ngµy 23 tÕt Quý Mùi (2003) đã vứt khá nhiều túi ni lông th¶ c¸ chÐp xuèng hå G¬m. HiÖn nay ë ViÖt Nam vµ thÕ giíi cã ? những biện pháp nào để xử lý túi ni l«ng. NhËn xÐt mÆt h¹n chÕ cña nh÷ng biÖn ph¸p Êy ? - Vøt bõa b·i xuèng c¸c nguån níc, vµo thùng rác công cộng, lên mặt đờng, vờn, chợ, sân, bãi công cộng dẫn đến tác hại. - Ch«n lÊp thµnh nh÷ng b·i lín -> t¸c h¹i nh trªn PT. - Đốt -> gây ra chất đi-ô-xin rất độc hại cho søc khoÎ con ngêi.. - BÈn, g©y víng, c¶n trë sù phân huỷ đất đai, làm xấu cảnh quan (sân, hè, đờng phè…) - Lẫn vào đất, cản trở quá tr×nh sinh trëng cña thùc vËt, xói mòn đất đồi núi. - Tắc cống, tắc đờng dẫn nớc th¶i, t¨ng kh¶ n¨ng óng ngËp. - Muçi ph¸t sinh, l©y truyÒn dÞch bÖnh. - Lµm chÕt sinh vËt trong s«ng, hå, biÓn - Bao ni l«ng mµu lµm « nhiÔm thùc phÈm - Đốt bao ni lông -> khí độc thải ra gây ngộ độc, cảm, ngÊt, ung th, dÞ tËt bÈm sinh - Rác đựng trong túi ni lông kÝn sÏ khã ph©n huû -> sinh ra các chất độc, thối, khai. - Gây ô nhiềm môi trường và ảnh hưởng tiêu cực tới đời sống sinh hoạt của con người và động thực vật..

(133) - T¸i chÕ còng gÆp nhiÒu khã kh¨n, nan gi¶i ViÖc xö lý bao b× ni l«ng hiÖn nay vÉn đang là vấn đề phức tạp và cha triệt để. GV So s¸nh toµn diÖn th× dïng tói ni l«ng lîi kh«ng b»ng h¹i. Trong khi cha lo¹i bỏ hoàn toàn đợc bao ni lông, cha có gi¶i ph¸p thay thÕ cã tÝnh thùc tiÔn kh¶ thi cao thì chỉ có thể đề ra những biện ph¸p h¹n chÕ sö dông. §äc phÇn 2. Bản thông điệp đã đa ra những biện 7' HS ph¸p cô thÓ nµo ? ?. Các biện pháp trên có thể thực hiện đợc kh«ng ? Muèn thùc hiÖn tèt cÇn cã thªm ? c¸c ®iÒu kiÖn g× ? - Lµ c¸c biÖn ph¸p hîp lý, kh¶ thi song cÇn cã ý thøc tù gi¸c, tr¸ch nhiÖm cao cña mçi ngêi th× nh÷ng biÖn ph¸p trªn còng chØ lµ nh÷ng lêi kªu gäi xu«ng trªn giÊy. Các biện pháp trên đã giải quyết tận gốc vấn đề cha ? Vì sao ? ? - Cha triệt để, cha giải quyết tận gốc vấn đề tốt nhất, triệt để nhất là tuyệt đối kh«ng s¶n xuÊt lo¹i bao b× nµy trªn thÕ giíi Em h·y liªn hÖ viÖc sö dông bao b× ni lông của bản thân và gia đình hiện nay? ? Cïng HS liªn hÖ, kiÓm ®iÓm trung thùc. Bản thông tin đã kết thúc bằng những GV lêi lÏ nh thÕ nµo ? ? §äc phÇn 3 - GV kÕt luËn. 2' HS. 3. Nh÷ng biÖn ph¸p h¹n chÕ dïng bao b× ni l«ng - Gi¶m thiÓu chÊt th¶i ni l«ng (giÆt ph¬i kh« dïng l¹i). - Kh«ng sö dông khi kh«ng cÇn thiÕt - Sử dụng giấy, lá… để thay thế (đặc biệt là khi gói thực phÈm). - Tuyªn truyÒn vÒ t¸c h¹i cña ni l«ng.. 4. ý nghĩa to lớn và trọng đại của vấn đề - Với lời kêu gọi chúng ta.

(134) Kh«ng nªn nghÜ r»ng mçi ngêi dïng mét Ýt, h¹n chÕ ch¼ng cã ý nghÜa g×. VÝ dụ 1 hộ gia đình sử dụng 1 bao 1 ngày 3' GV th× c¶ níc cã tíi 25 triÖu bao bÞ vøt vµo m«i trêng mçi ngµy -> b»ng 9 tû bao trªn n¨m. HS đọc ghi nhớ.. thấy được ý nghĩa to lớn. III. Tæng kÕt, ghi nhí. * Ghi nhí (SGK - 107). c. Cñng cè: (2') VB trªn thuéc kiÓu VB thuyÕt minh, vËy em h·y thö nªu lªn nh÷ng yªu cÇu cña kiÓu VB nµy ? Ý nghĩa của văn bản? - Nhận thức về tác dụng của một hành động nhỏ, có tính khả thi trong việc bảo vệ môi trường trái đất. d. Híng dÉn häc bµi:( 1') - Häc bµi, häc thuéc ghi nhí - ChuÈn bÞ cho tiÕt kiÓm tra v¨n: ¤n tËp - So¹n bµi nãi gi¶m nãi tr¸nh. Ngµy so¹n: 26/10/2011. Ngµy dạy:29/10/2011 Dạy lớp 8B.. TiÕt 40: Nãi gi¶m, nãi tr¸nh 1. Môc tiªu: - Hiểu được khái niệm, tác dụng của biện pháp nói giảm nói tránh. - Biết sử dụng biện pháp tu từ nói giảm nói tránh. a. Kiến thức: - Khái niệm nói giảm nói tránh. - Tác dụng của biện pháp tu từ nói giảm nói tránh. b. Kĩ năng: - Phân biệt nói giảm nói tránh với nói không đúng sự thật. - Sử dụng nói giảm nói tránh đúng lúc, đúng chỗ để tạo lời nói trang nhã, lịch sự. c. Thái độ: - Cã ý thøc vËn dông biÖn ph¸p nµy trong giao tiÕp khi cÇn thiÕt. 2. ChuÈn bÞ của GV và HS: a. Chuẩn bị của GV: - Nghiªn cøu tµi liÖu, so¹n gi¸o ¸n..

(135) b. Chuẩn bị của HS: - ¤n bµi, häc bµi, chuÈn bÞ bµi míi 3. Tiến trình bài dạy: a. KiÓm tra bài cũ:(3') Hái: §äc bµi viÕt cña em cã sö dông biÖn ph¸p nãi qu¸ (BT 5) * Giới thiệu bài: (1') Cô có ví dụ sau: Nó đã lên thiên đường rồi . Em hãy cho biết ý nghĩa của cụm từ "lên thiên đường "? - Có nghĩa là chết. Vậy với cách nói như vậy người ta gọi là gì ? để trả lời cho câu hỏi này hôm nay chúng ta học bài "nói giảm nói tránh ". b. Dạy nội dung bài mới: HOẠT ĐỘNG CỦA GV-HS GHI BẢNG 22' I. Nãi gi¶m nãi tr¸nh vµ t¸c dông cña nãi gi¶m nãi tr¸nh 1. VÝ dô HS đọc ví dụ ? Chú ý các từ đợc gạch chân, những từ ngữ đó có nghĩa là gì ? Tại sao ngời ta lại dùng cách nói đó ? - Đều chỉ cái chết. Nói nh thế để giảm nhẹ, để tránh đi phần nào sự đau buồn GV Cho VD kh¸c: - Cụ đã về với tổ tiên. - Chủ tịch Hồ Chí Minh đã từ trần. - Khi anh trở về làng, cha mẹ anh đã khuÊt nói c¶ (quy tiªn, ra ®i) HS §äc VD2 ? V× sao t¸c gi¶ dïng "bÇu s÷a" mµ kh«ng dïng mét tõ ng÷ kh¸c cïng nghÜa ? - §Ó tr¸nh th« tôc §äc VD 3 GV Cách nói nào nhẹ nhàng, tế nhị hơn đối ? víi ngêi nghe ? - C¸ch nãi thø 2 VËy thÕ nµo lµ nãi gi¶m nãi tr¸nh ? T¸c ? dông? 2.Bài học: Nãi gi¶m, nãi tr¸nh lµ mét biÖn ph¸p tu tõ dïng c¸ch diễn đạt tế nhị, uyển chuyển,.

(136) * Ghi nhí HS đọc ghi nhớ (trang 108). tr¸nh g©y c¶m gi¸c qu¸ ®au buån, ghª sî, nÆng nÒ, tr¸nh th« tôc, thiÕu lÞch sù. ? HS lµm viÖc c¸ nh©n vµ tr¶ lêi. ?. 16' II. LuyÖn tËp 1. Bµi 1 a. ®i nghØ b. chia tay nhau c. khiÕm thÞ d. cã tuæi e. t¸i gi¸ HS th¶o luËn nhãm (2') 2. Bµi 2 a2, ba, c1, d1, e2 HS đọc yêu cầu bài tập, chia thành 3 3. Bµi 3 nhãm trong vßng 2 phót, nhãm nµo ghi lên bảng đợc nhiều câu nói giảm nói tr¸nh th× th¾ng. - Bµi th¬ cña anh dë l¾m -> Bài thơ… cha đợc hay lắm - ¸o cña b¹n xÊu thÕ -> ChiÕc ¸o nµy kh«ng thËt phï hîp víi b¹n - Bµi v¨n cña em rÊt dë -> Em cÇn cè g¾ng h¬n n÷a. c. Cñng cè:(2’) ThÕ nµo lµ nãi gi¶m nãi tr¸nh, em h·y cho VD ? d. Híng dÉn häc bµi:(1’) - Häc bµi - Lµm bµi tËp Ngµy so¹n: 23/10/2011 Ngµy kiểm tra:25/10/2011Lớp 8B TiÕt 41: KiÓm tra v¨n 1. Môc tiªu bài kiểm tra: a. Kiến thức: - Kiểm tra, củng cố kiến thức của học sinh về các văn bản đã học. b. Kĩ năng: - Rèn kỹ năng viết, kỹ năng làm đề văn trắc nghiệm. c. Thái độ : - Có ý thức chuẩn bị chu đáo và nghiêm túc trong quá trình làm bài. 2. Nội dung đề:.

(137) GV phát đề cho HS, nhắc nhở cách làm bài. A. Phần tr¾c nghiÖm: Câu 1: Nhận định nào sau đây nói đúng nhất về chủ đề của văn bản "Tôi ®i häc" ? A. T« ®Ëm c¶m gi¸c trong s¸ng n¶y në trong lßng nh©n vËt "t«i" trong buổi đến trờng đầu tiên. B. T« ®Ëm c¶m gi¸c l¹ lÉm, sî sÖt cña nh©n vËt t«i. C. T« ®Ëm sù tËn t×nh vµ ©u yÕm cña nh÷ng ngêi lín nh ngêi mÑ, ông đốc… đối với những em bé lần đầu tiên đến trờng. D. T« ®Ëm niÒm vui síng h©n hoan cña nh©n vËt t«i vµ c¸c b¹n vµo ngµy khai trêng ®Çu tiªn. Câu 2: Nhận định nào sau đây nói đúng nhất về nội dung đoạn trÝch "Trong lßng mÑ" ? A. Chñ yÕu tr×nh bµy nçi ®au khæ cña mÑ bÐ Hång. B. Chủ yếu trình bày tâm địa độc ác của ngời cô bé Hồng. C. Sù hên tñi cña Hång khi gÆp mÑ. D. DiÔn biÕn t©m tr¹ng cña bÐ Hång. C©u 3: Qua sù miªu t¶ cña nhµ v¨n Ng« TÊt Tè, gi÷a cai lÖ vµ ngêi nhµ lý trëng cã ®iÓm g× gièng nhau nhÊt vÒ mÆt nh©n c¸ch ? A. Cïng lµ n«ng d©n. C. Cïng bÊt nh©n, tµn ¸c. B. Cïng lµm tay sai. D. Cïng ghÐt vî chång chÞ DËu. Câu 4: Tác phẩm Lão Hạc đợc viết theo thể loại nào ? A. TruyÖn dµi. C. TruyÖn võa. B. TruyÖn ng¾n. D. TiÓu thuyÕt. Câu 5: Nhận định nào nói đúng nhất ý nghĩa cái chết của lão Hạc: A. Là bằng chứng cảm động về tình phụ tử mộc mạc, giản dị nhng cao quý v« ngÇn. B. Gián tiếp tố cáo xã hội thực dân phong kiến đã đẩy ngời nông dân vµo hoµn c¶nh khèn cïng. C. Thể hiện lòng tự trọng và quyết tâm không rơi vào con đờng tha hoá. D. Cả 3 ý trên đều đúng. Câu 6: Các tác phẩm: "Tôi đi học"," Những ngày thơ ấu", "Tắt đèn", "Lão Hạc" đợc sáng tác vào thời kỳ nào ? A. 1900 - 1930 C. 1945 - 1954 B. 1930 - 1945 D. 1954 - 1975 B. Phần tù luËn: Gi¶ sö em lµ mét em bÐ hµng xãm gÇn nhµ L·o H¹c, em h·y kÓ l¹i cảnh đói khổ của Lão Hạc sau ngày lão bán chó và nói lên những cảm xóc cña em. 3. §¸p ¸n+Biểu điểm A. Tr¾c nghiÖm:(.

(138) C©u 1 2 §¸p ¸n A D C©u 7: HS tù béc lé. Ngµy so¹n: 24/10/2011. 3 C. 4 B. 5 D. 6 B. Ngµy dạy:26/10/2011 Dạy lớp 8B. TiÕt 42: LuyÖn nãi kÓ chuyÖn theo ng«i kÓ kÕt hîp miªu t¶VÀ biÓu c¶m 1. Môc tiªu: - Nắm chắc kiến thức về ngôi kể. - Trình bày đạt yêu cầu một câu chuyện có kết hợp sử dụng các yếu tố miêu tả và biểu cảm. a. Kiến thức: - Ngôi kể và tác dụng của việc thay đổi ngôi kể trong văn tự sự. - Sự kết hợp các yếu tố miêu tả và biểu cảm trong văn tự sự. - Những yêu cầu khi trình bày văn nói kể chuyện. b. Kĩ năng: - Kể được một câu chuyện theo nhiều ngôi kể khác nhau ; biết lựa chọn ngôi kể phù hợp với câu chuyện được kể. - Lập dàn ý một văn bản tự sự có sử dụng yếu tố miêu tả và biểu cảm. - Diễn đạt trôi chảy, gãy gọn, biểu cảm, sinh động câu chuyện kết hợp sử dụng các yếu tố phi ngôn ngữ. c. Thái độ: - Thái độ tích cực, tự tin trong khi trình bày bài nói. 2. ChuÈn bÞ của GV và HS: a. Chuẩn bị của GV: - Nghiªn cøu tµi liÖu, so¹n gi¸o ¸n. b. Chuẩn bị của HS: - ¤n bµi, häc bµi, chuÈn bÞ bµi míi 3. Tiến trình bài dạy: a. KiÓm tra bài cũ: GV kiÓm tra trong qu¸ tr×nh bµi häc (phÇn «n tËp vÒ ng«i kÓ) Giới thiệu bài (1') Từ kiến thức đã học về ngôi kể, về văn tự sự kết hợp miêu tả vµ biÓu c¶m, bµi h«m nay chóng ta sÏ luyÖn nãi mét bµi v¨n tù sù, miªu t¶, biÓu c¶m, bài nói sẽ giúp các em củng cố kiến thức đã học và rèn khả năng nói. b. Dạy nội dung bài mới: HOẠT ĐỘNG CỦA GV-HS GHI BẢNG.

(139) 9' ?. KÓ theo ng«i thø nhÊt lµ kÓ nh thÕ nµo? - Là ngời kể đứng ở vị trí một ngời tham gia vào câu chuyện hay một nhân vật, để kể lại câu chuyện đã xảy ra có liên quan đến mình hoặc đã đợc chứng kiến. VËy nh thÕ nµo lµ kÓ theo ng«i thø ba?. ?. ?. ?. ?. 1. ¤n tËp vÒ ng«i kÓ. Nªu t¸c dông cña mçi lo¹i ng«i kÓ trªn? - KÓ theo ng«i thø nhÊt sÏ gióp ngêi kÓ cã thÓ kÓ sù viÖc chi tiÕt, ch©n thùc, miªu tả sống động, dễ dàng bộc lộ đầy đủ cảm xúc, thái độ của bản thân đối với sự việc, nh©n vËt - KÓ theo ng«i thø 3, do vÞ trÝ ngoµi cuéc gióp ngêi kÓ kÓ sù viÖc kh¸ch quan, béc lộ thái độ khách quan hơn LÊy VD vÒ c¸ch kÓ chuyÖn theo ng«i 1 vµ 3 ë mét vµi t¸c phÈm hay ®o¹n trÝch văn tự sự đã học? - KÓ theo ng«i 1: L·o H¹c, t«i ®i häc, Trong lòng mẹ. - Ng«i 3: Tøc níc vỡ bờ, Cô bé bán diêm… Tại sao ngời ta phải thay đổi ngôi kể ? - Thay đổi ngôi kể giúp cho lời kể linh hoạt, cuốn hút, ngời kể bộc lộ đợc cảm xúc nhiều mặt, thái độ khác nhau của m×nh Lấy VD việc thay đổi ngôi kể trong một t¸c phÈm v¨n häc.. - KÓ theo ng«i thø 3 lµ ngêi kể đứng ở vị trí một ngời quan s¸t hoÆc chøng kiÕn c©u chuyÖn, nhng kh«ng tham gia vµo c©u chuyÖn, kÓ l¹i sù viÖc diễn ra cho ngời khác (độc gi¶, thÝnh gi¶) nghe; ngêi kÓ tù giÊu m×nh.. HS Cho HS đọc thầm đoạn trích "Tức nớc vỡ bê". 10' 2.Lập dàn ý kể chuyện: GV KÓ l¹i c©u chuyÖn trªn theo ng«i thø a. Sự việc: cuộc đối đầu giữa.

(140) ?. nhÊt? (trong khi kÓ chó ý miªu t¶ vµ biÓu c¶m). chị Dậu và bọn người nhà lý trưởng, cai lệ. - Nhân vật : chị Dậu. - Ngôi kể : ngôi thứ ba. b. Biểu cảm: - Van xin, nín nhịn, phẫn nộ. c. Miêu tả: d. tác dụng. e. Viết bài. 22' 3. LuyÖn nãi trªn líp Thấy tên cai lệ đùng đùng chạy đến chỗ chồng tôi nằm, tôi hốt hoảng vội đặt con xuống đất, chạy đến xin ông Êy tha cho. Nhng h¾n bÊt ngê bÞch lu«n vµo ngùc t«i vµ chöi, råi h¾n l¹i sÊn vµo c¹nh chồng tôi định trói anh ấy. Tôi không thể chịu đợc hơn n÷a míi nãi vµo mÆt h¾n: "Chång t«i ®au èm, «ng không đợc phép hành hạ". Kh«ng ngê tªn khèn n¹n t¸t vµo mÆt t«i lµm t«i cho¸ng váng. Trong lúc đó hắn lại nh¶y vµo c¹nh chång t«i. Con giun xÐo l¾m còng qu»n. T«i không thể kiềm chế đợc nữa, vµ t«i nhËn ra r»ng: Víi loµi sóc vËt nh nã, th× t«i kh«ng thể mềm mỏng van nài mãi đợc. Tôi nghiến răng chửi hắn, không để hắn kịp phản ứng, t«i tóm cæ Ên h¾n ra cöa lµm hắn ngã lăn quay. Còn tên ngời nhà lý trởng nữa, tôi đã túm ngay đợc gậy của hắn, gi»ng co mét lóc t«i bÊt ngê tóm tãc vµ dïng hÕt søc b×nh sinh l¼ng tªn khèn ng· nhµo ra thềm. Thật đáng đời cho.

(141) bän chóng. c. Cñng cè, luyện tập:(2’) ChuyÓn tõ ng«i kÓ thø 3 sang ng«i 1 nh vËy em thÊy cã sù kh¸c nhau ra sao? Muốn chuyển phải thay đổi những gì ? Người kể chuyện trong văn tự sự kể theo ngôi nào? A. Chỉ kể theo ngôi thứ nhất. B. Chỉ kể theo ngôi thứ 3. C. Có thể kết hợp ngôi thứ nhất với ngôi thứ 3. D. Cả A,B,C đều đúng. * Đáp án: d. Híng dÉn häc bµi:(1’) - Luyện nói ở nhà với đề trên - ChuÈn bÞ bµi: C©u ghÐp. Ngµy so¹n: 24/10/2011. Ngµy dạy:26/10/2011 Dạy lớp 8B. TiÕt 43: C©u ghÐp 1. Môc tiªu: - Nắm được đặc điểm của câu ghép, cách nối các vế câu ghép. - Biết sử dụng câu ghép phù hợp với yêu cầu giao tiếp a. Kiến thức: - Đặc điểm của câu ghép. - Cách nối các vế câu ghép. b. Kĩ năng: - Phân biệt câu ghép với câu đơn và câu mở rộng thành phần. - Sử dụng câu ghép phù hợp với hoàn cảnh giao tiếp. - Nối các vế của câu ghép theo yêu cầu c. Thái độ: - Båi dìng t×nh c¶m yªu thÝch tiÕng viÖt vµ bé m«n. 2. ChuÈn bÞ của GV và HS: a. Chuẩn bị của GV: - Nghiªn cøu tµi liÖu, so¹n gi¸o ¸n. b. Chuẩn bị của HS: - ¤n bµi, häc bµi, chuÈn bÞ bµi míi 3. Tiến trình bài dạy: a. KiÓm tra bài cũ: (4') ? T¸c dông cña biÖn ph¸p nãi gi¶m, nãi tr¸nh ? Cho VD.

(142) - Nãi gi¶m nãi tr¸nh tr¸nh g©y c¶m gi¸c qu¸ ®au buån, ghª sî, nÆng nÒ, tr¸nh th« tôc, mÊt lÞch sù. - VD: X¸c chÕt -> tö thi §i gi¶i -> tiÓu tiÖn ChÕt -> mÊt Giới thiệu bài(1')Ở bậc tiểu học chúng ta đã học nhiều loại câu như câu đơn, câu ghép...Nhưng để khắc sâu kiến thức hôm nay chúng ta cùng nhau tìm hiểu kĩ hơn nữa về câu ghép. b. Dạy nội dung bài mới: HOẠT ĐỘNG CỦA GV VÀ HS GHI BẢNG 14' I. §Æc ®iÓm cña c©u ghÐp * VÝ dô GV Gọi HS đọc đoạn trích trong SGK. GV Treo b¶ng phô nh÷ng c©u in ®Ëm trong SGK. ? Ph©n tÝch có ph¸p ? a. Tôi quên thế nào đợc những cảm giác C V C trong s¸ng Êy n¶y në trong lßng t«i nh mÊy V cành hoa tơi mỉm cời giữa đồng. C V b. Buæi mai … ®Çy s¬ng thu vµ giã l¹nh, mÑ. ?. C tôi âu yếm nắm tay tôi dẫn đi trên con đờng V lµng dµi vµ hÑp c. Cảnh vật xung quanh tôi đều thay đổi, v× C V chính lòng tôi đang có sự thay đổi lớn: C V H«m nay t«i ®i häc. C V Ph©n tÝch cÊu t¹o cña nh÷ng c©u cã 2 côm C-V trë lªn.

(143) ?. ?. - VDa: C©u cã nhiÒu côm C-V bao chøa nhau - VDc: C©u cã nhiÒu côm C-V kh«ng bao chøa nhau C©u b cã mÊy côm C-V ? Gäi lµ c©u ? - Có 1 cụm C-V -> câu đơn C©u a cã nhiÒu côm C-V bao chøa nhau gọi là câu dùng cụm C-V để mở rộng c©u. NÕu gäi c©u c lµ c©u ghÐp, hiÓu thÕ nµo lµ c©u ghÐp ?. -> C©u ghÐp lµ nh÷ng c©u do 2 hoÆc nhiÒu côm C-V kh«ng bao chøa nhau t¹o thµnh. Mỗi cụm C-V này đợc gọi là 1 vÕ c©u. C¸c vÕ (c¸c côm C-V) trong c©u ghÐp ®- 10' II. C¸ch nèi c¸c vÕ c©u ? ợc nối với nhau bằng từ gì ? Từ đó thuộc lo¹i tõ nµo ? - B»ng tõ v× vµ dÊm hai chÊm, v× lµ quan hÖ tõ Treo b¶ng phô 2 c©u: Hµng n¨m… tùu GV trêng; Nh÷ng ý tëng Êy… nhí hÕt. T×m c¸c côm C-V trong 2 c©u nµy ? ? Hai c©u cã ph¶i lµ 2 c©u ghÐp kh«ng ? ? V× sao ? - Lµ 2 c©u ghÐp v× cã h¬n 2 côm C-V kh«ng bao chøa nhau. Các vế trong 2 câu này đợc nối với nhau ? b»ng tõ g× ? - Vµ, v× Câu "Con đờng này tôi đã quen đi lại ? l¾m lÇn, nhng lÇn nµy tù nhiªn thÊy l¹" cã ph¶i c©u ghÐp kh«ng ? - Cã Các vế đợc nối bằng phơng tiện gì ? ? - B»ng quan hÖ tõ "nhng" Trong c©u: Khi hai ngêi lªn g¸c th× ? Giôn-xi đang ngủ, các vế đợc nối bằng từ g× ?.

(144) ?. - CÆp quan hÖ tõ: Khi … th× Hãy cho biết cách nối các câu ghép? - HS đọc ghi nhớ.. * Ghi nhí: SGK - 112. 12' III. LuyÖn tËp Gọi HS đọc yêu cầu bài 1 và gọi 2 HS 1. Bµi 1 GV lên bảng làm. C©u ghÐp: a. - ChÞ con cã ®i, u míi… su, thÇy DÇn… víi DÇn (nèi b»ng dÊu phÈy). - S¸ng ngµy… DÇn cã th¬ng kh«ng ? -> dÊu phÈy. - NÕu DÇn kh«ng bu«ng chÞ… «ng Êy trãi -> dÊu phÈy - U van DÇn, u l¹y DÇn -> dÊu phÈy. - Dần hãy để… chị nữa -> dÊu phÈy. b. - C« t«i cha døt c©u… kh«ng ra tiÕng -> dÊu phÈy - Gi¸ nh÷ng cæ tôc… gç (th×) t«i quyÕt… -> dÊu phÈy. (cã thÓ thay b»ng "th×") 2. Bµi 2 Cho HS thảo luận nhóm. Gọi đại diện a. Vì trời ma to nên đờng rất GV nhóm trả lời. tr¬n. b. NÕu Nam ch¨m häc th× nã sẽ thi đỗ. c. Tuy nhµ xa nhng B¾c vÉn ®i học đúng giờ. d. Kh«ng nh÷ng V©n häc giái mµ cßn rÊt khÐo tay. 3. Bài 4 Gọi cá nhân lên bảng làm. - Nó vừa được điểm khá đã GV huyênh hoang. - Nó càng cố cãi thì mặt càng đỏ. c. Cñng cè, luyện tập:(3’) Câu ghép khác với câu đơn nh thế nào? Có những cách nào để nối các vế trong câu ghép ? Nêu đặc điểm của câu ghép ?.

(145) Dòng nào dưới đây nói đúng nhất về câu ghép? A. Là câu chỉ có 1 cụm chủ - vị làm nòng cốt câu. B. Là câu có 2 cụm chủ - vị và chúng không bao chứa nhau. C. Là câu có 3 cụm chủ - vị và chúng bao chứa nhau. * Đáp án: B d. Híng dÉn hs häc bµi:(1’) - Häc bµi, thuéc ghi nhí - Lµm BT 3. - ChuÈn bÞ bµi: T×m hiÓu chung về v¨n b¶n thuyÕt minh.. Ngµy so¹n: 26/10/2011. Ngµy dạy:29/10/2011 Dạy lớp 8B. TiÕt 44: T×m hiÓu chung vÒ v¨n b¶n thuyÕt minh 1. Môc tiªu: Nắm được đặc điểm, vai trò, tác dụng của văn bản thuyết minh. a. Kiến thức: - Đặc điểm của văn bản thuyết minh. - Ý nghĩa, phạm vi sử dụng của văn bản thuyết minh. - Yêu cầu của bài văn thuyết minh ( về nội dung, ngôn ngữ,…) b. Kĩ năng: - Nhận biết văn bản thuyết minh; phân biệt văn bản thuyết minh và các kiểu văn bản đã học trước đó. - Trình bày các tri thức có tính chất khách quan, khoa học thông qua những tri thức của môn Ngữ văn và các môn học khác. c. Thái độ: - Ham häc hái, kh¸m ph¸ sù viÖc. 2. ChuÈn bÞ của GV và HS: a. Chuẩn bị của GV: - Nghiªn cøu tµi liÖu, so¹n gi¸o ¸n. b. Chuẩn bị của HS: - ¤n bµi, häc bµi, chuÈn bÞ bµi míi 3. Tiến trình bài dạy: a. KiÓm tra bài cũ: (2') - GV kiÓm tra sù chuÈn bÞ cña HS. Giới thiệu bài (1')* Thế nào là văn bản thuyết minh, văn bản này đợc dùng trong nh÷ng trêng hîp nµo ? để trả lời cho câu hỏi này chúng ta cùng tìm hiểu bài học hôm nay. b. Dạy nội dung bài mới: HOẠT ĐỘNG CỦA GV-HS GHI BẢNG.

(146) 14'. I. Vai trß và đặc điểm chung cña v¨n b¶n thuyÕt minh 1. V¨n b¶n thuyÕt minh trong đời sống con ngời. HS §äc c¸c v¨n b¶n a, b, c ? Mçi v¨n b¶n tr×nh bµy, giíi thiÖu, gi¶i thÝch ®iÒu g× ? - V¨n b¶n a: Nªu râ lîi Ých riªng cña c©y dõa B×nh §Þnh. - V¨n b¶n b: Gi¶i thÝch vÒ t¸c dông cña chất diệp lục đối với màu xanh đặc trng cña l¸ c©y - V¨n b¶n c: Giíi thiÖu HuÕ víi t c¸ch lµ mét trung t©m v¨n ho¸, nghÖ thuËt lớn của Việt Nam - nơi có những đặc điểm riêng rất độc đáo. ? Trong thùc tÕ, khi nµo ta dïng c¸c lo¹i văn bản đó ? - Khi cÇn cã nh÷ng hiÓu biÕt kh¸ch quan về đối tợng (SV - SV - SK - NV) thì ta dùng đọc. ? H·y kÓ thªm mét vµi v¨n b¶n cïng lo¹i? - CÇu Long Biªn - mét chøng nh©n lÞch sö, th«ng tin vÒ ngµy…, «n dÞch thuèc l¸… V¨n b¶n thuyÕt minh lµ lo¹i v¨n b¶n nh ? thÕ nµo ?. Th¶o luËn: C¸c v¨n b¶n trªn cã thÓ xem 14' HS lµ v¨n b¶n tù sù, v¨n b¶n miªu t¶ - biÓu c¶m hay nghÞ luËn kh«ng ? T¹i sao ? Gîi ý: V¨n b¶n tù sù tr×nh bµy sù viÖc, diÔn. - V¨n b¶n thuyÕt minh lµ kiÓu v¨n b¶n th«ng dông trong mäi lĩnh vực đời sống nhằm cung cấp tri thức về đặc điểm, nguyªn nh©n, tÝnh chÊt cña c¸c hiÖn tîng vµ sù vËt trong thiªn nhiªn, x· héi. 2. §Æc ®iÓm chung cña v¨n b¶n thuyÕt minh.

