Giao an Toan 10 soan 4 cot

Bạn đang xem bản rút gọn của tài liệu. Xem và tải ngay bản đầy đủ của tài liệu tại đây (1.14 MB, 120 trang )

(1)Giaùo aùn Đại Số 10 chuẩn. Cấn Văn Thắm Ngày soạn: 20/8/2012 Tieát daïy: 01. 1. Chương I: MỆNH ĐỀ – TẬP HỢP Bàøi 1: MỆNH ĐỀ. I. MUÏC TIEÂU: Kiến thức: – Nắm vững các khái niệm mệnh đề, MĐ phủ định, kéo theo, hai MĐ tương đương, các điều kiện cần, đủ, cần và đủ. – Biết khái niệm MĐ chứa biến. Kó naêng: – Bieát laäp MÑ phuû ñònh cuûa 1 MÑ, MÑ keùo theo vaø MÑ töông ñöông. – Biết sử dụng các kí hiệu ,  trong các suy luận toán học. Thái độ: – Rèn luyện tính tự giác, tích cực trong học tập. – Tư duy các vấn đề của toán học một cách lôgic và hệ thống. II. CHUAÅN BÒ: Giáo viên: Giáo án, phiếu học tập. Một số kiến thức mà HS đã học ở lớp dưới. Học sinh: SGK, vở ghi. Ôn tập một số kiến thức đã học ở lớp dưới. III. HOẠT ĐỘNG DẠY HỌC: 1. Ổn định tổ chức: Kiểm tra sĩ số lớp.. 2. Giảng bài mới:. TL. Hoạt động của Giáo viên Hoạt động của Học sinh Noäi dung Hoạt động 1: Tìm hiểu khái niệm Mệnh đề, Mệnh đề chứa biến  GV đưa ra một số câu và cho  HS thực hiện yêu cầu. I. Mệnh đề. Mệnh đề chứa 25’ HS xeùt tính Ñ–S cuûa caùc caâu bieán. đó. 1. Mệnh đề. a) “Phan–xi–paêng laø ngoïn nuùi a) Ñ – Một mệnh đề là một câu cao nhaát Vieät Nam.” khẳng định đúng hoặc sai. 2 b) S – Một mệnh đề không thể vừa b) “  < 9,86” đúng vừa sai. c) khoâng bieát c) “Hôm nay trời đẹp quá!”  Cho các nhóm nêu một số  Các nhóm thực hiện yêu caâu. Xeùt xem caâu naøo laø meänh caàu. đề và tính Đ–S của các mệnh đề.  Xeùt tính Ñ–S cuûa caùc caâu: d) “n chia heát cho 3” e) “2 + n = 5” –> mệnh đề chứa biến.  Cho caùc nhoùm neâu moät soá mệnh đề chứa biến (hằng đẳng thức, …).. 2. Mệnh đề chứa biến..  Tính Ñ–S phuï thuoäc vaøo Mệnh đề chứa biến là một câu giaù trò cuûa n. chứa biến, với mỗi giá trị của biến thuộc một tập nào đó, ta được một mệnh đề.  Các nhóm thực hiện yêu caàu.. 1.

(2) Giaùo aùn Đại Số 10 chuẩn. Cấn Văn Thắm. 2. Hoạt động 2: Tìm hiểu mệnh đề phủ định của một mệnh đề  GV đưa ra một số cặp mệnh  HS trả lời tính Đ–S của các II. Phủ định của 1 mệnh đề. 20’ đề phủ định nhau để cho HS mệnh đề. Kí hiệu mệnh đề phủ định của nhaän xeùt veà tính Ñ–S. mệnh đề P là P . a) P: “3 laø moät soá nguyeân toá” P đúng khi P sai P : “3 khoâng phaûi laø soá ngtoá” P sai khi P đúng b) Q: “7 khoâng chia heát cho 5” Q : “7 chia heát cho 5”  Các nhóm thực hiện yêu  Cho caùc nhoùm neâu moät soá caàu. mệnh đề và lập mệnh đề phủ ñònh. 3. BAØI TAÄP VEÀ NHAØ:  Baøi 1, 2, 3 SGK. Ngày soạn: 20/8/2012. 2.

(3) Giaùo aùn Đại Số 10 chuẩn. Cấn Văn Thắm Tieát daïy: 02. 3. Bàøi 1: MỆNH ĐỀ(TT). I. MUÏC TIEÂU: Kiến thức: – Nắm vững các khái niệm mệnh đề, MĐ phủ định, kéo theo, hai MĐ tương đương, các điều kiện cần, đủ, cần và đủ. – Biết khái niệm MĐ chứa biến. Kó naêng: – Bieát laäp MÑ phuû ñònh cuûa 1 MÑ, MÑ keùo theo vaø MÑ töông ñöông. – Biết sử dụng các kí hiệu ,  trong các suy luận toán học. Thái độ: – Rèn luyện tính tự giác, tích cực trong học tập. – Tư duy các vấn đề của toán học một cách lôgic và hệ thống. II. CHUAÅN BÒ: Giáo viên: Giáo án, phiếu học tập. Một số kiến thức mà HS đã học ở lớp dưới. Học sinh: SGK, vở ghi. Ôn tập một số kiến thức đã học ở lớp dưới. III. HOẠT ĐỘNG DẠY HỌC: 1. Ổn định tổ chức: Kiểm tra sĩ số lớp. 2. Kieåm tra baøi cuõ:. 3. Giảng bài mới:. TL. Hoạt động của Giáo viên Hoạt động của Học sinh Noäi dung Hoạt động 1: Tìm hiểu khái niệm mệnh đề kéo theo  GV đưa ra một số mệnh đề III. Mệnh đề kéo theo. 15’ được phát biểu dưới dạng “Nếu Cho 2 mệnh đề P và Q. Mệnh P thì Q”. đề “Nếu P thì Q” đgl mệnh đề keùo theo, vaø kí hieäu P  Q. a) “Neáu n laø soá chaün thì n chia heát cho 2.” Mệnh đề P  Q chỉ sai khi P b) “Nếu tứ giác ABCD là hbh đúng và Q sai. thì nó có các cặp cạnh đối song song.”  Cho các nhóm nêu một số VD  Các nhóm thực hiện yêu Các định lí toán học là những mệnh đề đúng và thường có về mệnh đề kéo theo. caàu. dạng P  Q. Khi đó, ta nói: + Cho P, Q. Laäp P  Q. P laø giaû thieát, Q laø keát luaän. + Cho P  Q. Tìm P, Q. P là điều kiện đủ để có Q.  Cho các nhóm phát biểu một  Các nhóm thực hiện yêu Q là điều kiện cần để có P. số định lí dưới dạng điều kiện cầu. cần, điều kiện đủ.. Hoạt động 2: Tìm hiểu khái niệm mệnh đề đảo – hai mệnh đề tương đương  Dẫn dắt từ KTBC, QP đgl IV. Mệnh đề đảo – hai mệnh 10’ mệnh đề đảo của PQ. đề tương đương.  Cho các nhóm nêu một số  Các nhóm thực hiện yêu  Mệnh đề QP đgl mệnh đề mệnh đề và lập mệnh đề đảo cầu. đảo của mệnh đề PQ.  Nếu cả hai mệnh đề PQ và cuûa chuùng, roài xeùt tính Ñ–S cuûa. 3.

(4) Giaùo aùn Đại Số 10 chuẩn. Cấn Văn Thắm các mệnh đề đó.. 4. QP đều đúng ta nói P và Q là hai mệnh đề tương đương. Kí hieäu: PQ Đọc là: P tương đương Q hoặc P là đk cần và đủ để có Q  Các nhóm thực hiện yêu hoặc P khi và chỉ khi Q. caàu..  Trong các mệnh đề vừa lập, tìm các cặp PQ, QP đều đúng. Từ đó dẫn đến khái niệm hai mệnh đề tương đương.  Cho caùc nhoùm tìm caùc caëp mệnh đề tương đương và phát bieåu chuùng baèng nhieàu caùch khaùc nhau. Hoạt động 3: Tìm hiểu các kí hiệu  và   GV đưa ra một số mệnh đề có V. Kí hieäu  vaø . 10’ sử dụng các lượng hoá: , . : với mọi. : toàn taïi, coù moät. a) “Bình phöông cuûa moïi soá thực đều lớn hơn hoặc bằng 0”. –> xR: x2 ≥ 0 b) “Coù moät soá nguyeân nhoû hôn 0”. –> n  Z: n < 0.  Cho các nhóm phát biểu các  Các nhóm thực hiện yêu mệnh đề có sử dụng các lượng cầu. hoá: , . (Phát biểu bằng lời vaø vieát baèng kí hieäu) Hoạt động 4: Mệnh đề phủ định của các mệnh đề có chứa kí hiệu ,   GV đưa ra các mệnh đề có  x  X,P(x) x  X,P(x) 7' chứa các kí hiệu , . Hướng  x  X,P(x) x  X,P(x) dẫn HS lập các mệnh đề phủ ñònh. a) A: “xR: x2 ≥ 0” –> A : “x  R: x2 < 0”. b) B: “n  Z: n < 0” –> B : “n  Z: n ≥ 0”.  Các nhóm thực hiện yêu  Cho caùc nhoùm phaùt bieåu caùc caàu. mệnh đề có chứa các kí hiệu , , rồi lập các mệnh đề phủ ñònh cuûa chuùng. Hoạt động 5: Củng cố  Nhaán maïnh caùc khaùi nieäm: 3’ – Mệnh đề, MĐ phủ định. – Mệnh đề kéo theo. – Hai mệnh đề tương đương. – MĐ có chứa kí hiệu , .  Cho các nhóm nêu VD về mệnh đề, không phải mđ, phủ định một mđ, mệnh đề kéo theo. Ngày soạn: 20/8/2012 Chương I: MỆNH ĐỀ – TẬP HỢP Tieát daïy: 03 Bàøi 1: LUYỆN TẬP MỆNH ĐỀ. 4.

(5) Giaùo aùn Đại Số 10 chuẩn. Cấn Văn Thắm. 5. I. MUÏC TIEÂU: Kiến thức:  Củng cố các khái niệm: mệnh đề, mệnh đề phủ định, mệnh đề kéo theo, hai mệnh đề töông ñöông. Kó naêng:  Biết cách xét tính Đ–S của một mệnh đề, lập mệnh đề phủ định.  Biết sử dụng các điều kiện cần, đủ, cần và đủ.  Biết sử dụng các kí hiệu , . Thái độ:  Hình thành cho HS khả năng suy luận có lí, khả năng tiếp nhận, biểu đạt các vấn đề một caùch chính xaùc. II. CHUAÅN BÒ: Giaùo vieân: Giaùo aùn, phieáu hoïc taäp. Học sinh: SGK, vở ghi. Làm bài tập về nhà. III. HOẠT ĐỘNG DẠY HỌC: 1. Ổn định tổ chức: Kiểm tra sĩ số lớp. 2. Kieåm tra baøi cuõ: (Loàng vaøo quaù trình luyeän taäp) 3. Giảng bài mới: TL Hoạt động của Giáo viên Hoạt động của Học sinh Noäi dung Hoạt động 1: Xét tính Đ–S của một mệnh đề, lập mệnh đề phủ định H1. Thế nào là mệnh đề, Đ1. 1. Trong caùc caâu sau, caâu naøo – mệnh đề: a, d. mệnh đề chứa biến? là mệnh đề, mệnh đề chứa 10’ – mệnh đề chứa biến: b, c. bieán? a) 3 + 2 = 7 b) 4 + x = 3 c) x + y > 1 d) 2 – 5 < 0 H2. Nêu cách lập mệnh đề Đ2. Từ P, phát biểu “không 2. Xét tính Đ–S của mỗi mệnh phủ định của một mệnh đề P? P” đề sau và phát biểu mệnh đề a) 1794 khoâng chia heát cho 3 phuû ñònh cuûa noù? 2 b) laø moät soá voâ tæ a) 1794 chia heát cho 3 c)  ≥ 3,15 d)  125 > 0. b) 2 là một số hữu tỉ c)  < 3,15 d)  125 ≤ 0. Hoạt động 2: Luyện kĩ năng phát biểu mệnh đề bằng cách sử dụng điều kiện cần, đủ. 5.

(6) Giaùo aùn Đại Số 10 chuẩn. Cấn Văn Thắm. H1. Nêu cách xét tính Đ–S Đ1. Chỉ xét P đúng. Khi đó: của mệnh đề PQ? – Q đúng thì P  Q đúng. 15’ – Q sai thì P  Q sai.. 6. 3. Cho các mệnh đề kéo theo: A: Neáu a vaø b cuøng chia heát cho c thì a + b chia heát cho c (a, b, c  Z). B: Caùc soá nguyeân coù taän cuøng H2. Chæ ra “ñieàu kieän caàn”, Ñ2. bằng 0 đều chia hết cho 5. “điều kiện đủ” trong mệnh đề – P là điều kiện đủ để có Q. – Q là điều kiện cần để có P. C: Tam giác cân có hai trung P  Q? tuyeán baèng nhau. D: Hai tam giaùc baèng nhau coù dieän tích baèng nhau. a) Hãy phát biểu mệnh đề đảo của các mệnh đề trên. b) Phát biểu các mệnh đề trên, bằng cách sử dụng khái niệm “điều kiện đủ”. c) Phát biểu các mệnh đề trên, bằng cách sử dụng khái nieäm “ñieàu kieän caàn”. H3. Khi nào hai mệnh đề P và Đ3. Cả hai mệnh đề P  Q và 4. Phát biểu các mệnh đề sau, bằng cách sử dụng khái niệm Q  P đều đúng. Q töông ñöông? “điều kiện cần và đủ” a) Một số có tổng các chữ số chia heát cho 9 thì chia heát cho 9 và ngược lại. b) Moät hình bình haønh coù caùc đường chéo vuông góc là một hình thoi và ngược lại. c) Phöông trình baäc hai coù hai nghieäm phaân bieät khi vaø chæ khi biệt thức của nó dương. Hoạt động 3: Luyện kĩ năng sử dụng các kí hiệu ,  H. Haõy cho bieát khi naøo duøng Ñ. 5. Dùng kí hiệu ,  để viết 13’ kí hieäu , khi naøo duøng kí – : moïi, taát caû. các mệnh đề sau: – : toàn taïi, coù moät. hieäu ? a) Mọi số nhân với 1 đều a) x  R: x.1 = 1. baèng chính noù. b) x  R: x + x = 0. b) Có một số cộng với chính c) x  R: x + (–x) = 0. noù baèng 0. c) Mọi số cộng với số đối của nó đều bằng 0. Lập mệnh đề phủ định? Hoạt động 4: Củng cố Nhaán maïnh: 5’ – Caùch vaän duïng caùc khaùi niệm về mệnh đề. – Coù nhieàu caùch phaùt bieåu. 6.

(7) Giaùo aùn Đại Số 10 chuẩn. Cấn Văn Thắm. 7. mệnh đề khác nhau. 4. BAØI TAÄP VEÀ NHAØ:  Làm các bài tập còn lại. Đọc trước bài “Tập hợp” Ngày soạn: 3/9/2012 Tieát daïy: 04. Chương I: MỆNH ĐỀ – TẬP HỢP Bàøi 2: TẬP HỢP. I. MUÏC TIEÂU: Kiến thức:  Nắm vững các khái niệm tập hợp, phần tử, tập con, hai tập hợp bằng nhau. Kó naêng:  Biết cách diễn đạt các khái niệm bằng ngôn ngữ mệnh đề.  Biết cách xác định một tập hợp bằng cách liệt kê các phần tử hoặc chỉ ra tính chất đặc tröng. Thái độ:  Luyện tư duy lôgic, diễn đạt các vấn đề một cách chính xác. II. CHUAÅN BÒ: Giaùo vieân: Giaùo aùn, phieáu hoïc taäp. Học sinh: SGK, vở ghi. Ôn tập các kiến thức về tập hợp đã học ở lớp dưới. III. HOẠT ĐỘNG DẠY HỌC: 1. Ổn định tổ chức: Kiểm tra sĩ số lớp. 2. Kieåm tra baøi cuõ: (3’) H. Hãy chỉ ra các số tự nhiên là ước của 24? Ñ. 1, 2, 3, 4, 6, 8, 12, 24. 3. Giảng bài mới: TL Hoạt động của Giáo viên Hoạt động của Học sinh Noäi dung Hoạt động 1: Tìm hiểu về tập hợp và phần tử H1. Nhắc lại cách sử dụng Đ1. I. Khái niệm tập hợp a), c) ñieàn  caùc kí hieäu , ? 1. Tập hợp và phần tử 15’ Haõy ñieàn caùc kí hieäu  , b), d) ñieàn   Tập hợp là một khái niệm cơ bản của toán học, không định vào những chỗ trống sau nghóa. ñaây:  a  A; a  A. a) 3 … Z b) 3 … Q c). 2 … Q d). 2 …R. H2. Hãy liệt kê các ước nguyeân döông cuûa 30? H3. Hãy liệt kê các số thực lớn hơn 2 và nhỏ hơn 4? –> Bieåu dieãn taäp B goàm caùc số thực lớn hơn 2 và nhỏ hơn 4. Ñ2. {1, 2, 3, 5, 6, 10, 15, 30}. Đ3. Không liệt kê được.. 7. 2. Cách xác định tập hợp – Liệt kê các phần tử của nó. – Chæ ra tính chaát ñaëc tröng của các phần tử của nó..  Biểu đồ Ven.

(8) Giaùo aùn Đại Số 10 chuẩn. Cấn Văn Thắm B = {x  R/ 2 < x < 4} H4. Cho taäp B caùc nghieäm cuûa pt: x2 + 3x – 4 = 0. Haõy: a) Bieåu dieãn taäp B baèng caùch sử dụng kí hiệu tập hợp. b) Liệt kê các phần tử của B.. 8. Ñ4. 3. Tập hợp rỗng 2 a) B = {x  R/ x + 3x – 4 =  Tập hợp rỗng, kí hiệu là , là tập hợp không chứa phần tử 0} naøo. b) B = {1, – 4}  A ≠   x: x  A.. H5. Liệt kê các phần tử của Đ5. Không có phần tử nào. tập hợp A ={xR/x2+x+1 = 0} Hoạt động 2: Tìm hiểu tập hợp con H1. Xét các tập hợp Z và Q. Ñ1. II. Tập hợp con A  B  x (x  A  x  B) a) a  Z thì a  Q a) Cho a  Z thì a  Q ? 10’ b) Cho a  Q thì a  Z ?  Neáu A khoâng laø taäp con cuûa b) Chöa chaéc. B, ta vieát A  B.  Tính chaát:  Hướng dẫn HS nhận xét các a) A  A, A. tính chaát cuûa taäp con. b) Neáu A  B vaø B  C thì A  C. H2. Cho các tập hợp: 2 c)   A, A. A ={xR/ x – 3x + 2 = 0} Ñ2. B = {nN/ n là ước số của 6} A  B C = {nN/ n là ước số của 9} Taäp naøo laø con cuûa taäp naøo? Hoạt động 3: Tìm hiểu tập hợp bằng nhau H. Cho các tập hợp: Ñ. III. Tập hợp bằng nhau 10’ A = {nN/n laø boäi cuûa 2 vaø + n  A  n  2 vaø n  3 A = B  x (x  A  x  B) 3}  n 6  n  B B = {nN/ n laø boäi cuûa 6} + n  B  n 6 Haõy kieåm tra caùc keát luaän:  n  2 vaø n  3  n  B a) A  B b) B  A Hoạt động 4: Củng cố 5’.  Nhaán maïnh caùc caùch cho taäp hợp, tập con, tập hợp bằng nhau.  Caâu hoûi: Cho taäp A = {1, 2, , {1}, {2}, {3}, {1, 2}, {1, 3}. Haõy tìm taát caû caùc taäp con 3}, {2, 3}, A. cuûa A?. 4. BAØI TAÄP VEÀ NHAØ:  Baøi 1, 2, 3 SGK.  Đọc trước bài “Các phép toán tập hợp”. 8.

(9) Giaùo aùn Đại Số 10 chuẩn. Cấn Văn Thắm. Ngày soạn: 3/9/2012 Tieát daïy: 05. 9. Chương I: MỆNH ĐỀ – TẬP HỢP Bàøi 3: CÁC PHÉP TOÁN TẬP HỢP. I. MUÏC TIEÂU: Kiến thức:  Nắm vững các khái niệm hợp, giao, hiệu, phần bù của hai tập hợp. Kó naêng:  Biết cách xác định hợp, giao, hiệu, phần bù của hai tập hợp. Thái độ:  Biết vận dụng kiến thức đã học vào thực tế. II. CHUAÅN BÒ: Giáo viên: Giáo án, phiếu học tập. Hình vẽ biểu đồ Ven. Học sinh: SGK, vở ghi. Ôn lại một số kiến thức đã học về tập hợp. III. HOẠT ĐỘNG DẠY HỌC: 1. Ổn định tổ chức: Kiểm tra sĩ số lớp. 2. Kieåm tra baøi cuõ: (3’) H. Nêu các cách cho tập hợp? Cho ví dụ minh hoạ. Đ. 2 cách: liệt kê các phần tử và chỉ ra tính chất đạc trưng của các phần tử. 3. Giảng bài mới: TL Hoạt động của Giáo viên Hoạt động của Học sinh Noäi dung Hoạt động 1: Tìm hiểu Giao của hai tập hợp H1. Cho các tập hợp: Ñ1. I. Giao của hai tập hợp 12’ A = {nN/ n là ước của 12} A  B = {x/ x  A vaø x  B} a) A = {1, 2, 3, 4, 6, 12} B = {1, 2, 3, 6, 9, 18} xA B = {nN/ n là ước của 18} xB a) Liệt kê các phần tử của A, b) C = {1, 2, 3, 6} xAB B.  Mở rộng cho giao của nhiều b) Liệt kê các phần tử của C tập hợp. gồm các ước chung của 12 và 18.. . Ñ2. H2. Cho các tập hợp: A = {1, 2, 3}, B ={3, 4, 7, 8}, A  B = {3} A  C = {3} C = {3, 4}. Tìm: B  C = {3, 4} a) A  B A  B  C = {3} b) A  C c) B  C d) A  B  C Hoạt động 2: Tìm hiểu Hợp của hai tập hợp H1. Cho các tập hợp: Đ1.C = {1, 2, 3, 4, 6, 9,12, 18} II. Hợp của hai tập hợp. 9.

(10) Giaùo aùn Đại Số 10 chuẩn. Cấn Văn Thắm. 1. 10’ A = {nN/ n là ước của 12} A  B = {x/ x  A hoặc x  B} B = {nN/ n là ước của 18} xA xB Liệt kê các phần tử của C xAB  gồm các ước chung của 12 hoặc 18.  Mở rộng cho hợp của nhiều H2. Nhận xét mối quan hệ Đ2. Một phần tử của C thì tập hợp. giữa các phần tử của A, B, C? hoặc thuộc A hoặc thuộc B.. Ñ3. ABC ={1, 2, 3, 4, 7, H3. Cho các tập hợp: A = {1, 2, 3}, B ={3, 4, 7, 8}, 8} C = {3, 4}. Tìm ABC ? Hoạt động 3: Tìm hiểu Hiệu và phần bù của hai tập hợp H1. Cho các tập hợp: Ñ1. C = {4, 12} III. Hieäu vaø phaàn buø cuûa hai 10’ A = {nN/ n là ước của 12} tập hợp B = {nN/ n là ước của 18} A \ B = {x/ x  A vaø x  B} a) Liệt kê các phần tử của C xA xB gồm các ước chung của 12 xA\B nhưng không là ước của 18.  Khi B  A thì A \ B ñgl phaàn. . H2. Cho các tập hợp: B ={3, 4, 7, 8}, C = {3, 4}. a) Xét quan hệ giữa B và C? b) Tìm CBC ?. Ñ2. a) C  B b) CBC = {7, 8} Hoạt động 4: Củng cố. 8’.  Nhaán maïnh caùc khaùi nieäm giao, hợp, hiệu, phần bù các tập hợp.  Caâu hoûi: Goïi:  Cho các nhóm thực hiện yêu T: taäp caùc tam giaùc caàu. TC: taäp caùc tam giaùc caân TĐ: tập các tam giác đều Tv: taäp caùc tam giaùc vuoâng Tvc: taäp caùc tam giaùc vuoâng caân Vẽ biểu đồ Ven biểu diễn mối quan hệ giữa các tập hợp treân?. 4. BAØI TAÄP VEÀ NHAØ:  Baøi 1, 2, 3, 4, 5 SGK.  Đọc trước bài “Các tập hợp số”. 10. buø cuûa B trong A, kí hieäu CAB..

(11) Giaùo aùn Đại Số 10 chuẩn. Cấn Văn Thắm. Ngày soạn: 3/9/2012 Tieát daïy: 06. 1. Chương I: MỆNH ĐỀ – TẬP HỢP Bàøi 3: BAØI TẬP CÁC PHÉP TOÁN TẬP HỢP. I. MUÏC TIEÂU: Kiến thức:  Củng cố các khái niệm tập hợp, tập hợp con, tập hợp bằng nhau, tập hợp rỗng.  Củng cố các khái niệm hợp, giao, hiệu, phần bù của hai tập hợp. Kó naêng:  Biết cách xác định tập hợp, hợp, giao, hiệu, phần bù của hai tập hợp. Thái độ:  Biết vận dụng kiến thức đã học vào thực tế. II. CHUAÅN BÒ: Giaùo vieân: Giaùo aùn. Heä thoáng baøi taäp. Học sinh: SGK, vở ghi. Ôn lại một số kiến thức đã học về tập hợp. Làm bài tập về nhà. III. HOẠT ĐỘNG DẠY HỌC: 1. Ổn định tổ chức: Kiểm tra sĩ số lớp. 2. Kieåm tra baøi cuõ: (Loàng vaøo quaù trình luyeän taäp) H. Ñ. 3. Giảng bài mới: TL Hoạt động của Giáo viên Hoạt động của Học sinh Noäi dung Hoạt động 1: Luyện tập xác định tập hợp H1. Neâu caùc caùch xaùc ñònh Ñ1. 1. Cho A = {xN/ x<20 vaø x 10' tập hợp? – Liệt kê phần tử chia heát cho 3}. Haõy lieät keâ – Chæ ra tính chaát ñaëc tröng các phần tử của A. A = {0, 3, 6, 9, 12, 15, 18}. 2. Cho B = {2, 6, 12, 20, 30}. Haõy xaùc ñònh B baèng caùch chæ B = {xN/ x = n(n+1), ra moät tính chaát ñaëc tröng cho 1≤n≤5} các phần tử của có. Hoạt động 2: Luyện tập cách xác định tập con. 11.

(12) Giaùo aùn Đại Số 10 chuẩn. Cấn Văn Thắm. 1. H1. Nhaéc laïi khaùi nieäm taäp Ñ1. A  B  (xA  xB) 20' con?. 3. Trong hai tập hợp A, B dưới ñaây, taäp naøo laø con cuûa taäp naøo? a) A laø taäp caùc hình vuoâng. H2. Hình vuoâng coù phaûi laø Ñ2. Phaûi. A  B. B laø taäp caùc hình thoi. hình thoi khoâng? b) A = {nN/ n là ước chung H3. Tìm ước chung lớn nhất Đ3. Ước chung lớn nhất của của 24 và 30} B = {nN/ n là ước của 6} cuûa 24 vaø 30? 24 vaø 30 laø 6  A = B. 4. Tìm taát caû caùc taäp con cuûa  Hướng dẫn cách tìm tất cả Đ4. tập hợp sau: các tập con của một tập hợp. a) , {a}, {b}, A. B = {0, 1, 2} b) , {0}, {1}, {2}, {0, 1}, {0, A = {a, b}, 2}, {1, 2}, B. 5. Cho A = {1, 2, 3, 4}.  Hướng dẫn cách tìm số tập a) Taäp A coù bao nhieâu taäp con n(n  1) con gồm 2 phần tử gồm 2 phần tử? 2 a) =6 b) Taäp A coù bao nhieâu taäp con b) 2n – 1 = 8 có chứa số 1.. Hoạt động 3: Luyện tập các phép toán tập hợp H1. Vẽ biểu đồ Ven biểu diễn 5. Lớp 10A có 7 HS giỏi 10' caùc taäp HS gioûi caùc moân cuûa Toán, 5 HS giỏi Lý, 6 HS giỏi L lớp 10A? Hoá, 3 HS giỏi cả Toán và T Lý, 4 HS giỏi cả Toán và Hoá, 2 HS giỏi cả Lý và Hoá, 1 HS giỏi cả 3 môn Toán, Lý, Hoá. Số HS giỏi ít nhất một H môn (Toán, Lý, Hoá) của lớp 10A laø bao nhieâu? H2. Nhaéc laïi ñònh nghóa giao, Ñ2. AB = {1, 5} hợp, hiệu các tập hợp? AB = {1, 3, 5} A\B =  B\A = {3}. Hoạt động 4: Củng cố 3'. Nhaán maïnh caùch xaùc ñònh taäp hợp, các phép toán tập hợp 4. BAØI TAÄP VEÀ NHAØ:  Laøm caùc baøi taäp coøn laïi.. 12. 6. Cho A = {1, 5}, B = {1, 3, 5} Tìm AB, AB, A\B, B\A 7. Cho tập hợp A. Hãy xác định các tập hợp sau: AA, AA, A, A, CAA, CA..

(13) Giaùo aùn Đại Số 10 chuẩn. Cấn Văn Thắm. 1.  Đọc trước bài “Các tập hợp số”. Ngày soạn: 8/9/2012 Tieát daïy: 07. Chương I: MỆNH ĐỀ – TẬP HỢP Bàøi 5: SỐ GẦN ĐÚNG. SAI SỐ. I. MUÏC TIEÂU: Kiến thức:  Biết khái niệm số gần đúng. Kó naêng:  Viết được số qui tròn của một số căn cứ vào độ chính xác cho trước.  Biết sử dụng MTBT để tính toán với các số gần đúng. Thái độ:  Reøn luyeän tính caån thaän, chính xaùc.  Biết được mối liên quan giữa toán học và thực tiễn. II. CHUAÅN BÒ: Giaùo vieân: Giaùo aùn, phieáu hoïc taäp. MTBT. Học sinh: SGK, vở ghi. Ôn tập kiến thức đã học về làm tròn số. MTBT. III. HOẠT ĐỘNG DẠY HỌC: 1. Ổn định tổ chức: Kiểm tra sĩ số lớp. 2. Kieåm tra baøi cuõ: (3’) H. Viết  = 3,14. Đúng hay sai? Vì sao? Ñ. Sai. 3. Giảng bài mới: TL Hoạt động của Giáo viên Hoạt động của Học sinh Noäi dung Hoạt động 1: Tìm hiểu về Số gần đúng H1. Cho HS tiến hành đo Đ1. Các nhóm thực hiện yêu I. Số gần đúng 7’ chieàu daøi moät caùi baøn HS. caàu vaø cho keát quaû. Trong đo đạc, tính toán ta thường chỉ nhận được các số Cho keát quaû vaø nhaän xeùt gần đúng. chung các kết quả đo được. H2. Trong toán học, ta đã gặp Đ2. , 2 , … những số gần đúng nào? Hoạt động 2: Tìm hiểu về Sai số tuyệt đối  Trong các kết quả đo đạt ở  Các nhóm thực hiện yêu cầu II. Sai số tuyệt đối 15’ treân, cho HS nhaän xeùt keát quaû 1. Sai số tuyệt đối của một. 13.

(14) Giaùo aùn Đại Số 10 chuẩn. Cấn Văn Thắm nào chính xác hơn. Từ đó dẫn đến khái niệm sai số tuyệt đối. H1. Ta có thể tính được các sai số tuyệt đối không?.  GV neâu moät soá VD veà sai soá tương đối để HS nhận xét về độ chính xác của số gần đúng. – Đếm số dân trong thành phoá – Đếm số HS trong một lớp. 1. số gần đúng Nếu a là số gần đúng của a thì a = a  a ñgl sai soá tuyeät đối của số gần đúng a. 2. Độ chính xác của một số gần đúng Ñ1. Khoâng. Vì khoâng bieát Neáu a = a  a ≤ d được số đúng. thì –d ≤ a – a ≤ d hay a – d ≤ a ≤ a + d. Ta nói a là số gần đúng của a với độ chính xác d, và qui ước  Các nhóm thực hiện yêu cầu viết gọn là: a = a  d. Chú ý: Sai số tuyệt đối của số gần đúng nhận được trong một phép đo đạc đôi khi không phản ánh đầy đủ tính chính xác của phép đo đạc đó. Vì thế ngoài sai số tuyệt đối a của số gần đúng a, người ta a a. coøn vieát tæ soá a = , goïi laø sai số tương đối của số gần đúng a. Hoạt động 3: Tìm hiểu cách viết số qui tròn của số gần đúng H1. Cho HS nhắc lại qui tắc Đ1. Các nhóm nhắc lại và cho III. Qui tròn số gần đúng 15’ laøm troøn soá. Cho VD. VD. 1. OÂn taäp qui taéc laøm troøn soá (Có thể cho nhóm này đặt yêu Nếu chữ số sau hàng qui tròn cầu, nhóm kia thực hiện) nhoû hôn 5 thì ta thay noù vaø caùc chữ số bên phải nó bởi số 0. Nếu chữ số sau hàng qui tròn lớn hơn hoặc bằng 5 thì ta cuõng laøm nhö treân, nhöng cộng thêm 1 vào chữ số của haøng qui troøn. 2. Caùch vieát soá qui troøn cuûa số gần đúng căn cứ vào độ x chính xác cho trước  GV hướng dẫn cách xác  = 2841675300  Cho số gần đúng a của số a định chữ số chắc và cách viết  x  2842000 . Trong số a, một chữ số đgl chuẩn số gần đúng.  y = 3,14630,001 chữ số chắc (hay đáng tin) nếu  y  3,15 sai số tuyệt đối của số a không vượt quá một nửa đơn vị của hàng có chữ số đó.  Cách viết chuẩn số gần đúng dưới dạng thập phân là cách viết trong đó mọi chữ số đều. 14.

(15) Giaùo aùn Đại Số 10 chuẩn. Cấn Văn Thắm. 1. là chữ số chắc. Nếu ngoài các chữ số chắc còn có những chữ số khác thì phải qui tròn đến hàng thấp nhất có chữ số chắc Hoạt động 4: Củng cố 3’. Nhaéc laïi caùch xaùc ñònh sai soá tuyệt đối và viết số qui tròn 4. BAØI TAÄP VEÀ NHAØ:  Baøi 1, 2, 3, 4, 5, 6 SGK.. Ngày soạn: 8/9/2012 Tieát daïy: 08. Chương I: MỆNH ĐỀ – TẬP HỢP Baøøi daïy: OÂN TAÄP CHÖÔNG I. I. MUÏC TIEÂU: Kiến thức:  Củng cố các kiến thức về mệnh đề, tập hợp, số gần đúng. Kó naêng:  Nhận biết được đk cần, đk đủ, đk cần và đủ, giả thiết, kết luận trong một định lí Toán hoïc.  Biết sử dụng các kí hiệu , .  Xác định được giao, hợp, hiệu của hai tập hợp, đặc biệt khoảng đoạn.  Biết qui tròn số gần đúng và viết số gần đúng dưới dạng chuẩn. Thái độ:  Reøn luyeän tính caån thaän, chính xaùc.  Vận dụng kiến thức đã học vào thực tế. II. CHUAÅN BÒ: Giaùo vieân: Giaùo aùn, phieáu hoïc taäp Học sinh: SGK, vở ghi. III. HOẠT ĐỘNG DẠY HỌC: 1. Ổn định tổ chức: Kiểm tra sĩ số lớp. 2. Kieåm tra baøi cuõ: (Loàng vaøo quaù trình luyeän taäp) H. Ñ. 3. Giảng bài mới: TL Hoạt động của Giáo viên Hoạt động của Học sinh Noäi dung Hoạt động 1: Củng cố khái niệm mệnh đề và các phép toán về mệnh đề H1. Xác định tính đúng sai Đ1. P  Q đúng khi P đúng và 1. Trong các mệnh đề sau, tìm 15’ của mệnh đề P  Q? Q đúng. mệnh đề đúng ? 1. a) S b) Ñ a) Neáu a ≥ b thì a2 ≥ b2 c) Ñ d) S b) Neáu a chia heát cho 9 thì a chia heát cho 3 b) Neáu em coá gaéng hoïc taäp thì em seõ thaønh coâng c) Neáu moät tam giaùc coù moät. 15.

