Nghiên cứu mức độ hài lòng của sinh viên đối với các dịch vụ của thư viện trường đại học sư phạm kỹ thuật tp hcm

 

4

  Q_ƪỜFH ēảK
ēảK GỌ@ Pƪ SGảE Iỷ QGRẬQ QS.G@E
  IGJD IKFG QẶ

FHGKÍF @ủR Eủ@ ēỗ GÃK LßFH

 

@ỮD PKFG ^KÍF ēồK ^ờK @Ä@ Aọ@G ^ỡ
@ỮD QGƪ ^KỎF Q_ƪỜFH ēảK GỌ@
Pƪ SGảE Iỷ QGRẬQ QS G@E
HkẠfh vkíf GA= FhuyỂf Sgdf FgƳ Fhễ`
PQ
Q

Gễ vã tíf

Eà sỔ P^

4.
?.
0.
1.
2.
>.

FhuyỂf Qgỉ GỐfh ^ïf

ēỘ Qgỉ TuỰfg FgƳ
@dj Qgỉ GƳƤfh Qrïe
^ò Qgỉ Qrý` ^y
QgkỄe Fgất QrƳổfh
FhuyỂf QẢf Sgät

4;40?4?4
4;40?4?7
4;40?444
4;40?4?2
4;40?442
4;40?370

Qgäfh 4? fĀe ?3?3, Qgãfg pgỔ GỐ @gå Ekfg
  Q_ƪỜFH ēảK
ēảK GỌ@ Pƪ SGảE Iỷ QGRẬQ QS.G@E


 

?

  IGJD IKFG QẶ

 

FHGKÍF

@ủR Eủ@

ēỗ GÃK LßFH @ỮD PKFG ^KÍF ēồK
^ờK @Ä@ Aọ@G ^ỡ @ỮD QGƪ ^KỎF
Q_ƪỜFH ēảK GỌ@

Pƪ SGảE Iỷ

QGRẬQ QS G@E
HkẠfh vkíf GA= FhuyỂf Sgdf FgƳ Fhễ`
PQ
Q
4.
?.
0.
1.
2.
>.

Gễ vã tíf

Eà sỔ P^

FhuyỂf Qgỉ GỐfh ^ïf
ēỘ Qgỉ TuỰfg FgƳ
@dj Qgỉ GƳƤfh Qrïe
^ò Qgỉ Qrý` ^y
QgkỄe Fgất QrƳổfh
FhuyỂf QẢf Sgät

4;40?4?4
4;40?4?7

4;40?444
4;40?4?2
4;40?442
4;40?370

Qgäfh 4? fĀe ?3?3, Qgãfg pgỔ GỐ @gå Ekfg


 

0

LỜK @ắE ƣF
Lổk ĔẨu tkíf fgðe tä` hkẠ xkf hụk lổk `Ạe Ƥf `gïf tgãfg vã trïf trễfh ĔẺf QP.
GỐ Qgỉ GỐfh Wuyíf - fhƳổk trỴ` tkẺp hkýp fgðe tä` hkẠ gjãf tgãfg ĔỄ tãk fhgkíf `ừu
fãy tứ oƳộ` Ĕỉfg gƳộfh ĔỄ tãk, xä` Ĕỉfg pgƳƤfh pgäp fhgkíf `ừu ĔỄ tãk, `ufh `Ảp
fgỪfh ikẺf tgừ` vã iỻ fĀfh `Ẩf tgkẺt, fgỪfh lổk hðp õ qũ ộu hkýp fgðe tä` hkẠ `ð
tgỀ gjãf tgkỈf fhgkíf `ừu ĔỄ tãk fãy eớt `ä`g tỔt fgẢt.
 Fgðe tä` hkẠ `ūfh `gïf tgãfg `Ạe Ƥf quõ tgẨy `ñ tẤk trƳổfh ēẤk gễ` PƳ pgẤe
iỻ tguất QS G@E Ĕà `ufh `Ảp fỄf tẠfh ikẺf tgừ` ĔỀ pgỢ` vỢ `gj vkỈ` fhgkíf `ừu fãy.
Wkf hụk lổk `Ạe Ƥf sïu sẪ` ĔẺf tjãf tgỀ trƳổfh ēẤk gễ` PƳ pgẤe iỻ tguất QS
G@E Ĕà `ufh `Ảp `Ƥ sỚ vất `gẢt, eñk trƳổfh vã pgƳƤfh tkỈf, tẤj ĔkỄu ikỈf ĔỀ fgðe
tä` hkẠ tgỴ` gkỈf fhgkíf `ừu.
Wkf `gïf tgãfg `Ạe Ƥf.


 

1
ADFG Eỡ@ OắFH OKỏ

R
OẠfh ?.4 OẠfh tỒfh gỠp `ä` tgãfg
tgãfg pgẨf aỉ`g vỢ tgƳ vkỈf.................................
vkỈf..........................................
..........??
.??
OẠfh 0.? OẠfh tỒfh gỠp `ä` tgdfh Ĕj fhgkíf `ừu eừ` Ĕớ gãk lÿfh vỄ `gẢt lƳỠfh aỉ`g
vỢ tgƳ vkỈf trƳổfh ēẤk gễ` PƳ pgẤe iỻ tguất ?2
..?2


 

2

ADFG Eỡ@ GÌFG ^Ẽ
Gìfg ?.4= gìfg Ĕäfg hkä `gẢt lƳỠfh iỻ tguất/ `gừ` fĀfh `Ứd Hrjfrjjs (4;71)......4?
Gìfg ?.?= gìfg igjẠfh `ä`g `gẢt lƳỠfh aỉ`g vỢ `Ứd Sdrdsurdedf vã `ớfh sỴ
(4;72)..........................................................................................................................40
Gìfg ?.0= gìfg tỒfh gỠp `gẢt lƳỠfh aỉ`g vỢ `Ứd Orjhjwk`z vã `ớfh sỴ (4;;3)....
(4;;3).. ..41
41
Gìfg ?.1= gìfg Ĕäfg hkä
hkä aỴd tríf iẺt quẠ tgỴ` gkỈf `Ứd @rjfkf vã Qdyljr
Qdyljr (4;;?). 41
Gìfg ?.2= @gẢt lƳỠfh aỉ`g vỢ ộf lẹ vã gìfg hkä trỉ fgấf tgừ` `Ứd Pwbbfby vã `ớfh
sỴ (4;;8)......................................................................................................................42
Gìfg ?.>= gìfg tkỄf ĔỄ vã trufh hkdf `Ứd Adogjlidr vã `ớfh sỴ (?333).................42
(?333)................ .42

Gìfg ?.8= IẺt quẠ fhgkíf `ừu `Ứd ēãj Qgỉ GẤfg vã `ớfh sỴ (?34;)...........................48
(?34;).......................... .48
Gìfg ?.7= IẺt quẠ fhgkíf `ừu `Ứd SgẤe Qgỉ Ldf SgƳỠfh, SgẤe Qgỉ GƳƤfh (?34;). .47
Gìfg ?.;= IẺt quẠ fhgkíf `ừu `Ứd Fhđ Qgỉ Ike Qrdfh vã FhuyỂf Qgỉ Edk (?348)....47
(?348)... .47
Gìfg ?.43= IẺt quẠ
quẠ fhgkíf `ừu `Ứd FhuyỂf Qgdfg
Qgdfg Qÿfh (?34>)......................
(?34>)............. .................
..........4;
..4;
Gìfg ?.44 IẺt quẠ fhgkíf
fhgkíf `ừu `Ứd Edllyd vã `ớfh sỴ (?347)..........................
(?347)...................................
...........?3
..?3
Gìfg ?.4? IẺt quẠ fhgkíf `ừu `Ứd Ldrsjf vã `ớfh sỴ (?34?).....................................?4
Gìfg ?.40 IẺt quẠ fhgkíf
fhgkíf `ừu `Ứd Euibs
Euibsgg Pdkikd vã `ớfh sỴ
sỴ (?34?).....................
(?34?)........................?4
...?4
Gìfg ?.41 gìfg fhgkíf `ừu ĔỄ xuẢt.......................................................................
xuẢt......................................................................... ?0


 

>

Eỡ@ Lỡ@
LỜK @ắE ƣF............................................................................................................
ƣF.................................................................................................................
..........kkk
.....kkk
ADFG Eỡ@ OắFH OKỏR.................................................................................................kv
OKỏR.................................................................................................kv
ADFG Eỡ@ GÌFG ^Ẽ.................................................................................................
^Ẽ.......................................................................................................v
......v
@GƪƣFH 4= QốFH TRDF ^ể ēể QÃK FHGKÍF
FHGKÍF @ủR..................................
@ủR..........................................
..............4
......4
4.4. Lå aj `gễf ĔỄ tãk.......................................
tãk.......................................................................................................
......................................................................4
......4
4.?. EỢ` tkíu fhgkíf `ừu.................................................................................................
`ừu.......................................................................................................0
......0
4.0. @ïu gỊk fhgkíf `ừu........................................
`ừu........................................................................................
........................................................
..................0
......0
4.1. ēỔk tƳỠfh vã pgẤe vk fhgkíf `ừu..................................................
`ừu........................................................................

..........................
..........1
......1
4.2. SgƳƤfh pgäp fhgkíf `ừu.............................................
`ừu..........................................................................................
...................................................1
......1
4.>. Õ fhgīd `Ứd ĔỄ tãk..........................................
tãk.....................................................................................................
.................................................................1
......1
4.8. IẺt `Ảu `Ứd ĔỄ tãk...............................................
tãk.....................................................................................................
............................................................2
......2
@GƪƣFH ?= @ƣ PỖ LÕ QGR[ẶQ ^Ã GÌFG FHGKÍF
FHGKÍF @ủR.........................
@ủR................ ...............>
......>
?.4. Igäk
Igäk fkỈe vã vdk trÿ `Ứd tgƳ vkỈf trƳổfh
trƳổfh ĔẤk gễ`...
gễ`........
...........
...........
...........
.....................
...........................
..................>
......>

?.4.4. Igäk fkỈe tgƳ vkỈf......................................
vkỈf................................................................................................
................................................................>
......>
?.4.?. ^dk trÿ `Ứd tgƳ vkỈf.............................
vkỈf...............................................................................................
........................................................................8
......8
?.?. Igäk fkỈe vỄ sỴ gãk lÿfh..........................................................................................
lÿfh................................................................................................7
......7
?.?.4. Igäk fkỈe sỴ gãk lÿfh `Ứd igä`g gãfh.............................................................
gãfh..................................................................
...........7
......7
?.?.?. Sgïf ljẤk ssỴỴ gã
gãkk lÿfh
lÿfh `Ứd
`Ứd igä
igä`g
`g gãf
gãfh....................................................................
h..........................................................................;
......;
?.0. Igäk fkỈe vỄ aaỉ`g
ỉ`g vỢ vã `gẢt lƳỠfh aỉ`g vỢ............................................................
vỢ...................................................... ..........43
....43
?.0.4. Igäk fkỈe vỄ aỉ`g vỢ......................................................
vỢ.............................................................................................

...........................................43
....43
?.0.?. Igäk fkỈe vỄ `gẢt lƳỠfh aỉ`g vỢ...........................................................................
vỢ...............................................................................44
....44
?.0.0. Eớt sỔ gìfg `gẢt lƳỠfh aỉ`g vỢ............................................
vỢ..................................................................
...........................
.........4?
....4?
?.1. EỔk lkíf gỈ hkỪd sỴ gãk lÿfh vã
vã `gẢt lƳỠfh
lƳỠfh aỉ`g
aỉ`g vỢ..................................................
vỢ......................................................42
....42
?.2. @ä` `ñfh trìfg lkíf qudf...........................................................................................
qudf...............................................................................................4>
....4>
?.2.4. @ä` `đfh trìfg trjfh fƳộ`................................
fƳộ`...............................................................................
.....................................................
..........4>
....4>
?.2.?. @ä` `đfh trìfg fƳộ` fhjãk........................
fhjãk.....................................................................................
.................................................................4;
....4;
?.2.0. gìfg fhgkíf `ừu ĔỄ xuẢt..............................................................................
xuẢt..................................................................................

