Tóm tắt Luận văn Thạc sĩ Quản lý kinh tế: Quản lý thu bảo hiểm xã hội bắt buộc trên địa bàn quận Sơn Trà, thành phố Đà Nẵng

ĐẠI HỌC ĐÀ NẴNG
TRƢỜNG ĐẠI HỌC KINH TẾ

TRƢƠNG HÙNG CƢỜNG

QUẢN LÝ THU BẢO HIỂM XÃ HỘI BẮT BUỘC TRÊN
ĐỊA BÀN QUẬN SƠN TRÀ, THÀNH PHỐ ĐÀ NẴNG

TÓM TẮT LUẬN VĂN THẠC SĨ
QUẢN LÝ KINH TẾ
Mã số: 60.34.04.10

Đà Nẵng - 2019


Cơng trình đƣợc hồn thành tại
TRƢỜNG ĐẠI HỌC KINH TẾ, ĐHĐN

Ngƣời hƣớng dẫn KH: GS.TS. TRƢƠNG BÁ THANH

Phản biện 1: TS. NINH THỊ THU THỦY
Phản biện 2: PGS.TS. LÊ QUỐC HỘI

Luận văn đƣợc bảo vệ trƣớc Hội đồng chấm Luận văn tốt nghiệp
Thạc sĩ Quản lý kinh tế họp tại Trƣờng Đại học Kinh tế, Đại học Đà
Nẵng vào ngày 10 tháng 8 năm 2019

Có thể tìm hiểu luận văn tại:
- Trung tâm Thông tin - Học liệu, Đại học Đà Nẵng
- Thƣ viện trƣờng Đại học Kinh tế, Đại học Đà Nẵng

1

MỞ ĐẦU
1. Tính cấp thiết của đề tài
Cùng với sự phát triển về kinh tế không ngừng, bảo hiểm xã hội
(BHXH), bảo hiểm y tế ( BHYT) là những chính sách an sinh xã hội
quan trọng, là cơ chế tài chính vững chắc giúp đảm bảo quyền lợi của
ngƣời lao động và chăm sóc sức khỏe của nhân dân. Trong suốt hơn
20 năm qua, Đảng và nhà nƣớc ta luôn quan tâm về chính sách
BHXH, BHYT cho tồn dân, đó là chính sách An sinh xã hội mà nhà
nƣớc ta ln hƣớng đến và BHXH đã khẳng định tính đúng đắn của
một chính sách Nhà nƣớc, phù hợp với tiến trình đổi mới đất nƣớc.
Đối với quỹ BHXH hiện đang đƣợc thực hiện nhằm mục tiêu là trở
thành một công quỹ độc lập với ngân sách nhà nƣớc, nhằm đảm bảo
về tài chính để chi trả các chế độ BHXH cho ngƣời lao động. Vì thế
cơng tác thu BHXH bắt buộc ngày càng trở thành nhiệm vụ quan trọng
và ảnh hƣởng đến sự tồn tại và phát triển bền vững của sự nghiệp
BHXH ở nƣớc ta. Hoạt động quản lý công tác thu BHXH bắt buộc ảnh
hƣởng trực tiếp đến cơng tác chi và q trình thực hiện chính sách
BHXH trong tƣơng lai. Do BHXH cũng nhƣ các loại hình bảo hiểm
khác đều dựa trên nguyên tắc “có đóng, có hƣởng”, công tác thu nộp
BHXH bắt buộc đã đặt ra yêu cầu thu đúng, đủ, kịp thời. Nếu không
thu đƣợc BHXH bắt buộc thì quỹ BHXH khơng có nguồn để chi trả
cho các chế độ BHXH cho ngƣời lao động. Do đó, thực hiện cơng tác
thu BHXH bắt buộc đóng một vai trị quyết định, then chốt trong q
trình đảm bảo ổn định cho cuộc sống của ngƣời lao động cũng nhƣ các
đơn vị sử dụng lao động đƣợc hoạt động bình thƣờng.
Do vậy, cơng tác quản lý thu BHXH bắt buộc là nhiệm vụ quan
trọng và khó khăn của ngành BHXH. Để công tác thu BHXH bắt buộc

2
đạt hiệu quả cao thì địi hỏi phải có quy trình quản lý thu chặt chẽ, hợp
lý, khoa học....
Trong thực tiễn, việc thực hiên về quản lý thu BHXH còn
nhiều bất cập, một phần do việc tuyên truyền chƣa đƣợc sâu rộng,
cũng nhƣ ý thức của ngƣời lao động về tầm quan trọng của cơng tác an
sinh xã hội cịn nhiều bất cập gây ảnh hƣởng đến quyền, lợi ích của
ngƣời tham gia bảo hiểm xã hội.
Với mục đích đó, tác giả chọn đề tài: “Quản lý thu BHXH bắt
buộc trên địa bàn quận Sơn Trà, thành phố Đà Nẵng” làm đề tài
nghiên cứu luận văn cao học của mình. Nghiên cứu thành cơng đề tài
này có ý nghĩa về mặt lý luận và giá trị về mặt thực tiễn.
2. Mục tiêu nghiên cứu
Để thực hiện đƣợc mục tiêu trên, mục tiêu tổng quát là phân
tích, đánh giá thực trạng và đƣa ra đƣợc những giải pháp chính nhằm
hồn thiện công tác thu BHXH bắt buộc trên địa bàn và đề xuất
hƣớng giải quyết trong thời gian sắp tới.
Trong đó, mục tiêu cụ thể đƣợc đề ra đó là:
- Hê thống hoá một số vấn đề lý luận cơ bản về quản lý thu
BHXH bắt buộc trên địa bàn quận Sơn Trà, thành phố Đà Nẵng
- Phân tích thực trạng công tác quản lý nhà nƣớc đối với quản
lý thu BHXH trên địa bàn quận Sơn Trà, chỉ r những kết quả đạt
đƣợc, những hạn chế và các nguyên nhân khách quan.
- Nêu định hƣớng và đề xuất các giải pháp hồn thiện cơng tác
quản lý thu BHXH trên địa bàn quận Sơn Trà, thành phố Đà Nẵng.
3. Câu hỏi nghiên cứu
Với mức độ nghiên cứu mang tính định hƣớng thực hành. Do
đó luận văn xin đƣợc giới hạn ở câu hỏi nghiên cứu nhƣ sau:

