luận văn thạc sĩ nâng cao chất lượng hoạt động của đảng ủy quân sự cấp huyện ở tỉnh bắc giang

MỤC LỤC
Trang
MỞ ĐẦU

Chương 1: NHỮNG VẤN ĐỀ CƠ BẢN VỀ LÝ LUẬN VÀ

3

THỰC TIỄN CHẤT LƯỢNG HOẠT ĐỘNG
CỦA ĐẢNG ỦY QUÂN SỰ CẤP HUYỆN Ở
1.1.

TỈNH BẮC GIANG
Đảng ủy quân sự cấp huyện và những vấn đề cơ bản

12

về chất lượng hoạt động của đảng ủy quân sự cấp
huyện ở tỉnh Bắc Giang
Thực trạng và một số kinh nghiệm nâng cao chất lượng hoạt

12

động của đảng ủy quân sự cấp huyện ở tỉnh Bắc Giang
Chương 2: YÊU CẦU VÀ NHỮNG GIẢI PHÁP CƠ BẢN

27

1.2.

NÂNG CAO CHẤT LƯỢNG HOẠT ĐỘNG

CỦA ĐẢNG ỦY QUÂN SỰ CẤP HUYỆN Ở
2.1.

TỈNH BẮC GIANG HIỆN NAY
Những yếu tố tác động và yêu cầu nâng cao chất lượng

50

hoạt động của đảng ủy quân sự cấp huyện ở tỉnh Bắc
2.2.

Giang hiện nay
Những giải pháp cơ bản nâng cao chất lượng hoạt động của

50

đảng ủy quân sự cấp huyện ở tỉnh Bắc Giang hiện nay

58
84
86
90

KẾT LUẬN
DANH MỤC TÀI LIỆU THAM KHẢO
PHỤ LỤC


MỞ ĐẦU
1. Lý do chọn đề tài

“Công tác QS, QP địa phương là một bộ phận quan trọng trong toàn bộ
công tác QS, QP của Đảng và Nhà nước, được tổ chức tiến hành ở địa
phương, nhằm tổ chức và động viên quần chúng tham gia xây dựng nền quốc
phòng toàn dân, xây dựng LLVT nhân dân; xây dựng và tích trữ tiềm lực quốc
phịng; tiến hành chiến tranh nhân dân ở địa phương, thực hiện bảo vệ địa
phương và giữ vững chủ quyền an ninh quốc gia trong thế trận phòng thủ bảo
vệ Tổ quốc của cả nước” [37, tr.286].
Hiện nay, khi đất nước đang bước vào một thời kỳ mới - thời kỳ đẩy
mạnh cơng nghiệp hóa, hiện đại hóa theo định hướng XHCN, trong bối cảnh
tình hình thế giới, khu vực và trong nước đang có những diễn biến phức tạp,
chứa đựng nhiều yếu tố khó lường. Cách mạng Việt Nam có thời cơ lớn
nhưng cũng đang đứng trước những thách thức gay gắt. Nhiệm vụ xây dựng
và bảo vệ Tổ quốc, xây dựng nền quốc phòng toàn dân gắn với thế trận chiến
tranh nhân dân, xây dựng KVPT vững chắc có sự phát triển mới, với nội dung
và u cầu cao hơn. Điều đó địi hỏi phải không ngừng nâng cao hơn nữa chất
lượng, hiệu quả cơng tác QS, QP nói chung, chất lượng, hiệu quả cơng tác
QS, QP địa phương nói riêng.
Thực hiện nhiệm vụ công tác QS, QP địa phương là trách nhiệm của
các cấp, các ngành, của cả hệ thống chính trị, trong đó trước hết là của cấp
uỷ địa phương các cấp, mà trực tiếp nhất là ĐUQS địa phương. ĐUQS địa
phương là cơ quan lãnh đạo của ĐBQS địa phương giữa hai kỳ đại hội, có
chức năng nghiên cứu, đề xuất nội dung lãnh đạo và giúp cấp uỷ, chính
quyền địa phương chỉ đạo, hướng dẫn, kiểm tra các cấp, các ngành thực
hiện nhiệm vụ QS, QP và chính sách hậu phương quân đội trên địa bàn;
lãnh đạo mọi mặt CQQS và các đơn vị thuộc quyền thực hiện thắng lợi mọi
nhiệm vụ do cấp uỷ, chính quyền và cấp trên giao cho. Chất lượng, hiệu
2


quả hoạt động của ĐUQS địa phương có ảnh hưởng trực tiếp quyết định

đến chất lượng, hiệu quả thực hiện nhiệm vụ cơng tác QS, QP của địa
phương. Vì vậy, để nâng cao chất lượng, hiệu quả thực hiện nhiệm vụ công
tác QS, QP địa phương nhất thiết phải nâng cao chất lượng, hiệu quả hoạt
động của ĐUQS địa phương các cấp.
Bắc Giang là một tỉnh trung du miền núi thuộc khu vực Đông Bắc của
Tổ quốc, một trong những địa bàn có vị trí chiến lược, quan trọng cả về kinh
tế, chính trị và quốc phịng - an ninh. Sự vững mạnh của các đơn vị LLVT địa
phương và KVPT tỉnh trực tiếp góp phần củng cố thế trận quốc phòng - an
ninh của Quân khu 1 và cả nước; góp phần phịng, chống có hiệu quả chiến
lược “diễn biến hồ bình”, bạo loạn lật đổ của các thế lực thù địch; giữ vững
sự ổn định chính trị, trật tự an tồn xã hội trên địa bàn, tạo mơi trường thuận
lợi để thúc đẩy phát triển các mặt kinh tế, văn hóa - xã hội… của địa phương,
góp phần bảo vệ vững chắc Tổ quốc Việt Nam XHCN.
Những năm qua, dưới sự lãnh đạo, chỉ đạo của Quân ủy Trung ương,
TCCT, Đảng uỷ - Bộ Tư lệnh Quân khu 1 và tỉnh ủy, HĐND, UBND tỉnh, ĐUQS
tỉnh Bắc Giang, các huyện ủy, thành ủy và bản thân các ĐUQS cấp huyện ở tỉnh
Bắc Giang đã thường xuyên coi trọng và có nhiều chủ trương, biện pháp nâng cao
chất lượng hoạt động của ĐUQS cấp huyện, làm cơ sở để nâng cao chất lượng
công tác QS, QP của địa phương. Vì vậy, hoạt động của các ĐUQS cấp huyện có
nhiều chuyển biến tích cực, cơ bản đáp ứng được yêu cầu nhiệm vụ. Tuy nhiên, so
với sự phát triển mới của tình hình nhiệm vụ, chất lượng hoạt động của các ĐUQS
cấp huyện ở tỉnh Bắc Giang vẫn còn nhiều điểm hạn chế, bất cập. Hoạt động tham
mưu, đề xuất; hoạt động lãnh đạo, chỉ đạo và tổ chức thực hiện nhiệm vụ... có
nhiều mặt chưa theo kịp sự phát triển mới của tình hình. Vì vậy, nghiên cứu làm
sáng tỏ những vấn đề cơ bản về lý luận và thực tiễn, từ đó đưa ra những giải pháp
nâng cao chất lượng hoạt động của ĐUQS cấp huyện ở tỉnh Bắc Giang là vấn đề
cơ bản, cấp thiết, có ý nghĩa lý luận và thực tiễn.
3

2. Tình hình nghiên cứu có liên quan đến đề tài
Vấn đề xây dựng và tổ chức hoạt động của các tổ chức đảng là một
trong những nội dung quan trọng trong công tác xây dựng Đảng, luôn được
Đảng ta quan tâm lãnh đạo. Trong quân đội, vấn đề xây dựng và tổ chức hoạt
động của các tổ chức đảng nói chung, của ĐUQS địa phương các cấp nói
riêng đã có nhiều cơng trình nghiên cứu, tiêu biểu có các cơng trình sau:
* Nhóm cơng trình nghiên cứu về xây dựng và hoạt động của cấp uỷ đảng
Học viện Chính trị quân sự (2000), Xây dựng đảng uỷ quân sự tỉnh
(thành phố) trực thuộc trung ương trong sạch vững mạnh trong thời kỳ mới,
đề tài khoa học cấp Học viện, Ban đề tài khoa CTĐ, CTCT, Học viện Chính
trị quân sự, Hà Nội. Trong đề tài, các tác giả đã luận giải vai trò của ĐUQS
các tỉnh (thành phố) đối với việc thực hiện nhiệm vụ công tác QS, QP ở các
tỉnh, thành phố; chỉ ra những yếu tố tác động đến quá trình xây dựng ĐUQS
tỉnh (thành phố); phân tích làm rõ thực trạng, nguyên nhân ưu điểm, hạn chế;
đồng thời đề xuất 5 giải pháp xây dựng ĐUQS tỉnh, thành phố và kiến nghị
với Ban Chấp hành Trung ương, Bộ Chính trị, Ban Bí thư và Quân ủy Trung
ương về những vấn đề bổ sung cơ chế Đảng lãnh đạo quân đội, đặc biệt là cơ
chế cấp uỷ địa phương lãnh đạo trực tiếp, toàn diện nhiệm vụ QS, QP địa
phương. Một điểm đáng chú ý trong đề tài là các tác giả đã kiến nghị thay
đổi chức danh phó chỉ huy trưởng về chính trị. Bởi lẽ, theo các tác giả, với
cương vị là bí thư chi bộ, đảng bộ mà lại là cấp phó, giúp việc cho người chỉ
huy thì đó sẽ là một điều bất hợp lý.
Trần Duy Hương (2000), Xây dựng cấp uỷ các cấp trong sạch vững mạnh một yêu cầu cơ bản của công tác xây dựng, chỉnh đốn Đảng trong quân đội, Tạp
chí Quốc phịng tồn dân, số 2 - 2000, trang 53 - 55. Trong bài viết, tác giả đã
khẳng định tính tất yếu của xây dựng cấp uỷ TSVM đối với công tác xây dựng,
chỉnh đốn Đảng trong Đảng bộ Quân đội; làm rõ tiêu chuẩn, những yêu cầu, biện
pháp xây dựng cấp uỷ TSVM. Trong đó tác giả nhấn mạnh vai trị, trách nhiệm
của đội ngũ bí thư, phó bí thư đối với việc xây dựng cấp uỷ TSVM.
4