(147) GV biến, nhân vật, ở đây có các nội dung đó ? kh«ng ? - Kh«ng. V¨n b¶n miªu t¶ tr×nh bµy chi tiÕt cô thÓ cho ta cảm nhận đợc sự việc, con ngời, ? ë ®©y cã nh thÕ kh«ng ? - Ở ®©y chñ yÕu lµm cho ngêi ta hiÓu. V¨n b¶n nghÞ luËn tr×nh bµy yªu cÇu, luËn ®iÓm ë ®©y cã luËn ®iÓm kh«ng ? ? - Kh«ng, ë ®©y chØ cã kiÕn thøc. Do đó đây là kiểu văn bản khác, văn b¶n thuyÕt minh. GV §Æc ®iÓm chung cña v¨n b¶n a, b, c lµ g× ? ? - Đều trình bày đặc điểm tiêu biểu của sù vËt - hiÖn tîng. + VD: C©y dõa: th©n, l¸, níc, cïi, sä nh thÕ nµo ? + L¸ c©y: TÕ bµo, ¸nh s¸ng, sù hÊp thô ¸nh s¸ng nh thÕ nµo ? + HuÕ: c¶nh s¾c, c¸c c«ng tr×nh kiÕn tróc, c¸c mãn ¨n… nh thÕ nµo ? §Æc ®iÓm chung cña v¨n b¶n thuyÕt minh lµ g× ? ? - Cung cÊp nh÷ng tri thøc khách quan về đối tợng để ngời đọc hiểu đúng đắn và đầy đủ về đối tợng, không có h cÊu, tëng tîng vµ tr¸nh béc lé c¶m xóc chñ quan. ?. Các văn bản trên đã thuyết minh về đối tîng b»ng nh÷ng ph¬ng thøc nµo ? - Tr×nh bµy, giíi thiÖu, gi¶i thÝch. Ngôn ngữ có đặc điểm gì ?. ? HS đọc ghi nhớ SGK HS đọc yêu cầu BT1 10'. - Ng«n ng÷ ph¶i râ rµng, chÝnh x¸c, chÆt chÏ vµ hÊp dÉn * Ghi nhí: SGK - 117 II. LuyÖn tËp 1. Bµi 1 Lµ 2 v¨n b¶n thuyÕt minh v×.

(148) HS đọc yêu cầu BT2. a. Cung cÊp kiÕn thøc lÞch sö b. Cung cÊp kiÕn thøc sinh vËt. 2. Bµi 2 - V¨n b¶n "Th«ng tin vÒ…" lµ v¨n b¶n nhËt dông, thuéc kiÓu v¨n nghÞ luËn. - PhÇn néi dung thuyÕt minh trong v¨n b¶n nµy cã t¸c dông nãi râ t¸c h¹i cña ni l«ng.. GV §©y lµ VD tèt cho viÖc sö dông yÕu tè thuyÕt minh trong v¨n nghÞ luËn c. Cñng cè, luyện tập:(3’) Thế nào là văn bản thuyết minh ? Văn bản thuyết minh có những đặc điểm gì? Trong các văn bản đã học sau đây, văn bản nào có sử dụng yếu tố thuyết minh một cách rõ nét? A. Hai cây phong. B. Chiếc lá cuối cùng. C. Thông tin về ngày trái đất năm 2000. * Đáp án:C d. Híng dÉn hs häc bµi:(1’) - Häc bµi - Lµm BT3,4 - ChuÈn bÞ bµi: ¤n dÞch, thuèc l¸ Ngµy so¹n: 30/11/2011. Ngµy dạy:01/11/2011 Dạy lớp 8B. TiÕt 45 ¤n dÞch, thuèc l¸ 1. Môc tiªu: - Biết cách đọc, hiểu, nắm bắt các vấn đề xã hội trong một văn bản nhật dụng; - Có thái độ quyết tâm phòng chống thuốc lá. - Thấy được sức thuyết phục bởi sự kết hợp chặt chẽ phương thức lập luận và thuyết minh trong văn bản. a. Kiến thức: - Mối nguy hại ghê gớm toàn diện của tệ nghiện thuốc lá đối với sức khỏe con người và đạo đức xã hội. - Tác dụng của việc kết hợp các phương thức biểu đạt lập luận và thuyết minh trong văn bản. b. Kĩ năng: - Đọc, hiểu một văn bản nhật dụng đề cập đến một vấn đề xã hội bức thiết..

(149) - Tích hợp với phần tập làm văn để tập viết bài văn thuyết minh một vấn đề của đời sống xã hội. c. Thái độ: - Kh«ng sö dông thuèc l¸, phª ph¸n viÖc sö dông thuèc l¸. 2. ChuÈn bÞ của GV và HS: a. Chuẩn bị của GV: - Nghiªn cøu tµi liÖu, so¹n gi¸o ¸n. b. Chuẩn bị của HS: - ¤n bµi, häc bµi, chuÈn bÞ bµi míi. 3. Tiến trình bài dạy: a. KiÓm tra bài cũ: (3') - GV kiÓm tra vở soạn của HS. Giới thiệu bài (1')* Thuốc lá là một chủ đề thờng xuyên đợc đề cập đến trên các phơng tiện thông tin đại chúng. Ngày càng có nhiều công trình nghiên cứu phân tích tác hại của tệ nghiện thuốc lá và khói thuốc lá đối với đời sống con ngời… b. Dạy nội dung bài mới: HOẠT ĐỘNG CỦA GV-HS GHI BẢNG 8' I. §äc vµ t×m hiÓu chung 1. §äc GV Gọi 2 HS đọc văn bản ? Em hiÓu «n dÞch, nic«tin, vi ph¹m lµ g×? - Dựa vào chú thích. 2. Bè côc ? V¨n b¶n cã thÓ chia lµm mÊy phÇn ? Néi dung chÝnh cña tõng phÇn ? 4 phÇn - Phần 1: Đầu đến "nặng hơn cả AIDS" TÇm quan träng vµ tÝnh chÊt nghiªm trọng của vấn đề. - Phần 2: Đến "sức khoẻ cộng đồng" Cái cách mà thuốc lá đã và đang đe doạ sức khoÎ vµ tÝnh m¹ng loµi ngêi. - PhÇn 3: §Õn "nªu g¬ng xÊu" Nªu t¸c hại của khói thuốc đối với cả những ngời kh«ng hót - PhÇn 4: So s¸nh t×nh h×nh hót thuèc l¸ ë ViÖt Nam víi c¸c níc ¢u - Mü 22' II. Ph©n tÝch ? Em hiểu nh thế nào về đầu đề của văn b¶n "¤n dÞch, thuèc l¸" ? - ¤n dÞch: ChØ chung c¸c lo¹i bÖnh nguy hiÓm, l©y lan réng lµm chÕt ngêi hµng loạt trong một thời gian nhất định. Từ.

(150) nµy thêng dïng lµm tiÕng chöi rña, nh "đồ ôn dịch". GV "¤n dÞch, thuèc l¸" cã 2 nghÜa: - ChØ dÞch thuèc l¸ - Chỉ thái độ nguyền rủa, tẩy chay dịch bÖnh nµy. ? Cã thÓ söa thµnh "¤n dÞch thuèc l¸" hoặc "Thuốc lá là một loại ôn dịch" đợc kh«ng ? T¹i sao ? - §æi nh vËy néi dung kh«ng sai nhng tÝnh chÊt biÓu c¶m kh«ng râ b»ng khi dïng dÊu phÈy gi÷a côm tõ «n dÞch thuốc lá: Tỏ thái độ nguyền rủa và gây chú ý cho ngời đọc. ? V× sao cã thÓ gäi ®©y lµ mét v¨n b¶n thuyÕt minh ? - V× néi dung v¨n b¶n lµ c¸c tri thøc vÒ t¸c h¹i cña thuèc l¸. 1. T¸c h¹i cña thuèc l¸ ?. ?. ?. Tác hại của thuốc lá đợc thuyết minh trªn nh÷ng ph¬ng diÖn nµo ? - Phơng diện sức khoẻ, đạo đức cá nhân và cộng đồng. §o¹n v¨n nµo thuyÕt minh vÒ t¸c h¹i cña thuèc l¸ trªn ph¬ng diÖn søc khoÎ? §¹o đức ? - §o¹n v¨n: "Ngµy tríc -> qu¶ lµ mét téi ¸c". - Đoạn văn: "Bố và anh -> vào con đờng ph¹m ph¸p". Theo dâi ®o¹n v¨n thuyÕt minh t¸c h¹i của thuốc lá đối với sức khoẻ con ngời, cho biết: Sự huỷ hoại của thuốc lá đối với sức khoẻ con ngời đợc phân tích trên nh÷ng chøng cí nµo ?. - Khãi thuèc l¸ chøa nhiÒu chất độc thấm vào cơ thể ngời hót: + ChÊt h¾c Ýn lµm tª liÖt c¸c l«ng mao ë vßm häng, phÕ qu¶n, nang phæi… g©y ho hen, viªm phÕ qu¶n, ung th, vßm häng, phæi. + ChÊt «xit cacbon thÊm vµo.

(151) m¸u kh«ng cho tiÕp nhËn «xi -> søc khoÎ gi¶m sót. + ChÊt nic«tin lµm co th¾t các động mạch, gây bệnh huyÕt ¸p cao, nhåi m¸u c¬ tim, cã thÓ tö vong… - Khói thuốc lá còn đầu độc nh÷ng ngêi xung quanh. GV Hä còng cã thÓ bÞ ®au tim m¹ch, ung th, đẻ non, thai yếu. - Đây là những chứng cớ khoa học, đợc ph©n tÝch vµ minh ho¹ b»ng c¸c sè liÖu thèng kª nªn cã søc thuyÕt phôc cao. Nh vậy mức độ tác hại của thuốc lá đối ? víi søc khoÎ nh thÕ nµo ?. Theo dõi đoạn văn thuyết minh về ảnh hGV ởng xấu của thuốc lá đối với đạo đức con ngêi, cho biÕt: Nh÷ng th«ng tin næi bËt cña ®o¹n v¨n ? nµy lµ g× ? - Tû lÖ thanh thiÕu niªn hót thuèc ë c¸c thµnh phè lín níc ta ngang víi c¸c thµnh phè ¢u - Mü. §Ó cã tiÒn hót thuèc sang -> trém c¾p. - Từ nghiện thuốc lá có thể dẫn đến nghiÖn ma tuý. Tác giả đã sử dụng thủ pháp gì ? Mục ? đích ? - Sử dụng phơng pháp so sánh, để cảnh báo nạn đua đòi hút thuốc ở nớc nghèo nh Việt Nam, từ đó nảy sinh ra các tệ n¹n kh¸c ë thanh thiÕu niªn níc ta. Từ đó cho thấy thuốc lá có tác hại nh thế ? nào đối với đạo đức con ngời ?. - Huû ho¹i nghiªm träng søc khoÎ con ngêi, lµ nguyªn nh©n cña nhiÒu c¸i chÕt bÖnh.. - Huû ho¹i lèi sèng, nh©n c¸ch con ngêi, nhÊt lµ thanh thiÕu niªn. 2. KiÕn nghÞ chèng thuèc l¸ PhÇn cuèi v¨n b¶n cung cÊp th«ng tin vÒ.

(152) ?. vấn đề gì ? - ChiÕn dÞch chèng thuèc l¸ Nªu nh÷ng viÖc lµm cô thÓ cña mét sè n? íc trong chiÕn dÞch chèng thuèc l¸ ? - VÝ dô ë BØ: ChØ trong vµi n¨m… T¸c gi¶ so s¸nh níc ta víi c¸c níc ch©u ? ¢u ra sao ? - Nớc ta còn nghèo vậy mà đua đòi… Khi nªu kiÕn nghÞ chèng thuèc l¸, t¸c ? giả đã bày tỏ thái độ nh thế nào ? - Cæ vò chiÕn dÞch chèng thuèc l¸, tin ë sù chiÕn th¾ng cña chiÕn dÞch nµy. Em hiểu gì về thuốc lá sau khi đọc văn ? b¶n nµy ? Khi nãi vÒ hiÓm ho¹ thuèc l¸, t¸c gi¶ dÉn ? lời Trần Hng Đạo, lời dẫn này đợc dùng víi dông ý g× ? - C¶nh b¸o thuèc l¸ lµ thø kÎ thï nguy hiÓm, muèn chiÕn th¾ng nã cÇn hµnh động bền bỉ, quyết tâm. GV Gọi HS đọc nghi nhớ .. 5'. III. Tæng kÕt:. 3'. * Ghi nhí: SGK - 122 IV. LuyÖn tËp. ?. Em dự định sẽ làm gì trong chiến dịch chèng thuèc l¸ réng kh¾p hiÖn nay ? - HS tự do phát biểu ý kiến chủ quan. c. Củng cố: (2’) Qua bài học em nhận thấy tác hại của thuốc lá ntn ? d. Híng dÉn häc bµi:(1’) - Häc bµi - Làm BT 2, đọc BT1 - ChuÈn bÞ bµi: "C©u ghÐp" ( tiếp theo). Ngµy so¹n: 31/10/2011. Ngµy dạy:02/11/2011 Dạy lớp 8B. TiÕt 46: C©u ghÐp (TiÕp theo) 1. Môc tiªu:.

(153) Nắm chắc quan hệ ý nghĩa giữa các vế câu của câu ghép. a. Kiến thức: - Mối quan hệ về ý nghĩa giữa các vế câu ghép. - Cách thể hiện quan hệ ý nghĩa giữa các vế câu ghép. b. Kĩ năng: - Xác định quan hệ ý nghĩa giữa các vế của câu ghép dựa vào văn cảnh hoặc hoàn cảnh giao tiếp. - Tạo lập tương đối thành thạo câu ghép phù hợp với yêu cầu giao tiếp. c. Thái độ: - Từ nhận thức đúng, HS thêm yêu tiếng việt và bộ môn. 2. ChuÈn bÞ của GV và HS: a. Chuẩn bị của GV: - Nghiªn cøu tµi liÖu, so¹n gi¸o ¸n. b. Chuẩn bị của HS: - ¤n bµi, häc bµi, chuÈn bÞ bµi míi 3. Tiến trình bài dạy: a. KiÓm tra bài cũ: (5') *Hái: ThÕ nµo lµ c©u ghÐp ? §Æt c©u ghÐp víi cÆp quan hÖ tõ "NÕu … th×" *Đáp án: Câu ghép là những câu do hai hoặc nhiều cụm C-V không bao chứa nhau tạo thành. Mỗi cụm từ C-V này được gọi là một vế câu. - Đặt câu ví dụ: Nếu bạn không đến thì tôi sẽ đi một mình. * Giới thiệu bài (1')Tiết trước chúng ta đã tìm hiểu vai trò và đặc điểm chung của câu ghép, cách nối các vế câu, hôm nay ta tìm hiểu tiếp mối quan hệ ý nghĩa giữa các vế của câu ghép. b. Dạy nội dung bài mới: HOẠT ĐỘNG CỦA GV-HS. GHI BẢNG 20' I. Quan hÖ ý nghÜa gi÷a c¸c vÕ c©u 1 Ví dụ:. GV Treo bảng phụ vớ dụ SGK, HS đọc. ? Xác định các cụm C-V ? - CN: TiÕng viÖt cña chóng ta, t©m hån … ta, đời sống cuộc đấu tranh của nhân d©n ta. - VN: Đẹp, rất đẹp, cao quý… ? Quan hÖ ý nghÜa gi÷a c¸c vÕ trong c©u ghÐp nµy lµ quan hÖ g× ? - Quan hÖ nh©n - qu¶ ?. Trong quan hÖ nh©n qu¶, c©u ghÐp thêng. * Nh÷ng quan hÖ tõ thêng gÆp lµ: - Quan hÖ nh©n - qu¶.

(154) sö dông nh÷ng quan hÖ tõ nµo ? - V×… nªn, hái v× … cho nªn, së dÜ … lµ v× GV Vớ dụ: Nếu bạn không đến thì tôi… một m×nh ? Quan hÖ ý nghÜa gi÷a 2 vÕ ? HS ChÐp ví dụ vµo vë. ? Ngoµi nÕu … th× cßn sö dông nh÷ng cÆp quan hÖ tõ nµo ? ?. ?. §Æt c©u víi cÆp quan hÖ tõ "tuy … nhng" - Tuy nó không cao lớn, đẹp trai nhng nó häc rÊt giái. Quan hÖ ý nghÜa gi÷a 2 vÕ lµ ?. - Quan hÖ ®iÒu kiÖn (gi¶ thiÕt) - kÕt qu¶. - Quan hÖ t¬ng ph¶n ?. §Ó thÓ hiÖn quan hÖ t¬ng ph¶n, c©u ghÐp thêng sö dông nh÷ng cÆp quan hÖ tõ hoÆc quan hÖ tõ nµo ? - Nhng, song, mÆc dï … nhng ? §Æt c©u víi cÆp quan hÖ tõ "ch¼ng nh÷ng … mµ ? GV Cho HS đọc vớ dụ c (BT1) ? Quan hÖ ý nghÜa gi÷a c¸c vÕ ? ?. ? ?. - Quan hÖ t¨ng tiÕn. Ngoµi "ch¼ng nh÷ng … mµ" c©u ghÐp còn sử dụng cặp quan hệ từ nào khác để thÓ hiÖn quan hÖ t¨ng tiÕn. - Kh«ng nh÷ng … mµ, kh«ng chØ … mµ §Æt c©u ghÐp víi quan hÖ tõ "hay" ? - CËu thÝch häc v¨n hay thÝch häc to¸n? Quan hÖ ý nghÜa gi÷a 2 vÕ ? - Quan hÖ lùa chän. ?. ? ?. Tìm các từ thờng đợc dùng nối 2 vế trong c©u ghÐp cã quan hÖ lùa chän - Hay, hoÆc, hay lµ… Đọc câu e (BT1) xác định quan hệ ý nghÜa gi÷a 2 vÕ cña c©u thø nhÊt ? Đặt câu với quan hệ từ "và" xác định quan hÖ ý nghÜa ? (HoÆc: c©u "Cã giã m¸t d©ng ngËp bÇu. - Quan hÖ tiÕp nèi.

(155) trêi vµ cã n¾ng Êm d©ng trµn lßng ngêi". Hai vÕ cã quan hÖ ý nghÜa g× ? §îc nèi b»ng tõ nµo ?) ? Đọc câu a (BT1) xác định quan hệ ý nghÜa gi÷a c¸c vÕ cña c©u ? - VÕ 1 vµ 2: Nh©n - qu¶ - VÕ 2 vµ 3: Gi¶i thÝch GV Cho c©u: "ChÞ võa khãc võa d¾t con sang nhµ NghÞ QuÕ". ? Quan hÖ ý nghÜa gi÷a 2 vÕ ?. - Quan hÖ bæ sung. - Quan hÖ gi¶i thÝch. - Quan hệ đồng thời 2. Bài học: GV Gọi HS đọc ghi nhớ * Ghi nhí: SGK - 123 15' II. LuyÖn tËp 1. Bµi 2 ? Xác định các câu ghép ? a. (Khi) trêi xanh th¼m (th×) biÓn còng… - (Khi) trêi d¶i m©y tr¾ng nh¹t (th×)… - (Khi) trêi ©m u … (th×) biÓn x¸m xÞt… b. C¸c vÕ trong mçi c©u ghÐp ? Xác định quan hệ ý nghĩa giữa các vế trên đều có quan hệ điều kiện c©u trong mçi c©u ghÐp ? - kÕt qu¶ ? ýc - Không nên tách thành những câu đơn, v× chóng cã quan hÖ vÒ ý nghÜa kh¸ chÆt chÏ vµ tinh tÕ. 2. Bµi 3 HS Đọc yêu cầu BT 3. - XÐt vÒ mÆt lËp luËn, mçi c©u HS thảo luận nhóm. Đại diện lên trình ghÐp tr×nh bµy mét viÖc mµ bày. L·o H¹c nhê «ng gi¸o. NÕu t¸ch mçi vÕ c©u trong tõng câu ghép thành một câu đơn thì không đảm bảo đợc tính m¹ch l¹c cña lËp luËn. - XÐt vÒ gi¸ trÞ biÓu hiÖn, t¸c giả cố ý viết câu dài để tái hiÖn c¸ch kÓ lÓ "dµi dßng" cña L·o H¹c. c. Cñng cè:(3’).

(156) Nªu nh÷ng quan hÖ tõ thêng gÆp gi÷a c¸c vÕ c©u ghÐp ? d. Híng dÉn häc bµi ở nhà:(1’) - Häc bµi: Lµm BT4 - ChuÈn bÞ bµi: "Ph¬ng ph¸p thuyÕt minh". ============================================================= Ngµy so¹n: 1/11/2011. Ngµy dạy:02/11/2011 Dạy lớp 8B. TiÕt 47: Ph¬ng ph¸p thuyÕt minh 1. Môc tiªu: Nâng cao hiểu biết và vận dụng các phương pháp thuyết minh trong việc tạo lập văn bản. a. Kiến thức: - Kiến thức về văn bản thuyết minh ( trong cụm các bài học về văn bản thuyết minh đã học và sẽ học ). - Đặc điểm, tác dụng của các phương pháp thuyết minh. b. Kĩ năng: - Nhận biết và vận dụng các phương pháp thuyết minh thông dụng. - Rèn luyện khả năng quan sát để nắm bắt được bản chất của sự vật. - Tích lũy và nâng cao tri thức đời sống. - Phối hợp sử dụng các phương pháp thuyết minh để tạo lập văn bản thuyết minh theo yêu cầu. - Lựa chọn phương pháp phù hợp như định nghĩa, so sánh, phân tích, liệt kê để thuyết minh về nguồn gốc, đặc điểm công dụng của đối tượng c. Thái độ: - Có suy nghĩ đúng đắn về yêu cầu đối với thể loại văn thuyết minh. 2. ChuÈn bÞ của GV-và HS: a. Chuẩn bị của GV: - Nghiªn cøu tµi liÖu, so¹n gi¸o ¸n. b. Chuẩn bị của HS: - ¤n bµi, häc bµi, chuÈn bÞ bµi míi 3. Tiến trình bài dạy: a. KiÓm tra bài cũ: (5') * Câu hỏi: Thế nào là văn bản thuyết minh ? Văn bản thuyết minh có đặc điểm gì? * Đáp án: - Văn bản thuyết minh là văn bản cung cấp tri thức về đặc điểm, tình c¶m, nguyªn nh©n… cña sù vËt, hiÖn tîng b»ng ph¬ng thøc tr×nh bµy, giíi thiÖu, gi¶i thÝch..

(157) - Tri thức trong văn bản thuyết minh đòi hỏi khách quan, xác thực, hữu ích. - Ng«n ng÷ trong v¨n b¶n thuyÕt minh cÇn chÝnh x¸c, râ rµng, hÊp dÉn. * Giới thiệu bài (1')Tiết trước chúng ta đã tìm hiểu vai trò của thuyết minh và đối tượng thuyết minh. Hôm nay chúng ta cùng nhau đi tìm hiểu phương pháp thuyết minh. b. Dạy nội dung bài mới: HOẠT ĐỘNG CỦA GV-HS GHI BẢNG 25' I. Tìm hiểu các phương pháp thuyết minh GV Các em đã đọc một số văn bản thuyết 1. Quan sát học tập, tích luỹ minh: "C©y dõa B×nh §Þnh", "T¹i sao l¸ tri thức để làm bài văn c©y cã mµu xanh lôc", "HuÕ", "Khëi thuyết minh nghĩa Nông Văn Vân", "Con giun đất". ? Vậy em h·y cho biÕt c¸c v¨n b¶n trªn đã sử dụng những loại tri thức gì ? - "HuÕ" b»ng tri thøc v¨n ho¸ - lÞch sö. - "T¹i sao l¸ c©y cã mµu xanh lôc", "Con giun đất": Tri thức khoa học. - "Khëi nghÜa Nông Văn Vân": Tri thøc lÞch sö. - "C©y dõa Bình Định": Tri thøc vÒ sù vËt. ? Làm thế nào để ngời viết có các tri thức Êy? -> Ph¶i quan s¸t, häc tËp, tích luỹ kiến thức về đối tợng ? §Ó lµm g× ? cÇn thuyÕt minh. - §Ó t×m hiÓu sù vËt - hiÖn tîng cÇn thuyết minh, để nắm đợc bản chất, đặc trng của chúng, để thuyết minh cho đúng, để tránh sa vào trình bày các biểu hiÖn kh«ng tiªu biÓu, kh«ng quan träng. §ã chÝnh lµ vai trß cña quan s¸t, hiÖn tGV îng, tÝch luü khi viÕt v¨n b¶n thuyÕt minh. Em hiÓu quan s¸t nghÜa lµ g× ? ? - Quan s¸t kh«ng chØ lµ nh×n, xem mµ còn phải xét để phát hiện đặc điểm tiêu biÓu cña sù vËt. B»ng tëng tîng, suy luËn cã thÓ cã tri ? thức để làm bài văn thuyết minh đợc.

(158) kh«ng ? Chóng ta cã thÓ tÝch luü kiÕn thøc vÒ ? đối tợng bằng những cách nào ? - Quan sát sự vật, đọc sách báo, tra cứu tõ ®iÓn, tham quan, t×m hiÓu qua nh÷ng ngêi hiÓu biÕt… ChuyÓn ý: vËy ngêi ta cã nh÷ng ph¬ng GV pháp nào để thuyết minh ? Để nêu bật đặc điểm bản chất, tiêu biểu ? cña sù vËt - hiÖn tîng, ngêi ta thêng sö dông c¸c ph¬ng ph¸p thuyÕt minh nµo ? Treo bảng phụ vớ dụ SGK, HS đọc, GV GV gạch đối tợng thuyết minh. Sau đối tợng đợc thuyết minh, thờng có ? tõ g× ? - Tõ "lµ". Sau tõ "lµ" ngêi ta cung cÊp mét kiÕn ? thøc nh thÕ nµo ? - KiÕn thøc kh¸i qu¸t, tiªu biÓu, chÝnh xác về đối tợng thuyết minh. Câu văn định nghĩa thờng đứng ở đâu ? trong ®o¹n v¨n thuyÕt minh ? Nã cã vai trß g× ? - §øng ®Çu ®o¹n v¨n, gi÷ vai trß giíi thiÖu. Phơng pháp nêu định nghĩa - giải thích GV thêng quy sù vËt vµo lo¹i cña nã vµ chØ ra đặc điểm, công dụng riêng của nó, thờng sử dụng từ 'là". Em hãy dùng 1 câu định nghĩa về sách ? trong bµi v¨n thuyÕt minh vÒ s¸ch ? - S¸ch lµ ph¬ng tiÖn gi÷ g×n vµ truyÒn b¸ kiÕn thøc - Sách là đồ dùng thiết yếu đối với học sinh Ti vi lµ g× ? ? - Lµ ph¬ng tiÖn gi¶i trÝ, cËp nhËt th«ng tin, tri thøc… §äc VD trªn b¶ng phô (VD1). 2. Ph¬ng ph¸p thuyÕt minh. a. Phơng pháp nêu định nghÜa, gi¶i thÝch..

(159) ? ?. ? ? ? ?. ?. Đoạn văn đã liệt kê những gì về đối tợng thuyết minh ? - GV g¹ch ch©n (liÖt kª t¸c dông cña tõng bé phËn cña c©y dõa) Liệt kê nh vậy để làm gì ? - §Ó lµm râ lîi Ých nhiÒu mÆt cña dõa §äc VD2 trªn b¶ng phô. Đoạn văn đã liệt kê những gì ? - Nh÷ng t¸c h¹i kh¸c nhau cña ni l«ng LiÖt kª nh vËy cã t¸c dông g× ? - Làm cho ngời đọc thấy rõ những tác h¹i to lín nhiÒu mÆt cña ni l«ng. Tác dụng của phương pháp liệt kê là gì? -> Phơng pháp liệt kê giúp ngời đọc hiÓu s©u s¾c, toµn diÖn vµ cã Ên tîng vÒ nội dung đợc thuyết minh.. §äc ®o¹n v¨n trªn b¶ng phô. HS Tác giả đã đa ra VD nào về chiến dịch ? chèng thuèc l¸ ? - ë BØ… Nªu VD nh vËy cã t¸c dông g× ? ? - §Ó lÊy dÉn chøng cô thÓ vÒ viÖc xö phạt những ngời… để chứng minh sự thật là có những nớc trên thế giới đã ph¹t nÆng nh÷ng ngêi vi ph¹m… §äc VD. HS Đoạn văn đã cung cấp những số liệu nào ? ? - Kh«ng khÝ: dìng khÝ 20%, th¸n khÝ 3% - 1 ha cá hÊp thô 900kg th¸n khÝ, nh¶ 600kg dìng khÝ/ngµy. NÕu kh«ng dïng nh÷ng sè liÖu nµy cã ? thÓ lµm s¸ng tá vai trß cña cá hay kh«ng ? - Kh«ng. §äc VD trªn b¶ng phô. HS So s¸nh diÖn tÝch cña Th¸i B×nh D¬ng ? với các đại dơng khác có tác dụng gì? - Làm nổi bật độ lớn của Thái Bình D-. b. Ph¬ng ph¸p liÖt kª. c. Ph¬ng ph¸p nªu vÝ dô. d. Ph¬ng ph¸p dïng sè liÖu (con sè).

(160) e. Ph¬ng ph¸p so s¸nh. ¬ng. §äc: "¤n dÞch thuèc l¸ ®e do¹ søc khoÎ HS vµ tÝnh m¹ng loµi ngêi cßn nÆng h¬n c¶ AIDS". - "Nếu giặc đánh nh vũ bão thì không đáng sợ, đáng sợ là giặc gặm nhấm nh t»m ¨n d©u". So s¸nh trong nh÷ng c©u trªn cã t¸c ? dông g×? - Lµm næi bËt t¸c h¹i (sù nguy hiÓm cña n¹n dÞch thuèc l¸). Văn bản "Huế" đã giới thiệu thành phố ? HuÕ ë nh÷ng mÆt nµo ? - Thiên nhiên, cảnh quan, lịch sử đấu tranh, v¨n ho¸ - nghÖ thuËt… Víi HuÕ - 1 t¸c phÈm cã khÝa c¹nh tèt GV đẹp cần thuyết minh thì ngời ta đã chia ra từng bộ phận, từng mặt để thuyết minh vÒ HuÕ. Theo em, đối với những đối tợng đơn ? gi¶n, kh«ng phøc t¹p, kh«ng cã nhiÒu bé phËn cÊu t¹o th× cã cÇn ta ph¶i ph©n tích, phân loại ra để thuyết minh không? Víi nh÷ng lo¹i sù vËt nh thÕ nµo th× míi cần phân loại, phân tích ra để thuyết ? minh ? - Dựa vào nghi nhớ SGK.. HS đọc yêu cầu BT1, 2 thảo luận (6'). g.Ph¬ng ph¸p ph©n lo¹i, ph©n tÝch. 11'. * Ghi nhí III. LuyÖn tËp 1. Bµi 1, 2 - (Phạm vi tìm hiểu vấn đề cña v¨n b¶n "«n dÞch, thuèc l¸"). * V¨n b¶n «n dÞch t×mhiÓu t¸c hại của thuốc lá trên các phơng diện: Sức khoẻ, đạo đức, x· héi. * §· dïng ph¬ng ph¸p: So sánh đối chiếu, phân tích tõng t¸c h¹i, nªu sè liÖu, nªu.