3
- Câu hỏi : BHXH quận Sơn Trà cần làm gì để hồn thiện và
hƣớng giải pháp để cơng tác thu BHXH bắt buộc tại BHXH quận
Sơn Trà, Thành phố Đà Nẵng đƣợc vận hành tốt trong thời gian sắp
tới
4. Đối tƣợng, phạm vi nghiên cứu
a. Đối tượng nghiên cứu
Đối tƣợng nghiên cứu là toàn bộ đơn vị và ngƣời lao động
đang tham gia BHXH bắt buộc tại quận Sơn Trà, các yếu tố ảnh
hƣởng đến công tác thu BHXH, nợ đọng BHXH.
b. Phạm vi nghiên cứu
Về không gian nghiên cứu đƣợc giới hạn trên địa bàn quận
Sơn Trà, số lƣợng đơn vị thu, các loại hình thu BHXH bắt buộc.
Về thời gian nghiên cứu: năm 2016-2018 và các giải pháp
đƣợc đề xuất trong luận văn có ý nghĩa trong hiện tại và 3 năm đến.
5. Ý nghĩa khoa học và thực tiễn của đề tài nghiên cứu
a. Ý nghĩa khoa học
Đề xuất phƣơng pháp để quản lý tốt công tác thu BHXH bắt
buộc trên địa bàn quận Sơn Trà, thành phố Đà Nẵng.
b. Ý nghĩa thực tiễn
Kết quả nghiên cứu giúp đánh giá công tác thu BHXH bắt
buộc trên địa bàn quận Sơn Trà.
Kết quả nghiên cứu có thể đƣợc 3ung để định hƣớng giải
pháp hồn thiện trong cơng tác quản lý thu BHXH bắt buộc trên địa
bàn Sơn Trà trong thời gian tới. Bố cục của luận văn.
6. Phƣơng pháp nghiên cứu
Để giải quyết những mục tiêu và nhiệm vụ mà luận văn đặt ra.
Cần kết hợp nhiều phƣơng pháp nghiên cứu khác nhau để bổ sung

4
cho nhau. Cụ thể, đề tài sử dụng 2 nhóm phƣơng pháp chính đó là
phƣơng pháp thu thập dữ liệu và phƣơng pháp phân tích dữ liệu.
7. Tóm tắt các tài liệu nghiên cứu chính
Bài luận văn có tham khảo một số quyết định, nghị định, đề tài
cấp bộ, sách, báo, tạp chí và một số luận văn thạc sĩ , tiến sĩ khác về
đề tài BHXH.
8. Tổng quan tài liệu nghiên cứu
Lĩnh vực BHXH nói chung và thu BHXH nói riêng đã và đang
đƣợc nhiều ngƣời quan tâm và theo d i. Do đó, đã có một số cơng
trình nghiên cứu về BHXH với những cách tiếp cận khác nhau, đƣợc
đề cập và thể hiện trong một số đề tài cấp Bộ, tạp chí và nhiều luận
văn Tiến sĩ, thạc sĩ khác.
9. Bố cục đề tài
Ngoài phần mở đầu và kết luận, luận văn đƣợc kết cấu thành
ba chƣơng:
Chƣơng 1: Cơ sở lý luận về quản lý thu Bảo hiểm xã hội bắt
buộc.
Chƣơng 2: Thực trạng quản lý thu Bảo hiểm xã hội bắt buộc
trên địa bàn quận Sơn Trà, thành phố Đà Nẵng.
Chƣơng 3: Giải pháp hoàn thiện quản lý thu Bảo hiểm xã hội bắt
buộc trên địa bàn quận Sơn Trà, thành phố Đà Nẵng

.


5

CHƢƠNG 1
CƠ SỞ LÝ LUẬN VỀ QUẢN LÝ THU BẢO HIỂM XÃ HỘI
BẮT BUỘC
1.1. NHỮNG VẤN ĐỀ LÝ LUẬN CƠ BẢN VỀ BẢO HIỂM XÃ
HỘI
1.1.1. Khái niệm về BHXH
1.1.2. Đặc điểm của BHXH và quản lý thu BHXH
a. Đặc điểm của BHXH
BHXH đƣợc hình thành trên cơ sở quan hệ lao động, giữa các
bên cùng tham gia và đƣợc hƣởng BHXH..
b. Đặc điểm của quản lý thu BHXH
Đối tƣợng thu là tiền nên dễ xảy ra sai phạm, vi phạm đạo đức
và trục lợi cho cá nhân, lạm dụng quỹ vốn tiền thu BHXH.
1.1.3. Ý nghĩa của BHXH
Hoạt động của BHXH là hoạt động phục vụ cho lợi ích cộng
đồng và xã hội, khơng vì lợi ích tập thể hay cá nhân nào khác của cơ
quan BHXH. Do đó, chính sách BHXH có vai trị quan trọng trong
đời sống kinh tế - xã hội của một quốc gia, đảm bảo quyền và lợi ích
ở một số mặt sau:
Thứ nhất, BHXH góp phần ổn định đời sống của người lao động
và gia đình khi đã hết tuổi lao động hoặc khơng đủ sức tiếp tục lao
động hoặc quá trình làm việc NLĐ không may gặp tai nạn rủi ro
Thứ hai, BHXH làm gắn bó lợi ích giữa người lao động, người
sử dụng lao động đối với Nhà nước
Thứ ba, BHXH góp phần thực hiện công bằng xã hội