Mạc Văn Thuận (2000), Xây dựng đảng uỷ trung đoàn bộ binh đủ quân
trong sạch vững mạnh ở các binh đoàn chủ lực hiện nay, luận văn thạc sĩ Khoa
học Chính trị, Học viện Chính trị quân sự, Hà Nội. Trong luận văn, tác giả đã
làm rõ đặc điểm của trung đoàn bộ binh đủ quân và đảng uỷ trung đoàn bộ binh
đủ quân; làm rõ chức năng, nhiệm vụ, vị trí vai trị của đảng uỷ trung đồn bộ
binh đủ quân; phân tích, đánh giá thực trạng, nguyên nhân ưu điểm, khuyết điểm
và hạn chế; đồng thời đề xuất 5 giải pháp nhằm xây dựng đảng uỷ trung đoàn bộ
binh đủ quân TSVM đáp ứng với yêu cầu nhiệm vụ trong tình hình mới.
Đỗ Đình Lượng (2003), Xây dựng đảng uỷ quân sự huyện trong sạch vững
mạnh thuộc địa bàn tỉnh Hải Dương trong giai đoạn hiện nay, luận văn thạc sĩ
Khoa học Chính trị, Học viện Chính trị quân sự, Hà Nội. Trong luận văn, tác giả
đã làm rõ chức năng, nhiệm vụ, mối quan hệ công tác của ĐUQS huyện thuộc
tỉnh Hải Dương; phân tích sâu sắc thực trạng, nguyên nhân ưu điểm, khuyết điểm
và hạn chế; đồng thời đề xuất 4 giải pháp xây dựng ĐUQS huyện TSVM thuộc
địa bàn tỉnh Hải Dương: Xây dựng, củng cố kiện tồn bảo đảm đảng uỷ có chất
lượng cao, đủ số lượng, cơ cấu hợp lý và làm tốt việc bồi dưỡng về mọi mặt cho
các đảng uỷ viên; Thực hiện nghiêm túc nguyên tắc tập trung dân chủ, hoàn thiện
và thực hiện tốt quy chế hoạt động của ĐUQS huyện; Nâng cao chất lượng sinh
hoạt, đẩy mạnh tự phê bình và phê bình, đổi mới tác phong cơng tác của ĐUQS
huyện; Phát huy sức mạnh tổng hợp trong xây dựng ĐUQS huyện TSVM.
Nguyễn Quang Năm (2006), Hoạt động của đảng uỷ quân sự cấp huyện
ở tỉnh Lâm Đồng trong cơng tác qn sự, quốc phịng địa phương hiện nay,
luận văn thạc sĩ Khoa học Chính trị, Học viện Chính trị quân sự, Hà Nội. Trong
luận văn, tác giả đã làm rõ quan niệm, chức năng, nhiệm vụ của ĐUQS cấp
huyện; phân tích làm rõ hoạt động và đánh giá thực trạng, nguyên nhân ưu,
khuyết điểm hoạt động của ĐUQS cấp huyện; dự báo những nhân tố tác động
và xác định yêu cầu hoạt động của ĐUQS cấp huyện; đồng thời đề xuất 5 giải
pháp hoạt động của ĐUQS cấp huyện ở tỉnh Lâm Đồng trong công tác QS,
QP địa phương hiện nay: Nâng cao nhận thức trách nhiệm của ĐUQS cấp

5


huyện ở tỉnh Lâm Đồng đối với công tác QS, QP địa phương; Thường xuyên
xây dựng, kiện toàn ĐUQS cấp huyện TSVM đáp ứng yêu cầu nhiệm vụ
trong công tác QS, QP địa phương; Xây dựng và thực hiện tốt quy chế hoạt
động của ĐUQS cấp huyện trong công tác QS, QP địa phương; Thực hiện tốt
những nội dung, phương thức hoạt động của ĐUQS cấp huyện phù hợp với
tình hình cụ thể của từng địa phương; Phát huy sức mạnh tổng hợp của các
cấp, các ngành, các lực lượng trên địa bàn đối với hoạt động của ĐUQS cấp
huyện ở tỉnh Lâm Đồng trong công tác QS, QP địa phương.
Nguyễn Văn Beo (2010), Xây dựng đảng uỷ quân sự tỉnh, thành phố
trong sạch vững mạnh ở Quân khu 9 giai đoạn hiện nay, luận văn thạc sĩ Khoa
học Chính trị, Học viện Chính trị, Hà Nội. Trong luận văn, tác giả đã đưa ra và
phân tích làm rõ quan niệm, chức năng, nhiệm vụ, các mối quan hệ công tác của
ĐUQS tỉnh thành phố; phân tích sâu sắc thực trạng, nguyên nhân ưu điểm,
khuyết điểm và rút ra một số bài học kinh nghiệm; đồng thời đề xuất 5 giải pháp
xây dựng ĐUQS tỉnh, thành phố ở Quân khu 9 TSVM: Xây dựng, củng cố kiện
toàn bảo đảm đảng uỷ có chất lượng cao, đủ số lượng, cơ cấu hợp lý và làm tốt
việc bồi dưỡng về mọi mặt cho các đảng uỷ viên; Thực hiện nghiêm túc nguyên
tắc tập trung dân chủ, hoàn thiện và thực hiện tốt quy chế hoạt động của ĐUQS
tỉnh, thành phố; Nâng cao chất lượng sinh hoạt đẩy mạnh tự phê bình và phê
bình, đổi mới tác phong cơng tác của ĐUQS tỉnh, thành phố; Phát huy sức mạnh
tổng hợp trong xây dựng ĐUQS tỉnh, thành phố TSVM.
Phạm Văn Khiêm (2013), Xây dựng đảng uỷ quân sự huyện trong
sạch vững mạnh ở tỉnh Vĩnh Long hiện nay, luận văn thạc sĩ Xây dựng Đảng
và Chính quyền Nhà nước, Học viện Chính trị, Hà Nội. Trong luận văn, tác
giả đã nghiên cứu, phân tích làm rõ quan niệm, chức năng, nhiệm vụ, các
mối quan hệ cơng tác của ĐUQS huyện; phân tích làm rõ thực trạng, nguyên
nhân và rút ra một số bài học kinh nghiệm; đồng thời đề xuất 5 giải pháp xây

dựng ĐUQS huyện ở tỉnh Vĩnh Long TSVM: Tạo sự chuyển biến về nhận
thức, trách nhiệm của cấp ủy, cơ quan chức năng các cấp trong xây dựng
6


ĐUQS huyện TSVM ở tỉnh Vĩnh Long; Thường xuyên củng cố, kiện toàn
ĐUQS huyện cả về số lượng, chất lượng, có cơ cấu phù hợp; Xây dựng quy
chế làm việc, nâng cao chất lượng sinh hoạt, đổi mới, cải tiến phương pháp
tác phong công tác của ĐUQS huyện; Kết hợp chặt chẽ xây dựng ĐUQS
TSVM với xây dựng CQQS VMTD; Phát huy vai trò của cấp trên, các tổ
chức, lực lượng với đề cao tính tích cực, chủ động của ĐUQS huyện trong
xây dựng ĐUQS vững mạnh về mọi mặt, đáp ứng nhiệm vụ QS, QP và các
nhiệm vụ khác của địa phương.
* Nhóm cơng trình nghiên cứu về nâng cao năng lực lãnh đạo, sức
chiến đấu của tổ chức đảng
Học viện Chính trị quân sự (1998), Nâng cao năng lực lãnh đạo, sức
chiến đấu của tổ chức cơ sở đảng ở các binh đoàn chủ lực trong giai đoạn
hiện nay, đề tài khoa học cấp Học viện, Ban đề tài khoa CTĐ, CTCT, Học
viện Chính trị quân sự, Hà Nội. Đề tài đã khẳng định tính tất yếu phải nâng
cao năng lực lãnh đạo, sức chiến đấu của tổ chức cơ sở đảng trong quân đội;
phân tích đánh giá sâu sắc thực trạng tình hình hoạt động của các tổ chức cơ
sở đảng ở các binh đoàn chủ lực, làm rõ mạnh yếu và nguyên nhân, đưa ra
những bài học kinh nghiệm và đề xuất các giải pháp nhằm nâng cao năng lực
lãnh đạo và sức chiến đấu của tổ chức cơ sở đảng ở các binh đoàn chủ lực.
Đặc biệt, đề tài đã đề xuất, kiến nghị với Ban Chấp hành Trung ương, Bộ
Chính trị và Quân ủy Trung ương bổ sung hoàn thiện cơ chế lãnh đạo của
Đảng đối với quân đội một cách toàn diện, tập trung vào củng cố đội ngũ cán
bộ chủ trì CTĐ, CTCT và xác định vị trí người chủ trì CTĐ, CTCT ở các cấp;
thay đổi chức danh phó chỉ huy về chính trị.
Tổng cục chính trị (2000), Nâng cao năng lực lãnh đạo và sức chiến