(161) VD. c .Cñng cè:(2’) Ngời ta thờng dùng những phơng pháp nào để thuyết minh rõ, hấp dẫn về sự vật - hiện tîng ? d. Híng dÉn häc bµi:(1’) - Häc bµi: Lµm BT 3, 4 - ChuÈn bÞ bµi:Tr¶ bµi kiÓm tra văn. Bµi tËp lµm v¨n sè 2. ====================================================== Ngµy so¹n: 02/11/2011. Ngµy dạy:05/11/2011 Dạy lớp 8A.. TiÕt 48: Tr¶ bµi kiÓm tra v¨n Bµi tËp lµm v¨n sè 2 1. Môc tiªu : a. Kiến thức: - Gióp HS «n tËp vÒ kiÓu v¨n b¶n tù sù kÕt hîp víi miªu t¶ vµ biÓu cảm, củng cố kiến thức về một số văn bản đã học. b. Thái độ: - Rút được kinh nghiệm cho những bài kiểm tra sau. c. Kĩ năng: - KiÓm tra kÕt qu¶ lµm bµi cña m×nh, tự sửa được lỗi. 2. ChuÈn bÞ của GV và HS: a. Chuẩn bị của GV: - ChÊm bµi, so¹n gi¸o ¸n. b. Chuẩn bị của HS: - ¤n bµi. 3. Tiến trình bài dạy: a. KiÓm tra bài cũ: (không) b. Dạy nội dung bài mới: * Giới thiệu bài (1')Tiết học này chúng ta sẽ cùng nhau nhìn nhận đánh giá những ưu khuyết điểm mà chúng ta đã đạt được và chưa làm được ở bài kiểm tra văn và bà itập làm văn số 2. * Tr¶ bµi: 1. Tr¶ bµi kiÓm tra v¨n: GV cho HS nêu lại câu hỏi, lựa chọn đáp án, đánh giá và kết luận câu tr¶ lêi: C©u 1 2 3 4 5 6 §¸p ¸n A D C B D B.

(162) * Phần tự luận: HS nêu lại đề bài. ? Theo em để giải quyết đề bài này ta cần đảm bảo những nội dung gì ? - Kể đợc một cách xúc động những hoàn cảnh sống của lão Hạc mà em đã chứng kiến (gia đình sau khi lão bán chó). - Kết hợp miêu tả sinh động về lão Hạc hay về ngôi nhà lão… - Thể hiện đợc tình cảm yêu thơng, thông cảm sâu sắc của bản thân đối với ông l·o. * GV đọc mẫu 1 bài của HS cho lớp nghe. 2. Tr¶ bµi tËp lµm v¨n sè 2: a. Đề bài: Hãy kể về một ngày trong gia đình em. b. Xác định yêu cầu của đề: - ThÓ lo¹i: V¨n tù sù kÕt hîp miªu t¶ vµ biÓu c¶m. - Phạm vi kể: 1 ngày bình thờng ở gia đình. c. Dµn ý: - Nh đã nêu trong tiết 35, 36. d. NhËn xÐt: * ¦u ®iÓm: - Đa số các em đã xác định đợc yêu cầu của đề, làm bài đúng hớng. - Một số bài viết đã biết kết hợp khéo léo miêu tả và biểu cảm. - Một số bài khá lu loát, mạch lạc, trình bày đẹp. - Sè lçi chÝnh t¶ Ýt h¬n. * Nhîc ®iÓm: - NhiÒu em ch÷ viÕt xÊu, tr×nh bµy cÈu th¶. - Một số em viết sơ sài, cha có sự đầu t, đào sâu suy nghĩ. - Lçi chÝnh t¶. - NhiÒu em cha biÕt kÕt hîp yÕu tè miªu t¶, biÓu c¶m. e. GV đọc bài khá nhất cho HS nghe. f. Ch÷a lçi: - GV ph¸t bµi cho HS, gäi ®iÓm. - Yêu cầu HS trao đổi bài với nhau, chữa lỗi trong bài của bạn. c. Củng cố: (2') - Qua tiết trả bài em rút ra được những kinh nghiệm gì cho bản thân ? d. Híng dÉn häc bµi:(1') - Xem l¹i bµi kiÓm tra. - ChuÈn bÞ bµi: "Bµi to¸n d©n sè". ================================================== Ngµy so¹n: 05/11/2011. Ngµy dạy:08/11/2011 Dạy lớp 8B.

(163) TiÕt 49 V¨n b¶n Bµi to¸n d©n sè 1. Môc tiªu: - Biết đọc, hiểu một văn bản nhật dụng. - Hiểu được việc hạn chế sự bùng nổ và gia tăng dân số là đòi hỏi tất yếu của sự phát triển loài người. - Thấy được sự kết hợp của phương thức tự sự với lập luận tạo nên sự thuyết phục của bài viết. -Thấy được a. Kiến thức: - HS nắm đợc cần phải hạn chế sự gia tăng dân số, đó là con đờng "tån t¹i hay kh«ng tån t¹i" cña loµi ngêi. - Thấy đợc cách viết nhẹ nhàng, kết hợp kể chuyện với lập luận trong viÖc thÓ hiÖn néi dung bµi viÕt. b. Thái độ: - Thấy được việc cần thiết của việc kế hoạch hoá gia đình. c. Kĩ năng : - Phân tích, tổng hợp dữ liệu. 2. ChuÈn bÞ của GV-và HS: a. Chuẩn bị của GV: - Nghiªn cøu tµi liÖu, so¹n gi¸o ¸n. b. Chuẩn bị của HS: - ¤n bµi, häc bµi, chuÈn bÞ bµi míi 3. Tiến trình bài dạy: a. KiÓm tra bài cũ: (2') GV treo b¶ng phô: ? V¨n b¶n «n dÞch, thuèc l¸ cã sù kÕt hîp chÆt chÏ gi÷a 2 ph¬ng thøc t¹o lËp v¨n b¶n nµo ? A. ThuyÕt minh vµ tù sù (C). LËp luËn vµ thuyÕt minh B. Tù sù vµ biÓu c¶m D. BiÓu c¶m vµ thuyÕt minh b. Dạy nội dung bài mới: * Giới thiệu bài (1') Có câu nói cửa miệng: Con đàn cháu đống, có nếp có tẻ, trời sinh voi trời sinh cỏ… phản ánh quan niệm quý ngời, cần ngời, mong đẻ nhiều con trong gia đình và xã hội nông nghiệp cổ truyền, nhng cũng từ quan niệm ấy dẫn đến tập quán sinh đẻ tự do, vô kế hoạch, dẫn đến dân số nớc ta tăng nhanh vào loại đầu bảng trên thế giới, dẫn đến đói nghèo, lạc hậu; đã từ lâu, chúng ta cố tìm mọi cách để giải bài toán hóc búa bài toán dân số. Vậy bài toán ấy thực chất nh thế nào ? HOẠT ĐỘNG CỦA GV-HS TG GHI BẢNG 8' I. §äc vµ t×m hiÓu chung 1. §äc v¨n b¶n.

(164) GV Nªu yªu cÇu: §äc to, râ rµng, nhÊn m¹nh nh÷ng dÉn chøng ®a ra vÒ tØ lÖ t¨ng d©n sè. GV Đọc mẫu 1 đoạn - gọi HS đọc - nhận xÐt. GV Ngoµi c¸c chó thÝch trong SGK, c¸c em cÇn hiÓu: "Chµng Adam vµ nµng £va" theo kinh thánh của đạo thiên chúa, đó là cặp vợ chồng đầu tiên trên trái đất đợc chúa tạo ra và sai xuống trần gian để h×nh thµnh vµ ph¸t triÓn loµi ngêi. - Tån t¹i hay kh«ng tån t¹i: Lµ c©u nãi næi tiÕng cña nhµ v¨n H¨m-lÐt trong vë bi kÞch H¨m-lÐt cña V.Xechxpia (Anh) §äc kü chó thÝch 3. HS Theo em cã thÓ gäi "Bµi to¸n…" lµ v¨n ? b¶n nhËt dông kh«ng ? V× sao ? - Lµ v¨n b¶n nhËt dông v× v¨n b¶n nµy đề cập đến một vấn đề thời sự cấp thiết của nhân loại: Vấn đề gia tăng dân số và hiÓm ho¹ cña nã. Hãy xác định các đoạn văn tơng ứng với ? 3 phÇn më bµi, th©n bµi, kÕt bµi. Nªu ý chÝnh mçi phÇn ? ? - 3 phÇn: + MB: Tõ ®Çu -> s¸ng m¾t ra: Nªu vÊn đề dân số và KHHGĐ. + TB: §Õn "« thø 31 cña bµn cê": Lµm rõ vấn đề gia tăng dân số và KHHGĐ. + KB: Còn lại: Bày tỏ thái độ về vấn đề nµy, kªu gäi loµi ngêi cÇn h¹n chÕ sù gia t¨ng d©n sè.. ?. Vấn đề chính mà tác giả muốn đặt ra trong v¨n b¶n nµy lµ g× ? - Sự gia tăng dân số đáng lo ngại của thế giíi - NÕu kh«ng h¹n chÕ t¨ng d©n sè th× con ngêi sÏ tù lµm h¹i chÝnh m×nh. Trong phÇn ®Çu cña v¨n b¶n, t¸c gi¶ nãi. 2. ThÓ lo¹i, bè côc. - V¨n b¶n nhËt dông - 3 phÇn. II. Phân tích v¨n b¶n. 4'. 1. Nêu vấn đề dân số và kế hoạch hoá gia đình.

(165) ?. ?. ?. ?. ?. ?. ?. "Tôi bỗng sáng mắt ra". Vậy điều gì đã lµm t¸c gi¶ s¸ng m¾t ra ? - Chính là một vấn đề rất hiện đại mới đặt ra gần đây: Vấn đề dân số KHHGĐ, thế mà nghe xong bài toán cổ, tác giả bỗng thấy đúng là vấn đề ấy dờng nh đã đợc đặt ra từ thời cổ đại, cách ®©y hµng ngh×n n¨m. Theo dâi phÇn më bµi: Theo t¸c gi¶, bµi toán dân số thực chất là vấn đề gì ?. VËy em thÊy §¶ng vµ nhµ níc ta ®ang kêu gọi mỗi gia đình thực hiện KHH nh thÕ nµo? - Mçi cÆp vî chång chØ nªn cã tõ 1 - 2 con T¸c gi¶ nãi: "T«i bçng s¸ng m¾t ra, s¸ng… ra" ë ®©y ý nãi lµ g× ? - NghÜa lµ chît hiÓu ra, nhËn ra b¶n chÊt của vấn đề nh là đợc giác ngộ chân lý §ã lµ c¸ch nãi b»ng h×nh ¶nh Èn dô tîng trng. T¸c gi¶ s¸ng m¾t ra v× ®iÒu g× ? C¸ch vµo bµi cña t¸c gi¶ ? T¸c dông ? - C¸ch vµo bµi nhÑ nhµng, tù nhiªn, th©n mật, nh trao đổi với ngời đọc đến khi tạo đợc sự gần gũi, lôi cuốn sự chú ý của ngời đọc.. 4'. 2. Nêu vấn đề dân số - Bµi to¸n d©n sè thùc chÊt lµ vấn đề dân số và KHHGĐ (sinh đẻ có kế hoạch). 12' 3. Chøng minh, gi¶i thÝch Theo dâi phÇn th©n bµi: Em cã thÓ tãm vấn đề xung quanh bài toán t¾t bµi to¸n cæ nh thÕ nµo ? cæ - Bµi to¸n h¹t thãc t¨ng theo cÊp sè nh©n, víi c«ng béi lµ 2: NghÜa lµ nÕu « 1 đặt 1 hạt thóc thì ô 2 3 4 5 6 7 8 2 4 8 16 32 64 128.

(166) -> Cứ thế đến ô 64, tổng số thóc thu đuợc có thể phủ khắp bề mặt trái đất. Và nh vậy có chàng trai nào đủ thóc để xếp đủ 64 ô trong bàn cờ không ? ? - Không, vì đó là số thóc khủng khiếp mà không một ngời nào dù giàu có đến mấy, có thể có đợc T¸c gi¶ dÉn chøng c©u chuyÖn nµy nhằm mục đích gì ? ? - So s¸nh víi sù gia t¨ng d©n sè. Chó ý cña ngêi viÕt ®a ra bµi to¸n cæ nh mét c©u chuyÖn ngô ng«n ®Çy th«ng GV minh, trí tuệ, cốt để dẫn đến việc so s¸nh víi sù gia t¨ng d©n sè cña loµi ngêi. Mở đầu vấn đề dân số bằng 1 câu chuyÖn kÐn rÓ nh vËy cã ý nghÜa g× ? ? - C©u chuyÖn kÐn rÓ cña nhµ th«ng th¸i đợc kể trong văn bản vừa gây tò mò, hấp dẫn ngời đọc, vừa mang lại một kết luËn bÊt ngê: Tëng sè thãc Êy Ýt ho¸ ra cã thÓ phñ kÝn… - Câu chuyện là tiền đề để tác giả so s¸nh víi sù bïng næ vµ gia t¨ng d©n sè. VËy t¹i sao tõ bµi to¸n h¹t thãc, t¸c gi¶ lại liên hệ đến vấn đề dân số ? ? -> Vì có sự tơng đồng - Ban đầu theo kinh thánh trái đất chỉ có 2 ngời và nếu coi mỗi gia đình sinh 2 con (công bội là 2) thì đến 1995 dân số thÕ giíi lµ 5,63 tû. Theo t¸c gi¶ nÕu coi d©n sè thÕ giíi t¨ng theo cÊp sè nh©n, c«ng béi lµ 2 gièng ? nh trong bµi to¸n cæ, th× con sè nµy (5,63 tỷ) đã ở ô thứ bao nhiêu của bàn cê ? - 30. Đó là với điều kiện mỗi gia đình chỉ có HS 2 con và đã trừ đi tỷ lệ tử vong, nếu GV kh«ng con sè nµy cßn cao h¬n. Theo tác giả, đến năm 2015 dân số thế. -> Theo t¸c gi¶, tõ khi khai thiên… đến 1995 dân số thế giíi t¨ng nh thÕ nµo ? (Ban ®Çu -> 1995) 2 ngêi -> 5,63 tû (« 30).

(167) ?. giíi lµ bao nhiªu ? T¬ng øng víi « thø bao nhiªu trªn bµn cê ?. ?. Qua nh÷ng sè liÖu nµy, em cã nhËn xÐt g× vÒ sù gia t¨ng d©n sè trªn hµnh tinh cña chóng ta? (Ban ®Çu chØ cã 2 ngêi). Từ bài toán cổ hạt thóc, tác giả nói đến vấn đề gia tăng dân số. Em thấy cách ? dẫn dắt vấn đề của tác giả nh thế nào? -> DÔ hiÓu -> dÔ thuyÕt phôc, nhÑ nhµng. Nếu coi mỗi gia đình chỉ sinh 2 con (c«ng béi lµ 2) th× d©n sè thÕ giíi GV (1995) lµ 5,63 tû. Trên thực tế có phải gia đình nào cũng chØ sinh 2 con ? ? - Kh«ng. Trong phÇn tiÕp theo cña v¨n b¶n, t¸c giả đã đa ra những số liệu nào về tỷ lệ ? sinh con cña (mét sè níc) phô n÷ trªn thÕ giíi ?. Những con số này đều hơn 2 -> việc phấn đấu để mỗi gia đình có 1 - 2 con là GV mét chØ tiªu rÊt khã thùc hiÖn. T¸c gi¶ muèn nãi ®iÒu g× khi ®a ra nh÷ng con sè nµy ? ? Các nớc đợc kể tên trên đây thuộc châu lôc nµo ? ? - Ch©u Phi, ch©u Á. Qua nh÷ng con sè nµy (vµ b»ng sù hiÓu biÕt cña m×nh) em cã nhËn xÐt g× vÒ sù. -> 2015 7 tû (« 31). - Tốc độ gia tăng dân số thế giíi hÕt søc nhanh chãng.. - Nªpan: 6,3 con/phô n÷ - Ru-an-®a: 8,1 con/phô n÷ - Tandania: 6,7 con/phô n÷ - Ma®agaxca: 6,6, con/phô n÷ - Ên §é: 4,5 con/phô n÷ - ViÖt Nam: 3,7 con/phô n÷. - Tû lÖ sinh trªn thÕ giíi cßn rÊt cao..

(168) ?. gia t¨ng d©n sè ë c¸c ch©u lôc nµy ?. B»ng sù hiÓu biÕt cña m×nh, em rót ra kÕt luËn g× vÒ mèi quan hÖ gi÷a d©n sè ? vµ sù ph¸t triÓn kinh tÕ - x· héi ? - Kinh tÕ - x· héi ë ch©u Phi, ch©u Á cßn chËm ph¸t triÓn, møc sèng thÊp, trong khi tû lÖ sinh con cao. D©n sè t¨ng nhanh cµng c¶n trë qu¸ tr×nh ph¸t triÓn kinh tÕ - x· héi. D©n sè thÕ giíi n¨m 2015 lµ 7 tû -> « thứ 1, điều đó gợi cho em suy nghĩ gì ? ? §äc phÇn kÕt bµi Em hiÓu nh thÕ nµo vÒ nh÷ng c©u cuèi HS trong v¨n b¶n ? ? - Nếu con ngời sinh sôi trên trái đất theo cấp số nhân của bài toán cổ thì đến một lúc sẽ không còn đất sống.. Tại sao tác giả nói: Đó là con đờng "tồn tại hay không tồn tại của chính loài ng? ời" (diện tích đất có sinh sôi nảy nở thªm kh«ng ?) - Muốn sống, con ngời cần có đất đai, đất đai không sinh ra, mà con ngời ngày mét nhiÒu thªm -> con ngêi muèn tån t¹i ph¶i biÕt ®iÒu chØnh, h¹n chÕ sù gia tăng dân số. Đây là vấn đề nghiêm túc vµ sèng cßn cña nh©n lo¹i. Em học tập đợc gì về cách lập luận của t¸c gi¶ trong v¨n b¶n nµy ? ? - Trình bày theo ý hiểu. Văn bản đã kết hợp những phơng thức HS biểu đạt nào để nêu bật vấn đề dân số ? ? V¨n b¶n nµy ®em l¹i cho em nh÷ng hiÓu biÕt g× ? ?. - Tû lÖ sinh ë ch©u Phi vµ ch©u Á cßn rÊt cao.. - Tû lÖ nghÞch víi sù ph¸t triÓn kinh tÕ - x· héi. - D©n sè t¨ng nhanh lµ nguy cơ đối với con ngời. 4'. 4. Lêi kªu gäi (lêi c¶nh b¸o). - Muốn còn đất sống, phải sinh đẻ có kế hoạch để kìm chÕ sù gia t¨ng d©n sè trªn toµn cÇu.. 4'. III. Tæng kÕt - Cách lập luận chặt chẽ, đơn gi¶n, dÔ hiÓu, dÔ thuyÕt phôc - LËp luËn kÕt hîp thuyÕt.

(169) Gọi HS đọc ghi nhí: SGK - 132. minh vµ biÓu c¶m - Báo động về nguy cơ bùng næ vµ gia t¨ng d©n sè thÕ giíi, nhÊt lµ ë c¸c níc chËm ph¸t triÓn. * Ghi nhí: SGK - 132. GV IV. LuyÖn tËp:(3') 1. Em có suy nghĩ gì về sự gia tăng dân số ở địa phơng em và tác động của nó tới đời sống kinh tế, văn hoá ? 2. GV treo bảng phụ: Câu 2 phần đọc thêm, giải thích ? TÝnh tõ n¨m 2000 -> 9/2003: T¨ng bao nhiªu vµ gÊp kho¶ng bao nhiªu lÇn sè d©n cña ViÖt Nam hiÖn nay. c. Củng cố:(2') Trong hiện tại và tơng lai, em tự thấy cần phải làm gì để góp phần thực hiện tốt chính sách dân số của nhà nớc ở địa phơng mình. d. Hướng dẫn học và làm bài: (1') - Học bài cũ. - Chuẩn bị bài "Dấu ngoặc đơn và dấu hai chấm". ================================================= Ngµy so¹n: 06/11/2010. Ngµy dạy:09/112010 Dạy lớp 8B. Tiết 50: Dấu ngoặc đơn - dấu hai chấm 1. Môc tiªu: a. Kiến thức: - HS hiểu đợc công dụng của dấu ngoặc đơn và dấu hai chấm. b. Kĩ năng: - BiÕt sö dông chóng trong khi t¹o lËp v¨n b¶n. c. Thái độ: - Giúp HS có ý thức thái độ khi sử dụng dấu ngoặc đơn và dấu hai chấm có ý nghĩa. 2. ChuÈn bÞ của GV-và HS: a. Chuẩn bị của GV: - Nghiªn cøu tµi liÖu, so¹n gi¸o ¸n, bảng phụ. b. Chuẩn bị của HS: - ¤n bµi, häc bµi, chuÈn bÞ bµi míi 3. Tiến trình bài dạy: a. KiÓm tra bài cũ: (4').

(170) *Câu hái: C¸c vÕ cña c©u ghÐp thêng cã quan hÖ g× ? §Æt c©u víi cÆp tõ "Cµng… cµng" * Đáp án: - Các vế của câu ghép có quan hệ ý nghĩa với nhau khá chặt chẽ. Những quan hệ thường gặp là : quan hệ nguyên nhân, quan hệ điều kiện ( giả thiết ), quan hệ tương phản, quan hệ tăng tiến, quan hệ lựa chọn, quan hệ bổ sung, quan hệ tiếp nối, quan hệ đồng thời, quan hệ giải thích. Ví dụ: Mẹ càng chiều, nó càng được thể. b. Dạy nội dung bài mới: * Giới thiệu bài (1')Dấu ngoặc đơn, dấu hai chấm có những chức năng tác dụng gì ? chúng ta dùng trong trường hợp nào ? cần phải sử dụng ra sao ? để trả lời cho câu hỏi này chúng ta cùng tìm hiểu bài học hôm nay. HOẠT ĐỘNG CỦA GV-HS TG GHI BẢNG 10' I. Dấu ngoặc đơn 1. VÝ dô: HS §äc VD trªn b¶ng phô ? Dấu ngoặc đơn trong những đoạn trích trên đợc dùng để làm gì ? - Để đánh dấu phần chú thích a. §¸nh dÊu phÇn gi¶i thÝch thªm b. §¸nh dÊu phÇn thuyÕt minh thªm c. §¸nh dÊu phÇn bæ sung thªm -> Dấu ngoặc đơn dùng để đánh dấu phần chú thích (giải thÝch, thuyÕt minh, bæ sung thªm) ? Nếu bỏ phần trong dấu ngoặc đơn thì ý nghÜa c¬ b¶n cña nh÷ng ®o¹n trÝch trªn có thay đổi không ? - Không vì khi đặt một phần nào đó trong dấu ngoặc đơn thì ngời viết đã coi đó là phần chú thích, nhằm cung cấp th«ng tin kÌm thªm, chø nã kh«ng thuéc phÇn nghÜa c¬ b¶n. GV Nãi thªm vÒ trêng hîp dïng dÊu ( ) víi dÊu ? vµ dấu ! 2. Bài học: GV Gọi HS đọc ghi nhớ sgk. * Ghi nhí: SGK - 134 ? §äc VD trªn b¶ng phô 12' II. DÊu hai chÊm ? Dấu hai chấm đợc dùng để làm gì ? (a) 1. VÝ dô.

(171) a. Đánh dấu lời đối thoại. ?. H×nh ¶nh ®i kÌm dÊu g× ? b. Báo trước lời dẫn trực tiếp. c. Báo trước phần giải thích cho phần trước đó.. Đọc ghi nhớ sgk. HS. ? GV. ? GV. HS đọc yêu cầu của BT 1. Gọi 2 HS lên bảng làm.. 15'. HS đọc yêu cầu BT2 Gọi 2 HS lên bảng làm.. Cho HS thảo luận nhóm BT 4. GV Cử đại diện trả lời. HS. ?. c. Cñng cè: Nêu công dụng của dấu ngoặc đơn, dấu 2' hai chÊm ? d. Híng dÉn häc bµi và làm bài ở nhà: - Häc bµi 1' - Lµm BT 3, 5, 6 - ChuÈn bÞ bµi: §Ò v¨n thuyÕt minh. -> Dấu hai chấm dùng để: - Đánh dấu lời đối thoại (dïng víi dÊu g¹ch ngang) hay lêi dÉn trùc tiÕp (dïng víi dÊu ngoÆc kÐp) - §¸nh dÊu phÇn gi¶i thÝch, thuyÕt minh cho 1 phÇn tríc đó. 2. Bài học: * Ghi nhí: SGK - 135 III. LuyÖn tËp 1. Bµi 1 a. §¸nh dÊu phÇn gi¶i thÝch ý nghĩa của các cụm từ đứng trớc b. §¸nh dÊu phÇn thuyÕt minh nhằm giúp ngời đọc hiÓu râ trong 2290m cÇu cã tÝnh c¶ phÇn cÇu dÉn 2. Bµi 2 a. §¸nh dÊu phÇn gi¶i thÝch b. Đánh dấu lời đối thoại và phÇn thuyÕt minh néi dung mµ DÕ Cho¾t khuyªn DÕ MÌn 3. Bµi 4 - §îc, khi thay nghÜa c©u c¬ bản không đổi, nhng phần trong dấu ngoặc đơn chỉ còn t¸c dông kÌm thªm. - NÕu viÕt: "Phong Nha gåm: §éng Kh« vµ §éng Níc" th× kh«ng thÓ thay dÊu hai chÊm b»ng dÊu ( ).

(172) ========================================================== Ngµy so¹n: 06/11/2010. Ngµy dạy:09/11/2010 Dạy lớp 8B. TiÕt 51: §Ò v¨n thuyÕt minh vµ c¸ch lµm bµi v¨n thuyÕt minh 1. Môc tiªu: a. Kiến thức: - HS hiểu đề văn và cách làm bài văn thuyết minh. b. Thái độ: - Nghiêm túc và có ý thức học hỏi, tích luỹ tri thức để viết bài văn thuyết minh. c. Kĩ năng: - Nhận biết đề văn thuyết minh. 2. ChuÈn bÞ của GV-và HS: a. Chuẩn bị của GV: - Nghiªn cøu tµi liÖu, so¹n gi¸o ¸n, bảng phụ. b. Chuẩn bị của HS: - ¤n bµi, häc bµi, chuÈn bÞ bµi míi 3. Tiến trình bài dạy: a. KiÓm tra bài cũ: (4') *Câu hái: §Ó cã tri thøc viÕt bµi v¨n thuyÕt minh ta ph¶i lµm g× ? Cã nh÷ng phơng pháp nào để thuyết minh ? * Đáp án: - Người viết phải quan sát tìm hiểu sự vật, hiện tượng cần thuyết minh, nhất là phải nắm bắt được bản chất, đặc trưng của chúng, để tránh sa vào trình bày các biểu hiện không tiêu biểu, không quan trọng. - Có những phương pháp thuyết minh: nêu định nghĩa, giải thích, liệt kê, nêu ví dụ, dùng số liệu, so sánh, phân tích, phân loại... b. Dạy nội dung bài mới: * Giới thiệu bài (1') Đề văn thuyết minh thờng nêu những vấn đề gì ? Có những cách nào để làm bài văn thuyết minh ? Để trả lời cho cõu hỏi này chỳng ta cựng nhau đi tìm hiểu bài học hôm nay. HOẠT ĐỘNG CỦA GV-HS. TG. GHI BẢNG I. §Ò v¨n thuyÕt minh vµ c¸ch lµm bµi v¨n thuyÕt minh 10' 1. §Ò v¨n thuyÕt minh.

(173) ? ?. HS đọc các đề văn trong SGK Các đề văn nêu lên cái gì ? - Nêu đối tợng thuyết minh §Ò v¨n thuyÕt minh cã thÓ gåm nh÷ng lo¹i nµo ?. - Nêu đối tợng. - Con ngời, đồ vật, di tích, con vật, thực vật, món ăn, đồ ch¬i, lÔ tÕt… ?. ?. Làm sao em biết đó là đề văn thuyết minh ? - Vì đề không yêu cầu kể chuyện, miêu t¶, biÓu c¶m, chØ yªu cÇu giíi thiÖu, thuyÕt minh, gi¶i thÝch. Em hãy thử ra một số đề văn thuyết minh ? - ThuyÕt minh vÒ mãn c¬m lam cña d©n téc Th¸i - H·y giíi thiÖu vÒ di tÝch lÞch sö "Nhµ tï S¬n La" - H·y giíi thiÖu vÒ tµ ¸o dµi ViÖt Nam 15' 2. C¸ch lµm bµi v¨n thuyÕt minh. ? ?. ?. ?. HS đọc văn bản "Xe đạp" §èi tîng thuyÕt minh cña bµi v¨n lµ g×? - Chiếc xe đạp ChØ ra phÇn më bµi, th©n bµi, kÕt bµi vµ cho biÕt néi dung cña mçi phÇn ? - Mở bài: Giới thiệu khái quát về xe đạp. - Th©n bµi: Giíi thiÖu cÊu t¹o cña xe đạp, nguyên tắc hoạt động của nó. - Kết bài: Nêu vị trí của xe đạp trong đời sèng cña ngêi ViÖt Nam vµ trong t¬ng lai. Để giới thiệu về chiếc xe đạp, bài viết đã tr×nh bµy cÊu t¹o chiÕc xe nh thÕ nµo ? - Xe gåm 3 bé phËn (…) ® îc giíi thiÖu lÇn lît vµ chi tiÕt mét c¸ch hîp lý. Cách chia đối tợng ra từng phần để giới thiÖu nh vËy gäi lµ ph¬ng ph¸p g× ? - Ph¬ng ph¸p ph©n tÝch. Cã thÓ dïng ph¬ng ph¸p nµo kh¸c kh«ng.

(174) ?. ?. ? - C¸ch trªn lµ hîp lý. NÕu tr×nh bµy theo lối liệt kê, VD: Xe đạp có khung xe, bánh xe, càng xe, xích, líp, đĩa, bàn đạp… thì không nói đợc cơ chế hoạt động của xe đạp. Để thuyết minh đợc về chiếc xe đạp, ngời viết cần làm gì ?. ?. ?. Ngôn ngữ thuyết minh cần đảm bảo yêu cÇu g× ? - Ng«n tõ chÝnh x¸c, dÔ hiÓu Qua VD trªn em thÊy bµi v¨n thuyÕt minh thêng cã bè côc nh thÕ nµo ? HS đọc ghi nhớ.. - Cần tìm hiểu kỹ đối tợng thuyết minh, xác định rõ phạm vi tri thức về đối tợng, sö dông ph¬ng ph¸p thuyÕt minh thÝch hîp.. Hướng dẫn HS làm bài tập 1 theo gợi ý ? mục 2. Gọi 3-4 HS đọc bài viết của mình. HS khác nghe, nhận xét. * Ghi nhí: SGK - 140 §äc bµi tËp tham kh¶o (140) 12' II. Luyện tập: GV c. Cñng cè: 1. Bài 1: Nªu c¸ch lµm bµi v¨n thuyÕt minh ? HS d. Híng dÉn häc bµi : - Häc thuéc ghi nhí HS - Ra một số đề văn thuyết minh - Chuẩn bị bài: Chơng trình địa phơng 2' ? 1'. ==================================================. Ngµy so¹n: 09/11/2010. Ngµy dạy:12/11/2010Dạy lớp 8B.