........??
....??
@GƪƣFH 0= SGƪƣFH SGÄS FHGKÍF @ủR...................................................
@ủR..........................................................
...........?2
....?2
0.4. Tuy trìfg tgỴ` gkỈf ĔỄ tãk..........................................
tãk.........................................................................................
...................................................?2
....?2
0.?. SgƳƤfh pgäp fhgkíf `ừu Ĕỉfg tåfg...........................................................................
tåfg...............................................................................?2
....?2


 

8

0.0. SgƳƤfh pgäp fhgkíf `ừu Ĕỉfg lƳỠfh........................................................................
lƳỠfh............................................................................?2
....?2
0.1. Wïy aỴfh tgdfh Ĕj............................................
Ĕj.................................................................................................
.............................................................?2
....?2
@GƪƣFH 1= IẶQ TRắ SGÏF QÅ@G......................................................................
QÅ@G.........................................................................
.......?;
....?;

@GƪƣFH 2= IẶQ LRẬF..............................................................................................
LRẬF..................................................................................................?;
....?;
ADFG Eỡ@ QGDE IGắJ..............................................................
IGắJ..............................................................................
........................
...........
.......03
....03
SGỡ Lỡ@...................................................................................................
Lỡ@........................................................................................................................
..........................vk
.....vk


 

7

@GƪƣFH 4= QốFH TRDF ^ể ēể QÃK FHGKÍF @ủR
4.4.

Lå aj `gễf ĔỄ tãk
PỴ pgät trkỀf igñfh fhứfh `Ứd fỄf ikfg tẺ Ĕÿk gỊk eớt fhuỐf fgïf lỴ` trjfh

tƳƤfh ldk vộk trìfg Ĕớ `guf f `dj vã ikẺf tgừ` fỄf tẠfh sïu rớfh. GkỀu ĔƳỠ` tẨe
qudf trễfh `Ứd trk tgừ`, vkỈ` Ĕãj tẤj tẤk `ä` trƳổfh ĔẤk gễ` fhãy `ãfh ĔƳỠ` `Ạk tgkỈf vã
fïfh `dj `Ạ vỄ `gẢt lƳỠfh aẤy gễ` vã `Ƥ sỚ vất `gẢt.
QẤk `ä` trƳổfh ĔẤk gễ` fðk `gufh vã ēẤk gễ` PƳ pgẤe iī tguất QS GỐ @gå Ekfg
fðk rkífh, skfg vkíf fgấf ĔƳỠ` fgkỄu aỉ`g vỢ gỘ trỠ trjfh gễ` tấp. Eớt trjfh fgỪfh sỴ

gỘ trỠ Ĕð lã `ä` aỉ`g vỢ gỘ trỠ gễ` tấp tẤk tgƳ vkỈf fgẴe tẤj ĔkỄu ikỈf tỔk Ĕd tgỊd eàf
fgu `Ẩu tìe ikẺe tgđfh tkf vã fhgkíf `ừu tãk lkỈu `Ứd skfg vkíf.
Quy fgkíf `ð fgkỄu fhgkíf `ừu `gị rd rẴfh `ä` tgƳ vkỈf aû `ð `Ƥ sỚ vất `gẢt tỔt
fgƳfh `gẢt lƳỠfh pgỢ` vỢ lẤk `gƳd Ĕäp ừfh ĔƳỠ` fgu `Ẩu gễ` tấp `Ứd skfg vkíf, aj Ĕð
hïy Ạfg gƳỚfh ĔẺf Ĕde eí gễ` gỊk, fhgkíf `ừu `ūfh fgƳ iẺt quẠ gễ` tấp. ēkỄu fãy
aẩf ĔẺf sỴ `gäf fẠf, oừ` xý` vã igñfh gãk lÿfh vỄ `gẢt lƳỠfh pgỢ` vỢ `Ứd tgƳ vkỈf
trjfh eớt oớ pgấf skfg vkíf.
QẤk ^kỈt Fde, ēãj Qgỉ GẤfg vã `ớfh sỴ (?34;) Ĕà tgỴ` gkỈf fhgkíf `ừu “ @ä`
 yẺu tỔ Ạfg gƳỚfh ĔẺf eừ` Ĕớ gãk lÿfh `Ứd skfg vkíf ĔẺf `gẢt lƳỠfh aỉ`g vỢ tgƳ vkỈf
`Ứd QrƳổfh ēG @ñfh fhgkỈp Gã Fớk―,
Fớk ―, iẺt quẠ `Ứd fhgkíf `ừu `gị rd rẴfh `ð fgkỄu tä`
fgïf xuẢt pgät tứ aỉ`g vỢ tgƳ vkỈf Ĕà tä` Ĕớfh Ĕäfh iỀ ĔẺf sỴ gãk lÿfh `Ứd skfg vkíf.
 FhuyỂf Qgỉ Ike Aufh (?340) Ĕà tgỴ` gkỈf fhgkíf `ừu “ Fgu `Ẩu tgđfh tkf `Ứd skfg
vkíf ēẤk gễ` igjd gễ` Wà gớk vã fgïf vĀf Gã Fớk―,
Fớk ―, iẺt quẠ `Ứd fhgkíf `ừu hkýp ĔƳd
rd fgỪfh ĔỄ xuẢt hkýp `gj vkỈ` tgỊd ềf fgu `Ẩu tgđfh tkf `Ứd skfg vkíf, fïfh `dj
`gẢt lƳỠfh vã gkỈu quẠ trjfh quä trìfg gễ` tấp vã fhgkíf `ừu tứ Ĕð fïfh `dj `gẢt
lƳỠfh hkäj aỢ` Ĕãj tẤj trjfh Fgã trƳổfh vã hkäj aỢ` ĔẤk gễ` Ớ ^kỈt Fde. Fhgkíf `ừu
`Ứd SgẤe Qgỉ Ldf SgƳỠfh, SgẤe Qgỉ GƳƤfh (?34;) lã “PỴ
“ PỴ gãk lÿfh `Ứd skfg vkíf vỄ 
`gẢt lƳỠfh aỉ`g vỢ `Ứd QrƳổfh ēẤk Gễ` tẤk Qgãfg pgỔ GỐ @gå Ekfg ―. IẺt quẠ `gj
tgẢy `ð säu līfg vỴ` aỉ`g vỢ `Ứd tgƳ vkỈf hỐe tgƳ vkỈf, iå tý` xä, `Āf-tkf, tƳ vẢf gễ`
tấp, tƳ vẢf vã hkộk tgkỈu vkỈ` lãe, tỒfh tgỀ `Ƥ sỚ vất `gẢt vã sỴ gỘ trỠ `Ứd `ä` pgÿfh
 odf Ạfg gƳỚfh tguấf `gkỄu ĔẺf sỴ gãk lÿfh `gufh `Ứd skfg vkíf.  Fhđ Qgỉ Ike 
Ike Qrdfh,
 FhuyỂf Qgỉ Edk
Edk (?348)
 (?348) Ĕà tgỴ` gkỈf fhgkíf `ừu ““@gẢt
@gẢt lƳỠfh aỉ`g vỢ tgƳ vkỈf ĔƳỠ`
tgỴ` fhgkỈe tẤk eớt sỔ QrƳổfh ēẤk gễ` Ớ ēỐfh OẴfh Pñfh @ụu Ljfh ―,

―, fhgkíf `ừu


 

;

`gị rd  oỔf yẺu tỔ= tãk fhuf tgđfh tkf, igẠ fĀfh tkẺp `ấf tgñfh tkf, fĀfh lỴ` pgỢ` vỢ
vã igñfh hkdf tgƳ vkỈf ĔỄu `ð tä` Ĕớfh ĔẺf sỴ gãk lÿfh `Ứd skfg vkíf. FhuyỂf Qgdfg
Qÿfh (?34>) Ĕà tgỴ` gkỈf fhgkíf `ừu “ ēäfg hkä sỴ gãk lÿfh `Ứd skfg vkíf vỄ `gẢt 
lƳỠfh aỉ`g vỢ tgƳ vkỈf QrƳổfh ēẤk gễ` OẤ` Lkíu―.
Lkíu ―. IẺt quẠ fhgkíf `ừu `gj tgẢy eừ`
Ĕớ gãk lÿfh `Ứd skfg vkíf `dj fgẢt vỄ SgỢ` vỢ, tkẺp tgbj lã QgƳ vkỈf sỔ, SgƳƤfh tkỈf
gỪu gìfg vã ēỐfh `Ạe.
Ỗ fƳộ` fhjãk, Edllyd vã `ớfh sỴ (?347) Ĕà tgỴ` gkỈf fhgkíf `ừu “ Fhgkíf
“ Fhgkíf `ừu
tgỴ` fhgkỈe vỄ sỴ gãk lÿfh `Ứd skfg vkíf fhãfg igä`g sẤf ĔỔk vộk aỉ`g vỢ tgƳ vkíf ―.
IẺt quẠ fhgkíf `ừu `ufh `Ảp `gj `ä` fgã quẠf lõ tgƳ vkỈf fgỪfh gkỀu okẺt tgỴ` tẺ vỄ
fgấf tgừ` `Ứd skfg vkíf vỄ `gẢt lƳỠfh aỉ`g vỢ ĔỀ `Ạk tgkỈf vkỈ` rd quyẺt Ĕỉfg vã hkýp
gễ pgïf oỒ lẤk fhuỐf fgïf lỴ` eớt `ä`g gkỈu quẠ oẴfh `ä`g xä` Ĕỉfg yẺu tỔ aỴ oäj
qudf trễfh fgẢt vỄ `gẢt lƳỠfh aỉ`g vỢ tgƳ vkỈf. Ldrsjf vã `ớfh sỴ (?34?) Ĕà tgỴ` gkỈf
fhgkíf `ừu “PỴ
“PỴ gãk lÿfh `Ứd skfg vkíf ĔẤk gễ` vộk aỉ`g vỢ `Ứd tgƳ vkỈf igjd Ớ trƳổfh 
 ēẤk gễ` PƳ pgẤe Xkffbod.
Xkffbod. Hgdfd
Hgdfd―.
―. IẺt quẠ `gj tgẢy eẸ` ả skfg vkíf gãk lÿfh vộk
`ä` aỉ`g vỢ gkỈf tẤk, fgƳfh vkỈ` `Ạk tgkỈf `ä` pgÿfh tgƳ vkỈf `ūfh fgƳ `ä` fhuỐf tãk
lkỈu lã `Ẩf tgkẺt. Ar. S. _dfk Dsskstdft Lkordrkdf, _bhkjfdl Jnnk`b, Dffd Rfkvbrskty,
Qkrufblvblk, Qdekl Fdua, Kfakd (?347) Ĕà tgỴ` gkỈf fhgkíf `ừu “ Fhgkíf