đấu của tổ chức cơ sở đảng trong quân đội bảo đảm xây dựng quân đội vững
mạnh về chính trị hồn thành xuất sắc nhiệm vụ trong mọi tình huống, đề tài
khoa học cấp Bộ Quốc phòng do thiếu tướng, PGS Lê Văn Dương làm chủ
nhiệm. Đề tài đã luận giải một cách sâu sắc và làm rõ khái niệm năng lực lãnh
7


đạo và sức chiến đấu của tổ chức cơ sở đảng; lý giải chặt chẽ mối quan hệ
giữa hai yếu tố năng lực lãnh đạo và sức chiến đấu; đồng thời đánh giá khái
quát thực trạng, chỉ ra những yêu cầu và giải pháp nâng cao năng lực lãnh
đạo, sức chiến đấu của các tổ chức cơ sở đảng trong quân đội.
Lê Văn Dũng (2004), Nâng cao năng lực lãnh đạo, sức chiến đấu của tổ
chức cơ sở đảng trong quân đội, Tạp chí Xây dựng Đảng số 12 - 2004, trang 2 4. Trong bài viết, một mặt tác giả khẳng định vai trò to lớn của tổ chức cơ sở
đảng đối với việc xây dựng Đảng bộ Quân đội; mặt khác đòi hỏi các cấp uỷ
đảng, đội ngũ cán bộ, đảng viên phải nghiêm túc quán triệt và thường xuyên nêu
cao vai trò trách nhiệm trong nâng cao năng lực lãnh đạo, sức chiến đấu của các
tổ chức cơ sở đảng. Bài viết có tác dụng chỉ đạo, định hướng cho công tác xây
dựng Đảng của cấp uỷ đảng các cấp trong quân đội hiện nay.
Dương Châu Nhân (2010), Nâng cao năng lực lãnh đạo và sức chiến
đấu của tổ chức cơ sở đảng xã, phường, thị trấn ở tỉnh Tiền Giang hiện nay,
luận văn thạc sĩ Xây dựng Đảng, Học viện Chính trị - Hành chính Quốc gia Hồ
Chí Minh (Phân viện 2). Trong luận văn, tác giả đã nghiên cứu làm rõ những
vấn đề cơ bản về lý luận và thực tiễn về năng lực lãnh đạo và sức chiến đấu của
tổ chức cơ sở đảng xã, phường, thị trấn; đồng thời đề ra chủ trương, phương
hướng và những giải pháp nâng cao năng lực lãnh đạo và sức chiến đấu của tổ
chức cơ sở đảng xã, phường, thị trấn ở tỉnh Tiền Giang hiện nay.
Học Viện Chính trị (2012), Nghiên cứu nâng cao chất lượng lãnh đạo
của tổ chức đảng ở cơ quan cấp chiến lược thời kỳ mới, đề tài khoa học cấp
Bộ Quốc phòng do thiếu tướng, GS, TS Nguyễn Văn Tài làm chủ nhiệm. Đề
tài đã làm rõ những vấn đề cơ bản về nâng cao chất lượng lãnh đạo của tổ

chức đảng ở cơ quan cấp chiến lược; phân tích, đánh giá đúng thực trạng,
nguyên nhân và rút ra những bài học kinh nghiệm nâng cao chất lượng lãnh
đạo của tổ chức đảng ở cơ quan cấp chiến lược; xác định chính xác những
nhân tố tác động; đề ra yêu cầu và những giải pháp nâng cao chất lượng lãnh
đạo của tổ chức đảng ở cơ quan cấp chiến lược thời kỳ mới.
8


Các cơng trình nghiên cứu trên, từ nhiều góc độ khác nhau đã đi sâu
nghiên cứu, luận giải làm rõ những vấn đề lý luận, thực tiễn và đề xuất giải pháp
thực hiện theo phạm vi, nội dung nghiên cứu. Tuy nhiên, chưa có cơng trình nào
nghiên cứu một cách có hệ thống, tồn diện về: “Nâng cao chất lượng hoạt
động của đảng ủy quân sự cấp huyện ở tỉnh Bắc Giang hiện nay”.
3. Mục đích, nhiệm vụ nghiên cứu
* Mục đích: Nghiên cứu làm rõ những vấn đề cơ bản về lý luận, thực
tiễn và đề xuất những giải pháp cơ bản nâng cao chất lượng hoạt động của
ĐUQS cấp huyện ở tỉnh Bắc Giang hiện nay.
* Nhiệm vụ:
- Luận giải làm rõ những vấn đề cơ bản về lý luận và thực tiễn chất
lượng hoạt động của ĐUQS cấp huyện ở tỉnh Bắc Giang.
- Đánh giá đúng thực trạng, chỉ rõ nguyên nhân và rút ra một số
kinh nghiệm nâng cao chất lượng hoạt động của ĐUQS cấp huyện ở tỉnh
Bắc Giang hiện nay.
- Xác định yêu cầu và đề xuất những giải pháp cơ bản nâng cao chất
lượng hoạt động của ĐUQS cấp huyện ở tỉnh Bắc Giang hiện nay.
4. Đối tượng, phạm vi nghiên cứu
* Đối tượng nghiên cứu: Là chất lượng hoạt động của ĐUQS cấp
huyện ở tỉnh Bắc Giang.
* Phạm vi nghiên cứu: Tập trung nghiên cứu chất lượng hoạt động của
ĐUQS 9 huyện và ĐUQS thành phố Bắc Giang. Các tài liệu, số liệu điều tra,

khảo sát, nghiên cứu được giới hạn từ năm 2010 đến nay.
5. Cơ sở lý luận, thực tiễn và phương pháp nghiên cứu
* Cơ sở lý luận: Là hệ thống lý luận của chủ nghĩa Mác - Lênin, tư
tưởng Hồ Chí Minh, đường lối, quan điểm của Đảng ta về xây dựng nền quốc
phịng tồn dân, tiến hành chiến tranh nhân dân, về xây dựng Đảng, xây dựng
LLVT cách mạng; các nghị quyết, chỉ thị của Quân ủy Trung ương, Bộ Quốc
9


phịng, của TCCT về cơng tác QS, QP địa phương, về công tác xây dựng Đảng,
CTĐ, CTCT trong quân đội và trong công tác QS, QP địa phương.
* Cơ sở thực tiễn: Là thực tiễn công tác QS, QP của tỉnh Bắc Giang;
hoạt động của ĐUQS, CQQS, LLVT tỉnh Bắc Giang và hoạt động của các
ĐUQS cấp huyện ở tỉnh Bắc Giang; các báo cáo tổng kết; hệ thống tư liệu, số
liệu của Đảng ủy, Bộ CHQS tỉnh, các đảng ủy, Ban CHQS huyện, thành phố
thuộc tỉnh Bắc Giang; các kết quả điều tra, khảo sát thực tế của tác giả về hoạt
động của ĐUQS cấp huyện ở tỉnh Bắc Giang thời gian qua.
* Phương pháp nghiên cứu: Trên cơ sở phương pháp luận của chủ
nghĩa Mác - Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh, đề tài sử dụng tổng hợp các phương
pháp nghiên cứu của khoa học liên ngành, chuyên ngành, trong đó coi trọng
các phương pháp: lơgíc - lịch sử, phân tích - tổng hợp, tổng kết thực tiễn, so
sánh, khảo sát thực tế và phương pháp chuyên gia.
6. Ý nghĩa của đề tài
- Kết quả nghiên cứu của đề tài góp phần làm phong phú thêm lý luận
về xây dựng các cấp ủy quân sự địa phương; cung cấp thêm cơ sở khoa học
cho cấp ủy, chính quyền và ĐUQS các huyện, thành phố ở tỉnh Bắc Giang
nghiên cứu đề ra chủ trương, biện pháp có hiệu quả để nâng cao chất lượng
hoạt động của các ĐUQS cấp huyện, đáp ứng yêu cầu thực hiện nhiệm vụ
công tác QS, QP địa phương.
- Đề tài có thể được dùng làm tài liệu tham khảo trong nghiên cứu,

giảng dạy và học tập bộ môn CTĐ, CTCT trong công tác QS, QP địa phương
ở các nhà trường quân đội.
7. Kết cấu của đề tài
Đề tài gồm: Mở đầu, 2 chương (4 tiết), kết luận, danh mục tài liệu
tham khảo và phụ lục.

