Bai 26 Cau tran thuat don

Chào mừng thầy cô
đến dự giờ thăm
lớp


Câu trần
thuật
Câu cầu
khiến

Câu phân
theo mục
đích nói

Câu cảm
thán
Câu nghi
vấn

Câu trần
thuật
đơn


I.Câu trần thuật đơn là gì?
1.Câu trần thuật
(1)

a.Ví dụ:

(2)

Chưa nghe hết câu, tơi đã hếch răng lên, xì một hơi rõ dài.
Rồi,
với
bộ điệu khinh khỉnh,
tôi mắng:(6)
(5)
(3)
(4)
- Hức! Thông ngách
sang nhà ta? Dễ nghe nhỉ? Chú mày hôi
(7)
(8)
như cú mèo thế này, ta nào chịu được. Thôi, im cái điệu hát
mưa
dầm sùi sụt ấy đi. Đào tổ nơng thì cho chết!
(9)
Tơi về, khơng một chút bận tâm.
(Tơ Hồi)
- Câu 1,2,6,9  Câu trần thuật
Dựa vào kiến thức đã học
ở tiểu học,em hãy phân
biệt các câu trên theo
mục đích nói ?

- Câu 3,5,8 Câu cảm thán
- Câu 4  Câu nghi vấn
- Câu 7  Câu cầu khiến

b.Kết luận
- Câu trần thuật là câu

Vậy câu
trần thuật
là gì?

dùng để giới thiệu,tả
hoặc kể về một sự
việc,sự vật hay để nêu
một ý kiến nào đó.


2.Câu trần thuật đơn

Hãy xác định chủ ngữ - vị ngữ của các câu trần thuật
vừa tìm được?
Chưa nghe hết câu, tơi đã hếch răng lên, xì một
hơi rõ dài.
CN
VN
 Câu do 1 cụm C-V tạo thành.

Rồi, với điệu bộ khinh khỉnh, tôi mắng.
CN VN
 Câu do 1 cụm C-V tạo thành.

Chú mày hôi như cú mèo thế này, ta nào
CN1được.
chịu

CN2 VN2
VN1
 Câu do 2 cụm C-V tạo thành.

Tôi về, không một chút bận tâm.
CN

VN

 Câu do 1 cụm C-V tạo thành.


Ghi nhớ
- Câu trần thuật đơn là loại câu do
một cụm
C –V tạo thành
- Dùng để giới thiệu, tả hoặc kể về
một sự việc, sự vật hay để nêu một ý
kiến.


Thảo luận nhóm đơi 2p trả
lời câu hỏi:Có ý kiến cho
rằng câu này là câu trần
thuật đơn? Em có đồng ý với
ý kiến đó khơng? Vì sao?
(6)

Chú mày hơi như cú mèo thế này, ta nào
CN2

VN1
VN2
CN1
chịu
được.
 Câu trần thuật có 2 cụm C- V không bao
chứa nhau.
 Câu trần thuật ghép.


Lưu ý
- Câu trần thuật có từ 2 cụm C – V trở lên tạo thành không
phải là câu trần thuật đơn.
- Câu có cấu tạo từ hai cụm C – V trở nên mà các
cụm C – V không bao chứa nhau dùng để nhận
xét,đánh giá hoặc kể,giới thiệu thì người ta gọi
đó là câu trần thuật ghép.


II. Luyện tập
Bài tập 1: SGK/101

Tìm câu trần thuật đơn trong đoạn trích và nêu tác
dụng của các câu trần thuật đơn đó?
(1)

Ngày thứ năm trên đảo Cơ Tơ là một ngày trong
(2)
trẻo, sáng sủa. Từ khi có vịnh Bắc Bộ và từ khi
quần đảo Cô Tô mang lấy dấu hiệu của sự sống

(3)
con người thì, sau mỗi lần dơng bão, bao giờ bầu
trời Cô Tô cũng trong sáng như vậy. Cây trên núi
(4)
đảo lại thêm xanh mượt, nước biển lại lam biếc
dặm đà hơn hết cả mọi khi, và cát lại vàng giịn
hơn nữa. Và nếu cá có vắng tăm biệt tích trong
ngày động bão, thì nay lưới càng thêm nặng mẻ


Tạidụng
sao câu
Tác
của 1,
các
2 là trần
câu trần
câu
thuật
thuật
đơn
là đơn?
gì?
(1)

Ngày thứ năm trên đảo Cô Tô là một ngày trong
VN
trẻo, sángCN
sủa.