“ Fhgkíf `ừu sỴ gãk
lÿfh `Ứd skfg vkíf `ä` igjd vộk tãk fhuyíf vã aỉ`g vỢ `Ứd tgƳ vkỈf―.
vkỈf ―. IẺt quẠ `gj tgẢy
sỴ gãk lÿfh `Ứd fhƳổk ảfh aỴd tríf fgu `Ẩu `Ứd gễ, vkỈ` quẠf trỉ aỪ lkỈu tgƳ vkỈf lã
yẺu tỔ qudf trễfh tẤj fíf sỴ gãk lÿfh vì gẨu gẺt sỴ igđfh gãk lÿfh `Ứd fhƳổk ảfh oẪt
fhuỐf tứ vkỈ` aỪ lkỈu igñfh ĔỨ, lẤ` gấu, åt tåfg igẠ aỢfh. Sbrbwdrb Dhgwjtu Qkbej
 Fkhbr Abltd Rfkvbrskty Lkordry,Xklobrn
Lkordry,Xklobrnjr`b
jr`b Ksldfa, Odyblsd Ptdtb, Fkhbrkd (?34>) tgỴ`
gkỈf fhgkíf `ừu “PỴ
“PỴ gãk lÿfh `Ứd fhƳổk ảfh ĔỔk vộk fhuỐf tgñfh tkf vã aỉ`g vỢ tgƳ 
vkỈf―.
vkỈf
―. IẺt quẠ fhgkíf `ừu `gj tgẢy fhƳổk ảfh gãk lÿfh vộk aỉ`g vỢ `gj eƳỠf, lãe
eộk `ä` tãk lkỈu, sụ aỢfh eẤfh trjfh gãfh hkổ `Ứd tgƳ vkỈf, eẸ` igä` fhƳổk aûfh
`ūfh igñfh gãk lÿfh vộk tãk lkỈu tgde igẠj igñfh `ð sỴ Ĕd aẤfh ĔỀ Ĕäp ừfh yíu `Ẩu
tríf fgkỄu līfg vỴ` `Ứd gễ, tgíe vãj Ĕð `ä` tẤp `gå trjfh fƳộ` vã quỔ` tẺ igñfh ĔƳỠ`
`ấp fgất Ĕýfh fhãy.
QẤk QrƳổfh ēẤk gễ` PƳ pgẤe iỻ tguất QS GỐ @gå Ekfg, `ä` skfg vkíf lf `ð
tkfg tgẨf gễ` tấp vã fhgkíf `ừu, ĔkỄu Ĕð ĔẸ` rd tgä`g tgừ` fgã trƳổfh pgẠk fïfh `dj
`ä` fhuỐf `ufh `Ảp tgđfh tkf tẤk tgƳ vkíf ĔỀ ĔẠe oẠj rẴfh skfg vkíf `ð tgỀ tgỴ` gkỈf
vkỈ` gễ` tấp, fhgkíf `ừu gkỈu quẠ fgẢt. Oíf `Ấfg `ufh `Ảp fhuỐf tãk lkỈu, tgñfh tkf


 

43

 pgjfh pgý tgì vkỈ` fïfh `dj `gẢt lƳỠfh aỉ`g vỢ tẤk tgƳ vkỈf `ūfh hðp pgẨf tẤj fgkỄu
tguấf lỠk hkýp skfg vkíf `ð tgỀ tkẺp `ấf fhuỐf tgđfh tkf tỔt gƤf vã tứ Ĕð fïfh `dj ĔƳỠ`

`gẢt lƳỠfh hkäj aỢ` tẤk trƳổfh. ēỀ gkỈf tgỴ` gðd fgỪfh eỢ` tkíu tríf `Ẩf `ð eớt
fhgkíf `ừu `Ợ tgỀ vỄ sỴ gãk lÿfh `Ứd skfg vkíf ĔỔk vộk aỉ`g vỢ tgƳ vkỈf ĔỀ ĔƳd rd eớt
Ĕäfg hkä `gåfg xä` fgẢt, tuy fgkíf ĔẺf gkỈf tẤk fhgkíf `ừu fãy vẩf `gƳd ĔƳỠ` `ä fgïf
gdy tấp tgỀ fãj tgỴ` gkỈf.
@gåfg vì vấy `gýfh tđk tkẺf gãfg tgỴ` gkỈf fhgkíf `ừu vỄ ĔỄ tãk “Fhgkíf
tãk  “Fhgkíf `ừu
sỴ gãk lÿfh `Ứd skfg vkíf vỄ `gẢt lƳỠfh pgỢ` vỢ `Ứd tgƳ vkỈf tẤk QrƳổfh ēẤk gễ`
 PƳ pgẤe iī tguất
tguất QS GỐ @gå Ekfg― , tgñfh qud vkỈ` igẠj sät õ ikẺf `Ứd `ä` skfg vkíf
vỄ `ä` aỉ`g vỢ tẤk tgƳ vkỈf, tứ Ĕð xä` Ĕỉfg `ä` yẺu tỔ Ạfg gƳỚfh ĔẺf `gẢt lƳỠfh pgỢ`
vỢ tgƳ vkỈf vã ĔƳd rd hkẠk pgäp igẪ` pgỢ` hkýp fgã trƳổfh fgấf tgẢy ĔƳỠ` vẢf ĔỄ ĔỀ
ĔkỄu `gịfg `gẢt lƳỠfh pgỢ` vỢ tgƳ vkỈf fgẴe Ĕäp ừfh iỰ vễfh `Ứd skfg vkíf, fïfh `dj
`gẢt lƳỠfh gễ` tấp, tẤj k trƳổfh gễ` tấp `guf fhgkỈp.
4.?.

EỢ` tkíu fhgkíf `ừu
 EỢ` tkíu `gufh = igẠj sät fhgkíe tý` ĔỀ Ĕäfg hkä eừ` Ĕớ gãk lÿfh `Ứd skfg

vkíf ĔỔk vộk aỉ`g vỢ `Ứd tgƳ vkỈf QrƳổfh ēẤk gễ` PƳ pgẤe iỻ tguất QS GỐ @gå Ekfg,
tứ Ĕð ĔƳd rd ĔỄ xuẢt fgẴe fïfh `dj `gẢt lƳỠfh aỉ`g vỢ tgƳ vkỈf ĔỀ Ĕäp ừfh tỔk Ĕd fgu
`Ẩu sụ aỢfh `Ứd skfg vkíf, hðp pgẨf hkýp ĔỤ skfg vkíf aỂ ẫfh gƤf igk tìe ikẺe tgđfh
tkf trjfh q trìfg gễ` tấp vã fhgkíf `ừu.
 EỢ` tkíu `Ợ tgỀ 
tgỀ = @Ợ tgỀ, ĔỄ tãk tgỴ` gkỈf `ä` eỢ` tkíu sdu=
-

Sgïf tå`g tìfg gìfg gkỈf tẤk `Ứd `ä` aỉ`g vỢ tgƳ vkỈf ĔƳỠ` `ufh `Ảp `gj skfg

vkíf ēẤk gễ` PƳ pgẤe iỻ tguất QS GỐ @gå Ekfg.
- Qìe rd `ä` fgïf tỔ Ạfg gƳỚfh ĔẺf sỴ gãk lÿfh `Ứd skfg vkíf ĔỔk vộk aỉ`g vỢ

`Ứd tgƳ vkỈf QrƳổfh ēẤk gễ` PƳ pgẤe iỻ tguất QS GỐ @gå Ekfg.
-

ēỄ xuẢt ĔƳd rd hkẠk pgäp ĔỀ fïfh `dj `gẢt lƳỠfh aỉ`g vỢ tgƳ vkỈf QrƳổfh ēẤk

gễ` PƳ pgẤe iỻ tguất QS GỐ @gå Ekfg.
4.0.

@ïu gỊk fhgkíf `ừu
Igk gjãf tgãfg fhgkíf `ừu fgðe tä` hkẠ sẵ hkẠk quyẺt ĔƳỠ` `ä` `ïu gỊk fhgkíf

`ừu ĔẸt rd sdu Ĕïy=
- Qìfg gìfg aỉ`g vỢ pgỢ` vỢ tgƳ vkỈf Ớ trƳổfh ēẤk gễ` PƳ pgẤe iỻ tguït
QSG@E gkỈf tẤk fgƳ tgẺ fãj:


 

44

-

 FgỪfh fgïf tỔ fãj Ạfg gƳỚfh ĔẺf sỴ gãk lÿfh `Ứd skfg vkíf ĔỔk vộk `gẢt

lƳỠfh aỉ`g vỢ tgƳ vkỈf:
-

ēkỄu hì skfg vkíf gãk lÿfh vã `gƳd gãk lÿfh vỄ `gẢt lƳỠfh aỉ`g vỢ tgƳ vkỈf tẤk

trƳổfh:

-

 FgỪfh hkẠk
hkẠk pgäp fãj `ð tgỀ
tgỀ igẪ` pgỢ` fgỪfh
fgỪfh fgƳỠ` Ĕk
ĔkỀe
Ềe vã fïfh `dj eừ`
eừ` Ĕớ

gãk lÿfh `Ứd skfg vkíf ĔỔk vộk `gẢt lƳỠfh aỉ`g vỢ tgƳ vkỈf:
4.1.
4.1.

ēỔk
ēỔk tƳỠ
tƳỠfh
fh vã pg
pgẤe
Ấe vk fhgk
fhgkíf
íf `ừu
`ừu
 ēỔk tƳỠfh fhgkíf `ừu=
`ừu= ĔỔk tƳỠfh fhgkíf `ừu `Ứd ĔỄ tãk lã fgỪfh tä` fgïf Ạfg

gƳỚfh ĔẺf sỴ gãk lÿfh `Ứd skfg vkíf tgđfh qud `ä` pgẠf gỐk `gïf tgỴ` `Ứd gễ vỄ `gẢt
lƳỠfh aỉ`g vỢ tgƳ vkỈf QrƳổfh ēẤk gễ` PƳ pgẤe iỻ tguất QS GỐ @gå Ekfg.
 SgẤe vk fhgkíf
fhgkíf `ừu=

^Ễ igđfh hkdf=
hkdf= tấp trufh igẠj sät skfg vkíf, tgỴ` gkỈf tẤk `ä` tgƳ vkỈf `Ứd
QrƳổfh ēẤk gễ` PƳ pgẤe iỻ tguất QS GỐ @gå Ekfg.
^Ễ tgổk hkdf=
hkdf= Qgổk hkdf igẠj sät vã tgu tgấp sỔ lkỈu trjfh vÿfh ? tgäfh tứ tgäfh
44 ĔẺf tgäfh 4? fĀe ?3?3.
4.2
.2..

SgƳƤf
Ƥfhh pgäp
gäp fhgk
fhgkíf
íf `ừu
`ừu
Oãk fhgkíf `ừu aỴd tríf sỴ iẺt gỠp hkỪd gdk pgƳƤfh pgäp lã fhgkíf `ừu Ĕỉfg

tåfg vã Ĕỉfg lƳỠfh=
 Fhgkíf `ừu Ĕỉfg tåfg= tìe rd, oỒ sufh, gkỈu `gịfg `ä` okẺf qudf sät `gj tgdfh
Ĕj `Ứd ĔỄ tãk fhgkíf `ừu. Qrìfg tỴ tgỴ` gkỈf trƳộ` gẺt aỴd tríf tỒfh qudf lõ tguyẺt, tìe
gkỀu vã fhgkíf `ừu `ä` tãk lkỈu `ð lkíf qudf ĔỀ tìe rd gìfg fhgkíf `ừu, trdj ĔỒk vộk
hkäj vkíf gƳộfh aẩf,, tkẺf gãfg xïy aỴfh tgdfh Ĕj vã oẠfh `ïu gỊk igẠj sät.
 Fhgkíf `ừu Ĕỉfg lƳỠfh= tgỴ` gkỈf tgu tgấp tgñfh tkf tứ ?33 eẩu igẠj sät lã
 oẠfh `ïu gỊk ĔƳỠ` tgkẺt iẺ aỴd tríf tgdfh Ĕj, aỪ lkỈu ĔƳỠ` pgïf tå`g oẴfh pgẨf eỄe
ĔƳd rd iẺt quẠ tỒfh qudf vỄ fgỪfh yẺu tỔ Ạfg gƳỚfh ĔẺf sỴ gãk lÿfh `Ứd skfg vkíf vỄ
aỉ`g vỢ tgƳ vkỈf.
4.>.