(16) Giaùo aùn Đại Số 10 chuẩn. Cấn Văn Thắm. 1. góc bằng 600 thì tam giác đó là tam giác đều 2. 2. Cho tứ giác ABCD. Xét a) P  Q: Đúng tính Đ–S của mệnh đề P  Q Q  P: Sai và Q  P với: b) P  Q: Sai a) P:”ABCD laø moät h.vuoâng” Q  P: Sai Q:”ABCD laø moät hbh” b) P:”ABCD laø moät hình thoi” Q:”ABCD laø moät hcn” H2. Xác định tính đúng sai Đ2. P  Q đúng khi P  Q 3. Trong các mệnh đề sau, tìm của mệnh đề P  Q? mệnh đề sai ? đúng và Q  P đúng a) –  < – 2 <=> 2 < 4 2. a) S b) S b)  < 4 <=> 2 < 16 c) Ñ d) Ñ c) 23 < 5 => 2 23 < 2.5 d) 23 < 5 => (–2) 23 >(– 2).5 Hoạt động 2: Củng cố khái niệm tập hợp và các phép toán về tập hợp H1. Neâu caùc caùch xaùc ñònh Ñ1. 4. Lệt kê các phần tử của mỗi – Lieät keâ . tập hợp? tập hợp sau: 15’ – Chæ ra tính chaát ñaëc tröng. A = {3k–2/ k = 0, 1, 2, 3, 4, 5} A = {–2, 1, 4, 7, 10, 13} B = {x  N/ x ≤ 12} B = {0, 1, 2, 3, 4, …, 12} C = {(–1)n/ n  N} C = {–1, 1} H2. Nhaéc laïi khaùi nieäm taäp Ñ2. 5. Xeùt moái quan heä bao haøm A  B  x (x A  xB) hợp con? giữa các tập hợp sau: A là tập hợp các tứ giác D B là tập hợp các hbh E C là tập hợp các hình thang B D là tập hợp các hcn E là tập hợp các hình vuông G G là tập hợp các hình thoi C H3. Nhắc lại các phép toán 6. Xác định các tập hợp sau: A về tập hợp? A = (–3; 7)  (0; 10) Ñ3. Bieå u dieã n leâ n truï c soá .  Nhaán maïnh caùch tìm giao, B = (–; 5)  (2; +) A= (0; 7);B= (2; 5);C = [3; hợp, hiệu của các khoảng, C = R \ (–; 3) +) đoạn. Hoạt động 3: Củng cố khái niệm số gần đúng và sai số H1. Nhắc lại độ chính xác của Đ1. a = a  a ≤ d 7. Duøng MTBT tính giaù trò gaàn 3 10’ số gần đúng? a = 2,289; a < 0,001 đúng a của 12 (kết quả làm tròn đến chữ số thập phân thứ ba). Ước lượng sai số tuyệt đối của a. H2. Nhắc lại cách viết số qui Đ3. Vì độ chính xác đến hàng 8. Chiều cao của một ngọn. 16.

(17) Giaùo aùn Đại Số 10 chuẩn. Cấn Văn Thắm tròn của số gần đúng?. 3’. 1. phần mười, nên ta qui tròn đồi là h = 347,13m  0,2m. đến hàng đơn vị: Haõy vieát soá qui troøn cuûa soá Số qui tròn của 347,13 là 347 gần đúng 347,13. Hoạt động 4: Củng cố. Nhấn mạnh lại các vấn đề cơ bản đã học trong chương I.. 4. BAØI TAÄP VEÀ NHAØ:  Laøm caùc baøi taäp coøn laïi.  Đọc trước bài “Hàm số”. Ngày soạn: 15/9/2012 Chöông II: HAØM SOÁ BAÄC NHAÁT VAØ BAÄC HAI Tieát daïy: 09 Baøøi 1: HAØM SOÁ I. MUÏC TIEÂU: Kiến thức:  Hiểu khái niệm hàm số, tập xác định, đồ thị của hàm số.  Hiểu các tính chất hàm số đồng biến, nghịch biến, hàm số chẵn, lẻ.  Biết được tính chất đối xứng của đồ thị hàm số chẵn, lẻ. Kó naêng:  Bieát tìm MXÑ cuûa caùc haøm soá ñôn giaûn.  Biết cách chứng minh tính đồng biến, nghịch biến của một hàm số trên một khoảng cho trước.  Bieát xeùt tính chaün leû cuûa moät haøm soá ñôn giaûn. Thái độ:  Reøn luyeän tính caån thaän, chính xaùc.  Biết vận dụng kiến thức đã học để xác định mối quan hệ giữa các đối tượng thực tế. II. CHUAÅN BÒ: Giáo viên: Giáo án. Hình vẽ minh hoạ. Học sinh: SGK, vở ghi. Dụng cụ vẽ hình. Ôn tập các kiến thức đã học về hàm số. III. HOẠT ĐỘNG DẠY HỌC: 1. Ổn định tổ chức: Kiểm tra sĩ số lớp. 2. Kieåm tra baøi cuõ: (3’) H. Nêu một vài loại hàm số đã học? Ñ. Haøm soá y = ax+b, y = ax2 . 3. Giảng bài mới: TL Hoạt động của Giáo viên Hoạt động của Học sinh Noäi dung. Hoạt động 1: Ôn tập các kiến thức đã học về hàm số. 17.

(18) Giaùo aùn Đại Số 10 chuẩn. Cấn Văn Thắm  Xeùt baûng soá lieäu veà thu 10’ nhập bình quân đàu người từ 1995 đến 2004: (SGK) H1. Neâu taäp xaùc ñònh cuûa h.soá. 1.  HS quan saùt baûng soá lieäu. Các nhóm thảo luận thực hiện yeâu caàu. Ñ1. D={1995, 1996, …, 2004}. I. OÂn taäp veà haøm soá Nếu với mỗi giá trị của x  D coù moät vaø chæ moät giaù trò tương ứng của y  R thì ta có moät haøm soá. H2. Nêu các giá trị tương ứng Đ2. Các nhóm đặt yêu cầu và Ta gọi x là biến số, y là hàm soá cuûa x. y của x và ngược lại? trả lời. Tập hợp D đgl tập xác định cuûa haøm soá.  Taäp caùc giaù trò cuûa y ñgl taäp giaù trò cuûa haøm soá. H3. Cho một số VD thực tế về Đ3. Các nhóm thảo luận và h.số, chỉ ra tập xác định của trả lời. h.số đó Hoạt động 2: Tìm hiểu cách cho hàm số  GV giới thiệu cách cho hàm  Các nhóm thảo luận 2. Caùch cho haøm soá 15’ số bằng bảng và bằng biểu – Bảng thống kê chất lượng a) Hàm số cho bằng bảng đồ. Sau đó cho HS tìm thêm HS. b) Hàm số cho bằng biểu đồ VD. – Biểu đồ theo dõi nhiệt độ. c) Haøm soá cho baèng coâng  GV giới thiệu qui ước về tập thức xaùc ñònh cuûa haøm soá cho baèng Taäp xaùc ñònh cuûa haøm soá y = công thức. f(x) là tập hợp tất cả các số H1. Tìm taäp xaùc ñònh cuûa haøm Ñ1. thực x sao cho biểu thức f(x) a) D = [3; +) coù nghóa. soá: a) f(x) = x  3 D = {xR/ f(x) coù nghóa} b) D = R \ {–2} 3 Chuù yù: Moät haøm soá coù theå xaùc b) f(x) = x  2 định bởi hai, ba, … công thức.  GV giới thiệu thêm về hàm số cho bởi 2, 3.. công thức. x với x 0  x với x  0 y = f(x) = /x/ = Hoạt động 3: Tìm hiểu về đồ thị của hàm số H1. Vẽ đồ thị của các hàm số: 3. Đồ thị của hàm số 10’ a) y = f(x) = x + 1 Đồ thị của hàm số y=f(x) xác 2 định trên tập D là tập hợp các b) y = g(x) = x f(x) = x2 ñieåm M(x;f(x)) treân maët phaúng toạ độ với mọi xD.. . y. 8. 6. 4. 2. x -3. -2. -1. 1. 2. 3. f(x) = x + 1 -2. 5’. H2. Dựa vào các đồ thị trên, Đ2. f(–2) = –1, f(0) = 1 tính f(–2), f(0), g(0), g(2)? g(0) = 0, g(2) = 4 Hoạt động 4: Củng cố  Nhaán maïnh caùc khaùi nieäm tập xác định, đồ thị của hàm soá.. 18.  Ta thường gặp đồ thị của hàm số y = f(x) là một đường. Khi đó ta nói y = f(x) là phương trình của đường đó..

(19) Giaùo aùn Đại Số 10 chuẩn. Cấn Văn Thắm  Caâu hoûi: Tìm taäp xaùc ñònh  Df = R, 2x. 1. Dg = R \ {–1, 1}. 2 cuûa haøm soá: f(x) = x  1 , 2x 2 g(x) = x  1 ? 4. BAØI TAÄP VEÀ NHAØ:  Baøi 1, 2, 3 SGK.  Đọc tiếp bài “Hàm số”. Ngày soạn: 15/9/2012 Tieát daïy: 10. Chöông II: HAØM SOÁ BAÄC NHAÁT VAØ BAÄC HAI Baøøi 1: HAØM SOÁ (tt). I. MUÏC TIEÂU: Kiến thức:  Hiểu khái niệm hàm số, tập xác định, đồ thị của hàm số.  Hiểu các tính chất hàm số đồng biến, nghịch biến, hàm số chẵn, lẻ.  Biết được tính chất đối xứng của đồ thị hàm số chẵn, lẻ. Kó naêng:  Bieát tìm MXÑ cuûa caùc haøm soá ñôn giaûn.  Biết cách chứng minh tính đồng biến, nghịch biến của một hàm số trên một khoảng cho trước.  Bieát xeùt tính chaün leû cuûa moät haøm soá ñôn giaûn. Thái độ:  Reøn luyeän tính caån thaän, chính xaùc.  Biết vận dụng kiến thức đã học để xác định mối quan hệ giữa các đối tượng thực tế. II. CHUAÅN BÒ: Giáo viên: Giáo án. Hình vẽ minh hoạ. Học sinh: SGK, vở ghi. Dụng cụ vẽ hình. Ôn tập các kiến thức đã học về hàm số. III. HOẠT ĐỘNG DẠY HỌC: 1. Ổn định tổ chức: Kiểm tra sĩ số lớp. 2. Kieåm tra baøi cuõ: (3’) x 1 H. Tìm taäp xaùc ñònh cuûa haøm soá: f(x) = 2x  3 ? 3  Ñ. D = ( 2 ; + ). 3. Giảng bài mới: TL Hoạt động của Giáo viên Hoạt động của Học sinh Noäi dung Hoạt động 1: Tìm hiểu về Sự biến thiên của hàm số  Cho HS nhaän xeùt hình daùng  II. Sự biến thiên của hàm số 15’ đồ thị của hàm số: y = f(x) = Trên (–; 0) đồ thị đi xuống, 1. Ôn tập x2 trên các khoảng (–; 0) và Trên (0; + ) đồ thị đi lên. Hàm số y=f(x) đgl đồng biến (0; + ). (tăng) trên khoảng (a;b) nếu: x1, x2(a;b): x1<x2  f(x1)<f(x2) Haøm soá y=f(x) ñgl nghòch bieán (giảm) trên khoảng (a;b) nếu:. 19.

(20) Giaùo aùn Đại Số 10 chuẩn. Cấn Văn Thắm. x1, x2(a;b): x1<x2  f(x1)>f(x2) 2. Baûng bieán thieân. y. 8.  GV hướng dẫn HS lập bảng bieán thieân.. f(x) = x2. 2. 6. 4. 2. x -3. -2. -1. 0. 1. 2. 3. -2. Hoạt động 2: Tìm hiểu tính chẵn, lẻ của hàm số  Cho HS nhận xét về tính đối  Các nhóm thảo luận. III. Tính chaün leû cuûa haøm soá 2 15’ xứng của đồ thị của 2 hàm số: – Đồ thị y = x có trục đối 1. Hàm số chẵn, hàm số lẻ y = f(x) = x2 vaø y = g(x) = x xứng là Oy. Hàm số y = f(x) với tập xác – Đồ thị y = x có tâm đối định D gọi là hàm số chẵn nếu với xD xứng là O. thì –xD vaø f(–x)=f(x). y y Hàm số y = f(x) với tập xác 7 3 6 ñònh D goïi laø haøm soá leû neáu 2 y=x2 5 với xD 1 4 x thì –xD vaø f(–x)=– f(x). 3 O 1 -3 -2 -1 2 3 2  Chuù yù: Moät haøm soá khoâng -1 1 x nhaát thieát phaûi laø haøm soá chaün -2 O 1 -3 -2 -1 2 3 -3 hoặc là hàm số lẻ. -1 H1. Xeùt tính chaün leû cuûa h.soá: a) y = 3x2 – 2 1 b) y = x. Ñ1. a) chaün. b) leû. 2. Đồ thị của hàm số chẵn, haøm soá leû Đồ thị của hàm số chẵn nhận trục tung làm trục đối xứng. Đồ thị của hàm số lẻ nhận gốc toạ độ làm tâm đối xứng.. Hoạt động 3: Củng cố * Cách chứng minh hàm số đồng biến, nghịch biến trên một khoảng: f(x2 )  f(x1 ) x2  x1  f(x) đồng biến trên (a;b)  x (a;b) và x1 ≠ x2 : >0 f(x2 )  f(x1 ) x2  x1  f(x) nghòch bieán treân (a;b)  x (a;b) vaø x ≠ x : <0 1. 2. * Cách vẽ đồ thị hàm số chẵn, hàm số lẻ:  Để vẽ đồ thị hàm số chẵn ta chỉ cần vẽ phần đồ thị nằm bên phải trục tung, rồi lấy đối xứng phần này qua trục tung. Hợp của hai phần này là đồ thị của hàm số chẵn đã cho.  Để vẽ đồ thị hàm số chẵn ta chỉ cần vẽ phần đồ thị nằm bên phải trục tung, rồi lấy đối xứng phần này qua gốc toạ độ. Hợp của hai phần này là đồ thị của hàm số lẻ đã cho. Caâu hoûi: 1) Xét 2 khoảng (–;0) và 1 (0;+) 10’ 1) Chứng tỏ hàm số y = x luôn nghịch biến với mọi x ≠. 20.

(21) Giaùo aùn Đại Số 10 chuẩn. Cấn Văn Thắm 0 2) Xét tính chẵn lẻ và vẽ đồ thò cuûa haøm soá y = f(x) = x3.. 2) Haøm soá leû.. 4. BAØI TAÄP VEÀ NHAØ:  Baøi 4 SGK. Đọc trước bài “Hàm số y = ax + b”.. Ngày soạn: 22/9/2012. Chöông II: HAØM SOÁ BAÄC NHAÁT VAØ BAÄC HAI. Tieát daïy: 11. Baøøi 2: HAØM SOÁ Y = AX + B. I. MUÏC TIEÂU: Kiến thức:  Hiểu được sự biến thiên và đồ thị của hàm số bậc nhất.  Hiểu cách vẽ đồ thị hàm số bậc nhất và hàm số y = /x/.  Biết được đồ thị hàm số y = /x/ nhận trục Oy làm trục đối xứng. Kó naêng:  Thành thạo việc xác định chiều biến thiên và vẽ đồ thị của hàm số bậc nhất.  Vẽ được đồ thị hàm số y = b, y = /x/.  Biết tìm toạ độ giao điểm của hai đường thẳng có phương trình cho trước. Thái độ:  Reøn luyeän tính caån thaän, chính xaùc. II. CHUAÅN BÒ: Giáo viên: Giáo án. Hình vẽ minh hoạ. Học sinh: SGK, vở ghi, dụng cụ vẽ hình. Đọc bài trước. Ôn tập kiến thức đã học về hàm số bậc nhất. III. HOẠT ĐỘNG DẠY HỌC: 1. Ổn định tổ chức: Kiểm tra sĩ số lớp. 2. Kieåm tra baøi cuõ: (5’). 21. 2.

(22) Giaùo aùn Đại Số 10 chuẩn. Cấn Văn Thắm. 2. 1 2. H. Tìm taäp xaùc ñònh cuûa haøm soá: y = f(x) = x  3x  2 . Tính f(0), f(–1)? 1 1 Ñ. D = R \ {1, 2}. f(0) = 2 , f(–1) = 6 . 3. Giảng bài mới: TL. Hoạt động của Giáo viên Hoạt động của Học sinh Noäi dung Hoạt động 1: Tìm hiểu hàm số y = /x/ H1. Nhaéc laïi ñònh nghóa veà Ñ1. III. Haøm soá y = /x/. 10’ GTTÑ?. x nÕu x 0 x   x nÕu x<0 y=. Taäp xaùc ñònh: D = R. Chieàu bieán thieân:. H2. Nhaän xeùt veà chieàu bieán Ñ2. thieân cuûa haøm soá?. + đồng biến trong (0; +) + nghòch bieán trong (–; 0). Đồ thị y 2.5. 2. H3. Nhận xét về tính chất Đ3. Hàm số chẵn  đồ thị chaün leû cuûa haøm soá?. 1. nhận trục tung làm trục đối xứng.. Hoạt động 2: Củng cố  Nhaán maïnh tính chaát cuûa  Caùc nhoùm thaûo luaän, trình 7’. 1.5. đường thẳng y = ax + b (cho bày. HS nhaéc laïi): – Heä soá goùc – VTTĐ của 2 đường thẳng – Tìm giao ñieåm cuûa 2 ñt. 4. BAØI TAÄP VEÀ NHAØ:  Baøi 1, 2, 3, 4 SGK.. 22. 0.5. x -2.5. -2. -1.5. -1. -0.5. 0.5 -0.5. 1. 1.5. 2. 2.5.

(23) Giaùo aùn Đại Số 10 chuẩn. Cấn Văn Thắm. Ngày soạn: 1/10/2012 Tieát daïy: 12. 2. Chöông II: HAØM SOÁ BAÄC NHAÁT VAØ BAÄC HAI Baøøi daïy: LUYEÄN TAÄP HAØM SOÁ Y = AX + B. I. MUÏC TIEÂU: Kiến thức:  Củng cố các kiến thức đã học về hàm số bậc nhất, hàm số hằng, hàm số y = /x/: tập xác định, chiều biến thiên, đồ thị. Kó naêng:  Biết cách tìm tập xác định, xác định chiều biến thiên, vẽ đồ thị của các hàm số đã học.  Biết cách xác định phương trình của đường thẳng thoả mãn các điều kiện cho trước. Thái độ:  Reøn luyeän tính caån thaän, chính xaùc. II. CHUAÅN BÒ: Giaùo vieân: Giaùo aùn. Học sinh: SGK, vở ghi. Làm bài tập ở nhà. Ôn tập kiến thức đã học về hàm số bậc nhất. III. HOẠT ĐỘNG DẠY HỌC: 1. Ổn định tổ chức: Kiểm tra sĩ số lớp. 2. Kieåm tra baøi cuõ: (Loàng vaøo quaù trình luyeän taäp). 3. Giảng bài mới: TL. Hoạt động của Giáo viên Hoạt động của Học sinh Noäi dung Hoạt động 1: Luyện kĩ năng khảo sát hàm số bậc nhất H1. Nêu các bước tiến hành? Đ1. 1. Vẽ đồ thị của hàm số: 15’ – Tìm taäp xaùc ñònh a) y = 2x – 3 3  Cho HS nhaéc laïi caùc tính – Laäp baûng bieán thieân – Vẽ đồ thị chaát cuûa haøm soá. b) y = – 2 + 7 y 8. 3. 6. y = - 2x + 7. 4. 2. x -8. -6. -4. -2. 2. 4. 6. 8. -2. y = 2x - 3. -4. -6. -8. Hoạt động 2: Luyện kĩ năng xác định phương trình của đường thẳng. 23.

(24) Giaùo aùn Đại Số 10 chuẩn. Cấn Văn Thắm. 2. H1. Nêu điều kiện để một Đ1. Toạ độ thoả mãn phương 2. Xác định a, b để đồ thị của 15’ điểm thuộc đồ thị của hàm trình của hàm số. haøm soá y = ax + b ñi qua caùc soá? ñieåm: 3 a) a = –5, b = 3  Cho HS nhaéc laïi caùch giaûi b) a = –1, b = 3 a) A(0; –3), B( 5 ; 0) heä phöông trình baäc nhaát hai c) a = 0, b = –3 b) A(1; 2), B(2; 1) aån. c) A(15; –3), B(21; –3) H2. Nêu điều kiện để một Đ2. Toạ độ thoả mãn phương điểm thuộc đường thẳng ? trình của đường thẳng . a) y = 2x – 5 b) y = –1. 3. Vieát phöông trình y = ax + b của các đường thẳng: a) Ñi qua A(4;3), B(2;–1) b) Ñi qua A(1;–1) vaø song song với Ox.. Hoạt động 3: Luyện tập kĩ năng vẽ đồ thị của các hàm số liên quan H1. Neâu caùch tieán haønh? Đ1. Vẽ từng nhánh. 4. Vẽ đồ thị của các hàm số: 10’ a) y = /2x – 4/ x 1 với x 1  2x  4 với x  1 b) y= y. 8. . 6. 4. 2. x. -8. -6. -4. -2. 2. 4. 6. 8. 2. 3. 4. 5. -2. -4. -6. -8. y 9 8 7 6 5 4 3 2 1. x -3. -2. -1. 1 -1. Hoạt động 4: Củng cố 3’.  Nhaéc laïi caùch giaûi caùc daïng toán. 4. BAØI TAÄP VEÀ NHAØ:  Laøm tieáp caùc baøi taäp coøn laïi.  Đọc trước bài “Hàm số bậc hai”. 24.

(25) Giaùo aùn Đại Số 10 chuẩn. Cấn Văn Thắm. Ngày soạn: 1/10/2012 Tieát daïy: 13. 2. Chöông II: HAØM SOÁ BAÄC NHAÁT VAØ BAÄC HAI Baøøi 3: HAØM SOÁ BAÄC HAI. I. MUÏC TIEÂU: Kiến thức: 2 2  Hiểu quan hệ giữa đồ thị của các hàm số y = ax + bx + c và y = ax . 2  Hiểu và ghi nhớ các tính chất của hàm số y = ax + bx + c. Kó naêng:  Lập được bảng biến thiên của hàm số bậc hai, xác định toạ độ đỉnh, trục đối xứng,. vẽ được đồ thị hàm số bậc hai.  Đọc được đồ thị của hàm số bậc hai, từ đồ thị xác định được: trục đối xứng, các giá trị x để y> 0, y < 0.  Tìm được phương trình của parabol khi biết một trong các hệ số và đồ thị đi qua hai điểm cho trước.. Thái độ:  Rèn luyện tính cẩn thận, chính xác khi vẽ đồ thị. II. CHUAÅN BÒ: Giáo viên: Giáo án. Hình vẽ minh hoạ. Học sinh: SGK, vở ghi. Đọc bài trước. Ôn lại kiến thức đã học về hàm số y = ax2. Dụng cụ vẽ đồ thị. III. HOẠT ĐỘNG DẠY HỌC: 1. Ổn định tổ chức: Kiểm tra sĩ số lớp. 2. Kieåm tra baøi cuõ: (3’) H. Cho haøm soá y = x2. Tìm taäp xaùc ñònh vaø xeùt tính chaün leû cuûa haøm soá? Ñ. D = R. Haøm soá chaün. 3. Giảng bài mới: TL Hoạt động của Giáo viên Hoạt động của Học sinh Noäi dung Hoạt động 1: Nhắc lại các kết quả đã biết về hàm số y = ax2  Cho HS nhắc lại các kiến  Các nhóm thảo luận, trả lời I. Đồ thị của hàm số bậc hai 15’ thức đã học về hàm số y = ax2 theo từng yêu cầu. y = ax2 + bx + c (a ≠ 0) 2 (Minh hoạ bởi hàm số y = x ) 1. Nhaän xeùt: – Taäp xaùc ñònh a) Haøm soá y = ax2: – Đồ thị: Toạ độ đỉnh, Hình – Đồ thị là một parabol. dáng, trục đối xứng. – a>0 (a<0): O(0;0) laø ñieåm. 25.

(26) Giaùo aùn Đại Số 10 chuẩn. Cấn Văn Thắm 9. y. 8 7. y=x. 6 5. 2. 4 3 2 1. -4. -3. -2. -1. -1. x. O. 1. 2. 3. 4. 2. -3. H1. Biến đổi biểu thức: ax2 + bx + c. -4 -5. y = -x. -6 -7 -8 -9. Ñ1. y = ax2 + bx + c 2. b    x  2a  + 4a = a. H2. Nhaän xeùt vai troø ñieåm I ?. thaáp nhaát (cao nhaát). b) Haøm soá y = ax2 + bx + c (a≠0) 2  y = ax + bx + c b    x  2a  + 4a = a b   I( – 2a ; 4a ) thuộc đồ thị.  a>0  I laø ñieåm thaáp nhaát  a<0  I laø ñieåm cao nhaát. -2. 2. 2. Đ2. Giống điểm O trong đồ thò cuûa y = ax2 Hoạt động 2: Tìm hiểu quan hệ giữa các đồ thị của các hàm số y = ax2 + bx + c và y = ax2 b Ñ1. Y = aX2 2. Đồ thị:  X  x   10’ Đồ thị của hàm số y = ax 2 + 2a  bx + c (a≠0) là một đường  Y y   b   4a H2. Neáu ñaët a>0 thì haøm soá coù daïng nhö theá parabol coù ñænh I( – 2a ; 4a ), có trục đối xứng là đường naøo? O b  Minh hoạ đồ thị hàm số: thaúng x = – 2a . I 2 y = x – 4x – 2 Parabol naøy quay beà loõm leân trên nếu a>0, xuống dưới nếu a<0. Hoạt động 3: Tìm hiểu cách vẽ đồ thị hàm số bậc hai  GV gợi ý, hướng dẫn HS 3. Caùch veõ 10’ thực hiện các bước vẽ đồ thị 1) Xác định toạ độ đỉnh a>0 b  haøm soá baäc hai. I O I( – 2a ; 4a ) I H1. Vẽ đồ thị hàm số: b a<0 2 a) y = x – 4x –3 2) Vẽ trục đối xứng x =– 2a 2 b) y = –x + 4x +3 3) Xaùc ñònh caùc giao ñieåm cuûa paranol với các trục toạ độ. 4) Veõ parabol Hoạt động 3: Củng cố  Nhaán maïnh caùc tính chaát veà 5’ đồ thị của hàm số bậc hai.  Các nhóm thảo luận, trả lời  Caâu hoûi traéc nghieäm: 2 Cho haøm soá y = 2x + 3x + 1. caùc caâu hoûi. 3) Tìm giao điểm của đồ thị 1) Toạ độ đỉnh I của đồ thị (P) 1 a) với trục hoành 3 1 3 1     2 b)  1    ;   ;    ;0 3) a)  4 8   4 8  a) b) a) (–1; 0),  2  9. y. 8 7 6 5 4 3 2 1. -2. -1. x. -1. 1. 2. 3. 4. 5. 6. 7. 1. 2. 3. 4. 5. 6. 7. -2 -3 -4 -5 -6 -7 -8 -9. 9. y. 8 7 6 5 4 3 2 1. -2. -1. -1 -2 -3 -4 -5 -6 -7 -8 -9. 26. x.

(27) Giaùo aùn Đại Số 10 chuẩn. Cấn Văn Thắm  3 1  3 1  ;   ;  c)  4 8  d)  4 8  2) Trục đối xứng của đồ thị 3 3 a) x = 2 b) x = – 2 3 3 c) x = 4 d) x = – 4. 2. 1   ;0  b) (–1; 0),  2   1    ;0 c) (1; 0),  2  1   ;0  d) ) (1; 0),  2 . 4. BAØI TAÄP VEÀ NHAØ:  Baøi 1 SGK  Đọc tiếp bài “Hàm số bậc hai”. Ngày soạn: 1/10/2012 Tieát daïy: 14. Chöông II: HAØM SOÁ BAÄC NHAÁT VAØ BAÄC HAI Baøøi 3: HAØM SOÁ BAÄC HAI (tt). I. MUÏC TIEÂU: Kiến thức: 2 2  Hiểu quan hệ giữa đồ thị của các hàm số y = ax + bx + c và y = ax . 2  Hiểu và ghi nhớ các tính chất của hàm số y = ax + bx + c. Kó naêng:  Lập được bảng biến thiên của hàm số bậc hai, xác định toạ độ đỉnh, trục đối xứng,. vẽ được đồ thị hàm số bậc hai.  Đọc được đồ thị của hàm số bậc hai, từ đồ thị xác định được: trục đối xứng, các giá trị x để y> 0, y < 0.  Tìm được phương trình của parabol khi biết một trong các hệ số và đồ thị đi qua hai điểm cho trước.. Thái độ:  Rèn luyện tính cẩn thận, chính xác khi vẽ đồ thị. Luyện tư duy khái quát, tổng hợp. II. CHUAÅN BÒ: Giáo viên: Giáo án. Hình vẽ minh hoạ. Học sinh: SGK, vở ghi. Đọc bài trước. Ôn lại kiến thức đã học về hàm số y = ax2. Dụng cụ vẽ đồ thị. III. HOẠT ĐỘNG DẠY HỌC: 1. Ổn định tổ chức: Kiểm tra sĩ số lớp. 2. Kieåm tra baøi cuõ: (3’) H. Cho hàm số y = –x2 + 4. Tìm toạ độ đỉnh, trục đối xứng của đồ thị hàm số? Ñ. I(0; 4). (): x = 0. 3. Giảng bài mới: TL Hoạt động của Giáo viên Hoạt động của Học sinh Noäi dung Hoạt động 1: Tìm hiểu chiều biến thiên của hàm số bậc hai. 27.

(28) Giaùo aùn Đại Số 10 chuẩn. Cấn Văn Thắm  GV hướng dẫn HS nhận xét 10' chieàu bieán thieân cuûa haøm soá bậc hai dựa vào đồ thị các hàm số minh hoạ.. 9. II. Chieàu bieán thieân cuûa haøm soá baäc hai. y. 8 7 6 5. a>0. 4. 2. 3 2. I. 1 -2. -1. -1. O. 1. 2. x 3. 4. 5. 6. 7. I. -2 -3. a<0. -4 -5 -6 -7 -8 -9.  Neáu a > 0 thì haøm soá  b    ;  2a  + Nghòch bieán treân  b  ;     + Đồng biến trên  2a  Neáu a < 0 thì haøm soá  b    ;  2a  + Đồng biến trên . b  ;     + Nghòch bieán treân  2a Hoạt động 2: Luyện tập xác định chiều biến thiên của hàm số bậc hai  Cho mỗi nhóm xét chiều  Các nhóm thực hiện yêu cầu Ví dụ: 10' bieán thieân cuûa moät haøm soá. Xaùc ñònh chieàu bieán thieân cuûa Đ1. Hệ số a và toạ độ đỉnh haøm soá: H1. Để xác định chiều biến Đồ n g bieá n Nghòch bieá n a) y = –x2 – 2x + 3 thieân cuûa haøm soá baäc hai, ta a (–; –1) (–1; +) b) y = x2 + 1 dựa vào các yếu tố nào? b (0; +) (–; 0) c) y = –2x2 + 4x – 3 c (–; 2) (2; +) d) y = x2 – 2x d (1; +) (–; 1) Hoạt động 3: Luyện tập khảo sát hàm số bậc hai  Cho mỗi nhóm thực hiện  Các nhóm thực hiện Ví duï: 15' moät yeâu caàu: Khảo sát hàm số và vẽ đồ thị – Tìm taäp xaùc ñònh haøm soá: y = - x + 4x - 3 I – Tìm toạ độ đỉnh y = –x2 + 4x – 3 O – Xaùc ñònh chieàu bieán thieân – Xác định trục đối xứng – Tìm toạ độ giao điểm của đồ thị với các trục toạ độ. – Vẽ đồ thị – Dựa vào đồ thị, xác định x để y < 0, y > 0 Hoạt động 3: Củng cố  Nhaéc laïi caùc tính chaát cuûa 5' haøm soá baäc hai.  Nhaán maïnh moái quan heä giữa tính chất và đồ thị của haøm soá. y. 2. 2. 1. x. -4. -3. -2. -1. 1. -1 -2 -3 -4 -5 -6 -7 -8 -9. 28. 2. 3. 4. 5. 6. 7. 8. 9.

(29) Giaùo aùn Đại Số 10 chuẩn. Cấn Văn Thắm. 2. 4. BAØI TAÄP VEÀ NHAØ:  Baøi 2, 3 SGK  Laøm baøi taäp oân chöông II. Ngày soạn: 1/10/2012 Tieát daïy: 15. Chöông II: HAØM SOÁ BAÄC NHAÁT VAØ BAÄC HAI Baøøi daïy: OÂN TAÄP CHÖÔNG II. I. MUÏC TIEÂU: Kiến thức:  Hiểu và nắm được tính chất của hàm số, miền xác định, chiều biến thiên.  Hiểu và ghi nhớ các tính chất của hàm số bậc nhất, bậc hai. Xác định được chiều biến thiên và vẽ đồ thị của chúng. Kó naêng:  Vẽ thành thạo các đường thẳng dạng y = ax+b bằng cách xác định các giao điểm với các trục toạ độ và các parabol y = ax2+bx+c bằng cách xác định đỉnh, trục đối xứng và một soá ñieåm khaùc.  Biết cách giải một số bài toán đơn giản về đường thẳng và parabol. Thái độ:  Rèn luyện tính tỉ mỉ, chính xác khi xác định chiều biến thiên, vẽ đồ thị các hàm số. II. CHUAÅN BÒ: Giaùo vieân: Giaùo aùn. Heä thoáng baøi taäp oân taäp. Học sinh: SGK, vở ghi. Ôn tập kến thức chương II. III. HOẠT ĐỘNG DẠY HỌC: 1. Ổn định tổ chức: Kiểm tra sĩ số lớp. 2. Kieåm tra baøi cuõ: (Loàng vaøo quaù trình oân taäp) H. Ñ. 3. Giảng bài mới: TL Hoạt động của Giáo viên Hoạt động của Học sinh Noäi dung Hoạt động 1: Luyện tập tìm tập xác định của hàm số H1. Nhaéc laïi ñònh nghóa taäp Ñ1. D = {xR/ f(x) coù nghóa} 1. Tìm taäp xaùc ñònh cuûa haøm 10' xaùc ñònh cuûa haøm soá? Neâu a) D = [–3; +) \ {–1} soá. 29.

(30) Giaùo aùn Đại Số 10 chuẩn. Cấn Văn Thắm 1 ñieàu kieän xaùc ñònh cuûa moãi    ;  haøm soá? 2 b) D =   Cho moãi nhoùm tìm taäp xaùc c) D = R ñònh cuûa moät haøm soá.. 3. 2  x 3 x 1 a) 1 y  2  3x  1 2x b)  2  x, x 1  y  1 , x 1  x  3  c) y. Hoạt động 2: Luyện tập khảo sát sự biến thiên của hàm số H1. Nhắc lại sự biến thiên Đ1. 2. Xeùt chieàu bieán thieân cuûa 10' cuûa haøm soá baäc nhaát vaø baäc a) nghòch bieán treân R haøm soá 2 hai? a) y = 4 – 2x b) y = x = /x/ 2  Cho moãi nhoùm xeùt chieàu + x ≥ 0: đồng biến b) y = x bieán thieân cuûa moät haøm soá. + x < 0: nghòch bieán c) y = x2 – 2x –1 c) + x ≥ 1: đồng biến d) y = –x2 + 3x + 2 + x < 1: nghòch bieán 3 d) + x ≥ 2 : nghòch bieán 3 + x < 2 : đồng biến Hoạt động 3: Luyện tập vẽ đồ thị của hàm số H1. Nhắc lại dạng đồ thị của Đ1. 3. Vẽ đồ thị của các hàm số ở y = 4 - 2x 10' haøm soá baäc nhaát vaø baäc hai? caâu 2  Cho mỗi nhóm vẽ đồ thị của y = /x/ moät haøm soá. y. 9 8 7 6 5 4 3 2 1. x -9. -8. -7. -6. -5. -4. -3. -2. O1. -1. 2. 3. 4. 5. 6. 7. 8. 9. -1 -2 -3. y 8. y = x2 - 2x - 1. 6. 4. 2. x -4. O. -2. 2. 4. 6. 8. -2. -4. y = -x2 + 3x + 2. -6. -8. Hoạt động 4: Luyện tập xác định hàm số H1. Nêu điều kiện để một Đ1. Toạ độ thoả mãn phương 4. Xác định a, b biết đường 10' điểm thuộc đồ thị hàm số? trình haøm soá. thaúng y = ax + b qua hai ñieåm A(1; 3), B(–1; 5) a  b 3  a  b 5 4)  a = –1; b = 4 H2. Nêu công thức xác định b   ;   toạ độ đỉnh của parabol? 5. Xaùc ñònh a,b,c, bieát parabol Ñ2. I  2a 4a . . 30.

