Slide bài giảng môn Kinh tế chính trị Mác Lenin - NEU

BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO
TRƯỜNG ĐẠI HỌC KINH TẾ QUỐC DÂN

KINH TẾ CHÍNH TRỊ
MÁC-LÊNIN

HÀ NỘI 2019


BỘ MÔN PHỤ TRÁCH GIẢNG DẠY

NHỮNG NGUYÊN LÝ CƠ BẢN CỦA CHỦ NGHĨA MÁC -LÊNIN


PHÂN BỔ THỜI GIAN
Trong đó

STT

Nội dung

Tổng số
tiết

Lý thuyết

Ghi chú

Bài tập, thảo luận,
kiểm tra

1

Chương 1

2

1

1

Phịng học có máy chiếu

2

Chương 2

5

3

2

để trình bày và cho sinh

3

Chương 3

5

3

2

viên thuyết trình, thảo

4

Chương 4

4

2

2

luận.

Chương 5

5

3

2

 

Chương 6

4

4

2

25

14

11

 
 

Cộng

Tiết 60 phút


PHƯƠNG PHÁP ĐÁNH GIÁ HỌC PHẦN

•
•
•
•
•
•
•
•

Thang điểm: 10
- Cơ cấu điểm:
+ Điểm đánh giá của giảng viên: 10%
+ Điểm bài tập lớn:
30%
+ Điểm thi học phần:
60% (Bài thi học phần theo hình thức tự luân)
- Điều kiện dự thi học phần:
+ Phải có điểm đánh giá chuyên cần đạt 5 điểm trở lên
+ Phải có bài tập lớn.


CHƯƠNG 1
ĐỐI TƯỢNG, PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU VÀ
CHỨC NĂNG CỦA KINH TẾ CHÍNH TRỊ MÁCLÊNIN


CHƯƠNG 1. ĐỐI TƯỢNG, PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU VÀ CHỨC NĂNG CỦA KTCT MÁC -LÊNIN

MỤC ĐÍCH

Chương này cung cấp cho người học những tri thức cơ bản về sự ra đời và phát triển của môn học KTCT Mác-Lênin, về
đối tượng nghiên cứu, phương pháp nghiên cứu và chức năng của khoa học KTCT Mác- Lênin trong nhận thức cũng như
trong thực tiễn. Trên cơ sở lĩnh hội một cách hệ thống những tri thức như vậy, sinh viên hiểu được sự hình thành phát
triển nội dung khoa học của môn học KTCT Mác –Lênin, biết được phương pháp nghiên cứu và ý nghĩa của môn học đối
với bản thân khi tham gia các hoạt động kinh tế - xã hội


CHƯƠNG 1. ĐỐI TƯỢNG, PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU VÀ CHỨC NĂNG CỦA KTCT MÁC -LÊNIN

U CẦU

•

Nắm được q trình hình thành và phát triển của Kinh tế chính trị học và Kinh tế chính trị Mác –Lênin

•

Hiểu được đối tượng phương pháp nghiên cứu của KTCT Mác-Lênin

•

Hiểu được vì sao phải học tập môn KTCT Mác -Lênin


CHƯƠNG 1 ĐỐI TƯỢNG, PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU VÀ CHỨC NĂNG CỦA KTCT MÁC -LÊNIN

KẾT CẤU NỘI DUNG

Khái quát sự hình thành và phát triển của kinh tế chính trị Mác-

1.1

Lênin

1.2

1.3

Đối tượng và phương pháp nghiên cứu của KTCT Mác-Lênin

Chức năng của kinh tế chính trị Mác-Lênin


Giai đoạn thứ hai từ sau
thế kỷ 18 đến nay

Giai đoạn thứ nhất từ
thời cổ đại đến cuối thế
kỷ 18

1.1 Khái quát sự hình thành và phát triển của kinh tế chính trị Mác-Lênin


Mác-Lênin

KTCT Mác-Lênin

nghiên cứu KTCT

nghiên cứu của

1.2.1 Đối tượng

1.2.2 Phương pháp

1.2. ĐỐI TƯỢNG VÀ PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU KTCT MÁC-LÊNIN