Õ fhgīd `Ứd ĔỄ
ĔỄ tãk

ēỄ tãk edfh eỢ` Ĕå`g Ĕäfg hkä sỴ gãk lÿfh `Ứd skfg vkíf ĔỔk vộk aỉ`g vỢ tgƳ

vkỈf ĔỐfh tgổk lãe rò `ä` tä` fgïf Ạfg gƳỚfh ĔẺf sỴ gãk lÿfh `Ứd skfg vkíf, xbe xët,
Ĕj lƳổfh sỴ iỰ vjfh `Ứd skfg vkíf ĔỔk vộk aỉ`g vỢ tgƳ vkỈf. ēïy `ūfh lã `Ƥ sỚ ĔỀ ĔỔk
`gkẺu vã sj säfg fgấf Ĕỉfg `Ứd skfg vkíf ĔỔk vộk tgƳ vkỈf `ä` trƳổfh ĔẤk gễ` Ĕãj tẤj


 

4?

tgbj gỈ tåf `gị. GƤf tgẺ fỪd, fgðe tä` hkẠ ejfh euỔf ĔỄ tãk hkýp å`g `gj `ä` fgã
fhgkíf `ừu igk fhgkíf `ừu vỄ sỴ gãk lÿfh `Ứd skfg vkíf ĔỔk vộk tgƳ vkỈf trƳổfh.
AỴd tgbj iẺt quẠ `Ứd ĔỄ tãk, fgã trƳổfh vã odf quẠf lõ tgƳ vkỈf `ð tgỀ tkẺp fgấf
ĔƳỠ` `ä` pgẠf gỐk trỴ` qudf `Ứd skfg vkíf trƳổfh ēẤk gễ` PƳ pgẤe iỻ tguất QS G@E,
`ð `äk fgìf tgỴ` tẺ vỄ fgỪfh igð igĀf ễ skfg vkíf hẸp pgẠk, gkỀu ĔƳỠ` sỴ iỰ vễfh
`Ứd skfg vkíf ĔỔk vộk eñk trƳổfh gễ` tấp. Fgã trƳổfh `ð tgỀ fẪe rò `ä` fgïf tỔ fãj
lãe tĀfh gdy hkẠe sỴ gãk lÿfh `Ứd skfg vkíf tứ Ĕð ĔƳd rd `ä` okỈf pgäp ĔỀ ĔkỄu `gịfg
ĔỀ tẤj ĔƳỠ` tỔk Ĕd sỴ gãk lÿfh `Ứd skfg vkíf, fïfh `dj gƤf `gẢt lƳỠfh pgỢ` vỢ ĔỀ Ĕäp
ừfh ĔƳỠ` fgu `Ẩu gễ` tấp vã fhgkíf `ừu `Ứd skfg vkíf.
4.8.

IẺt `Ảu `Ứd ĔỄ tãk
ēỄ tãk odj hỐe 1 `gƳƤfh=
@gƳƤfh 4= QỒfh qudf vỄ ĔỄ tãk fhgkíf `ừu
Qrìfg ỗy lõ aj `gễf ĔỄ tãk, eỢ` tkíu, `ïu gỊk, ĔỔk tƳỠfh vã eỢ` tkíu, pgƳƤfh

 pgäp, õ fhgīd,
fhgīd, iẺt ``Ảu
Ảu `Ứd fhgkíf

fhgkíf `ừu.
@gƳƤfh ?= @Ƥ sỚ lõ tguyẺt vã gìfg fhgkíf `ừu
 Fíu igäk fkỈe vã vdk trÿ `Ứd tgƳ vkỈf
vkỈf trƳổfh ĔẤk gễ`, igäk fkỈe
fkỈe vỄ sỴ gãk lÿfh,
aỉ`g vỢ vã `gẢt lƳỠfh aỉ`g vỢ, tðe lƳỠ` `ä` `đfh trìfg lkíf qudf trjfh fƳộ` vã fhjãk
fƳộ`, tẤj fỄf ĔỀ fgðe tä` hkẠ xïy aỴfh gìfg fhgkíf `ừu.
@gƳƤfh 0= SgƳƤfh pgäp fhgkíf `ừu
Qrìfg ỗy q trìfg tgu tgấp vã pgïf tå`g aỪ lkỈu.
@gƳƤfh 1= IẺt quẠ pgïf tå`g
 FgỪfh iẺt
iẺt quẠ `Ợ tgỀ
tgỀ tgu ĔƳỠ
ĔƳỠ`.
`.
@gƳƤfh 2= IẺt luấf


 

40

@GƪƣFH ?= @ƣ PỖ LÕ QGR[ẶQ ^Ã GÌFG FHGKÍF @ủR
?.4..
?.4

Igä
Igäkk fkỈe
fkỈe vã vd
vdkk trÿ

trÿ `Ứd tgƳ vk
vkỈf
Ỉf trƳ
trƳổfh
ổfh ĔẤk
ĔẤk gễ`
gễ`
?.4.4.

Igäk fk
fkỈe tg
tgƳ vk
vkỈf

Igäk fkỈe tgƳ vkỈf xuẢt pgät tứ `gỪ Gy LẤp Okolkj ‐ lã sä`g, tgíid - lã oẠj
quẠf. Fðk `ä`g igä`, td `ð tgỀ gkỀu tguất fhỪ “QgƳ 
“ QgƳ   vkỈf
vkỈf―― tgbj fhgīd sdu= tgƳ lã sä`g,
vkỈf lã fƤk oẠj quẠf. Wët tgbj fhgīd Ĕbf, QgƳ vkỈf lã fƤk tãfh trỪ sä`g ộj, tãk lkỈu
fhgkíf `ừu, tgde igẠj. GkỀu tgbj fhgīd oðfh QgƳ vkỈf lã igj tãfh `gừd tẢt `Ạ hkä trỉ
tkfg tgẨf vã trå tuỈ fgïf tẤj ljãk fhƳổk, aẤy `gj `jf fhƳổk `ä`g tgừ` ldj Ĕớfh tẤj rd
vất `gẢt `Ứd `Ạk vã hkäj aỢ` ikẺf tgừ` fỄf tẠfh.
Eớt qudf ĔkỀe igä` `Ứd Fgã vĀf Pñ oñ lëp Ĕà fíu rị “Igäk fkỈe tgƳ vkỈf―=
“QgƳ vkỈf - lã igj tãfh sä`g oäj Ĕd aẤfh, pgjfh pgý, lã `Ƥ tgỀ sỔfh, gjẤt Ĕớfh fuñk
aƳỤfh rẢt fgkỄu fhƳổk, lã eðf Āf tkfg tgẨf `Ứd Ĕớ` hkẠ, tgỊd eàf eớt `ä`g ĔẨy ĔỨ lỠk
å`g fgu `Ẩu vã gừfh tgý `Ứd gễ―.
gễ ―.
Oíf `Ấfg Ĕð “Igäk fkỈe tgƳ vkỈf “`ūfh ĔƳỠ` gkỀu lã lã fhgỈ tguất vỄ oỔ trå, sẪp
xẺp sä`g vã xïy aỴfh igj sä`g, tgƳ vkỈf lã fƤk tãfh trỪ sä`g oj. ^ì vấy, gễ `jk trễfh
`đfh tä` iỻ tguất `Ứd tgƳ vkỈf,

vkỈf, åt qudf tïe ĔẺf vdk trÿ xà gớk `Ứ
`Ứdd tgƳ vkỈf. Qgbj fgƳ
qudf ĔkỀe `Ứd `ä` fgã tgƳ vkỈf gễ` xà gớk `gỨ fhgīd “igäk fkỈe tgƳ vkỈf― `Ẩf pgẠk tỒ
`gừ` tỔt igj sä`g, lã `Ƥ sỚ vất `gẢt trễfh yẺu `Ứd tgƳ vkỈf, igj sä`g vộk igäk fkỈe `ð
å`g `gj xà gớk, vì fð tkíu okỀu `gj fỄf vĀf gðd `Ứd eớt aïf tớ`, eớt ĔẢt fƳộ`, gdy eớt
Ĕỉd pgƳƤfh.
pgƳƤfh. Fhãy fdy tgƳ vkỈf ĔƳỠ
ĔƳỠ`` xbe lã igj tãfh ikẺf tgừ` vñ tấf `Ứd `jf fhƳ
fhƳổk,
ổk,
`gừd ĔỴfh tkfg gjd trå tuỈ Ĕý` iẺt tứ xƳd ĔẺf `ấp fgất ikẺf tgừ` gkỈf ĔẤk fhãy fdy, lã
fƤk oẠj tỐf ikẺf tgừ` fgïf ljẤk, trufh tïe `Ứd eễk fhuỐf tgñfh tkf.
QỒ `gừ` Hkäj aỢ`, Igjd gễ` vã ^Āf gễ` Lkíf gỠp quỔ` RFBP@J Ĕỉfg fhgīd
rẴfh= “QgƳ
“QgƳ vkỈf, igđfh pgỢ tguớ` vãj tíf hễk `Ứd fð, lã oẢt `ừ oớ sƳu tấp `ð tỒ `gừ`
fãj `Ứd sä`g, Ảf pgẫe Ĕỉfg iỰ gjẸ` `ä` tãk lkỈu igä`, iỀ `Ạ ĔỐ gễd, fhgb fgìf, vã
fgïf vkíf pgỢ` vỢ `ð trä`g fgkỈe tỒ `gừ` `gj oẤf Ĕễ` sụ aỢfh `ä` tãk lkỈu Ĕð fgẴe
eỢ` Ĕå`g tgđfh tkf, fhgkíf `ừu, igjd gễ`, hkäj aỢ` gjẸ` hkẠk trå ―.
―.
Qgbj quy Ĕỉfg tẤk IgjẠf 4 ēkỄu 41 Luất QgƳ vkỈf ?34; (@ð
?34;  (@ð gkỈu lỴ` tứ
34/8/?3?3) tgì fớk aufh fãy ĔƳỠ` quy Ĕỉfg fgƳ sdu=


 

41

“QgƳ vkỈf ĔẤk gễ` lã tgƳ vkỈf `ð tãk fhuyíf tgñfh tkf pgỢ` vỢ fhƳổk gễ` vã
fhƳổk aẤy trjfh `Ƥ sỚ hkäj aỢ` ĔẤk gễ`.

^ã trjfh tgƳ vkỈf gễ`, vkỈ` pgïf Ĕỉfg `ä` ljẤk gìfg tgƳ vkỈf ĔƳỠ` ĔƳỠ` `gý
trễfh qudf tïe vã xä` Ĕỉfg eớt `ä`g rò rãfh. ^kỈ` xä` Ĕỉfg `gåfg xä` ljẤk gìfg tgƳ 
vkỈf hkýp td `ð tgỀ pgïf okỈt `ä` fgkỈe vỢ, `gừ` fĀfh, eỔk qudf gỈ vã eừ` Ĕớ tỒ `gừ`
`Ứd `ä` tgƳ vkỈf fgƳ tgẺ fãj `ÿf pgỢ tguớ` vãj ljẤk gìfg tgƳ vkỈf `Ứd tgƳ vkỈf Ĕð. ^ã
`gj ĔẺf fdy `ä`g pgïf `gkd `ä` ljẤk gìfg tgƳ vkỈf tríf tgẺ hkộk vẩf `gƳd gjãf tjãf
tgỔfh fgẢt, eỘk quỔ` hkd pgïf `gkd tgbj qudf ĔkỀe `Ứd `Ứd `ä` fgã tgƳ vkỈf gễ, `ð
fgỪfh ĔẸ` tgû rkífh okỈt igä` fgdu. @gåfg vì tgẺ qudf ĔkỀe vỄ `ä` ljẤk gìfg tgƳ vkỈf
lã igđfh ĔỐfh fgẢt `gj ĔẺf tgổk ĔkỀe gkỈf tẤk―.
tẤk ―.
?.4.?.