6
Thứ tư, BHXH góp phần thực hiện mục tiêu tăng trưởng và phát
triển kinh tế của đất nước, góp phần đảm bảo ổn định chính trị, xã

hội…
1.1.4. Mục tiêu của quản lý thu BHXH
Thu là việc nhà nƣớc bắt buộc hoặc các đối tƣợng tham gia
đóng góp để tập trung một phần nguồn tài chính quốc gia hình
thành nên quỹ BHXH, nhằm đảm bảo chi trả công cho BHXH.
1.2. NỘI DUNG QUẢN LÝ THU BẢO HIỂM XÃ HỘI
1.2.1. Xác định đối tƣợng thu, mức thu và phƣơng thức thu
BHXH
a. Đối tượng thu
Ngƣời lao động là công dân Việt Nam thuộc đối tƣợng tham gia
BHXH bắt buộc, bao gồm:
-Ngƣời làm việc theo HĐLĐ không xác định thời hạn, HĐLĐ xác
định thời hạn, HĐLĐ theo mùa vụ hoặc theo một công việc nhất định có
thời hạn từ đủ 03 tháng đến dƣới 12 tháng, kể cả HĐLĐ đƣợc ký kết
giữa đơn vị với ngƣời đại diện theo pháp luật của ngƣời dƣới 15 tuổi
theo quy định của pháp luật về lao động;
b. Mức thu
“-Từ 01/01/2014 đến tháng 5/2017 : bằng 26% tổng tiền lƣơng – tiền
cơng của NLĐ, trong đó ngƣời lao động đóng 8%; đơn vị đóng 18%
-Từ tháng 6/2017 trở đi : bằng 25% tổng tiền lƣơng – tiền công
của NLĐ trong đó, ngƣời lao động đóng 8%, đơn vị đóng 17%”
c. Phương thức thu
- Đóng hằng tháng
- Đóng 03 tháng hoặc 06 tháng một lần
- Đóng theo địa bàn


7
d. Quản lý đối tƣợng tham gia BHXH bắt buộc
1.2.2. Lập dự toán thu

Dự toán năm: gắn với dự toán ngân sách và kế hoạch phát triển
kinh tế - xã hội hằng năm
Dự toán quý: căn cứ xây dựng dự toán thu BHXH quý là dự toán
pháp lệnh đã đƣợc phê chuẩn và dự toán phấn đấu
Dự toán tháng: là dự tốn thu mang tính chất tác nghiệp nhằm
triển khai thực hiện dự toán quý và dự toán năm
1.2.3. Tổ chức thực hiện thu BHXH
a. Các cơ quan quản lý nhà nước về BHXH
- Chính phủ, Bộ LĐTBXH, UBND tỉnh, thành phố trực thuộc
trung ƣơng thực hiện quản lý trong phạm vi địa phƣơng.
- Sở LĐTBXH có trách Nhiệm giúp UBND tỉnh, thành phố thực
hiện chức năng quản lý nhà nƣớc về BHXH.
b. Tổ chức bộ máy thực hiện thu BHXH
BHXH Việt Nam đƣợc tập trung, tổ chức và quản lý theo ngành
dọc, thống nhất từ trung ƣơng đến địa phƣơng gồm có:
Bảo hiểm xã hội Việt Nam: Chỉ đạo, hƣớng dẫn, kiểm tra và chịu
trách nhiệm trƣớc Chính phủ
Bảo hiểm xã hội tỉnh( thành phố): Căn cứ tình hình thực tế của
địa phƣơng để phân cấp quản lý thu BHXH cho phù hợp với chức
năng, nhiệm vụ, đảm bảo giao chỉ tiêu thu hợp lý cho từng quận
huyện.
BHXH thuộc Bộ Quốc phịng, Bộ Cơng an và Ban Cơ yếu Chính
phủ: Trực tiếp thu BHXH, cấp sổ BHXH đối với ngƣời lao động do
Bộ Quốc phịng, Bộ Cơng an và Ban Cơ yếu Chính phủ quản lý; xây
dựng kế hoạch thu và báo cáo quyết toán thu BHXH, cấp sổ BHXH
hàng năm với cơ quan BHXH Việt Nam


8
c. Quản lý hoạt động thu BHXH

Luật BHXH đƣợc ra đời nhằm mục đích quản lý tốt hoạt động thu,
vì thế BHXH Việt Nam đã ban hành Quy trình thu BHXH, BHYT,
BHTN, BHTNLĐ-BNN thể hiện qua sơ đồ quy trình quản lý thu BHXH
tại BHXH đƣợc thể hiện bằng Hình 1.2. (Hình 1.2. Sơ đồ quy trình quản
lý thu BHXH, BHYT, BHTN) nhằm mục đích:
- Nắm r đƣợc quy trình từ khâu tiếp nhận hồ sơ đến quy trinh trả kết quả.
- Thu đúng quy định, thu đầy đủ và đảm bảo công chức viên chức
thực hiện đúng nhiệm vụ, quyền hạn theo quy định.
d. Các tiêu chí đánh giá quản lý thu BHXH
- Tỷ lệ hoàn thành kế hoạch thu BHXH
- Tỉ lệ nợ đọng BHXH
- Tốc độ tăng số lƣợng đối tƣợng tham gia BHXH
1.2.4. Quyết toán thu
Khi quyết toán thu phải đảm bảo nguyên tắc:
-Nguyên tắc thống nhất: đảm bảo thống nhất số liệu báo cáo từ
các đơn vị
-Nguyên tắc đầy đủ: Số liệu phải luôn đầy đủ rõ ràng rành mạch
- Nguyên tắc cân đối : đảm bảo thu chi cân đối, tránh vƣợt quỹ
- Nguyên tắc trung thực, chính xác: rõ ràng minh bạch số liệu
- Nguyên tắc thƣờng niên: quyết toán đúng niên độ ngân sách
- Nguyên tắc hạn định : thực thu, thực chi.
- Nguyên tắc công khai minh bạch: thu công khai và minh bạch.
1.2.5. Thanh tra, kiểm tra đánh giá về việc chấp hành pháp
luật BHXH, hoạt động thu BHXH và giải quyết khiếu nại tố cáo
về BHXH.
a. Thanh tra, kiểm tra