1.2.1 Đối tượng nghiên cứu KTCT Mác-Lênin

•

Đối tượng nghiên cứu của KTCT Mác –Lênin là các quan hệ xã hội của sản xuất và
trao đổi mà các quan hệ này được đặt trong sự liên hệ biện chứng với trình độ phát
triển của lực lượng sản xuất và kiến trúc thượng tầng tương ứng của phương thức
sản xuất nhất định

•

Mục đích nghiên cứu của KTCT Mác –Lênin là nhằm tìm ra những quy luật kinh tế
chi phối sự vận động và phát triển của phương thức sản xuất


1.2.2 Phương pháp nghiên cứu KTCT Mác-Lênin

Phương pháp trừu tượng hóa khoa học

Phương pháp logic kết hợp với lịch sử


1.3 Chức năng của KTCT Mác-Lênin

Chức năng nhận thức

1.3.1

1.3.2

1.3.3

1.3.4

Chức năng thực tiễn

Chức năng tư tưởng

Chức năng phương pháp luận


CHƯƠNG 1. ĐỐI TƯỢNG, PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU VÀ CHỨC NĂNG CỦA KTCT MÁC -LÊNIN

CÂU HỎI ƠN TẬP CHƯƠNG

1.

Phân tích sự hình thành và phát triển của KTCT Mác-Lênin.

2.

Đối tượng nghiên cứu của KTCT Mác-Lênin là gì? Chức năng của KTCT Mác-Lênin với tư cách là
một môn khoa học.

3.

Nêu ý nghĩa của việc nghiên cứu KTCT Mác-Lênin trong quá trình lao động và quản trị quốc gia


CHƯƠNG 2

HÀNG HĨA, THỊ TRƯỜNG VÀ VAI TRỊ CỦA CÁC
CHỦ THỂ THAM GIA THỊ TRƯỜNG


CHƯƠNG 2. HÀNG HĨA, THỊ TRƯỜNG VÀ VAI TRỊ CỦA CÁC CHỦ THỂ THAM GIA THỊ TRƯỜNG

MỤC ĐÍCH

•

Chương này nhằm cung cấp một cách có hệ thống lý luận giá trị - lao động của C.Mác, từ đó
giúp người học nhận thức căn bản về cơ sở lý luận của các mối quan hệ kinh tế trong nền kinh
tế thị trường.

•

Trên cơ sở đó, góp phần vận dụng để hình thành tư duy và kỹ năng thực hiện hành vi kinh tế
phù hợp với yêu cầu khách quan.


CHƯƠNG 2. HÀNG HĨA, THỊ TRƯỜNG VÀ VAI TRỊ CỦA CÁC CHỦ THỂ THAM GIA THỊ TRƯỜNG

YÊU CẦU

•

Nắm được những vấn đề lý luận cơ bản về sản xuất hàng hóa, điều kiện ra đời sản xuất hàng hóa.

•

Hiểu được khái niệm hàng hóa, 2 thuộc tính của hàng hóa và tính chất 2 mặt của lao động sản xuất hàng hóa

•

Hiểu được lịch sử ra đời và bản chất của tiền, các chức năng của tiền

•

Hiểu được các khái niệm về thị trường, nền kinh tế thị trường, cơ chế thị trường và một số quy luật trong nền kinh
tế thị trường


CHƯƠNG 2. HÀNG HĨA, THỊ TRƯỜNG VÀ VAI TRỊ CỦA CÁC CHỦ THỂ THAM GIA THỊ TRƯỜNG

NỘI DUNG CỦA CHƯƠNG

2.1

LÝ LUẬN CỦA C.MÁC VỀ SẢN XUẤT HÀNG HÓA VÀ
HÀNG HÓA

2.2

THỊ TRƯỜNG VÀ VAI TRÒ CỦA CÁC CHỦ THỂ THAM
GIA THỊ TRƯỜNG


Chương 2/2.1

2.1. LÝ LUẬN CỦA C.MÁC VỀ SẢN XUẤT HÀNG HĨA VÀ HÀNG HĨA

2.1.1. Sản xuất hàng hóa

2.1.2. Hàng hóa

2.1.3. Tiền

2.1.4. Dịch vụ và một số hàng hóa đặc biệt


Chương 2/2.1/2.1.1.