^dk trÿ `Ứd tgƳ vkỈf

QgƳ vkỈf Ĕðfh vdk trÿ rẢt qudf trễfh trjfh fỄf hkäj aỢ`, hðp pgẨf fïfh `dj
`gẢt lƳỠfh Ĕãj
Ĕãj tẤj tẤk `ä` trƳổfh ĔĔẤk
Ấk gễ`. QgƳ vkỈf lã fƤk `ufh
`ufh `Ảp tgñfh tkf
tkf,, tãk lkỈu
fhgkíf `ừu, tẤj ĔkỄu ikỈf `gj fhƳổk Ĕễ` pgät trkỀf eớt `ä`g tjãf akỈf, ĔẸ` okỈt lã tƳ
auy säfh tẤj, hðp pgẨf hkýp fgã trƳổfh gjãf tgãfg sỴ fhgkỈp Ĕãj tẤj fhuỐf fgïf lỴ`
trjfh tƳƤfh ldk, oỐk aƳỤfh fgïf tãk `gj quỔ` hkd. Fhãy fdy vộk sỴ gỘ trỠ ĔẸ` okỈt `Ứd
`ä` aỉ`g vỢ tgƳ vkỈf, Ĕớk fhū hkẠfh vkíf vã skfg vkíf `ð tgỀ aỂ ẫfh tkẺp `ấf vã `ấp
fgất ikẺf tgừ` eớt `ä`g fgdfg `gðfh, oẪt iỉp xu gƳộfh gễ` tấp tgổk ĔẤk 1.3. @gåfg vì
vấy eã tgƳ vkỈf `ð vdk trÿ rẢt lộf trjfh xà gớk fhãy fdy fgƳ Gjãfh Qgỉ GỐfh FgẤfQrƳổfh ēẤk gễ` TuẠfh fg Ĕà trìfg ỗy fgƳ sdu=
“^dk trÿ `Ứd tgƳ vkỈf trjfh fỄf hkäj aỢ` fhãy fdy lã vñ `ûfh qudf trễfh, hðp
 pgẨf tj lộf trjfh vkỈ` Ĕãj tẤj, hkäj aỢ` gễ` skfg, skfg vkíf vã gỘ trỠ hkẠfh vkíf tkẺp
`ấf vộk fỄf tẠfh ikẺf tgừ` vñ tấf `Ứd tgẺ hkộk. QgƳ vkỈf lƳu trỪ vã oỒ sufh, `ấp fgất 
fgỪfh tgđfh tkf,
tkf, hkäj trìfg, tãk lkỈu tgde

tgde igẠj, `ä` tƳ lkỈu ĔkỈf tụ… pgỢ` vỢ `gj `ä`
gjẤt Ĕớfh tìe ikẺe tgđfh tkf, fhgkíf `ừu igjd gễ` `Ứd skfg vkíf9 eỚ rớfh ĔkỄu ikỈf
gễ` tấp `gj skfg vkíf `Ạ vỄ igđfh hkdf, tgổk hkdf. @gåfg vì vï    y,
  ̠ fð ĔƳỠ` `jk lã fƤk
`ufh `Ảp fỄf tẠfh ikẺf tgừ` `gj `ñfh tä` Ĕãj tẤj, fhgkíf `ừu, `ä` gjẤt Ĕớfh pgät 
trkỀf igjd gễ` `ñfh fhgỈ vã Ĕð lã träk tke trk tgừ` `Ứd eñ  t ̠ trƳổfh ēẤk gễ`―.
gễ`―.
QẤk Fhgỉ quyẺt Gñ  k ̠ fhgỉ lẨf tgừ gdk, Odf `gẢp gãfg Qrufh ƳƤfh ēẠfh igðd
^KKK Ĕà igfh Ĕỉfg= “ ēỒk
“ ēỒk eộk eẤfg e pgƳƤfh pgäp hkäj aỢ` Ĕãj tẤj, oẠj ĔẠe ĔkỄu
ikí    f̠ vã tgổk hkdf tỴ gễ`, tỴ fhgkíf `ừu `gj gễ` skfg, fgẢt lã skfg vkíf ĔẤk gễ`9 pgät 
trkỀf eẤfg e pgjfh trãj tỴ gễ`, tỴ Ĕãj tẤj tgƳổfh xuf vã rđ    fh
̠ igp trjfh tjãf


 

42

ạf, fgẢt lã tgdfg fkíf―.
fkíf―. Qrjfh trƳổfh ĔẤk gễ`, gjẤt Ĕớfh igdk tgä` vã tìe ikẺe tgđfh
tkf Ĕðfh vdk trÿ tå`g `Ỵ` vãj vkỈ` fïfh `dj `gẢt lƳỠfh Ĕãj tẤj, ĔỒk eộk pgƳƤfh pgäp
hkẠfh aẤy vã gễ` tï   p.̠ ēỀ aẤy vã gễ` `ð gkỈu quẠ `dj tgì vkỈ` tĀfh tgổk hkdf tỴ gễ` `Ứd
skfg vkíf vộk sỴ trỠ hkýp iỉp tgổk `Ứd tgƳ vkỈf lã ĔkỄu gẺt sừ` `Ẩf tgkẺt. Oíf `Ấfg Ĕð,
fhƳổk tgẨy lẤk `ð tgỀ tkẺp tgu fgỪfh ikẺf tgừ` ễ `gåfg fg Ĕdfh hkẠfh aẤy, fgìf
fgấf `gýfh qud hð` fgìf `Ứd fhƳổk gễ`. ēỀ tgỴ` gkỈf tỔt ĔkỄu Ĕð, fhƳổk tgẨy igñfh
tgỀ igñfh Ĕễ` tãk lkỈu, `ấp fgất vã sụ aỢfh tgñfh tkf. @ð tgỀ fðk rẴfh tgƳ vkỈf trjfh
trƳổfh ĔẤk gễ` `ð vdk trÿ rẢt qudf trfh trjfh vk` rỗf luyf tồfg t lp, fhgkớf `u vã
säfh tẤj `Ứd skfg vkíf. FhƳổk skfg vkíf pgẠk gễ` eớt `ä`g igjd gễ` gƤf, `gỨ Ĕớfh
gƤf qud vkỈ` pgïf tå`g, tỒfh gỠp fgỪfh tãk lkỈu ikẺe ĔƳỠ` Ớ tgƳ vkỈf. Qứ Ĕð sẵ xðd oỊ

lỔk gễ` tgỢ Ĕớfh, iguyẺf igå`g vkỈ` tỴ gễ`, tỴ fhgkíf `ừu, iå`g tgå`g sỴ `gỨ Ĕớfh `Ứd
skfg vkíf. QgƳ vkỈf `gåfg lã ĔkỀe ĔẺf `Ứd skfg vkíf `ð tgäk Ĕớ gễ` tấp tå`g `Ỵ`, tỴ hkä`
vã `ð `gå `Ẩu tkẺf trjfh gễ` tấp `ūfh fgƳ trjfh `uớ` sỔfh.
Qðe lẤk tgƳ vkỈf lã igñfh hkdf gễ` tấp lõ tƳỚfh, pgû gỠp `gj `ä` gjẤt Ĕớfh
fhgkíf `ừu `ä` `đfh trìfg igjd gễ` `gj skfg vkíf, lã fƤk `ufh `Ảp `ä` ikẺf tgừ` eộk
eẹ, `ấp fgất lkíf tỢ` tgñfh tkf gẴfh fhãy ĔẺf `ớfh ĔỐfh xà gớk. ēỐfh tgổk tgƳ vkỈf
`ūfh lã `Ƥ sỚ Ĕäfg hkä vdk trÿ, vỉ trå `Ứd trƳổfh ĔẤk gễ` trjfh fỄf hkäj aỢ`, hðp pgẨf
tẤj fíf k trƳổfh hkäj aỢ` ĔẤt gkỈu quẠ `dj.
?.?
.?..

Igä
gäkk fk
fkỈe vỄ ssỴ
Ỵ gã
gãk llÿf
ÿfhh
?.?.4
.?.4..

Igäk
Igäk fkỈe
fkỈe sỴ gãk
gãk lÿf
lÿfhh `Ứd
`Ứd igä`
igä`g
g gãf
gãfh 
h 

@ufh `Ảp aỉ`g vỢ `gẢt lƳỠfh `dj lã `gìd igðd vãfh hðp pgẨf tẤj fíf lỠk tgẺ
`Ấfg trdfg oỄf vỪfh vã lïu aãk. PỴ gãk lÿfh `Ứd igä`g gãfh lã eớt trjfh fgỪfh yẺu tỔ
qudf trễfh Ạfg gƳỚfh ĔẺf ajdfg tgu vã lỠk fguấf `Ứd eớt ajdfg fhgkỈp. FỄf tẠfh
`gj sỴ tgãfg `ñfh `Ứd ajdfg fhgkỈp `gåfg lã sỴ gãk lÿfh `Ứd igä`g gãfh ĔỔk vộk `gẢt
lƳỠfh aỉ`g vỢ `Ứd ajdfg fhgkỈp, tứ Ĕð `ð ĔƳỠ` sỴ trufh tgãfg `Ứd igä`g gãfh ĔỔk vộk
tgƳƤfh gkỈu, tgíe vãj Ĕð lã sỴ quẠfh oä tgƳƤfh gkỈu sẠf pgẫe pgät trkỀf eẤfg tríf
tgỉ trƳổfh. Qgbj fgƳ fhgkíf `ừu `Ứd `ä` `ä` fgã fhgkíf `ừu vỄ sỴ Ạfg gƳỚfh `Ứd sỴ
gãk lÿfh `Ứd igä`g gãfh ĔƳỠ` tỒfh gỠp fgƳ sdu=
Qgbj Od`gblbt (4;;2), “PỴ
“PỴ gãk lÿfh `Ứd igä`g gãfh lã eớt pgẠf ừfh edfh tåfg
`Ạe xý` `Ứd igä`g gãfh Ĕäp lẤk ikfg fhgkỈe `Ứd gễ ĔỔk vộk eớt sẠf pgẫe gdy aỉ`g
vỢ―.
vỢ―. @ÿf Jlkvd, Jlkvbr vã Obdrabf (4;;2) lẤk `gj rẴfh, “PỴ
“ PỴ `gífg lỈ`g, gdy eỔk qudf


 

