Giáo án Ngữ văn tự chọn 8 tuần 22

Ngày soạn: 09/01/2020

Tiết 20
ÔN TẬP VĂN BẢN QUÊ HƯƠNG

I. MỤC TIÊU BÀI HỌC
1. Kiến thức
- Củng cố và khắc sâu kiến thức về tác giả Tế Hanh và bài thơ “Quê hương”. Qua bài
thơ và những vần thơ viết về quê hương, giúp các em nhận ra những nét tinh tế, hồn
thơ trong sáng, nhạy cảm với mối tình quê sâu nặng của nhà thơ.
2. Kĩ năng
- Rèn kĩ năng viết đoạn văn và kĩ năng cảm thụ văn học qua việc phân tích một số
hình ảnh đặc sắc trong bài thơ.
3. Thái độ
- Giáo dục tinh thần tự giác học tập. Bồi dưỡng tình yêu văn học.
4. Định hướng phát triển năng lực
- Năng lực giải quyết vấn đề.
- Năng lực tự quản bản thân.
- Năng lực giao tiếp tiếng Việt.
- Năng lực hợp tác.
II. CHUẨN BỊ CỦA GV VÀ HS
a. Chuẩn bị của GV: giáo án, SGK
b. Chuẩn bị của HS: xem trước bài
III. PHƯƠNG PHÁP, KĨ THUẬT
- Phương pháp: Vấn đáp, thuyết trình, gợi mở, phân tích, tổng hợp…
- Kĩ thuật : hỏi và trả lời,…
IV. TIẾN TRÌNH BÀI DẠY
1.Ổn định tổ chức (1’)
Lớp
Ngày giảng
Vắng

8A
8B
2. Kiểm tra bài cũ
? Hãy nêu cảm nhận về tâm trạng của nhà thơ trong hai câu cuối bài thơ:
“Những người muôn năm cũ
Hồn ở đâu bây giờ?”
3. Bài mới
Hoạt động của Gv và HS
Hoạt động1: Ôn tập tác giả, tác
phẩm.
Thời gian: 10 phút
Mục tiêu: HDHS ơn tập các thơng
tin chính về tác giả, tác phẩm.
PP: thuyết trình, vấn đáp.
Kĩ thuật: đặt câu hỏi và trả lời
? Hãy trình bày hiểu biết về tác giả
Tế Hanh.
Giáo viên bổ sung thêm một số chi

Nội dung ghi bảng
I. Giới thiệu đôi nét về tác giả - tác phẩm.
a. Tác giả:
- Tế Hanh – tên khai sinh là Trần tế
Hanh, sinh 1921, quê Quảng Ngãi, hiện
đang sống ở HN.
- Ông tham gia cách mạng từ
T8/1945, tham gia nhiều khoá BCH Hội Nhà
văn…
- XB nhiều tập thơ, tiểu luận, thơ viết
cho thiếu nhi, dịch nhiều tập thơ của các nhà

tiết đáng lưu ý về cuộc đời tác giả.
? Giới thiệu đôi nét về giá trị nội
dung và nghệ thuật của tác phẩm?
? Theo em, điều làm nên sức sống
lâu bền cho tác phẩm là gì?
GV: Đây chính là nét nổi bật trong
thơ của TH giúp ông dù khác biệt
nhưng ln có chỗ đứng vững trong
phong trào thơ mới.
ĐIỀU CHỈNH, BỔ SUNG
……………………………………
……………………………………
…………………………………….

thơ lớn trên TG.
- Ông nhận nhiều giải thưởng về vh.
b. Tác phẩm:
- Sáng tác khi Tế Hanh sống xa quê.
Những hình ảnh về làng chài và những
người dân chài đều được tái hiện từ nỗi nhớ
của nhà thơ nên rất gợi cảm và sinh động.
- Vẻ đẹp của bài thơ thể hiện ở chất thơ bình
dị nhưng tràn ngập cảm xúc. Nhà thơ viết về
quê hương với tình cảm thiết tha, từ niềm tự
hào về 1 miền quê tươi đẹp, có những đồn
thuyền, những người trai mạnh mẽ đầy sức
sống, đương đầu với sóng gió trùng dương
vì c/s, niềm vui và hp của làng chài.