2.1.1. Sản xuất hàng hóa

Khái niệm sản xuất hàng hóa
Sản xuất hàng hóa là kiểu tổ chức kinh tế mà ở đó, những người sản xuất ra sản phẩm
khơng nhằm phục vụ mục đích nhu cầu tiêu dùng của chính mình mà để trao đổi, mua
bán.


Chương 2/2.1/2.1.1.

Điều kiện ra đời của sản xuất hàng hóa
Theo C.Mác, sản xuất hàng hóa chỉ ra đời và tồn tại khi có đủ hai điều kiện

 Phân cơng lao động xã hội.
 Sự tách biệt về mặt kinh tế giữa các chủ thể sản xuất.

8/7/21

21


Chương 2/2.1/2.1.2.

2.1.2. Hàng hóa

Khái niệm hàng hóa

•

Hàng hóa là sản phẩm của lao động, có thể thỏa mãn một nhu cầu nào đó của
con người thơng qua trao đổi, mua bán.

•

Hàng hóa là phạm trù lịch sử, sản phẩm của lao động chỉ mang hình thái hàng
hóa khi được trao đổi, mua bán trên thị trường


23

•

8/7/21

Giá trị
Giá trị của hàng hóa là lao động của người sản xuất hàng hóa
kết tinh trong hàng hóa ấy

Giá trị sử dụng của hàng hóa là cơng dụng của vật phẩm, có thể thỏa mãn

•

Giá trị là một QHSX

•

dụng
Giá trị sử

một nhu cầu nào đó của con người

•

Nhu cầu của con người có thể là nhu cầu vật chất hoặc tinh thần; có thể là
nhu cầu tiêu dùng cá nhân, có thể là nhu cầu tiêu dùng cho sản xuất


Hai Thuộc tính của hàng hóa
Chương 2/2.1/2.1.2.


Chương 2/2.1/2.1.2.

Lượng giá trị của hàng hóa và các nhân tố ảnh hưởng đến lượng giá trị của hàng hóa.



Lượng giá trị của một đơn vị hàng hóa là lượng thời gian hao phí lao động xã hội cần thiết để sản xuất ra đơn vị hàng hóa

đó.



Lượng giá trị của hàng hóa bao hàm hao phí lao động q khứ và hao phí lao động sống.



Hai nhân tố ảnh hưởng đến lượng giá trị hàng hóa là năng suất lao động và tính chất phức tạp hay giản đơn của lao động.



Ngồi ra C.Mác cịn xem xét thêm về mối quan hệ giữa tăng cường độ lao động với lượng giá trị của một đơn vị hàng hóa.

8/7/21

24


Chương 2/2.1/2.1.2.

Tính chất hai mặt của lao động sản xuất hàng hóa



Lao động cụ thể là lao động có ích dưới một hình thức cụ thể của những nghề nghiệp chun mơn nhất định. Mỗi
lao động cụ thể có mục đích lao động riêng, đối tượng lao động riêng, cơng cụ lao động riêng, phương pháp lao
động riêng và kết quả riêng. Lao động cụ thể tạo ra giá trị sử dụng của hàng hoá.



Lao động trừu tượng là lao động xã hội của người sản xuất hàng hố khơng kể đến hình thức cụ thể của nó. Đó là
sự hao phí sức lao động của người sản xuất hàng hố nói chung về cơ bắp, thần kinh, trí óc.

8/7/21

25