Bai 6 Thuat ngu

Chào mừng q thầy cơ
và các em học sinh
về tham dự tiết học


KIỂM TRA BÀI CŨ
CÁC CÁCH PHÁT TRIỂN
CỦA TỪ VỰNG
Phát triển nghĩa
của từ

Thêm nghĩa

Chuyển nghĩa

Phát triển số lượng
của từ
Tạo từ mới

Vay mượn


Tuần 6

BÀI 5,6

Tiết 29

Tiếng Việt

THUẬT NGỮ

GV: Nguyễn Thị Quyên


Ví dụ 1/Sgk/87,88

1
2

- Nước là chất lỏng khơng màu, khơng
mùi, có trong sơng hồ ao biển,…
- Muối là tinh thể trắng, vị mặn, thường Cách giải thích
nào khơng hiểu
tách ra từ nước biển, dùng để ăn
được nếu thiếu
Cách giải thích nghĩa của từ
kiến thức Hóa
thơng thường
học?
- Nước là hợp chất của các ngun tố
hi-đro và ơ-xi, có cơng thức là H2O
- Muối là hợp chất mà phân tử gồm có
một hay nhiều nguyên tử kim loại liên
kết với một hay nhiều gốc a-xít.

Cách giải thích 2 khơng hiểu được nếu thiếu
kiến thức Hóa học (Thuật ngữ hóa học)


Ví dụ 2/ SGK/88
Là sản phẩm hình thành trong các hang

*Thạch nhũ
động do sự nhỏ giọt của dung dịch đá vôi
hoà tan trong nước có chứa a-xít-các-bôníc.
*Ba-dơ Là hợp chất mà phân tử gồm có một nguyên tử
kim loại liên kết với một hay nhiều nhóm hiđrô-xít.
*Ẩn dụ Là gọi tên sự vật, hiện tượng này bằng tên sự
vật, hiện tượng khác có nét tương đồng với nó
*Phân số thập phân Là phân số mà mẫu là luỹ thừa của
10
Nhữ
nn
ggtừđịnh
ngữnghóa
này dù
trong
loạmô
i vănnnà
bảon? nào?
Nhữ
nànyg thuộ
c bộ


Ghi nhớ 1/SGK/88

Thuật
Thuật ngữ là những từ ngữ biểu thị
là nghệ, thường
khái niệm khoangữ
học, cơng

được dùng trong các
gì?văn bản khoa học,
cơng nghệ.

Ví dụ: Hốn dụ, phần mềm, aKể tên một
xít, bảo vệsốmôi
trường…
thuật ngữ ?


2. Đặc điểm của thuật ngữ
Thảo luận nhóm ví
dụ 1, 2/SGK/ 88
(Phần II)
Thời gian 3 phút
Sau đó cử đại diện
trình bày


2. Đặc điểm của thuật ngữ
VD1: Những thuật ngữ mục I-2/ 88
Không có cách giải thích nào khác

VD2: a) Muối là hợp chất có thể hoà tan trong nước
Thuật ngữ, không có tính biểu cảm
b) Tay nâng chén muối đóa gừng
Gừng cay muối mặn xin đừng quên nhau .(CD)
Có sắc thái biểu cảm

2. Đặc điểm của thuật ngữ

* Về nguyên tắc, trong mỗi lónh vực
khoa học, cô
n
g
nghệ
nhấ
t
định,
mỗ
i
Thuật ngữ
thuật ngữ chỉ biểu thị một khái niệm, và
có
những
ngược lại, mỗi khái niệm chỉ được biểu
thị bằng mộđặc
t thuậ
t ngữ.gì?
điểm
* Thuật ngữ không có tính biểu cảm


II. LUYỆN TẬP


BÀI TẬP 1
Vận dụng kiến thức môn Ngữ văn Lịch sử Địa lí Tốn
Vật lí Hóa học Sinh học để tìm thuật ngữ thích hợp

với mỗi chỗ trống. Cho biết mỗi thuật ngữ vừa tìm
được thuộc mơn học nào?
……….là tác dụng đẩy, kéo của vật này lên vật khác.
……….......là làm hủy hoại dần dần lớp đất đá phủ trên
mặt đất do các tác nhân: gió, băng hà, nước chảy, ...
………...........................là hiện tượng trong đó có sinh
ra chất mới.


BÀI TẬP 1
Vận dụng kiến thức môn Ngữ văn Lịch sử Địa lí Tốn
Vật lí Hóa học Sinh học để tìm thuật ngữ thích hợp
với mỗi chỗ trống. Cho biết mỗi thuật ngữ vừa tìm
được thuộc mơn học nào?
……………………….là tập hợp những từ có ít nhất
một nét chung về nghĩa.
……….......là nơi có dấu vết cư trú và sinh sống của
người xưa.
………...........là hiện tượng hạt phấn tiếp xúc với đầu
nhụy


LUYỆN TẬP
Vận dụng kiến thức môn Ngữ văn Lịch sử Địa lí Tốn
Vật lí Hóa học Sinh học để tìm thuật ngữ thích hợp
với mỗi chỗ trống. Cho biết mỗi thuật ngữ vừa tìm
được thuộc mơn học nào?
……………....là lượng nước chảy qua mặt cắt ngang
lịng sơng ở một điểm nào đó, trong 1 giây đồng hồ.
Đơn vị đo: m3/s.

………...........là lực hút của trái đất
………...........là sức ép của khí quyển lên bề mặt Trái
Đất


BÀI TẬP 1
Vận dụng kiến thức môn Ngữ văn Lịch sử Địa lí Tốn
Vật lí Hóa học Sinh học để tìm thuật ngữ thích hợp
với mỗi chỗ trống. Cho biết mỗi thuật ngữ vừa tìm
được thuộc mơn học nào?
……………..là những chất do 1 nguyên tố hóa học cấu
tạo nên
………................là thị tộc theo dịng họ người cha,
trong đó nam có quyền hơn nữ.
……….................là đường thẳng vng góc với 1 đoạn
thẳng tại điểm giữ của đoạn ấy


33

22
44

55

VOØNG 2


BÀI TẬP 2

Đọc đoạn trích SGK trang 90
? Trong đoạn trích này, điểm tựa có được
dùng như một thuật ngữ vật lí không?
A.

Có

B.

Không


BÀI TẬP 3
Cho biết trong hai câu sau đây, trường hợp
nào hỗn hợp được dùng như một thuật ngữ,
trường hợp nào hỗn hợp được dùng như một
từ thông thường.
a. Nước tự nhiên ở ao, hồ, sông, biển,... là một
hỗn hợp.

Hỗn hợp được dùng như một thuật ngữ
b. Đó là một chương trình biểu diễn hỗn
hợp nhiều tiết mục
Hỗn hợp được dùng như một từ thông thường


BÀI TẬP 4

ng vật có xương
Cá (theo sinh họđộc):

sống, ở dưới nước, bơi bằng vây,
thở bằng mang.

Cá (cá voi, cá heo):

không nhất thiết
Cá (cá voi, cá heo):

phải thở bằng mang


Bài tập 5 / 90

Thuật ngữ thị trường (trong kinh tế
học) và thuật ngữ thị trường (trong
quang học).
Theo em, hiện tượng đồng âm này là
vi phạm nguyên tắc một thuật ngữ một khái niệm đã nêu ở Ghi nhớ?
A. Đúng

B. Sai


HƯỚNG DẪN VỀ NHÀ
Học bài
Chuẩn bị bài
Miêu tả trong văn tự sự