(175) Tiết 52: Chơng trình địa phơng (phần văn) 1. Môc tiªu: a. Kiến thức: - Bồi dỡng kiến thức văn học địa phơng. b. Thái độ: - HS có ý thức quan tâm đến nền văn học địa phơng. c. Kĩ năng: - Bíc ®Çu rÌn kh¶ n¨ng nhËn xÐt, tuyÓn chän th¬ v¨n. 2. ChuÈn bÞ của GV-và HS: a. Chuẩn bị của GV: - Nghiªn cøu tµi liÖu, so¹n gi¸o ¸n, bảng phụ.Su tÇm th¬ v¨n. b. Chuẩn bị của HS: - ¤n bµi, häc bµi, chuÈn bÞ bµi míi. Su tÇm th¬ v¨n. 3. Tiến trình bài dạy: a. KiÓm tra bài cũ: (10')viết *Câu hái: Qua v¨n b¶n "Bµi to¸n d©n sè" em rót ra ®iÒu g× ? Em suy nghÜ g× vÒ sù gia tăng dân số ở địa phơng em ? * Đáp án: HS cần nêu đợc 2 ý cơ bản cho vế 1 của câu hỏi: - Nếu dân số trên thế giới tăng càng nhanh thì diện tích đất đai ngày càng bị thu hẹp. Dân số tăng kéo theo hàng loạt các vấn đề xã hội khác. - Cần thực hiện kế hoạch hóa gia đình. - HS nêu suy nghĩ của cá nhân về vấn đề dân số ở địa phương cá nhân. b. Dạy nội dung bài mới: * Giới thiệu bài: (1') Qua một thời gian sưu tầm, hôm nay chúng ta sẽ báo cáo kết quả tìm hiểu của cá nhân xem ai tìm được nhiều và chính xác hơn. HOẠT ĐỘNG CỦA GV-HS GHI BẢNG 8' 1. KÓ tªn mét sè s¸ng t¸c cña c¸c t¸c gi¶ vÒ S¬n La, T©y B¾c: GV Yªu cÇu HS nªu mét sè t¸c gi¶, t¸c phẩm về Tây Bắc mà các em đã tìm hiÓu (chuÈn bÞ) ë nhµ. VD: Nhµ v¨n T« Hoµi (tËp truyÖn "TruyÖn T©y B¾c" - Nhµ th¬ Quang Dòng (T©y tiÕn) - Nhµ v¨n NguyÔn Tu©n.( Người lái đò sông Đà ) 15' 2. Một số tác giả văn học tiêu biểu của Sơn La: a. Tác giả Hoàng Nó:.

(176) ?. Hãy trình bày sự hiểu biết của em về tác giả này ?. GV Ông nguyên là ủy viên ban chấp hành trung ương Đảng, Bí thư tỉnh uỷ Sơn La, là hội viên hội nhà văn Việt nam, hội viên hội văn nghệ Sơn la.. ?. Nêu những hiểu biết của em về sự nghiệp thơ của ông ?. GV Nội dung thơ ông đề cập đến mối quan hệ giữa Đảng với nhân dân, vai trò lãnh đạo của Đảng với dân tộc thiểu số.. - Hoàng Nó ( 1925-2002 ) tên thật là Cầm Văn Lường, dân tộc thái. Quê xã Chiềng Ban, huyện Mai Sơn , tỉnh Sơn La.. Năm 1985 được Bộ văn hoá thông tin tặng Huy chương chiến sĩ văn hoá. - Sự nghiệp thơ của ông gồm: "Tiếng hát Mường hoa ban", " Hào quang Khau Cả", " Tuổi Đảng tuổi dân".. b. Tác giả Cầm Biêu: ?. Nêu những hiểu biết của em về tác giả này ?. GV Là hội viên hội văn nghệ dân gian Việt Nam, hội văn nghệ dân tộc thiểu số, hội viên hội văn nghệ Sơn La, được tặng danh hiệu chiến sĩ văn hoá.Tham gia UBND cách mạng lâm thời xã Mường Chanh năm 1945 và tham gia chiến dịch Điện Biên Phủ năm 1954. Năm 1960 đến 1973 là phó giám đốc sở văn hoá thông tin khu tự trị Tây Bắc. Từ 1977 đến 1980 là trưởng ty văn hoá thông tin Sơn La. ? Hãy kể tên những tác phẩm chính của ông ?. - Cầm Biêu ( 1920-1997 ) người dân tộc Thái, quê ở xã Mường Chanh huyện Mai Sơn tỉnh Sơn La.. -Tác phẩm chính: "Cầu vào bản", "Ánh hồng Điện Biên", Ngọn lửa không tắt", "Trả nợ màu xanh"..

(177) GV Nội dung: tập trung nêu cao tinh thần đoàn kết dân tộc, ca ngợi cuộc sống, ca ngợi Đảng, ca ngợi Bác. ?. c. Tác giả Đinh Văn Ân:. Nêu những hiểu biết của em về tác giả này ?. - Đinh Văn Ân sinh năm 1931 quê ở huyện Phù Yên tỉnh Sơn La.. GV Là hội viên hội văn nghệ dân gian Việt nam, hội viên hội văn hoá dân tộc Việt Nam và nguyên là tổng thư ký hội văn nghệ Sơn La nhiệm kì 2. ? Hãy cho biết tên tác phẩm chính của ông ? GV Hiện ông đã nghỉ hưu tại phường Quyết Thắng tỉnh Sơn La. ?. - Truyện kí "Tiếng khèn tiễn đưa ".. d. Tác giả Cầm Hùng: - Cầm Hùng sinh năm 1945, người dân tộc thái, quê xã Chiềng Xôm, thị xã Sơn La. Hiện là hội trưởng hội văn nghệ Sơn La.. Nêu những hiểu biết của em về tác giả Cầm Hùng ?. ?. Ông có những tác phẩm nào ?. - Tập truyện "Con thuyền lá ", "Nới rộng vòng xoè (" thơ), " Những người con gái của bản "( tình ca ).. ?. Nội dung thơ văn của ông là gì ? - Tập trung ca ngợi Đảng, Bác, thể hiện tình đoàn kết giữa các dân tộc, ca ngợi cuộc sống lao động, xây dựng đất nước của đồng bào Tây Bắc.. 3. Su tầm, đọc những đoạn thơ, bµi th¬, ®o¹n v¨n cña c¸c t¸c gi¶ ngêi S¬n La 8'. HS Đäc diÔn c¶m tríc líp nh÷ng ®o¹n văn, bài thơ mà các em đã su tầm của t¸c gi¶ ngêi S¬n La.. VD: Hoµi niÖm Bản trờng ca anh bộ đội cụ Hồ Kh¾c s©u tªn tuæi vµo s«ng nói Nguyện trọn đời vì độc lập, tự do Nh÷ng th¸ng n¨m chinh chiÕn Máu đỏ, xơng rơi, chí vững bền §«i bµn tay, tr¸i tim, khèi ãc Vît khã nghÌo, v÷ng bíc tiÕn lªn.

(178) GV Cho HS báo cáo kết quả sưu tầm. GV Cho HS thảo luận đưa ra nhận xét chung về các tác phẩm. HS phát biểu cảm nghĩ của mình về tác phẩm mà mình thích. c. Củng cố: 2' ? Qua tiết tìm hiểu về chương trình văn học địa phương em có nhận xét gì về các tác phẩm đó ? qua đó em thấy chúng ta phải có nghĩa vụ ntn đối với quê hương của mình ? d. Híng dÉn häc bµi: 1' - TiÕp tôc su tÇm thªm nh÷ng s¸ng t¸c cña c¸c t¸c gi¶ ngêi S¬n La. - ChuÈn bÞ bµi: DÊu ngoÆc kÐp.. Nhí ! Nhí ngêi chiÕn sÜ biªn c¬ng Đêm ngày gìn giữ quê hơng đất trêi Bèn mïa m©y phñ s¬ng r¬i Lung linh ®Çu sóng, s¸ng ngêi ¸nh sao Nh¹c rõng gîi nhí tù hµo V÷ng vµng tay sóng, d¹t dµo niÒm tin. ========================================================== Ngµy so¹n: 12/11/2010. Ngµy dạy:15/11/2010 Dạy lớp 8B. TiÕt 53: DÊu ngoÆc kÐp 1. Môc tiªu: a. Kiến thức: - HS nắm đợc tác dụng của dấu ngoặc kép. b. Thái độ: - Biết đánh giá sự biểu cảm trong một số trờng hợp dùng dấu. c. Kĩ năng: - Nhận biết mục đích dùng dấu ngoặc kép. 2. ChuÈn bÞ của GV và HS: a. Chuẩn bị của GV: - Nghiªn cøu tµi liÖu, so¹n gi¸o ¸n..

(179) b. Chuẩn bị của HS: - Häc bµi, chuÈn bÞ bµi. 3. Tiến trình bài dạy: a. KiÓm tra bài cũ: không b. Dạy nội dung bài mới: *Giới thiệu bài mới: (1') GV ghi vd lên bảng. Dấu ngoặc kép trong vd trên có tác dụng gì ?DÊu ngoÆc kép khá gần gũi với chúng ta qua các văn bản đã học, qua các bài đọc thêm, qua sách b¸o, vËy nã cã nh÷ng t¸c dông g× ? HOẠT ĐỘNG CỦA GV-HS TG GHI BẢNG 20' I. C«ng dông GV Treo bảng phụ, HS đọc. 1. VÝ dô: Sau mçi VD, cho HS tr¶ lêi c©u hái: ? Dấu ngoặc kép đợc dùng trong đoạn trÝch cã t¸c dông g× ? - HS1: Đoạn a dấu ngoặc kép dùng đánh a. Trích lời dẫn trực tiếp. dÊu lêi dÉn trùc tiÕp. - HS2: Đoạn b, c đánh dấu từ ngữ đợc b,c. Đánh dấu từ ngữ theo hiểu theo nghĩa đặc biệt hay có hàm ý nghĩa đặc biệt hay hàm ý mỉa mØa mai. mai. GV VD: Tríc n¨m 1914… th× lËp thøc hä biến thành những đứa "con yêu" những ngêi "b¹n hiÒn"…"chiÕn sÜ"… mØa mai - VD2: Anh chµng "hiÖp sÜ tµi ba" §«n Ki-h«-tª (trµo léng) - HS3: d - đánh dấu tên tác phẩm đợc dÉn. Vậy qua phần tìm hiểu em hãy cho biết d.Đánh dấu tên tác phẩm, tờ dấu ngoặc kép có tác dụng gì ? báo. Đäc ghi nhí. HS 2 Bài học:( Ghi nhí: SGK Đäc yªu cÇu BT1. 142) HS Gọi 2-3 HS lên bảng làm. 21' II. LuyÖn tËp GV 1. Bµi 1 a. §¸nh dÊu lêi dÉn trùc tiÕp b. §¸nh dÊu tõ ng÷ cã hµm ý mØa mai c. Từ ngữ đợc dẫn trực tiếp d. Từ ngữ đợc dẫn trực tiếp và Đäc yªu cÇu BT2. mØa mai HS Gọi 2-3 HS lên bảng làm. 2. Bµi 2.

(180) GV. Đọc yêu cầu BT 3. HS Gọi HS lên bảng làm . GV. ?. c. Cñng cè: T×m vµ cho biÕt t¸c dông cña dÊu ngoặc kép trong v¨n b¶n "¤n dÞch". 2' d. Híng dÉn häc bµi ở nhà: - Häc thuéc ghi nhí. - Lµm BT4. 1' - ChuÈn bÞ bµi luyÖn nãi.. a. Dấu hai chấm đặt sau "cời b¶o", dÊu ngoÆc kÐp ë ch÷ "t¬i", "c¸ t¬i"… b. §Æt dÊu hai chÊm sau "chó Lê", đặt dấu ngoặc kép cho phÇn "Ch¸u… ch¸u" viÕt hoa tõ ch¸u 1. c. §Æt dÊu hai chÊm sau "b¶o h¾n", dÊu kÐp cho phÇn cßn l¹i "§©y lµ… sµo" viÕt hoa "§©y". 3. Bµi 3 a. Dïng hai chÊm vµ ngoÆc kép để đánh dấu lời dẫn trực tiÕp, dÉn nguyªn v¨n lêi chñ tÞch Hå ChÝ Minh. b. Kh«ng dïng dÊu hai chÊm vµ ngoÆc kÐp v× c©u nãi kh«ng đợc dẫn nguyên văn (lời dẫn gi¸n tiÕp). ================================================= Ngµy so¹n: 13/11/2010. Ngµy dạy:16/11/2010 Dạy lớp 8B. TiÕt 54: LuyÖn nãi thuyết minh về một thứ đồ dùng 1. Môc tiªu: a. KiÕn thøc: - Cñng cè kiÕn thøc vÒ v¨n b¶n thuyÕt minh, vÒ c¸c c¸ch thuyÕt minh. b. Thái độ: - Nghiêm túc và tự tin trong phát biểu bằng lời trao đổi với bạn. c. Kĩ năng: - RÌn luyÖn kü n¨ng nãi, lËp dµn ý..

(181) 2. ChuÈn bÞ của GV và HS: a. Chuẩn bị của GV: - Nghiªn cøu tµi liÖu, so¹n gi¸o ¸n. b. Chuẩn bị của HS: - Häc bµi, chuÈn bÞ bµi. 3. Tiến trình bài dạy: a. KiÓm tra bài cũ: ( 4' ) * Câu hái: Nêu bố cục của bài văn thuyết minh: Em thử ra một đề văn thuyết minh ? *Yªu cÇu: Bè côc cña bµi v¨n thuyÕt minh gåm 3 phÇn: - Mở bài: Giới thiệu đối tợng thuyết minh. - Thân bài: Trình bày cấu tạo, đặc điểm, lợi ích… của đối tợng. - Kết bài: Bày tỏ thái độ với đối tợng. VD: H·y thuyÕt minh vÒ kÝnh ®eo m¾t. b. Dạy nội dung bài mới: *Giới thiệu bài mới: (1') Cái phích là đồ dùng rất thân thuộc của mỗi gia đình, nhưng mấy ai hiểu được công dụng, cấu tạo, nguyên lý giữ nhiệt của chúng. Với cương vị là nhà sản xuất em hãy thuyết minh cho mọi người cùng hiểu. HOẠT ĐỘNG CỦA GV-HS GHI BẢNG 10' I. §Ò bµi ThuyÕt minh vÒ c¸i phÝch níc II. LËp dµn ý ? H·y lËp dµn ý cho bµi v¨n ? (Më 1. Më bµi bµi, th©n bµi, kÕt bµi ?) PhÝch níc lµ mét vËt dông quen thuộc, dùng để giữ nhiệt, rất có ích trong đời sống của con ngời. 2. Th©n bµi ? Xác định các ý sẽ trình bày trong th©n bµi ? (Ph¹m vi kiÕn thøc sÏ thuyÕt minh vÒ c¸i phÝch ?) - PhÝch níc do 2 bé phËn t¹o thµnh: + Bé phËn vá phÝch: Vá, quai, n¾p + Bé phËn ruét phÝch - TÇm quan träng - CÊu t¹o, t¸c dông 3. KÕt bµi Suy nghÜ vÒ c«ng dông cña phÝch III. LuyÖn nãi GV Dµnh 5 - 6 phót cho HS tõng bµn 27'.

(182) tËp nãi víi nhau bµi thuyÕt minh nµy. Sau đó goi 3 - 4 HS trình bày trớc lớp bài thuyết minh, nhận xét vµ cho ®iÓm.. ?. c. Cñng cè: 2' Em h·y nh¾c l¹i bè côc cña bµi v¨n thuyÕt minh ? d. Híng dÉn häc bµi: 1' - Luyện nói ở nhà (đề bài trên) - ViÕt hoµn chØnh bµi thuyÕt minh. - ChuÈn bÞ bµi: Viết bài tập làm. Phích nớc là đồ dùng quen thuộc trong mỗi gia đình, dùng để giữ cho nớc nóng, nó rất có ích trong đời sèng con ngêi. PhÝch níc do 2 bé phËn t¹o thµnh: Vá phÝch vµ ruét phÝch. Bé phËn quan träng nhÊt cña phÝch níc lµ ruét phÝch. Bé phËn nµy gåm 2 líp thñy tinh máng, ë gi÷a lµ ch©n kh«ng lµm mÊt kh¶ n¨ng truyÒn nhiÖt ra ngoài. Phía trong lớp thủy tinh đợc tráng bạc nhằm hắt nhiệt trở lại để gi÷ nhiÖt. MiÖng b×nh nhá lµm gi¶m kh¶ n¨ng truyÒn nhiÖt… Víi cÊu t¹o nh thế, trong vòng 6 tiếng đồng hồ nớc từ 1000 còn giữ đợc 700. Vỏ phích thờng đợc làm bằng nhôm hoÆc b»ng nhùa, bªn ngoµi cã hoa v¨n næi bËt, cã t¸c dông b¶o vÖ ruét phÝch khái va ®Ëp trùc tiÕp. Ngµy nay cã rÊt nhiÒu lo¹i phÝch kh¸c nhau tïy thuéc vµo së thÝch, nhu cÇu cña ngêi sö dông vÒ dung tÝch cña phÝch. Dïng phÝch ph¶i nhÑ nhµng, cÈn thËn tránh va đập, sau khi dùng phải đặt ở n¬i cao r¸o hay ch¾c ch¾n, xa tÇm tay trÎ em..

(183) văn số 3.Vµo nhµ ngôc Qu¶ng §«ng c¶m t¸c. ================================================= Ngµy so¹n: 13/11/2010. Ngµy dạy:16/11/2010 Dạy lớp 8B. TiÕt 55 + 56: ViÕt bµi tËp lµm v¨n sè 3 V¨n thuyÕt minh 1. Môc tiªu bài kiểm tra: a. Kiến thức: - Cñng cè kiÕn thøc vÒ thÓ lo¹i v¨n thuyÕt minh. b. Thái độ: - Rèn luyện thái độ nghiêm túc, độc lập trong làm văn. c. Kĩ năng: - RÌn kü n¨ng viÕt bµi tËp lµm v¨n. 2. ChuÈn bÞ của GV và HS: a. ChuÈn bÞ của GV : - Nghiªn cøu tµi liÖu, so¹n gi¸o ¸n, ra đề. b. ChuÈn bÞ của HS : - Häc bµi, chuÈn bÞ bµi. 3. Nội dung đề: A1. Đề bài: Hãy thuyết minh về ngôi nhà sàn của người dân tộc Thái. A2. Dàn ý đại cương: * Mở bài: - Nêu được đối tượng thuyết minh ( nét văn hoá riêng của dân tộc Thái là ngôi nhà sàn, nguồn gốc của ngôi nhà sàn. ) * Thân bài: - Cấu tạo của ngôi nhà sàn: + Hai tầng. + Chất liệu. + Mái nhà, sàn nhà. + Cầu thang... - Tác dụng của ngôi nhà sàn. + Về mặt tinh thần. + Về mái ấm. * Kết bài: - Cảm xúc của cá nhân về ngôi nhà sàn..

(184) 4. Thu bµi vµ nhËn xÐt: - Nhận xét về thái độ làm bài và ý thức chuẩn bị của HS. c.Híng dÉn häc bµi: - Xem l¹i bµi . - So¹n bµi: Vµo nhµ ngôc Qu¶ng §«ng c¶m t¸c. ========================================================== Ngµy so¹n: 19/11/2010. Ngµy dạy:22/11/2010 Dạy lớp 8B. Tiết 57: Vào nhà ngục quảng đông cảm tác - Phan Béi Ch©u 1. Môc tiªu: a. Kiến thức: - HS cảm nhận đợc vẻ đẹp của các chí sĩ yêu nớc đầu thế kỷ XX, nh÷ng ngêi mang chÝ lín cøu níc, cøu d©n, dï ë hoµn c¶nh nµo vÉn giữ đợc phong thái ung dung, khí phách hiên ngang, bất khuất và niềm tin không dời đổi vào sự nghiệp giải phóng dân tộc. - Hiểu đợc sức truyền cảm nghệ thuật qua giọng thơ khẩu khí hào hứng. b. Thái độ: - Tr©n träng, c¶m phôc vµ biÕt ¬n c¸c vÞ anh hïng. c. Kĩ năng: - Rèn kỹ năng phân tích, đọc, cảm thụ văn học. 2. ChuÈn bÞ của GV và HS: a. ChuÈn bÞ của GV : - Nghiªn cøu tµi liÖu, so¹n gi¸o ¸n. b. ChuÈn bÞ của HS : - Häc bµi, chuÈn bÞ bµi. 3. Tiến trình bài dạy: a. KiÓm tra bài cũ: ( 3' ) -KiÓm tra vë so¹n bµi cña HS. b. Dạy nội dung bài mới: *Giới thiệu bài mới: (1') * Đầu thế kỷ XX, các phong trào đấu tranh chống Pháp của nh©n d©n yªu níc ViÖt Nam lÇn lît thÊt b¹i, mét bÇu kh«ng khÝ ®au th¬ng bao trïm x· héi. Nh÷ng chÝ sÜ c¸ch m¹ng ®Çu thÕ kû XX nh Phan Béi Ch©u, Phan Ch©u Trinh xuất thân nhà nho, nhng lại là những ngời tiên tiến của thời đại mới, họ đau đớn, xót xa cho đồng bào đang chịu cảnh lầm than nô lệ, họ say sa cổ động duy tân ĐN, cải cách xã hội, họ nuôi khát vọng xoay chuyển càn khôn, đánh đuổi giặc thù để "đem.

(185) xuân vẽ lại trong non nớc nhà". Lý tởng, chí khí đấu tranh của họ thể hiện trong thơ v¨n, khi hä cßn tù do còng nh khi bÞ giam cÇm trong tï ngôc... HOẠT ĐỘNG CỦA GV-HS GHI BẢNG 10' I. §äc vµ t×m hiÓu chung 1. T¸c gi¶, t¸c phÈm ? Em biÕt g× vÒ t¸c gi¶ Phan Béi Ch©u ? GV Phan Béi Ch©u lµ mét chÝ sÜ yªu níc - Phan Béi Ch©u (1867 ®Çy nhiÖt huyÕt, l¨n lén nhiÒu n¬i víi 1940) quª ë Nam §µn (NghÖ kh¸t väng lín lao lµ gi¶i phãng d©n téc An). ¤ng lµ mét nhµ yªu níc, khái xiÒng xÝch n« lÖ cña thùc d©n nhµ c¸ch m¹ng lín nhÊt cña Ph¸p. V× nh÷ng lý do kh¸c nhau, nh÷ng d©n téc ta ®Çu thÕ kû XX, lµ con đờng của ông thất bại nhng hễ nghe mét nhµ v¨n, nhµ th¬ lín. n¬i nµo cã thÓ gióp d©n téc ta gi¶i phóng là ông lại lên đờng, bất chấp hiÓm nguy, gian khæ hay tï ngôc, hi sinh. ? Nêu đặc điểm phong cách thơ văn của Phan Béi Ch©u ? - T¸c phÈm cña Phan Béi Ch©u bao gåm nhiều thể loại và tất cả đều thể hiện lòng yêu nớc, thơng dân, khát vọng độc lập, tự do và ý chí chiến đấu của ông. Nªu xuÊt xø t¸c phÈm ? ? - Lµ mét bµi th¬ n«m n»m trong tËp - Bµi th¬ n»m trong t¸c phÈm "Ngôc trung th". "Ngôc trung th" s¸ng t¸c ®Çu n¨m 1914 t¹i nhµ ngôc Qu¶ng §«ng (Trung Quèc). Phan Bội Châu đã từng bị thực dân Pháp GV kÕt ¸n tö h×nh v¾ng mÆt tõ n¨m 1912, cho nªn khi bÞ bän qu©n phiÖt quyÕt định bắt giam và biết chúng có ý định giao «ng cho Ph¸p, «ng nghÜ r»ng m×nh khã cã thÓ tho¸t chÕt. Bëi thÕ ngay tõ nh÷ng ngµy ®Çu vµo ngôc, Phan Béi Châu đã viết tác phẩm ngục trung th nhằm để lại một bức th tuyệt mệnh tâm huyết cho đồng bào, đồng chí. Qua dßng c¶m xóc cña t¸c gi¶, chóng ta cã thể cảm nhận đợc một hình ảnh tuyệt đẹp về t thế của ngời cách mạng lúc sa.

(186) c¬, r¬i vµo vßng tï ngôc. -> Cần đọc to, rõ ràng, hào sảng, thể hiÖn khÈu khÝ ngang tµng, giäng th¬ hµo GV hïng. Đọc 1 lần - gọi HS đọc GV Lu ý HS đọc kỹ chú thích 1, 2, 6 Bài thơ thuộc thể thơ nào ? Nó có đặc GV ®iÓm g×? ? Bµi cã 8 c©u, mçi c©u 7 tiÕng. VÇn hiÖp ë tiÕng cuèi c¸c c©u 1, 2, 3, 5, 8. Hai GV cặp câu 3, 4 và 5, 6 có đối. Bố cục: Đề, thùc, luËn, kÕt. Văn bản đợc viết bằng phơng thức nào ? - BiÓu c¶m (tr÷ t×nh) ? Trong thơ biểu cảm trữ tình, tác giả thờng nhân danh bản thân để tự bộc lộ, tâm t đợc bộc lộ trực tiếp, không cần GV dùa vµo sù viÖc hoÆc h×nh ¶nh. VËy nh©n vËt tr÷ t×nh cña bµi th¬ lµ ai ? - Lµ nhµ yªu níc trong c¶nh tï ngôc Phan Béi Ch©u ? Cảm tác nghĩa là "cảm xúc đợc viết ra thµnh s¸ng t¸c". VËy "c¶m t¸c - Qu¶ng §«ng" cã nghÜa nh thÕ nµo ? GV - Cảm xúc đợc viết khi bị bắt giam ở ? nhµ ngôc. -> Hoàn cảnh sáng tác bài thơ khá đặc biệt: Bài thơ đợc viết trong tù, của nhà yªu níc Phan Béi Ch©u. GV Đọc 2 câu đề em chú ý đến những từ ng÷ nµo? - Hµo kiÖt, phong lu 22' ? C¸c tõ nµy cho ta h×nh dung vÒ mét con ngêi nh thÕ nµo? - Ngêi cã tµi, cã chÝ nh bËc anh hïng, ? phong thái ung dung, đờng hoàng. ë ®©y t¸c gi¶ sö dông ®iÖp tõ "vÉn" nghĩa là cách sống đàng hoàng, sang. 2. §äc. 3. ThÓ lo¹i. - Thơ thất ngôn bát cú đờng luËt.. II. Ph©n tÝch văn bản: 1. Hai câu đề.

(187) träng, ung dung cña bËc anh hïng không bao giờ thay đổi, trong bất kỳ GV hoàn cảnh nào những từ đó biểu hiện một phong thái thật đàng hoàng, tự tin, võa ngang tµng bÊt khuÊt l¹i võa hµo hoa, tµi tö. Hä r¬i vµo vïng tï ngôc mµ cứ nh ngời chủ động nghỉ chân ở một nơi nào đó trên chặng đờng bôn tẩu dài dÆc -> nhËn xÐt vÒ giäng ®iÖu cña 2 c©u th¬ ? Qua c©u th¬ "ch¹y mái ch©n… tï" em hiÓu nh thÕ nµo vÒ quan niÖm sèng vµ ? đấu tranh của ngời yêu nớc? - Quan niệm con đờng cứu nớc của ? mình là con đờng dài với nhiều chông gai, đòi hỏi nhiều quyết tâm, không đợc ngõng nghØ. Do nh÷ng khã kh¨n kh¸ch quan mµ hä bÞ vµo tï, nhng nhµ tï chØ lµ n¬i t¹m nghØ gièng nh tr¹m nghØ cña kÎ ch¹y mái ch©n. Hai câu thơ, quan niệm đó cho em hiểu g× vÒ t©m th¸i cña ngêi tï ë ®©y?. ?. §äc 2 c©u thùc NhËn xÐt vÒ ©m hëng, giäng ®iÖu cña nã so víi 2 c©u trªn? - NÕu 2 c©u trªn cã giäng tho¶i m¸i, ung HS dung, cời cợt, đùa vui thì 2 câu dới ? giäng ®iÖu trÇm thèng, cã phÇn u uÊt, diÔn t¶ mét nçi ®au cè nÐn. "Ngêi cã téi, kh¸ch kh«ng nhµ" ý lµ g× ? - Vì hoạt động cách mạng, Phan Bội Ch©u bÞ trôc xuÊt khái NhËt B¶n, ®ang sèng kh«ng hîp ph¸p ë Trung Quèc, l¹i ? bÞ thùc d©n Ph¸p kÕt ¸n tö h×nh v¾ng mặt, cho nên dờng nh đi đến đâu ông còng bÞ s¨n ®uæi nh mét téi ph¹m. Phan Bội Châu tự nói về cuộc đời bôn ba chiến đấu của mình một cuộc đời sóng gió và đầy bất trắc, hoạt động từ. - B×nh tÜnh, tù chñ ngay c¶ trong nguy nan 2. Hai c©u thùc.

(188) năm 1905 đến khi bị bắt là gần 10 năm, 10 n¨m lu l¹c, khi NhËt B¶n, khi Th¸i GV Lan, khi Trung Quèc råi ViÖt Nam; 10 năm không một mái ấm gia đình, cực khổ về vật chất, cay đắng về tinh thần, Phan Bội Châu đã từng nếm trải biết bao nhiêu, thêm vào đó là sự săn đuổi của kÎ thï T¸c gi¶ sö dông nghÖ thuËt g× ? T¸c dông? - Nói quá, đối (đó-lại; khỏch khụng nhàngười cú tội; trong bốn biển-giữa năm châu) ? Cõu trên đối xứng câu dới cả ý lẫn thanh, lµm næi bËt khÝ ph¸ch hiªn ngang cña ngêi c¸ch m¹ng. Hai câu thơ bộc lộ vẻ đẹp nào ở ngời yªu níc?. Gọi HS đäc. Em hiÓu "Bña tay… kinh tÕ" lµ g×? - Con ngời này vẫn ôm ấp hoài bão trị nớc cứu đời. Lêi th¬ "Më miÖng… cuéc o¸n thï" cã GV ý nghÜa nh thÕ nµo? ? - TiÕng cêi cña ngêi yªu níc trong c¶nh tï ngôc cã søc m¹nh chiÕn th¾ng mäi thủ đoạn, âm mu độc ác của kẻ thù. ? Nghệ thuật đợc sử dụng trong 2 câu thơ có gì đáng chú ý? - Nghệ thuật đối và lối nói khoa trương. Nghệ thuật này có tác dụng gì ? - Thấy được hoài bão to lớn, kì vĩ mang tầm vóc vũ trụ. ? - Thấy được ham muốn to lớn của Phan Bội Châu. - Gây ấn tượng mạnh. Em có nhận xét gì về câu thơ trên ? ?. - L¹c quan, kiªn cêng, chÊp nhận nguy nan trên đờng tranh đấu. 3. Hai c©u luËn.

