Bai 26 Hoi thoai

Tiết 107 Hội thoại


KIỂM TRA BÀI CŨ
1. Hành động nói là gì ?
Nêu một số kiểu hành động nói th­ờng gặp?

- Hành động nói là hành động đợ
­ c thực hiện
bằng lời nói nhằm mục đích nhất định.
*Các kiểu hành động nói
+ Hỏi
+ Hứa hẹn

+Trình bày
+ Bộc lộ cảm xúc
+ Điều khiển


Tiết 107

Hội thoại


I-Bài học.
1 -Vai xã hội trong hội thoại.
a- Ví dụ : Ví dụ 1SGK

* Nhận xét:
-Có hai đối tượng tham gia hội thoai.
- Quan hệ giữa các nhân vật là quan hệ gia tộc:

+Người cô là vai trên.
+Hồng là vai dưới.

-Hai đối tượng ở hai vị trí xã hội
khác nhau
khihội
tham
Vai xã
. gia hội thoại .


-Với quan hệ gia tộc người cô đã xử sự
không đúng với thái độ chân thành, thiện
chí- của
tình
cảm
ruột
thịt
.
Người cơ xử sự không đúng mực.
chưalớn
đúng
vai. bề
-Với tư Xác
cáchđịnh
là người
tuổi,vai
trên,người cô đã khơng có thái độ đúng
mực của người lớn với trẻ em.

- Nhân vật Hồng :
+Tôi cúi đầu không đáp…
+Tôi im lặng cúi đầu xuống đất…
+cổ họng tôi đã nghẹn ứ khóc khơng ra tiếng
Hồng lễ phép vì biết mình là bề dưới
phải tôn trọng bề trên.
Xác định đúng vai.


*Ví dụ 2:
- Đọc nội dung sau và trả lời câu hỏi:
Cha là giám đốc của một công ty, con là
trưởng phịng tài vụ, hai cha con nói
chuyện với nhau về tài khoản của cơng ti.
a-Quan hệ gia đình.
b-Quan hệ tuổi tác .
c-Quan hệ chức vụ xã hội.
D-Quan hệ bạn bè đồng nghiệp.


Vai xã hội là vị trí của người tham gia
hội thoại.
+Xác định bằng quan hệ trên- dưới, ngang
hàng (theo tuổi tác,thứ bậc trong gia đình,
chức vụ xã hội)
+Xác định bằng quan hệ thân- sơ.


Ví dụ 3:

Chị Dậu xám mặt,vội đặt con xuống đất,chạy đến
đỡ lấy tay hắn:
-Cháu van ông nhà cháu vừa mới tỉnh được một
lúc,ơng
Vai xã tha
hộicho!
trong hội thoại được thể hiện
…Hình
như tức
qxưng
khơnghơthể
chịunhững
được, chị
rất
rõ trong
cách
giữa
Dậu
liều
mạng
cự
lại
:
người tham gia hội thoại và có thể thay
-Chồng tôi đau ốm ông không được phép hành
đổi trong quá trình hội thoại.
hạ!
…Chị Dậu nghiến hai hàm răng :
-Mày trói chồng bà đi ,bà cho mày xem!
(Ngơ Tất Tố)

Ví dụ4:
-Cơ giáo:Hơm nay tổ nào trực nhật.?
-Học sinh:Thưa cơ giáo !Tổ một trực
nhật ạ.
*Lưu ý:Khi tham gia hội thoại mỗi

người cần xác định đúng vai của
mình để chọn cách nói cho phù hợp.


Ghi nhớ: -Vai xã hội là vị trí của người tham gia
hội thoại đối với người khác trong cuộc thoại.Vai
xã hội được xác định bằng các quan hệ xã hội:
+Quan hệ trên dưới ngang hàng (theo tuổi tác, thứ
bậc trong gia đình và xã hội )
+Quan hệ thân –sơ (theo mức độ quen biết, thân
tình)
- Quan hệ xã hội vốn rất đa dạng nên vai xã
hội của mỗi người cũng đa dạng, nhiều chiều. Khi
tham gia hội thoại, mỗi người cần xác định đúng
vai của mình để chọn cách nói cho phù hợp.


II-Luyện tập
Bài 1
- Thái độ nghiêm khắc:Nay các ngươi nhìn
chủ nhục… hoặc mê tiếng hát.
-Thái độ khoan dung:

+Nay ta bảo thật các ngươi…có được
khơng
+Nay ta chọn …kẻ nghịch thù.


Bài 2

a-Xét về địa vị xã hội: Ơng giáo có vị thế cao
hơn một lão nông dân nghèo như lão Hạc.
-Xét về tuổi tác: Lão Hạc là bậc trên.
b-Thái độ của ơng giáo: Ơng giáo thưa gửi
với lão Hạc bằng những lời lẽ ôn tồn, nhã
nhặn, thân mật nắm lấy vai lão, mời lão
uống nước, hút thuốc ăn khoai…gọi lão
Hạc bằng cụ, xưng hơ gộp hai người là ơng
con mình(kính trọng),xưng tơi(bình đẳng).


C-Thái độ của lão hạc: Lão Hạc gọi “ông
giáo”, dùng từ dạy thay cho từ nói (thể hiện
sự tơn trọng), xưng hơ gộp hai người là chúng
mình (thể hiện sự thân tình).
-Lão Hạc giữ ý với ơng giáo, thể hiện tâm
trạng khơng vui: cười đưa đà ,cười gượng,
thối thác chuyện ở lại ăn khoai uống nước
với ông giáo.


Bài tập:
…Sao chú mày sinh sống cẩu thả quá như

thế!
Nhà cửa đâu mà tuềnh tồng…Chú mày có
lớn mà chẳng có khơn…
…-Thưa anh, em cũng muốn khơn nhưng
khơn khơng được…
(Trích Dế Mèn phiêu lưu kí)


“ Vai xã hội” trong hội thoại là gì?
A. Là vai vế của mỗi người trong gia đình
B. Là vị trí, chỗ đứng của mỗi người trong xã hội.
C. Là vị trí của người tham gia hội thoại đối với
người khác trong cuộc thoại.
D. Là cương vị, cấp bậc của một người trong cơ
quan,xã hội.

Trong hội thoại, người có vai xã hội thấp phải có thái độ
ứng xử với người có vai xã hội cao như thế nào?

A. Ngưỡng mộ.

B. Kính trọng

C. Sùng kính.

D.Thân mật


• Về nhà:
• - Học bài.

• - Làm bài tập còn lại.