10


Chương 1
NHỮNG VẤN ĐỀ CƠ BẢN VỀ LÝ LUẬN VÀ THỰC TIỄN
CHẤT LƯỢNG HOẠT ĐỘNG CỦA ĐẢNG ỦY QUÂN SỰ
CẤP HUYỆN Ở TỈNH BẮC GIANG

1.1. Đảng ủy quân sự cấp huyện và những vấn đề cơ bản về chất
lượng hoạt động của đảng ủy quân sự cấp huyện ở tỉnh Bắc Giang
1.1.1. Đảng ủy quân sự cấp huyện và hoạt động của đảng ủy quân sự
cấp huyện ở tỉnh Bắc Giang
* Khái quát một số nét về điều kiện địa lý, chính trị, kinh tế, văn hóa
xã hội, quốc phịng - an ninh của tỉnh Bắc Giang
Bắc Giang là một tỉnh trung du miền núi, nằm ở khu vực phía Đơng Bắc
của Tổ quốc, có diện tích tự nhiên là 3.822,6 km², dân số trên 1,6 triệu người
(2013), bao gồm 9 huyện, 1 thành phố thuộc tỉnh, với hơn 20 dân tộc anh em
như: Kinh, Nùng, Tày, Sán Chay, Sán Dìu, Hoa… sinh sống. Tỉnh vốn là một
vùng đất cổ giàu truyền thống lịch sử, văn hóa; nằm trên hành lang kinh tế Lạng
Sơn - Hà Nội - Hải Phòng - Quảng Ninh, cạnh tam giác kinh tế trọng điểm phía
Bắc (Hà Nội - Hải Phịng - Quảng Ninh), nơi chuyển tiếp giữa các tỉnh phía
Đơng Bắc với các tỉnh Đồng bằng sông Hồng và Thủ đô Hà Nội nên có vị trí
chiến lược quan trọng cả về chính trị, quân sự và kinh tế.
Trong những năm qua, cùng với sự đổi thay của đất nước, bộ mặt đời

sống kinh tế - xã hội của tỉnh Bắc Giang đã có nhiều khởi sắc. Tình hình an
ninh chính trị, trật tự an toàn xã hội trên địa bàn tỉnh cơ bản ổn định. Hệ thống
chính trị từ tỉnh đến cơ sở được củng cố và tăng cường vững mạnh; quốc phòng
- an ninh được giữ vững; kinh tế tăng trưởng khá, đời sống của nhân dân được
cải thiện và nâng lên. Văn hóa, xã hội có sự tiến bộ trên nhiều mặt; sự nghiệp
giáo dục đào tạo được phát triển; các chính sách an sinh xã hội được thực hiện
có hiệu quả. Phong trào đền ơn đáp nghĩa, “xố đói giảm nghèo” được quan
tâm tổ chức thực hiện; các mối quan hệ xã hội lành mạnh được hình thành và
phát triển..., tạo điều kiện thuận lợi để tỉnh triển khai thực hiện thắng lợi các
mục tiêu phát triển kinh tế - xã hội và củng cố quốc phòng - an ninh.
11


Tuy nhiên, do là tỉnh trung du miền núi, giao thơng đi lại khó khăn nên
đến nay về cơ bản tỉnh Bắc Giang vẫn là một tỉnh nghèo, thu nhập bình qn
đầu người vẫn cịn thấp so với mức bình quân chung của cả nước (năm 2013
mới đạt 1.080 USD). Đời sống của một bộ phận nhân dân, nhất là nhân dân ở
các xã vùng sâu, vùng xa, vùng tập trung đồng bào dân tộc thiểu số cịn gặp
nhiều khó khăn; tỷ lệ hộ nghèo còn cao (10,5%). Bên cạnh đó, các hoạt động
truyền đạo trái phép, khiếu kiện và các tệ nan xã hội vẫn còn tiếp tục diễn
biến phức tạp ở nhiều nơi. Các thế lực thù địch, phản động đang triệt để lợi
dụng tình hình để gia tăng các hoạt động chống phá, tiếp tục đẩy mạnh thực
hiện chiến lược “diễn biến hồ bình”, bạo loạn lật đổ nhằm tạo ra những nhân
tố gây phức tạp về an ninh trật tự trên địa bàn…
Những đặc điểm đó đã đặt ra cho các cấp, các ngành, các tổ chức, các
lực lượng, đặc biệt là ĐUQS các cấp phải biết khai thác phát huy thế mạnh
của vùng đất, con người, điều kiện kinh tế, chính trị, văn hố - xã hội của tỉnh
để thực hiện thắng lợi các mặt cơng tác QS, QP địa phương, góp phần giữ
vững an ninh chính trị, trật tự an tồn xã hội, tạo môi trường thuận lợi cho
phát triển kinh tế - xã hội, xây dựng tỉnh Bắc Giang thành tỉnh giàu về kinh tế,

vững mạnh về quốc phòng - an ninh.
* Đảng ủy quân sự cấp huyện ở tỉnh Bắc Giang
Quan niệm về ĐUQS cấp huyện ở tỉnh Bắc Giang
Tỉnh Bắc Giang bao gồm có 9 huyện và 1 thành phố trực thuộc tỉnh, cho
nên tương ứng với nó sẽ có 9 ĐUQS huyện và 1 ĐUQS thành phố. Các ĐUQS
huyện và ĐUQS thành phố này được gọi chung là ĐUQS cấp huyện.
Như vậy, theo quy định của Điều lệ Đảng; theo Quy định số 49-QĐ/TW
của Bộ Chính trị (khố XI) và theo cách gọi kể trên có thể quan niệm: ĐUQS
cấp huyện ở tỉnh Bắc Giang là cơ quan lãnh đạo giữa hai kỳ đại hội của
ĐBQS huyện và thành phố, là hạt nhân chính trị, trung tâm đồn kết của đảng
bộ và CQQS huyện và thành phố, đặt dưới sự lãnh đạo trực tiếp về mọi mặt
của huyện uỷ, thành ủy, đồng thời chấp hành nghị quyết của ĐUQS tỉnh về
cơng tác QS, QP địa phương, có chức năng nghiên cứu, đề xuất nội dung lãnh
12


đạo và giúp cấp ủy, chính quyền địa phương chỉ đạo, hướng dẫn, kiểm tra các
cấp, các ngành thực hiện nhiệm vụ QS, QP và chính sách hậu phương quân
đội trên địa bàn; lãnh đạo mọi mặt CQQS và các đơn vị thuộc quyền thực hiện
thắng lợi mọi nhiệm vụ do cấp ủy, chính quyền và cấp trên giao cho.
Cơ cấu tổ chức
Hiện nay, theo quy định thống nhất, các ĐUQS huyện và thành phố ở
tỉnh Bắc Giang đều có số lượng là 7 ủy viên, với 2 thành phần là thành phần
bầu cử và thành phần chỉ định. Thành phần bầu cử là những đồng chí uỷ viên
cơng tác trong ĐBQS huyện và thành phố do đại hội cùng cấp bầu. Thành phần
chỉ định là các đồng chí là bí thư và chủ tịch UBND huyện và thành phố được
ban thường vụ huyện ủy, ban thường vụ thành ủy chỉ định tham gia. Đồng chí
bí thư huyện ủy, thành ủy trực tiếp làm bí thư ĐUQS cấp huyện.
Chức năng, nhiệm vụ
Theo Quy định số 49-QĐ/TW, ĐUQS cấp huyện có hai chức năng cơ

bản đó là: Lãnh đạo mọi mặt CQQS, các đơn vị thuộc quyền; xây dựng tổ
chức đảng TSVM; xây dựng đơn vị VMTD và nghiên cứu đề xuất với huyện
uỷ, thành ủy, ĐUQS tỉnh những vấn đề liên quan đến công tác QS, QP địa
phương và CTĐ, CTCT trong công tác QS, QP địa phương.
Về nhiệm vụ, Quy định số 49-QĐ/TW khẳng định ngoài việc thực hiện
đầy đủ 5 nhiệm vụ của tổ chức cơ sở đảng, ĐUQS cấp huyện còn phải đề xuất
nội dung lãnh đạo và giúp huyện ủy, thành ủy chỉ đạo, hướng dẫn, kiểm tra
các cấp, các ngành thực hiện nhiệm vụ QS, QP và chính sách hậu phương
quân đội tại địa phương mình; lãnh đạo mọi mặt CQQS và các đơn vị thuộc
quyền thực hiện thắng lợi mọi nhiệm vụ do huyện uỷ và cấp trên giao cho.
Như vậy, cùng với chức năng lãnh đạo, ĐUQS cấp huyện cịn có chức năng
“đề đạt, hướng dẫn và theo dõi, kiểm tra kết quả thực hiện”, đó là chức năng tham
mưu cho cấp ủy, chính quyền và là chức năng đặc trưng của ĐUQS cấp huyện.
Các mối quan hệ công tác của ĐUQS cấp huyện
Với huyện uỷ, thành ủy: Là quan hệ giữa phục tùng sự lãnh đạo và lãnh đạo.
ĐUQS cấp huyện đặt dưới sự lãnh đạo trực tiếp về mọi mặt của huyện uỷ, thành ủy;
13