9
Thanh tra là hoạt động của một chủ thể có thẩm quyền nhằm

kiểm soát, xem xét và phát hiện ngăn chặn những gì trái với quy
định.
b. Giải quyết khiếu nại tố cáo
Công tác tiếp công dân, giải quyết khiếu nại, giải quyết tố cáo
theo các quy định của pháp luật và của Ngành là một trong những
hoạt động mang tính thƣờng xuyên của quản lý nhà nƣớc về BHXH.
c. Mức phạt và cách xử lý đối các vi phạm pháp luật về BHXH
Theo khoản 19 Điều 1 Nghị định 88/2015/NĐ-CP và Điều 26
Nghị định 95/2013/NĐ-CP của Chính phủ quy định cụ thể:
- Đối với cá nhân
- Đối với doanh nghiệp, tổ chức.
1.3. CÁC NHÂN TỐ ẢNH HƢỞNG ĐẾN QUẢN LÝ THU
BHXH
1.3.1. Công tác tuyên truyền về hệ thống pháp luật và quy
định về luật BHXH
1.3.2. Năng lực và chất lƣợng đội ngũ cán bộ phụ trách thu
BHXH quận và đơn vị
1.3.3. Nhân tố về sự phối hợp giữa các cơ quan liên quan và đơn
vị trong quản lý thu BHXH
1.3.4. Nhận thức của ngƣời lao động và chủ sử dụng lao động
về BHXH.

CHƢƠNG 2
THỰC TRẠNG QUẢN LÝ THU BHXH BẮT BUỘC TRÊN ĐỊA
BÀN QUẬN SƠN TRÀ, THÀNH PHỐ ĐÀ NẴNG
2.1. ĐẶC ĐIỂM CƠ BẢN CỦA QUẬN SƠN TRÀ ẢNH


10
HƢỞNG ĐẾN CÔNG TÁC QUẢN LÝ NHÀ NƢỚC VỀ QUẢN

LÝ THU BHXH
2.1.1. Đặc điểm tự nhiên, xã hội, kinh tế
a. Đặc điểm tự nhiên
b. Đặc điểm xã hội
c. Đặc điểm kinh tế
2.1.2. Đặc điểm cơ bản của BHXH quận Sơn Trà
BHXH quận Sơn Trà chịu sự quản lý trực tiếp, toàn diện của
BHXH thành phố Đà Nẵng và UBND quận Sơn Trà quản lý hành
chính nhà nƣớc.
Năm 2018 BHXH quận Sơn Trà có 22 cán bộ, cơng chức, viên
chức; Số cán bộ cơng chức viên chức có trình độ đại học và sau đại
học là 17 ngƣời; chiếm tỉ lệ 77,3% , 1 Nhân viên hợp đồng trình độ
cao đẳng, 4 nhân viên hợp đồng có trình độ đại học.
2.2. THỰC TRẠNG VỀ QUẢN LÝ THU BHXH QUẬN SƠN TRÀ
2.2.1. Thực trạng xác định đối tƣợng, mức thu và phƣơng
thức thu BHXH tại BHXH quận Sơn Trà
a. Đối tượng thu
Dựa vào tình hình tại quận Sơn Trà hiện nay, loại hình đơn vị
tham gia BHXH bắt buộc trên địa bàn quận Sơn Trà đƣợc chia thành
các khối bao gồm:
- Khối HCSN, Đảng Đoàn thể
- Khối doanh nghiệp nhà nƣớc
- Khối doanh nghiệp ngồi quốc danh
- Khối doanh nghiệp có vốn đầu tƣ nƣớc ngoài
- Các khối khác ( bao gồm : Các cá thể hộ kinh doanh, nhóm
lớp trẻ, ….)
b. Mức thu


11

- Từ tháng 1/2014 đến tháng 6/2017
Tỷ lệ thu BHXH của các đối tƣợng tham gia BHXH là 32.5 %,
trong đó: ngƣời lao động sẽ trích đóng 10.5 %, ngƣời sử dụng lao
động trích đóng là 22 %.
- Từ tháng 7/2017 đến nay
Tỷ lệ thu BHXH của các đối tƣợng tham gia BHXH là 32%,
trong đó: ngƣời lao động sẽ trích đóng 10.5%, ngƣời sử dụng lao
động trích đóng là 21.5%.
c. Phương thức thu
Hiện nay BHXH quận Sơn Trà chỉ dùng phƣơng thức thu BHXH
là giao dịch hoàn toàn bằng chuyển khoản, BHXH Sơn Trà đã đăng
ký tài khoản tại các Ngân hàng ( Agribank, BIDV, Vietcombank,
Viettinbank,…) và Kho bạc Nhà nƣớc quận Sơn Trà.
2.2.2. Thực trạng dự toán thu BHXH trên địa bàn Sơn Trà
Vào quý III hàng năm, BHXH quận Sơn Trà đã lên dự toán thu
cho năm sau và báo cáo về BHXH thành phố Đà Nẵng căn cứ vào
việc xác định số đối tƣợng, mức tăng lƣơng tối thiểu vùng, lƣơng cơ
sở, mức đóng, tổng quỹ lƣơng và tình hình thực tế số dân và số lao
động tại địa phƣơng và mục tiêu chung của ngành BHXH.
Dựa vào tình hình thực tế tại địa phƣơng và mục tiêu chung của
ngành, BHXH TP Đà Nẵng phân bổ dự toán thu về số thu BHXH
cho BHXH quận thực hiện.
2.2.3. Thực trạng công tác thu BHXH trên địa bàn quận Sơn Trà
a. Tổ chức bộ máy công tác thu BHXH quận Sơn Trà
Đối với hoạt động thu BHXH thì Tổ thu cấp sổ thẻ - kiểm tra có
8 cán bộ trong đó có 01 Phó giám đốc phụ trách, 01 tổ trƣởng chịu
trách nhiệm trực tiếp mọi vấn đề liên quan đến nghiệp vụ thu , sổ thẻ
và kiểm tra, báo cáo với lãnh đạo về mọi vấn đề phát sinh và 6