(189) ?. ? ?. - Giọng thơ mạnh mẽ, sử dụng nghệ thuật đối, khoa trương. Đã nói lên hoài bão to lớn kì vĩ, mang tầm vóc vũ trụ và nói lên nỗi lòng của chí sĩ khi chưa làm song chí lớn. 4. Hai câu kết. Gọi HS đọc 2 câu kết. Hãy cho biết ý nghĩa của 2 câu thơ trên?. GV ? Tác giả đã sử dụng những nghệ thuật gì ? qua nghệ thuật này ta thấy người tù ở đây ntn ? - Dựa vào ghi nhớ trả lời. Cho HS mở rộng nội dung qua nguyên tác và bản dịch qua các phép đối. c. Củng cố: 3' ? Qua bài thơ em học tập được gì ở người chí sĩ này ? d. Hướng dẫn học và làm bài: HS - Học bài cũ. -Chuẩn bị bài : Đập đá ở Côn Lôn. 3' GV. - Khẳng định tư thế hiên ngang, ý chí gang thép của chí sĩ sống chiến đấu vì lý tưởng và sự nghiệp cách mạng, không sợ bất kì thử thách nào. III. Tổng kết:. * Ghi nhớ: sgk. IV: Luyện tập:. 2' ? 1' ==================================================. Ngµy so¹n: 19/11/2010. Ngµy dạy:23/11/2010 Dạy lớp 8B. Bài 15: Tiết 58: Đập đá ở Côn Lôn - Phan Ch©u Trinh -.

(190) 1. Môc tiªu: a. Kiến thức: - HS cảm nhận đợc vẻ đẹp hào hùng, bi tráng của những nhà nho yêu níc vµ c¸ch m¹ng níc ta ®Çu thÕ kû XX. Giäng th¬ khÈu khÝ, tá chÝ, tỏ lòng, hào sảng, khoa trơng, có sức lôi cuốn, xúc động sâu sắc. b. Thái độ: - HS biết ơn, trân trọng những chí sĩ yêu nớc, đấu tranh vì độc lập dân tộc. c. Kĩ năng: - Rèn luyện kỹ năng đọc, phân tích và cảm thụ văn học. 2. ChuÈn bÞ của GV và HS: a. Chuẩn bị của GV: - Nghiªn cøu tµi liÖu, so¹n gi¸o ¸n. b. Chuẩn bị của HS: - Häc bµi, chuÈn bÞ bµi. 3. Tiến trình bài dạy: a. KiÓm tra bài cũ: ( 4' ) * Cõu hỏi: Em cảm nhận đợc gì về phẩm chất của ngời tù yêu nớc trong bµi th¬ "Vµo nhµ ngôc Qu¶ng §«ng"? * Đáp án: - Phong th¸i ung dung, l¹c quan, khÝ ph¸ch kiªn cêng vµ lßng tin m·nh liÖt vµo sù nghiÖp cøu níc cña ngêi yªu níc trong chèn lao tï. - Vît lªn thö th¸ch hiÓm nguy, gi÷ v÷ng khÝ kh¸ch. b. Dạy nội dung bài mới: *Giới thiệu bài mới: (1')§Çu n¨m 1908, nh©n d©n Trung kú næi dËy chèng su thuế, Phan Châu Trinh bị bắt, bị kết án chém và đày ra Côn Đảo (tháng 4/1908); Vµi th¸ng sau, nhiÒu nh©n sÜ yªu níc kh¾p Trung kú, B¾c kú còng bÞ đày ra đây. Ngày trớc, Phan Châu Trinh đã ném một mẩu giấy vào phòng giam họ để an ủi, động viên: "Đây là một trờng học thiên nhiên, mùi cay đắng trong Êy, lµm trai gi÷a thÕ kû XX nµy, kh«ng thÓ kh«ng nÕm cho biÕt". HOẠT ĐỘNG CỦA GV-HS GHI BẢNG 8' I. §äc vµ t×m hiÓu chung 1. T¸c gi¶, t¸c phÈm ? H·y tr×nh bµy nh÷ng hiÓu biÕt cña em vÒ t¸c gi¶? GV Treo ¶nh Phan Ch©u Trinh - Phan Ch©u Trinh (1872 Phan Ch©u Trinh (1872 - 1926) hiÖu lµ 1926) quª ë Qu¶ng Nam, lµ T©y Hå, biÖt hiÖu Hi Nh·. ¤ng quª ë nhµ yªu níc, nhµ th¬ næi lµng T©y Léc, huyÖn Hµ §«ng (nay lµ tiÕng, cã vai trß lín trong huyÖn Tam Kú) tØnh Qu¶ng Nam. ¤ng c¸ch m¹ng ViÖt Nam ®Çu thÕ đỗ phó bảng, từng đợc bổ dụng một kû XX..

(191) chøc quan nhá nhng chØ mét thêi gian ngắn đã bỏ quan, theo đuổi sự nghiệp cøu níc. Trong nh÷ng n¨m ®Çu XX, Phan Châu Trinh là ngời đề xớng dân chủ, đòi bãi bỏ chế độ quân chủ sớm nhất ở Việt Nam. Hoạt động cứu nớc cña «ng ®a d¹ng, phong phó vµ s«i næi ë trong níc. Cã lóc ë Ph¸p, NhËt. ¤ng lµ ngêi giái biÖn luËn vµ cã tµi v¨n ch¬ng, thơ văn của ông đều thấm đẫm t tởng yªu níc vµ d©n chñ. N¨m 1908, Phan Ch©u Trinh bÞ Ph¸p GV khÐp téi xói giôc n«ng d©n næi lo¹n trong phong trµo chèng thuÕ ë trung kú, chúng bắt ông và đày ra Côn Đảo. Bài thơ đợc sáng tác trong hoàn cảnh ? nµo? - Bài thơ đợc viết trong thời gian Phan Ch©u Trinh bÞ thùc dân Pháp đày ngoài Côn Đảo, phải lao động khổ sai 2. §äc §äc víi giäng hµo s¶ng, tho¶i m¸i, thÓ GV hiện đợc cảm xúc và tinh thần cứng cỏi cña ngêi tï. GV đọc - gọi HS đọc - nhận xét Côn Lôn là địa điểm nào? (địa danh) ? ? BÓ ? V¸ trêi 3.Thể loại, bè côc ? ?. ?. Bài thơ đợc làm theo thể thơ nào ? - Thất ngôn bát cú đường luật. Bµi th¬ cã nh÷ng néi dung c¬ b¶n nµo? T¬ng øng víi nh÷ng c©u th¬ nµo? Em hình dung công việc đập đá của ngời tù ở Côn Đảo là một công việc nh thế nµo? - Rất gian khổ: Trên hòn đảo trơ trọi, giữa nắng, gió biển khơi, trong chế độ nhµ tï kh¾c nghiÖt, ngêi tï ph¶i lµm công việc lao động khổ sai hết sức cực. 2 phÇn: 4 c©u ®Çu, 4 c©u tiÕp.

(192) nhọc này cho đến khi kiệt sức và không ít ngời đã gục ngã. T×m hiÓu c¸c chó thÝch cßn l¹i. ? 22' §äc l¹i 4 c©u HS. Em hiÓu g× vÒ quan niÖm lµm trai trong ? x· héi níc ta tríc ®©y? - Làm trai phải có chí lớn, làm đợc những việc to lớn, có ý nghĩa cho đời. Ca dao: Làm trai cho đáng… GV Xuống đông… - Làm trai phải lạ ở trên đời Há để càn khôn tự chuyển dời; Chí làm trai Nam, B¾c, T©y, §«ng (NguyÔn C«ng Trø) -> §ã lµ lßng kiªu h·nh vµ ý chÝ tù kiªn định mình, là khát vọng hành động m·nh liÖt. Treo b¶ng phô: VËy chñ thÓ "lµm trai" GV trong 2 c©u th¬ ®Çu cã thÓ hiÓu lµ g×? ? - H×nh ¶nh con ngêi ®ang dòng c¶m ®Ëp đá ở Côn Lôn - Làm trai là làm ngời con trai giữa đảo kh¬i hiÓm nguy - Lµm trai lµ t thÕ sèng cña con ngêi cã thÓ lµm nªn nh÷ng ®iÒu phi thêng ë nh÷ng chèn hiÓm nguy - Lµm trai lµ quan niÖm sèng anh hïng của các đấng nam nhi, dám chống trọi với gian nguy để chiến thắng Em chän c¸ch hiÓu nµo ? ? - Cã thÓ chän ý 4 Theo em nh÷ng tõ ng÷ nµo kh¾c ho¹ t ? thÕ cña ngêi lµm trai ë ®©y? - §øng gi÷a… lõng lÉy… x¸ch bóa… ra tay… lµm cho lë nói non…. II. Ph©n tÝch 1. Bốn câu thơ đầu: T thế ngời đập đá Làm trai… giữa đất Côn Lôn lõng lÉy… lë nói non. Xách búa đánh tan… Ra tay ®Ëp bÓ….

(193) NhËn xÐt g× vÒ c¸ch dïng tõ cña t¸c gi¶? ? - Sử dụng những động từ mạnh: Đánh tan, ®Ëp bÓ Phép đối đợc sử dụng nh thế nào? - ë c©u 3 vµ 4 ? 3 c©u th¬ nµy miªu t¶ c«ng viÖc g×? Công việc đó ra sao? ? - Miêu tả công việc lao động nặng nhọc: Dùng búa để khai thác đá ở những quả nói ngoµi C«n §¶o. Bên cạnh đó, nó khắc hoạ tầm vóc khæng lå cña ngêi anh hïng víi nh÷ng GV hoạt động phi thờng. NÐt bót khoa tr¬ng nh»m lµm næi bËt søc m¹nh to lín cña con ngêi: X¸ch búa… đống… hòn sức mạnh đó làm cho "lë nói non". -> NÐt nghÜa thø hai cña c©u th¬ chÝnh là đã khắc hoạ tầm vóc khổng lồ của ngời anh hùng với những hoạt động phi thờng, dũng mãnh. Nhận xét về giọng thơ có gì đặc biệt? - M¹nh mÏ, hïng tr¸ng ? - Giäng th¬ thÓ hiÖn khÈu khÝ ngang tµng, ng¹o nghÔ cña con ngêi d¸m coi thêng mäi thö th¸ch, gian nan. 4 câu thơ đầu đã khắc hoạ hình ảnh ngời tï víi t thÕ ra sao? ? T thế đó thể hiện một khí phách nh thế nµo? ?. Ngay khi đọc câu thơ ngời đọc thấy ngay mét h×nh ¶nh Ên tîng cña ngêi tï GV c¸ch m¹ng: Trong t thÕ ng¹o nghÔ v¬n cao ngang tÇm vò trô, biÕn c«ng viÖc lao động cỡng bức rất nặng nhọc, vất vả thµnh mét cuéc chinh phôc thiªn nhiªn. - Kh¾c ho¹ tÇm vãc khæng lå cña ngêi anh hïng víi nh÷ng hoạt động phi thờng, dũng m·nh.. -> Con ngời đờng hoàng đứng giữa đất trời Côn Lôn, đứng giữa biển rộng non cao, đội trời đạp đất (từ câu thơ toát lên một vẻ đẹp hùng tr¸ng) -> nhËn xÐt c¸ch….

(194) dòng m·nh cña con ngêi víi søc m¹nh thÇn kú. Giäng th¬ thÓ hiÖn khÈu khÝ ngang tµng, ng¹o nghÔ cña mét con ngêi d¸m coi thêng mäi thö th¸ch gian nan. Con ngời đó, t thế đó làm ta liên tởng đến giọng cời sảng khoái, thoải mái của Phan Béi Ch©u: Bña tay… më miÖng cêi tan… thï. ChuyÓn: NÕu nh 4 c©u ®Çu nãi vÒ t thÕ, khÝ ph¸ch cña ngêi lµm trai, th× 4 c©u GV cuèi cho ta thÊy ®iÒu g×? Đäc 4 c©u th¬ cuèi Việc lao động khổ sai ở Côn Lôn đã gợi HS lªn ë ngêi tï yªu níc nh÷ng c¶m nghÜ GV s©u s¾c vÒ b¶n th©n. §· sö dông nghÖ thuËt g×? - §èi ë c¶ 2 cÆp ? - ở cặp câu 5 - 6 là sự đối lập giữa nh÷ng thö th¸ch, gian nan (th¸ng ngµy, ma n¾ng: ChØ nh÷ng gian khæ ph¶i chÞu đựng không phải một sớm một chiều mà dµi dÆc qua nhiÒu n¨m th¸ng) víi søc chịu đựng dẻo dai, bền bỉ (thânh sành sỏi) và ý chí chiến đấu sắt son của ngời chiÕn sÜ c¸ch m¹ng (cµng bÒn d¹ s¾t son) Sự đối lập đó cho thấy (một tinh thần nh thÕ nµo?) ®iÒu g×? ? - Làm rõ sức chịu đựng mãnh liệt cả về thÓ x¸c lÉn tinh thÇn cña ngêi tï tríc nguy nan, thö th¸ch Từ đó toát lên phong cách (cao quý nào) g× cña ngêi tï yªu níc ? ?. ?. Theo dâi 2 c©u th¬ kÕt vµ dùa vµo chó thÝch 6 t¸c gi¶ vÝ sù nghiÖp mµ m×nh ®ang theo ®uæi víi h×nh ¶nh cña ai?. 2.Bốn câu thơ cuối:C¶m nghĩ từ việc đập đá:. - T thÕ ngang tµng, ng¹o nghÔ, khÝ ph¸ch hiªn ngang, lẫm liệt, sừng sững giữa đất trêi..

(195) - N÷ oa v¸ trêi T¹i sao cã thÓ vÝ nh vËy cho thÊy ®iÒu g× ? ? -> Chí lớn của những con người dám mu đồ sự nghiệp cứu nớc vào những năm ®Çu thÕ kû XX lµ mét c«ng viÖc mµ kh«ng ph¶i ai còng tin søc ngêi cã thÓ làm đợc: Khó khăn nh bà nữ oa đội đá vá trời, nhng nó cũng vĩ đại, to lớn có ý nghÜa v« cïng víi nh©n d©n ta, d©n téc ta nh bµ oa v¸ trêi, cøu gióp nh©n lo¹i. Công việc vĩ đại tức là mu đồ cứu nớc ấy đợc tác giả đặt trong sự tơng phản víi c¸i g×? ? - Víi nh÷ng gian nan mµ «ng ®ang ph¶i chịu đựng (gian nan… việc con con) §èi lËp víi nh÷ng gian nan, thö th¸ch mµ ngêi tï yªu níc ph¶i g¸nh chÞu trªn bớc đờng chiến đấu, đợc xem nh việc con con. GV Sù thùc nh÷ng g× phan Ch©u Trinh ®ang chịu đựng có phải là bé nhỏ, con con kh«ng? - Kh«ng ? Sù thùc th× b¶n ¸n mµ Phan Ch©u Trinh ®ang ph¶i mang vµ hoµn c¶nh kh¾c nghiệt mà ông đang phải chịu đựng đâu có phải là việc con con, có điều, đặt bên GV c¸i chÝ lín, gan to Êy th× qu¶ nã ch¼ng có gì đáng phải kể đến. Tù thÊy m×nh lµ kÎ "V¸ trêi lì bíc" cho thÊy lßng tù hµo, kiªu h·nh vÒ c«ng viÖc to lớn mà mình theo đuổi và sự xem thờng việc bị tù đày. Sự đối lập giữa GV "nh÷ng kÎ v¸ trêi" víi mét bªn lµ "viÖc con con" (việc nhỏ mọn) đã khẳng định lý tëng yªu níc lín lao míi lµ ®iÒu quan träng nhÊt. Những quan niệm đó cho em hiểu thêm ®iÒu g× vÒ con ngêi Phan Ch©u Trinh?.

(196) ?. Vẻ đẹp tinh thần này kết hợp với tầm vóc lẫm liệt, oai phong ở trên đã tạo nên mét h×nh tîng giµu chÊt sö thi vµ g©y Ên tîng m¹nh.. GV Bài thơ có những nét đặc sắc gì về nghệ thuËt? Bài thơ đập đá… đã cho thấy những vẻ đẹp nào của ngời tù yêu nớc Phan Châu Trinh? 4' ? - Dựa vào nghi nhớ sgk. ?. ? ?. ?. §äc diÔn c¶m bµi th¬? Qua 2 bµi th¬ gióp em hiÓu thªm ®iÒu g× vÒ nh÷ng nhµ yªu níc ViÖt Nam ®Çu thÕ kû XX ? - Ngêi anh hïng chÊp nhËn mäi nguy 4' nan, bÒn gan v÷ng chÝ víi lý tëng yªu níc cña m×nh. Tìm đọc thơ văn yêu nớc của các tác giả ViÖt Nam kh¸c nh: Phan Bé Ch©u, Tè H÷u (Khi con tu hó…) c. Củng cố: Hình ảnh lẫm liệt của ngời tù đập đá ở C«n L«n gîi cho em c¶m xóc g× ? d. Híng dÉn häc bµi: - Học thuộc, đọc diễn cảm bài thơ. - Häc bµi, chuÈn bÞ bµi «n luyÖn 2'. - BÊt khuÊt tríc gian nguy, trung thµnh víi lý tëng c¸ch m¹ng. - Tin tëng m·nh liÖt ë sù nghiÖp yªu níc cña m×nh, coi khinh gian lao, tù đày. III. Tæng kÕt. * ghi nhí IV. LuyÖn tËp. ? 1'. ================================================== Ngµy so¹n: 19/11/2010. Ngµy dạy:23/11/2010 Dạy lớp 8B. TiÕt 59: «n LuyỆn VỀ DẤU CÂU.

(197) 1. Môc tiªu: a. Kiến thức: - Nắm được các kiến thức về dấu câu một cách có hệ thống. b. Thái độ: - Có ý thức cẩn trọng trong việc dùng dấu câu, tránh được các lỗi thường gặp về dấu câu. c. Kĩ năng: - Có kĩ năng sử dụng dấu câu trong việc trình bày bằng văn bản. 2. ChuÈn bÞ của GV và HS: a. Chuẩn bị của GV: - Nghiªn cøu tµi liÖu, so¹n gi¸o ¸n. b. Chuẩn bị của HS: - Häc bµi, chuÈn bÞ bµi. 3. Tiến trình bài dạy: a. KiÓm tra bài cũ: ( 4' ) * Câu hái: Đọc thuộc bài thơ " Đập đá ở Côn Lôn ", trình bày nội dung cơ bản của văn bản ? * Đáp án: - HS đọc đúng đủ. - Thấy được một hình tượng đẹp lẫm liệt, ngang tàng của người anh hùng cứu nước dù gặp bước nguy nan nhưng vẫn không sờn lòng đổi chí. b. Dạy nội dung bài mới: * Giới thiệu bài ( 1' )Từ lớp 6 đến nay chúng ta đã học rất nhiều dấu câu và tác dụng của chúng, tiết học hôm nay ta đi hệ thống lại các dấu câu và tác dụng của chúng. HOẠT ĐỘNG CỦA GV-HS GHI BẢNG ? Ở lớp 6 chúng ta đã học những 13' I. Tổng kết về dấu câu: dấu câu nào ? nêu tác dụng của những dấu câu đó ? Lập bảng thống kê theo mẫu sau LỚP 6 1 2 3 4. DẤU CÂU Dấu chấm Dấu chấm hỏi Dấu chấm thán Dấu phẩy. CÔNG DỤNG Dùng để kết thúc câu trần thuật Dùng để kết thúc câu nghi vấn Dùng để kết thúc câu cầu khiến hoặc câu cảm thán Dùng để phân cách các thành phần và các bộ phận của câu.. GV Ngoài các tác dụng đã nêu dấu câu còn được dùng để bày tỏ thái độ, tình cảm của người viết..

(198) VD: - Đấm. Đá. Thụi...Họ lăn xả vào nhau một cách vô nghĩa. - Nó mà cũng làm thơ ư ? - Hết rồi sao ? Tiếc quá ! ? Ở chương trình lớp 7 chúng ta đã học những dấu câu nào ? hãy nêu tác dụng của những dấu câu đó ? HS Trao đổi thảo luận . GV Bổ sung, chốt. LỚP 7 DẤU CÂU 1 Dấu chấm lửng 2. Dấu chấm phẩy. 3. Dấu gạch gang. 4. CÔNG DỤNG Biểu thị bộ phận chưa liệt kê hết. Biểu thị lời nói ngập ngừng, ngắt quãng. Làm giãn nhịp điệu câu văn, hài hước dí dỏm. Đánh dấu ranh giới giữa các vế của một câu ghép có cấu tạo phức tạp. Đánh dấu ranh giới giữa các bộ phận trong một câu ghép liệt kê phức tạp. Đánh dấu bộ phận giải thích, chú thích trong câu. Đánh dấu lời nói trực tiếp của nhân vật. Biểu thị liệt kê. Nối các từ nằm trong một liên danh. Nối các tiếng trong một từ phiên âm.. Dấu gạch nối GV Lưu ý: + Dấu gạch nối không phải là một dấu câu, nó chỉ là một quy định về chính tả. + Về hình thức dấu gạch nối viết gắn hơn dấu gạch gang. ? Ở lớp 8 chúng ta đã học những dấu câu nào ? HS Trao đổi thảo luận trả lời. LỚP 7 DẤU CÂU CÔNG DỤNG 1 Dấu ngoặc đơn Dùng để đánh dấu phần có chức năng chú thích 2 Dấu hai chấm Dùng để báo trước phần bổ sung, giải thích thuyết minh cho một phần trước đó. Báo trước lời dẫn trực tiếp hoặc lời đối thoại. 3 Dấu ngoặc kép Dùng để đánh dấu từ ngữ, câu, đoạn dẫn trực tiếp. Đánh dấu từ ngữ được hiểu theo nghĩa đặc biệt hoặc có hàm ý mỉa mai. Đánh dấu tên tác phẩm, tờ báo tạp chí, tập san... dẫn trong câu văn. GV Đây là những dấu câu có tác.

(199) dụng phân biệt các thành phần nội dung khác nhau trong câu văn, vừa là những dấu hiệu về chính tả rất chặt chẽ vì vậy phải nhất thiết dùng cho đúng lúc đúng chỗ. 15'. GV Treo bảng phụ mục II1. GV Gọi HS đọc. ? VD trên thiếu dấu gắt câu ở chỗ nào ? ?. Nên dùng dấu gì để kết thúc câu ở chỗ đó ?. GV Treo bảng phụ mục II2. GV Gọi HS đọc. ? Dùng dấu chấm sau từ " này " là đúng hay sai ? vì sao ? - Dùng dấu chấm là sai vì câu này chưa hết ý. ? Ở chỗ này nên dùng dấu gì ? - Nên thay bằng dấu phẩy. GV Treo bảng phụ mục II3. GV Gọi HS đọc. ? Câu này thiếu dấu gì để phân biệt ranh giới giữa các thành phần đồng chức ? ? Hãy đặt dấu đó vào chỗ thích hợp ? GV GV ? ? ?. Treo bảng phụ mục II4. Gọi HS đọc. Đặt dấu câu như vậy đúng chưa ? vì sao ? Ở những vị trí đó nên dùng dấu gì ?. II. Các lỗi thường gặp về dấu câu: 1. Thiếu dấu gắt câu khi câu đã kết thúc:. - ...vô cùng xúc động. Trong xã hội cũ... - Dùng dấu chấm để tách thành hai câu. 2. Dùng dấu gắt câu khi câu chưa kết thúc: - Dùng dấu chấm là sai vì câu này chưa hết ý.. - Nên thay bằng dấu phẩy. 3. Thiếu dấu chấm thích hợp để tách các bộ phận của câu khi cần thiết: - Dùng dấu phẩy để tách các bộ phận trong câu. VD: Cam, quýt, bưởi,xoài là đặc sản của vùng này. 4. Lẫn lộn công dụng của các dấu câu: - Chưa đúng. - Sau từ "đâu"nên đặt dấu chấm. - Sau từ "không"nên đặt dấu hỏi. - Sau từ "này"nên đặt dấu chấm than.

(200) GV Gọi HS đọc ghi nhớ sgk 151. HS Đọc nội dung và yêu cầu bài tập 10' 1 GV Gọi 3 HS lên bảng làm. HS. Đọc nội dung và yêu cầu bài tập 2 GV Gọi 3 HS lên bảng làm. Mỗi HS một câu.. * Ghi nhớ (sgk 151) III. Luyện tập: 1. Bài tập 1: , . . , : - ! ! ! !. . . , , . , . , , , . , : - ? ? ? ! 2. Bài tập 2: a. ...về? Mẹ dặn là anh phải làm xong bài tập trong chiều nay. b. Từ xưa, ...lao động và sản xuất,...thương yêu nhau. Vì vậy, có câu TN lá lành đùm lá rách. c. Mặc dù... tháng, nhưng.. c. Củng cố: (3') - Hãy trình bày công dụng của các loại dấu câu đã học từ lớp 6 đến lớp 8 ? - Nêu các lỗi thường gặp về dấu câu ? d. Hướng dẫn học và làm bài: (1') - Học bài cũ. - Chuẩn bị cho tiết kiểm tra tiếng việt. ***************************************************************** Ngµy so¹n: 23/11/2010. Ngµy dạy:26/11/2010 Dạy lớp 8B. Tiết 60 KIỂM TRA TIẾNG VIỆT 1. Môc tiªu bài kiểm tra: a. Kiến thức: - Kiểm tra, hệ thống kiến thức tiếng việt mà HS đã học ở học kỡ I. b. Kĩ năng: - RÌn kü n¨ng biết phân tích, tổng hợp kiến thức. c. Thái độ : - Có ý thức chuẩn bị chu đáo và nghiêm túc trong quá trình làm bài. 2. ChuÈn bÞ của GV và HS: a. Chuẩn bị của GV: - Ra đề, đỏp ỏn, biểu điểm. b. Chuẩn bị của HS: - Häc bµi. 3. Nội dung đề: 1. Cho đoạn văn : "Rồi chị túm lấy cổ hắn, ấn dúi ra cửa. Sức lẻo khoẻo của anh.

(201) chàng nghiện chạy không kịp với sức xô đẩy của người đàn bà lực điền, hắn ngã chỏng quèo trên mặt đất, miệng vẫn nham nhảm thét trói vợ chồng kẻ thiếu sưu. " a. Thống kê các từ cùng trường từ vựng về người ? b. Thống kê các từ cùng tiểu trường từ vựng về hoạt động của người ? c. Bổ sung cho mỗi trường từ vựng trên ít nhất 3 từ ngữ chỉ người và hoạt động của người ? 2. Viết một đoạn văn (7 câu) có dùng trợ từ, thán từ, tình thái từ ? 3. Phân tích các câu ghép sau : a. Vợ tôi không ác, nhưng thị khổ quá rồi. b. Khi người ta khổ quá thì người ta chẳng còn nghĩ đến ai được. c. Lão không hiểu tôi, tôi nghĩ vậy, và tôi càng buồn lắm. 4. Đặt 4 câu có dùng biện pháp nói giảm nói tránh, nói quá. ( mỗi loại 2 câu) 4. Đáp án - biểu điểm: Câu 1:( 3 điểm) a. Trường từ vựng về người: cổ, miệng ( bộ phận của cơ thể người ) VD: thêm: mắt, mũi, tai. b. Trường từ vựng về hành động của người: túm, ấn, dúi, chạy, xô đẩy, ngã thét. VD thêm: đi, đấm, đá. Câu 2: ( 2 điểm ) Con chim đó thật đẹp, ai cũng phải trầm trồ xem: " Ôi. Đẹp tuyệt ! ". Lông đuôi dài, cong vút. Chao ôi tiếng hót thì hay vô cùng, ai đó còn nói rằng: " Nó có phải là con chim hót hay nhất thế gian không ?" và có người đáp lại: " Ai mà có thể hót hay hơn nó được nữa cơ chứ ? ngay cả sơn ca cũng phải thua." - Trợ từ: Ngay cả. - Thán từ: Ôi, chao ôi. - Tình thái từ: chứ. Câu 3:( 3 điểm ) a. Câu ghép có quan hệ tương phản. b. Câu ghép có quan hệ nguyên nhân kết quả. c. Câu ghép có quan hệ bổ sung. Câu 4:( 2 điểm ) - Nghèo kiết xác. - Đứng đống lửa ngồi đống than. ( nói quá ) - Hôm qua bác ấy đã về trời. - Xin nói nho nhỏ một chút. ( nói giảm nói tránh ).

(202) 5. Nhận xét thái độ, ý thức làm bài và chuẩn bị của hs. * Hướng dẫn học và làm bài: - Chuẩn bị bài thuyết minh về một thể loại văn học. ****************************************************** Ngµy so¹n: 26/11/2010. Ngµy dạy:29/11/2010 Dạy lớp 8A Ngµy dạy:29/11/2010 Dạy lớp 8B. Tiết 61 THUYẾT MINH MỘT THỂ LOẠI VĂN HỌC 1. Môc tiªu : a. Kiến thức: - Rèn luyện năng lực quan sát, nhận thức, dùng kết quả quan sát mà làm bài thuyết minh. b. Kĩ năng: - RÌn kü n¨ng làm bài văn thuyết minh. c. Thái độ : - Thấy được muốn làm bài thuyết minh chủ yếu phải dựa vào quan sát, tìm hiểu tra cứu. 2. ChuÈn bÞ của GV và HS: a. Chuẩn bị của GV: - Soạn giáo án, sgk. b. Chuẩn bị của HS: - Vở ghi, sgk. 3. Tiến trình bài dạy: a. KiÓm tra bài cũ: ( 3' ) - Kiểm tra sự chuẩn bị của HS. b. Dạy nội dung bài mới: * Giới thiệu bài ( 1' )Muốn làm tốt một bài văn thuyết minh chúng ta cần phải quan sát tìm hiểu tra cứu. Vậy tiết học hôm nay chúng ta cùng đi giải quyết vấn đề. HOẠT ĐỘNG CỦA GV-HS. TG GHI BẢNG 20' I. Từ quan sát đến mô tả, thuyết minh đặc điểm một thể loại văn học GV Cho HS đọc bài thơ " Vào nhà ngục 1. Quan sát Quảng Đông cảm tác " ? Bài thơ trên gồm mấy dòng ? mỗi dòng gồm mấy chữ ? - Gồm 8 câu, mỗi câu có 7.

(203) chữ. ?. Số dòng, số chữ có bắt buộc không ?có thể tuỳ ý thêm bớt được không ? - Đây là quy định cho nên mang tính bắt buộc, không thể tuỳ ý thêm bớt được. GV Thanh bằng được quy định là B( gồm dấu huyền và thanh không hay còn gọi là thanh ngang ) Thanh trắc được quy định là T ( gồm dấu hỏi, săc, ngã, nặng ) ? Xác định các tiếng trong bài thơ : Vào nhà ngục Quảng Đông cảm tác B B T T B T T Vẫn là hào kiệt vẫn phong lưu T B B T T B B Chạy mỏi chân thì hãy ở tù T T B B T T B Đã khách không nhà trong bốn biển T T B B B T T Lại người có tội giữa năm châu T B T T T B B Bủa tay ôm chặt bồ kinh tế T B B T B B T Mở miệng cười tan cuộc oán thù T T B B T T B Thân ấy vẫn còn, còn sự nghiệp B T T B B T T Bao nhiêu nguy hiểm sợ gì đâu. B B B T T B B ? Xác định các tiếng trong bài thơ: Đập đá ở Côn Lôn T T T B B Làm trai đứng giữa đất Côn Lôn B B T T T B B Lừng lẫy làm cho lở núi non B T B B T T B Xách búa đánh tan năm bấy đống T T T B B T T Ra tay đập bể mấy trăm hòn B B T T T B B Tháng ngày bao quản thân sành sỏi. - Luật bằng trắc..