phải chấp hành nghiêm chỉnh mọi nghị quyết, chỉ thị của huyện uỷ, thành ủy; thường
xuyên báo cáo với huyện uỷ, thành ủy về kết quả thực hiện các nghị quyết, chỉ thị của
huyện uỷ, thành ủy; tình hình có liên quan của ĐBQS và LLVT của huyện và thành
phố. Huyện uỷ, thành ủy có trách nhiệm lãnh đạo ĐUQS cấp huyện chấp hành
nghiêm chỉnh các nghị quyết của ĐUQS tỉnh về nhiệm vụ QS, QP; xây dựng ĐBQS
TSVM. Lãnh đạo xây dựng CQQS và LLVT địa phương VMTD. Thường xuyên
lắng nghe ý kiến đề đạt của ĐUQS cấp huyện về lãnh đạo thực hiện công tác QS, QP
địa phương để kịp thời thảo luận ra nghị quyết lãnh đạo địa phương thực hiện.
Với HĐND, UBND huyện và thành phố: Là quan hệ giữa chịu sự quản lý,
điều hành và sự chỉ đạo, điều hành. ĐUQS cấp huyện phải nghiêm chỉnh chấp
hành và lãnh đạo CQQS và các đơn vị thuộc quyền chấp hành nghiêm chỉnh các

nghị quyết, chỉ thị, quyết định của HĐND, UBND huyện và thành phố về các
nhiệm vụ của địa phương; phát huy vai trò của CQQS giúp UBND huyện và
thành phố cụ thể hoá các nghị quyết, chỉ thị thành kế hoạch thực hiện và hướng
dẫn triển khai, theo dõi các cấp, các ngành thực hiện. HĐND, UBND huyện và
thành phố có trách nhiệm quản lý, điều hành, chỉ đạo cấp dưới và các ngành thực
hiện tốt công tác QS, QP địa phương; tạo điều kiện thuận lợi cho ĐUQS, CQQS
huyện và thành phố thực hiện tốt chức năng, nhiệm vụ của mình.
Với các ban của huyện uỷ, thành ủy: Là mối quan hệ giữa cấp uỷ cấp
dưới với cơ quan chức năng của cấp uỷ cấp trên. ĐUQS cấp huyện chịu sự
hướng dẫn, chỉ đạo và kiểm tra về công tác theo chức năng, nhiệm vụ của
từng ban và có trách nhiệm báo cáo tình hình có liên quan với các ban.
Với chức năng là cơ quan tham mưu của huyện uỷ, thành ủy về công tác
QS, QP, ĐUQS cấp huyện phối hợp, hiệp đồng với các ban của huyện uỷ, thành
ủy để cùng làm nhiệm vụ tham mưu theo chức năng cho huyện uỷ, thành ủy.
Trong lĩnh vực QS, QP, ĐUQS cấp huyện lãnh đạo CQQS hướng dẫn,
chỉ đạo và kiểm tra các ban thực hiện nhiệm vụ QS, QP trong cơ quan.
Với các ban, ngành của chính quyền và các đồn thể ở địa phương:
Là quan hệ phối hợp, hiệp đồng trong công tác để cùng thực hiện nghị quyết,
chỉ thị của cấp ủy, chính quyền và các cơng việc của địa phương. ĐUQS cấp
14


huyện cùng các ban, ngành của chính quyền và các đồn thể địa phương có
trách nhiệm chủ động phối hợp để thực hiện các nhiệm vụ do cấp ủy, chính
quyền địa phương giao cho. ĐUQS cấp huyện có trách nhiệm lãnh đạo
CQQS thực hiện tốt vai trò là trung tâm phối hợp, hiệp đồng trong thực hiện
công tác QS, QP địa phương.
Với ĐUQS tỉnh: Là quan hệ giữa phục tùng sự lãnh đạo và lãnh đạo. ĐUQS
cấp huyện phải chấp hành sự lãnh đạo của ĐUQS tỉnh về nhiệm vụ QS, QP.
Với Bộ CHQS tỉnh: Là quan hệ giữa chịu sự quản lý, điều hành và sự

chỉ đạo, điều hành. ĐUQS cấp huyện phải phục tùng và chấp hành mệnh lệnh
của Bộ CHQS tỉnh về mặt QS, QP.
Với Phịng Chính trị - Bộ CHQS tỉnh: Là quan hệ giữa chịu sự hướng
dẫn, chỉ đạo và kiểm tra của cấp ủy cấp dưới với cơ quan chức năng đảm
nhiệm CTĐ, CTCT của của cấp ủy cấp trên theo quy định về tổ chức đảng
trong quân đội. ĐUQS cấp huyện chịu sự hướng dẫn, chỉ đạo và kiểm tra của
Phịng Chính trị - Bộ CHQS tỉnh theo quy định.
Với người chỉ huy CQQS huyện và thành phố: Là quan hệ giữa lãnh
đạo và phục tùng sự lãnh đạo. ĐUQS cấp huyện lãnh đạo trực tiếp, người chỉ
huy CQQS phải phục tùng sự lãnh đạo của tập thể ĐUQS cấp huyện.
Với người chính trị viên CQQS huyện và thành phố: Là mối quan hệ giữa
lãnh đạo và phục tùng sự lãnh đạo, giữa cá nhân phụ trách với tập thể lãnh đạo.
Người chính trị viên phải phục tùng sự lãnh đạo của ĐUQS cấp huyện, chấp
hành nghiêm mọi nghị quyết, chủ trương của đảng uỷ, thực hiện nghiêm nguyên
tắc tập trung dân chủ, phát huy trí tuệ tập thể của đảng uỷ, tổ chức đảng.
Với đảng uỷ công an huyện: Là quan hệ phối hợp, hiệp đồng công tác
để cùng thực hiện nhiệm vụ quốc phòng - an ninh ở địa phương theo chức
năng dưới sự lãnh đạo về mọi mặt của huyện uỷ, thành ủy và sự lãnh đạo, chỉ
đạo dọc của đảng uỷ cấp trên của mỗi ngành.
Với đảng uỷ xã, phường, thị trấn (gọi chung là đảng ủy xã):
Với cương vị cùng là cấp ủy cấp dưới trực tiếp của huyện ủy, thành ủy,
quan hệ giữa ĐUQS cấp huyện với đảng ủy xã là quan hệ phối hợp công tác.
15


Với cương vị là cơ quan tham mưu của huyện ủy, thành ủy về công tác QS,
QP, quan hệ giữa ĐUQS cấp huyện với đảng ủy xã là quan hệ giữa hướng dẫn, chỉ
đạo với chịu sự hướng dẫn, chỉ đạo về chuyên ngành. ĐUQS cấp huyện “lãnh đạo
ban chỉ huy quân sự huyện tham mưu cho huyện ủy lãnh đạo, chỉ đạo và hướng
dẫn, kiểm tra đảng ủy xã lãnh đạo thực hiện nhiệm vụ quốc phòng, quân sự địa

phương và chính sách hậu phương quân đội”[39, tr.183].
* Hoạt động của ĐUQS cấp huyện ở tỉnh Bắc Giang
Quan niệm về hoạt động của ĐUQS cấp huyện ở tỉnh Bắc Giang
Theo Từ điển Tiếng Việt: “Hoạt động là tiến hành những việc làm
có quan hệ với nhau chặt chẽ nhằm một mục đích nhất định trong đời
sống xã hội” [41, tr 452]. Theo đó, hoạt động của ĐUQS cấp huyện ở tỉnh
Bắc Giang là hoạt động thực hiện chức năng, nhiệm vụ theo quy định của
Điều lệ Đảng và các cấp bộ đảng có thẩm quyền. Do đó, có thể quan
niệm: Hoạt động của ĐUQS cấp huyện ở tỉnh Bắc Giang là tổng thể
những nội dung, biện pháp chủ động của ĐUQS cấp huyện được tiến
hành dưới sự lãnh đạo, chỉ đạo của huyện uỷ, thành ủy, ĐUQS tỉnh và sự
chỉ đạo, hướng dẫn, kiểm tra của các cơ quan chức năng cấp trên nhằm
thực hiện chức năng, nhiệm vụ theo quy định.
Quan niệm trên chỉ ra:
Thứ nhất, hoạt động của ĐUQS cấp huyện ở tỉnh Bắc Giang bảo đảm cho
cơ chế lãnh đạo của Đảng đối với công tác QS, QP địa phương được vận hành
thông suốt. Hiện nay, cơ chế lãnh đạo của Đảng đối với công tác QS, QP địa
phương ở các huyện, thành phố thuộc tỉnh Bắc Giang được xác định là: Huyện ủy,
thành ủy lãnh đạo; HĐND, UBND huyện và thành phố quản lý, điều hành theo
pháp luật; các cơ quan, ban, ngành, đoàn thể chính trị - xã hội ở địa phương (nịng
cốt là Ban CHQS huyện, Ban CHQS thành phố đặt dưới sự lãnh đạo trực tiếp của
ĐUQS huyện và thành phố) làm tham mưu theo chức năng; chỉ huy trưởng Ban
CHQS huyện và thành phố chỉ huy thống nhất các lực lượng thuộc quyền.
Thứ hai, hoạt động của ĐUQS cấp huyện ở tỉnh Bắc Giang bao gồm
nhiều nội dung, nhiều hoạt động cụ thể, trong đó có các hoạt động cơ bản là:
16