12
chuyên quản khác thực hiện việc liên lạc trực tiếp với các đơn vị về
đốc thu, thu hồi nợ đọng, cũng nhƣ khai thác tăng mới tại các đơn vị
trên địa bàn
b. Công tác thu BHXH
- Thực trạng quản lý đối tƣợng
BHXH quận luôn phấn đấu đạt và vƣợt mức 100% kế hoạch thu
của BHXH TP Đà Nẵng giao. Kết quả thu BHXH năm sau luôn cao
hơn năm trƣớc với tốc độ tăng ngày càng phát triển.
- Số đơn vị tham gia BHXH
Theo bảng 2.8 Số đơn vị tham gia BHXH có xu hƣớng tăng dần
theo từng năm. Năm 2016 số đơn vị đăng ký tham gia là 729 đơn vị
đến năm 2018 đã có 1.183 đơn vị tham gia, tăng 62,3% so với năm
2016
- Số lao động tham gia BHXH
Bảng 2.9 cho thấy số lƣợng lao động tham gia BHXH bắt buộc
tăng lên qua các năm. Năm 2016 số lao động tham gia BHXH là
17.724 ngƣời thì đến năm 2018 là 27.523, gấp 1,55 lần so với năm
2016.
- Quản lý tiền thu BHXH
Theo Điều 82 Luật BHXH số 53/2014/QH13, quỹ BHXH đƣợc
hình thành từ nguồn đóng góp của NLĐ, đơn vị SDLĐ, tiền sinh lời
từ hoạt động đầu tƣ của quỹ, sự hỗ trợ của Nhà nƣớc và các nguồn
khác.
Qua bảng 2.10, ta nhận thấy rằng, quỹ lƣơng mỗi năm lại tăng
nhiều hơn so với năm trƣớc, năm 2016, quỹ lƣơng tổng đơn vị chỉ có
192,6 tỷ đồng, đến năm 2018 tăng lên 330,9 tỷ đồng, tăng 138,3 tỷ
đồng, tăng 171,8%.

13
Phân tích về nợ đọng ảnh hƣởng tới việc quản tiền thu là do cơ
chế chính sách nhƣ chế tài xử lý vi phạm còn nhiều bất cập (mức xử
phạt thấp, thủ tục xử phạt phức tạp). Để giảm thiểu số nợ đọng, trong
thời gian qua BHXH quận Sơn Trà đã thực hiện các biện pháp nhƣ: đề
nghị thành lập các đoàn kiểm tra, thanh tra, tăng cƣờng trực tiếp đến
đơn vị.
2.2.4. Thực trạng quyết toán thu trên địa bàn quận Sơn
Trà
Sau khi nhận đƣợc báo cáo tổng hợp hàng quý, hàng năm BHXH
thành phố sẽ thành lập đoàn thanh tra kiểm tra quyết tốn thu và
thơng báo ngày giờ hợp lý để BHXH quận chuẩn bị hồ sơ số liệu cụ
thể khi có hồ sơ vƣớng mắc giải trình với đoàn kiểm tra khi cần thiết.
Các nội dung quyết tốn về thu BHXH, BHYT, BHTN
Khi nhận đƣợc Thơng báo thẩm định quyết tốn tài chính q,
năm do BHXH thành phố thông báo cho BHXH quận, Tổ Kế hoạch Tài chính phối hợp với cán bộ tổng hợp thu điều chỉnh số liệu, thu
BHXH, BHYT, BHTN (nếu có), đồng thời thông báo cho tổ trƣởng
tổ Thu để làm căn cứ điều chỉnh báo cáo thu quý, năm, đảm bảo
số liệu thống nhất giữa hai tổ.
a. Quyết toán thu BHXH
b. Quyết tốn thu BHYT
c. Quyết tốn thu BHTN
2.2.5. Cơng tác Thanh tra, kiểm tra việc chấp hành pháp luật
về BHXH; giải quyết khiếu nại, tố cáo và xử lý vi phạm pháp
luật về BHXH trên địa bàn quận Sơn Trà
a. Thanh tra, kiểm tra


14
Tuy BHXH quận khơng có chức năng tự thanh tra kiểm tra,

nhƣng có thể nói thanh kiểm tra là chức năng hết sức quan trọng
trong công tác, tỷ lệ nợ đọng, trốn đóng BHXH có xu hƣớng gia tăng
vì vậy phải tiến hành kết hợp song song công tác kiểm tra thu BHXH
với việc tổ chức thực hiện thu BHXH nhằm đạt đƣợc hiệu quả cao
nhất, kịp thời chấn chỉnh, tháo gỡ, giải đáp vƣớng mắc những khó
khăn cho cán bộ quản lý thu BHXH khi tiếp xúc với những doanh
nghiệp cố tình nợ đọng và trốn đóng BHXH
Qua bảng số liệu trên ta thấy rằng số lần các cuộc kiểm tra
tăng dần qua các năm. Cụ thể năm 2017 số lần kiểm tra gấp đôi năm
trƣớc và năm 2018 tăng gấp rƣỡi năm 2017, điều đó thể hiện BHXH
quận Sơn Trà ngày càng chú trọng đến công tác thanh kiểm tra các
đơn vị sử dụng lao động nhằm hạn chế thấp nhất các trƣờng hợp trốn
đóng BHXH, đóng thấp hơn mức thực tế, đảm bảo quyền lợi cho
NLĐ.
Năm 2018, BHXH cịn tham gia 2 đồn kiểm tra liên ngành do
UBND quận do Phòng lao động – thƣơng binh và xã hội quận chủ trì
tại 18 đơn vị với kết quả thu đƣợc 5,9 tỷ/9,1 tỷ, đạt 65%
Nhìn chung cơng tác thanh tra kiểm tra hằng năm đều mang lại
kết quả khả quan, đa số đều thu hồi đƣợc trên 60% nợ đọng BHXH,
đối với các đơn vị nợ chây ì, chậm đóng, số tiền thu đƣợc cũng góp
phần giảm tỉ lệ nợ kéo dài .Đó là nhờ có sự phối hợp chặt chẽ giữa
các ban ngành liên quan nhằm mục đích để NLĐ n tâm cơng tác ,
đƣợc tham gia và đƣợc hƣởng mọi quyền lợi của BHXH , đƣợc khám
chữa bệnh với chi phí tối thiểu khi tham gia BHYT, có khoản thu
nhập khi thất nghiệp, an sinh xã hội luôn là vấn đề hàng đầu mà
Đảng và nhà nƣớc ta luôn chú trọng hàng đầu trong những năm qua.


