Bai 30 On tap phan Tieng Viet

Tiết 126: Tiêng Việt


ƠN TẬP BÀI CŨ
Hãy nối thông tin cột trái và cột phải sao cho hợp lí:
1.Câu
nghi vấn
2.Câu cầu
khiến
3.Câu
cảm thán
4.Câu phủ
định
5.Câu
trần thuật

A - có những từ ngữ cầu khiến như: hãy, đừng, ch ơ...; dùng để
yêu cầu,ra lệnh, đề nghị, khuyên bảo..
- Thường kết thúc bằng dấu chấm than, hoăc dấu chấm.
B - Có những từ ngữ cảm thán như: ôi, than ôi, hỡi ơi, …; dùng để
bộc lộ trực tiếp cảm xúc.
- Thường kết thúc bằng dấu chấm .
C- Có những từ ngữ nghi vấn như: ai, gì, nào,… Chức năng chính
dùng để hỏi. Khi viết thường kết thúc bằng dấu hỏi.
D- Có những từ ngữ phủ định như: không, chưa, chẳng, …
- Dùng để: Thông báo, xác nhận không có sự vật, sự việc, tính
chất, quan hệ nào đó; Phản bác một ý kiến.
E- Không có đặc điểm hình thức của các kiểu câu nghi vấn, cầu
khiến, cảm thán.
- Chưc năng chính: thông báo, nhận định, miêu tả,…
- Thường kết thúc bằng dấu chấm, dấu chấm than hoặc dấu

chấm lửng.


I) Kiểu câu: Nghi vấn, cầu kiến,
cảm thán, trần thuật, phủ định:
Bài1:
(1) Câu trần thuật ghép, có một
vế là dạng câu phủ định
(2) Câu trần thuật đơn
(3) Câu trần thuật ghép, vế sau
có một vị ngữ phủ định ( không
nỡ giận.)

Bài 1:
Đọc những câu sau và cho
biết mỗi câu thuộc kiểu
câu nào trong số các kiểu
câu câu nghi vấn , câu
cầu khiến , câu cảm thán ,
trần thuật , phủ định ?
(các câu được đánh số để
tiện theo dõi).

Vợ tôi không ác, nhưng thị khổ qúa
rồi(1).[…]. Cái bản tính tốt của
người ta bị những nỗi lo lắng, buồn
đau ích kỉ che lấp mất(2). Tôi biết
vậy, nên tôi chỉ buồn chứ không nỡ
giận(3).

I) Kiểu câu: Nghi vấn, cầu kiến,
cảm thán, trần thuật, phủ định:
Bài1:
(1) Câu trần thuật ghép, có một
vế là dạng câu phủ định
(2) Câu trần thuật đơn
(3) Câu trần thuật ghép, vế sau
có một vị ngữ phủ định ( không
nỡ giận.)
Bài2:
- Cái bản tính tốt của người ta
có thể bị những nỗi lo lắng,
buồn đau ích kỉ che lấp mất
không?

Bài 2: Dựa theo nội dung câu
(2) “Cái bản tính tốt của người ta
bị những nỗi lo lắng, buồn đau ích
kỉ che lấp mất.”Hãy đặt một câu
nghi vấn? :
Đáp án: Tạo câu nghi vấn
- Cái bản tình tốt của người ta có
thể bị những gì che lấp mất ?
- Những gì có thể che lấp mất cái
bản tính tốt của người ta?
- Cái bản tính tốt của người ta có
thể bị những nỗi lo lắng, buồn đau
ích kỉ che lấp mất không?
- Những nỗi lo lắng, buồn đau ích

kỉ có thể che lấp mất bản tình tốt
của người ta không ?


I) Kiểu câu: Nghi vấn, cầu kiến,
cảm thán, trần thuật, phủ định:
Bài2:
- Cái bản tính tốt của người ta
có thể bị những nỗi lo lắng,
buồn đau ích kỉ che lấp mất
không?
Bài3:
- Chao ôi, buồn!
- Bộ phim này hay quá!
- Ôi, tớ vui quá!
- Bạn mặc chiếc áo này đẹp lắm!

Bài 3:
CÁC EM THẢO LUẬN
Hãy đặt câu cảm thán chứa một
trong những từ như vui, buồn, hay,
đẹp,…?
Đáp án: Tạo ra câu cảm thán
- Chao ôi, buồn!; Ôâi, buồn quá!
Buồn thật!
- Bộ phim này hay quá!
- Ôi, tớ vui quá!
- Bạn mặc chiếc áo này đẹp lắm!