Hoạt động nghiên cứu, đề xuất nội dung lãnh đạo và giúp cấp ủy, chính
quyền địa phương chỉ đạo, hướng dẫn, kiểm tra các cấp, các ngành thực hiện

nhiệm vụ QS, QP và chính sách hậu phương quân đội trên địa bàn:
Với tư cách là cơ quan tham mưu giúp cấp ủy, chính quyền địa phương
trong việc lãnh đạo, chỉ đạo, quản lý, điều hành công tác QS, QP địa phương,
ĐUQS cấp huyện phải căn cứ vào các nghị quyết, chỉ thị của Đảng ủy, Bộ
CHQS tỉnh và tình hình thực tế của địa phương để nghiên cứu xác định và đề
xuất với huyện uỷ, thành ủy chủ trương, biện pháp lãnh đạo để huyện uỷ,
thành ủy thảo luận ra nghị quyết lãnh đạo các cấp, các ngành thực hiện nhiệm
vụ QS, QP địa phương. Tiếp đó, trên cơ sở nghị quyết lãnh đạo của huyện ủy,
thành ủy, ĐUQS cấp huyện phải có trách nhiệm lãnh đạo phát huy vai trò của
CQQS giúp UBND huyện và thành phố cụ thể hoá các nghị quyết, chỉ thị
thành kế hoạch thực hiện và giúp HĐND, UBND huyện và thành phố thực
hiện tốt chức năng quản lý nhà nước về quốc phòng tại địa phương.
Ngoài ra, theo sự uỷ nhiệm của cấp ủy, chính quyền địa phương,
ĐUQS cấp huyện cịn có trách nhiệm quán triệt, hướng dẫn các cấp, các
ngành, các đoàn thể của địa phương tổ chức thực hiện thắng lợi các nghị
quyết, chỉ thị, kế hoạch của cấp ủy, chính quyền về nhiệm vụ QS, QP địa
phương; chỉ đạo CQQS giúp cấp ủy, chính quyền địa phương thực hiện tốt
cơng tác kiểm tra, kịp thời phát hiện các sai sót, bất cập để bổ sung, điều
chỉnh nghị quyết, kế hoạch bảo đảm cho nghị quyết, kế hoạch luôn bám
sát thực tế và có tính khả thi cao.
Hoạt động lãnh đạo xây dựng CQQS và các đơn vị thuộc quyền:
Với tư cách là hạt nhân lãnh đạo chính trị trong CQQS và các đơn vị
thuộc quyền, ĐUQS cấp huyện quyết định các chủ trương, biện pháp lãnh đạo
CQQS thực hiện thắng lợi các nhiệm vụ được giao; chỉ đạo, hướng dẫn, giáo dục
lực lượng dân quân tự vệ, lực lượng dự bị động viên của địa phương hoàn thành
xuất sắc các nhiệm vụ theo chức năng đã xác định. ĐUQS cấp huyện có trách
nhiệm xác định chính xác nhiệm vụ chính trị của CQQS và những trọng tâm
lãnh đạo nổi lên từng thời gian, làm cho mọi tổ chức và cá nhân trong CQQS
17

thấu suốt nhiệm vụ chính trị theo cương vị, chức trách, từ đó đề cao tinh thần
trách nhiệm, quyết tâm thực hiện tốt nhiệm vụ. Ngoài ra, ĐUQS cấp huyện cịn
có trách nhiệm lãnh đạo xây dựng đội ngũ cán bộ, đảng viên và các tổ chức
trong CQQS huyện và thành phố vững mạnh; phát huy sức mạnh tổng hợp của
toàn CQQS và các đơn vị thuộc quyền thực hiện thắng lợi nhiệm vụ chính trị,
đúng với đường lối quan điểm của Đảng, chính sách của Nhà nước, chỉ thị, nghị
quyết của huyện uỷ, thành ủy và của ĐUQS tỉnh về công tác QS, QP.
Hoạt động xây dựng ĐBQS huyện và thành phố:
Với tư cách là cơ quan lãnh đạo giữa hai kỳ đại hội của ĐBQS huyện và
thành phố, cho nên cùng với các nhiệm vụ khác, ĐUQS cấp huyện phải có
trách nhiệm lãnh đạo, chỉ đạo xây dựng ĐBQS huyện và thành phố TSVM.
ĐUQS cấp huyện phải thường xuyên quan tâm chăm lo củng cố, kiện toàn
đảng ủy, nâng cao năng lực lãnh đạo, sức chiến đấu của các cấp ủy đảng trong
ĐBQS huyện và thành phố. Xây dựng chi bộ TSVM, cải tiến và nâng cao chất
lượng sinh hoạt của chi bộ. Cùng với đó, ĐUQS cấp huyện phải thường xuyên
quan tâm chăm lo xây dựng đội ngũ đảng viên; xây dựng phong cách lãnh đạo
và lề lối làm việc khoa học; chấp hành nghiêm các nguyên tắc tổ chức và sinh
hoạt của Đảng; nâng cao chất lượng công tác kiểm tra, giám sát và thi hành kỷ
luật Đảng trong ĐBQS huyện và thành phố. Thường xuyên gắn xây dựng
ĐBQS TSVM với xây dựng CQQS VMTD…
Đặc điểm hoạt động của ĐUQS cấp huyện ở tỉnh Bắc Giang
Một là, hoạt động của ĐUQS cấp huyện ở tỉnh Bắc Giang vừa đặt dưới
sự lãnh đạo, chỉ đạo trực tiếp về mọi mặt của cấp ủy, chính quyền địa phương
vừa chịu sự lãnh đạo, chỉ đạo về mặt QS, QP của Đảng ủy, Bộ CHQS tỉnh và
sự chỉ đạo, hướng dẫn, kiểm tra của các cơ quan chức năng cấp trên. Vì vậy,
phải thường xuyên củng cố, tăng cường sự lãnh đạo, chỉ đạo trực tiếp về mọi
mặt của cấp ủy, chính quyền địa phương; sự lãnh đạo, chỉ đạo về mặt QS, QP
của Đảng ủy, Bộ CHQS tỉnh và sự chỉ đạo, hướng dẫn, kiểm tra của các cơ
quan chức năng cấp trên, đặc biệt là của Phịng Chính trị - Bộ CHQS tỉnh đối

với quá trình hoạt động của ĐUQS cấp huyện.
18


Hai là, hoạt động của ĐUQS cấp huyện ở tỉnh Bắc Giang rất phong phú,
đa dạng và phức tạp, có liên quan đến nhiều thành phần, lực lượng, cả cấp uỷ,
chính quyền, các cơ quan, ban, ngành, đồn thể, LLVT và mọi người dân địa
phương, với nhiều lứa tuổi, dân tộc, tơn giáo, tín ngưỡng khác nhau, trình độ
dân trí, điều kiện kinh tế - xã hội không đều nhau và cịn nhiều khó khăn… Do
đó, q trình hoạt động của ĐUQS cấp huyện đòi hỏi phải nắm chắc đặc điểm
đối tượng, địa bàn để có những nội dung, biện pháp tiến hành phù hợp.
Ba là, hoạt động của ĐUQS cấp huyện ở tỉnh Bắc Giang có mối liên hệ
và gắn bó chặt chẽ với các lĩnh vực, các mặt cơng khác của địa phương. Vì
vậy, q trình hoạt động của ĐUQS cấp huyện địi hỏi phải bao qt tồn diện
và phối hợp chặt chẽ mọi hoạt động QS, QP với các lĩnh vực công tác khác để
thực hiện tốt chức năng, nhiệm vụ.
Bốn là, hoạt động của ĐUQS cấp huyện ở tỉnh Bắc Giang hiện nay
được tiến hành trong điều kiện thời bình, với nền kinh tế thị trường và gắn
với cuộc đấu tranh phịng chống “diễn biến hồ bình” bạo loạn lật đổ của
các thế lực thù địch. Do đó, mọi hoạt động của ĐUQS cấp huyện ở tỉnh Bắc
Giang hiện nay phải kiên quyết đấu tranh chống lại các biểu hiện tiêu cực từ
mặt trái của nền kinh tế thị trường; đồng thời phải hướng vào và ra sức xây
dựng, củng cố nền quốc phịng tồn dân, xây dựng LLVT của huyện và thành
phố vững mạnh nhằm mục tiêu giữ vững sự ổn định chính trị và chuẩn bị mọi
mặt để địa phương có đủ sức mạnh QS, QP sẵn sàng đối phó có hiệu quả với
mọi tình huống xảy ra; bảo vệ vững chắc địa bàn, góp phần bảo vệ chủ quyền
an ninh quốc gia trong thế trận phòng thủ bảo vệ vững chắc của Tổ quốc.
1.1.2. Chất lượng hoạt động của đảng ủy quân sự cấp huyện và quan niệm về
nâng cao chất lượng hoạt động của đảng ủy quân sự cấp huyện ở tỉnh Bắc Giang
* Chất lượng hoạt động của ĐUQS cấp huyện ở tỉnh Bắc Giang