(2)

 Dùng để giới thiệu, nhận
xét.

Từ khi có vịnh Bắc Bộ và từ khi quần đảo Cô Tô mang
lấy dấu hiệu của sự sống con người thì, sau mỗi lần
dơng bão, bao giờ
bầu trời
sáng như vậy.
VN
CN Cô Tô cũng trong
 Dùng để nêu ý kiến, nhận xét.


Thảo luận nhóm 2p cho biết: Tại
sao câu 3, 4 không phải câu trần
thuật đơn?
(3)

Cây trên núi đảo lại thêm xanh mượt, nước biển lại lam
VN2
CN1đà hơn VN1
CN2
biếc dặm
hết cả mọi khi,CN3
và cát lại
vàng giịn
hơnphải
nữa.

VN3
 Khơng
câu trần thuật

(4)

đơn.

Và nếu cá có vắng tăm biệt tích trong ngày động bão, thì
nay lưới
càng
CN1
VN1
CN2
 Không phải câu trần thuật
thêm nặng
mẻ cá giã đôi.
VN2
đơn.


Bài tập 2:
SGK/102
a. Ngày xưa, ở miền đất Lạc Việt, cứ như bây giờ là Bắc Bộ
nước ta, có một
vịCN
thần thuộc nòi rồng,VN
con trai thần Long Nữ, tên là Lạc
Long Quân.
Câu trần thuật dùng để giới thiệu nhân vật Lạc Long Quân .

b. Có một con ếch sống lâu ngày trong một giếng nọ.
CN
VN
 Câu trần thuật đơn giới thiệu con ếch nhân vật chính
của truyện ngụ ngơn ‘Ếch ngồi đáy giếng’
c. Bà đỡ Trần là người huyện Đông Triều.
VN
CN
 Câu trần thuật đơn giới thiệu nhân vật bà đỡ Trần.


Bài tập 3: SGK/102
a. Giới thiệu nhân vật phụ “Hai vợ chồng ơng lão” từ đó giới thiệu
nhân vật chính là “Gióng”
b. Giới thiệu nhân vật “Hùng Vương” và “Mị Nương” từ đó giới
thiệu nhân vật “Sơn Tinh”, “Thủy Tinh”
c. Giới thiệu “viên quan” trước từ đó giới thiệu “Em bé thông minh”

 Là những câu trần thuật đơn giới thiệu nhân vật phụ
trước sau đó mới nói đến nhân vật chính.


DẶN DỊ
- Học thuộc ghi nhớ SGK/101
- Hồn thành bài tập đã chữa vào vở bài tập.
- Soạn bài mới “Câu trần thuật đơn có từ là”


Bài tập 4: SGK/103

Nêu tác dụng của các câu văn
trong ví dụ?

a. Xưa có một người thợ mộc dốc hết vốn trong nhà ra mua
gỗ để làm nghề đẽo cày.
Câu trần thuật dùng để kể hành động của nhân vật.
b. Người kiếm củi tên mỗ ở huyện Lạng Giang, đang bổ củi ở
sườn núi, thấy dưới thung lũng phía xa, cây cỏ lay động không
ngớt mới vác búa đến xem, thấy một con hổ trán trắng, cúi đầu cà
bới đất, nhảy lên, vật xuống, thỉnh thoảng lấy chân móc họng, mở
miệng nhe cái răng, máu me, nhớt dãi trào ra.
 Câu trần thuật đơn kể hành động của nhân vật.