(31) Giaùo aùn Đại Số 10 chuẩn. Cấn Văn Thắm a  b  c  1  a  b  c 1  5a) c  1  b  2a   a  b  c 4  b) 9a  3b  c 0 . a 1   b  1 c  1 a  1   b 2 c 3. 3. y = ax2+bx + c: a) Ñi qua ba ñieåm A(0;–1), B(1;–1), C(3;0). b) Coù ñænh I(1; 4) vaø ñi qua ñieåm D(3; 0). Hoạt động 5: Củng cố 3'.  Nhaán maïnh caùch giaûi caùc dạng toán 4. BAØI TAÄP VEÀ NHAØ:  Laøm tieáp caùc baøi taäp coøn laïi  Chuaån bò kieåm tra 1 tieát chöông I, II.. Ngày soạn: 10/10/2012 Tieát daïy: 16. Chöông II: HAØM SOÁ BAÄC NHAÁT VAØ BAÄC HAI Baøøi daïy: KIEÅM TRA VIEÁT CHÖÔNG I, II. I. MUÏC TIEÂU: Kiến thức:  Củng cố các kiến thức về mệnh đề, tập hợp, sai số.  Củng cố các kiến thức về hàm số: tập xác định, chiều biến thiên, đồ thị của hàm số bậc nhaát vaø baäc hai. Kó naêng:  Thực hiện các phép toán về mệnh đề, tập hợp.  Tìm tập xác định, xét chiều biến thiên, vẽ đồ thị của hàm số bậc nhất và bậc hai. Thái độ:  Reøn luyeän tính caån thaän, chính xaùc. II. CHUAÅN BÒ: Giáo viên: Giáo án. Đề kiểm tra. Học sinh: Ôn tập kiến thức chương I, II.. III. MA TRẬN ĐỀ: Chủ đề Mệnh đề Tập hợp Sai soá Haøm soá Toång. Nhaän bieát TNKQ TL 2 0,5 2 0,5 1 0,5 2 0,5 3,5. 31. Thoâng hieåu TNKQ TL 1 0,5 1 2,0. Vaän duïng TNKQ TL. Toång 1,5 3 0,5. 1 0,5. 2,0 4,0. 1. 2,0 2,0. 5 10.

(32) Giaùo aùn Đại Số 10 chuẩn. Cấn Văn Thắm. 3. IV. NỘI DUNG ĐỀ KIỂM TRA: A. Phaàn traéc nghieäm: Câu 1: Mệnh đề nào sau đây là sai? a) x  Nx2 chia heát cho 3  x chia heát cho 3 b) x  Nx chia heát cho 3  x2 chia heát cho 3 c) x  Nx2 chia heát cho 6  x chia heát cho 6 d) x  Nx2 chia heát cho 9  x chia heát cho 9 Câu 2: Cho mệnh đề chứa biến : “xR, x2 +2 > 0” , khi đó mệnh đề phủ định của mệnh đề trên laø : a) “xR, x2 +2 ≤ 0” b) “xR, x2 +2 < 0” c) “xR, x2 +2 ≤ 0” d) “xR, x2 +2 < 0” Câu 3: Cho mệnh đề chứa biến P(n) : “ n là số chính phương”, mệnh đề đúng là: a) P(5) b) P(16) c) P(10) d) P(20) Câu 4: Hãy liệt kê các phần tử của tập hợp: X = a) X = 0. b) X =  0. c) X = .  x/ x. 2. .  x  1 0. d) X =  . Caâu 5: Cho tập X =  2,3, 4 . Tập X có bao nhiêu tập hợp con? a) 3 b) 6 c) 8 d) 9 Câu 6: Khi sử dụng máy tính bỏ túi với 10 chữ số thập phân ta được:. 8 2,828427125 . Giaù trò gaàn. đúng của 8 chính xác đến hàng phần trăm là : a) 2,80 b) 2,81 c) 2,82 d) 2,83 3 Caâu 7: Haøm soá y=2 x − x laø: a) Haøm soá chaün b) Haøm soá leû c) Haøm haèng d) Haøm soá khoâng chaün khoâng leû Caâu 8: Điểm nào sau đây thuộc đồ thị hàm số y = 2|x–1| + 3|x| – 2 ? a) (2; 6); b) (1; –1); c) (–2; –10); d) Cả ba điểm trên. B. Phần tự luận: Caâu 1: (2 ñieåm) Cho hai tập hợp A[1 ; 5) và B(3 ; 6]. Xác định các tập hợp sau :A  B, A  B, B\A, CRA Caâu 2: (2 ñieåm) Tìm miền xác định và xét tính chẵn lẻ của hàm số sau : y. 2 x 1  x  1. Câu 3: a) (1 điểm ) Tìm parabol y = ax2 + bx + 2 biết rằng parabol đó đi qua điểm A(3 ; –4) và x . 3 2.. có trục đối xứng b) ( 1 điểm ) Vẽ đồ thị hàm số vừa tìm được ở câu a). V. ĐÁP ÁN VAØ BIỂU ĐIỂM: A. Phaàn traéc nghieäm: 1d) 2c) 3b) 4c) 5c) 6d) 7b) 8a) B. Tự luận: Caâu 1: A  B = (3; 5), A  B = [1; 6], B\A = [5; 6], CRA = (–; 1)[3; +) Caâu 2: D = R \ {–1; 1}; Haøm soá chaün. 32.

(33) Giaùo aùn Đại Số 10 chuẩn. Cấn Văn Thắm. 3. y 5 4 3 2 1. x -6. -5. -4. -3. -2. -1. O. 1. 2. 3. 4. 5. -1. 9a  3b  2  4   b 3  Caâu 3: a)  2a 2  VI. KEÁT QUAÛ KIEÅM TRA: 0 – 3,4 Lớp Só soá SL % 10A3 44 10A5 42 10A7 44 10A10 42 10A11 38 Ngày soạn: 20/10/2012 Tieát daïy: 17. 1  a   3  b  1 3,5 – 4,9 SL %. -2 -3 -4. b). -5. 5,0 – 6,4 SL %. 6,5 – 7,9 SL %. 8,0 – 10 SL %. Chöông III: PHÖÔNG TRÌNH. HEÄ PHÖÔNG TRÌNH Bàøi 1: ĐẠI CƯƠNG VỀ PHƯƠNG TRÌNH. I. MUÏC TIEÂU: Kiến thức:. Hieåu khaùi nieäm phöông trình, nghieäm cuûa phöông trình.  Hiểu định nghĩa hai phương trình tương đương và các phép biển đổi tương đương.  Bieát khaùi nieäm phöông trình heä quaû. Kó naêng:  Nhận biết một số cho trước là nghiệm của pt đã cho, nhận biết được hai pt tương đương.  Nêu được điều kiện xác định của phương trình.  Biết biến đổi tương đương phương trình. Thái độ:  Reøn luyeän tính caån thaän, chính xaùc. II. CHUAÅN BÒ: Giaùo vieân: Giaùo aùn. Học sinh: SGK, vở ghi. Ôn tập kiến thức về phương trình đã học. III. HOẠT ĐỘNG DẠY HỌC: 1. Ổn định tổ chức: Kiểm tra sĩ số lớp. 2. Kieåm tra baøi cuõ: (3') x H. Tìm taäp xaùc ñònh cuûa haøm soá: y = f(x) = x  1 ; y = g(x) = x  1 . Ñ. Df = [1; +); Dg = R \ {–1} 3. Giảng bài mới: TL Hoạt động của Giáo viên Hoạt động của Học sinh Noäi dung Hoạt động 1: Tìm hiểu khái niệm phương trình một ẩn  Cho HS nhắc lại các kiến  Các nhóm thảo luận, trả lời I. Khái niệm phương trình. 33.

(34) Giaùo aùn Đại Số 10 chuẩn. Cấn Văn Thắm 10'. 3. thức đã biết về phương trình. 1. Phöông trình moät aån 2 H1. Cho ví duï veà phöông trình Ñ1. 2x + 3 = 0; x – 3x + 2 =  Phöông trình aån x laø meänh đề chứa biến có dạng: một ẩn, hai ẩn đã biết? 0; f(x) = g(x) (1) x–y=1 trong đó f(x), g(x) laø những H2. Cho ví duï veà phöông trình biểu thức của x. moät aån coù moät nghieäm, hai Ñ2.  x0  R ñgl nghieäm cuûa (1) 3 nghieäm, voâ soá nghieäm, voâ nếu f(x0) = g(x0) đúng. nghieäm? a) 2x + 3 = 0 –> S = 2  Giaûi (1) laø tìm taäp nghieäm S b) x2 – 3x + 2 = 0 –> S = cuûa (1). {1,2}  Neáu (1) voâ nghieäm thì S = . c) x2 – x + 2 = 0 –> S =  x  1  x  1 2 –>S=[– d). . 1;1]. Hoạt động 2: Tìm hiểu điều kiện xác định của phương trình H1. Tìm ñieàu kieän cuûa caùc Ñ1. 2. Ñieàu kieän cuûa moät phöông 10' phöông trình sau: a) 2 – x > 0  x < 2 trình x Ñieàu kieän xaùc ñònh cuûa (1) laø 2 điều kiện của ẩn x để f(x) và  x  1 0 x  3 a) 3 – x2 = 2  x  g(x) coù nghóa. x 1 1 b)  x  3 0   x  3 2 b) x  1 (Nêu đk xác định của từng biểu thức). . 7'. Hoạt động 3: Tìm hiểu khái niệm phương trình nhiều ẩn H1. Cho ví duï veà phöông trình Ñ1. a) 2x + y = 5 3. Phöông trình nhieàu aån Daïng f(x,y) = g(x,y), … nhieàu aån? b) x + y – z = 7 H2. Chæ ra moät soá nghieäm cuûa Ñ2. a) (2; 1), (1; 3), … các phương trình đó? b) (3; 4; 0), (2; 4; –1), … H3. Nhaän xeùt veà nghieäm vaø Ñ3. Moãi nghieäm laø moät boä soá soá nghieäm cuûa caùc phöông cuûa caùc aån. trình treân? Thông thường phương trình có voâ soá nghieäm.. Hoạt động 4: Tìm hiểu khái niệm phương trình chứa tham số H1. Cho ví duï phöông trình Ñ1. a) (m + 1)x – 3 = 0 4. Phương trình chứa tham 2 10' chứa tham số? b) x – 2x + m = 0 soá Trong một phương trình, ngoài các chữ đóng vai trò ẩn số H2. Khi nào phương trình đó Đ2. còn có thể có các chữ khác a) coù nghieäm khi m ≠ –1 voâ nghieäm, coù nghieäm? được xem như những hằng số. 34.

(35) Giaùo aùn Đại Số 10 chuẩn. Cấn Văn Thắm. 3 –> nghieäm x = m  1 b) coù nghieäm khi  = 1–m ≥0 m≤1 –> nghieäm x = 1  1  m. 3. và được gọi là tham số. Giaûi vaø bieän luaän phöông trình chứa tham số nghĩa là xét xem với giá trị nào của tham soá thì phöông trình voâ nghieäm, coù nghieäm vaø tìm caùc nghiệm đó.. Hoạt động 5: Củng cố 3'. Nhaán maïnh caùc khaùi nieäm veà phương trình đã học.. 4. BAØI TAÄP VEÀ NHAØ:  Tìm ñieàu kieän xaùc ñònh cuûa caùc phöông trình trong baøi 3, 4 SGK.  Đọc tiếp bài "Đại cương về phương trình". Ngày soạn: 20/10/2012 Tieát daïy: 18. Chöông III: PHÖÔNG TRÌNH. HEÄ PHÖÔNG TRÌNH Bàøi 1: ĐẠI CƯƠNG VỀ PHƯƠNG TRÌNH (tt). I. MUÏC TIEÂU: Kiến thức:. Hieåu khaùi nieäm phöông trình, nghieäm cuûa phöông trình.  Hiểu định nghĩa hai phương trình tương đương và các phép biển đổi tương đương.  Bieát khaùi nieäm phöông trình heä quaû. Kó naêng:  Nhận biết một số cho trước là nghiệm của pt đã cho, nhận biết được hai pt tương đương.  Nêu được điều kiện xác định của phương trình.  Biết biến đổi tương đương phương trình. Thái độ:  Reøn luyeän tính caån thaän, chính xaùc. II. CHUAÅN BÒ: Giaùo vieân: Giaùo aùn. Học sinh: SGK, vở ghi. Ôn tập kiến thức về phương trình đã học. III. HOẠT ĐỘNG DẠY HỌC: 1. Ổn định tổ chức: Kiểm tra sĩ số lớp. 2. Kieåm tra baøi cuõ: (3') x2 9  x 1 H. Tìm ñieàu kieän xaùc ñònh cuûa phöông trình x  1 . TL. Ñ. x > 1 3. Giảng bài mới: Hoạt động của Giáo viên Hoạt động của Học sinh Noäi dung Hoạt động 1: Tìm hiểu khái niệm phương trình tương đương. 35.

(36) Giaùo aùn Đại Số 10 chuẩn. Cấn Văn Thắm x2. 3. Ñ1. Töông ñöông, vì cuøng taäp II. Phöông trình töông 10' nghieäm S = {3} ñöông vaø phöông trình heä x 1 H1. Hai pt: x  1 quaû vaø 2x = 6 coù töông ñöông 1. Phöông trình töông ñöông khoâng? Hai phöông trình ñgl töông ñöông khi chuùng coù cuøng taäp Ñ2. Coù, vì cuøng taäp nghieäm H2. Hai phöông trình voâ nghieäm nghieäm coù töông ñöông khoâng? Chuù yù: Hai phöông trình voâ nghieäm thì töông ñöông. Hoạt động 2: Tìm hiểu các phép biến đổi tương đương  Xét các phép biến đổi sau: 2. Phép biến đổi tương 1 1 15' ñöông Định lí: Nếu thực hiện các a) x + x  1 = x  1 + 1 phép biến đổi sau đây trên 1 1 1 moät phöông trình maø khoâng  x + x 1– x 1= x 1+ 1 làm thay đổi điều kiện của nó 1 thì ta được một phương trình – x 1  x = 1 mới tương đương: b) x(x – 3) = 2x  x – 3 = 2 a) Cộng hay trừ hai vế với x=5 cùng một số hoặc cùng một H1. Tìm sai laàm trong caùc Ñ1. a) sai vì ĐKXĐ của pt là x ≠ 1 biểu thức; phép biến đổi trên? b) sai vì đã chia 2 vế cho x = b) Nhân hoặc chia hai vế với cùng một số khác 0 hoạc với 0 cùng một biểu thức luôn có giaù trò khaùc 0. Kí hiệu: Ta dùng kí hiệu  để chỉ sự tương đương của các phöông trình. Hoạt động 3: Tìm hiểu khái niệm phương trình hệ quả  Xét phép biến đổi: 3. Phöông trình heä quaû 10' Neáu moïi nghieäm cuûa pt f(x) = 8 x = x – 2 (1) 2 g(x) đều là nghiệm của pt f1(x)  8 – x = (x–2) 2 =g1(x) thì pt f1(x) =g1(x) ñgl pt  x –3x – 4 = 0 (2) heä quaû cuûa pt f(x) = g(x). ( x = –1; x = 4) H1. Caùc nghieäm cuûa (2) coù Ñ1. x = –1 khoâng laø nghieäm Ta vieát f(x)=g(x)f1(x)=g1(x) Chuù yù: Pt heä quaû coù theå theâm đều là nghiệm của (1) không? của (1) nghieäm khoâng phaûi laø nghieäm của pt ban đầu. Ta gọi đó là nghiệm ngoại lai. Hoạt động 4: Củng cố  Để giải một pt ta thường Nhấn mạnh các phép biến đổi 5' phöông trình. thực hiện các phép biến đổi töông ñöông.  Pheùp bình phöông hai veá, nhân hai vế của pt với một đa . 9. 36.

(37) Giaùo aùn Đại Số 10 chuẩn. Cấn Văn Thắm. 3. thức có thể dẫn tới pt hệ quả. Khi đó để loại nghiệm ngoại lai ta phải thử lại các nghiệm tìm được hoặc đặt điều kiện phụ để được phép biến đổi töông ñöông. 4. BAØI TAÄP VEÀ NHAØ:  Baøi 1, 2, 3, 4 SGK.  Đọc trước bài "Phương trình qui về phương trình bậc nhất, bậc hai". Ngày soạn: 30/10/2012 Tieát daïy: 19. Chöông III: PHÖÔNG TRÌNH. HEÄ PHÖÔNG TRÌNH Baøøi 2: PHÖÔNG TRÌNH QUI VEÀ. PHÖÔNG TRÌNH BAÄC NHAÁT, BAÄC HAI. I. MUÏC TIEÂU: Kiến thức:  Cuûng coá caùch giaûi phöông trình baäc nhaát, baäc hai moät aån.  Hieåu caùch giaûi vaø bieän luaän caùc phöông trình ax + b = 0, ax2 + bx + c = 0. Kó naêng:  Giaûi vaø bieän luaän thaønh thaïo caùc phöông trình ax+ b=0, ax 2 + bx + c = 0. Thái độ:  Reøn luyeän tính caån thaän, chính xaùc. II. CHUAÅN BÒ: Giaùo vieân: Giaùo aùn. Baûng toùm taét caùch giaûi vaø bieän luaän phöông trình baäc nhaát, baäc hai. Học sinh: SGK, vở ghi. Ôn tập kiến thức đã học về phương trình bậc nhất, bậc hai. III. HOẠT ĐỘNG DẠY HỌC: 1. Ổn định tổ chức: Kiểm tra sĩ số lớp. 2. Kieåm tra baøi cuõ: (3') H. Theá naøo laø hai phöông trình töông ñöông? Taäp nghieäm vaø taäp xaùc ñònh cuûa phöông trình khác nhau ở điểm nào? Ñ. ((1)  (2))  S1 = S2; S  D. 3. Giảng bài mới: TL Hoạt động của Giáo viên Hoạt động của Học sinh Noäi dung Hoạt động 1: Ôn tập về phương trình bậc nhất  Hướng dẫn cách giải và biện  HS theo dõi thực hiện lần I. Ôn tập về phương trình 10' luận phương trình ax + b = 0 lượt các yêu cầu. baäc nhaát, baäc hai thoâng qua ví duï. 1. Phöông trình baäc nhaát. 37.

(38) Giaùo aùn Đại Số 10 chuẩn. Cấn Văn Thắm VD1. Cho pt: m(x – 4) = 5x – 2 (1) a) Giaûi pt (1) khi m = 1 b) Giaûi vaø bieän luaän pt (1) H1. Goïi 1 HS giaûi caâu a) H2. Biến đổi (1) đưa về dạng ax + b = 0 Xaùc ñònh a, b?. 1 Ñ1. 4x = – 2  x = – 2. Ñ2. (m – 5)x + 2 – 4m = 0 (2) a = m – 5; b = 2 – 4m. 3. ax + b = 0 (1) Heä soá Keát luaän (1) coù nghieäm b a≠0 x=–a b≠0 a=0. b=0. (1) voâ nghieäm (1) nghieäm đúng với mọi x.  Khi a ≠ 0 pt (1) ñgl phöông trình baäc nhaát moät aån.. H3. Xét (2) với a ≠ 0; a = 0?. 4m  2 Ñ3. m ≠ 5: (2)  x = m  5 m = 5: (2)  0x – 18 = 0  (2) voâ nghieäm Hoạt động 2: Ôn tập về phương trình bậc hai  Hướng dẫn cách giải và biện  HS theo dõi thực hiện lần 2. Phương trình bậc hai 15' luận ph.trình ax2 + bx + c = 0 lượt các yêu cầu. ax2 + bx + c = 0 (a ≠ 0) (2) thoâng qua ví duï.  = b2 – 4ac Keát luaän VD2. Cho pt: (2) coù 2 x2 – 2mx + m2 – m + 1 = 0 nghieäm phaân (2) bieät >0 a) Giaûi (2) khi m = 2  b  b) Giaûi vaø bieän luaän (2) Ñ1. (2)  x2 – 4x + 3 = 0 2a x1,2 =  x = 1; x = 3 H1. Goïi 1 HS giaûi caâu a) (2) coù nghieäm Ñ2.  = 4(m – 1) b =0 H2. Tính ? keùp x = – 2a <0 (2) voâ nghieäm Ñ3. m > 1:  > 0  (2) coù 2 H3. Xét các trường hợp  > 0, nghiệm x = m  m  1 1,2  = 0,  < 0? m = 1:  = 0  (2) coù nghieäm keùp x = m = 1 m < 1:  < 0  (2) voâ nghieäm Hoạt động 3: Ôn tập về định lí Viet  Luyeän taäp vaän duïng ñònh lí 3. Ñònh lí Viet 10' Viet. Neáu phöông trình baäc hai: ax2 + bx + c = 0 (a≠0) VD3. Chứng tỏ pt sau có 2 Đ.  = 5 > 0  pt có 2 nghiệm coù hai nghieäm x1, x2 thì: nghieäm x1, x2 vaø tính x1 + x2, phaân bieät 2 b c x1x2 : x – 3x + 1 = 0 x1 + x2 = 3, x1x2 = 1 x1 + x2 = – a , x1x2 = a 2 VD4. Pt 2x – 3x – 1 = 0 coù 2 3 1 Ngược lại, nếu hai số u, v có 2 2 nghieäm x1, x2 . Tính x1 + x2 ? Ñ. x1 + x2 = 2 , x1x2 = – 2 toång u + v = S vaø tích uv = P 2 2 2 thì u vaø v laø caùc nghieäm cuûa x1 + x2 = (x1 + x2) –2x1x2 phöông trình x2 – Sx + P = 0. 38.

(39) Giaùo aùn Đại Số 10 chuẩn. Cấn Văn Thắm. 3. 7 = 4 Hoạt động 4: Củng cố 5'.  Nhấn mạnh các bước giải và bieän luaän pt ax + b = 0, pt baäc hai.  Các tính chất về nghiệm số  HS tự ôn tập lại các vấn đề cuûa phöông trình baäc hai: – Caùch nhaåm nghieäm – Biểu thức đối xứng của các nghieäm – Daáu cuûa nghieäm soá 4. BAØI TAÄP VEÀ NHAØ:  Baøi 2, 3, 5, 8 SGK.  Đọc tiếp bài "Phương trình qui về phương trình bậc nhất, bậc hai". Ngày soạn: 30/10/2012 Tieát daïy: 20. Chöông III: PHÖÔNG TRÌNH. HEÄ PHÖÔNG TRÌNH Baøøi 2: PHÖÔNG TRÌNH QUI VEÀ. PHÖÔNG TRÌNH BAÄC NHAÁT, BAÄC HAI (tt). I. MUÏC TIEÂU: Kiến thức:  Hiểu cách giải các pt qui về dạng bậc nhất, bậc hai, pt chứa ẩn ở mẫu, pt có chứa dấu GTTĐ, pt chứa căn đơn giản, pt tích. Kó naêng:  Giaûi thaønh thaïo pt ax+ b=0, pt baäc hai.  Giải được các pt qui về bậc nhất, bậc hai.  Bieát giaûi pt baäc hai baèng MTBT. Thái độ:  Reøn luyeän tính caån thaän, chính xaùc.  Luyện tư duy linh hoạt qua việc biến đổi phương trình. II. CHUAÅN BÒ: Giaùo vieân: Giaùo aùn. Heä thoáng caùch giaûi caùc daïng phöông trình. Học sinh: SGK, vở ghi. Ôn tập các kiến thức về GTTĐ, căn thức bậc hai. III. HOẠT ĐỘNG DẠY HỌC: 1. Ổn định tổ chức: Kiểm tra sĩ số lớp. 2. Kieåm tra baøi cuõ: (3') H. Nêu điều kiện xác định của biểu thức chứa biến ở mẫu? x2  3x  2 AÙp duïng: Tìm ñkxñ cuûa f(x) = 2x  3 P(x) 3 Ñ. f(x) = Q(x) –> Q(x) ≠ 0; f(x) xaùc ñònh khi x ≠ – 2. 39.

(40) Giaùo aùn Đại Số 10 chuẩn. Cấn Văn Thắm. 4. 3. Giảng bài mới: TL. Hoạt động của Giáo viên Hoạt động của Học sinh Noäi dung Hoạt động 1: Ôn tập phương trình chứa ẩn ở mẫu  Cho HS nhắc lại các bước  HS phát biểu II. Phöông trình qui veà 10' giải phương trình chứa ẩn ở phöông trình baäc nhaát, baäc mẫu thức. hai VD1. Giaûi phöông trình: 1. Phương trình chứa ẩn ở 2 maãu x  3x  2 2x  5  P(x) 2x  3 4 (1) Daïng Q(x) 3 H1. Neâu ñkxñ cuûa (1) B1: ÑKXÑ: Q(x) ≠ 0 Ñ1. 2x + 3 ≠ 0  x ≠ – 2 (*) B2: Giaûi phöông trình H2. Biến đổi phương trình (1). Ñ2. (1)  16x + 23 = 0 23  x = – 16 (thoả đk (*)). B3: Đối chiếu nghiệm tìm được với ĐKXĐ để chọn nghiệm thích hợp.. Hoạt động 2: Ôn tập về phương trình chứa giá trị tuyệt đối H1. Nhaéc laïi ñònh nghóa A 2. Phương trình chứa GTTĐ neáu A 0 A  15' GTTÑ ?  A neá u A  0 Để giải phương trình chứa  Ñ1. GTTĐ ta tìm cách khử dấu VD2. Giaûi phöông trình: Ñ. GTTÑ: x  3 2x  1 (2) C1: – Duøng ñònh nghóa;  Hướng dẫn HS làm theo 2 + Nếu x ≥ 3 thì (2) trở thành: – Bình phöông 2 veá. cách. Từ đó rút ra nhận xét. x – 3 = 2x + 1  x = –4 (loại)  Chuù yù: Khi bình phöông 2 veá + Nếu x < 3 thì (2) trở thành: của phương trình để được pt 2 tương đương thì cả 2 vế đều –x + 3 = 2x + 1  x= 3 (thoả) phải không âm. C2: (2)  (x – 3)2 = (2x + 1)2   f(x) 0   f(x) g(x)  3x2 + 10x – 8 = 0 f(x) g(x)    2   f(x)  0    f(x) g(x) 3  x = –4; x =. VD3. Giaûi phöông trình: 2x  1  x  2 (3). Thử lại: x = –4 (loại), 2 x = 3 (thoả). H1. Ta neân duøng caùch giaûi Ñ1. Bình phöông 2 veá: naøo? (3)  (2x – 1)2 = (x + 2)2  Chuù yù a2 – b2 = (a – b)(a +  (x – 3)(3x + 1) = 0 b). 40. g(x) 0    f(x) g(x)   f(x)  g(x)    f(x) g(x) f(x)  g(x)    f(x)  g(x).

(41) Giaùo aùn Đại Số 10 chuẩn. Cấn Văn Thắm. 4. 1  x = 3; x = – 3 VD4. Giaûi caùc phöông trình: 10' 2x  3 4 24   2 2 x  3 x  3 x  9 a) 2 b) 2x  5 x  5x  1 c) 2x  1   5x  2. Hoạt động 3: Áp dụng Ñ. a) ÑKXÑ: x ≠ 3 S= b) S = {–6, 1} 1 c) S = {–1, – 7 } Hoạt động 4: Củng cố. 5'.  Nhaán maïnh caùch giaûi caùc daïng phöông trình. 4. BAØI TAÄP VEÀ NHAØ:  Baøi 1, 6 SGK. Đọc tiếp bài "Phương trình qui về phương trình bậc nhất, bậc hai". Ngày soạn: 1/11/2012 Tieát daïy: 21. Chöông III: PHÖÔNG TRÌNH. HEÄ PHÖÔNG TRÌNH Baøøi 3: PHÖÔNG TRÌNH VAØ HEÄ PHÖÔNG TRÌNH. BAÄC NHAÁT NHIEÀU AÅN. I. MUÏC TIEÂU: Kiến thức:  Nắm vững khái niệm pt bậc nhất hai ẩn, hệ pt bậc nhất hai ẩn và tập nghiệm của chúng.  Hiểu rõ phương pháp cộng đại số và phương pháp thế. Kó naêng:  Giải được và biểu diễn được tập nghiệm của pt bậc nhất hai ẩn.  Giaûi thaønh thaïo heä pt baäc nhaát hai aån baèng phöông phaùp coäng vaø phöông phaùp theá.  Giải được hệ pt bậc nhất ba ẩn đơn giản.  Giải được một số bài toán thực tế đưa về việc lập và giải hệ pt bậc nhất hai, ba ẩn.  Biết dùng MTBT để giải hệ pt bậc nhất hai, ba ẩn. Thái độ:  Reøn luyeän tính caån thaän, chính xaùc.  Luyện tư duy linh hoạt thông qua việc biến đổi hệ phương trình. II. CHUAÅN BÒ: Giáo viên: Giáo án. Hình vẽ minh hoạ. Học sinh: SGK, vở ghi. Ôn tập kiến thức đã học về hệ pt bậc nhất hai ẩn. III. HOẠT ĐỘNG DẠY HỌC: 1. Ổn định tổ chức: Kiểm tra sĩ số lớp. 2. Kieåm tra baøi cuõ: (3') H. Neâu daïng cuûa heä phöông trình baäc nhaát hai aån vaø phöông phaùp giaûi?. 41.

(42) Giaùo aùn Đại Số 10 chuẩn. Cấn Văn Thắm. 4. Đ. Phương pháp thế, phương pháp cộng đại số. 3. Giảng bài mới: TL Hoạt động của Giáo viên Hoạt động của Học sinh Noäi dung Hoạt động 1: Ôn tập phương trình bậc nhất hai ẩn H1. Theá naøo laø moät nghieäm Ñ1. Nghieäm laø caëp (x0; y0) 1. Phöông trình baäc nhaát hai 10' cuûa (1)? thoả ax0 + by0 = c. aån Daïng: ax + by = c (1) trong đó a2 + b2 ≠ 0 H2. Tìm caùc nghieäm cuûa pt: Ñ2. (1; –2), (–1; –5), (3; 1), … 3x – 2y = 7 Chuù yù: (Moãi nhoùm chæ ra moät soá a b 0 nghieäm)    c 0  (1) voâ nghieäm H3. Xaùc ñònh caùc ñieåm (1; – a b 0  2), (–1; –5), (3; 1), … treân mp  c 0  moïi caëp (x0;y0) Oxy? đều là nghiệm Nhaän xeùt? a c  x b  b ≠ 0: (1)  y = b Toång quaùt: Các điểm nằm trên đường  Phöông trình (1) luoân coù voâ 3x  7 soá nghieäm. 2 thaúng y =  Bieåu dieãn hình hoïc taäp nghiệm của (1) là một đường thaúng trong mp Oxy. 8. y. 7 6 5 4 3 2 1. -9. -8. -7. -6. -5. -4. -3. -2. -1. x. 1. -1. 2. 3. 4. 5. 6. 7. 8. 9. 10. -2 -3 -4 -5 -6 -7 -8 -9. -10 -11. Hoạt động 2: Ôn tập Hệ hai phương trình bậc nhất hai ẩn H1. Nhaéc laïi caùc caùch giaûi (2) Ñ1. Moãi nhoùm giaûi theo moät 2. Heä hai phöông trình baäc 17' AÙp duïng: Giaûi heä: caùch. nhaát hai aån   4x  3y 9 12 1 a1x  b1y c1   x  ;y    2x  y  5 a x  b2 y c2  5 5   Daïng:  2 (2)  HD hoïc sinh nhaän xeùt yù  (d1): a1x + b1y = c1  Caëp soá (x0; y0) laø nghieäm nghóa hình hoïc cuûa taäp (d2): a2x + b2y = c2 cuûa (2) neáu noù laø nghieäm cuûa nghieäm cuûa (2). + (d1), (d2) caét nhau  (2) coù caû 2 phöông trình cuûa (2). 1 nghieäm  Giaûi (2) laø tìm taäp nghieäm + (d1)//(d2)  (2) voâ nghieäm cuûa (2). + (d1)(d2)  (2) voâ soá nghieäm 4. 4. 4. d1 d2. 2. 2. d2. d1. 2. d1 d2. -5. 5. -5. 5 -5. 5. -2. -2. -2. Hoạt động 3: Giới thiệu cách giải hệ phương trình bằng định thức. 42.

(43) Giaùo aùn Đại Số 10 chuẩn. Cấn Văn Thắm H1. Giaûi caùc heä pt baèng ñònh Ñ1. 10' thức: a) D = 23, Dx = –23, Dy = 46  Nghieäm (x; y) = (–1; 2) 5x  2y  9  b) D = 29, Dx = 58, Dy = –87 a)  4x  3y 2  Nghieäm (x; y) = (2; –3) 2x  3y 13  b) 7x  4y 2. D=. a1. b1. a2. b2. c1. b1. a1. 4. c1. c b2 a c Dx = 2 , Dy = 2 2  D ≠ 0: (2) coù nghieäm duy  Dy  D  x  x ;y   D D  nhaát   D = 0 và (Dx ≠ 0 hoặc Dy ≠0) (2) voâ nghieäm  D = Dx = Dy = 0: (2) voâ soá nghieäm. Hoạt động 4: Củng cố 3'.  Nhaéc laïi caùc caùch giaûi heä phöông trình baäc nhaát hai aån. 4. BAØI TAÄP VEÀ NHAØ:  1, 2, 3, 4 SGK. Đọc tiếp bài "Phương trình và hệ phương trình bậc nhất nhiều ẩn". Ngày soạn: 1/11/2012 Tieát daïy: 22. Chöông III: PHÖÔNG TRÌNH. HEÄ PHÖÔNG TRÌNH Baøøi 3: PHÖÔNG TRÌNH VAØ HEÄ PHÖÔNG TRÌNH. BAÄC NHAÁT NHIEÀU AÅN (tt) I. MUÏC TIEÂU: Kiến thức:  Nắm vững khái niệm pt bậc nhất hai ẩn, hệ pt bậc nhất hai ẩn và tập nghiệm của chúng.  Hiểu rõ phương pháp cộng đại số và phương pháp thế. Kó naêng:  Giải được và biểu diễn được tập nghiệm của pt bậc nhất hai ẩn.  Giaûi thaønh thaïo heä pt baäc nhaát hai aån baèng phöông phaùp coäng vaø phöông phaùp theá.  Giải được hệ pt bậc nhất ba ẩn đơn giản.  Giải được một số bài toán thực tế đưa về việc lập và giải hệ pt bậc nhất hai, ba ẩn.  Biết dùng MTBT để giải hệ pt bậc nhất hai, ba ẩn. Thái độ:  Reøn luyeän tính caån thaän, chính xaùc.  Luyện tư duy linh hoạt thông qua việc biến đổi hệ phương trình. II. CHUAÅN BÒ: Giáo viên: Giáo án. Hình vẽ minh hoạ. Học sinh: SGK, vở ghi. Ôn tập kiến thức đã học về hệ pt bậc nhất hai ẩn. III. HOẠT ĐỘNG DẠY HỌC: 1. Ổn định tổ chức: Kiểm tra sĩ số lớp. 2. Kieåm tra baøi cuõ: (3'). 43.

(44) Giaùo aùn Đại Số 10 chuẩn. Cấn Văn Thắm. 3x  5y 6  H. Giải hệ phương trình sau bằng định thức: 4x  7y  8 2 48 ; Ñ. D = 41, Dx = 2, Dy = –48  Nghieäm (x; y) = ( 41 41 ). TL. 10'. 10'. 10'. 4. 3. Giảng bài mới: Hoạt động của Giáo viên Hoạt động của Học sinh Noäi dung Hoạt động 1: Tìm hiểu cách giải Hệ phương trình bậc nhất 3 ẩn  GV hướng dẫn tìm nghiệm  II. Heä phöông trình baäc nhaát 3 cuûa heä phöông trình: 3 aån 2 (3)  z =  Phöông trình baäc nhaát 3 aån:  x  3y  2z  1 (1)  3 ax + by + cz = d 3 4y  3z  (2)   trong đó a2 + b2 + c2 ≠ 0 2  (2)  y = 4 2z 3 (3)   Heä 3 pt baäc nhaát 3 aån: 17  a1x  b1y  c1y d1 –> Heä phöông trình treân coù (1)  x = 4  daïng tam giaùc. a2 x  b2 y  c2 y d2  a x  b y  c y d  3 3 3 3 (4) Moãi boä soá (x0; y0; z0) nghieäm đúng cả 3 pt của hệ đgl nghieäm cuûa heä (4).  Phöông phaùp Gauss: Moïi heä phöông trình baäc nhaát 3 aån đều biến đổi được về dạng tam giác bằng phương pháp khử daàn aån soá. Hoạt động 2: Luyện tập giải hệ phương trình bậc nhất 3 ẩn  GV hướng dẫn cách vận  VD1: Giaûi heä phöông trình:  1 duïng phöông phaùp Gauss.  1  x  2y  2z  2 (1)  x  2y  2z  2    y  z  3 (2)   2x  3y  5z  2 10z  5   (3) (*) (*)   4x  7y  z  4  7 x  2  5 y  2  z  1 2   Hoạt động 3: Luyện tập giải toán bằng cách lập hệ phương trình H1. Nhắc lại các bước giải Đ1. VD2: Hai baïn Vaân vaø Lan toán bằng cách lập phương 1) Chọn ẩn, đk của ẩn. đến cửa hàng mua trái cây. 2) Biểu diễn các đại lượng Bạn Vân mua 10 quả quýt, 7 trình ? lieân quan theo aån. quả cam với giá tiền 17800 đ. 3) Laäp pt, heä pt. Baïn Lan mua 12 quaû quyùt, 6 4) Giaûi pt, heä pt quaû cam heát 18000 ñ. Hoûi giaù 5) Đối chiếu đk để chọn tiền mỗi quả quýt và mỗi quả. 44.