(204) ?. T B B T B B T Mưa nắng càng bền dạ sắt son B T B B T T B Những kẻ vá trời khi lỡ bước T T T B B T T Gian nan chi kể việc con con. B B B T T B B Em có nhận xét gì về thanh T - B trong hai bài thơ này ?. - Các tiếng 1,3,5 không theo quy định. - Các tiếng 2,4,6 phải theo luật nhất định: đối, niêm.. GV Cho HS đọc yêu cầu mục I d và làm bài tập này. - Bài V " ào nhà ngục Quảng Đông cảm tác " + Tù...thù; chân...đâu ( vần bằng ). - Bài "Đập đá ở Côn Lôn" + Lôn-non-hòn-son-con ( vần bằng ) ?. Câu thơ bẩy tiếng trong bài ngắt nhịp ntn ? - Ngắt theo nhịp 4/3.. GV Gợi ý hướng dẫn HS làm bài.. GV Gọi HS đọc phần ghi nhớ sgk 154.. - Ngắt theo nhịp 4/3. 2. Lập dàn bài: - Mở bài: Nêu cách hiểu của em về thể thơ thất ngôn bát cú. - Thân bài: giới thiệu các đặc điểm của thể thơ: + Số câu, chữ trong bài. + Quy định bằng trắc của thể thơ. + Cách gieo vần của thể thơ. + Cách ngắt nhịp của mỗi dòng thơ. - Kết bài: vai trò của thể thơ. * Ghi nhớ: sgk 154. 18' II. Luyện tập:.

(205) GV Cho HS thảo luận theo tổ để giải quyết bài tập này. HS (Tham khảo sgk 154.). ?. Truyện ngắn gồm có những yếu tố nào ?. Thuyết minh truyện ngắn " Lão Hạc"của Nam Cao. * Định nghĩa truyện ngắn: - Là hình thức tự sự loại nhỏ, tập trung mô tả một mảnh cuộc sống, một biến cố... trong cuộc đời nhân vật thể hiện một mặt nào đó của cuộc sống xã hội. * Các yếu tố của truyện ngắn: - Tự sự: + Là yếu tố chính, quyết định sự tồn tại của truyện ngắn. + Gồm sự việc chính và nhân vật chính. + Sự việc chính: Lão Hạc giữ tài sản cho con trai bằng mọi giá. + Nhân vật chính: Lão Hạc. + Các sự việc phụ: con trai lão Hạc bỏ đi, lão Hạc đối thoại với cậu Vàng, bán con Vàng, đối thoại với ông giáo, xin bả chó, tự tử... + Nhân vật phụ: ông giáo, con trai lão Hạc, Binh Tư, vợ ông giáo, con Vàng - Miêu tả, biểu cảm, đánh giá: + Là yếu tố bổ trợ giúp truyện sinh động hấp dẫn. + Đan xen các yếu tố tự sự. - Bố cụ, lời văn, chi tiết. + Bố cục chặt chẽ, hợp lí. + Lời văn trong sáng, giàu hình ảnh. + Chi tiết bất ngờ, độc đáo..

(206) c. Củng cố: ( 2') Để thuyết minh một thể loại văn học chúng ta cần phải làm gì ? d. Hướng dẫn học và làm bài : (1') - Học bài cũ. - Làm bài tập 1 sgk 154 văn bản " Tôi đi học " và " Chiếc lá cuối cùng". - Soạn bài " Muốn làm thằng cuội ". ********************************************************* Ngµy so¹n: 27/11/2010. Ngµy dạy:30/11/2010 Dạy lớp 8A Ngµy dạy:02/12/2010 Dạy lớp 8B. Tiết 62 Hướng dẫn đọc thêm MUỐN LÀM THẰNG CUỘI 1. Môc tiªu : a. Kiến thức: - Giúp HS biết đôi nét về tác giả và tác phẩm. - Hiểu được tâm sự của nhà thơ Tản Đà. b. Kĩ năng: - RÌn kü n¨ng đọc, phân tích bài thơ thất ngôn bát cú đường luật. c. Thái độ : - Thấy được tâm sự của nhà thơ qua đó thể hiện thái độ của bản thân đối với quê hương đất nước mình.. 2. ChuÈn bÞ của GV và HS: a. Chuẩn bị của GV: - Soạn giáo án, sgk. b. Chuẩn bị của HS: - Vở ghi, vơ soạn, sgk. 3. Tiến trình bài dạy: a. KiÓm tra bài cũ: ( 3' ) - Kiểm tra vở soạn của HS. b. Dạy nội dung bài mới: * Giới thiệu bài ( 1' )Khi thời thế thay đổi ai cũng có tâm sự riêng của mình, và đặc biệt đối với những người yêu nước tâm trạng của họ ra sao chúng ta cùng nhau tìm hiểu trong tiết học hôm nay. HOẠT ĐỘNG CỦA GV- HS TG GHI BẢNG 8' I. Tìm hiểu chung và đọc: 1. Tác giả, tác phẩm: ? Hãy cho biết đôi nét về tác giả, tác phẩm - Tản Đà ( 1889-1939 ) tên khai sinh là Nguyễn Khắc Hiếu, quê ở Sơn Tây..

(207) - Bài thơ nằm trong quyển " Khối tình con con I "xuất bản năm 1917. 2. Đọc văn bản: Yêu cầu đọc ngắt đúng nhịp, giọng buồn GV pha chút cười cợt. Đọc mẫu. GV Gọi 2-3 HS đọc. GV nhận xét. GV Cho HS thảo luận một số từ khó. GV Văn bản này thuộc thể loại gì ? ? - Thất ngôn bát cú đường luật. Bố cục gồm mấy phần ? ? - Cách 1: gồm đề, thực, luận, kết. - Cách 2: 2 phần ( 4 câu đầu, 4 câu cuối) Gọi HS đọc 4 câu thơ đầu. GV Em có nhận xét gì về cách xưng hô của ? nhà thơ đối với trăng ?. ?. Vì sao nhà thơ muốn lên cung trăng ? - Chán trần thế. Bình luận cụm từ :" chán nửa rồi "?. 3. Tìm hiểu từ khó: 4. Thể loại, bố cục: - Thất ngôn bát cú đường luật.. 11' II. Phân tích văn bản: 1. Bốn câu thơ đầu: - Chị Hằng thật là thân mật, tình tứ. Vầng trăng thành người chị, người bạn tri âm, tri kỉ.. ?. ? ?. Cảnh vật ở đây được tác giả miêu tả ntn? - Miêu tả thật là đẹp. Em có nhận xét gì về những câu thơ trên. - Chán xã hội đầy ngang trái, đất nước mất tự do độc lập. - Tác giả vui với cảnh thiên nhiên.. => Giọng thơ trở nên nũng nịu, hồn nhiên, thể hiện hồn Gọi HS đọc 4 câu thơ cuối. thơ độc đáo, rất ngông của Lên cung trăng tâm trạng của tác giả ntn Tản Đà. - Không còn buồn nữa mà dâng lên niềm 12' 2. Bốn câu thơ cuối: GV vui mới đó là niềm vui được tri ân cùng ? gió mây, chị Hằng xa cách bụi trần bụi bặm, bon chen. Qua đây nó chứng tỏ suy nghĩ của tác giả ntn ?.

(208) ? => Đây là cách nói ngông của nhà thơ, thực chất ông vẫn buồn tủi, khó có thể làm bạn với người thì làm bạn với trăng, mây, gió trong mơ trong chốc lát mà thôi.. Trong hai câu thơ cuối nhà thơ tưởng tượng ra hình ảnh gì ? cảm nhận của em về hình ảnh đó ? ?TL - Đại diện nhóm trả lời. Theo em nhà thơ cười cái gì ? vì sao cười ? HS - Cười vì thoát được thế gian, được sống ? tự do, tự tại cùng thiên nhiên, khoáng đãng thoả nguyện ước mơ. - Cười cái xã hội đầy đen tối.. ?. Cho biết nghệ thuật và nội dung chính của văn bản ? - Dựa vào ghi nhớ sgk. Gọi HS đọc ghi nhớ.. 4'. => Nụ cười hài lòng sung sướng, hóm hỉnhvà ngây thơ, vừa siêu thoát, lãng mạn vừa thấm đượm hồn thơ nghệ sĩ rất ngông. Đây cũng là nụ cười mỉa mai, khinh thế quen thuộc của các nhà thơ ở xứ này trong những năm đầu của thế kỉ XX. III. Tổng kết:. 3'. * Ghi nhớ: sgk 154. IV. Luyện tập:. HS Đọc diễn cảm bài thơ ? GV. ? c. Củng cố: (2') - Qua phân tích em thấy được tâm sự gì của nhà thơ ? d. Hướng dẫn học và làm bài: (1') - Học bài cũ. - Chuẩn bị cho tiết ôn tập tiếng việt. ***************************************************************** Ngµy so¹n: 27/11/2010 Ngµy dạy:30/11/2010 Dạy lớp 8A. Ngµy dạy:02/12/2010 Dạy lớp 8B.. Tiết 63. ÔN TẬP TIẾNG VIỆT. 1. Mục tiêu :Giúp học sinh a. Kiến thức: - Nắm vững những nội dung về từ vựng và ngữ pháp Tiếng Việt mà đã học ở học kì I. b. Kĩ năng:.

(209) - Rèn luyện kĩ năng hệ thống hoá kiến thức cơ bản và luyện tập về những kiến thức đó. c. Thái độ: - Giáo dục học sinh tình cảm yêu mến, tự hào về Tiếng Việt. 2. Chuẩn bị của GV và HS: a. Chuẩn bị của GV: - Soạn giảng, tài liệu: SGK, SGV b. Chuẩn bị của HS: - Học bài cũ, làm đề cương ôn tập theo câu hỏi SGK trang 157- 158. 3. Tiến trình bài dạy: a. KiÓm tra bài cũ: - Kết hợp kiểm tra khi giảng bài. b. Dạy nội dung bài mới: * Giới thiệu bài ( 1' )Từ đầu năm học tới nay các em đã được tìm hiểu 1 số kiến thức Tiếng Việt qua 2 phần từ vựng và ngữ pháp, tiết học này chúng ta cùng ôn tập lại các kiến thức đó.. ?. ?. 20' I. Hệ thống hoá kiến thức cơ bản. 1. Từ vựng 1.1. Cấp độ khái quát của nghĩa từ ngữ. Em hiểu như thế nào về cấp độ khái quát của nghĩa từ ngữ? Thế nào là từ ngữ nghĩa rộng và từ ngữ nghĩa hẹp ?. ?. Thế nào là trường từ vựng?. ?. Khi tìm hiểu trường từ vựng, ta cần lưu ý điểm gì?. - Nghĩa của một từ ngữ có thể rộng hơn (khái quát hơn) hoặc hẹp hơn (ít khái quát hơn) nghĩa của từ ngữ khác. - Một từ ngữ được coi là có nghĩa rộng khi phạm vi nghĩa của từ ngữ đó bao hàm phạm vi nghĩa của 1 số từ ngữ khác. - Một từ ngữ được coi là nghĩa hẹp khi phạm vi nghĩa của từ ngữ đó được bao hàm trong phạm vi nghĩa của 1 từ ngữ khác. - Một từ ngữ có nghĩa rộng đối với những từ ngữ này đồng thời có thể có nghĩa hẹp đối với 1 từ ngữ khác. 1.2. Trường từ vựng - Trường từ vựng là tập hợp của những từ có ít nhất 1 nét chung về nghĩa. Lưu ý: Một trường từ vựng có thể bao gồm nhiều trường từ vựng. + Một trường từ vựng có thể bao gồm những từ ngữ khác biệt nhau về từ loại + Do hiện tượng nhiều nghĩa, một từ có thể thuộc nhiều trường từ vựng khác nhau. + Trong thơ văn cũng như trong cuộc sống hàng ngày người ta thường dùng cách.

(210) ? Nêu đặc điểm và công dụng của từ tượng hình, tượng thanh?. ? Thế nào là từ ngữ địa phương- biệt ngữ xã hội? ? Nói quá là gì? Tác dụng của nói quá?. ? Nhắc lại khái niệm về trợ từ? ? Thán từ là gì? Thán từ gồm mấy loại chính?. ? Tình thái từ là gì?. ? Tình thái từ gồm những loại nào?. chuyển trường từ vựng để tăng thêm tính nghệ thuật của ngôn từ và khả năng diễn đạt. 1.3.Từ tượng thanh, từ tượng hình - Từ tượng hình là từ gợi tả hình ảnh, dáng vẻ trạng thái của sự vật. Từ tượng thanh là từ mô phỏng âm thanh của tự nhiên, của con người. - Từ tượng hình, từ tượng thanh gợi được hình ảnh, âm thanh cụ thể, sinh động, có giái trị biểu cảm cao; thường được dùng trong văn miêu tả và tự sự. 1.4. Từ ngữ địa phương và biệt ngữ xã hội - Khác với từ ngữ toàn dân, từ ngữ địa phương là từ ngữ chỉ dùng ở một hoặc 1 số địa phương nhất định. - Biệt ngữ xã hội là những từ ngữ chỉ được dùng trong 1 tầng lớp xã hội nhất định. 1.5. Nói quá - Nói quá là biện pháp tu từ phóng đại mức độ, qui mô, tính chất của sự vật, hiện tượng được miêu tả để nhấn mạnh, gây ấn tượng, tăng sức biểu cảm. 2. Ngữ pháp. 2.1. Trợ từ- thán từ. - Trợ từ là những từ chuyên đi kèm với một từ ngữ trong câu để nhấn mạnh hoặc biểu thị thái độ đánh giá sự vật, sự việc nói đến ở từ ngữ đó. -Thán từ là những từ dùng để bộc lộ tình cảm, cảm xúc của người nói hoặc dùng để gọi, đáp. Thán từ thường đứng ở đầu câu, có khi nó được tách ra thành 1 câu đặc biệt. -Thán từ gồm 2 loại chính: + Thán từ bộ lộ tình cảm, cảm xúc. + Thán từ gọi đáp. 2.2 Tình thái từ. Tình thái từ là những từ được thêm vào câu để cấu tạo câu nghi vấn, câu cầu khiến, câu cảm thán và để biểu thị các sắc thái tình cảm của người nói. - Tình thái từ gồm 1 số loại đáng chú ý như sau: + Tình thái từ nghi vấn + Tình thái từ cầu khiến.

(211) + Tình thái từ cảm thán + Tình thái từ biểu thị sắc thái tình cảm.. ? Sử dụng tình thái từ cần chú ý điểm gì? ? Nêu đặc điểm của câu ghép? ? Có mấy cách nối các vế câu ghép?. ? Hãy nêu các kiểu quan hệ giữa các vế trong câu ghép?. ? Dựa vào kiến thức về văn học dân gian và cấp độ khái quát của nghĩa từ ngữ, hãy điền từ ngữ thích hợp vào ô trống theo sơ đồ sau?. ? Hãy giải thích từ: truyền thuyết, truyện cổ tích, truyện ngụ ngôn, truyện cười ?. - Sử dụng tình thái từ phù hợp với hoàn cảnh giao tiếp (quan hệ tuổi tác, thứ bậc, xã hội, tình cảm…) 2.3. Câu ghép. Câu ghép là những câu do 2 hoặc nhiều cụm chủ- vị không bao chứa nhau tạo thành. Mỗi cụm chủ vị này được gọi là 1 vế câu. - Có 2 cách nối vế câu ghép. + Dùng những từ có tác dụng nối: một quan hệ từ; nối bằng một cặp quan hệ từ; nối bằng cặp phó từ; đại từ; chỉ từ thường đi đôi với nhau. + Không dùng từ nối: trong trường hợp này giữa các vế câu cần dùng dấu phẩy, dấu chấm phẩy hoặc dấu hai chấm. - Các vế câu của câu ghép có quan hệ ý nghĩa với nhau khá chặt chẽ. Những quan hệ thường gặp là: quan hệ nguyên nhân, quan hệ điều kiện (giả thiết), quan hệ tương phản, quan hệ tăng tiến, quan hệ lựa chọn, quan hệ bổ sung, quan hệ tiếp nối, quan hệ đồng thời, quan hệ giải thích. 20' II. Luyện tập. 1. Từ vựng.

(212) ? Cho biết trong những câu giải thích ấy có từ ngữ nào chung? GV. ?. Lưu ý: khi giải thích nghĩa của từ ngữ có nghĩa hẹp hơn so với 1 từ ngữ khác ta phải xác định được từ ngữ có nghĩa rộng hơn. Tìm câu ca dao VN 2 VD về biện pháp tu từ nói quá hoặc nói giảm, nói tránh.. ? Viết 2 câu, trong đó có 1 câu sử dụng từ tượng hình, 1 câu có sử dụng từ tượng thanh. HS Đọc yêu cầu bài tập HS Đọc yêu cầu bài tập và đoạn văn. HS Đọc yêu cầu bài tập.. - Truyện truyền thuyết: truyện giáo dục về các nhân vật, sự kiện lịch sử xa xưa, có nhiều yếu tố thần kì. - Truyện cổ tích: truyện dân gian kể về cuộc đời, số phận của một số nhân vật quen thuộc (người mồ côi, người mang lốt xấu xí, người em, người dũng sĩ…) có nhiều chi tiết tưởng tượng kì ảo. - Truyện ngụ ngôn: truyện dân gian mượn truyện về loài vật, đồ vật hoặc về chính con người để nói bóng gió chuyện con người. - Truyện cười: truyện dân gian dùng hình thức gây cười để mua vui hoặc phê phán đả kích. - Từ ngữ chung trong phần giải thích nghĩa của những từ ngữ trên là “Truyện dân gian” tức là từ ngữ có nghĩa rộng hơn (cấp độ khái quát cao hơn).. b. Câu ca dao có sử dụng phép tu từ nói quá. - Tiếng đồn cha mẹ em hiền Cắn cơm không vỡ, cắn tiền vỡ đôi - Con rận bằng con ba ba Đêm nằm nó gáy cả nhà thất kinh. c. Viết câu có sử dụng từ tượng hình, tượng thanh - Sơn La bây giờ ít thấy những ngôi nhà tranh lụp xụp. - Hà Nội bây giờ không còn tiếng chuông tàu điện leng keng. 2. Ngữ pháp a. Viết câu có dùng trợ từ và tình thái từ trợ từ và thán từ. - Cuốn sách này mà chỉ 20000 đồng à? - Trời ơi! Chính tôi đã hại nó. b. Tìm câu ghép. Pháp chạy, Nhật hàng, vua Bảo Đại thoái vị. - Có thể tách câu ghép này thành 3 câu đơn. Nhưng khi tách thành 3 câu đơn thì mối liên.

(213) hệ, sự liên tục của 3 sự việc sẽ không được thể hiện rõ bằng khi gộp thành 3 vế của câu ghép. c. Xác định câu ghép và nối các vế câu - Câu ghép: câu 1 và 3 - Các vế được nối với nhau bằng quan hệ từ. Cũng như câu 1: Câu 3: bởi vì. c. Củng cố: (3') - Trình bày cấp độ khái quát nghĩa của từ ? - Ngữ pháp ? d. Hướng dẫn học bài và làm bài tập ở nhà. (1’) - Xem lại nội dung bài - Học thuộc các định nghĩa - Hoàn thiện phần bài tập vào vở - Giờ sau trả bài viết số 3. Ngµy so¹n: 03/12/2010. Ngµy dạy:06/12/2010 Dạy lớp 8A. Ngµy dạy:06/12/2010 Dạy lớp 8B.. Tiết 64: TRẢ BÀI TẬP LÀM VĂN SỐ 3 1 Mục tiêu : Giúp học sinh a. Kiến thức: - Tự đánh gía bài làm của mình theo yêu cầu văn bản và nội dung của đề bài tập làm văn thuyết minh. b. Kĩ năng: - Hình thành năng lực tự đánh và sửa chữa bài văn thuyết minh của mình. c. Thái độ: - Giáo dục ý thức tích luỹ trí thức cho học sinh. 2. Chuẩn bị của GV và HS: a. Chuẩn bị của GV: - Chấm trả bài, soạn giáo án. b. Chuẩn bị của HS: - Xem lại lí thuyết văn thuyết minh và lập dàn ý cho đề bài 3. Tiến trình bài dạy: a. KiÓm tra bài cũ: - Kết hợp kiểm tra khi giảng bài. b. Dạy nội dung bài mới: * Giới thiệu bài ( 1' ) Tuần trước các em đã viết bài làm văn số 3 thuyết minh về cái đồng hồ, cô đã chấm bài của các em, giờ học hôm nay cô sẽ trả bài để các em tự đánh giá bài viết của mình xem bài viết đã làm được gì, còn những gì cần khắc phục. Đề bài: Giới thiệu về chiếc đồng hồ. GV Gọi học sinh đọc đề bài 5' I. Tìm hiểu đề:.

(214) ?. Hãy xác định đối tượng của đề bài ? 10'. ?. Nêu ý của phần mở bài ?. ?. Phần thân bài thường nêu những nội dung nào?. ?. Cách sử dụng như thế nào ?. 10'. -Thể loại: Thuyết minh -Đối tượng: Đồng hồ có kim chỉ giờ II. Lập dàn bài. 1. Mở bài: -Đồng hồ rất quen thuộc -Đồng hồ là phương tiện đo thời gian 1 ngày 1 đêm. 2. Thân bài: - Giới thiệu loại đồng hồ: Giới thiệu loại đồng hồ có kim chỉ giờ: - Cấu tạo: Gồm 2 bộ phận chính (bên ngoài và bộ phận bên trong) + Bộ phận bên ngoài: Trong mặt kính có mặt số, kim chỉ giờ + Bộ phận bên trong : Các bánh răng chuyển động điều khiển kim đồng hồ + Các phần phụ khác: núm điều khiển chỉnh giờ, núm hẹn chỉnh giờ, núm tắt chuông, chân đồng hồ (nếu là loại đồng hồ để bàn). - Cách sử dụng: + Lên dây cót đúng giờ, thay pin kịp thời không quay ngược chiều kim đồng hồ. + Cách bảo quản: Để nơi chắc chắn. Tránh rơi vỡ treo nơi thoáng khí, thay pin nhẹ nhàng. 3. Kết bài: Đồng hồ hiện tại và trong tương lai. III. Nhận xét về ưu nhược điểm của bài. Với dàn ý vừa xong các em có nhận xét gì về bài làm của mình H/s nhận xét về bố cục và sự liên kết trong văn bản  Ưu điểm: Các em đã xác định đúng yêu cầu bài ra, cách viết trình bày theo đúng trình tự, nhiều bài thuyết minh khá kĩ cách bảo quản đồng hồ, đảm bảo bố cục 3 phần, nhiều bài diễn đạt rõ ràng mạch lạc, chữ viết đẹp, một số bài nắm chắc phương pháp thuyết minh.

(215) 4'. 10'.  Nhược điểm: Bên cạnh ưu điểm còn có nhiều bài dùng từ sai, diễn đạt chưa rõ ý, đủ ý, chưa thực sự cố gắng trong việc trình bày, viết còn gạch xoá, chữ viết cẩu thả, sai lỗi chính tả, bố cục chưa rõ ràng, dùng từ chưa chuẩn xác IV. Biểu điểm: 1. Hình thức: -Bố cục đầy đủ, rõ ràng mạch lạc, diễn đạt lưu loát -Bảo đảm phương pháp: Định nghĩa, giải thích, thuyết minh. 2. Nội dung a. Mở bài: Đúng yêu cầu của văn thuyết minh (giới thiệu về chiếc đồng hồ) b. Thân bài: Dùng phương pháp giải thích thuyết minh. -Giới thiệu đồng hồ -Cấu tạo của đồng hồ + Bộ phận bên trong + Bộ phận bên ngoài + Các bộ phận phụ khác -Cách sử dụng -Cách bảo quản c. Kết bài: Đồng hồ hiện tại và trong tương lai V. Chữa lỗi: 1. Lỗi chính tả -Chỉ dờ → Chỉ giờ -Chỉ rây → Chỉ giây -Từ 1 đến 12 →Từ một đến mười hai -Chánh hụi →Tránh bụi -Giới riệu → Giới thiệu -Màu xắc → Màu sắc -Truyển động → Chuyển động -Bánh giăng → Bánh răng 2. Lỗi diễn đạt - Lỗi: Bộ phận chuyển động bên trong gồm bánh răng 3 bánh răng - Chữa: Bộ phận chuyển động bên trong gồm ba bánh răng - Lỗi: Em nghĩ chiếc đồng hồ là để.

(216) 3' 2'. mọi người biết thời gian và ngày tháng Chữa: Đồng hồ giúp mọi người biết thời gian của từng ngày -Lỗi: Giới thiệu vỏ ngoài: Là chất liệu nhựa nhôm, sắt tuỳ theo mỗi đồng hồ -Chữa: Đồng hồ rất phong phú về chủng loại, và được làm bằng nhiều chất liệu khác nhau như: sắt, nhựa, nhôm. -Lỗi : để chúng ta nhìn qua kính vào đồng hồ -Chữa: Mặt đồng hồ được làm bằng kính mê ca trong suốt. VI. Bài đọc mẫu: 8A: 8 B: VII. Trả bài, gọi điểm: G. K. TB. Y. 8A 8B d. Hướng dẫn học bài và làm bài ở nhà: (1’) - Xem lại bài viết của mình và sửa chữa lỗi sai. - Soạn: Hai chữ nước nhà (hướng dẫn học thêm). + Nhận xét về giọng điệu của đoạn trích. + Bố cục của bài thơ. + Tâm trạng và hoàn cảnh của 2 cha con Nguyễn Phi Khanh khi chia tay. + Biện pháp nghệ thuật của bài thơ và tác dụng của nó. + Ở 8 câu thơ cuối, tại sao khi khuyên con trở về tìm cách cứu nước, người cha lại nói đến cái thế bất lực của mình và sự nghiệp của tổ tông. ========================================================== Ngµy so¹n: 04/12/2010 Ngµy dạy:07/12/2010 Dạy lớp 8A. Ngµy dạy:09/12/2010 Dạy lớp 8B. Tiết 65 Văn bản. ÔNG ĐỒ ~ Vũ Đình Liên~ 1. Mục tiêu : Giúp học sinh a. Kiến thức:.

(217) - Cảm nhận được tình cảnh tàn tạ của nhân vật ông đồ, qua đó thấy được niềm cảm thương và nỗi nhớ tiếc ngậm ngùi của tác giả đối với cảnh cũ người xưa gắn liền với một nét đẹp văn hoá cổ truyền. b. Kĩ năng: - Thấy được sức truyền cảm nghệ thuật đặc sắc của bài thơ. c. Thái độ: - Giáo dục tình yêu, trân trọng những giá trị văn hoá tinh hoa của cha ông. 2. Chuẩn bị của GV và HS: a. Chuẩn bị của GV: - Soạn giảng, tài liệu: SGK, SGV b. Chuẩn bị của HS: - Học bài cũ, chuẩn bị bài mới (trả lời câu hỏi SGK trang 10 và sự hướng dẫn của GV ở tiết 65) 3. Tiến trình bài dạy: a. KiÓm tra bài cũ: (3') - Đọc thuộc bài thơ: Hai chữ nước nhà. -Yêu cầu học sinh đọc diễn cảm b. Dạy nội dung bài mới: * Giới thiệu bài ( 1' ) Theo dòng thời gian bất tận, mọi thứ sẽ lui vào dĩ vãng mịt mờ để lại cho con người bao nỗi niềm tiếc nuối. Nhất là khi những vẻ đẹp tài hoa nay chỉ còn vang bóng. Cũng bắt nguồn từ cảm hứng ấy Vũ Đình Liên một trong những nhà thơ lớp đầu tiên của phong trào thơ mới đã cho ra đời thi phẩm thể hiện một hoài niệm day dứt, thương cảm cho 1 giá trị tinh thần sắp lụi tàn đó là “Ông đồ” tiết học này chúng ta sẽ nghiên cứu tác giả này. 8' GV Gọi hs đọc chú thích sao trang 9 ? Nêu những hiểu biết của em về tác giả Vũ Đình Liên ? - Ông sinh 15-10-1913 mất 1996 ông từng học ở trường Bảo Hộ, trường luật. Ông trải qua cuộc đời dạy học tư, làm quản lí ở báo tinh hoa, làm tham tá thương tránh ở Hà Nội. Ông là 1 trong những nhà thơ lớp đầu tiên của phong trào thơ mới. Ông viết không nhiều nhưng đã để lại trong lòng người đọc 1 ấn tượng khó quên. Bài thơ Ông Đồ là tinh hoa của hồn thơ Vũ Đình Liên. Một trong những tác phẩm tiêu biểu của phong trào thơ mới. Ông đồ vừa có niềm cảm thương chân thành trước cảnh đời tàn vừa có tâm sự hoài cổ thiết tha. Đối với thế hệ trẻ VN ngày nay thì truyện ông đồ và tập tục đón tết của cha ông ta. I. Đọc và tìm hiểu chung. 1. Tác giả- tác phẩm - Vũ Đình Liên (19131996) quê ở Hải Dương sống chủ yếu ở Hà Nội, là một trong những nhà thơ lớp đầu của phong trào thơ mới. - Thơ ông thường mang nặng lòng thương người và niềm hoài cổ.. - “Ông đồ” là bài thơ tiêu biểu nhất cho hồn thơ giàu lòng thương cảm của Vũ Đình Liên..

(218) xưa đã trở lên xa lạ. Ngày xưa chúng ta có thú chơi chữ, trang trí tết bằng câu đối viết trên những tờ giấy điếu thường dán lên vách hay cột nhà. Từ đầu thế kỉ XX nền Hán học và chữ Nho ngày càng mất vị thế quan trọng trong đời sống VHVN như trong suốt mấy trăm năm trước. Chế độ khoa cử phong kiến bị bãi bỏ. Các nhà nho từ chế độ xã hội tôn vinh bỗng trở nên lạc bước trong thời đại mới, bị chế độ bỏ quên cuối cùng là vắng bóng. 2. Đọc văn bản GV Khi đọc chú ý thể hiện tâm trạng nhân vật trong tác phẩm 2 khổ thơ đầu; giọng sôi nổi thắm thiết làm rõ hình ảnh nhân vật ông đồ trong thời thịnh hành. Khổ 3, 4 giọng thương cảm xót xa trước cảnh thực tại của ông đồ. Khổ 5 đọc với giọng nuối tiếc da diết. GV Đọc khổ 1. GV Gọi 2 hs đọc hết bài. ? Bài thơ được viết theo thể thơ nào? - Bài thơ được viết theo thể thơ 5 chữ ngũ ngôn gồm nhiều khổ mỗi khổ 4 câu. HS Đọc chú thích 1, 2. ? Tìm cấu trúc của bài thơ ? - Bài thơ chia làm 3 phần. + 2 khổ thơ đầu: hình ảnh ông đồ thời đắc ý. +2 khổ tiếp theo: hình ảnh ông đồ thời tàn. + khổ cuối: sự vắng bóng của ông đồ và sự bâng khuâng nhớ tiếc của nhà thơ. GV Để các em cảm nhận được hình ảnh ông đồ và niềm thương cảm của tác giả đối với cảnh cũ người xưa chúng ta phân tích theo bố cục đã chia. 9' ?. Hình ảnh ông đồ thời đắc ý được tác giả miêu tả qua những câu thơ nào?. ?. Cách sử dụng từ ngữ trong khổ thơ này có gì đáng chú ý? - Mỗi năm, lại thấy. Hình ảnh mỗi năm, lại thấy gợi cho em suy nghĩ gì về sự xuất hiện của ông đồ?. ?. II. Phân tích 1.Hình ảnh ông đồ thời đắc ý. Mỗi năm hoa đào nở Lại thấy ông đồ già Bày mực tàu giấy đỏ Bên phố đông người qua..