15
b. Về giải quyết xử lý đơn khiếu nại tố cáo

Thực hiện theo quyết định 595/BHXH năm 2017, BHXH quận
nói không với hồ sơ trễ hẹn, giải quyết các công văn gửi theo đƣờng
văn thƣ đúng thời gian quy định, khi có hồ sơ trễ hẹn, BHXH quận
sẽ làm cơng văn xin lỗi tới đối tƣợng. Cùng với đó trình độ nhận thức
dân trí của ngƣời dân và NLĐ ngày càng cao nên họ cũng đã nắm bắt
đƣợc các chủ trƣơng về BHXH, thêm vào đó thời hạn giản quyết
chính sách BHXH ngày càng đƣợc đơn giản hóa, cơng khai minh
bạch hơn, phịng tiếp dân đƣợc bố trí đầu tiên khi bƣớc vào cơ quan,
lịch tiếp dân luôn đƣợc niêm yết trên bảng hiệu trƣớc cơ quan nhằm
tạo sự hài lòng tối đa cho ngƣời dân. Phối hợp với các bộ phận có
liên quan giải đáp ngay khi NLĐ hay ngƣời dân có vƣớng mắc.
Nhờ đó mà trong những năm qua, công tác xử lý giải quyết đơn
thƣ khiếu nại tố cáo đƣợc tối ƣu hóa, và thành quả là khơng có
trƣờng hợp nào u cầu khiếu nại hay khơng hài lòng về cách giải
quyết của cơ quan BHXH quận.
2.3. ĐÁNH GIÁ CHUNG VỀ NHÂN TỐ ẢNH HƢỞNG CÔNG
TÁC QUẢN LÝ THU BHXH TRÊN ĐỊA BÀN QUẬN SƠN
TRÀ
2.3.1. Đánh giá cơng tác tun truyền về chế độ chính sách và
pháp luật BHXH
- Phối hợp với các cơ quan, ban, ngành, đoàn thể, chỉ đạo BHXH
các huyện, thành phố tổ chức nhiều hội nghị tuyên truyền, đối thoại,
tƣ vấn BHXH, BHYT cho gần 30.000 đại biểu tham dự;
- Phối hợp với Bƣu điện và các đại lý 07 phƣờng trên địa bàn
quận tổ chức 100 buổi tuyên truyền lƣu động tại 100 phƣờng trên địa
bàn quận.
- Thành phố ban hành văn bản chỉ đạo về việc tăng cƣờng công


16

tác thông tin truyền thông, đƣa trang Fanpage BHXH thành phố vào
hoạt động kể từ ngày 01/01/2018; thực hiện đăng 162 tin, bài và 87
câu trả lời về chế độ BHXH, BHYT, BHTN, BHTNLĐBNN trên
Cổng Thông tin điện tử BHXH.
2.3.2. Đánh giá năng lực và chất lƣợng đội ngũ cán bộ BHXH
và cán bộ thực hiện tại đơn vị
Theo kết quả đánh giá, phân loại cán bộ, viên chức hàng năm
cũng nhƣ theo các Đề án xây dựng và nâng cao chất lƣợng đội ngũ
cán bộ, công chức, viên chức do các đơn vị triển khai thực hiện, về
cơ bản đội ngũ công chức, viên chức làm công tác an sinh xã hội
đƣợc đánh giá là có tinh thần trách nhiệm trong công việc, giữ vững
đạo đức, phẩm chất cách mạng, có ý thức tổ chức kỷ luật và chấp
hành sự phân công của tổ chức, đáp ứng đƣợc các yêu cầu nhiệm vụ.
Đội ngũ cán bộ, công chức lãnh đạo, quản lý đã phát huy tốt vai trò
và khả năng của mình, khơng ngừng nâng cao hiệu quả cơng tác
quản lý, chỉ đạo, điều hành, góp phần quan trọng vào việc hoàn thành
nhiệm vụ quản lý nhà nƣớc về lĩnh vực lao động, ngƣời có cơng và
xã hội.
2.3.3. Đánh giá về sự phối hợp giữa các cơ quan liên quan trong
quản lý thu BHXH
- Để hỗ trợ các địa phƣơng tăng thu, giảm nợ, BHXH quận Sơn
Trà đã và đang tích cực triển khai một số hoạt động hỗ trợ, trong đó
có việc ban hành các văn bản hƣớng dẫn BHXH các tỉnh, thành phố
rà soát, khai thác, phát triển số ngƣời tham gia BHXH thông qua dữ
liệu do ngành Thuế cung cấp.
- Sau khi kết thúc thời gian yêu cầu DN đăng ký tham gia đóng
BHXH, nếu DN vẫn khơng thực hiện, thì trong thời hạn 5 ngày tiếp
theo, cơ quan BHXH sẽ đề nghị các cơ quan liên quan nhƣ: công an