(45) Giaùo aùn Đại Số 10 chuẩn. Cấn Văn Thắm. nghiệm thích hợp.  x (ñ): giaù tieàn moät quaû quyùt y (ñ): giaù tieàn moät quaû cam 10x  7y 17800  12x  6y 18000. 7'. 4. cam laø bao nhieâu?.  x = 800, y = 1400 Hoạt động 4: Hướng dẫn sử dụng MTBT để giải hệ phương trình  Hướng dẫn HS sử dụng  x 0.048780487 VD3: Giaûi caùc heä ph.trình:  y  1.170731707 MTBT để giải hệ pt. 3x  5y 6 a)   x 0.217821782 a) 4x  7y  8  y 1.297029703  2x  3y  4z  5  z  0.386138613   4x  5y  z 6 b)  b)  3x  4y  3z 7 Hoạt động 5: Củng cố. 3'.  Nhaán maïnh caùch giaûi baèng phöông phaùp Gauss. 4. BAØI TAÄP VEÀ NHAØ:  5, 6, 7 SGK.. Ngày soạn: 10/11/2012 Tieát daïy: 23. Chöông III: PHÖÔNG TRÌNH. HEÄ PHÖÔNG TRÌNH Baøøi 3: BAØI TAÄP PHÖÔNG TRÌNH. VAØ HEÄ PHÖÔNG TRÌNH BAÄC NHAÁT NHIEÀU AÅN I. MUÏC TIEÂU: Kiến thức:  Cuûng coá caùch giaûi phöông trình, heä phöông trình baäc nhaát nhieàu aån. Kó naêng:  Giaûi thaønh thaïo heä phöông trình baäc nhaát 2 aån.  Bieát giaûi heä phöông trình baäc nhaát 3 aån.  Vận dụng thành thạo việc giải toán bằng cách lập hệ phương trình. Thái độ:  Reøn luyeän tính caån thaän, chính xaùc.  Luyện tư duy linh hoạt thông qua việc giải hệ phương trình. II. CHUAÅN BÒ: Giaùo vieân: Giaùo aùn. Heä thoáng baøi taäp. Học sinh: SGK, vở ghi. Ôn tập cách giải hệ phương trình bậc nhất nhiều ẩn. III. HOẠT ĐỘNG DẠY HỌC: 1. Ổn định tổ chức: Kiểm tra sĩ số lớp. 2. Kieåm tra baøi cuõ: (Loàng vaøo quaù trình luyeän taäp) H. Ñ.. 45.

(46) Giaùo aùn Đại Số 10 chuẩn. Cấn Văn Thắm. 4. 3. Giảng bài mới: TL Hoạt động của Giáo viên Hoạt động của Học sinh Noäi dung Hoạt động 1: Luyện kỹ năng giải hệ phương trình bậc nhất 2 ẩn H1. Neân duøng phöông phaùp Ñ1. Coù theå duøng phöông phaùp 1. Giaûi caùc phöông trình: 15' nào để giải? thế hoặc cộng đại số. 2x  3y 1   11 5   x  2y 3 a) ;   a)  7 7   3x  4y 5   9 7  4x  2y 2 b) ;    11 11  2 1 2 H2. Nên thực hiện phép biến b) x y   Ñ2. 2 3 đổi nào? 3 1 3 1 c) Qui đồng, khử mẫu  x y  4 2  9 1 c)  3  ;   8 6 0,3x  0,2y 0,5   Hướng dẫn thêm phương d) Nhân 2 vế với 10 d) 0,5x  0,4y 1,2 (2; 0,5) pháp định thức.. Hoạt động 2: Luyện kỹ năng giải hệ phương trình bậc nhất 3 ẩn  Hướng dẫn HS vận dụng  2. Giaûi caùc phöông trình sau: 11 x  10' phöông phaùp Gauss.  x  3y  2z  7 14   5 (Cho HS nhận xét và tự rút ra   2x  4y  3z 8 y   3x  y  z 5 2 cách biến đổi thích hợp)  a)  z  1  x  3y  2z 8  7 a)  2x  2y  z 6  x 1   b)  3x  y  z 6 y  1   b)  z 2 Hoạt động 3: Luyện kỹ năng giải toán bằng cách lập hệ phương trình H1. Nêu các bước giải toán Đ1. 3. Coù hai daây chuyeàn may aùo 15' bằng cách lập hệ phương 3. Gọi x là số áo do dây sơ mi. Ngày thứ nhất cả hai chuyền thứ nhất may được. trình? dây chuyền may được 930 áo. y là số áo do dây chuyền thứ Ngày thứ hai do dây chuyền hai may được. thứ nhất tăng năng suất 18%, ÑK: x, y nguyeân döông dây chuyền thứ hai tăng năng Ta coù heä phöông trình: suaát 15% neân caû hai daây chuyền may được 1083 áo.  x  y 930  Hỏi trong ngày thứ nhất mỗi 1,18x  1,15y 1083 dây chuyền may được bao x 450  nhieâu aùo sô mi? y 480  4. Một cửa hàng bán áo sơ mi,. 46.

(47) Giaùo aùn Đại Số 10 chuẩn. Cấn Văn Thắm. 4. Gọi x (ngàn đồng) là giá baùn moät aùo. y (ngàn đồng) là giá bán một quaàn. z (ngàn đồng) là giá bán một vaùy. ÑK: x, y, z > 0 Ta coù heä phöông trình: 12x 21y 18z 5349  16x 24y 12z 5600 24x 15y 12z 5259. 4. quần âu nam và váy nữ. Ngày thứ nhất bán được 12 áo, 21 quaàn vaø 18 vaùy, doanh thu laø 5349000 đồng. Ngày thứ hai bán được 16 áo, 24 quần và 12 vaùy, doanh thu laø 5600000 đồng. Ngày thứ ba bán được 24 aùo, 15 quaàn vaø 12 vaùy, doanh thu là 5259000 đồng. Hoûi giaù baùn moãi aùo, moãi quaàn vaø noãi vaùy laø bao nhieâu?.  x 86   y 125    z 98 Hoạt động 4: Củng cố 3'.  Nhaán maïnh caùc caùch giaûi heä phöông trình baäc nhaát hai aån, baäc nhaát ba aån.. 4. BAØI TAÄP VEÀ NHAØ: Sử dụng MTBT để giải các hệ phương trình. Ngày soạn: 10/11/2012 Tieát daïy: 24. Chöông III: PHÖÔNG TRÌNH. HEÄ PHÖÔNG TRÌNH THỰC HAØNH GIẢI TOÁN TRÊN MÁY TÍNH CẦM TAY. I. MUÏC TIEÂU: Kiến thức:  Cuûng coá caùch giaûi phöông trình, heä phöông trình baäc nhaát nhieàu aån. Kó naêng:  Sử dụng MTBT thành thạo để giải hệ phương trình bậc nhất 2 ẩn.  Biết sử dụng MTBT để giải hệ phương trình bậc nhất 3 ẩn. Thái độ:  Reøn luyeän tính caån thaän, chính xaùc. II. CHUAÅN BÒ: Giaùo vieân: Giaùo aùn. Heä thoáng baøi taäp. Học sinh: SGK, vở ghi. Máy tính bỏ túi. III. HOẠT ĐỘNG DẠY HỌC: 1. Ổn định tổ chức: Kiểm tra sĩ số lớp. 2. Kieåm tra baøi cuõ: (Loàng vaøo quaù trình luyeän taäp) H. Ñ. 3. Giảng bài mới: TL Hoạt động của Giáo viên Hoạt động của Học sinh Noäi dung Hoạt động 1: Sử dụng MTBT giải hệ phương trình bậc nhất 2 ẩn. 47.

(48) Giaùo aùn Đại Số 10 chuẩn. Cấn Văn Thắm.  Chia nhóm sử dụng MTBT  12 x  15' để giải hệ phương trình bậc 11  x 1,0244 nhaát hai aån.  y  24  11 –> y  0,5854  Cho 4 HS giải bằng tay để a)  đối chiếu.  2  x 19  x 0,1053  y  33  19 –> y 1,7368 b) . 4. 1. Giaûi caùc phöông trình:  3x  5y 6  a) 4x  7y  8  2x  3y 5  b)  5x  2y 4 2x  3y 5  c) 3x  2y 8. 5x  3y 15  34  x   d) 4x  5y 6 13   x 2,6154 y  1  13 –>  y 0,0763 c)   93  x 37   x 2,5135  y 30  37 –>  y 0,8108 d)  Hoạt động 2: Sử dụng MTBT giải hệ phương trình bậc nhất 3 ẩn  Chia nhóm sử dụng MTBT  2. Giaûi caùc phöông trình sau: 22  x 101 10' để giải hệ phương trình bậc  2x  3y  4z  5   131 nhaát ba aån.   4x  5y  z 6 y   x  0,2178  101  Cho 2 HS giải bằng tay để   a)  3x  4y  3z 7 y  1,2970 39   z  đối chiếu.  x  2y  3z 2  101 –>  z  0,3861 a)   2x  y  2z  3 x  4  b)   2x  3y  z 5  11 y  x  4  7   12 y 1,5714 z  7 –> z 1,7143 b)  Hoạt động 3: Luyện kỹ năng sử dụng MTBT để giải hệ phương trình  Cho HS sử dụng MTBT để  x 1,5417 3. Giaûi caùc heä phöông trình:  15' giaûi vaø baùo keát quaû. 29   2x  5y 9   y 12 a) a)  4x  2y 11  x 2 3x  4y 12   3  5x  2y 7 y  b)  2 b)  2x  3y  z  7  x  1,8235  4x  5y  3z 6  19  y  c)  x  2y  2z 5  17  x  4y  2z 1  39  z   2x  3y  z  6 17 c)   d)  3x  8y  z 12 x 4,2093  7 y  43  z  1,9302   d). 48.

(49) Giaùo aùn Đại Số 10 chuẩn. Cấn Văn Thắm Hoạt động 4: Củng cố 3'.  Nhaán maïnh: – Khi sử dụng MTBT để giải hệ phương trình, thường chỉ cho nghiệm gần đúng. – Chú ý thứ tự các hệ số x –> y –> z. 4. BAØI TAÄP VEÀ NHAØ:  Laøm baøi taäp oân chöông III.. Ngày soạn: 15/11/2012 Tieát daïy: 25. Chöông III: PHÖÔNG TRÌNH. HEÄ PHÖÔNG TRÌNH Baøøi daïy: OÂN TAÄP CHÖÔNG III. I. MUÏC TIEÂU: Kiến thức:  Cuûng coá caùc khaùi nieäm ñkxñ, pt töông ñöông, pt heä quaû, heä hai pt baäc nhaát hai aån.  Nắm vững cách giải phương trình qui về phương trình bậc nhất, bậc hai.  Nắm được cách giải hệ pt bậc nhất hai ẩn. Kó naêng:  Giaûi thaønh thaïo phöông trình qui veà phöông trình baäc nhaát, baäc hai.  Biết vận dụng định lí Viet để giải toán.  Giaûi thaønh thaïo heä phöông trình baäc nhaát hai aån.  Bieát giaûi heä pt baäc nhaát ba aån baèng pp Gause. Thái độ:  Reøn luyeän tính caån thaän, chính xaùc.  Luyện tư duy linh hoạt thông qua việc biến đổi phương trình. II. CHUAÅN BÒ: Giaùo vieân: Giaùo aùn. Heä thoáng baøi taäp. Học sinh: SGK, vở ghi. Ôn tập các kiến thức đã học về phương trình, hệ phương trình. III. HOẠT ĐỘNG DẠY HỌC: 1. Ổn định tổ chức: Kiểm tra sĩ số lớp.. 49. 4.

(50) Giaùo aùn Đại Số 10 chuẩn. Cấn Văn Thắm. 5. 2. Kieåm tra baøi cuõ: (Loàng vaøo quaù trình oân taäp) H. Ñ. 3. Giảng bài mới: TL Hoạt động của Giáo viên Hoạt động của Học sinh Noäi dung Hoạt động 1: Củng cố cách tìm đkxđ, xét pt tương đương H1. Neâu ÑKXÑ cuûa caùc pt. Ñ1. 1. Giaûi caùc phöông trình sau: 10' Từ đó thực hiện các phép a) ĐKXĐ: x ≥ 5 –> S = {6} a) x  5  x  x  5  6 b) ÑKXÑ: x = 1 –> S =  biến đổi pt? b) 1  x  x  x  1  2 c) ÑKXÑ: x > 2 x2 8 –> S = {2 2 }  x 2 d) ÑKXÑ: x   –> S =  c) x  2 d) 3 +. 2  x = 4x2 – x +. x 3 Hoạt động 2: Luyện kỹ năng giải pt qui về pt bậc nhất, bậc hai H1. Nêu cách biến đổi? Cần Đ1. 2. Giaûi caùc phöông trình sau: 10' chuù yù caùc ñieàu kieän gì? a) Qui đồng mẫu. 3x2  2x  3 3x  5   1 2x  1 2 a)   9   ÑK: 2x – 1 ≠ 0 –> S = 2 b) x  4 = x– 1 b) Bình phöông 2 veá. c) 4x  9 = 3 – 2x 5   d) 2x  1  3x  5 ÑK: x – 1 ≥ 0 –> S =  2  c) Duøng ñònh nghóa GTTÑ. –> S = {2, 3}  6   4,   5 d) S =  Hoạt động 3: Luyện kỹ năng giải hệ pt bậc nhất hai ẩn, ba ẩn H1. Neâu caùch giaûi? Ñ1. 3. Giaûi caùc heä phöông trình: 10'  Cho moãi nhoùm giaûi 1 heä pt  37  2x  5y 9   x  24 a)  4x  2y 11   y  29 3x  4y 12 12  a)  b) 5x  2y 7  x 2   2x  3y  z  7 3   y   4x  5y  3z 6  2 b)  c)  x  2y  2z 5  3 3 13  x  ; y  ; z   x  4y  2z 1  5 2 10 c)   2x  3y  z  6   181 7 83 d)  3x  8y  z 12 ;y  ;z  x  43 43 43 d)  Hoạt động 4: Luyện kỹ năng giải toán bằng cách lập hệ phương trình. 50.

(51) Giaùo aùn Đại Số 10 chuẩn. Cấn Văn Thắm. 10'. H1. Nêu các bước giải?. Ñ1. Gọi t1 (giờ) là thời gian người thứ nhất sơn xong bức tường. t2 (giờ) là thời gian người thứ hai sơn xong bức tường. ÑK: t1, t2 > 0 7 4 5  t  t 9 1 2  4  4 7  t1 t 2 18 . t1 18  t 2 24. 5. 4. Hai coâng nhaân cuøng sôn một bức tường. Sau khi người thứ nhất làm được 7 giờ và người thứ hai làm được 4 giờ 5 thì họ sơn được 9 bức tường. Sau đó họ cùng làm việc với nhau trương 4 giờ nữa thì chỉ 1 còn lại 18 bức tường chưa sơn. Hỏi nếu mỗi người làm riêng thì sau bao nhiêu giờ mỗi người mới sơn xong bức tường?. Hoạt động 5: Củng cố 3'.  Nhaán maïnh: – Cách giải các dạng toán. – Caùch xeùt caùc ñieàu kieän khi thực hiện các phép biến đổi pt. 4. BAØI TAÄP VEÀ NHAØ:  Laøm caùc baøi taäp coøn laïi.  Đọc trước bài "Bất đẳng thức" Ngày soạn: 22/11/2012 Chương IV: BẤT ĐẲNG THỨC. BẤT PHƯƠNG TRÌNH Tieát daïy: 26 Bàøi 1: BẤT ĐẲNG THỨC I. MUÏC TIEÂU: Kiến thức:  Hiểu được các khái niệm về BĐT.  Nắm được các tính chất của BĐT.  Nắm được các BĐT cơ bản và tính chất của chúng. Kó naêng:  Chứng minh được các BĐT đơn giản.  Vận dụng thành thạo các tính chất cơ bản của BĐT để biến đổi, từ đó giải được các bài toán về chứng minh BĐT.  Vận dụng các BĐT Cô–si, BĐT chứa GTTĐ để giải các bài toán liên quan. Thái độ:  Tự giác, tích cực trong học tập.  Biết phân biệt rõ các khái niệm cơ bản, các tính chất và vận dụng trong từng trường hợp cuï theå.  Tư duy các vấn đề của toán học một cách lôgic và hệ thống. II. CHUAÅN BÒ: Giáo viên: Giáo án. Hệ thống các kiến thức đã học về Bất đẳng thức. Học sinh: SGK, vở ghi. Ôn tập các kiến thức đã học về Bất đẳng thức.. 51.

(52) Giaùo aùn Đại Số 10 chuẩn. Cấn Văn Thắm. 5. III. HOẠT ĐỘNG DẠY HỌC: 1. Ổn định tổ chức: Kiểm tra sĩ số lớp. 2. Kieåm tra baøi cuõ: H. Ñ. 3. Giảng bài mới: TL Hoạt động của Giáo viên Hoạt động của Học sinh Noäi dung Hoạt động 1: Ôn tập khái niệm Bất đẳng thức H1. Để so sánh 2 số a và b, ta Đ1. a ba–b>0 1. Khái niệm bất đẳng thức Các mệnh đề dạng "a < b" hoặc "a > b" đgl BĐT. H2. Trong các mệnh đề, Đ2. a) Ñ b) S c) Ñ mệnh đề nào đúng? 1 a) 3,25 < 4 b) –5 > –4 4 c) – 2 ≤ 3 H3. Điền dấu thích hợp (=, <, Đ3. >) vaøo oâ troáng? a) < 2 b) > a) 2  3 c) = 4 2 d) > b) 3  3 c) 3 + 2 2  (1 + 2 )2 d) a2 + 1  0 (với a  R) Hoạt động 2: Ôn tập Bất đẳng thức hệ quả, tương đương  GV neâu caùc ñònh nghóa veà 2. BÑT heä quaû, töông ñöông 10' BÑT heä quaû, töông ñöông.  Nếu mệnh đề "a 2  x > 2 vieát: a 2  /x/ > 2 sau: 2 2 2  Neáu a 0  x > 0 a) x > 2 ; x >2 d và ngược lại thì hai BĐT d) x > 0  x + 2 > 2 b) /x/ > 2 ; x>2 2 töông ñöông nhau. Ta vieát: c) x > 0 ; x >0 a 0 ; x+2>2 a<ba–b<0 Hoạt động 3: Ôn tập tính chất của Bất đẳng thức  GV giới thiệu gợi ý cho HS  Các nhóm đọc SGK, thảo 3. Tính chất của BĐT 15' nhắc lại một số tính chất của luận và thực hiện yêu cầu của BÑT. GV. Ñieàu kieän Noäi dung Teân goïi a 0 a bc (2b). 52.

(53) Giaùo aùn Đại Số 10 chuẩn. Cấn Văn Thắm. a > 0, c > 0 n nguyeân döông a>0. a < b vaø c < d  a + c < b + d (3) a < b vaø c < d  ac < bd (4) a < b  a2n+1 < b2n+1 (5a) 0 < a < b  a2n < b2n (5b). 5. Coäng hai veá BÑT cuøng chieàu Nhân hai vế BĐT cùng chiều với các số dương Nâng hai vế của BĐT lên một luỹ thừa. a  b (6a). a<b. Khai caên hai veá cuûa moät BÑT 3 a  b a<b (6b)  Ta coøn gaëp caùc BÑT khoâng  GV cho HS neâu VD minh ngặt: a ≤ b hoặc a ≥ b. hoạ bằng các BĐT số. Hoạt động 4: Áp dụng chứng minh BĐT VD: Chứng minh BĐT: Ñ. 2 2 Xeùt a2 + b2 – 2ab = (a – b)2 ≥ a + b ≥ 2ab 0 Daáu "=" xaûy ra khi naøo? (Hướng dẫn HS cách chứng  đpcm. Daáu "=" xaûy ra  a = b. minh) 3. 5'. Hoạt động 5: Củng cố  Nhaán maïnh: – Caùc tính chaát cuûa BÑT – Các trường hợp dễ phạm sai lầm khi sử dụng các tính chất. 4. BAØI TAÄP VEÀ NHAØ:  Baøi 1, 2 SGK.  Đọc tiếp bài "Bất đẳng thức" Ngày soạn: 22/11/2012 Chương IV: BẤT ĐẲNG THỨC. BẤT PHƯƠNG TRÌNH Tieát daïy: 27 Bàøi 1: BẤT ĐẲNG THỨC (tt). 5'. I. MUÏC TIEÂU: Kiến thức:  Hiểu được các khái niệm về BĐT.  Nắm được các tính chất của BĐT.  Nắm được các BĐT cơ bản và tính chất của chúng. Kó naêng:  Chứng minh được các BĐT đơn giản.  Vận dụng thành thạo các tính chất cơ bản của BĐT để biến đổi, từ đó giải được các bài toán về chứng minh BĐT.  Vận dụng các BĐT Cô–si, BĐT chứa GTTĐ để giải các bài toán liên quan. Thái độ:  Tự giác, tích cực trong học tập.  Biết phân biệt rõ các khái niệm cơ bản, các tính chất và vận dụng trong từng trường hợp cuï theå.  Tư duy các vấn đề của toán học một cách lôgic và hệ thống. II. CHUAÅN BÒ: Giáo viên: Giáo án. Hệ thống các kiến thức đã học về Bất đẳng thức. Học sinh: SGK, vở ghi. Ôn tập các kiến thức đã học về Bất đẳng thức.. 53.

(54) Giaùo aùn Đại Số 10 chuẩn. Cấn Văn Thắm. 5. III. HOẠT ĐỘNG DẠY HỌC: 1. Ổn định tổ chức: Kiểm tra sĩ số lớp. 2. Kieåm tra baøi cuõ: (3') H. Neâu moät soá tính chaát cuûa BÑT? Ñ. 3. Giảng bài mới: TL Hoạt động của Giáo viên Hoạt động của Học sinh Noäi dung Hoạt động 1: Tìm hiểu bất đẳng thức Côsi  GV cho một số cặp số a, b   Các nhóm thực hiện yêu II. Bất đẳng thức Côsi 10' a  b cầu, từ đó rút ra nhận xét: 1. Bất đẳng thức Côsi ab a  b ab 0. Cho HS tính vaø 2 , ab  ab  2 2 , a, b  0 roài so saùnh. ab 1  Hướng dẫn HS chứng minh. ab   (a  b  2 ab ) Daáu "=" xaûy ra  a = b. 2 2 1  ( a  b )2 = 2 0 2 2 H. Khi naøo A = 0 ? Ñ. A = 0  A = 0 Hoạt động 2: Tìm hiểu các ứng dụng của BĐT Côsi 1 H1. Vaän duïng BÑT Coâsi, 2. Caùc heä quaû a 1 15' a  a. 1 1 1 a HQ1: a + a  2, a > 0 chứng minh BĐT a + a  Đ1. 2  Tích xy lớn nhất khi x = y. HQ2: Neáu x, y cuøng döông vaø 2?  GV cho 1 giaù trò S, yeâu caàu có tổng x + y không đổi thì tích x.y lớn nhất khi và chỉ khi HS xeùt caùc caëp soá x, y sao cho x  y S x = y. x + y = S. Nhaän xeùt caùc tích xy   YÙ nghóa hình hoïc: Trong taát 2 2 xy ? cả các hình chữ nhật có cùng  Hướng dẫn HS chứng minh. chu vi thì hình vuoâng coù dieän  x + y  chu vi hcn tích lớn nhất.  Hướng dẫn HS nhận xét ý x.y  diện tích hcn HQ3: Neáu x, y cuøng döông vaø x = y  hình vuoâng nghóa hình hoïc. có tích x.y không đổi thì tổng x + y nhoû nhaát khi vaø chæ khi x = y. YÙ nghóa hình hoïc: Trong taát cả các hình chữ nhật có cùng dieän tích thì hình vuoâng coù chu vi nhoû nhaát. Hoạt động 3: Tìm hiểu bất đẳng thức chứa dấu GTTĐ III. BĐT chứa dấu GTTĐ 10' H1. Nhaéc laïi ñònh nghóa veà Ñieàu kieän Noäi dung GTTÑ ? /x/  0, /x/  x, /x/  –x /x/  a  –a  x  a a> 0 /x/  a  x  –a hoặc x  a H2. Nhaéc laïi caùc tính chaát veà. 54.

(55) Giaùo aùn Đại Số 10 chuẩn. Cấn Văn Thắm GTTĐ đã biết ? VD: Cho x  [–2; 0]. Chứng minh: /x + 1/  1. 5'. 5. /a/ – /b/  /a + b/  /a/ + /b/. H3. Nhaéc laïi ñònh nghóa x  [–2; 0]  –2  x  0  –2 + 1  x + 1  0 + 1 khoảng, đoạn ?  –1  x + 1  1  /x + 1/  1 Hoạt động 4: Củng cố  Nhaán maïnh: + BĐT Côsi và các ứng dụng + Các tính chất về BĐT chứa GTTÑ. Caâu hoûi: 1) Tìm x: x2 2 2  a) x > 4 b) x < 3 1) a) x2 > 4   x  2 2) Cho a, b > 0. Chứng minh: b) x2 < 3  – 3  x  3 a b  b a2 4. BAØI TAÄP VEÀ NHAØ:  Baøi 3, 4, 5, 6 SGK.  Ôn tập kiến thức HK1. Ngày soạn: 1/12/2012 Tieát daïy: 28. Chương IV: BẤT ĐẲNG THỨC. BẤT PHƯƠNG TRÌNH Bàøi 1: BẤT ĐẲNG THỨC –BÀI TẬP. I. MUÏC TIEÂU: Kiến thức:  Hiểu được các khái niệm về BĐT.  Nắm được các tính chất của BĐT.  Nắm được các BĐT cơ bản và tính chất của chúng. Kó naêng:  Chứng minh được các BĐT đơn giản.  Vận dụng thành thạo các tính chất cơ bản của BĐT để biến đổi, từ đó giải được các bài toán về chứng minh BĐT.  Vận dụng các BĐT Cô–si, BĐT chứa GTTĐ để giải các bài toán liên quan. Thái độ:  Tự giác, tích cực trong học tập.  Biết phân biệt rõ các khái niệm cơ bản, các tính chất và vận dụng trong từng trường hợp cuï theå.  Tư duy các vấn đề của toán học một cách lôgic và hệ thống. II. CHUAÅN BÒ: Giáo viên: Giáo án. Hệ thống các kiến thức đã học về Bất đẳng thức. Học sinh: SGK, vở ghi. Ôn tập các kiến thức đã học về Bất đẳng thức.. 55.

(56) Giaùo aùn Đại Số 10 chuẩn. Cấn Văn Thắm III. HOẠT ĐỘNG DẠY HỌC: 1. Ổn định tổ chức: Kiểm tra sĩ số lớp.. Hoạt động 1: Kiểm tra bài cũ Hoạt động của HS Hoạt động của GV. 5. .Thời gian:10p Noäi dung caàn ghi. Nghe hieåu nhieäm vuï Gọi 1 hs kiểm tra lại kiến thức cũ: Laøm baøi taäp aùp duïng Nêu định lý về bất đẳng thức cô-si? Nhận xét và hoàn chỉnh Ad:cho 2 số a và b dương .Chứng minh rằng :  1 1 lời giải  . . (a+b)  a b  4 Caùc hs khaùc nhaän xeùt vaø laøm baøi taäp aùp duïng vaøo vở Chọn 3 vở có kết quả nhanh nhất Hoạt động 2: bài tập 1,2 sgk tr79 .Thời gian:10p Hoạt động của HS Hoạt động của GV Noäi dung caàn ghi 1/ d. 5 2/ x -1. Giaûi thích:vì x>5 5 5 0< x <1 ;1< x +1 5 x x -1< 0 ; 5 >1. Chia 4 nhoùm hoïc taäp vaø laøm vieäc theo nhoùm Mđ1:Cả 4 nhóm cho kết quả và giải thích ở caùch choïn cuûa mình Mđ2:trả lời câu hỏi sau: Caâu a sai vì sao?. Baøi taäp 1 Baøi taäp 2. 5 x Với x>5 ,hãy so sánh x và 5. Hoạt động 3: Baøi taäp 3 sgk tr79 Hoạt động của hs Hoạt động của GV. Nghe hieåu nhieäm vuï vaø thực hiện tùy từng mức độ Tìm caùch giaûi ,trình baøy caùch giaûi Chỉnh sữa hoàn thiện ( b-c)2<a2 <=>(b-c-a)(b-c+a) < 0 a ,b,c làđộ dài 3 cạnh tam giaùc neân : a+c>b => b-c-a < 0 a+b>c => b-c+a>0 =>(b-c-a)(b-c+a) < 0 (đúng). .Thời gian:10p. 3a/ Mđ1:hs tự giải quyết Mđ2 :hs trả lời câu hỏi gợi ý sau: Khi nào thì 3 số a ,b, c là độ dài 3 cạnh của 1 tam giaùc? Mñ3 :( b-c)2<a2 <=>(b-c-a)(b-c+a) < 0 Khoâng maát tính toång quaùt ta cuõng coù (a-b)2 <c2 ;(c-a)2 <b2. 3b/suy ra từ kết quả câu a Cộng vế với vế 3 kết quả trên ta suy ra đpcm 56. Noäi dung caàn ghi Baøi taäp 3.

(57) Giaùo aùn Đại Số 10 chuẩn. Cấn Văn Thắm Hoạt động 4: Baøi taäp 4,5,6 sgk tr79 Hoạt động của hs Hoạt động của GV Nghe hieåu nhieäm vuï Tìm phöông aùn thaéng Trình baøy keát quaû Chỉnh sữa hoàn thiện. 5. .Thời gian:10p Noäi dung caàn ghi. 4/hd:ta dùng phép biến đổi tương đương Xeùt hieäu:x3+y3-(x2y+xy2)= Hs biến đổi để đưa được về kết quả =(x+y)(x2+y2-xy) –xy(x+y) =(x+y)(x2-2xy+y2) =(x+y)(x-y)2 Nhận xét kết quả sau khi đã biến đổi 5/hướng dẫn hs tìm cách giải bài toán,không trình baøy baøi giaûi. Baøi taäp 4 Baøi taäp 5 Baøi taäp 6. Ñaët x =t Xét 2 trường hợp : * 0  x <1 * x 1 6/Hd:Gọi H là tiếp điểm của đường thẳng AB với đường tròn .Ta áp dũng bất đẳng thức cô-si: AB=HA+HB 2 HA.HB AB ngắn nhất khi đẳng thức xảy ra <=>? Hoạt động 5: Cũng cố dặn dò .Thời gian:5p Ngày soạn: 28/11/2012 Tieát daïy: 29. Baøøi daïy: OÂN TAÄP HOÏC KÌ I. I. MUÏC TIEÂU: Kiến thức: Củng cố các kiến thức về:  Mệnh đề – Tập hợp.  Haøm soá – Haøm soá baäc nhaát – Haøm soá baäc hai.  Phöông trình – Phöông trình baäc nhaát – Phöông trình baäc hai.  Heä phöông trình baäc nhaát nhieàu aån.  Bất đẳng thức. Kĩ năng: Thành thạo việc giải các bài toán về:  Mệnh đề – Các phép toán tập hợp hợp.  Tìm tập xác định, xét sự biến thiên, xét tính chẵn lẻ, vẽ đồ thị của hàm số bậc nhất, bậc hai.  Giaûi vaø bieän luaän phöông trình baäc nhaát, baäc hai.  Giaûi vaø bieän luaän heä phöông trình baäc nhaát hai aån.  Chứng minh bất đẳng thức. Thái độ:  Reøn luyeän tính caån thaän, chính xaùc.  Luyện tư duy tổng hợp, suy luận linh hoạt. II. CHUAÅN BÒ: Giaùo vieân: Giaùo aùn. Heä thoáng baøi taäp.. 57.

(58) Giaùo aùn Đại Số 10 chuẩn. Cấn Văn Thắm. 5. Học sinh: SGK, vở ghi. Ôn tập toàn bộ kiến thức học kì 1. III. HOẠT ĐỘNG DẠY HỌC: 1. Ổn định tổ chức: Kiểm tra sĩ số lớp. 2. Kieåm tra baøi cuõ: (Loàng vaøo quaù trình oân taäp) H. Ñ. 3. Giảng bài mới: TL Hoạt động của Giáo viên Hoạt động của Học sinh Noäi dung Hoạt động 1: Củng cố kiến thức về Mệnh đề – Tập hợp H1. Nhaéc laïi caùch laäp meänh Ñ1. 1. Lập mệnh đề phủ định của 10' đề phủ định ? a) xR: x + 3  5 các mệnh đề sau: b) xN: x khoâng chia heát 3 a) xR: x + 3 = 5 c) xR: x > 10 b) xN: x laø boäi cuûa 3 c) xR: x  10 H2. Neâu caùch xaùc ñònh giao, Ñ2. Bieåu dieãn leân truïc soá. hợp, hiệu của các tập con của a) X  Y = (–; 5] X  Y = [–3; 2] taäp R ? X \ Y = (2; 5]. 2. Xaùc ñònh X  Y, X  Y, X \ Y neáu: a) X = [–3; 5], Y = (–; 2] b) X = (–; 5), Y = [0; +) c) X = (–; 3), Y = (3; +) Hoạt động 2: Củng cố các kiến thức về hàm số H1. Neâu ñieàu kieän xaùc ñònh Ñ1. 3. Tìm taäp xaùc ñònh cuûa caùc 20' cuûa haøm soá ? haøm soá: 2  x 0  a)  x  1 0  D = [1; 2] a) y = 2  x  x  1  x 2  4 0 x  2 3 x 0 b) y = x  4  3x  x2  4  3x  0 b)  x2 Ñ2. H2. Nêu điều kiện hàm số + m > 1: đồng biến + m < 1: nghòch bieán đồng biến, nghịch biến ?. Ñ3.  a  b  c  1  4a  2b  c 3 H3. Neâu ñieàu kieän A, B, C   (P) ? a)  a  b  c  3. 4. Cho haøm soá : y = (m–1)x + 2m – 3 a) Với giá trị nào của m, hàm số đồng biến, nghịch biến. b) Định m để đồ thị hàm số đi qua ñieåm A(1; –2). 5. Cho (P): y = ax2 + bx + c. a) Tìm a, b, c bieát (P) ñi qua A(1; –1), B(2; 3), C(–1; –3). b) Xét sự biến thiên và vẽ (P) vừa tìm được..  a 1   b 1   c  3 Hoạt động 3: Củng cố việc giải phương trình, hệ phương trình H1. Nhaéc laïi caùch giaûi caùc Ñ1. 6. Giaûi caùc phöông trình: 10' daïng phöông trình ? a) 2 x  1  x  3. 58.