Quan niệm về chất lượng hoạt động của ĐUQS cấp huyện ở tỉnh Bắc Giang
Chất lượng là một phạm trù được sử dụng rộng rãi trong đời sống và
hoạt động xã hội. Mỗi ngành khoa học, mỗi lĩnh vực có cách tiếp cận và

19


quan niệm khác nhau về phạm trù “chất lượng”. Theo Đại từ điển Tiếng
Việt: “Chất lượng là cái tạo nên phẩm chất, giá trị của một con người, một
sự vật, một sự việc” [6, tr.331].
Mỗi sự vật, hiện tượng đều tồn tại bao gồm nhiều yếu tố, nhiều bộ
phận, nhiều q trình hợp thành, giữa chúng có mối quan hệ biện chứng với
nhau. Vì vậy, chất lượng của mỗi sự vật, hiện tượng phải là tổng hợp chất
lượng của các bộ phận, các yếu tố, các quá trình cấu thành sự vật, hiện tượng
đó. Mặt khác, trong đời sống xã hội, khi xem xét các sự vật hiện tượng phải
đặt trong mối quan hệ với nhu cầu của đời sống xã hội. Nếu sự vật, hiện
tượng đáp ứng được các yêu cầu của đời sống xã hội thì sự vật, hiện tượng đó
được coi là có giá trị, có chất lượng.
Hoạt động của ĐUQS cấp huyện ở tỉnh Bắc Giang là hoạt động thực
hiện chức năng, nhiệm vụ, đó là hoạt động tự giác, có mục đích, có tổ
chức chặt chẽ, bao gồm nhiều nội dung, nhiều hoạt động cụ thể khác
nhau. Mỗi nội dung, mỗi hoạt động cụ thể đều có một chất lượng riêng và
đều bắt nguồn từ chủ thể hoạt động là ĐUQS cấp huyện. Do đó, khi khi
xem xét, phân tích đánh giá chất lượng hoạt động của ĐUQS cấp huyện
không chỉ xem xét chất lượng các nội dung, các hoạt động cụ thể của
ĐUQS cấp huyện mà cịn phải phân tích, đánh giá chất lượng của đảng ủy
với tư cách là chủ thể các hoạt động ấy.
Theo cách tiếp cận trên có thể quan niệm: Chất lượng hoạt động
của ĐUQS cấp huyện ở tỉnh Bắc Giang là tổng hoà giá trị của
các yếu tố, các bộ phận hợp thành hoạt động của ĐUQS cấp

huyện, được tạo nên bởi phẩm chất và năng lực của chủ thể,
thơng qua những nội dung, hình thức, biện pháp, các khâu,
các bước hoạt động; được biểu hiện tập trung ở kết quả thực
hiện chức năng, nhiệm vụ của ĐUQS cấp huyện.
Từ quan niệm có thể hiểu:

20


Chất lượng hoạt động của ĐUQS cấp huyện ở tỉnh Bắc Giang được thể
hiện ở chất lượng các yếu tố, các bộ phận, các nội dung, biện pháp, các khâu, các
bước trong hoạt động thực hiện chức năng, nhiệm vụ của ĐUQS cấp huyện.
Yếu tố quyết định chất lượng hoạt động của ĐUQS cấp huyện ở tỉnh Bắc
Giang là phẩm chất và năng lực của các thành viên trong ĐUQS cấp huyện, gắn
liền với sự lãnh đạo, chỉ đạo của cấp ủy, chính quyền địa phương; của Đảng ủy,
Bộ CHQS tỉnh và của Phịng Chính trị - Bộ CHQS tỉnh.
Chất lượng hoạt động của ĐUQS cấp huyện ở tỉnh Bắc Giang được biểu
hiện tập trung ở kết quả tham mưu, đề xuất nội dung lãnh đạo và giúp cấp ủy,
chính quyền địa phương chỉ đạo, hướng dẫn, kiểm tra các cấp, các ngành thực
hiện nhiệm vụ QS, QP và chính sách hậu phương quân đội trên địa bàn và kết
quả lãnh đạo mọi mặt CQQS và các đơn vị thuộc quyền thực hiện các nhiệm vụ
do cấp ủy, chính quyền và cấp trên giao cho.
Những yếu tố cơ bản quy định chất lượng hoạt động của ĐUQS cấp
huyện ở tỉnh Bắc Giang
Một là, phẩm chất, năng lực, phương pháp tác phong công tác của các ủy viên
Đội ngũ cấp ủy viên ĐUQS cấp huyện là những người trực tiếp tiến hành
các hoạt động của đảng ủy theo chức trách, nhiệm vụ được phân cơng. Do đó,
chất lượng hoạt động của ĐUQS cấp huyện phụ thuộc quyết định vào chất lượng
của đội ngũ cấp ủy viên. Nếu đội ngũ cấp ủy viên có phẩm tốt, trách nhiệm cao,
có năng lực và phương pháp, tác phong công tác tốt, hoạt động của đảng ủy sẽ

có cơ sở, điều kiện được nâng cao. Ngược lại, nếu các ủy viên của đảng ủy cịn
có hạn chế về phẩm chất, năng lực thì chất lượng hoạt động của đảng ủy sẽ
không cao, đảng ủy không thể hoàn thành được chức năng, nhiệm vụ.
Hai là, sự lãnh đạo, chỉ đạo, quản lý, điều hành và hướng dẫn của cấp trên
Trong quá trình thực hiện chức trách, nhiệm vụ, ĐUQS cấp huyện vừa
chịu sự lãnh đạo, chỉ đạo trực tiếp về mọi mặt của cấp ủy, chính quyền địa
phương, vừa chịu sự lãnh đạo, chỉ đạo về mặt QS, QP của Đảng ủy, Bộ CHQS
tỉnh và sự chỉ đạo, hướng dẫn, kiểm tra về mặt CTĐ, CTCT của Phịng Chính
21


trị - Bộ CHQS tỉnh. Sự lãnh đạo, chỉ đạo và hướng dẫn đó chính là cơ sở bảo
đảm cho hoạt động của ĐUQS cấp huyện luôn đúng hướng, đạt được chất
lượng và hiệu quả.
Ba là, nhận thức, trách nhiệm của các cấp, các ngành, LLVT và nhân
dân địa phương đối với công tác xây dựng ĐUQS cấp huyện và thực hiện
nhiệm vụ QS, QP địa phương
Các cơ quan, ban, ngành, đoàn thể, LLVT và nhân dân địa phương là
lực lượng trực tiếp quán triệt, tổ chức thực hiện các nghị quyết của huyện
ủy, thành ủy và ĐUQS cấp huyện về nhiệm vụ QS, QP địa phương. Họ
cũng là những tổ chức, lực lượng thường xuyên tham gia giám sát, đóng
góp ý kiến phê bình đối với tập thể đảng ủy và từng đảng ủy viên… Do đó,
nhận thức, trách nhiệm của họ đối với công tác xây dựng đảng ủy và nhiệm
vụ cơng tác QS, QP địa phương có ảnh hưởng không nhỏ đến chất lượng
hoạt động của ĐUQS cấp huyện. Nếu họ có nhận thức tốt, trách nhiệm cao
thì hoạt động của ĐUQS cấp huyện có điều kiện hoàn thành tốt chức năng,
nhiệm vụ. Ngược lại, nếu họ nhận thức không đúng đắn, đầy đủ, thiếu tinh
thần trách nhiệm trong tham gia xây dựng đảng ủy và thực hiện nhiệm vụ
QS, QP địa phương thì hoạt động của ĐUQS cấp huyện khó có thể hồn
thành tốt chức năng, nhiệm vụ.