17
tỉnh/huyện, đại diện UBND xã, phƣờng nơi DN đóng trụ sở… để
phối hợp mời DN đến cơ quan BHXH làm việc.
- Phối hợp với Sở tƣ pháp, phòng LĐTB-XH, Liên đoàn lao
động, Ủy ban nhân dân quận, tiến hành thanh tra kiểm tra đột xuất
các đơn vị có số nợ lớn, nợ đọng kéo dài để xử phạm vi phạm hành
chính theo pháp luật
2.3.4. Đánh giá về nhận thức của ngƣời lao động và chủ sử
dụng lao động về việc đóng BHXH
- Từ các cuộc thi, các cuộc tuyên truyền pháp luật lƣu động đƣợc
doanh nghiệp và ngƣời lao động đánh giá cao, thu hút đông đảo
ngƣời lao động tham gia, từ đó đánh giá mức độ nhận thức và sự
hiểu biết của NLĐ về chế độ và pháp luật BHXH.
- Xây dựng các câu hỏi, các ý kiến phản hồi của ngƣời lao
động, ngƣời sử dụng lao động, cán bộ nhân sự doanh nghiệp và cán
bộ cơng đồn cơ sở tại các hội nghị đối thoại đã cung cấp thêm cho
các chuyên gia xây dựng chính sách, các báo cáo viên của ngành Lao
động - Thƣơng binh và Xã hội, BHXH và tổ chức Cơng đồn những
ý kiến, đề xuất, những giải pháp hữu ích trong việc tham gia xây
dựng các văn bản hƣớng dẫn thi hành pháp luật về BHXH, BHYT sát
với tình hình thực tiễn.
2.3.5. Thành cơng và hạn chế về công tác quản lý thu BHXH
trên địa bàn quận Sơn Trà
a. Thành công
-Tạo ra môi trƣờng thuận lợi, lành mạnh để chủ trƣơng, chính sách
BHXH đi vào cuộc sống
- Đồng thời đảm bảo sự công bằng về quyền và nghĩa vụ BHXH
giữa những ngƣời lao động.
- Hoàn thiện quy định quản lý thu BHXH và hệ thống văn bản quản

18
lý quy định.
- Đối tƣợng tham gia ngày càng mở rộng, số thu quỹ BHXH càng
tăng.
- Đội ngũ cán bộ BHXH và bộ phận cán bộ làm công tác thu
BHXH đƣợc rèn luyện và trƣởng thành hơn.
- Công tác thông tin tuyên truyền đƣợc mở rộng và ngày càng đi
vào nhận thức của NLĐ.
- Cơng tác lập dự tốn và quyết tốn thu, chi ln đƣợc BHXH
thành phố đánh giá cao.
- Công tác thanh tra, kiểm tra việc chấp hành pháp luật về BHXH
cũng đƣợc chú trọng hơn.
b. Hạn chế
- Nhận thức của NLĐ về việc đóng BHXH cịn nhiều bất cập, do
chƣa hiểu r đƣợc luật và quyền, lợi của BHXH mang lại
- Sự phối hợp giữa các cơ quan quản lý nhà nƣớc với ngành
BHXH còn chƣa chặt chẽ.
- Chƣa phát huy vai trị chủ động, tích cực và sức mạnh tổng hợp
của hệ thống; tinh thần, thái độ và chất lƣợng phục vụ của công chức,
viên chức, ngƣời lao động trong Ngành.
- Trình độ cán bộ làm cơng tác quản lý thu BHXH cịn chƣa đồng
đều.
- Cơng tác thông tin tuyên truyền, giải đáp các chế độ BHXH tuy
đã đƣợc thực hiện nhƣng tần suất còn hạn chế, không định kỳ.
- Nhiều doanh nghiệp, đơn vị sử dụng lao động chƣa thực sự
quan tâm đến ứng dụng cơng nghệ thơng tin vào quản lý và đóng
BHXH.

KẾT LUẬN CHƢƠNG 2

19

CHƢƠNG 3
GIẢI PHÁP HOÀN THIỆN QUẢN LÝ THU BẢO HIỂM XÃ
HỘI BĂT BUỘC TRÊN ĐỊA BÀN QUẬN SƠN TRÀ, THÀNH
PHỐ ĐÀ NẴNG
3.1. CĂN CỨ CỦA CÁC GIẢI PHÁP
3.1.1. Định hƣớng hoàn thiện quản lý thu BHXH bắt buộc
3.1.2. Chiến lƣợc phát triển phục vụ cho công tác quản lý thu
BHXH trên địa bàn quận Sơn Trà.
3.2. CÁC GIẢI PHÁP CỤ THỂ
3.2.1. Hồn thiện cơng tác quản lý đối tƣợng thu, mức thu và
phƣơng thức thu BHXH
Để công tác quản lý đối tƣợng thu, mức thu và phƣơng thức thu
BHXH đƣợc hồn thiện thì cần phải tăng cƣờng, đảm bảo thu đúng,
thu đủ, thu kịp thời các đối tƣợng.
BHXH thành phố cần phải đề ra những biện pháp cụ thể, phù hợp
với điều kiện kinh tế - xã hội của thành phố :
Quản lý chặt chẽ NLĐ và ngƣời SDLĐ
- Thực hiện báo tăng, giảm kịp thời, chính xác, tránh tình
trạng báo xót, báo thiếu, hoặc báo giảm trễ, tăng trễ, cần quản lý chặt
chẽ mọi nguồn thu.
- Hạn chế thấp nhất việc doanh nghiệp trốn đóng và lạm dụng
quỹ BHXH, BHYT.
3.2.2. Hồn thiện lập dự tốn thu tại BHXH quận Sơn Trà
Llập dự tốn phải phân tích và dự báo thu BHXH theo hƣớng thu
nhập, xây dựng hệ thống thông tin đầy đủ, kịp thời hơn.
Cần tích lũy thêm kinh nghiệm để dự báo nguồn thu BHXH mà còn

đáp ứng cho công tác chỉ đạo, điều hành thu, hoạch định chính sách
trong tồn Ngành.


20
Lộ trình mục tiêu phải đƣợc cụ thể theo lộ trình thực hiện từng
quý, từng năm để đạt đƣợc mục tiêu chung. Khi lập dự tốn cũng căn
cứ trên tình hình kinh tế - xã hội của địa phƣơng để có dự tốn sát
với thực tế.
3.2.3. Hồn thiện cơng tác tổ chức quản lý thực hiện thu
BHXH trên địa bàn quận Sơn Trà
a. Kiện toàn bộ máy tổ chức thực hiện
- Công tác thu BHXH luôn yêu cầu đƣợc đổi mới, trƣớc những
phức tạp của tình hình lao động thì việc củng cố, kiện toàn, thay đổi
trong bộ máy tổ chức nhằm nâng cao chất lƣợng hệ thống.
- Cử ngƣời đi học nghiệp vụ khi có sự phân cơng BHXH thành
phố để cập nhật phổ biến kiến thức phục vụ cho công tác chuyên
môn.
- Sắp xếp bộ máy theo hƣớng chuyên sâu vào công việc chung,
sắp xếp phân chia, xác định rõ chức năng, nhiệm vụ của từng cán bộ,
phòng ban để tạo sự năng động, chủ động khi thực hiện nhiệm vụ.
- Có tinh thần chính trị, vững vàng trong công tác chuyên môn,
đội ngũ cán bộ đi sâu đi sát vào thực tế của đơn vị, vào tình hình của
nhân dân, có lịng u nghề, có ý thức tìm tịi, học hỏi, tinh thần
trách nhiệm cao.
-Cần có những chính sách khen thƣởng kịp thời đối với những
trƣờng hợp làm tốt trong công việc. Thƣờng xuyên tổng kết, đánh
giá những mặt đã đạt đƣợc, chƣa đạt đƣợc và phƣơng hƣớng để đạt
đƣợc thành quả tốt hơn.
b. Hoàn thiện quản lý thực hiện thu