(59) Giaùo aùn Đại Số 10 chuẩn. Cấn Văn Thắm.  1 2 x  1 neáu x  2 2 x  1  1  2 x neáu x  1  2 a) 2 b) x  4 x  4  x  2 c) (m2 + 1)x = m + 1 1 u x 2 d) Ñaët aån phuï:. 2 b) x  4 x  1 x  2 c) m2x – 1 = m – x  3  x  2  y 7    2  5y 3 d)  x  2.  3u  y 7     2u  5y 3 Hoạt động 4: Củng cố 5'.  Nhaán maïnh caùch giaûi caùc dạng toán 4. BAØI TAÄP VEÀ NHAØ:  Baøi taäp oân taäp Hoïc kì 1. Ngày soạn: 10/12/2012 Tieát daïy: 30. Baøøi daïy: KIEÅM TRA HOÏC KÌ I. I. MUÏC TIEÂU: Kiến thức: Củng cố các kiến thức đã học trong học kì 1.  Mệnh đề – Tập hợp.  Haøm soá – Haøm soá baäc nhaát – Haøm soá baäc hai.  Phöông trình – Phöông trình baäc nhaát – baäc hai. Heä phöông trình baäc nhaát nhieàu aån.  Bất đẳng thức. Kĩ năng: Thành thạo việc giải các dạng toán:  Các phép toán về mệnh đề – tập hợp.  Tìm tập xác định, xét sự biến thiên, tính chẵn lẻ của hàm số.  Khaûo saùt haøm soá baäc nhaát, baäc hai.  Giaûi vaø bieän luaän phöông trình baäc nhaát, baäc hai, phöông trình qui veà baäc nhaát, baäc hai.  Giaûi heä phöông trình baäc nhaát nhieàu aån. Thái độ:  Rèn luyện tính cẩn thận, chính xác. Luyện tư duy linh hoạt, sáng tạo. II. CHUAÅN BÒ: Giáo viên: Đề kiểm tra. Học sinh: Ôn tập kiến thức đã học trong học kì 1.. III. MA TRẬN ĐỀ: Chủ đề. Nhaän bieát TNKQ TL. 59. Thoâng hieåu TNKQ TL. Vaän duïng TNKQ TL. Toång. 5.

(60) Giaùo aùn Đại Số 10 chuẩn. Cấn Văn Thắm Mệnh đề – Tập hợp Haøm soá. 1 2. 1. 0,25 0,25. 2. Phöông trình Toång 0,75 IV. NỘI DUNG ĐỀ KIỂM TRA:. 0,5. 0,25. 2. 0,25. 6. 2. 0,25 1,25. 3,0. 1,0 2 2,0. 0,25 0,5. 2. 1,0 2,0. 3,0 6,5. A. Phaàn traéc nghieäm: Câu 1: Mệnh đề "x  R: x2 + 3x – 4 < 0" có mệnh đề phủ định là: A. "x  R: x2 + 3x – 4  0" B. "x  R: x2 + 3x – 4 > 0" C. "x  R: x2 + 3x – 4  0" D. "x  R: x2 + 3x – 4 = 0" Câu 2: Số các tập con của tập hợp A = {0, 1, 2, 3} là: A. 16 B. 8 C. 12. x 1 . Caâu 3: Taäp xaùc ñònh cuûa haøm soá y = A. [–1; +) \ {1} B. [1; +) \ {–1}. 1 x  1 laø:. C. R \ {1}. D. 6. D. [–1; +). Caâu 4: Haøm soá y = 2x – m + 1 A. Luôn đồng biến trên R C. Luoân nghòch bieán treân R. B. Đồng biến trên R với m < 1 D. Nghịch biến trên R với m > 1. Caâu 5: Haøm soá y = x2 – 2x + 3 A. Đồng biến trên khoảng (1; +) C. Nghịch biến trên khoảng (0; +). B. Đồng biến trên khoảng (0; +) D. Nghịch biến trên khoảng (1; +). Câu 6: Đồ thị của hàm số y = –x2 + 2x + 1 đi qua điểm A. A(–1; –2) B. B(–1; 0) C. C(1; 3). D. D(2; 9). x 2 Caâu 7: Ñieàu kieän xaùc ñònh cuûa phöông trình: x + 3 – x  3 = 0 laø: A. x > – 3 B. x  –3 C. x  – 3. D. x  2. Câu 8: Với giá trị nào của m thì phương trình: (m – 4)x = m(m + 2) vô nghiệm: A. m = 2 B. m = –2 C. m  2 D. m = 2 2. Câu 9: Với giá trị nào của m thì phương trình: x2 – mx + 1 = 0 có 1 nghiệm: A. m = 2 B. m = 4 C. m  2. D. m  2. Câu 10: Cặp số (2; –1) là nghiệm của phương trình nào dưới đây: A. 3x + 2y = 4 B. 3x + 2y = 8 C. 2x + 3y = 7 D. 2x + 3y = –1 B. Phần tự luận: Baøi 1: Cho haøm soá y = x2 – 4x + 3 (1). a) Tìm toạ độ đỉnh và trục đối xứng của đồ thị hàm số (1). b) Với giá trị nào của m thì đ.thẳng (d): y = mx + m – 1 cắt đồ thị của hàm số (1) tại hai điểm phân biệt. Baøi 2: Cho phöông trình: (m – 1)x2 + 2x – 1 = 0 (2) a) Tìm m để phương trình (2) có nghiệm x = –1. Khi đó tìm nghiệm còn lại của phương trình (2). b) Tìm m để phương trình (2) có 2 nghiệm cùng dấu. V. ĐÁP ÁN VAØ BIỂU ĐIỂM: A. Phaàn traéc nghieäm: 1a) 2a) 3a) 4a) 5a) 6a) 7a) 8a) 9a) 10a) B. Tự luận: Baøi 1: (2 ñieåm) Cho haøm soá y = x2 – 4x + 3. (1).. 60.

(61) Giaùo aùn Đại Số 10 chuẩn. Cấn Văn Thắm. ñieåm).   x    y   a) Toạ độ đỉnh I: . b 2 2a   1 4a. (0,5 ñieåm). Trục đối xứng: (): x =. b) (1 điểm) Phương trình hoành độ giao điểm của (1) và (d): x2 – 4x + 3 = mx + m – 1  x2 – (m + 4)x + m – 4 = 0 + (d) caét (1) taïi 2 ñieåm phaân bieät   = (m + 4)2 –4(m – 4) > 0  m2 + 4m + 32 > 0  (m + 2)2 + 28 > 0  m  R Baøi 2: (2 ñieåm) Cho phöông trình:(m – 1)x2 + 2x – 1 = 0 (2) a) + x = –1 laø nghieäm cuûa (2)  m = 4. . b 2 2a. 6. (0,5. (0,5 ñieåm) (0,5 ñieåm) (0,5 ñieåm) (0,5 ñieåm).  x  1  1 1 x  3  nghieäm coøn laïi laø x = 3 + (2)  3x2 + 2x – 1 = 0   (0,5 ñieåm) m 1  ' m 0  m 1   1  m 0  P  0 m  1  m 1 b) (2) coù 2 nghieäm cuøng daáu   (0,5 ñieåm)    0  m < 1 (0,5 ñieåm) VI. KEÁT QUAÛ KIEÅM TRA: Lớp. Só soá. 10A3 10A5 10A7 10A10 10A11. 44 42 44 42 38. Ngày soạn: 25/12/2012 Tieát daïy: 31. 0 – 3,4 SL %. 3,5 – 4,9 SL %. 5,0 – 6,4 SL %. 6,5 – 7,9 SL %. 8,0 – 10 SL %. Baøøi daïy: TRAÛ BAØI KIEÅM TRA HOÏC KÌ I. I. MUÏC TIEÂU: Kiến thức: Nhắc nhở học sinh những sai lầm về:  Mệnh đề – Tập hợp.  Haøm soá – Haøm soá baäc nhaát – Haøm soá baäc hai.  Phöông trình – Phöông trình baäc nhaát – baäc hai. Heä phöông trình baäc nhaát nhieàu aån. Kĩ năng: Nhắc nhở học sinh những sai lầm về:  Các phép toán về mệnh đề – tập hợp.  Tìm tập xác định, xét sự biến thiên, tính chẵn lẻ của hàm số.  Khaûo saùt haøm soá baäc nhaát, baäc hai.  Giaûi vaø bieän luaän phöông trình baäc nhaát, baäc hai, phöông trình qui veà baäc nhaát, baäc hai.  Giaûi heä phöông trình baäc nhaát nhieàu aån. Thái độ:  Rèn luyện tính cẩn thận, chính xác. Luyện tư duy linh hoạt, sáng tạo. II. CHUAÅN BÒ: Giáo viên: Đề kiểm tra và đáp án. Hệ thống các sai lầm của HS mắc phải. Học sinh: Vở ghi. III. HOẠT ĐỘNG DẠY HỌC:. 61.

(62) Giaùo aùn Đại Số 10 chuẩn. Cấn Văn Thắm 1. Ổn định tổ chức: Kiểm tra sĩ số lớp. 2. Kieåm tra baøi cuõ: 3. Giảng bài mới: Nội dung đề kiểm tra. 6. Sai laàm cuûa HS. A. Phaàn traéc nghieäm: Câu 1: Mệnh đề "x  R: x2 + 3x – 4 < 0" có mệnh đề phủ  Chưa nắm vững mối liên hệ giữa 2 mệnh đề  và . ñònh laø:  Chưa nắm vững phép so sánh các số : A. "x  R: x2 + 3x – 4  0" B. "x  R: x2 + 3x – 4 > 0" 2 2 =,  , >, < ,  C. "x  R: x + 3x – 4  0" D. "x  R: x + 3x – 4 = 0"  Chưa nắm vững cách lập các tập con Câu 2: Số các tập con của tập hợp A = {0, 1, 2, 3} là: A. 16. B. 8. C. 12. D. 6. Caâu 3: Taäp xaùc ñònh cuûa haøm soá y =. x 1 . 1 x  1 laø:. A. [–1; +) \ {1} B. [1; +) \ {–1} C. R \ {1} D. [–1; +) Caâu 4: Haøm soá y = 2x – m + 1 A. Luôn đồng biến trên R B. Đồng biến trên R với m < 1 C. Luoân nghòch bieán treân R. D. Nghịch biến trên R với m > 1. Caâu 5: Haøm soá y = x – 2x + 3 A. Đồng biến trên khoảng (1; +) B. Đồng biến trên khoảng (0; +) 2. C. Nghịch biến trên khoảng (0; +) D. Nghịch biến trên khoảng (1; +) Câu 6: Đồ thị của hàm số y = –x2 + 2x + 1 đi qua điểm A. A(–1; –2). B. B(–1; 0) C. C(1; 3). D. D(2; 9). x 2 Caâu 7: Ñieàu kieän xaùc ñònh cuûa ph.trình: x + 3 – laø: A. x > – 3. B. x  –3. x 3 = 0. C. x  – 3 D. x  2. Câu 8: Với giá trị nào của m thì phương trình: (m 2 – 4)x = m(m + 2) voâ nghieäm: A. m = 2. B. m = –2. C. m  2. D. m = 2. Câu 9: Với giá trị nào của m thì phương trình: x 2 – mx + 1 = 0 coù 1 nghieäm: A. m = 2 B. m = 4. C. m  2. D. m  2. 62.  Chưa thành thạo các phép toán tập hợp treân caùc taäp con cuûa R..

(63) Giaùo aùn Đại Số 10 chuẩn. Cấn Văn Thắm. 6. Câu 10: Cặp số (2; –1) là nghiệm của ph.trình nào dưới đây: A. 3x + 2y = 4. B. 3x + 2y = 8. C. 2x + 3y = 7. D. 2x + 3y = –1. B. Phần tự luận: Baøi 1: Cho haøm soá y = x2 – 4x + 3 (1). a) Tìm toạ độ đỉnh và trục đối xứng của đồ thị hàm số (1). b) Với giá trị nào của m thì đ.thẳng (d): y = mx + m – 1 cắt đồ thò cuûa haøm soá (1) taïi hai ñieåm phaân bieät.. Baøi 2: Cho phöông trình: (m – 1)x2 + 2x – 1 = 0 (2) a) Tìm m để phương trình (2) có nghiệm x = –1. Khi đó tìm nghieäm coøn laïi cuûa phöông trình (2). b) Tìm m để phương trình (2) có 2 nghiệm cùng dấu.. 4. BAØI TAÄP VEÀ NHAØ: – Ôn lại kiến thức học kì 1. – Đọc trước bài "Bất phương trình và hệ bất phương trình một ẩn". Ngày soạn: 01/01/2013 Tieát daïy: 32. Chương IV: BẤT ĐẲNG THỨC. BẤT PHƯƠNG TRÌNH Baøøi 2: BAÁT PHÖÔNG TRÌNH. vaø HEÄ BAÁT PHÖÔNG TRÌNH MOÄT AÅN I. MUÏC TIEÂU: Kiến thức:  Nắm được các khái niệm về BPT, hệ BPT một ẩn; nghiệm và tập nghiệm của BPT, hệ BPT; ñieàu kieän cuûa BPT; giaûi BPT.  Nắm được các phép biến đổi tương đương. Kó naêng:  Giải được các BPT đơn giản.  Biết cách tìm nghiệm và liên hệ giữa nghiệm của PT và nghiệm của BPT.  Xác định nhanh tập nghiệm của các BPT và hệ BPT đơn giản dưa vào biến đổi và lấy nghieäm treân truïc soá. Thái độ:  Biết vận dụng kiến thức về BPT trong suy luận lôgic.  Diễn đạt các vấn đề toán học mạch lạc, phát triển tư duy và sáng tạo. II. CHUAÅN BÒ: Giaùo vieân: Giaùo aùn.. 63.

(64) Giaùo aùn Đại Số 10 chuẩn. Cấn Văn Thắm. 6. Học sinh: SGK, vở ghi. Ôn tập các kiến thức đã học về Bất đẳng thức, Bất phương trình. III. HOẠT ĐỘNG DẠY HỌC: 1. Ổn định tổ chức: Kiểm tra sĩ số lớp. 2. Kieåm tra baøi cuõ: (3') H. Neâu moät soá tính chaát cuûa BÑT? Ñ. 3. Giảng bài mới: TL Hoạt động của Giáo viên Hoạt động của Học sinh Noäi dung Hoạt động 1: Tìm hiểu khái niệm bất phương trình một ẩn  Cho HS nêu một số bpt một  Các nhóm thực hiện yêu I. Khái niệm bất phương 13' aån. Chæ ra veá traùi, veá phaûi cuûa caàu. trình moät aån baát phöông trình. a) 2x + 1 > x + 2 1. Baát phöông trình moät aån 2 b) 3 – 2x  x + 4  Baát phöông trình aån x laø c) 2x > 3 mệnh đề chứa biến có dạng: f(x) < (g(x) (f(x)  g(x)) 1 2 (*) H1. Trong caùc soá –2; 2 ; ; Ñ1. –2 laø nghieäm. trong đó f(x), g(x) là những 10 , soá naøo laø nghieäm cuûa biểu thức của x. bpt: 2x  3.  Số x0  R thoả f(x0) < g(x0) 3 H2. Giải bpt đó ? ñgl moät nghieäm cuûa (*). Ñ2. x  2  Giaûi bpt laø tìm taäp nghieäm Ñ3. H3. Bieåu dieãn taäp nghieäm cuûa noù. treân truïc soá ?  Neáu taäp nghieäm cuûa bpt laø taäp roãng ta noùi bpt voâ nghieäm. Hoạt động 2: Tìm hiểu điều kiện xác định của bất phương trình H1. Nhắc lại điều kiện xác Đ1. Điều kiện của x để f(x) 2. Điều kiện của một bất 7' ñònh cuûa phöông trình ? vaø g(x) coù nghóa. phöông trình Ñieàu kieän xaùc ñònh cuûa (*) laø H2. Tìm ñkxñ cuûa caùc bpt sau: Ñ2. 2 điều kiện của x để f(x) và g(x) a) –1  x  3 a) 3  x  x  1  x coù nghóa. b) x  0 1 c) x > 0 b) x > x + 1 d) x  R 1 c). x >x+1. d) x >. 7'. x2 1. Hoạt động 3: Tìm hiểu bất phương trình chứa tham số H1. Haõy neâu moät bpt moät aån Ñ1. HS ñöa ra VD. 3. Bất phương trình chứa chứa 1, 2, 3 tham số ? a) 2x – m > 0 (tham soá m) tham soá b) 2ax – 3 > x – b (th.soá a, b)  Trong một bpt, ngoài các chữ đóng vai trò ẩn số còn có thể có các chữ khác được xem như những hằng số, đgl tham soá.  Giải và biện luận bpt chứa. 64.

(65) Giaùo aùn Đại Số 10 chuẩn. Cấn Văn Thắm. 6. tham soá laø tìm taäp nghieäm cuûa bpt tương ứng với các giá trị cuûa tham soá. Hoạt động 4: Tìm hiểu Hệ bất phương trình một ẩn H1. Giaûi caùc bpt sau: Ñ1. II. Heä BPT moät aån 10' a) 3x + 2 > 5 – x  Heä bpt aån x goàm moät soá bpt 3  ;    aån x maø ta phaûi tìm caùc b) 2x + 2  5 – x  a) S1 =  4 nghieäm chung cuûa chuùng. b) S2 = (–; 1]  Mỗi giá trị của x đồng thời laø nghieäm cuûa taát caû caùc bpt H2. Giaûi heä bpt: Ñ2. cuûa heä ñgl moät nghieäm cuûa heä. 3 x  2  5  x 3    Giaûi heä bpt laø tìm taäp  ;1 2 x  2 5  x 4   nghieäm cuûa noù. S = S1  S2 =  Để giải một hệ bpt ta giải từng bpt rồi lấy giao các tập nghieäm. Hoạt động 5: Củng cố Nhaán maïnh: 3'  Caùch vaän duïng caùc tính chaát cuûa BÑT.  Caùch bieåu dieãn taäp nghieäm treân truïc soá. 4. BAØI TAÄP VEÀ NHAØ:  Baøi 1, 2 SGK.  Đọc tiếp bài "Bất phương trình và hệ bất phương trình một ẩn" Ngày soạn: 01/01/2013 Tieát daïy: 33. Chương IV: BẤT ĐẲNG THỨC. BẤT PHƯƠNG TRÌNH Baøøi 2: BAÁT PHÖÔNG TRÌNH. vaø HEÄ BAÁT PHÖÔNG TRÌNH MOÄT AÅN (tt). I. MUÏC TIEÂU: Kiến thức:  Nắm được các khái niệm về BPT, hệ BPT một ẩn; nghiệm và tập nghiệm của BPT, hệ BPT; ñieàu kieän cuûa BPT; giaûi BPT.  Nắm được các phép biến đổi tương đương. Kó naêng:  Giải được các BPT đơn giản.  Biết cách tìm nghiệm và liên hệ giữa nghiệm của PT và nghiệm của BPT.  Xác định nhanh tập nghiệm của các BPT và hệ BPT đơn giản dưa vào biến đổi và lấy nghieäm treân truïc soá. Thái độ:  Biết vận dụng kiến thức về BPT trong suy luận lôgic.  Diễn đạt các vấn đề toán học mạch lạc, phát triển tư duy và sáng tạo. II. CHUAÅN BÒ: Giaùo vieân: Giaùo aùn. Học sinh: SGK, vở ghi. Ôn tập các kiến thức đã học về Bất đẳng thức, Bất phương trình.. 65.

(66) Giaùo aùn Đại Số 10 chuẩn. Cấn Văn Thắm. 6. III. HOẠT ĐỘNG DẠY HỌC: 1. Ổn định tổ chức: Kiểm tra sĩ số lớp. 2. Kieåm tra baøi cuõ: (3') H. Giaûi caùc bpt: a) 3 – x  0 b) x + 1  0 ? Ñ. a) S1 = (–; 3] b) S2 = [1; + ) 3. Giảng bài mới: TL Hoạt động của Giáo viên Hoạt động của Học sinh Noäi dung Hoạt động 1: Tìm hiểu khái niệm bất phương trình tương đương H1. Hai bpt sau coù töông Ñ1. khoâng vì S1  S2 III. Một số phép biến đổi bpt 10' ñöông khoâng ? 1. BPT töông ñöông a) 3 – x  0 b) x + 1 Hai bpt (heä bpt) coù cuøng taäp nghieäm ñgl hai bpt (heä bpt) töông 0 ñöông. 1  x 0 Ñ2.  1  x 0 H2. Heä bpt: 1  x 0 töông  1  x 0  x 1 đương với hệ bpt nào sau đây: 1  x 0  a) 1  x 0 1  x 0  c) 1  x 0. 5'. 1  x 0  b) 1  x 0. d) x 1 Hoạt động 2: Tìm hiểu các phép biến đổi bất phương trình  GV giaûi thích thoâng qua ví 2. Phép biến đổi tương đương dụ minh hoạ. Để giải một bpt (hệ bpt) ta biến đổi nó thành những bpt (hệ bpt) 1  x 0  x 1   tương đương cho đến khi được bpt 1  x 0   x  1 (heä bpt) ñôn giaûn maø ta coù theå  –1  x  1 vieát ngay taäp nghieäm. Caùc pheùp biến đổi như vậy đgl các phép biến đổi tương đương. Hoạt động 3: Tìm hiểu một số phép biến đổi bất phương trình. 66.

(67) Giaùo aùn Đại Số 10 chuẩn. Cấn Văn Thắm H1. Giaûi bpt sau vaø nhaän xeùt Ñ1. (x+2)(2x–1) – 2  20' các phép biến đổi ?  x2 + (x–1)(x+3) (x+2)(2x–1) – 2  x1 2  x + (x–1)(x+3) H2. Giaûi bpt sau vaø nhaän xeùt Ñ2. các phép biến đổi ? x2  x 1 x2  x  2 x2  x 1 x2  x x  2 x 2  1  x<1  x2  2 x2 1. H3. Giaûi bpt sau vaø nhaän xeùt Ñ3. các phép biến đổi ? x2  2x  2  x2  2x  3 2 2 x  2x  2  x  2x  3 1 x> 4. 6. a) Cộng (trừ) Cộng (trừ) hai vế của bpt với cùng một biểu thức mà không làm thay đổi điều kiện của bpt ta được một bpt tương đương. b) Nhaân (chia)  Nhân (chia) hai vế của bpt với cùng một biểu thức luôn nhận giaù trò döông (maø khoâng laøm thay đổi điều kiện của bpt) ta được moät bpt töông ñöông.  Nhân (chia) hai vế của bpt với cùng một biểu thức luôn nhận giaù trò aâm (maø khoâng laøm thay đổi điều kiện của bpt) và đổi chiều bpt ta được một bpt tương ñöông. c) Bình phöông Bình phöông hai veá cuûa moät bpt coù hai veá khoâng aâm maø khoâng làm thay đổi điều kiện của nó ta được một bpt tương đương.. Hoạt động 4: Củng cố 5'.  Nhaán maïnh caùc ñieåm caàn lưu ý khi thực hiện biến đổi baát phöông trình..  Chuù yù: + Khi biến đổi các biểu thức ở 2 veá cuûa moät bpt thì ñk cuûa bpt coù thể bị thay đổi. Nên để tìm nghieäm cuûa bpt ta phaûi tìm caùc giá trị của x thoả mãn đk của bpt đó. + Khi nhaân (chia) hai veá cuûa bpt với một biểu thức f(x) ta cần lưu ý đến đk về dấu của f(x). + Khi bình phöông 2 veá cuûa moät bpt ta cần lưu ý đến đk cả 2 vế đều không âm.. 4. BAØI TAÄP VEÀ NHAØ: Baøi 3, 4, 5 SGK.. Ngày soạn: 01/01/2013 Tieát daïy: 34. Chương IV: BẤT ĐẲNG THỨC. BẤT PHƯƠNG TRÌNH Bàøi 3: DẤU CỦA NHỊ THỨC BẬC NHẤT. I. MUÏC TIEÂU: Kiến thức:. 67.

(68) Giaùo aùn Đại Số 10 chuẩn. Cấn Văn Thắm. 6.  Biết xét dấu một nhị thức bậc nhất, xét dấu một tích, thương của nhiều nhị thức bậc nhất.  Khắc sâu phương pháp bảng, phương pháp khoảng. Kó naêng:  Xét được dấu của nhị thức bậc nhất.  Sử dụng thành thạo pp bảng và pp khoảng.  Vận dụng một cách linh hoạt việc xét dấu để giải các BPT và xét dấu các biểu thức đại soá khaùc. Thái độ:  Diễn đạt vấn đề rõ ràng, trong sáng.  Tư duy năng động, sáng tạo. II. CHUAÅN BÒ: Giaùo vieân: Giaùo aùn. Heä thoáng baøi taäp. Học sinh: SGK, vở ghi. Ôn tập các kiến thức đã học về Bất phương trình bậc nhất một ẩn. III. HOẠT ĐỘNG DẠY HỌC: 1. Ổn định tổ chức: Kiểm tra sĩ số lớp. 2. Kieåm tra baøi cuõ: (3') H. Cho f(x) = 3x + 5. Tìm x để f(x) > 0; f(x) < 0 ? 5 5   Ñ. f(x) > 0  x > 3 ; f(x) < 0  x < 3 .. 3. Giảng bài mới: TL Hoạt động của Giáo viên Hoạt động của Học sinh Noäi dung Hoạt động 1: Tìm hiểu Định lí về dấu của nhị thức bậc nhất H1. Cho VD về nhị thức bậc Đ1. I. Định lí về dấu của nhị thức 5' nhaát ? Chæ ra caùc heä soá a, b ? f(x) = 2x + 3; baäc nhaát g(x) = –2x + 3 1 Nhị thức bậc nhất Nhị thức bậc nhất đối với x là biểu thức dạng f(x) = ax + b với a  0. H2. Xeùt f(x) = 2x + 3 Ñ2. 2. Dấu của nhị thức bậc nhất 15' a) Giaûi BPT f(x) > 0 vaø bieåu 3 Định lí: Cho nhị thức f(x) = ax + b  dieãn taäp nghieäm treân truïc soá. 2x + 3 > 0  x > 2  b   ;    b) Chỉ ra các khoảng mà   a.f(x) > 0  x   a trong đó f(x) cùng dấu (trái  b dấu) với a ?   ;   a  a.f(x) < 0  x  . b  H3. Cần chú ý đến các yếu Ñ3. heä soá a vaø giaù trò a toá naøo ?. 20'. Ví dụ: Xét dấu nhị thức: a) f(x) = 3x + 2 b) g(x) = –2x + 5. Hoạt động 2: Áp dụng xét dấu tích, thương các nhị thức bậc nhất II. Xeùt daáu tích, thöông caùc nhò thức bậc nhất Giả sử f(x) là một tích (thương) của những nhị thức bậc nhất. Áp. 68.

(69) Giaùo aùn Đại Số 10 chuẩn. Cấn Văn Thắm. 6. dụng định lí về dấu của nhị thức bậc nhất có thể xét dấu từng nhân  Hướng dẫn HS cách lập  Mỗi nhóm thực hiện một tử. Lập bảng xét dấu chung cho tất cả các nhị thức bậc nhất có mặt baûng xeùt daáu baèng caùch cho yeâu caàu. trong f(x) ta suy ra được dấu của HS ñieàn vaøo choã troáng. f(x). Ví dụ: Xét dấu biểu thức: (4 x  1)( x  2)  3x  5 f(x) = Hoạt động 3: Củng cố 3'.  Nhaán maïnh: – Cách xét dấu nhị thức – Caùch vaän duïng vieäc xeùt dấu nhị thức để giải BPT 4. BAØI TAÄP VEÀ NHAØ:  Laøm baøi taäp 1, 2, 3 SGK.  Đọc trước bài "Bất phương trình bậc nhất hai ẩn".. Ngày soạn: 01/01/2013 Tieát daïy: 35. Chương IV: BẤT ĐẲNG THỨC. BẤT PHƯƠNG TRÌNH Bàøi 3: DẤU CỦA NHỊ THỨC BẬC NHẤT. I. MUÏC TIEÂU: Kiến thức:  Biết xét dấu một nhị thức bậc nhất, xét dấu một tích, thương của nhiều nhị thức bậc nhất.. 69.

(70) Giaùo aùn Đại Số 10 chuẩn. Cấn Văn Thắm. 7.  Khắc sâu phương pháp bảng, phương pháp khoảng. Kó naêng:  Xét được dấu của nhị thức bậc nhất.  Sử dụng thành thạo pp bảng và pp khoảng.  Vận dụng một cách linh hoạt việc xét dấu để giải các BPT và xét dấu các biểu thức đại soá khaùc. Thái độ:  Diễn đạt vấn đề rõ ràng, trong sáng.  Tư duy năng động, sáng tạo. II. CHUAÅN BÒ: Giaùo vieân: Giaùo aùn. Heä thoáng baøi taäp. Học sinh: SGK, vở ghi. Ôn tập các kiến thức đã học về Bất phương trình bậc nhất một ẩn. III. HOẠT ĐỘNG DẠY HỌC: 1. Ổn định tổ chức: Kiểm tra sĩ số lớp. 2. Kieåm tra baøi cuõ: (3') H. Cho f(x) = 3x + 5. Tìm x để f(x) > 0; f(x) < 0 ? 5 5   Ñ. f(x) > 0  x > 3 ; f(x) < 0  x < 3 .. 3. Giảng bài mới: TL Hoạt động của Giáo viên Hoạt động của Học sinh Noäi dung Hoạt động 1: Tìm hiểu Định lí về dấu của nhị thức bậc nhất H1. Cho VD về nhị thức bậc Đ1. I. Định lí về dấu của nhị thức 5' nhaát ? Chæ ra caùc heä soá a, b ? f(x) = 2x + 3; baäc nhaát g(x) = –2x + 3 1 Nhị thức bậc nhất Nhị thức bậc nhất đối với x là biểu thức dạng f(x) = ax + b với a  0. H2. Xeùt f(x) = 2x + 3 Ñ2. 2. Dấu của nhị thức bậc nhất 10' a) Giaûi BPT f(x) > 0 vaø bieåu 3 Định lí: Cho nhị thức f(x) = ax + b  dieãn taäp nghieäm treân truïc soá. 2x + 3 > 0  x > 2  b   ;    b) Chỉ ra các khoảng mà   a.f(x) > 0  x   a trong đó f(x) cùng dấu (trái  b   ;   dấu) với a ? a  a.f(x) < 0  x  . b  H3. Cần chú ý đến các yếu Ñ3. heä soá a vaø giaù trò a toá naøo ?. Ví dụ: Xét dấu nhị thức: a) f(x) = 3x + 2 b) g(x) = –2x + 5. Hoạt động 2: Áp dụng xét dấu tích, thương các nhị thức bậc nhất. 70.

(71) Giaùo aùn Đại Số 10 chuẩn. Cấn Văn Thắm. 7. II. Xeùt daáu tích, thöông caùc nhò thức bậc nhất 10' Giả sử f(x) là một tích (thương) của những nhị thức bậc nhất. Áp dụng định lí về dấu của nhị thức bậc nhất có thể xét dấu từng nhân  Hướng dẫn HS cách lập  Mỗi nhóm thực hiện một tử. Lập bảng xét dấu chung cho tất cả các nhị thức bậc nhất có mặt baûng xeùt daáu baèng caùch cho yeâu caàu. trong f(x) ta suy ra được dấu của HS ñieàn vaøo choã troáng. f(x). Ví dụ: Xét dấu biểu thức: (4 x  1)( x  2)  3x  5 f(x) =. 7'. H1. Biến đổi BPT ?. H2. Xeùt daáu f(x) ?. Hoạt động 3: Áp dụng giải BPT 1 x III. AÙp duïng vaøo giaûi BPT 1 0 1. BPT tích, BPT chứa ẩn ở mẫu Ñ1. 1  x  1 x Ví duï: Giaûi BPT Ñ2. 1 1 1 x.  S = [0; 1) H3. Xét dấu, khử dấu GTTĐ 7'.  Hướng dẫn pp khoảng. Ñ3.  2 x 1 =  2x  1  = 2x  1. neáu  2x  1 0 neáu  2x  1  0. 2. BPT chứa ẩn trong dấu GTTĐ Ví duï: Giaûi BPT  2 x  1 + x – 3 < 5 (*).  1   x  2  x   7   1   x  2  x  3 (*)     –7<x <3 Hoạt động 5: Củng cố 3'.  Nhaán maïnh: – Cách xét dấu nhị thức – Caùch vaän duïng vieäc xeùt dấu nhị thức để giải BPT. Với a > 0 ta có: f ( x ) a   –a  f(x)  a  f ( x )  a  f ( x ) a    f ( x ) a. 4. BAØI TAÄP VEÀ NHAØ:  Laøm baøi taäp 1, 2, 3 SGK.  Đọc trước bài "Bất phương trình bậc nhất hai ẩn". Ngày soạn: 8/01/2013 Tieát daïy: 36. Chương IV: BẤT ĐẲNG THỨC. BẤT PHƯƠNG TRÌNH Baøøi 4: BAÁT PHÖÔNG TRÌNH BAÄC NHAÁT HAI AÅN. 71.

(72) Giaùo aùn Đại Số 10 chuẩn. Cấn Văn Thắm. 7. I. MUÏC TIEÂU: Kiến thức:  Hiểu được khái niệm BPT, hệ BPT bậc nhất hai ẩn; tập nghiệm của BPT, hệ BPT bậc nhaát hai aån. Kó naêng:  Bieát xaùc ñònh mieàn nghieäm cuûa BPT, heä BPT baäc nhaát hai aån.  Áp dụng được vào bài toán thực tế. Thái độ:  Liện hệ kiến thức đã học với thực tiễn.  Tö duy saùng taïo, lí luaän chaët cheõ. II. CHUAÅN BÒ: Giáo viên: Giáo án. Một số bài toán thực tế. Hình vẽ minh hoạ. Học sinh: SGK, vở ghi. Ôn tập các kiến thức đã học về Hàm số bậc nhất. III. HOẠT ĐỘNG DẠY HỌC: 1. Ổn định tổ chức: Kiểm tra sĩ số lớp. 2. Kieåm tra baøi cuõ: (3') H. Đồ thị của hàm số bậc nhất? Vẽ đồ thị của hàm số y = 3 – 2x? Ñ. 3. Giảng bài mới: TL Hoạt động của Giáo viên Hoạt động của Học sinh Noäi dung Hoạt động 1: Tìm hiểu khái niệm Bất phương trình bậc nhất hai ẩn  Cho HS nêu một số pt bậc  Các nhóm thực hiện yêu I. Bất phương trình bậc nhất hai 5' nhất hai ẩn. Từ đó chuyển cầu. aån sang bpt baäc nhaát hai aån. 3x + 2y < 1; x + 2y  2 BPT baäc nhaát hai aån x, y coù daïng toång quaùt laø: ax + by  c (1) (<, , >) trong a2 + b2  0). Hoạt động 2: Tìm hiểu cách biểu diễn tập nghiệm của BPT bậc nhất hai ẩn  GV bieåu dieãn mieàn nghieäm II. Bieåu dieãn taäp nghieäm cuûa 15' cuûa moät soá bpt baäc nhaát hai BPT baäc nhaát hai aån ẩn đặc biệt. Từ đó giới thiệu  Trong mp Oxy, tập hợp các điểm caùch bieåu dieãn mieàn có toạ độ là nghiệm của (1) đgl mieàn nghieäm cuûa noù. nghieäm. Phaàn khoâng gaïch laø mieàn  Đường thẳng ax + by = c chia nghieäm cuûa bpt y  1 mặt phẳng thành hai nửa mp, một trong hai nửa mp đó (kể cả bờ) là mieàn nghieäm cuûa bpt ax + by  c, nửa mp kia (kể cả bờ) là miền nghieäm cuûa bpt ax + by  c. Phần không gạch là miền  Qui tắc thực hành biểu diễn miền nghieäm cuûa bpt x  1 nghieäm cuûa bpt ax + by  c (1): B1: Vẽ đường thẳng : ax + by = c B2: Laáy moät ñieåm M0(x0; y0) khoâng thuộc  (thường lấy gốc toạ dộ O).. 72.

(73) Giaùo aùn Đại Số 10 chuẩn. Cấn Văn Thắm. 7. VD: Bieåu dieãn hình hoïc taäp nghieäm cuûa bpt: 2x + y  3  GV hướng dẫn HS thực hiện lần lượt các bước.. B3: Tính ax0 + by0 và so sánh cới c B4: Keát luaän: + Nếu ax0 + by0 < c thì nửa mp bờ  chứa M0 là miền nghiệm của (1). + Nếu ax0 + by0 > c thì nửa mp bờ  không chứa M0 là miền nghiệm cuûa (1). Chuù yù: Mieàn nghieäm cuûa (1) boû ñi Mieàn nghieäm laø mieàn đường thẳng  là miền nghiệm của khoâng bò gaïch cheùo bpt ax + by < c. Hoạt động 3: Áp dụng biểu diễn tập nghiệm của BPT bậc nhất hai ẩn  Cho các nhóm thực hiện Ví duï: Bieåu dieãn hình hoïc taäp 15' lần lượt các bước. Mỗi nhóm nghieäm caùc BPT: dùng bảng con để vẽ. a) –3x + 2y > 0 b) 3x + y  6 c) 2x – y  3 d) x + y < 4. a). 3'. b). c) Hoạt động 4: Củng cố. d).  Nhấn mạnh các bước biểu dieãn hình hoïc taäp nghieäm cuûa BPT baäc nhaát hai aån. 4. BAØI TAÄP VEÀ NHAØ:  Laøm baøi taäp 1, 2 SGK.  Đọc tiếp bài "Bất phương trình bậc nhất hai ẩn".. Ngày soạn: 05/01/2013 Tieát daïy: 37. Chương IV: BẤT ĐẲNG THỨC. BẤT PHƯƠNG TRÌNH Baøøi 4: BAØI TAÄP BPT BAÄC NHAÁT HAI AÅN. I. MUÏC TIEÂU: Kiến thức:  Cuûng coá khaùi nieäm BPT, heä BPT baäc nhaát hai aån; taäp nghieäm cuûa BPT, heä BPT baäc nhaát hai aån. Kó naêng:  Bieát xaùc ñònh mieàn nghieäm cuûa BPT, heä BPT baäc nhaát hai aån.  Áp dụng được vào bài toán thực tế.. 73.