I) Kiểu câu: Nghi vấn, cầu kiến,
cảm thán, trần thuật, phủ định:
Bài3:
- Chao ôi, buồn!
- Bộ phim này hay quá!
- Ôi, tớ vui quá!
- Bạn mặc chiếc áo này đẹp lắm!
Bài4:
a) - Câu trần thuật:1,3,6
- Câu cầu khiến: 4
- Câu nghi vấn: 2,5,7
b) - Câu nghi vấn dùng để hỏi: 7
c) - Câu nghi vấn không dùng để
hỏi: 2,5
- Câu dùng để biểu lộ sự ngạc
nhiên cuả ơng giáo: 2
- Câu dùng để giải thích: 5

Bài 4: Đọc đoạn trích sau và
trả lời câu hỏi.
Tôi bật cười bảo lão(1):
- Sao cụ lo xa quá thế(2)? Cụ còn
khỏe lắm chưa chết đâu mà sợ(3)!
Cụ cứ để tiền ấy mà ăn, lúc chết
hãy ha(4)! Tội gì bay giờ nhịn đói
mà để tiền lại(5)?
- Không ông giáo ạ(6)! Ăn mãi
hết đi thì đến lúc chết lấy gì mà lo
liệu(7)?
(Nam Cao, Lão Hạc)

II) Hành động nói:
Bài 1, 2: Hãy xác định kiểu câu, kiểu hành động nói, cách dùng:
TT

Câu đã cho

Kiểu câu

Kiểu hành động nói

Cách dùng

Trần thuật
Câu nghi vấn

trình bày(kể)
bộc lộ cảm xúc
trình bày
(nhận định)

Trực tiếp
Gián tiếp

1

Tơi bật cười bảo lão:

2

- Sao cụ lo xa quá thế ?

3

Cụ còn khỏe lắm, chưa
chết đâu mà sợ !

Trần thuật

4

Cụ cứ để tiền ấy mà ăn,
lúc chết hãy hay !

Cầu khiến

5

Tội gì bây giờ nhịn đói
mà để tiền lại ?

Câu nghi vấn

6

- Khơng, ơng giáo ạ !

7

Ăn mãi hết đi thì đến lúc
Câu nghi vấn
chết lấy gì mà lo liệu ?

Trần thuật

điều khiển
( đề nghị )
trình bày
(giải thích)
trình bày (phủ
định , bác bỏ)
Hành động hỏi

Trực tiếp
Trực tiếp
Gián tiếp
Trực tiếp
Trực tiếp


III) Lựa chọn trật tự từ trong câu:
Bài 1: Biểu thị thứ tự trước sau
của hoạt động , trạng thái.

Bài 1:
Giải thích lí do sắp xếp
trật tự của các bộ phận câu in đậm
nối tiếp nhau trong đoạn văn sau:
Sứ giả vào, đứa bé bảo: “Ông về

tâu với vua sắm cho ta một con
ngựa sắt, một cái roi sắt, một tấm
áo giáp sắt ta sẽ phá tan lũ giặc
này”. Sứ giả vừa kinh ngạc, vừa
mừng rỡ, vội vàng về tâu vua.

Đap an: Biểu thị thứ tự trước sau của
hoạt động , trạng thái : Thoạt tiên
là tâm trạng kinh ngạc , sau đó là
mừng rỡ , cuối cùng là hoạt động
về tâu vua.


III) Lựa chọn trật tự từ trong câu:
Bài 1: Biểu thị thứ tự trước sau
của hoạt động , trạng thái.
Bài 2:
Nối kết câu
 Nhấn mạnh đề tài của câu nói

Bài 2:
Trong những câu sau,
việc sắp xếp các từ ngữ in đậm ở
đầu câu có tác dụng gì?
a. Các lang ai cũng muốn ngôi báu
về mình, nên cố làm vừa ý vua
cha. Nhưng ý vua cha thế nào
không ai đoán được.
Noai keat câu
b. Con người của Bác, đời sống

của Bác giản dị như thế nào, mọi
người chúng ta đều biết: bữa cơm,
đồ dùng, cái nhà, lối sống
 Nhaan mạnh đề tài của câu nói


III) Lựa chọn trật tự từ trong câu:
Bài 1: Biểu thị thứ tự trước sau
của hoạt động , trạng thái.
Bài 2:
 Nối kết câu
 Nhấn mạnh đề tài của câu nói
Bài 3:
 Câu a có tính nhạc hơn

Bài 3:
Đọc, đối chiếu hai câu
sau(chú ý các cụm từ in đậm) va
cho biết câu nào mang tính nhạc
rõ ràng hơn.
a. Nhớù một buổi trưa hôm nào,
nồm nam cơn gió thổi, khóm tre
làng rung lên man mác khúc nhạc
đồng quê.
b. Nhớù một buổi trưa hôm nào,
nồm nam cơn gió thổi, khóm tre
làng rung lên khúc nhạc đồng quê
man mác.
 Câu a có tính nhạc hơn

ÔN TẬP TIẾNG VIỆT

Kiểu câu

Nghi
vấn

Trần
thuật

Hành động nói

Cầu
khiến

Cảm
thán

Phủ
định

Trình
bày

Hỏi

Điều
khiển

Bộc lộ
cảm xúc

Hứa
hẹn

Lựa chọn trật
tự từ trong câu

Liên
kết câu

Nhấn mạnh
Đặc điểm,
hình ảnh,
sự vật,
hiện tương.


- Về nhà xem lại tịan bộ phần lý thuyết và hoàn thành các
bài tập.
- Kiểm tra 1 tiết Tiếng Việt, Soạn: Văn bản tường trình