- Lập kế hoạch thu sát với thực tế của địa phƣơng.


21
- Cần kiểm tra chặt chẽ quá trình khai báo thông tin về tiền công,
tiền lƣơng, tổ chức quản lý tiền cơng, tiền lƣơng đóng BHXH của
ngƣời lao động đảm bảo chính xác, đầy đủ số phải thu.
- Trực tiếp gọi điện thoại và gửi mail nhắc nhở về ngƣời thực
hiện chính sách BHXH về việc tăng lƣơng tối thiểu vùng hằng năm.
- Tiến hành phổ biến các nghị định, chính sách, văn bản hƣớng
dẫn mới ban hành tới các đơn vị tham gia BHXH.
3.2.4. Hồn thiện cơng tác phối hợp giữa các ban ngành trong
thực hiện quyết toán thu BHXH
- Phối hợp với Phòng lao động Thƣơng binh và xã hội quận để
kiểm soát số đơn vị SDLĐ
- Phối hợp với Chi cục thuế quận để đối chiếu tờ khai về tiền
lƣơng trong hồ sơ tham gia BHXH
- Phối hợp với các ngân hàng đã ký thỏa thuận với BHXH Việt
Nam về việc thu BHXH khi cho doanh nghiệp vay để trả lƣơng cho
NLĐ
- Phối hợp với Công an quận để làm việc với các đơn vị vi phạm
Luật BHXH
- Tăng cƣờng giám sát công tác tổ chức thu BHXH quận Sơn Trà.
3.2.5. Tăng cƣờng công tác thanh tra, kiểm tra việc chấp
hành pháp luật về BHXH; giải quyết khiếu nại, tố cáo và xử lý vi
phạm pháp luật về BHXH
- Có kế hoạch thanh tra, kiểm tra các đơn vị nợ đọng kéo dài,
các đơn vị chƣa tham gia BHXH
- Thực hiện nghiêm Luật BHXH đã đƣợc ban hành
- Thƣờng xuyên bồi dƣỡng, hƣớng dẫn nâng cao nghiệp vụ

thanh tra, kiểm tra có chun mơn giỏi


22
- Phân cơng cán bộ có đạo đức tốt, có năng lực chun mơn,
am hiểu thực tế, có trách nhiệm với nhiệm vụ đƣợc giao trực tiếp tiếp
công dân, giải quyết khiếu nại tố cáo của NLĐ.
3.2.6. Hồn thiện cơng tác tuyên truyền phổ biến chế độ
pháp luật BHXH
a. Về nội dung tuyên truyền
- Phổ biến trách nhiệm, nghĩa vụ của các bên khi tham gia
BHXH
- Phổ biến cho các đối tƣợng về tỉ lệ thu, mức thu BHXH bắt
buộc, các chế độ BHXH, quyền lợi khi tham gia BHXH
- Phổ biến mục tiêu, vai trò và bản chất BHXH và những gì
BHXH mang lại
- Phổ biến các văn bản pháp luật, giải đáp hƣớng dẫn các thắc
mắc về chế độ pháp luật khi thực hiện.
b. Về hình thức tuyên truyền
- Tích cực tham mƣu xây dựng nhiều cách tuyên truyền khác
nhau trên các phƣơng tiện thông tin đại chúng.
- Xây dựng chuyên mục đối đáp trả lời phỏng vấn trên đài phát
thanh & truyền hình thành phố, các cuộc thi hành trình về chuyến đi
kỳ thú
- Tổ chức các cuộc thi tìm hiểu về pháp luật BHXH giữa các
quận huyện.
- Tiến hành tuyên truyền trực tiếp thông qua việc phát hành tờ
rơi, tờ gấp, pano, áp phích
- Xây dựng đƣờng dây nóng và số điện thoại phải ln có trên
pano, áp phích , băng rơn để ngƣời dân có thể liên lạc.

23
- Nâng cao kỹ năng giao tiếp và chuyên môn nghiệp vụ của
các cán bộ viên chức.
- Tổ chức thƣờng xuyên hơn nữa các buổi tập huấn về chính
sách, luật BHXH cho mọi đối tƣợng.
3.2.7. Hoàn thiện nâng cao chất lƣợng đội ngũ cán bộ làm
công tác BHXH
- Đào tạo, bồi dƣỡng nâng cao trình độ, chun mơn nghiệp vụ
cán bộ quản lý thu BHXH
- Bố trí đủ cán bộ làm cơng tác thu BHXH để đáp ứng đƣợc tình
hình thu
- Kịp thời phát hiện và chấn chỉnh sai sót trong nghiệp vụ
- Chú trọng bồi dƣỡng về chính trị, tƣ tƣởng, đạo đức nghề
nghiệp cho cán bộ
- Chính sách, quy định thƣờng xuyên thay đổi nên cần thƣờng
xuyên tập huấn, hƣớng dẫn nâng cao nghiệp vụ cho cán bộ thu
BHXH.
- Ln chuyển, bố trí cán bộ vào các cơng việc chun mơn phù
hợp, bố trí kiêm nhiệm các nhiệm vụ khác của cơ quan để tối ƣu hóa
hiệu suất làm việc.
KẾT LUẬN CHƢƠNG 3