(74) Giaùo aùn Đại Số 10 chuẩn. Cấn Văn Thắm. 7. Thái độ:  Liện hệ kiến thức đã học với thực tiễn.  Tö duy saùng taïo, lí luaän chaët cheõ. II. CHUAÅN BÒ: Giáo viên: Giáo án. Hệ thống bài tập. Hình vẽ minh hoạ. Học sinh: SGK, vở ghi. Ôn tập các kiến thức đã học về BPT bậc nhất hai ẩn. III. HOẠT ĐỘNG DẠY HỌC: 1. Ổn định tổ chức: Kiểm tra sĩ số lớp. 2. Kieåm tra baøi cuõ: (Loàng vaøo quaù trình luyeän taäp) 3. Giảng bài mới: TL Hoạt động của Giáo viên Hoạt động của Học sinh Noäi dung Hoạt động 1: Luyện kỹ năng biểu diễn miền nghiệm của BPT bậc nhất hai ẩn H1. Biến đổi BPT? Ñ1. 1. Bieåu dieãn hình hoïc taäp nghieäm 7' a)  x + 2y < 4 cuûa BPT: a) –x + 2 +2(y – 2) < 2(1 – x) b) 3(x – 1) + 4(y – 2) < 5x – 3 H2. Nêu các bước biểu diễn b)  –x + 2y < 4 taäp nghieäm cuûa BPT baäc nhaát hai aån?  Caùc mieàn nghieäm cuûa caùc BPT a), b) là các nửa mp không kể bờ. Hoạt động 2: Luyện kỹ năng biểu diễn miền nghiệm của hệ BPT bậc nhất hai ẩn H1. Nêu các bước biểu diễn Đ1. a) 2. Bieåu dieãn hình hoïc taäp nghieäm 13' taäp nghieäm cuûa caùc heä BPT? cuûa heä BPT:  x y  3  2  1 0   x  2y  0 1 3y   x  2   x  3y   2 2 2   x 0 a)  y  x  3 b) . b) Hoạt động 3: Luyện kỹ năng vận dụng vào bài toán thực tế  Cho caùc nhoùm thaûo luaän,  Caùc nhoùm thaûo luaän, trình 3. Coù 3 nhoùm maùy A, B, C duøng 15' phân tích bài toán, lập ra các bày kết quả. để sản xuất ra 2 loại sản phẩm I hệ thức. Gọi x SP loại I, y SP loại II và II. Để sản xuất một đơn vị sản phẩm mỗi loại phải lần lượt dùng  2 x  2 y 10  2 y 4 caùc maùy thuoäc caùc nhoùm maùy  2 x  4 y  12  khaùc nhau. Soá maùy trong moät  x 0 nhóm và số máy của từng nhóm  y 0  cần thiết để sản xuất ra một đơn vị L = 3x + 5y đạt lớn nhất. sản phẩm thuộc mỗi loại được cho. 74.

(75) Giaùo aùn Đại Số 10 chuẩn. Cấn Văn Thắm. 7. trong baûng sau: Số máy trong từng nhóm để sản Soá maùy trong xuaát moät ñôn vò SP Nhoùm moãi nhoùm Loại I Loại II A 10 2 2 B 4 0 2 C 12 2 4  Cho các nhóm lần lượt biểu diễn các miền nghiệm của Một đơn vị sản phẩm I lãi 3000 đ, caùc BPT. moät ñôn vò saûn phaåm II laõi 5000 ñ. Haõy laäp phöông aùn saûn xuaát hai loại sản phẩm trên sao cho có lãi cao nhaát.. (x;y) B(2;2) C(0;2) L=3x+5y 16 10  maxL = 17 khi x = 4; y = 1. O(0;0) 0. A(4;1) 17. D(5;0) 15. Hoạt động 4: Củng cố 5'. Nhaán maïnh: + Các bước biểu diễn tập nghieäm cuûa heä BPT baäc nhaát hai aån. + Caùch phaân tích, tìm caùc heä thức trong bài toán kinh tế. 4. BAØI TAÄP VEÀ NHAØ:  Đọc trước bài " Dấu của tam thức bậc hai".. Ngày soạn: 08/01/2013 Tieát daïy: 38. Chương IV: BẤT ĐẲNG THỨC. BẤT PHƯƠNG TRÌNH Bàøi 5: DẤU CỦA TAM THỨC BẬC HAI. I. MUÏC TIEÂU: Kiến thức:. 75.

(76) Giaùo aùn Đại Số 10 chuẩn. Cấn Văn Thắm. 7.  Nắm được định lí về dấu của tam thức bậc hai.  Biết và vận dụng được định lí trong việc giải các bài toán về xét dấu tam thức bậc hai.  Biết sử dụng pp bảng, pp khoảng trong việc giải toán.  Biết liên hệ giữa bài toán xét dấu và bài toán về giải BPT và hệ BPT. Kó naêng:  Phát hiện và giải các bài toán về xét dấu của tam thức bậc hai.  Vận dụng được định lí trong việc giải BPT bậc hai và một số BPT khác. Thái độ:  Biết liên hệ giữa thực tiễn với toán học.  Tích cực, chủ động, tự giác trong học tập. II. CHUAÅN BÒ: Giáo viên: Giáo án. Hình vẽ minh hoạ. Học sinh: SGK, vở ghi. Ôn tập kiến thức xét dấu nhị thức bậc nhất. III. HOẠT ĐỘNG DẠY HỌC: 1. Ổn định tổ chức: Kiểm tra sĩ số lớp. 2. Kieåm tra baøi cuõ: (3') H. Xét dấu biểu thức: f(x) = (x – 2)(2x – 3) 3 3 Đ. f(x) > 0 với x  (–; 2 )  (2; +); f(x) < 0 với x  ( 2 ; 2). 3. Giảng bài mới: TL Hoạt động của Giáo viên Hoạt động của Học sinh Noäi dung Hoạt động 1: Tìm hiểu khái niệm Tam thức bậc hai  GV giới thiệu khái niệm tam I. Ñònh lí veà daáu cuûa tam 15' thức bậc hai. thức bậc hai H1. Cho VD về tam thức bậc Đ1. Mỗi nhóm cho một VD. 1. Tam thức bậc hai 2 hai? f(x) = x – 5x + 4 Tam thức bậc hai đối với x là 2 g(x) = x – 4x + 4 biểu thức có dạng: 2 f(x) = ax2 + bx + c (a0) h(x) = x – 4x + 5 H2. Tính f(4), f(–2), f(–1), Ñ2. f(2) = –2 < 0 f(0) vaø nhaän xeùt daáu cuûa f(4) = 0; f(–1) = 10 > 0; f(0) = 4 > 0 chuùng ?. Ñ3. H3. Quan sát đồ thị của hàm y > 0, x  (–; 1)  (4; soá y = x2 – 5x + 4 vaø chæ ra +) các khoảng trên đồ thị ở phía y < 0, x  (1; 4) trên, phía dưới trục hoành ? Ñ4. Caùc nhoùm thaûo luaän H4. Quan sát các đồ thị trong  < 0  f(x) cùng dấu với a hình 32 và rút ra mối liên hệ  = 0  f(x) cùng dấu với a, veà daáu cuûa giaù trò f(x) = ax2 + b bx + c ứng với x tuỳ theo dấu trừ x = – 2a cuûa  = b2 – 4ac ?  > 0  ….. Hoạt động 2: Tìm hiểu định lí về dấu của tam thức bậc hai  GV neâu ñònh lí veà daáu cuûa 2. Dấu của tam thức bậc hai 12' tam thức bậc hai.  Cho f(x) = ax2 + bx + c. 76.

(77) Giaùo aùn Đại Số 10 chuẩn. Cấn Văn Thắm. <0. (a0),  = b2 – 4ac. +  < 0  a.f(x) > 0, x  R +  = 0  a.f(x) > 0, x  b  2a +>0  af ( x )  0, x  x1  x  x2  af ( x )  0, x  x  x 1 2   Minh hoạ hình học >0 +. =0. y. y. y. +. +. +. +. +. +. + +. a>0. + +. +. +. +. +. +. O. . x2 + -. -. x. -. -. x. b 2a. -. y. y. + + x1. O. +. +. x. O. + +. +. +. +. +. +. +. +. +. +. +. +. +. +. 7. +. -. y. x. O. x. -. O -. -. . b 2a. -. a<0. -. + -. -. -. + + x. O. -. -. -. +. -. -. -. -. -. x1. x2. -. -. Hoạt động 3: Áp dụng xét dấu tam thức bậc hai H1. Xaùc ñònh a,  ? Ñ1. 3. AÙp duïng a) a = –1 < 0;  = –11 < 0 VD1:  f(x) < 0, x a) Xét dấu tam thức b) a = 2 > 0,  = 9 > 0 f(x) = –x2 + 3x – 5 1 b) Lập bảng xét dấu tam thức 10' f(x) = 2x2 – 5x + 2  GV hướng dẫn cách lập  f(x) > 0, x(–; 2 baûng xeùt daáu. )(2;+) 1 f(x) < 0, x  ( 2 ;2) Hoạt động 4: Củng cố 3'. Nhaán maïnh: Định lí về dấu của tam thức baäc hai. 4. BAØI TAÄP VEÀ NHAØ:  Baøi 1, 2 SGK.  Đọc tiếp bài "Dấu của tam thức bậc hai". Ngày soạn: 27/01/2013. Chương IV: BẤT ĐẲNG THỨC. BẤT PHƯƠNG TRÌNH. Tieát daïy: 39. Bàøi 5: BAØI TẬP DẤU CỦA TAM THỨC BẬC HAI. I. MUÏC TIEÂU:. 77.

(78) Giaùo aùn Đại Số 10 chuẩn. Cấn Văn Thắm. 7. Kiến thức: . Củng cố định lí về dấu của tam thức bậc hai.. . Củng cố cách sử dụng pp bảng, pp khoảng trong việc giải toán.. . Biết liên hệ giữa bài toán xét dấu và bài toán về giải BPT và hệ BPT.. Kó naêng: . Vận dụng được định lí trong việc giải các bài toán về xét dấu tam thức bậc hai.. . Vận dụng được định lí trong việc giải BPT bậc hai và một số BPT khác.. Thái độ: . Reøn luyeän tính caån thaän, chính xaùc.. . Tích cực, chủ động, tự giác trong học tập.. II. CHUAÅN BÒ: Giaùo vieân: Giaùo aùn. Heä thoáng baøi taäp. Học sinh: SGK, vở ghi. Ôn tập kiến thức xét dấu tam thức bậc hai đã học. III. HOẠT ĐỘNG DẠY HỌC: 1. Ổn định tổ chức: Kiểm tra sĩ số lớp. 2. Kieåm tra baøi cuõ: (Loàng vaøo quaù trình luyeän taäp) 3. Giảng bài mới: TL Hoạt động của Giáo viên Hoạt động của Học sinh Noäi dung Hoạt động 1: Luyện kỹ năng xét dấu tam thức bậc hai  Mỗi nhóm xét một tam 1. Xét dấu tam thức bậc hai 20' H1. Ta cần xét các yếu tố thức naøo ?. a) 5x2 – 3x + 1. Ñ1. a vaø .. b) –2x2 + 3x + 5. a) a = 5 > 0;  = –11 < 0. c) x2 + 12x + 36.  f(x) > 0, x. d) (2x – 3)(x + 5). b) a = –2 < 0;  = 49 > 0  5   1;   f(x) < 0, x   2 . f(x). >0,x(–;–1). 78.

(79) Giaùo aùn Đại Số 10 chuẩn. Cấn Văn Thắm. 7. 5   ;   2 . c) a = 1 > 0;  = 0  f(x)  0, x  3   5;  d) f(x) < 0, x   2 .  Hướng dẫn HS cách lập. f(x)>0,. x(–;–5). baûng xeùt daáu. (Cho HS ñieàn  3 ;   20' vaøo baûng xeùt daáu) H2. Tìm taát caû caùc nghieäm cuûa f(x) ? Saép xeáp caùc nghieäm. H3. Tìm taát caû caùc nghieäm của tử và mẫu ? Sắp xếp caùc nghieäm ?. 2. . Ñ2. a) f(x) = 0  x = 3; x = 1 5 3;x= 4. 2. Laäp baûng xeùt daáu caùc biểu thức sau a) f(x) = (3x2 – 10x + 3)(4x – 5) (3 x 2  x )(3  x 2 ). b) g(x) =. 4x2  x  3. Ñ3.  Nghiệm của tử: 1 x = 0; x = 3 ; x =  3.  Nghieäm cuûa maãu: 3 x = –1; x = 4. Hoạt động 2: Củng cố Nhaán maïnh: 5'. Caùch vaän duïng ñònh lí veà dấu của tam thức bậc hai để giaûi BPT baäc hai.. 4. BAØI TẬP VỀ NHAØ: Đọc trước bài " Dấu của tam thức bậc hai". Ngày soạn: 27/01/2013 Chương IV: BẤT ĐẲNG THỨC. BẤT PHƯƠNG TRÌNH Tieát daïy: 40 Bàøi 5: DẤU CỦA TAM THỨC BẬC HAI (tt) I. MUÏC TIEÂU: Kiến thức:  Nắm được định lí về dấu của tam thức bậc hai.  Biết và vận dụng được định lí trong việc giải các bài toán về xét dấu tam thức bậc hai.  Biết sử dụng pp bảng, pp khoảng trong việc giải toán.. 79.

(80) Giaùo aùn Đại Số 10 chuẩn. Cấn Văn Thắm. 8.  Biết liên hệ giữa bài toán xét dấu và bài toán về giải BPT và hệ BPT. Kó naêng:  Phát hiện và giải các bài toán về xét dấu của tam thức bậc hai.  Vận dụng được định lí trong việc giải BPT bậc hai và một số BPT khác. Thái độ:  Biết liên hệ giữa thực tiễn với toán học.  Tích cực, chủ động, tự giác trong học tập. II. CHUAÅN BÒ: Giaùo vieân: Giaùo aùn. Học sinh: SGK, vở ghi. Ôn tập kiến thức xét dấu tam thức bậc hai đã học. III. HOẠT ĐỘNG DẠY HỌC: 1. Ổn định tổ chức: Kiểm tra sĩ số lớp. 2. Kieåm tra baøi cuõ: (3') H. Nêu định lí về dấu của tam thức bậc hai. Ñ. 3. Giảng bài mới: TL Hoạt động của Giáo viên Hoạt động của Học sinh Noäi dung Hoạt động 1: Tìm hiểu khái niệm bất phương trình bậc hai H1. Cho VD veà BPT baäc hai Ñ1. Moãi nhoùm cho moät VD. II. Baát phöông trình baäc hai 2 7' moät aån ? –2x + 3x + 5 > 0 moät aån 2 –3x + 7x – 4 < 0 1. Baát phöông trình baäc hai BPT baäc hai aån x laø BPT daïng ax2 + bx + c < 0 (> 0;  0; 0) (a  0) Hoạt động 2: Tìm hiểu cách giải bất phương trình bậc hai H1. Cho moãi nhoùm giaûi moät Ñ1. 2. Giaûi BPT baäc hai 15' BPT. Để giải BPT bậc hai ta dựa a) a = 3 > 0;  = –14 < 0 vào việc xét dấu tam thức bậc S=R b) a = –2 < 0; f(x) coù 2 hai. nghieäm VD1: Giaûi caùc BPT sau: 5 a) 3x2 + 2x + 5 > 0 x1 = –1; x2 = 2 b) –2x2 + 3x + 5 > 0  5   1;  c) –3x2 + 7x – 4 < 0  2  S= d) 9x2 – 24x + 16  0 c) a = –3 < 0; f(x) coù 2 nghieäm 4 x1 = 1; x2 = 3 4   ;     S = (–; 1)   3 d) a = 9 > 0; f(x) coù nghieäm. 80.

(81) Giaùo aùn Đại Số 10 chuẩn. Cấn Văn Thắm. 8. 4 keùp x = 3 S=R Hoạt động 3: Vận dụng việc giải BPT bậc hai  GV hướng dẫn HS thực hiện VD2: Tìm caùc trò cuûa tham soá 15' các bước. m để phương trình sau có 2 H1. Nêu đk để pt (*) có 2 Đ1. ac < 0 nghieäm traùi daáu: 2 nghieäm traùi daáu ?  2(2m – 3m – 5) < 0 2x2 – (m2 – m + 1)x + 2m2 –  2m2 – 3m – 5 < 0 (1) 3m – 5 = 0 (*)  H2. Giaûi bpt (1) 5   1;  2 Ñ2. S =  H3. Nêu đk để (*) nghiệm Đ3.  < 0  m2 + 3m – 1 < 0 đúng với mọi x ? (2) H4. Giaûi BPT (2). VD3: Tìm m để BPT sau nghiệm đúng với mọi x: –x2 + 2mx + 3m – 1 < 0 (*).   3  13  3  13  ;   2 2  Ñ4. S =  Hoạt động 4: Củng cố. 3'. Nhaán maïnh: Caùch vaän duïng ñònh lí veà daáu của tam thức bậc hai để giải BPT baäc hai. 4. BAØI TAÄP VEÀ NHAØ:  Baøi 3, 4 SGK.. Ngày soạn: 27/01/2012. Chương IV: BẤT ĐẲNG THỨC. BẤT PHƯƠNG TRÌNH. Tieát daïy: 41. Bàøi 5: BAØI TẬP DẤU CỦA TAM THỨC BẬC HAI. I. MUÏC TIEÂU: Kiến thức: 81.

(82) Giaùo aùn Đại Số 10 chuẩn. Cấn Văn Thắm . Củng cố định lí về dấu của tam thức bậc hai.. . Củng cố cách sử dụng pp bảng, pp khoảng trong việc giải toán.. . Biết liên hệ giữa bài toán xét dấu và bài toán về giải BPT và hệ BPT.. 8. Kó naêng: . Vận dụng được định lí trong việc giải các bài toán về xét dấu tam thức bậc hai.. . Vận dụng được định lí trong việc giải BPT bậc hai và một số BPT khác.. Thái độ: . Reøn luyeän tính caån thaän, chính xaùc.. . Tích cực, chủ động, tự giác trong học tập.. II. CHUAÅN BÒ: Giaùo vieân: Giaùo aùn. Heä thoáng baøi taäp. Học sinh: SGK, vở ghi. Ôn tập kiến thức xét dấu tam thức bậc hai đã học. III. HOẠT ĐỘNG DẠY HỌC: 1. Ổn định tổ chức: Kiểm tra sĩ số lớp. 2. Kieåm tra baøi cuõ: (Loàng vaøo quaù trình luyeän taäp) 3. Giảng bài mới: Hoạt động 1: Vận dụng xét dấu tam thức để giải bất phương trình H1. Neâu caùch giaûi ? Ñ1. 3. Giaûi caùc baát phöông trình 20'. + Ñöa veà daïng f(x) < 0. a) 4x2 – x + 1 < 0. + Xét dấu biểu thức f(x). b) –3x2 + x + 4  0. + Keát luaän nghieäm cuûa bpt.. c) x  4. a) S =   4   1; 3  b) S =. c) S. =. (1;2). 82. 1 2.  4   2;   3 (–;–8) . . 3 2. 3x  x  4.

(83) Giaùo aùn Đại Số 10 chuẩn. Cấn Văn Thắm. 8. Hoạt động 2: Vận dụng việc giải BPT bậc hai  Hướng dẫn HS phân tích 4. Tìm các giá trị của m để 20' yêu cầu bài toán.. caùc phöông trình sau voâ. H1. Xác định các trường Đ1. Xét a = 0; a  0. nghieäm. hợp có thể xảy ra của đa. a) (m–2)x2 +2(2m–3)x. thức?. +5m–6=0 b) (3–m)x2 –2(m+3)x +m+2. Ñ2. H2. Nêu đk để pt vô a) m < 1; m > 3 nghieäm ? b). . =0. 3 2 < m < –1. Hoạt động 3: Củng cố Nhaán maïnh: 3'. Caùch vaän duïng ñònh lí veà dấu của tam thức bậc hai để giaûi BPT baäc hai. 4. BAØI TAÄP VEÀ NHAØ: . Baøi taäp oân chöông IV.. Ngày soạn: 10/02/2013 Tieát daïy: 42. Chương IV: BẤT ĐẲNG THỨC. BẤT PHƯƠNG TRÌNH Baøøi daïy: OÂN TAÄP CHÖÔNG IV. I. MUÏC TIEÂU: Kiến thức:  Ôn tập toàn bộ kiến thức trong chương IV. Kó naêng:  Vận dụng các kiến thức một cách tổng hợp. Thái độ:  Tạo hứng thú trong học tập, liên hệ được các kiến thức đã học vào thực tế. II. CHUAÅN BÒ: Giaùo vieân: Giaùo aùn. Heä thoáng baøi taäp.. 83.

(84) Giaùo aùn Đại Số 10 chuẩn. Cấn Văn Thắm. 8. Học sinh: SGK, vở ghi. Ôn tập kiến thức đã học trong chương IV. III. HOẠT ĐỘNG DẠY HỌC: 1. Ổn định tổ chức: Kiểm tra sĩ số lớp. 2. Kieåm tra baøi cuõ: (Loàng vaøo quaù trình oân taäp) H. Ñ. 3. Giảng bài mới: TL Hoạt động của Giáo viên Hoạt động của Học sinh Noäi dung Hoạt động 1: Ôn tập về Bất đẳng thức  Nhaéc laïi caùc tính chaát vaø 1. Cho a, b, c > 0. CMR: 10' cách chứng minh BĐT. a b bc c a   6 H1. Nêu cách chứng minh ? Ñ1. a b a) c a) Vaän duïng BÑT Coâsi a b   a b a b a b b a  2 . 2 b) b a b a b) Biến đổi tương đương.  . a. 2. b  0. Hoạt động 2: Ôn tập giải BPT bậc nhất, bậc hai một ẩn  Moãi nhoùm giaûi 1 heä BPT 2. Giaûi caùc heä BPT sau: 15' H1. Neâu caùch giaûi ? Đ1. Giải từng BPT trong hệ,  x 2  2 x 0  roài laáy giao caùc taäp nghieäm. 2 x 1  3x  2 a)  0  x 2  x2  4  0 x   1   a)  0x2  1 1  x   2  x  2  x  1   x  2 b)    x 2  5 x  2  0 x2  x   2  2  x   1  x  2  x  8 x  1 0  b)  c)   5  17  x  1 2 5  17  x   2 2 d)  2 x  1 3  4  15  x  4  15 c) . 7'. x  1  x 3  d)   2  x 1  –1  x  1 Hoạt động 3: Ôn tập biểu diễn miền nghiệm của hệ BPT bậc nhất hai ẩn H1. Nêu các bước thực hiện ? Đ1. 3. Bieåu dieãn hình hoïc taäp + Vẽ các đường thẳng trên nghiệm của hệ BPT: cùng hệ trục toạ độ: 3 x  y 9  3x + y = 9; x – y = –3; x y  3  x + 2y = 8; y = 6  2 y 8  x y 6 + Xaùc ñònh mieàn nghieäm cuûa  moãi BPT. + Laáy giao caùc mieàn nghieäm.. 84.

(85) Giaùo aùn Đại Số 10 chuẩn. Cấn Văn Thắm. 8'. Hoạt động 4: Vận dụng việc xét dấu tam thức bậc hai  Hướng dẫn cách xét. 4. a) Bằng cách sử dụng hằng 2 2 H1. Xeùt daáu x – x + 3; Ñ1. x – x + 3 > 0, x đẳng thức a2–b2=(a + b)(a – b) x2 – 2x + 2 ? a) f(x) = x4 – (x – 3)2 hãy xét dấu các biểu thức: 2 2 = (x – x + 3)(x + x – 3) f(x) = x4 – x2 + 6x – 9 g(x) = 4 2 2 2 ( x  2 x  2)( x  2 x  2) g(x) = x2 – 2x – x  2 x x2  2x = b)  (x2 – x + 3)(x2 + x – 3) < 0  x2 + x – 3 < 0. b) Haõy tìm nghieäm nguyeân cuûa BPT: x(x3 – x + 6) < 9.  1  13  1  13 x 2 2   x  {–2; –1; 0; 1} Hoạt động 4: Củng cố 3'. 8.  Nhaán maïnh: – Cách chứng minh BĐT. – Caùch giaûi BPT, heä BPT moät aån.. 4. BAØI TAÄP VEÀ NHAØ:  Chuaån bò kieåm tra 1 tieát chöông IV.. Ngày soạn: 15/02/2013 Tieát daïy: 43. Chương IV: BẤT ĐẲNG THỨC. BẤT PHƯƠNG TRÌNH Baøøi daïy: KIEÅM TRA 1 TIEÁT CHÖÔNG IV. I. MUÏC TIEÂU: Kiến thức:  Ôn tập toàn bộ kiến thức trong chương IV. Kó naêng:  Vận dụng các kiến thức một cách tổng hợp. Thái độ:  Reøn luyeän tính caån thaän, chính xaùc. II. CHUAÅN BÒ: Giáo viên: Giáo án. Đề kiểm tra. Học sinh: Ôn tập kiến thức đã học trong chương IV.. 85.

(86) Giaùo aùn Đại Số 10 chuẩn. Cấn Văn Thắm III. MA TRẬN ĐỀ: Nhaän bieát TNKQ TL BPT baäc nhaát 2 0,5 BPT baäc hai 2 0,5 Toång 2,0 IV. NỘI DUNG ĐỀ KIỂM TRA: A. Phaàn traéc nghieäm: (4 ñieåm). Thoâng hieåu TNKQ TL. Chủ đề. Vaän duïng TNKQ TL. Toång 1,0. 4. 1 0,5 2,0. 1 3,0 3,0. 9,0 3,0 3,0. Caâu 1: Taäp nghieäm cuûa baát phöông trình: x  1  1 laø: A) (–2; 2) B) (0; 1) C) (0; 2) 3 x  1 0  Caâu 2: Taäp nghieäm cuûa heä baát phöông trình: 5  x  0 laø: 1  1   3 ;5   ;5   A)  B)  3  C) (5; + ). 10. D) (–; 2). 1   3 ;    D) . Caâu 3: Taäp nghieäm cuûa baát phöông trình: x2 – 2x – 3 < 0 laø: A) (–3; 1) B) (–1; 3) C) (–;–1)(3;+) D) (–;–3)(1;+) 2 Caâu 4: Taäp nghieäm cuûa baát phöông trình: x – 9  0 laø: A) (–; 3] B) (–; –3] C) (–;–3][3;+) D) [–3; 3] 2 Caâu 5: Taäp xaùc ñònh cuûa haøm soá f(x) = x  5 x  4 laø: A) [1; 4] B) (–; 1][4;+) C) (–; 1)(4;+) 2 2 Caâu 6: Phöông trình: x + (2m – 3)x + m – 6 = 0 voâ nghieäm khi: 33 33 33 A) m = 12 B) m < 12 C) m  12. Câu 7: Tam thức nào sau đây luôn luôn dương với mọi x: A) 4x2 – x + 1 B) x2 – 4x + 1 C) x2 – 4x + 4 Câu 8: Giá trị lớn nhất của biểu thức f(x) = – x2 + 5x + 1 là: 29 29 5 A) 4 B) 1 C) – 4 D) 2. D) (1; 4) 33 D) m > 12 D) 4x2 – x – 1. B. Phần tự luận: (6 điểm). 3  2x  x2 2 x 2  3x  5. 0. Caâu 9: Giaûi baát phöông trình: Câu 10: Cho tam thức bậc hai: f(x) = –x2 + (m + 2)x – 4. Tìm các giá trị của tham số m để: a) Phöông trình f(x) = 0 coù hai nghieäm phaân bieät. b) Tam thức f(x) < 0 với mọi x. V. ĐÁP ÁN VAØ BIỂU ĐIỂM: A. Traéc nghieäm: (Moãi caâu 0,5 ñieåm) Caâu 1 Caâu 2 Caâu 3 C A B. Caâu 4 D. 86. Caâu 5 B. Caâu 6 D. Caâu 7 A. Caâu 8 A. 8.

(87) Giaùo aùn Đại Số 10 chuẩn. Cấn Văn Thắm B. Tự luận:. Câu 9: (3 điểm)  Tìm nghiệm của tử và mẫu: 3 + 2x – x2 = 0  x = –1; x = 3 (0,5 điểm) 5 2x + 3x – 5 = 0  x = 1; x = – 2 (0,5 ñieåm) 2.  Laäp baûng xeùt daáu: x. – 5/2. . 3 + 2x – x2 2x2 + 3x – 5 VT. – + –. 0. –1 – – +. 1. 3. 0 + – 0 0 –. + 0 +. +. + 0. –. . –. (0,5 ñieåm) (0,5 ñieåm) (0,5 ñieåm)  5    ;  1  (1;3)  S=  2.  Keát luaän: Taäp nghieäm cuûa BPT. (0,5 ñieåm). Caâu 10: (3 ñieåm) a) (1,5 ñieåm).  PT coù 2 nghieäm phaân bieät   = (m + 2)2 – 16 > 0 m   6   m 2. b) (1,5 ñieåm). (1 ñieåm).  Vì a = –1 < 0 neân f(x) < 0, x   = (m + 2) – 16 < 0. VI. KEÁT QUAÛ KIEÅM TRA: 0 – 3,4 Lớp Só soá SL % 10A3 44 10A5 42 10A7 44 10A10 42 10A11 38. 2. –6<m<2 3,5 – 4,9 SL %. 5,0 – 6,4 SL %. (0,5 ñieåm). (0,5 ñieåm) (1 ñieåm). 6,5 – 7,9 SL %. 8,0 – 10 SL %. Ngày soạn: 20/02/2013 Chöông V: THOÁNG KEÂ Tieát daïy: 44 Bàøi 4: PHƯƠNG SAI VAØ ĐỘ LỆCH CHUẨN I. MUÏC TIEÂU: Kiến thức:  Hiểu được phương sai và độ lệch chuẩn.  Biết được ý nghĩa của phương sai và độ lệch chuẩn. Kó naêng:  Giải thành thạo các bài toán về phương sai và độ lệch chuẩn.. 87. 8.

(88) Giaùo aùn Đại Số 10 chuẩn. Cấn Văn Thắm. 8.  Biết vận dụng các kiến thức đó trong việc giải các bài toán kinh tế. Thái độ:  Thấy được sự gần gũi của toán học và đời sống. II. CHUAÅN BÒ: Giaùo vieân: Giaùo aùn. Maùy tính caàm tay. Học sinh: SGK, vở ghi. Ôn tập cách tính số trung bình cộng. III. HOẠT ĐỘNG DẠY HỌC: 1. Ổn định tổ chức: Kiểm tra sĩ số lớp. 2. Kieåm tra baøi cuõ: (3') H. Tính soá trung bình coäng cuûa caùc daõy soá sau: a) 180; 190; 190; 200; 210; 210; 220 b) 150; 170; 170; 200; 230; 230; 250 Ñ. a) X = 200 b) X = 200. 3. Giảng bài mới: TL Hoạt động của Giáo viên Hoạt động của Học sinh Noäi dung Hoạt động 1: Tìm hiểu khái niệm Phương sai  GV dẫn dắt từ KTBC. Nhận I. Phöông sai xét các số liệu ở dãy a) gần a) Trường hợp bảng phân bố 20' với số TBC hơn. tần số, tần suất (rời rạc)  GV giới thiệu các khái niệm 1 k 2 s   n ( x  x )2 x độ lệch, độ phân tán. n i 1 i i H1. Tính độ lệch của các số Đ1. 180 –200; 190–200; 190– k  fi ( xi  x )2 liệu ở dãy a) so với số TBC ? 200; 200–200; 210–200; 210– i 1. 200; 220–200. H2. Tính bình phương các độ sx2 Ñ2.  1,74 leäch vaø TBC cuûa chuùng ?  GV giới thiệu khái niệm Lớp số Tần số phöông sai. ño. [150;156) [156;162) [162;168) [168;174] Coäng. 6 12 13 5 36. Taàn suaát % 16,7 33,3 36,1 13,9 100 (%).  Xeùt baûng soá lieäu x H3. Tính soá TBC, phöông Ñ3. = 162 s2 sai ?  x  31.  Xeùt baûng phaân boá taàn suaát ghép lớp.. Lớp. Taàn suaát. [15; 17) [17; 19) [19; 21) [21; 23] Coäng. 16,7 43,3 36,7 3,3 100 (%). Ñ4. x  18,5(0C). 88. (n1 + n2 + … + nk = n) b) Trường hợp bảng phân bố tần số, tần suất ghép lớp 1 k sx2   ni (ci  x )2 n i 1 k.  fi (ci  x )2 i 1.  Chuù yù: – Khi hai daõy soá lieäu coù cuøng ñôn vò vaø coù soá TBC baèng nhau hay xaáp xæ nhau, neáu phương sai càng nhỏ thì độ phaân taùn cuûa caùc soá lieäu thoáng keâ caøng beù. – Coù theå tính phöông sai theo công thức: sx2  x 2  ( x )2 trong đó: x2 . k 1 k 2 n x    f x2 n i 1 i i i 1 i i.

(89) Giaùo aùn Đại Số 10 chuẩn. Cấn Văn Thắm H4. Tính soá TBC, phöông sx2   2,38 sai ?. 7'. hoặc. x2 . 8. k 1 k 2 n c  fi ci2   i i n i 1 i 1. Hoạt động 2: Tìm hiểu khái niệm Độ lệch chuẩn  GV giới thiệu khái niệm độ II. Độ lệch chuẩn leäch chuaån.  Độ lệch chuẩn. s2x s = x H1. Tính độ lệch chuẩn trong Đ1.  Phöông sai và đọ lệch chuẩn 2 caùc VD treân ? sx a)  31  sx  31  sx đều được dùng để đánh giá mức độ phân tán của các số 5,57 liệu thống kê (so với số TBC). s2 b) x  2,38 Nhưng khi cần chú ý đến đơn 0 2,38 vò ño thì ta duøng sx vì sx coù  sx   1,54 ( C) cùng đơn vị đo với dấu hiệu được nghiên cứu. Hoạt động 3: Áp dụng tính phương sai và độ lệch chuẩn Tuoåi 18 19 20 21 22 Coäng VD: Xeùt baûng soá lieäu "Tuoåi 10' Taàn soá của 169 đoàn viên" 10 50 70 29 10 169 10.18  50.19  70.20  a) Tính soá TBC. H1. Tính soá TBC ? 29.21  10.22 b) Tính phương sai và độ lệch x 169 Ñ1. chuaån.  19,9 2 H2. Tính phưpưng sai và độ Đ2. sx  0,93 leäch chuaån ?  sx  0,93  0,96. Hoạt động 4: Củng cố  Nhaán maïnh: – Cách tính phương sai và độ leäch chuaån – YÙ nghóa cuûa phöông sai vaø độ lệch chuẩn. 4. BAØI TAÄP VEÀ NHAØ:  Baøi 1, 2, 3 SGK. Ngày soạn: 26/2/2013 Tieát daïy: 45 BAØI TẬP PHƯƠNG SAI – ĐỘ LỆCH CHUẨN I. MUÏC TIEÂU: Kiến thức:  Củng cố khái niệm phương sai và độ lệch chuẩn.  Biết được ý nghĩa của phương sai và độ lệch chuẩn. Kó naêng:  Giải thành thạo các bài toán về phương sai và độ lệch chuẩn.  Biết vận dụng các kiến thức đó trong việc giải các bài toán kinh tế. Thái độ:  Thấy được sự gần gũi của toán học và đời sống.. 3'. 89.