(219) ?. ?. ?. - Cách dùng từ biểu thị thời gian và mang ý nghĩa xác định sự vật, sự việc quen thuộc đã đi vào tiềm thức mọi người như 1 nếp sống đó là hình ảnh ông đồ xuất hiện khi đến dịp xuân về tết đến. Hình ảnh ông đồ xuất hiện trong bối cảnh không gian như vậy có ý nghĩa gì ? - Mỗi khi tết đến xuân về “Hoa đào lại nở… qua” hình ảnh của ông đồ đã trở thành thân quen không thể thiếu được trong mỗi dịp tết đến. Ông viết chữ, viết câu đối đỏ tức là cung cấp 1 thứ hàng mà mỗi gia đình phải sắm sửa trong những ngày tết đó là 1 nét đẹp truyền thống VN. Những câu thơ mở đầu như 1 lời thủ thỉ kể lại cho mọi người đồng thời hình ảnh ông đồ không thể thiếu cũng như mỗi nhà không thể thiếu câu đối tết mừng xuân mới. Khi ông đồ xuất hiện thái độ tình cảm của mọi người như thế nào? Vì sao mọi người lại có thái độ tình cảm như vậy ? - Người ta xúm xít xung quanh ông đồ không chỉ vì cần thuê viết chữ mà còn thưởng thức tài viết chữ đẹp của ông nhìn ông thán phục, ngưỡng mộ đó là 1 thời vàng son của ông đồ.Bởi lúc đó ông trở thành trung tâm của sự chú ý, là đối tượng ngưỡng mộ của mọi người. Em có cảm nhận gì về hình ảnh ông đồ trong 2 khổ thơ đầu ?. GV Ở 2 khổ thơ đầu, hình ảnh ông đồ như hoà vào, góp vào cái rộn ràng, tưng bừng, sắc màu rực rỡ của phố xá đang đón tết “Mực tàu,giấy đỏ” của ông hoà với màu đỏ của hoa đào nở, sự có mặt của ông thu hút nhiều người. Người ta không chỉ tìm đến ông thuê viết chữ mà còn thưởng thức tài viết chữ đẹp của ông. Những câu thơ bằng ngôn ngữ kể, tả xinh xắn, gọn gàng không ôm đồm mà khêu gợi thật thích hợp với 1 tâm trạng người viết thoáng chút xốn xang.. Bao nhiêu người thuê viết Tấm tắc ngợi khen tài Hoa tay thảo những nét Như phượng múa rồng bay.. * Ông đồ là người có tài được mọi người ngưỡng mộ, ông là trung tâm của sự chú ý của mọi người..

(220) GV Vậy số phận ông đồ sẽ ra sao khi thời cuộc thay đổi chúng ta chuyển… 10' 2. Hình ảnh ông đồ thời tàn. HS Đọc 2 khổ thơ tiếp theo. ? Tìm những chi tiết miêu tả ông đồ ở khổ Nhưng mỗi năm mỗi thơ 3, 4 ? vắng. Người thuê viết nay đâu Giấy đỏ buồn không ? Hình ảnh ông đồ ở khổ thơ 3, 4 có gì khác thắm với hình ảnh của ông đồ ở khổ thơ 1, 2 ? Mực đọng trong nghiên - Ở khồ 3, 4 vẫn nổi bật hình ảnh ông đồ sầu, với mực tàu giấy đỏ bên hè phố ngày tết, Ông đồ vẫn ngồi đấy nhưng tất cả đã khác xưa chẳng còn đâu Qua đường không ai hay, cảnh “Bao nhiêu người… khen” mà là Lá vàng rơi trên giấy cảnh tượng vắng vẻ đến thê lương “nhưng Ngoài giời mưa bụi bay. mỗi năm mỗi vắng, người thuê viết còn đâu?” ? Ở 2 khổ thơ này tác giả sử dụng biện pháp nghệ thuật gì ? - Hình ảnh ông đồ được miêu tả trong thế đối lập tương phản với 2 khổ thơ đầu, nhân hoá, câu hỏi tu từ. ? Phân tích để làm rõ cái hay của 2 câu thơ “Giấy đỏ buồn… sầu” ? - Tết đến xuân về ông đồ vẫn xuất hiện bên hè phố nhưng chẳng còn cảnh bao nhiêu người chen chúc thuê viết câu đối và thưởng thức tài thi pháp của ông. Do đó mà ông chẳng còn được cầm đến bút, chạm đến giấy nền. Nỗi buồn lan toả sang cả vật vô tri. Tờ giấy đỏ vẫn thắm giờ cứ phơi ra đấy mà chẳng được đụng đến nên trở thành vô duyên bẽ bàng, nghiên mực không được bút lông chấm vào nên mực đọng lại bao sầu tủi trở thành nghiên sầu. Biện pháp nhân hoá đến nỗi buồn tủi của con người phú cho mực giấy. GV Ông đồ vẫn ngồi đấy như xưa nhưng cuộc đời đã hoàn toàn khác xưa, đường phố vẫn đông người qua lại nhưng không ai không biết đến sự có mặt của ông. Ông vẫn cố bám lấy sự sống, vẫn muốn có mặt với cuộc đời nhưng cuộc đời thì đã quên hẳn ông, ông ngồi đấy lặng lẽ mà vô cùng lạc lõng, lẻ loi. Ông ngồi đấy lặng lẽ mà trong lòng lại là cả 1 tấn bị kịch là sự sụp đổ.

(221) ?. ?. hoàn toàn. Hai câu thơ “Lá vàng rơi… bụi bay” hay ở chỗ nào? Đây có phải là những câu thơ tả cảnh không? - Hai câu thơ tuy có cảnh nhưng chủ yếu là để nói nỗi lòng, tức là mượn cảnh ngụ tình có thể nói đây là 2 câu thơ đặc sắc nhất của bài thơ trước mặt người đọc hiện lên hình ảnh ông đồ ngồi bó gối bên vỉa hè, lá vàng rơi trên giấy đỏ, không buồn nhặt, mắt ngơ ngác buồn sầu nhìn ra làn mưa bụi mịt mờ. Cảnh ngày tết nhưng lại không thấy có hoa đào. Bởi ông đồ nào có biết tết, chỉ thấy lá vàng và mưa bụi những hình ảnh mang nỗi niềm của lòng người. Lá vàng rơi gợi cả cảm giác buồn bã, tàn tạ. Cũng như vậy ông đồ đã đến lúc thịnh suy. Hãy nêu cảm nghĩ của em về hình ảnh ông đồ qua 2 khổ thơ nêu trên ?. GV Hình ảnh ông đồ được diễn tả cụ thể, sinh động và rất gợi cảm sự đối lập 2 hình ảnh ông đồ đã diễn tả đầy đủ bước thăng trầm của nền nho học nước nhà ở buổi giao thời 2 nền văn hóa Đông- Tây vào những thập kỷ đầu của thế kỉ XX. ? Quan sát bài thơ và nêu những nhận xét của em về kết cấu bài thơ ? - Mở đầu bài thơ: Mỗi năm… già - Kết thúc: … Năm nay đào… xưa - Đó là kiểu kết cấu đầu- cuối tương ứng chặt chẽ làm nổi bật chủ đề. Khổ thơ có cái tứ “Cảnh cũ người đâu” thường gặp trong thơ xưa đầy gợi cảm. Sau mấy cái tết ông đồ vẫn ngồi đấy nhưng không ai để ý đến, năm nany đào lại nở nhưng ông đồ hoàn toàn vắng bóng. ? Em có nhận xét gì về 2 câu cuối bài thơ ? - Là lời tự vẫn nỗi niềm thương tiếc khắc khoải của nhà thơ trước việc vắng bóng “Ông đồ xưa”.Từ sự vắng bóng ông đồ mỗi khi tết về nhà thơ bâng khuâng xót xa nghĩ tới những người “Muôn năm cũ” không bao giờ còn thấy nữa. Câu hỏi đó. * Ông đồ trở nên lạc lõng, lẻ loi, tội nghiệp, tàn tạ giữa dòng đời.. 5'. 3. Nỗi niềm của tác giả.. * Niềm thương cảm chân thành trước 1 lớp người đang tàn tạ sự nuối tiếc về giá trị văn học cổ truyền đã mất..

(222) không có câu trả lời, gieo vào lòng người đọc những cảm thương nuối tiếc không dứt. GV Trong thơ trữ tình, cảm xúc trữ tình của nhà thơ là nội dung cốt lõi của tác phẩm. Bài thơ qua sự tương phản giữa 2 cảnh tượng cùng miêu tả ông đồ ngồi viết câu đối ngày tết cho ta thấy tâm tư tình cảm của nhà thơ. Tâm tư được biểu lộ kín đáo qua chi tiết miêu tả nhưng có khi lại trực tiếp phát biểu như 2 câu kết. Đó là niềm thương cảm chân thành, là sự nhớ nhung luyến tiếc, cảm thương số phận bất hạnh đó là tình cảm nhân đạo cao quý. ? Khái quát những nét đặc sắc về nội dung và nghệ thuật của bài thơ ?. 4'. HS Đọc ghi nhớ 2'. III Tổng kết - Bài thơ thể hiện sâu sắc tình cảnh đáng thương của ông đồ qua đó toát lên niềm thương cảm chân thành trước một lớp người đang tàn tạ nỗi tiếc nhớ cảnh cũ người xưa của nhà thơ. - Bài thơ ngũ ngôn bình dị với giọng thơ trầm lắng, ngậm ngùi, kết cấu chặt chẽ, có nghệ thuật ngôn từ trong sáng, bình dị hàm súc cô đọng đầy gợi cảm. * Ghi nhớ SGK <10> IV. Luyện tập.. HS Đọc diễn cảm bài thơ. c. Củng cố: (2') - Nêu nội dung và nghệ thuật của bài ? d. Hướng dẫn học bài và làm bài tập. (1’) - Học thuộc ghi nhớ- Bài thơ - Chuẩn bị làm bài kiểm tra học kì I - Ôn lại tất cả các bài đã học, tác giả, tác phẩm - Xem lại lí thuyết văn thuyết minh - Học thuộc các bài thơ đã học. ========================================================== Ngµy so¹n: 04/12/2010. Ngµy dạy:07/12/2010Dạy lớp 8A. Ngµy dạy:09/12/2010 Dạy lớp 8B..

(223) Tiết 66: Văn bản. HAI CHỮ NƯỚC NHÀ ~ Hướng dẫn đọc thêm~ ~ Trần Tuấn Khải~ 1. Mục tiêu : Giúp học sinh a. Kiến thức: - Cảm nhận được nội dung trữ tình yêu nước trong đoạn thơ trích: nỗi đau mất nước và ý chí phục thù cứu nước. - Tìm hiểu sức hấp dẫn nghệ thuật của ngòi bút Trần Tuấn Khải: cách khai thác đề tài lịch sử, sự lựa chọn thể thơ thích hợp, việc tạo dựng không khí, tâm trạng, giọng điệu thơ thống thiết. b. Kĩ năng: - Rèn kĩ năng phân tích thơ song thất lục bát. c. Thái độ: - Giáo dục lòng tự hào, kính yêu và biết ơn các vị anh hùng. 2. Chuẩn bị của GV và HS: a. Chuẩn bị của GV: - Soạn giảng, tài liệu: SGK, SGV b. Chuẩn bị của HS: - Học bài cũ, chuẩn bị bài mới. 3. Tiến trình bài dạy: a. KiÓm tra bài cũ: (3') Kiểm tra vở soạn của học sinh 2- 3 em gv nhận xét đánh giá cho điểm b. Dạy nội dung bài mới: * Giới thiệu bài ( 1' ) Tuy sinh sau Tản Đà nhưng Trần Tuấn Khải vẫn được coi là nhà thơ lãng mạn cùng thời với Tản Đà. Nếu Tản Đà có những ước mơ thoát vươn lên chốn bồng lai thì thi sĩ họ Trần lại thường trốn tránh thực tại, thả hồn về quá khứ, nhất là những trang lịch sử quá khứ hào hùng của dân tộc. Qua tiết học ngày hôm nay chúng ta hiểu được tâm sự đó qua đoạn trích “Hai chữ nước nhà”. 8' GV Gọi hs đọc chú thích. ? Nêu những hiểu biết của em về thân thế và sự nghiệp sáng tác của nhà thơ Trần Tuấn Khải ? - Trần Tuấn Khải có nhiều bút danh nhưng 2 tiếng “A Nam” là được người đời nhắc đến nhiều nhất. Ông sinh 1985 tại ngoại thành Nam Định và mất ngày 7- 3- 1983 tại thành phố Hồ Chí Minh thọ 89 tuổi. Á Nam là thi sĩ có trên nửa thế kỉ cầm bút rất giỏi chữ Hán và tự học chữ quốc ngữ. GV Thơ văn của Á Nam chứa chan tinh thần. I. Đọc và tìm hiểu chung. 1. Giới thiệu tác giả- tác phẩm - Trần Tuấn Khải (18951983) hiệu Á Nam quê ở huyện Mĩ Lộc tỉnh Nam Định..

(224) ?. yêu nước, thương dân, bồn chồn day dứt khôn nguôi về nỗi lầm than của dân tộc trong vòng nô lệ. Văn thơ của ông thường mượn đề tài lịch sử, đề tài về cảnh thiên nhiên và di tích lịch sử của đất nước. Các biểu tượng nghệ thuật để kí thác tâm sự yêu nước và cổ vũ đồng bào viết về để tài lịch sử Trần Tuấn Khải thường lựa chọn những khoảnh khắc lịch sử đặc biệt, những câu chuyện lịch sử có sức gợi cảm lớn rồi hoá thân vào nhân vật để giãi tỏ những nỗi niềm tâm sự của mình VD: nỗi chị khuyên em là lời bà Trưng Trắc nói với em là Trưng Nhị khi khởi binh đánh giặc “Hai chữ nước nhà” là lời Nguyễn Phi Khanh dặn dò con là Nguyễn Trãi. Bởi thế những bài thơ này không mang tính chất hoài cổ mà chứa chất tâm trạng phẫn uất, đau thương trong tình cảnh nước mất nhà tan hiện tại. Đồng thời, nó có sức rung động lòng người rất mạnh và được truyền tụng rộng rãi, đặc biệt là giới sinh viên. Nêu xuất xứ của đoạn trích ?. GV Đây là bài thơ được xem là hay nhất “Đã tổng hợp các mô típ văn yêu nước của Trần Tuấn Khải”. Giọng thơ bi tráng đến giọng mỉa mai, từ chất căm hờn đến lời mắng mỏ, từ sự rỗi tức nguyền rủa bọn Việt gian chết tiệt đến nỗi đau thương ôm lấy bà mẹ giang san. GV Bài thơ dài 101 câu đoạn trích chỉ có 36 câu tiếp theo đoạn trích là 12 câu tái hiện lịch sử anh hùng thời Trưng, Vương, Trần Hưng Đạo và chốt lại bằng 1 câu hỏi nhức nhối đặt ra cho hiện tại. Giang san này vẫn giang san. Mà nay xẻ nghé tan đàn vì ai. 28 câu tiếp theo là lời khuyên con cũng là lời nhắc nhở cả thế hệ thiếu niên đồng thời phải làm sao cho khỏi thẹn với non sông, chớ nên tham phú quý mà “Can tâm là kiếp ngựa trâu cho đành”.. - Thơ ông bộc lộ nỗi đau mất nước, căm thù giặc và bè lũ tay sai, nhằm khích lệ tinh thần yêu nước và bày tỏ khát vọng độc lập tự do của mình.. - Đoạn trích “Hai chữ nước nhà” là phần mở đầu của bài thơ cùng tên. Mở đầu tập “Bút quan hoài I” (1942).

(225) 25 câu thơ cuối trởi lại với lời tâm sự người cha kí thác cái ý chí báo thù phục quốc lại cho con. Nửa mai mốt giết xong thù nghịch Mũi long truyền lau sạch màu tanh Làm cho đất động trời kinh Bấy giờ quốc hiển gia vinh có ngày. 2. Đọc GV Đoạn trích rất đa dạng về cảm xúc (khi nuối tiếc tự hào, khi căm uất, khi thiết tha) khi đọc cần chú ý lột tả những cảm xúc ấy. GV - Gọi hs đọc sau khi GV đọc mẫu. ? Em hiểu Hoàng thiên và suy Thinh là như thế nào? ? Bài thơ viết theo thể thơ nào? Hãy nhận diện thể thơ về số câu, số chữ, cách hiệp vần của thể thơ này? - Viết theo thể song thất lục bát hai câu 7 chữ đến cặp câu 6- 8 mỗi khổ gồm 4 câu. - Cách gieo vần: ở 2 câu thất tiếng cuối của dòng trên hiệp vần với tiếng thứ 5 của dòng dưới. Tiếng cuối câu thất thứ 2 hiệp vần với tiếng cuối câu lục.Tiếng cuối câu bát của khổ thơ trên hiệp vần với tiếng thứ 5 câu thất tiếptheo. Ngắt nhịp 2 câu thất 3/4. Câu lục 2/2/2 Câu bát 2/2/2/2 GV Cách ngắt nhịp và những thanh trắc ở giữa 2 câu thất kết hợp với âm điệu của câu lục bát làm nhạc tính của từng khổ thơ trở nên phong phú hơn rất thích hợp để diễn tả những tiếng lòng sầu thảm hay là những nỗi giận hờn oán trách, ưu sầu. Tâm trạng xã hội khoảng 1926 uất ức, bi tráng, điệu lục bát để toát, để thoát để xé nỗi niềm u uất đè nặng tâm hồn. ? Đoạn trích có thể chia là mấy phần? Chỉ rõ giới hạn và ý chính của mỗi phần? - Đoạn trích chia 3 phần: 8 câu đầu: tâm trạng của người cha trong cảnh ngộ éo le, đau đớn 20 câu giữa: hiện tình đất nước trong cảnh đau thương tang tóc. 8 câu cuối: thế bất lực của người cha và lời trao gửi cho con.. II. Phân tích văn bản.

(226) 6' ?. Đọc 8 câu thơ đầu em hình dung được những gì về lối cảnh không gian diễn ra cuộc trò chuyện chia li của 2 cha con Nguyễn Phi Khanh và Nguyễn Trãi? - Bối cảnh không gian, cuộc chia li diễn ra ở một nơi biên giới ảm đạm, heo hút, ải Bắc, mây sầu, gió thảm, hổ thét, chim kêu, … Đây là nơi tận cùng của đất nước. ? Ở 4 câu thơ này tác giả sử dụng biện pháp nghệ thuật gì hãy phân tích? - Chỉ 4 câu thơ với những danh từ chỉ địa danh: Ải Bắc, giời Nam… và hình ảnh nhâh hoá, ước lệ “Mây sầu gió thảm” và 1 loạt tính từ, động từ giàu sức gợi tả ảm đạm đìu hiu, thét, kêu… không gian chia li diễn ra thật heo hút, ảm đảm. GV Cuộc chia li diễn ra nơi biên cương heo hút ảm đạm trông lên gió bắc chỉ thấy mây sầu ảm đạm, nhìn về Nam quê hương đất Việt thì thấy gió thảm đìu hiu xung quanh bốn bề là rừng núi chỉ thấy hổ thét chim kêu tác giả dùng những từ ngữ cũ mòn, ước lệ trong văn chương xưa để miêu tả nhưng đọc lên vẫn khiến ta hình dung rõ nét biên ải là nơi tận cùng của đất nước cuộc ra đi không có ngày trở lại tâm trạng ấy phủ lên cảnh vật 1 màu tang tóc, thê lương cảnh vật như giục cơn sầu “Mây sầu,gió thảm” gợi sắc thái biểu cảm, nó không chỉ là không khí của thời đại Nguyễn Phi Khanh và Nguyễn Trãi mà còn là không khí của đất nước những năm 20 của thế kỉ XX. ? Trong bối cảnh không gian ấy, hoàn cảnh và tâm trạng nhân vật như thế nào?. ?. Hãy phân tích bốn câu thơ để thấy được hoàn cảnh và tâm trạng của 2 cha con Nguyễn Phi Khanh ? - Bốn câu thơ là máu và lệ ở đây tác giả sử dụng các hình ảnh ẩn dụ, lối nói ước lệ “Hạt máu nóng, hồn nước chút thân tàn…. 1. Tâm trạng của người cha trong cảnh ngộ éo le, đau đớn. - Chốn ản Bắc mây sầu ảm đạm Cõi giời Nam gió thảm đìu hiu Bốn bề hổ thét chim kêu Đoái nom phong cảnh như khêu bất bình. Hạt máu nóng thấm quanh hồn nước Chút thân tàn lần bước dặm khơi Trông con tầm tã châu rơi Con ơi, con nhớ lấy lời cha khuyên.

(227) ?. ?. dặm khơi, tầm tã châu rơi” để diễn tả sâu sắc nhiệt huyết yêu nước của người cha cùng cảnh ngộ bất lực của ông và hoàn cảnh éo le của 2 cha con. Cha bị giải sang Tàu không mong ngày trở lại, con muốn đi theo để lo phụng dưỡng cha già cho tròn chữ hiếu nhưng cha phải dằn lòng khuyên con trở lại để lo tính việc thù nhà, đền nước. Đối với họ tình nhà, nghĩa nước đều sâu đậm da diết đau xót trước cảnh nước mất nhà tan cha con li biệt. Trong bối cảnh không gian và tâm trạng như thế, lời cha khuyên con có ý nghĩa gì? - Lời cha khuyên như một lời trăng trối, thiêng liêng xúc động và có sức truyền cảm mạnh, hơn bao giờ hết, khiến người nghe phải khắc cốt ghi xương. Hãy khái quát lại tâm trạng của người cha qua 8 câu thơ đầu? * Tình nhà nghĩa nước đậm đà da diết và tột cùng đau đớn xót xa.. GV Lời dặn là lời thiêng liêng, không chút sáo mòn, ướuc lệ. Nói khác đi vẫn là lời trăng trối “Con ơi… cha khuyên” rất mộc mạc mà nghe nhói trong tim. GV Qua 8 câu thơ đầu đã giúp chúng ta hiểu về tâm trạng của người cha trong cảnh ngộ éo le, đau đớn. Trên cơ sở đó thấy được tình cảm yêu nước kín đáo của Á Nam Trần Tuấn Khải. ? Tiếp theo nhà thơ diễn tả điều gì? 9' ?. ?. Đọc đoạn thơ em thấy tâm sự yêu nước của tác giả thể hiện qua những tình cảm nào? Em có nhận xét gì về giọng điệu của đoạn thơ này? - Đoạn thơ cho thấy tâm sự yêu nước của tác giả bộc bộ qua những tình cảm đan xen, nối tiếp nhau: tự hào, đau xót, căm uất, sầu thảm… trước một đất nước có truyền thống anh hùng bất khuất nay đang rơi và thảm hoạ xâm lăng, giọng điệu thơ bộc lộ sự tự hào, lâm li thống thiết xen lẫn nỗi phẫn uất, hờn căm. Trong đoạn thơ tác giả sử dụng phương. 2. Hiện tình đất nước trong cảnh đau thương tang tóc..

(228) ?. ?. ?. thức biểu đạt nào? - Để làm nổi bật tâm trạng của nhân vật tác giả đã sử dụng phương thức biểu đạt chính là tự sự xen kẽ với những lời cảm thán. Theo dõi phần II của đoạn trích và cho biết mở đầu lời khuyên con. Nguyễn Phi Khanh đã nói chuyện gì? Tại sao Nguyễn Phi Khanh lại nói chuyện ấy với Nguyễn Trãi? - Mở đầu lời khuyên con Nguyễn Phi Khanh đã nhắc đến trang sử vẻ vang của dân tốc “Giống Lạc Hồng… kém gì” - Ông nói với con về lòng tự hào của mình về giống nòi, về đất nước và về dân tộc Việt chúng ta là con Hồng cháu Lạc đất nước là 1 cõi riêng mấy ngàn năm, dân tộc ta vốn là dân tộc có truyền thống anh hùng. Khuyên con trở về tìm cách cứu nước, cứu nhà trước hết người cha nhắc đến lịch sử anh hùng của dân tộc để khích lệ dòng máu nóng anh hùng của dân tộc. Sau mấy lời tóm tắt về truyền thống anh hùng dân tộc trong những câu sau tác giả để người cha tâm sự với con về hoạ mất nước qua những chi tiết hình ảnh nào?. Phát hiện những biện pháp nghệ thuật tác giả dùng trong đoạn thơ và phân tích để thấy được tâm sự của Nguyễn Phi Khanh ? - Tác giả sử dụng nhiều yếu tố tự sự xen kẽ yếu tố miêu tả và những lời cảm thán xót xa. Những hình ảnh đặc tả “Khói lửa bừng bừng” Thanh tung quách vỡ kết hợp hình ảnh ẩn dụ “Xương rừng máu sông” những chi tiết khái quát “bỏ vợ lìa con” “xiêu tán hao mòn” nối tiếp nhau hiện lên giúp ta hình dung rõ cảnh nước mất nhà tan, giặc ngoại xâm giày xéo giang sơn, huỷ hoại cuộc sống nhân dân. GV Tác giả nhập vai người trong cuộc; một nạn nhân vong quốc đang đi vào chỗ chết để miêu tả hiện tình đất nước và kể tội ác. - Giống Hồng Lạc hoàng Thiên đã định Mấy ngàn năm suy thịnh đổi thay Giời Nam riêng một cõi này Anh hùng hiệp nữ xưa nay kém gì?. - Bốn phương khói lửa bừng bừng Xiết bao thảm hoạ xương rừng màu sông Nơi đô thị thành tung quách vỡ Chốn nhân gian bỏ vợ lìa con Làm cho xiêu tán hao mòn Lạ gì khác giống dễ gì còn thương đâu..

(229) của quân xâm lược với cảm xúc chân thành, nỗi đau da diết làm xúc động tâm can người đọc, những năm 20 của thế kỉ XX cũng là những nạn nhân vong quốc, sẽ dễ dàng cảm nhận như nỗi đâu của chính mình, bởi hiện tình đất nước bấy giờ cũng vậy mà thôi. Cũng 1 lũ “Khác giống” tàn bạo đang gây nên biết bao “Thảm hoạ xương rừng máu sông”, biết bao cảnh xiêu tán hao mòn như thế. Sức truyền cảm của đoạn thơ thực sự là ở chỗ đó. Hoạ mất nước gieo đau thương cho dân tộc và nỗi đau cho người yêu nước. Hãy tìm những câu thơ diễn tả nỗi đau này.. ?. Em thấy cách sử dụng từ ngữ và cách diễn đạt của tác giả trong đoạn thơ này như thế nào? - Tác giả trực tiếp bày tỏ cảm xúc của mình bằng những lời cảm thán những tiếng nói từ gan ruột mà thốt lên. Từ 2 tiếng Con ơi là lời của Phi Khanh gọi Nguyễn Trãi, còn lại tất cả là lời của nhà thơ, hơn nữa đây là lời non nước nhắn gửi quốc dân đồng bào. Vì thế tác giả sử dụng nhiều từ ngữ hình ảnh diễn tả cảm xúc mạnh kể sao xiết kể, xé tâm can, ngậm ngùi khóc than thương tâm… Nhiều hình ảnh lớn lao kì vĩ so sánh, nhân hoá “đất khóc giời than”, “khói Nùng Lĩnh như xây khối uất”, “Sông Hồng Giang người vật cơn sầu” nỗi đau mất nước mất tự do như lên đến tột đỉnh kết lại thành những cơn đau xé tâm can, những khối đau cuồn cuộn, vật vã như sóng nước sông Hồng. Nhà thơ dùng nhiều từ ngữ khoa trương nhiều ẩn dụ đặc sắc rất sát hợp những cung bậc cảm xúc vừa đau đớn xót xa vừa căm hờn cháy bỏng, tất cả những. - Thảm vong quốc kể sao xiết kể trông cơ đồ nhường xé tâm can Ngậm ngùi đất khóc giời than Thương tâm nòi giống lầm than nỗi này Khói Nùng Lĩnh như xây khối uất Sông Hồng Giang nhường vật cơn sầu Con ơi! Càng nói càng đau. Lấy ai tế độ đàn sau đó mà?.

(230) biện pháp nghệ thuật dó có tác dụng cực tả nỗi đau mất nước thấu đến cả trời, đất, sông núi Việt Nam, đồng thời cũng biểu hiện rõ niềm xót thương vô hạn trước tội ác của quân xâm lược. ? Em có cảm nhận gì trước nỗi đau thương được nói đến trong đoạn thơ? - Nỗi đau thương được nói đến ở đây là nỗi đau thiêng liêng cao cả, vượt lên trên số phận cá nhân mà trở thành nỗi đau non nước, kinh động cả trời đất. Giọng điệu thơ nhờ thế trở lên lâmli thống thiết xen lẫn nỗi phẫn uất, hờn căm, mỗi dòng thơ là lời than một tiếng nấc xót xa cay đắng. HS Đọc phần còn lại. ? Nhắc lại nội dung chính của đoạn thơ. ? Chi tiết hình ảnh nào cho ta thấy thế bấy lực của người cha và lời trao gửi cho con? Nêu những nhận xét của em về giọng điệu của 8 câu thơ cuối. ? - 8 câu thơ có giọng điệu thống thiết, chân thaàh diễn tả những lời tâm huyết nhất mà người cha muốn trao gửi cho con. ? Tại sao khi khuyên con trở về tìm cách cứu nước, cứu nhà người cha lại nói đến cái thế bất lực của mình và sự nghiệp của tổ tông? - Người chh nói đến thế bất lực, tuổi già sức yêu lỡ sa cơ, đành chịu bó tay, thân lươn... là để nhằm kích thích hun đúc cái ý chí “gánh vác” của người con,làm cho lời trao gửi thêm sức nặng tìng cảm “Giang sơn… cậy con”. GV Còn nói đến sự nghiệp của tổ tông là nhằm mục đích khích lệ con nối nghiệp vẻ vang của tổ tông, phải thay cha đền nợ nước, trả thù nhà cho xứng đáng với tổ tông. ? Hình ảnh “Ngọn cờ… còn dây” gợi cho em suy nghĩ gì? - Hình ảnh “Ngọn cờ độc lập” in “màu đào” của cha ông được khẳng định rằng “còn dây” vừa mang nhiều ý nghĩa. Nó vừa nhắc nhở thế hệ con cháu ngày nay niềm tự hào về truyền thống anh hùng dân tộc, vừa giục giã, khích lệ hành động. Đó vừa là lời của cha ông dặn lại con cháu, là lời của đất. * Một nỗi đau thương thiêng liêng cao cả kinh động cả trời trước tội ác của quân xâm lược đối với quê hương tổ quốc.. 8'. 3. Thế bất lực của người cha và lời trao gửi cho con. Lỡ sa cơ đành chịu bó tay Thân lươn bao quản vũng lầy Giang sơn gánh vác sau này cậy con Con nên nhờ tổ tông khi trước Đã từng phen vì nước gian lao Bắc- Nam bờ cõi phân mao Ngọn cờ độc lập màu đào còn dây….