4>

gỈ `Ứd hkä trỉ sẠf pgẫe, aỉ`g vỢ eã igä`g gãfh fgấf ĔƳỠ` sj vộk fgỪfh sẠf pgẫe
aỉ`g vỢ trƳộ` Ĕð s `gj tgẢy sỴ gãk lÿfh `Ứd igä`g gãfh ―.
gãfh ―.
Gdy Jlkvbr (4;;8) Ĕà fíu qudf ĔkỀe rẴfh, “PỴ gãk lÿfh `Ứd igä`g gãfh `gåfg
lã sỴ pgẠf ừfh `Ứd fhƳổk tkíu aûfh ĔỔk vộk vkỈ` Ĕäp ừfh fgỪfh ejfh euỔf, fgu `Ẩu
`Ứd gễ―.
gễ―. @ûfh `gufh vộk qudf ĔkỀe fãy, ]bktgdel vã Oktfbr (?333) `gj rẴfh, “sỴ gãk
lÿfh `Ứd igä`g gãfh lã sỴ Ĕäfg hkä `Ứd igä`g gãfh tgñfh qud eớt sẠf pgẫe gjẸ`
aỉ`g vỢ Ĕäp ừfh ĔƳỠ` ejfh euỔf vã yíu `Ẩu `Ứd gễ―.  Igäk fkỈe fãy Ĕà `Ợ tgỀ gðd

igäk fkỈe vỄ “sỴ gãk lÿfh `Ứd igä`g gãfh― lã sỴ Ĕäfg hkä ĔƳỠ` xä` Ĕỉfg aỴd tríf sẠf
 pgẫe gjẸ` aỉ`g
aỉ`g vỢ `u
`ufh
fh `Ảp.
@ÿf tgbj Ijtlbr (?334), “sỴ gãk lÿfh `Ứd igä`g gãfh lã eừ` Ĕớ `Ạe xý` `Ứd
eớt fhƳổk ot fhuỐf tứ vkỈ` sj säfg iẺt quẠ hgk fgấf ĔƳỠ` tứ vkỈ` tkíu ảfh sẠf
 pgẫe gdy aỉ`g
aỉ`g vỢ vã fgỪfh iỰ vễfh `Ứd igä`g
igä`g gãfh. IỰ vễfh
vễfh Ớ Ĕïy ĔƳỠ` xbe
xbe lã igdj
igät gdy Ƴộ` euỔf `Ứd `jf fhƳổk, gìfg tgãfg tứ fgu `Ẩu `ä fgïf, trẠk fhgkỈe trƳộ`
Ĕð vã `ä` fhuỐf tgđfh tkf f fhjãk fgƳ `ä` oẠfh tkf quẠfh `äj, tkf từ` ĔƳỠ` `ấp
fgất tứ fgỪfh fhƳổk xufh qudfg―.
 FgƳ vấy sỴ
sỴ gãk lÿfh
lÿfh `Ứd igä`
igä`gg gãfh lã yẺu
yẺu tỔ rẢt qudf
qudf trễfh, qquyẺt
uyẺt Ĕỉfg ĔẺf tỔ`
Ĕớ tĀfh trƳỚfh `Ứd eớt ajdfg fhgkỈp, tgíe vãj Ĕð tẤj lÿfh tkf `ấy ĔỔk vộk igä`g gãfh
ĔỔk vộk fgỪfh `gẢt lƳỠfh aỉ`g vỢ ĔƳỠ` `ufh `Ảp, tẤj fỄf tẠfh vỪfh `gẪ` `gj sỴ pgät
trkỀf lộf eẤfg trjfh tƳƤfh ldk.
?.?.?
.?.?..

Sgï
gïf

f ljẤ
ljẤkk ssỴ
Ỵ gãk
gãk lÿ
lÿfh
fh `Ứd
`Ứd iigä
gä`g
`g gãfh 
gãfh 

Qgbj fgƳ fhgkíf `ừu `Ứd eớt sỔ fgã fhgkíf `ừu td `ð tgỀ pgïf ljẤk sỴ gãk lÿfh
`Ứd igä`g gãfh tgãfg 0 ljẤk sdu Ĕïy vã `gýfh `ð sỴ tä` Ĕớfh igä` fgdu ĔẺf fgã `ufh
`Ảp aỉ`g vỢ=
 Gãk lÿfh tå`g `Ỵ` (Abedfakfh `ustjebr sdtksnd`tkjf)=
sdtksnd`tkjf)= Ĕïy
 Ĕïy lã sỴ gãk lÿfh edfh
tåfg tå`g `Ỵ` vã ĔƳỠ` pgẠf gỐk tgñfh qud `ä` fgu `Ẩu sụ aỢfh fhãy eớt tĀfh líf ĔỔk
vộk `ä` fgã `ufh `Ảp aỉ`g vỢ. ēỔk vộk fgỪfh igä`g gãfh `ð sỴ gãk lÿfh tå`g `Ỵ`, gễ vã
fgã `ufh `Ảp sẵ `ð eỔk qudf gỈ rẢt tỔt, tåf fgkỈe lẩf fgdu vã sẵ `Ạe tgẢy gãk lÿfh igk
hkdj aỉ`g `ûfh fgdu. Oíf `Ấfg Ĕð, gễ `ūfh gy vễfh fgã `ufh `Ảp aỉ`g vỢ sẵ `ð ĔỨ igẠ
fĀfh Ĕäp ừfh fgu `Ẩu fhãy `ãfh `dj `Ứd eìfg. @gåfg vì tgẺ, Ĕïy lã fgðe igä`g gãfh
`ð igẠ fĀfh trỚ tgãfg igä`g gãfh trufh tgãfg fgẢt `Ứd ajdfg fhgkỈp fẺu tẤj `gj gễ
`Ạe hkä` ĔƳỠ` pgỢ` vỢ tấf tìfg vã ĔẨy ĔỨ `ä` fgu `Ẩu `ä fgïf. [Ẻu tỔ tå`g `Ỵ` `ÿf tgỀ
gkỈf tgđfh qud fgỪfh u `Ẩu igđfh fhứfh tĀfh líf `Ứd igä`g gãfh eã fgã `ufh `Ảp


 

48

aỉ`g vỢ `ãfh pgẠk fỘ lỴ` `Ạk tkẺf `gẢt lƳỠfh aỉ`g vỢ ĔỀ fð fhãy `ãfh trỚ fíf gjãf
`gịfg gƤf, Ĕäp ừfh iỉp tgổk fgu `Ẩu igä`g gãfh.
 Gãk lÿfh Ồf Ĕỉfg (Ptdolb `ustjebr sdtksnd`tkjf)= ĔỔk
sdtksnd`tkjf)= ĔỔk vộk fgỪfh igä`g gãfh `ð
sỴ gãk lÿfh Ồf Ĕỉfg, gễ sẵ `Ạe tgẢy gãk lÿfh vộk fgỪfh hì ĔƳỠ` pgỢ` vỢ vã sẵ igđfh
euỔf `ð oẢt iỰ sỴ tgdy ĔỒk fãj trjfh `ä`g `ufh `Ảp aỉ`g vỢ `Ứd ajdfg fhgkỈp. ^ì vấy,
fgỪfh igä`g gãfh fãy tỊ rd igä tgjẠk eäk vã `ð sỴ tkf tƳỚfh hẨf fgƳ tuyỈt ĔỔk ĔỔk vộk
ajdfg fhgkỈp vã sẲf lÿfh tkẺp tỢ` sụ aỢfh aỉ`g vỢ `Ứd ajdfg fhgkỈp.
 Gãk lÿfh tgỢ Ĕớfh (_bskhfba `ustjebr sdtksnd`
sdtksnd`tkjf)=
tkjf)= Ĕïy
 Ĕïy lã fgðe fgỪfh ĔỔk
tƳỠfh igä`g gãfh `ð sỴ gãk lÿfh tgỢ Ĕớfh vã gễ `ð åt sỴ tkf tƳỚfh vãj ajdfg fhgkỈp
vã gễ `gj rẴfh rẢt igð ĔỀ ajdfg fhgkỈp `ð tgỀ `Ạk tgkỈf ĔƳỠ` `gẢt lƳỠfh aỉ`g vỢ vã
tgdy ĔỒk tgbj u `Ẩu ễ fg `Ẩf. Gễ `Ạe tgẢy igđfh gãk lÿfh igđfh pgẠk vì ajdfg
fhgkỈp `gƳd tgỊd eàf gjãf tjãf fgu `Ẩu `Ứd gễ ễ vì gễ fhgī rẴfh ajdfg fhgkỈp sẵ
igđfh tgỀ fãj `Ạk tgkỈf tỔt gƤf fỪd vỄ aỉ`g vỢ `ufh `Ảp. @gåfg vì tgẺ gễ sẵ igđfh tå`g
`Ỵ` qudf tïe `ūfh fgƳ `ð fgỪfh Ĕðfh hðp vỄ fgỪfh `Ạk tkẺf eã aỉ`g vỢ Ĕdfh `Ổ hẪfh
ĔỀ fhãy eớt gjãf tgkỈf gƤf.
^ì vấy `gị igk suy fhgī tjãf akỈf vã ĔẸt eìfg vãj vỉ trå igä`g gãfh tgì td eộk
`ð tgỀ `ufh `Ảp `ä` aỉ`g vỢ lãe gãk lÿfh igä`g gãfh fgẢt `ð tgỀ, tẤj lÿfh tkf vỪfh
`gẪ` trjfh igä`g gãfh vỄ fgỪfh aỉ`g vỢ eã ajdfg fhgkỈp Ĕdfh `ufh `Ảp.
?.
?.0.
0.

Igäk
Igäk fk
fkỈe

Ỉe vỄ aỉ`g
aỉ`g vỢ vã `gẢt
`gẢt lƳ
lƳỠf
Ỡfhh a
aỉ`
ỉ`g
g vvỢ
Ợ
?.0.4.

Igäk fkỈe vỄ aỉ`g vỢ

^ộk `uớ` sỔfh gkỈf ĔẤk vã eộk eẹ fhãy fdy `gýfh td okẺt ĔẺf rẢt fgkỄu gjẤt
Ĕớfh trdj ĔỒk ĔƳỠ` hễk `gufh lã aỉ`g vỢ vã fhƳỠ` lẤk aỉ`g vỢ odj hỐe rẢt fgkỄu `ä`
ljẤk gìfg gjẤt Ĕớfh vã fhgkỈp vỢ trdj ĔỒk trjfh `ä` līfg vỴ` vã Ớ `Ảp Ĕớ igä` fgdu.
Dade Pektg Ĕà fíu Ĕỉfg fhgīd rẴfh, “ Aỉ`g
“ Aỉ`g vỢ lã fgỪfh fhgỄ gjdfh pgå fgẢt 
trjfh tẢt `Ạ `ä` fhgỄ fgƳ `gd ĔẤj, luất sƳ, fgẤ` `ñfh, `d sī jpbrd, vū `ñfh…@ñfh 
vkỈ` `Ứd tẢt `Ạ oễf gễ tãf lỢk Ĕýfh lý` fð ĔƳỠ` sẠf xuẢt rd―.
rd ―. Qứ Ĕỉfg fhgīd tríf, td `ð
tgỀ fgấf tgẢy rẴfh Dade Pektg `ð lẵ euỔf fgẢf eẤfg ĔẺf vẢf ĔỄ “igñfh tỐf tẤk
ĔƳỠ`― `Ứd sẠf pgẫe aỉ`g vỢ, từ` lã ĔƳỠ` sẠf xuẢt vã tkíu tgỢ vãj `ûfh eớt tgổk ĔkỀe.
@ð `ä`g Ĕỉfg fhgīd `gj rẴfh aỉ`g vỢ lã “fgỪfh tgừ vñ gìfg― gdy lã “fgỪfh tgừ
igđfh eud ộf ĔƳỠ`―.
 Fhãy fdy aỉ`g
aỉ`g vỢ lã eớt pgẨf igñfh
igñfh tgỀ tgkẺu ttrjfh
rjfh fỄf ikfg tẺ
tẺ fhãy `ãfh pgä

pgätt
trkỀf gkỈf ĔẤk gƤf. @ð eớt Ĕỉfg fhgīd rẢt gdy vã Ĕýfh vộk aỉ`g vỢ gkỈf fdy, eã trjfh


 