(90) Giaùo aùn Đại Số 10 chuẩn. Cấn Văn Thắm. 9. II. CHUAÅN BÒ: Giaùo vieân: Giaùo aùn. Maùy tính caàm tay. Học sinh: SGK, vở ghi. Máy tính cầm tay. III. HOẠT ĐỘNG DẠY HỌC: 1. Ổn định tổ chức: Kiểm tra sĩ số lớp. 2. Kieåm tra baøi cuõ: Kiểm tra khái niệm và công thức về tần số, tần suất và số trung bình, phương sai, độ lệch chuaån thoâng qua caâu hoûi daïng traéc nghieäm(trong giaùo aùn power point) 3. Giảng bài mới: Hoạt động 1: Tính số trung bình, phương sai, độ lệch chuẩn trong bảng phân bố tần số. Phieáu hoïc taäp soá 1. Điều tra số con của mỗi gia đình trong một vùng ta được mẫu số liệu. TL. 20'. 3. 2. 1. 1. 1. 0. 2. 4. 0. 3. 1. 3. 0. 2. 2. 2. 1. 3. 2. 2. 3. 1. 2. 2. 4. 0. 1. 1. 2. 2. Hoạt động của Giáo viên GV: yêu cầu học sinh hoàn thaønh baûng phaân boá taàn soá taàn suaát. Bảng phân bố tần số, tần suất Số Tần Taàn Con số suất. Hoạt động của Học sinh Bảng phân bố tần số, tần suất Số Tần Taàn Con số suất 0 4 13,3 1 8 26,7 2 11 36,7 3 5 16,7 4 2 6,6 Coäng 30 100. Noäi dung a) laäp baûng phaân boá taàn soá taàn suaát b) Tính caùc soá trung bình , phương sai, độ lệch chuẩn của maãu soá lieäu treân.. x   1,77 Coäng sx2 1,18 sx 1,09 ;  Cho caùc nhoùm tính vaø nhaän xeùt. Hướng dẫn học sinh tính - hs tính toán bằng máy tính toán bằng máy tính cầm tay. caàm tay.. Hoạt động 2: Tính số trung bình, phương sai, độ lệch chuẩn trong bảng phân bố tần số ghép lớp.. Phieáu hoïc taäp soá 2. Điểm thi toán của hai lớp 10A và 10B Cho dạng bảng sau:. Lớp A 5. 6. 7. 7. 7. 4. 2. 90. 9. 8. Lớp B 7. 7. 1.

(91) Giaùo aùn Đại Số 10 chuẩn. Cấn Văn Thắm 8. 4. 5. 7. 5. 6. 8. 9. 3. 5. 9. 8. 6. 7. 8. 6. 5. 6. 8. 8. 7. 2. 2. 9. 7. 4. 8. 7. 6. 5. 9. 7. 2. 9. 8. 9. TL. 20'. Hoạt động của Giáo viên Điểm thi lớp 10A Ñieåm thi Taàn soá [4;6) 8 [6;8) 13 [8;10] 3 Coäng 24  Cho các nhóm tính lần lượt các số ở 2 bảng. Và tính toán.  XA = 6,58;. Ngày soạn: 20/02/2013 Tieát daïy: 47. Noäi dung Điểm thi toán hai lớp 10A và 10B của một trường THPT. Kết quả cho ở hai bảng sau: a) Laäp baûng phaân boá taàn soá tần suất ghép lớp. X,s2 ,s. x x ? b) Tính caùc soá c) Nhaän xeùt keát quaû baøi thi của 2 lớp ?. XB. = 6,5 caùc nhoùm leân trình baøy 2 2 sA sB  1,66;  6,08 lời giải sB  2,47 - hướng dẫn học sinh tìm SA  1,28;  Lớ p 10A hoï c đồ ng đều hơn keát quaû baèng maùy tính caàm tay. Hoạt động 4: Củng cố  Nhaán maïnh: – Cách tính phương sai và độ leäch chuaån – YÙ nghóa cuûa phöông sai vaø độ lệch chuẩn. -. 3'. Hoạt động của Học sinh Điểm thi lớp 10B Ñieåm thi Taàn soá [1;3) 5 [3;5) 1 [5;7) 1 [7;9] 17 Coäng 24. - Cho hoïc sinh laøm moät soá baøi taäp traéc nghieäm.. Chöông V: THOÁNG KEÂ Baøøi daïy: OÂN TAÄP CHÖÔNG V. I. MUÏC TIEÂU: Kiến thức: Củng cố các kiến thức đã học trong chương:  Daõy soá lieäu thoáng keâ, taàn soá, taàn suaát.  Baûng phaân boá taàn soá, taàn suaát.  Biểu đồ tần số, tần suất hình cột, đường gấp khúc, hình quạt.  Số trung bình, số trung vị, mốt, phương sai, độ lệch chuẩn. Kó naêng: Hình thaønh caùc kó naêng:  Tính toán trên các số liệu thống kê.  Kĩ năng phân lớp.. 91. 9.

(92) Giaùo aùn Đại Số 10 chuẩn. Cấn Văn Thắm. 9.  Vẽ và đọc các biểu đồ. Thái độ:  Reøn luyeän tính caån thaän, tæ mæ, chính xaùc.  Thấy được mối liện hệ với thực tiễn. II. CHUAÅN BÒ: Giaùo vieân: Giaùo aùn. Maùy tính caàm tay. Heä thoáng baøi taäp. Học sinh: SGK, vở ghi. Máy tính cầm tay. Ôn tập toàn bộ kiến thức chương V. III. HOẠT ĐỘNG DẠY HỌC: 1. Ổn định tổ chức: Kiểm tra sĩ số lớp. 2. Kieåm tra baøi cuõ: (Loàng vaøo quaù trình luyeän taäp) H. Ñ. 3. Giảng bài mới: TL Hoạt động của Giáo viên Hoạt động của Học sinh Noäi dung Hoạt động 1: Luyện tập tính toán trên các số liệu thống kê Soá con cuûa 59 gia ñình 1. Keát quaû ñieàu tra 59 hoä gia đình ở một vùng dân cư về số 3 2 1 1 1 1 0 2 4 0 3 0 10' con của mỗi hộ được ghi trong 1 3 0 2 2 2 1 3 2 2 3 3 baûng sau: 2 2 4 3 2 2 4 3 2 4 1 3 a) Laäp baûng phaân boá taàn soá vaø 0 1 3 2 3 1 4 3 0 2 2 1 taàn suaát. 2 1 2 0 4 2 3 1 1 2 0 b) Neâu nhaän xeùt veà soá con cuûa 59 gia đình được điều tra. c) Tính soá TBC, soá trung vò, H1. Nêu các bước lập bảng Đ1. moát cuûa caùc soá lieäu thoáng keâ. Soá con Taàn soá Taàn suaát phaân boá taàn soá, taàn suaát ? 0 1 2 3 4 Coäng. 8 15 17 13 6 59. 13,6 25,4 28,8 22,0 10,2 100 (%). H2. Tính soá TBC, trung vò vaø Ñ2. x  2; Me = 2; MO = 2 moát ?. 15'. Khối lượng của nhóm 1 645 650 645 644 650 635 650 654 650 650 643 650 630 647 650 645 650 645 642 652 635 647 652 650 Khối lượng của nhóm 2 640 650 645 650 643 645 650 650 642 640 650 645 650 641 650 650 649 645 640 645. Baûng phaân boá taàn soá, taàn suaát cuûa nhoùm 1. 2. Cho caùc soá lieäu thoáng keâ được ghi trong 2 bảng sau: Lớp Taàn soá Taàn suaát a) Laäp baûng phaân boá taàn soá vaø tần suất ghép lớp theo nhóm [630; 635) 1 4,2 [635; 640) 2 8,3 cá thứ 1 với các lớp: [630; [640; 645) 3 12,5 635); [635; 640); [640; 645); [645; 650) 6 25,0 [645; 650); [650; 655]. [650; 655] 12 50,0 b) Laäp baûng phaân boá taàn soá vaø Coäng 24 100 (%) tần suất ghép lớp theo nhóm Bảng phân bố tần số, tần cá thứ 2 với các lớp: [638; suaát cuûa nhoùm 2 642); [642; 646); [646; 650);. 92.

(93) Giaùo aùn Đại Số 10 chuẩn. Cấn Văn Thắm 650 650 644 650 645 640. 650. H1. Nêu các bước lập bảng phaân boá taàn soá, taàn suaát ?. Lớp [638; 642) [642; 646) [646; 650) [650; 654] Coäng. H2. Tính soá TBC, phöông sai, Ñ2. độ lệch chuẩn ? x  648;. Taàn soá 5 9 1 12 27. sx2. Taàn suaát 18,5 33,3 3,7 44,5 100 (%).  33,2;. 9. [650; 654]. c) Tính soá TBC, phöông sai, độ lệch chuẩn của các bảng phân bố ở trên.. sx . 5,76 2 y  647; sy  23,4; s  4,81 y Hoạt động 2: Luyện tập vẽ biểu đồ H1. Nêu các bước vẽ biểu đồ 3. Moâ taû baûng phaân boá taàn 15' tần suất hình cột và đường suất ghép lớp ở câu 2a) bằng gaáp khuùc taàn suaát ? cách vẽ biểu đồ tần suất hình cột và đường gấp khúc tần suaát.. Hoạt động 4: Củng cố 3'.  Nhaán maïnh: – Cách tính toán trên các số lieäu thoáng keâ. – YÙ nghóa cuûa caùc soá lieäu. 4. BAØI TAÄP VEÀ NHAØ:  Laøm caùc baøi taäp coøn laïi.  Đọc trước bài "Cung và góc lượng giác".. Ngày soạn: 29/02/2013 Tieát daïy: 48. Chương VI: CUNG VAØ GÓC LƯỢNG GIÁC. CÔNG THỨC LƯỢNG GIÁC Bàøi 1: CUNG VAØ GÓC LƯỢNG GIÁC. I. MUÏC TIEÂU: Kiến thức:  Nắm được khái niệm đường tròn định hướng, đường tròn lượng giác, cung và góc lượng giaùc.  Nắm được khái niệm đơn vị độ và rađian và mối quan hệ giữa các đơn vị này.  Nắm được số đo cung và góc lượng giác. Kó naêng:  Biểu diễn được cung lượng giác trên đường tròn lượng giác.  Tính và chuyển đổi thành thạo hai đơn vị đo.. 93.

(94) Giaùo aùn Đại Số 10 chuẩn. Cấn Văn Thắm. 9.  Tính thành thạo số đo của một cung lượng giác. Thái độ:  Luyeän tính nghieâm tuùc, saùng taïo.  Luyện óc tư duy thực tế. II. CHUAÅN BÒ: Giáo viên: Giáo án. Hình vẽ minh hoạ. Học sinh: SGK, vở ghi. Ôn tập phần Giá trị lượng giác của góc  (00    1800). y. M. y0 –1. O. . x0 1. x. III. HOẠT ĐỘNG DẠY HỌC: 1. Ổn định tổ chức: Kiểm tra sĩ số lớp. 2. Kieåm tra baøi cuõ: (5') H. Nhaéc laïi ñònh nghóa GTLG cuûa goùc  (00    1800) ? y0 x0 x y Ñ. sin = y0; cos = x0; tan = 0 ; cot = 0 . 3. Giảng bài mới: TL. 20'. Hoạt động của Giáo viên Hoạt động của Học sinh Noäi dung Hoạt động 1: Tìm hiểu khái niệm Cung lượng giác  GV dựa vào hình vẽ, dẫn dắt đi I. Khái niệm cung và góc lượng đến khái niệm đường tròn định giaùc hướng. 1. Đường tròn định hướng và cùng lượng giác  Đường tròn định hướng là một đường tròn trên đó đã chọn một chiều chuyển động gọi là chiều dương, chiều ngược lại là chiều âm. Qui ước chọn chiều ngược H1. Mỗi điểm trên trục số được Đ1. Một điểm trên trục số ứng với chiều quay của kim đồng hồ đặt tương ứng với mấy điểm trên vớ i moä t ñieå m treâ n đườ n g troø n . laøm chieàu döông. đường tròn ?  Trên đường tròn định hướng cho 2 ñieåm A, B. Moät ñieåm M di H2. Mỗi điểm trên đường tròn động trên đường tròn luôn theo Ñ2. Moä t ñieå m treâ n đườ n g troø n ứng với mấy điểm trên trục số một chiều từ A đến B tạo nên một ứng với vô số điểm trên trục số. cung lượng giác có điểm đầu A vaø ñieåm cuoái B..  Với 2 điểm A, B đã cho trên đ. tròn định hướng ta có vô số cung lượng giác có điểm đầu A, điểm cuối B. mỗi cung như vậy đều a) b) c) H3. Xaùc ñònh chieàu chuyeån Ñ3.. d). được kí hiệu. ..  Trên một đ. tròn định hướng,. 94.

(95) Giaùo aùn Đại Số 10 chuẩn. Cấn Văn Thắm động của điểm M và số vòng a) chiều dương, 0 vòng. quay? b) chieàu döông, 1 voøng. c) chieàu döông, 2 voøng. d) chieàu aâm, 0 voøng.. 7'. 9. laáy 2 ñieåm A, B thì:. . – Kí hieäu AB chæ moät cung hình học (lớn hoặc bé) hoàn toàn xác ñònh.. – Kí hieäu chæ moät cung lượng giác điểm đầu A, điểm cuoái B. Hoạt động 2: Tìm hiểu khái niệm góc lượng giác  GV giới thiệu khái niệm góc 2. Góc lượng giác lượng giác. Một điểm M chuyển động trên đường tròn từ C đến D tạo nên cung lượng giác . Khi đó tia OM quay xung quanh gốc O từ vị trí OD đến OD. Ta nói tia OM tạo nên góc lượng giác, có tia đầu OC và tia cuối OD. Kí hiệu (OC, OD). Hoạt động 3: Tìm hiểu khái niệm Đường tròn lượng giác  GV giới thiệu đường tròn lượng 3. Đường tròn lượng giác giaùc. Trong mp Oxy, vẽ đường tròn đơn vị định hướng. Đường tròn này cắt hai trục toạ độ tại 4 điểm  Nhaán maïnh caùc ñieåm ñaëc bieät A(1; 0), A(–1; 0), B(0; 1), B(0; của đường tròn: –1). Ta laáy ñieåm A(1; 0) laøm – Ñieåm goác A(1; 0). điểm gốc của đường tròn đó. – Caùc ñieåm A(–1; 0), B(0; 1), Đường tròn xác định như trên đgl B(0; –1). đường tròn lượng giác (gốc A). H1. Với mỗi cung lượng giác có bao nhiêu cung lượng giác và Đ1. Một  một. ngược lại ?. 8'. Hoạt động 4: Củng cố 3'.  Nhaán maïnh caùc khaùi nieäm: – Cung lượng giác, góc lượng giaùc. – Đường tròn lượng giác.. 4. BAØI TAÄP VEÀ NHAØ:  Đọc tiếp bài "Cung và góc lượng giác".. Ngày soạn: 20/03/2013 Tieát daïy: 54. Chương VI: CUNG VAØ GÓC LƯỢNG GIÁC. CÔNG THỨC LƯỢNG GIÁC Bàøi 1: CUNG VAØ GÓC LƯỢNG GIÁC (tt). I. MUÏC TIEÂU: Kiến thức:. 95.

(96) Giaùo aùn Đại Số 10 chuẩn. Cấn Văn Thắm. 9. Nắm được khái niệm đường tròn định hướng, đường tròn lượng giác, cung và góc lượng giaùc.  Nắm được khái niệm đơn vị độ và rađian và mối quan hệ giữa các đơn vị này.  Nắm được số đo cung và góc lượng giác. Kó naêng:  Biểu diễn được cung lượng giác trên đường tròn lượng giác.  Tính và chuyển đổi thành thạo hai đơn vị đo.  Tính thành thạo số đo của một cung lượng giác. Thái độ:  Luyeän tính nghieâm tuùc, saùng taïo.  Luyện óc tư duy thực tế. II. CHUAÅN BÒ: Giáo viên: Giáo án. Hình vẽ minh hoạ. Học sinh: SGK, vở ghi. Ôn tập phần Giá trị lượng giác của góc  (00    1800). III. HOẠT ĐỘNG DẠY HỌC: 1. Ổn định tổ chức: Kiểm tra sĩ số lớp. 2. Kieåm tra baøi cuõ: (3') H. Nêu định nghĩa cung lượng giác, góc lượng giác ? Ñ. 3. Giảng bài mới: . TL. 15'. Hoạt động của Giáo viên. Hoạt động của Học sinh Noäi dung Hoạt động 1: Tìm hiểu Đơn vị Radian II. Số đo của cung và góc lượng  GV giới thiệu đơn vị radian. giaùc 1. Độ và radian a) Ñôn vò radian Trên đường tròn tuỳ ý, cung có độ daøi baèng baùn kính ñgl cung coù soá H1. Cho biết độ dài cung nửa Đ1. R. ño 1 rad. đường tròn ? b) Quan hệ giữa độ và radian 0 0 H2. Cung nửa đường tròn có số Đ2. 180 ,  rad.  180     đo bao nhiêu độ, rad ? 1 0 = 180 rad; 1 rad =     Cho các số đo theo độ, yêu cầu Bảng chuyển đổi thông dụng HS ñieàn soá ño theo radian vaøo Độ 00 300 450 600 900 1200 1350 1800 baûng.     2 3  Rad 0 6. 4. 3. 2. 3. 4. Chuù yù: Khi vieát soá ño cuûa moät goùc (cung) theo ñôn vò radian, ta khoâng viết chữ rad sau số đo. c) Độ dài cung tròn Cung có số đo  rad của đường tròn bán kính R có độ dài: l = R. H3. Cung coù soá ño  rad thì coù Ñ3. R. độ dài bao nhiêu ? Hoạt động 2: Tìm hiểu số đo cung lượng giác – góc lượng giác. 96.

(97) Giaùo aùn Đại Số 10 chuẩn. Cấn Văn Thắm. 9. 2. Số đo của cung lượng giác Số đo của một cung lượng giác 10'. (A  M) là một số thực âm hay döông. Kí hieäu sñ a) b) c) H4. Xaùc ñònh soá ño cuûa caùc cung Ñ4. lượng giác. nhö hình veõ ?. d). H5. Xaùc ñònh soá ño caùc goùc lượng giác (OA, OC), (OA, OD), (OA, OB) ?. d). 5 b) 2.  a) 2 . 3 2. Ñ5..  sñ(OA,OC) = 6 ;  sñ(OA,OD) = 3. 10'. 9 c) 2. Ghi nhớ: Số đo của các cung lượng giác có cùng điểm đầu và ñieåm cuoái sai khaùc nhau moät boäi của 2 hoặc 3600. sñ. =  + k2 (k  Z). sñ = a0 + k3600 (k  Z) trong đó  (hay a0) là số đo của một lượng giác tuỳ ý có điểm đầu A vaø ñieåm cuoái M. 3. Số đo của góc lượng giác Số đo của góc lượng giác (OA, OM) là số đo của cung lượng giác tương ứng. Chuù yù: 1 1.  goùc LG cung LG  . Hoạt động 3: Tìm hiểu cách biểu diễn cung lượng giác trên đường tròn lượng giác H1. Biểu diễn trên đường tròn Đ1. 4. Biểu diễn cung lượng giác trên lượng giác các cung có số đo: đường tròn lượng giác 25 . 25 a) 4. 5'. .. = . = 4 + 3.2  M là Giả sử sđ  Ñieå m đầ u A(1; 0)  điểm giữa cung AB .  Điểm cuối M được xác định bởi b) –7650 = –450 + (–2).3600 sñ = . AB '  M điểm giữa cung Hoạt động 4: Củng cố a). b) –765. 0. 4.  Nhaán maïnh: – Ñôn vò radian – Soá ño cuûa cung vaø goùc LG. – Caùch bieåu dieãn cung LG treân đường tròn LG.  Câu hỏi: Chia lớp thành 4  Các nhóm thực hiện. nhoùm, 2 nhoùm cho soá ño goùc theo độ, 2 nhóm đổi sang radian và ngược lại. 4. BAØI TAÄP VEÀ NHAØ:  Baøi 1, 2, 3, 4, 5, 6, 7 SGK.  Đọc trước bài "Giá trị lượng giác của một cung". Ngày soạn: 1/03/20113 Tieát daïy: 50. Chương VI: CUNG VAØ GÓC LƯỢNG GIÁC. CÔNG THỨC LƯỢNG GIÁC Bàøi 2: GIÁ TRỊ LƯỢNG GIÁC CỦA MỘT CUNG. 97.

(98) Giaùo aùn Đại Số 10 chuẩn. Cấn Văn Thắm. 9. I. MUÏC TIEÂU: Kiến thức:  Nắm vững định nghĩa các giá trị lượng giác của cung .  Nắm vững các hằng đẳng thức lượng giác cơ bản.  Nắm vững mối quan hệ giữa các giá trị lượng giác của các góc có liên quan đặc biệt. Kó naêng:  Tính được các giá trị lượng giác của các góc.  Vận dụng linh hoạt các hằng đẳng thức lượng giác.  Biết áp dụng các công thức trong việc giải các bài tập. Thái độ:  Luyện tính cẩn thận, tư duy linh hoạt. II. CHUAÅN BÒ: Giáo viên: Giáo án. Hình vẽ minh hoạ. y. M. y0 –1. O. . x0 1. x. Học sinh: SGK, vở ghi. Ôn tập phần Giá trị lượng giác của góc  (00    1800). III. HOẠT ĐỘNG DẠY HỌC: 1. Ổn định tổ chức: Kiểm tra sĩ số lớp. 2. Kieåm tra baøi cuõ: (3') H. Nhaéc laïi ñònh nghóa GTLG cuûa goùc  (00    1800) ? y0. Ñ. sin = y0; cos = x0; tan =. 3. Giảng bài mới: TL. 10'. x0. x0. ; cot =. y0. .. Hoạt động của Giáo viên Hoạt động của Học sinh Noäi dung Hoạt động 1: Tìm hiểu Định nghĩa các giá trị lượng giác của một cung  Từ KTBC, GV nêu định nghĩa I. Giá trị lượng giác của cung  caùc GTLG cuûa cung . 1. Ñònh nghóa Cho cung coù sñ = . sin = OK ;. H1. So sánh sin, cos với 1 và Ñ1. –1 ?. –1  sin  1 –1  cos  1. H2. Nêu mối quan hệ giữa tan Ñ2. tan.cot = 1 vaø cot ? 25 H3. Tính sin 4 , cos(–2400),. tan(–4050) ?. 25    3.2 4 Ñ3. 4. 98. cos = OH ;. sin  tan = cos  (cos  0) cos  cot = sin  (sin  0). Caùc giaù trò sin, cos, tan, cot ñgl caùc GTLG cuûa cung . Truïc tung: truïc sin, Trục hoành: trục cosin.  Chuù yù: – Caùc ñònh nghóa treân cuõng aùp duïng cho các góc lượng giác. – Neáu 00    1800 thì caùc GTLG cuûa  cuõng chính laø caùc GTLG cuûa.

(99) Giaùo aùn Đại Số 10 chuẩn. Cấn Văn Thắm 25  2  sin 4 = sin 4 2. 9. góc đó đã học.. 15'. Hoạt động 2: Nhận xét một số kết quả rút ra từ định nghĩa  Hướng dẫn HS từ định nghía 2. Heä quaû caùc GTLG ruùt ra caùc nhaän xeùt. a) sin và cos xácđịnh với   R.. 5'. b) –1  sin  1; –1  cos  1 c) Với m  R mà –1  m  1 đều toàn taïi  vaø  sao cho: sin = m; cos = m H1. Khi nào tan không xác Đ1. Khi cos = 0  M ở B   ñònh ? d) tan xác định với   2 + k hoặc B   = 2 + k e) cot xác định với   k f) Daáu cuûa caùc GTLG cuûa  I II III IV H2. Dựa vào đâu để xác định Đ2. Dựa vào vị trí điểm cuối cos + – – + daáu cuûa caùc GTLG cuûa  ? M cuûa cung = . sin + + – – tan + – + – cot + – + – Hoạt động 3: Tìm hiểu cách biểu diễn cung lượng giác trên đường tròn lượng giác  Cho HS nhắc lại và điền vào  HS thực hiện yêu cầu. 3. GTLG cuûa caùc cung ñaëc baûng. bieät. 8'. sin(  k2) sin cos(  k2) cos (k  Z).  6.  4.  3.  2. sin. 0. 1 2. 2 2. 1. cos. 1. 3 2. 2 2. 3 2 1 2. tan. 0. 3 3. 1. 3. //. cot. //. 3. 1. 3 3. 0. 0. Hoạt động 4: Tìm hiểu ý nghĩa hình học của tang và côtang H1. Tính tan , cot ? Ñ1. II. YÙ nghóa hình hoïc cuûa tang vaø coâtang HM AT sin   1. YÙ nghóa hình hoïc cuûa tan tan = cos  = OH OH = AT cos  KM BS   cot = sin  OK OB. = BS. Hoạt động 5: Củng cố 3'. 0.  Nhaán maïnh – Ñònh nghóa caùc GTLG cuûa . – YÙ nghóa hình hoïc cuûa caùc. 99. tan được biểu diễn bởi AT trên truïc t'At. Truïc tAt ñgl truïc tang. 2. YÙ nghóa hình hoïc cuûa cot cot được biểu diễn bởi BS trên truïc sBs. Truïc sBs ñgl truïc coâtang.  tan( + k) = tan cot( + k) = cot.

(100) Giaùo aùn Đại Số 10 chuẩn. Cấn Văn Thắm. 1. GTLG cuûa . 4. BAØI TAÄP VEÀ NHAØ:  Baøi 1, 2, 3 SGK. Đọc tiếp bài "Giá trị lượng giác của một cung".. Ngày soạn: 25/03/2013 Tieát daïy: 51. Chương VI: CUNG VAØ GÓC LƯỢNG GIÁC. CÔNG THỨC LƯỢNG GIÁC Bàøi 2: GIÁ TRỊ LƯỢNG GIÁC CỦA MỘT CUNG (tt). I. MUÏC TIEÂU: Kiến thức:  Nắm vững các hằng đẳng thức lượng giác cơ bản.  Nắm vững mối quan hệ giữa các giá trị lượng giác của các góc có liên quan đặc biệt. Kó naêng:  Tính được các giá trị lượng giác của các góc.  Vận dụng linh hoạt các hằng đẳng thức lượng giác.  Biết áp dụng các công thức trong việc giải các bài tập. Thái độ:  Luyện tính cẩn thận, tư duy linh hoạt. II. CHUAÅN BÒ: Giáo viên: Giáo án. Hình vẽ minh hoạ. y B K A’. M.  A. O. H. x. B’. Học sinh: SGK, vở ghi. Ôn tập phần Giá trị lượng giác của góc  . III. HOẠT ĐỘNG DẠY HỌC: 1. Ổn định tổ chức: Kiểm tra sĩ số lớp. 2. Kieåm tra baøi cuõ: (3') H. Nhaéc laïi ñònh nghóa GTLG cuûa cung  ? sin  cos  cos  Ñ. sin = OK ; cos = OH ; tan = ; cot = sin  .. 3. Giảng bài mới: TL. 15'. Hoạt động của Giáo viên Hoạt động của Học sinh Noäi dung Hoạt động 1: Tìm hiểu các công thức lượng giác cơ bản  Hướng dẫn HS chứng minh  III. Quan hệ giữa các GTLG sin2  các công thức. 1. Công thức lượng giác cơ bản 2 2 sin2 + cos2 = 1 1 + tan  = 1 + cos  = cos2   sin 2 . =. 2. cos . . 1 2. cos . 1.  1 + tan  = cos  (  2 + k) 1 2. 2. 2 1 + cot2 = sin  (  k). tan.cot = 1. 100. ( . k.  2).

(101) Giaùo aùn Đại Số 10 chuẩn. Cấn Văn Thắm H1. Nêu công thức quan hệ giữa sin và cos ? Ñ1. sin2 + cos2 = 1. 1. 2. Ví duï aùp duïng 3  VD1: Cho sin = 5 với 2 <  < ..  H2. Haõy xaùc ñònh daáu cuûa Tính cos. 2 cos ? Ñ2. Vì <  <  neân cos < 0 4  cos = – 5. H3. Nêu công thức quan hệ giữa tan và cos ? H4. Haõy xaùc ñònh daáu cuûa cos ?. 17'. 4 3 5 VD2: Cho tan = – với 2 <  <. 2. Tính sin vaø cos.. 1 2. Ñ3. 1 + tan2 = cos  3 Ñ4. Vì 2 <  <2 neân cos > 0 5.  cos = 41 Hoạt động 2: Tìm hiểu các GTLG của các cung có liên quan đặc biệt  GV treo caùc hình veõ vaø  Moãi nhoùm nhaän xeùt moät hình. 3. GTLG cuûa caùc cung coù lieân hướng dẫn HS nhận xét vị trí quan ñaëc bieät của các điểm cuối của các a) M và M đối xứng nhau qua a) Cung đối nhau:  và – cung lieân quan. trục hoành. cos(–) = cos; sin(–) = –sin tan(–) = –tan; cot(–) = –cot b) M và M đối xứng nhau qua b) Cung bù nhau:  và  –  truïc tung. cos(–)=–cos; sin(–) = sin tan(–)=–tan; cot(–) = –cot   c) M và M đối xứng nhau qua     2  đường phân giác thứ I. c) Cung phuï nhau:  vaø            2   2  =cos cos =sin; sin            =cot; cot  2  =tan tan  2. d) M và M đối xứng nhau qua d) Cung hôn keùm :  vaø ( + ) gốc toạ độ O. cos(+)=–cos; sin( + )=–sin tan(+)=tan; cot( + )=cot. 5'. đối nhau phuï nhau buø nhau hôn keùm  Hoạt động 3: Áp dụng tính GTLG của các cung có liên quan đặc biệt H. Tính vaø ñieàn vaøo baûng. Ñ. VD3: Tính GTLG cuûa caùc cung sau:  5 0 0 6 – , 120 , 135 , 6  –6. 101. 1200. 1350. 5 6.

(102) Giaùo aùn Đại Số 10 chuẩn. Cấn Văn Thắm sin. 1 –2. cos. 3 2. 3 2 1 –2. 2 2. 1 2.  2 2.  3 2. 1. Hoạt động 4: Củng cố 3'.  Nhaán maïnh: – Các công thức lượng giác. – Caùch vaän duïng caùc coâng thức. 4. BAØI TAÄP VEÀ NHAØ:  Baøi 4, 5 SGK.. Ngày soạn: 25/03/2013 Tieát daïy: 53. Chương VI: CUNG VAØ GÓC LƯỢNG GIÁC. CÔNG THỨC LƯỢNG GIÁC Bàøi 2: BAØI TẬP GIÁ TRỊ LƯỢNG GIÁC CỦA MỘT CUNG. I. MUÏC TIEÂU: Kiến thức: Củng cố các kiến thức về:  Các hằng đẳng thức lượng giác cơ bản.  Mối quan hệ giữa các giá trị lượng giác của các góc có liên quan đặc biệt. Kó naêng:  Tính được các giá trị lượng giác của các góc.  Vận dụng linh hoạt các hằng đẳng thức lượng giác.  Biết áp dụng các công thức trong việc giải các bài tập. Thái độ:  Luyện tính cẩn thận, tư duy linh hoạt. II. CHUAÅN BÒ: Giaùo vieân: Giaùo aùn. Heä thoáng baøi taäp. Học sinh: SGK, vở ghi. Ôn tập phần Giá trị lượng giác của một cung . III. HOẠT ĐỘNG DẠY HỌC: 1. Ổn định tổ chức: Kiểm tra sĩ số lớp. 2. Kieåm tra baøi cuõ: (Loàng vaøo quaù trình luyeän taäp) H. Ñ.. 3. Giảng bài mới:. TL Hoạt động của Giáo viên Hoạt động của Học sinh Noäi dung Hoạt động 1: Luyện tập các công thức lượng giác cơ bản H1. Nêu hệ thức liên quan Đ1. sin2x + cos2x = 1 1. Các đẳng thức sau có thể đồng 5' giữa sinx và cosx ? a) khoâng thời xảy ra không ? b) coù 2 3 3 3 c) khoâng a) sinx = vaø cosx = . 4 5. b) sinx = c) sinx = 0,7. 102. . 3 5. vaø cosx = vaø cosx = 0,3.

(103) Giaùo aùn Đại Số 10 chuẩn. Cấn Văn Thắm. 1. Hoạt động 2: Luyện tập xét dấu các GTLG  H1. Neâu caùch xaùc ñònh daáu Ñ1. Xaùc ñònh vò trí ñieåm cuoái 10' caùc GTLG ? cuûa cung thuoäc goùc phaàn tö 2. Cho 0 < x < 2 . Xaùc ñònh daáu cuûa caùc GTLG: naøo. a) sin(x – ) a) sin(x – ) = –sin( – x)  3  = –sinx < 0  x    3  b) cos  2  3  x x   vì 2 < 2 b) cos  2 <  c) tan(x + )   c) tan(x + ) = tanx > 0 x    d) cot  2    x  x  2 d) cot  2  vì 2 Hoạt động 3: Áp dụng tính GTLG của một cung H1. Nêu các bước tính ? Ñ1. + Xeùt daáu GTLG caàn tính 3. Tính caùc GTLG cuûa x, neáu: 4  15' + Tính theo công thức vaø 0  x  13 2 a) cosx = H2. Nêu công thức cần sử Đ2. 3 a) sinx > 0; sin2x + cos2x = 1 duïng ? b) sinx = – 0,7 vaø  < x < 2 3 17 3 17  sinx = 13 ; tanx =. ;. 4. 4. cotx = 3 17 b) cosx < 0; sin2x + cos2x = 1. c) tanx =. . 5  vaø  x   17 2. d) cotx = –3 vaø. 3  x  2 2.  cosx = – 0,51 ; tanx  1,01; cotx  0,99 1 2 c) cosx < 0; 1 + tan2x = cos x.  cosx =. . 7 274. ;. 15. sinx =. 274. ; cotx =. . 7 15 1. 2 d) sinx < 0; 1 + cot2x = sin x.  sinx =. . 1 10 . 3. ; cosx = 10 ; 1 3. tanx = Hoạt động 4: Luyện tập biến đổi biểu thức lượng giác  Hướng dẫn HS cách biến  4. Chứng minh các hệ thức: a) VT = cos2x + cos2x.cot2x 10' đổi. a) cos2x + cos2x.cot2x = cot2x 2 2 = cos x(1 + cot x) 2 cos2 x  1 1. 2 x. sin x. = cos = cot x 2 2 b) cos x – sin x = = (cosx – sinx).(cosx + sinx) 2. 103. 2. b) cos x  sin x = cosx – sinx cot 2 x  1 1 1  tan 2 x cot x tan x. c). ..

(104) Giaùo aùn Đại Số 10 chuẩn. Cấn Văn Thắm c) tanx.cotx = 1 d) Sử dụng hằng đẳng thức: sin3x + cos3x = (sinx + cosx). .(sin2x – sinx.cosx+cos2x) Hoạt động 5: Củng cố 3'. d). 1. sin3 x  cos3 x 1  sin x.cos x sin x  cos x.  Nhaán maïnh: – Các công thức lượng giaùc. – Caùch vaän duïng caùc coâng thức. 4. BAØI TAÄP VEÀ NHAØ:  Laøm tieáp caùc baøi coøn laïi.  Đọc trước bài " Công thức lượng giác". Ngày soạn: 30/03/2013. Chương VI: CUNG VAØ GÓC LƯỢNG GIÁC. CÔNG THỨC LƯỢNG GIÁC. Tieát daïy: 54 Bàøi 3: CÔNG THỨC LƯỢNG GIÁC I. MUÏC TIEÂU: Kiến thức:  Nắm được các công thức lượng giác: công thức cộng, công thức nhân đôi, công thức biến đổi tổng thành tích, công thức biến đổi tích thành tổng.  Từ các công thức trên có thể suy ra một số công thức khác. Kó naêng:  Biến đổi thành thạo các công thức lượng giác.  Vận dụng các công thức trên để giải bài tập. Thái độ:  Luyện tính cẩn thận, tư duy linh hoạt. II. CHUAÅN BÒ: Giáo viên: Giáo án. Các bảng công thức lượng giác. Học sinh: SGK, vở ghi. Ôn tập phần Giá trị lượng giác của một cung . III. HOẠT ĐỘNG DẠY HỌC: 1. Ổn định tổ chức: Kiểm tra sĩ số lớp. 2. Kieåm tra baøi cuõ: (3') H. Nêu các công thức lượng giác cơ bản ? 1. 1. 2. 2 Ñ. sin2x + cos2x = 1; 1 + tan2x = cos x ; 1 + cot2x = sin x ; tanx.cotx = 1. 3. Giảng bài mới:. TG 10’. Hoạt động của HS *Học sinh nhận nhiệm vụ ,thảoluận theo nhóm.. Hoạt động của GV HĐ1: (kiểm tra bài cũ) Cho cung. A M =α ; A N =β. .Hãy biểu diễn cáccung đó trên đường trònlương giác .Tìm tọa độ của các véc tơ O ⃗ M ;O ⃗ N. Tính tích vô hướng của 104. Nội dung I/ Công thức cộng: 1/Công tức cộng đối với sin và cosin:  *cos( α ± β )=cos cos β ∓ sin  sin β *sin( α ± β )=sin  cos β ± sin β cos β.