(231) ?. ?. nước, và cũng là lời tâm sự của nhà thơ muốn chia sử khát vọng và niềm tin tới thế hệ trẻ, tới nhân dân lúc bấy giờ. Tại sao tác giả lấy “Hai chữ nước nhà” làm đầu đề bài thơ? Nó gắn với tư tưởng chung của đoạn trích như thế nào? - “Nước” và “nhà” vốn là 2 khái niệm riêng nhưng ở đây trong hoàn cảnh cha con Nguyễn Phi Khanh và Nguyễn Trãi (mà cũng là hoàn cảnh chung của thời đại những năm 20 của thế kỉ XX) 2 khái niệm đó lại còn mối tương quan không thể tách rời: nước mất thì nhà tan, thù nhà chit có thể trả được khi thù nước đã rửa. Bởi thế tất cả những điều mà Phi Khanh nhắc nhở con. Hãy lấy nước làm nhà, lấy cái nghĩa với nước thay cho chữ hiếu với cha như thế là vẹn cả đôi đường. Hãy nêu nội dung và nghệ thuật cơ bản của 3' bài thơ ?. HS Đọc ghi nhớ. HS Đọc yêu cầu bài tập phần Luyện tập SGK 5' trang 163. ?TL Hs thảo luận trình bày? - Những hình ảnh từ ngữ manh tính chất ước lệ, sáo mòn trong đoạn thơ: Ải Bắc, mây sầu, gió thảm, hổ thét, chim kêu, hạt máu nóng, hồn nước, Hồng Lạc, vong quốc.. III. Tổng kết * Nội dung: Đoạn trích bài thơ "Hai chữ nước nhà" Trần Tuấn Khải mượn 1 câu chuyện lịch sử có sức gợi cảm lớn để bộc lộ cảm xúc của mình và khích lệ lòng yêu nước, ý chí cứu nước của đồng bào. *Nghệ thuật: Tình cảm sâu đậm, mãnh liệt đối với nước nhà, sự lựa chọn thể thơ thích hợp và giọng điệu trữ tình thống thiết của tác giả đã tạo nên giá trị đoạn thơ. * Ghi nhớ SGK <163> IV. Luyện tập.

(232) - Sức truyền cảm nghệ thuật của đoạn thơ là ở cảm xúc chân thành, mãnh liệt vừa gợi tả tâm trạng khắc khoải, đau thương của nhân vật lịch sử. c. Củng cố: (2') - Cho biết giá trị nội dung và nghệ thuật của bài thơ ? d. Hướng dẫn học bài và làm bài tập.(1’) - Nắm nội dung bài - Học thuộc lòng bài thơ- ghi nhớ - Xem lại kiến thức tiếng việt.. Ngµy so¹n: 10/12/2010. Ngµy dạy:13/12/2010 Dạy lớp 8A. Ngµy dạy:13/12/2010 Dạy lớp 8B.. Tiết 67. TRẢ BÀI KIỂM TRA TIẾNG VIỆT 1. Mục tiêu : Giúp học sinh a. Kiến thức: - Ôn tập lại những kiến thức đã học. b. Kĩ năng: - Nhận xét, đánh giá, rút kinh nghiệm về kết quả bài làm. - Hướng dẫn khắc phục những lỗi cần mắc. c. Thái độ: - Giáo dục ý thức học tập và thói quen cẩn thận khi làm bài kiểm tra 2. Chuẩn bị của GV và HS: a. Chuẩn bị của GV: - Soạn bài chấm trả bài b. Chuẩn bị của HS: - Xem lại lý thuyết tiếng Việt 3. Tiến trình bài dạy: a. Kiểm tra bài cũ: Kết hợp kiểm tra khi trả bài b. Dạy nội dung bài mới: * Giới thiệu bài: (1’) Các em đã được ôn tập và làm bài KTTV. Để giúp các em nắm được kết quả mức độ bài làm của mình và rút ra kinh nghiệm cho bài sau, chúng ta sẽ tiến hành tiết trả bài. I. Đề bài: 10’Chép đề lên bảng 1. Cho đoạn văn : "Rồi chị túm lấy cổ hắn, ấn dúi ra cửa. Sức lẻo khoẻo của anh chàng nghiện chạy không kịp với sức xô đẩy của người đàn bà lực điền, hắn ngã chỏng quèo trên mặt đất, miệng vẫn nham nhảm thét trói.

(233) vợ chồng kẻ thiếu sưu. " a. Thống kê các từ cùng trường từ vựng về người ? b. Thống kê các từ cùng tiểu trường từ vựng về hoạt động của người ? c. Bổ sung cho mỗi trường từ vựng trên ít nhất 3 từ ngữ chỉ người và hoạt động của người ? 2. Viết một đoạn văn (7 câu) có dùng trợ từ, thán từ, tình thái từ ? 3. Phân tích các câu ghép sau : a. Vợ tôi không ác, nhưng thị khổ quá rồi. b. Khi người ta khổ quá thì người ta chẳng còn nghĩ đến ai được. c. Lão không hiểu tôi, tôi nghĩ vậy, và tôi càng buồn lắm. 4. Đặt 4 câu có dùng biện pháp nói giảm nói tránh, nói quá. ( mỗi loại 2 câu) II. Đáp án - biểu điểm: Câu 1:( 3 điểm) a. Trường từ vựng về người: cổ, miệng ( bộ phận của cơ thể người ) VD: thêm: mắt, mũi, tai. b. Trường từ vựng về hành động của người: túm, ấn, dúi, chạy, xô đẩy, ngã thét. VD thêm: đi, đấm, đá. Câu 2: ( 2 điểm ) Con chim đó thật đẹp, ai cũng phải trầm trồ xem: " Ôi. Đẹp tuyệt ! ". Lông đuôi dài, cong vút. Chao ôi tiếng hót thì hay vô cùng, ai đó còn nói rằng: " Nó có phải là con chim hót hay nhất thế gian không ?" và có người đáp lại: " Ai mà có thể hót hay hơn nó được nữa cơ chứ ? ngay cả sơn ca cũng phải thua." - Trợ từ: Ngay cả. - Thán từ: Ôi, chao ôi. - Tình thái từ: chứ. Câu 3:( 3 điểm ) a. Câu ghép có quan hệ tương phản. b. Câu ghép có quan hệ nguyên nhân kết quả. c. Câu ghép có quan hệ bổ sung. Câu 4:( 2 điểm ) - Nghèo kiết xác. - Đứng đống lửa ngồi đống than. ( nói quá ) - Hôm qua bác ấy đã về trời. - Xin nói nho nhỏ một chút. ( nói giảm nói tránh ) d. Hướng dẫn học và làm bài : - Ôn lại toàn bộ kiến thức học từ đầu năm đến nay..

(234) - Chuẩn bị cho tiết kiển tra học kì I. ================================================= Ngµy so¹n: 18/12/2010. Ngµy dạy:14/12/2010 Dạy lớp 8A. Ngµy dạy:16/12/2010Dạy lớp 8B.. Tiết 68- 69. KIỂM TRA HỌC KÌ I 1. Mục tiêu bài kiểm tra: Giúp học sinh a. Kiến thức: - Qua tiết kiểm tra nắm bắt và hệ thống được 1 số kiến thức cơ bản tổng hợp về 3 phân môn: Văn bản, tiếng việt, tập làm văn. Từ đó rút kinh nghiệm cho bản thân. b. Kĩ năng: - Rèn luyện thói quen học tập, tổng hợp kiến thức. c. Thái độ: - Giáo dục ý thức cẩn thận, chăm học, tự giác trung thực khi làm bài. 2. Nội dung đề: Câu 1: (1 điểm) Thế nào là thán từ? Cho ví dụ? Câu 2: (2 điểm) Hãy trình bày những giá trị nghệ thuật tiêu biểu và nội dung chính của bài thơ "Vào nhà ngục Quảng Đông cảm tác" của Phan Bội Châu. Câu 3: (7điểm) Giới thiệu ngôi nhà của em. 3.Đáp án + biểu điểm Câu 1:(1 điểm) - Thán từ là những từ dùng để bộc lộ tình cảm, cảm xúc của người nói hoặc dùng để gọi đáp. Thán từ thường đứng ở đầu câu, có khi nó được tách ra thành một câu đặc biệt. - Ví dụ: Trời ơi, than ôi, này, ơi, vâng… Câu 2:(2 điểm) - Nghệ thuật: Thể thơ thất ngôi bát cú đường luật, giọng điệu thơ hào hùng lôi cuốn mạnh mẽ. Sử dụng lối nói khoa trương, phép đối và điệp từ. - Nội dung: Bài thơ thể hiện phong thái ung dung đường hoàng và khí phách kiên cường, bất khuất vượt lên trên cảnh tù ngục khốc liệt của nhà chí sĩ yêu nước Phan Bội Châu. Câu 3: (7 điểm) * Yêu cầu: - Về nội dung (6,5 điểm) Viết bài văn thuyết minh về ngôi nhà, kết hợp các phương pháp thuyết minh như nêu định nghĩa, giải thích, liệt kê, dùng số liệu, so sánh… - Về hình thức: Trình bày bài viết rõ ràng, sạch đẹp, đúng chính tả, đúng ngữ pháp. Bố cục bài viết 3 phần chặt chẽ..

(235) * Gợi ý dàn bài: a. Mở bài (0,5 điểm): -Giới thiệu chung về ngôi nhà của em. b. Thân bài (5,5 điểm): - Xuất xứ của ngôi nhà: thời gian địa điểm xây dựng. - Đặc điểm của ngôi nhà: kiểu dáng, chất liệu (nhà xây, nhà sàn…), màu sắc. - Trình bày cấu tạo của ngôi nhà: + Bên ngoài ngôi nhà: cổng, tường rào, sân, mái nhà, cửa ra vào, cửa sổ, hành lang, cảnh vật xung quanh ngôi nhà. + Bên trong ngôi nhà: vị trí phòng khách, phòng ngủ, cầu thang (nếu nhà sàn có vị trí bên ngoài), nền hoặc sàn nhà. Khu nhà bếp, nhà vệ sinh. + Cách bày trí đồ dùng trong ngôi nhà: tủ, bàn ghế, góc học tập, tranh ảnh, rèm cửa… - Vai trò của ngôi nhà với cuộc sống của con người: nơi con người sinh ra và lớn lên, sinh hoạt hàng ngày… - Ý nghĩa quan trọng của ngôi nhà với con người: trở thành vật không thể thiếu và gắn bó tình cảm các thành viên trong gia đình. - Những kỉ niệm gắn bó với bản thân… c.Kết bài (0,5 điểm): -Những suy nghĩ và ấn tượng đối với ngôi nhà. 4. Đánh giá nhận xét sau khi chấm bài kiểm tra. - Về cơ bản các em nắm được yêu cầu của đề bài ra. - Kĩ năng vận dụng của các em tương đối tốt, song bên cạnh đó còn 1 số bài chưa vận dụng được thuần thục, nhuần nhuyễn. - Cách trình bày có khá hơn những bài kiểm tra trước, song bên cạnh đó còn 1 số bài trình bày chưa theo đúng yêu cầu ví dụ như còn viết hoa lung tung, không sử dụng dấu chấm, dấu phẩy đúng chỗ… - Cách diễn đạt bài kiểm tra về hình thức mới được 1 số ít bài, còn rất nhiều bài chưa biết trình bày. Còn về nội dung chỉ 1 số em làm được theo yêu cầu.. Ngµy so¹n: 17/12/2010. Ngµy dạy:20/12/2010 Dạy lớp 8A. Ngµy dạy:20/12/2010 Dạy lớp 8B.. Tiết 70. HOẠT ĐỘNG NGỮ VĂN: LÀM THƠ BẢY CHỮ 1. Mục tiêu : Giúp học sinh a. Kiến thức: - Biết cách làm thơ bảy chữ với những yêu cầu tối thiểu. b. Kĩ năng: - Đặt câu thơ bảy chữ ngắt nhịp 4/3, biết gieo đúng vần. c. Thái độ:.

(236) - Tạo không khí mạnh dạn, sáng tạo, vui vẻ - Giáo dục tinh thần sáng tạo cho học sinh 2. Chuẩn bị của GV và HS: a. Chuẩn bị của GV: - Soạn giảng TL: SGK, SgV, bảng phụ b. Chuẩn bị của HS: - Học bài cũ, chuẩn bị bài mới theo câu hỏi SGK 164 – 165 – 166 3. Tiến trình bài dạy: a. Kiểm tra bài cũ: Kiểm tra kết hợp trong quá trình giảng bài b. Dạy nội dung bài mới: * Giới thiệu bài (1')Trong chương trình ngữ văn lớp 7, 8 các em đã được học một số bài thơ làm theo thể thơ thất ngôn như: Thất ngôn bát cú, Thất ngôn tứ tuyệt. Trong giờ học hôm nay cô trò ta cùng tham gia hoạt động ngữ văn: Làm thơ bảy chữ, để giúp các em bước đầu nắm được hình thức thơ bảy chữ, biết nhận ra câu thơ bảy chữ sai vần, sai nhịp và tập làm những bài thơ bảy chữ với yêu cầu về số chữ, ngắt nhịp và vần.. GV Treo bảng phụ ghi nội dung bài thơ Chiều hôm thằng bé cưỡi trâu về B B B T T B B Nó ngẩng đầu lên hớn hở nghe T T B B T T B Tiếng sáo diều cào vòi vọi rót T T B B B T T Vòm trời trong vắt ánh pha lê B B B T T B B ? Quan sát bài thơ và cho biết bài thơ có mấy câu? Mỗi câu thơ có mấy chữ?. ? ?. ?. Hãy chỉ ra những chữ có chức năng gieo vần trong bài thơ? - Chữ về, nghe, kể Những chữ có chức năng gieo vần nằm ở vị trí nào trong dòng thơ? - Nằm ở vị tí cuối cùng của dòng thơ (chữ thứ 7 của câu) Em có nhận xét gì về cách gieo vần trong bài thơ "Chiều"? - Bài thơ có 3 vần gieo ở chữ thứ 7 của câu 1, 2, 4 gieo vần bằng và là vần. 15' I. Nhận diện thể thơ bảy chữ. 1. Bài tập a.Bài " Chiều" của Đoàn Văn Cừ. - Số câu: 4 - Số chữ: Mỗi câu có 7 chữ - Gieo vần ê (vần bằng) ở tiếng cuối câu 1,2,4.

(237) chính (hoàn toàn khớp: về nghe kể) ? Đọc lại bài thơ và xác định nhịp trong từng câu thơ ? - Ngắt nhịp 4/3 ở các câu 1, 2, 4 Câu 3 ngắt nhịp 3/3/1 ? Xác định luật B- T của các câu thơ kề nhau trong bài ? - Luật B- T: + Các tiếng 2- 4- 6 trong câu 1 và 2. - Câu 3 và câu 4 đối nhau: + Các tiếng 2- 4- 6 trong câu 2 và 3 niêm với nhau. HS Đọc đoạn thơ "Đi"của Tố Hữu ? Gạch nhịp và chỉ ra các tiếng gieo vần cũng như mối quan hệ bằng trắc của 2 câu thơ kề nhau trong đoạn thơ ? - Cách ngắt nhịp: + Câu 1: nhịp 1/2/1/3 + Câu 2, 3: nhịp 4/3 + Câu 4 nhịp 2/5 - Gieo vần bằng ở tiếng thứ 7 của câu 1, 2, 4.Vần “ây” - Luật bằng trắc: các tiếng 2, 4, 6 trong câu 1 và 2 câu 3 và 4 bằng trắc đối nhau còn trong câu 2 và 3 niêm với nhau. ? Quan sát bài thơ "Chiều" và khổ thơ trong bài thơ "Đi" của Tố Hữu nêu nhận xét về luật bằng trắc của 2 ví dụ: - Bài thơ "Chiều" của Đoàn Văn Cừ gieo vần bằng luật bằng. - Còn khổ thơ trong bài "Đi" gieo vần trắc (luật trắc). Muốn xác định luật bằng hay trắc của bài thơ thất ngôn ta căn cứ và tiếng thứ 2 của dòng thơ. ?. Bài thơ “Tối” đã bị chép sai. Hãy chỉ ra chỗ sai, nói lí do và tìm cách sửa lại cho đúng? - Cho học sinh thảo luận nhóm 5’ HS Cử đại diện trình bày. - Bài thơ chép sai 2 chỗ, sau “ngọn đèn mờ” không có dấu phẩy vì dấu phẩy dùng ở đây dẫn đến sai nhịp. - Chép sai "ánh xanh lè" thành "ánh xanh xanh" chữ xanh là sai vần. - Hs sửa lại bằng cách bỏ dấu phẩy sau. - Nhịp 4/3 ở câu 1, 2, 4 - Nhịp 3/3/1 ở câu 3. - Các tiếng 2, 4, 6 trong câu 1 và 2; câu 3 và 4 bằng trắc đối nhau. - Các tiếng 2, 4, 6 trong câu 2 và 3 niêm với nhau.. b. Bài thơ “Tối” của Đoàn Văn Cừ.. Trong túp lều tranh cánh kiếp.

(238) ?. chữ “mở” và sửa chữ xanh, hiệp vần với chữ “che” ở trên. Có thể là chữ “lè” như tác giả viết. Hoặc có thể là tiếng “vàng khè” hoặc “bóng đèn mờ tỏ, bóng đen nhoè” hay "bóng trăng nhoè". Từ việc tìm hiểu các bài thơ, đoạn thơ thất ngôn em hãy tổng kết lại những hiểu biết của em về thơ bảy chữ ?. che Ngọn đèn mở toả sáng xanh lè Tiếng chày nhịp một trong đêm vắng Như bước thời gian đếm quãng khuya. 2. Bài học - Thơ bảy chữ là hình thức thơ lấy câu thơ bảy chữ (tiếng) làm đơn vị nhịp điệu - Luật thơ: ngắt nhịp 4/3 hoặc 3/4. - Vần B- T phần nhiều là vần B - Vị trí gieo vần tiếng cuối câu 1, 2, 4 hoặc 2, 4.. - Thơ bảy chữ bai gồm thơ 7 cổ phong, thơ thất ngôn bát cú hay thất ngôn tuyệt cú (4 câu 7 chữ) thơ mới 7 chữ gồm nhiều khổ. - Luật thơ: ngắt nhịp 4/3 hay 3/4 phần nhiều là nhịp 4/3 trong phạm vi 1 bài thơ 4 câu hay 1 khổ 4 câu thường có 3 vần (câu 1, 2, 4) hoặc 2 vần (vần 2- 4) GV Các em lưu ý thêm về luật thơ 7 chữ ở mấy điểm sau Câu 1- 2: B- T đối nhau (đối) Câu 2- 3: B- B- T- T (niêm) Câu 3- 4: B- T đối nhau (đối) Các tiếng 1, 3, 5 trong câu thơ 7 chữ có thể B hay T nhất tam, ngũ bất luận Các chữ khác đúng luật (nhị tứ lục phân minh) Theo luật B- T; T- B; B- T các vâu 2, 4, 6 luật B- T theo 2 mô hình: VD: * Luật bằng: B B T T T B B TTBBTTB TTBBBTT B B T T T B B. * Luật trắc: T T B B T T B BBTTTBB BBTTBTT T T B B T B B. 15' ?. Làm tiếp hai câu cuối của bài thơ Tú Xương viết mà người biên soạn giấu đi - Bài thơ mở đầu câu chuyện thằng Cuội ở Cung trăng hai câu tiếp sau tiếp tục phát triển đề tài theo hướng nào đó. Muốn biết điều đó phải biết được truyện chú Cuội như: cuội nói dối,. II. Tập làm thơ. 1. Bài thơ thứ nhất..

(239) cung trăng có chị Hằng, có cây đa, có con thỏ ngọc… - Có thể làm nghiêm túc, hay nghịch ngợm hóm hỉnh. - Chú ý hai câu sau phải theo luật. B B- T T- B B T T T- B B- T T B. Các câu 2, 4, 6 phải theo luật Các câu 1, 3, 5 bất luận tức là không cần theo luật B- T. HS Làm bài Nguyên văn 2 câu thơ cuối của Tú Xương là: GV Nếu nhấn mạnh tới việc nói dối khiến thằng cuội lên cung trăng bị người chê cười có thể viết: Đáng cho cái tội quân lừa dối Gia khắc nhân gian vẫn gọi thằng. Hoặc giữa chú cuội cô đơn nơi mặt trăng chỉ có đá với bụi Cung trăng chỉ toàn đất cùng đá Hít bụi suốt ngày đã sướng chăng. Hoặc lo cho chị Hằng phải sống cùng Cuội em sẽ viết: Cõi trần ai cũng chướng mặt nó Nay đến cung trăng bỡn chị Hằng. ? Hãy phát hiện và nhận xét cách sử dụng luật B- T trong hai câu thơ trên ? - Câu thơ trên dùng từ “Mặt” không đúng luật B- T sửa Mặt → Thành Hs đọc bài thơ dang dở phần b trong SGK trang 166 ? ?. ?. Chỉ ra luật B- T trong hai câu thơ này? Theo em 2 câu thơ tiếp theo B- T phải như thế nào? TTBBBTT BBTTTBB Về nội dung 2 câu thơ đầu miêu tả cảnh gì? Và nếu vậy 2 câu sau ta phải nói chuyện gì? - Về nội dung 2 câu đầu đã vẽ ra cảnh mùa hè do đó 2 câu tiếp theo phải nói tới chuyện mùa hè chuyện nghỉ hè. Chứa ai chẳng chứa, chứa thằng cuội, Tôi gớm gan cho cái chị Hằng.. 2. Bài thơ thứ hai Vui sao ngày đã chuyển sang hè Phượng đỏ sân trường rộn tiếng ve.

(240) hoặc chuyện chia tay bạn, hẹn hò năm sau gặp lại. ? Em sẽ viết tiếp bài thơ dang dở cho trọn vẹn ý mình ra sao? - Đúng luật B- T đúng nhịp và có nghĩa Phất phới trong lòng bao tiếng gọi Thoảng hương lúa chín gió đồng quê Hay: Cảnh ấy lòng ai không phấn chấn GV Bên nhau vui hát rộn trưa hè. Gọi 3- 5 hs đọc bài thơ tự làm GV - Hs nhận xét Nhận xét ý thơ, cách ngắt nhịp, đối, niêm, luật B- T và cách sử dụng nếu chưa đúng. 11' HS IV. Luyện tập Đọc bài thơ 4 câu 7 chữ tự sáng tác. Vd: Vô đề Ơ kìa! Ở phía cuối trời xa Có một ngôi sao đứng một mình Lẻ loi đơn chiếc buồn tội nghiệp Có phải sao buồn hay chính ta Vd: Mẹ nào cũng thế rất thương con Lặn lội ngày đêm thâu đá mòn Sống ở trên đời tròn chữ hiếu HS Công danh có đủ mới là con. Đọc bài thơ “Chiếc rổ may”, “Cuối GV thu” SGK trang 166- 167. Nhắc lại những kiến thức cần nhớ về luật B- T của thơ 7 chữ, số chữ, số câu, ngắt nhịp, gieo vần, hiệp vần, vị trí gieo vần, mối quan hệ B- T trong câu thơ liền kề. c. Củng cố: (2') - Nêu những yêu cầu của thể thơ 7 chữ ? d. Hướng dẫn học bài và làm bài(1') - Học nắm vững luật thơ bảy chữ - Tập làm thơ bảy chữ - Xem lại bài kiểm tra học kì I.. Ngµy so¹n: 18/12/2010. Ngµy dạy:21/12/2010 Dạy lớp 8A. Ngµy dạy:23/23/2010 Dạy lớp 8B..

(241) Tiết 71. TRẢ BÀI KIỂM TRA HỌC KÌ I 1. Mục tiêu : Giúp học sinh a. Kiến thức: - Ôn tập lại những kiến thức đã học. - Nhận xét, đánh giá, rút kinh nghiệm về kết quả bài làm. b. Kĩ năng: - Hướng dẫn khắc phục những lỗi cần mắc. c. Thái độ: - Giáo dục ý thức học tập và thói quen cẩn thận khi làm bài kiểm tra. 2. Chuẩn bị của GV và HS: a. Chuẩn bị của GV: - Soạn bài chấm trả bài b. Chuẩn bị của HS: - Xem lại lý thuyết tiếng Việt 3. Tiến trình bài dạy: a. Kiểm tra bài cũ: Kết hợp kiểm tra khi trả bài b. Dạy nội dung bài mới: * Giới thiệu bài: Các em đã được ôn tập và làm bài KTTV. Để giúp các em nắm được kết quả mức độ bài làm của mình và rút ra kinh nghiệm cho bài sau, chúng ta sẽ tiến hành tiết trả bài. I. Đề bài: Chép đề lên bảng Câu 1: (1 điểm) Thế nào là thán từ? Cho ví dụ? Câu 2: (2 điểm) Hãy trình bày những giá trị nghệ thuật tiêu biểu và nội dung chính của bài thơ "Vào nhà ngục Quảng Đông cảm tác" của Phan Bội Châu. II.Đáp án + biểu điểm Câu 1:(1 điểm) - Thán từ là những từ dùng để bộc lộ tình cảm, cảm xúc của người nói hoặc dùng để gọi đáp. Thán từ thường đứng ở đầu câu, có khi nó được tách ra thành một câu đặc biệt. - Ví dụ: Trời ơi, than ôi, này, ơi, vâng… Câu 2:(2 điểm) - Nghệ thuật: Thể thơ thất ngôi bát cú đường luật, giọng điệu thơ hào hùng lôi cuốn mạnh mẽ. Sử dụng lối nói khoa trương, phép đối và điệp từ. - Nội dung: Bài thơ thể hiện phong thái ung dung đường hoàng và khí phách kiên cường, bất khuất vượt lên trên cảnh tù ngục khốc liệt của nhà chí sĩ yêu nước Phan Bội Châu. III. Nhận xét chung: 1.Ưu điểm:.

(242) Đa số các em đã nắm được các kiến thức cơ bản về phần văn bản,từ vựng và ngữ pháp. Một số bài làm theo đúng yêu cầu nhưng mới chỉ có số ít. 2. Nhược điểm: -Ở câu 1 còn 1 số ít chỉ nêu được 1 vế còn thếu 1 vế như Phạt, Thiểng. - Đối với câu 2 thì đại đa số các em mới chỉ nêu được nội dung chứ chưa nêu được giá trị nghệ thuật của bài thơ. Vài bài nêu được nghệ thuật thì cũng chỉ là 1 ý nhỏ chứ chưa được đầy đủ. - cách trình bày đại đa số chưa được sạch sẽ khoa học, sai chính tả quá nhiều, không viết hoa theo đúng quy định, sử dụng dấu câu chưa chuẩn. c. Hướng dẫn học bài và làm bài ở nhà:(1') - Ôn lại lý thuyết văn thuyết minh - Lập dàn ý cho đề bài KT học kỳ - Mở bài, thân bài, kết bài.. Ngµy so¹n: 18/12/2009. Ngµy dạy:21/12/2009 Dạy lớp 8A. Ngµy dạy:23/12/2010 Dạy lớp 8B.. Tiết 72:. TRẢ BÀI KIỂM TRA HỌC KÌ I 1. Mục tiêu : Giúp học sinh a. Kiến thức: - Nắm được một số kiến thức cơ bản tổng hợp về ba phân môn văn bản, Tiếng Việt và tập làm văn. Từ đó rút kinh nghịêm cho những bài kiểm tra sau được tốt hơn. b. Kĩ năng: - Rèn luyện thói quen học tập, tổng hợp kiến thức. c. Thái độ: - Giáo dục ý thức cẩn thận, chăm học, tự giác, trung thực khi làm bài. 2. Chuẩn bị của GV và HS: a. Chuẩn bị của GV: - Chấm bài + đáp án, biểu điểm, soạn giáo án. b. Chuẩn bị của HS: - Nghiên cứu lại đề bài, lập dàn ý cho bài học kỳ I. 3. Tiến trình bài dạy: a. Kiểm tra bài cũ:(Kết hợp giờ trả bài) b. Dạy nội dung bài mới: * Giới thiệu bài:Các em đã làm bài kiểm tra tổng hợp cuối học kỳ. Để giúp các em biết được những yêu cầu cần đạt của đề bài và đánh giá được kết quả bài làm của mình hôm nay cô sẽ tiến hành giờ trả bài. I. Đề bài: Gọi học sinh đọc đề bài:.

(243) Câu 3: (7điểm) Giới thiệu ngôi nhà của em. II. Đáp án + biểu điểm: Câu 3: (7 điểm) * Yêu cầu: - Về nội dung (6,5 điểm) Viết bài văn thuyết minh về ngôi nhà, kết hợp các phương pháp thuyết minh như nêu định nghĩa, giải thích, liệt kê, dùng số liệu, so sánh… - Về hình thức: Trình bày bài viết rõ ràng, sạch đẹp, đúng chính tả, đúng ngữ pháp. Bố cục bài viết 3 phần chặt chẽ. * Gợi ý dàn bài: a. Mở bài (0,5 điểm): -Giới thiệu chung về ngôi nhà của em. b. Thân bài (5,5 điểm): - Xuất xứ của ngôi nhà: thời gian địa điểm xây dựng. - Đặc điểm của ngôi nhà: kiểu dáng, chất liệu (nhà xây, nhà sàn…), màu sắc. - Trình bày cấu tạo của ngôi nhà: + Bên ngoài ngôi nhà: cổng, tường rào, sân, mái nhà, cửa ra vào, cửa sổ, hành lang, cảnh vật xung quanh ngôi nhà. + Bên trong ngôi nhà: vị trí phòng khách, phòng ngủ, cầu thang (nếu nhà sàn có vị trí bên ngoài), nền hoặc sàn nhà. Khu nhà bếp, nhà vệ sinh. + Cách bày trí đồ dùng trong ngôi nhà: tủ, bàn ghế, góc học tập, tranh ảnh, rèm cửa… - Vai trò của ngôi nhà với cuộc sống của con người: nơi con người sinh ra và lớn lên, sinh hoạt hàng ngày… - Ý nghĩa quan trọng của ngôi nhà với con người: trở thành vật không thể thiếu và gắn bó tình cảm các thành viên trong gia đình. - Những kỉ niệm gắn bó với bản thân… c.Kết bài (0,5 điểm): -Những suy nghĩ và ấn tượng đối với ngôi nhà. III. Nhận xét chung: 1.Ưu điểm: -Đa số các em nắm được cách làm bài, làm rõ được yêu cầu của đề, diễn đạt lưu loát, bố cục rõ ràng, trình bày sạch đẹp. 2.Nhược điểm: -Nhiều em chưa hiểu đề còn lạc sang kể lể, lặp câu nhiều, diễn đạt và cách dùng từ chưa chính xác, chưa đạt điểm tối đa, còn sai chính tả quá nhiều, viết hoa không đúng theo quy định… *. Chữa lỗi và sửa lỗi: a. Lỗi chính tả: - Nhà sàn -> Nhà xàn. - Gỗ nghiến -> Gỗ ngiến. - Lợp-> Lập. b. Lỗi diễn đạt: *. Đọc bài mẫu: *. Trả bài gọi điểm.

(244) c. Hướng dẫn học bài và làm bài tập:( 1’) - Xem lại bài kiểm tra - Soạn Nhớ rừng: Đọc đoạn văn, tìm bố cục bài giảng, trả lời các câu hỏi trong SGK. + Tìm hiểu các biện pháp nghệ thuật ở các khổ thơ trong bài và tác dụng của các biện pháp đó. + Phân tích để làm rõ cái hay trong đoạn thơ 2 + Đoạn 3 của bài thơ có thể coi như 1 bức tranh tứ bình đẹp lỗng lẫy hay cách mạng..

(245)

giao an van 8 nguyen Tham

Tài liệu liên quan

Tài liệu bạn tìm kiếm đã sẵn sàng tải về