47

Ĕð aỉ`g vỢ ĔƳỠ` gkỀu lã “oẢt `ừ tgừ hì oẤf `ð tgỀ eud vã ộf fgƳfh igđfh tgỀ Ĕäfg
rƤk fð xuỔfh aƳộk `gïf oẤf―. Eä` `gj rẴfh= “Aỉ`g vỢ lã `jf Ĕẹ `Ứd fỄf ikfg tẺ sẠf
 xuẢt gãfh gðd, igk eã ikfg tẺ gãfh gðd pgät trkỀf eẤfg, Ĕÿk gỊk eớt sỴ lƳu tgđfh 
tgđfh suỔt, trđk `gẠy, lkíf tỢ` ĔỀ tgjẠ eàf fgu `Ẩf fhãy `ãfh `dj Ĕð `Ứd `jf fhƳổk
tgì aỉ`g vỢ fhãy `ãfh pgät trkỀf―
 FgƳ vấy, vộk Ĕỉfg fhgīd tríf, @. Eä` Ĕà `gị rd fhuỐf hỔ` rd Ĕổk vã sỴ pgät
trkỀf `Ứd aỉ`g vỢ, ikfg tẺ gãfh gðd `ãfh pgät trkỀf tgì aỉ`g vỢ `ūfh sẵ `ãfh pgät trkỀf
eẤfg.
@Āf `ừ tgbj Qứ ĔkỀf QkẺfh ^kỈt= “Aỉ`g vỢ lã `ñfh vkỈ` pgỢ` vỢ trỴ` tkẺp `gj
fgỪfh fgu `Ẩu fgẢt Ĕỉfg `Ứd sỔ Ĕñfh, `ð tỒ `gừ` vã ĔƳỠ` trẠ `ñfh―  YQứ ĔkỀf QkẺfh
^kỈt, ?331, FWO ēã FẲfh, tr?2>U
Sgklkp Ijtlbr Ĕỉfg fhgīd aỉ`g vỢ= “Aỉ`g vỢ lã eớt gjẤt Ĕớfh gdy lỠk å`g `ufh 
ừfh fgẴe ĔỀ trdj ĔỒk, `gỨ yẺu lã vđ gìfg vã igđfh aẩf ĔẺf vkỈ` `guyỀf quyỄf sỚ gỪu.
^kỈ` tgỴ` gkỈf aỉ`g vỢ `ð tgỀ hf lkỄf gjẸ` igñfh hf lkỄf vộk sẠf pgẫe vất `gẢt―.
Qðe lẤk aƳộk eỘk hð` fgìf igä` fgdu tgì aỉ`g vỢ ĔƳỠ` pgät okỀu aƳộk `ä` hð`
Ĕớ igä` fgdu, tuy fgkíf fgìf eớt `ä`g tỒfh qudf tgì aỉ`g vỢ lã gjẤt Ĕớfh `ð `gỨ Ĕå`g
fgẴe Ĕäp ừfh fgu `Ẩu fãj Ĕð `Ứd `jf fhƳổk. ēẸ` ĔkỀe `Ứd aỉ`g vỢ lã igđfh tỐf tẤk Ớ 
aẤfh gỪu gìfg fgƳ gãfh gjä fgƳfh fð pgỢ` vỢ trỴ` tkẺp fgỪfh fgu `Ẩu fgẢt Ĕỉfg `Ứd
xà gớk.
?.0.?
.0.?..

Igäk
Igäk fkỈe
fkỈe vỄ `gẢt
`gẢt lƳ
lƳỠf
Ỡfhh aaỉ`
ỉ`g
g vỢ
vỢ

@gẢt lƳỠfh aỉ`g vỢ lã eớt pgẤe trû rẢt rớfh vã `ð rẢt fgkỄu Ĕỉfg fhgīd igä`
fgdu tûy tguớ` vãj tứfh ljẤk aỉ`g vỢ, fgƳfh oẠf `gẢt `Ứd `gẢt lƳỠfh aỉ`g vỢ fðk
`gufh `gåfg lã fgỪfh hì ễ igä`g gãfh `Ạe fgấf ĔƳỠ`. EỘk igä`g gãfh sẵ `ð fgấf
tgừ` rkífh vã fgu `Ẩu `ä fgïf igä` fgdu fíf `Ạe fgấf vỄ `gẢt lƳỠfh aỉ`g vỢ `ūfh
igñfh hkỔfh fgdu.
- Qgbj
Qgbj Mjsb
Mjsbpg
pg Mu
Murd
rdff & Nrdf
Nrdfii Hry
Hryfd
fd “@gẢt lƳỠfh lã sỴ pgû gỠp ĔỔk vộk fgu `Ẩu―.
`Ẩu ―.
- Qgbj
Qgbj D
Dre
redf
dfaa Nbkh

Nbkhbf
bfoodu
due
e (4;1
(4;12)
2) ““@gẢt
@gẢt lƳỠfh lã quyẺt Ĕỉfg `Ứd igä`g gãfh 
aỴd tríf ikfg fhgkỈe tgỴ` tẺ ĔỔk vộk sẠf pgẫe gjẸ` aỉ`g vỢ, ĔƳỠ` Ĕj lƳổfh aỴd tríf
fgỪfh yíu `Ẩu `Ứd igä`g gãfh- fgỪfh yíu `Ẩu fãy `ð tgỀ ĔƳỠ` fíu rd gjẸ` igđfh 
fíu rd, ĔƳỠ` õ tgừ` gjẸ` ĔƤf hkẠf `gị lã `Ạe fgấf, gjãf tjãf `gỨ qudf gjẸ` edfh 
tåfg `guf f ‐ vã lf ĔẤk akỈf `gj eỢ` tkíu Ĕớfh trjfh eớt tgỉ trƳổfh `Ấfg
trdfg―.
trdfg
―.


 

4;

- Qgbj Debrk`df Pj`kbty njr Tudlkty “@gẢt
“@gẢt lƳỠfh tgỀ gkỈf sỴ vƳỠt trớk `Ứd gãfh 
gðd vã aỉ`g vỢ, ĔẸ` okỈt ĔẤt ĔẺf eừ` Ĕớ eã fhƳổk td `ð tgỀ tgỊd eàf eễk fgu `Ẩu vã
lãe gãk lÿfh igä`g gãfh―.
- Qgbj qudf ĔkỀe
ĔkỀe `Ứd Hrjfrjjs
Hrjfrjjs (4;71)
(4;71) `gj rẴfh, “@gẢt lƳỠfh aỉ`g vỢ ĔƳỠ`
Ĕäfg hkä tríf gdk igåd `Ấfg= `gẢt lƳỠfh iỻ tguất vã `gẢt lƳỠfh iỻ fĀfh. @gẢt lƳỠfh 
iỻ tguất lkíf qudf ĔẺf fgỪfh hì ĔƳỠ` pgỢ` vỢ `ÿf `gẢt lƳỠfh `gừ` fĀfh fðk líf `gýfh 

ĔƳỠ` pgỢ` vỢ fgƳ tgẺ fãj―.
Aỉ`g vỢ `ufh `Ảp tỔt gdy igñfh lã pgỢ tguớ` vãj fhƳổk `ufh `Ảp aỉ`g vỢ tgñfh
qud tgäk Ĕớ, qudf gỈ f trjfh `đfh ty, gãfg vk, tkfg tgẨf pgỢ` vỢ, sỴ okỀu gkỈf oíf
fhjãk, tkẺp `ấf vã tkẺp xý` igä`g gãfh. EuỔf tẤj aỉ`g vỢ tỔt, pgẠk `ð sỴ hkdj tgjd hkỪd
`gẢt lƳỠfh iỻ tguất vã `gẢt lƳỠfh `gừ` fĀfh.
?.0.0
.0.0..

Eớt
Eớt ssỔỔ
gìf
gìfg
g ``gẢ
gẢtt llƳỠ
ƳỠfh
fh aỉ`g
aỉ`g vỢ

Qríf tgẺ hkộk tỐf tẤk fgkỄu aỉ`g vỢ igä` fgdu, tgbj Ĕð ĔỀ tgỴ` gkỈf vkỈ` edfh
lẤk aỉ`g vỢ tỔt tgì `Ẩf äp aỢfh `ä` gìfg tgå`g gỠp. Qứ xƳd tộk fdy `ð fgkỄu fhgkíf
`ừu vỄ `gỨ ĔỄ fãy, `Ợ tgỀ tgì `ð eớt sỔ gìfg ĔƳỠ` tìe rd aƳộk Ĕïy=

Gìfg ?.4= gìfg Ĕäfg hkä `gẢt lƳỠfh iỻ tguất/ `gừ` fĀfh `Ứd Hrjfrjjs (4;71)
 FhuỐf= Hrjfrjjs
Hrjfrjjs (4;71)


 

?3

Gìfg ?.?= gìfg igjẠfh `ä`g `gẢt lƳỠfh aỉ`g vỢ `Ứd Sdrdsurdedf vã `ớfh sỴ 
(4;72)
 FhuỐf= Sdrdsurde
Sdrdsurdedf
df vã `ớfh sỴ (4;72)


 

?4

Gìfg ?.0= gìfg tỒfh gỠp `gẢt lƳỠfh aỉ`g vỢ `Ứd Orjhjwk`z vã `ớfh sỴ (4;;3)
 FhuỐf= Orjhjwk`z
Orjhjwk`z vã `ớfh sỴ (4;;3)
(4;;3)

Gìfg ?.1= gìfg Ĕäfg hkä aỴd tríf iẺt quẠ tgỴ` gkỈf `Ứd @rjfkf vã Qdyljr
(4;;?)
 FhuỐf= @rjfkf
@rjfkf vã Qdyljr
Qdyljr (4;;?)


 

??

Gìfg ?.2= @gẢt lƳỠfh aỉ`g vỢ ộf lẹ vã gìfg hkä trỉ fgấf tgừ` `Ứd Pwbbfby vã
`ớfh sỴ (4;;8)

 FhuỐf= Pwbbfby
Pwbbfby vã `ớfh sỴ (4;;8)

Gìfg ?.>= gìfg tkỄf ĔỄ vã trufh hkdf `Ứd Adogjlidr vã `ớfh sỴ (?333)
 FhuỐf= Adogjlidr
Adogjlidr vã `ớfh sỴ (?333)
?.1..
?.1

EỔ
EỔkk lkíf
lkíf gỈ hkỪ
hkỪdd sỴ
sỴ gãk
gãk lÿ
lÿfh
fh vã `gẢ
`gẢtt lƳỠf
lƳỠfhh aỉ`g
aỉ`g vỢ
Qrjfh fgkỄu tgấp iỸ qud, fhãfg aỉ`g vỢ lkíf tỢ` pgät trkỀf, tứ Ĕð eỔk qudf gỈ

hkỪd `gẢt lƳỠfh aỉ`g vỢ vã sỴ gãk lÿfh `Ứd igä`g gãfh lf lã vẢf ĔỄ ĔƳỠ` qudf tïe
fhgkíf `ừu lkíf tỢ`, vã fgkỄu fhgkíf `ừu vẢf ĔỄ fãy Ĕà ĔƳỠ` tgỴ` gkỈf. Qgbj fhgkíf
`ừu `Ứd eớt sỔ tä` hkẠ Ĕäfg hkä rẴfh `ð sỴ trûfh igộp hkỪd gdk igäk fkỈe `gẢt lƳỠfh


 