(105) Giaùo aùn Đại Số 10 chuẩn. Cấn Văn Thắm. hai véc tơ theo hai phương pháp .So sánh hai kết quả đó rồi đưa ra M N công thức. (cho học sinh hoạt động A x theo nhóm).gv theo dõi hướng dẫn học sinh thảo luận ,giúp đỡ học sinh khi cần thiết. Cho 1 học sinh đại diện nhóm mình trình bày kết quả . *Họcsinh phải xây dựng được . Các học sinh của nhóm ⃗ ON=(cos α ;sin α ) khác nhận xét ,góp ý, bổ ⃗ OM=(cos β ;sin β) sung đưa ra công ⃗ ⃗ ON . OM=cos α .cos β +sin α .sin β thức.Công thức đó được ¿ gọi là công thức cộng.Đó OM là bài học hôm nay. ⃗ ON . ¿⃗ HĐ2: (chia lớp thành 2 ¿ nhóm) ⃗ ON .⃗ OM=|⃗ ON|.|⃗ ON|. cos ¿ HĐTP1: Từ công Đại diện nhóm trình bày kết quả, thức(1) . Hãy tính cos(  các nhóm khác tham gia thảo + β )?(nhóm 1 luận, góp ý bổ sung để xây dựng Từ công thức (1).Hãy công thức. tinh sin(  - β )?(nhóm Cos (  - β ) = cos  .cos β 2) .GV theo dõi các + sin  sin β (1) nhóm thảo luận và giúp Chốt công thức cộng đối cos(  đỡ khi cần thiết. β ) Cho đại diện nhóm trình thảo luận. bày kết quả của nhóm Nhóm 1 thay được β bởi (mình . các nhóm còn lại β ) Nhóm 2 thay được sin(  + β ) tham gia góp ý bổ sung .Giáo viên tổng hợp π − ( α + β ) bởi cos ( ) công thức. 2 Đại diện nhóm trình bày kết qủa HĐTP2: Tương tự tính Sin(  + β )? 2/ Công thức cộng đối của nhóm mình. Đại diện các HĐTP 3: Hãy kiểm tan nhóm khác góp ý trao đổi bổ nghiệm lại các công thức *tan(  + β ) = sung. -> Đưa ra công thức tan α + tan β nói trên với  tuỳ ý và = π 1 − tan α . tan β HS nhận nhiệm vụ và thực hiện β = π ; β = 2 -> hình thành ra công thức. HĐ3: . *Tan(  - β ) = Học sinh làm bài tập theo yêu HĐTP1: Tính: tan(  + tan α − tan β cầu của GV β ) 1+ tan α . tan β  - β ) theo tan  , tan( sin(α + β ) tan(  + β ) = cos (α + β ) Để các công thức trên có tan β nghĩa thì:  ; β ; Cho 2 nhóm hoạt động (  + β ); (  - β ) y. 15’. 15’. 1. 105.

(106) Giaùo aùn Đại Số 10 chuẩn. Cấn Văn Thắm sin α . cos β +sin β . cos α. = cos α . cos β −sin α . sin β sin α . cos β+ sin β . cos α cos α cos β = sin α cos β −sin α .sin β cos α cos β tan α + tan β = 1 − tan α . tan β. Tương tự ta có: Tan(  - β ) = tan α − tan β 1+ tan α . tan β. GV theo dõi các nhóm hoạt động và giúp đỡ các em khi cần thiết. Cho đại diện của nhóm lên trình bày bài giải của mình. Để các công thức trên có nghĩa tìm điều kiện của  và β ; (  - β ); (  + β ). HĐTP 3:Ví dụ: Tính tan 15o = ?. không có dạng. 1. π +kπ (k 2. z) Ví dụ: Tính tan 15o 3- √ 3 = 3 + √3. HS giải:. 5'. Hoạt động 4: Củng cố  Nhấn mạnh các công thức lượng giaùc.. Ngày soạn: 30/03/2013. Tieát daïy: 55. Chương VI: CUNG VAØ GÓC LƯỢNG GIÁC. CÔNG THỨC LƯỢNG GIÁC. Bàøi 3: CÔNG THỨC LƯỢNG GIÁC. I. MUÏC TIEÂU:. Qua bài học sinh cần nắm được: + Về kiến thức: Công thức cộng, công tức nhân đôi. + Về kĩ năng: Học sinh áp dụng công thức vào giải toán,( chứng minh,rút gọn biểu thức,tính toán …) + Về tư duy: Từ công thức cộng, công thức nhân đôi biến đổi thêm một số công thức khác. + Về thái độ: Có thái độ học tập đúng đắn,chịu khó, kiên nhẫn. II/ Chẩn bị: - Học sinh: Dụng cụ học tập và máy tính bỏ túi. -Giáo viên:đồ dùng giảng dạy,phiếu học tập, đường tròn lượng giác. III/Tiến trình bài học: *Ổn định lớp, giới thiệu: Chia lớp thành 6 nhóm. *Kiểm tra bài cũ: - Viết các công thức lượng giác cơ bản;... *Bài mới: TG Hoạt động của HS Hoạt động của GV Nội dung HĐ 1 II. Công thức nhân đôi HS trả lời: HĐTP 1: từ công thức cộng   đối với sin và cos nếu thay cos2  = cos2  -sin2  cos( + β ) = cos2  = β thì công thức thay =2cos2  -1. = cos2  40’ cos2  =1 - 2sin2  đổi ra sao ? = 1- 2sin2  GV gọi HS đứng tại chỗ tính sin2  = 2sin  cos   = 2 tan α = 2cos2  -1 toán  HĐTP2: GV hỏi: tan 2 cần tan2 sin 2  = 2sin  cos  1 − tan 2 α điều kiện gì ? (Với tan2  ; tan  ) có 106.

(107) Giaùo aùn Đại Số 10 chuẩn. Cấn Văn Thắm 2 tan α 1 − tan 2 α. HĐTP3: TínhCos2  ;sin2  ; tan2 tan2  ; Theo cos2  ? Cho học sinh thảo luận nhóm rồi đưa ra công thức. GV cho học trò trình bày thảo *Học sinh nhận nhiệm luận vàsửa sai đưa ra công vụ,thảo luận đưa ra kết thức đúng. quả đúng..Đại diện nhóm trình bày kết quả cuả nhóm mình. Các nhóm khácđại diện thảo luận,góp ý bổ sung , đưa HĐTP4:(phát phiếu học ra kết quả đúng. tập) ,cho các nhóm. 1/Hãy tính cos4  theo cos  . =.  2/Tính cos 8 .. 3/Đơn giản biểu thức : sin  cos  cos2 . 5’. Hoạt động 2: Củng cố Nhấn mạnh các công thức lượng giác.. 4. BAØI TAÄP VEÀ NHAØ:  Baøi 1, 2, 3, 4, 5, 6, 7, 8 SGK.. 107. 1. nghĩa. Chú ý công thức hạ bậc. 1  cos 2 2 Sin2  = 2. Cos 2. tan.  = 1+cos 2 α 2. = 1/. 1 sin. π 10. −. 1 =2 3π sin 10. ( π4 ) π 3 /sin α − cos α=√ 2sin ( α + ) 4 2 /sin α +cos α = √2 sin α +. Kết quả:1/ cos4  = 4 2 8cos  -8cos  +1 2/ cos π 8. =√. 2+ √ 2 2. 3/sin  .sin  cos2  = 1/4sin 4 .

(108) Giaùo aùn Đại Số 10 chuẩn. Cấn Văn Thắm. Ngày soạn: 30/03/2013. Tieát daïy: 56. 1. Chương VI: CUNG VAØ GÓC LƯỢNG GIÁC. CÔNG THỨC LƯỢNG GIÁC. Bàøi 3: CÔNG THỨC LƯỢNG GIÁC. I. MUÏC TIEÂU:. Qua bài học sinh cần nắm được: + Về kiến thức: Công thức cộng, công tức nhân đôi. + Về kĩ năng: Học sinh áp dụng công thức vào giải toán,( chứng minh,rút gọn biểu thức,tính toán …) + Về tư duy: Từ công thức cộng, công thức nhân đôi biến đổi thêm một số công thức khác. + Về thái độ: Có thái độ học tập đúng đắn,chịu khó, kiên nhẫn. II/ Chẩn bị: - Học sinh: Dụng cụ học tập và máy tính bỏ túi. -Giáo viên:đồ dùng giảng dạy,phiếu học tập, đường tròn lượng giác. III/Tiến trình bài học: *Ổn định lớp, giới thiệu: Chia lớp thành 6 nhóm. *Kiểm tra bài cũ: - Viết các công thức lượng giác cơ bản;... *Bài mới: TG Hoạt động của HS Hoạt động của GV Nội dung HĐ 1 II. Công thức nhân đôi HS trả lời: HĐTP 1: từ công thức cộng đối với sin và cos nếu thay cos2  = cos2  -sin2  cos(  + β ) = cos2   = β thì công thức thay =2cos2  -1. = cos2  40’ cos2  =1 - 2sin2  đổi ra sao ? = 1- 2sin2  GV gọi HS đứng tại chỗ tính sin2  = 2sin  cos  = 2cos2  -1 toán 108.

(109) Giaùo aùn Đại Số 10 chuẩn. Cấn Văn Thắm sin 2  = 2sin  cos   = 2 tan α tan2 1 − tan 2 α. HĐTP2: GV hỏi: tan 2  cần điều kiện gì ? HĐTP3: TínhCos2  ;sin2  ; tan2  ; Theo cos2  ? Cho học sinh thảo luận nhóm rồi đưa ra công thức. *Học sinh nhận nhiệm GV cho học trò trình bày thảo vụ,thảo luận đưa ra kết luận vàsửa sai đưa ra công quả đúng..Đại diện nhóm thức đúng. trình bày kết quả cuả nhóm mình. Các nhóm khácđại diện thảo luận,góp ý bổ sung , đưa ra kết quả đúng. HĐTP4:(phát phiếu học tập) ,cho các nhóm. 1/Hãy tính cos4  theo cos  .  2/Tính cos 8 .. 3/Đơn giản biểu thức : sin  cos  cos2 . 5’. Hoạt động 2: Củng cố Nhấn mạnh các công thức lượng giác.. 4. BAØI TAÄP VEÀ NHAØ:  Baøi 1, 2, 3, 4, 5, 6, 7, 8 SGK.. 109. =. 1. 2 tan α 1 − tan 2 α. tan2 (Với tan2  ; tan  ) có nghĩa. Chú ý công thức hạ bậc. 1  cos 2 2 Sin2  =  = 1+cos 2 α 2 Cos 2 = tan 1 1 1/ − =2 π 3π sin sin 10 10 2. ( π4 ) π 3 /sin α − cos α=√ 2sin (α + ) 4 2 /sin α +cos α = √2 sin α +. Kết quả:1/ cos4  = 4 2 8cos  -8cos  +1 2/ cos π 8. =√. 2+ √ 2 2. 3/sin  .sin  cos2  = 1/4sin 4 .

(110) Giaùo aùn Đại Số 10 chuẩn. Cấn Văn Thắm. Ngày soạn: 5/04/2013. Tieát daïy: 57. 1. Chương VI: CUNG VAØ GÓC LƯỢNG GIÁC. CÔNG THỨC LƯỢNG GIÁC. Bàøi 3: CÔNG THỨC LƯỢNG GIÁC. I/ Mục tiêu: Qua bài học sinh cần nắm được: + Về kiến thức: Công thức cộng, công tức nhân đôi. + Về kĩ năng: Học sinh áp dụng công thức vào giải toán,( chứng minh,rút gọn biểu thức,tính toán …) + Về tư duy: Từ công thức cộng, công thức nhân đôi biến đổi thêm một số công thức khác. + Về thái độ: Có thái độ học tập đúng đắn,chịu khó, kiên nhẫn. II/ Chẩn bị: - Học sinh: Dụng cụ học tập và máy tính bỏ túi. -Giáo viên:đồ dùng giảng dạy,phiếu học tập, đường tròn lượng giác. III/Tiến trình bài học: *Ổn định lớp, giới thiệu: Chia lớp thành 6 nhóm. *Kiểm tra bài cũ: - Viết các công thức lượng giác cơ bản;... *Bài mới: TG 40’. Hoạt động của HS Hoạt động của GV Nội dung Các nhóm nhận nhiệm vụ Phát phiếu học tập cho các III/ Công thức biến đổi thảo luận dể tìm ra lời nhóm. Theo dõi hoạt động của tích thành tổng và tổng giải. các nhóm,giúp đỡ học sinh khi thành tích : 110.

(111) Giaùo aùn Đại Số 10 chuẩn. Cấn Văn Thắm Đại diện nhóm trình bày kết quả của nhóm mình.Đại diện các nhóm khác trao đổi đưa về công thức đúng.. cần thiết. Đại diện của nhóm trình bày kết quả của nhóm mình.Đại diện các nhóm khác trao đổi góp ý, bổ sung để đưa ra công thức đúng. HĐTP2: (khắc sâu), phát phiếu học tập số 2 cho các nhóm(chia ra 4 nhóm ,2 nhóm Các nhóm nhận nhiệm vụ làm 1 câu). 5π π cùng nhau thảo luận tìm sin . sin 24 24 ra kết quả.Đại diện các 1/tính: 7 π 5 π nhóm trình bày kết quả cos sin 12 12 của nhóm mình,các nhóm 2/tính: khác cùng trao đổi góp ý Giáo viên hướng dẫn cho các nhóm làm bài .cho đại diện đưa ra kết quả đúng. các nhóm trình bày kết quả của nhóm mình.cho cả lớp cùng kiểm tra đánh giá bổ sungđưa về kết quả đúng. HĐ2: HĐTP1:(phiếu học tập số3),phát cho các nhóm. Từ các công thức biến đổi tích thành tổng ở trên .Nếu đặt ¿ Các nhóm nhận nhiệm vụ α + β=x cùng nhau thảo luận để α − β= y đưa ra công thức.Đại diện ¿{ nhóm trình bày kết quả ¿ x+ y x−y của nhóm mình. Các ; β= tứclà ( α= 2 2 nhóm khác cùng tham gia )thì ta được các công thức ý kiến sửa sai hoặc bổ sung để đưa về công thức nào? Cho các nhóm thảo luận .Đại đúng. diện nhóm trình bày kết quả ,sửa sai ,bổ sung đưa ra kết quả đúng. Đưa ra công thức HĐTP2(khắc sâu công Các nhóm nhận nhiệm thức).Phát phiếu học tập cho vụ ,tiến hành tìm ra các nhóm ,mỗi nhóm làm 1 phương án của mình . Đại bài tập nhỏ sau : diện nhóm trình bày kết Chứng minh rằng quả của nhóm mình. Cùng tham gia thảo luận với các nhóm khác để đưa ra kết quả đúng. 111. 1. 1/ công thức biến đổi tích thanh tổng: .cos β α *cos 1 [ cos ( α + β )+ cos ( α − β ) ] 2. *Sin. sin. α. β. =. 1 [ cos ( α + β ) − cos ( α − β ) ] 2 * sin α cos β = 1 [ sin ( α + β ) +sin ( α − β ) ] 2. Ví dụ :Tính:. 5π π . sin 24 24 1 ( √ 3− √ 2 ) kq: 4 7π 5π sin 2/ cos 12 12 1 kq: 4. 1. sin. 2/Công thức biến đổi tổng thành tích: *cos x + cos y = 2 cos. x+ y x− y cos . 2 2. * cos x - cos y = −2 sin. x+ y x− y sin 2 2. *sin. x. +. siny. =. *sin. x. -. siny. =. x+ y x− y 2 sin cos . 2 2. 2 cos. x+ y x− y sin 2 2.

(112) Giaùo aùn Đại Số 10 chuẩn. Cấn Văn Thắm 1/. 1 sin. π 10. −. 1. 1 =2 3π sin 10. ( π4 ) π 3 /sin α − cos α=√ 2sin (α + ) 4 2 /sin α +cos α = √2 sin α +. Các nhóm thảo luận tìm ra phương án của bài toán.đại diện các nhóm trình bày kết quả của nhóm mình .cùng thảo luận ,góp ý với các nhóm khác để được lời giải đúng.. 5’. Hoạt động 2: Củng cố Nhấn mạnh các công thức lượng giác.. Ngày soạn: 05/04/2013. Tiết PP: 58. Chương VI: CUNG VAØ GÓC LƯỢNG GIÁC. CÔNG THỨC LƯỢNG GIÁC. BAØI TẬP. I. Mục tiêu: + Kiến thức: - Củng cố các công thức lượng giác đã học ở tiết trước + Kỹ năng: - Rèn kĩ năng áp dụng các công thức lượng giác đã học vào giải toán + Thái độ: - Rèn tính cẩn thận trong giải toán II. Chuẩn bị: + Giáo viên: soạn giáo án, chuẩn bị các bài tập cho học sinh thực hiện. + Học sinh: nắm vững lý thuyết và chuẩn bị trước các bài tập sách giáo khoa. III. Nội dung và tiến trình lên lớp: TG Hoạt động của thầy Hoạt động của trò Nội dung ghi bảng 2’ + Ổn định lớp + Ồn định trật tự + Giới thiệu nội dung bài + Chú ý theo dõi 15’. tập. Viết các công thức của HS viết công thức cộng 1. Tính: công thức cộng 2 HS leân baûng laøm baøi a) cos2250 = cos(1800 + 450) = - √ 2 HS1: Laøm baøi 1, caâu a) /2 HS 2: Laøm baøi 1, caâu b) sin2400 = sin (1800 + 600) = - √ 3 /2 Yêu cầu dãy 1: làm bài 1, Các HS cùng làm dưới cot(-150) = cot(300 – 450) =. 112.

(113) Giaùo aùn Đại Số 10 chuẩn. Cấn Văn Thắm câu a); dãy 2: làm bài 1, lớp caâu b) Goïi HS khaùc nhaän xeùt Gv nhaän xeùt, cho ñieåm. HS khaùc nhaän xeùt. 1. 1 =−2 − √ 3 0 0 tan (30 − 45 ) tan(750) = tan(450 + 300) = 1+ √ 3 − 1=2+ √ 3 √3 7π π π √2 ( 1+ √ 3 ) =sin + = b) sin 12 4 3 4 π π π √ 2 ( 1+ √3 ) cos − =cos − = 12 4 3 4 13 π π π π π tan =tan π + =tan =tan − 12 12 12 3 4. (. ). ( ) ( ) ( ). 15’. 10’. Bài 2/ 154: GV nêu đề bài HS hoạt động nhóm 5 Yêu cầu HS hoạt động phút nhoùm Nhoùm 1,2: caâu a); Nhoùm 3, 4: caâu b) Nhoùm 5, 5: caâu c) Mời đại diện 3 nhóm lên Đại diện 3 nhóm lên treo baûng nhoùm vaø trình treo baûng nhoùm vaø baøy baøi laøm cuûa nhoùm trình baøy baøi laøm cuûa mình nhoùm mình Caùc nhoùm khaùc goùp yù, boå Caùc nhoùm khaùc nhaän sung xeùt GV nhaän xeùt, cho ñieåm bài làm từng nhóm Yêu cầu HS sửa bài vào vở HS sửa bài vào vở Bài 3/ 154: GV nêu đề bài Yêu cầu HS hoạt động nhoùm ruùt goïn caùc bieåu thức. HS hoạt động nhóm 6 phuùt Nhoùm 1, 2: caâu a) Nhoùm 3, 4: caâu b); Nhoùm 5, 6: caâu c) Đại diện 3 nhóm lên treo baûng nhoùm vaø trình baøy baøi laøm cuûa nhoùm mình Caùc nhoùm khaùc nhaän xeùt. Mời đại diện 3 nhóm lên treo baûng nhoùm vaø trình baøy baøi laøm cuûa nhoùm mình Caùc nhoùm khaùc goùp yù, boå sung GV nhaän xeùt, cho ñieåm bài làm từng nhóm Yêu cầu HS sửa bài vào HS sửa bài vào vở vở. 113. (. ). 2. Tính: a). π π 1 6 cos α = ⇒ cos α + = √ − 1 6 3 2 3 b) /2 <  <   tan < 0 1 2 1+ tan α = 2 ⇒ tan α =− 2 √ 2 cos α π 1+2 √ 2 9+ 4 √ 2 ⇒ tan α − = = 4 2 √ 2− 1 7 0 0 c) 0 < a <90  cosa > 0, 900 < b < 1800  cosb < 0 16 3 4 − √5 cos a= 1− = ; cos b=− 1− = 25 5 9 3 3 √ 5+ cos (a+b)=cos a cos b − sin a sin b=− 15 6+ 4 √ sin(a− b)=sin a cos b −cos a sin b=− 15 3. Rút gọn biểu thức: a) π sin(a+b)+sin − a sin (−b)=sin a cos b 2 b) π π 1 cos +a cos − a + sin2 a 4 4 2 √2 ( cosa-sina ) √2 ( cosa+sina ) + 1 sin2 a 2 2 2 1 cos2 a 2 c) π π cos − a sin − b −sin( a −b)=cos a si 2 2. ( ) (. (. ). √. √. (. ). ( ) (. ). (. ). ) (. ).

(114) Giaùo aùn Đại Số 10 chuẩn. Cấn Văn Thắm. 1. IV.Củng cố và dặn dò(3’): - Nhắc lại cách giải các bài toán -HS về học thuộc công thức.. Ngày soạn: 15/04/2013. Tieát daïy: 59. Chương VI: CUNG VAØ GÓC LƯỢNG GIÁC. CÔNG THỨC LƯỢNG GIÁC. Baøøi daïy: OÂN TAÄP CHÖÔNG VI. I. MUÏC TIEÂU: Kiến thức:  Ôn tập toàn bộ kiến thức chương VI. Kó naêng:  Biến đổi thành thạo các công thức lượng giác.  Vận dụng các công thức trên để giải bài tập. Thái độ:  Luyện tính cẩn thận, tư duy linh hoạt. II. CHUAÅN BÒ: Giaùo vieân: Giaùo aùn. Heä thoáng baøi taäp. Học sinh: SGK, vở ghi. Ôn tập toàn bộ kiến thức chương VI. III. HOẠT ĐỘNG DẠY HỌC: 1. Ổn định tổ chức: Kiểm tra sĩ số lớp. 2. Kieåm tra baøi cuõ: (Loàng vaøo quaù trình oân taäp) H. Ñ.. 3. Giảng bài mới: TL Hoạt động của Giáo viên Hoạt động của Học sinh Noäi dung Hoạt động 1: Luyện tập tính GTLG của một cung H1. Nêu các bước tính và Đ1. + Xét dấu các GTLG. 1. Tính caùc GTLG cuûa cung . 114.

(115) Giaùo aùn Đại Số 10 chuẩn. Cấn Văn Thắm 10' công thức cần sử dụng?. 1. + Vận dụng công thức nếu: phù hợp để tính. 2    7 a) cos = 3 vaø 2 3 a) sin = 3  2 2 1 b) tan = 2 vaø  2 3 b) cos = 3     2 c) sin = 3 vaø 2 5 1  c) cos = 3   d) cos = 4 vaø 2 15. d) sin = 4 Hoạt động 2: Luyện tập biến đổi biểu thức lượng giác  GV hướng dẫn HS vận a) A = tan2 2. Rút gọn biểu thức 2sin 2  sin 4 dụng các công thức để biến b) B = 2cos c) 20' đổi. a) A = 2sin 2  sin 4     sin      cos      2 cos  4  4      sin      cos      2 sin  4  4 .  C = –cot d) D = sin. b) B =.  1  cos2     sin    tan  sin . c) C =.     sin      cos     4  4      sin      cos     4  4  sin 5  sin 3 2 cos 4. H1. Nêu cách biến đổi ?. d) D = 3. Chứng minh đồng nhất thức Đ1. Biến đổi tổng thành tích.. a). 1  cos x  cos 2x cot x sin 2x  sin x sin x  sin. b) c). x 2. 1  cos x  cos. x 2. tan. x 2.   2 cos2x  sin 4x tan2   x  2 cos2x  sin 4x 4  sin(x  y) cos x.cos y. H2. Xeùt quan heä caùc caëp goùc ?. Ñ2..  4. + x vaø  6. nhau A=0 B=0.  4. – x: phuï nhau. – x vaø.  6. + x: phuï. d) tanx – tany = 4. Chứng minh các biểu thức sau khoâng phuï thuoäc vaøo x: A=.     sin   x   cos   x  4  4 . B=.     cos   x   sin   x  6  3 . C = sin x + 2. 1 4.     cos   x  cos   x  3  3 . 1  cos 2x  sin 2x. .cot x C= D = 1  cos 2x  sin 2x D=1 Hoạt động 3: Luyện tập tính giá trị biểu thức lượng giác H1. Biến đổi các góc liên Đ1. 5. Không sử dụng máy tính, hãy. 115.

(116) Giaùo aùn Đại Số 10 chuẩn. Cấn Văn Thắm 10' quan ?. a) 750 = 450 + 300 b) 2670 = 3600 – 930 c) 650 = 600 + 50; 550 = 600 – 50 d) 120 = 300 – 180 480 = 300 + 180. chứng minh: 6 2. a) sin75 + cos75 = b) tan2670 + tan930 = 0 0. 0. c) sin650 + sin550 = 3 cos50 d) cos120 – cos480 = sin180. Hoạt động 4: Củng cố 3'.  Nhaán maïnh caùch vaän dụng các công thức lượng giaùc.. 4. BAØI TAÄP VEÀ NHAØ:  Baøi taäp oân cuoái naêm.. Ngày soạn: 20/04/2013. Tieát daïy: 60. Baøøi daïy: OÂN TAÄP CUOÁI NAÊM. I. MUÏC TIEÂU: Kiến thức:  Ôn tập toàn bộ kiến thức chương IV, V, VI. Kó naêng:  Vận dụng các công thức trên để giải bài tập. Thái độ:  Luyện tính cẩn thận, tư duy linh hoạt. II. CHUAÅN BÒ: Giaùo vieân: Giaùo aùn. Heä thoáng baøi taäp. Học sinh: SGK, vở ghi. Ôn tập toàn bộ kiến thức chương IV, V, VI. III. HOẠT ĐỘNG DẠY HỌC: 1. Ổn định tổ chức: Kiểm tra sĩ số lớp. 2. Kieåm tra baøi cuõ: (Loàng vaøo quaù trình oân taäp) H. Ñ.. 3. Giảng bài mới:. TL Hoạt động của Giáo viên Hoạt động của Học sinh Noäi dung Hoạt động 1: Củng cố việc giải bất phương trình một ẩn, xét dấu tam thức bậc hai. 116. 1.

(117) Giaùo aùn Đại Số 10 chuẩn. Cấn Văn Thắm H1. Neâu caùch giaûi ? 10'. Ñ1. a) Laäp baûng xeùt daáu. S = (–; –3)  (–1; 1] b) Qui đồng, lập bảng xét dấu  1    ;1   2 . 1. Giaûi caùc baát phöông trình: x 1. b)  < 0  m <. 1 4. 2. 0. a). x  4x  3. b). x  1 x 2  x2 x 1. S = (–; –2)  c) Giải từng bpt, lấy giao các c) taäp nghieäm. S = (1; 2) H2. Nêu điều kiện bài toán Đ2. ? a)  < 0  1 < m < 3. 1. x 2  7x  6  0   2x  1  3. 2. Tìm m để: a) f(x) = x2 – 2(2m – 3)x + 4m – 3 luôn luôn dương với mọi x. b) Bpt: x2 – x + m  0 voâ nghieäm. Hoạt động 2: Củng cố việc tính toán các số liệu thống kê H1. Neâu caùch tính taàn soá, Ñ1. 3. Tuổi thọ của 30 bóng đèn thắp 10' taàn suaát, soá trung bình, moát a) * = 12; ** = 20 thử được cho bởi bảng sau: ? Tuoåi thoï Taàn soá Taàn suaát b) X = 1170 (giờ) (giờ) (%) c) MO = 1170 1150 3 10 1160 6 20 1170 * 40 1180 6 ** 1190 3 10 Coäng 30 100 (%) a) Điền số thích hợp vào các dấu * vaø **. b) Tính tuoåi thoï trung bình cuûa 30 bóng đèn. c) Tìm moát cuûa baûng soá lieäu. Hoạt động 3: Củng cố việc vận dụng các công thức lượng giác H1. Nêu công thức cần sử Đ1. 4. Rút gọn các biểu thức sau: sin a  sin 3a  sin 5a a) Biến đổi tổng  tích duïng ? cos a  cos3a  cos 5a 20' a) A = tan3a b) Sử dụng hằng đẳng thức sin 4 a  cos4 a  cos2 a B=. cos2. c) Nhân C với. a 2 x 2sin 5. 16x sin 5 x 16sin 5.  C= d) Biến đổi tổng  tích. 117. b). 2(1  cos a). c). x 2x 4x 8x cos .cos .cos .cos 5 5 5 5. d). x 3x 5x sin  sin  sin 7 7 7.

(118) Giaùo aùn Đại Số 10 chuẩn. Cấn Văn Thắm H2. Nêu cách biến đổi ?. D=. 4sin. 3x x cos2 7 7. Ñ2. a) Biến đổi tổng  tích Nhân tử và mẫu với cos180 A=2 b) Công thức nhân đôi B=9 H3. Neâu tính chaát veà goùc Ñ3. A + B + C = 1800 trong tam giaùc ? a) tan(A + B) = – tanC b) sin(A + B) = sinC. 5. Tính: a) 4(cos240 + cos480 – cos840 – cos120) b) 96 3 sin.      cos cos cos cos 48 48 24 12 6. 6. Chứng minh rằng trong một ABC ta coù: a) tanA + tanB + tanC = = tanA.tanB.tanC (A, B, C  b) sin2A + sin2B + sin2C = = 4sinA.sinB.sinC.. Hoạt động 4: Củng cố 3'.  Nhaán maïnh: – Các kiến thức cơ bản trong caùc chöông IV, V, VI. – Cách giải các dạng toán. 4. BAØI TAÄP VEÀ NHAØ:  Chuaån bò kieåm tra Hoïc kì 2.. Ngày soạn: 25/04/2013 Tieát daïy: 62. Baøøi daïy: KIEÅM TRA HOÏC KÌ II. I. MUÏC TIEÂU: Kiến thức: Củng cố các kiến thức đã học trong học kì 2.  Dấu nhị thức bậc nhất. Dấu tam thức bậc hai.  Baát phöông trình, heä baát phöông trình baäc nhaát, baäc hai moät aån.  Thoáng keâ soá lieäu.  Giá trị lượng giác của một cung.  Công thức lượng giác. Kĩ năng: Thành thạo việc giải các dạng toán:  Giaûi baát phöông trình, heä baát phöông trình baäc nhaát, baäc hai moät aån.  Tính toán các số liệu thống kê.  Tính GTLG của một cung, giá trị một biểu thức lượng giác.  Biến đổi biểu thức lượng giác. Thái độ:  Rèn luyện tính cẩn thận, chính xác. Luyện tư duy linh hoạt, sáng tạo. II. CHUAÅN BÒ: Giáo viên: Đề kiểm tra. Học sinh: Ôn tập kiến thức đã học trong học kì 2.. III. MA TRẬN ĐỀ: Nhaän bieát TNKQ TL. Chủ đề Baát phöông trình. 2. Thoâng hieåu TNKQ TL 2. 0,25. 0,25. 118. 1. Vaän duïng TNKQ TL 1. Toång 1,0. 2,0.  2. ).

(119) Giaùo aùn Đại Số 10 chuẩn. Cấn Văn Thắm 2. Thoáng keâ. 2. Lượng giác. Toång IV. NỘI DUNG ĐỀ KIỂM TRA: A. Phaàn traéc nghieäm:. 1. 0,25. 1. 0,25 1,5. 0,25 0,25 1,0. 2. 1. 2,75. 1,0 1 2,0. 1,75. 1,0 2,0. 6,5. 001: Taäp nghieäm cuûa baát phöông trình: 2x  3 1 laø: A. [1; 2] B. [1; 3]. C. [–1; 1]. D. [–1; 2]. 002: Taäp nghieäm cuûa baát phöông trình: x – 6x + 9 > 0 laø: A. R \ {3} B. R. C. (3; +). D. (–; 3). C. [1; +). D. [–1; 2]. 2. x 1 2. 003: Taäp nghieäm cuûa baát phöông trình: x  2x  3 A. (–; 1] B. [1; 2]. 0. laø:. 004: Tam thức f(x) = x + 4x + m – 5 luôn luôn dương với mọi x khi: A. m > 9 B. m < 9 C. m > –1 D. m < –1 005: Điều tra thời gian hoàn thành một sản phẩm của 20 công nhân, người ta thu được mẫu số liệu sau (thời gian tính baèng phuùt): 10 12 13 15 11 13 16 18 19 21 23 21 15 17 16 15 20 13 16 11 2. Haõy xaùc ñònh coù bao nhieâu giaù trò khaùc nhau trong maãu soá lieäu treân ? A. 12 B. 10 C. 20. D. 23. 006: Thống kê điểm môn Toán trong một kì thi của 400 học sinh thấy có 72 bài được điểm 5. Hỏi giá trị tần suất của giaù trò xi = 5 laø: A. 18% B. 10% C. 36% D. 72% 007: Kết quả kiểm tra chất lượng của 41 học sinh được cho bởi bảng sau: Ñieåm. 1. 2. 3. 4. 5. 6. 7. 8. 9. 10. Số lượng HS. 3. 6. 4. 4. 6. 7. 3. 4. 2. 2. Moát cuûa maãu soá lieäu treân laø: A. 6. B. 3. C. 2. D. 10. 008: Giá trị của biểu thức A = m.sin90 + n.cos90 + p.cos180 bằng: A. m – p B. m + p C. m + n + p 0. 0. 0. D. m + n – p. 1  x 2 009: Cho sinx = vaø 2 . Khi đó cosx bằng: A.. . 3 2. 1 C. 2. 3 2 B.. 010: Giá trị của biểu thức B =. cos2. D.. . 1 2.  6  cos2 14 14 baèng: 2.cos2.  14. 2.cos2. A. 1 B. 0 C. D. B. Phần tự luận: Baøi 1: Giaûi baát phöông trình: (2x – 1)(x + 3)  x2 – 9. Bài 2: Sản lượng lúa (đơn vị là tạ) của 40 thửa ruộng có cùng diện tích được trình bày trong bảng số liệu sau: Sản lượng (tạ). 20. 21. 22. 23. 24. Tần số (số thửa). 5. 8. 11. 10. 6. a) Laäp baûng phaân boá taàn soá, taàn suaát. b) Tính sản lượng trung bình của 40 thửa ruộng nêu trên.. 119. N = 40. 6 14.

(120) Giaùo aùn Đại Số 10 chuẩn. Cấn Văn Thắm cos2 x  sin 2 y 2. 2.  cot 2 x.cot 2 y. Bài 3: Đơn giản biểu thức A = sin x.sin y . V. ĐÁP ÁN VAØ BIỂU ĐIỂM: A. Phần trắc nghiệm: Tất cả đáp án là A. B. Phần tự luận: Baøi 1: ( 1 ñieåm) (2x – 1)(x + 3)  x2 – 9  x2 + 5x + 6  0  x  3  x  2   Baøi 2: (2 ñieåm) a) Baûng phaân boá taàn soá, taàn suaát: (1 ñieåm) (Tính đúng mỗi giá trị tần suất được 0,2 điểm) 5.20  8.21  11.22  10.23  6.24 X 40 b) (0,5 ñieåm) (0,5 ñieåm). = 22,1 (taï). cos2 x  sin2 y Baøi 3: (1 ñieåm) A =. sin 2 x.sin2 y. (0,5 ñieåm) (0,5 ñieåm) Sản lượng (tạ) 20 21 22 23 24 Coäng. Só soá. 10A3 10A5 10A7 10A10 10A11. 44 42 44 42 38. 0 – 3,4 SL %. Taàn soá 5 8 11 10 6 40. Taàn suaát (%) 12,5 20,0 27,5 25,0 15,0 100 (%). cos2 x  sin2 y  cos2 x.cos2 y.  cot 2 x.cot 2 y =. sin 2 x.sin 2 y. = –1 VI. KEÁT QUAÛ KIEÅM TRA: Lớp. 1. 3,5 – 4,9 SL %. 120. 5,0 – 6,4 SL %. (0,5 ñieåm) (0,5 ñieåm) 6,5 – 7,9 SL %. 8,0 – 10 SL %.

(121)

Giao an Toan 10 soan 4 cot

Tài liệu liên quan

Tài liệu bạn tìm kiếm đã sẵn sàng tải về