Bốn là, điều kiện kinh tế, văn hóa - xã hội của địa phương
Kết quả thực hiện nhiệm vụ công tác QS, QP địa phương phụ thuộc rất lớn
vào điều kiện kinh tế, văn hóa - xã hội của địa phương. Bởi vì, điều kiện về kinh
tế, văn hóa - xã hội là cơ sở, tiền đề, là nguồn lực vật chất, tinh thần để thực hiện
các nội dung công tác QS, QP địa phương. Nếu ở đâu, địa phương nào, đời sống
kinh tế, văn hóa - xã hội có sự phát triển thì ở đó, địa phương đó cơng tác QS, QP
địa phương có điều kiện để phát triển, hoạt động của ĐUQS địa phương có điều
kiện hồn thành tốt chức năng, nhiệm vụ. Ngược lại, nếu ở đâu, địa phương nào,
đời sống kinh tế, văn hóa - xã hội cịn khó khăn thì ở đó, địa phương đó việc thực
hiện các nội dung của cơng tác QS, QP địa phương gặp rất nhiều khó khăn, hoạt
động của ĐUQS địa phương khó hồn thành tốt chức năng, nhiệm vụ.
22


Tiêu chí đánh giá chất lượng hoạt động của ĐUQS cấp huyện ở tỉnh Bắc Giang
Đánh giá chất lượng hoạt động của ĐUQS cấp huyện ở tỉnh Bắc
Giang cần dựa vào các tiêu chí cơ bản sau đây:
Một là, nhận thức, trách nhiệm của các tổ chức, các lực lượng đối với
hoạt động của ĐUQS cấp huyện:
Nhận thức, trách nhiệm của chủ thể tiến hành hoạt động và kết quả hoạt
động thực tiễn của họ có mối quan hệ hữu cơ với nhau. Trong mối quan hệ ấy,
nhận thức, trách nhiệm của chủ thể giữ vai trò quyết định. Chủ thể có nhận
thức đúng, trách nhiệm cao thì sẽ đạt được kết quả cao trong hoạt động.
Ngược lại, chủ thể nhận thức khơng đầy đủ, trách nhiệm thấp thì kết quả hoạt
động khơng cao. Vì vậy, đánh giá chất lượng hoạt động của ĐUQS cấp huyện
phải đánh giá đúng tình hình nhận thức, trách nhiệm của các tổ chức, các lực
lượng đối với hoạt động của ĐUQS cấp huyện.
Nhận thức, trách nhiệm của các tổ chức, lực lượng đối với hoạt động của
ĐUQS cấp huyện được thể hiện ở việc quán triệt chủ trương, biện pháp lãnh đạo
của cấp uỷ cấp trên; ở tinh thần tích cực, chủ động trong thực hiện chức năng,

nhiệm vụ của tập thể đảng ủy và của từng đảng uỷ viên; ở vai trò, trách nhiệm
trong lãnh đạo, chỉ đạo, hướng dẫn của ĐUQS tỉnh, các huyện ủy, thành ủy, Phịng
Chính trị - Bộ CHQS tỉnh, các ban chức năng của địa phương; ở trách nhiệm và
khả năng tham gia của các cơ quan, ban, ngành, đoàn thể, các cơ quan, đơn vị và
đội ngũ cán bộ, đảng viên thuộc CQQS huyện và thành phố...
Hai là, chất lượng các hoạt động cụ thể của ĐUQS cấp huyện:
Thực hiện chức năng, nhiệm vụ được giao, ĐUQS cấp huyện ở tỉnh
Bắc Giang phải tiến hành đồng thời nhiều hoạt động. Chất lượng các hoạt
động cụ thể đó chính là tiêu chí để xem xét đánh giá chất lượng hoạt động
ĐUQS cấp huyện. Vì vậy, đánh giá chất lượng hoạt động của ĐUQS cấp
huyện ở tỉnh Bắc Giang không thể bỏ qua việc đánh giá chất lượng các mặt
hoạt động cụ thể của ĐUQS cấp huyện.
Đánh giá chất lượng hoạt động của ĐUQS cấp huyện ở tỉnh Bắc Giang
cần tập trung vào đánh giá chất lượng những hoạt động chủ yếu sau:
Hoạt động tham mưu, đề xuất:

23


Tham mưu, đề xuất với cấp ủy, chính quyền địa phương về nhiệm vụ công
tác QS, QP địa phương là chức năng đặc trưng, hoạt động chủ yếu của các ĐUQS
cấp huyện. Vì vậy, chất lượng hoạt động tham mưu, đề xuất là một tiêu chí quan
trọng để xem xét, đánh giá chất lượng hoạt động của ĐUQS cấp huyện.
Chất lượng hoạt động tham mưu, đề xuất của ĐUQS cấp huyện được thể
hiện ở chỗ: nội dung tham mưu đề xuất phải đúng, trúng, kịp thời và có tính khả
thi cao, mang lại hiệu quả thiết thực. Từng nội dung tham mưu phải có cơ sở
khoa học, cơ sở thực tiễn vững chắc, đúng với đường lối, chủ trương, chính sách
của Đảng và Nhà nước, đúng với định hướng lãnh đạo, chỉ đạo của Đảng uỷ, Bộ
CHQS tỉnh và phải phù hợp với tình hình địa phương… Mặt khác, nội dung
tham mưu, đề xuất của ĐUQS cấp huyện còn đòi hỏi vừa phải bảo đảm tính tồn

diện, vừa phải có tính trọng tâm, trọng điểm, nâng cao hiệu quả việc ra các quyết
định và tổ chức thực hiện các quyết định của cấp ủy, chính quyền địa phương,
đáp ứng với yêu cầu thực hiện nhiệm vụ công tác QS, QP ở địa phương.
Hoạt động lãnh đạo CQQS và các đơn vị thuộc quyền:
Lãnh đạo mọi mặt đối với CQQS và các đơn vị thuộc quyền là hoạt động
quan trọng và là chức năng, nhiệm vụ cơ bản của ĐUQS cấp huyện. Vì vậy,
chất lượng hoạt động này cũng là một tiêu chí cơ bản để đánh giá chất lượng
hoạt động chung của ĐUQS cấp huyện. Chất lượng hoạt động lãnh đạo của
ĐUQS cấp huyện đối với CQQS và các đơn vị thuộc quyền được thể hiện ở kết
quả xây dựng cơ quan, đơn vị VMTD; kết quả huấn luyện, chiến đấu, công
tác… của CQQS và các đơn vị thuộc quyền…
Hoạt động xây dựng ĐBQS huyện và thành phố:
Lãnh đạo xây dựng ĐBQS huyện và thành phố TSVM là hoạt động
thường xuyên, nhiệm vụ quan trọng của ĐUQS cấp huyện. Vì vậy, chất hoạt
động này cũng là một tiêu chí để xem xét, đánh giá chất lượng hoạt động chung
của ĐUQS cấp huyện. Chất lượng xây dựng ĐBQS huyện và thành phố được
thể hiện ở kết quả xây dựng ĐBQS TSVM gắn với xây dựng CQQS VMTD; ở
kết quả công tác phát triển đội ngũ đảng viên; kết quả công tác kiểm tra, giám sát
và thi hành kỷ luật Đảng; ở việc xây dựng và thực hiện quy chế làm việc, thực

24


hiện chế độ tự phê bình, phê bình và nguyên tắc tập trung dân chủ trong tổ chức
sinh hoạt và hoạt động của đảng bộ và ĐUQS cấp huyện…
Ba là, kết quả thực hiện nhiệm vụ công tác QS, QP ở địa phương
ĐUQS cấp huyện ở tỉnh Bắc Giang là cơ quan lãnh đạo giữa hai kỳ đại
hội của ĐBQS huyện và thành phố, là hạt nhân chính trị, trung tâm đoàn kết
của đảng bộ và CQQS huyện và thành phố, có chức năng tham mưu, đề xuất
giúp cấp ủy, chính quyền địa phương lãnh đạo, chỉ đạo thực hiện thắng lợi công

tác QS, QP địa phương trên địa bàn và lãnh đạo, chỉ đạo CQQS và các đơn vị
thuộc quyền hồn thành mọi nhiệm vụ được giao. Do đó, kết quả thực hiện
nhiệm vụ công tác QS, QP ở địa phương phụ thuộc rất lớn vào chất lượng
hoạt động của ĐUQS cấp huyện. Hoạt động của ĐUQS cấp huyện có chất
lượng tốt thì cơng tác QS, QP ở địa phương sẽ đạt được kết quả cao. Ngược
lại, hoạt động của ĐUQS cấp huyện chất lượng thấp thì kết quả công tác QS,
QP ở địa phương không cao, không đạt được mục tiêu, yêu cầu, nhiệm vụ đề
ra. Điều này cho thấy, kết quả thực hiện nhiệm vụ công tác QS, QP ở địa
phương cũng là một tiêu chí cơ bản để đánh giá chất lượng hoạt động của
ĐUQS cấp huyện.
Kết quả thực hiện nhiệm vụ công tác QS, QP địa phương được thể hiện ở
kết quả công tác giáo dục quốc phòng - an ninh; kết quả xây dựng và hoạt động
của KVPT; kết quả thực hiện công tác tuyển quân và tuyển sinh quân sự; kết quả
xây dựng và huấn luyện lực lượng dự bị động viên và dân quân tự vệ; kết quả
thực hiện chính sách quốc phịng và chính sách hậu phương qn đội…
Trên đây là ba tiêu chí cơ bản để đánh giá chất lượng hoạt động của ĐUQS
cấp huyện ở tỉnh Bắc Giang. Việc đánh giá chính xác chất lượng hoạt động của
ĐUQS cấp huyện ở tỉnh Bắc Giang là một vấn đề khó khăn, phức tạp, địi hỏi phải
có phương pháp khoa học, xem xét khách quan, toàn diện, lịch sử cụ thể các hoạt
động, các mặt công tác của ĐUQS cấp huyện, gắn với nhiệm vu chính trị, điều
kiện, hồn cảnh, mơi trường cụ thể của địa phương, tránh phiến diện, chủ quan.
* Quan niệm về nâng cao chất lượng hoạt động của ĐUQS cấp
huyện ở tỉnh Bắc Giang
25