?0

aỉ`g vỢ vã sỴ gãk lÿfh `Ứd igä`g gãfh fíf aẩf ĔẺf sỴ sụ aỢfh tgdy tgẺ hkỪd gdk `Ợe
fãy.
QgẺ fgƳfh vỄ sdu xuẢt gkỈf fgkỄu fhgkíf `ừu `gj tgẢy gdk igäk fkỈe fãy tä`g
 okỈt vã igñfh `ð sỴ trûfh igộp. ^å aỢ fgƳ fhgkíf `ừu `Ứd Sdrdsurdedf vã `ä` `ớfh
sỴ (4;;0) Ĕà `gj tgẢy ĔkỀe igä` okỈt `gåfg `Ứd gdk igäk fkỈe fãy lã vẢf ĔỄ “fgïf
quẠ―. Fhgkíf `ừu `Ứd Kd`jou``k, Jstrje vã Hrdysjf (4;;2) `gj rẴfh `ä` fgïf tỔ hkä
gãfh gðd, gkỈu quẠ aỉ`g vỢ, tgäk Ĕớ fgïf
fgïf vkíf, igẠ fĀfh pgỢ` vỢ… `ð Ạfg gƳỚfh ĔẺf
sỴ gãk lÿfh `Ứd igä`g gãfh, fgƳfh tkẺp Ĕð fhgkíf `ừu `Ứd ]bktgdel vã Oktfbr (?333)
`gị rd rẴfh sỴ gãk lÿfh `gỉu sỴ tä` Ĕớfh oỚk `gẢt lƳỠfh sẠf pgẫe, `gẢt lƳỠfh aỉ`g vỢ,
hkä `Ạ, yẺu tỔ tìfg guỔfh, yẺu tỔ `ä fgïf. _jookf vã Muahb (?34?) `gị rd rẴfh sỴ gãk
lÿfh `Ứd igä`g gãfh vỄ aỉ`g vỢ pgẨf lộf aj tgäk Ĕớ pgỢ` vỢ `Ứd fgïf vkíf quyẺt Ĕỉfg.
Quy igä` fgdu fgƳfh gdk igäk fkỈe tríf vẩf `ð lkíf iẺt `gẸt `gẵ, hẨf hūk vộk
fgdu `Ợ tgỀ fhgkíf `ừu `Ứd @rjfkf vã Qdyljr (4;;?), Pprbfh vã Qdyljr (4;;>) `gj
tgẢy sỴ tgỊd eàf `Ứd igä`g gãfh oẪt fhuỐf tứ `gẢt lƳỠfh aỉ`g vỢ oỚk vì ĔỀ Ĕäfg hkä
sỴ tgỊd ềf gdy gãk lÿfh tgì trƳộ` tkíf pgẠk sụ aỢfh aỉ`g vỢ.
@gẢt lƳỠfh aỉ`g vỢ xbe fgƳ lã fhuyíf fgïf aẩf ĔẺf iẺt quẠ lã sỴ gãk lÿfh `Ứd
igä`g gãfh, gãk lÿfh `ð tåfg `gẢt aỴ oäj, ejfh ĔỠk9 `gẢt lƳỠfh aỉ`g vỢ lã eớt `guẫf
lõ tƳỚfh. PỴ tgỊd eàf igä`g gãfh lã eớt igäk fkỈe tỒfh quät, tgỀ gkỈf sỴ gãk lÿfh `Ứd
gễ igk tkíu ảfh eớt aỉ`g vỢ. Qðe lẤk, sỴ gãk lÿfh `Ứd igä`g gãfh oỉ tä` Ĕớfh rẢt
fgkỄu oỚk `gẢt lƳỠfh aỉ`g vỢ. [Ẻu tỔ sỴ gãk lÿfh `Ứd igä`g gãfh lã ĔkỀe eẢu `gỔt ĔỀ
`Ấfg trdfg `Ứd `ä` fhãfg aỉ`g vỢ, fgổ Ĕð `ð tgỀ tĀfh ajdfg tgu vã lỠk fguấf. ^ấy ĔỀ
tỔk Ƴu fgỪfh fgu `Ẩu `Ứd igä`g gãfh ĔỀ ĔẤt ĔƳỠ` sỴ tgỊd eàf `dj fgẢt `Ứd gễ tgì pgẠk
tĀfh `gẢt lƳỠfh aỉ`g vỢ.
?.2
.2..

@ä` ``đđfh tr
trììfg lkíf qud

qudf
f
?.2
.2..4.

@ä` `đ
`đfh trìf
ìfg
g trj
trjf
fh fƳ
fƳộ`

 Fhgkíf `ừu `Ứd ēãj Qgỉ
Qgỉ GẤfg vã `ớ
`ớfh
fh sỴ (?34;)
(?34;)
ēãj Qgỉ GẤfg, FhuyỂf Qgỉ GẠk [Ẻf, FhuyỂf Qgỉ QỔ Ryíf, ēkfg Qgỉ Fhã,
SgẤe Qgỉ ^ïf, FhuyỂf Qgỉ Qgu QgỨ (?34;) Ĕà tgỴ` gkỈf fhgkíf `ừu “@ä`
“ @ä` yẺu tỔ Ạfg
gƳỚfh ĔẺf eừ` Ĕớ gãk lÿfh `Ứd skfg vkíf ĔẺf `gẢt lƳỠfh aỉ`g vỢ tgƳ vkỈf `Ứd QrƳổfh 
 ēG @đfh fhgkỈp Gã Fớk―,
Fớk―, eỢ` Ĕå`g `Ứd fhgkíf `ừu fïfh `dj `gẢt lƳỠfh tgƳ vkỈf
trƳổfh ĔẤk gễ` @ñfh fhgkỈp Gã Fớk, Ĕäp ừfh ĔƳỠ` fgu `Ẩu sụ aỢfh tgƳ vkỈf ĔỀ tìe
tÿk, fhgkíf `ừu `Ứd `ä` `äf oớ, hkẠfh vkíf, fgïf vkíf fgã trƳổfh vã gãfh fhãf skfg


 

?1

vkíf, tứ Ĕð fïfh `dj fĀfh lỴ` `Ứd fhuỐf fgïf lỴ` trẹ `Ứd fƳộ` fgã. Fhgkíf `ừu aỴd
tríf gìfg LkoTRDL ĔỀ pgïf tå`g vã iẺt quẠ fhgkíf `ừu `gj tgẢy `ð oỔf yẺu tỔ tä`
Ĕớfh= fĀfh lỴ` pgỢ` vỢ (Ạfg gƳỚfh fgẢt), tkẺp ĔẺf lã eƳỠf trẠ tãk lkỈu, gdk fgïf tỔ `ÿf
lẤk åt Ạfg gƳỚfh fgẢt lã sỴ Ĕäp ừfh, sỴ ĔỐfh `Ạe vã `gåfg xä`.

Gìfg ?.8= IẺt quẠ fhgkíf `ừu `Ứd ēãj Qgỉ GẤfg vã `ớfh sỴ (?34;)
 FhuỐf= ēãj
ēãj Qgỉ GẤfg vã `ớfh sỴ
sỴ (?34;)
 Fhgkíf `ừu `Ứd SgẤe Qgỉ
Qgỉ Ldf SgƳ
SgƳỠfh,
Ỡfh, SgẤe Qgỉ GƳƤfh
GƳƤfh (?34
(?34;)
;)
SgẤe Qgỉ Ldf SgƳỠfh, SgẤe Qgỉ GƳƤfh (?34;) Ĕà tgỴ` gkỈf fhgkíf `ừu “ PỴ 
gãk lÿfh `Ứd skfg vkíf vỄ `gẢt lƳỠfh aỉ`g vỢ `Ứd QrƳổfh ēẤk Gễ` tẤk Qgãfg pgỔ GỐ
@gå Ekfg―
Ekfg― fgẴe eỢ` Ĕå`g fïfh `dj `gẢt lƳỠfh gễ` tấp fhgkíf `ừu tẤk `ä` trƳổfh ĔẤk
gễ` Ớ ^kỈt Fde, ejfh eớt tƳƤfh ldk `ð tgỀ säfg vdk vộk `ä` fƳộ` fgƳ Eỻ, Dfg ‐ `ä`
fƳộ` trƳộ` hkổ `ð fỄf hkäj aỢ` ĔẤk gễ` `gẢt lƳỠfh `dj. Fhgkíf `ừu tấp trufh vãj 8
yẺu tỔ hẪf vộk skfg vkíf= tgƳ vkỈf, iå tý` xä, `Āf-tkf, tƳ vẢf gễ` tấp, tƳ vẢf vã hkộk
tgkỈu vkỈ`, tỒfh tgỀ `Ƥ sỚ vất `gẢt vã gỘ trỠ `Ứd pgÿfh odf.


 

?2

Gìfg ?.7= IẺt quẠ fhgkíf `ừu `Ứd SgẤe Qgỉ Ldf SgƳỠfh, SgẤe Qgỉ GƳƤfh
(?34;)
 FhuỐf= SgẤe
SgẤe Qgỉ Ldf SgƳỠfh, SgẤe
SgẤe Qgỉ GƳƤfh
GƳƤfh (?34;)
 Fhgkíf `ừu `Ứd Fhđ Qgỉ
Qgỉ Ike Qrdfh vã FhuyỂf Qgỉ
Qgỉ Edk (?348)
(?348)
 Fhñ Qgỉ Ike Qrdfh vã FhuyỂf Qgỉ Edk (?348) Ĕà tgỴ` gkỈf fhgkíf `ừu “@gẢt 
“ @gẢt 
lƳỠfh aỉ`g vỢ tgƳ vkỈf ĔƳỠ` tgỴ` fhgkỈe tẤk eớt sỔ QrƳổfh ēẤk gễ` Ớ ēỐfh OẴfh 
Pđfh @ụu Ljfh ― fhgkíf `ừu fgẴe Ĕäfg hkä Ĕớ tgå`g gỠp igk äp aỢfh gìfg
LkTRDL+te ĔỔk vộk `ä` trƳổfh ĔẤk gễ` Ớ vûfh ĔỐfh oẴfh sñfh @ụu Ljfh. IẺt quẠ
fhgkíf `ừu `gj tgẢy `ä` yẺu tỔ igđfh hkdf tgƳ vkỈf, fĀfh lỴ` pgỢ` vỢ, tãk fhuf
tgđfh tkf vã igẠ fĀfh tkẺp `ấf tgñfh tkf ĔỄu `ð tä` Ĕớfh ĔẺf sỴ gãk lÿfh `Ứd skfg vkíf.
Qrjfh Ĕð, yẺu tỔ igñfh hkdf tgƳ vkỈf `ð tä` Ĕớfh fgkỄu fgẢt.
Igñfh hkdf tgƳ vkỈf
 FĀfh lỴ` pgỢ`
pgỢ` vỢ

PỴ gãk lÿfh
`Ứd skfg vkíf

Qãk fhuf tgđfh tkf
IgẠ fĀfh tkẺp `ấf tgđfh tkf

Gìfg ?.;= IẺt quẠ fhgkíf `ừu `Ứd Fhđ Qgỉ Ike Qrdfh vã FhuyỂf Qgỉ Edk (?348)
 FhuỐf= Fhñ Qgỉ Ike Qrdfh
Qrdfh vã FhuyỂf
FhuyỂf Qgỉ Ed
Edkk (?348)
 Fhgkíf `ừu `Ứd FhuyỂf Qgdfg
Qgdfg Qÿfh (?34>)
(?34>)
 FhuyỂf Qgdfg
Qgdfg Qÿfh
Qÿfh (?34>) ĔĔàà tgỴ` gkỈf fhgkíf `ừ
`ừuu “ ēäfg hkä sỴ gãk lÿfh
lÿfh `Ứd
 skfg vkíf vỄ `gẢt lƳỠfh aỉ`g vỢ tgƳ vkỈf QrƳổfh ēẤk gễ` OẤ` Lkíu
Lkíu―,
―, eỢ` Ĕå`g fhgkíf
`ừu `Ứd ĔỄ tãk fgẴe fïfh `dj `gẢt lƳỠfh `Ứd tgƳ vkỈf ĔỀ `ð tgỀ oẪt iỉp vkỈ` `guyỀf
ĔỒk gìfg tgừ` aẤy gễ` tứ fkíf `gẺ sdfh gìfg tgừ` tåf `gị. Fhgkíf `ừu sụ aỢfh tgdfh Ĕj
PB_^SB_N igẠj sät > yẺu tỔ lã pgƳƤfh tkỈf gỪu gìfg, tkf `ấy, Ĕäp ừfh, fĀfh lỴ`
 pgỢ` vỢ, ĔỐfh `Ạe, ttgƳ
gƳ vkỈf sỔ.
sỔ. IẺt quẠ fhgkíf
fhgkíf `ừu `gj tgẢy e
eừ`
ừ` Ĕớ gãk llÿfh
ÿfh `Ứd sk
skfg
fg
vkíf `dj fgẢt vỄ pgỢ` vỢ, tkẺp tgbj lã tgƳ vkỈf sỔ, pgƳƤfh tkỈf gỪu gìfg vã ĔỐfh `Ạe.