Hoạt động 2: Luyện tập
Thời gian: 25 phút
Mục tiêu: hướng dẫn HS luyện tập
PP: vấn đáp
Kĩ thuật: thực hành
II.Luyện tập.
1. Cảm nhận về vẻ đẹp của bức tranh làng quê trong bài thơ “Quê hương” của
nhà thơ Tế Hanh.
DÀN Ý
Mở bài:
- Giới thiệu bài thơ.
- Giới thiệu vấn đề nghị luận: Sức hấp dẫn trước hết của bài thơ là vẻ đẹp
thân thương và độc đáo của bức tranh làng quê.
Thân bài:
aVẻ đẹp của chính làng q n bình của làng chài ven biển Trung Bộ.
(Phân tích 2 câu thơ đầu).
b. Đã là vẻ dẹp tươi sáng, khoẻ khoắn trong cuộc sống và con người làng
chài:
- Vẻ đẹp của bức tranh làng quê trong cảnh đoàn thuyền ra khơi đánh cá:
+ Hiện lên trong khung cảnh thiên nhiên tươi sáng, thơ mộng của buổi
bình minh.
+ Khí thế lao động hăng hái được gợi tả qua hình ảnh những chàng trai
và những chiếc thuyền “phăng mái chèo” ;“mạnh mẽ vượt trường giang”.
+ Hình ảnh cánh buồm là một sự so sánh độc đáo gợi ra linh hồn của
làng chài với bao nỗi niêmg của người dân chài.
- Vẻ đẹp của bức tranh làng quê trong cảnh đoàn thuyền trở về bến:
+ Cảnh ồn ào tấp nập trên bến đỗ là một bức tranh sinh hoạt lao động ở
làng chài được miêu tả hết sức sinh động, chan hoà niểm vui sướng trước
thành quả lao động và thể hiện khát vọng ấm no hạnh phúc của người dân

chài.
+ Hình ảnh những chàng trai và những con thuyền sau chuyến ra khơi
tạo nên một vẻ đẹp vừa thực vừa lãng mạn với hương vị riêng biệt khó quên


của làng chài.
Kết bài:
- Bức tranh làng quê trong bài thơ thể hiện tình càm trong sáng, thiết tha của
Tế Hanh đối với quê hương.
- Bài thơ viết về làng quê riêng của chính tác giả nhưng mang theo nét đẹp
của cuộc sống và con người ở mọi làng chài VN, nên có sức hấp dẫn với mọi
tâm hồn Việt.
2. Nêu cảm nhận về vẻ đẹp của hình ảnh con thuyền trong bài thơ;
Gợi ý:
- hình ảnh con thuyền lúc ra khơi.
Chiếc thuyền nhẹ hăng như con tuấn mã
Phăng mái chèo mạnh mẽ vượt trường giang.
-> nghệ thuật so sánh, sử dơng động từ mạnh gợi lên hình ảnh chiếc thuyền đang
mạnh mẽ, đầy hứng khởi lướt trên sóng biếc. Sức mạnh của con thuyền hay chính
sức mạnh của những chàng trai đang hào hứng, đầy khí thế, quyết tâm chinh phục
biển khơi.
- hình ảnh con thuyền lúc trở về:
Chiếc thuyền im bến mỏi trở về nằm
Nghe chất muối thấm dần trong thớ vỏ…
-> Nghệ thuật nhân hóa…. Gợi hình ảnh con thuyền viên mãn nghỉ ngơi sau chuyến
lao động dài, mệt nhọc bắt được nhiều cá. Sự nghỉ ngơi ấy khiến ta liên tưởng đến
hình ảnh của người dân chài sau chuyến đi xa với niềm hăng say miệt mài. Họ nghỉ
ngơi để chuẩn bị cho chuyến hành trình sau đã.
- Hình ảnh chiếc thuyền trong trí nhớ của tác giả: thân quen trong tư thế ra khơi
hùng dũng khẩn trương và hào hứng. Chiếc thuyền là hình ảnh gắn bó với làng chài

và ám ảnh trong nỗi nhớ của nhà thơ Tế Hanh.
ĐIỀU CHỈNH, BỔ SUNG
………………………………………………………………………...................….
………………………………………………………………………...................….
4. Củng cố (3p)
? Nêu cảm nhận của em về tình yêu quê của Tế Hanh?
? Em có cảm nhận gì về “mùi nồng mặn” trong câu thơ cuối?
Học sinh tự nêu cảm nhận.
5. Hướng dẫn: (2p)
- Về nhà triển khai dàn bài hướng dẫn thành một bài viết cụ thể, đảm bảo các ý trong
bài.
- Chú ý trình tự và cách triển khai từ nghệ thuật -> nội dung -> cảm xúc….
- Đọc bài thơ “Nhớ con sông quê hương ” – Tế Hanh.